lập kế hoạch khởi sự cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở việt nam

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH

HOAØNG ANH DUÕNG

LAÄP KEÁ HOAÏCH KHÔÛI SÖÏ CHO CAÙC DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ

VIEÄT NAM

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ

TP. HOÀ CHÍ MINH - NAÊM 2008

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH

HOAØNG ANH DUÕNG

LAÄP KEÁ HOAÏCH KHÔÛI SÖÏ CHO CAÙC DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ

VIEÄT NAM

CHUYEÂN NGAØNH: QUAÛN TRÒ KINH DOANH MAÕ SOÁ: 60.34.05

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ

GV H ÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC TS. P HAN THÒ MINH CHAÂU

TP. HOÀ CHÍ MINH - NAÊM 2008

MUÏC LUÏC Phaàn môû ñaàu Trang Chöông I: CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT VEÀ KHÔÛI SÖÏ DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ 04 1.1 Toång quan veà doanh nghieäp vöøa vaø nhoû 04

1.1.1 Khaùi nieäm veà doanh nghieäp vöøa vaø nhoû 04

1.1.2 Tieâu chí phaân loaïi DNVVN 04

1.2 Nhöõng vaán ñeà cô baûn veà khôûi nghieäp 05

1.2.1 Ngöôøi khôûi nghieäp 05

1.2.2 Ñaëc tröng cuûa khôûi nghieäp 05

1.3 Cô sôû lyù luaän cuûa khôûi nghieäp 06

1.3.1 Laäp baûn keá hoaïch kinh doanh 06

1.3.1.1 Keá hoaïch marketing 08

1.3.1.2 Quaù trình phaùt trieån saûn phaåm 11

1.3.1.3 Teân doanh nghieäp vaø thöông hieäu haøng hoaù, dòch vuï 11

1.3.1.4 Keá hoaïch ñònh vò doanh nghieäp 12

1.3.1.5 Keá hoaïch nhaân söï 13

1.3.1.6 Choïn loaïi hình doanh nghieäp 15

1.3.1.7 Cô caáu toå chöùc doanh nghieäp 16

1.3.1.8 Keá hoaïch taøi chính vaø keá toaùn 17

1.3.1.9 Keá hoaïch baùn haøng 18

1.3.2 Ñaêng kyù kinh doanh 20

1.3.2.1 Cô sôû phaùp lyù vaø thuû tuïc ÑKKD 20

1.3.2.2 Trình töï thuû tuïc ÑKKD 20

1.3.3 Kinh nghieäm veà khôûi nghieäp ôû moät soá nöôùc 21

Chöông II: THÖÏC TRAÏNG VEÀ DOANH NGHIEÄP VAØ THAØNH LAÄP DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ ÔÛ VIEÄT NAM TRONG GIAI ÑOAÏN HIEÄN NAY 26

2.1 Vai troø cuûa DNVVN trong neàn kinh teá quoác daân 26

2.1.1 Vai troø kinh teá 26

2.1.2 Vai troø xaõ hoäi 28

2.2 Thöïc traïng veà caùc DNVVN vaø hoaït ñoäng khôûi nghieäp caùc DNVVN ôû Vieät

Nam giai ñoaïn hieän nay 28

2.2.1 Thoâng tin chung veà DNVVN 28

2.2.1.1 Soá löôïng DNVVN ôû Vieät Nam 28

2.2.1.2 Quy moâ cuûa caùc DNVVN ôû Vieät Nam hieän nay 28

2.2.1.3 Söï phaân boá cuûa caùc DNVVN ôû Vieät Nam hieän nay 30

2.2.1.4 Hieäu quaû kinh doanh cuûa caùc DNVVN 31

2.2.1.5 Caùc DNVVN Vieät Nam chöa chuù troïng vaøo chaát löôïng 31

2.2.2 Thöïc traïng khôûi nghieäp 32

2.2.2.1 Thöïc traïng trong vieäc laäp keá hoaïch kinh doanh 32

2.2.2.2 Thöïc traïng quaûn lyù, hoaït ñoäng cuûa DN sau khi hoaït ñoäng 34

2.2.2.3 Ñaêng kyù kinh doanh, thuû tuïc vaø chính saùch hoã trôï 38

Chöông III: ÑEÀ XUAÁT MOÂ HÌNH KHÔÛI NGHIEÄP VAØ CAÙC KIEÁN NGHÒ VEÀ THUÛ TUÏC ÑKKD VAØ CHÍNH SAÙCH HOÃ TRÔÏ DNVVN ÔÛ VIEÄT NAM TRONG THÔØI GIAN TÔÙI 43

3.1 Moâ hình keá hoaïch kinh doanh ñeå khôûi nghieäp DNVVN ôû Vieät Nam trong giai

ñoaïn hieän nay 43

3.1.1 Quan ñieåm phaùt trieån DNVVN 43

3.1.2 Laäp baûn keá hoaïch khôûi söï doanh nghieäp 44

3.1.2.1 Phaân tích thò tröôøng 45

3.1.2.2 Xaây döïng caùc saûn phaåm, dòch vuï 48

3.1.2.3 Phaân tích taøi chính 50

3.1.2.4 Keá hoaïch nhaân söï vaø toå chöùc doanh nghieäp 55

3.1.2.5 Caùc chieán löôïc thöïc hieän 59

3.1.2.6 Laäp baûng toùm taét khôûi söï doanh nghieäp 63

3.2 Laøm thuû tuïc thaønh laäp doanh nghieäp 63

3.3 Moät soá kieán nghò nhaèm taïo ñieàu kieän phaùt trieån caùc DNVVN 63

3.3.1 Kieán nghò veà phaùp luaät 63

3.3.2 Chính saùch veà taøi chính, tín duïng 64

3.3.3 Chính saùch thò tröôøng 66

Phaàn keát luaän 68 Taøi lieäu tham khaûo Phuï luïc

SÔ ÑOÀ, BAÛNG BIEÅU, COÂNG THÖÙC Trang SÔ ÑOÀ Sô ñoà 1.1: Moâi tröôøng marketing 10

Sô ñoà 3.1: Phaân khuùc, löïa choïn thò tröôøng muïc tieâu 47

Sô ñoà 3.2: Quaù trình phaùt trieån saûn phaåm môùi 49

Sô ñoà 3.3: Tieán trình ñònh giaù baùn saûn phaåm 51

Sô ñoà 3.4: Hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc 56

Sô ñoà 3.5: Cô caáu toå chöùc doanh nghieäp ma traän 58

Sô ñoà 3.6: Cô caáu toå chöùc doanh nghieäp tröïc tuyeán 58

Sô ñoà 3.7: Cô cheá vaän haønh cuûa heä thoáng hoã trôï tín duïng 65

ÑOÀ THÒ Ñoà thò 1.1: Moái quan heä giöõa suaát sinh lôøi vaø ruûi ro 19

Ñoà thò 2.1: Soá löôïng DN ñang hoaït ñoäng ñeán 31/12 haøng naêm 29

Ñoà thò 2.2: Cô caáu voán cuûa DN ngoaøi quoác doanh 36

BAÛNG BIEÅU Baûng 2.1: Ñoùng goùp KVKT NQD ñeán giaù trò SX coâng nghieäp naêm 2006 27

Baûng 2.2: Cô caáu voán SX bình quaân haøng naêm cuûa KVTN so vôùi loaïi hình khaùc

(%) 30

Baûng 2.3: Soá cô sôû KD phi noâng nghieäp phaân theo vuøng taïi thôøi ñieåm 32/12 haèng

naêm 30

Baûng 2.4: Möùc laõi, loã cuûa caùc DN TP HCM naêm 2006 31

Baûng 3.1: Chi phí QC vaø baùn haøng döï tính coâng ty Minh Hieáu 60

COÂNG THÖÙC Coâng thöùc 1: Coâng thöùc quy trình Marketing 09

TÖØ VIEÁT TAÉT ASEAN- Toå chöùc caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ

BCÑKT – Baûng caân ñoái keá toaùn

BCKQHÑKD – Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh

CMNN – Chöùng minh nhaân daân

CT – Coâng thöùc

DN – Doanh nghieäp

DNNN – Doanh nghieäp nhaø nöôùc

DNVVN – Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû

DNTN – Doanh nghieäp tö nhaân

ÑKKD – Ñaêng kyù kinh doanh

ÑTNN – Ñaàu tö nöôùc ngoaøi

FDI – Voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi

GDP – Toång saûn phaåm quoác noäi

G7 – Toå chöùc caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån

KT – Kinh teá

KV - Khu vöïc

KVKT – Khu vöïc kinh teá

NQD – Ngoaøi quoác doanh

QBLTD – Quyõ baûo laõnh tín duïng

SP- Saûn phaåm

SX – Saûn xuaát

SXKD – Saûn xuaát kinh doanh

TLDN – Thaønh laäp doanh nghieäp

VAT- Thueá giaù trò gia taêng

VCCI – Phoøng coâng nghieäp vaø thöông maïi Vieät Nam

WTO – Toå chöùc thöông maïi quoác teá

LÔØI MÔÛ ÑAÀU

1. Lyù do choïn ñeà taøi. Trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi giai ñoaïn (2001-2010) Vieät Nam ñaõ ñaët ra muïc tieâu ñaày tham voïng cho taêng tröôûng kinh teá, taïo coâng aên vieäc laøm vaø xoaù ñoùi giaûm ngheøo. Caùc doanh nghieäp tö nhaân vöøa vaø nhoû seõ ñoùng moät vai troø quan troïng trong vieäc ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu naøy. Noù seõ cung caáp moät phaàn quan troïng caùc khoaûn ñaàu tö môùi, goùp phaàn vaøo taêng tröôûng nhanh xuaát khaåu vaø ñöôïc mong ñôïi seõ taïo ra phaàn lôùn vieäc laøm môùi, coù naêng suaát lao ñoäng vaø thu nhaäp cao, keå caû ôû vuøng noâng thoân. Caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû vì vaäy ñöôïc coi laø vaán ñeà soáng coøn neáu Vieät Nam muoán giöõ toác ñoä taêng tröôûng kinh teá cao nhö hieän nay. Thôøi gian qua, khu vöïc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh ñaõ ñaït ñöôïc moät böôùc tieán quan troïng caû veà soá löôïng vaø chaát löôïng, nhöng vaãn coøn nhieàu haïn cheá caàn ñöôïc khaéc phuïc ñeå phaùt trieån maïnh vaø beàn vöõng. Ngoaøi nhöõng haïn cheá voán coù nhö thieáu voán, coâng ngheä laïc haäu, quaûn lyù yeáu keùm thì coøn toàn taïi maët haïn cheá laø khaâu khôûi söï doanh nghieäp. Khaâu naøy laø khaâu quan troïng khoâng ñöôïc ñaàu tö kyõ daãn ñeán doanh nghieäp khoâng phaùt trieån nhö mong muoán vaø coù theå daãn ñeán phaù saûn. Vieät Nam ñang trong thôøi kyø buøng noå kinh teá, ñaëc bieät laø kinh teá tö nhaân. Raát nhieàu baïn treû muoán laäp nghieäp vôùi caùc cô sôû kinh doanh rieâng nhöng laïi khoù khaên trong vieäc thaønh laäp, toå chöùc doanh nghieäp theo caùch khoa hoïc, caùc böôùc tieán haønh khaûo saùt, xaây döïng keá hoaïch kinh doanh ñeå haïn cheá thaáp nhaát ruûi ro. Nhieàu doanh nghieäp ñaõ hình thaønh nhöng hoaït ñoäng töï phaùt, khoâng coù hoaïch ñònh moät chieán löôïc phaùt trieån. Xuaát phaùt töø thöïc teá treân neân toâi choïn ñeà taøi “LAÄP KEÁ HOAÏCH KHÔÛI SÖÏ CHO CAÙC DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ VIEÄT NAM” 2. Muïc tieâu cuûa ñeà taøi: - Laøm roõ moät soá vaán ñeà lyù luaän cô baûn veà khôûi nghieäp nhö khaùi nieäm doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, caùc lyù thuyeát kinh teá lieân quan ñeán khôûi nghieäp. - Phaân tích, ñaùnh giaù thöïc traïng cuûa coâng taùc khôûi nghieäp caùc DNVVN ôû Vieät Nam thôøi gian qua vaø thöïc traïng veà chính saùch cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi khu vöïc DNVVN - Xaây döïng moät quy trình cho quaù trình khôûi nghieäp ñeå cho ngöôøi khôûi nghieäp coù cô sôû lyù thuyeát, naém ñöôïc caùc böôùc cuï theå trong quaù trình khôûi nghieäp. - Ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp ñoái vôùi chính saùch phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc, söï hoã trôï cuûa Chính phuû ñoái vôùi nhöõng doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, nhaát laø trong coâng taùc khôûi nghieäp.

3. Ñoái töôïng, phaïm vi nghieân cöùu. - Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø caùc DNVVN Vieät Nam trong coâng taùc khôûi nghieäp. Nhaát laø vieäc nghieân cöùu thò tröôøng, choïn lónh vöïc kinh doanh, laäp keá hoaïch kinh doanh, ñònh höôùng saûn phaåm, ñònh höôùng thò tröôøng... - Phaïm vi nghieân cöùu taäp trung vaøo caùc DNVVN, caùc cô sôû kinh doanh nhoû ôû Vieät Nam. 4. Phöông phaùp ngieân cöùu: Luaän vaên keát hôïp caùc phöông phaùp thoáng keâ- khaûo saùt, phaân tích- toång hôïp- so saùnh ñoái chöùng vaø coi troïng phöông phaùp ñuùc keát thöïc tieãn vaø nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm veà laäp nghieäp phuø hôïp vôùi Vieät Nam. Do ñeà taøi taäp trung vaøo vieäc thaønh laäp doanh nghieäp neân yeáu toá Marketing ñöôïc chuù troïng phaân tích, ñeà caäp. Treân nhöõng soá lieäu, baùo caùo phaân tích ñöa ra nhöõng nhaän ñònh veà xu höôùng phaùt trieån. 5. Toång quan veà caùc nghieân cöùu coù lieân quan. Moät soá nhöõng nghieân cöùu veà DNVVN ôû Vieät Nam nhö: - Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, Hieän traïng vaø nhöõng kieán nghò giaûi phaùp, Leâ Vieát Thaùi 5/2000. - Ñeà taøi nghieân cöùu khía caïnh phaùp lyù cuõng nhö caùc chính saùch taùc ñoäng ñeán doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, ñoåi môùi cô cheá vaø chính saùch hoã trôï phaùt trieån DNVVN Vieät Nam ñeán naêm 2005. Nguyeãn Cuùc 2001, ñeà taøi taäp trung phaân tích veà phaân loaïi DNVVN. - Ñeà taøi khôûi nghieäp cuûa taùc giaû Voõ Minh Sang 2005 chuû yeáu taäp trung phaân tích thöïc traïng quaûn lyù DNVVN…. Nhöng chöa ñeà caäp nhieàu ñeán trình töï cuõng nhö phöông phaùp khôûi döïng moät doanh nghieäp theo caùch khoa hoïc nhaát. Chính vì vaäy ñeà taøi naøy ra ñôøi giuùp ñi saâu vaøo xaây döïng moät quy trình khôûi nghieäp nhöõng DNVVN, nhöõng cô sôû kinh doanh nhoû. 6. Keát caáu cuûa luaän vaên. Ñeà taøi ñöôïc trình baøy thaønh 3 chöông, tröø phaàn môû ñaàu vaø phaàn keát luaän. CHÖÔNG I. Cô sôû lyù thuyeát veà khôûi söï doanh nghieäp vöøa vaø nhoû CHÖÔNG II. Thöïc traïng veà DNVVN vaø khôûi söï DNVVN ôû Vieät Nam trong giai ñoaïn hieän nay. CHUÔNG III. Moâ hình keá hoaïch khôûi nghieäp vaø moät soá kieán nghò veà thuû tuïc ÑKKD vaø chính saùch hoã trôï DNVVN ôû Vieät Nam

LÔØI CAÛM ÔN

Trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi, vôùi tö caùch laø giaùo vieân höôùng daãn, TS. Phan Thò Minh Chaâu ñaõ taän tình höôùng daãn vaø ñaõ coù nhieàu yù kieán ñoùng goùp ñeå ñeà taøi ñi ñuùng höôùng vaø giaûi quyeát ñöôïc nhöõng vaán ñeà thieát thöïc. Qua ñaây, toâi xin traân troïng göûi lôøi caûm ôn ñeán TS. Phan Thò Minh Chaâu, ngöôøi ñaõ taän tình höôùng daãn giuùp toâi hoaøn thaønh ñeà taøi luaän vaên toát nghieäp cao hoïc naøy. Trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi, toâi cuõng nhaän ñöôïc söï giuùp ñôõ veà nhöõng thoâng tin boå ích cuûa caùc caù nhaân, doanh nghieäp, ñaõ tham vaán vaø traû lôøi baûng hoûi ñieàu tra cho quaù trình nghieân cöùu. Qua ñaây, toâi xin chaân thaønh caûm ôn ñeán caùc Doanh nghieäp ñaõ tham gia traû lôøi baûng ñieàu tra, caùc caù nhaân ñaõ tham vaán, ñoùng goùp yù kieán, quyù ñoïc giaû. Ñeà taøi nghieân cöùu treân ñoái töôïng laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, vôùi söï phaân taùn, ña daïng vaø phöùc taïp cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu cuøng vôùi quy moâ raát nhoû cuûa cuoäc ñieàu tra, do ñoù, söï ñaùnh giaù cuõng chæ ñaït ñöôïc ôû möùc ñoä haïn heïp. Hôn nöõa, soá lieäu toång quan phuïc vuï cho ñeà taøi cuõng coù phaàn chöa thöïc söï môùi nhaát. Do vaäy, ñeà taøi coù theå coù nhöõng nhaän ñònh, ñaùnh giaù chöa phuø hôïp neân mong söï ñoùng goùp cuûa quyù Thaày coâ, Hoäi ñoàng phaûn bieän vaø quyù ñoïc giaû, nhaát laø caùc doanh nghieäp ñeå ñeà taøi hoaøn thieän hôn vaø tieáp tuïc ñöôïc phaùt trieån veà sau. Toâi xin cam ñoan luaän vaên naøy laø do toâi nghieân cöùu vaø thöïc hieän. Caùc soá lieäu trong ñeà taøi trung thöïc. Traân troïng Hoaøng Anh Duõng.

CHÖÔNG I. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT VEÀ KHÔÛI SÖÏ DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ. 1.1 TOÅNG QUAN VEÀ VEÀ DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ. 1.1.1 Khaùi nieäm veà doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. Doanh nghieäp laø toå chöùc kinh teá coù teân rieâng, coù taøi saûn, coù truï sôû giao dòch oån ñònh ñöôïc ñaêng kyù kinh doanh theo quy ñònh cuûa phaùp luaät nhaèm muïc ñích thöïc hieän caùc hoaït ñoäng kinh doanh.1

Theo nghò ñònh 90/2001/NÑ- CP, doanh nghieäp vöøa vaø nhoû laø doanh nghieäp coù cô sôû saûn xuaát kinh doanh ñoäc laäp, ñaêng kyù kinh doanh theo phaùp luaät hieän haønh, coù voán ñaêng kyù kinh doanh khoâng quaù 10 tyû ñoàng vaø coù soá lao ñoäng thöôøng xuyeân trung bình haøng naêm khoâng quaù 300 lao ñoäng. Trong cuoán “caùch thöùc toå chöùc vaø vaän haønh caùc doanh nghieäp nhoû” Clifford M. Baumback ñöa ra ñònh nghóa “Doanh nghieäp nhoû laø moät doanh nghieäp ñöôïc quaûn lyù moät caùch chuû ñoäng bôûi caùc chuû nhaân cuûa noù, mang ñaëc tröng caù nhaân cao, phaïm vi hoaït ñoäng cuûa noù chuû yeáu taïi ñòa phöông, vaø chuû yeáu phuï thuoäc vaøo nguoàn voán ñòa phöông ñeå trang traûi taøi chính cho söï taêng tröôûng cuûa noù”ù. Ñaây laø nhöõng ñaëc tröng cô baûn laøm naûy sinh phaàn lôùn nhöõng khoù khaên vaø nhöõng nhu caàu ñaëc bieät cuûa DNVVN. 1.1.2 Tieâu chí phaân loaïi DNVVN. ÔÛ moãi nöôùc, do muïc tieâu phaùt trieån vaø ñieàu kieän khaùc nhau neân tieâu chí phaân loaïi cuõng khaùc nhau. Thoâng thöôøng coù hai nhoùm tieâu chí phoå bieán duøng ñeå phaân loaïi DNVVN: Tieâu chí ñònh tính vaø tieâu chí ñònh löôïng. 1.1.2.1 Nhoùm tieâu chí ñònh tính. Döïa treân ñaëc tính cô baûn cuûa DNVVN nhö: Chuyeân moân hoaù thaáp, ít ñaàu moái quaûn lyù, möùc ñoä phöùc taïp cuûa quaûn lyù thaáp. 1.1.2.2 Nhoùm tieâu chí ñònh löôïng. Nhoùm naøy söû duïng caùc tieâu chí nhö soá voán, soá lao ñoäng, giaù trò taøi saûn, doanh thu, lôïi nhuaän… 1.1.2.3 Tieâu chí veà soá lao ñoäng Tieâu chí veà soá lao ñoäng ñöôïc ña soá caùc nöôùc aùp duïng ñeå phaân loaïi DNVVN. Tuy nhieân, soá löôïng lao ñoäng ñeå phaân loaïi doanh nghieäp ôû moãi nöôùc coù moät tieâu chí khaùc nhau tuøy vaøo söï phaùt trieån quy moâ kinh teá cuûa töøng nöôùc. Ví duï nhö ôû Ñöùc, möùc quy ñònh coù theå dao ñoäng töø 200 ñeán 500 lao ñoäng tuøy theo töøng bang, töøng ngaønh ngheà khaùc nhau, ôû Vieät Nam laø döôùi 300 lao ñoäng.

1 Ñieàu 4, Luaät doanh nghieäp nöôùc CHXHCNVN

1.1.2.4 Tieâu chí veà voán Ở moät soá nöôùc tieâu chí veà voán ñöôïc ñöa vaøo nhö laø tieâu chí thöù 2 ñeå xaùc ñònh quy moâ cuûa doanh nghieäp. Tuøy theo moãi nöôùc coù nhöõng quy ñònh khaùc nhau. Tuy nhieân muïc tieâu chung vaãn laø nhaèm hoã trôï nhöõng doanh nghieäp maø vôùi soá voán ñoù khoâng coù khaû naêng trang traûi caùc chi phí ñaàu tö cô baûn vaø chi phí duy trì hoaït ñoäng bình thöôøng, vì vaäy doanh nghieäp ñöôïc hoã trôï khaéc phuïc nhöõng khoù khaên. 1.1.2.5 Tieâu chí veà doanh thu Tieâu chí naøy khoâng ñöôïc söû duïng phoå bieán vì vieäc xaùc ñònh noù phöùc taïp vaø phaïm vi cuûa doanh nghieäp trong töøng ngaønh cuõng raát khaùc nhau. Vì vaäy phaân loaïi theo tieâu chí naøy phöùc taïp maø ñoâi khi khoâng mang laïi hieäu quaû. Baûng toång hôïp tieâu chí phaân loaïi cuûa moät soá nöôùc. Xem phuï luïc 1.1 1.2 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ KHÔÛI NGHIEÄP. 1.2.1 Ngöôøi khôûi nghieäp Ngöôøi khôûi nghieäp ñöôïc hieåu laø ngöôøi coù can ñaûm chaáp nhaän thaùch thöùc, chaáp nhaän ruûi ro, boû voán hay huøn voán ñeå kinh doanh treân cô sôû daùm caïnh tranh vaø taïo ra giaù trò gia taêng cho xaõ hoäi. Baèng haønh ñoäng ñoù, ngöôøi khôûi nghieäp hy voïng laøm giaøu hoaëc chí ít cuõng töï chuû veà kinh teá. Tuy vaäy, cuõng baèng haønh ñoäng daùm chòu ruûi ro, ngöôøi khôûi nghieäp coù theå chòu keát cuïc phaù saûn, kinh doanh eøo uoät vôùi lôïi nhuaän thaáp hôn laõi suaát tín duïng… vaäy khôûi nghieäp coù xaùc suaát thaønh coâng vaø thaát baïi. Vieäc coâng nhaän toàn taïi khaû naêng thaát baïi maø vaãn daùm laøm laø tinh thaàn chuû ñaïo cuûa khôûi nghieäp. Tinh thaàn aáy theå hieän vaên hoaù cuûa doanh nghieäp vaø laø ñaëc tröng cuûa moãi doanh nghieäp sau naøy khi thaønh coâng. 1.2.2 Ñaëc tröng cuûa khôûi nghieäp Caùc cuoäc khaûo saùt cho thaáy nhöõng ngöôøi laäp nghieäp tìm kieám nhöõng thôøi cô ñeå taïo vaän meänh cho chính mình, Hoï luoân caûm thaáy haïnh phuùc maëc duø laøm vieäc nhieàu hôn, traùch nhieäm nhieàu hôn. Khi khôûi nghieäp hoï coù cô hoäi ñeå thöïc hieän nhöõng ñieàu maø khi ñi laøm thueâ hoï khoù coù ñöôïc, ñoù laø: - Laøm chuû trong coâng vieäc, coù cô hoäi thöïc hieän nhöõng sôû tröôøng trong kinh doanh. - Cô hoäi thu ñöôïc nhöõng khoaûn lôïi nhuaän lôùn, ñaàu tö vaøo nhöõng lónh vöïc yeâu thích. - Ñöôïc höôûng troïn veïn thaønh quaû lao ñoäng maø mình taïo ra Beân caïnh ñoù, coù raát nhieàu trôû ngaïi cho caùc nhaø doanh nghieäp, nhaát laø nhöõng ngöôøi khôûi nghieäp, vì khoâng chæ laøm troøn traùch nhieäm cuûa mình maø coøn lieân ñôùi tôùi nhieàu ngöôøi, chòu nhieàu traùch nhieäm tröôùc phaùp luaät, tröôùc ngöôøi lao ñoäng, lieân ñôùi vôùi xaõ hoäi…vaø phaûi löôøng tröôùc caùc ruûi ro coù theå xaûy ñeán

1.3 CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ KHÔÛI NGHIEÄP KINH DOANH Khôûi nghieäp moät doanh nghieäp khoâng chæ ñôn thuaàn laø mang hoà sô ñeán cô quan ñaêng kyù kinh doanh maø coøn laø moät quaù trình phöùc taïp ñoøi hoûi coâng söùc vaø thôøi gian. Ñoù laø vieäc tìm hieåu moâi tröôøng maø nôi ñoù doanh nghieäp cuûa mình seõ kinh doanh, khi ñi vaøo hoaït ñoäng thì söùc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp mình ñeán ñaâu. Ñeå coù theå xaùc ñònh ñöôïc ñieàu treân, ngoaøi kinh nghieäm cuûa ngöôøi khôûi nghieäp nhaát thieát phaûi coù cô sôû lyù thuyeát daãn ñöôøng ñeå khôûi nghieäp thaønh coâng. Coù raát nhieàu lyù thuyeát lieân quan ñeán khôûi döïng vaø toå chöùc quaûn trò moät doanh nghieäp nhö lyù thuyeát veà marketing, lyù thuyeát veà toå chöùc doanh nghieäp, lyù thuyeát veà quaûn trò taøi chính, nhaân söï... Chi tieát hôn coù taøi lieäu höôùng daãn khôûi söï doanh nghieäp cuûa VCCI vaø toå chöùc hôïp taùc kyõ thuaät Ñöùc GTZ, chöông trình ñaøo taïo khôûi döïng doanh nghieäp cuûa toå chöùc Businessedge vaø toâi nhaän thaáy lyù thuyeát khôûi nghieäp cuûa Businessedge laø ñaày ñuû vaø phuø hôïp vôùi thöïc tieãn neân toâi choïn noù laøm cô sôû lyù thuyeát cho ñeà taøi. Beân caïnh ñoù, öùng vôùi moãi böôùc cuûa lyù thuyeát treân, toâi keát hôïp vôùi lyù thuyeát cô baûn veà marketing, quaûn lyù döï aùn, quaûn trò taøi chính, quaûn trò nhaân söï... maø trong ñoù khoâng ñeà caäp ñeå laøm roõ hôn nhöõng yeâu caàu caàn laøm khi thaønh laäp doanh nghieäp. Lyù thuyeát treân goàm hai phaàn: • Phaàn 1. Laäp baûn keá hoaïch kinh doanh. Trong phaàn naøy goàm coù caùc böôùc laø: - Nghieân cöùu thò tröôøng ñeå xaùc ñònh nhu caàu thò tröôøng, moâi tröôøng kinh doanh - Ñònh vò saûn phaåm vaø phaùt trieån saûn phaåm - Ñaët teân doanh nghieäp vaø thöông hieäu haøng hoùa - Xaùc ñònh yeâu caàu veà ñòa ñieåm kinh doanh - Laäp keá hoaïch tuyeån duïng nhaân söï - Choïn loaïi hình doanh nghieäp vaø xaùc ñònh cô caáu toå chöùc doanh nghieäp - Xaùc ñònh nhu caàu taøi chính vaø nguoàn taøi chính - Laâp keá hoaïch baùn haøng vaø keânh phaân phoái. • Phaàn 2. Ñaêng kyù kinh doanh.

Trong phaàn naøy trình baøy hoà sô vaø thuû tuïc ÑKKD hieän haønh, nhöng tuøy thuoäc töøng thôøi kyø coù söï khaùc nhau cuûa thuû tuïc ñaêng kyù kinh doanh. 1.3.1 Laäp baûn keá hoaïch kinh doanh a. Ñònh nghóa baûn keá hoaïch kinh doanh

Baûn keá hoaïch kinh doanh laø moät baûn thaûo nhöõng böôùc ñi trong quaù trình thaønh laäp vaø quaûn lyù doanh nghieäp. Noù nhö moät böùc tranh trong ñoù ñaùnh giaù taát caû hoaït ñoäng vaø söï lôùn maïnh kinh teá cuûa doanh nghieäp, bao goàm vieäc moâ taû vaø phaân tích nhöõng vieãn caûnh trong töông lai.

Laäp keá hoaïch kinh doanh laø moät böôùc quan troïng ñoái vôùi ngöôøi khôûi nghieäp. Nhaø doanh nghieäp naøo cuõng caàn tieán haønh cho duø doanh nghieäp chuaån bò thaønh laäp laø loaïi hình naøo, quy moâ lôùn hay nhoû. Baûn keá hoaïch kinh doanh gioáng nhö chieác baûn ñoà ñoái vôùi ngöôøi ñi du lòch. Neáu khoâng coù moät baûn keá hoaïch kinh doanh toát, thì yù töôûng coù vó ñaïi ñeán maáy cuõng raát khoù thaønh coâng, thaäm chí coøn laø thaát baïi naëng neà. Moät keá hoaïch kinh doanh toát khoâng chæ giuùp bieán yù töôûng kinh doanh cuûa baïn thaønh hieän thöïc maø coøn giuùp baïn duy trì söï taäp trung sau moãi laàn thaønh coâng. Böôùc naøy raát hay bò boû qua vì ngöôøi khôûi nghieäp thöôøng hay noùng voäi vôùi yù töôûng cuûa mình. Theo Salomon, vò vua thoâng minh vaø giaøu coù nhaát theá gian thì “Keá hoaïch cuûa ngöôøi caàn maãn chaéc chaén seõ ñöa ñeán dö daät, nhöng moïi keû haáp taáp seõ gaëp phaûi söï thieáu thoán” (Chaâm ngoân 21 :5) b. Chöùc naêng cuûa baûn keá hoaïch kinh doanh

+ Baûn keá hoaïch kinh doanh tröôùc heát xaùc ñònh muïc tieâu cuûa ngöôøi khôûi nghieäp baèng caùch söû duïng nhöõng thoâng tin, soá lieäu phaân tích cuûa quaù trình nghieân cöùu thò tröôøng. + Noù cuõng laø moät coâng cuï höõu hieäu khi ñaøm phaùn thaønh laäp, vay voán, keâu goïi hôïp taùc kinh doanh… + Baûn keá hoaïch kinh doanh giuùp ngöôøi khôûi nghieäp tìm ñöôïc nhöõng ñieåm yeáu, thaäm chí laø nhöõng ñieàu bò boû soùt trong quaù trình thöïc hieän. + Baûn keá hoaïch kinh doanh cuõng laø moät phöông tieän ñeå thu thaäp nhöõng yù kieán chuyeân gia, nhöõng lôøi khuyeân boå ích ñeå boå sung cho quaù trình thaønh laäp doanh nghieäp. + Cho pheùp thieát laäp caùc muïc tieâu ñoäc laäp. Quyeát ñònh ñöôïc hình thaønh döïa treân nhöõng söï kieän xung quanh. Caùc söï kieän ñöôïc ban haønh khoâng chæ nhaèm muïc ñích phaûn öùng laïi tình hình, maø noù coøn höôùng tôùi vieäc kích thích moät yeáu toá naøo ñoù trong khi coâng ty hoaït ñoäng. “Quaûn lyù chöõa chaùy” ñöôïc thay theá baèng moät chuoãi caùc löïa choïn coù ñònh höôùng vaø coù yù thöùc. Caùc nhaø quaûn lyù baây giôø coù theå chuû ñoäng ñieàu haønh coâng vieäc thay vì bò xoâ ñaåy bôûi caùc yeáu toá beân ngoaøi. Ñoâi luùc vieäc leân keá hoaïch vaø khoâng leân keá hoaïch ñöôïc mieâu taû nhö “Tieân phong thöïc hieän” (naém quyeàn kieåm soaùt tình hình) vôùi “ Bò ñoäng phaûn öùng” (Ñoái phoù vôùi tình hình ñaõ xaûy ra). + Cung caáp moät tieâu chuaån ñaùnh giaù. Baûn keá hoaïch seõ ñem laïi cho ta moät coâng cuï naøo ñoù ñeå ñaùnh giaù , nhôø ñoù ta coù theå bieát raèng ta coù ñang thöïc thi ñuùng quyeát ñònh vaø höôùng tôùi nhöõng muïc tieâu ñaõ ñeà ra hay khoâng. + Chuyeån giaù trò thaønh haønh ñoäng.

Khi phaûi ñoái maët vôùi moät quyeát ñònh, baïn coù theå tham khaûo vôùi keá hoaïch tröôùc ñoù vaø xaùc ñònh xem quyeát ñònh naøo seõ giuùp baïn thöïc thi keá hoaïch moät caùch toát nhaát. Caùc quyeát ñònh döïa treân moät keá hoaïch cuï theå seõ gaén keát vôùi nhau vì söï thaêng tieán chung cuûa coâng ty hay moät muïc tieâu kinh doanh naøo ñoù. Vieäc leân keá hoaïch cuõng raát höõu ích trong caùc tình huoáng khaån caáp. Khi moät khoù khaên naûy sinh, nhöõng suy nghó veà keá hoaïch toång theå seõ giuùp baïn xaùc ñinh quyeát ñònh naøo ñöôïc ban haønh. Qua ñoù khoâng chæ giuùp baïn giaûi quyeát tình huoáng maø coøn giuùp baïn ñaåy nhanh tieán trình thöïc thi keá hoaïch toång theå sao cho hieäu quaû. Khoâng coù keá hoaïch, caùc quyeát ñònh trôû neân khoù khaên vaø coù theå maâu thuaãn nhau. + Khieán cho caùc nguoàn löïc chuaån bò ñöôïc gaén keát hôn theo moät traät töï oån ñònh. Ngaân quyõ, thôøi gian, coâng söùc, nguoàn nhaân löïc… trong coâng ty ñeàu coù giôùi haïn, baïn chæ coù theå phaùt huy toái ña söùc maïnh cuûa caùc nguoàn löïc naøy moät khi coù trong tay baûn keá hoaïch söû duïng chuùng. 1.3.1.1 Keá hoaïch Marketing. Marketing laø moät coâng cuï ñaàu tieân vaø quan troïng ñeå xaùc ñònh nhu caàu thò tröôøng veà moät saûn phaåm naøo ñoù, töø ñoù ñònh hình toå chöùc cho doanh nghieäp vaø söï phaùt trieån doanh nghieäp trong töông lai. Kieán thöùc Marketing giuùp ta nghieân cöùu thò tröôøng töø ñoù hình thaønh baûn keá hoaïch kinh doanh. a. Khaùi nieäm veà marketing.

Marketing laø moät quy trình hoaïch ñònh vaø thöïc hieän quan ñieåm, giaù caû, chieâu thò vaø phaân phoái cuûa yù töôûng, haøng hoùa, dòch vuï nhaèm taïo ra nhöõng trao ñoåi thoûa maõn cho muïc tieâu cuûa caù nhaân, cuûa toå chöùc vaø cuûa xaõ hoäi. 2

Ñònh nghóa marketing vi moâ: Marketing vi moâ laø toaøn boä nhöõng hoaït ñoäng naøo ñoù cuûa doanh nghieäp höôùng vaøo vieäc hoaøn thaønh nhöõng muïc tieâu cuûa toå chöùc thoâng qua vieäc döï ñoaùn nhu caàu cuûa khaùch haøng vaø ñieàu khieån luoàng saûn phaåm, dòch vuï ñeán khaùch haøng nhaèm thoûa maõn toái ña nhu caàu cuûa hoï. 3

Marketing vó moâ laø moät quy trình nhaèm vaøo vieäc ñieàu khieån vaø ñieàu chænh luoàng saûn phaåm, dòch vuï töø nhaø saûn xuaát ñeán khaùch haøng, baèng caùch naøo ñoù tieáp caän ñöôïc cung vaø caàu cuûa thò tröôøng vaø phuø hôïp vôùi caùc muïc tieâu kinh teá, vaên hoùa, chính trò, phaùp luaät, coâng ngheä vaø moâi tröôøng sinh thaùi cuûa xaõ hoäi.

