learning...
TRANSCRIPT
Learning การเปลยนแปลงพฤตกรรมหลงจากไดรบสงเรา
หรอประสบการณ
Thorpe (1963) : leaning ⇒ adaptive response อนเปนผล
เนองจากการมประสบการณในอดต โดยเปน interaction
ทงของ gene + environment + maturation + experience
การพฒนาพฤตกรรมเกยวของกบการเจรญเตบโตของสตว เชน การพฒนาของ sexual behavior ใน vertebrates มสวนสมพนธกบการเจรญเตบโตของ gonad บาง
พฤตกรรมมสวนสมพนธกบพฒนาการของระบบประสาทเรยกวา Maturation
พฤตกรรมจะเจรญไปพรอมกบพฒนาการ เชน :-
Spalding (1873) ทดลองเลยงนกนางแอนไวในกรงทมขนาดเลกมาก
ตอมาปลอยออกจากกรง นกไมสามารถกางปกบนไดดเทานกธรรมดา ปกต
ความสามารถในการบนจะมขนไดเมอนกเจรญเตบโตเตมวยไมมการฝกหด
บงชวาความชานาญในการบนตองมการฝกหดรวมดวย
Cruze (1935) ทดลองใหเหนพฤตกรรมมการ Improve ขนตามอายเมอมการฝกหด 12 hrs. ดวยแลว ยงทาใหจกเมลดขาวผดนอยลง โดยทดลองในไก 25 ตว ใหจกเมลดขาว เมอลกไกมอายตางกนโดยไมมการฝกหดและมการฝกหด 12 hrs.
Age (hrs) Practice (hrs) AV.misses (25 peeks)
24 48 48 72 72 96 96
120 120
0 12 0 12 0 12 0 12 0
6.04 1.96 4.32 1.76 3.00 0.76 1.88 0.16 1.00
ระหวางการพฒนาการพบวาบางพฤตกรรมทแสดงออกมาเปนสญชาตญาณ (Instinct) และถกทาใหดขนโดย learning เชน:-
ใน Rhesus monkeys ตวผทแยกเลยงไวเพยงตวเดยว เมอถง
ฤดผสมพนธจะแสดงอาการตนเตนเมอเหนตวเมย และ
พยายามจะผสมกบตวเมยดวยวธทไมถกตองและเปนไปดวย
ความลาบาก ซงตางจากตวผทอยรวมกบตวอนๆ มากอน จะ
พฒนาแบบอยางของพฤตกรรมไดดกวาเพราะไดรบการ
ฝกหดในระหวางทอยดวยกนและเลนกน
พฤตกรรมการกนอาหารของลง Japanese macaques บนเกาะกาช
มา ถาเลยงดวยมนฝรง และบางครงกเลยนแบบกนเรอยมา ตงแต
ครอบครวของเพอเลนตางครอบครว ในตอนแรกลางดวยนาจด
เมอสตวมประสบการณเกดการเรยนร ซงถอวาเปนการเปลยนแปลง
ทางสรระและกายวภาคของระบบประสาทจาเปนตองมความทรง
จา (memory) ทเปนตวเกบประสบการณนนไว นกวทยาศาสตร
บางทานบอกวาสตวจะเกบความทรงจาไวใน DNA ของเซลล
ประสาท
⇒ รบสงเราแรกสดภายหลงเกดและตองไดรบภายในชวงเวลาวกฤต
(Critical period)/ชวงใดๆ ของชวต
⇒ ตอบสนองตอสงเราทนท/ภายหลง
⇒ ปรากฏชวระยะหนง/ตลอดไป ⇒ พบครงแรกในนก ตอมาพบใน mammals (ปลา, Arthropods)
⇒ Lorenz (1935) พบวา ลกนก ลกหาน ลกวว ลกควาย เมอฟกออกจากไข/
คลอดแลวตวออนจะเดนตามวตถแรกทเคลอนทและสงเสยงได ทมนเหน
และเกดความผกพนกบวตถนนซงในธรรมชาตกคอแมของมน
⇒ พฤตกรรมการฝงใจอาจเกดจากการไดรบสงเราทเปนภาพ วตถ เสยง
กลน และผกพนกบสงเรานน เชน
เอาไขนกยงใหแมไกฟก ลกนกยงจะเดนตามแมไกตวทกกมน → ฝงใจตอวตถ
แมลงหววางไขบนมะเดอทฟกออกจากไขมาครงแรก หรอวางไขบนมนสะระแหน (ปกตแมลงหวไมชอบกลนสะระแหน) ทฟกออกจากไข → ฝงใจตอกลน
การวายนากลบไปวางไขยงบรเวณแมนาเดมทเกดของปลา Salmaon → ฝงใจตอกลน
ลกหาน graylag goose เดนตาม Lorenz ทพบครงแรก
บางกรณสตวจะเกด Imprinting จากการไดรบทง Visual stimuli & auditory stimuli เชนใน Wood ducts จะวงเขาหาตวแมเมอไดยนเสยงแมรองเรยกและตรงไปซกอยกบตวแม
Boyd & Fabricus (1965) พบวาในลกเปด Mallard จะไมออกจากรงเลยจนกวา 2 วน หลงจากฟกออก ซงชวงระหวางนนจะใชเวลาในการ Imprint ซงกนและกน
Sexual imprinting ของไกซงฝงใจในเปดจงพยายามจะเขาใกลเปด
เปดตวผทอยรวมกนนานๆ 6 – 7 ป จะไมสนใจตวเมย
การผสมพนธเฉพาะสตวใน species เดยวกน
