la cooperación universitaria al desarrollo: - la ...oa.upm.es/822/1/080111_vallad.pdf · resumen...
TRANSCRIPT
La C
oope
raci
ón U
nive
rsita
ria a
l D
esar
rollo
:-
La E
xper
ienc
ia d
e la
UP
M-
El O
bser
vato
rio C
UD
Jaim
e C
erve
raU
nive
rsid
ad P
olité
cnic
a de
Mad
rid
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
IND
ICE
1ª
Par
te
1.A
ntec
eden
tes
a la
act
ual p
olíti
ca e
n la
UP
M2.
Mar
co: v
en
tan
a d
e o
po
rtu
nid
ad
3.E
l par
adig
ma
de la
so
lució
n p
art
icu
lar
4.A
pren
dien
do d
e ex
perie
ncia
s pr
evia
s U
PM
5.G
ener
aliz
ar la
s ac
tivid
ades
de
coop
erac
ión
en la
U
PM
6.M
étod
o de
trab
ajo
inte
rno
7.“N
orm
ativ
a U
PM
en
CD
”, y
acc
ione
s8.
Los
Gru
pos
9.C
oncl
usio
nes
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
AN
TE
CE
DE
NT
ES
(h
asta
200
5)
�S
ensi
bilid
ad y
un
cier
to c
ompr
omis
o in
stitu
cion
al�
Sop
orte
mat
eria
l y lo
gíst
ico
a or
gani
zaci
ones
�C
once
pto
pres
upue
star
io d
esde
199
8�
Don
ante
des
de 2
000
(Con
voca
toria
púb
lica)
�en
Est
atut
os d
e 20
03 y
en
prog
ram
a el
ecto
ral R
ecto
r U
CE
DA
�R
ica
expe
rienc
ia p
revi
a ...
�A
lgun
as u
nid
ad
es
(de
inve
stig
ació
n o
doce
ncia
...D
octo
rado
s...)
�O
NG
D (
ISF
esp
ecia
lmen
te)
�E
xper
tos
(org
anis
mos
nac
iona
les
e in
tern
acio
nale
s)
�...
per
o co
n ai
slam
ient
o, d
esco
nfia
nza,
...
�V
enta
na d
e op
ortu
nida
d hi
stór
ica
�...
nec
esid
ad d
e re
curs
os h
uman
os...
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Ven
tana
de
opor
tuni
dad
�O
DM
�C
ompr
omis
o vi
sibl
e en
obj
etiv
os m
edib
les
�P
lan
Dire
ctor
/ P
lane
s G
ener
ales
/ D
ecla
raci
ones
... �
Incr
emen
to r
ápid
o en
rec
urso
s
�E
stra
tegi
a U
nive
rsita
ria y
de
la U
PM
�E
SC
UD
E, C
omis
ione
s de
Coo
pera
ción
CR
UE
, C
RU
MA
...�
Com
prom
iso
UP
M (
recu
rsos
, pro
gram
a, e
stru
ctur
a...)
�...
may
or c
onci
enci
a y
may
ores
rec
urso
s ...
�¡im
plic
ar r
ecur
sos
hum
anos
!�
mod
elo
dist
ribuí
do
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
MA
RC
O E
ST
RA
TÉ
GIC
O P
AR
A L
A C
UD
�U
NIV
ER
SID
AD
ES
(C
RU
E):
�E
SC
UD
E 2
000
�C
ÓD
IGO
DE
CO
ND
UC
TA
de
las
Uni
vers
idad
es 2
006
�P
LAN
DIR
EC
TO
R D
E L
A C
OO
PE
RA
CIÓ
N
ES
PA
ÑO
LA 2
005-
2008
�La
Uni
vers
idad
com
o A
gent
e de
Coo
pera
ción
�P
LAN
ES
GE
NE
RA
LES
AU
TO
NÓ
MIC
OS
...
�P
LAN
DIR
EC
TO
R 2
009-
2012
�E
stra
tegi
a S
ecto
rial e
n C
oope
raci
ón U
nive
rsita
ria
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Th
e lim
ita
tio
ns o
f th
e s
pe
cia
l case
�(D
udle
y S
eers
196
3)�
La s
olu
ció
np
art
icu
lar
fren
te a
l pro
blem
a ge
nera
l�
Eje
mpl
os c
erca
nos
�C
entr
alid
ad U
rban
a/ R
ural
idad
dis
trib
uída
�
Pro
blem
as d
e la
pob
laci
ón c
once
ntra
da /
disp
ersa
�La
pob
reza
se
conc
entr
a en
los
tróp
icos
�M
edic
ina,
Agr
icul
tura
�D
ualid
ades
en
solu
cion
es m
undo
ric
o/m
undo
pob
re�
Con
cent
raci
ón/ d
ispe
rsió
n�
Em
pleo
/aut
oem
pleo
, �
Con
stru
cció
n/au
toco
nstr
ucci
ón
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Exp
erie
ncia
s U
PM
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Exp
erie
ncia
s U
PM
�IE
S-S
iste
mas
�D
epar
tam
ento
de
Ele
ctró
nica
Fís
ica
�E
l vir
aje
de
Ant
onio
Luq
ue:
�E
l Ins
titut
o de
Ene
rgía
Sol
ar
�E
l vir
aje
de E
duar
do L
oren
zo�
El g
rupo
de
Sis
tem
as F
otov
olta
icos
�(r
esul
tado
s)�
�E
HA
S�
El D
epar
tam
ento
de
Tec
nolo
gía
fotó
nica
�E
l gru
po d
e B
ioin
geni
ería
y T
elem
edic
ina
�La
inic
iativ
a E
nlac
e H
ispa
noam
eric
ano
de S
alud
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Mod
elo
de a
ctiv
idad
�O
rient
ació
n a
un p
robl
ema
del S
ur ..
. (y
vive
ncia
) ...
�R
efle
xión
de
lab
ora
tori
oy
acad
émic
a�
Aná
lisis
sob
re e
l ter
reno
�
viab
ilida
d ci
entíf
ica,
técn
ica
y so
cial
...�
cont
rapa
rtes
�P
roye
cto
pilo
to�
proy
ecto
de
desa
rrol
lo�
proy
ecto
cie
ntífi
co-e
xper
imen
tal u
nive
rsita
rio
�...
aná
lisis
crí
tico
... a
pren
diza
je ..
. exp
ansi
ón ..
.