2 Quaûn trò marketing, GS Hoà Ñöùc Huøng, ÑH KT TPHCM 3 Nhö treân

Quy trình quaûn trò marketing caên baûn ñöôïc theå hieän baèng coâng thöùc:

* CT1. Coâng thöùc quy trình marketing. Trong ñoù: R laø nghieân cöùu moâi tröôøng marketing vaø nghieân cöùu thò tröôøng nhaèm nhaän daïng ñaày ñuû cô hoäi marketing. STP laø phaân khuùc thò tröôøng, löïa choïn thò tröôøng muïc tieâu, ñònh vò saûn phaåm. MM laø hoaït ñoäng marketing hoãn hôïp bao goàm ñònh vò saûn phaåm, giaù caû, phaân phoái, chieâu thò. I laø toå chöùc thöïc hieän C laø kieåm tra caùc hoaït ñoäng marketing. Quy trình quaûn trò marketing coù theå bieåu dieãn baèng moâ hình 9P, bao goàm 9 noäi dung cô baûn cuûa marketing nhö sau: - Nghieân cöùu, phaân tích vaø tieân ñoaùn cô hoäi thò tröôøng (P1) - Phaân khuùc thò tröôøng (P2) -Löïa choïn thò tröôøng muïc tieâu (P3) - Ñònh vò thöông hieäu (P4) - Xaây döïng thöông hieäu (P5) - Ñònh giaù thöông hieäu (P6) - Phaân phoái thöông hieäu (P7) - Chieâu thò thöông hieäu (P8) - Caùc hoaït ñoäng haäu maõi (P9) Caùc bieán soá coù theå kieåm soaùt ñöôïc maø moät coâng ty phoái hôïp chuùng nhaèm thoûa maõn cho moät nhoùm khaùch haøng muïc tieâu laø Saûn phaåm, Giaù caû, Phaân phoái, Chieâu thò. Boán yeáu toá naøy caàn ñöôïc pha troän vaøo nhau nhaèm ñaït cho ñöôïc moät marketing hoãn hôïp ñuùng. Saûn phaåm ôû ñaây laø xaùc ñònh nhöõng haøng hoùa, dòch vuï cho phuø hôïp, Xaùc ñònh giaù caû phuø hôïp vôùi thò tröôøng muïc tieâu, ñöa ñuùng saûn phaåm tôùi thò tröôøng muïc tieâu vaø phaûi coù phöông tieän truyeàn thoâng tôùi khaùch haøng moät caùch toát nhaát. b. Moâi tröôøng vaø cô hoäi marketing.

Moâi tröôøng marketing laø taäp hôïp caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng thoûa maõn nhu caàu khaùch haøng, Moâi tröôøng marketing ñöôïc phaân chia ñeå nhaän daïng nhöõng aùp löïc aûnh höôûng leân noù. - Moâi tröôøng tröïc tieáp (Moâi tröôøng vi moâ) bao goàm baûn thaân coâng ty, khaùch haøng, ñoái thuû caïnh tranh, nhaø cung caáp, nhaø trung gian vaø coäng ñoàng.

R+STP+MM+I+C

Moâi tröôøng beân ngoaøi (Moâi tröôøng vó moâ) thöôøng bao goàm nhöõng nhaân toá thuoäc veà: coâng ngheä, kinh teá vó moâ nhö laõi suaát, kinh teá toaøn caàu… moâi tröôøng phaùp luaät, moâi tröôøng vaên hoùa, xaõ hoäi… Sô ñoà 1.1 Moâi tröôøng Marketing

Qua nghieân cöùu thò tröôøng, ngöôøi khôûi nghieäp taäp hôïp döõ lieäu, duøng ma traän SWOT. Ma traän SWOT laø moät ma traän goàm caùc yeáu toá phaân thaønh boán nhoùm, trong ñoù coù hai nhoùm yeáu toá beân trong laø ñieåm maïnh (S), ñieåm yeáu (W) vaø hai yeáu toá beân ngoaøi laø cô hoäi (O) vaø thaùch thöùc (T). Töø ma traän treân ta xaùc ñònh ñöôïc 4 vò trí cuûa doanh nghieäp ñoù laø: + (SO): Doanh nghieäp coù nhieàu ñieåm maïnh taän duïng nhöõng cô hoäi cuûa thò tröôøng. + (ST): Doanh nghieäp coù nhieàu ñieåm maïnh vaø thò tröôøng coù nguy cô ñe doaï, doanh nghieäp caàn phaûi laáy nhöõng ñieåm maïnh cuûa mình ñeå cheá ngöï nhöõng ñe doïa. + (WO): Doanh nghieäp vò theá yeáu nhöng coù cô hoäi cuõng caàn naém laáy ñeå phaùt trieån. + (WT): Doanh nghieäp vò theá yeáu maø laïi gaëp nhöõng ñe doaï thì aùp duïng chieán löôïc phoøng thuû. Phaân tích SWOT (ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi vaø ñe doïa) ñeå xaùc ñònh caùc cô hoäi marketing doanh nghieäp caàn quan taâm thích ñaùng. Nhöõng cô hoäi khaùc nhau coù theå lieät keâ thaønh 4 cô hoäi cô baûn. + Cô hoäi “xaâm nhaäp thò tröôøng” laø cô hoäi ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng. + Cô hoäi “Phaùt trieån thò tröôøng” gia taêng ñöôïc doanh soá baèng caùch baùn saûn phaåm hieän coù vaøo thò tröôøng môùi. + Cô hoäi “Phaùt trieån saûn phaåm” laø phaùt trieån saûn phaåm môùi cho thò tröôøng hieän coù. + Cô hoäi “Ña daïng hoùa” dòch chuyeån coâng ty vaøo lónh vöïc hoaït ñoäng khaùc. Khi ñaùnh giaù cô hoäi, coâng ty thöôøng ñaùnh giaù cô hoäi xaâm nhaäp thò tröôøng tröôùc tieân.

Khaùch haøng Khaùch haøng Doanh nghieäp

Nhaø cung caáp

Coäng ñoàng

Ñoái thuû

Nhaø trung gian THOAÛ MAÕN

Ñaây cuõng laø vaán ñeà cô baûn nhaát phaûi laøm tröôùc tieân ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khôûi nghieäp. Cô hoäi xaâm nhaäp thò tröôøng laø ñieàu maø ngöôøi khôûi nghieäp phaûi nhaän ra tröôùc ngöôøi khaùc, nhö vaäy môùi mang laïi thaønh coâng cho doanh nghieäp. Döïa treân nguyeân taéc cuûa lyù thuyeát marketing ñeå ta nghieân cöùu thò tröôøng, töø döõ lieäu thu thaäp ñöôïc ta laäp baûn keá hoaïch kinh doanh tröôùc khi khôûi söï doanh nghieäp. 1.3.1.2 Quaù trình phaùt trieån saûn phaåm, dòch vuï. Saûn phaåm naøo cuõng coù chu kyø soáng rieâng cuûa noù vaø chu kyø naøy coù aûnh höôûng ñeán söï soáng coøn cuûa caû moät doanh nghieäp, vì vaäy khi phaùt trieån saûn phaåm caàn chuù yù ñeán chu kyø soáng cuûa saûn phaåm. Chu kyø soáng cuûa saûn phaåm coù theå chia thaønh 4 giai ñoaïn sau: - Giai ñoaïn tung saûn phaåm ra thò tröôøng: Trong giai ñoaïn naøy khaùch haøng ít, saûn löôïng thaáp, ít laõi hoaëc loã vaø ít ñoái thuû canh tranh. - Giai ñoaïn phaùt trieån saûn phaåm: Giai ñoaïn naøy saûn löôïng baùn taêng nhanh, caïnh tranh gia taêng vaø lôïi nhuaän lôùn. - Giai ñoaïn chín muoài: Giai ñoaïn naøy xuaát hieän nhieàu sp töông töï, doanh soá oån ñònh nhöng laõi coù theå thaáp. - Giai ñoaïn suy thoaùi: Giai ñoaïn naøy saûn löôïng baùn giaûm, toàn taïi moät soá khaùch haøng trung thaønh vaø laõi ôû möùc thaáp. Vieäc tung saûn phaåm môùi vaøo thò tröôøng ñuùng thôøi ñieåm seõ mang laïi cho doanh nghieäp laõi cao nhaát maø doanh nghieäp mong muoán. Khuynh höôùng cuûa tieâu duøng phuï thuoäc vaøo möùc soáng, söï thay ñoåi loái soáng, phong tuïc taäp quaùn… Trong boái caûnh nhu caàu tieâu duøng saûn phaåm coù nhieàu thay ñoåi, doanh nghieäp phaûi tìm caùch thích öùng ñeå thoûa maõn toát nhaát ñoøi hoûi cuûa khaùch haøng. Vieäc phaùt trieån saûn phaåm laø moät caùch thöùc laøm doanh nghieäp thích öùng vôùi thò tröôøng. 1.3.1.3 Teân doanh nghieäp vaø thöông hieäu haøng hoùa, dòch vuï a. Teân doanh nghieäp.

Teân doanh nghieäp laø teân goïi cuûa doanh nghieäp trong ñaêng kyù kinh doanh, trong giao dòch vôùi khaùch haøng cuõng nhö cô quan nhaø nöôùc. Teân doanh nghieäp cuõng khaù quan troïng vì noù taïo ra aán töôïng ban ñaàu ñoái vôùi khaùch haøng, noù coù theå laøm taêng loøng tin ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng vôùi moät teân aán töôïng vaø phuø hôïp vôùi phaân khuùc thò tröôøng maø ta löïa choïn. Teân doanh nghieäp neân ngaén goïn, deã phaùt aâm vaø neân ñeå khaùch haøng deã lieân töôûng ñeán saûn phaåm maø doanh nghieäp ñoù saûn xuaát, kinh doanh.

b. Thöông hieäu.

Theo Ambler. T vaø C. Styles thì Thöông hieäu laø “Moät taäp hôïp thuoäc tính cung caáp cho khaùch haøng muïc tieâu caùc giaù trò maø hoï ñoøi hoûi” 4 . Thöông hieäu theo quan ñieåm naøy cho raèng, saûn phaåm chæ laø moät thaønh phaàn cuûa thöông hieäu, chuû yeáu cung caáp lôïi ích, chöùc naêng cho khaùch haøng. Nhö vaäy caùc thaønh phaàn marketing hoãn hôïp (saûn phaåm, giaù caû, phaân phoái, chieâu thò) cuõng chæ laø caùc thaønh phaàn cuûa moät thöông hieäu. Lôïi ích cuûa vieäc xaây döïng vaø söû duïng thöông hieäu coù theå xem xeùt ôû hai khía caïnh: Khía caïnh khaùch haøng vaø khía caïnh doanh nghieäp- ngöôøi laøm marketing Moät thöông hieäu toát thuùc ñaåy vieäc mua saém nhanh ñoái vôùi khaùch haøng vaø giaûm bôùt ñöôïc thôøi gian vaø noã löïc baùn haøng cuûa doanh nghieäp. Coù 7 ñieàu kieän ñeå söû duïng thöông hieäu thaønh coâng: + Saûn phaåm ñöôïc nhaän daïng roõ raøng thoâng qua thöông hieäu hoaëc nhaõn hieäu. + Chaát löôïng saûn phaåm theå hieän giaù trò toát nhaát cho vieäc xaùc ñònh giaù vaø giöõ vöõng giaù. +Tính chaát phuø hôïp, phoå bieán vaø ñaùng tin caäy. Khi khaùch haøng khôûi ñaàu söû duïng nhaõn hieäu, hoï mong muoán tieáp tuïc söû duïng noù. + Löôïng caàu cao cho loaïi saûn phaåm chung. + Löôïng caàu cuûa saûn phaåm ñuû maïnh ñeå cho giaù thò tröôøng ñuû cao nhaèm taïo ñieàu kieän cho noã löïc xaây döïng thöông hieäu sinh lôïi. + Coù cô hoäi ñeå ñaït “Quy moâ kinh teá” neáu thöông hieäu thaønh coâng, chi phí seõ giaûm vaø lôïi nhuaän seõ taêng. + Coù ñieàu kieän veà vò trí thuaän lôïi treân quaày baùn hoaëc nôi tröng baøy saûn phaåm toát. Moät nhaõn hieäu toát coù 5 yeáu toá - Gôïi môû moät caùi gì ñoù veà ñaëc tính cuûa saûn phaåm. - Deã phaùt aâm, ñaùnh vaàn vaø deã nhôù. - Deã phaân bieät vôùi caùc nhaõn haøng khaùc. -Thích nghi vôùi saûn phaåm môùi ñeå coù theå theâm vaøo doøng saûn phaåm saün coù cuûa doanh nghieäp. - Phuø hôïp vôùi luaät leä ñeå coù theå ñaêng kyù ôû cô quan coù thaåm quyeàn.5

1.3.1.4 Keá hoaïch ñòa ñieåm ñaët doanh nghieäp. Ñònh vò doanh nghieäp raát quan troïng vì noù lieân quan ñeán nhieàu yeáu toá nhö tieâu duøng, vaän chuyeån, nhaát laø nhöõng coâng ty thöông maïi, dòch vuï hay cöûa haøng kinh doanh. Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp saûn xuaát maø caàn phaûi vaän chuyeån nguyeân vaät lieäu, haøng hoùa vôùi khoái löôïng lôùn thì caøng caàn phaûi chuù yù ñeán coâng taùc ñònh vò doanh 4 Hieäp hoäi Marketing Hoa Ky 5 Fundamentals of Marketing - McGraw-Hills

nghieäp vì vieäc yeáu keùm cuûa giao thoâng taïi Vieät Nam ñang laø moät nhaân toá taêng chi phí ñaàu vaøo ñaùng keå laøm taêng giaù thaønh vaø giaûm söùc caïnh tranh. Caùc nhaân toá lieân quan ñeán ñònh vò doanh nghieäp. + Caùc ñieàu kieän töï nhieân nhö: ñòa hình, ñòa chaát, khí haäu… + Caùc ñieàu kieän xaõ hoäi nhö: daân soá, trình ñoä, vaên hoùa, phong tuïc, toân giaùo… + Caùc nhaân toá kinh teá nhö: Gaàn thò tröôøng tieâu thuï, caùc doanh nghieäp dòch vuï, phuï trôï, nguoàn nguyeân lieäu, nguoàn nhaân coâng, ñieàu kieän vaän chuyeån… Coù nhieàu phöông phaùp ñònh vò doanh nghieäp nhöng ta xeùt hai phöông phaùp ñôn giaûn sau: a. Phöông phaùp cho ñieåm coù troïng soá.

Caùc böôùc tieán haønh + Lieät keâ caùc yeáu toá quan troïng caàn xem xeùt, cho troïng soá theo möùc ñoä quan troïng + Xaây döïng thang ñieåm cho töøng yeáu toá. + Cho ñieåm caùc vò trí döï kieán, nhaân vôùi troïng soá. + Tính toång ñieåm vaø choïn vò trí coù toång soá ñieåm cao nhaát b. Phöông phaùp ñieåm hoøa voán.

Caùc böôùc tieán haønh + Xaùc ñònh ñònh phí vaø bieán phí cuûa töøng vò trí ñònh löïa choïn + Treân cuøng moät ñoà thò, veõ ñöôøng toång chi phí cho töøng vò trí + Tìm saûn löôïng hoøa voán, ñoái chieáu saûn löôïng döï kieán saûn xuaát treân ñoà thò, choïn ñòa ñieåm töông öùng coù chi phí thaáp nhaát. 1.3.1.5 Keá hoaïch nhaân söï. a. Nhöõng vaán ñeà cô baûn veà nguoàn nhaân löïc vaø quaûn trò nguoàn nhaân löïc.

Lao ñoäng tham gia vaøo moïi quaù trình saûn xuaát vaø phaân phoái haøng hoùa, vì vaäy nguoàn nhaân löïc laø yeáu toá troïng taâm trong doanh nghieäp. Laøm theá naøo ñeå quaûn lyù hieäu quaû nguoàn nhaân löïc laø ñieàu raát khoù khaên vì moãi con ngöôøi laø söï toång hoøa cuûa caùc moái quan heä xaõ hoäi, moãi ngöôøi coù nhöõng tính caùch vaø lôïi ích khaùc, nhaát laø khaâu tuyeån choïn, toå chöùc ban ñaàu ñoái vôùi caùc doanh nghieäp treû. Trong vaán ñeà quaûn trò nhaân söï caàn phaûi xem xeùt hai vaán ñeà laø naêng löïc vaø ñoäng cô laøm vieäc cuûa nhaân vieân. - Nhöõng nhaân toá thuoäc veà naêng löïc : Laø nhöõng yeáu toá caàn coù ñeå ngöôøi lao ñoäng coù theå hoaøn thaønh coâng vieäc. Vaán ñeà naêng löïc lieân quan tröïc tieáp ñeán vieäc tuyeån choïn, boá trí ngöôøi cho phuø hôïp coâng vieäc, ñaùnh giaù hieäu quaû, huaán luyeän, ñaøo taïo. - Tuyeån duïng nhaân vieân: Laø thöïc hieän coâng vieäc thu huùt nhaân löïc cho doanh nghieäp. Noù ñöôïc xaây döïng treân cô sôû hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc vaø phaân tích coâng vieäc trong böôùc ñaàu cho thaønh laäp coâng ty. Keá hoaïch tuyeån duïng phaûi phuø hôïp vaø thöôøng ñöôïc ñònh hình bôûi nhöõng caâu hoûi sau:

+ Chuùng ta caàn bao nhieâu ngöôøi? + Chuùng ta caàn ngöôøi nhö theá naøo? + Khi naøo thì caàn ñeán hoï? - Ñaøo taïo nhaân vieân: Ñaøo taïo laø moät phöông tieän ñeå naâng cao khaû naêng laøm vieäc vaø chaát löôïng con ngöôøi. Huaán luyeän ñaøo taïo nhaèm giuùp nhaân vieân hieåu moät caùch chính thöùc caùc vaán ñeà lieân quan ñeán saûn xuaát kinh doanh vaø thaáy ñöôïc muïc tieâu cuûa doanh nghieäp, nhaát laø ñoái vôùi quaù trình thaønh laäp doanh nghieäp, coâng vieäc chöa ñöôïc ñònh hình roõ thì khaâu ñaøo taïo ñeå nhaân vieân bieát ñöôïc ñöôøng höôùng coâng vieäc laø ñieàu heát söùc quan troïng. Vieäc ñaøo taïo toát phaûi traû lôøi nhöõng caâu hoûi nhö: + Chuùng ta caàn nhöõng kyõ naêng vaø kieán thöùc naøo? + Hieän taïi, ngöôøi nhaân vieân ta caàn tuyeån caàn phaûi coù kyõ naêng gì ñeå tieán haønh coâng vieäc? + Caùc nhu caàu veà kyõ naêng trong töông lai cuûa doanh nghieäp laø gì? + Tieán haønh ñaøo taïo theá naøo seõ mang laïi keát quaû toát nhaát? Ñaøo taïo coù theå chia thaønh: + Ñaøo taïo cô baûn: Laø cung caáp cho nhaân vieân nhöõng kieán thöùc, kyõ naêng caàn thieát. + Ñaøo taïo tu nghieäp: Caäp nhaät vaø naâng caáp nhöõng kieán thöùc maø hoï ñaõ coù cho phuø hôïp vôùi tình hình thöïc taïi cuûa doanh nghieäp mình. + Ñaøo taïo boài döôõng: Naâng cao kieán thöùc vaø naêng löïc cho phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån. b. Hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc.

Hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc laø moät quaù trình quaûn trò bao goàm vieäc phaân tích caùc nhu caàu nhaân söï cuûa moät toå chöùc döôùi nhöõng ñieàu kieän thay ñoåi sau ñoù trieån khai caùc chính saùch, bieän phaùp thöïc hieän ñeå ñaùp öùng nhu caàu ñoù. Hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc laø moät phaàn cuûa chieán löôïc nhaân söï vaø chieán löôïc kinh doanh cuûa coâng ty. Noù bieán ñoåi nhöõng muïc tieâu cuûa doanh nghieäp thaønh nhöõng döõ kieän veà nhaân löïc nhaèm ñaùp öùng söï hoaøn thaønh aáy. Hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc ñöôïc thöïc hieän qua caùc böôùc sau: - Phaân tích moâi tröôøng kinh doanh, xaùc ñònh muïc tieâu vaø chieán löôïc kinh doanh cuûa doanh nghieäp goàm: + Phaân tích moâi tröôøng laø cô sôû cho vieäc xaùc ñònh muïc tieâu, chieán löôïc cho doanh nghieäp noùi chung vaø hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc noùi rieâng. + Muïc tieâu laø tieâu ñích maø doanh nghieäp phaán ñaáu ñeå ñaït ñeán, laø ñònh höôùng cho vieäc soaïn thaûo caùc chieán löôïc. Töø muïc tieâu, chieán löôïc chung cuûa toaøn doanh nghieäp seõ coù caùc muïc tieâu chieán löôïc chöùc naêng trong ñoù coù chieán löôïc nhaân söï. Söï hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc döïa treân nhu caàu döï baùo veà: + Khoái löôïng coâng vieäc seõ thöïc hieän.

+ Söï thay ñoåi veà kyõ thuaät, coâng ngheä. + Söï thay ñoåi veà cô caáu toå chöùc, ngaønh ngheà. + Tyû leä nghæ vieäc… - Phaân tích coâng vieäc laø moät coâng cuï cô baûn cho caùc nhaø quaûn trò nguoàn nhaân löïc, laø moät tieán trình xaùc ñònh coù heä thoáng caùc ñieàu kieän tieán haønh, nhieäm vuï, traùch nhieäm, quyeàn haïn khi thöïc hieän coâng vieäc vaø caùc phaåm chaát, kyõ naêng caàn thieát maø nhaân vieân phaûi coù ñeå thöïc hieän toát coâng vieäc. Nhôø noù nhaø quaûn trò taïo ra ñöôïc söï phoái hôïp ñoàng boä giöõa caùc boä phaän trong doanh nghieäp, ñaùnh giaù ñuùng yeâu caàu cuûa coâng vieäc ñeå tuyeån duïng ñuùng ngöôøi, ñuùng vieäc, ñaùnh giaù ñuùng naêng löïc thöïc hieän coâng vieäc, ñeå traû löông chính xaùc, kòp thôøi. 1.3.1.6 Choïn loaïi hình doanh nghieäp Moãi nhaø laäp nghieäp ñeàu phaûi quyeát ñònh 2 vaán ñeà khi thaønh laäp doanh nghieäp ñoù laø: Thöù nhaát laø töï mình ñöùng ra laäp doanh nghieäp hay laøm vôùi moät ñoái taùc. Ñieàu naøy phaûi xem xeùt nhöõng caùi ñöôïc vaø caùc maát khi ñöùng ra laäp nghieäp moät mình hay vôùi moät ñoái taùc, nhöõng caùi ñöôïc ôû ñaây nhö: + Coù theå deã daøng thöïc hieän hôn vaø an toaøn hôn trong kinh doanh vì hai caùi ñaàu bao giôø cuõng hôn moät caùi ñaàu trong vieäc kinh doanh vaø traùch nhieäm gaùnh vaùc. Vieäc quaûn trò theå hieän treân nguyeân taéc taäp theå, laøm vieäc nhoùm seõ ñem laïi söï saùng taïo cao trong saûn xuaát vaø kinh doanh. + Baïn khoâng phaûi thöôøng tröïc ôû coâng ty trong toaøn boä thôøi gian. Seõ coù theâm ngöôøi ñeå troâng coi coâng vieäc, chia seû vieäc coâng sôû, chia seû nhöõng kyõ naêng boå sung. + Coù moät ñoàng nghieäp vôùi ñoäng löïc laøm vieäc vaø tinh thaàn cao, khoâng ñôn thuaàn nhö ngöôøi höôûng coâng aên löông. + Coù ngöôøi goùp voán vaø chia seû ruûi ro, taän duïng ñöôïc moái quan heä cuûa ngöôøi ñoù nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi trong kinh doanh. Ngoaøi nhöõng thuaän lôïi khi laäp nghieäp vôùi ñoái taùc thì cuõng coù nhieàu baát lôïi nhö: + Khoâng ñöôïc ñoäc laäp töï chuû toaøn boä trong caùc quyeát ñònh. + Coù nguy cô xung ñoät veà lôïi ích khi goùp voán, ruùt voán, chia seû lôïi nhuaän, caùc quyeát ñònh quaûn lyù… Thöù hai laø choïn loaïi hình doanh nghieäp naøo? Tuyø theo ngaønh ngheà, quy moâ maø ta choïn loaïi hình doanh nghieäp sau: + Doanh nghieäp tö nhaân: Laø coâng ty do duy nhaát moât ngöôøi laøm chuû sôû höõu. Ngöôøi naøy chòu traùch nhieäm voâ haïn vôùi soá nôï cuûa coâng ty, lôïi nhuaän hay khoaûn loã cuûa coâng ty seõ ñöôïc theå hieän trong baûn keâ khai thueá thu nhaäp caù nhaân. Loaïi hình naøy thaønh laäp ñôn giaûn vaø traùnh ñöôïc nhöõng chi phí lôùn nhö coâng ty hôïp danh hay coâng ty coå phaàn.

+ Coâng ty TNHH: Laø coâng ty coù moät hay nhieàu thaønh vieân tham gia nhöng khoâng quaù 50 thaønh vieân, ñaëc ñieåm laø moãi thaønh vieân chæ chòu traùch nhieäm nôï vaø nghóa vuï taøi saûn khaùc trong phaàn voán cam keát ñoùng goùp cuûa mình. Ñieàu ñoù khoâng coù nghóa laø chuû doanh nghieäp khoâng chòu traùch nhieäm veà khoaûn nôï vöôït quaù möùc voán cuûa coâng ty, vì neáu kyù keát caùc hôïp ñoàng kinh teá vöôït qua möùc voán coâng ty thì ngöôøi ñaïi dieän phaùp luaät phaûi chòu traùch nhieäm veà sai phaïm ñoù. + Coâng ty coå phaàn: Laø coâng ty goàm 3 thaønh vieân trôû leân vaø moãi thaønh vieân chæ chòu traùch nhieäm ôû möùc höõu haïn. Tröø nhöõng ñieàu lieät keâ döôùi ñaây, khoâng coù coå ñoâng naøo trong coâng ty chòu traùch nhieäm ñoái vôùi caùc khoaûn nôï cuûa coâng ty. Caùc chuû nôï chæ coù theå söû duïng taøi saûn cuûa coâng ty coå phaàn ñeå thanh toaùn caùc khoaûn nôï. Coâng ty töï khai baùo thueá vaø traû caùc khoaûn thueá töø thu nhaäp cuûa doanh nghieäp. Neáu coâng ty coå phaàn duøng moät phaàn thu nhaäp ñeå traû coå töùc thì coâng ty seõ khoâng khaáu tröø phaàn coå töùc ñoù ra khoûi baûn keâ khai thueá maø nhöõng ngöôøi nhaän coå töùc phaûi traû thueá cho phaàn nhaän ñöôïc. + Coâng ty hôïp danh: Trong coâng ty hôïp danh, moãi thaønh vieân chòu traùch nhieäm voâ haïn ñoái vôùi caùc khoaûn nôï cuûa coâng ty. Thu nhaäp vaø chi phí ñöôïc theå hieän trong moät baûn keâ khai thueá rieâng nhöng moãi thaønh vieân ñoái taùc chæ baùo caùo phaàn lôïi nhuaän hoaëc loã cuûa doanh nghieäp töông öùng vôùi phaàn voán goùp cuûa hoï vaøo coâng ty trong baûn keâ khai thueá thu nhaäp caù nhaân cuûa mình. Xem tính chaát cuûa töøng loaïi hình doanh nghieäp trong phuï luïc 1.2 1.3.1.7 Cô caáu toå chöùc doanh nghieäp. Cô caáu loaïi hình toå chöùc doanh nghieäp laø hình thöùc toàn taïi cuûa moät toå chöùc, bieåu thò traät töï saép xeáp theo moät traät töï naøo ñoù giöõa caùc boä phaän cuûa toå chöùc cuøng caùc moái quan heä giöõa chuùng. Trong ñoù coù cô caáu quaûn trò laø ñeå phaân coâng lao ñoäng trong lónh vöïc quaûn trò, coù taùc ñoäng ñeán quaù trình hoaït ñoäng cuûa heä thoáng quaûn trò. Cô caáu toå chöùc, moät maët phaûn aùnh cô caáu saûn xuaát, noù coù taùc ñoäng tích cöïc trôû laïi vieäc phaùt trieån saûn xuaát. Vieäc xaùc ñònh ngaønh ngheà, hình thöùc kinh doanh cuõng nhö loaïi hình doanh nghieäp, tieàm löïc, quy moâ cuûa doanh nghieäp ñeå xaây döïng moâ hình cô caáu toå chöùc cho doanh nghieäp. Ñoù laø vieäc thieát laäp chöùc naêng, nhieäm vuï, quyeàn haïn cho töøng caù nhaân, töøng boä phaän, cuøng vôùi noù laø nhöõng chi tieát vaø cuï theå hoaù coâng vieäc cuûa caùc boä phaän. Caùc doanh nghieäp môùi thaønh laäp raát khoù khaên trong vieäc saép xeáp cô caáu toå chöùc, nhaát laø doanh nghieäp saûn xuaát nhöõng loaïi haøng hoaù phöùc taïp. Vieäc xaây döïng hoaøn thieän cô caáu toå chöùc phaûi baûo ñaûm nhöõng yeâu caàu sau:

Tính toái öu: Phoái hôïp nhòp nhaøng giöõa caùc caáp, giöõa caùc khaâu (giöõa caùc caáp laø cô caáu theo chieàu doïc, giöõa caùc khaâu laø cô caáu theo chieàu ngang). Laøm sao cho tính naêng ñoäng cao, luoân ñi saùt phuïc vuï quaûn lyù saûn xuaát kinh doanh. - Tính linh hoaït: Cô caáu toå chöùc sao cho coù tính linh hoaït cao vaø coù theå thích nghi vôùi moâi tröôøng beân ngoaøi. Moâ hình toå chöùc quaûn lyù theo döï aùn raát ñöôïc chuù troïng hieän nay vaø raát phuø hôïp vôùi caùc doanh nghieäp nhoû, thieáu nguoàn löïc. - Tính tin caäy: Cô caáu toå chöùc phaûi baûo ñaûm tính chính xaùc cuûa taát caû thoâng tin söû duïng trong doanh nghieäp, nhôø ñoù baûo ñaûm söï phoái hôïp vôùi caùc hoaït ñoäng vaø nhieäm vuï cuûa taát caû caùc boä phaän trong doanh nghieäp. - Tính kinh teá: Cô caáu quaûn trò phaûi söû duïng chi phí quaûn lyù ñaït hieäu quaû cao nhaát. Tieâu chuaån xem xeùt yeâu caàu naøy laø moái töông quan giöõa chi phí boû ra vaø döï ñònh khoaûn thu veà. 1.3.1.8 Keá hoaïch taøi chính. Keá hoaïch taøi chính laø keá hoaïch trong vieäc huy ñoäng, söû duïng nguoàn taøi chính trong vieäc thöïc hieän muïc tieâu chung laø laøm taêng giaù trò cuûa doanh nghieäp treân thò tröôøng. Kyõ naêng hoaïch ñònh taøi chính ñoùng vai troø quan troïng ñoái vôùi nhöõng nhaø ñaàu tö, quaûn lyù, cho vay… nhöng ñoái vôùi ngöôøi môùi khôûi nghieäp thì laïi caøng phaûi hoaïch ñònh vaø tính toaùn kyõ löôõng doøng tieàn. Ví duï veà doøng tieàn xem phuï luïc 1.3

Nguoàn taøi chính ñoái vôùi doanh nghieäp cuõng quan troïng nhö doøng maùu chaûy trong cô theå con ngöôøi, vieäc quaûn lyù taøi chính toát laø laøm cho doøng tieàn löu thoâng moät caùch suoân seû, neáu aùch taéc thì doanh nghieäp seõ yeáu ñuoái vaø daãn ñeán phaù saûn. Trong keá hoaïch taøi chính caàn ñaùnh giaù nhöõng khía caïnh sau: b. Caùc tieâu chí ñeå ñaùnh giaù döï aùn ñaàu tö. Thaåm ñònh taøi chính cuûa baát kyø cô hoäi ñaàu tö naøo ñeàu lieân quan tôùi ba böôùc ñöôïc xaùc ñònh cuï theå nhö sau: + Öôùc tính caùc doøng tieàn coù lieân quan + Tính toaùn caùc tieâu chí ñaùnh giaù döï aùn ñaàu tö + So saùnh caùc tieâu chí ñaùnh giaù cuûa döï aùn vôùi tieâu chuaån ñaõ ñöôïc chaáp nhaän. Tieâu chuaån ñaùnh giaù laø nhöõng con soá cho bieát giaù trò veà kinh teá cuûa moät döï aùn ñaàu tö vaø tieâu chí ñaùnh giaù döï aùn thoâng duïng nhaát laø suaát sinh lôøi. Ñoái vôùi caùc döï aùn ta phaûi öôùc tính ñöôïc thôøi gian thu hoài voán, töø ñoù ta môùi döï toaùn ñöôïc löôïng tieàn caàn boå sung hay taùi ñaàu tö. c. Phaân tích ruû ro trong caùc quyeát ñònh ñaàu tö. Taát caû caùc quyeát ñònh ñaàu tö ñeàu lieân quan ñeán vieäc ñaùnh giaù suaát sinh lôøi vaø ruûi ro. Baûn chaát cuûa döï aùn ñaàu tö laø vieäc bieát tröôùc chaéc chaén chi phí boû ra vaøo hoâm nay ñeå nhaän ñöôïc söï khoâng chaéc chaén veà lôïi ích trong töông laïi. Do ñoù, kyõ thuaät chieát khaáu doøng tieàn laø höõu ích vôùi caùc quyeát ñònh ñaàu tö, nhöng ta phaûi bao goàm caùc taùc ñoäng

ruûi ro vaøo quyeát ñònh ñaàu tö. Töø ñoù hình thaønh neân moâ hình veà moái quan heä giöõa ruûi ro vaø suaát sinh lôøi, ñöôïc bieåu dieãn ôû ñoà thò 1 Ñoà thò 1.1 : Moái quan heä giöõa suaát sinh lôøi vaø ruûi ro

Vieäc ñaùnh ñoåi giöõa suaát sinh lôøi vaø ruûi ro laø neàn taûng cô baûn cuûa lónh vöïc ñaàu tö. Trong hôn hai thaäp kyû qua, caùc nhaø nghieân cöùu chöùng minh raèng döôùi caùc ñieàu kieän lyù töôûng vaø ruûi ro ñöôïc döï truø thì moâ hình ñaùnh ñoåi giöõa ruûi ro vaø lôïi nhuaän coù daïng ñöôøng thaúng nhö ñoà thò. Ñöôøng thaúng treân laø söï keát hôïp giöõa ruûi ro vaø suaát sinh lôøi kyø voïng maø moät ngöôøi coù theå döï kieán ñöôïc tuøy theo töøng lónh vöïc kinh doanh. Voán thöôøng laø vaán ñeà khoù khaên nhaát khoâng chæ ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khôûi nghieäp maø caû vôùi haàu heát caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû Vieät Nam, vì vaäy khoâng chæ chuù troïng ñeán vieäc huy ñoäng voán maø coøn phaûi chuù yù quaûn lyù doøng tieàn, voøng quay voán caøng nhanh thì löôïng voán caøng caàn ít, giaûm ñöôïc ruûi ro, taêng lôïi nhuaän. 1.3.1.9 Keá hoaïch baùn haøng. Quaûn trò marketing laø moät quaù trình xuyeân suoát töø khi hình thaønh yù töôûng cho tôùi sau baùn haøng, noù ñaëc bieät quan troïng ñoái vôùi giai ñoaïn khôûi nghieäp vì noù khoâng chæ laø yeáu toá ñònh hình neân söï hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp khi maø ngöôøi khôûi nghieäp môùi chæ töôûng töôïng ra vieãn caûnh doanh nghieäp maø noù coøn laø yeáu toá ñaûm baûo thaønh coâng cho doanh nghieäp sau naøy. Nhöõng yeáu toá cô baûn ñeå hình thaønh neân moät chieán löôïc marketing hoãn hôïp laø saûn phaåm, giaù caû, phaân phoái, chieâu thò maø moïi nhaø doanh nghieäp phaûi ñònh hình roõ. Vôùi nhöõng doanh nghieäp non treû khi laøm chieán löôïc phaûi chuù yù nhöõng ñaëc ñieåm cuûa mình nhö:

A

B

Laõi suaát ngaân haøng

Suaát sinh lôøi kyø voïng

Ñoä ruûi ro ñaàu tö

Ñöôøng thò tröôøng

+ Tieàm löïc haïn cheá, khaû naêng caïnh tranh yeáu, nhaát laø nhöõng saûn phaåm trong phaân khuùc thò tröôøng truyeàn thoáng. Do ñoù khaû naêng ôû phaân khuùc thò tröôøng nhoû, caùc keõ hôû cuûa thò tröôøng, nhöõng ngaùch thò tröôøng… + Chöa coù kinh nghieäm ôû thò tröôøng truyeàn thoáng nhöng laïi linh hoaït, nhaïy beùn trong vieäc thay ñoåi chieán löôïc kinh doanh, saûn phaån kinh doanh theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng. a. Phaân phoái

Phaân phoái laø khaâu quan troïng trong chu trình thaønh coâng cuûa moät saûn phaåm. Noù taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán möùc ñoä tieâu thuï cuûa saûn phaåm, taùc ñoäng ñeán chi phí baùn haøng vaø cuoái cuøng laø lôïi nhuaän vaø söï thaønh coâng cuûa doanh nghieäp. Trong nhòp ñoä saûn xuaát hieän nay, vieäc cung öùng kòp thôøi caùc ñôn haøng laø ñieàu heát söùc caàn thieát, nhaát laø vôùi caùc doanh nghieäp cung caáp caùc saûn phaåm phuï trôï cho caùc ngaønh saûn xuaát khaùc. Ñoái vôùi ngaønh haøng tieâu duøng, vieäc phaân phoái ñeán tay ngöôøi tieâu duøng moät caùch thuaän tieän seõ goùp phaàn giôùi thieäu saûn phaåm ñeán khaùch haøng vaø laøm cho lôïi ích cuûa khaùch haøng ñöôïc ñaûm baûo toát nhaát. Thieát laäp keânh phaân phoái döïa vaøo nhöõng yeáu toá nhö: - Ñaëc ñieåm cuûa saûn phaåm. Tuyø theo loaïi hình saûn phaåm vôùi nhöõng tính naêng kyõ thuaät vaø ñieàu kieän baûo quaûn ñeå phaùt trieån keânh phaân phoái hôïp lyù. - Quy moâ vaø khaû naêng cuûa doanh nghieäp (Soá keânh phaân phoái, ñoä saâu, ñoä roäng cuûa keânh phaân phoái). - Thò tröôøng tieâu thuï (Ñaëc ñieåm, caùch thöùc mua haøng, thoùi quen mua haøng cuûa ngöôøi tieâu duøng). - Ñieàu kieän kinh teá, ñòa lyù… Ñieàu kieän giao haøng laø moät trong nhöõng lôïi theá caïnh tranh cuûa caùc doanh nghieäp hieän nay. Nhieàu ngöôøi tieâu duøng nhaän ñònh laø caùc doanh nghieäp nhoû nhanh choùng hôn trong vieäc giao haøng vaø cuõng taän taâm, nhanh choùng hôn trong vieäc baûo haønh saûn phaåm. Vôùi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû caàn phaùt huy tính linh hoaït cuûa mình trong vieäc phaân phoái saûn phaåm. Khoâng nhaát thieát phaûi ña daïng keânh phaân phoái maø neân phaùt trieån daàn theo söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp vaø nhu caàu cuûa thò tröôøng. Phaûi luoân nghieân cöùu ñeå môû roäng phaùt trieån maïng löôùi phaân phoái. Keânh phaân phoái laø moät ñieàu maø ngöôøi khôûi nghieäp phaûi tieân lieäu tröôùc khi ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng. Vì ngay caû khi khaùch haøng coù nhu caàu nhöng khi saûn phaåm cuûa mình tung ra thò tröôøng laïi khoâng ñeán tay ngöôøi tieâu duøng vì caùc keânh phaân phoái bò phong toaû daãn ñeán thaát baïi. b. Quaûng caùo vaø chieâu thò.