⇒ Imprinting ทเกดใน Mammals มสวนในการพฒนาการทางสงคมของสตวนนๆ เชน ลกเกาะทคนเอามาเลยงจะเดนตามคนเลยง
∴ การเลยงสนขทาใหสนขยอมรบทงคนและพวกมนเองเปน Social patterns
Harlow (1962) ทดลองเลยง Rhesus monkey โดยไมมพอแม พบวาเมอโตขนลงตวนไมคอยแสดงพฤตกรรมในการเลยงลกของมน บางครงยงแสดงการขมขอกดวย เพราะฉะนนตวแมไมเคยไดรบการเรยนรในการอยรวมกบตวอน
สนขมชวง Sensitive period อยในชวงอาย 3–10 weeks
ตวอยาง Imprinting :- 1. Lorenz (1935) พบวาลกนก ลกหาน ลกวว ลกควาย เมอฟกออกจากไข/คลอดออกมา
แลว ตวออนจะเดนตามวตถแรกทเคลอนทและสงเสยงได 2. แมลง, Drosiphila sp. จะกลบมาวางไขบนพชชนดทเกด 3. Salmon วายนากลบไปวางไขยงแมนาเดมทเกด
4. การผสมพนธเฉพาะสตวใน Species เดยวกน 5. ลกแกะเดนตามคนเลยง 6. สนขม Social partners ยอมรบทงคนและสนขดวยกน ถาไดอยกบคนและสนขดวยกนในชวง
Sensitive period ระหวางชวงอาย 3 – 10 weeks
7. Sexual imprinting ของไกซงฝงใจในเปดโดยพยายามจะเขาหาเปด
8. การพฒนา normal sexual & social response ของคนซง Critical period อยในชวง 1½ ปถง 6ป
ลกลง Rhesus เดนเขากอดวตถทออนนนและมขวดนม
ความสาคญของ Imprinting :-
1. Imprinting ในนก จะทาใหลกนกมการตอบสนองเปนแบบ following response มผลในทาง evolution เกยวกบความอยรอด เชน การทเดนใกลแมเมอมศตรกจะหนภยได
2. Continuity of Species ตวผตวเตมวย มการเลอกคและจะเลอกตวเมยทอยใน species เดยวกน ทาใหไดลกทไมเปนหมน
3. Normal sexual & Social response development ในคน การพฒนาของ normal sexual และ social response ขนกบการเลยงดของพอแม
ลกหานเดนตาม ดร.ลอเรนซ ซง
เกดพฤตกรรมฝงใจของลกหาน
⇒ พฤตกรรมทสตว/คน ลดการตอบสนองตอสงเรา
จนทายทสดไมตอบสนองเลย (decrease → stop) ⇒ ชวยลดการใช ATP ⇒ Simplified learning สมพนธกบ Cerebrum
⇒ เปนการทาใหลกคนเคย เคยชน ตอสงเรา จนเกดเปนกจวตร
ประจาวน Ex. ครงแรกๆ ตกใจกระโดดหน → chain
of reflexes 1. นากบใสอางแลวเคาะ
ครงนานๆ ไมกระโดด → Habituation
2. นก, กา บนเขาเกาะบนหนไลกา
3. Tube dwelling Polychaete
หลบเขาไปในร
ไมหลบเขาไปในชวงหลงๆ ถามคนเดนมาบอยๆ
หวโผลออกมาจากร ถานอกรเงยบ
Habituation เมอมคนเขาไปใกลๆ หรอเหนเงา
Chain of reflexes
4. ลกนกลดการตอบสนองตอเสยงดงมากๆ /แสงไฟแลบ
จากกลองถายรป 5. สนขลดการตอบสนองตอเสยงเครองบน 6. คนกนอาหารสกๆ ดบๆ 7. คนกระทาผดกฎหมาย, คาของเถอน 8. การขบรถฝาไฟแดง
Habituation :- ลดการตอบสนองตอ....... คนเคยตอ.......................
ฝาฝนกระทาตอ............... กาวราวตอ......................
บกรก............................... ลกลอบ...........................
ความสาคญ
1. Habituation มความสาคญตอการพฒนาการของพฤตกรรม
ในสตวทยงไมเตบโตเตมท เชน ลกสตวจะแสดงพฤตกรรมการ
หน (escaping behavior) ตอสงเราทมขนาดใหญโตกวาตวมน
มาก และนงเฉยตอสงเราทไมมผลเสยตอตวมน
2. ชวยใหการดารงชพเปนปกตโดยเพกเฉยตอสงเราทไมม
ความสาคญไมมผลใดๆ แตถาม Habituation ตอสงเราทม
อนตราย/เกดผลเสยกจะเกดผลรายตอตวเอง
⇒ พฤตกรรมการเรยนรทเกดจากสงเราอยางหนงไปกระตนใหสตว/คนเกด
การบสนองเปนแบบเดยวกน
สงเรา 2 ชนด สงเราแท (สงเราไมมเงอนไข = unconditioned stimulus)
สงเราไมแท (สงเรามเงอนไข = conditioned stimulus)
สตวตอบสนองตามธรรมชาตปกต (innate behavior)
Conditioned reflex