laporan tetap morfologi sel
TRANSCRIPT
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
1/13
LAPORAN TETAP
PRAKTIKUM TEKNOLOGI BIOPROSES
IDENTITAS PRAKTIKAN
Nama : Sintia Rizkha
Nim : 03031181320019
Shift /Kelompok : Jum’at Pagi/1
I. JUDUL PERCOBAAN : Mo !ologi Sel
II. TUJUAN PERCOBAAN1" Mampu mengetahui aneka agam #entuk $el%$el mik oo gani$me"
2" P aktikan mampu untuk mengenal mo !ologi mik oo gani$me &engan
melakukan pe'a naan $e&e hana"
3" P aktikan &iha apkan &apat mengetahui &an mengingat #agian%#agian
&a i mik o$kop $e ta mampu menggunakan mik o$kop untuk pe #e$a an
#e #agai (eni$ mik oo gani$me"
III. DASAR TEORISuatu o gani$me te &i i &a i o gan%o gan )ang &apat &iamati &engan
ka$at mata" *alam #iologi &an ekologi + o gani$me ,#aha$a -unani: organon )ang
#e a ti alat. a&alah kumpulan molekul %molekul )ang $aling mempenga uhi
$e&emikian $ehingga #e !ung$i $e a a $ta#il &an memiliki $i!at hi&up"
i i% i i )ang umum &i&apati pa&a #an)ak o gani$me a&alah $e#agai #e ikut:
1" Meme lukan makanan
2" e na!a$3" e ge ak
" um#uh
4" e kem#ang #iak
5" Peka te ha&ap ang$ang
Namu &emikian+ i i% i i te $e#ut ti&aklah uni6e $al" akte i ti&aklah #e na!a$"
7pa#ila #agian o gan%o gan te $e#ut &iu aikan te u$%mene u$ maka pa&a
akhi n)a akan &i&apatkan #agian )ang $angat ke il &an ti&ak &apat &iu aikan
1
http://id.wikipedia.org/wiki/Biologihttp://id.wikipedia.org/wiki/Biologihttp://id.wikipedia.org/wiki/Ekologihttp://id.wikipedia.org/wiki/Molekulhttp://id.wikipedia.org/wiki/Kehidupanhttp://id.wikipedia.org/wiki/Makananhttp://id.wikipedia.org/wiki/Makananhttp://id.wikipedia.org/wiki/Pernafasanhttp://id.wikipedia.org/wiki/Reproduksihttp://id.wikipedia.org/wiki/Ekologihttp://id.wikipedia.org/wiki/Molekulhttp://id.wikipedia.org/wiki/Kehidupanhttp://id.wikipedia.org/wiki/Makananhttp://id.wikipedia.org/wiki/Pernafasanhttp://id.wikipedia.org/wiki/Reproduksihttp://id.wikipedia.org/wiki/Biologi
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
2/13
2
lagi" Satuan te ke il &a i makhluk hi&up itulah )ang &ikenal &engan i$tilah $el"
*alam p aktikum ini akan &iamati #entuk &an $u$unan $el" a#ang ilmu )ang
mempela(a i tentang #entuk &an $t uktu lua $uatu o gani$me+ te ma$uk $el
&i$e#ut mo !ologi"
3.1. Sel
Sel &apat &ia tikan $e#agai unit atau $atuan za ah te ke il &a i makhluk
hi&up )ang &apat melak$anakan kehi&upan" *i$e#ut #agian tu#uh te ke il ka ena
$el te $e#ut ti&ak #i$a &i#agi lagi men(a&i #agian )ang #e &i i $en&i i" u#uh
makhluk hi&up te $u$un ata$ $el%$el &an #a u &apat #e !ung$i (ika $el%$el
pen)u$unn)a #e !ung$i" leh ka ena itulah+ $el &i$e#ut (uga $e#agai $atuan
!ung$i makhluk hi&up" Selain itu+ $el mengan&ung mate i genetik )ang
me upakan penentu $i!at%$i!at makhluk hi&up" Melalui mate i genetik $i!at%$i!at
makhluk hi&up &i'a i$kan kepa&a ketu unann)a"
Sel #e a$al &a i kata latin cella )ang #e a ti uangan ke il" 7hli%ahli
)ang mempelopo i penemuan $el anta a lain :
3"1"1 Ro#e t ;ooke ,1534 < 1=03.