Do doanh nghieäp môùi thaønh laäp, hình aûnh veà saûn phaåm, möùc ñoä tin töôûng veà saûn phaåm cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng chöa coù, hôn nöõa ngaân saùch haïn

heïp khoâng phuø hôïp cho vieäc khuyeán maõi raàm roä, khuyeách tröông vôùi quy moâ lôùn. Do ñoù, ñeå coù söï tieáp caän khaùch haøng vaø giôùi thieäu saûn phaåm moät caùch hieäu quaû vaø phuø hôïp vôùi khaû naêng cuûa doanh nghieäp laø ñieàu caàn leân keá hoaïch cuï theå vaø ñöôïc tính toaùn kyõ. - Quaûng caùo phaûi ñöa ra moät thoâng ñieäp ñuùng ñeán ñuùng ñoái töôïng thoâng qua phöông tieän truyeàn thoâng ñuùng. Coù nhieàu phöông tieän ñeå quaûng caùo vaø moät soá phöông tieän thoâng duïng laø: + Daïng in treân giaáy + Ñaøi truyeàn hình, phaùt thanh + Göûi thu tröïc tieáp + Internet +Trieån laõm thöông maïi 1.3.2 Ñaêng kyù kinh doanh. 1.3.2.1 Cô sôû phaùp lyù vaø thuû tuïc ñaêng kyù thaønh laäp doanh nghieäp. Khi khôûi nghieäp laø chuû doanh nghieäp phaûi chòu traùch nhieäm phaùp lyù tröôùc nhieàu vaán ñeà nhö : taøi saûn nôï, nghóa vuï vôùi nhaø nöôùc, vôùi ngöôøi lao ñoäng, vôùi moâi tröôøng, vôùi xaõ hoäi... Do ñoù, ít nhieàu, ngöôøi khôûi nghieäp cuõng phaûi coù hieåu bieát phaùp luaät. Maëc duø caùc coâng ty tö vaán ñaàu tö, vaên phoøng luaät xuaát hieän ngaøy moät nhieàu nhöng chuû doanh nghieäp vaãn caàn bieát nhöõng ñieàu cô baûn cuûa doanh nghieäp mình veà khía caïnh phaùp lyù. Sau khi nghieân cöùu veà caùc ñaëc ñieåm nguoàn löïc, ngöôøi khôûi nghieäp xaùc ñònh loaïi hình doanh nghieäp vaø xaùc ñònh thuû tuïc phaùp lyù cho döï aùn kinh doanh theo phaùp luaät hieän haønh. 1.3.2.2 Trình töï thuû tuïc ñaêng kyù kinh doanh. Sau khi chuaån bò hoà sô, ngöôøi khôûi nghieäp tieán haønh noäp hoà sô leân sôû Keá Hoaïch vaø Ñaàu Tö vaø ñoùng leä phí ñaêng kyù kinh doanh. Sau 15 ngaøy ñoái vôùi vieäc thaønh laäp doanh nghieäp, 12 ngaøy ñoái vôùi thaønh laäp chi nhaùnh, vaên phoøng ñaïi dieän Sôû Keá Hoaïch vaø Ñaàu Tö baét ñaàu traû hoà sô goàm: - Giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh, giaáy chöùng nhaän hoaït ñoäng chi nhaùnh, vaên phoøng ñaïi dieän - Giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù thueá - Giaáy pheùp khaéc daáu Treân ñaây laø quy ñònh hieän haønh veà hoà sô vaø thuû tuïc ñaêng kyù kinh doanh, moãi thôøi ñieåm khaùc nhau seõ coù nhöõng quy ñònh khaùc nhau neân phaûi caäp nhaät vaên baûn phaùp luaät taïi töøng thôøi ñieåm.

1.3.3 Kinh nghieäm veà khôûi nghieäp, toå chöùc quaûn lyù doanh nghieäp vaø chính saùch hoã trôï DNVVN ôû moät soá nöôùc. a. Nhaät Baûn.

Trong toång soá hôn 5 trieäu DN hieän nay cuûa Nhaät Baûn thì hôn 80% laø caùc DNVVN, soá ngöôøi laøm vieäc trong caùc DNVVN Nhaät Baûn chieám 70% toång soá lao ñoäng trong caû nöôùc, maëc duø chính phuû Nhaät Baûn ñaõ ñeà ra nhöõng chính saùch nhaèm naâng ñôõ nhöõng doanh nghieäp naøy nhöng ñieàu ñoù laø chöa ñuû, caùc doanh nghieäp phaûi töï thaân vaän ñoäng, tìm moïi caùch ñeå ñöùng vöõng vaø khaúng ñònh mình treân thò tröôøng. Tröôùc heát caùc DNVVN Nhaät Baûn haàu nhö khoâng theo xu höôùng “Phaûi coù taát caû moïi maët” maø chæ thieân veà maët naøo ñoù coù sôû tröôøng nhaát, coøn laïi phaûi döïa vaøo caùc coâng ty lôùn ñeå toàn taïi. Veà quaûn lyù, caùc DNVVN Nhaät Baûn phaân coâng tröïc tieáp töø treân xuoáng hoaëc phaân coâng theo trình ñoä, chuyeân ñi saâu saûn xuaát moät loaïi maët haøng naøo ñoù ñeå saûn xuaát ñaït trình ñoä tinh xaûo. Vì vaäy bí quyeát toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa caùc DNVVN Nhaät Baûn khoâng ngoaøi 4 chöõ “Tinh vi, chuyeân, saâu”. + “Tinh vi” nghóa laø duøng kyõ thuaät cao, tinh vi ñeå chieám lónh ñieåm cao nhö coâng ty ñieän töû Araka aùp duïng. Coâng ty chæ coù 150 coâng nhaân nhöng do coâng ngheä saûn xuaát tinh xaûo, chuyeân bieät neân saûn phaåm ñieän trôû cho caùc maùy ñieän töû chieám 95% thò tröôøng noäi ñòa vaø 35% thò tröôøng theá giôùi, naêm 1994 NASA ñaõ söû duïng ñieän trôû naøy treân veä tinh thaêm doø sao thoå. Coâng ty chuù troïng ñaàu tö nghieân cöùu, luùc ñaàu coâng ty phaûi maát 3 naêm sau nhieàu laàn thaát baïi môùi coù ñöôïc saûn phaåm naøy. Ñeå saûn phaåm ngaøy moät toát hôn nöõa, coâng ty ñaõ ñaàu tö trung taâm nghieân cöùu roäng 3300 m2 nhaèm chieám lónh vò trí daãn ñaàu theá giôùi veà lónh vöïc naøy. + “Chuyeân” töùc laø chuyeân veà moät ngaønh naøo ñoù. Taïi thaønh phoá Nayoya coù moät coâng ty chuyeân saûn xuaát maùy röûa xe cho caùc traïm bôm xaêng daàu, saûn löôïng haøng naêm ñaït 5000 chieác, chieám 70% thò tröôøng Nhaät Baûn, khaùch haøng coù theå nhìn thaáy caùc saûn phaåm naøy ôû haàu heát caùc traïm tieáp xaêng daàu ôû Nhaät Baûn. Hôn nöõa, coâng ty luoân nghieân cöùu nhu caàu cuûa khaùch haøng ñeå saûn xuaát caùc loaïi maùy ñôøi môùi. Luùc ñaàu laø caùc maùy kyõ thuaät phun laên treân beà maët xe, nhöng moät thôøi gian söû duïng khaùch haøng thaáy coù theå aûnh höôûng ñeán lôùp sôn cuûa xe. Sau ñoù xí nghieäp caûi tieán vaø cho ra ñôøi loaïi röûa xe gioáng nhö choåi queùt vôùi nhöõng oáng cöïc nhoû baèng sôïi chöùa nöôùc vaø dung dòch röûa. Sau ñoù xí nghieäp tieáp tuïc cho ra ñôøi loaïi môùi theá heä thöù hai coù theå choáng öôùt, choáng gæ, choáng tia töû ngoaïi, coù theå röûa luùc trôøi möa, tuyeát... + “Saâu” laø ñi saâu vaøo moät lónh vöïc naøo ñoù hoaëc moät saûn phaåm naøo ñoù. Taïi Tokyo coù xí nghieäp A&D chuyeân saûn xuaát caân ñieän töû, hieän nay ôû Nhaät Baûn coù raát nhieàu coâng ty saûn xuaát loaïi naøy bôûi vaäy chen chaân vaøo thò tröôøng ñaõ laø ñieàu khoù, laøm theá naøo ñeå chieám thò tröôøng cuûa ngöôøi khaùc coøn khoù hôn. Bôûi vaäy A&D ñaõ phaûi nghieân

cöùu saâu veà kyõ thuaät öùng duïng trong lónh vöïc naøy. Coâng ty ñaõ duøng kyõ thuaät soá ñeå moâ phoûng vaän haønh cuûa maùy bieán theá vaø doøng ñieän, töø ñoù bieán nhöõng soá lieäu naøy thaønh kyõ thuaät soá, kyõ thuaät naøy ñaõ laøm cho ñoä chính xaùc trong vieäc caân ño gaáp haøng traêm laàn so vôùi kyõ thuaät tröôùc ñaây. Chæ môùi 4 naêm ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng, coâng ty ñaõ chieám moät thò phaàn raát lôùn trong nöôùc vaø theá giôùi nhöng xí nghieäp laïi raát goïn nheï. Bôûi vaäy boán chöõ “Tinh vi, chuyeân, saâu” coù theå noùi laø phöông chaâm vaø bieän phaùp toàn taïi, phaùt trieån cuûa caùc DNVVN Nhaät Baûn. b. Myõ

“Ngay töø khi khôûi nghieäp, toaøn boä quaù trình kinh doanh cuûa chuùng toâi- töø khaâu thieát keá, saûn xuaát ñeán khaâu baùn haøng ñeàu ñöôïc ñònh höôùng quanh vieäc laéng nghe yù kieán cuûa khaùch haøng, traû lôøi khaùch haøng vaø cung caáp nhöùng gì hoï muoán” ñoù laø kinh nghieäm cuûa Michel Dell. Vaø theo oâng, chìa khoaù ñeå thaønh coâng chính laø khaùch haøng. Noùi theo caùch cuûa marketing hieän ñaïi laø “baùn nhöõng gì khaùch haøng caàn chöù khoâng phaûi baùn nhöõng gì mình coù” + Nhöõng yù töôûng môùi. Myõ laø quoác gia haøng ñaàu coù nhöõng ngöôøi khôûi nghieäp vôùi nhöõng yù töôûng môùi laï vaø ñoù laø moät ñieàu caàn coù ôû nhöõng ngöôøi khôûi nghieäp. + Taïo moâi tröôøng laøm vieäc toát. Cuoái thaùng 6/2006 Vieän nghieân cöùu nhöõng nôi toát nhaát ñeå laøm vieäc (GPWI) ôû Myõ ñaõ phoái hôïp vôùi toå chöùc Quaûn trò nguoàn nhaân löïc thöïc hieän moät cuoäc khaûo saùt vaø coâng boá baèng xeáp haïng “Nhöõng coâng ty vöøa vaø nhoû toát nhaát ñeå laøm vieäc” Moät soá ñieåm chung cuûa caùc coâng ty loït vaøo danh saùch ñaùng ñeå chuùng ta hoïc taäp. Theo GPWI nhöõng ñieåm chung cuûa 25 coâng ty ñöùng ñaàu danh saùch coù tyû leä nhaân vieân nghæ vieäc raát thaáp. Coù chöông trình ñaøo taïo ñeå phaùt trieån nhaân vieân khaù baøi baûn, chuyeân nghieäp, aùp duïng laøm vieäc theo giôø giaác linh hoaït. Trong 50 coâng ty, 25 coâng ty nhoû töø 50-250 nhaân vieân vaø 25 coâng ty vöøa töø 251-999 nhaân vieân coù tyû leä nghæ vieäc laø 11% vaø thôøi gian ñaøo taïo trung bình moãi naêm laø 41 giôø. Caùc coâng ty naøy cuõng cho pheùp nhaân vieân coù thaâm nieân ñöôïc nghæ pheùp coù höôûng löông trung bình 28 ngaøy/naêm. ÔÛ coâng ty nhoû toát nhaát, Badger mining, 174 nhaân vieân vaø tyû leä nhaân vieân nghæ vieäc laø 4%. Tom Raiflo- Toång giaùm ñoác ñieàu haønh cuûa Northeast Delta Dentai, coâng ty xeáp haïng 5 danh saùch noùi treân cho raèng coù nhöõng nhaân vieân laøm vieäc coù ñoäng cô, saün saøng chaáp nhaän thöû thaùch vaø luoân caûm thaáy töï mình ñang taïo ra söï khaùc bieät giuùp cho doanh nghieäp ñem ñeán cho khaùch haøng moät dòch vuï tuyeät vôøi, beân caïnh ñoù, khi doanh nghieäp trôû neân coù tieáng laø nôi laøm vieäc lyù töôûng thì nhaân vieân töï ñoäng seõ tìm ñeán.

Ngoaøi ra, qua caùc cuoäc phoûng vaán tìm hieåu moâi tröôøng laøm vieäc vôùi moät soá coâng ty, taïp chí Business week cuõng ruùt ra moät soá ñieåm chung sau: Thöù nhaát, giao tieáp noäi boä ñoùng vai troø quan troïng maëc duø löông vaø phuùc lôïi cuõng quan troïng nhöng khoâng phaûi laø yeáu toá duy nhaát khieán caùc nhaân vieân gaén boù vôùi doanh nghieäp. Caùc coâng ty thöôøng caäp nhaät cho nhaân vieân veà tình hình taøi chính, vò theá cuûa doanh nghieäp. Thöù hai, beân caïnh vieäc aùp duïng giôø laøm vieäc linh hoaït cho nhaân vieân, coâng ty coøn quan taâm ñeán vieäc ñònh höôùng cho caùc nhaân vieân môùi ngay sau khi hoï vöøa nhaän ñöôïc thö môøi laøm vieäc ñeå hoï coù theå quen vôùi coâng vieäc ngay töø ngaøy ñaàu tieân. Thöù ba, caùc coâng ty khoâng bao giôø “nguû queân” treân chieán thaéng. Ngay caû khi raát thaønh coâng veà maët taøi chính, hoï vaãn tieáp tuïc xaây döïng moät moâi tröôøng laøm vieäc toát ñeå giöõ chaân caùc nhaân vieân. “Toâi nghó raèng moät doanh nghieäp chæ coù theå phaùt trieån vaø vaãn taïo ra moâi tröôøng laøm vieäc lyù töôûng cho nhaân vieân neáu lieân tuïc duy trì ñöôïc nhöõng ñieàu toát ñeïp vôùi nhaân vieân”- Terry Terhark, chuû tòch kieâm saùng laäp vieân cuûa The Rightthing, (moät coâng ty chia 50% lôïi nhuaän cho nhaân vieân vaø ñang taêng tröôûng vôùi toác ñoä 250-300% moãi naêm) cho bieát. 6 c. Ñaøi Loan.

Caùc DNVVN chieám treân 95% caùc doanh nghieäp ôû Ñaøi Loan, vôùi söï linh hoaït vaø nhanh nheïn ñaëc bieät, hoï laø nhöõng coâng cuï ñeå taïo neân söï thaàn kyø cuûa Ñaøi Loan ôû nhöõng giai ñoaïn ban ñaàu vaø hoï tieáp tuïc laø nhöõng ñoäng löïc kinh teá chuû choát cuûa baùn ñaûo naøy. Caùc DNVVN Ñaøi Loan ñoùng goùp 40% GDP, 60% Kim ngaïch xuaát khaåu, taïo coâng aên vieäc laøm cho 68% lao ñoäng. + Chuù troïng phaùt trieån coâng ngheä Cuõng nhö caùc doanh nghieäp Nhaät Baûn, caùc DNVVN Ñaøi Loan raát chuù troïng phaùt trieån coâng ngheä. Veà baèng saùng cheá, Ñaøi Loan ñöôïc xeáp thöù 4 theá giôùi, chæ xeáp sau Myõ, Nhaät vaø Ñöùc vôùi 6.550 baèng saùng cheá naêm 2001, cuûa Haøn Quoác laø 3.760. Ñoåi môùi cuûa Ñaøi Loan chuû yeáu laø saûn xuaát coâng ngheä vieãn thoâng vaø linh kieän ñieän töû vôùi ngaønh taêng tröôûng cao nhaát laø baùn daãn. Maëc duø coâng ngheä cuûa Myõ laø nguoàn ñeå hoïc hoûi nhöng caùc doanh nghieäp Ñaøi Loan ñaõ tieáp thu chuyeån giao coâng ngheä, noäi ñòa hoaù coâng ngheä vaø bieán noù thaønh coâng ngheä baûn ñòa. Ñaøi Loan khoâng chæ coù thöù haïng cao veà soá baèng saùng cheá ñöôïc caáp maø coøn giöõ vò trí cao trong luoàng chuyeån giao tri thöùc quoác teá. Caùc doanh nghieäp ñaõ noã löïc ñeå naâng cao trình ñoä toå chöùc hoïc hoûi nhaèm naâng cao naêng löïc saûn xuaát haøng loaït. Do ñoù Ñaøi Loan ñaõ theo saùt caùc nöôùc haøng ñaàu veà lónh vöïc coâng ngheä vaø trình ñoä saûn xuaát. Nhôø vaäy, thôøi gian töø khi

6 Theo taïp chí ñieän töû Chungta.net

baét ñaàu saûn xuaát ñeán khi chieám lónh vò trí troïng yeáu treân thò tröôøng giaûm nhanh (chæ maát 8 naêm ñeå giaønh ñöôïc 49% thò phaàn theá giôùi veà maùy tính xaùch tay, 4 naêm trong lónh vöïc ñaàu ñoïc ñóa vaø 2 naêm cho maøn hình tinh theå loûng. + Taêng cöôøng naêng löïc quaûn lyù. AÛnh höôûng cuûa FDI khoâng phaûi laø caùi aûnh höôûng chuû yeáu ñeán Ñaøi Loan maø laø ôû naêng löïc quaûn lyù cuûa caùc coâng ty Ñaøi Loan. Hoï taïo ra nhieàu heä thoáng quaûn lyù saûn phaåm. Do haàu heát laø caùc DNVVN neân luoàng di chuyeån nhaân löïc dieãn ra deã daøng vaø coù ñieàu kieän hoïc hoûi laãn nhau ñeå hoaøn thieän heä thoáng quaûn lyù. d. Haøn Quoác

“Nhöõng ñieàu lôùn lao ñöôïc hôïp thaønh töø nhöõng ñieàu nhoû nhaët” Ñoù laø quan nieäm cuûa neàn kinh teá Haøn Quoác cuõng nhö caùc doanh nghieäp. Hieän nay ôû Haøn Quoác coù gaàn ba trieäu doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, chieám gaàn 99,8% soá coâng ty trong toaøn quoác vaø hôn 86% löôïng lao ñoäng trong xaõ hoäi. Moãi naêm cung caáp 270 000 vieäc laøm môùi. Theo thoáng keâ cuûa boä DNVVN Haøn Quoác, moãi naêm coù gaàn 50 000 DN ñöôïc taïo laäp, trong ñoù khoaûn 80% doanh nghieäp ngöøng hoaït ñoäng, tyû leä soáng cuûa doanh nghieäp sau 10 naêm laø 13%. Moät trieäu caùc coâng ty nhoû vaø coâng ty tí hon ñoù ñaõ taïo ra 50% toång saûn phaåm quoác noäi vaø 43% löôïng haøng xuaát khaåu cuûa Haøn Quoác. 7

- Veà phía doanh nghieäp. + Cô caáu toå chöùc hieäu quaû: Vieäc quaûn lyù ñieàu haønh ôû caùc coâng ty Haøn Quoác chuû yeáu döïa treân heä thoáng thöù baäc, ñaúng caáp. Khoâng ít nhöõng yù töôûng caûi toå baét nguoàn chính töø phaàn choùp bu cuûa caùc coâng ty. + Höôùng ngoaïi: Ñöôïc söï hoã trôï vaø coå vuõ cuûa Chính Phuû, caùc doanh nghieäp Haøn Quoác tìm caùc taêng cöôøng ñöa haøng hoaù ra nöôùc ngoaøi baèng moïi giaù. Theo cuoäc khaûo saùt 4000 doanh nghieäp cuûa HSBC cho thaáy, 37% DNVVN Haøn Quoác tham gia thöông maïi quoác teá, caùc DNVVN Singapore laø 71%. 8

+ Con ngöôøi laø yeáu toá thaønh coâng: Sau nhieàu cuoäc chieán tranh, Haøn Quoác baét tay vaøo kieán taïo töø con soá khoâng, ôû ñaát nöôùc naøy khoâng coù taøi nguyeân thieân nhieân naøo ñaëc bieät, nhöng hoï coù con ngöôøi, con ngöôøi ñaëc bieät. Caùc khuoân pheùp cuûa Khoång Töû veà ñaúng caáp xaõ hoäi vaø thöù baäc trong gia ñình coù coäi reã töø Trung Quoác, nhöng coù leõ nhöõng quy ñònh nghieâm ngaët nhaát cuûa traät töï “Quaân-Sö-Phuï” ñoù laïi ñöôïc thieát laäp ôû xöù sôû Kim Chi. Trong nhöõng naêm 60, khi ñaát nöôùc coøn xeáp sau Ghana veà ñoùi ngheøo, hay nhöõng naêm 90 khi cuoäc khuûng hoaûng taøi chính laø Chaâu AÙ ñieâu ñöùng, Chính phuû Haøn quoác

7 Theo Viettin bank 8 Theo HSBC

vaãn kieân trì keâu goïi, tuyeân truyeàn vaø khuyeán khích ngöôøi daân haõy laøm moïi caùch ñeå phaùt trieån kinh teá, daàn daàn yù thöùc ñoù ñaõ aên saâu vaø döôøng nhö ngaám vaøo maùu cuûa moãi ngöôøi daân Haøn Quoác. Do ñoù, yù thöùc daân toäc trong vaên hoaù kinh doanh vaø tieâu duøng ñaõ giuùp caùc doanh nghieäp phaùt trieån. Caùc doanh nghieäp chuù troïng ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc, ñaàu tö nghieân cöùu, phaùt trieån. + Xaây döïng thöông hieäu. Caùc doanh nghieäp Haøn Quoác chuù troïng ñeán phong caùch thôøi trang môùi, luoân nghieân cöùu, thay ñoåi maãu maõ môùi maø ít coù nôi naøo khaùc saùnh kòp, coäng vôùi ñoù laø caùc chieán dòch quaûng baù saûn phaåm aán töôïng neân caùc saûn phaåm cuûa Haøn Quoác mang moät saéc thaùi ñaëc tröng. + Chaát löôïng vaø coâng ngheä tieân tieán luoân ñöôïc chuù troïng. Ñöôïc söï hoã trôï cuûa Chính Phuû caùc DNVVN Haøn Quoác chuù troïng vaøo coâng ngheä cao, coi coâng ngheä laø moät theá maïnh caïnh tranh chöù khoâng chæ laø giaù caû. TOÙM TAÉT CHÖÔNG I. Do ñeà taøi taäp trung nghieân cöùu khía caïnh khôûi söï moät doanh nghieäp neân caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán khôûi nghieäp, hình thaønh chieán löôïc kinh doanh cho doanh nghieäp ñöôïc xem xeùt kyõ. Trong vieäc neâu leân vaø phaân tích cô sôû lyù luaän cho coâng taùc khôûi nghieäp, khía caïnh Marketing ñöôïc chuù troïng ñeà caäp vì noù laø noøng coát ñeå cho vieäc khôûi söï doanh nghieäp thaønh coâng. Beân caïnh ñoù, taøi chính vaø ruûi ro taøi chính, keá hoaïch ñònh vò doanh nghieäp, keá hoaïch saûn phaåm, baùn haøng, laäp keânh phaân phoái laø nhöõng böôùc quan troïng trong lyù thuyeát laäp nghieäp. Trong chöông naøy, ngöôøi vieát cuõng neâu leân moät soá kinh nghieäp khôûi nghieäp vaø quaûn lyù DNVVN ôû moät soá nöôùc cuõng nhö chính saùch hoã trôï cuûa chính phuû ñeå coù theå ruùt ra baøi hoïc kinh nghieäm cho Vieät Nam. Treân nhöõng cô sôû lyù thuyeát ñoù, ngöôøi nghieân cöùu vaø ngöôøi khôûi nghieäp môùi coù caên cöù khoa hoïc ñeå thöïc hieän moät keá hoaïch kinh doanh hoaøn haûo, giuùp cho doanh nghieäp ñöôïc hình thaønh moät caùch khoa hoïc vaø phaùt trieån vöõng chaéc hôn.

CHÖÔNG II. THÖÏC TRAÏNG VEÀ DOANH NGHIEÄP VAØ THAØNH LAÄP DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ ÔÛ VIEÄT NAM GIAI ÑOAÏN HIEÄN NAY. 2.1 VAI TROØ CUÛA DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ TRONG NEÀN KINH TEÁ QUOÁC DAÂN.

2.1.1 Vai troø kinh teá. Vôùi taát caû caùc neàn kinh teá treân theá giôùi, töø caùc neàn kinh teá coâng nghieäp phaùt trieån ñeán caùc nöôùc ñang phaùt trieån vaø keùm phaùt trieån, caùc DNVVN ñoùng vai troø heát söùc quan troïng trong neàn kinh teá vaø xaõ hoäi, noù chieám tyû leä raát lôùn trong toång soá caùc doanh nghieäp ôû haàu heát caùc neàn kinh teá treân theá giôùi. Vôùi löïc löôïng ñoâng ñaûo caùc DNVVN, vai troø cuûa khu vöïc naøy theå hieän ôû nhöõng maët sau: 2.1.1.1 Goùp phaàn laøm taêng GDP, taêng thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng vaø giaù trò xuaát khaåu cuûa neàn kinh teá. Söï phaùt trieån ngaøy caøng maïnh cuûa caùc DNVVN ñaõ laøm taêng tyû troïng cuûa khu vöïc naøy trong GDP cuûa caùc quoác gia khoâng chæ ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån maø caû caùc nöôùc G7. ÔÛ Vieät Nam coù tôùi 95% doanh nghieäp thuoäc loaïi DNVVN, ñoùng goùp 42% GDP. 9

Caùc DNVVN thu huùt nhieàu vieäc laøm, naâng cao tính caïnh tranh treân thò tröôøng, thu huùt ngöôøi lao ñoäng nhaøn roãi, nhaát laø ôû noâng thoân. Caùc DNVVN cuõng ñoùng goùp lôùn vaøo giaù trò xuaát khaåu. Nhieàu maët haøng xuaát khaåu quan troïng do caùc DNVVN saûn xuaát ñaõ taïo ñöôïc uy tín treân tröôøng quoác teá vaø coù ñaëc tröng truyeàn thoáng nhö haït ñieàu, caø pheâ, goám söù, ñoà thuû coâng myõ ngheä, thuûy saûn... Hieän nay soá löôïng doanh nghieäp xuaát khaåu hoaëc phuïc vuï xuaát khaåu laø khoaûng 30.000 doanh nghieäp, chieám tôùi 60% kim ngaïch xuaát khaåu. 10

2.1.1.2 Goùp phaàn laøm chuyeån dòch cô caáu kinh teá. Caùc DNVVN, nhaát laø ôû vuøng noâng thoân, vuøng nuùi, vuøng saâu, vuøng xa seõ laøm giaûm tyû troïng noâng nghieäp ôû nhöõng vuøng naøy vaø taêng tyû troïng coâng nghieäp, dòch vuï. Caùc DNVVN seõ ñoùng goùp ñaùng keå trong cô caáu GDP cuûa vuøng doanh nghieäp ñoù ñoùng truï sôû, ñaëc bieät laø nhöõng vuøng noâng thoân vôùi tyû troïng noâng nghieäp cao. Vieäc phaùt trieån dòch vuï ôû nhöõng vuøng naøy raát quan troïng cho ñôøi soáng kinh teá cuûa nhaân daân, cuï theå: - Ñoùng goùp trong giaù trò coâng nghieäp theo thaønh phaàn kinh teá, cuï theå naêm 2005 cho thaáy tyû leä ñoùng goùp cuûa khu vöïc DNVVN cho giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp khoaûng 31%. Ñaëc bieät laø ñoùng goùp cuûa khu vöïc doanh nghieäp naøy cho vieäc phaùt trieån cô khí 9 Chöông trình hôïp taùc ñieàu tra doanh nghieäp giöõaToång cuïc thoáng keâ vaø IMF 10 Nt ñaõ daãn

noâng nghieäp noâng thoân, chieám khoaûng 25% giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp trong toaøn ngaønh cô khí, nhöng chæ chieám khoaûng 18% toång voán ñaàu tö vaø chieám tôùi 40% lao ñoäng trong ngaønh. Hoï coù tieàm naêng to lôùn vaø coù vai troø heát söùc quan troïng trong vieäc phaùt trieån caùc ngaønh phuï trôï cho ngaønh coâng nghieäp oâ toâ, ñoùng taøu, maùy noâng nghieäp...11 xem phuï luïc 2.1 Baûng 2.1: Ñoùng goùp cuûa khu vöïc ngoaøi quoác doanh vaøo giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp thaùng 3 vaø 3 thaùng naêm 2006. Thöïc hieän (Tyû ñoàng) Thaùng 2

naêm 2006

Sô boä T 3 naêm 2006

Coäng doàn QI 2006

T 3-2006 so vôùi T3-2005

QI-2006 so vôùi QI-2005

Toång soá 77 277 40 914 118 191 112.8 114.7 Phaân theo khu vöïc vaø thaønh phaàn kinh teá Khu vöïc DNNN 21 649 12 722 34 371 104.5 106.9 Trung öông 15 460 9 182 24 642 105.8 109.9 Ñòa phöông 6 189 3 540 9 729 101.3 99.8 Khu vöïc NQD 25 948 13 711 39 659 120.8 120.4 KV coù voán ÑTNN 29 680 14 481 44 161 113.6 116.3 Daàu moû vaø khí ñoát 4 996 2 734 7 730 99 97.8 Caùc ngaønh khaùc 24 684 11 747 36 431 117.6 121.2 Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ naêm 2006- Toång cuïc thoáng keâ. 2.1.1.3 Taêng hieäu quaû kinh teá Vieäc phaùt trieån caùc DNVVN laøm taêng tính caïnh tranh trong neàn kinh teá cuõng nhö söï phaân boá saâu roäng hôn caùc hoaït ñoäng kinh teá vaø ngaønh ngheà kinh doanh. Goùp phaàn laøm cho thò tröôøng haøng hoùa phaùt trieån ña daïng vaø taêng tính caïnh tranh, phaùt huy ñöôïc tính saùng taïo..., giuùp caùc doanh nghieäp ôû nhöõng vuøng saâu, vuøng xa khai thaùc lôïi theá veà taøi nguyeân, lao ñoäng nhaøn roãi giuùp taêng cao hieäu quaû kinh teá cho xaõ hoäi vaø coù lôïi cho ngöôøi tieâu duøng. Caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû taïo neân ngaønh coâng nghieäp vaø dòch vuï phuï trôï quan troïng cho ngaønh coâng nghieäp vaø cho caùc doanh nghieäp lôùn. 2.1.1.4 Taêng toác ñoä aùp duïng coâng ngheä môùi trong saûn xuaát Tuy coù haïn cheá veà voán vaø coâng ngheä nhöng nhöõng DNVVN thöôøng laø nhöõng ngöôøi ñi tieân phong trong vieäc tìm toøi nhöõng phöông thöùc saûn xuaát môùi. Nhöõng saùng kieán thöôøng xuaát hieän töø nhöõng DNVVN, ñoâi khi nhöõng saùng kieán khoâng ñi ñöôïc vaøo thöïc tieãn vì thieáu kinh phí phaùt trieån, ñoâi luùc caùc doanh nghieäp lôùn mua laïi. Khoâng

11 Hieäp hoäi cô khí Vieät Nam (vami.com.vn)

coù lôïi theá veà quy moâ buoäc caùc DNVVN phaûi tieân phong caûi tieán saûn phaåm ñeå taêng tính caïnh tranh. 2.1.1.5 Laø neàn taûng cho vieäc hình thaønh nhöõng doanh nghieäp lôùn vaø nhöõng doanh nhaân gioûi sau naøy. Caùc doanh nghieäp, caùc taäp ñoaøn lôùn treân theá giôùi haàu heát phaùt trieån töø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, caùc cô sôû kinh doanh gia ñình. Chính nhöõng tham voïng cuûa ngöôøi laäp nghieäp laø nhaân toá giuùp nhaân loaïi hình thaønh nhöõng taäp ñoaøn lôùn nhö ngaøy nay. Tuy vaäy, trong quaù trình phaùt trieån, raát nhieàu khoù khaên cho caùc doanh nghieäp, tröôùc heát ñoù laø vaán ñeà taøi chính ñeå ñöa nhöõng yù töôûng vaøo thöïc teá. Vaán ñeà kinh nghieäm quaûn lyù cuõng laø moät trôû ngaïi vì haàu heát nhöõng DNVVN do nhöõng ngöôøi môùi thaønh laäp neân neân chöa coù kinh nghieäm quaûn lyù. Ñeå coù nhöõng doanh nghieäp, nhöõng taäp ñoaøn lôùn caàn nuoâi döôõng nhöõng doanh nghieäp nhoû, traân troïng nhöõng ngöôøi khôûi nghieäp vaø coù chính saùch giuùp hoï phaùt trieån. Linh hoaït trong vieäc chuyeån ñoåi saûn xuaát, aùp duïng khoa hoïc kyõ thuaät, laø moâi tröôøng ñeå hình thaønh nhöõng taäp ñoaøn lôùn, nhöõng doanh nhaân thaønh ñaït ñoùng goùp cho xaõ hoäi. 2.1.2 Vai troø xaõ hoäi. Caùc DNVVN thöôøng laø caùc truï coät taïi caùc ñòa phöông, do ñoù coù vai troø khaù quan troïng taïi caùc ñòa phöông, taïo coâng aên vieäc laøm, giaûm tyû leä thaát nghieäp, kích thích taêng tröôûng kinh teá, gia taêng chaát löôïng cuoäc soáng. Beân caïnh ñoù caùc doanh nghieäp thöôøng ñi ñaàu trong caùc coâng taùc xaõ hoäi cuûa ñòa phöông ñoù. ÔÛ thaønh phoá thì löïc löôïng doanh nghieäp naøy goùp phaàn raát lôùn thu huùt löïc löôïng lao ñoäng, laøm giaûm söùc eùp thaát nghieäp vaø vì theá giaûm teä naïn xaõ hoäi. Thaønh phaàn kinh teá ngoaøi nhaø nöôùc taïo ra vieäc laøm cho hôn 39,5 trieäu lao ñoäng, chieám hôn 90% trong toång soá ngöôøi lao ñoäng naêm 2006. Bình quaân moãi naêm caùc doanh ngieäp vöøa vaø nhoû taïo ra theâm 546.000 lao ñoäng. Beân caïnh ñoù, möùc löông bình quaân cuûa ngöôøi lao ñoäng ôû moät soá DNVVN taêng nhanh vaø cao hôn nhieàu so vôùi thaønh phaàn kinh teá khaùc. 12

2.2 THÖÏC TRAÏNG VEÀ CAÙC DNVVN VAØ KHÔÛI NGHIEÄP CAÙC DNVVN ÔÛ VIEÄT NAM

GIAI ÑOAÏN HIEÄN NAY. 2.2.1 Thoâng tin chung veà doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ôû Vieät Nam. 2.2.1.1 Soá löôïng caùc DNVVN ôû Vieät Nam hieän nay. Trong thôøi kyø hoäi nhaäp vaø phaùt trieån buøng noå ôû Vieät Nam hieän nay, caùc doanh nghieäp môùi ra ñôøi ngaøy moät nhieàu. Theo soá lieäu cuûa Boä keá hoaïch ñaàu tö vaø Toång cuïc thoáng keâ, chæ tính rieâng 6 thaùng ñaàu naêm 2007 soá löôïng doanh nghieäp ñaêng kyù

12 Chöông trình hôïp taùc ñieàu tra doanh nghieäp giöõa Toång cuïc thoáng keâ vaø IMF

môùi (chuû yeáu laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû) ñaõ laø 27.902 doanh nghieäp, baèng phaân nöûa soá doanh nghieäp tröôùc naêm 2000, naâng toång soá DN tính ñeán thaùng 10 naêm 2007 toaøn quoác coù khoaûng 280 000 doanh nghieäp. 13 (trong ñoù 8 500 döï aùn FDI, treân 2 000 DN nhaø nöôùc, coøn laïi laø khu vöïc kinh teá tö nhaân) 2,6 trieäu hoä kinh doanh caù theå, vaø hôn 18.000 hôïp taùc xaõ. Ñoà thò 2.1. Soá löôïng doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng (ñeán 31/12 haèng naêm)

0

20000

40000

60000

80000

100000

2005 2006 2007

DNTN

Tập th ểLoại khác

100% vốn nước ngoài

Liên doanh

Nguoàn: Boä Keá hoaïch vaø ñaàu tö.