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Gen
eral
izar
el m
odel
o
�T
raba
jo e
n el
áre
a ci
entíf
ica
prop
ia
�en
foca
do a
los
prob
lem
as d
el S
ur li
gado
s a
la
pobr
eza
�E
l pro
yect
o de
cam
po c
omo
elem
ento
im
pres
cind
ible
: ám
bito
exp
erim
enta
l de
la
inve
stig
ació
n�
Con
trap
arte
s fu
erte
s –
fort
alec
er c
ontr
apar
tes
�R
igor
uni
vers
itario
�¡t
area
de
los
grup
os d
e in
vest
igac
ión!
�di
ficul
tade
s, p
ara
los
grup
os e
xist
ente
s, p
ara
los
jóve
nes
inve
stig
ador
es, p
ara
los
no d
octo
res.
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Res
umen
de
obje
tivos
/ re
sulta
dos
espe
rado
s�
La C
oope
raci
ón p
ara
el D
esar
rollo
es
una
de la
s m
isio
nes
de la
UP
M
�E
s pa
rte
de la
act
ivid
ad d
e la
may
oría
de
los
grup
os, q
ue o
rient
an p
arte
de
su m
irada
y
refle
xión
/acc
ión
al S
UR
(fo
rmac
ión,
inve
stig
ació
n,
educ
ació
n en
val
ores
)
�S
irve
de m
arco
de
sens
ibili
zaci
ón p
erm
anen
te d
e nu
estr
os e
stud
iant
es
�S
e re
aliz
a en
sin
ergi
a co
n ot
ros
agen
tes,
del
N
orte
y d
el S
ur, U
nive
rsid
ades
, ON
GD
, A
dmin
istr
acio
nes,
Org
aniz
acio
nes
de b
ase
loca
l, em
pres
as y
sin
dica
tos.
.. tr
abaj
ando
en
red.
�S
e re
aliz
a co
n co
mpr
omis
o, a
poyo
y c
oord
inac
ión
inst
ituci
onal
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
MÉ
TO
DO
�D
esen
cade
nar
un p
roce
so,
�de
co
nstr
ucció
n s
ocia
l in
tern
a(c
once
rtad
o)�
de im
brica
ció
n c
on e
l tej
ido
soci
al d
e la
coo
pera
ción
(r
edes
)�
de in
corp
orac
ión
a la
cul
tura
de
la e
va
lua
ció
ny
la c
alid
ad
�Im
plic
ar y
agl
utin
ar a
los
coop
eran
tes
pree
xist
ente
s.�
I Jor
nada
de
Coo
pera
ción
UP
M
�C
ompr
omis
o in
stitu
cion
al (
Nor
mat
iva
2005
)�
For
mal
izar
com
prom
isos
y p
roce
dim
ient
os y
con
solid
ar
estr
uctu
ra o
rgan
izat
iva
esta
ble →
Gru
pos
�G
ener
ar s
iner
gias
con
otr
os a
gent
es�
II Jo
rnad
a de
Coo
pera
ción
UP
M�
Alia
nzas
nue
vas
IO
/GO
CM
A, S
I/IC
HA
B, W
AT
U/A
DE
SF
OR
...
�In
tegr
arse
en
la c
ultu
ra d
e la
eva
luac
ión:
res
ulta
dos
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Nor
mat
iva
de la
UP
M s
obre
Acc
ione
s en
C
oope
raci
ón
(julio
200
5)�
�P
reám
bulo
�C
apítu
lo 1
: Obj
eto
y A
ccio
nes
�C
apítu
lo 2
: Ins
trum
ento
s�
Cap
ítulo
3: O
rgan
izac
ión
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
C.1
: Obj
eto
y A
ccio
nes
�O
bjet
o:�
línea
s y
proc
edim
ient
os d
e ac
ción
(es
trat
egia
e
inst
rum
ento
)
�T
ipos
de
acci
ón�
Tip
os d
e pr
oyec
to p
riorit
ario
s�
pilo
tos,
esp
ecia
lidad
, mét
odo
de e
valu
ació
n de
impa
cto,
m
ejor
a de
la p
artic
ipac
ión,
inte
rcam
bio,
con
ocim
ient
o en
pr
ofun
dida
d, fo
rmac
ión
de d
octo
res,
cap
taci
ón d
e re
curs
os
�M
odal
idad
es p
riorit
aria
s�
de c
olab
orac
ión,
de fi
nanc
iaci
ón, d
e ex
tens
ión
y co
ntin
uida
d.
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
C.2
: Ins
trum
ento
s
�P
rogr
amas
de
Vol
unta
riado
�V
olun
tario
s E
spañ
oles
de
Nac
ione
s U
nida
s O
DM
�P
FC
par
a el
Des
arro
llo (
Fin
anci
ació
n C
M)
�C
onve
nio
con
CM
par
a P
unto
de
Info
rmac
ión
de
Vol
unta
riado
�A
yuda
s de
via
je�
Una
s 50
al a
ño�
No
repe
tible
s: →
a programas de voluntariado
�S
ubve
ncio
nes
a O
NG
D (
Alia
nzas
)
�C
onvo
cato
ria a
nual
de
subv
enci
ones
a
proy
ecto
s
�P
rom
oció
n di
rect
a�
Acc
ione
s de
opo
rtun
idad
, sem
illas
. →
Afr
ica
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
INS
TR
UM
EN
TO
S,
Pre
supu
esto
Pro
pio
+ C
M
�A
poyo
a p
rogr
amas
de
volu
ntar
iado
�A
yuda
s de
via
je e
n co
oper
ació
n�
Con
voca
toria
púb
lica
de s
ubve
ncio
nes
a pr
oyec
tos
�A
lian
zas
(sub
venc
ione
s a
ON
GD
)�
Acc
ione
s de
pro
moc
ión
prop
ia
Dis
trib
ució
n
Ayu
das
viaj
eP
rogr
amas
vo
lunt
aria
do
Con
voca
toria
Alia
nzas
Pro
moc
ión
prop
ia
PF
CD
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
PF
C p
ara
el D
ES
AR
RO
LLO
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
PF
C p
ara
el D
ES
AR
RO
LLO
�O
bjet
ivos
de
Des
arro
llo h
uman
o en
pob
laci
ones
co
ncre
tas
�D
ebe
tene
r re
cono
cim
ient
o U
PM
com
o P
FC
de
acue
rdo
a lo
s cr
iterio
s de
los
Pla
nes
de E
stud
io�
Con
trap
arte
uni
vers
itaria
(do
ble
tute
la)
�E
stan
cias
med
ia d
urac
ión
(6 m
eses
)�
Via
je y
est
anci
a, h
asta
5.0
00 €
�F
inan
ciac
ión
2007
: 150
.000
€ C
M +
35.
