learnscratchthroughcomics.wdfiles.comlearnscratchthroughcomics.wdfiles.com/local--files/ekpai… ·...

Εκπαιδευτικό σενάριο «Μαθαίνω προγραμματισμό στο scratch δημιουργώντας μια

εφαρμογή κινουμένων σχεδίων»

Μακράκη Ευαγγελία

Μεραμβελιωτάκης Νικόλαος

Περιεχόμενα

Περίληψη........................................................................................................................................ 1

1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΤΟΥΣΕΝΑΡΙΟΥ......................................................2

Τίτλος διδακτικού σεναρίου..............................................................................................................................2

Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές..............................................................................................................2

Τάξεις στις οποίες απευθύνεται.....................................................................................................................3 . . . . . . . .Συμβατότητα με το ΑΠΣ και το ΔΕΠΠΣ ............................................................................................3

Οργάνωση της διδασκαλίας...............................................................................................................................3

ΓνωστικάΠροαπαιτούμενα...............................................................................................................................4

Απαιτουμένη υλικοτεχνική υποδομή...........................................................................................................4

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ................................................................................................... 4

Θεωρητική προσέγγιση..........................................................................................................................................4

Μεθοδολογική προσέγγιση.................................................................................................................................6

Διδακτική προσέγγιση με ΤΠΕ.........................................................................................................................6

– Αξιολόγηση Παρουσίαση Αποτελεσμάτων..........................................................................................7

3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΠΟΡΕΙΑΣΜΑΘΗΣΗΣΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ...............................9

1 - 1.1Φάση Δραστηριότητα .................................................................................................................................9

1 - 1.2Φάση Δραστηριότητα ..............................................................................................................................11











4. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ......................................................................................................................... 30

5. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.......................................................................................................................................... 32

Σελ.1/38

Αποτελεί κοινή πεποίθηση της πλειονότητας των εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης η αναγκαιότητα αξιοποίησης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας

(ΤΠΕ) στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ωστόσο ο βαθμός ενσωμάτωσής τους στη διδασκαλία παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Στην παρούσα εργασία κατατίθεται μία πρόταση Διδακτικού Σεναρίου, για συγκεκριμένη ενότητα της Πληροφορικής της Γ’ Γυμνασίου, που ενσωματώνει τις ΤΠΕ και συγκεκριμένα τις δυνατότητες της Web2 τεχνολογίας καθώς και το προγραμματιστικό περιβάλλον Scratch, για την δημιουργία δραστηριοτήτων που έχουν νόημα για τους μαθητές. Γενικότερος στόχος είναι να εφαρμοστούν οι θεωρητικές αρχές της εγκαθιδρυμένης μάθησης και συγκεκριμένα το Μοντέλο της Γνωστικής Μαθητείας ώστε να αναπτυχθούν στους μαθητές δεξιότητες προγραμματισμού μέσω αυθεντικών περιβαλλόντων μάθησης και μέσω της επικοινωνίας με συμμαθητές και ειδικούς στα περιβάλλοντα αυτά. Πρόκειται για μια απόπειρα δημιουργίας μιας ευέλικτης διδακτικής πρότασης που έρχεται να ενισχύει τον πολύ περιορισμένο αριθμό αντίστοιχων προτάσεων και στην οποία αξιοποιούνται λογισμικά εφαρμογών.

Σελ.2/38

Περίληψη

1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Σελ.3/38

Τίτλος διδακτικού σεναρίου

«Μαθαίνω προγραμματισμό στο scratch δημιουργώντας μια εφαρμογή κινουμένων σχεδίων»

Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Το σενάριο αφορά τις γνωστικές περιοχές του μαθήματος Πληροφορικής της Γ΄ Γυμνασίου αλλά περιλαμβάνει και δραστηριότητες στις οποίες μπορούν να εμπλακούν τα γνωστικά αντικείμενα των μαθημάτων Μουσικής, Καλλιτεχνικών και Νεοελληνικής Γραμματείας.

Τάξεις στις οποίες απευθύνεται

Προτείνεται να υλοποιηθεί από τους μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου στο πλαίσιο της 2ης ενότητας του μαθήματος Πληροφορικής: Χρήση εργαλείων έκφρασης, επικοινωνίας, ανακάλυψης και δημιουργίας. Μεγάλες Δραστηριότητες.

Συμβατότητα με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ.

Το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (Α.Π.Σ), για το μάθημα της Πληροφορικής της Γ' Γυμνασίου, προβλέπει τη διάθεση του 1/3 περίπου του συνόλου των διδακτικών ωρών για εκπόνηση σχεδίων εργασίας από τους μαθητές, στο πλαίσιο της 2ης Θεματικής Ενότητας με τίτλο “Χρήση εργαλείων Έκφρασης, Επικοινωνίας, Ανακάλυψης και Δημιουργίας: Μεγάλες Δραστηριότητες”.Οι μαθητές οργανώνονται σε ομάδες αναλαμβάνουν ενεργό δράση και συνεργάζονται με τελικό σκοπό την υλοποίηση ενός έργου (Αράπογλου κ.α, 2007). Μέσω της παρούσας διδακτικής προσέγγισης επιδιώκεται η κάλυψη επιμέρους ειδικών στόχων του ΑΠΣ (Φ.Ε.Κ τεύχος Β΄ αρ. Φύλλου 304/13-03-03) αλλά και του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγράμματος Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) Πληροφορικής, που σχετίζονται με την ανάπτυξη πρωτοβουλιών και τη στοχοθεσία εκ’ μέρους των μαθητών, τη συμμετοχή τους σε διαδικασίες σχεδιασμού, διαλόγου, υπέρβασης αντιθέσεων, αυτο- και ετερο-αξιολόγησης, την καλλιέργεια ελεύθερης σκέψης και έκφρασης, τη μάθηση πάνω στο πώς μαθαίνουμε.

Οργάνωση της διδασκαλίας

Αναφορικά με την οργάνωση της τάξης προτείνεται η εφαρμογή του συγκεκριμένου σεναρίου να υλοποιηθεί στο εργαστήριο πληροφορικής. Σε κάθε υπολογιστή ο εκπαιδευτικός έχει εγκαταστήσει τις εφαρμογές και τα λογισμικά που θα αξιοποιήσει με τους μαθητές του.Η εισαγωγή του υπό εξέταση θέματος (προγραμματισμός στο scratch) γίνεται στο σύνολο της τάξης προκειμένου οι μαθητές να αποκτήσουν συνολική εικόνα του νέου γνωστικού αντικειμένου και στην συνέχεια υιοθετείται η στρατηγική Jigsaw. Σύμφωνα με την στρατηγική αυτή o εκπαιδευτικός χωρίζει το μαθησιακό περιεχόμενο σε 4 βασικές υποκατηγορίες και οι μαθητές διακρίνονται σε αντίστοιχο αριθμό ομάδων με βάση τα θέματα των υποκατηγοριών, αναλαμβάνοντας το ρόλο του ειδικού στο αντίστοιχο θέμα, συγκροτώντας έτσι τις ομάδες ειδικών (expert groups).Ταυτόχρονα όμως ανήκουν σε μικρές ετερογενείς ευρύτερες ομάδες Jigsaw ή home groups, με μεικτή σύνθεση όσον αφορά τις επιδόσεις τους και την εξοικείωση τους με τους Η/Υ, τις οποίες έχει ορίσει ο εκπαιδευτικός, και οι οποίες λειτουργούν κατά την αφετηρία αλλά και κατά την ολοκλήρωση της μαθησιακής δραστηριότητας.

Σελ.4/38

Ο στόχος είναι, αφού οι «ειδικοί» μελετήσουν (ατομικά στην αρχή και ομαδικά στην συνέχεια) τα καθορισμένα θέματα, να επιστρέψουν στις αρχικές ομάδες (home groups), να «διδάξουν» τους συμμαθητές τους, επιλύοντας ταυτόχρονα τυχόν απορίες τους και να ολοκληρώσουν την αρχική τους εφαρμογή (δημιουργία εφαρμογής κινουμένων σχεδίων). Κατά την τελική φάση η τάξη συγκεντρώνεται αποτιμά την εμπειρία της συνεργατικής διαδικασίας και οι μαθητές ετερο-αξιολογούνται. (Dell & Donk, 2007).Με χρήση κατάλληλων φύλλων εργασίας, φύλλων οδηγιών και έντυπου υλικού τα μέλη των ομάδων συνεργάζονται, αναπτύσσοντας δημιουργική και κριτική σκέψη, προς την επίτευξη ενός κοινού σκοπού.Ο εκπαιδευτικός καθ΄ όλη τη διάρκεια της διδασκαλίας αναλαμβάνει τον ρόλο του καθοδηγητή, συντονιστή-διευκολυντή.

