laboratuvarlar arasi karġilaġtirma yeterlĠlĠk … · 2015. 11. 30. · 2015-pes-002 kodlu...
TRANSCRIPT
T.C.
GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
ULUSAL GIDA REFERANS LABORATUVAR
MÜDÜRLÜĞÜ
TS EN ISO/IEC 17043/4.8
LABORATUVARLAR ARASI KARġILAġTIRMA/YETERLĠLĠK
TESTĠ RAPORU
2015-PES-002
Hıyar Püresinde Pestisit Analizi Yeterlilik Testi
Rapor No: 2015/002-PES
Ekim-Kasım 2015
LAK/YT:2015/002-PES
2 / 43
GENEL BĠLGĠLER
LAK/YT Çevrimi Adı Hıyar Püresinde Pestisit Analizi Yeterlilik Testi
LAK/YT Çevrimi Kodu 2015-PES-002
Materyal Gönderim Tarihi 13/10/2015
Katılımcı Sonuç Bildirim Tarihi 03/11/2015
Rapor Tarihi 27/11/2015
Rapor Hazırlayan
Dr.Özge ÇETĠNKAYA AÇAR
Pestisit Birimi
LAK/YT Koordinatörü
Dr. Özge ÇETĠNKAYA AÇAR
Pestisit Birimi
Raporu Onaylayan
Dr.Gül ÇELĠK ÇAKIROĞULLARI
Müdür V.
LAK/YT Sağlayıcı Ulusal Gıda Referans Laboratuvar Müdürlüğü
Fatih Sultan Mehmet Bulvarı, No:70, 06170,
Yenimahalle – ANKARA
Tel.: 0312 327 41 81
Faks: 0312 327 41 56
e-posta: [email protected]
http://gidalab.tarim.gov.tr/gidareferans
LAK/YT:2015/002-PES
3 / 43
ĠÇĠNDEKĠLER
ÖZET................................................................................................................................................... 5
1. GĠRĠġ .......................................................................................................................................... 6
2. GĠZLĠLĠK ................................................................................................................................... 6
3. YETERLĠLĠK TEST MATERYALĠ ....................................................................................... 6
3.1. HAZIRLAMA ........................................................................................................................... 6
3.2.HOMOJENLĠK VE KARARLILIK .......................................................................................... 7
3.2.1.HOMOJENLĠK DENEYLERĠ ........................................................................................... 7
3.2.2 KARARLILIK DENEYLERĠ ........................................................................................... 10
3.3. DAĞITIM................................................................................................................................ 24
4. SONUÇLAR ............................................................................................................................. 24
5. SONUÇLARIN ĠSTATĠSTĠKSEL DEĞERLENDĠRMESĠ ................................................ 25
5.1. ATANMIġ DEĞER (XA) VE YETERLĠLĠK STANDART SAPMASI (ΣP) ........................... 26
5.2. Z-SKORLARI DEĞERLENDĠRME ÖLÇÜTÜ ..................................................................... 27
5.3. KATILIMCI SONUÇLARI VE Z-SKORLARI ...................................................................... 27
6. ANALĠZ BĠLGĠLERĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ ......................................................... 38
7. GÖZLEMLER ......................................................................................................................... 42
8. REFERANSLAR ...................................................................................................................... 43
LAK/YT:2015/002-PES
4 / 43
TABLOLAR
Tablo 1. Homojenlik testi verileri ve istatistiksel değerlendirme ........................................................ 8
Tablo 2. -20 °C için kararlılık testi verileri ve bağımsız örneklem t-testi ile değerlendirme ............ 12
Tablo 3. Oda sıcaklığı (20±2°C) için kararlılık testi verileri ve bağımsız örneklem t-testi ile
değerlendirme ............................................................................................................................ 15
Tablo 4. -20 °C için kararlılık testi verileri ve F-testi ile değerlendirme ........................................... 18
Tablo 5. Oda sıcaklığı (20±2°C) için kararlılık testi verileri ve F-testi ile değerlendirme ................ 21
Tablo 6. Pestisitler için atanmıĢ değerler ve hedef standart sapma değerleri .................................... 26
Tablo 7. Hıyar püresinde pestisit analizi yeterlilik testi için özet istatistik değerlendirmesi............. 28
Tablo 8. | z | ≤ 2 aralığında yer alan z-skoru sayısı ve yüzdesi .......................................................... 28
Tablo 9. Katılımcı sonuçları ve z-skorları ......................................................................................... 29
Tablo 10. Katılımcı yorumları ........................................................................................................... 31
Tablo 11. Katılımcı analiz bilgileri .................................................................................................... 38
ġEKĠLLER
ġekil 1. Chlorpyrifos-ethyl için z-skorları ......................................................................................... 32
ġekil 2. Cypermethrin için z-skorları ................................................................................................. 33
ġekil 3. Fludioxonil için z-skorları .................................................................................................... 34
ġekil 4. Hexachlorobenzene için z-skorları ....................................................................................... 35
ġekil 5. Pirimiphos-methyl için z-skorları ......................................................................................... 36
ġekil 6. Trifloxystrobin için z-skorları ............................................................................................... 37
LAK/YT:2015/002-PES
5 / 43
ÖZET
Hıyar Püresinde Pestisit Analizi Yeterlilik Testi organizasyonunda TS EN ISO/IEC 17043
esas alınmıĢtır.
Çevrim için baĢvuruda bulunan 22 katılımcı laboratuvara, 100 g blank ve 100 g test materyali
(hıyar püresi) „LAK/YT Çevrim Bilgileri ve Katılımcı Talimatı‟ ile birlikte 13/10/2015
tarihinde gönderilmiĢtir. Katılımcılardan 205 pestisit içeren hedef liste içerisinden test
materyalinde yer alan pestisitleri bulmaları ve miktarsal olarak sonuç bildirmeleri istenmiĢtir.
Test materyali Ģu pestisitleri içermektedir: Chlorpyrifos-ethyl, Cypermethrin, Fludioxonil,
Hexachlorobenzene, Pirimiphos-methyl, Trifloxystrobin.
Katılımcı analiz sonuçları, http://gidalab.tarim.gov.tr/gidareferans adresinden eriĢime açılan
2015-PES-002 kodlu çevrime özgü „Sonuç Bildirim Formu‟ ile toplanmıĢtır. 22 katılımcının
tamamı analiz sonucu bildirmiĢtir.
Test materyalinde yer alan her bir pestisit için atanmıĢ değerin (Xa) belirlenmesinde, katılımcılar
tarafından bildirilen sonuçlar kullanılarak robust istatiksel yöntem ile belirlenen mutabık
kalınmıĢ değer (consensus value) kullanılmıĢtır.
Yeterlilik standart sapması (σp) uygun Horwitz eĢitliği kullanılarak hesaplanmıĢtır.
Her bir katılımcı için z-skoru, atanmıĢ değer (Xa) ve yeterlilik standart sapması (σp) kullanılarak
hesaplanmıĢtır. Eğer | z | ≤ 2 ise, sonuç uygun olarak değerlendirilmiĢtir.
Hıyar püresinde pestisit analizi yeterlilik testi sonuçları aĢağıda özetlenmiĢtir
Analit AtanmıĢ değer (Xa)
(mg/kg)
|z|≤2
skor sayısı
Toplam
skor sayısı
| z | ≤ 2
skor oranı (%)
Chlorpyrifos-ethyl 0,027 22 22 100
Cypermethrin 0,472 19 21 90
Fludioxonil 0,603 18 21 86
Hexachlorobenzene 0,079 16 18 89
Pirimiphos-methyl 0,044 21 22 95
Trifloxystrobin 0,163 22 22 100
LAK/YT:2015/002-PES
6 / 43
1. GĠRĠġ
Laboratuvarlar arası karĢılaĢtıma/Yeterlilik test (LAK/YT) sonuçları, laboratuvarların deney
sonuçlarının kalitesinin güvencesinin teminine olanak sağlarken; rutin analizlerin tarafsız olarak
değerlendirilmesine ve çalıĢmaların teknik geliĢimini teĢvik eden geri bildirimlerin elde edilmesine
imkan tanır.
Laboratuvarlararası karĢılaĢtırma/Yeterlilik testleri, katılımcı laboratuvarların yetkinliğinin
bağımsız bir Ģekilde değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Geçerliliği sağlanmıĢ metotlarla
kullanıldıklarında yeterlilik testleri laboratuvar kalite güvencesinin vazgeçilmez bir unsurudur.
UGRL, „Ulusal Gıda Referans Laboratuvar Müdürlüğü KuruluĢ ve Görev Esaslarına Dair
Yönetmelik‟i „Laboratuvarın oluĢumu ve faaliyet alanları‟ baĢlıklı 5‟inci madde 2‟inci fıkra b bendi
hükmüne dayanarak laboratuvarlararası karĢılaĢtırma/yeterlilik testleri düzenler.
Gıda Kontrol Laboratuvarlarının KuruluĢ, Görev, Yetki ve Sorumlulukları ile ÇalıĢma Usul
ve Esaslarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik” „in kontroller baĢlıklı 19‟ uncu maddesi 1‟ inci
fıkrası hükmü gereği laboratuvarların yeterlilik testlerine katılımı zorunlu kılınmıĢtır.
Laboratuvar Müdürlüğümüz tarafından pestisit analizleri konusunda faaliyet gösteren kamu
laboratuvarları ve özel laboratuvarların katılımıyla “Hıyar Püresinde Pestisit Analizi Yeterlilik Test
Çevrimi” düzenlenmiĢtir.
2. GĠZLĠLĠK
Gizlilik ilkesi doğrultusunda katılımcılar ve sonuçları ile ilgili bilgiler hiçbir koĢul altında
üçüncü taraflarla paylaĢılmamaktadır.