Ro#e t ;ooke a&alah $e$eo ang #e ke#ang$aan >ngg i$ )ang ahli &i
#i&ang !i$ika &an matematika" *engan menggunakan mik o$kop $e&e hana
temuann)a+ Ro#e t hooke menemukan #entuk%#entuk mik o$kopik &alam
$a)atan ga#u$ tutup #otol &an &alam #atang #e ma am%ma am tum#uhan" *alam
ga#u$ ini ia melihat #a i$an )ang api )ang te &i i &a i kompa temen%
kompa temen #e &in&ing te#al )ang mengingatkann)a kepa&a $a ang le#ah+
$ehingga kompa temen itu &i$e#ut $el "
Saat ini+ &iketahui #ah'a uangan% uangan ke il )ang &itemukan ;ookeme upakan $el%$el ga#u$ )ang telah mati" Sel mati te $e#ut ko$ong &an han)a
te &i i &a i &in&ing $el )ang te $u$un ata$ $elulo$a"
3"1"2 o'n ,1831.
o'n mengemukakan #ah'a $el a&alah $uatu ma$$a p otopla$ma )ang
#e a&a &i &alam uangan )ang &i#ata$i oleh mem# an $el &an memiliki inti"
P otopla$ma )ang te &apat &i &alam inti &i$e#ut &engan nukleoplasma
,karioplasma atau plasma inti ." Se&angkan p otopla$ma )ang #e a$al &a i
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
3/13
3
lua inti &i$e#ut sitoplasma atau plasma sel " *alam pe kem#angan $elan(utn)a
pa a ahli telah men)impulkan #e#e apa teo i tentang $el anta a lain :
1" Sel me upakan unit $t uktu al makhluk hi&up" *in)atakan oleh
S hlei&en &an " S h'an+ &engan teo i makhluk hi&up te $u$un ata$
$el "
2" Sel me upakan unit !ung$ional makhluk hi&up" *in)atakan oleh Ma?
S hultz+ &engan teo i &i &alam $el te &apat ai an ,pla$ma. )ang
penting untuk melakukan !ung$i $el "
3" Sel me upakan unit pe tum#uhan makhluk hi&up" *in)atakan oleh
Ru&ol! @i o'+ &engan teo i $el #e a$al &a i $el "
" Sel me upakan unit he e&ita$ makhluk hi&up" *itan&ai &engan
penemuan mik o$kop+ $ehingga &iketahui #ah'a &i &alam inti te &apat
gen )ang &i'a i$kan kepa&a ketu unann)a"
Se a a umum $aat ini teo i $el &apat &i$impulkan &alam tiga penge tian
utama+ )aitu :
1" Sel a&alah $atuan $t uktu o gani$me hi&up
2" Sel a&alah $atuan !ung$i &alam o gani$me hi&up
3" Semua $el #e a$al &a i $el )ang telah a&a"
Aalaupun me upakan #agian te ke il )ang men)u$un tu#uh makhluk
hi&up+ $el (uga te $u$un ata$ o ganela%o ganela $el )akni anta a lain :
1" Mem# an $el atau mem# an pla$ma te $u$un ata$ lemak &an p otein+
)ang #e !ung$i $e#agai :
a. Pelin&ung i$i $el