000
UP
M
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
C. 3
: Org
aniz
ació
n�
Gru
pos
de C
oope
raci
ón U
PM
�D
os m
iem
bros
con
vin
cula
ción
est
able
UP
M�
Par
ticip
ació
n pa
sada
en
luch
a co
ntra
la p
obre
za (
IDH
–P
NU
D)
�Im
plic
ació
n pa
sada
en
dich
as a
ctiv
idad
es e
n la
UP
M.
�(P
uede
n se
r gr
upos
de
inve
stig
ació
n,...
)
�C
onse
jo A
seso
r de
Coo
pera
ción
�re
pres
enta
ntes
de
grup
os�
repr
esen
tant
es d
e se
ctor
es�
...
�H
acia
un
In
stitu
to d
e C
oo
pe
ració
n T
écn
ica
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
GR
UP
OS
DE
CO
OP
ER
AC
IÓN
�D
esar
rollo
rur
al�
AG
SY
ST
EM
S, P
RO
DE
CA
M, G
CP
GS
DLR
, A
DE
SF
OR
�H
abita
bilid
ad b
ásic
a�
ICH
AB
, SO
LIN
G, C
OIN
GC
IV
�A
gua
y E
nerg
ía�
IES
/GS
F, G
DE
R, S
AG
SA
N
�F
omen
to d
el d
esar
rollo
y e
duca
ción
�E
PD
TIC
, GO
CM
A, D
IM, O
ND
JAN
GO
�T
IC p
ara
el d
esar
rollo
y la
sal
ud�
EH
AS
, IA
VD
ES
, TE
DE
CO
�...
OT
RO
S ..
. G
EO
ALE
RT
A, .
..
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
GR
UP
OS
DE
CO
OP
ER
AC
IÓN
�P
eque
ños
y es
peci
aliz
ados
: est
ruct
ura
dist
ribuí
da�
Per
spec
tivas
de
esta
bilid
ad y
cre
cim
ient
o�
Agr
upac
ión
en p
roye
ctos
/ent
es m
ayor
es -
>
Inst
ituto
�A
hora
: fas
e de
“tr
ansi
ción
”�
Gru
pos
doce
ntes
y d
e in
vest
igac
ión
com
o nú
cleo
de
los
grup
os d
e co
oper
ació
n�
Alg
unos
eje
mpl
os�
Tel
ecom
unic
acio
nes
(E
HA
S, I
ES
-DE
F)
�A
grón
omos
/ M
onte
s (P
RO
DE
CA
M, P
GS
DR
L /
AD
ES
FO
R)�
�In
dust
riale
s (G
OC
MA
)��
Arq
uite
ctur
a (I
CH
AB
)�
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Grupos de
Cooperación
Escasa colaboración entre Universidades y
otros agentes de la cooperación.
Escasez de problemas
susceptibles de aplicación práctica
Reducida participación en problemas
prácticos del desarrollo
Reducida aplicación de conocimientos
científicos y escasa investigación
sobre problemas del Sur
Reducida experiencia académ
ica en acciones de desarrollo.
Escaso el conocimiento universitario aplicable
Insuficientes líneas de formación superior
en cooperación (masters, doctorados)
Calidad de la Cooperación, mejorable
Limitada implicación del colectivo universitario
en acciones de cooperación al desarrollo
Conciencia insuficiente en los
ámbitos profesional y universitario
Recursos insuficientes
para personal
Muchos recursos (premios
becas, etc...) para objetivos
en competencia con
la cooperación
Reducida difusión de los
problemas del desarrollo
Limitada profesionalización técnica
y científica en parte del
Sistema de la Cooperación (ONGD, etc)
Reducida reflexión/debate ...
sobre desarrollo y cooperación
sobre problemas críticos para el desarrollo
sobre el sistem
a internacional de ayuda
Escasez de recursos humanos con form
ación
superior, form
ación técnica o capacidad
investigadora orientada al desarrollo y ligados
a la cooperación
Falta de incentivos para
investigar en Cooperación
Falta de visibilidad de avances y
perspectivas de investigación en
Cooperación
Recursos insuficientes
para form
ación de personal
Proyectos de
Fin de Carrera
para el Desarrollo
Becas en Doctorado
orientado al Desarrollo
y la Cooperación
Premios para Tesis e
Investigaciones en
Desarrollo y Cooperación
Recursos limitados
Poca investigación aplicada
al desarrollo
Conocimiento
científico escaso
o no aplicado
Recursos humanos
formados limitados
Acciones
Recursos e incentivos
escasos y desorientados
Convocatoria de
Subvenciones
Ayudas de viaje
en cooperación
Apoyo a progam
as
de voluntariadoAlianzas con
ONGD
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
PE
RS
PE
CT
IVA
S, 1
�D
E P
RO
YE
CT
OS
a P
RO
GR
AM
AS
�(M
ultid
isci
plin
arie
dad,
mul
tiexp
erie
ncia
lidad
, ...)
�M
ayor
env
erga
dura
, com
plej
idad
y g
rado
de
asoc
iaci
ón�
Ald
eas
del M
ileni
o / ¿
Urb
es d
el M
ileni
o? ..
.
�A
MP
LIA
CIÓ
N d
e C
OLE
CT
IVO
CO
MP
RO
ME
TID
O�
PF
C p
ara
el D
esar
rollo
...
¿D
octo
rado
s pa
ra e
l D
esar
rollo
?
�O
RG
AN
IZA
CIÓ
N�
Ext
ensi
ón d
e gr
upos
y r
ed
es
, uni
vers
idad
es
nort
e/su
r/on
gd ..
.�
¿In
stitu
to d
e C
oope
raci
ón?
¿T
ejid
o di
strib
uído
?�
...
�M
ejor
a de
la c
alid
ad ..
.