3. YETERLĠLĠK TEST MATERYALĠ
3.1. HAZIRLAMA
Yeterlilik test materyalinin hazırlanmasında 10 kg hıyar kullanılmıĢtır. Hıyarın tamamı
öğütülerek püre haline getirilmiĢ ve yaklaĢık 3 kg hıyar püresi blank olarak kullanılmak üzere
ayrılmıĢtır. Blank hıyar püresi analiz edilmiĢ ve 0.010 mg/kg raporlama limitine göre içerisinde
herhangi bir pestisit kalıntısı tespit edilmemiĢtir. Test materyali hazırlanmasında kullanılmak üzere
ayrılan yaklaĢık 7 kg hıyar püresine; son konsantrasyon yaklaĢık 0,035 mg/kg olacak Ģekilde
chlorpyrifos-ethyl, 0,050 mg/kg olacak Ģekilde pirimiphos-methyl, 0,080 mg/kg olacak Ģekilde
LAK/YT:2015/002-PES
7 / 43
hexachlorobenzene, 0,200 mg/kg olacak Ģekilde trifloxystrobin, 0,500 mg/kg olacak Ģekilde
cypermethrin ve 0,800 mg/kg olacak Ģekilde fludioxonil içeren miks standart çözeltisi katılarak
(spike çözeltisi), hıyar püresi iyice karıĢtırılmak suretiyle homojenize edilmiĢtir. Daha sonra
hazırlanan blank ve test materyali, yeterlilik deneyi numunesi kaplarına en az 100‟er g olacak
Ģekilde aktarılarak numaralandırılmıĢ ve numuneler katılımcılara gönderilecekleri güne kadar -20
°C‟de muhafaza edilmiĢtir.
3.2.HOMOJENLİK VE KARARLILIK
3.2.1.HOMOJENLİK DENEYLERİ
Yeterlilik test materyali ISO 13528:2015 Standardı (1) esas alınarak homojenlik için test
edilmiĢtir. Yeterlilik test materyalinin hazırlandığı gün rastgele seçilen 12 numune, iki tekrarlı
olarak analiz edilmiĢtir. Analizler LC/MS/MS (Cypermethrin, Fludioxonil, Trifloxystrobin,
Pirimiphos-methyl) ve GC/MS/MS (Chlorpyrifos-ethyl, Hexachlorobenzene) cihazları ile
gerçekleĢtirilmiĢ ve homojenlik testi örnekleri tekrarlanabilirlik koĢulları altında, tek seferde ve
cihazlarda tamamen rastgele bir sıra ile analiz edilmiĢtir. Homojenlik testinden elde edilen veriler
„görsel olarak sapan değerler, değerlerde herhangi bir artıĢ-azalma eğilimi, paraleller arası sapan
değer‟ olup olmadığı açılarından kontrol edilmek üzere grafiğe geçirilmiĢ ve yapılan kontrollerde
verilerin uygun olduğu görülmüĢtür.
ISO 13528:2015 Standardı (1) esas alınarak, homojenlik verileri örnekleme (sampling) ve
analitik değiĢkenlik (varyans) açılarından istatistiksel değerlendirmeye tabi tutulmuĢtur. Veriler
aykırı değerler açısından Cochran testi ile değerlendirilmiĢ ve herhangi bir aykırı değer olmadığı
tespit edilmiĢtir. Homojenlik verileri ve istatiksel değerlendirme Tablo 1‟de sunulmuĢtur. Ġstatiksel
değerlendirme (ss ≤ 0,3 σpt) homojenliğin yeterli olduğunu göstermiĢtir. Homojenlik testinden elde
edilen veriler atanmıĢ değerin hesaplanmasında kullanılmamıĢtır.
LAK/YT:2015/002-PES
8 / 43
Tablo 1. Homojenlik testi verileri ve istatistiksel değerlendirme (Chlorpyrifos-ethyl, Cypermethrin, Fludioxonil)
Sıra no Chlorpyrifos-ethyl (mg/kg) Cypermethrin (mg/kg) Fludioxonil (mg/kg)
Tekrar_1 Tekrar_2 Tekrar_1 Tekrar_2 Tekrar_1 Tekrar_2
1 0,037 0,038 0,404 0,422 0,716 0,718
2 0,037 0,035 0,407 0,401 0,653 0,648
3 0,041 0,041 0,462 0,450 0,709 0,716
4 0,038 0,037 0,367 0,399 0,696 0,709
5 0,036 0,035 0,445 0,421 0,729 0,696
6 0,038 0,037 0,382 0,383 0,649 0,647
7 0,038 0,037 0,402 0,400 0,692 0,694
8 0,040 0,040 0,435 0,414 0,682 0,672
9 0,038 0,038 0,392 0,404 0,725 0,711
10 0,038 0,039 0,442 0,425 0,728 0,719
11 0,035 0,035 0,383 0,406 0,648 0,658
12 0,037 0,035 0,443 0,437 0,656 0,691
Ortalama 0,037 0,413 0,690
σpt (homojenlik testi hedef ss),
kaynağı
0,008
Horwitz
(σpt=0,22c/mr)
0,076
Horwitz
(σpt=0,02c0,8495
/mr)
0,117
Horwitz
(σpt=0,02c0,8495
/mr)
0,3 x σpt (kritik değer) 0,0024 0,023 0,035
sx (örnek ort. std. sapması) 0,0020 0,018 0,027
sw (örnek-içi std. sapma) 0,0017 0,024 0,022
ss (örnekler-arası std.sapma) 0,0016 0,007 0,022
ss ≤ 0,3 σpt GEÇER GEÇER GEÇER
LAK/YT:2015/002-PES
9 / 43
Tablo 1 (devamı). Homojenlik testi verileri ve istatistiksel değerlendirme (Hexachlorobenzene, Pirimiphos-methyl, Trifloxystrobin)
Sıra no Herxachlorobenzene (mg/kg) Pirimiphos-methyl (mg/kg) Trifloxystrobin (mg/kg)
Tekrar_1 Tekrar_2 Tekrar_1 Tekrar_2 Tekrar_1 Tekrar_2
1 0,093 0,092 0,042 0,044 0,180 0,181
2 0,091 0,089 0,040 0,039 0,167 0,172
3 0,100 0,094 0,047 0,045 0,206 0,196
4 0,095 0,092 0,041 0,042 0,182 0,186
5 0,083 0,085 0,044 0,044 0,196 0,192
6 0,098 0,093 0,041 0,041 0,180 0,186
7 0,095 0,093 0,042 0,042 0,178 0,174
8 0,091 0,096 0,042 0,041 0,191 0,183
9 0,095 0,095 0,042 0,042 0,177 0,181
10 0,094 0,095 0,042 0,042 0,187 0,186
11 0,087 0,089 0,041 0,041 0,186 0,181
12 0,091 0,088 0,041 0,041 0,185 0,185
Ortalama 0,092 0,042 0,183
σpt (homojenlik testi hedef ss),
kaynağı
0,020
Horwitz
(σpt=0,22c/mr)
0,009
Horwitz
(σpt=0,22c/mr)
0,038
Horwitz
(σpt=0,02c0,8495
/mr)
0,3 x σpt (kritik değer) 0,006 0,003 0,011
sx (örnek ort. std. sapması) 0,003 0,002 0,007
sw (örnek-içi std. sapma) 0,005 0,001 0,007
ss (örnekler-arası std.sapma) 0,001 0,001 0,004
ss ≤ 0,3 σpt GEÇER GEÇER GEÇER
LAK/YT:2015/002-PES
10 / 43
3.2.2 KARARLILIK DENEYLERİ
Yeterlilik test materyalinin çevrim süresi boyunca kararlılığı iki farklı sıcaklıkta (-20 °C ve
oda sıcaklığı (20 ± 2 °C)) test edilmiĢtir. -20 °C‟de kararlılık deneyleri için yeterlilik test
materyalinin hazırlandığı gün baĢlangıç zamanı (t=0) olarak alınmıĢ ve çevrim süresi sonuna kadar
geçen toplam dört hafta boyunca kararlılık kontrol edilmiĢtir. Oda sıcaklığında (20 ± 2 °C))
kararlılık deneyleri ise, yeterlilik test materyallerinin kargo ile gönderilmeleri sırasında maruz
kalabilecekleri en kötü koĢullar düĢünülerek tasarlanmıĢ ve yeterlilik test materyallerinin kargo yolu
ile gönderildiği gün baĢlangıç zamanı (t=0) olarak alınarak, kargonun teslim edilmesi için geçen en
uzun süre olan 3 gün boyunca kararlılık kontrol edilmiĢtir. Dolayısıyla, -20 °C için kararlılık testi
dört haftalık, oda sıcaklığı için ise üç günlük süreyi kapsamaktır.
Yeterlilik test materyalinin hazırlandığı gün rastgele seçilen altı numune kararlılık kontrol
grubu örnekleri olarak belirlenmiĢ ve -80 ° C‟de muhafaza edilmeye baĢlamıĢtır. Daha sonra,
çevrim süresi sonuna kadar (katılımcı sonuç son bildirim tarihine kadar) -20 °C‟de muhafaza edilen
örnekler kontrol grubu ile birlikte belirli aralıklarla analiz edilerek kararlılık testi verileri elde
edilmiĢtir. Yeterlilik test materyallerinin katılımcı laboratuvarlara gönderildiği gün ise, rastgele
seçilen altı numune oda sıcaklığında muhafaza edilmeye baĢlanmıĢ ve üç gün boyunca kontrol
grubu ile birlikte analiz edilmiĢtir. Kararlılık testi verileri kullanılarak, aĢağıda belirtilen hipotezler
doğrultusunda bağımsız örneklem t-testi ile kontrol ve deney grupları karĢılaĢtırılmıĢtır.
H0: Pestisit konsantrasyonu bakımından kontrol grubunda (A) (-80 °C) elde edilen sonuçlar
ile, farklı sıcaklıklarda (-20 °C ve oda sıcaklığı (20± 2 °C)) belirli sürelerde muhafaza
edilen deney gruplarında (B) elde edilen sonuçlar arasındaki fark tesadüften ileri
gelmektedir; fark sıfır kabul edilebilir.
µ(xA)-µ(xB) = 0; yani µD=0.