#. Pengatu kelua ma$ukn)a molekul%molekul. Re$epto atau pene ima ang$angan &a i lua $el
2" Sitopla$ma a tin)a pla$ma $el+ )akni ai an )ang #e a&a &i &alam $el
$elain nukleoplasma " Sitopla$ma #e !ung$i $e#agai tempat pen)impanan
#ahan%#ahan kimia )ang penting #agi meta#oli$me $el+ $epe ti enzim%
enzim+ ion%ion+ gula+ lemak+ &a p otein"
3" Nukleu$ atau inti $el me upakan o ganel te #e$a )ang #e a&a &i &alam
$el" *i &alam inti $el te &apat mat ik$ )ang &i$e#ut nukleopla$ma+
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
4/13
nukleolu$+ &an k omo$om" K omo$om te &i i ata$ p otein+ *N7
#e !ung$i untuk men)ampaikan in!o ma$i genetika &an $inte$i$ p otein
$e ta RN7 #e !ung$i untuk $inte$i$ p otein" Nukleu$ memiliki a ti
penting #agi $el+ )ang #e !ung$i $e#agai :
a. Pengen&ali $elu uh kegiatan $el
#. Pengatu pem#elahan $el
. Pem#a'a in!o ma$i genetik
&. Mengatu meta#oli$me p otein atau $inte$a p otein
" Mitokon& ia+ o gan ini me upakan tempat e$pi a$i $el
4" Sent iol+ me upakan o ganel )ang &apat &ilihat pa&a $aat $el melakukan
pem#elahan"
5" Retikulum en&opla$ma" 7&a 2 ma am+ )aitu RB ka$a ,)ang &itempeli
i#o$om. &an RB halu$ ,ti&ak &itempeli i#o$om."
=" Ri#o$om a&alah #agian )ang menempel pa&a RB #e !ung$i untuk
men$inte$a p otein untuk &i#a'a kelua $el melalui RB &an komplek$
golgi" Se&angkan i#o$om )ang mela)ang+ men$inte$a p otein untuk
kepe luan &i &alam $el"e &a$a kan a&a ti&akn)a mem# an inti+ $el &apat &i#e&akan men(a&i 2
ma am+ )aitu :
1" P oka iotik" Sel )ang te golong p oka iotik a&alah $el )ang ti&ak
memiliki mem# an inti ,tetapi memiliki #ahan inti." P oka iotik #e a$al
&a i kata procaryon )aitu pro #e a ti $e#elum &an caryon #e a ti inti"
-ang te ma$uk &alam golongan $el p oka iotik a&alah #akte i &an
ganggang #i u" i i% i i $t uktu $el p oka iotik :
a. Semua $el p oka iotik mempun)ai mem# an pla$ma+ nukleoi&
,#e upa *N7 &an RN7.+ &an $itopla$ma )ang mengan&ung
i#o$om"
#. ahan inti menga&akan kontak lang$ung &engan p otopla$ma ka ena
ti&ak mempun)ai inti"
. i&ak mempun)ai $i$tem en&omem# an ,mem# an &alam. $epe ti
etikulum en&opla$ma &an komplek$ golgi+ (uga ti&ak memiliki
mitokon& ia &an klo opla$"
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
5/13
4
&. Memiliki uku an )ang $angat ke il ,C 4 µ m."
