lees hier het meerjarenbeleidskompas 2016 - 2019
TRANSCRIPT
Inhoudsopgave
Samenvatting 2
Inleiding 4
De toekomst van de openbare bibliotheek 5
Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob) 6Publiekewaardenvandebibliotheek 6Kernfunctiesvandebibliotheek 6Unescomanifest 6Verantwoordelijkhedenoverhedenbinnenhetstelsel 6Hetnetwerkvanbibliotheken 7
Missie Bibliotheek Bollenstreek 8Mottoofmissionstatement 8Kernwaarden 8
Onze invulling in programmalijnen 9Openingsuren 9Collectie 9E-books 9Uitleenfunctie 10
Programmalijn 1: Lezen 11DeLeescoalitie 11Voorlezen 11Leesbevordering 11Leesconsulenten 11Activiteiten 12SpeerpuntenprogrammalijnLezen 12
Programmalijn 2: Leren 13Sociaaldomein 13BestrijdingLaaggeletterdheid 13Mediawijsheid 14Digisterker 14SpeerpuntenprogrammalijnLeren 14
Programmalijn 3: Verbinden 15Collectieincontext 15Ontmoeting 15HuisvanOntwikkeling 15SpeerpuntenprogrammalijnVerbinden 16
Aansluiting op het Sociaal domein 16
Consequenties voor beleid en organisatie 17Bibliotheekvestigingen 17Samenwerking 17Collectie 17Vrijwilligers 17Personeel 18ICT 19Financiën 19
Ten slotte 20
Literatuurlijst 21
Bijlage I: Evaluatie beleidsperiode 2012-2015 22
Bijlage II: Samenvatting Rapport “Bibliotheek van de toekomst” 24
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 2019 1
Samenvatting
Hetbeleidskompas2016-2019isvooreengrootdeeleenvoortzettingvanhethuidigbeleiddatzichvooralrichtopdeomslagvandedominanteuitleenfunctienaareensterkereinhoudelijkepositioneringophetgebiedvanlezen,leesbevordering,taalvaardigheidenmediawijsheid.DaarmeesluitdeBibliotheekBollenstreekzichaanbijeenbranchebredeontwikkeling,zoalsomschrevenindebeleidsstrategievandeVerenigingOpenbareBibliotheken,detoekomstverkenningvandecommissieCohenendeBibliotheekwet.
Sinds1januari2015valtdeBibliotheekBollenstreekonderdeBibliotheekwetenhetlandelijknetwerkvanopenbarebibliotheekvoorzieningen.Hetbelanghiervanvoordeburgersinonzegemeentenisdatzijhierdoorgebruikkunnenmakenvanallelandelijkeenprovinciaalontwikkeldedienstenenproducten.Hetgaatdanbijvoorbeeldomdelandelijkedigitalebibliotheekvoorhetlenenvane-booksenhetraadplegenvanlandelijkingekochtedatabestanden.Debibliotheekvervultconformdewethaarpublieketaakopbasisvandewaardenonafhankelijkheid,betrouwbaarheid,toegankelijkheid,pluriformiteitenauthenticiteit.
Aandebasisvanditbeleidskompasligthetrapport‘Bibliotheekvandetoekomst’vandecommissieCohenuit2014.Daarinschetstdecommissiedeontwikkelingenindesamenlevingenformuleertdeopdrachtvoordebibliotheekin2025.Indekernisdeopdrachtvoordebibliotheekhetstimuleren,ondersteunen,faciliterenentoerustenvanburgersommeetekunnendoeninenbijtekunnendragenaandemoderneparticipatie-enkennissamenleving.Volgensdecommissiemoetdebibliotheekzichindetoekomstmeerrichtenophettotstandbrengen,stimulerenenfaciliterenvanwaardevolleverbindingen.Mindercollectie,meerconnectie.In2025heeftdebibliotheekzichontwikkeldtoteenmoderneagora:eenprettigeenstimulerendeomgevingomteleren,telezenenletterlijkonderdemensentezijn.
DeBibliotheekBollenstreekmaaktmetditmeerjarenbeleidskompaseeneigenvertalingvandefunctiesuitdebibliotheekwetnaardrieprogrammalijnen,teweten:Lezen,Leren enVerbinden.IndekomendebeleidsperioderichtdeBibliotheekBollenstreekzichprimairophetrealiserenvandeambitiesindezedrieprogrammalijnen.Datlaatonverlet,datdebibliotheektegelijkertijdaandachtblijftschenkenaandrievastepijlersindedienstverlening:openingsuren,(digitale)collectieenuitleenfunctie.