H1: Pestisit konsantrasyonu bakımından kontrol grubunda (A) (-20 °C) elde edilen sonuçlar
ile, farklı sıcaklıklarda (-20 °C ve oda sıcaklığı (20± 2 °C)) belirli sürelerde muhafaza
edilen deney gruplarında (B) elde edilen sonuçlar arasındaki fark tesadüften ileri
gelmemektedir; fark sıfır kabul edilemez.
µ (xA)-µ(xB) ≠ 0; yani µD≠0.
Her bir sıcaklık ve süre için t değeri hesaplanmıĢ ve I.tip hata ihtimali % 5 olarak kabul
edilerek, t tablosunda 6 serbestlik derecesi için kritik t-değeri olan 2,447 değeri ile
karĢılaĢtırılmıĢtır. -20 °C için kararlılık testi verileri ve bağımsız örneklem t-testi ile değerlendirme
sonuçları Tablo 2‟de , oda sıcaklığı (20± 2 °C) için kararlılık testi verileri ve bağımsız örneklem t-
LAK/YT:2015/002-PES
11 / 43
testi ile değerlendirme sonuçları Tablo 3‟te verilmektedir. Tablo 2 ve Tablo 3‟te görüldüğü üzere, t
değerleri, tkritik değerinden küçük bulunmuĢtur. Bu durumda, H0 hipotezi kabul edilir, yani ilgili
pestisit konsantrasyonu bakımından kontrol grubunda (-80 °C) elde edilen sonuçlar ile farklı
sıcaklıklarda (-20 °C ve oda sıcaklığı (20± 2 °C)) belirli sürelerde muhafaza edilen deney
gruplarında elde edilen sonuçlar arasındaki fark tesadüften ileri gelmektedir; fark sıfır kabul
edilebilir.
Kararlılık testi verileri ayrıca F testi ile de değerlendirilerek, pestisit konsantrasyonu
bakımından kararlılık testi süresi (20 °C için dört hafta, oda sıcaklığı için 3 gün) boyunca, kararlılık
testi örnekleri arasında oluĢan farkın istatistiksel olarak önemli olup olmadığı kontrol edilmiĢtir.
Varyans analizinin kontrol ve karĢıt hipotezleri Ģu Ģekildedir:
H0: Pestisit konsantrasyonu bakımından kararlılık testi örnekleri arasındaki fark tesadüften
ileri gelmektedir ve sıfır kabul edilebilir.
H1: En az iki örneğin, pestisit konsantrasyonu bakımından aralarındaki fark tesadüften ileri
gelmemektedir.
-20 °C için kararlılık testi verileri ve F-testi ile değerlendirme sonuçları Tablo 4‟te, oda
sıcaklığı (20± 2 °C) için kararlılık testi verileri ve F-testi ile değerlendirme sonuçları Tablo 5‟te
verilmektedir. Tablo 4 ve Tablo 5‟te görüldüğü üzere, F değerleri Fkritik değerlerinden küçüktür,
dolayısıyla H0 hipotezi kabul edilir. Pestisit konsantrasyonu bakımından her iki sıcaklık için
kararlılık testi örnekleri arasındaki fark tesadüften ileri gelmektedir ve sıfır kabul edilebilir.
GerçekleĢtirilen kararlılık testi sonuçları, hazırlanan yeterlilik testi materyalinin çevrim
süresi sonuna kadar yeterince kararlı olduğunu göstermektedir.
LAK/YT:2015/002-PES
12 / 43
Tablo 2. -20 °C için kararlılık testi verileri ve bağımsız örneklem t-testi ile değerlendirme (Chlorpyrifos-ethyl, Cypermethrin)
Chlorpyrifos-ethyl (mg/kg) Cypermethrin (mg/kg)
Örnek
No
Tekrar_1 Tekrar_2 t tkritik*
kararlılık
testi
Tekrar_1 Tekrar_2 t tkritik*
kararlılık
testi
0.gün Kontrol (A) 22 0,036 0,034
---- ---- ---- 0,445 0,397
---- ---- ---- 55 0,037 0,032 0,443 0,430
3.gün
Kontrol (A) 5 0,046 0,045
0,661 2,447 GEÇER
0,465 0,420
1,018 2,447 GEÇER 53 0,036 0,035 0,392 0,422
Deneysel (B) 7 0,040 0,040 0,431 0,384
49 0,037 0,037 0,397 0,413
7.gün
Kontrol (A) 24 0,039 0,035
-1,594 2,447 GEÇER
0,412 0,440
-0,147 2,447 GEÇER 41 0,039 0,040 0,402 0,441
Deneysel (B) 19 0,043 0,042 0,423 0,421
30 0,038 0,040 0,425 0,432
10.gün
Kontrol (A) 16 0,041 0,041
0,134 2,447 GEÇER
0,476 0,432
0,079 2,447 GEÇER 45 0,040 0,036 0,416 0,413
Deneysel (B) 1 0,037 0,043 0,445 0,393
35 0,037 0,040 0,471 0,421
15.gün
Kontrol (A) 41 0,039 0,039
0,000 2,447 GEÇER
0,369 0,409
-1,942 2,447 GEÇER 53 0,042 0,037 0,392 0,402
Deneysel (B) 3 0,041 0,033 0,437 0,436
27 0,041 0,042 0,404 0,399
21.gün
Kontrol (A) 16 0,038 0,039
-1,464 2,447 GEÇER
0,484 0,520
0,160 2,447 GEÇER 24 0,039 0,036 0,480 0,444
Deneysel (B) 20 0,040 0,038 0,510 0,426
57 0,040 0,039 0,470 0,506
28.gün
Kontrol (A) 41 0,037 0,037
-1,567 2,447 GEÇER
0,423 0,455
-1,059 2,447 GEÇER 45 0,040 0,037 0,436 0,398
Deneysel (B) 1 0,042 0,039 0,507 0,426
7 0,037 0,042 0,514 0,398
*serbestlik derecesi 6, I. tip hata ihtimali % 5
LAK/YT:2015/002-PES
13 / 43
Tablo 2 (devamı). -20 °C için kararlılık testi verileri ve bağımsız örneklem t-testi ile değerlendirme (Fludioxonil, Hexachlorobenzene)
Fludioxonil (mg/kg) Hexachlorobenzene(mg/kg)
Örnek
No
Tekrar_1 Tekrar_2 t tkritik*
kararlılık
testi
Tekrar_1 Tekrar_2 t tkritik*
kararlılık
testi
0.gün Kontrol (A) 22 0,729 0,663
---- ---- ---- 0,083 0,086
---- ---- ---- 55 0,656 0,725 0,091 0,084
3.gün
Kontrol (A) 5 0,685 0,716
-0,056 2,447 GEÇER
0,094 0,089
-0,902 2,447 GEÇER 53 0,615 0,684 0,083 0,086
Deneysel (B) 7 0,659 0,688 0,091 0,092
49 0,671 0,687 0,090 0,088
7.gün
Kontrol (A) 24 0,713 0,720
1,803 2,447 GEÇER
0,075 0,075
-2,400 2,447 GEÇER 41 0,678 0,706 0,079 0,081
Deneysel (B) 19 0,664 0,693 0,082 0,088
30 0,653 0,701 0,082 0,080
10.gün
Kontrol (A) 16 0,722 0,697
-0,627 2,447 GEÇER
0,093 0,089
-0,786 2,447 GEÇER 45 0,675 0,691 0,088 0,079
Deneysel (B) 1 0,704 0,699 0,088 0,093
35 0,712 0,696 0,088 0,090
15.gün
Kontrol (A) 41 0,658 0,695
-1,579 2,447 GEÇER
0,092 0,090
0,630 2,447 GEÇER 53 0,687 0,668 0,094 0,092
Deneysel (B) 3 0,721 0,723 0,087 0,093
27 0,729 0,656 0,080 0,098
21.gün
Kontrol (A) 16 0,666 0,701
-1,668 2,447 GEÇER
0,081 0,082
-1,580 2,447 GEÇER 24 0,702 0,631 0,072 0,086
Deneysel (B) 20 0,709 0,720 0,090 0,092
57 0,709 0,685 0,082 0,082
28.gün
Kontrol (A) 41 0,596 0,636
-1,855 2,447 GEÇER
0,085 0,080
-1,759 2,447 GEÇER 45 0,580 0,569 0,088 0,084
Deneysel (B) 1 0,686 0,591 0,090 0,089
7 0,680 0,625 0,085 0,087
*serbestlik derecesi 6, I. tip hata ihtimali % 5
LAK/YT:2015/002-PES
14 / 43
Tablo 2 (devamı). -20 °C için kararlılık testi verileri ve bağımsız örneklem t-testi ile değerlendirme (Tetradifon)
Pirimiphos-methyl (mg/kg) Trifloxystrobin (mg/kg)
Örnek
No
Tekrar_1 Tekrar_2 t tkritik*
kararlılık
testi
Tekrar_1 Tekrar_2 t tkritik*
kararlılık
testi
0.gün Kontrol (A) 22 0,044 0,043
---- ---- ---- 0,196 0,187
---- ---- ---- 55 0,041 0,041 0,185 0,184
3.gün
Kontrol (A) 5 0,045 0,045
0,917 2,447 GEÇER
0,193 0,205
0,951 2,447 GEÇER 53 0,039 0,041 0,168 0,166
Deneysel (B) 7 0,044 0,041 0,182 0,173
49 0,039 0,039 0,164 0,174
7.gün
Kontrol (A) 24 0,042 0,041
-2,183 2,447 GEÇER
0,188 0,186
-0,476 2,447 GEÇER 41 0,039 0,042 0,174 0,178
Deneysel (B) 19 0,044 0,044 0,190 0,188
30 0,044 0,041 0,186 0,172
10.gün
Kontrol (A) 16 0,039 0,038
-1,987 2,447 GEÇER
0,186 0,169
-0,725 2,447 GEÇER 45 0,040 0,038 0,167 0,168
Deneysel (B) 1 0,039 0,040 0,182 0,188
35 0,041 0,040 0,172 0,167
15.gün