Γνωστικά Προαπαιτούμενα

Ως προϋπόθεση για την υλοποίηση του σεναρίου είναι:

- οι μαθητές να είναι ήδη εξοικειωμένοι με τις βασικές προγραμματιστικές δομές

- οι μαθητές να γνωρίζουν την χρήση των εργαλείων Ζωγραφικής, Word, PowerPoint, Web Browser, Sound Recorder.

- να μπορούν να πλοηγούνται με άνεση στο Διαδίκτυο

Απαιτουμένη υλικοτεχνική υποδομή

Η υλοποίηση του σεναρίου απαιτεί χρήση Η/Υ (1 τουλάχιστον για κάθε ομάδα), με γρήγορη σύνδεση στο Διαδίκτυο και τα παρακάτω εκπαιδευτικά υλικά και λογισμικά:Υλικά

- Έντυπο υλικό ανά ομάδα ειδικών- Ασκήσεις αυτο-αξιολόγησης ανά ομάδα ειδικών- Οδηγός Χρήσης Λογισμικού Kidspiration- Χάρτης Εννοιών (υπόδειγμα)- Φύλλο ετερο-αξιολόγησης- Φύλλο τελικής αξιολόγησης- Φύλλα οδηγιών για επιτέλεση δραστηριοτήτων

Λογισμικά- Λογισμικό scratch για δημιουργία ψηφιακών κινουμένων

σχεδίων με χρήση πολυμέσων- Ιστοσελίδα wiki για διαμοιρασμό πόρων, σύνθεση εργασιών,

συζήτηση και παράδοση εργασιών- Λογισμικά Γενικής Χρήσης του Office (Επεξεργαστής

Κειμένου Word, Λογισμικό ζωγραφικής M.S.paint, Λογισμικό Παρουσίασης Power Point, Sound Recorder)

- Λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης (Kidspiration).- Αξιοποίηση του Διαδικτύου με τη χρήση διαφυλλιστών

(Explorer, Mozilla)- Διευθύνσεις ιστοσελίδων με περιεχόμενο κατάλληλο για τις

ανάγκες του σεναρίου- Λογαριασμός Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου- Βίντεο για εισαγωγή και εκμάθηση του scratch

Σελ.5/38

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Σελ.6/38

Θεωρητική προσέγγιση

Το παιδαγωγικό υπόβαθρο του σεναρίου αφορά στην θεωρία της Εγκαθιδρυμένης Μάθησης (Lave και Wenger, 1988, 1990) κατά την οποία η μάθηση είναι μια διαδικασία σχετική με τις δραστηριότητες, το περιεχόμενο και το πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται. Με άλλα λόγια, σχετίζεται, εξαρτάται και επηρεάζεται από το περιβάλλον εντός του οποίου συντελείται. Η «εγκαθιδρυμένη γνώση οικοδομείται σε εργαστήρια μέσω της «γνωστικής μαθητείας» για την επίλυση αυθεντικών προβλημάτων, με την αξιοποίηση εκπαιδευτικών λογισμικών, και της διαδικτυακής τεχνολογίας. Στην κλασσική τους μορφή οι προσεγγίσεις της Γνωστικής Μαθητείας,που στηρίζονται θεωρητικά στη νεοβυγκοτσκιανή θεωρία, περιλαμβάνουν πέντε βήματα - φάσεις (Ματσαγγούρας 2003, σελ 213-215, βλ. και Anderson and Armbruster 1990):

1. Προτυποποίηση: Ο δάσκαλος παρουσιάζει δασκαλοκεντρικά και με υποδειγματικό τρόπο στο σύνολό τους τις προς διδασκαλία δεξιότητες, εξηγώντας ταυτόχρονα τι γίνεται, με ποια σειρά και γιατί.

1. Εξάσκηση μαθητών με καθοδήγηση δασκάλου: Μέσα σε συνθήκες εξατομικευμένης βοήθειας και φθίνουσας καθοδήγησης οι μαθητές επαναλαμβάνουν ατομικά, βήμα-βήμα, τη δεξιότητα που παρουσίασε ο δάσκαλος.

2. Εξάσκηση με στήριξη ομάδας: Οι μαθητές κατά μικρο-ομάδες επαναλαμβάνουν εναλλάξ τη δεξιότητα ανατροφοδοτώντας και βοηθώντας ο ένας τον άλλο. Η ομάδα τώρα αναλαμβάνει το ρόλο στήριξης και καθοδήγησης που είχε πρωτύτερα ο δάσκαλος.

3. Αυτορυθμιζόμενη εξάσκηση: Οι μαθητές ατομικά επαναλαμβάνουν όσα έκαναν προηγουμένως με τη στήριξη της ομάδας. Σκοπός αυτής της φάσης είναι να καταστεί ο μαθητής ικανός ατομικά και αυτόνομα να προγραμματίζει, να ακολουθεί, να ελέγχει και να αξιολογεί τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνει και να επιφέρει τις ανάλογες τροποποιήσεις.

4. Στοχαστικο-κριτική ανάλυση: Οι μαθητές προβαίνουν σε αυτο-αξιολόγηση του τρόπου δράσης και των αποτελεσμάτων που επέφεραν. Έτσι προωθείται η μεταγνωστική ανάπτυξη και ολοκληρώνεται η πορεία προς την αυτονομία και την αυτο-ρύθμιση.

Η διδασκαλία αποτελεί το «πλαίσιο στήριξης» (scaffolding), ένα είδος σκαλωσιάς που παρέχει ο εκπαιδευτικός, αξιοποιώντας την τεχνολογία με τέτοιον τρόπο, προκειμένου να προχωρήσουν οι μαθητές του στο επόμενο κάθε φορά επίπεδο της ανάπτυξής τους (zone of proximal development).Εντασσόμενο στο παραπάνω παιδαγωγικό πλαίσιο, το παρόν διδακτικό σενάριο ακολουθώντας τις φάσεις του μοντέλου της Γνωστικής Μαθητείας, ενσωματώνει δραστηριότητες που εμπλέκουν σταδιακά και βαθμιαία τους εκπαιδευόμενους στο νέο γνωστικό αντικείμενο, με απώτερο στόχο την ανάπτυξη της κριτικής τους σκέψης και της δημιουργικότητας τους κατά το πρότυπο του εκπαιδευτικού. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι καθοδηγητικός, διαμεσολαβητικός, διευκολυντικός. Αξιοποιεί τις δυνατότητες των ΤΠΕ για να σχεδιάσει, να οργανώσει, να επεξεργαστεί και να αναλύσει τα δεδομένα του εξεταζόμενου θέματος μαζί με τους μαθητές του, στο πλαίσιο μιας

Σελ.7/38

ενεργητικής και ομαδοσυνεργατικής διδακτικής διαδικασίας με στόχο την κατανόηση της εξεταζόμενης κατάστασης. Η επικοινωνία εκπαιδευτικού-μαθητών δεν εξυπηρετεί τη «μεταφορά» γνώσεων μέσω της τεχνολογίας από τον εκπαιδευτικό στον μαθητή, αλλά επιτρέπει τη γνωστική επεξεργασία μέσω των δυνατοτήτων που η ίδια η τεχνολογία παρέχει στην ανάλυση και την κατασκευή νέων εννοιών. Ο υπολογιστής γίνεται εργαλείο έκφρασης και διερεύνησης στα χέρια και στον έλεγχο των μαθητών.