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
PE
RS
PE
CT
IVA
S, 2
�E
xten
sión
en
la fo
rmac
ión
gene
ral,
y es
peci
aliz
ada
sobr
e lo
s pr
oble
mas
del
des
arro
llo y
la
Coo
pera
ción
�In
corp
orac
ión
en lo
s P
lane
s E
EE
S
�C
reac
ión
de p
rogr
amas
y tí
tulo
s in
teru
nive
rsita
rios
�In
stru
men
tos
de a
poyo
en
inve
stig
ació
n�
EX
TE
NS
IÓN
DE
DO
CT
OR
AD
OS
EN
CO
OP
ER
AC
IÓN
�A
poyo
técn
ico
�al
Sis
tem
a de
la C
oope
raci
ón E
spañ
ola
�a
Con
trap
arte
s un
iver
sita
rias
en e
l Sur
�M
ejor
a de
sen
sibi
lizac
ión
vía
impl
icac
ión
crec
ient
e, y
est
able
cim
ient
o de
un
cier
to c
lim
a
cu
ltu
ral
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
PE
RS
PE
CT
IVA
S, 3
�F
OR
TA
LEZ
AS
�Ilu
sión
/com
prom
iso
... g
an
as
�E
xcel
enci
a té
cnic
a �
Cre
ació
n de
sin
ergi
as�
...
�D
EB
ILID
AD
ES
�Li
mita
ción
de
recu
rsos
per
sona
les,
en
gest
ión,
ej
ecuc
ión
proy
ecto
s, ..
.�
Lim
itaci
ón d
e re
curs
os p
ara
esta
biliz
ar p
erso
nal e
n gr
upos
(B
ecas
-con
trat
o)�
Muc
hos
reto
s si
mul
táne
os�
...
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Con
clus
ione
s
�O
bjet
ivo:
gen
eral
izar
la c
oope
raci
ón c
omo
part
e de
la
tare
a ha
bitu
al d
e la
s “u
nida
des”
de
la u
nive
rsid
ad�
Los
grup
os d
e co
oper
ació
n co
mo
elem
ento
s de
tr
ansi
ción
/ de
inte
rfaz
�
Impl
ica
nuev
as y
ser
ias
exig
enci
as a
l tra
bajo
or
gani
zativ
o in
tern
o,�
apor
tar
serv
icio
s y
recu
rsos
a lo
s gr
upos
, agi
lizar
pr
oces
os,..
. .�
para
lelis
mo
con
los
serv
icio
s a
grup
os d
e in
vest
igac
ión.
..
�E
xper
ienc
ia e
n m
arch
a de
res
ulta
do p
rom
eted
or:
�10
gru
pos
en e
nero
200
6 –
4 pr
oyec
tos
en c
onvo
cato
ria 2
005
�20
gru
pos
en e
nero
200
8 –
11+
pro
yect
os e
n co
nvoc
200
7�
Con
stru
cció
n de
alia
nzas
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
PA
US
A
El O
BS
ER
VA
TO
RIO
DE
LA
C
OO
PE
RA
CIÓ
N U
NIV
ER
SIT
AR
IA
AL
DE
SA
RR
OLL
O
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Indi
ce
1.M
arco
: orie
ntac
ión
y r
ealid
ad d
e la
CU
D2.
Por
qué
/par
a qu
é el
oC
UD
3.H
erra
mie
nta
4.O
rgan
izac
ión
5.P
uest
a en
mar
cha
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Obj
etiv
os d
e la
CU
D
�F
ijado
s po
r la
s U
nive
rsid
ades
�E
SC
UD
E�
Cód
igo
de C
ondu
cta
�Id
entif
icad
os p
or la
Pla
nific
ació
n de
la
Coo
pera
ción
�P
lan
Dire
ctor
de
la C
oope
raci
ón E
spañ
ola
�P
lane
s G
ener
ales
de
la C
oope
raci
ón d
esce
ntra
lizad
a�
Com
unid
ades
, mun
icip
alid
ades
, ...
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Fun
cion
es d
e la
CU
D. (
ES
CU
DE
)
�F
orm
ació
n y
ed
uc
ac
ión
.La
form
ació
n in
icia
l...
educ
ació
n pa
ra e
l des
arro
llo...
form
ació
n co
ntin
ua. .
..mej
ora
de la
s ca
paci
dade
s de
los
recu
rsos
hum
anos
. ...
�C
om
pa
rtir
ex
pe
rie
nc
ias
com
part
iend
o re
curs
os. .
.. cr
eaci
ón d
e co
mun
idad
es
cien
tífic
as, a
cadé
mic
as y
pro
fesi
onal
es in
tern
acio
nale
s...
la m
ovili
dad
(tan
to d
e es
tudi
ante
s
com
o de
pro
feso
res
y ge
stor
es)
y la
col
abor
ació
n en
tre
estr
uctu
ras
...
�In
cid
ir e
n e
l e
nto
rno
so
cia
l. ...
sens
ibili
zaci
ón y
edu
caci
ón a
l des
arro
lloco
nstit
uyen
una
car
a de
est
a m
oned
a; p
ero
la U
nive
rsid
ad p
uede
yde
be ..
. apo
rtan
do s
upu
nto
de v
ista
y s
u co
noci
mie
nto
cien
tífic
o...
�In
ve
sti
ga
ció
n p
ara
el
de
sarr
oll
o. .
.. se
diri
ge, c
on u
n pr
opós
ito
final
ista
, a o
bten
er e
fect
os e
impa
ctos
con
cret
os y
dire
ctos
en
el d
esar
rollo
hum
ano .
...
inve
stig
ació
n so
bre
el p
ropi
o de
sarr
ollo
y s
obre
los
mét
odos
de
la c
oope
raci
ón, c
omo
a ...
los
obje
tivos
y/o
los
proc
esos
de
desa
rrol
lo.
�T
ran
sfe
ren
cia
de
te
cn
olo
gía
. ...
apoy
o a
los
país
es p
ara
que
pued
an
desa
rrol
lar
sus
prop
ias
capa
cida
des
de in
vest
igac
ión,
de
inno
vaci
ón o
ada
ptac
ión
tecn
ológ
ica
...
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Acc
ione
s. C
ódig
o de
Con
duct
a
Art
ícu
lo 1
1
La la
bor
de la
Uni
vers
idad
en
el c
ampo
de
la c
oope
raci
ón a
l des
arro
llo s
e en
cuen
tra
estr
echa
men
te v
incu
lada
a s
u ám
bito
nat
ural
de
actu
ació
n: l
a
do
ce
nc
ia y
la
in
ve
sti
ga
ció
n, c
uest
ione
s qu
e so
n es
enci
ales
tan
to p
ara
la
form
ació
n
inte
gra
l d
e
los
estu
dia
nte
sco
mo
para
un
a m
ejor
co
mp
ren
sió
n d
e lo
s p
rob
lem
as q
ue
a
me
na
za
n la
co
nse
cu
ció
n d
e u
n
de
sa
rro
llo h
um
an
o y
so
ste
nib
lea
esca
la u
nive
rsal
.