2.2.1.2 Quy moâ cuûa caùc DNVVN ôû Vieät Nam hieän nay Tuy taêng nhanh veà soá löôïng nhöng quy moâ veà voán cuûa caùc DNVVN gaàn ñaây laïi raát thaáp, môùi ôû möùc trung bình khoaûng 2 tyû ñoàng / 1 doanh nghieäp. Theo keát quaû khaûo saùt ñieàu tra hôn 63.000 DN ôû 30 tænh thaønh phía baéc do Cuïc phaùt trieån doanh nghieäp (Boä keá hoaïch ñaàu tö) coâng boá cho thaáy 50% trong soá ñoù coù soá voán duôùi 1 tyû ñoàng, 70% coù soá voán döôùi 2 tyû ñoàng vaø 90% coù soá voán döôùi 5 tyû ñoàng. Xeùt theo tieâu chí voán, khu vöïc DN ngoaøi quoác doanh thì coù tôùi 99,19% doanh nghieäp tö nhaân laø DNVVN, 95,79% hôïp taùc xaõ, 89,93% coâng ty TNHH vaø trong soá ñoù coâng ty CP laø 74,54%. Neáu xeùt tieâu chí veà lao ñoäng, caùc soá lieäu thoáng keâ cho thaáy trong toång soá 265.124 DNVVN naêm 2007 coù 9 014 234 lao ñoäng, bình quaân laø 34 lao ñoäng 1 doanh nghieäp. Do ñoù quy moâ cuûa caùc DNVVN Vieät Nam quaù nhoû so vôùi caùc doanh nghieäp thoâng thöôøng cuûa caùc nöôùc phaùt trieån vaø caùc nöôùc coù neàn kinh teá môùi noåi, ñaëc ñieåm naøy baát lôïi khi Vieät Nam laø thaønh vieân WTO. 14

13 Taïp chí coäng saûn soá 13, naêm 2008 14 nt

Baûng 2.2 Cô caáu voán saûn xuaát bình quaân haøng naêm cuûa khu vöïc tö nhaân so vôùi caùc loaïi hình khaùc (ñôn vò tính %) Chæ tieâu 2001 2004 2005 2006 Toång soá 100 100 100 100 DNNN TW 57.3 49.3 47.8 46.2 DNNN Ñòa phöông 8.6 8.1 7.1 6.1 Doanh nghieäp taäp theå 0.7 0.6 0.6 0.6 Tö nhaân 1.8 2.2 2.6 2.7 Khu vöïc khoâng chính thöùc 9.5 18.7 21.8 24.7 DN 100% voán nöôùc ngoaøi 9 11.1 11.4 11.8 DN Lieân doanh 13.1 10 8.7 7.9 Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ 2007- Toång cuïc thoáng keâ.

Ta thaáy xu theá veà cô caáu voán cuûa khu vöïc nhaø nöôùc giaûm, cô caáu voán cuûa khu vöïc tö nhaân taêng leân. Ñieàu ñoù phaûn aùnh ñuùng xu theá phaùt trieån nhöng tyû leä chöa töông xöùng. Tyû leä voán cuûa DNTN taêng chaäm, trong khi ñoù khu vöïc khoâng chính thöùc taêng nhanh, ñieàu naøy laøm cho neàn kinh teá khoù kieåm soaùt vaø hieäu quaû kinh teá khoâng cao. Caàn noã löïc hôn nöõa ñeå ñöa khu vöïc khoâng chính thöùc trôû thaønh caùc loaïi hình doanh nghieäp. 2.2.1.3 Söï phaân boá cuûa caùc DNVVN ôû Vieät Nam. - DNVVN phaùt trieån maát caân ñoái vaø phaân boá khoâng ñeàu so vôùi maät ñoä daân soá. Caùc DNVVN taäp trung ôû Ñoâng Nam Boä 35,8%, ñoàng baèng Soâng Hoàng laø 24,3%, Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long laø 16,6%. 15

Chính vì söï maát caân ñoái veà vieäc phaân boá caùc DNVVN daãn ñeán söï maát caân ñoái veà lao ñoäng, vieäc laøm, xaõ hoäi daãn ñeán naïn di cö vaø quaù taûi ôû thaønh thò. Baûng 2.3 Soá cô sôû kinh doanh phi noâng nghieäp phaân theo vuøng (taïi thôøi ñieåm 31/12 haèng naêm) Ñôn vò tính: 100 Naêm 2003 2004 2005 2006 2007 Toång soá 2712,2 2913,9 3053 3299,7 3536,3 Ñoàng baèng soâng hoàng 739,8 748,9 769,8 820,6 890 Ñoâng baéc boä 241.9 249,2 262,8 278,4 282,2 Taây baéc boä 40,4 44,3 47,3 49,3 50,1 Baéc trung boä 352,8 366,7 378,5 413,9 426,4 Duyeân Haûi Nam trung boä 226,7 245,1 263,8 283,8 296 Taây nguyeân 118,7 117,4 124 136,6 142,3 Ñoâng nam boä 462 545,8 563,8 626,3 687,3 Ñoàng baèng soâng cöûu long 529,9 596,5 643 690,8 762 Nguoàn: Toång cuïc thoáng keâ

15 Nt ñaõ daãn

2.2.1.4 Hieäu quaû kinh doanh cuûa caùc DNVVN Do quy moâ nhoû nhö vaäy keùo theo hieäu quaû kinh doanh khoâng cao. Naêm 2006 soá caùc DN cuûa TP Hoà Chí Minh coù laõi laø 17 348 doanh nghieäp vôi möùc laõi bình quaân 1 doanh nghieäp laø 1,35 tyû ñoàng, trong khi ñoù coù 13 129 DN loã vôùi möùc loã bình quaân cuûa caùc doanh nghieäp laø 507 trieäu ñoàng. Baûng 2.4 Laõi, loã cuûa caùc doanh nghieäp TP HCM naêm 2004 - 2006 Naêm 2004 2005 2006 Soá DN coù laõi 11 082 13 426 17 348 Laõi bình quaân 1 DN (Trieäu ñoàng) 1 568 1 615 1 356 Soá DN loã 7 500 10 244 13 129 Möùc loã bình quaân 1 DN 530 412 507 Tyû leä DN coù laõi so vôùi toång soá DN (%) 59,6 56,7 56,9 Tyû leä DN loã so vôùi toång soá DN (%) 40,4 43,3 43,1 Nguoàn : Cuïc thoáng keâ TP HCM

Roõ raøng raèng, vôùi troïng traùch laø khu vöïc naêng ñoäng nhaát cuûa neàn kinh teá maø quy moâ vaø hieäu quaû kinh doanh nhö vaäy laø chöa ñaûm baûo phaùt trieån beàn vöõng, chöa xöùng vôùi tieàm naêng trong moät neàn kinh teá phaùt trieån naêng ñoäng nhö Vieät Nam hieän nay. Tyû leä laõi treân voán, laõi treân doanh thu cuûa khu vöïc ngoaøi quoác doanh thaáp hôn caû doanh nghieäp nhaø nöôùc, loaïi hình voán ñöôïc cho laø kinh doanh keùm hieäu quaû. Beân caïnh ñoù caùc DNVVN chuû yeáu taäp trung vaøo caùc ngaønh thöông maïi, söûa chöõa ñoäng cô xe (40,6% doanh nghieäp caû nöôùc), tieáp ñeán laø caùc ngaønh cheá bieán(21%), xaây döïng 13,2%, caùc ngaønh coøn laïi nhö tö vaán, khaùch saïn, kinh doanh taøi saûn...(25,2%). 16

Caùc ngaønh treân khoâng mang laïi giaù trò gia taêng lôùn, caùc giaù trò gia taêng cuûa caùc doanh nghieäp chuû yeáu laø do taêng ñaàu vaøo cuûa quaù trình saûn xuaát nhö ñaát ñai, lao ñoäng, voán, taøi nguyeân... do ñoù caùc doanh nghieäp phuï thuoäc raát nhieàu vaøo keát caáu haï taàng, taøi nguyeân. Tyû leä saûn phaåm coâng ngheä cheá taùc saâu, coù haøm löôïng trí tueä vaø saùng taïo coøn raát ít. 2.2.1.5 Caùc DNVVN Vieät Nam chöa chuù troïng vaøo chaát löôïng. Coù theå noùi chaát löôïng haøng hoaù cuûa caùc DNVVN Vieät Nam chöa ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu, noùi caùch khaùc, ñaïo ñöùc kinh doanh cuûa nhieàu chuû DNVVN Vieät Nam chöa cao, môùi tính ñeán lôïi ích cuûa doanh nghieäp chöù chöa chuù yù tôùi lôïi ích coäng ñoàng. Nhaát laø ngaønh thöïc phaåm, ñoà gia duïng. Gaàn ñaây nhaát laø haøng loaït sai phaïm cuûa caùc cô sôû saûn xuaát nöôùc töông, nöôùc maém, nöôùc uoáng tinh khieát vaø ñoà gia duïng nhö ñoà nhöïa, troø chôi baèng nhöïa coù chöùa kim loaïi ñoäc coù haïi cho ngöôøi tieâu duøng vaø treû em. Ñaëc

16 Thôøi baùo kinh teá vieät nam thaùng 12-2006

bieät moät soá maët haøng xuaát khaåu coù dö löôïng khaùng sinh, thuoác tröø saâu, nhieàu maët haøng thöïc phaåm trong nöôùc söû duïng hoaù chaát caám trong cheá bieán vaø baûo quaûn.

Töø thöïc traïng cuûa caùc DNVVN neâu treân, chuùng ta thaáy caàn phaûi thuùc ñaåy hôn nöõa vieäc thaønh laäp caùc DNVVN, quaûn lyù chaët cheõ hoaït ñoäng cuûa caùc DNVVN. Töø yeâu caàu treân coäng vôùi chuû tröông cuûa Chính Phuû ñeán naêm 2010 caû nöôùc ta coù 500 000 DNVVN, ta ñi xeùt thöïc traïng khôûi nghieäp caùc DNVVN, tìm hieåu nhöõng khoù khaên caûn trôû caû veà maët kyõ thuaät vaø chính saùch phaùp luaät nhaèm ñöa ra nhöõng moâ hình giuùp khôûi söï doanh nghieäp thaønh coâng. Beân caïnh ñoù cuõng kieán nghò nhöõng chính saùch hoã trôï doanh nghieäp khôûi duïng ñöôïc thuaän lôïi vaø phaùt trieån beàn vöõng. 2.2.2 Thöïc traïng khôûi nghieäp. Ñeå phuïc vuï nghieân cöùu ñeà taøi, taùc giaû söu taàm döõ lieäu veà DNVVN taïi nguoàn Toång cuïc thoáng keâ, treân caùc taïp chí, moät soá hoäi thaûo chuyeân veà DNVVN vaø internet. Beân caïnh ñoù taùc giaû cuõng phaùt phieáu ñieàu tra 100 DNVVN vaø thu ñöôïc theo maãu ñieàu tra taïi phuï luïc 2.2, keát quaû ñöôïc toång hôïp trong phuï luïc 2.3. Töø keát quaû ñoù ñi ñeán nhaän xeùt ñöôïc trình baøy trong phaàn thöïc traïng khôûi nghieäp naøy. 2.2.2.1 Thöïc traïng trong vieäc laäp keá hoaïch kinh doanh. Trong thôøi kyø phaùt trieån kinh teá ôû Vieät Nam hieän nay, soá löôïng ngöôøi khôûi nghieäp vaø coù nhu caàu, yù ñònh khôûi nghieäp laø raát lôùn. Haàu heát trong soá aáy khôûi nghieäp vôùi khaùt voïng theå hieän mình, laøm chuû chính mình maø chöa nghó chín chaén veà ngaønh ngheà kinh doanh, ñònh höôùng phaùt trieån cuûa ngaønh ngheà trong töông lai daãn ñeán caùc doanh nghieäp thaønh laäp vaø phaùt trieån chöa coù chieán löôïc, phöông höôùng roõ raøng, hoaït ñoäng töï phaùt. Hôn nöõa, caùc doanh nghieäp khoâng ñöôïc höôùng daãn khôûi nghieäp vaø sau khôûi nghieäp chöa coù ñöôïc söï hoã trôï chaêm soùc töø phía caùc cô quan höõu quan neân sau khi ñaêng kyù thaønh laäp, caùc doanh nghieäp chæ coøn laïi 75% vaø sau 5 naêm laø 60%. 17

Qua keát quaû ñieàu tra cho ta thaáy nhöõng yeáu keùm cuûa caùc DNVVN chuû yeáu laø khoâng chuaån bò kyõ trong quaù trình thaønh laäp vaø coù moät baûn keá hoaïch kinh doanh chi tieát. Ngöôøi khôûi nghieäp luoân kyø voïng vaø ñöôïc coå vuõ bôûi vieãn caûnh thaønh coâng vaø nhöõng thaùch thöùc khi hoï ñöùng ra laäp nghieäp. Ñoù laø thôøi gian lyù thuù vaø coù raát nhieàu nieàm vui, caûm giaùc höùng thuù, chính vì theá thôøi gian naøy ngöôøi laäp nghieäp hay maéc sai laàm nhaát. Ñeå traùnh ñöôïc nhöõng sai laàm trong thôøi kyø khôûi söï laø tìm hieåu töø caùc chuû doanh nghieäp khaùc veà kinh nghieäm maø hoï ruùt ra ñöôïc khi khôûi döïng doanh nghieäp, nghieân cöùu kyõ thò tröôøng. Qua ñieàu tra coù theå thaáy moät soá sai laàm hay maéc phaûi trong quaù trình khôûi nghieäp nhö:

17 Chöông trình hôïp taùc VCCI vaø toå chöùc naâng cao naêng löïc quaûn trò Ñöùc (InWent gGmbH)

a. Thaønh laäp coâng ty quaù nhanh. Haàu heát moïi ngöôøi baét ñaàu vieäc khôûi söï moät doanh nghieäp baèng caùch choïn loaïi saûn phaåm, dòch vuï ñeå kinh doanh vaø noäp hoà sô leân cô quan chöùc naêng. Ñaây laø vieäc laøm caàn thieát nhöng seõ toát hôn neáu ta bieát chôø ñeán khi yù töôûng kinh doanh cuûa mình ñöôïc ñònh hình roõ neùt roài môùi haønh ñoäng vì tröôùc khi hoaït ñoäng, nghieân cöùu thò tröôøng, khaùi nieäm kinh doanh coù theå chöa chín muoài, thaäm chí teân doanh nghieäp coù theå thay ñoåi sau vaøi thaùng hoaït ñoäng ñaàu tieân. Maëc duø nhaän thaáy cô hoäi nhöng ngöôøi khôûi nghieäp chöa ñaùnh giaù ñuùng tieàm löïc cuûa mình, nhaän daïng khoâng ñaày ñuû nhöõng ñe doïa tieàm aån thì khoâng theå coù phaûn öùng kòp thôøi neân thöôøng hay thaát baïi hoaëc gaëp nhieàu khoù khaên khi doanh nghieäp hoaït ñoäng. Ngöôøi khôûi nghieäp chæ môùi nhaän ra cô hoäi chöù chöa ñaùnh giaù moâi tröôøng beân trong vaø moâi tröôøng beân ngoaøi maø DN seõ hoaït ñoäng. b. Khoâng nghieân cöùu thò tröôøng. Vieäc xaùc ñònh thò tröôøng muïc tieâu vaø tìm hieåu xem ai seõ laø ngöôøi mua haøng hoaù hay dòch vuï. Caùch toát nhaát ñeå traû lôøi caâu hoûi naøy laø hoûi chính khaùch haøng tieàm naêng cuûa mình. Haõy tìm caùch noùi chuyeän vôùi nhieàu khaùch haøng tieàm naêng caøng toát. Vieäc khoâng nghieân cöùu thò tröôøng daãn ñeán thaát baïi trong ñònh vò saûn phaåm, khoâng thieát laäp ñöôïc keânh phaân phoái. Maëc duø coù tôùi 53% soá ngöôøi traû lôøi trong baûng ñieàu tra raèng nghieân cöùu thò tröôøng laø böôùc quan troïng nhaát nhöng haàu heát ñeàu choïn haøng hoaù, dòch vuï ñeå kinh doanh tröôùc khi nghieân cöùu thò tröôøng (85%), ñieàu naøy moät phaàn ñöôïc giaûi thích vôùi nhöõng ngöôøi choïn maët haøng kinh doanh tröôùc do tröôùc ñoù hoï ñaõ laøm cho caùc coâng ty kinh doanh maët haøng naøy vaø hoï ñaõ coù kinh nghieäm veà haøng hoùa ñoùù (44%). (Chæ coù 12% ngöôøi ñöôïc ñieàu tra traû lôøi laø thöïc hieän nghieân cöùu thò tröôøng tröôùc tieân), nhö vaäy 41% soá ngöôøi chöa coù kinh nghieäm veà saûn phaåm maø xaùc ñònh kinh doanh maët haøng ñoù tröôùc khi nghieân cöùu thò tröôøng. Ñieàu naøy ñi ngöôïc laïi lyù thuyeát veà Marketing hieän ñaïi laø “Baùn nhöõng gì thò tröôøng caàn chöù khoâng phaûi baùn nhöõng gì mình coù”, khoâng thöïc hieän ñuùng caùc böôùc trong quaù trình phaùt trieån saûn phaåm. Töø thöïc teá treân daãn ñeán vieäc nhieàu caùc DNVVN kinh doanh nhöõng saûn phaåm khaùc phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp vaø trôû thaønh maët haøng kinh doanh chính cuûa doanh nghieäp, coù 47% soá doanh nghieäp thuoäc daïng naøy. Coù leõ cuõng vì yù chí chuû quan cuûa mình vaø choïn haøng hoaù tröôùc khi nghieân cöùu thò tröôøng neân daãn ñeán moät vaán naïn ngöôøi khôûi nghieäp hay gaëp phaûi laø: Moät soá doanh nghieäp gaëp khoù khaên khi saûn phaåm khoâng thaønh coâng trong thò tröôøng hoï döï tính nhöng laïi coù theå thaønh coâng trong moät thò tröôøng khaùc nhöng hoï laïi khoâng nhaän ra vaø ñeå maát cô hoäi daãn ñeán thaát baïi. Haàu heát ngöôøi khôûi nghieäp tin raèng hoï kieåm soaùt ñöôïc moïi vieäc, ñeán khi coù nhöõng cô hoäi ñeán baát ngôø hoï laïi töø choái vì noù khoâng naèm

trong döï tính, do hoï quaù ñaët nieàm tin vaøo moät yù töôûng vaø hoï luoân höôùng moïi thöù vaøo yù töôûng ban ñaàu. Ñieàu naøy theå hieän khi phoûng vaán moät soá chuû doanh nghieäp, cuõng thoâng qua phieáu thaêm doø moät phaàn cho thaáy raát ít doanh nghieäp chuyeån ñoåi maët haøng kinh doanh, moät soá ít doanh nghieäp kinh doanh theâm saûn phaåm môùi trong quaù trình hoaït ñoäng. c. Chi quaù nhieàu cho maët baèng vaø trang trí vaên phoøng. Moät taâm lyù vôùi moät vaên phoøng hoaønh traùng ñeå caûm thaáy haõnh dieän khi khôûi nghieäp, nhöng ñoù coù theå khieán nhaø khôûi nghieäp phaù saûn tröôùc khi kòp phaùt trieån vì chi phí quaù cao khi doanh thu khoâng nhö döï kieán. Trong ñieàu tra, 35% ñöôïc ñieàu tra traû lôøi chi phí vaên phoøng chieám tyû leä lôùn, 42% ôû möùc trung bình. Ñieàu naøy daãn ñeán nhöõng khoù khaên veà taøi chính trong giai ñoaïn ñaàu doanh nghieäp hoaït ñoäng. Vieäc ñònh vò doanh nghieäp cuõng khoâng ñöôïc nhieàu doanh nghieäp chuù yù, khoâng tính toaùn ñaày ñuû caùc khía caïnh cuûa vò trí doanh nghieäp taùc ñoäng ñeán saûn xuaát kinh doanh neân caùc doanh nghieäp thöôøng gaëp khoù khaên trong vaän chuyeån haøng hoaù, thueâ nhaân coâng, xöû lyù moâi tröôøng... d. Khoâng ñuû khaû naêng cung öùng nhöõng ñôn haøng. Vôùi 60% doanh nghieäp töøng khoâng ñaùp öùng ñuû ñôn haøng maëc duø haàu heát ñeàu laäp keá hoaïch hoaït ñoäng cho doanh nghieäp töø 1-5 naêm. Ñaây cuõng laø vaán ñeà cuûa vieäc laäp keá hoaïch kinh doanh khoâng chu ñaùo, khoâng döï truø ñöôïc nhu caàu thò tröôøng cuõng nhö moái lieân heä vôùi caùc nhaø cung caáp vaø caû söï lieân keát trong kinh doanh giöõa caùc doanh nghieäp cuøng ngaønh. Toùm laïi, haàu heát caùc doanh nghieäp khoâng coù baûn keá hoaïch kinh doanh chi tieát, chöa thöïc hieän ñuùng caùc trình töï thaønh laäp moät doanh nghieäp coù cô sôû khoa hoïc. Ngöôøi khôûi nghieäp baét ñaàu choïn maët haøng kinh doanh theo sôû thích vaø yù chí chuû quan cuûa mình, ñaët cho doanh nghieäp moät caùi teân vaø noäp hoà sô ñeå ñaêng kyù kinh doanh, moät soá ít nghieân cöùu thò tröôøng tröôùc khi choïn saûn phaåm. Hôn nöõa, raát ít ngöôøi khôûi nghieäp khaûo saùt keânh phaân phoái vaø caùch thöùc ñöa ñöôïc haøng hoaù ñeán tay ngöôøi tieâu duøng daãn ñeán tình traïng nhu caàu thò tröôøng vaãn coù maø haøng hoaù khoâng baùn ñöôïc. 2.2.2.2 Thöïc traïng quaûn lyù, hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp sau khi ñi vaøo hoaït ñoäng. Moät soá vaán ñeà coøn toàn taïi trong caùc DNVVN a. Thöïc traïng quaûn lyù trong caùc DNVVN

Vaán ñeà thöù nhaát laø nhieàu ngöôøi cho raèng raèng lôïi nhuaän laø ñieàu quan troïng nhaát ñoái vôùi coâng ty, nhöng lôïi nhuaän chæ laø thöù yeáu vôùi moät doanh nghieäp môùi ñi vaøo hoaït ñoäng. Thò phaàn vaø doøng löu chuyeån tieàn môùi laø ñieàu quan troïng nhaát nhöng ít ngöôøi khôûi nghieäp nhaän ra ñieàu naøy. Nhö cô theå ñang lôùn caàn nhieàu dinh döôõng, moät coâng

ty phaùt trieån nhanh caàn raát nhieàu tieàn maët ñeå cho caùc laàn ñaàu tö môùi. Khoâng coù nhieàu ngöôøi khôûi nghieäp coù kieán thöùc veà taøi chính neân hoï chæ tính toaùn lôïi nhuaän vaø khaùi nieäm doøng tieàn laø töông ñoái khoù khaên vôùi hoï. Baèng chöùng laø haàu heát DN choïn lôïi nhuaän laø quan troïng nhaát, khoâng ai ñaùnh giaù cao vai troø cuûa khaû naêng thanh toaùn. Coù tôùi 53% ngöôøi traû lôøi lôïi nhuaän laø quan troïng nhaát, nhöng chæ coù 42% traû lôøi thò phaàn laø quan troïng vaø chæ 1% ngöôøi choïn khaû naêng thanh toaùn cuûa doanh nghieäp laø quan troïng nhaát. Vaán ñeà thöù hai laø khaû naêng quaûn lyù khoâng theo kòp toác ñoä phaùt trieån cuûa coâng ty. Hoï nhìn vaøo doanh soá, nhìn vaøo döï baùo lôïi nhuaän. Nhöõng thöù ñoù khieán hoï nghó raèng hoï seõ phaùt taøi vaøo naêm tôùi, hoï seõ kieám ñöôïc nhieàu tieàn nhöng hoï khoâng bieát raèng hoï khoâng coøn khaû naêng quaûn lyù coâng ty nöõa. Luùc ñaàu, ngöôøi saùng laäp töï mình laøm taát caû, roài boãng moïi vieäc trôû neân toài teä, chaát löôïng thoaùi hoaù, khaùch haøng thanh toaùn khoâng ñuùng haïn, DN khoâng giao ñöôïc haøng ñuùng haïn nöõa, coù tôùi 60% traû lôøi töøng khoâng ñaùp öùng ñöôïc ñôn haøng. b. Thöïc traïng taøi chính cuûa caùc DNVVN

Voán laø khoù khaên lôùn nhaát cho nhöõng ngöôøi khôûi nghieäp, haàu heát caùc DNVVN coù löôïng voán raát nhoû. Thuû tuïc vay voán chöa thoâng thoaùng, chi phí söû duïng voán lôùn, söùc eùp nôï naàn cao. Vôùi baûn ñieàu tra thì khoâng khoù ñeå nhaän ra voán laø ñieàu khoù khaên nhaát khi khôûi nghieäp vôùi 60% DN cho bieát khoù khaên lôùn nhaát cuûa hoï khi khôûi nghieäp laø voán. Heä thoáng taøi chính yeáu keùm, taøi chính khoâng roõ raøng, minh baïch, möùc ñoä am hieåu veà taøi chính cuûa chuû doanh nghieäp ôû möùc thaáp. Khaû naêng huy ñoäng voán keùm. Soá lieäu soå saùch cuûa coâng ty phaûn aùnh khoâng chính xaùc tình hình saûn xuaát kinh doanh vaø taøi chính cuûa mình. Vieäc tuaân thuû caùc nguyeân taéc taøi chính, keá toaùn khoâng chæ giuùp doanh nghieäp kieåm soaùt ñöôïc hoaït ñoäng maø coøn thuaän lôïi hôn trong vieäc vay voán, tìm kieám taøi trôï... Nhieàu doanh nghieäp gaëp khoù khaên veà taøi chính cuõng moät phaàn do khoâng ñaùnh giaù ñaày ñuû caùc taùc ñoäng trong quaù trình thöïc hieän döï aùn, khoâng tính toaùn thôøi gian thu hoài voán, khoâng tính toaùn ñöôïc doøng tieàn, ñaëc bieät laø khoâng phaân tích ñuùng möùc ñoä ruûi ro. Ñaïi dieän caû phía chuû DNVVN vaø ngaân haøng ñeàu ñoàng thuaän raèng, vieäc thieáu voán coù nguyeân nhaân ngay töø phía caùc doanh nghieäp. Khoâng ít doanh nghieäp “maát tích” khoûi ñòa chæ ñaêng kyù thaønh laäp, moät soá doanh nghieäp hoaït ñoäng traùi chöùc naêng ñöôïc pheùp, coá yù laøm traùi phaùp luaät, buoân laäu, troán thueá, söû duïng giaáy tôø giaû maïo, löøa ñaûo cô quan chöùc naêng ñeå thaønh laäp doanh nghieäp, goùp voán lieân doanh, löøa ñaûo vay voán ngaân haøng, hoaøn thueá VAT...

Ñieàu naøy ñaõ laøm cho caùc DNVVN khoù tieáp caän voán vay cuûa caùc toå chöùc taøi chính. Hieän nay, caùc khoaûn vay cuûa caùc DNVVN Vieät Nam chieám tôùi 80% laø cuûa caùc toå chöùc phi taøi chính vaø ngöôøi thaân, chæ coù khoaûng 20% töø caùc ngaân haøng. Theo cuïc phaùt trieån doanh nghieäp thuoäc Boä Keá hoaïch vaø ñaàu tö thì chæ coù 32,38% doanh nghieäp coù theå tieáp caän vôùi nguoàn voán cuûa caùc ngaân haøng nhaø nöôùc, 35,24 khoù tieáp caän vaø 32,38% khoâng theå tieáp caän ñöôïc nguoàn voán naøy. Trong khi ñoù, vieäc tieáp caän nguoàn voán khaùc cuõng gaëp khoù khaên. Chæ coù 48,65% soá doanh nghieäp coù khaû naêng tieáp caän; 30,43% soá doanh nghieäp khoù tieáp caän vaø 20,92% khoâng tieáp caän ñöôïc. 18

Maëc duø caùc ngaân haøng ñang noã löïc cho caùc doanh nghieäp vay voán song vôùi taøi saûn theá chaáp khoâng coù hoaëc thaáp cuûa caùc DNVVN thì cuõng raát khoù, nhaát laø thôøi gian qua khuûng hoaûng taøi chính cuõng coù nguyeân nhaân töø nhöõng khoaûn vay döôùi chuaån. Ñoà thò 2.2 Cô caáu voán cuûa doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh naêm 2007

0.00%10.00%20.00%30.00%40.00%50.00%

60.00%70.00%80.00%

1st Qtr

Nguồn tự có(72,05%)

Nguồn từ ngân sách(0,083%)

Nguồn vốn vay(22,32%)

Nguồn khác(5,54%)

Nguoàn : Toång cuïc thoáng keâ

c.Thöïc traïng coâng ngheä cuûa caùc DNVVN

Beân caïnh taøi chính thì yeáu toá coâng ngheä cuõng laø maët raát haïn cheá cuûa caùc DNVVN Vieät Nam. Vôùi 68% caùc doanh nghieäp duøng thieát bò saûn xuaát cuõ kyõ saûn xuaát tröôùc naêm 80, maùy moùc, thieát bò, coâng ngheä laïc haäu, khoaûng 15-20 naêm so vôùi theá giôùi trong ngaønh ñieän töû, 20 naêm trong nghaønh cô khí, 70% coâng ngheä trong ngaønh deät may söû duïng ñöôïc 20 naêm. Tyû leä ñoåi môùi trang thieát bò trung bình haøng naêm cuûa DN Vieät Nam laø 5-7% so vôùi 20% cuûa theá giôùi. Thöïc traïng naøy daãn ñeán chi phí cao hôn khoaûng 30% so vôùi caùc nöôùc ASEAN. Beân caïnh ñoù, chæ tieâu veà söû duïng coâng ngheä thoâng tin cuõng cho thaáy, tuy soá löôïng coù söû duïng maùy tính cao nhöng chæ coù 11,55% soá doanh nghieäp coù maïng noäi boä (LAN), soá doanh nghieäp coù webside chæ chieám 2,16%. Ñaây laø keát quaû raát ñaùng lo

18 Hoaøng Vaên Duõng, chöông trình VCCI trong hoäi nghò laõnh ñaïo thaùo gôõ vöôùng maéc, thuùc ñaåy maïnh caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, HN 13.10.2007.

ngaïi vì vieäc trieån khai hoaït ñoäng thöông maïi ñieän töû coøn raát haïn cheá, hieän chæ coù 33,1% DNVVN tieáp caän thöông maïi ñieän töû. 19 Theo kinh nghieäm cuûa moät soá nöôùc ñaõ xeùt thì coâng ngheä ñöôïc chuù troïng haøng ñaàu ñeå doanh nghieäp caïnh tranh vaø phaùt trieån.

d.Thöïc traïng nhaân söï cuûa caùc DNVVN

Caùc doanh nghieäp yeáu keùm trong vieäc tieáp caän thoâng tin vaø caùc dòch vuï hoã trôï kinh doanh, moät phaàn laø do chaát löôïng nguoàn nhaân löïc thaáp, haïn cheá veà trình ñoä chuyeân moân, moät phaàn laø ñaàu tö cho heä thoáng thoâng tin thaáp, chöa coù ngöôøi chuyeân theo doõi dieãn bieán thò tröôøng neân chöa theo kòp thò tröôøng. Thò tröôøng lao ñoäng Vieät Nam khaù doài daøo, nhaát laø löïc löôïng lao ñoäng treû, song thöïc teá, caùc doanh nghieäp luoân thieáu lao ñoäng coù tay ngheà chuyeân moân gioûi, tính chuyeân nghieäp khoâng cao. Hôn nöõa, trong caùc DNVVN coù nhieàu haïn cheá veà moâi tröôøng laøm vieäc chuyeân moân, cheá ñoä ñaõi ngoä, cheá ñoä chính saùch… raát nhieàu caùc DN nhoû khoâng laøm hôïp ñoàng vôùi ngöôøi lao ñoäng vaø hoï khoâng ñöôïc ñoùng baûo hieåm xaõ hoäi, baûo hieåm y teá. Caùc doanh nghieäp nhoû ôû Vieät Nam chuû yeáu laø taän duïng lao ñoäng nhaøn roãi, giaù reû maø khoâng ñaët ra cho coâng vieäc moät tieâu chí veà chaát löôïng lao ñoäng, khoâng chuù troïng ñaøo taïo ñeå phaùt trieån cho töông lai. Vì nhöõng lyù do treân, keát hôïp vôùi phong caùch quaûn lyù neân khoù thu huùt ñöôïc löïc löôïng laøm vieäc laâu daøi töø ñoù daãn ñeán bieán ñoäng nhaân söï thöôøng xuyeân, aûnh höôûng ñeán vieäc saûn xuaát kinh doanh. Caùc doanh nghieäp nhoû chæ nhö laø nôi thöïc taäp cuûa ngöôøi lao ñoäng, khi coù kinh nghieäm hoï seõ tìm ñeán caùc DN lôùn hôn. ÔÛ caáp quaûn lyù, soá chuû doanh nghieäp coù trình ñoä tieán syõ chæ chieám 0.66% ; thaïc syõ laø 2.33% ; toát nghieäp ñaïi hoïc 37.82% ; cao ñaúng chieám 3.56% ; trung caáp chieám 12.33% coøn laïi coù trình ñoä thaáp hôn. 20

Vôùi baûn ñieàu tra thì tyû leä chuû doanh nghieäp coù trình ñoä ñaïi hoïc laø cao nhaát (54%), nhöng do caùc doanh nghieäp ñöôïc khaûo saùt ñeàu laø doanh nghieäp môùi thaønh laäp gaàn ñaây neân tyû leä naøy ñöôïc caûi thieän. Maëc duø trình ñoä veà quaûn lyù, phaùp lyù cuûa haàu heát caùc chuû doanh nghieäp coøn haïn cheá nhöng raát ít ngöôøi söû duïng caùc dòch vuï tö vaán khi thaønh laäp doanh nghieäp (32%) trong khi hieän nay coù raát nhieàu nhöõng coâng ty tö vaán, nhöõng trung taâm vaø toå chöùc tö vaán öu ñaõi hoaëc mieãn phí. Ñieàu naøy noùi leân söï chuaån bò khoâng chu ñaùo cuûa caùc doanh nghieäp trong quaù trình thaønh laäp hoaëc chuû quan, xem nheï nhöõng kinh nghieäm töø nhöõng chuyeân gia.