Σελ.8/38

Μεθοδολογική προσέγγιση

Η Γνωστική Μαθητεία περιλαμβάνει έξι μεθόδους (Collins et al., 1989): την επίδειξη μοντέλου (modeling), την καθοδήγηση (coaching), την κλιμακούμενη υποστήριξη (scaffolding), την έκφραση (articulation), τον αναστοχασμό (reflection) και την εξερεύνηση (exploration). Μέσω της παρατήρησης και της βοήθειας αναπτύσσονται οι γνωστικές και μεταγνωστικές δεξιότητες στις τρεις πρώτες μεθόδους, μέσω της συζήτησης και του αναστοχασμού αναπτύσσονται δεξιότητες επίλυσης προβλήματος στις δύο επόμενες και, τέλος, η αναγνώριση και επίλυση προσωπικών προβλημάτων ενισχύει την αυτονομία του εκπαιδευόμενου στην τελευταία μέθοδο.Η διδακτική μας προσέγγιση δομείται στηριζόμενη στις πέντε φάσεις του μοντέλου της Γνωστικής Μαθητείας και περιλαμβάνει δραστηριότητες (σε κάθε μία από τις φάσεις) στις οποίες ενσωματώνονται μία ή περισσότερες από τις παραπάνω μεθόδους πλαισιωμένες με κατάλληλες στρατηγικές – τεχνικές. Η αναλυτική περιγραφή και ο τρόπος χρήσης των μεθόδων αυτών αποτυπώνεται περιγραφικά στο 3ο μέρος της παρούσας εργασίας όπου γίνεται η περιγραφή της πορείας Μάθησης και Διδασκαλίας.Για την αποτύπωση του σεναρίου ακολουθούνται όροι από το Dialog Plus Toolkit. Σχηματικά η δομή του σεναρίου απεικονίζεται στο Σχήμα1.

Διδακτική προσέγγιση με ΤΠΕ

Οι ΤΠΕ εγείρουν το ενδιαφέρον των μαθητών και δίνουν αφ’ ενός την ευκαιρία άσκησης της κρίσης και της δημιουργικότητας τους και αφ’ ετέρου την ευκαιρία στο δάσκαλο να παρακινήσει τους μαθητές σε μια αμφίδρομη σχέση αλληλεπίδρασης μαθητή – λογισμικού. Εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες που προσφέρει η Web2 τεχνολογία και σε συμβατότητα με την θεωρία Εγκαθιδρυμένης Μάθησης, πλαισιώσαμε την διδακτική μας προσέγγιση με ένα ασύγχρονο σύστημα διαχείρισης περιεχομένου (content management system - CMS) Wiki. Τα wikis, παρέχουν μοναδικές συνεργατικές ευκαιρίες για εκπαίδευση, που υπερβαίνουν τα όρια της κλασσικής τάξης, καθώς επιτρέπουν στους μαθητές να συζητούν, να προσθέτουν ή να τροποποιούν το περιεχόμενό τους γρήγορα και εύκολα, και να συνεργάζονται αποτελεσματικά, κατά την κοινή τους προσπάθεια. Οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται στο σενάριό μας εκμεταλλεύονται όλες τις παραπάνω δυνατότητες. Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη χρήση του wiki δεδομένου, ότι καθένας στον Διαδίκτυο μπορεί τροποποιήσει το περιεχόμενο (π.χ. να προσθέσει, να διορθώσει ή να διαγράψει το υλικό) διασφαλίζονται από τον εκπαιδευτικό με την παροχή και χρήση κωδικών πρόσβασης σε όλους τους χρήστες. Στην προσπάθεια διαμόρφωσης ενός κατάλληλου διδακτικού πλαισίου, που προτείνει αυθεντικές δραστηριότητες, στις οποίες οι μαθητές έχουν προσωπικό ενδιαφέρον να συμμετέχουν και να εμμείνουν σε αυτές Βοσνιάδου (2006), εκμεταλλευτήκαμε τα χαρακτηριστικά του προγραμματιστικού περιβάλλοντος Scratch τόσο ως κατασκευαστικό εργαλείο (δημιουργία τμήματος εφαρμογής από τους ειδικούς κάθε ομάδας) όσο και ως εργαλείο διαμεσολάβησης μεταξύ των μελών της ομάδας των μαθητών (ενσωμάτωση όλων των τμημάτων της εφαρμογής σε ένα ενιαίο σύνολο). Τόσο οι βασικές αρχές σχεδιασμού όσο και η φιλοσοφία του Scratch, όπως περιγράφονται στο δικτυακό τόπο του έργου (http://learnscratchthroughcomics.wikidot.com/), συνάδουν με τους

Σελ.9/38

στόχους της διδακτικής μας προσέγγισης, υποστηρίζοντας μάλιστα την υλοποίηση δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν προγραμματισμό Η/Υ με ελκυστικό τρόπο. Συμπληρωματικά με την χρήση των δύο παραπάνω τεχνολογιών, κατά την υλοποίηση των δραστηριοτήτων, χρησιμοποιούνται λογισμικά γενικής χρήσης του Office (word, mspaint, power point, sound recorder), διευθύνσεις ιστοσελίδων με περιεχόμενο κατάλληλο για τις ανάγκες του σεναρίου, το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης (Kidspiration), η εφαρμογή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) και εφαρμογές multimedia (video).Οι δραστηριότητες αξιοποίησης εφαρμογών και εκπαιδευτικών λογισμικών των ΤΠΕ πραγματοποιούνται σε ένα ομαδοσυνεργατικό πλαίσιο διδασκαλίας (ομαδοσυνεργατική διερευνητική μάθηση) καθώς μας ενδιαφέρει η απόδοση των μαθητών στα πλαίσια της ετερογένειάς τους (Σαλβαράς και Σαλβαρά, 2007) να είναι προϊόν προσωπικής και συλλογικής προσπάθειας, που σημαίνει να μαθαίνει τόσο ο μεμονωμένος μαθητής όσο και ολόκληρη η σχολική τάξη. O εκπαιδευτικός λειτουργεί ως σύμβουλος και συνεργάτης των μαθητών, ενθαρρύνοντάς τους να σκέφτονται και να ενεργούν όπως στον πραγματικό κόσμο, ανακαλώντας τις προγενέστερες εμπειρίες και γνώσεις τους (Κυνηγός, 2006).

Σελ.10/38

Αξιολόγηση –Παρουσίαση Αποτελεσμάτων

ΑξιολόγησηΣτο παρόν σενάριο διακρίνουμε τρεις φάσεις αξιολόγησης, την αυτό-αξιολόγηση του μαθητή, την ετερο-αξιολόγηση των ομάδων και την τελική αξιολόγηση από τον εκπαιδευτικό.

Η αυτο-αξιολόγηση (διαμορφωτική) των μαθητών προκύπτει από την εκπόνηση μιας σειράς ασκήσεων κατά την διάρκεια επιτέλεσης των δραστηριοτήτων.

Η ετερο-αξιολόγηση (διαμορφωτική), είναι προϊόν συμπλήρωσης ρουμπρίκας αξιολόγησης, με κριτήρια επιλεγμένα από τους μαθητές και διατυπωμένα κατάλληλα από τον εκπαιδευτικό και λαμβάνει χώρα μετά την ολοκλήρωση και παρουσίαση των τελικών εφαρμογών των μαθητών.

Η τελική αξιολόγηση (αθροιστική) αφορά στον εκπαιδευτικό, ο οποίος αποτιμά τόσο τις επιδόσεις των μαθητών του (μέσω των παραδοτέων τους: πλάνο εργασιών, παρουσιάσεων διδασκαλίας και τελική εφαρμογή) όσο και την συμμετοχικότητα τους στο πλαίσιο των ομαδικών δραστηριοτήτων (μέσω ρουμπρίκας αξιολόγησης).

Τέλος, ο εκπαιδευτικός μετά το πέρας των δραστηριοτήτων, κάνει μια συνολική αποτίμηση εξετάζοντας αν χρησιμοποιήθηκαν τα κατάλληλα λογισμικά, αν υλοποιήθηκε χωρίς παρεκκλίσεις ή λάθη το σενάριο, αν το σενάριο ήταν προσαρμοσμένο στην νοητική ικανότητα και ηλικία των παιδιών και αν εντοπίστηκαν τυχόν δυσκολίες στους μαθητές κατά την υλοποίηση του σεναρίου.

Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Τα αποτελέσματα μπορούν να παρουσιαστούν από τους μαθητές:

Σε μια εκδήλωση που θα οργανωθεί στους χώρους του σχολείου για τους συμμαθητές, τους εκπαιδευτικούς του σχολείου, για τους γονείς τους και το σύλλογο γονέων.