Ade
más
, el
fo
rta
lec
imie
nto
in
sti
tuc
ion
al
de
lo
s
sis
tem
as
u
niv
ers
ita
rio
s(m
edia
nte
tra
ns
fere
nc
iade
con
ocim
ient
os y
tec
nolo
gía,
in
frae
stru
ctur
as,
entr
ega
de
equi
pos
y ot
ros
recu
rsos
, et
c.)
y el
a
se
so
ram
ien
to
y
ap
oy
o
téc
nic
o
a
pro
gra
ma
s
de
d
es
arr
ollo
(e
spec
ialm
ente
los
rel
acio
nado
s co
n la
edu
caci
ón s
uper
ior
y aq
uello
s en
los
que
las
cap
acid
ades
cie
ntífi
cas
y cr
ítica
s un
iver
sita
rias
pued
an
supo
ner
un
valo
r añ
adid
o),
junt
o co
n la
s
en
sib
iliz
ac
ión
d
e
la
co
mu
nid
ad
un
ive
rsit
ari
a,
cons
tituy
en á
mbi
tos
prio
ritar
ios
del
trab
ajo
de la
Uni
vers
idad
en
este
cam
po.
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Cód
igo
de C
ondu
cta
Art
ícu
lo 1
2
La c
oope
raci
ón a
l de
sarr
ollo
es
pa
rte
es
en
cia
l d
el
co
mp
rom
iso
so
cia
l d
e l
a U
niv
ers
ida
dy
com
o ta
l no
pued
e en
tend
erse
com
o un
a ac
tivid
ad
extr
aaca
dém
ica
ni
rest
ringi
da
a co
mpr
omis
os
indi
vidu
ales
, si
no
inte
grad
a en
el c
onju
nto
de a
ctiv
idad
es q
ue le
son
pro
pias
.
...
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
PLA
N D
IRE
CT
OR
200
5 20
08
En
este
se
ntid
o,
se
pued
en
cons
ider
ar
com
o ám
bito
s de
la
co
oper
ació
n un
iver
sita
ria a
l des
arro
llo lo
s si
guie
ntes
:
-In
vest
igac
ión
para
el d
esar
rollo
.
-In
vest
igac
ión
aplic
ada
y tr
ansf
eren
cia
de t
ecno
logí
a ad
apta
da a
las
co
ndic
ione
s lo
cale
s.
-F
orta
leci
mie
nto
inst
ituci
onal
de
las
univ
ersi
dade
s de
paí
ses
enví
as
de d
esar
rollo
.
-E
duca
ción
par
a el
des
arro
llo y
sen
sibi
lizac
ión.
-A
seso
ría
técn
ica
en la
s di
stin
tas
fase
s de
l cic
lo d
e lo
s pr
oyec
tos.
-F
orm
ació
n de
pro
fesi
onal
es e
n lo
s ám
bito
s de
la
coop
erac
ión
y el
de
sarr
ollo
.
-F
omen
to d
el v
olun
taria
do y
form
ació
n in
icia
l de
los
estu
dian
tes.
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Age
ntes
de
la C
UD
�In
stitu
cion
ales
�Ó
rgan
os d
e go
bier
no�
Cen
tros
u o
ficin
as e
spec
ializ
ados
...
�U
nida
des
(gru
pos
de in
vest
igac
ión,
doc
enci
a,
coop
erac
ión)
�P
erso
nale
s�
PD
I, P
AS
, Alu
mno
s�
Col
abor
ador
es (
jubi
lado
s, a
ntig
uos
alum
nos,
pr
ofes
iona
les
...)
�...
per
sona
s, a
ctua
ndo
en r
oles
div
erso
s...
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Rea
lidad
de
la C
UD
: ¿fu
ente
s?
�C
onoc
imie
nto
dire
cto
�In
form
ació
n en
órg
anos
de
coor
dina
ción
�C
onoc
imie
nto
empí
rico,
pub
licac
ione
s...
�C
hris
tian
Fre
res
y C
arlo
s C
abo:
La
s u
niv
ers
ida
de
s d
e la
C
om
un
ida
d d
e M
ad
rid
y la
co
op
era
ció
n a
l d
esa
rro
llo.
CM
, M
adrid
200
3�
Silv
ia A
rias
y A
lfons
o S
imón
: La
s e
str
uctu
ras s
olid
ari
as d
e la
s
un
ive
rsid
ad
es e
sp
añ
ola
s.
UA
M, M
adrid
200
4�
Jesú
s S
ebas
tián:
Co
op
era
ció
n e
in
tern
acio
na
li-za
ció
n d
e la
s
Un
ive
rsid
ad
es.
Bib
los,
Mad
rid 2
004
�K
oldo
Unc
eta,
La c
oo
pe
ració
n a
l d
esa
rro
llo e
n la
s
un
ive
rsid
ad
es e
sp
añ
ola
s.
AE
CI,
Mad
rid 2
006
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Est
ruct
uras
y F
unci
ones
CU
DF
orm
ació
nA
seso
ram
ient
o té
cnic
o
Inve
stig
ació
nC
oope
raci
ón t
erre
no
%F
orta
leci
mie
nto
I.D
ifusi
ón S
ensi
b.
Ext
erna
s:
ON
GD
, A
soci
acio
nes
10x
XX
Pro
moció
n
Fun
daci
ones
5x
xX
xC
oord
Doc
ente
s e
inve
stig
ador
asIn
stitu
tos
15X
Xx
Xx
Cát
edra
sX
Xx
x
Gru
pos
Coo
pera
c.X
XX
xx
CIC
OD
E
A
dmin
istr
ativ
asC
CD
xx
x,
Xx
OA
S
Ser
vici
o C
D
Inst
ituci
onal
es70
Vic
erre
ctor
ados
...
E
EU
( y
Coo
p )
x,
Xx
,x
XX
RR
II (
y C
oop
)
Coo
pera
ción
Neg
ocia
dora
s /
Ase
sora
sC
omis
ión
10
xx
x
Con
sejo
de
Coo
p.,
XX
Com
unid
ades
y R
edes
virt
uale
s x
xx
xx
⊃
DDDDDDDDD
Dire
cció
n
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Ret
os a
ctua
les
de la
CU
D
�A
umen
to e
n el
com
prom
iso,
la e
scal
a y
la c
alid
ad�
Com
prom
iso
Inst
ituci
onal
, Pre
supu
esta
rio...