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 20192
Programmalijn LezenLezenisdebasisvoorhetverwervenvankennisenstimuleertverbeeldingskrachtencreativiteit.DeBibliotheekBollenstreekstimuleerthetlezenenondersteuntactiviteitenophetterreinvanleesbevorderingvoorkinderenenvolwassenen.UitwetenschappelijkonderzoekblijktdatkinderendieinhunvrijetijdregelmatigeenboeklezeneenhogereCito-scorebehalen.Vrijetijdslezenleidttoteenbeteretaalvaardigheidenpositieveeffectenopanderestudieonderdelen.Speerpuntenvoordebeleidsperiode2016-2019zijn:a. UitrollenvandeVoorleesExpressinallegemeenten;b. UitbreidenvanBoekStartnaardekinderopvang;c. Uitbreidenvandeinzetvanleesconsulenteninhetonderwijs.
Programmalijn LerenDeparticipatiesamenleving,de3Ddecentralisatiebijgemeentenendedigitaleoverheid2017:dezeontwikkelingenstellenhogeeisenaandezelfredzaamheidvanburgers.Omgoedtekunnenfunctionerenindezesamenlevingishetbelangrijkdatjealsinwonerinstaatbentomzelfstandigbetrouwbareinformatietezoekenentevinden.Vooreenaantalkwetsbaregroepenzijndevereistecompetentieshiervoornietvanzelfsprekend.Zijstaanopafstanden(digitale)uitsluitingiseenreëledreiging.Debibliotheekheefteenrolinhetsociaaldomein.Defocusligtdaarbijopdebasisvaardighedentaalvaardigheidenmediawijsheid.Speerpuntenvoordebeleidsperiode2016-2019zijn:d. DeopzetenuitrolvanhetTaalhuisBollenstreek;e. VergrotenvanhetbereikvanhetcursusaanbodMediawijsheid;f. UitrolvanhetprogrammaDigisterkeroverallegemeenten.
Programmalijn VerbindingAlvanafdeoprichtingdoordeMaatschappijtotnutvan‘tAlgemeenheeftdebibliotheekzichgerichtopontwikkelingenontplooiingvanhetindividu.Metdeblikgerichtop2025wildeBibliotheekBollenstreekinsamenwerkingmetpartnerseenactiviteitenprogrammeringontwikkelenrondtweethema’s:decollectieincontextenhetthemaontmoeting.Debibliotheekfungeertdaarbijalseenneutrale,objectieve,onpartijdigeontmoetingsplaats,een‘buurtkamer’,waarallegroepenindesamenlevingelkaarkunnenontmoeten.Zijbiedtruimtealsvrijplaatsvoorlokaleinitiatievenenvoordebatovermaatschappelijkethema’s.Debibliotheekalsfysiekeplaatsbiedtdaarmeeeenmeerwaardeopsociaal-cultureelvlakendraagtzonietalleenbijaanpersoonlijkeontwikkelingenontplooiing,maarookaansocialecohesieenhetvoorkomenvaneenzaamheid.Speerpuntenvoordebeleidsperiode2016-2019zijn:g. Versterkenvaneenonderscheidendeactiviteitenprogrammering;h. Versterkenvansamenwerkingmetpartnersvooractiviteiteninhetsocialedomeinrondomontmoeting,
participatieenzelfredzaamheid;i. Actiefbijdragenaanhetmedegebruikvanbibliotheekgebouwen.
Lezen, Leren en Verbinden 3
Inleiding
Hetiseenopendeur.DoordegrotemaatschappelijkeentechnologischeveranderingenishetbibliotheekwerkinNederlandineenbijzonderuitdagendtijdsgewrichtterechtgekomen.Hetdalendaantalleden,bezoekersenuitleningennoopttoteendiscussieoverdetoekomstendemeerwaardevandefysiekebibliotheek.BijdeintroductievandeBibliotheekwetsprakdeMinisterJetBussemakeroverdenoodzaakdebibliotheekopnieuwuittevinden.Landelijkonderzoektoontaandatdewaardevanhetbibliotheekwerkvoorveleburgersnogsteedsonomstredenis.Debibliotheekblijftalsmaatschappelijkeorganisatierelevant,maaralleenwanneerdezeaansluitbijdeactuelebehoeftenvanleden,partnersenlokaleoverheden.