2" Buka iotik+ $el )ang memiliki mem# an inti &igolongkan ke &alam $eleuka iotik" Buka iotik #e a$al &a i kata eu a )on )aitu eu #e a ti $e(ati
&an caryon #e a ti inti" -ang te ma$uk golongan $el euka iotik a&alah
!ungi algae+ &an p otozoa" i i% i i $t uktu $el euka iotik :
a. Sel euka iotik memiliki mem# an inti ,$i$tem en&omem# an.ekita
nukleu$
#. Sel euka iotik memiliki o ganel%o ganel lengkap $epe ti etikulum
en&opla$ma+ komplek$ golgi+ mitokon& ia+ &an li$o$om"
. Sel euka iotik (uga memiliki $ent iol $e&angkan $el p oka iotik
ti&ak"
Dku an $el #e ma am%ma am+ a&a )ang han)a 1 < 10 mik on ,mi$aln)a
#ekte i.+ 30 < 0 mik on ,mi$aln)a p otozoa.+ &an a&a pula )ang men apai
#e#e apa entimete ,mi$aln)a $e a#ut kapa$." Me$kipun $el mempun)ai uku an
)ang $angat ke il+ $t uktu $el $angat umit &an tiap%tiap #agian $el melakukan
!ung$in)a ma$ing%ma$ing"
3.2. Mikroba
Mik o#a &apat te &i i &a i $atu $el ,uni seluler . &an &apat (uga #e #entuk
$e at , filamen ." ontoh mik o#a )ang te &i i &a i $atu $el )aitu #akte i+ agi &an
mik oalga" Se&angkan $e at , filamen . me upakan angkaian $el )ang te &i i &a i
2 $el atau le#ih )ang #e #entuk antai+ $epe ti )ang umum te &apat pa&a !ungi
&an mik oalga" Mik o#a )ang #e #entuk filamen &apat #e upa :
1" Filamen $emu+ (ika hu#ungan anta $el ti&ak n)ata mi$aln)a pa&a (eni$ agi
atau !ungi"2" Filamen #ena + (ika hu#ungan anta $el te lihat (ela$ pa&a #e#e apa (eni$
!ungi &an mik oalga"
entuk mik o#a #e 6a ia$i )ang &i&apatkan pa&a $el #akte ia+ )aitu #ulat
, coccus . &an #atang , basil ." *a i ke&ua #entuk umum te $e#ut &i&apatkan #entuk
6a ia$i $epe ti :
1" Diplococcus + (ika &ua $el #e &empetan2" Tetracoccus + (ika empat $el #e &empetan
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
6/13
5
3" Sarcina + (ika &elapan #uah $el #e &empetan+ empat &i #agian #a'ah &an
empat lagi &i #agian ata$"7&a #e#e apa !akto )ang &apat mempenga uhi ke#e a&aan mik o#a :
1" Kelem#a#an2" p; , E 2 atau F 9 .3" empe atu
Mik oo gani$me pa&a umumn)a &apat hi&up pa&a tempat )ang
mengan&ung ai atau mengan&ung moi$tu e te tentu" leh $e#a# itu hampe &i
$emua tempat )ang mengan&ung ka&a ai entan te ha&ap ke#e a&aan mik o#a"
7i me upakan ke#utuhan )ang $angat penting &alam kehi&upan" u#uh kita
$e#agian #e$a ,G =0H &a i meta#oli$men)a mengan&ung ai " 7i (uga
me upakan pela ut )ang #aik &an lua$ pemakaiann)a &i #i&ang in&u$t i+ kimia+
pe tanian+ #iologi &an #i&ang &i$iplin ilmu lainn)a" 7i (uga mempun)ai $i!at
)ang unik anta a lain :
1" $etiap zat (ika &i#ekukan akan men)u$ut+ tetapi (ika ai &i#ekukan
(u$t u memuai
2" ai mempun)ai titik &i&ih &an titik #eku )ang elati! le#ih tinggi