�In
crem
ento
rec
urso
s hu
man
os y
mat
eria
les
�A
umen
to e
n ta
mañ
o e
impa
cto
de a
ccio
nes
�C
ompr
omis
o co
n la
eva
luac
ión
�C
reac
ión
de r
edes
y s
iner
gias
�E
ntre
Uni
vers
idad
es (
del N
orte
, y d
el S
ur)
�O
tros
age
ntes
(O
NG
D, a
dmon
s., e
mpr
esas
)�
... r
eOrie
ntac
ión
y re
defin
ició
n es
trat
égic
a ...
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Por
qué
, par
a qu
é e
l oC
UD
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
La id
ea d
e cr
ear
un O
bser
vato
rio d
e la
CU
D s
e pl
ante
ó po
r ve
z pr
imer
a en
la
reun
ión
de l
a C
omis
ión
de C
oope
raci
ón a
l D
esar
rollo
(C
CD
) ce
lebr
ada
en B
ilbao
, con
mot
ivo
de la
s Jo
rnad
as c
eleb
rada
s en
elm
es
de d
icie
mbr
e de
200
5. P
oste
riorm
ente
, el
tem
a vo
lvió
a s
er p
lant
eado
en
la r
euni
ón d
e la
CC
D q
ue t
uvo
luga
r en
Mur
cia
el m
es d
e m
ayo
de
2006
. E
ntre
med
ias
en
otro
s en
cuen
tros
, en
m
ucho
s ca
sos
con
repr
esen
tant
es d
e la
AE
CI,
com
o oc
urrió
en
el T
alle
r de
Ide
as d
eC
aste
llón
y en
el I
II C
ongr
eso
Uni
vers
idad
y C
oope
raci
ón a
l Des
arro
llo
de M
adrid
. A lo
larg
o de
todo
ese
deb
ate
se
ev
ide
nc
ió l
a c
are
nc
ia d
e
un
s
iste
ma
in
teg
rad
o
de
in
form
ac
ión
q
ue
p
erm
itie
ra
un
m
ejo
r c
on
oc
imie
nto
de
la
CU
D y,
en
c
on
se
cu
en
cia
, la
e
lab
ora
ció
n d
e
es
tra
teg
ias
pa
ra l
a m
ism
a.
Por
otr
a pa
rte,
los
rep
rese
ntan
tes
de l
a A
dmin
istr
ació
n ta
mbi
én e
xpre
saro
n su
ne
ce
sid
ad
d
e
dis
po
ne
r d
e
un
a
ba
se
d
e
da
tos
s
ob
re
las
a
cti
vid
ad
es
d
e
la
CU
D
pa
ra
el
pro
ce
so
de
Pla
nif
ica
ció
n-E
va
lua
ció
n q
ue
de
be
alc
an
za
r a
to
do
el
sis
tem
a d
e c
oo
pe
rac
ión
es
pa
ño
l, as
í co
mo
sobr
e su
fin
anci
ació
n en
re
laci
ón c
on la
AO
D.
Bas
es p
ara
la c
reac
ión
del o
CU
D
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
OB
JET
IVO
S o
CU
D�Facilitar la integración de la CUD en el sistem
a de Cooperación
Española, ... recopilar ... determinar si una actividad es computable [AOD], ...
seguimiento de las prioridades .. Plan Director de la Cooperación Española...
�Mejorar el conocimiento por parte del propio sistem
a CUD
... en cada
universidad y en el conjunto de ellas. ... planificación ... estrategias ...
coordinación .
�Homologar los diferentes tipos de acciones
... intercam
biar y/o compartir
experiencias entre universidades, ... instrumentos de apoyo a la CUD.
�Hacer más visible el trabajo que llevan a cabo las universidades
... relación
con otros agentes de la cooperación, y a una más eficaz colaboración a la hora
de em
prender tareas conjuntas o proyectos de colaboración.
�Integrar... evitando su reiteración, los procesos de gestión de recursos y los
flujos de inform
ación...
�Potenciar el trabajo en red
... universidades ... otros agentes de cooperación.
�Elaborar inform
es periódicos y facilitar el acceso a la investigación y a la
evaluaciónde las actividades CUD.
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Tra
nspa
renc
ia y
Vis
ibili
dad
�D
ifusi
ón y
div
ulga
ción
�em
pleo
de
fond
os ..
. ren
dim
ient
o de
cue
ntas
�pu
blic
idad
de
estr
ateg
ias,
act
ivid
ades
, rec
urso
s, é
xito
s y
frac
asos
...
�B
úsqu
eda
de/p
or c
ontr
apar
tes,
o in
tere
sado
s de
to
do ti
po�
área
s te
mát
icas
o r
egio
nale
s, r
ecur
sos,
soc
ios
pote
ncia
les
...�
inic
iativ
as n
oved
osas
... p
olos
de
atra
cció
n ...
�R
epor
tes
de A
OD
al C
AD
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Mej
ora
estr
atég
ica
�H
omol
ogac
ión
de a
ctiv
idad
es e
inst
rum
ento
s (p
rogr
amas
de
finan
ciac
ión)
�M
ejor
a y
sim
plifi
caci
ón d
e la
Ges
tión
�tr
ansf
eren
cia
de e
xper
ienc
ia ..
.
�F
acili
tar
la P
lani
ficac
ión
�C
oord
inac
ión
y cr
eaci
ón d
e re
des,
con
sorc
ios
�In
vest
igac
ión
y ev
alua
ción
de
la c
alid
ad�
Aná
lisis
com
para
dos,
agr
egad
os, e
tc...
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Con
teni
dos
�A
ccio
nes
de C
oope
raci
ón a
l Des
arro
llo�
énfa
sis
en fo
rmac
ión
en c
oope
raci
ón a
l des
arro
llo e
in
vest
igac
ión
�R
ecur
sos
�hu
man
os, m
ater
iale
s y
econ
ómic
os
�C
onve
nios
�A
ctua
lidad
CU
D�
conv
ocat
oria
s, jo
rnad
as, c
ongr
esos
, cam
paña
s ...
�In
form
ació
n In
stitu
cion
al U
nive
rsid
ades
�D
ocum
ento
s bá
sico
s C
D, y
otr
os e
nlac
es
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Usu
ario
s1-
Un
ivers
itari
os
-Ó
rgan
os d
e R
epre
sent
ació
n C
UD
: CC
D, C
EU
RI y
CR
UE
.-
Uni
vers
idad
es: v
icer
rect
orad
os, o
ficin
as o
ser
vici
os d
e co
oper
ació
n de
las
prop
ias
univ
ersi
dade
s.-
Mie
mbr
os d
e la
com
unid
ad u
nive
rsita
ria (
estu
dian
tes,
pro
feso
res,
PA
S).