Στην ιστοσελίδα του σχολείου Στην κοινότητα του Scratch Στον διαγωνισμό του Scratch

Σελ.11/38

Σχήμα 1. Η Δομή του Σεναρίου

Σελ.12/38

Σχέδιο Σεναρίου Περιγραφή Πορείας Μάθησης και Διδασκαλίας Απεικόνιση

Φάση 1 - Δραστηριότητα 1.1

Ο εκπαιδευτικός (1 to many) προτρέπει τους μαθητές να εισαχθούν στην ιστοσελίδα wiki του μαθήματος και εγείρει το ενδιαφέρον τους μέσω ενός κόμικ ρωτώντας τους (asking) αν τους αρέσουν τα κινούμενα σχέδια και τα παιχνίδια και αν θα ήθελαν να μάθουν πως μπορούν να τα δημιουργούν μόνοι τους. Στην συνέχεια τους παρουσιάζει (presenting) ένα βίντεο κινουμένων σχεδίων δημιουργημένο στο εργαλείο scratch. Κατά την διάρκεια προβολής του πρώτου βίντεο επεξηγείται από τον/την εκπαιδευτικό ότι το έργο που παρακολουθούν είναι δημιουργημένο στο περιβάλλον scratch, το οποίο είναι ένα ελεύθερο, μοντέρνο προγραμματιστικό περιβάλλον, ειδικά σχεδιασμένο για παιδιά που τους δίνει τη δυνατότητα -σχετικά εύκολα- να διερευνήσουν, να συνεργαστούν, να αυτενεργήσουν και να εκφραστούν μέσα από τη δημιουργία πολυμεσικού και διαδραστικού υλικού, κινούμενων σχεδίων, ηλεκτρονικών παιχνιδιών και στηρίζεται στην λογική των κατασκευών lego (κατασκευή κομμάτι – κομμάτι). Κάθε εκπαιδευόμενος (individual learner) παρακολουθεί (viewing) το βίντεο (video) μέσω του οποίου ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει (presenting) το νέο γνωστικό αντικείμενο.

Αναλυτικότερα η διαδικασία έχει ως εξής:

1. Εισαγωγή των μαθητών στην ιστοσελίδα wiki του μαθήματος2. Ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος των μαθητών με μια εικόνα κόμικ 3. Παρουσίαση μια εφαρμογής δημιουργημένης στο scratch

Η ιστοσελίδα wiki του μαθήματος:

http://learnscratchthroughcomics.wikidot.com/

Σελ.13/38

3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΟΡΕΙΑΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ




ΜέθοδοςΕπίδειξη Παρουσιάζεται η εφαρμογή του scratch και αποκτάται μια πρώτη επαφή με τις δυνατότητες του εργαλείου. Ο εκπαιδευτικός, δίνει στους μαθητές μια πρώτη εικόνα για το τι μπορούν να φτιάξουν, αποσκοπώντας στην ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος τους, προκειμένου να ενθαρρύνει την συμμετοχή τους στην διαδικασία που ακολουθεί.

Χρονική Διάρκεια10 λεπτά

Επίπεδο δυσκολίας Εύκολο

Σελ.14/38



Με την τεχνική του καταιγισμού ιδεών (brain storming) ο καθηγητής ρωτάει τους μαθητές «Πως πιστεύουν ότι δημιουργείται μια εφαρμογή κινουμένων σχεδίων» και καταγράφει στον πίνακα με την συμβολή τους (class based) όλες τις απαντήσεις. Με τις πιο σημαντικές από τις ιδέες που προκύπτουν, σχεδιάζεται στον πίνακα ένας εννοιολογικός χάρτης (concept map), που αποτυπώνει την συνολική πορεία δράσης της δημιουργίας μιας εφαρμογής κινουμένων σχεδίων.Οι μαθητές, από τον σύνδεσμο «Χάρτης Εργασιών» της ιστοσελίδας του μαθήματος, κατεβάζουν το λογισμικό kidspiration και τις οδηγίες χρήσης του και κατασκευάζουν (creating) τον εννοιολογικό χάρτη που αποτυπώθηκε στον πίνακα. Ο εκπαιδευτικός (moderator) ενθαρρύνει τους μαθητές (individual learner) να εκφέρουν χωρίς επιφύλαξη τις ιδέες τους και χρησιμοποιεί κατάλληλες ερωτήσεις (asking) ώστε να καθοδηγήσει την σκέψη τους προς την σωστή κατεύθυνση, με στόχο να αναπτύξουν μια συνολική εικόνα του νέου γνωστικού αντικείμενου καθώς και των τρόπων δράσης των δραστηριοτήτων που θα ακολουθήσουν. Τους βοηθά (facilitator) να θυμηθούν τον τρόπο χρήσης του λογισμικού kidspiration ώστε να αποτυπώσουν τον εννοιολογικό χάρτη.


1. Ερώτηση από τον εκπαιδευτικό και «καταιγισμός ιδεών» από τους μαθητές

2. Ερωτήσεις από τον εκπαιδευτικό (κατάλληλες για καθοδήγηση της σκέψης των μαθητών) και αυθόρμητες απαντήσεις από τους μαθητές

3. Κατέβασμα λογισμικού kidspiration από τους μαθητές και οδηγιών χρήσης του

4. Δημιουργία του εννοιολογικού χάρτη από τους μαθητές

Σελ.15/38

ΜέθοδοςΔιατύπωση Νόησης – αιτιολόγηση, ΚαθοδήγησηΜε την τεχνική «καταιγισμός ιδεών», οι εκπαιδευόμενοι καλούνται να εκφράσουν τις ακατέργαστες ιδέες τους για τον τρόπο που πιστεύουν ότι υλοποιείται μια εφαρμογή κινουμένων σχεδίων, ενώ ο εκπαιδευτικός με κατάλληλες ερωτήσεις όπως «Ποιες ειδικότητες πιστεύετε …» «Τι είδους πόροι και ποιες εφαρμογές νομίζετε ότι….», προσπαθεί να στρέψει την σκέψη των μαθητών προς την σωστή κατεύθυνση και να δημιουργήσει έναν εννοιολογικό χάρτη που θα αποτυπώνει την συνολική πορεία δράσης που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι μαθητές για την διεξαγωγή των επόμενων δραστηριοτήτων. Τους δίνει οδηγίες για τον τρόπο εγκατάστασης και λειτουργίας του λογισμικού kidspiration.


Επίπεδο δυσκολίαςΕύκολο

Σελ.16/38



Με την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού οι μαθητές (individual learner) επιλέγουν τον σύνδεσμο «Μάθε από έναν ειδικό» της ιστοσελίδας του μαθήματος και παρακολουθούν (viewing) δύο βίντεο. Στο πρώτο από τα βίντεο, το οποίο αποτελεί ένα οδηγό (tutorial) για το περιβάλλον του λογισμικού scratch, ένας ειδικός (εκπαιδευτικός) τους εισάγει στο περιβάλλον δίνοντάς τους βήμα προς βήμα οδηγίες. Στο δεύτερο βίντεο παρακολουθούν τον τρόπο δημιουργίας μιας απλής εφαρμογής ώστε να αποκτήσουν μια συνολική εικόνα των τρόπων χρήσης των εργαλείων και των εντολών του scratch.Κατά την προβολή των βίντεο ο εκπαιδευτικός (facilitator) παρακολουθεί μαζί με τους μαθητές (individual) και διασφαλίζει την προσοχή τους.

Αναλυτικότερα η διαδικασία έχει ως εξής:1. Οι μαθητές επιλέγουν τον σύνδεσμό «Μάθε από έναν ειδικό»2. Παρακολουθούν τα δύο βίντεο με την σειρά που εμφανίζονται

Μέθοδος Επίδειξη, Καθοδήγηση, ΣτήριξηΣτο πρώτο βίντεο που παρουσιάζεται παρέχονται γενικές οδηγίες και υποδείξεις για τον τρόπο χειρισμού του περιβάλλοντος του scratch με σκοπό οι μαθητές να αποκτήσουν μια συνολική εικόνα χρήσης του εργαλείου. Το δεύτερο βίντεο αφορά στον τρόπο δημιουργίας μια απλής εφαρμογής του scratch. Οι μαθητές παρακολουθούν έναν ειδικό να δημιουργεί βήμα προς βήμα την εφαρμογή χρησιμοποιώντας τις ήδη γνωστές σ’ αυτούς εντολές προγραμματισμού με ένα νέο τρόπο.