19 Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam 20 Nt ñaõ daãn

Treân ñaây laø nhöõng ñieàu chöa hôïp lyù trong quaù trình thaønh laäp doanh nghieäp vaø nhöõng yeáu keùm trong caùc DNVVN, trong ñoù coù nhieàu vaán ñeà hoaøn toaøn coù theå khaéc phuïc ñöôïc. 2.2.2.3 Ñaêng kyù kinh doanh, thuû tuïc vaø caùc chính saùch hoã trôï. a. Thöïc traïng cuûa thuû tuïc haønh chính ôû Vieät Nam

Trong thôøi kyø ñoåi môùi vaø hoäi nhaäp kinh teá nhö hieän nay, Vieät Nam ñaõ coù tieán boä vöôït baäc trong vieäc caûi caùch luaät leä kinh doanh vaø haønh chính. Töø khi coù nhöõng caûi caùch maïnh meõ veà thaønh laäp doanh nghieäp cuûa luaät doanh nghieäp naêm 1999, soá löôïng doanh nghieäp ñaêng kyù ôû nöôùc ta taêng raát nhanh, nhöng cuõng coøn nhieàu hoä kinh doanh caù theå (öôùc tính khoaûng 2,7 trieäu) chöa gia nhaäp khu vöïc chính thöùc. Theo baùo caùo toaøn caàu veà moâi tröôøng kinh doanh naêm 2006 cho thaáy moät nhaø ñaàu tö phaûi maát 50 ngaøy ñeå hoaøn taát thuû tuïc ñaêng kyù kinh doanh, traûi qua 11 thuû tuïc vôùi chi phí hôn 50% thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi 1 naêm, trong ñoù thuû tuïc ñaêng kyù kinh doanh laø 15 ngaøy, khaéc daáu 14 ngaøy, ñaêng kyù maõ soá thueá 15 ngaøy, trong khi ñoù ôû Canada laø 3 ngaøy qua 2 thuû tuïc vaø chi phí 0,9% , ôû Australia laø 2 ngaøy qua 2 thuû tuïc vôùi chi phí 1.9%. Kinh nghieäm quoác teá cho thaáy söï phoái hôïp ñoàng boä giöõa caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc ñöôïc coi laø nhaân toá chuû yeáu ñeå thöïc hieän ñöôïc nhöõng caûi caùch ñoät phaù trong lónh vöïc ñaêng kyù thaønh laäp doanh nghieäp. 21

ÔÛ caáp tænh, caùc cô quan chòu traùch nhieäm chính ñoái vôùi 3 lónh vöïc naøy laø Sôû keá hoaïch vaø ñaàu tö, Sôû coâng an vaø Cuïc thueá. Do qua 3 cô quan neân doanh nghieäp phaûi laøm raát nhieàu hoà sô vôùi caùc thoâng tin keâ khai nhieàu laàn moät noäi dung. Gaàn ñaây, Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ thöïc hieän cô cheá “moät cöûa” , theo ñoù doanh nghieäp chæ phaûi ñeán laøm hoà sô 1 laàn cho vieäc ÑKKD, ñaêng kyù daáu vaø maõ soá thueá neân ñöôïc dö luaän ñaùnh giaù cao vaø caàn nhaân roäng ra caû nöôùc. Tuy nhieân, söï caûi caùch vaãn chöa ñöôïc thöïc hieän trieät ñeå vaø nhanh choùng, nhöõng noäi dung caûi caùch coøn haïn cheá khi ñi vaøo cuoäc soáng bôûi caùc caáp thöïc hieän. Thuû tuïc haønh chính coøn röôøm raø, thieáu ñoàng nhaát, coøn nhieàu tình traïng quan lieâu, nhuõng nhieãu gaây khoù khaên cho coâng taùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Tuy thuû tuïc thì röôøm raø nhöng khaû naêng kieåm soaùt, quaûn lyù laïi buoâng loûng, thieáu haäu kieåm neân caùc doanh nghieäp thaønh laäp vaø laøm sai chöùc naêng ñaêng kyù coøn nhieàu. Caùc cô quan haønh chính chöa coi caùc doanh nghieäp nhö laø ñoái taùc phuïc vuï, hoï vaãn theå hieän tính quan lieâu, cöûa quyeàn, ñieàu naøy ñöôïc theå hieän trong baûng ñieàu tra vôùi vieäc cho ñieåm raát thaáp veà vaán ñeà naøy.

21 Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam

Keá hoaïch 5 naêm phaùt trieån DNVVN töø 2006 ñeán 2010 ñaõ theå hieän cam keát maïnh meõ cuûa Chính phuû tieáp tuïc ñôn giaûn hoùa thuû tuïc kinh doanh ñeå khuyeán khích nhieàu doanh nghieäp môùi ra ñôøi. Böôùc caûi caùch ñaàu tieân trong lónh vöïc naøy laø thoâng tö lieân tòch soá 02/2007/TTLT-BKH-BTC-BCA ngaøy 27 thaùng 2 naêm 2007 giöõa 3 boä (Keá hoaïch vaø ñaàu tö, Boä Coâng an vaø Boä Taøi chính) thieát laäp cô cheá phoái hôïp hieäu quaû giöõa 3 ngaønh naøy nhaèm giaûm thôøi gian vaø soá laàn phaûi ñi laïi giöõa caùc cô quan nhaø nöôùc ñeå hoaøn thaønh 3 thuû tuïc laø Ñaêng kyù kinh doanh, Laøm con daáu vaø Maõ soá thueá. Khaû naêng thöïc thi cuûa thoâng tö naøy coù yù nghóa raát lôùn ñoái vôùi söï thaønh coâng cuûa caùc caûi caùch tieáp theo nhö xaây döïng heä thoáng ñaêng kyù kinh doanh tröïc tuyeán vaø cô sôû döõ lieäu thoâng tin doanh nghieäp toaøn quoác naêm 2009. Tuy nhieân, doanh nghieäp vaãn töông ñoái böùc xuùc veà hai vaán ñeà lôùn. Thöù nhaát thoâng tö hieän chæ quy ñònh thôøi haïn toái ña phaûi traû hoà sô laø 15 ngaøy laøm vieäc keå töø khi nhaän ñuû hoà sô hôïp leä, ñoái vôùi vieäc thaønh laäp chi nhaùnh, vaên phoøng ñaïi dieän laø 12 ngaøy. Nhöng cöù moãi loãi sai trong boä hoà sô laø theâm moät laàn doanh nghieäp phaûi ñi laïi cô quan nhaø nöôùc. Quan troïng hôn, traùch nhieäm cuûa cô quan tieáp nhaän hoà sô trong vieäc tö vaán vaø hoã trôï doanh nghieäp hoaøn taát hoà sô ñaày ñuû hôïp leä vaãn chöa quy ñònh trong döï thaûo. Thöù hai laø sau khi nhaän ñöôïc keát quaû cuûa 3 thuû tuïc thuoäc ñieàu chænh cuûa thoâng tö naøy, chuû doanh nghieäp vaãn chöa ñöôïc coi laø hoaøn thaønh thuû tuïc thaønh laäp doanh nghieäp vì doanh nghieäp chöa coù con daáu chính thöùc maø moïi giaáy tôø cuûa doanh nghieäp chæ ñöôïc coi laø hôïp phaùp khi ñöôïc ñoùng daáu chính thöùc cuûa doanh nghieäp. Hieän nay, Vieät Nam laø moät trong raát ít quoác gia coøn quy ñònh baét buoäc phaûi söû duïng con daáu. ÔÛ haàu heát caùc nöôùc, khaéc daáu laø moät thuû tuïc töï nguyeän cuûa doanh nghieäp, hoï khoâng caàn xin pheùp chính quyeàn vaø taát nhieân khoâng caàn giaáy pheùp khaéc daáu. ÔÛ Haøn Quoác, Chính phuû cho pheùp ñaêng kyù kinh doanh qua maïng ñeå khuyeán khích ngöôøi daân kinh doanh. Trong thoâng tö cuõng coøn mô hoà veà traùch nhieäm cuûa caùc cô quan lieân quan. Döï thaûo quy ñònh phoøng ñaêng kyù kinh doanh seõ laø cô quan ñaàu moái chòu traùch nhieäm chuyeån thoâng tin ñaàu vaøo cuûa doanh nghieäp ñeán cô quan coâng an vaø cô quan thueá vaø traû keát quaû cuoái cuøng cho doanh nghieäp. Hieän trong thoâng tö chöa quy ñònh cuï theå vieäc cung caáp thoâng tin qua laïi cuõng nhö traùch nhieäm cuûa töøng cô quan ñoái vôùi vieäc phaûn hoài laïi doanh nghieäp, ñaëc bieät trong tröôøng hôïp chæ phaùt hieän sai soùt khi ñaõ chuyeån sang cô quan coâng an hay cô quan thueá. Cô quan naøo seõ chòu traùch nhieäm cuoái cuøng tröôùc doanh nghieäp vaø giaûi ñaùp thaéc maéc cuûa doanh nghieäp trong quaù trình thuï lyù hoà sô. Qua khaûo saùt cuõng cho thaáy coù tôùi 95% ñaùnh giaù söï thuaän lôïi trong thuû tuïc ñaêng kyù kinh doanh ôû möùc trung bình, ñoái vôùi thuû tuïc haønh chính cuõng ôû möùc töông töï (94%)

b. Söï hoã trôï cuûa Chính phuû Thôøi gian gaàn ñaây, chính phuû ñaëc bieät quan taâm ñeán caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû nhöng chöa coù vieäc laøm cuï theå. Baèng chöùng laø Hieäp hoäi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû sau hai naêm thaønh laäp vaãn trong tình traïng thieáu thoán ñuû beà, khoâng truï sôû, khoâng ñöôïc caáp kinh phí. Trong khi raát caàn coù moät ngaân haøng rieâng hoã trôï caùc doanh nghieäp nhöng khi hieäp hoäi laøm ñeà aùn göûi ñi hai naêm maø khoâng thaáy ngaân haøng nhaø nöôùc traû lôøi. - Thuû töôùng Chính Phuû ñaõ ban haønh Quyeát ñònh soá 115/QÑ-TTg ngaøy 25/6/2004 söûa ñoåi, boå sung quyeát ñònh 193, Boä Taøi Chính ban haønh thoâng tö soá 93/2004-TT-BTC veà vieäc khuyeán khích caùc ñòa phöông thaønh laäp quyõ baûo laõnh tín duïng (QBLTD) DNVVN. Tuy nhieân, ñeán giöõa naêm 2007 môùi coù 3 ñòa phöông laø Taây Ninh, Traø Vinh vaø Yeân Baùi thaønh laäp QBLTD vaø ñöa vaøo hoaït ñoäng, caùc ñòa phöông nhö Haø Noäi, TP HCM, Ñoàng Thaùp, Ñaø Naüng... ñang xuùc tieán nhöng tieán ñoä raát chaäm. - Chính phuû môùi chæ döøng laïi ôû vieäc öu ñaõi veà taøi chính (giaûm laõi suaát, mieãn, giaûm caùc chi phí veà ñaøo taïo) nhöng ñaây khoâng phaûi laø trôû ngaïi lôùn cuûa caùc DNVVN maø khoù khaên caàn giuùp ñôõ laø vöôït qua ñöôïc “quy moâ nhoû”. Doanh nghieäp khoâng vay ñöôïc voán khoâng phaûi do laõi suaát cao, caùc doanh nghieäp thaäm chí coøn ñi vay naëng laõi. - Veà chính saùch hoã trôï xuaát khaåu vaø xeùt thöôûng xuaát khaåu cuõng chöa thöïc söï coâng baèng. Theo quy ñònh, nhöõng doanh nghieäp coù kim ngaïch xuaát khaåu treân 1 trieäu USD môùi ñöôïc höôûng, vaø nhö vaäy nhöõng doanh nghieäp nhoû vôùi quy moâ nhoû khoù coù theå ñaït ñöôïc. Beân caïnh ñoù, vieäc tham gia caùc chöông trình xuùc tieán thöông maïi cuûa nhaø nöôùc cuõng gaëp khoù khaên. Chæ coù 5,2% soá doanh nghieäp ñaõ ñöôïc tham gia, 23,12% khoù tham gia vaø 71,67% doanh nghieäp khoâng tham gia.22

- Veà maët hoã trôï ñaøo taïo cuõng coù nhieàu söï hoã trôï tích cöïc töø phía Chính phuû. Taïi nghò quyeát soá 143/2004/QÑ-TTg ngaøy 10.08.2004 pheâ duyeät chöông trình ñaøo taïo cho caùc DNVVN trong giai ñoaïn 2004-2008. Muïc tieâu cuûa chöông trình laø cung caáp nhöõng kieán thöùc caàn thieát veà thaønh laäp doanh nghieäp cho doanh nhaân vaø ngöôøi laäp nghieäp, khaéc phuïc nhöõng kieán thöùc coøn thieáu, trôï giuùp doanh nghieäp xaây döïng chieán löôïc kinh doanh, môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu... Tuy nhieân vieäc trieån khai chöa ñoàng ñeàu ôû caùc ñòa phöông neân nhieàu doanh nghieäp chöa ñöôïc tieáp caän hoaëc chöa coù hieäu quaû roõ reät. Theo ñieàu tra cuûa Cuïc Phaùt Trieån Doanh Nghieäp- Boä Keá hoaïch vaø ñaàu tö thì caùc doanh nghieäp coù raát nhieàu nhu caàu ñaøo taïo, trong ñoù 33,64% soá doanh nghieäp coù nhu caàu ñaøo taïo veà taøi chính, keá toaùn; 31,62 soá doanh nghieäp coù

22 Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam

nhu caàu ñaøo taïo veà quaûn trò doanh nghieäp; 24,14% coù nhu caàu ñaøo taïo veà phaùt trieån thò tröôøng; 20,17% coù nhu caàu ñaøo taïo veà laäp chieán löôïc kinh doanh...23 Nhöõng doanh nghieäp coù nhu caàu veà ñaøo taïo treân chöa ñöôïc ñaùp öùng. Moät trôû ngaïi nöõa laø chuû tröông chính saùch cuûa Chính phuû thaùo gôõ vöôùng maéc cho caùc doanh nghieäp laø khaù côûi môû nhöng xuoáng caáp döôùi thöïc hieän laø bò aùch taéc. Trong cuoäc ñieàu tra coù 57% DN khoâng ñöôïc trôï giuùp töø chính phuû hay caùc toå chöùc naøo, trong khi ñoù haàu heát caùc DNVVN ñeàu caàn ñeán söï trôï giuùp khoâng maët naøy thì maët khaùc. Theo nghieân cöùu cuûa Giaùo sö Ari Kokko, 24 khoâng thaáy vai troø hoã trôï cuûa Chính phuû vôùi caùc DNVVN. Ba lôøi giaûi thích ñöôïc ñöa ra trong nghieân cöùu laø: Thöù nhaát laø haønh vi cuûa doanh nghieäp. Neáu caùc coâng ty thaáy raèng Chính phuû cung caáp taøi chính thì thoâng thöôøng hoï khoâng thuï ñoäng ngoài chôø Chính phuû tôùi coâng ty mình ñeå xaùc nhaän xem hoï coù khaû naêng nhaän ñöôïc hoã trôï hay khoâng maø hoï tích cöïc vaän ñoäng Chính phuû hoã trôï cho hoï. Do ñoù coù theå thaáy coù cuoäc trao ñoåi ôû ñaây, doanh nghieäp naøo coù söï chuû ñoäng thì ñöôïc hoã trôï vaø ngöôïc laïi. Thöù hai laø coù hai loaïi doanh nghieäp vaän ñoäng raát maïnh nhaèm nhaän ñöôïc hoã trôï cuûa Chính phuû. Loaïi hình thöù nhaát laø caùc doanh nghieäp yeáu, gaàn phaù saûn caàn hoã trôï ñeå toàn taïi. Neáu nhö hoï khoâng nhaän ñöôïc söï hoã trôï töø Chính phuû thì seõ phaûi chaám döùt hoaït ñoäng nhöng khi nhaän ñöôïc hoã trôï, yù nghóa cuûa khoaûn hoã trôï laø khoâng nhieàu, hoï chæ vöøa ñuû ñeå toàn taïi neân vaãn hoaït ñoäng yeáu keùm, vaãn khoâng phaûi laø coâng ty hoaït ñoäng hieäu quaû. Loaïi hình doanh nghieäp thöù hai khaù maïnh nhöng ñang phaûi ñoái maët vôùi kieåu “nuùt thaét coå chai” laøm haïn cheá tieàm naêng taêng tröôûng cuûa hoï trong quaù trình phaùt trieån vaø ñöa ñeán vieäc hoï tìm kieám söï hoã trôï cuûa Chính phuû. Caâu hoûi ñaët ra laø Chính phuû choïn caùc coâng ty ñeå hoã trôï nhö theá naøo vaø keát quaû mong ñôïi cuûa hoã trôï laø gì. Thöù ba laø vieäc hoã trôï cho caùc doanh nghieäp thöôøng khoâng döïa treân nhöõng caân nhaéc kyõ löôõng veà vieäc ai neân ñöôïc nhaän hoã trôï, gaàn nhö caùc DNVVN Vieät Nam ñeàu ñöôïc nhaän hoã trôï khoâng ôû thôøi ñieåm naøy thì thôøi ñieåm khaùc, nhöng nhöõng khoaûn hoã trôï naøy khoâng mang laïi nhieàu khaùc bieät ñeå doanh nghieäp böùt phaù. TOÙM TAÉT CHÖÔNG II Haàu heát ngöôøi khôûi nghieäp chöa coù ñöôïc baûn keá hoaïch kinh doanh chi tieát, thöïc hieän khoâng ñaày ñuû vaø ñuùng trình töï caùc böôùc caàn thieát trong quaù trình thaønh laäp doanh nghieäp, ñaëc bieät laø thieáu nghieân cöùu thò tröôøng. Caùc doanh nghieäp hình thaønh 23 Nt ñaõ daãn 24 Nhoùm nghieân cöùu cuûa tröôøng ñaïi hoïc kinh teá Stcokholm coâng boá ngaøy 28-2-2006 taïi Haø Noäi

nhieàu nhöng hoaït ñoäng chöa ñuùng chöùc naêng, chöa hieäu quaû. Ñaëc bieät laø naêng löïc taøi chính, naêng löïc khoa hoïc kyõ thuaät vaø quaûn lyù coøn thaáp keùm, khoâng ñuû söùc maïnh caïnh tranh ngay treân thò tröôøng noäi ñòa, chöù chöa noùi ñeán thò tröôøng xuaát khaåu, ngoaïi tröø moät soá maët haøng ñang coù lôïi theá caïnh tranh nhö noâng saûn, haøng thuû coâng myõ ngheä... Caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng trong nhöõng lónh vöïc ngaønh ngheà coù giaù trò gia taêng thaáp, khoâng coù nhöõng ñoùng goùp töông xöùng nhö khu vöïc naøy ôû caùc nöôùc phaùt trieån. Veà phía nhaø nöôùc cuõng ñaõ coù nhieàu quan taâm hoã trôï cho caùc doanh nghieäp phaùt trieån nhö caûi caùch thuû tuïc haønh chính, luaät kinh doanh nhöng nhöõng hoã trôï chöa mang tính thieát thöïc, caáp baùch. Caùc hieäp hoäi hình thaønh nhöng chöa theå hieän ñöôïc vai troø giuùp ñôõ cuûa mình, chöa ñi saâu giaûi quyeát caùc vöôùng maéc cuï theå cho caùc doanh nghieäp. Chính caùc doanh nghieäp cuõng chöa taän duïng heát quyeàn lôïi cuûa mình trong caùc chöông trình hoã trôï cuûa chính phuû cuõng nhö caùc hieäp hoäi. Beân caïnh ñoù, cô sôû haï taàng kyõ thuaät cuûa Vieät Nam coøn nhieàu haïn cheá, nhaát laø giao thoâng vaän taûi, ñaát ñai saûn xuaát kinh doanh. Töø nhöõng thöïc teá coøn toàn taïi keát hôïp vôùi kinh nghieäm khôûi nghieäp cuûa moät soá nöôùc, nhöõng lyù thuyeát ñaõ neâu, taùc giaû tieán haønh xaây döïng nhöõng ñeà xuaát ñeå ngöôøi khôûi nghieäp coù ñöôïc cô sôû khoa hoïc cho vieäc khôûi söï doanh nghieäp cuûa mình, beân caïnh ñoù cuõng coù nhöõng ñeà xuaát chính saùch vôùi nhaø nöôùc ñeå thaùo gôõ nhöõng toàn taïi phaân tích trong chöông II naøy.

CHÖÔNG III. ÑEÀ XUAÁT MOÂ HÌNH LAÄP KEÁ HOAÏCH KHÔÛI SÖÏ VAØ MOÄT SOÁ KIEÁN NGHÒ VEÀ THUÛ TUÏC ÑKKD VAØ CHÍNH SAÙCH HOÃ TRÔÏ DNVVN VIEÄT NAM TRONG THÔØI GIAN TÔÙI. 3.1 MOÂ HÌNH LAÄP KEÁ HOAÏCH KINH DOANH ÑEÅ KHÔÛI NGHIEÄP DNVVN ÔÛ VIEÄT NAM TRONG GIAI ÑOAÏN HIEÄN NAY. 3.1.1 Quan ñieåm phaùt trieån DNVVN. Doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh, maø chuû yeáu laø doanh nghieäp vöøa vaø nhoû laø moät löïc löôïng taát yeáu vaø khoâng theå thieáu ñöôïc cuûa neàn kinh teá thò tröôøng. Vai troø, vò trí cuûa ñoái töôïng naøy ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi ñaõ ñöôïc khaúng ñònh ôû caùc neàn kinh teá phaùt trieån treân theá giôùi vaø ôû Vieät Nam trong thôøi kyø ñoåi môùi. Trong thôøi gian tôùi, ñònh höôùng phaùt trieån ñoái töôïng naøy ñöôïc tieáp tuïc khaúng ñònh phaùt trieån maïnh khoâng chæ veà soá löôïng maø phaûi ñi ñoâi vôùi phaùt trieån chaát löôïng vaø söï beàn vöõng. Ñeå khu vöïc naøy naâng cao ñöôïc khaû naêng caïnh tranh treân thò tröôøng theo cô cheá thò tröôøng coù söï quaûn lyù, ñieàu tieát vó moâ cuûa Nhaø nöôùc theo ñònh höôùng Xaõ Hoäi Chuû Nghóa vaø phuø hôïp vôùi xu höôùng phaùt trieån vaø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. Chính vì vaäy vieäc khôûi söï DNVVN ñöôïc xem xeùt treân nhöõng quan ñieåm sau: Moät laø, vieäc khôûi nghieäp vaø phaùt trieån DNVVN döïa treân quan ñieåm cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc veà xaây döïng kinh teá nhieàu thaønh phaàn coù söï ñieàu tieát cuûa Nhaø nöôùc, trong ñoù öu tieân phaùt trieån khu vöïc kinh teá tö nhaân, ñaëc bieät laø caùc DNVVN ñeå ñeán naêm 2010 caû nöôùc coù 500 000 doanh nghieäp. Vieäc phaùt trieån DNVVN laø chuû tröông nhaát quaùn trong ñöôøng loái chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc. Veà boái caûnh quoác teá, nöôùc ta ñaõ gia nhaäp toå chöùc thöông maïi quoác teá WTO vaø nhieàu toå chöùc ña phöông vaø caùc thoûa thuaän song phöông khaùc. Ñieàu ñoù taïo ra nhieàu cô hoäi vaø thaùch thöùc cho neàn kinh teá Vieät Nam, trong ñoù coù caùc DNVVN. Do ñoù caùc DNVVN phaûi phaùt trieån vaø caïnh tranh ñöôïc vôùi caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi, töùc laø caùc doanh nghieäp khoâng coù nhieàu söï baûo hoä thoâng qua haøng raøo thueá quan maø phaûi töï vöôn leân ñeå toàn taïi. • Hai laø, Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû phaùt trieån cuøng taïo ñieàu kieän thuùc ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån, keát hôïp vôùi caùc doanh nghieäp lôùn giaûi phoùng söùc saûn xuaát, taïo ra söï caân ñoái trong saûn xuaát, khai thaùc tieàm naêng cuûa ñaát nöôùc. Do ñoù DNVVN phaûi khoâng ngöøng lôùn maïnh ñeå ñuû söùc caïnh tranh ôû thò tröôøng trong nöôùc vaø thò tröôøng xuaát khaåu. Ba laø, söï phaùt trieån cuûa DNVVN phaûi phuø hôïp vôùi söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá, thuùc ñaåy coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, chính vì vaäy, söï phaùt trieån cuûa

khu vöïc naøy khoâng theå taùch rôøi söï quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc, ngöôïc laïi, Nhaø nöôùc cuõng phaûi taêng cöôøng hoã trôï ñeå caùc DNVVN phaùt trieån. Beân caïnh ñoù, caùc DNVVN phaûi phaùt trieån vaø thích nghi vôùi kinh teá thò tröôøng, caïnh tranh bình ñaúng vaø töï quyeát ñònh toaøn boä hoaït ñoäng cuûa mình tröôùc phaùp luaät. Do doù caùc DNVVN phaûi xaùc ñònh tieàm löïc cuûa mình, hieåu bieát thò tröôøng vaø ñoái thuû caïnh tranh ñeå ñieàu phoái hoaït ñoäng cuûa mình cho hieäu quaû. Ñeå doanh nghieäp ñi vaøo hoaït ñoäng toát sau khi thaønh laäp, traùnh nhöõng ruûi ro khoâng löôøng tröôùc daãn ñeán doanh nghieäp thua loã, khoâng phaùt trieån ñöôïc vaø coù theå phaù saûn, ngöôøi khôûi nghieäp caàn suy nghó kyõ veà yù töôûng kinh doanh cuûa mình vaø thöïc hieän nhöõng keá hoaïch chuû yeáu trong phaàn döôùi ñaây: 3.1.2 Laäp baûn keá hoaïch khôûi söï doanh nghieäp Baûn keá hoaïch khôûi söï doanh nghieäp laø coâng cuï caàn thieát ñeå thieát keá chöông trình haønh ñoäng cho quaù trình thaønh laäp doanh nghieäp. Ñaây laø böôùc ñi chính cho quaù trình thaønh laäp doanh nghieäp maø moãi ngöôøi khôûi nghieäp phaûi laøm ñeå ñaûm baûo cho döï aùn kinh doanh thaønh coâng. Trong phaàn naøy, öùng vôùi caùc böôùc cuûa moâ hình baûn keá hoaïch kinh doanh, taùc giaû ñöa nhöõng tình huoáng cuï theå cuûa Coâng ty dòch vuï giao

khaåu phaàn aên vaên phoøng chaát löôïng cao Minh Hieáu. a. Caùc böôùc laäp moät baûn keá hoaïch kinh doanh.

Böôùc 1. Vieát ra yù töôûng kinh doanh cô baûn. Böôùc 2. Thu thaäp caùc soá lieäu coù theå coù vaø phaân loaïi ñeå kieåm ñònh tính khaû thi giuùp cho yù töôûng kinh doanh. Ñeå ñaûm baûo cho moät keá hoaïch kinh doanh thaønh coâng, caàn phaûi nghieân cöùu vaø phaân tích thò tröôøng ñeå nhaän dieän nhu caàu thò tröôøng hieän taïi vaø trong töông lai, nhöõng ñoái thuû naøo ñang hoaït ñoäng vaø thaønh coâng, thaát baïi cuûa hoï theá naøo...? Coâng vieäc nghieân cöùu thò tröôøng khoâng theå laøm quaù nhanh nhöng cuõng khoâng caàn quaù caån troïng laøm cô hoäi troâi qua. Moät chuù yù trong vieäc tìm hieåu thò tröôøng laø ñoái vôùi nhöõng saûn phaåm, dòch vuï môùi ñoäc ñaùo chöa coù ñoái thuû kinh doanh treân thò tröôøng. Vieäc naøy tieàm aån hai vaán ñeà caàn xem xeùt. Moät laø, coù theå saûn phaåm, dòch vuï ñoù khoâng toàn taïi nhu caàu trong thöïc teá Hai laø, neáu saûn phaåm ñoù coù theå coù nhu caàu tieàm aån, khi nghieân cöùu ñieàu tra thò tröôøng coù theå daãn ñeán laøm maát yù töôûng kinh doanh vaøo tay ñoái thuû. Böôùc 3. Phaân tích, saøng loïc yù töôûng cuûa mình treân cô sôû caùc soá lieäu ñaõ toång hôïp ñöôïc. Böôùc 4. Ñaët ra nhöõng tình huoáng giaû ñònh, nhöõng caâu hoûi vaø tìm caâu traû lôøi cho caùc vaán ñeà baïn quan taâm. Baïn phaûi ñaët ra muïc tieâu kinh doanh vaø nhöõng thaønh quaû caàn

ñaït ñöôïc. Baïn seõ phaûi traû lôøi nhöõng caâu hoûi nhö: Mình seõ ñaït ñöôïc caùi gì töø coâng vieäc kinh doanh veà maët thôøi gian, tieàn baïc, kinh nghieäm? Laøm theá naøo ñeå ño löôøng möùc ñoä thaønh coâng cuûa coâng vieäc kinh doanh (nhö doanh thu, lôïi nhuaän, soá nhaân coâng, thò phaàn...). Vieäc ñaët ra muïc tieâu vaø thaønh quaû ñöôïc goùi goïn trong chöõ (SMART) trong ñoù S laø Specific (Cuï theå), M laø Measurable (Coù theå ño löôøng ñöôïc), A laø Achievable ( Coù theå ñaït ñöôïc), R laø Realistic (Thöïc teá), vaø T laø Timely (Thôøi haïn) b. Caùc yeáu toá cuûa moät baûn keá hoaïch kinh doanh.

- Moät yù töôûng kinh doanh toát. “Döï baùo moät cô hoäi khoâng phaûi laø ngheä thuaät cao, ngheä thuaät laø ôû choã ngöôøi ñaàu tieân nhaän ra noù”. Quan ñieåm naøy cuûa Benjamin Frankman ñaëc bieät phuø hôïp vôùi ngöôøi baét ñaàu khôûi nghieäp. Ngaøy nay hôn bao giôø heát, DNVVN laø loaïi hình ñang chòu aùp löïc maïnh meõ veà yeâu caàu ñoåi môùi. YÙ töôûng kinh doanh toát khoâng chæ caàn phaûi môùi laï, ñoäc ñaùo maø coøn phaûi phuø hôïp vôùi moãi ngöôøi khôûi nghieäp, phaûi nung naáu trong ñaàu moät yù töôûng kinh doanh vaø phaûi suy nghó kyõ veà yù töôûng ñoù. Kinh nghieäm veà ngaønh ngheà mình döï ñònh kinh doanh laø raát caàn thieát vì thöïc teá vaø yù töôûng thöôøng coù moät khoaûng caùch lôùn. Laøm vieäc cho moät doanh nghieäp cuøng ngaønh laø moät bieän phaùp thu thaäp kinh nghieäm toát nhaát. - Am hieåu veà thò tröôøng mình ñònh kinh doanh. - Coù khaû naêng quaûn lyù Tröôùc heát vieäc quaûn lyù nhaân söï laø caàn thieát, ngöôøi khôûi nghieäp phaûi tìm vaø quaûn lyù ñöôïc nhöõng ngöôøi gioûi vaø thoâng minh ñeå buø ñaép nhöõng kieán thöùc mình coøn thieáu. - Kieân ñònh vaø coù söï taäp trung cao ñoä vaøo keá hoaïch kinh doanh. Ñeå laäp baûn keá hoaïch kinh doanh caàn laäp keá hoaïch chi tieát cho 6 phaàn döôùi ñaây:

3.1.2.1 Phaân tích thò tröôøng Ñaây laø böôùc ñaàu tieân caàn laøm cuûa keá hoaïch kinh doanh sau khi vieát ra yù töôûng kinh doanh. Sau khi moâ taû saûn phaåm, ta tieán haønh nghieân cöùu thò tröôøng veà saûn phaåm ñoù. Trong phaàn naøy, yeâu caàu ta phaûi xaùc ñònh ñöôïc nhöõng vaán ñeà sau: - Nhu caàu cuûa khaùch haøng veà saûn phaåm, dòch vuï ta döï ñònh kinh doanh - Mong muoán cuûa khaùch haøng coù phuø hôïp vôùi toùm taét saûn phaåm, dòch vuï cuûa mình hay khoâng, neáu khoâng ta seõ ñieàu chænh laïi - Bieát ñöôïc söï caïnh tranh vaø caùc ñoái thuû caïnh tranh - Xaùc ñònh ñöôïc caùch ñöa saûn phaåm, dòch vuï ñeán tay ngöôøi tieâu duøng. Ñeå coù ñöôïc nhöõng thoâng tin treân ta phaûi xaùc ñònh nhöõng vieäc caàn laøm sau: - Phaân ñoaïn thò tröôøng Ta xaùc ñònh khu vöïc cuï theå naøo, ví duï noäi thaønh Haø Noäi hay TP Hoà Chí Minh

Phaân tích ngaønh Ñeå coù caùi nhìn toaøn caûnh veà ngaønh ta coù theå laáy caùc soá lieäu tieâu duøng töø caùc cô quan thoáng keâ, vieäc coøn laïi laø xaùc ñònh ñöôïc nhöõng chæ tieâu cuï theå sau: + Caùc thaønh vieân tham gia ngaønh Xaùc ñònh khaùch haøng muïc tieâu roõ raøng nhö taàng lôùp giaø hay treû, trí thöùc hay lao ñoäng phoå thoâng… + Caùc kieåu caïnh tranh vaø mua haøng + Caùc ñoái thuû caïnh tranh chính. Moâ taû caùc ñoái thuû caïnh tranh tröïc tieáp hieän coù maët treân thò tröôøng, ñieåm yeáu, ñieåm maïnh, taàm aûnh höôûng cuûa hoï ñoái vôùi doanh nghieäp cuûa baïn. Ñeå nghieân cöùu ñoái thuû caïnh tranh toát nhaát ta nghieân cöùu khaùch haøng cuûa hoï. - Tìm nguoàn nguyeân lieäu Xaùc ñònh caùc nguoàn khaùc nhau veà nguyeân lieäu thoâ vaø nhaân coâng, khaû naêng saün coù trong naêm nhaèm ñaûm baûo cho vieäc saûn xuaát lieân tuïc. Döï tính nhöõng vaán ñeà coù theå xaûy ra vaø nguoàn nguyeân lieäu döï tröõ, thay theá. Ñeå coù ñöôïc nhöõng chæ tieâu treân ta tieán haønh nhöõng coâng vieäc qua caùc böôùc sau ñaây: Böôùc 1. Xaùc ñònh vaán ñeà caàn nghieân cöùu, bao goàm + Thoâng tin caàn laáy. Laø thoâng tin ñeå xaùc ñònh xem coù bao nhieâu ngöôøi caàn ñeán saûn phaåm, dòch vuï mình döï ñònh kinh doanh, taïi sao hoï caàn ñeán noù, khaû naêng chi traû cuûa hoï theá naøo, nhöõng saûn phaåm, dòch vuï saün coù treân thò tröôøng ñang ôû möùc ñoä naøo (soá löôïng tieâu thuï, giaù caû, chaát löôïng)… + Taäp trung vaøo thò tröôøng naøo? Tröôùc heát ngöôøi khôûi nghieäp choïn thò tröôøng theo vuøng ñòa lyù, sau ñoù choïn thò tröôøng theo ñoái töôïng tieâu duøng trong vuøng ñoù. Böôùc 2 laø phaân tích tình hình. Ta söû duïng thoâng tin thöù caáp coù ñöôïc ñeå naém baét tình hình chung, sau ñoù môùi xaùc ñònh nhöõng gì caàn nghieân cöùu chi tieát ñeå tieán haønh ñieàu tra. Böôùc 3 laø thu thaäp döõ lieäu sô caáp. Ñaây laø böôùc khoù khaên vaø maát nhieàu coâng söùc nhaát trong quaù trình nghieân cöùu thò tröôøng. Böôùc naøy yeâu caàu phaûi laøm chu ñaùo, chính xaùc môùi haïn cheá ñöôïc ruûi ro sau naøy. Ñeå nghieân cöùu thò thò tröôøng tìm ra nhu caàu ta coù theå söû duïng nhöõng caùch sau: + Phaùt phieáu thaêm doø ñeán nhöõng ñoái töôïng khaùch haøng mình höôùng tôùi. + Phoûng vaán qua ñieän thoaïi. + Ñaêng thoâng tin, coâng duïng veà saûn phaåm, dòch vuï treân trang web, baùo, ñaøi hay dieãn ñaøn naøo ñoù ñeå nhaän phaûn hoài cuûa khaùch haøng tieàm naêng (ñoái vôùi saûn phaåm, dòch vuï chöa coù treân thò tröôøng)

+ Laøm coäng taùc vieân cho moät haõng kinh doanh saûn phaåm, dòch vuï töông töï. + Thaûo luaän vôùi nhöõng nhaø chuyeân moân ñeå tìm söï phaûn bieän. Vaø coøn nhieàu phöông phaùp khaùc tuyø theo töøng maët haøng vaø ñoái töôïng khaùch haøng ñeå ta tieán haønh khaûo saùt. Thaäm chí laø kieåm thuøng raùc ñeå xaùc ñònh nhöõng nhaõn hieäu, möùc ñoä tieâu duøng cuûa khaùch haøng. Böôùc 4 laø dieãn giaûi döõ lieäu, khi döõ lieäu ñaõ ñöôïc thu thaäp ta ñi phaân tích noù vaø ñöa ra keát quaû, ñeå phaân tích döõ lieäu ta duøng caùc phöông phaùp thoáng keâ, phaàn meàm thoáng keâ ñeå hoã trôï ñöa ra keát quaû. Böôùc 5 laø giaûi quyeát vaán ñeà. Töø vieäc thu thaäp vaø phaân tích treân ta coù ñöôïc caùc phöông aùn vaø tìm ra phöông aùn toát nhaát cho quyeát ñònh khôûi söï DN cuûa mình. Qua ñoù ta coù theå xaùc ñònh saûn phaåm, loaïi hình doanh nghieäp, teân doanh nghieäp… Sô ñoà 3.1 Phaân khuùc, löïa choïn thò tröôøng muïc tieâu

Trong phaàn naøy ta laáy ví duï coâng ty Minh Hieáu, töø yù töôûng kinh doanh ñeán nghieân cöùu thò tröôøng. Naêm 2005, baét ñaàu töø vieäc caùc coâng ty thöùc aên coâng nghieäp cung caáp caùc khaåu phaàn aên cho coâng nhaân trong caùc khu coâng nghieäp, caùc khaåu phaàn aên raát bình daân vaø coù phaàn khoâng ngon vaø khoâng veä sinh. Qua baùo, ñaøi Minh Hieáu nhaän thaáy coù haøng chuïc ngaøn nhaân vieân vaên phoøng ôû caùc toøa nhaø vaên phoøng ôû Haø Noäi phaûi aên tröa ôû ngoaøi, anh ñaõ tieán haønh khaûo saùt thò tröôøng vaø xaùc ñònh caùc vaán ñeà sau: - Xaùc ñònh thò tröôøng kinh doanh laø taïi Thaønh phoá Haø Noäi, cuï theå laø caùc toøa nhaø vaên phoøng, khaùch haøng tieàm naêng laø caùc nhaân vieân vaên phoøng. - Maët haøng kinh doanh laø khaåu phaàn aên vôùi thöïc ñôn ña daïng coù chaát löôïng cao. - Phöông thöùc giao haøng laø coù caùc nhaân vieân giao haøng ñeán taän nôi. - Qua quan saùt thaáy ñoái thuû caïnh tranh coøn raát ít, chæ coù moät soá tieäm côm vaên phoøng coá ñònh taïi trung taâm, chöa coù dòch vuï giao haøng taän nôi theo yeâu caàu.