InhetMeerjarenbeleidskompas2012-2015heeftdeBibliotheekBollenstreekdekoersuitgezetnaar2025.Dezekoersstaatnogsteeds.Ditnieuwebeleidskompasisvooreengrootdeeleenvoortzettingvanhethuidigbeleiddatzichvooralrichtopdeomslagvandedominanteuitleenfunctienaareensterkereinhoudelijkepositioneringophetgebiedvanlezen,leesbevordering,taalvaardigheidenmediawijsheid.DaarbinnenwildeBibliotheekBollenstreekvoordebeleidsperiode2016-2019meerfocusaanbrengenopnieuwemaatschappelijkevraagstukkenrondhetsocialedomein.Inhetspanningsveldtussenverreikendeambitiesenkrimpendebudgettenisfocusvooronzebibliotheekorganisatiemeerdanooitnoodzakelijk.Deuitdagingenzijnimmersenorm.Ofhetnugaatomdebestrijdingvanlaaggeletterdheid,leesbevorderingofmediawijsheid.Omdegewensteresultatentebereiken,moetdebibliotheekdeblikconstantopdebalhouden.
Onzeresultatenindeafgelopenvierjaargevenmijveelvertrouwendatditonsookindekomendevierjaarzallukken.Alsikterugkijknaardekantelingdiewijhebbengemaaktinonsvrijwilligersbeleid,onzeactiviteitenprogrammering,BoekStart,deVoorleesExpress,hetTaalcoachproject,deuitbreidingvanopeningsuren…...EndatallesterwijldeBibliotheekBollenstreektegelijkertijdingrijpendmoestbezuinigen.Hetiseenprestatievanformaatvooreenrelatiefkleinebibliotheekorganisatie,dieinstaatblijftomzichmetbeperktbudgeten
middelenterichtenopvernieuwingeninnovatie.Nietomdathetmodieusklinkt,maaromdatdeinwonersvanonzegemeenteneengoede
bibliotheekvoorzieningverdienen,diezehelptzichzelfteontwikkeleneniniederefasevanhunleventeparticiperen.Daargaanwedekomendevierjaarweerhardaanwerken.
HansPortengen,directeur
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 20194
De toekomst van de openbare bibliotheek
Deafgelopenjarenmaakthetbibliotheekwerkeensnelleontwikkelingdoor.In2013en2014isoplandelijkniveaugewerktaandetoekomststrategieeneennieuwebibliotheekwet(Wetstelselopenbarebibliotheken).Indewetzijndekernfunctiesvandebibliotheekbenoemdenisderolbeschrevenvandeplaatselijkeopenbarebibliotheekinhetgehelebibliotheeknetwerk.EengoedeaanzetvoordetoekomststrategievandebibliotheekistevindeninhetrapportvandecommissieCohenuit2014.Daarinschetstdecommissiedeontwikkelingenindesamenlevingenformuleertdeopdrachtvoordebibliotheekin2025.
Desamenvattingvanhetrapport‘Bibliotheek van de toekomst: knooppunt voor kennis, contact en cultuur’ isalsbijlageopgenomenbijditbeleidskompas.Indekernisdeopdrachtvoordebibliotheekhetstimuleren,ondersteunen,faciliterenentoerustenvanburgersommeetekunnendoeninenbijtekunnendragenaandemoderneparticipatie-enkennissamenleving.
DecommissieCohenformuleertdeopdrachtvoor2025invijfpunten:1. Lezen is de basis. Deprimairetaakvandebibliotheekbegintbijgeletterdheidinbredezin.Hetisdebasisvoorhetverwerven
vankennisenstimuleertverbeeldingskrachtencreativiteit.2. Stimulerende leeromgeving. Voormensendiehetformeleonderwijshebbenverlatenenzichindeloopvanhunlevenverderwillen
ontwikkelen,isdebibliotheekeenplaatsvoorpersoonlijkeontwikkeling.3. Toegang tot informatie. NaastlezenisICT-geletterdheideenbasisvaardigheidvoordeelnameaandesamenlevingenhetkunnen
verwervenenuitwisselenvankennis.4. Dynamische ontmoetingsplek. Ineensamenlevingdieindividualiseert,biedtdebibliotheekbijuitstekeenplaatsvoorontmoeting.Instad,
wijkendorp.Bouwenaankenniskannietzondersociaal-cultureleplaatsenvansamenkomst.5. Link met de lokale gemeenschap. Defysiekeplekzorgtvoordelokaleinbeddingvandebibliotheek.Alleenaldoorertezijnvooralleinwoners,
ledenenniet-ledenvaneengemeenschap;tevoorzienineenplekwaarzijelkaarkunnenontmoetenenzichonderdeelkunnenvoelenvandiegemeenschap.