Επίπεδο δυσκολίας Εύκολο

Σελ.17/38



Ο εκπαιδευτικός μέσω του συνδέσμου «Αρχικές Ομάδες» της ιστοσελίδας του, εξηγεί στους μαθητές (1 to many), ότι η δημιουργία κινουμένων σχεδίων είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και θα πρέπει να διασπαστεί σε επιμέρους τμήματα για να ολοκληρωθεί με επιτυχία. Αρχικά χωρίζει (jigsaw) τους μαθητές με τυχαίο τρόπο σε 4 ανομοιογενείς ομάδες των 4 ατόμων. Έχοντας από πριν διαιρέσει το γνωστικό αντικείμενο σε επιμέρους τμήματα τους γνωστοποιεί (presenting) τις ακόλουθες ομάδες ειδικών και τις αρμοδιότητες κάθε μιας:

1. Προγραμματιστές διερεύνηση εντολών scratch: Για πάντα-Επανέλαβε, Εάν/εάν-αλλιώς, Για πάντα-εάν/περίμενε ώσπου/ επανέλαβε ώσπου, για συγγραφή κώδικα εφαρμογής.

2. Συγγραφείς σεναρίου διερεύνηση εντολών scratch: Επικοινωνίας μεταξύ αντικειμένων, για συγγραφή διαλόγων εφαρμογής.

3. Υπεύθυνοι ήχων διερεύνηση εντολών scratch: Προσθήκης ήχου, κατασκευής μελωδίας και συγχρονισμού εικόνας με τη μουσική για δημιουργία μουσικής επένδυσης και αφηγήσεων της εφαρμογής.

4. Γραφίστες διερεύνηση εντολών scratch: Δημιουργίας χαρακτήρων, αντικειμένων και σκηνικού για δημιουργία των χαρακτήρων και των σκηνικών της εφαρμογής.

Στην συνέχεια τους εξηγεί (presenting) μέσω της ιστοσελίδας του μαθήματος το πλαίσιο στο οποίο θα διεξαχθούν οι δραστηριότητες που θα ακολουθήσουν. Πιο συγκεκριμένα τους ενημερώνει ότι θα εργασθούν τόσο στο πλαίσιο της αρχικής τους ομάδας όσο και σε ομάδες ειδικών.

Στο πλαίσιο της αρχικής τους ομάδας καλούνται:1. να επιλέξουν το γνωστικό αντικείμενο στο οποίο θα εξειδικευτούν. 2. να επιλέξουν το θέμα της εφαρμογής τους και να δημιουργήσουν

ένα πλάνο δράσης εργασιών και αρμοδιοτήτων σε έντυπη μορφή.3. να αποφασίσουν τα κριτήρια με τα οποία θα ήθελαν να

αξιολογηθούν οι τελικές τους εργασίες από τους συμμαθητές τους.4. να ενοποιήσουν τα επιμέρους τμήματα της εφαρμογής και να

δημιουργήσουν μια ολοκληρωμένη εφαρμογή κινουμένων σχεδίων.

Σελ.18/38

Στο πλαίσιο της ομάδας ειδικών καλούνται:1. να μελετήσουν το έντυπο υλικό που θα βρουν στην ιστοσελίδα και

να υλοποιήσουν τις ασκήσεις αυτο-αξιολόγησης. 2. να δημιουργήσουν το δικό τους τμήμα εφαρμογής με την στήριξη

της ομάδας ειδικών.3. να σχεδιάσουν ένα χάρτη εννοιών με την δομή των κυριοτέρων

σημείων της διδασκαλίας τους.4. να δημιουργήσουν μια παρουσίαση με σκοπό να διδάξουν το

γνωστικό τους αντικείμενο στα μέλη των αρχικών τους ομάδων.

Τέλος τους καθιστά ενήμερους για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει η αξιολόγηση της όλης διαδικασίας. Πιο συγκεκριμένα τους ενημερώνει ότι θα γίνει:

1. αυτο-αξιολόγηση μέσω των ασκήσεων κάθε ειδικότητας, 2. ετερο-αξιολόγηση από τις υπόλοιπες ομάδες επί των τελικών τους

εργασιών – εφαρμογών και 3. τελική αξιολόγηση από τον εκπαιδευτικό των πλάνων δράσης, των

παρουσιάσεων και των τελικών τους εργασιών καθώς και της συνολικής συμμετοχής τους στις δραστηριότητες του μαθήματος

Κάθε μαθητής (individual learner) λαμβάνει τις οδηγίες του εκπαιδευτικού προκειμένου να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο θα διεξαχθούν οι δραστηριότητες που έχει να φέρει σε πέρας και επιλέγει αντικείμενο εξειδίκευσης.


1. Ο εκπαιδευτικός εντάσσει τους μαθητές σε αρχικές τους ομάδες 2. Ορίζει και τους γνωστοποιεί ποιες θα είναι οι ομάδες ειδικών και

ποιο τμήμα του γνωστικού αντικειμένου θα αναλάβει κάθε μια3. Τους δίνει μια πλήρη εικόνα του τρόπου που θα εργασθούν και θα

αξιολογηθούν στις επόμενες δραστηριότητες4. Οι μαθητές εντάσσονται στην αρχική τους ομάδα 5. Επιλέγουν αντικείμενο εξειδίκευσης.

Σελ.19/38

ΜέθοδοςΚαθοδήγηση Ο εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί την τεχνική jigsaw. Χωρίζει αρχικά τους μαθητές,, σε ανομοιογενείς ομάδες των τεσσάρων ατόμων, με κριτήριο τις επιδόσεις τους και την εξοικείωση τους με τους Η/Υ και τους δίνει σαφείς οδηγίες και υποδείξεις για τον τρόπο με τον οποίο θα εργασθούν τόσο στο πλαίσιο της αρχικής τους ομάδας όσο στο πλαίσιο των ομάδων ειδικών. Τους ενημερώνει για τα παραδοτέα κάθε δραστηριότητας καθώς και για τον τρόπο με τον οποίο θα αξιολογηθούν. Τους παρέχει φύλλο οδηγιών για την δημιουργία του πλάνου δράσης της κάθε ομάδας.



Σελ.20/38



Οι αρχικές ομάδες μαθητών (group participant) συζητούν (debating) είτε δια ζώσης είτε μέσω του forum της ιστοσελίδας του μαθήματος στο topic «Πλάνο Εργασιών» προκειμένου να αποφασίσουν για θέματα όπως:

το θέμα της εφαρμογής τους τους πρωταγωνιστές της ιστορίας, το που θα εξελίσσετε η ιστορία (σκηνικό δράσης) το μήνυμα που θα δίνει ποιο θα είναι το ουσιώδες σημείο της υπόθεσης το χρονοπρογραμματισμό των εργασιών τα κριτήρια αξιολόγησης των τελικών τους εργασιών

Ολοκληρώνοντας τη συζήτηση, οι ομάδες μαθητών καταρτίζουν (creating) ένα πλάνο δράσης, το οποίο παραδίδουν στον εκπαιδευτικό σε έντυπη μορφή. Ο εκπαιδευτικός (deliverer) τους παρέχει από τον σύνδεσμο «Αρχικές Ομάδες Πλάνο Εργασιών» της ιστοσελίδας κατάλληλο φύλλο οδηγιών (leaflet) στο οποίο θα αποτυπώσουν όσα αποφάσισαν από τη συζήτηση που προηγήθηκε και παρακολουθεί τις συζητήσεις χωρίς να επεμβαίνει.