Phaân tích TT thaønh caùc nhoùm khaùch haøng coù cuøng nhu caàu

Phaân khuùc coù theå ño löôøng vaø tieáp caän ñöôïc.

Xaùc ñònh phaân khuùc coù nhu caàu ñöôïc ñaùp öùng.

Phaân khuùc coù tieàm naêng pt toát

Phaân khuùc chöa ñöôïc quan taâm

PK phuø hôïp vôùi khaû naêng cuûa DN

CHOÏN LÖÏA PHAÂN KHUÙC CHO DOANH NGHIEÄP

Töø ñoù Minh Hieáu ñi ñieàu tra baèng caùch phaùt phieáu ñieàu tra taïi caùc toøa nhaø vaên phoøng, taäp hôïp laïi ñöôïc keát quaû raát khaû quan, raát nhieàu nhaân vieân ngaïi ra ngoaøi aên tröa vì nhieàu lyù do nhö naéng, möa, maát thôøi gian, khoâng coù nhieàu thöïc ñôn ñeå löïa choïn…Vôùi caùch laøm treân, Minh Hieáu ñaõ xaùc ñònh ñöôïc maët haøng ñeå kinh doanh vaø phöông thöùc baùn haøng. 3.1.2.2 Keá hoaïch saûn phaåm vaø dòch vuï Ñaây laø böôùc tieáp theo cuûa böôùc nghieân cöùu thò tröôøng. Sau khi moâ taû saûn phaåm vaø ñi ñieàu tra, töø nhöõng yeâu caàu cuûa khaùch haøng tieàm naêng, ta choïn saûn phaåm vaø thieát keá chuùng theo nhöõng böôùc sau: Böôùc 1: Toùm taét saûn phaåm, dòch vuï ñöôïc chaøo baùn, cung caáp Trong ñoù, xaùc ñònh nhöõng ñaëc ñieåm cuûa saûn phaåm, moâ taû vaén taét veà saûn phaåm nhö kích côõ, maøu saéc, hình daùng hoaëc ñaëc ñieåm dòch vuï ñöôïc cung caáp. Giôùi thieäu nhöõng coâng duïng, lôïi ích…duø ñoù laø moät saûn phaåm, dòch vuï môùi hoaëc ñaõ coù treân thò tröôøng. Töø yù töôûng kinh doanh, ta ñaõ hình thaønh trong ñaàu veà saûn phaåm, dòch vuï seõ kinh doanh, vôùi vieäc moâ taû chi tieát saûn phaåm noùi treân, keát hôïp vôùi nghieân cöùu ñieàu tra thò tröôøng, ta taäp hôïp laïi vaø tieáp tuïc chænh söûa cho baûn keá hoaïch kinh doanh cuûa mình. Böôùc 2: Thieát laäp moät chöông trình cuï theå ñeå phaùt trieån saûn phaåm môùi. Chöông trình cuï theå tuøy theo töøng loaïi saûn phaåm maø ta thieát keá chöông trình phuø hôïp. Ñeà taøi naøy khoâng theå ñöa ra moät chöông trình cuï theå vì yeâu caàu quy trình cho moãi loaïi saûn phaåm khaùc seõ khaùc nhau, nhöng vaán thieát keá kyõ thuaät luoân ñöôïc chuù yù ñaàu tieân. + Thieát keá kyõ thuaät. YÙ töôûng veà moät saûn phaåm môùi seõ ñöôïc chuyeån hoùa thaønh moät saûn phaåm thaät. Trong giai ñoaïn naøy, ngoaøi nhöõng ñaëc tính kyõ thuaät cuûa saûn phaåm, ta phaûi nghieân cöùu vaø xaùc ñònh bao goùi vaø caùc ñaëc tính phi vaät chaát cuûa saûn phaåm vaø phaûi theå hieän ñoàng thôøi 3 chöùc naêng: Baûo quaûn, Thoâng tin vaø Thaåm myõ. Trong vieäc thieát keá saûn phaåm caàn mua taát caû nhöõng saûn phaåm cuøng loaïi coù treân thò tröôøng veà ñeå laøm thí nghieäm, phaân tích ñeå so saùnh vaø ñaùnh giaù saûn phaåm cuûa mình. + Saûn xuaát thöû vaø thöû nghieäm trong boä phaän kyõ thuaät coâng ty. Tröôùc khi ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng thì vieäc thöû nghieäm do boä phaän kyõ thuaät trong coâng ty tieán haønh vaø so saùnh vôùi tieâu chuaån kyõ thuaät vaø caùc saûn phaåm khaùc laø vieäc laøm baét buoäc tröôùc khi thöû nghieäm ngoaøi thò tröôøng. Böôùc 3: Thöû nghieäm trong ñieàu kieän thò tröôøng. Trong giai ñoaïn naøy, thöû nghieäm ñoái vôùi thò tröôøng, thöû nghieäm söû duïng saûn phaåm vaø caùc thöû nghieäm thöông maïi khaùc seõ ñöôïc thöû nghieäm trong nhöõng vuøng ñòa lyù giôùi haïn nhaèm tìm hieåu söï phaûn öùng cuûa khaùch haøng cuõng nhö baïn haøng. Keát quaû

cuûa quaù trình thöû nghieäm saûn phaåm trong ñieàu kieän thò tröôøng ñöôïc söû duïng ñeå hoaøn thieän nhöõng döï baùo veà doanh soá baùn vaø lôïi nhuaän. Ngoaøi ra, moät cuoäc thöû nghieäm thò tröôøng toát chaéc chaén seõ laø nguoàn thoâng tin ñaùng tin caäy nhaát veà khaû naêng thaønh coâng cuûa saûn phaåm. Böôùc 4: Quyeát ñònh saûn xuaát haøng loaït vaø tung saûn phaåm ra thò tröôøng. Ñeán giai ñoaïn naøy, doanh nghieäp ñaõ coù moät yù töôûng ñuùng ñaén veà moät saûn phaåm môùi. Caùc cuoäc nghieân cöùu cho thaáy saûn phaåm naøy coù theå soáng ñöôïc, hôn nöõa, doanh nghieäp muoán ñaùnh baïi ñoái thuû caïnh tranh. Vaán ñeà quan troïng ôû ñaây laø laøm theá naøo tung saûn phaåm ra thò tröôøng nhanh vaø coù hieäu quaû. Ñeå phaùt trieån saûn phaåm thaønh coâng, doanh nghieäp caàn chuù troïng vaøo nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn sau: + Söï raøng buoäc veà tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät vaø tieán boä veà maët kinh teá. Ngöôøi ta thöôøng gaëp saûn phaåm coù söï tieán boä ñaùng keå veà maët kyõ thuaät nhöng laïi chöa coù söï tieán boä veà maët kinh teá, chaúng haïn saûn phaåm môùi coù coâng duïng, tính naêng hoaøn hieän hôn saûn phaåm hieän coù nhöng thôøi haïn nghieân cöùu keùo daøi, chi phí lôùn neân giaù baùn cao hoaëc naûy sinh söï phöùc taïp trong söû duïng seõ daãn ñeán thaát baïi + Söï ruûi ro vaø tính maïo hieåm trong phaùt trieån saûn phaåm môùi. Maëc duø coù nghieân cöùu thò tröôøng, khaùch haøng vaø ñoái thuû caïnh tranh nhöng nhöõng ruûi ro trong vieäc kinh doanh saûn phaåm môùi luoân hieän höõu. + Nhöõng raøng buoäc veà taøi chính cho vieäc phaùt trieån saûn phaåm môùi. Phaùt trieån saûn phaåm môùi bao giôø cuõng ñoøi hoûi veà taøi chính. Vôùi caùc doanh nghieäp quyeát taâm thöïc hieän phaùt trieån saûn phaåm môùi caàn phaûi daønh moät ngaân saùch thoûa ñaùng cho vieäc thöïc hieän caùc coâng vieäc khaùc nhau cuûa quaù trình phaùt trieån saûn phaåm. Sô ñoà 3.2: Quaù trình phaùt trieån saûn phaåm môùi.

YÙ töôûng chung

Löïa choïn yù töôûng

Soaïn thaûo/ thaåm ñònh döï aùn sp môùi

Thieát keá kyõ thuaät

Laøm marketing thöû nghieäm

Saûn xuaát haøng loaït

Ñöa ra thò tröôøng

Vieäc choïn saûn phaåm kinh doanh laø böôùc laøm ñaàu tieân cuûa haàu heát caùc doanh nghieäp. Böôùc naøy cuõng coù theå laø böôùc xaùc ñònh ñaàu tieân ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ töøng laøm vieäc lieân quan ñeán saûn phaåm, dòch vuï ñoù neân coù chuyeân moân saâu veà noù, vaán ñeà laø ñi tìm hieåu thò tröôøng ñeå tieán haønh kinh doanh cho thuaän lôïi. Do ñoù, hai böôùc choïn saûn phaåm vaø nghieân cöùu thò tröôøng coù theå laøm tröôùc, laøm sau tuøy theo söï am hieåu cuûa moãi ngöôøi vaø ñaëc thuø cuûa töøng ngaønh ngheà, coù theå keát hôïp caû hai böôùc treân xen keõ nhieàu laàn ñeán khi xaây döïng ñöôïc moät saûn phaåm phuø hôïp ñeå kinh doanh. Trong quaù trình phaùt trieån saûn phaåm phaûi bieát ñöôïc öu theá cuûa saûn phaåm cuûa coâng ty so vôùi cuûa ñoái thuû caïnh tranh. Coâng ty Minh Hieáu ñaõ cheá bieán saûn phaåm cuûa mình coù chaát löôïng cao so vôùi caùc dòch vuï baùn haøng di ñoäng hay caùc dòch vuï baùn haøng aên nhanh khaùc trong thaønh phoá. Thoâng qua moät soá baøi vieát treân taïp chí, qua ñieàu tra caùc cöûa haøng aên nhanh ôû khu vöïc, saûn phaåm cuûa coâng ty 100% nguyeân chaát vôùi khoaûng 30% caùc moùn aên vaø khaåu phaàn aên coù haøm löôïng chaát beùo thaáp, ít hôn 4g chaát beùo moãi thöïc ñôn. Thoâng tin veà tyû leä dinh döôõng cuõng ñöôïc cung caáp vaø tö vaán cho khaùch haøng. Minh Hieáu luoân taïo ra thöïc ñôn khaùc nhau haøng tuaàn, söï thay ñoåi thöïc ñôn theo muøa raát roõ reät ôû Haø Noäi nhö ñoà haàm vaø ñoà uoáng noùng trong muøa ñoâng, suùp, rau xanh vaø ñoà uoáng laïnh trong muøa heø. Saûn phaåm cuûa Minh Hieáu taát caû ñeàu nguyeân chaát vôùi caùc bao goùi veä sinh, khoâng duøng phaåm maøu, chaát phuï gia hay chaát baûo quaûn. Caùc nhaân vieân giao haøng cuûa Minh Hieáu ñöôïc ñaøo taïo cung caùch phuïc vuï vaø luoân yù thöùc veà veä sinh an toaøn thöïc phaåm, keå caû veà hình thöùc beân ngoaøi. Chính nhöõng yeáu toá keå treân ñaõ giuùp coâng ty Minh Hieáu khôûi nghieäp thaønh coâng vaø taêng tröôûng khaù. 3.1.2.3 Keá hoaïch taøi chính. a. Xaùc ñònh soá voán caàn thieát ban ñaàu

Nguoàn taøi chính luoân laø vaán ñeà khoù khaên ñoái vôùi caùc DNVVN, nhaát laø caùc doanh nghieäp môùi thaønh laäp ôû Vieät Nam. Ñeå ñaûm baûo coù ñuû löôïng tieàn ñeå khôûi nghieäp vaø cho hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp, ngöôøi khôûi nghieäp phaûi döïa vaøo keá hoaïch kinh doanh vaø chuaån bò löôïng voán caàn thieát. Khi laäp xong baûn keá hoaïch kinh doanh, ngöôøi khôûi nghieäp phaûi bieát mình caàn bao nhieâu tieàn, khoâng thöïc söï caàn thieát phaûi huy ñoäng tieàn lôùn hôn nhieàu so vôùi keá hoaïch kinh doanh döï ñònh. Ñeå xaùc ñònh soá tieàn caàn thieát ban ñaàu ta chia ra töøng böôùc nhoû ñeå xem xeùt. - Mua haøng vaø haøng toàn kho. Thôøi haïn thanh toaùn cho vieäc mua nguyeân vaät lieäu cuõng coù theå laøm giaûm löôïng tieàn caàn thieát ban ñaàu neáu ta caân ñoái ñöôïc vôùi thu tieàn baùn haøng. - Tieàn thueâ vaø traû löông.

Moät soá khoaûn tieàn thueâ ta ñaõ xaùc ñònh ñöôïc trong quaù trình khaûo saùt. Nhöõng soá tieàn naøy ta hoaøn toaøn coù theå tieân lieäu. - Mua thieát bò vaø ñoà duøng vaên phoøng. Hieän nay, thueâ taøi chính laø moät caùch tieát kieäm khoaûn tieàn ban ñaàu khi khôûi nghieäp. Raát nhieàu dòch vuï cho thueâ maùy moùc thieát bò, nhaø xöôûng, nhaát laø caùc thieát bò vaên phoøng, maùy tính, phöông tieän vaän taûi… - Mua saém cho vieäc kinh doanh, hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Taát caû caùc hoaït ñoäng ngöôøi khôûi nghieäp neân öu tieân cho caùc khoaûn baét buoäc phaûi traû tieàn maët vaø xem xeùt laïi nhöõng khoaûn coù theå thanh toaùn baèng phöông thöùc khaùc, neáu laø caùc ñaïi lyù phaân phoái, caùc coâng ty thöông maïi luoân coù ñöôïc caùc nhaø cung caáp taøi trôï voán baèng hình thöùc thaønh toaùn goái ñaàu. - Quaûn lyù chi phí trong hoaït ñoäng kinh doanh, nhaát laø khaâu mua haøng, caàn laäp ra moät quy trình quaûn lyù mua haøng nghieâm nghaët. b. Phaân tích ñieåm hoaø voán

Ñaây laø möùc saûn xuaát kinh doanh maø doanh nghieäp caàn leân keá hoaïch ñeå bieát ñöôïc möùc lôïi nhuaän vaø coù caùc keá hoaïch khaùc cho doanh nghieäp, nhaát laø keá hoaïch taøi chính. Ñieåm naøy coù theå ñöôïc tính toaùn baèng giaù trò saûn löôïng saûn xuaát hoaëc doanh thu. Döï kieán ñieåm hoøa voán döïa treân phaân tích thò tröôøng ta ñaõ laøm ñeå döï truø veà saûn löôïng tieâu thuï trong moät kyø nhaát ñònh. Xaùc ñònh ñöôïc chi phí vaø tính toaùn giaù baùn saûn phaåm. Quy trình ñònh giaù baùn saûn phaåm ñöôïc moâ taû trong sô ñoà sau: Sô ñoà 3.3 Moâ taû tieán trình ñònh giaù baùn saûn phaåm.

+ Loã, laõi döï kieán Baûn baùo caùo loã, laõi cho bieát keát quaû cuûa hoaït ñoäng kinh doanh trong moät thôøi gian nhaát ñònh. + Döï kieán löu chuyeån tieàn maët

Xaùc ñònh muïc tieâu ñònh giaù

Löïa choïn chính saùch giaù vaø phöông phaùp ñònh giaù

Phaân tích ñoái thuû caïnh tranh

Phaân tích chi phí

Phaân tích löôïng caàu thò tröôøng

Ñöa ra möùc giaù cuoái cuøng. Ño löôøng thò tröôøng vaø thay ñoåi giaù theo töøng tình huoáng

Baùo caùo löu chuyeån tieàn maët cho bieát caùc nguoàn ñaàu vaøo vaø vieäc söû duïng tieàn trong kinh doanh trong voøng moät naêm. Baèng caùch laäp keá hoaïch veà löu chuyeån tieàn, baïn seõ döï tính ñöôïc khi naøo baïn caàn tieàn maët boå sung, ñöa ra nhöõng khaû naêng coù theå vaø höôùng giaûi quyeát. Neáu vay töø ngaân haøng baïn seõ phaûi coù keá hoaïch löu chuyeån tieàn maët. Caùc vaán ñeà cuûa keá hoaïch kinh doanh maø ngöôøi khôûi nghieäp thöôøng thaáy khoù khaên hôn caû laø phaàn marketing vaø taøi chính. Ñaây laø hai phaàn phaûi ñöôïc laøm kyõ vaø tính toaùn caùc giaû ñònh ñeå coù ñöôïc moät baûn keá hoaïch kinh doanh hoaøn haûo. • Nhöõng vieäc caàn laøm ñeå kieåm soaùt doøng tieàn. - Chuaån bò caùc baûn baùo caùo ñònh kyø, ít nhaát laø haøng thaùng hoaëc thaäm chí laø haøng tuaàn. - Theo doõi tyû leä phaàn traêm cuûa caùc chæ tieâu, caàn bieát ñöôïc caùc möùc chæ tieâu chuaån cuûa ngaønh mình ñang hoaït ñoäng vaø toát hôn neáu bieát ñöôïc cuûa ñoái thuû caïnh tranh, nhaát laø tyû leä nôï treân doanh thu. - So saùnh baùo caùo thu nhaäp cuûa kyø naøy vôùi kyø tröôùc ñoù. - Ngay töø ban ñaàu, caàn duy trì toát heä thoáng kieåm soaùt noäi boä. Haõy hoïc caùch thöùc ñang ñöôïc söû duïng trong lónh vöïc lieân quan ñeå ngaên ngöøa söï thieáu trung thöïc vaø thaát thoaùt. Söï thaát thoaùt coù theå do voâ tình hay coá yù, nhöõng chi phí kieåm soaùt ban ñaàu coù theå cao so vôùi nhöõng toån thaát nhöng vieäc ñoù laø höõu ích traùnh nhöõng toån thaát lôùn hôn vaø nhöõng heä luïy cuûa noù trong töông lai. - Khoâng uûy thaùc vieäc kyù seùc, chi tieàn hay yeâu caàu mua haøng. - Haõy nghi nhôù raèng khaû naêng thanh toaùn khoâng ñoàng nghóa vôùi vieäc kieám tieàn, baïn coù theå kinh doanh coù laõi treân soå saùch nhöng vaãn coù theå phaù saûn neáu thieáu tieàn maët. Haõy hoïc vaø thöïc hieän caùc bieän phaùp kieåm soaùt doøng tieàn. - Haõy nhìn veà töông lai vaø lieät keâ nhöõng nhu caàu taøi chính cuûa doanh nghieäp veà baát ñoäng saûn, maùy moùc, thieát bò, nhaân vieân vaø voán löu ñoäng. - Boá trí toát caùc nguoàn löïc taøi chính tröôùc khi xuaát hieän nhu caàu veà noù. • Nhöõng ñieàu caàn chuù yù khi laäp baùo caùo löu chuyeån tieàn teä. - Caàn ñöôïc tieán haønh bôûi boä phaän keá toaùn coù kinh nghieäm vaø tin caäy. - Tính toaùn nhöõng taùc ñoäng muøa vuï laøm cho doanh soá taêng baát thöôøng ñeå döï truø moät khoaûn tieàn töông öùng vôùi hoaït ñoäng kinh doanh gia taêng. - Löu yù nhöõng khoaûn thu nhaäp vaø chi phí khaùc vôùi nhöõng con soá lôùn maø coäng doàn laïi khoâng coù thoâng tin thuyeát minh veà nhöõng khoaûn ñoù. - Neân taùch bieät nguoàn tieàn vaø söû duïng tieàn vì ñieàu naøy noùi leân doanh nghieäp laáy tieàn töø ñaâu vaø söû duïng tieàn nhö theá naøo? Baûn keá hoaïch kinh doanh nhö laø moät baûn khung caùc chöông trình haønh ñoäng cho doanh nghieäp. Noù khoâng phaûi laø baát bieán maø phaûi ñöôïc ñieàu chænh, boå sung trong

suoát quaù trình thaønh laäp doanh nghieäp, vì vaäy, baûn keá hoaïch kinh doanh toát nhaát laø gaén vôùi nhöõng muïc tieâu ngaén haïn vaø coù ñieàu chænh trong quaù trình thöïc hieän vì treân thöïc teá coù theå phaûi thay ñoåi raát nhieàu trong quaù trình thöïc hieän. Veà keá hoaïch taøi chính, coâng ty Minh Hieáu ñaõ döï tính chi tieát moïi khoaûn phí vaø döï ñoaùn taêng tröôûng. Chính vì nghieân cöùu kyõ thò tröôøng vaø döï ñoaùn ñuùng xu höôùng tieâu duøng neân baûn keá hoaïch veà taøi chính, doanh thu, chi phí cuõng töông ñoái saùt vôùi thöïc teá vaø ít gaëp phaûi nhöõng vaán ñeà lôùn phaùt sinh ngoaøi döï kieán. Baûng keá hoaïch doanh thu, laõi (loã) xem phuï luïc 3.1 c. Xaùc ñònh nguoàn tieàn coù theå huy ñoäng

- Tieàn tieát kieäm caù nhaân. Ngöôøi khôûi nghieäp caàn thieát phaûi coù moät khoaûn voán caù nhaân ban ñaàu, nguoàn voán ñoù höõu ích cho vieäc kinh doanh vaø laø ñaûm baûo ñeå huy ñoäng theâm phaàn voán töông öùng. - Tieàn huy ñoäng töø baïn beø, ngöôøi thaân trong gia ñình vaø ñoái taùc. Vôùi yù töôûng kinh doanh vaø baûn keá hoaïch kinh doanh hoaøn chænh, keát hôïp vôùi uy tín, ngöôøi khôûi nghieäp coù theå huy ñoäng nguoàn voán töø ngöôøi thaân. Ñaây laø nguoàn voán raát höõu ích vì coù theå khoâng coù chi phí söû duïng voán vaø khoâng coù nhieàu söùc eùp veà nôï naàn vaø haïn thanh toaùn. - Tieàn vay töø caùc toå chöùc. Caùc ngaân haøng thöôøng khoâng cho caùc doanh nghieäp vay khôûi nghieäp, nhöng cuõng coù moät vaøi tröôøng hôïp coù theå taän duïng töø caùc quyõ hoã trôï doanh nghieäp hay söï baûo laõnh cuûa hoï, nhöõng khoaûn vay naøy phaûi coù nhöõng khoaûn theá chaáp töông öùng. Moãi khoaûn tín duïng coù nhöõng maët maïnh vaø maët yeáu khaùc nhau, chi phí söû duïng cuõng khaùc nhau, caùch toát nhaát laø nhöõng khoaûn vay phaûi töông öùng vôùi voán töï coù. Caùc nguoàn tieàn vaø ñieàu kieän keøm theo xem phụ lục 3.2

d. Moät soá ñieåm caàn löu yù khi vay tieàn

Coâng vieäc ñaàu tieân laø phaûi bieát ngöôøi cho vay muoán gì, töø ñoù ñeå bieát caùch thuyeát phuïc ngöôøi cho vay. Ñoái vôùi khoaûn vay kinh doanh, nhöõng thöù caàn thieát ñeå laøm hoà sô vay tieàn thöôøng laø: - Caùc baûn baùo caùo taøi chính cuûa doanh nghieäp - Baûn keá hoaïch kinh doanh vôùi phaàn ngaân saùch vaø döï baùo - Caùc baûn baùo caùo taøi chính caù nhaân - Baùo caùo thueá vaø hoaøn thueá Ñoái vôùi ngöôøi khôûi söï doanh nghieäp, chöa coù caùc baùo caùo treân thì moät baûn keá hoaïch kinh doanh chi tieát laø caàn thieát cho hoà sô vay tieàn Neáu naém chaéc keá hoaïch kinh doanh vaø coù keá hoaïch traû nôï thì seõ thuyeát phuïc hôn vôùi caùc khoaûn vay.

Caùc khoaûn tieàn vay laø caùc khoaûn luoân taïo cho ta moät söùc eùp traû nôï nhöng noù cuõng coù nhöõng höõu ích nhaát ñònh. Baèng nhöõng khoaûn vay ñoù, chuùng ta ñöôïc giaùm saùt vaø caûnh baùo töø nhöõng chuyeân gia veà hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp vaø vieäc coù söû duïng tieàn ñuùng muïc ñích hay khoâng. Ñieàu naøy giuùp doanh nghieäp taän duïng ñöôïc söï tö vaán coù giaù trò maø khoâng toán keùm, giuùp caûnh baùo sôùm nhöõng ruûi ro maø ta coù theå khoâng nhaän bieát ñöôïc. Theo phaân tích ôû chöông II, doanh nghieäp phaûi raát chuû ñoäng trong vieäc tìm kieám hoã trôï töø cô quan chöùc naêng vaø caùc toå chöùc, muoán vaäy, doanh nghieäp phaûi naêng tham gia caùc hieäp hoäi, toå chöùc ñeå coù theå bieát thoâng tin vaø ñöôïc trôï giuùp kòp thôøi, nhaát laø veà taøi chính. e. Quaûn lyù ruûi ro

Boû tieàn ra kinh doanh luoân gaén lieàn vôùi ruûi ro, vôùi moãi keá hoaïch döï ñònh khi ñi vaøo thöïc teá luoân coù nhöõng sai leäch, coù theå theo höôùng toát hôn maø cuõng coù theå xaáu hôn. Xaùc suaát xaûy ra xaáu hôn luoân phaûi ñöôïc döï truø ñeå coù khaû naêng öùng phoù khi noù xaûy ra. Ñaây chính laø khaû naêng laõnh ñaïo, toå chöùc doanh nghieäp maø baïn xaây döïng. Chuùng ta khoù coù theå nhaän bieát vaø phaûn öùng kòp thôøi vôùi taát caû caùc cô hoäi vaø ruûi ro neáu chæ döïa vaøo caûm tính. Ngoaøi söï linh caûm toát veà kinh doanh, ngaøy nay söï bieán ñoåi khoâng ngöøng cuûa xaõ hoäi vaø moâi tröôøng coøn ñoøi hoûi baïn phaûi bieát tieáp caän moät caùch coù heä thoáng, neáu khoâng veà laâu daøi, doanh nghieäp khoù coù theå thaønh coâng. Vôùi keá hoaïch kinh doanh caøng chi tieát, döïa treân nghieân cöùu thò tröôøng saâu thì ruûi ro caøng ít vaø deã daøng hôn trong vieäc vay voán kinh doanh töø caùc toå chöùc vaø caùc nhaø cung caáp. Ñeå quaûn lyù ruûi ro, nhöõng vaán ñeà caàn löôøng tröôùc laø: - Keá hoaïch tieâu thuï khoâng thöïc hieän ñöôïc nhö döï toaùn. - Xu theá cuûa ngaønh suït giaûm, chính saùch vó moâ thay ñoåi hoaëc bieán ñoäng veà tình hình kinh teá, chính trò, xaõ hoäi. - Chi phí saûn xuaát kinh doanh, baùn haøng, thieát keá, hao huït cao hôn so vôùi ñònh möùc ban ñaàu do laïm phaùt, taêng giaù… - Nguoàn cung öùng khoâng ñuùng nhö khaûo saùt ban ñaàu hoaëc nhaø cung caáp, nhaø trung gian gaây aùp löïc leân doanh nghieäp. - Ñoái thuû caïnh tranh maïnh hôn tung saûn phaåm toát hôn vaø giaù caû thaáp hôn ñeå caïnh tranh. - Nhu caàu, sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng thay ñoåi - Caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét ñeå thu huùt nhaân taøi daãn ñeán chi phí tieàn löông quaù cao vaø coøn nhieàu ruûi ro khaùc, nhaát laø ñoái vôùi caùc doanh nghieäp nhoû, caùc cô sôû kinh doanh môùi nhö moät soá “leä laøng” vaø nhöõng ñe doaï töø nhöõng “theá löïc ñen” - Döï baùo sôùm.

Vôùi caùc doanh nghieäp lôùn, coù caùc phoøng ban chuyeân traùch vaø thöôøng xuyeân coù thoâng tin qua laïi neân vieäc döï baùo sôùm laø thöôøng xuyeân, nhöng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp nhoû chöa coù ñöôïc ñieàu naøy thì chuû doanh nghieäp phaûi döï baùo sôùm ñöôïc caùc ruûi ro. Neáu döï baùo muoän thì noù ñaõ xaûy ra vaø vieäc baïn phaûi laøm laø haïn cheá thieät haïi, neáu döï baùo quaù muoän thì khi ñoù baïn ñang ñoái phoù vôùi khuûng hoaûng. Doanh nghieäp neân coù söï nhìn nhaän, ñaùnh giaù caùc ruûi ro coù theå vaø tính chuùng nhö nhöõng chi phí giaû ñònh. Moãi moät böôùc cuûa keá hoaïch kinh doanh neân coù döï tính nhöõng ruûi ro ñi keøm vaø bieän phaùp khaéc phuïc, ñoái phoù. Vôùi caùc doanh nghieäp nhoû, ruûi ro bò baét chöôùc saûn phaåm, dòch vuï vaø caïnh tranh laïi vôùi doanh nghieäp laø raát lôùn, caàn khai thaùc söï naêng ñoäng saùng taïo. Neân döï truø nhieàu phöông aùn kinh doanh vaø nhieàu maët haøng ñoùn ñaàu thò tröôøng. Ví duï, chuïc naêm tröôùc Phuù Thaønh ñaõ ñi ñaàu trong vieäc kinh doanh dòch vuï vaø thieát bò aûnh kyõ thuaät soá, ñeán khi thò tröôøng caïnh tranh quaù nhieàu thì Phuù Thaønh laø ngöôøi ñaàu tieân kinh doanh maùi hieân di ñoäng. - Baûo hieåm. Ngaøy nay, caùc dòch vuï baûo hieåm raát ña daïng maø thoûa maõn haàu heát nhu caàu cuûa con ngöôøi. Noùi ñeán ruûi ro, ngöôøi ta nghó ngay ñeán baûo hieåm, vôùi caùc doanh nghieäp thì baûo hieåm laø khoâng theå thieáu trong tình hình bieán ñoäng hieän nay, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng lónh vöïc kinh doanh coù nhieàu ruûi ro nhaát nhö nhöõng chaát deã chaùy noå, nhöõng vuøng hay coù thieân tai… Ñeå haïn cheá ruûi ro vaø maát maùt, doanh nghieäp neân choïn dòch vuï baûo hieåm nhö: - Baûo hieåm taøi saûn - Baûo hieåm tieàn vay, ñaàu tö - Baûo hieåm tai naïn lao ñoäng Ngoaøi caùc khoaûn baûo hieåm baét buoäc, caùc khoaûn baûo hieåm caàn ñöôïc tính toaùn kyõ ñeå vöøa ñaûm baûo an toaøn cho hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp, vöøa giaûm bôùt chi phí khoâng caàn thieát. Neân laäp moät danh muïc caàn mua saém vaø nhu caàu taøi chính cho hoaït ñoäng naêm ñaàu tieân baèng vieäc neâu leân nhöõng giaû ñònh quan troïng veà caùc keát quaû kinh doanh nhö doanh thu, chi phí… 3.1.2.4 Keá hoaïch nhaân söï vaø toå chöùc doanh nghieäp a. Keá hoaïch nhaân söï

■ Keá hoaïch tuyeån duïng Ñoái vôùi caùc DNVVN, laøm sao ñeå coù ñöôïc moät löïc löôïng lao ñoäng oån ñònh, coù chaát löôïng vaø coù theå ñem laïi lôïi theá so saùnh laø töông ñoái khoù vì moâi tröôøng cuûa caùc DNVVN noùi chung chöa thöïc söï haãp daãn nhöõng ngöôøi taøi, nhaát laø böôùc ñaàu hình

thaønh doanh nghieäp phaûi caàn nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu caùc boä phaän coù naêng löïc, kinh nghieäm ñeå giuùp doanh nghieäp ñi ñuùng höôùng. Treân nhöõng yeâu caàu ñoù, quy trình thieát laäp heä thoáng quaûn trò coâng vieäc ñöôïc thöïc hieän theo caùc böôùc sau: + Xaùc ñònh noäi dung cuûa nhöõng coâng vieäc caàn laøm vaø muïc tieâu caàn ñaït ñeán. + Thu thaäp vaø phaân tích thoâng tin coù lieân quan ñeán coâng vieäc, ñöa ra moät ñònh möùc coâng vieäc, ñaùnh giaù naêng löïc con ngöôøi phuø hôïp vôùi coâng vieäc. + Thieát keá coâng vieäc thaønh nhöõng phaàn vieäc mang noäi dung cuï theå, coù coâng cuï ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä hoaøn thaønh + Xaây döïng caùc phöông aùn toå chöùc, thöïc hieän coâng vieäc + Löïa choïn phöông aùn toát nhaát cho coâng ty + Toå chöùc thöïc hieän, ñaùnh giaù vaø ñieàu chænh cho phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá. + Ruùt kinh nghieäm ñeå hoaøn thieän daàn cô caáu toå chöùc coâng vieäc Yeáu toá ñeå hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc ñöôïc theå hieän qua sô ñoà sau: Sô ñoà 3.4 Hoaïch ñònh nguoàn nhaân söï

■ Keá hoaïch ñaøo taïo Ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc laø quaù trình hoïc taäp laøm cho ngöôøi lao ñoäng coù theå thöïc hieän ñöôïc chöùc naêng, nhieäm vuï coù hieäu quaû hôn trong coâng taùc cuûa hoï. Sau khi hoaïch ñònh nhaân söï vaø tuyeån duïng, caùc doanh nghieäp cuõng phaûi leân keá hoaïch ñaøo taïo cho phuø hôïp vôùi muïc tieâu coâng vieäc cuûa doanh nghieäp mình. Keá hoaïch ñaøo taïo thöïc hieän qua caùc böôùc sau: - Phaân loaïi hình thöùc ñaøo taïo cho phuø hôïp vôùi thöïc tieãn coâng vieäc cuûa töøng thôøi kyø. - Xaây döïng vaø thöïc hieän moät keá hoaïch phaùt trieån nguoàn nhaân löïc cuûa toaøn doanh nghieäp baèng nhöõng hoaït ñoäng phaùt trieån vaø ñaøo taïo coù toå chöùc cuûa nhöõng nhoùm

Yeâu caàu

Chöùc danh

Ñieàu kieän laøm vieäc Keát hôïp nhu caàu vaø ñieàu kieän

ÖÙng vieân

Ñaëc ñieåm

Thích öùng ?

khaùc nhau, thöïc hieän phaân tích, ñaùnh giaù nhu caàu ñaøo taïo cuûa ngöôøi lao ñoäng ôû moïi trình ñoä. - Chuaån bò chuyeân gia ñeå quaûn lyù, ñieàu khieån vaø ñaùnh giaù chöông trình ñaøo taïo. - Xaây döïng moät phöông aùn ngheà nghieäp vaø moät keá hoaïch phaùt trieån töøng thôøi kyø nhaát ñònh, phuø hôïp vôùi tieàm naêng cuûa coâng ty, saép xeáp theo thöù töï nhöõng ngheà nghieäp chuû yeáu. - Nghieân cöùu veà nhaân löïc, chuaån bò nhöõng soá lieäu veà cô caáu lao ñoäng vaø lónh vöïc coù lieân quan. Coù nhieàu hình thöùc ñaøo taïo nhöng vôùi caùc DNVVN môùi thaønh laäp thì hình thöùc ñaøo taïo treân coâng vieäc laø phuø hôïp vì noù höôùng tröïc tieáp ngöôøi lao ñoäng ñeán coâng vieäc. b. Toå chöùc doanh nghieäp

Coù nhieàu cô caáu toå chöùc doanh nghieäp nhö: Cô caáu tröïc tuyeán, cô caáu chöùc naêng, cô caáu tröïc tuyeán- chöùc naêng, cô caáu toå chöùc chöông trình-muïc tieâu, cô caáu veä tinh, cô caáu ma traän… Moãi loaïi hình doanh nghieäp tuyø theo quy moâ vaø saûn phaåm maø ta coù theå choïn moät cô caáu toå sao cho phuø hôïp. Ñoái vôùi caùc DNVVN thì caàn moät boä maùy toå chöùc goïn nheï, linh hoaït, coù tính naêng ñoäng cao. - Cô caáu toå chöùc ma traän Neáu doanh nghieäp döï tính kinh doanh nhieàu maët haøng hoaëc nhöõng maët haøng phöùc taïp thì coù theå choïn moâ hình cô caáu ma traän, trong cô caáu naøy, deã daøng chuyeån nhaân vieân töø vieäc thöïc hieän moät döï aùn naøy sang döï aùn khaùc, söû duïng nhaân vieân coù hieäu quaû hôn. Moät ñieåm nöõa laø cô caáu naøy thöôøng söû duïng cho muïc tieâu trung vaø ngaén haïn neân phuø hôïp vôùi caùc doanh nghieäp môùi thaønh laäp, nhaân vieân kieâm nhieäm nhieàu nhieäm vuï. Trong cô caáu naøy, ngoaøi nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo theo tuyeán vaø caùc boä phaän chöùc naêng, coøn coù nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo ñeà aùn hay saûn phaåm, phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc boä phaän thöïc hieän moät döï thaûo naøo ñoù. Trong cô caáu naøy, moãi nhaân vieân hoaëc boä phaän cuûa moät cuûa boä phaän tröïc tuyeán ñöôïc gaén vôùi vieäc thöïc hieän moät ñeà aùn hoaëc moät saûn phaåm nhaát ñònh. Ñoàng thôøi moãi nhaân vieân cuûa boä phaän chöùc naêng cuõng ñöôïc gaén vôùi moät ñeà aùn hoaëc saûn phaåm nhaát ñònh. Ñoái vôùi doanh nghieäp nhoû, cô caáu treân vaãn phuø hôïp vì hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp coi nhö moät ñeà aùn. Nhöõng ngöôøi thöïc hieän trong caùc boä phaän saûn xuaát cuõng laø nhöõng ngöôøi thöïc hieän trong caùc boä phaän chöùc naêng, nhaát laø vò trí laõnh ñaïo.