Decommissieconcludeertdatdeopenbarebibliotheekzichvanafhaaroorspronginhetbeginvande20eeeuwheeftgerichtopdeontwikkelingenontplooiingvanindividuensamenleving.Diebasisblijftookin2025onveranderd.Welzaldebibliotheekindekomendejarendewijzewaaropzijhaaropdrachtinvultmoetenverschuiven.Naarmate(digitale)informatiesteedsmeereldersengemakkelijktevindenis,neemtdenoodzaakvoordebibliotheekimmersafomeeneigenomvangrijkecollectiebeschikbaartestellen.Debibliotheekmoetzichindetoekomstmeerrichtenophettotstandbrengen,stimulerenenfaciliterenvanwaardevolleverbindingen.Minder collectie, meer connectie.
Samengevat,blijftlezendebasisenbiedtdebibliotheeknogsteedstoegangtotinformatie.In2025heeftdebibliotheekzichontwikkeldtoteenmoderneagora:eenprettigeenstimulerendeomgevingomteleren,telezenenletterlijkonderdemensentezijn.Dezeopdrachtentakenhebben(ietsandersverwoord)eenplaatsgekregenindenieuwebibliotheekwet.
Lezen, Leren en Verbinden 5
Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob)
Sinds1januari2015isdenieuwebibliotheekwet,deWsob,vankracht.Eénvandedoelenishetinstellenvaneenlandelijknetwerkvanbibliotheekorganisaties.Daarbijisdepositievandeopenbarebibliotheekessentieel.Deopenbarebibliotheekisimmersalsindsjaarendageenlaagdrempelige,toegankelijkevoorzieningwaarjongenoud,ongeachtachtergrondofopleiding,vrijetoegangheefttotinformatie,cultuureneducatie.
Publieke waarden van de bibliotheekDebibliotheekwetformuleertvijfpubliekewaardenvanwaaruitdeopenbarebibliotheekalspubliekevoorzieningmoetfunctioneren:• Betrouwbaarheid• Onafhankelijkheid• Authenticiteit• Pluriformiteit• Toegankelijkheid
Kernfuncties van de bibliotheek1. Indebibliotheekwetzijnvijfkernfunctiesvoordeopenbarebibliotheekgeformuleerd:2. hetterbeschikkingstellenvankenniseninformatie;3. hetbiedenvanmogelijkhedentotontwikkelingeneducatie;4. hetbevorderenvanlezenenhetlatenkennismakenmetliteratuur;5. hetorganiserenvanontmoetingendebat;6. hetlatenkennismakenmetkunstencultuur.
Elkebibliotheekorganisatie,dusookdeBibliotheekBollenstreek,isvanuitdewetverplichtdezevijfkernfunctiesuittevoeren.Volgensartikel5dragendezekernfunctiesbijaandepersoonlijkeontwikkelingvanhetalgemeenpubliekenaandeverbeteringvanmaatschappelijkekansen.
Unesco manifestMetdevijfkernfunctiessluitdewetaanbijhetUnescomanifestuit1994.Daarinzijnalgemeneprincipesvertaaldnaaropdrachtenaandeoverhedenenaandebibliotheeksector.InhetManifestwordtgestelddat“constructief deelnemen aan het maatschappelijk leven en meewerken aan het vormgeven van de democratie afhankelijk zijn van voldoende opleiding en van vrije en onbeperkte toegang tot kennis, wetenschap, cultuur en informatie. De openbare bibliotheek, de plaatselijke toegangspoort tot kennis, schept een essentiële voorwaarde voor levenslang leren, onafhankelijke besluitvorming en de culturele ontwikkeling van individuen en maatschappelijke groeperingen.”
Verantwoordelijkheden overheden binnen het stelsel Degemeenteisverantwoordelijkvoorhetlokalebibliotheekwerk,deprovincievoordeondersteuningdaarvanenhetRijkisverantwoordelijkvoorhetstelselalsgeheelenvoordedigitalebibliotheek.Dedrieoverhedenzijnvervolgensgezamenlijkverantwoordelijkvoorhetgehelebibliotheeknetwerkenbevorderendatdeopenbarebibliotheekvoorzieningenvoldoenaandeverplichtingomdeeltenemenaanhetgehelenetwerk.