-U
nive
rsid
ades
de
país
es d
el s
ur.
-In
vest
igad
ores
y e
xper
tos,
no
sólo
de
las
univ
ersi
dade
s si
no ta
mbi
én d
el
CS
IC y
otr
os o
rgan
ism
os d
el s
iste
ma
de C
ienc
ia y
Tec
nolo
gía.
2.-
Ad
min
istr
acio
nes P
úb
lic
as d
el S
iste
ma C
D:
MA
EC
, AE
CI,
CC
AA
, Ayu
ntam
ient
os. T
ambi
én e
l ME
C y
otr
os o
rgan
ism
os
de la
Adm
inis
trac
ión
Gen
eral
del
Est
ado.
3.-
Org
an
ism
os In
tern
acio
nale
s e
n e
l ám
bit
o d
e la C
oo
pera
ció
n a
l D
esarr
ollo
:
el C
AD
(O
CD
E),
PN
UD
, UN
ES
CO
, etc
. 4.-
Otr
os a
ge
nte
s d
e la C
oo
pera
ció
n
(ON
GD
, Em
pres
as, e
tc.)
5.-
Org
an
ism
os e
In
sti
tucio
nes C
on
trap
art
e.
6.-
El p
úb
lico
en
ge
nera
l.
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
¿Q
ué b
usca
n lo
s us
uario
s? (
1)�
SECI (DGPOLDE-AECI) -Otras Administraciones
Contabilidad de la ayuda (financiación interna y externa) y comunicación al CAD
(OCDE)7
Tipos de actividad y objetivos CUD
Zona Geográfica
Financiadores públicos y privados
Identificar proyectos y objetivos
Evaluación de actividades para establecer colaboración
Cooperación Universitaria
Gestión de acciones
Difusión
Informes estándares. Mem
orias por
proyecto. Mem
orias anuales. Mem
orias
sectoriales.
Presentaciones para la divulgación de eventos
Dar a conocer las acciones y actores propios
Evaluación
Clasificación
Contabilidad
Impacto y sostenibilidad
Contrapartes
Identificación de objetivos
Formas decolaboración
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
¿Q
ué b
usca
n lo
s us
uario
s? (
2)A
ge
nte
s l
oc
ale
sO
NG
DR
ecur
sos
y di
spon
ibili
dad
-Id
entif
icac
ión
de p
erso
nas
y gr
upos
par
a es
tabl
ecer
col
abor
ació
ny
apoy
o -
Iden
tific
ació
n de
pro
gram
as d
e fo
rmac
ión
para
sus
coo
pera
ntes
y
volu
ntar
ios
Acc
ione
s y
Loca
lizac
ione
sId
entif
icac
ión
de á
reas
y s
ecto
res
Inst
rum
ento
sC
apta
ción
de
recu
rsos
ext
erno
s de
las
Uni
vers
idad
esIn
ve
sti
ga
do
res
Ras
treo
de
inno
vaci
ones
Cla
sific
ació
n e
inte
rpre
taci
ónE
valu
ació
n de
impa
cto
Ag
en
tes
ex
tra
nje
ros
Bús
qued
a de
soc
ios
Eva
luac
ión
Ge
ne
rali
sta
sU
niv
ers
ita
rio
s o
Pú
blic
o e
n G
en
era
lP
roye
ctos
indi
vidu
ales
H
isto
rial
Val
orac
ione
s y
expe
rienc
ias
pers
onal
es
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
oCU
D c
omo
Her
ram
ient
a di
strib
uída
�In
form
ació
n co
mpa
rtid
a�
ej.:
cont
rapa
rtes
com
unes
�In
form
ació
n no
rep
etid
a (¿
vers
ione
s?)
�in
form
es, e
stad
ístic
as, i
nves
tigac
ión.
..
�In
form
ació
n út
il �
para
la r
efle
xión
(qu
é es
y q
ue n
o es
la C
UD
)�
para
la d
ifusi
ón (
info
rmes
, mem
oria
s...)
�pa
ra la
ges
tión
(inst
rum
ento
s, c
iclo
s de
pro
yect
o...)
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
El p
robl
ema
de la
Cla
sific
ació
n
�T
axon
omía
s�
desd
e la
AO
D: C
RS
, Pla
nes,
...
�de
sde
la C
UD
(po
r ac
orda
r)
�C
riter
ios
de in
clus
ión
�C
riter
ios
obje
tivos
, orie
ntat
ivos
, ...
acor
dado
s y
públ
icos
(s
erán
sie
mpr
e in
com
plet
os)
�P
roce
so d
e cl
asifi
caci
ón: F
lujo
de
trab
ajo:
dis
tingu
ir pr
epar
ació
n de
val
idac
ión.
..�
Val
orac
ione
s y
deba
tes
abie
rtos
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Her
ram
ient
a
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Def
inic
ión
de r
equi
sito
s
Usu
ario
sE
l usu
ario
A, e
n el
rol
Bac
cede
a lo
s da
tos
C e
n m
odo
DR
oles
Dat
os y
mod
os d
e ac
ceso
�E
str
uc
tura
−ro
bust
ez, d
esce
ntra
lizac
ión,
cap
acid
ades
evo
lutiv
as−
titul
arid
ad, u
tilid
ad e
n ge
stió
n, c
onfia
nza
�R
ep
res
en
tac
ión
de
la i
nfo
rma
ció
n
−O
bjet
os y
atr
ibut
os e
stan
dariz
ados
y c
onve
nido
s de
�ac
cion
es, a
gent
es, r
oles
, rec
urso
s, p
roce
sos
... y
su
s re
laci
ones
�ta
xono
mía
s/cl
asifi
caci
ones
�U
su
ari
os
(y r
ole
s)
en
el p
ort
al
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Rep
rese
ntac
ión
info
rmac
ión
Ade
cuad
o
SI
SI
NO
Pre
para
ción
espe
raA
caba
do
corr
ecci
ón
NO
Red
acto
r
Cor
rect
or
apro
baci
ónC
orre
cto
publ
icad
o
Arc
hiva
do
Res
pons
able
SI
NO
Rep
rese
ntac
ión
RD
BM
S,
inte
rcam
bio
XM
L,
publ
icac
ión
wo
rkflow
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Def
inic
ión
de r
equi
sito
s
�P
rote
cció
n de
dat
os�
Gra
nula
ridad
en
la ti
tula
ridad
de
los
dato
s�
Qui
én a
cced
e, q
uién
aut
oriz
a...