Sô ñoà 3.5 cô caáu toå chöùc ma traän

- Cô caáu toå chöùc tröïc tuyeán Ñoái vôùi haàu heát caùc DNVVN môùi thaønh laäp thì saûn phaåm, thò tröôøng coøn ñôn giaûn neân ta coù theå duøng cô caáu tröïc tuyeán laø phuø hôïp nhaát. Vôùi cô caáu naøy, toå chöùc phaân theo nhoùm ñeå laõnh ñaïo töø treân xuoáng döôùi. Coâng ty Minh Hieáu cuõng aùp duïng cô caáu quaûn lyù naøy, giaùm ñoác tröïc tieáp ñieàu haønh 3 boä phaän chính laø boä phaän thu mua, boä phaän nghieân cöùu vaø cheá bieán, boä phaän giao haøng. Trong ñoù moãi boä phaän laïi chia ra caùc boä phaän nhoû hôn do nhoùm tröôûng quaûn lyù. Sô ñoà 3.6 Moâ hình toå chöùc tröïc tuyeán Coâng ty Minh Hieáu

Noùi toùm laïi, cô caáu toå chöùc phaûi phuø hôïp vôùi quy moâ, trình ñoä saûn xuaát vaø quaûn lyù vaø caû vaán ñeà sôû höõu toàn taïi trong doanh nghieäp. Xeùt ôû khía caïnh khôûi nghieäp caùc DNVVN, thì moâ hình toå chöùc phaûi ñôn giaûn, goïn nheï, linh hoaït vaø traùnh choàng cheùo, laõng phí.

Tröôûng phoøng baùn haøng

Tröôûng phoøng mua haøng

Beáp tröôûng

GIAÙM ÑOÁC

KV3 KV2 KV1

3.1.2.5 Moät soá chieán löôïc cho doanh nghieäp. Trong quaù trình kinh doanh coù raát nhieàu chieán löôïc chöùc naêng ñöôïc thöïc hieän, trong baûn keá hoaïch kinh doanh caàn xaây döïng caùc chieán löôïc cô baûn sau: a. Chieán löôïc marketing

Xaây döïng chieán löôïc marketing ñeå xaùc ñònh cho coâng ty moät höôùng ñi baèng vieäc xaùc ñònh caùc höôùng ñi cuï theå veà nhöõng vaán ñeà sau: + Xaùc ñònh vò theá trong phaân khuùc cuûa mình. Chieán löôïc marketing tröôùc heát phaûi höôùng coâng ty ñeán moät vò trí naøo ñoù trong phaân khuùc thò tröôøng mình kinh doanh. Nhö coâng ty Minh Hieáu ñònh hình coâng ty cuûa mình nhaèm coù ñöôïc vò trí haøng ñaàu trong lónh vöïc dòch vuï thöùc aên löu ñoäng taïi nhöõng trung taâm thöông maïi lôùn trong thaønh phoá. + Xaùc ñònh thò tröôøng muïc tieâu. Minh Hieáu nhaèm vaøo caùc ñoái töôïng laø nhaân vieân vaên phoøng, caùn boä coâng sôû trôû leân, nhöõng ngöôøi muoán coù böõa saùng hay böõa tröa nhanh, thuaän tieän vaø linh hoaït. + Ñònh vò saûn phaåm. Minh Hieáu taïo söï khaùc bieät vaø ñònh vò khaùc haún so vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh nhö caùc cöûa haøng ñoà aên nhanh hay caùc cöûa hieäu baùn ñoà aên saün mang veà, ñoù laø saûn phaåm cung caáp ñoä dinh döôõng cao, 100% nguyeân chaát, khoâng phaåm maøu, chaát phuï gia hay chaát baûo quaûn, keøm theo laø thöùc uoáng xanh, ñoà aên vaø khaåu phaàn aên heát söùc tieän lôïi. Caùch ñoùng goùi vaø vaän chuyeån veä sinh, duøng hoäp vaø goùi veä sinh, deã phaân huyû ñeå baûo veä moâi tröôøng. + Ñònh giaù saûn phaåm Saûn phaåm cuûa Minh Hieáu coù giaù baèng hoaëc cao hôn moät chuùt so vôùi ñoái thuû caïnh tranh. Do ñoù, caùc hoaït ñoäng xuùc tieán baùn haøng vaø quaûng caùo nhö cho duøng thöû haøng maãu mieãn phí, coù caùc thoâng tin tö vaán dinh döôõng cho khaùch haøng ñeå khaùch haøng nhaän ra söï khaùc bieät vaø chaáp nhaän giaù baùn cuûa coâng ty. + Quaûng caùo vaø xuùc tieán baùn haøng. Ñeå hoã trôï môû roäng baùn haøng, moãi moät coâng ty phaûi söû duïng nhöõng loaïi hình thöùc quaûng caùo khaùc nhau tuyø töøng ñoái töôïng khaùch haøng muïc tieâu. Hieän nay coù raát nhieàu keânh quaûng caùo vaø caùch laøm quaûng caùo nhö: Quan heä coâng chuùng (PR), truyeàn hình, internet, baùo, taïp chí…Khi toå chöùc quaûng caùo, xuùc tieán baùn haøng caàn chuù yù hai vaán ñeà sau: Thöù nhaát, vieäc choïn loaïi hình quaûng caùo phuï thuoäc vaøo ñoái töôïng khaùch haøng. Ví duï caùc saûn phaåm daønh cho treû sô sinh vaø treû em thì quaûng caùo treân caùc keânh daønh cho phuï nöõ, baø meï, caùc saûn phaåm daønh cho nam giôùi thì quaûng caùo treân caùc chöông trình theå thao…Ngaøy nay, thoùi quen tieâu duøng coù nhieàu thay ñoåi neân caùch quaûng caùo cuõng

coù theå thay ñoåi. Ví duï nhö phuï nöõ thöôøng hay mua saém cho choàng hay baïn trai, do ñoù caùc saûn phaåm daønh cho ñaøn oâng coù theå quaûng caùo treân caùc keânh maø phuï nöõ hay xem. Thöù hai, Döï tính chi phí vaø taùc ñoäng cuûa quaûng caùo leân doanh thu cuûa coâng ty. Nhö coâng ty Minh Hieáu xem xeùt vieäc söû duïng caùc phöông tieän quaûng caùo nhö ti vi, baùo rao vaët, baùo tieáp thò ñeå quaûng caùo vôùi keá hoaïch daønh ít nhaát 10% lôïi nhuaän trong naêm ñaàu cho quaûng caùo, tieáp thò. Caên cöù vaøo quyeát ñònh ñoù, hoaït ñoäng quaûng caùo vaø hoã trôï baùn haøng ñöôïc öu tieân theo tính hieäu quaû thöïc teá vôùi chi phí nhö sau: Baûng 3.1: Chi phí quaûng caùo vaø hoã trôï baùn haøng döï tính döï tính Quaûng caùo Hoã trôï baùn haøng TV (5 trieäu /30 giaây QC/ 1 Keânh Haøng mieãn phí (20000x100 phaàn/ngaøy) Ñaøi FM (khoaûng 1 trieäu /60 giaây) Phieáu mua haøng (2phieáux200000d/ngaøy) Quaûng caùo baùo chí (5 trieäu /kyø) Theû giaûm giaù mua thöôøng xuyeân ( 5%) Quaûng caùo treân xe haøng (5 trieäu) QC treân tôø böôùm ( 10 trieäu/2000 tôø)

Thöôûng ñoà uoáng nheï (do coâng ty nöôùc giaûi khaùt taøi trôï.

Qua tính toaùn neáu quaûng caùo thöôøng xuyeân treân baùo vaø ñaøi thì ngaân saùch seõ toán ít nhaát 10% neân Minh Hieáu tieán haønh quaûng caùo treân xe giao haøng cuûa coâng ty vaø xe Bus vôùi chi phí chæ 10 trieäu 1 naêm, coøn laïi laø phaùt tôø rôi ñeán caùc vaên phoøng vaø thöïc hieän taëng ñoà uoáng nheï… Toùm laïi, trong chieán löôïc marking doanh nghieäp chuù yù xaùc ñònh roõ caùc muïc tieâu cuûa coâng ty höôùng tôùi, trong ñoù xaùc ñònh cho ñöôïc phaân khuùc thò tröôøng, khaùch haøng muïc tieâu ñeå ñònh vò ñuùng saûn phaåm vaø giaù baùn, coù caùc chöông trình quaûng caùo vaø xuùc tieán baùn haøng phuø hôïp taïo lôïi theá caïnh tranh cho doanh nghieäp. b. Chieán löôïc baùn haøng

+ Döï baùo baùn haøng. Döï tính doanh thu chæ tieâu trong thaùng vaø haèng naêm, treân cô sôû laø naêm naêm tieáp theo. Ñaây laø yeáu toá chính cuûa baûn keá hoaïch kinh doanh. Öôùc tính doanh soá baùn haøng ñöôïc tính toaùn döïa treân cô sôû khaùch haøng, quy moâ thò tröôøng vaø thò phaàn döï tính seõ thaâm nhaäp, tham khaûo doanh soá cuûa ñoái thuû saün coù, möùc ñoä taêng tröôûng cuûa ngaønh, soá lieäu cuûa caùc cô quan thoáng keâ, cô quan quaûn lyù hay caùc hieäp hoäi coù lieân quan. Khi dieãn giaûi soá lieäu caàn phaân tích moâi tröôøng vaø xu höôùng phaùt trieån, nhaän daïng nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán doanh soá vaø nhöõng giaûi phaùp keøm theo. Nhöõng con soá treân coù yù nghóa quan troïng trong caùc keá hoaïch khaùc nhö keá hoaïch nguyeân vaät lieäu, keá hoaïch saûn xuaát, keá hoaïch taøi chính… Doanh nghieäp seõ trieån khai hoaït ñoäng kinh doanh döïa vaøo baûng öôùc tính doanh soá, trong ñoù caùc chæ tieâu ñöôïc cuï theå hoaù thaønh caùc con soá nhö ngaøy thaùng, ngaân saùch, nguoàn löïc.

Keânh phaân phoái tröïc tieáp laø phuø hôïp vôùi caùc DNVVN môùi thaønh laäp. - Phaân chia vuøng thò tröôøng, phöông tieän vaän chuyeån, baûo quaûn, tröng baøy. - Moät soá vaán ñeà lieân quan ñeán baùn haøng nhö giao haøng, baûo haønh. - Phöông thöùc thanh toaùn cuõng phaûi tính ñeán nhö laø moät nhaân toá quan troïng. Vôùi caùc doanh nghieäp môùi hình thaønh, nguoàn voán laø moät khoù khaên neân khaû naêng thu hoài coâng nôï luoân phaûi ñöôïc ñaët ngang haøng vôùi khaû naêng tieâu thuï. Keá hoaïch baùn haøng taùch rôøi vôùi hoaït ñoäng marketing nhöng luoân song haønh vaø ñi ñoâi vôùi nhau. Marketing laø phaùt hieän nhu caàu khaùch haøng, cho khaùch haøng bieát ñeán saûn phaåm cuûa mình, nhöng baùn haøng laø hoaït ñoäng ñöa haøng tôùi tay khaùch haøng moät caùch toát nhaát, noù phaûi laøm sao cho töông xöùng vôùi hoaït ñoäng marketing. Coù nhöõng coâng ty laøm raát toát coâng taùc quaûng caùo vaø nhieàu khaùch haøng chuù yù ñeán saûn phaåm nhöng khi muoán mua laïi raát khoù khaên vì keânh baùn haøng cuûa doanh nghieäp khoâng ñeán ñöôïc vôùi khaùch haøng. Ñoái vôùi coâng ty Minh Hieáu, nhöõng hieäu aên vaø xe baùn ñoà aên löu ñoäng coù moät lôïi theá nhaát ñònh so vôùi ñoái thuû. Moät soá nhöõng khaåu phaàn aên saùng ñöôïc goùi saün, khoâng caàn ñaàu beáp, loaïi boû chi phí cho nhaân vieân chôø ñôïi ñeå phuïc vuï neân chi phí baùn thaáp. Minh Hieáu cuõng ñeà phoøng ñoái thuû hieän taïi vaø töông lai baèng caùch tìm hieåu vaø kyù hôïp ñoàng thueâ ñòa ñieåm taïi caùc truï sôû cô quan vaø toaø nhaø vaên phoøng. Beân caïnh ñoù, coâng ty cuõng tính toaùn xaây kho haøng baûo quaûn ñoà aên ñeå phaân phoái hieäu quaû hôn. c. Chieán löôïc ñònh vò doanh nghieäp

Ñòa ñieåm cuûa doanh nghieäp laø yeáu toá caàn thieát ñeå giaûm chi phí hoaëc taêng cô hoäi cuûa khaùch haøng döøng chaân taïi nôi kinh doanh ñeå xem caùc saûm phaåm hoaëc ñöa ra caùc yeâu caàu dòch vuï cuûa baïn. Cho duø doanh nghieäp saûn xuaát hay kinh doanh thöông maïi dòch vuï thì ñòa ñieåm cuõng laø moät yeáu toá quan troïng ñoùng goùp vaøo thaønh coâng cuûa doanh nghieäp. Vieäc thaønh coâng hay thaát baïi cuûa moät doanh nghieäp baùn leû phuï thuoäc raát lôùn vaøo ñòa ñieåm. Tieâu chí veà ñòa ñieåm - Tieâu chí veà quy hoaïch Moïi thaønh phoá, khu phoá ñeàu coù quy hoaïch phaùt trieån, trong ñoù coù quy hoaïch phaùt trieån saûn xuaát, nhaát laø nhöõng ngaønh ngheà coù nguy cô ñe doïa ñeán moâi tröôøng soáng, vaên hoùa… Neáu am hieåu veà quy hoaïch thì baïn cuõng ñoùn ñaàu ñöôïc cô hoäi coù nhöõng ñòa ñieåm toát taïi thôøi ñieåm hieän taïi hay töông lai, ñieàu naøy coù yù nghóa ñaëc bieät cho vieäc phaùt trieån cuûa doanh nghieäp sau naøy, nhaát laø caùc doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï nhö aên uoáng, baùn leû, sieâu thò… - Tieâu chí ñoái vôùi doanh nghieäp saûn xuaát, kinh doanh kho baõi, coâng nghieäp

+ Coù theå môû roäng trong töông lai. Ñieàu naøy raát quan troïng vì hieän taïi khoâng ñuû tieàn ñeå mua hay thueâ ñaát lôùn nhöng phaûi döï truø cho söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp trong töông lai. + Thuaän tieän cho giao thoâng. Vaän chuyeån luoân laøm gia taêng chi phí ñaàu vaøo vaø ñaàu ra cho caùc doanh ghieäp. Noù coøn aûnh höôûng ñeán khaû naêng giao haøng nhanh cuûa doanh nghieäp ñeán nhöõng thò tröôøng troïng ñieåm ñaõ döï truø. + Cô sôû haï taàng phuø hôïp + Coù saün nguoàn löïc lao ñoäng - Tieâu chí cho caùc doanh nghieäp baùn leû Moãi doanh nghieäp baùn leû hay thöông maïi ñeàu coù tieâu chí choïn ñòa ñieåm rieâng nhöng nhìn chung laø phaûi thuaän tieän. Ví duï caùc con ñöôøng moät chieàu thì chieàu thuaän luoân laøm gia taêng doanh soá ñaùng keå, hay moät cöûa haøng baùn baùnh caàn ôû thuaän chieàu buoåi saùng ñi laøm, maët khaùc, cöûa haøng baùn röôïu thì neân ôû beân ñöôøng khi ñi laøm veà. + Choïn moät trung taâm phuø hôïp. Moät soá doanh nghieäp kinh doanh hieäu quaû trong caùc trung taâm lôùn nhöng moät soá khaùc thì laïi thaønh coâng ôû nhöõng trung taâm nhoû hôn tuøy maët haøng. + Thoâng tin veà nhaân chuûng hoïc coù theå cung caáp thoâng tin veà vuøng laân caän, cung caáp veà daân soá, gia ñình, ñoä tuoåi, thu nhaäp… trong voøng baùn kính thò tröôøng doanh nghieäp höôùng ñeán. + Maät ñoä löu thoâng: Maät ñoä löu thoâng noùi leân söùc mua vaø söï thu huùt cuûa doanh nghieäp kinh doanh nhöõng maët haøng maø ngöôøi tieâu duøng tieän gheù qua. + Khoaûng caùch vôùi ñoái thuû caïnh tranh. Phaûi bieát caùc doanh nghieäp caïnh tranh ñang ôû ñaâu, hoï ñang laøm gì vaø hoï thöïc hieän nhö theá naøo? + Coù thuaän tieän cho vieäc ñoã xe. Ñaûm baûo coù choã ñoã xe thuaän tieän, khaùch haøng thöôøng thích nhöõng nôi thuaän tieän ñoã xe. + Ngöôøi khôûi nghieäp cuõng coù theå duøng chính nhaø mình ñeå laøm ñòa ñieåm kinh doanh, ñieàu naøy giuùp doanh nghieäp giaûm chi phí boû ra ban ñaàu. • Nhöõng ñieàu caàn caân nhaéc mua hoaëc thueâ ñòa ñieåm. - Vôùi nhöõng doanh nghieäp môùi thaønh laäp, ñieàu chuû yeáu caàn xem xeùt laø khoaûn tieàn chi cho ñòa ñieåm kinh doanh. - Nhu caàu cuûa doanh nghieäp coù thöôøng xuyeân thay ñoåi? Neáu vaäy neân ñi thueâ ñòa ñieåm. - Mua ñòa ñieåm kinh doanh cuõng laø moät khoaûn ñaàu tö, neáu doanh nghieäp coù ñieàu kieän kinh teá.

3.1.2.6 Laäp baûng toùm taét khôûi söï doanh nghieäp. Phaàn toùm taét döï aùn neân ñöôïc vieát cuoái cuøng sau khi caùc phaàn khaùc cuûa baûn kinh doanh ñaõ hoaøn taát. Bôûi vì luùc naøy, ngöôøi vieát bieát roõ döï aùn cuûa mình coù nhöõng ñieåm troïng yeáu naøo vaø seõ deã toùm taét nhöõng gì mình vieát ra hôn laø nhöõng gì chöa ñöôïc vieát roõ raøng. Phaàn naøy ñöôïc vieát thaønh 3 phaàn nhoû goàm: - Muïc tieâu: Neâu ra nhöõng muïc tieâu taøi chính vaø phi taøi chính maø doanh nghieäp nhaém tôùi (Doanh thu, tyû suaát lôïi nhuaän, hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh…) Muïc naøy caàn vieát roõ raøng caùc chæ tieâu neâu treân trong khoaûng thôøi gian nhaát ñònh, thöôøng laø 1 naêm, töø ñoù ñaùnh giaù xem vieäc thöïc hieän keá khoaïch ñeán ñaâu vaø döï baùo tieáp cho töông lai. - Nhieäm vuï: Bao goàm nhöõng vaán ñeà nhö nhöõng hình aûnh maø doanh nghieäp muoán taïo ra cho khaùch haøng, nhöõng giaù trò maø saûn phaåm, dòch vuï mang laïi cho khaùch haøng, nhöõng cam keát maø coâng ty seõ thöïc hieän. - Yeáu toá thaønh coâng: Nhöõng khaùc bieät maø coâng ty seõ ñem laïi so vôùi ñoái thuû caïnh tranh, nhöõng yeáu toá nhaèm ñaûm baûo thöïc hieän thaønh coâng nhöõng muïc tieâu ñaõ ñaët ra. Xem maãu caùc ñeà muïc baûng keá hoaïch kinh doanh trong phuï luïc 3.3 3.2 Laøm thuû tuïc thaønh laäp doanh nghieäp. Sau khi hoaøn thaønh caùc böôùc chuaån bò khoù khaên treân, ta tieán haønh ñi ñaêng kyù kinh doanh ñeå doanh nghieäp ra ñôøi. Vôùi moãi thôøi kyø thì thuû tuïc vaø trình töï ñaêng kyù kinh doanh coù thay ñoåi. Hieän nay hoà sô, thuû tuïc vaø thôøi gian ñaêng kyù kinh doanh ñöôïc quy ñinh trong chöông II töø ñieàu 13 ñeán ñieàu 37 luaät doanh nghieäp cuûa Quoác hoäi nöôùc Coäng Hoøa Xaõ Hoäi Chuû Nghóa Vieät Nam ngaøy 29 thaùng 11 naêm 2006 vaø thoâng tö lieân tòch soá 02/2007/TTLT-BKH-BTC-BCA ngaøy 27-2 naêm 2007. Noäi dung naøy ñöôïc trình baøy trong chöông I. 3.3 MOÄT SOÁ KIEÁN NGHÒ NHAÈM TAÏO ÑIEÀU KIEÄN PHAÙT TRIEÅN CAÙC DNVVN VIEÄT NAM. 3.3.1 Kieán nghò veà luaät phaùp. Phaùp luaät chính laø yeáu toá ñaàu tieân vaø cuõng laø yeáu toá coù aûnh höôûng lôùn nhaát ñeán vieäc phaùt trieån cuûa neàn kinh teá noùi chung vaø caùc doanh nghieäp noùi rieâng. Chính vì vaäy vieäc tieáp thu yù kieán nhaân daân, yù kieán cuûa doanh nghieäp vaø caùc toå chöùc ñeå thöôøng xuyeân ñieàu chænh cho phuø hôïp laø vieäc laøm heát söùc caàn thieát cho phaùt trieån kinh teá. Tieáp tuïc hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät cho phuø hôïp hôn vôùi quaù trình chuyeån sang kinh teá thò tröôøng, bao goàm xaây döïng moâi tröôøng kinh doanh bình ñaúng, thoâng thoaùng cho taát caû caùc doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá, khoâng phaân bieät

doanh nghieäp nhaø nöôùc hay ngoaøi quoác doanh (Tieáp caän voán, ñaát ñai, lao ñoäng, coâng ngheä, thò tröôøng vaø xuaát khaåu) cuï theå: - Luaät kinh doanh. Tröôùc heát caàn ban haønh nghò ñònh veà cô cheá, chính saùch phaùt trieån DNVVN laøm cô sôû phaùp lyù cho vieäc hoã trôï, khuyeán khích caùc DNVVN phaùt trieån. Trong ñieàu kieän cuûa Vieät Nam hieän nay, vieäc ñöa ra moät vaên baûn ôû möùc luaät raát khoù khaên vaø khoù thay ñoåi. Trong khi neáu ñöa ra moät vaên baûn phaùp quy thaáp hôn nghò ñònh thì tính khaû thi khoâng cao. Vì vaäy neân ban haønh caùc nghò ñinh, trong nghò ñònh naøy neâu ra nhöõng noäi dung cô baûn trong quaù trình aùp duïng caùc chính saùch hoã trôï, ñaëc bieät laø trong caùc cô quan nhaø nöôùc, chính quyeàn ñòa phöông, cuï theå: + Ñôn giaûn hoùa thuû tuïc haønh chính vaø ñaêng kyù kinh doanh baèng caùch taïo moät cô quan ñaàu moái ñeå doanh nghieäp coù theå thöïc hieän thuû tuïc ñaêng kyù kinh doanh, ñònh roõ chöùc naêng vaø traùch nhieäm cuûa moãi cô quan vaø coâng khai ñeå doanh nghieäp khoâng bò nhuõng nhieãu, gaây khoù khaên trong quaù trình thaønh laäp. Beân caïnh ñoù, caùn boä cuûa boä phaän “moät cöûa” phaûi coù ñuû trình ñoä vaø thaåm quyeàn ñeå giaûi quyeát vaán ñeà thì cô cheá ñoù môùi phaùt huy taùc duïng. + Neân söû duïng moät boä hoà sô duy nhaát thay vì ba boä hoà sô ñeå doanh nghieäp coù theå cung caáp moïi thoâng tin caàn thieát cho caùc cô quan chöùc naêng baèng moät laàn khai, vì vôùi moãi cô quan thì doanh nghieäp laïi phaûi keâ khai laïi caùc thoâng tin truøng laëp. + Caáp moät maõ soá chung cho moãi doanh ngieäp ñaêng kyù thaønh laäp, chaúng haïn maõ soá ñaêng kyù kinh doanh vaø maõ soá thueá thoáng nhaát. Ñaây seõ laø maõ soá nhaän daïng ra doanh nghieäp ñöôïc taát caû caùc cô quan quaûn lyù söû duïng. Hieän nay moãi ngaønh söû duïng moät boä maõ khaùc nhau vöøa khoù quaûn lyù vöøa taïo theâm phöùc taïp cho doanh nghieäp. Veà maët kyõ thuaät, vieäc söû duïng moät maõ soá duy nhaát cho doanh nghieäp khoâng quaù phöùc taïp nhöng coù yù nghóa raát lôùn ñeå caùc cô quan nhö thueá, haûi quan, cô quan thoáng keâ, ngaân haøng…tieáp caän vaø ñoái chieáu thoâng tin veà doanh nghieäp. 3.3.2 Chính saùch veà taøi chính, tín duïng. - Thaønh laäp voán maïo hieåm do chính phuû taøi trôï. Nguoàn voán naøy seõ cung caáp cho caùc DNVVN môùi thaønh laäp vay döïa treân nhöõng ñaùnh giaù khaû thi veà caùc saùng kieán môùi coù tính maïo hieåm cuûa caùc saùng laäp doanh nghieäp. Ñieàu naøy seõ taïo ñieàu kieän cho caùc nhaø doanh nghieäp treû, naêng ñoäng, coù nhieàu saùng kieán nhöng khoâng ñuû voán ñöa yù töôûng cuûa mình vaøo thöïc. Vieäc thaønh laäp voán maïo hieåm seõ thuùc ñaåy quaù trình hình thaønh nhöõng doanh nghieäp môùi trong moät soá ngaønh coâng nghieäp nhö tin hoïc, coâng ngheä sinh hoïc, hoùa hoïc, caûi tieán cô hoïc…nhöõng ngaønh ngheà phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån nhanh cuûa theá giôùi vaø ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu veà chaát löôïng saûn phaåm vaø cuoäc soáng.

Hình thaønh heä thoáng boå trôï tín duïng cho khu vöïc DNVVN. Theo kinh nghieäm cuûa Nhaät Baûn, heä thoáng boå trôï tín duïng goàm heä thoáng baûo laõnh tín duïng vaø heä thoáng baûo hieåm tín duïng. Heä thoáng baûo laõnh tín duïng goàm caùc quyõ baûo laõnh tín duïng cho caùc DNVVN vay töø caùc toå chöùc. Ñeå chia seû bôùt nhöõng ruûi ro cuûa quyõ baûo laõnh tín duïng khi baûo laõnh cho caùc DNVVN, vieäc hình thaønh heä thoáng baûo hieåm tín duïng raát caàn thieát. Baûo hieåm tín duïng nhaän ruûi ro lieân quan ñeán baûo laõnh tín duïng cuûa quyõ baûo laõnh tín duïng. Vôùi ruûi ro giaûm xuoáng, quyõ baûo laõnh tín duïng coù theå taêng theâm hoaït ñoäng baûo laõnh cuûa mình roäng hôn. Theo moâ hình cuûa Nhaät Baûn thì cô cheá vaän haønh cuûa heä thoáng boå trôï tín duïng coù theå ñöôïc moâ taû theo sô ñoà döôùi ñaây: Sô ñoà 3.7 Cô cheá vaän haønh cuûa heä thoáng hoã trôï tín duïng.

2- Phí baûo laõnh

6- Soá tieàn thu hoài laïi

Hôïp ñoàng kyù göûi baûo laõnh

Coâng ty kinh

doanh nhoû Nhaät Baûn (JASMEC)

3- Phí baûo hieåm

5- Chi traû tieàn baûo hieåm 7- Chi traû tieàn

thu laïi

Hôïp ñoàng baûohieåm

Coâng ty baûo laõnh tín duïng (CGCs)

4- Chi traû do chuyeån nôï

Hôïp ñoàng baûo laõnh

Caùc toå chöùc taøi chính

1 Khoaûn vay

Hôïp ñoàng vay

Caùc DNVVN

Ghi chuù 1-7 chæ ra thöù töï cuûa quaù trình vaän haønh. Vieäc baûo laõnh tín duïng cho khu vöïc DNVVN phaûi ñaåy nhanh toác ñoä löu thoâng tieàn teä, taän duïng quy luaät soá lôùn, töùc laø taêng cöôøng cho vay coù baûo laõnh ñeå giaûm ruûi ro vaø coù bieân phaùp döï phoøng ruûi ro. Heä thoáng Baûo hieåm tín duïng seõ kyù moät hôïp ñoàng baûo hieåm toaøn dieän ñoái vôùi caùc khoaûn baûo laõnh. Coâng ty baûo hieåm naøy do nhaø nöôùc thaønh laäp. Nguoàn voán coâng ty naøy tröôùc maét laø do ngaân saùch, voán cuûa caùc quyõ baûo laõnh tín duïng laø voán cuûa caùc toå chöùc quoác teá taøi trôï. Caùc khoaûn baûo laõnh ñöôïc coâng ty baûo hieåm phaûi coù söï ñoàng yù cuûa coâng ty vôùi moät tyû leä nhaát ñònh coù theå laø (80-20). Khi phaùt sinh caùc khoaûn tieàn baûo laõnh khoù thu hoài thì coâng ty phaûi traû cho quyõ baûo laõnh theo tyû leä baûo hieåm. Khi caùc quyõ baûo laõnh thu hoài ñöôïc khoaûn tieàn ñoù phaûi hoaøn traû laïi cho coâng ty baûo hieåm. Heä thoáng boå trôï tín duïng caàn xem xeùt nhöõng noäi dung nhö: + Caùc öu ñaõi cho caùc khu vöïc chieán löôïc nhö nhöõng doanh nghieäp thuoäc lónh vöïc coâng ngheä cao, doanh nghieäp saûn xuaát haøng coâng nghieäp xuaát khaåu, nghieân cöùu

noâng nghieäp…Vieäc baûo laõnh cho caùc toå chöùc taøi chính, ñaëc bieät khi caùc ngaân haøng ngoaøi quoác doanh vaø nhieàu loaïi hình toå chöùc taøi chính khaùc trôû neân phoå bieán thì vieäc baûo laõnh ñeå khuyeán khích hoï cho vay laø raát caàn thieát. + Tyû leä löôïng baûo laõnh toái ña. Ñeå quyeát ñònh tyû leä baûo laõnh toái ña laø ñieàu quan troïng nhaát vaø noù phaûn aùnh söï tin caäy ñoái vôùi moät quyõ baûo laõnh tín duïng. + Tyû leä phí baûo laõnh tín duïng. Söï hình thaønh heä thoáng baûo laõnh tín duïng ôû Vieät Nam seõ taïo ra moät lónh vöïc kinh doanh môùi, lónh vöïc kinh doanh cung caáp baûo laõnh tín duïng. Do ñoù, leä phí baûo laõnh tín duïng, nguoàn lôïi nhuaän cuûa quyõ baûo laõnh tín duïng cuõng laø ñieàu caàn xem xeùt. - Chính phuû caàn chæ ñaïo ngaân haøng nhaø nöôùc vaø caùc toå chöùc nhanh choùng thaønh laäp moät ngaân haøng rieâng ñeå hoã trôï taøi chính caàn thieát cho caùc DNVVN Vieät Nam. 3.3.3 Chính saùch thò tröôøng. Chính phuû neân môû roäng thò tröôøng trong nöôùc baèng caùch taïo cho caùc DNVVN coù caùc ñôn ñaët haøng cung caáp cho Chính Phuû caùc haøng hoùa, dòch vuï maø khu vöïc naøy coù theå cung caáp. Minh baïch vaø coâng baèng trong coâng taùc ñaáu thaàu ñeå moïi doanh nghieäp ñeàu coù cô hoäi tham gia vaøo chi tieâu cuûa Chính Phuû. Caùc cô quan nhö Boä Thöông Maïi, caùc vaên phoøng nhö Ñaïi söù Quaùn, Laõnh söù quaùn vaø caùc toå chöùc khaùc cuûa Vieät Nam ôû haûi ngoaïi caàn trôï giuùp thoâng tin cho khu vöïc doanh nghieäp naøy, hoã trôï toå chöùc caùc cuoäc hoäi thaûo, hoäi chôï ñeå caùc doanh nghieäp tieáp caän thò tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc, neân coù nhöõng öu tieân caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi lieân doanh, lieân keát vôùi caùc DNVVN vaø caùc doanh nghieäp môùi thaønh laäp. Neân nôùi loûng quy ñònh gia nhaäp thò tröôøng chöùng khoaùn ñeå caùc DNVVN coù nhieàu phöông aùn tieáp caän nguoàn voán töø beân ngoaøi, noã löïc trong kinh doanh vaø phaùt trieån. Ngoaøi ra, moät soá chính saùch caàn quan taâm giuùp ñôõ caùc DNVVN laø chính saùch hoã trôï ñaøo taïo veà thaønh laäp doanh nghieäp, hoã trôï ñaøo taïo trình ñoä quaûn lyù, caùc chính saùch khuyeán khích xuaát khaåu… Toùm taét chöông III Chöông III laø chöông troïng taâm cuûa ñeà taøi naøy. Töø cô sôû lyù luaän ôû chöông I vaø thöïc traïng ôû chöông II. Trong chöông III naøy coù ñeà xuaát nhöõng böôùc ñeå naâng cao khaû naêng thaønh coâng cho ngöôøi khôûi döïng doanh nghieäp. Trong ñoù neâu leân quy trình khôûi nghieäp maø troïng taâm laø baûn keá hoaïch kinh doanh goàm 6 phaàn chuû yeáu laø: Phaân tích thò tröôøng; xaây döïng saûn phaåm; phaân tích taøi chính; keá hoaïch nhaân söï vaø toå chöùc doanh nghieäp; caùc chieán löôïc thöïc hieän vaø cuoái cuøng laø toùm taét khôûi döï doanh nghieäp. Trong ñoù troïng taâm cuûa quy trình khôûi nghieäp laø phaân tích thò tröôøng laø ñieàu maø ngöôøi khôûi nghieäp neân chuù yù.

Töø phaàn phaân tích chính saùch phaùp luaät vaø söï hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc ôû chöông II cuõng ñöôïc heä thoáng laïi thaønh nhöõng kieán nghò trong chöông naøy. Nhöõng kieán nghò ñoù laø chính saùch phaùp luaät nhaèm taïo thuaän lôïi cho vieäc ñaêng kyù vaø phaùt trieån kinh teá tö nhaân, chính saùch hoã trôï veà voán, coâng ngheä, ñaøo taïo… ñeå cho doanh nghieäp thaønh laäp roài phaûi toàn taïi vaø phaùt trieån ñöôïc.