Kontrol (A) 41 0,040 0,040
-2,144 2,447 GEÇER
0,171 0,181
-2,409 2,447 GEÇER 53 0,039 0,038 0,173 0,166
Deneysel (B) 3 0,045 0,044 0,183 0,187
27 0,040 0,040 0,179 0,178
21.gün
Kontrol (A) 16 0,041 0,040
-1,760 2,447 GEÇER
0,173 0,186
-1,647 2,447 GEÇER 24 0,039 0,037 0,177 0,152
Deneysel (B) 20 0,040 0,043 0,181 0,190
57 0,040 0,042 0,187 0,180
28.gün
Kontrol (A) 41 0,039 0,039
-2,232 2,447 GEÇER
0,177 0,174
-2,092 2,447 GEÇER 45 0,040 0,037 0,186 0,164
Deneysel (B) 1 0,040 0,043 0,187 0,186
7 0,046 0,040 0,185 0,182
*serbestlik derecesi 6, I. tip hata ihtimali % 5
LAK/YT:2015/002-PES
15 / 43
Tablo 3. Oda sıcaklığı (20±2°C) için kararlılık testi verileri ve bağımsız örneklem t-testi ile değerlendirme (Chlorpyrifos-ethyl,
Cypermethrin)
Chlorpyrifos-ethyl (mg/kg) Cypermethrin (mg/kg)
Örnek
No
Tekrar_1 Tekrar_2 t tkritik*
kararlılık
testi
Tekrar_1 Tekrar_2 t tkritik*
kararlılık
testi
0.gün Kontrol (A) 24 0,039 0,035
---- ---- ---- 0,412 0,440
---- ---- ---- 41 0,039 0,040 0,402 0,441
1.gün
Kontrol (A) 5 0,040 0,042
1,213 2,447 GEÇER
0,453 0,405
0,000 2,447 GEÇER 45 0,040 0,042 0,381 0,459
Deneysel (B) 10 0,042 0,040 0,424 0,415
48 0,039 0,038 0,423 0,436
2.gün
Kontrol (A) 24 0,043 0,036
0,397 2,447 GEÇER
0,499 0,467
1,621 2,447 GEÇER 53 0,037 0,036 0,430 0,417
Deneysel (B) 14 0,039 0,037 0,410 0,395
25 0,038 0,035 0,427 0,443
3.gün
Kontrol (A) 16 0,041 0,041
-0,402 2,447 GEÇER
0,476 0,432
0,122 2,447 GEÇER 45 0,040 0,036 0,416 0,413
Deneysel (B) 31 0,041 0,042 0,413 0,437
51 0,036 0,042 0,430 0,449
*serbestlik derecesi 6, I. tip hata ihtimali % 5
LAK/YT:2015/002-PES
16 / 43
Tablo 3 (devamı). Oda sıcaklığı (20±2°C) için kararlılık testi verileri ve bağımsız örneklem t-testi ile değerlendirme (Fludioxonil,
Hexachlorobenzene)
Fludioxonil (mg/kg) Hexachlorobenzene (mg/kg)
Örnek
No
Tekrar_1 Tekrar_2 t tkritik*
kararlılık
testi
Tekrar_1 Tekrar_2 t tkritik*
kararlılık
testi
0.gün Kontrol (A) 24 0,713 0,720
---- ---- ---- 0,075 0,075
---- ---- ---- 41 0,678 0,706 0,079 0,081
1.gün
Kontrol (A) 5 0,768 0,757
0,850 2,447 GEÇER
0,081 0,082
0,061 2,447 GEÇER 45 0,657 0,783 0,085 0,093
Deneysel (B) 10 0,732 0,746 0,078 0,092
48 0,700 0,676 0,082 0,088
2.gün
Kontrol (A) 24 0,849 0,789
0,237 2,447 GEÇER
0,086 0,088
1,454 2,447 GEÇER 53 0,742 0,667 0,097 0,091
Deneysel (B) 14 0,760 0,815 0,091 0,087
25 0,704 0,725 0,082 0,084
3.gün
Kontrol (A) 16 0,722 0,697
-1,108 2,447 GEÇER
0,093 0,089
-0,282 2,447 GEÇER 45 0,675 0,691 0,088 0,079
Deneysel (B) 31 0,702 0,735 0,084 0,092
51 0,695 0,711 0,082 0,096
*serbestlik derecesi 6, I. tip hata ihtimali % 5
LAK/YT:2015/002-PES
17 / 43
Tablo 3 (devamı). Oda sıcaklığı (20±2°C) için kararlılık testi verileri ve bağımsız örneklem t-testi ile değerlendirme (Pirimiphos-methyl,
Trifloxystrobin)
Pirimiphos-methyl (mg/kg) Trifloxystrobin (mg/kg)
Örnek
No
Tekrar_1 Tekrar_2 t tkritik*
kararlılık
testi
Tekrar_1 Tekrar_2 t tkritik*
kararlılık
testi
0.gün Kontrol (A) 24 0,042 0,041
---- ---- ---- 0,188 0,186
---- ---- ---- 41 0,039 0,042 0,174 0,178
1.gün
Kontrol (A) 5 0,045 0,040
-0,195 2,447 GEÇER
0,194 0,192
0,556 2,447 GEÇER 45 0,041 0,043 0,187 0,186
Deneysel (B) 10 0,042 0,044 0,190 0,195
48 0,041 0,043 0,181 0,185
2.gün
Kontrol (A) 24 0,048 0,044
0,376 2,447 GEÇER
0,204 0,188
-0,117 2,447 GEÇER 53 0,042 0,040 0,167 0,185
Deneysel (B) 14 0,043 0,045 0,177 0,186
25 0,040 0,043 0,189 0,196
3.gün
Kontrol (A) 16 0,039 0,038
-2,216 2,447 GEÇER
0,186 0,169
-0,813 2,447 GEÇER 45 0,040 0,038 0,167 0,168
Deneysel (B) 31 0,041 0,039 0,184 0,177
51 0,040 0,041 0,174 0,172
*serbestlik derecesi 6, I. tip hata ihtimali % 5
LAK/YT:2015/002-PES
18 / 43
Tablo 4. -20 °C için kararlılık testi verileri ve F-testi ile değerlendirme (Chlorpyrifos-ethyl)
Chlorpyrifos-ethyl (mg/kg)
0.gün 3.gün 7.gün 10.gün 15.gün 21.gün 28.gün
0,036 0,040 0,043 0,037 0,041 0,040 0,042
0,034 0,040 0,042 0,043 0,033 0,038 0,039
0,037 0,037 0,038 0,037 0,041 0,040 0,037
0,032 0,037 0,040 0,040 0,042 0,039 0,042
Toplam 0,139 0,154 0,163 0,157 0,157 0,157 0,160 1,087
Ortalama 0,035 0,039 0,041 0,039 0,039 0,039 0,040 0,039
Varyans 0,000005 0,000003 0,000005 0,000008 0,000018 0,000001 0,000006 0,000040
Varyans Kaynağı SS df MS F P-değeri F ölçütü
Gruplar arası 0,000089 6 0,000015 2,287020 0,074245 2,572712
Grup içi 0,000137 21 0,000007
Toplam 0,000226
F < F kritik ? GEÇER
Tablo 4 (devamı). -20 °C için kararlılık testi verileri ve F-testi ile değerlendirme
(Cypermethrin)
Cypermethrin (mg/kg)
0.gün 3.gün 7.gün 10.gün 15.gün 21.gün 28.gün
0,445 0,431 0,423 0,445 0,437 0,510 0,507
0,397 0,384 0,421 0,393 0,436 0,426 0,426
0,443 0,397 0,425 0,471 0,404 0,470 0,514
0,430 0,413 0,432 0,421 0,399 0,506 0,398
Toplam 1,715 1,625 1,701 1,730 1,676 1,912 1,845 12,204
Ortalama 0,429 0,406 0,425 0,433 0,419 0,478 0,461 0,436
Varyans 0,000492 0,000413 0,000023 0,001110 0,000413 0,001525 0,003373 0,003976
Varyans Kaynağı SS df MS F P-değeri F ölçütü
Gruplar arası 0,015023 6 0,002504 2,384888 0,064784 2,572712
Grup içi 0,022048 21 0,001050
Toplam 0,037071 27
F < F kritik ? GEÇER
LAK/YT:2015/002-PES
19 / 43
Tablo 4 (devamı).-20 °C için kararlılık testi verileri ve F-testi ile değerlendirme (Fludioxonil)
Fludioxonil (mg/kg)
0.gün 3.gün 7.gün 10.gün 15.gün 21.gün 28.gün
0,729 0,659 0,664 0,704 0,721 0,709 0,686
0,663 0,688 0,693 0,699 0,723 0,720 0,591
0,656 0,671 0,653 0,712 0,729 0,709 0,680
0,725 0,687 0,701 0,696 0,656 0,685 0,625
Toplam 2,773 2,705 2,711 2,811 2,829 2,823 2,582 19,234
Ortalama 0,693 0,676 0,678 0,703 0,707 0,706 0,646 0,687
Varyans 0,001530 0,000193 0,000525 0,000049 0,001179 0,000218 0,002074 0,003693
Varyans Kaynağı SS df MS F P-değeri F ölçütü
Gruplar arası 0,011888 6 0,001981 2,404950 0,063006 2,572712
Grup içi 0,017302 21 0,000824
Toplam 0,029190 27
F < F kritik ? GEÇER
Tablo 4 (devamı).-20°C için kararlılık testi verileri ve F-testi ile değerlendirme
(Hexachlorobenzene)
Hexachlorobenzene (mg/kg)
0.gün 3.gün 7.gün 10.gün 15.gün 21.gün 28.gün
0,083 0,091 0,082 0,088 0,087 0,090 0,090
0,086 0,092 0,088 0,093 0,093 0,092 0,089
0,091 0,090 0,082 0,088 0,080 0,082 0,085
0,084 0,088 0,080 0,090 0,098 0,082 0,087
Toplam 0,344 0,361 0,332 0,359 0,358 0,346 0,351 2,451
Ortalama 0,086 0,090 0,083 0,090 0,090 0,087 0,088 0,088
Varyans 0,000013 0,000003 0,000012 0,000006 0,000060 0,000028 0,000005 0,000121
Varyans Kaynağı SS df MS F P-değeri F ölçütü
Gruplar arası 0,000161 6 0,000027 1,487112 0,230673 2,572712
Grup içi 0,000378 21 0,000018
Toplam 0,000539 27
