latina dicta (pars prima)
TRANSCRIPT
Significado literal en latín:
“O que debe ser feito”
Uso actual:
Caderno onde anotamos labores
que temos que facer ou feitos que
debemos lembrar
Uso actual:
Primeira obra publicada por un músico, pintor,
escritor, cineasta, erc.
Significado literal en latín:
“Primeira obra”
Significado literal en latín
“Persoa non grata”
Uso actual
Calificación que se outorga a unha
persoa cuxa presencia non se
acepta nun Estado, comunidade,
concello...
Significado literal en latín
“Doutro xeito”
Uso actual
Alcume polo que son coñecidas algunhas persoas
Significado literal en latín
“Pola miña culpa”
Uso actual
Expresión procedente da liturxia cristiá que
empregamos para asumir a culpa por algunha acción
Significado literal en latín:
“O que debe ser confirmado”
Uso actual:
Consulta ó corpo electoral no que o votante debe optar entre “si” ou “non”
(ou absterse)
Uso actual:
Derradeiro aviso
Significado literal en latín e uso actual
“Polos séculos dos séculos”
Significado literal en latín
“De xeito burdo”
Uso actual
“Sen detalle”, “Aproximadament
e”
Significado literal en latín
“Desde a cadeira”
Uso actual
No ámbito católico indica a facultade que posúe o Papa de sentar doctrina, como se Deus
falasa pola súa boca. Máis coloquialmente, empregámola cando queremos dicir que unha persoa fala pretendendo non
equivocarse
Significado literal en latín e uso actual
“Carreira de honores”, “Carreira
política”.
Orixinalmente refírese ó escalafón das maxistraturas
da República romana
Significado literal en
latín
“Número pechado”
Uso actual
Indica a limitación de prazas que se decreta
nalgúns estudios
superiores
Significado literal en latín:
“Aproveita o día”
(Q. Horacio, 65-8 a.C.)
Uso actual:
Alusión á necesidade que sentimos de aproveitar a nosa
existencia pola súa brevidade
Significado literal en latín e uso actual:
“Penso, polo tanto existo”
(R. Descartes, 1596-1650)
Con este aforismo o filósofo francés
quixo expresar que se sentía seguro da
súa propia existencia gracias a
que era un ser pensante
Significado literal en latín
“Curso da vida”
Uso actual
Documento no que consignamos a nosa formación
e traxectoria académica e profesional. Característico das
demandas e ofertas de emprego
Significado literal en latín
“Falta”
(3ª persoa de singular)
Uso actual
Expresión das perdas nun balance económico
Significado literal en latín e uso actual:
“A lei é dura, pero é a lei”
Significado literal en latín
“Velaquí ó home”
Frase coa que Poncio Pilato presentou a Xesús Cristo ó pobo
de Xerusalén
Uso actual
Persoa que ofrece un aspecto digno de mágoa, cheo de feridas
Significado literal en latín:
“E o restante”
Uso actual:
Empregado en abreviatura (etc.) para
pechar unha enumeración,
preferentemente de tres membros ou máis
Significado literal en latín:
“Bruscamente”
Uso actual:
Emprégase como locución co mesmo senso
que en latín ou como sustantivo (escrito todo xunto: “exabrupto”), co significado de “saída de
tono”
Significado literal en latín e uso actual:
“Adrede”, “A mantenta”
¡Coidado! Ás veces escóitase “ex proceso”
Significado literal en latín:
“Gratis e por amor”
Uso actual:
Empregámola cando queremos expresar que
facemos algo sen agardar nada a cambio; é moito máis
cotiá en forma abreviada: “gratis”
Significado literal en latín:
“Outro eu”
Uso actual:
Persoa coa que temos unha gran intimidade e confiamos nela como en nós mesmos. No contexto dunha obra literaria, tamén é un personaxe no que
se adiviñan rasgos do autor
Significado literal en latín:
“Unha mente sa nun corpo san”
(D. X. Xuvenal, s. II-III d.C.)Uso actual:
Lema que hoxe en día alude á necesidade do exercicio físico para ter unha boa saúde física
e mental. Sen embargo, a intención do poeta era dicir que cómpre ter unha mente
equilibrada nun corpo equilibrado
Significado literal en latín e uso actual:
“Modo de vivir”
Significado literal en latín e uso actual:
“Por propio movemento”, “Por propia iniciativa”.
¡Ollo! Non debemos cometer o erro de
pronuncialo (e escribilo) “motu
propio”
Significado literal en latín:
“Nada se opón”
Uso actual:
Selo que outorgaba un censor da Igrexa Católica, quen se encargaba de
revisar as obras escritas que aspiraban a ser publicadas
Significado literal en latín:
“¡Ah, tempos! ¡Ah, costumes!”
(M. T. Cicerón, 106-43 a.C.)Uso actual:
Co mesmo senso que lle deu Cicerón, expresa a indignación de quen a
pronuncia respecto dos costumes da época na que
vive
Significado literal en latín:
“Erros pequenos”
Uso actual:
Emprégase cando se quere rebaixar a importancia
dalgunha cousa, tanto se se trata dun erro, dun traballo que cómpre facer, dunha dificultade
ante algo, etc.