&i$#an&ing &engan $en)a'a )ang ma$$a molekul elati! ti&ak (auh #e #e&a&engann)a"
3" ai (uga me upakan pela ut )ang e!ekti! untuk $en)a'a ion &an
ko6alen"
Sum#e ai #e ma am%ma am+ a&a )ang &a i laut+ tanah/$umu + $ungai+
&an pegunungan" leh ka ena itu+ kan&ungan ai #e #e&a%#e&a &i tiap tempat"
*alam kimia lingkungan )ang #e hu#ungan &engan penelitian
pen ema an atau kualita$ lingkungan pe ai an+ pengoto an zat o ganik umumn)a&in)atakan &engan $uatu (umlah ok$igen )ang &ipe lukan oleh (a$a& enik untuk
mengu aikan zat o ganik te $e#ut" Jumlah itu &engan &ihitung &engan Biological
Oxygen Demand , *. ialah ka&a ok$igen ,&engan $atuan ppm. )ang
&ipe lukan untuk mengu aikan zat o ganik $elama lima ha i+ &alam la#o ato ium"
Ketentuan itu &igunakan #e &a$a kan pen&apat ka ena pa&a pengu aian itu
te (a&i eak$i ok$i&a$i te ha&ap zat o ganik )ang #e u#ah men(a&i ka #on
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
7/13
=
&iok$i&a+ ai + &an zat $e&e hana lain" Se#elum menentukan * te le#ih &ahulu
&itentukan Dissolved Oxygen ,* . ialah ok$ien )ang te la ut &alam ai " ;al itu
pe lu $ekali ka ena keku angan ok$igen te la ut me upakan #aha)a #agi
o gani$me ai + atau ikan" Makin #e$a ha ga * makin #an)ak zat o ganik
te &apat &alam ai &an makin ke il pula ha ga * %n)a"
Pemakaian ai &alam kehi&upan $eha i%ha i mem#utuhkan kualita$ )ang
#aik &an $ehat+ hal ini &apat &ikenali &engan i i% i i :
1" ai #e $i!at net al
2" ke$a&ahan &itekan $eke il mungkin
3" ok$igen )ang te kan&ung ha u$ $e$uai &engan )ang &ipe lukan mahluk
hi&up
" ti&ak mengan&ung #akte i )ang mem#aha)akan
4" mengan&ung #e #agai mine al )ang &ipe lukan oleh tu#uh mahluk hi&up
$e a a 'a(a &an ti&ak #e le#ihan"
Pen ema an oleh zat o ganik a&alah penting untuk &ipe hatikan ka ena
&apat mengha$ilkan tim#uln)a #akte i put e!eka$i &an $ap o!it )ang
mengaki#atkan keke uhan ai atau kea&aan lain )ang ti&ak &ikehen&aki" Suatu
ma$alah mungkin tim#ul pula (ika * &alam ai )ang te ema keku angan
$ehingga #eke (an)a #akte i anae o#" akte i ini umumn)a mengu aikan zat
)ang #e a un" ;al itu #e #e&a &engan peke (aan #akte i ae o# )ang
mengha$ilkan $en)a'a ti&ak #e a un+ $epe ti ai + ka #on &iok$i&a+ &an nit ogen"
;ampi $etiap $el mengan&ung $e&ikitn)a $atu nukleu$" Nukleu$ $el
hi&up $uka &ilihat &i #a'ah mik o$kop+ tetapi akan le#ih mu&ah &ilihat $etelah
&i'a nai" ahan nukleu$ akan #e eak$i te ha&ap #an)akn)a zat 'a na )ang
&i#e ikan+ #e #e&a (ika &i#an&ingkan &engan #agian%#agian $el lainn)a" ;al ini
men)e#a#kan a&an)a $uatu kont a$ 'a na anta a nukleu$ &an #agian $el &i
$ekelilingn)a"