F < F kritik ? GEÇER
LAK/YT:2015/002-PES
20 / 43
Tablo 4 (devamı). -20°C için kararlılık testi verileri ve F-testi ile değerlendirme (Pirimiphos-
methyl)
Pirimiphos-methyl (mg/kg)
0.gün 3.gün 7.gün 10.gün 15.gün 21.gün 28.gün
0,044 0,044 0,044 0,039 0,045 0,040 0,040
0,043 0,041 0,044 0,040 0,044 0,043 0,043
0,041 0,039 0,044 0,041 0,040 0,040 0,046
0,041 0,039 0,041 0,040 0,040 0,042 0,040
Toplam 0,169 0,163 0,173 0,160 0,169 0,165 0,169 1,168
Ortalama 0,042 0,041 0,043 0,040 0,042 0,041 0,042 0,042
Varyans 0,000002 0,000006 0,000002 0,000001 0,000007 0,000002 0,000008 0,000020
Varyans Kaynağı SS df MS F P-değeri F ölçütü
Gruplar arası 0,000029 6 0,000005 1,210059 0,339968 2,572712
Grup içi 0,000084 21 0,000004
Toplam 0,000114 27
F < F kritik ? GEÇER
Tablo 4 (devamı). -20°C için kararlılık testi verileri ve F-testi ile değerlendirme
(Trifloxystrobin)
Trifloxystrobin (mg/kg)
0.gün 3.gün 7.gün 10.gün 15.gün 21.gün 28.gün
0,196 0,182 0,190 0,182 0,183 0,181 0,187
0,187 0,173 0,188 0,188 0,187 0,190 0,186
0,185 0,164 0,186 0,172 0,179 0,187 0,185
0,184 0,174 0,172 0,167 0,178 0,180 0,182
Toplam 0,752 0,693 0,736 0,709 0,727 0,738 0,740 5,095
Ortalama 0,188 0,173 0,184 0,177 0,182 0,185 0,185 0,182
Varyans 0,000030 0,000054 0,000067 0,000090 0,000017 0,000023 0,000005 0,000281
Varyans Kaynağı SS df MS F P-değeri F ölçütü
Gruplar arası 0,000618 6 0,000103 2,522018 0,053602 2,572712
Grup içi 0,000857 21 0,000041
Toplam 0,001475 27
F < F kritik ? GEÇER
LAK/YT:2015/002-PES
21 / 43
Tablo 5. Oda sıcaklığı (20±2°C) için kararlılık testi verileri ve F-testi ile değerlendirme
(Chlorpyrifos-ethyl)
Chlorpyrifos-ethyl (mg/kg)
0.gün 1.gün 2.gün 3.gün
0,039 0,042 0,039 0,041
0,035 0,040 0,037 0,042
0,039 0,039 0,038 0,036
0,040 0,038 0,035 0,042
Toplam 0,153 0,159 0,149 0,161 0,622
Ortalama 0,038 0,040 0,037 0,040 0,039
Varyans 0,000005 0,000003 0,000003 0,000008 0,000019
Varyans Kaynağı SS df MS F P-değeri F ölçütü
Gruplar arası 0,000023 3 0,000008 1,596491 0,241886 3,490295
Grup içi 0,000057 12 0,000005
Toplam 0,000080 15
F < F kritik ? GEÇER
Tablo 5 (devamı). Oda sıcaklığı (20±2°C) için kararlılık testi verileri ve F-testi ile
değerlendirme (Cypermethrin)
Cypermethrin (mg/kg)
0.gün 1.gün 2.gün 3.gün
0,412 0,424 0,410 0,413
0,440 0,415 0,395 0,437
0,402 0,423 0,427 0,430
0,441 0,436 0,443 0,449
Toplam 1,695 1,698 1,675 1,729 6,797
Ortalama 0,424 0,425 0,419 0,432 0,425
Varyans 0,000391 0,000075 0,000432 0,000226 0,001124
Varyans Kaynağı SS df MS F P-değeri F ölçütü
Gruplar arası 0,000373 3 0,000124 0,442526 0,726901 3,490295
Grup içi 0,003373 12 0,000281
Toplam 0,003746 15
F < F kritik ? GEÇER
LAK/YT:2015/002-PES
22 / 43
Tablo 5 (devamı). Oda sıcaklığı (20±2°C) için kararlılık testi verileri ve F-testi ile
değerlendirme (Fludioxonil)
Fludioxonil (mg/kg)
0.gün 1.gün 2.gün 3.gün
0,713 0,732 0,760 0,702
0,720 0,746 0,815 0,735
0,678 0,700 0,704 0,695
0,706 0,676 0,725 0,711
Toplam 2,817 2,854 3,004 2,843 11,518
Ortalama 0,704 0,714 0,751 0,711 0,720
Varyans 0,000339 0,000996 0,002354 0,000304 0,003993
Varyans Kaynağı SS df MS F P-değeri F ölçütü
Gruplar arası 0,005347 3 0,001782 1,785616 0,203395 3,490295
Grup içi 0,011979 12 0,000998
Toplam 0,017326 15
F < F kritik ? GEÇER
Tablo 5 (devamı). Oda sıcaklığı (20±2°C) için kararlılık testi verileri ve F-testi ile
değerlendirme (Hexachlorobenzene)
Hexachlorobenzene (mg/kg)
0.gün 1.gün 2.gün 3.gün
0,075 0,078 0,091 0,084
0,075 0,092 0,087 0,092
0,079 0,082 0,082 0,082
0,081 0,088 0,084 0,096
Toplam 0,310 0,340 0,344 0,354 1,348
Ortalama 0,078 0,085 0,086 0,089 0,084
Varyans 0,000009 0,000039 0,000015 0,000044 0,000107
Varyans Kaynağı SS df MS F P-değeri F ölçütü
Gruplar arası 0,000269 3 0,000090 3,362500 0,055025 3,490295
Grup içi 0,000320 12 0,000027
Toplam 0,000589 15
F < F kritik ? GEÇER
LAK/YT:2015/002-PES
23 / 43
Tablo 5 (devamı). Oda sıcaklığı (20±2°C) için kararlılık testi verileri ve F-testi ile
değerlendirme (Pirimiphos-methyl)
Pirimiphos-methyl (mg/kg)
0.gün 1.gün 2.gün 3.gün
0,042 0,042 0,043 0,041
0,041 0,044 0,045 0,039
0,039 0,041 0,040 0,040
0,042 0,043 0,043 0,041
Toplam 0,164 0,170 0,171 0,161 0,666
Ortalama 0,041 0,043 0,043 0,040 0,042
Varyans 0,000002 0,000002 0,000004 0,000001 0,000009
Varyans Kaynağı SS df MS F P-değeri F ölçütü
Gruplar arası 0,000017 3 0,000006 2,603774 0,100145 3,490295
Grup içi 0,000027 12 0,000002
Toplam 0,000044 15
F < F kritik ? GEÇER
Tablo 5 (devamı). Oda sıcaklığı (20±2°C) için kararlılık testi verileri ve F-testi ile
değerlendirme (Trifloxystrobin)
Trifloxystrobin (mg/kg)
0.gün 1.gün 2.gün 3.gün
0,188 0,190 0,177 0,184
0,186 0,195 0,186 0,177
0,174 0,181 0,189 0,174
0,178 0,185 0,196 0,172
Toplam 0,726 0,751 0,748 0,707 2,932
Ortalama 0,182 0,188 0,187 0,177 0,183
Varyans 0,000044 0,000037 0,000062 0,000028 0,000170
Varyans Kaynağı SS df MS F P-değeri F ölçütü
Gruplar arası 0,000319 3 0,000106 2,495593 0,109557 3,490295
Grup içi 0,000511 12 0,000043
Toplam 0,000829 15
F < F kritik ? GEÇER
LAK/YT:2015/002-PES
24 / 43
3.3. DAĞITIM
Yeterlilik test materyali (hıyar püresi), 13.10.2015 tarihinde katılımcı laboratuvarlara kargo
yolu ile eĢ zamanlı gönderilmiĢtir. Katılımcı laboratuvar kodları, yeterlilik test materyali ile birlikte
gönderilen “LAK/YT Çevrim Bilgileri ve Katılımcı Talimatı” aracılığı ile katılımcılara iletilmiĢtir.
Katılımcılardan 205 pestisit içeren hedef liste içerisinden test materyalinde yer alan pestisitleri
bulmaları ve miktarsal olarak sonuç bildirmeleri istenmiĢtir. Katılımcılardan, analiz sonuçları ve
metot bilgilerini http://gidalab.tarim.gov.tr/gidareferans adresindeki “Pestisit Analizleri Sonuç
Bildirim Formu”nu elektronik ortamda doldurmak kaydıyla iletmeleri ve formun ıslak imzalı
original halini posta yoluyla 03/11/2015 tarihine kadar bildirmeleri istenmiĢtir. Postada
gerçekleĢmesi muhtemel gecikmeler göz önünde bulundurularak, ıslak imzalı formun taranmıĢ
halini e-posta ile göndermeleri ifade edilerek, muhtemel silik yazılardan kaynaklanan okuma
hatalarını önlemek için faks ile göndermemeleri istenmiĢtir.
4. SONUÇLAR
Katılımcılardan aĢağıdaki hususlara uygun olarak sonuç bildirmeleri istenmiĢtir:
LAK/YT materyali “Hedef Liste” içerisinden bir ya da birden fazla pestisiti içerebilir.
Pestisitlere ait sonuçlar ana bileĢikler üzerinden verilmelidir.
Test numunesinde tespit ettiğiniz pestisit miktarını “mg/kg (ppm)” cinsinden, virgülden sonra
üç haneli olacak Ģekilde ve geri kazanım düzeltmesi yapmadan ANALĠZ SONUÇ BĠLDĠRĠM
FORMU‟na kaydediniz.
