1

l: lón

Éist leothu so. 1. lag

2. lón

3. lá

4. lán

5. lár

6. log

a) Cén fhuaim atá leis an gconsan dorcha ins gach aon fhocal thuas?

Scríobh ‘l’ isteach sna bearnaí thíos.

1. __ ag

2. __ án

3. __ á

4. __ og

5. __ ár

6. __ ón

Léigh gach aon fhocal i ndiaidh an teagascóra. Lean gach aon fhuaim le do mhéir agus tú á léamh.

2

l: lón

An cuimhin leat dhá rud a itheann tú go dtosnaíonn a n-ainmneacha leis an bhfuaim ‘l’? Cuir ‘l’ le litreacha ón dara bosca chun focail a chumadh. Abair gach aon fhuaim is tú á scríobh.

+

1. l + ag = lag

2. l + ______ = ______

3. l + ______ = ______

4. l + ______ = ______

5. l + ______ = ______

6. l + ______ = ______

Léigh gach aon fhocal thuas, fuaim ar fhuaim agus ansan mar fhocal iomlán.

l

ag á og ár án ón

3

l: lón

Léigh 1 – 13 fé mar a déarfa iad.

Lean gach aon fhuaim le do mhéir agus tú á léamh.

1. lá: l – á 2. lá

3. las: l – ó – n

4. l – ón

5. lón

6. lag: l – a – g

7. l – ag

8. lag

9. log: l – o –g

10. l – og

11. log

12. lán: l – á – n

13. lán

4

l: lón

Féach fé ‘l’ sa bhfoclóir. Scríobh dhá fhocal a thosnaíonn le ‘l’. Abair gach aon fhuaim is tú á scríobh.

1. _________________ 2. _________________ Faigh na focail:

1. lár 2. lag 3. lón

4. lá 5. log 6. lán

á a t p t n f e e l a g a v l i h s r s t e o c l e l á d f g o ó g l l m s a l n o p í l t g á r b l á r s f n s n ó c u i r v

Scríobh na focail a fuairis anso. Abair gach aon fhuaim is tú á scríobh.

1. ______________ 2. ______________

3. ______________ 4. ______________

5. ______________ 6. ______________

Léigh gach aon fhocal thuas, fuaim ar fhuaim agus ansan mar fhocal iomlán.

5

l: lón

lá lá

lag lag

lár lár

log log

lón lón

lán lán

6

l: lón Éist leis an abairt thíos. Pioc amach na focail ina bhfuil an fhuaim ‘l’. Scríobh na focail sin trí huaire. Abair gach aon fhuaim is tú á scríobh. Chuaigh sí ar lár sa log agus tá sí lag agus lán de phianta. 1. _______ _______ _______ 2. _______ _______ _______ 3. _______ _______ _______ 4. _______ _______ _______ Léifidh an teagascóir na 4 fhocal thuas amach duit. Dein iarracht iad a scríobh gan féachaint orthu. Abair gach aon fhuaim is tú á scríobh.

Foclóir Fuaimeanna Téir go dtí leathanach 1 sa cheacht. Scríobh na focail 1 - 6 i d’Fhoclóir Fuaimeanna.

Cuir na focail nua de ghlanmheabhair.

7

l: lón Scríobh na focail ins na boscaí folamha taobh thíos dóibh. Abair gach aon fhuaim is tú á scríobh. Ansan léigh na focail ar fad a scríobhais.

Léifidh an teagascóir na 6 fhocal thuas amach duit. Dein iarracht iad a scríobh gan féachaint orthu. Abair gach aon fhuaim is tú á scríobh.

lár lag lá lón lán log

lag log lár lán lá lón

lá lag lán log lón lár

lár lón lag lán log lá

lón lár lá lag lán log

log lá lár lón lag lán

lán log lón lár lá lag

8

l: lón Pioc amach na focail sa phictiúr a thosnaíonn leis an bhfuaim ‘l’.

Tá rud amháin ait a thosnaíonn leis an bhfuaim ‘l’ sa phictiúr. Cad é féin? An bhfuilir ábalta cuimhneamh ar aon fhocail eile a thosnaíonn leis an bhfuaim ‘l’? Dein iarracht cúpla ceann acu a scríobh.

9

l: lón

Teagascóir: Gearr amach na cártaí thíos. Measc suas iad agus tabhair don bhfoghlaimeoir iad. Léigh amach gach aon fhocal agus iarr ar an bhfoghlaimeoir an focal a dhéanamh leis na cártaí.

Teagascóir: Cuir na litreacha ar leataobh anois. Tabhair an clár bán don bhfoghlaimeoir. Léigh na 6 fhocal thuas amach ar LUAS NÁDÚRTHA. Iarr ar an bhfoghlaimeoir iad a scríobh agus na fuaimeanna á rá aige.

l á

l a g

l á r

l o g

l ó n

l á n

10

l: lón Nótaí tábhachtacha don dteagascóir:

1. Ná dearúd gur cheart ‘l’ a léamh mar fhuaim agus ní mar ainm na litreach! Abair an fhuaim chomh gonta agus is féidir. Dein deimhin do nach ‘lu / la / lo’ a deireann an foghlaimeoir ach fuaim ghlan ‘l’. Cleachtaigh na fuaimeanna tú féin go minic – tá siad le fáil ar www.maradearfa.ie

2. Ba cheart na nótaí thíos agus an ceacht iomlán a léamh os ard sula dtugann tú

fé é a mhúineadh. Muna n-oireann cleachtaí ar leith, ná húsáid iad! *Beidh na lgh. seo ábharthach nuair a bheidh an ‘Cód Soiléir’ ar fad múinte (c.42 fuaim) agus cleachtadh ag teastáil ar an bhfuaim ‘l’ agus na cóid soiléire go ginearálta.

3. Leathanach 5: Gearr amach na focail ar leathanach 5. Úsáid na focail chun

cluichí a imirt ina gcleachtaítear aithint agus meaitseáil focal m.sh. cluichí ‘Snap’, ‘Ag Iascach’, agus ‘An tSeanamhaighdean’. Caithfidh an té a fhaigheann na péirí i ngach cás an focal a RÁ. (Beidh dhá chóip dos na focail ag teastáil chun cuid dos na cluichí seo a imirt. Nuair a bheidh dhá chonsan tosaigh déanta, is féidir an cluiche ‘Biongó’ a imirt. Nuair a bheidh ceithre chonsan tosaigh déanta is féidir an cluiche ‘Mo Chuidse Focal’ a imirt. Tá treoracha na gcluichí le fáil i ‘Treoracha dos na Cluichí’.)

Coimeád na focail seo i gclúdach litreach agus úsáid go minic iad mar spléach-chártaí a bheidh le léamh ag an bhfoghlaimeoir (in aghaidh an chloig, má sin é is maith leis.)

Freagra ó leathanach 1: a) Déarfaidh an foghlaimeoir an fhuaim ina chanúint féin. (Dein deimhin do nach ‘la / lo srl.’ a deireann an foghlaimeoir ach fuaim ghlan ‘l’.)

Freagraí ó leathanach 2:

(Lón, liabhás, leitís, luibheanna...)

Freagraí ó leathanach 8:

Sa phictiúr: (Luch, (bád i) lár (an) locha, (buicéad) lán, (crann) lom, lampa, leanbh, litir á léamh, Liam / Labhrás / Lorcán, (leanbh ag) lámhacán, leabhar. Long an rud ait!.) Liosta focal: las lacha lorg lacht lagú loch lasc lochán logán locht lách luch