3.3. Mikro ko!
*i anta a $el%$el te &apat #an)ak pe #e&aan &alam uku an+ #entuk &an
$t uktu &alam" ;ampi $etiap $el mengan&ung $e&ikitn)a $atu nukleu$" Nukleu$
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
8/13
8
$el hi&up #ia$an)a $uka &ilihat &i #a'ah mik o$kop+ tetapi akan le#ih mu&ah
&ilihat $etelah &i'a nai" ahan nukleu$ #e eak$i lain te ha&ap zat 'a na atau
#an)akn)a zat 'a na )ang &i$e apn)a+ #e #e&a (ika &i#an&ingkan &engan
#agian%#agian $el lainn)a" ;al ini men)e#a#kan a&an)a pe #e&aan )ang
kont a$ anta a nukleu$ &an #agian%#agian $el &i $ekelilingn)a" 7lat )ang
&ipe gunakan untuk melihat $t uktu &an #entuk $el &a i $uatu #en&a a&alah
mik o$kop"
Mik o$kop ini &igunakan untuk mempe oleh #a)angan )ang $angat
halu$ &a i $uatu #en&a &engan pe #e$a an )ang &apat &i$e$uaikan $ehingga kita
&apat melihat $u$unan )ang halu$ &a i #en&a te $e#ut atau #agian &a i #en&a
)ang tak &apat &ilihat $e a a ka$at mata" 7lat%alat optik )ang &igunakan untuk
mengamati #en&a%#en&a ke il anta a lain :
1" Ka a pem#e$a a&alah $e#uah alat )ang te &i i &a i $e#uah atau &ua
#uah len$a )ang te $u$un &an #e tangkai+ mempun)ai pem#e$a an )ang
#e 6a ia$i"
2" Mik o$kop #ia$a a&alah $e#uah alat )ang mempun)ai #agian%#agian
te tentu )ang te &i i &a i alat optik &an non%optik" Mik o$kop ini #e guna
untuk mengamati #en&a%#en&a mik o$kopi$"
3" Mik o$kop inokule a&alah mik o$kop )ang mempun)ai len$a
okule )ang gan&a" Iunan)a untuk mengamati $el%$el hi&up"
" Mik o$kop kont a$ pha$e a&alah mik o$kop #ia$a )ang pa&a
pe mukaan #a'ah me(a o#(ek &an len$a o#(ekti!n)a &ipa$ang $e#uah
pe lengkapan kont a$ pha$e" Iunan)a untuk mengamati $el%$el hi&up tanpa
menggunakan #ahan pe'a na"4" Mik o$kop elekt on a&alah mik o$kop )ang &a)a pe #e$a ann)a
$angat kuat" Iunan)a untuk mengamati $el%$el )ang $angat ke il $epe ti
6i u$"
Mik o$kop te &i i &a i #agian%#agian )ang te $u$un $atu &engan lainn)a"
agian%#agian &a i mik o$kop anta a lain :
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
9/13
9
1" Statie! me upakan #agian &a i mik o$kop &imana te pa$ang #agian%
#agian lain $epe ti :
a. Kaki
#. iang+ tiang &ilengkapi &engan alat pengatu untuk
menempatkan kyker pa&a (a ak te tentu &a i #en&a )ang akan &i$eli&iki"
7lat pengatu ini te &i i &a i : Sk up #e$a ,atau )ang #ia$a &ikenal
&engan nama macrometer scruff . )ang &ipe gunakan untuk
mengge akkan kyker &engan epat naik tu un pa&a tiang+ &engan
&emikian #en&a &engan leka$ &apat &ilihat" Sk up halu$ ,atau )ang
#ia$a &i$e#ut &engan nama mi omete $ u!!. )ang &ipe gunakan
untuk menempatkan kyker $etepat%tepatn)a te ha&ap #en&a )ang
$e(ela$%(ela$n)a &a i o#(ek te $e#ut"
. Me(a #en&a , objective table ." Me(a #en&a atau o#(e ti6e ta#le
me upakan tempat mena uh #en&a )ang &i$eli&iki" Me(a ini
&itengahn)a mempun)ai lu#ang untuk mene u$kan aha)a+ )ang
&igunakan untuk mene angi #en&a )ang &ilihat"
2" ptika , kyker ." agian ini me upakan #agian )ang te penting &aa i
mik o$kop &imana te &apat alat%alat pem#e$a an #en&a )ang te &i i &a i :
a. en$a o#(ekti!+ )ang &ipa$ang pa&a $e#elah #a'ah &a i tu#u$ kyker &an
#ia$an)a te &i i &a i #e#e apa o#(ekti! ,$atu $ampai empat. &ipa$ang
#e $ama &an me upakan $uatu alat )ang &apat &ige akkan ,#e puta .
te ha&ap tu#u$ kyker &an &inamakan revolver " *engan revolver ini
ti&ak pe lu tiap%tiap kali mema$ang o#(e ti! #a u (ika menggunakan
pem#e$a an lain+ tinggal memuta revolver n)a $a(a &an menempatkano#(e ti! )ang &ikehen&aki pem#e$a ann)a pa&a tempatn)a" #(ekti!