ANALĠZ SONUÇ BĠLDĠRĠM FORMU, hedef liste içerisinde yer alan tüm pestisitleri içerek
Ģekilde hazırlanmıĢtır. Tüm pestisitler için, öncelikle “Analiz Durumu” ile ilgili olarak
pestisitin analiz edilip edilmediğine dair uygun seçeneği iĢaretleyiniz. Analiz edilen tüm
pestisitler için (pestisit tespit edilememiĢ olsa dahi) tablonun ilgili diğer sütunlarını da mutlaka
doldurunuz. Analiz edilen ancak test materyalinde tespit edilemeyen pestisitler için „Sonuç‟
bölümüne „Tespit edilemedi‟ ifadesini yazınız.
Hedef listede yer almayan bir pestisiti tespit etmeniz halinde, lütfen bunu ANALĠZ SONUÇ
BĠLDĠRĠM FORMU‟nun EKLEMEK ĠSTEDĠKLERĠNĠZ kısmında belirtiniz
Yeterlilik testine katılım baĢvurusu yapan 22 laboratuvarın tamamı (% 100) analiz sonucu
bildirmiĢtir.
LAK/YT:2015/002-PES
25 / 43
Katılımcı laboratuvar test materyalinde var olan bir pestisiti analiz etmiĢ ancak tespit
edememiĢ ise ve ölçüm limiti (LOQ) -3,0 z skoruna karĢılık gelen değerden düĢük ise; o
laboratuvara ait sonuç sıfır olarak değerlendirilmekte ve buna göre z skoru hesaplanmaktadır.
Katılımcı laboratuvar test materyalinde var olan bir pestisiti analiz etmiĢ ancak tespit
edememiĢ ise ve ölçüm limiti (LOQ) -3,0 z skoruna karĢılık gelen değerden yüksek ise; o
laboratuvara ait sonuç < LOQ olarak değerlendirilmektedir.
Ancak, yukarıda açıklanan durumlar için, katılımcı laboratuvar sonuç bildirirken ölçüm
limiti (LOQ) değerini bildirmemiĢ ise, bu durumda sonucun < LOQ olup olmadığına dair
değerlendirme yapılamayacağından, o laboratuvara ait sonuç sıfır olarak değerlendirilmekte ve buna
göre z skoru hesaplanmaktadır.
Pestisitler için atanmıĢ değer ve yeterlilik standart sapması (hedef stadart sapma, σp)
değerleri Tablo 6‟da verilmektedir.
Hıyar püresinde pestisit analizi yeterlilik testi için özet istatistik değerlendirmesi Tablo 7‟de,
| z | ≤ 2 aralığında yer alan skorların sayısı ve yüzdesi Tablo 8‟de verilmektedir.
Katılımcıların sonuç bildirim formu aracılığı ile bildirdikleri sonuçlar, z-skorları ile birlikte
Tablo 9‟da verilmektedir.
Katılımcı laboratuvarlar tarafından bildirilen yorumlar Tablo 10‟da verilmektedir.
Test materyalinde Chlorpyrifos-ethyl, Cypermethrin, Fludioxonil, Hexachlorobenzene,
Pirimiphos-methyl ve Trifloxystrobin dıĢında >0,010 mg/kg seviyesinde pestisit tespit eden
laboratuvar olmamıĢtır.
5. SONUÇLARIN ĠSTATĠSTĠKSEL DEĞERLENDĠRMESĠ
Her bir pestisit için atanmıĢ değerin belirlenmesinde, katılımcı laboratuvarlar tarafından
bildirilen sonuçlar kullanılarak, aĢağıda belirtilen uygun istatistik yöntemleri ile belirlenen mutabık
kalınmıĢ değer (consensus value) kullanılmıĢtır. Belirlenen bu atanmıĢ değer ve hesaplanan
yeterlilik standart sapması (σp) kullanılarak, katılımcı laboratuvarların gönderdikleri sonuçlar
üzerinden katılımcılara ait z-skorları hesaplanmıĢtır. Ġstatistiksel değerlendirmelerde IUPAC
Protokolünde (2) tanımlanan prosedür uygulanmıĢtır.
LAK/YT:2015/002-PES
26 / 43
5.1. ATANMIŞ DEĞER (Xa) VE YETERLİLİK STANDART SAPMASI (σp)
AtanmıĢ değerin (Xa) belirlenmesinde katılımcı laboratuvarlar tarafından bildirilen sonuçlar
kullanılmıĢ ve ISO 13528:2015 Robust Analiz: Algoritma A‟da belirtilen hesaplama yöntemine
uygun olarak, AMC (Analytical Methods Committee of The Royal Society of Chemistry) teknik
özetinde (3) belirtilen Huber yöntemi ile, MS Excel kullanılarak robust ortalama ve robust standart
sapma değerleri hesaplanmıĢtır.
Yeterlilik standart sapmasının (hedef standart sapma, σp) belirlenmesinde istatiksel
modelden tahmin yolu seçilerek aĢağıda verilen Horwitz eĢitlikleri kullanılmıĢtır:
Chlorpyrifos-ethyl, Hexachlorobenzene ve Pirimiphos-methyl için:
Cypermethrin, Fludioxonil ve Trifloxystrobin için:
c: konsantrasyon (atanmıĢ değer) (boyutsuz kütle oranı cinsinden ifade edilir)
mr: Boyutsuz kütle oranı (örneğin: 1 ppm=10-6
, %=10-2
)
Pestisitler için atanmıĢ değer ve yeterlilik standart sapması (hedef stadart sapma, σp)
değerleri Tablo 6‟da verilmektedir.
Tablo 6. Pestisitler için atanmıĢ değerler ve hedef standart sapma değerleri
Analit AtanmıĢ Değer (Xa)
(mg/kg)
Hedef standart sapma(σp)
(mg/kg)
Veri sayısı
(n)
Robust
Ortalama
(µrob=Xa)
Robust
Standart Sapma
(σrob)
Belirsizlik
(u) σp Kaynağı
Chlorpyrifos-ethyl 22 0,027 0,004 0,001 0,006 Horwitz*
Cypermethrin 21 0,472 0,056 0,012 0,085 Horwitz*
Fludioxonil 21 0,603 0,046 0,011 0,104 Horwitz*
Hexachlorobenzene 18 0,079 0,013 0,003 0,017 Horwitz*
Pirimiphos-methyl 22 0,044 0,007 0,002 0,010 Horwitz*
Trifloxystrobin 22 0,163 0,017 0,004 0,034 Horwitz*
*Bölüm 5.1‟de verilen formül kullanılmıĢtır.
LAK/YT:2015/002-PES
27 / 43
5.2. Z-SKORLARI DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTÜ
Her bir laboratuvarın performansı ISO 13528:2015 Standardı (1) ve IUPAC Protokolü (2)
ile uyumlu olarak z-skoru cinsinden ifade edilmiĢtir (5).
Xlab: Katılımcı tarafından raporlanan ölçüm sonucu
Xa: AtanmıĢ değer
σp: Yeterlilik standart sapması (hedef standart sapma)
z-skoru, yeterlilik testi için kabul edilmiĢ hedef standart sapma ile katılımcı sonuçlarının
atanmıĢ değerden sapmalarını kıyaslamaktadır ve aĢağıdaki gibi yorumlanmaktadır (4,5).
| z | ≤ 2 Uygun performans
2 < | z | ≤ 3 Sorgulanabilir performans
| z | > 3 Uygun olmayan performans
5.3. KATILIMCI SONUÇLARI VE Z-SKORLARI
Hıyar püresinde pestisit analizi yeterlilik testi için özet istatistik değerlendirmesi Tablo 7‟de,
| z | ≤ 2 aralığında yer alan skorların sayısı ve yüzdesi Tablo 8‟de verilmektedir. Katılımcıların
sonuç bildirim formu aracılığı ile bildirdikleri sonuçlar, z-skorları ile birlikte Tablo 9‟da
verilmektedir ve ġekil 1 (Chlorpyrifos-ethyl), ġekil 2 (Cypermethrin), ġekil 3 (Fludioxonil), ġekil 4
(Hexachlorobenzene), ġekil 5 (Pirimiphos-methyĢ) ve ġekil 6 (Trifloxystrobin)‟da histogram ile
gösterilmektedir.