1. Οι αρχικές ομάδες εισάγονται στο forum της ιστοσελίδας στο topic «Πλάνο Εργασιών»

2. Οι αρχικές ομάδες συζητούν, επιλέγουν το θέμα της εφαρμογής τους και αποφασίζουν για τις λεπτομέρειες του πλάνου δράσης τους και των κριτηρίων αξιολόγησης των τελικών τους εφαρμογών

3. Κατεβάζουν το φύλλο οδηγιών και καταρτίζουν το πλάνο εργασιών τους

Σελ.21/38

Μέθοδος Εξερεύνηση, Διατύπωση Νόησης – αιτιολόγηση, ΚαθοδήγησηΤα μέλη των αρχικών ομάδων συνεργάζονται και αναζητούν τρόπους για να δημιουργήσουν το πλάνο δράσης τους. Συζητούν και ανταλλάσσουν απόψεις, προκειμένου να καταλήξουν σε ένα κοινό πλαίσιο κατανόησης των δραστηριοτήτων που έχουν να φέρουν σε πέρας. Ολοκληρώνουν την παρούσα δραστηριότητα παραδίδοντας στον εκπαιδευτικό το πλάνο δράσης τους σε έντυπη μορφή. Ο εκπαιδευτικός τους παρέχει φύλλο οδηγιών με τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές που θα πρέπει να ακολουθήσουν για να υλοποιήσουν το πλάνο δράσης.


Επίπεδο δυσκολίας Δύσκολο

Σελ.22/38



Οι ειδικοί από κάθε ομάδα (individual learner) επισκέπτονται την ιστοσελίδα wiki του μαθήματος. Εκεί επιλέγουν αρχικά τον σύνδεσμο «Γίνε ειδικός» και στην συνέχεια τον σύνδεσμο που αφορά στην δική τους ειδικότητά π.χ. «Προγραμματιστής». Από τον σύνδεσμο «Εγκατάσταση Scratch», κατεβάζουν και εγκαθιστούν στον υπολογιστή τους, το λογισμικό του Scratch (scratch application) προκειμένου να αποκτήσουν μια πρώτη επαφή και να εξοικειωθούν με το περιβάλλον του εργαλείου (exploring). Από τους συνδέσμους «Οδηγός Χρήσης Scratch» και «Εξάσκηση» κατεβάζουν το έντυπο υλικό (scratch manual) που περιέχει τις ενότητες που αφορούν στην δική τους εξειδίκευση καθώς και ασκήσεις αυτοαξιολόγησης (exercises). Μελετούν (reading) το έντυπο υλικό (η δραστηριότητα αυτή, μπορεί να διεξαχθεί και εκτός σχολικής τάξης, όπου οι μαθητές θα έχουν περισσότερο χρόνο για μελέτη ακολουθώντας τον προσωπικό τους ρυθμό μάθησης) και εκπονούν τις ασκήσεις αυτο-αξιολόγησης που τους δίνονται (practicing) προκειμένου να πάρουν ανατροφοδότηση για την μέχρι τώρα πορεία τους. Ο εκπαιδευτικός (facilitator) τους βοηθά όπου χρειάζεται στην εγκατάσταση του λογισμικού, το κατέβασμα του οδηγού χρήσης και των ασκήσεων και τους δίνει οδηγίες για τον τρόπο μελέτης του υλικού (από τον σύνδεσμο «Γίνε Ειδικός Ειδικότητα Μάθε να μελετάς αποδοτικά») τόσο δια ζώσης όσο και μέσω του forum συζητήσεων του wiki.


1. Μετάβαση των μαθητών στον δικτυακό τόπο του μαθήματος, ενεργοποίηση του συνδέσμου «Γίνε ειδικός» και στην συνέχεια του συνδέσμου που αφορά στην δική τους ειδικότητά

2. Κατέβασμα και εγκατάσταση από τον σύνδεσμο «Εγκατάσταση» του λογισμικού του Scratch

3. Ενεργοποίηση του συνδέσμου «Οδηγός Χρήσης Scratch» και κατέβασμα του έντυπο υλικού

Σελ.23/38

4. Ενεργοποίηση του συνδέσμου «Εξάσκηση» και κατέβασμα των ασκήσεων αυτο-αξιολόγησης

5. Ενεργοποίηση του συνδέσμου «Μάθε να μελετάς αποδοτικά» για κατανόηση της τεχνικής ΠΕ4Α

6. Μελέτη του έντυπου υλικού 7. Εκπόνηση ασκήσεων αυτο-αξιολόγησης

ΜέθοδοςΕξερεύνηση, Καθοδήγηση, ΣτήριξηΑναφορικά με την εγκατάσταση του λογισμικού και την αποθήκευση του έντυπου υλικού και των ασκήσεων, ο εκπαιδευτικός παρέχει στους μαθητές υποδείξεις και συμβουλές (χωρίς να αναλαμβάνει ο ίδιος δράση) προκειμένου να τους βοηθήσει να ολοκληρώσουν με επιτυχία την δραστηριότητα. Για τον τρόπο μελέτης του υλικού ο εκπαιδευτικός τους δίνει εκτενείς οδηγίες μέσω της ιστοσελίδας του μαθήματος, προτρέποντας τους να χρησιμοποιήσουν την τεχνική ΠΕ4Α. Μέσω της ιστοσελίδας του μαθήματος στο σύνδεσμο «Μάθε πως να μελετάς αποδοτικά» τους επεξηγεί αναλυτικά τα βήματα της τεχνικής: Προεπισκόπηση, Ερωτήσεις, Ανάγνωση, Αναστοχασμός σχετικά με την ύλη, Απαγγελία και Ανασκόπηση.

Χρονική Διάρκεια45 λεπτά και εργασία στο σπίτι

Επίπεδο δυσκολίας Δύσκολο

Σελ.24/38



Στόχος της δραστηριότητας αυτής είναι οι ειδικοί (group participant) από κάθε ομάδα (group based) να ολοκληρώσουν το τμήμα της εφαρμογής που τους αναλογεί με βάση τις προδιαγραφές που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της αρχικής τους ομάδας.Οι ειδικοί από κάθε ομάδα έχοντας μελετήσει το έντυπο υλικό και αποκτήσει αρκετή οικειότητα με τον τρόπο δημιουργίας εφαρμογών (υλοποιώντας τις ασκήσεις), επισκέπτονται τον δικτυακό τόπο της κοινότητας του Scratch (exploring), ενεργοποιώντας τον σύνδεσμο «Κοινότητα Scratch», από όπου μπορούν αφού εγγραφούν να κατεβάσουν και να τρέξουν όσες έτοιμες εφαρμογές θέλουν (information handling) ώστε να πάρουν ιδέες για την υλοποίηση του δικού τους τμήματος της εφαρμογής. Τους προτείνεται μέσω συνδέσμων να εξερευνήσουν (exploring) εναλλακτικούς τρόπους δημιουργίας γραφικών, ήχου, εικόνας και κειμένου, τα οποία στην συνέχεια μπορούν να εντάξουν και να χρησιμοποιήσουν στην δική τους εφαρμογή. Επίσης τους παρέχονται σύνδεσμοι με μηχανές αναζήτησης στις οποίες μπορούν να αναζητήσουν έτοιμες εικόνες, ήχους γραφικά ή/και σενάρια διαλόγων. Καθ΄ όλη την διάρκεια εργασίας τους οι μαθητές συνομιλούν (discussing), μέσω του forum της ιστοσελίδας wiki του μαθήματος στο topic που αφορά στην ειδικότητα τους π.χ. «Προγραμματιστές», με σκοπό να ανταλλάξουν απόψεις για το θέμα που έχουν αναλάβει (από την αρχική τους ομάδα), να επιλύσουν τυχόν απορίες τους και να ολοκληρώσουν την εφαρμογή τους. Ο εκπαιδευτικός παρακολουθεί και καταγράφει την πορεία των μαθητών και τους υποστηρίζει συναισθηματικά καθ’ όλη την διάρκεια εργασίας τους.