(uga &i#e i tan&a menun(ukan kekuatan pem#e$a an $epe ti pa&a okule
&an #ia$an)a mempun)ai kekuatan pem#e$a an : 10+ 0+ 50+ 90 $ampai
100?" pem#e$a an &engan mik o$kop )ang &ipe oleh $e a a ka$a &apat
&itentukan &engan mengalikan kekuatan pem#e$a an o#(ekti! &an
okule )ang &ipakai"
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
10/13
10
#. en$a okule + )ang &ipa$ang &alam pem#uluh okule + &an pem#uluh
okule itu &apat &ige akkan te ha&ap tu#u$ &a i kyker &apat &iatu
pan(angn)a" kule &apat lepa$ &i &alam tu#u$n)a $ehingga tu#u$ itu
akan (atuh (ika mik o$kop &i#alik+ okule itu &i#e i tan&a )ang
menun(ukkan kekuatan pem#e$a ann)a )ang #e upa hu u!+ angka um
atau angka #ia$a"
3" Pengatu an aha)a
a. 7lat e min" e min &ata &an e min ekung untuk menangkap aha)a
&ite u$kan melalui #en&a ke mata kita" e min ini &apat #e puta ke
$egala a ah" agian e min ekung &apat &itangkap le#ih #an)ak
&a ipa&a e min &ata "
#. *iaph agma #e !ung$i untuk mengatu #an)ak atau $e&ikitn)a aha)a
)ang &i#utuhkan"
. on&en$o me upakan $e#uah len$a )ang #e !ung$i untuk memu$atkan
aha)a"
7&apun $i!at%$i!at #a)angan )ang &i#entuk oleh len$a okule &an len$a
o#(ekti! a&alah $e#agai #e ikut :1" Si!at #a)angan len$a okule : ma)a+ te #alik+ &an &ipe #e$a
2" Si!at #a)angan len$a o#(ekti! : n)ata+ tegak+ &an &ipe #e$a
Si$tem pengamatan &engan menggunakan mik o$kop a&a &ua ma am+
)aitu :
1" Si$tem Ke ing" *engan ti&ak menggunakan ai an pa&a p epa at &an
len$a o#(ekti!"
2" Si$tem a$ah" *engan menggunakan ai an anta a o#(ekti! &an
p epa at" ai an &apat #e upa ai tetapi )ang lazim &igunakan ialah min)ak
a&a ,cadar oil ." *engan immerses $i$tem &apat &ipe oleh pe #e$a an
)ang (auh le#ih #e$a &a ipa&a $i$tem ke ing $ampai 1000? atau le#ih"
Seha#i$ #eke (a &engan immerse olie + len$a ha u$ &i#a$ahi &engan alkohol
a#$olut atau &engan ?)lol (uga pa&a $aat #eke (a #ia$a (ika len$a koto
ha u$ &i#e $ihkan"
7i me upakan ke#utuhan )ang $angat penting &alam kehi&upan" 7i
&ipe gunakan &alam kehi&upan $eha i%ha i+ mi$aln)a makan+ minum+ man&i+ &an
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
11/13
11
hampi $emua kegiatann)a manu$ia ti&ak luput &a i ai " *alam kimia lingkungan
)ang #e hu#ungan &engan penelitian pen ema an atau kualita$ lingkungan
pe ai an+ pengoto an zat o ganik umumn)a &in)atakan &engan $uatu (umlah
ok$igen )ang &ipe lukan oleh (a$a& enik untuk mengu aikan zat o ganik
te $e#ut" Jumlah itu &ihitung &engan Biological Oxigen Demand , *. ialah
ka&a ok$igen ,ppm. )ang &ipe lukan untuk mengu aikan zat o ganik"
I". ALAT DAN BA#AN
$.1. Ala%
1" Mik o$kop
2" 7pi un$en
3" a#ung Reak$i
" Ja um $e
4" Pipet ete$
5" Pin$et
=" Pi$au utte a(am
$.2. Ba&a'
1" 7 ua&e$t
2" Se at Kapa$
3" Mathilen lue
" *aun
4" Min)ak Bme $i
5" Roti ,$ega &an u$ak.