LAK/YT:2015/002-PES
28 / 43
Tablo 7. Hıyar püresinde pestisit analizi yeterlilik testi için özet istatistik değerlendirmesi
Chlorpyrifos-ethyl Cypermethrin Fludioxonil Hexachlorobenzene Pirimiphos-methyl Trifloxystrobin
Sonuç sayısı 22 21 21 18 22 22
Sonuç aralığı (mg/kg) 0,020-0,036 0,209-0,589 0,400-0,856 0,053-0,143 0,020-0,056 0,110-0,203
Sonuçların ortancası (mg/kg) 0,027 0,473 0,615 0,079 0,043 0,162
Sonuçların ortalaması (mg/kg) 0,027 0,461 0,605 0,084 0,044 0,163
AtanmıĢ değer (mg/kg) 0,027 0,472 0,603 0,079 0,044 0,163
Robust standart sapma (mg/kg) 0,004 0,056 0,046 0,013 0,007 0,017
| z | ≤ 2 sonuç sayısı 22 19 18 16 21 22
2 < | z | ≤ 3 sonuç sayısı 0 1 1 1 1 0
| z | > 3 sonuç sayısı 0 1 2 1 0 0
Tablo 8. | z | ≤ 2 aralığında yer alan z-skoru sayısı ve yüzdesi
Analit | z | ≤ 2
skor sayısı
Toplam
skor sayısı
| z | ≤ 2
(%)
Chlorpyrifos-ethyl 22 22 100
Cypermethrin 19 21 90
Fludioxonil 18 21 86
Hexachlorobenzene 16 18 89
Pirimiphos-methyl 21 22 95
Trifloxystrobin 22 22 100
LAK/YT:2015/002-PES
29 / 43
Tablo 9. Katılımcı sonuçları ve z-skorları (Chlorpyrifos-ethyl, Cypermethrin, Fludioxonil) ( | z | > 2 aralığında yer alan z-skorları kırmızı ile
iĢaretlenmiĢ Ģekilde gösterilmektedir)
Lab
Kodu
Chlorpyrifos-ethyl Cypermethrin Fludioxonil
AtanmıĢ değer:0,027 mg/kg AtanmıĢ değer:0,472 mg/kg AtanmıĢ değer:0,603 mg/kg
Sonuç
(mg/kg)
Geri
Kazanım
(%)
LOQ
(mg/kg) z-skoru
Sonuç
(mg/kg)
Geri
Kazanım
(%)
LOQ
(mg/kg) z-skoru
Sonuç
(mg/kg)
Geri
Kazanım
(%)
LOQ
(mg/kg)
z-
skoru
01 0,023 98,8 0,004 -0,7 0,498 98,8 0,010 0,3 0,603 95,9 0,010 0,0
02 0,032 102,41 0,010 0,8 0,459 97,3 0,010 -0,2 0,724 92,47 0,010 1,2
03 0,034 70-120 0,050 1,2 0,528 70-120 0,050 0,7 Analiz edilmedi
04 0,024 95 0,004 -0,5 0,465 94 0,010 -0,1 0,520 96 0,010 -0,8
05 0,026 90 0,010 -0,2 0,511 90 0,010 0,5 0,620 90 0,010 0,2
06 0,030 115 0,010 0,5 0,557 91,5 0,010 1,0 0,631 110 0,010 0,3
07 0,021 0,101 0,004 -1,0 0,455 0,093 0,010 -0,2 0,510 0,097 0,010 -0,9
08 0,022 93 0,005 -0,8 0,430 106 0,010 -0,5 0,631 102 0,010 0,3
09 0,020 102 0,010 -1,2 0,296 96 0,010 -2,1 0,543 103 0,010 -0,6
10 0,028 98 0,004 0,2 0,474 96 0,010 0,0 0,561 98 0,010 -0,4
11 0,029 95 0,010 0,3 0,589 105 0,010 1,4 0,643 98 0,010 0,4
12 0,024 95 0,010 -0,5 0,510 87 0,010 0,5 0,615 90 0,010 0,1
13 0,029 103,17 0,010 0,3 0,452 86,5 0,010 -0,2 0,645 101,43 0,010 0,4
14 0,026 97 0,005 -0,2 0,473 90 0,005 0,0 0,600 93 0,010 0,0
15 0,035 92 0,010 1,3 0,209 93 0,010 -3,1 0,630 108 0,010 0,3
16 0,029 102 0,001 0,3 0,401 106 0,008 -0,8 0,401 95 0,008 -1,9
17 0,030 118 0,010 0,5 0,498 106 0,010 0,3 494 108 0,010 4737,0
18 0,023 85 0,010 -0,7 0,380 97 0,010 -1,1 0,584 92 0,010 -0,2
19 0,030 112 0,008 0,5 0,400 94 0,008 -0,9 0,400 92 0,008 -2,0
20 0,026 94 0,010 -0,2 0,509 109 0,010 0,4 0,856 112 0,010 2,4
21 0,036 103,23 0,010 1,5 0,577 96,53 0,010 1,2 0,787 95,27 0,010 1,8
22 0,024 102,54 0,010 -0,5 Analiz edilmedi Tespit edilemedi 70-120 0,010 -5,8
LAK/YT:2015/002-PES
30 / 43
Tablo 9 (devam). Katılımcı sonuçları ve z-skorları (Hexachlorobenzene, Pirimiphos-methyl, Trifloxystrobin) ( | z | > 2 aralığında yer alan
z-skorları kırmızı ile iĢaretlenmiĢ Ģekilde gösterilmektedir)
Lab
Kodu
Hexachlorobenzene Pirimiphos-methyl Trifloxystrobin
AtanmıĢ değer:0,079 mg/kg AtanmıĢ değer:0,044 mg/kg AtanmıĢ değer:0,163 mg/kg
Sonuç
(mg/kg)
Geri
Kazanım
(%)
LOQ
(mg/kg) z-skoru
Sonuç
(mg/kg)
Geri
Kazanım
(%)
LOQ
(mg/kg) z-skoru
Sonuç
(mg/kg)
Geri
Kazanım
(%)
LOQ
(mg/kg) z-skoru
01 0,082 98,9 0,010 0,2 0,038 98,2 0,100 -0,6 0,149 98,9 0,010 -0,4
02 0,108 99 0,010 1,7 0,056 100,34 0,010 1,2 0,203 98,91 0,010 1,2
03 0,098 70-120 0,010 1,1 0,054 70-120 0,050 1,0 0,170 70-120 0,020 0,2
04 0,075 98 0,010 -0,2 0,040 98 0,004 -0,4 0,150 97 0,010 -0,4
05 0,079 90 0,010 0,0 0,042 90 0,010 -0,2 0,166 90 0,010 0,1
06 0,143 106 0,010 3,7 0,049 114 0,010 0,5 0,189 113 0,010 0,8
07 0,080 0,098 0,020 0,1 0,032 0,096 0,004 -1,2 0,141 0,099 0,010 -0,6
08 0,071 113 0,010 -0,5 0,043 91 0,004 -0,1 0,161 91 0,010 0,0
09 0,122 93 0,010 2,5 0,055 96 0,010 1,1 0,171 104 0,010 0,2
10 0,070 99 0,010 -0,5 0,044 99 0,004 0,0 0,162 98 0,010 0,0
11 0,074 96 0,010 -0,3 0,044 97 0,010 0,0 0,173 98 0,010 0,3
12 0,081 95 0,010 0,1 0,040 88 0,010 -0,4 0,160 93 0,010 -0,1
13 0,079 97,19 0,010 0,0 0,051 98,15 0,010 0,7 0,167 93,98 0,010 0,1
14 0,070 91 0,010 -0,5 0,048 106 0,002 0,4 0,160 99 0,010 -0,1
15 Analiz edilmedi 0,038 91 0,010 -0,6 0,189 100 0,013 0,8
16 Analiz edilmedi 0,040 90 0,004 -0,4 0,151 88 0,008 -0,3
17 0,053 90 0,010 -1,5 0,054 117 0,010 1,0 0,188 113 0,010 0,7
18 0,066 94 0,010 -0,7 0,038 87 0,010 -0,6 0,151 95 0,010 -0,3
19 Analiz edilmedi 0,040 95 0,004 -0,4 0,150 84 0,008 -0,4
20 0,056 74 0,010 -1,3 0,043 103 0,010 -0,1 0,132 93 0,010 -0,9
21 Analiz edilmedi 0,052 91,5 0,010 0,8 0,190 91,1 0,010 0,8
22 0,107 82,15 0,010 1,6 0,020 102,69 0,010 -2,5 0,110 104,03 0,010 -1,5
LAK/YT:2015/002-PES
31 / 43
Tablo 10. Katılımcı yorumları
Lab Kodu Yorum*
01 Farklı ürün gruplarında LAK7YT düzenlenmesini istiyoruz. Ġyi çalıĢmalar dileriz.
04 Yeterlilik testi çalıĢma süresi çok kısa olarak belirlenmiĢ. Ayrıca yeterlilik test tarihi sene
sonuna doğru değil de sene ortalarına doğru olması bizim açımızdan daha doğru olur. Çünkü
testten kalırsak yeni bir teste gireceğimiz zaman kalmıyor.
09 1- LC-MS/MS cihazı arızalı olduğundan ilgili analitler analiz edilememiĢtir.
2- Sonuç formu excel dosyasında hazırlanırsa doldurması daha kolay olur.
10 Yeterlilik testi çalıĢma süresi çok kısaydı. Bir de yeterlilik test tarihi sene sonuna doğru değilde
sene ortalarına doğru olması bizim açımızdan daha doğru olur, çünkü testten kalırsak yeni bir
teste gireceğimiz zaman kalmıyor
*Yorumlar, katılımcıların bildirdiği Ģekli ile verilmektedir.
LAK/YT:2015/002-PES
32 / 43
ġekil 1. Chlorpyrifos-ethyl için z-skorları
-4,0
-3,0
-2,0
-1,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
09
07
08
01
18
04
12
22
05
14
20
10
11
13
16
06
17
19
02
03
15
21
z-sk
oru
Laboratuvar No
0,039 mg/kg
0,015 mg/kg
0,027 mg/kg
LAK/YT:2015/002-PES
33 / 43
ġekil 2. Cypermethrin için z-skorları
-4,0
-3,0
-2,0
-1,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
15
09
18
19
16
08
13
07
02
04
14
10
01
17
20
12
05
03
06
21
11
z-sk
oru
Laboratuvar No
0,641 mg/kg
0,303 mg/kg
0,472 mg/kg
LAK/YT:2015/002-PES
34 / 43
ġekil 3. Fludioxonil için z-skorları
-6,0
-5,0
-4,0
-3,0
-2,0
-1,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
22
19
16
07
04
09
10
18
14
01
12
05
15
06
08
11
13
02
21
20
17
z-sk
oru
Laboratuvar No
0,812 mg/kg
0,395 mg/kg
0,603 mg/kg
LAK/YT:2015/002-PES
35 / 43
ġekil 4. Hexachlorobenzene için z-skorları
-4,0
-3,0
-2,0
-1,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
17
20
18
10
14
08
11
04
05
13
07
12
01
03
22
02
09
06
z-sk
oru
Laboratuvar No
0,114 mg/kg
0,044 mg/kg
0,079 mg/kg
LAK/YT:2015/002-PES
36 / 43
ġekil 5. Pirimiphos-methyl için z-skorları
-4,0
-3,0
-2,0
-1,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
22
07
01
15
18
04
12
16
19
05
08
20
10
11
14
06
13
21
03
17
09
02
z-sk
oru
Laboratuvar No
0,064 mg/kg
0,025 mg/kg
0,044 mg/kg
LAK/YT:2015/002-PES
37 / 43
ġekil 6. Trifloxystrobin için z-skorları
-4,0
-3,0
-2,0
-1,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
22
20
07
01
04
19
16
18
12
14
08
10
05
13
03
09
11
17
06
15
21
02
z-sk
oru
Laboratuvar No
0,231 mg/kg
0,094 mg/kg
0,163 mg/kg
LAK/YT:2015/002-PES
38 / 43
6. ANALĠZ BĠLGĠLERĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ
Sonuç bildirim formu dahilinde katılımcı laboratuvarlardan doldurmaları istenen analiz
bilgileri bir araya getirilip özetlenerek Tablo 11‟de sunulmuĢtur.