�G
estió
n de
los
requ
isito
s de
la L
PD
�In
tero
pera
bilid
ad�
Est
ánda
res
para
, exp
lora
ción
, agr
egac
ión,
im
port
ació
n/ex
port
ació
n...
�R
efer
enci
ació
n ge
ográ
fica
�O
port
unid
ad
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Opo
rtun
idad
de
las
IDE
Apro
xim
ació
n (geog
ráfica)�
Dig
italiza
ció
n (em
pla
zam
ien
tos)�
Cod
ific
ació
n G
ML (po
sic
iones)�
(Fue
nte:
gru
po M
ER
CA
TO
R U
PM
par
a la
DG
PO
LDE
)�
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Geo
refe
renc
iaci
ón
•E
xp
lota
ció
n y
an
áli
sis
(Fue
nte:
gru
po M
ER
CA
TO
R U
PM
par
a la
DG
PO
LDE
)�
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Acc
eso
a se
rvic
ios
�M
odel
o de
pro
tecc
ión
de d
atos
�P
ropi
edad
de
los
dato
s / y
tipo
s de
{da
to,
usua
rio, o
pera
ción
}
Resp.
Observ.Univers.
origen
Autor
Otras
Univers.DGPOLD
Agentes
públicos
Investig.
registrados
ONGD
Contrap.
Público
Recursos Humanos
Efectivos
cmbLS
CMbLS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
Especialidades
cmbLS
CMbLS
mbLS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
Experiencia
cmbLS
CMbLS
mbLS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
Datos de contacto
cmbLS
CMbLS
mbLS
ll
ll
ll
...
Recursos materiales
etc...
Program
ascm
bLS
CMbLS
mbLS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
Medios técnicos
cmbLS
CMbLS
mbLS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
...
Actividades
Descripción general
cmbLS
CMbLS
mbLS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
Detalles
cmbLS
CMbLS
mbLS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
LS
Valoraciones CmbLS
CMbLS
mbLS
LS
LS
lsLS
lsls
ls
Evaluaciones
CmbLS
CMbLS
mbLS
LS
LS
lsLS
lsls
ls
Clasificaciones
CmbLS
CMbLS
mbLS
LS
cLS
cls
CLS
lsls
ls
...
Acceso
inmediatoAcceso por
solicitud
Carga
Cc
Modificación
Mm
Borrado
Bb
Lectura
Ll
Búsqueda
Ss
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Org
aniz
ació
n
�F
ase
de c
onst
rucc
ión
2007
-200
8�
Com
isió
n de
Seg
uim
ient
o de
los
Con
veni
os�
Con
sejo
Ase
sor
(CR
UE
, DG
PO
LDE
, AE
CI)
�D
irect
or +
apo
yo té
cnic
o +
enc
argo
técn
ico
�R
égim
en 2
009
... (
pedi
ente
de
defin
ir)�
Órg
ano
de la
CR
UE
�D
irecc
ión/
Sta
ff té
cnic
o (2
-3 p
erso
nas)
�U
nive
rsid
ad A
soci
ada
A e
n ré
gim
en x
�U
nive
rsid
ad A
soci
ada
B e
n ré
gim
en y
...
�S
ervi
cios
...
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Pue
sta
en m
arch
a
Dec
isio
nes
de ti
po o
rgan
izat
ivo
1. Q
uién
es s
erán
los
gest
ores
del
sis
tem
a.
2. Q
ué r
ecur
sos
hum
anos
y m
ater
iale
s se
nec
esita
n pa
ra e
l fu
ncio
nam
ient
o de
l Obs
erva
torio
en
régi
men
per
man
ente
.
3.
Qué
pa
pel
tend
rán
las
dife
rent
es
Uni
vers
idad
es
para
as
egur
ar e
l m
ante
nim
ient
o y
la a
ctua
lizac
ión
perm
anen
te d
e lo
s da
tos
del O
bser
vato
rio.
4. Q
ué r
elac
ión
se e
stab
lece
rá c
on l
os a
gent
es q
ue u
tilic
en
regu
larm
ente
el
O
bser
vato
rio:
Adm
inis
trac
ione
s P
úblic
as,
empr
esas
priv
adas
, ON
G, y
uni
vers
idad
es c
ontr
apar
te.
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
Pue
sta
en m
arch
a
Cal
enda
rio q
ue in
cluy
a:
1.E
n re
laci
ón c
on e
l sis
tem
a d
e in
form
ac
ión
:
1. E
l dis
eño
(la e
spec
ifica
ción
de
requ
isito
s y
rest
ricci
ones
, el e
ncar
go,
el s
egui
mie
nto.
..) s
egún
las
car
acte
ríst
icas
des
crita
s en
el
apar
tado
se
is.
2. L
a co
nsul
ta, c
once
rtac
ión
y a
prob
ació
n de
los
mod
elos
util
izad
os.
3.
La
impl
anta
ción
(f
ases
de
pr
ueba
s,
carg
a,
docu
men
taci
ón
del
sist
ema,
inic
io d
e ex
plot
ació
n) y
pla
n de
form
ació
n.
4. E
l per
íodo
de
adap
taci
ón/a
pren
diza
je/r
evis
ión.
2.E
n re
laci
ón c
on e
l órg
an
o d
e g
es
tió
nqu
e se
est
able
zca:
1.
La
defin
ició
n de
l m
odel
o (f
igur
a ju
rídi
ca,
recu
rsos
hu
man
os
ym
ater
iale
s, r
égim
en e
conó
mic
o).
2. L
a fo
rmal
izac
ión
de lo
s co
nven
ios,
con
curs
os, o
con
trat
os p
reci
sos.
Cu
rso
de
Es
pec
ialis
ta e
n C
oo
pe
ració
n I
nte
rnac
ion
al
para
el
Desarr
oll
oJa
ime C
erv
era
, 11
En
ero
200
8
CO
NC
LUS
ION
ES
�O
bser
vato
rio c
omo
�re
po
sitori
o d
inám
ico
y ac
tual
izad
o�
inst
rum
ento
de
divu
lgac
ión
�he
rram
ient
a de
apo
yo a
la g
estió
n�
germ
en y
sop
orte
de
rede
s�
fuen
te d
ocum
enta
l par
a la
pla
nific
ació
n y
la e
valu
ació
n (C
UD
)�
ba
se
pa
ra l
a m
ejo
ra e
str
até
gic
a y
la
ex
ten
sió
n d
e l
a
CU
D