=" 7i om#e an
8" empe ,$ega &an u$ak.
9" a'ang me ah
10" Kentang ,$ega &an u$ak.
". PROSEDUR PERCOBAAN
1" Simple Staining ,Pe'a naan $e&e hana.
a. e $ihkan ka a o#(ek &engan al ohol =4H
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
12/13
12
#. Siapkan $etete$ ai om#e an atau len&i makanan #a$i )ang akan
&i'a nai
. ete$kan Meth)len #lue ke ata$ ka a o#(ek ta&i
&. Semp otkan $e&ikit a ua&e$t
e. Ke ingkan hati%hati &engan ti$$ue ,(angan $ampai te kena apu$an.
!. 7mati &engan mik o$kop &engan 6a ia$i pe #e$a an &an #antuan min)ak
eme $i
g. Iam#a #entuk $el )ang te lihat
2" Pengamatan $el #a'ang me ah+ &aun &an $e at kapa$a. e $ihkan ka a o#(ek
#. > i$ tipi$ helaian #a'ang me ah atau &aun atau $e at kapa$. 7m#il &engan pin$et &an letakan &ika a o#(ek
&. ete$i a ua&e$te. 7mati &i#a'ah mik o$kop &engan 6a ia$i pe #e$a an!. Iam#a #entuk $el )ang te lihat
3" Pengamatan untuk oti+ tempe+ kentang ,$ega &an u$ak.a. e $ihkan ka a o#(ek
#. 7m#il $e&ikit p epa at )ang $ega . ete$i &engan a ua&e$t
&. 7mati &i#a'ah mik o$kop &engan 6a ia$i pe #e$a ane. akukan hal )ang $ama untuk p epa at &engan #ahan )ang u$ak !. an&ingkan ha$iln)ag. Iam#a #entuk $el )ang te lihat
-
8/17/2019 Laporan Tetap Morfologi Sel
13/13
13
DA(TAR PUSTAKA
7nonim" 2011" Morfologi Sel " , nline. http://#log$pot"en&ang$a i" om/mo !ologi
$el%22/12/2011" &iak$e$ pa&a tanggal 1= Le# ua i 2015"
7n'a + 7" 1983" ingkasan Biologi SM! +"etakan #ertama " Iane$ha B?a t:
an&ung"
*ahlan+ ;atta ;"M" 2015" #enuntun #raktikum Teknologi Bioproses$ Palem#ang:
a#o ato ium eknologi iop o$e$ Ju u$an eknik Kimia Lakulta$
eknik Dni6e $ita$ S i'i(a)a"
P enti$+ Ste6e" 1990" Bioteknologi Suatu evolusi %ndustri yang Baru " Jaka ta:
B langga"
@olk &an Aheele " 1993" Mikrobiologi Dasar % " B langga: Jaka ta"
http://blogspot.endangsari.com/morfologi%20%20%20sel-22/12/2011http://blogspot.endangsari.com/morfologi%20%20%20sel-22/12/2011http://blogspot.endangsari.com/morfologi%20%20%20sel-22/12/2011http://blogspot.endangsari.com/morfologi%20%20%20sel-22/12/2011