1. Μετάβαση των μαθητών στην ιστοσελίδα της κοινότητα του scratch για μελέτη έτοιμων παραδειγμάτων

2. Εξερεύνηση από τους μαθητές, μέσω μηχανών αναζήτησης και προτεινόμενων συνδέσμων, έτοιμων πολυμεσικών στοιχείων και εναλλακτικών τρόπων δημιουργίας τους

3. Συζήτηση μαθητών και ανταλλαγή απόψεων με την ομάδα ειδικών στην οποία ανήκουν

Σελ.25/38

ΜέθοδοςΕξερεύνηση, Καθοδήγηση, ΣτήριξηΟ μαθητές ειδικοί επισκέπτονται το δικτυακό τόπο της κοινότητας του scratch, ανακαλύπτοντας έτοιμα παραδείγματα και δοκιμάζοντας λύσεις για την δική τους εφαρμογή. Κάνουν έρευνα στο Διαδίκτυο προκειμένου να συλλέξουν το κατάλληλο για την εφαρμογή τους υλικό και δέχονται την καθοδήγηση και την στήριξη των υπολοίπων ειδικών της ομάδας τους. Ο εκπαιδευτικός αναλαμβάνει το ρόλο του μέντορα και εμψυχωτή και στέκεται στο πλάι των μαθητών προσπαθώντας να τους αναπτερώσει το ηθικό με παροτρύνσεις και επαίνους, τους διαβεβαιώνει για τις ικανότητές τους να φέρουν σε πέρας το έργο το οποίο ανέλαβαν.

Χρονική Διάρκεια2 διδακτικές ώρες και εργασία στο σπίτι

Επίπεδο δυσκολίαςΜέτριο

Σελ.26/38



Οι ειδικοί από κάθε ομάδα (group participant) συναντούνται (είτε στο πλαίσιο της τάξης (group based) είτε στο topic της ειδικότητάς τους, του forum της ιστοσελίδας του μαθήματος) για να συζητήσουν τις λεπτομέρειες και τα στοιχεία που θα περιέχει η παρουσίαση τους (presentation). Πιο συγκεκριμένα, οι ειδήμονες μελετούν και τα 4 τμήματα των εφαρμογών (information handling) που έχουν υλοποιηθεί από κάθε μέλος της ομάδας τους και ανταλλάσσουν απόψεις και επιχειρήματα (debating) για το σχεδιασμό του χάρτη εννοιών με την δομή των κυριοτέρων σημείων της παρουσίαση τους. Οι ομάδες ειδικών διερευνούν επίσης αν τα μέλη τους κατέχουν το υλικό ώστε να το διδάξουν σωστά. Στον σύνδεσμο «Παρουσιάσεις» της ιστοσελίδας wiki οι μαθητές μπορούν να καταθέτουν τη συμβολή τους (ιδέες, κείμενα, πηγές, γραφήματα κ.α.) και να προσθέτουν ή να τροποποιούν τα περιεχόμενά της για να δημιουργήσουν (composing) την παρουσίασή που θα χρησιμοποιήσουν για να διδάξουν το γνωστικό τους αντικείμενο στα μέλη της αρχικής τους ομάδας.Ο εκπαιδευτικός ενθαρρύνει τους μαθητές να κρατούν σημειώσεις από τη συζήτηση και να συλλέγουν όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούν, με στόχο να κατασκευάσουν μια ολοκληρωμένη και σαφή παρουσίαση που θα εντυπωσιάσει τους συμμαθητές τους. Επίσης παρακολουθεί τις συζητήσεις και παρεμβαίνει μόνο όταν το θέμα της συζήτησης ξεφεύγει από τον επιδιωκόμενο στόχο. Τους προτείνει να επισκεφθούν το σύνδεσμο www . prezi . com ως εναλλακτικό (δωρεάν διαδικτυακό) τρόπο δημιουργίας παρουσιάσεων.


1. Κάθε ομάδα ειδικών συζητά (στην αίθουσα ή στο forum της ιστοσελίδας του μαθήματος) ανταλλάσσοντας απόψεις και επιχειρήματα

2. Κάθε ομάδα συλλέγει και οργανώνει το υλικό για την παρουσίασή της

3. Κάθε ομάδα ειδικών δημιουργεί ένα χάρτη εννοιών με τα κυριότερα σημεία της διδασκαλίας της

Σελ.27/38

http://www.prezi.com/

4. Οι ομάδες ειδικών δημιουργούν τις παρουσιάσεις τους χρησιμοποιώντας το Power Point ή διαδικτυακά στον ιστότοπο www . prezi . com

5. Οι ομάδες ειδικών ανεβάζουν τις παρουσιάσεις τους στον σύνδεσμο «Παρουσιάσεις» της ιστοσελίδας wiki του μαθήματος

ΜέθοδοςΑναστοχασμός, Στήριξη, Διατύπωση νόησης - ΑιτιολόγησηΟι ομάδες ειδικών, συζητούν και κάνουν μια ανασκόπηση (reflecting) όλων όσων έμαθαν στις προηγούμενες δραστηριότητες, με στόχο να πάρουν αποφάσεις για την δομή (χάρτης εννοιών) και το περιεχόμενο της παρουσίασής τους. Αποφασίζουν τι από το υλικό που έχουν θα συμπεριλάβουν και τι όχι, πως θα το παρουσιάσουν και ποιες μεθόδους θα χρησιμοποιήσουν ώστε η διδασκαλία τους να γίνει κατανοητή από τους συμμαθητές τους και υλοποιούν την παρουσίασή τους. Βοηθητικά στη δραστηριότητα αυτή θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ο χάρτης εννοιών που δημιούργησαν στις αρχικές τους δραστηριότητες καθώς και το βίντεο με την παρουσίαση της εφαρμογής από τον ειδικό. Η ομάδα ειδικών στηρίζει πρακτικά και συναισθηματικά τα μέλη της καθ’ όλη τη διάρκεια εργασιών της.


Επίπεδο δυσκολίαςΔύσκολο

Σελ.28/38

http://www.prezi.com/


Φάση 4 - Δραστηριότητα 4.1Οι μαθητές (individual learner) έχοντας πλέον γίνει «ειδικοί», πάνω στο συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο, το οποίο μελέτησαν και συζήτησαν με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας «ειδικών», επιστρέφουν στην αρχική τους ομάδα για να διδάξουν τα μέλη της. Η διδασκαλία (presenting) είναι προφορική και έχει τη μορφή διδασκαλίας από το μαθητή προς τους συμμαθητές του. Στο πλαίσιο της διδασκαλίας τους, οι μαθητές ειδικοί βασιζόμενη στην παρουσίασή τους, εξηγούν τα επιμέρους στοιχεία του γνωστικού τους αντικειμένου, τον τρόπο που δούλεψαν, απαντούν (answering) σε ερωτήσεις των συμμαθητών τους και αποτιμούν (reflecting) την όλη διαδικασία δουλειάς τους. Ο εκπαιδευτικός (facilitator), τους ενημερώνει ότι θα πρέπει να συμμετέχουν και να παρακολουθούν τις «διδασκαλίες» των συμμαθητών τους με προσοχή, ώστε να μπορέσουν στην συνέχεια να ενσωματώσουν με επιτυχία τα επιμέρους τμήματα της εφαρμογής και να ολοκληρώσουν την δημιουργία του κινουμένου σχεδίου τους. Αναλυτικότερα η διαδικασία έχει ως εξής:

1. Οι ειδικοί από κάθε ομάδα συναντούνται με τα μέλη της αρχική τους ομάδας

2. Οι ειδικοί από κάθε ομάδα διδάσκουν το γνωστικό τους αντικείμενο στα μέλη της αρχικής τους ομάδας

ΜέθοδοςΑναστοχασμός, Διατύπωση νόησης - ΑιτιολόγησηΟι μαθητές ειδικοί, χωρίς πλέον την στήριξη του εκπαιδευτικού ή της ομάδας ειδικών, επιστρέφουν στο πλαίσιο της αρχικής τους ομάδας και διδάσκουν το γνωστικό τους αντικείμενο. Απαντούν σε απορίες των συμμαθητών τους, εξηγούν την μεθοδολογία τους και αποτιμούν την όλη διαδικασία δουλειάς τους.



Σελ.29/38



Μετά την ενημέρωση των αρχικών ομάδων, για το σύνολο της ύλης του νέου γνωστικού αντικειμένου, ακολουθεί η σύνθεση (composing) των επιμέρους τμημάτων και η ολοκλήρωση (producing) της εφαρμογής κινουμένων σχεδίων από τα μέλη κάθε αρχικής ομάδας (group participant). Οι αρχικές ομάδες (Group based) αφού ολοκληρώσουν τα έργα τους, τα ανεβάζουν στην κοινότητα του scratch και στον σύνδεσμο «Παράθεση εργασιών» της ιστοσελίδας του μαθήματος δίνουν τις διευθύνσεις Διαδικτύου, απ΄ όπου οι συμμαθητές τους στην συνέχεια μπορούν να τα επισκεφθούν και να τα αξιολογήσουν. Ο εκπαιδευτικός (facilitator) παρακολουθεί χωρίς να συμμετέχει ενεργά την πορεία των μαθητών και τους στηρίζει ψυχολογικά.