KEÁT LUAÄN ° Ñaùnh giaù keát quaû ñaõ ñaït ñöôïc cuûa luaän vaên. Thöïc traïng cuûa caùc DNVVN Vieät Nam thôøi gian vöøa qua ñaõ coù chuyeån bieán vöôït baäc veà soá löôïng, khaúng ñònh ñöôïc vò theá vaø vai troø cuûa mình ñoái vôùi neàn kinh teá. Nhöõng ñoùng goùp tích cöïc ñöôïc nghi nhaän laø: Ñoùng goùp lôùn vaøo GDP cuûa caû nöôùc, goùp phaàn giaûi phoùng söùc saûn xuaát vaø huy ñoäng voán roäng lôùn trong xaõ hoäi, taïo vai troø löu thoâng haøng hoùa. Nhöng coù leõ ñoùng goùp lôùn nhaát laø laøm chuyeån dòch cô caáu kinh teá, taêng xuaát khaåu haøng hoùa, nhaát laø haøng noâng saûn, thuûy haûi saûn, thuû coâng myõ ngheä giuùp phaùt trieån noâng nghieäp vaø giaûi quyeát vieäc laøm. Veà vieäc khôûi söï doanh nghieäp cuõng xuaát hieän nhieàu doanh nghieäp maïnh ra ñôøi, tyû leä soáng cuûa doanh nghieäp sau moät naêm khoaûng 87%. Tuy nhieân, trong quaù trình thaønh laäp vaø hoaït ñoäng, caùc DNVVN coøn coù nhieàu haïn cheá chuû quan laãn khaùch quan. Veà maët chuû quan coù theå keå ñeán laø tieàm löïc haïn cheá caû veà voán, kyõ thuaät vaø quaûn lyù. - Thaønh laäp doanh nghieäp quaù nhanh daãn ñeán voäi vaøng, khoâng chuaån bò thaáu ñaùo caùc böôùc caàn phaûi thöïc hieän nhö nghieân cöùu thò tröôøng, laøm marketing, keá hoaïch saûn xuaát, nhaân söï. Keá hoaïch kinh doanh chöa ñöôïc laäp moät caùch chi tieát neân laøm chaép vaù, luoân thuï ñoäng tröôùc dieãn bieán cuûa thò tröôøng. - Kieán thöùc chuyeân moân cuûa chuû DNVVN chöa cao vaø khoâng ñoàng ñeàu. Nhieàu chuû doanh nghieäp khoâng coù kieán thöùc veà taøi chính, veà trieån khai chieán löôïc, chuû yeáu laø töø kinh nghieäm ôû caùc coâng vieäc tröôùc ñaây. - Moät ñieåm coá höõu nöõa laø caùc DNVVN Vieät Nam chöa vöôït qua ñöôïc “quy moâ nhoû trong suy nghó”, caùc doanh nghieäp khoâng chuù troïng phaùt trieån ngaønh haøng muõi nhoïn cuûa coâng ty ñeå trôû thaønh nhöõng doanh nghieäp lôùn daãn ñaàu thò tröôøng maø kinh doanh daøn traûi. Veà phía khaùch quan coù theå keå ñeán laø söï hoã trôï cuûa nhaø nöôùc chöa ñöôïc maïnh vaø chöa hieäu quaû, cuï theå söï hoã trôï ñeán vôùi caùc DNVVN laøm aên yeáu keùm, neáu nhaän ñöôïc trôï giuùp cuõng chæ traùnh nguy cô phaù saûn. Chính saùch phaùp luaät coøn haïn cheá, gaây trôû ngaïi cho vieäc ñaàu tö saûn xuaát kinh doanh, nhaát laø trong lónh vöïc baát ñoäng saûn bò caùc doanh nghieäp keâu ca nhieàu nhaát. Veà thuû tuïc ñaêng kyù kinh doanh chöa thoâng thoaùng, ngöôïc laïi coâng taùc haäu kieåm coøn loûng leûo neân caùc doanh nghieäp coù chuùt khoù khaên trong khi thaønh laäp nhöng sau ñoù thì ít ñöôïc chaêm soùc, hoã trôï vaø kieåm tra neân coøn nhieàu doanh nghieäp hoaït ñoäng sai chöùc naêng. Töø thöïc traïng ñöôïc nhaän ñònh treân, ñeà taøi ñi vaøo xaây döïng moät quy trình khôûi nghieäp giuùp cho ngöôøi khôûi nghieäp coù ñöôïc moät cô sôû khoa hoïc hôn trong coâng taùc

khôûi nghieäp. Maø troïng taâm laø caùch thöùc vaø caùc yeáu toá caàn thieát ñeå coù moät baûn kinh doanh. Qua ñoù, caùc vaán ñeà veà marketing, keá hoaïch taøi chính ñöôïc chuù troïng ñeå xaùc ñònh roõ muïc tieâu hình thaønh doanh nghieäp maø doanh nghieäp caàn ñaït ñeán, cho vieäc khôûi söï doanh nghieäp ñöôïc thaønh coâng. °Nhöõng luaän chöùng khoa hoïc cuûa luaän vaên Thöïc traïng cuûa caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ñöôïc ñaùnh giaù toång theå treân bình dieän caû nöôùc vaø theo ngaønh ngheà vôùi soá lieäu töø Toång cuïc thoáng keâ, moät soá toå chöùc quoác teá vaø Vieät Nam qua moät soá chöông trình nghieân cöùu vaø hoäi thaûo chuyeân ñeà. Beân caïnh ñoù, cuoäc ñieàu tra nhoû töø 100 doanh nghieäp cho ta moät caùi nhìn chính xaùc hôn veà thöïc traïng khôûi söï caùc DNVVN. Cuøng vôùi heä thoáng lyù thuyeát ñöôïc trình baøy trong chöông I, ñeà taøi neâu leân ñöôïc nhöõng maët tích cöïc vaø haïn cheá cuûa quaù trình laäp nghieäp moät caùch xaùc ñaùng. Töø ñoù coù nhöõng höôùng giaûi quyeát vaø giaûi phaùp ñeå phaùt trieån khu vöïc DNVVN ñuùng vôùi tieàm naêng vaø vò trí trong neàn kinh teá thò tröôøng, nhaát laø khaâu khôûi söï doanh nghieäp. Töø cô cheá chính saùch, cuï theå laø thuû tuïc thaønh laäp doanh nghieäp vaø caùc chính saùch hoã trôï veà taøi chính, quaûn lyù, thoâng tin thò tröôøng, so saùnh vôùi kinh nghieäm cuûa moät soá nöôùc coù theå aùp duïng ñöôïc cho Vieät Nam hieän nay. Ñeà taøi naøy luoân caàn thieát trong moïi thôøi kyø cuûa neàn kinh teá. Maëc duø nhöõng nguyeân taéc cô baûn cuûa vieäc laäp nghieäp laø khoâng thay ñoåi, nhöng moãi thôøi kyø khaùc nhau, moãi loaïi hình doanh nghieäp khaùc thì coù nhöõng böôùc tieáp caän khaùc, nhaát laø ñoái vôùi chính saùch cuûa nhaø nöôùc. Vì theá vaán ñeà khôûi söï doanh nghieäp caàn ñöôïc tieáp tuïc nghieân cöùu, hoaøn thieän cho phuø hôïp vôùi töøng thôøi kyø, luoân ñöa ra nhöõng ñeà xuaát ñoái vôùi caùc chính saùch cho phuø hôïp vôùi tình hình luoân ñoåi môùi nhö hieän nay. Cuï theå, höôùng phaùt trieån cuûa ñeà taøi caàn ñöôïc taäp trung vaøo nhöõng vaán ñeà sau: - Caàn nghieân cöùu moät quy trình khaûo saùt thaønh laäp doanh nghieäp cho töøng ngaønh ngheà, töøng vuøng, trong ñoù chi tieát caùch tieáp caän vaø nghieân cöùu thò tröôøng phuïc vuï cho coâng taùc khôûi nghieäp. - Phaùt trieån ñeà taøi nghieân cöùu moâ hình aùp duïng cho caùc loaïi hình doanh nghieäp trong caùc ngaønh ngheà kinh doanh ñeå ngöôøi khôûi nghieäp coù nhöõng cô sôû khoa hoïc toå chöùc cho doanh nghieäp ñöôïc toát hôn. Cuøng vôùi nhöõng ñeà taøi tröôùc vaø phaùt trieån sau naøy, ñeà taøi naøy ñoùng goùp moät phaàn nhoû trong giai ñoaïn phaùt trieån lyù thuyeát veà khôûi nghieäp nhaèm phaùt trieån hôn nöõa khu vöïc kinh teá tö nhaân, giuùp nhieàu ngöôøi hôn nöõa laäp nghieäp thaønh coâng, laøm giaøu cho baûn thaân vaø cho ñaát nöôùc./.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 01. Boä taøi chính (2007) Luaät Doanh Nghieäp 2006, NXB Taøi chính, Haø Noäi

02. Boä Taøi Chính(2007) Thoâng tö soá 02/2007/TTLT-BKH-BTC-BCA.

03. Buøi Duõng, Hoïc Laøm Giaøu Thôøi WTO, NXB Treû 2007

04. Cô Caáu Kinh Teá Vieät Nam, Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam thaùng 12-2006

05. Clifford M. Baumback, Caùch thöùc toå chöùc vaø vaän haønh doanh nghieäp nhoû,

06. Doanh nghieäp nhoû vaø vöøa, theá vaø löïc môùi, Taïp chí coäng saûn soá 13, naêm 2008

07. Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû Vieät Nam, cô hoäi vaø thaùch thöùc, Taïp chí lyù luaän

chính trò soá 5/2007

08. GS.TS. Hoà Ñöùc Huøng,Quaûn trò marketing, Giaùo trình löu haønh noäi boä 2004

09. John Milton Fogg, Laøm Giaøu Khoâng Voäi Vaøng, NXB Toång hôïp Haø Noäi 2004

10. McGraw- Hills, Fundamentals of Marketing, NXB Khoa hoïc kyõ thuaät 2002

chính trò thaùng 10-2004

11. Ming-Jer Chen, Khaùm phaù bí maät kinh doanh cuûa ngöôøi Trung Quoác, NXB

Treû, thaùng 7-2004

12. Nguyeãn Trung Toaøn, Nhöõng böôùc ñi ñaàu tieân chinh phuïc thaønh coâng, NXB

Lao ñoäng 2006

13. Nieân giaùm thoáng keâ 2007, Toång Cuïc Thoáng Keâ, NXB Thoáng Keâ 2007

14. Ngoâ Thanh Loan, Khôûi nghieäp töø kinh doanh theo maïng, NXB Lao Ñoäng

2004

15. PGS.TS Traàn Ngoïc Thô, Taøi chính doanh nghieäp hieän ñaïi, NXB Thoáng keâ

2007

16. Quyù Trinh, Ñeå trôû thaønh nhaø kinh doanh gioûi, NXB Thoáng keâ, Caùt Töôøng

dòch

17. Robert Kiyosak-Sharon L.Lecter, Daïy con laøm giaøu, NXB Treû, Thieân Kim

dòch

18. Robert C. Higgings, Phaân Tích Quaûn Trò Taøi Chính, NXB Thoáng keâ thaùng 7-

2005, Nguyeãn Taán Bình chuû bieân.

19. Steven K. Scott, Ngöôøi giaøu nhaát theá gian, Cty Alpha book, 2007

20. Sanjyot P. Dunung, Khôûi nghieäp vaø phaùt trieån doanh nghieäp, NXB Toång hôïp

TP Hoà Chí Minh, 2005

21. TS Phaïm Thò Haø, Quaûn Trò Döï AÙn, ÑHKT TP Hoà Chí Minh 2005

22. TS. Vöông Hoaøng Quaân, Vaên Minh Laøm Giaøu Vaø Nguoàn Goác Cuûa Caûi, NXB

Chính trò quoác gia 7/2007

23. VCCI (2007) Vaên baûn hoäi thaûo laõnh ñaïo, thaùo gôõ vöôùng maéc, thuùc ñaåy caùc

DNVVN, HN 2007

24. Vincent D. O’Cennell, Stephen E.Koln, Thoùi Quen Cuûa Moät Nhaø Quaûn Lyù

Thaønh Coâng, NXB Treû thaùng 11-2007

25. www.businessedge.com.vn

26. www.vcci.com.vn/ phobien_kienthuc.

27. www.Bplans.com/business-articles

28. www.bizplanit.com

29. www.EntreWorld.org

30. www.Smallbiztechnology.com

31. www.Chungta.net

32. www.vnt rades.com

33. www.vami .com .vn

PL 1.1 Tieâu chí xaùc ñònh doanh nghieäp vöøa vaø nhoû.

NÖÔÙC L OÏAI DOANH NGHIE ÄP SOÁ L Ñ

( NGÖÔØI) T OÅNG VOÁN DOANH SOÁ

1 NAÊM C HLB ÑÖÙC

- DNVVN - DN nhoû

< 500 = 9

< 100 t ri eäu DM < 1 t ri eäu DM

UÙC , C anada

DNVVN < 500 R i eâng Canada <20 t ri eäu C A

Nhaät Baûn - DNVVN coâng nghi eäp - DNVVN baùn buoân - DNVVN baùn l eû

< 300 < 100 < 50

< 100 t ri eäu yeân < 30 t ri eäu yeân < 10 t ri eäu yeân

Haøn Quoác - DNVVN coâng nghi eäp - DNVVN dòch vuï

< 100 < 20

Hoàng Koâng - DNVVN coâng nghi eäp - DNVVN dòch vuï

< 100 < 50

Ñaøi L oan - DNVVN < 120 t ri eäu TW $ Si ngapore - DNVVN < 500 t ri eäu SGP$ T haùi L an - DNVVN

- DN Gi a ñì nh - DN nhoû

< 200 < 10 10 - 49

< 50 t ri eäu bat h < 1 t ri eäu bat h < 10 t ri eäu bat h

Indonesi a - DNVVN - DN nhoû - DN si eâu nhoû

< 200 < 20

< 600 t ri eäu rupi < 2 t ri eäu rupi

< 2 t yû rupi < 1 t yû rupi < 50 t ri eäu rupi

Phi li ppi nes - DNVVN - DN si eâu nhoû - Hoä t huû coâng - DN nhoû

< 200 < 9 < 9 10 - 99

< 60 t r peso < 0.15 t r peso 1.5 – 15 t r peso

Mal aysi a - DNVVN - DN nhoû

< 200 < 50

< 2,5 t r Mal $ < 0,5 t r Mal $

C ambodia - DNVVN - DN nhoû

< 100 < 10

< 1 t ri eäu USD < 0.2 t ri eäu USD

Vi eät Nam - DNVVN < 300 < 10 t yû VND

Phuï luïc.1.2 Hình thöùc sôû höõu doanh nghieäp, öu vaø nhöôïc ñieåm. Hì nh t höùc Sôû Höõu

L ôïi t heá B aát l ôïi

Doanh nghi eäp t ö nhaân (Moät ngöôøi laøm chuû

-Deã t haønh l aäp, chi phí t haønh l aäp t haáp -Deã chaám döùt -Khoâng coù nhi eàu raøng buoäc phaùp l yù -T oaøn quyeàn t rong coâng vi eäc ki nh doanh, höôûng t oaøn boä t haønh quaû l ao ñoäng

-C hò u t raùch nhi eäm voâ haïn -T i eàm l öïc haïn cheá, khoân g coù voán vaø kyõ naêng boå sung . -Khoâng coù ngöôøi chi a seû ruûi ro -Khoâng coù söï hoã t rôï t ron g vi eäc t roâng coi , ñi eàu haønh

C oâng t y hôïp danh

-Deã t haønh l aäp -Nguoàn voán huy ñoäng roä ng hôn -T aän duïng ñöôïc söùc maïn h t aäp t heå vaø söï chi a seû t rong coâng vi eäc. -Höôûng caùc quyeàn l ôïi veà t hueá T NC N, khoâng phaûi noäp 2 l aàn

-T raùch nhi eäm voâ haïn cuûa ít nhaát phaàn voán goùp cuûa mì nh -C hi a seû quyeàn l ôïi vaø khoâng ñoäc l aäp t rong vi eäc ñi eàu haønh -T i eàm aån söï maâu t huaãn vaø xung ñoät quyeàn l ôïi -Söï t i eáp noái gaëp khoù khaên

C oâng t y T NHH

-T raùch nhi eäm höõu haïn cuûa coå ñoâng -Khaû naêng huy ñoäng voá n coù nhi eàu t huaän l ôïi -Söï chuyeån nhöôïng sôû h öõu doanh nghi eäp -L aø hì nh t höùc phoå bi eán cho l öïa choïn l oaïi hì nh doanh nghi eäp -Phuø hôïp vôùi nhi eàu quy moâ cuûa doanh nghi eäp

-T uaân t huû chaët cheõ quy ñò nh veà l uaät phaùp -Haïn cheá khaû naêng huy ñoäng voán roäng raõi

C oâng t y coå phaàn

-T raùch nhi eäm höõu haïn -Khaû naêng t hu huùt voán roäng raõi -T hu huùt voán ñaàu t ö t öø nöôùc ngoaøi t huaän l ôïi -T huaän l ôïi t rong vi eäc t hu huùt caùc nguoàn l öïc -Hoaït ñoäng ñöôïc li eân t uïc -T aäp t rung ñöôïc nguoàn löïc vaø caùc kyõ naêng quaûn l yù.

-T huû t uïc t haønh laäp phöùc t aïp, chi phí t haønh laäp cao. -Khoâng ñöôïc ñoäc l aäp t rong quyeát ñò nh, -L ôïi nhuaän bò chi a seû. -T uaân t huû chaët cheõ hôn veà maët phaùp l yù. -T aâm l yù t aùc ñoäng daây chuyeàn

Phuï luïc 1.3 Keá hoaïch tieàn maët cuûa coâng ty Le Long Vieät Nam quyù III naêm 2008

(Ñôn vò tính 1 000 000 VND T höïc T eá Döï B aùo C hæ ti eâu T haùng 5 T haùng 6 T haùng 7 T haùng 8 T haùng9

Döõ li eäu ban ñaàu Doanh t hu baùn chò u 25 000 27 000 29 000 28 000 25 000 Doanh soá mua chò u 11 000 15 000 15 000 11 000 12 000 Keá hoaïch tieàn maët

Thu tieàn

Doanh t hu baùn haøng ti eàn maët 11 000 10 000 10 000 T hu caùc khoaûn baùn chò u 25 000 29 000 21 000 T hu khaùc 1 000 2 000 1 000 T oång t hu ti eàn 37 000 41 000 32 000 Chi tieàn

Doanh soá mua haøng t i eàn maët 11 000 14 000 14 000 T raû caùc khoaûn mua chò u 16 000 17 000 20 000 C hi t raû l öông 2 000 2 000 2 000 T raû l aõi vay 800 T raû nôï goác 11 000 T raû t hueá 2 000 Toång chi tieàn 31 000 33 000 47 800

Doøng tieà ( Thu – Chi) 6 000 8 000 (15 800) Xaùc ñò nh nhu caàu ti eàn maët T i eàn maët ñaàu kyø 18 000 15 000 12 000 Doøng ti eàn roøng 6 000 8 000 (15 800) T i eàn maët cuoái kyø 24 000 23 000 (3 800) T i eàn maët caàn t oàn quyõ t oái t hi eåu (gi aû ñò nh) 3 000 3 000 2 000 T höøa (t hi eáu) ti eàn maët 21 000 20 000 (5 800)

Phuï luïc 2.1 Giaù trò coâng nghieäp phaân theo thaønh phaàn kinh teá.

Naêm 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Sô boä 2003

T oång soá 118096,6 134419,7 151233,3 168749,4 198326,1 227342,4 261092,4 302990,1

KVKT t rong nöôùc 86534,7 95541,9 102864,8 110234,9 127041,1 147081,4 168593,8 193773,6

Ki nh t eá nhaø nöôùc 58165,6 64473,9 69462,5 73207,9 82897 93434,4 105119,4 118448,3

T rung öông 38411 42215,1 45677,2 48395,3 54962,1 62118,9 69640,1 78693,8

Ñò a phöông 19754,6 22258,8 23785,3 24812,6 27934,9 31315,5 35479,3 39754,5

KT ngoaøi quoác doanh 28369,1 30168 33402,3 37027 44144,1 53647 63474,4 75325,3

T aäp t heå 684,4 751,2 858,8 1075,6 1334 1575,1 1667,6 1680,6

T ö nhaân 8707,3 10613,1 11716,7 13968,4 19377,8 27115,4 34098,1 38438,9

C aù t heå 18977,4 19703,7 20826,8 21983 23432,3 24956,5 27708,7 35205,8

Khu vöïc coù voán ÑT NN 31561,9 38877,8 48358,5 58514,5 71285 80261 92498,6 109216,5

Chæ soá phaùt trieån (% ; naêm tröôùc =100)

T oång soá 114,2 113,8 112,5 111,6 117,5 114,6 114,8 116 KVKT t rong nöôùc 111,7 110,4 107,7 107,2 115,2 115,8 114,6 114,9 Ki nh t eá nhaø nöôùc 111,9 110,8 107,7 105,4 113,2 112,7 112,5 112,7 T rung öông 113,2 109,9 108,2 106 113,6 113 112,1 113 Ñò a phöông 109,3 112,7 106,9 104,3 112,6 112,1 113,3 112 KT ngoaøi quoác doanh 111,5 109,5 107,5 110,9 119,2 121,5 118,3 118,7 T aäp t heå 105,3 109,8 114,3 125,2 124 118,1 105,9 100,8 T ö nhaân 131,7 121,9 110,4 119,2 138,7 139,9 125,8 112,7 C aù t heå 104,3 103,8 105,7 105,6 106,6 106,5 111 127,1 Khu vöïc coù voán ÑT NN 121,7 123,2 124,4 121 121,8 112,6 115,2 118,1

Phụ lục 2.2 Maãu baûng ñieàu tra quaù trình thaønh laäp DN BẢNG HỎI ĐIỀU TRA QUÁ TRÌNH THÀNH L ẬP DOANH NGHIỆP. Kính gửi quý công ty. Với mục đích tìm hiểu về quá trình thành lập doanh nghiệp, các bước từ ý tưởng kinh doanh cho đến khi doanh nghiệp đi vào hoạt động và những ảnh hưởng của nó tới quá trình tồn tại và phát triển của doanh nghiệp sau này. Kính mong quý ông (bà) cho biết ý kiến thông qua việc trả lời những câu hỏi dưới đây. 1. Xin ông (bà) cho biết công ty của ông (bà) thuộc loại hình nào?

□ Cty TNHH □ Cty CP □ DNTN □ Cty Hợp danh □…………… 2. Năm thành lập…………………………………………………………………………… 3. Nghành nghề hoạt động kinh doanh của Công ty của ông (bà) là gì? ………………………................................................................................................... 4. Số lao động của công ty ông (bà) hiện nay trong khoảng

□ 5-9 □ 10-49 □ 50-199 □ 200-300 5. Xin ông (bà) cho biết trình độ chuyên môn của ông( bà)

□ Trung cấp □ Cao đẳng □ Đại học □ Trên đại học □…………… 6. Xin ông (bà) cho biết việc chọn hàng hóa và dịch vụ mà ông (bà) đang kinh doanh bắt nguồn từ:

□ Từ nghiên cứu nhu cầu thị trường. □ Từ công việc trước đây.

□ Từ sở trường và niềm đam mê. □ Khác…………………………. 7. Ông (bà) đang kinh doanh những hàng hóa, dịch vụ ban đầu khi khởi nghiệp?

□ Có □ Không □ Cả hàng hóa, DV mới 8. Xin ông (bà) cho biết thứ tự các bước mà ông (bà) thực hiện khi khởi nghiệp (đánh số thứ tự từ 1 cho bước đầu tiên, đánh số 0 nếu không thực hiện)

□ Chọn hàng hóa và DV □ Viết kế hoạch kinh doanh chi tiết □ Tìm hiểu thị trường tiêu thụ □ Tìm hiểu nguồn cung ứng NVL

□ Nộp hồ sơ xin thành lập DN □ Nghiên cứu kênh phân phối

□ Lập bảng tóm tắt khởi sự DN □ Tìm hiểu công nghệ sản xuất □ Bước khác …………….……………………………………………………….. 9. Theo ông (bà) bước nào quan trọng nhất trong những bước trên để khởi nghiệp thành công? ………………………………………………………………………………… 10. Chi phí cho văn phòng của công ty ông (bà) trong thời gian đầu chiếm tỷ lệ như thế nào trong tổng chi phí ?

□ Nhỏ □ Trung bình □ Lớn □ Văn phòng tại nhà riêng 11. Theo ông (bà) tiêu chí nào quan trọng nhất cho một doanh nghiệp

□ Lợi nhuận □ Thị phần □ khả năng thanh toán □ …………………......... 12. Xin ông (bà) cho biết điều khó khăn nhất trong quá trình khởi nghiệp của ông bà là gì?

□ Vốn □ Kỹ thuật □ Quản lý □ Bán hàng □ …………………...…… 13. Công ty của ông (bà) có gặp tình trạng đơn hàng vượt quá khả năng sản xuất, cung ứng không?

□ Có □ Không 14. Xin ông (bà) cho biết ông (bà) thường lập kế hoạch cho doanh nghiệp giai đoạn bao nhiêu năm? ………………………………………………………………………………………. 15. Trong quá trình thành lập DN ông (bà) có nhận được sự trợ giúp nào từ các hiệp hội (như hiệp hội các DNVVN, chính quyền các cấp…)

□ Không □ Có: Sự trợ giúp là……………….................................................. …………………………………………………………………………………….. 16. Ông (bà) có sử dụng luật sư, dịch vụ tư vấn thành lập doanh nghiệp không?

□ Có □ Không 17. Xin ông (bà) cho biết mức độ thuận lợi về đăng ký kinh doanh ở Việt Nam giai đoạn ông (bà) thành lập công ty. Mức độ từ 1 tới 7 Rất không thuận lợi Rất thuận lợi 1 2 3 4 5 6 7

18. Ông (bà đánh giá thế nào về thủ tục hành chính trong môi trường kinh doanh của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay? Rất không thuận lợi Rất thuận lợi 1 2 3 4 5 6 7

19. Ông bà đánh giá thế nào về hạ tầng giao thông nơi ông (bà) kinh doanh? Rất không tốt Rất tốt 1 2 3 4 5 6 7

20. Ông (bà) có ý kiến gì để giúp cho người khởi sự doanh nghiệp thành công. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Xin chân thành cảm ơn quý ông (bà) về sự giúp đỡ quý báu . Chúc quý ông (bà) sức khỏe, hạnh phúc và công ty luôn phát triển. Trân trọng.

Phụ lục 2.3 Tổng hợp điều tra 100 doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình lập nghiệp. Tieâu chí Soá caâu traû lôøi Tyû leä

Cty TNHH 54 0.54 DNTN 37 0.37 Cty CP 9 0.09

1. Loaïi hình doanh nghieäp Khaùc

5-9 12 0.12 10-49 56 0.56 50-199 23 0.23

2. Soá lao ñoäng

200-300 9 0.09 Trung caáp 17 0.17 Cao ñaúng 19 0.19 Ñaïi hoïc 54 0.54 Treân ñaïi hoïc 3 0.03

3. Trình ñoä chuû doanh nghieäp

Khaùc 7 0.07 Töø nghieân cöùu thò tröôøng 42 0.42 Töø coâng vieäc tröôùc ñaây 44 0.44 Töø Sôû tröôøng vaø nieàm ñam meâ 11 0.11

4. Lyù do choïn haøng hoaù, DV

Khaùc 3 0.03 KD saûn phaåm ban ñaàu 51 0.51 Khoâng KD saûn phaåm ban ñaàu 2 0.02

5. Môû roäng maët haøng Caû SP ban ñaàu vaø SP môùi phaùt sinh 47 0.47

Choïn haøng hoaù, dòch vuï 85 0.85 Tìm hieåu thò tröôøng tieâu thuï 12 0.12 Noäp ñôn xin thaønh laäp DN Laäp baûng toùm taét khôûi söï DN 2 0.02 Vieát keá hoaïch kinh doanh Tìm hieåu nguoàn cung NVL Tìm hieåu keânh phaân phoái 1 0.01 Tìm hieåu coâng ngheä saûn xuaát

6. Böôùc ñaàu tieân khôûi nghieäp/ khoâng choïn böôùc naøy.

Khaùc Choïn haøng hoaù, dòch vuï 31 0.31 Tìm hieåu thò tröôøng 53 0.53 Laäp baûng toùm taét khôûi söï DN 1 0.01 Vieát keá hoaïch kinh doanh chi tieát 6 0.06

7.Böôùc quan troïng nhaát trong khôûi nghieäp Tìm hieåu keânh phaân phoái 5 0.05

Tìm hieåu coâng ngheä 4 0.04 Lôùn 35 0.35 Trung bình 42 0.42 Nhoû 2 0.02

8. Chi phí cho vaên phoøng

Vaên phoøng taïi nhaø rieâng 21 0.21 Lôïi nhuaän 53 0.53 Thò phaàn 42 0.42 Khaû naêng thanh toaùn 1 0.01

9. Tieâu chí quan troïng nhaát cuûa DN Khaùc 4 0.04

Voán 60 0.60 Kyõ thuaät 10 0.10 Quaûn lyù 2 0.02 Baùn haøng 14 0.14

10.Khoù khaên trong khôûi nghieäp

Khaùc (maët baèng sx) 14 0.14 Töøng xaûy ra 60 0.60 11. Khoâng

ñuû ñaùp öùng ñôn haøng

Khoâng xaûy ra 40 0.40

Daøi haïn (>5 naêm) Trung haïn (2-5 Naêm) 52 0.52 Ngaén haïn (1 naêm) 42 0.42

12. Laäp keá hoaïch kinh doanh Khoâng laäp keá hoaïch 6 0.06

Coù söï trôï giuùp khi khôûi söï DN 43 0.43 13. Söï trôï giuùp Khoâng coù söï trôï giuùp 57 0.57

Coù söû duïng 32 0.32 14. Dòch vuï tö vaán Khoâng söû duïng 68 0.68

Thuaän lôïi 3 0.03 Trung bình 95 0.95

15. Ñaêng kyù kinh doanh Khoâng thuaän lôïi 2 0.02

Thuaän lôïi 5 0.05 Trung bình 94 0.94

16. Thuû tuïc haønh chính Khoâng thuaän lôïi 1 0.01

Toát 2 0.02 Trung bình 90 0.90

17. Haï taàng giao thoâng Toài 8 0.08

Phuï luïc 3.1 Baûng döï tính keát quaû kinh doanh cuûa coâng ty Minh Hieáu trong 5 naêm.

Ñôn vò tính 100,000 ñoàng.

Döï tính hoaït ñoäng kinh doanh trong 5 naêm

Năm 2006 % 2007 % 2008 % 2009 % 2010 %

DOANH THU 3,000 100 6,000 100 9,000 100 15,000 100 22,000 100

Chi phí haøng baùn 900 30 1800 30 2700 30 4500 30 6600 30

LAÕI GOÄP 2,100 70,0 4.200 70,0 6.300 70,0 10.500 70,0 15.400 70,0

CHI PHÍ HOAÏT ÑOÄNG KD

Quaûng caùo/ xuùc tieán baùn haøng

300 10,0 600 10,0 900 10,0 1200 10,0 1500 10,0

Nghieân cöùu vaø phaùt trieån sp

15 0,5 15 0,3 23 0,3 30 0,3 37 0,3

Caùc moùn nôï/ caùc khoaûn phaûi traû

3 0,1 6 0,1 9 0,1 12 0,1 15 0,1

Cöôùc vaän chuyeån 12 0,4 24 0,4 36 0,4 48 0,4 60 0,4

Bảo hiểm 30 1,0 39 0,7 45 0,5 60 0,5 75 0,5

Baûo haønh 3 0,1 6 0,1 9 0,1 12 0,1 15 0,1

Nguyeân vaät lieäu khaùc 150 5,0 300 5,0 450 5,0 900 6,0 1050 4,7

Caùc chi phí khaùc 60 2,0 78 1,3 85 1,0 90 0,8 105 0,7

Chi phí vaên phoøng 90 3,0 120 2,0 135 1,5 150 1,3 250 1,1

Dòch vuï beân ngoaøi 30 1,0 60 1,0 90 1,0 120 1,0 150 1,0

Keá toaùn/ caùc dòch vuï phaùp lyù

30 1,0 45 0,8 67 0,8 72 0,6 75 0,5

Thu mua duïng cuï 45 1,5 90 1,5 135 1,5 180 1,5 225 1,5

Thu mua trang thieát bò 45 1,5 90 1,5 135 1,5 180 1,5 225 1,5

Ñieän thoaïi 15 0,5 30 0,5 45 0,5 60 0,5 75 0,5

Phuùc lôïi nhaân vieân 15 0,5 30 0,5 45 0,5 60 0,5 75 0,5

Caùc dòch vuï coâng coäng 15 0,5 30 0,5 45 0,5 60 0,5 75 0,5

Hoa hoàng baùn haøng 150 5,0 300 5,0 450 5,0 600 5,0 750 5,0

Tieàn coâng, tieàn luông 600 20,0 1200 20,0 1800 20,0 2900 19,0 4000 18,0

Toång chi phí 1.608 53,6 3.063 51,1 4.504 50,1 5.934 49,5 7.357 49,1

EBDIT* 492 16,4 1,137 19,0 1,796 20,0 2,466 20,6 3,143 21,0

Khaáu hao 120 4,0 180 3,0 240 2,7 300 2,5 360 2,4

EBIT** 372 12,4 957 16,0 1,556 17,3 2,166 18,1 2,783 18,6

Laõi tieàn vay 45 1,5 67 1,1 90 1,0 113 0,9 135 0,9

Laõi tröôùc thueá 327 10,9 890 14,8 1.466 16,3 2.053 17,1 2.648 17,7

Thueá thu nhaäp 114 3,8 378 6,3 573 6,4 773 6,4 975 6,5

Laõi roøng (loã) 213 7,1 512 8,5 893 9,9 2.580 10,7 5.173 11,1

*Laõi tröôùc khaáu hao, traû laõi ngaân haøng vaø thueá **Laõi tröôùc traû laõi ngaân haøng vaø thueá

Phụ lục 3.2 các nguồn tài chính cho doanh nghiệp. Dạng Chi phí Điều kiện

thanh toán Kích cỡ Điểm mạnh Điểm yếu

Tiết kiệm cá nhân

Không có phí

Không Dễ dàng và rẻ Rủi ro bị mất

Bạn bè và gia đình

Thường có lãi suất tốt hoặc không LS

Rất linh động Linh hoạt và có giá trị tốt nhất

Có thể tạo ra xung đột

Cầm cố nhà – Lần đầu hay lần hai

7-10% 10-21% trên giá trị khoản vay

Rất lâu và linh động

80-100% + của giá trị của ngôi nhà

Được cung cấp tín dụng dài hạn

Ngôi nhà của bạn sẽ bị nguy hiểm trong trường hợp bạn mất khả năng thanh toán

Nhà cung cấp Miễn phí +/-30 ngày Rẻ và không phải đảm bảo

Ngắn hạn

Chủ nhà thuê Cộng thêm vào phí thuê

Cùng với điều kiện thuê

Dành tiền mặt cho các tài sản mà bạn không thể mang đi được

Khó có thể có; các tài sản có được thường chỉ tốt tại một địa điểm; khó có thể di dời

Liên doanh góp vốn

25-40% 5-7 năm Có thể có được số lượng tiền lớn

Khó kiếm; việc sở hữu bị chia sẻ

Cầm cố thương mại

7-9% Thanh toán trong 25 năm; tất cả sẽ đến hạn trong 10 năm

75% giá trị

Các đơn vị cho vay chuyên biệt (chuyên môn trong ngành, ôtô, các nhà môi giới kinh doanh, công nghệ cao, thiết bị chuyên dụng, máy vi tính, điện thoại, v.v....)

12-18% 5-7 năm Tùy theo Tiếp cận qua nhà cung cấp, người có động lực để bán thiết bị hay doanh nghiệp; các điều kiện thanh toán là tốt hơn so với ngân hàng

Dịch vụ liên quan tới nợ có thể cao.

Các công ty cho thuê

12-18% 5-7 năm Tùy theo Tương tự như trên

Hiệp hội doanh 7-9% 7-20 năm Tùy theo Thời gian hoàn Quy trình có thể

nghiệp nhỏ trả lâu nhất cho khoản vay .

phức tạp

Các công ty tài chính

14-30% 1-3 năm 50% vốn Có thể là một sự lựa chọn nếu như bạn không có nhiều.

Tốn kém; điều kiện thế chấp khó khăn

Các ngân hàng 15-21% 1-5 năm Nhìn chung ít tốn kém nhất.

Điều kiện thế chấp

Phuï luïc 3.3. Maãu chi tieát caùc haïng muïc cuûa baûn keá hoaïch kinh doanh 1. KE Á HOAÏC H T OÅNG QUAÙT .

1.1 Mu ïc t i eâu…………………………………………………………………………………….………………… . 1.2 Nhi eäm vuï…………………………………………………………………………………….…………… ... 1.3 Yeáu t oá ñeå t haønh coâng………………………………………………..……………………………

2. T OÅNG QUAÙT VE À C OÂNG T Y. 2.1 Hì nh t höùc sôû höõu coâng t y………………………………………………..…………………… .. 2.2 T oång quan veà khôûi söï……………………………………………..……………………………… 2.3 Ñò a ñi eåm vaø caùc ñi eàu ki eän t huaän l ôïi …………………………………………………

3. SAÛN PHAÅ M . 3.1 Mo â t aû saûn phaåm………………………………………………………………………………………… 3.2 So saùnh caïnh t ranh…………………………………………………………………………………… 3.3 Nguoàn nguyeân l i eäu…………………………………………………………………………………… 3.4 Xaùc ñò nh kyõ t huaät …………………………………………………….………….………………… .. 3.5 Mo â t aû saûn phaåm t rong t öông l ai …………………………..………………………………

4. T OÅNG HÔÏP PHAÂN TÍC H T HÒ TR ÖÔØNG. 4.1 Phaân khuùc t hò t röôøng………….…………………………………… ………….…………………… 4.2 C hi eán l öôïc t hò t röôøng muïc ti eâu……………………………………………………………. 4.2 .1 Nhu caàu t hò t röôøng……………………………………………….………………………… 4.2 .2 Xu höôùng t hò t röôøng……………………………………………….…………………… . 4.2 .3 Mö ùc t aêng t röôûng cuûa t hò t röôøng………………………..……… .…………… .. 4.3 .1 Phaân t í ch ngaønh……………………………………………………………..……… .… .………… . 4.3 .1 Ngöôøi t ham gi a ngaønh…………………………………………………….…………… . 4.3 .2 Hì nh t höùc phaân phoái …………………………………………………..………………… . 4.3 .3 C aïnh t ranh vaø hì nh t höùc mua haøng………………………………………….. 4.3 .4 C aùc ñoái t huû caïnh t ranh chí nh…………………….…………………………… ...

5. T OÅNG HÔÏP C HIE ÁN L ÖÔÏC VAØ T HÖÏC T HI C HIE ÁN LÖÔÏC . 5.1 Xaùc l aäp gi aù t rò…………………………………………………………………………………………… 5.2 L ôïi t heá caïnh t ranh………………………………………………………….……………………… . 5.3 C hi eán l öôïc marketi ng………………………………………………..…………………………… 5.3 .1 Xaùc ñò nh vò t heá coâng t y…………………………………..……………………… ... 5.3 .2 C hi eán l öôïc gi aù caû……………………………………….…………………………………

5.3 .3 C hi eán l öôïc chi eâu t hò ………………………………..…………… .…………………… 5.3 .4 C hi eán l öôïc phaân phoái …………………….………..…… ....……………………… . 5.3 .5 C höông t rình market i ng………………………..………………………………… .. 5.4 Mu ïc t i eâu baùn haøng………………………………………………………………..………………… 5.4 .1 Döï baùo baù n haøng……………………………………………….… .…………………… . 5.4 .2 C höông t rình baùn haøng…………………………………….………………………… 5.5 L i eân keát chi eán l öôïc…………………………………………………….……… ..……………… ... 5.6 C aùc gi ai ñoaïn t höïc hi eän quan t roïng……………………………………………………. 6. T OÙM T AÉT QUAÛN LYÙ. 6.1 C ô caáu t oå chöùc………………………………………………………………………..……………… ... 6.2 Phaân chi a nhi eäm vuï……………………………………………………….…………………… ... 6.3 Sô ñoà nho ùm quaû n l yù………………………………………………………..…………………… .. 6.4 Keá hoaïch caù nhaâ n……………………………………………………………………………………. 7. KE Á HOAÏC H T AØI C HÍNH. 7.1 Nhöõng gi aû ñò nh quan t roïng…………………………………………………………………… 7.2 Nhöõng chæ soá t aøi chí nh cô baûn…………………………..………………………………… 7.3 Phaân t í ch ñi eåm hoøa voán…………………………………………..…………………………… . 7.4 L oã , l aõi cuûa döï aùn………………………………………………………………………………………… 7.5 Doøng t i eàn cuûa döï aùn…………………………………………………….………………………… .. 7.6 B aûng caân ñoái t hu chi cuûa döï aùn……………………………….………………………… . 7.7 C aùc t yû soá ki nh doanh……………………………………………………………..……………… ..

HEÁT

lập kế hoạch khởi sự cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở việt nam

Documents