Tablo 11. Katılımcı analiz bilgileri
Akredite metot Laboratuvar Kodu
Evet 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
Hayır 21 22
Metot Kaynağı Laboratuvar Kodu
AOAC Official Method 2007.01 02 03 05 06 08 11 14 15 21 22
J AOAC Int Vol:90 No:2 2007 01 12 13 17 18
J AOAC Int Vol:88 No:2 09
EN 15662 04 07 10 16 19
DFG S 19 20
Geri kazanım değeri test materyali ile aynı
zamanda çalıĢılarak mı tespit edildi? Laboratuvar Kodu
Evet 01 04 05 06 07 08 09 10 12 13 14 15 17
20
Hayır 02 03 11 16 18 19 21 22
Geri kazanımda yapılan standart ilavesi
(mg/kg) Laboratuvar Kodu
>=0,01 - <0,025 13 20 21
>=0,025 - <0,05 08 17
>=0,05 - <0,1 04 05 10 12 14 15
> 0,1 01 06 07 09
>=0,01 - < 0,05 18 22
0,005-0,1 16 19
Bildirilmedi 02 03 11
Geri kazanımda yapılan standart ilavesi hangi
aĢamada yapıldı? Laboratuvar Kodu
Ekstraksiyondan önce 01 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14
15 16 17 19 20 21 22
Bildirilmedi 02 18
Türevlendirme Laboratuvar Kodu
Evet 01 05 07
Hayır 02 03 04 06 08 10 11 12 13 14 15 17 18
19 20 21 22
Bildirilmedi 09 16
LAK/YT:2015/002-PES
39 / 43
Kalibrasyon yöntemi Laboratuvar Kodu
Matriks uyumlu 17
Solventte 20
Matriks uyumlu-Çok noktalı 02 04 06 09 10 11 13 15 18 21 22
Solventte-Çok noktalı 12
Standart ekleme -Çok noktalı 03
Standart ekleme-Matriks uyumlu-Çok noktalı 01 05 07 08 16 19
Standart ekleme-Matriks uyumlu-Solventte-
Çok noktalı 14
Internal standart kullanımı Laboratuvar Kodu
Evet 04 07 10 14 15 16 19 20
Hayır 01 02 03 05 06 11 12 13 17 18 21 22
Bildirilmedi 08 09
Internal standart adı Laboratuvar Kodu
TPP 04 07 10 14 16 19
Ethoprophos 15
Aldrin 20
GC Metodu-Numune ağırlığı (g) Laboratuvar Kodu
>=5 - <10 04 10 16 19
>=10 - <20 01 02 03 05 06 07 08 09 11 12 13 14 15
17 18 22
>=50 20
GC Metodu-Ekstraksiyon solventleri Laboratuvar Kodu
Asetonitril 04 07 10 16 19
% 1 Asetik asitli Asetonitril 01 02 03 05 06 08 09 11 12 13 14 15 17
18 22
Aseton 20
GC Metodu- pH ayarlaması Laboratuvar Kodu
Evet 01 04 05 06 07 10 13 15
Hayır 02 03 08 09 11 12 14 16 17 18 19 20 22
GC Metodu-Ekstraksiyon yöntemi Laboratuvar Kodu
QuEChERS 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 22
DFG S 19 20
GC Metodu-SaflaĢtırma yöntemi Laboratuvar Kodu
SPE (dispersive) 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13
14 17 18 22
SPE (kolon, kartuĢ) 16 19
GPC/HPGPC 20
Yok 15
Bildirilmedi 12
LAK/YT:2015/002-PES
40 / 43
GC Metodu-SPE sorbent tipi Laboratuvar Kodu
PSA 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 13 14
15 16 17 18 19 22
Bildirilmedi 12 20
GC Metodu-Kolon dolgu materyali Laboratuvar Kodu
95% methyl 5% phenylpolysiloxane 01 03 05 06 07 08 09 11 12 13 14 15 16
17 18 19 22
95% methyl 5% phenylpolysiloxane,
65% methyl 35% phenylpolysiloxane 06
5% diphenyl 95% dimethylpolyoxane 02
Bildirilmedi 04 10 20
GC Metodu-Kolon sıcaklığı (°C) Laboratuvar Kodu
60 16 19
90 08 17
50-250 15
50-280 06
70-280 01 07
70-300 05
250 02
285 13
290 03
90-300 14 22
Fırın programı kademeli 18
Gradient 12
Bildirilmedi 04 09 10 11 20
GC Metodu-Dedektör tipi Laboratuvar Kodu
MS 01 02 03 04 05 07 08 10 12 14 15 16 17
19
MS-MS 09 11 13 18
ECD ve MS 20
ECD, FPD ve MS 06
Bildirilmedi 16 22
GC Metodu-Enjeksiyon hacmi (µL) Laboratuvar Kodu
1 02 15 17 20
2 01 03 08 09 11 12 13 14 16 19 22
1 ve 3 06
5 04 05 07 10 18
LAK/YT:2015/002-PES
41 / 43
LC Metodu-Numune ağırlığı (g) Laboratuvar Kodu
>=5 - <10 04 10 16 19
>=10 - <20 01 02 03 05 06 07 08 11 12 13 14 15 17
18 21 22
>=50 20
LC Metodu-Ekstraksiyon solventleri Laboratuvar Kodu
Asetonitril 04 07 10 16 19
% 1 Asetik asitli Asetonitril 01 02 03 05 06 08 11 12 13 14 15 17 18
21 22
Aseton 20
LC Metodu- pH ayarlaması
Evet 01 04 06 07 10 13 15
Hayır 02 03 05 08 11 12 14 16 17 18 19 20 21
22
LC Metodu-Ekstraksiyon yöntemi Laboratuvar Kodu
QuEChERS 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 22
DFG S 19 20
LC Metodu-SaflaĢtırma yöntemi Laboratuvar Kodu
SPE (dispersive) 01 02 03 04 05 06 07 08 10 11 12 13 14
17 18 22
SPE (kolon, kartuĢ) 16 19
GPC/HPGPC 20
QuEChERS Clean up kiti 21
Yok 15
Bildirilmedi 12
LC Metodu-SPE sorbent tipi Laboratuvar Kodu
PSA 01 02 03 04 05 06 07 08 10 11 13 14 15
16 17 18 19 22
Bildirilmedi 12 20 21
LC Metodu-Kolon dolgu materyali Laboratuvar Kodu
C18 01 02 03 05 06 07 08 11 12 13 14 15 16
17 18 19 21 22
Bildirilmedi 04 10 20
LC Metodu-Kolon sıcaklığı (°C) Laboratuvar Kodu
23 21
25 16 19
35 04 05 07 10 11 15 18 22
40 01 02 06 08 12
50 13 14
Bildirilmedi 03 20
LAK/YT:2015/002-PES
42 / 43
LC Metodu-Dedektör tipi Laboratuvar Kodu
MS-MS 01 02 03 04 05 06 07 08 10 11 12 13 14
15 17 18 19 21
Bildirilmedi 16 22
LC Metodu-Enjeksiyon hacmi (µL) Laboratuvar Kodu
2 15 21 22
5 05 06 07 12 18
10 01 03 04 10 11 16 19
15 17
20 02 08 13 14 20
LC Metodu-Mobil Faz BileĢenleri Laboratuvar Kodu
Metanol-Su 15
Metanol-Su-Amonyum format 01 02 06 07 08 11 14 16 17 19
Metanol-Su-Amonyum format-Formik asit 03 05 22
Metanol-Su-Formik asit 12
Su-Amonyum format -Asetonitril 18
Amonyum format 21
Metanol-Amonyum format-Formik asit 22
Bildirilmedi 04 10 13 20
7. GÖZLEMLER
Hıyar püresinde pestisit analizi yapan kamu ve özel laboratuvarların katılımıyla
gerçekleĢtirilen 2015-PES-002 Hıyar Püresinde Pestisit Analizi Yeterlilik Testi Çevrimi sonuçlarına
göre; uygun performans (| z | ≤ 2 ) oranları Chlorpyrifos-ethyl için % 100, Cypermethrin için % 90,
Fludioxonil için % 86, Hexachlorobenzene için % 89, Pirimiphos-methyl için % 95 ve
Trifloxystrobin için % 100 olarak tespit edilmiĢtir (Tablo 8). Sorgulanabilir performans (2 < | z | ≤
3) oranları Cypermethrin için % 5, Fludioxonil için % 5, Hexachlorobenzene için % 6 ve
Pirimiphos-methyl için % 5 iken; uygun olmayan performans (| z | > 3) oranları Cypermethrin için %
5, Fludioxonil için % 10, Hexachlorobenzene için % 6‟dır.
LAK/YT:2015/002-PES
43 / 43
8. REFERANSLAR
1 ISO 13528:2015(E) “Statistical Methods for Use in Proficiency Testing by Interlaboratory
Comparisons”
2 Thompson, M., Ellison, S.L.R., Wood, R., The International Harmonised Protocol for the
Proficiency Testing of Analytical Chemistry Laboratories. Pure Appl. Chem., 78(1), 2006, 145–
196.
3 Analytical Methods Committee, Robust statistics: a method of coping with outliers, Technical
brief No 6, Apr 2001.
4 TS EN ISO/IEC 17043, 2010. „Uygunluk Değerlendirmesi-Yeterlilik deneyi için genel Ģartlar
(ISO/IEC 17043:2010)
5 Thompson, M., 2000. Recent trends in inter-laboratory precision at ppb and sub-ppb
concentrations in relation to fitness for purpose criteria in proficiency testing, Analyst, 125, 385-
386.