1. Οι αρχικές ομάδες συνθέτουν τα επιμέρους τμήματα της εφαρμογής και κάνουν τις απαραίτητες τροποποιήσεις

2. Οι αρχικές ομάδες ανεβάζουν τις εργασίες τους στην κοινότητα του scratch και στην ιστοσελίδα του μαθήματος στον σύνδεσμο «Παράθεση Εργασιών»

ΜέθοδοςΑναστοχασμός, Διατύπωση νόησης - ΑιτιολόγησηΣτην δραστηριότητα αυτή σε επίπεδο ομάδας οι μαθητές ολοκληρώνουν την αρχική τους εφαρμογή κάνοντας μια ανασκόπηση και γενίκευση αυτών που έμαθαν κατά την ενασχόληση τους με το νέο γνωστικό αντικείμενο.

Χρονική Διάρκεια45 λεπτά και εργασία στο σπίτι


Σελ.30/38



Οι αρχικές ομάδες μαθητών (Group based) παρουσιάζουν (Presenting) μέσω εκπροσώπου (group spokesperson) τις εργασίες τους σε ολόκληρη την τάξη, δικαιολογούν τους λόγους για τους οποίους επέλεξαν το συγκεκριμένο θέμα και εξηγούν τον τρόπο που εργάστηκαν για να ολοκληρώσουν το έργο τους. Οι υπόλοιποι μαθητές ακούν (listening) με προσοχή τις παρουσιάσεις των εργασιών των συμμαθητών τους ώστε να είναι σε θέση στην συνέχεια να τις αξιολογήσουν (assessment). Σε όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας αυτής ο εκπαιδευτικός (facilitator) παρακολουθεί επίσης με προσοχή τις παρουσιάσεις των μαθητών χωρίς να διακόπτει η να παρεμβαίνει.


1. Οι αρχικές ομάδες μαθητών παρουσιάζουν τις εργασίες τους σε ολόκληρη την τάξη

ΜέθοδοςΔιατύπωση νόησης - ΑιτιολόγησηΚατά την παρουσίαση των εργασιών τους οι ομάδες μαθητών δικαιολογούν τους λόγους για τους οποίους επέλεξαν το συγκεκριμένο θέμα και εξηγούν τον τρόπο που εργάστηκαν για να ολοκληρώσουν το έργο τους. Χρονική Διάρκεια45 λεπτά

Επίπεδο δυσκολίαςΜέτριο

Σελ.31/38



Ακολουθεί ανακεφαλαίωση της ύλης από τον καθηγητή (moderator) και συζήτηση (discussing) με τη συμμετοχή όλων των μαθητών της τάξης (class based). Σκοπός της συζήτησης είναι να αποσαφηνιστούν σημεία του μαθήματος που δεν έχουν κατανοηθεί από τους μαθητές και να επιλυθούν τυχόν απορίες τους. Οι μαθητές (group participant) στην συνέχεια επισκέπτονται την ιστοσελίδα του μαθήματος και ενεργοποιούν τον σύνδεσμο «Αξιολόγηση» προκειμένου να κατεβάσουν το έντυπο αξιολόγησης (ρουμπρίκα ετερο-αξιολόγησης ομάδων) με το οποίο θα αξιολογήσουν τις εργασίες των υπόλοιπων ομάδων. Κάθε ομάδα αξιολογεί τις υπόλοιπες τρεις εργασίες, συντάσσει τα έντυπα αξιολόγησης και τα ανεβάζει στον ίδιο σύνδεσμο της σελίδας του μαθήματος προκείμενου να δοθεί ανατροφοδότηση σε όλες τις ομάδες.

Τέλος ο εκπαιδευτικός προτείνει στους μαθητές (individual learner) να συντάξουν (writing) ένα email , το οποίο θα αποστείλουν σε κάποιο φίλο τους από άλλο σχολείο, προκειμένου να του περιγράψουν τις εμπειρίες που αποκόμισαν στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων που προηγήθηκαν και να του εξηγήσουν τους λόγους για τους οποίους θα του πρότειναν ή όχι να χρησιμοποιήσει το λογισμικό scratch.


1. Γίνεται συζήτηση σε επίπεδο τάξης2. Μετάβαση στον σύνδεσμο αξιολόγηση της ιστοσελίδας τους

μαθήματος και κατέβασμα εντύπου αξιολόγησης (υπόδειγμα)3. Συμπλήρωση εντύπων για κάθε ομάδα ξεχωριστά και ανέβασμα

στον σύνδεσμο «Αξιολόγηση»4. Σύνταξη και αποστολή email σε ένα φίλο

Σελ.32/38

ΜέθοδοςΑναστοχασμός Οι μαθητές συζητούν με τον εκπαιδευτικό τις εμπειρίες που αποκόμισαν από την όλη διαδικασία, επιλύουν τυχόν απορίες που έχουν απομείνει και συγκρίνουν τις εργασίες τους με αυτές των άλλων ομάδων. Αναστοχάζονται και αποτιμούν την εμπειρία τους στέλνοντας email σε ένα φίλο.



Σελ.33/38

4. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Όλο το υλικό που χρησιμοποιείται στο παρόν σενάριο διατίθεται στην ιστοσελίδα wiki η οποία δημιουργήθηκε για την υλοποίηση του συγκεκριμένου σεναρίου. Η διεύθυνση είναι http://learnscratchthroughcomics.wikidot.com/ . Παρατίθενται εδώ οι ρουμπρίκες αξιολόγησης ετερο-αξιολόγησης και τελικής αξιολόγησης.

Σελ.34/38


Σελ.35/38

1. Anderson, R. C. & Armbruster, B.B. (1990), Some Maxims for Learning and Instruction, Teachers College Records, v.91(3).

2. Collins, A., Brown, J. S., & Newman, S.E., (1989). Cognitive apprenticeship: Teaching the crafts of reading, writing, and mathematics. In L. B. Resnick (Ed.), Knowing, Learning and Instruction: Essays in Honor of Robert Glaser (pp.453-494). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates

3. Dell ‘Olio, J., & Donk, T., (2007). Models of teaching: Connecting students with standards. USA: Sage Puplication

4. Robert E. Slavin (2007). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Θεωρία και Πράξη. Μεταίχμιο

5. Αράπογλου, Α., Μαβόγλου, Χρ., Οικονομάκος, Ηλ. & Φύτρος, Κ. (2007). Πληροφορική Α', Β', Γ' Γυμνασίου. Βιβλίο Εκπαιδευτικού. Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα.

6. Βοσνιάδου, Σ. (2006). Παιδιά, Σχολεία και Υπολογιστές. Προοπτικές, Προβλήματα και Προτάσεις για την αποτελεσματικότερη χρήση των νέων τεχνολογιών στην Εκπαίδευση. Αθήνα, Gutenberg, σελ 31-56.

7. ΔΕΠΠΣ, Φεκ 303- Β’/13-3-2003

8. Κυνηγός, Χ. (2006). Σενάρια: Σχέδια μαθησιακών δραστηριοτήτων με ψηφιακές τεχνολογίες. Στο Μάθημα της Διερεύνησης. Παιδαγωγική αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών για τη διδακτική των μαθηματικών. Από την έρευνα στη σχολική τάξη. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, σελ 181-194.

9. Ματσαγγούρας, Η. (2003). Η Διαθεματικότητα στη Σχολική Γνώση, Εννοιολογική Αναπλαισίωση και Σχέδια Εργασίας. Αθήνα, Γρηγόρης.

10. Σαλβαράς Γ., Σαλβαρά Μ. (2007). Σχολική Πρακτική. Μοντέλα και Στρατηγικές Διδασκαλίας Κατασκευή και χρήση Εργαλείων Διδασκαλίας. Ατραπός

Σελ.36/38

5. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

learnscratchthroughcomics.wdfiles.comlearnscratchthroughcomics.wdfiles.com/local--files/ekpai… ·...

Documents