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 20196
Het netwerk van bibliothekenDeBibliotheekBollenstreekisindezinvandebibliotheekwetdeelnemeraanhetlandelijknetwerk.Hetbelanghiervanvoordeburgersinonzegemeentenisdatzijhierdoorgebruikkunnenmakenvanallelandelijkeenprovinciaalontwikkeldedienstenenproducten.Hetgaatdanbijvoorbeeldomdelandelijkedigitalebibliotheekvoorhetlenenvane-booksenhetraadplegenvanlandelijkingekochtedatabestanden.DaarnaastkandeBibliotheekBollenstreekalsdeelnemerinhetlandelijknetwerkmeedoenmetcollectievecampagnes,zoalsBoekStart,deBoekenweek,Kinderboekenweek,MaandvanhetSpannendeBoek,NederlandLeestenDeNationaleVoorleesdagen.
Inartikel8vandebibliotheekwetwordendevoorwaardenvoordeelnameaanhetlandelijknetwerkopgesomd.Delokaleopenbarebibliotheek:a. maaktmetdeanderedeelnemersgebruikvaneengezamenlijkecatalogusvanbeschikbarewerken;b. isonderdeelvanhetinterbibliothecaireleenverkeer;c. voertzijncollectiebeleiduitovereenkomstighetgezamenlijkcollectieplan;d. maaktgebruikvaneenopdeanderedeelnemersafgestemdedigitaleinfrastructuur;e. stemtzijnadministratievanledenenzijnalgemenevoorwaardenafopdeanderedeelnemers;enf. ondersteunthetonderwijs.
Lezen, Leren en Verbinden 7
Missie Bibliotheek Bollenstreek
WatbetekenthetrapportvandecommissieCohenendenieuwebibliotheekwetvoordemissievandeBibliotheekBollenstreek?Dewetbenoemtvijfkernfunctiesvoordebibliotheek.Dehuidigemissieuit2012gaatnoguitvandriekernfunctiesentweedaaraanondersteunendefuncties.VooralsnoghandhaaftdeBibliotheekBollenstreekdezebeperkteremissie.DeredenhiervoorisdatdezemissiedoordeVerenigingOpenbareBibliotheken(VOB)in2012isvastgesteldendebibliotheekzichdaaraanconformeert.OplandelijkniveauzaldeBibliotheekBollenstreekbeijverenomdemissieteactualiseren.
De bibliotheek is het lokale fysieke en digitale informatieknooppunt dat de persoonlijke ontwikkeling van burgers stimuleert en faciliteert. De bibliotheek schept essentiële voorwaarden voor een leven lang leren, onafhankelijke besluitvorming en de culturele ontwikkeling van individuen en maatschappelijke groeperingen en levert daarmee een cruciale bijdrage aan de kennissamenleving. De kernfuncties van de bibliotheek zijn lezen, leren en informeren en daaraan ondersteunend cultuur en ontmoeting & debat.
Motto of mission statementIndebeleidsperiode2012–2015heeftdeBibliotheekBollenstreekhetmotto:“Lezen,lereneninformeren”gehanteerd.Inaansluitingophetnieuwebeleidskompaswordthetmottoaangepastin“Lezen,LerenenVerbinden”.
KernwaardenIndebeleidsperioden2008t/m2015heeftdeBibliotheekBollenstreekdriekernwaardengehanteerd:ambitie,ontplooiingenbetrokkenheid.Aangezienindenieuwebibliotheekwetvijfanderekernwaardenzijnvastgesteld,conformeertdebibliotheekzichdaaraan.IndenieuwebeleidsperiodegaatdeBibliotheekBollenstreekvoorhaardienstverleninguitvandewaarden:toegankelijkheid,pluriformiteit,onafhankelijkheid,authenticiteitenbetrouwbaarheid.
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 20198
Onze invulling in programmalijnen
DeBibliotheekBollenstreekmaaktmetditmeerjarenbeleidskompaseeneigenvertalingvandefunctiesuitdebibliotheekwetnaarenkeleprogrammalijnendiestaanvoordespeerpuntenvanhetbeleid.DeBibliotheekBollenstreekkannietalles,vooriedereen,overal.Devijfkernfunctiesvormenwelderandvoorwaardenvoorhetbereikenvandedoelstellingenbinnendedrieprogrammalijnendiewijhebbengeformuleerd,teweten:Lezen,Leren enVerbinden.
IndekomendebeleidsperioderichtdeBibliotheekBollenstreekisprimairophetrealiserenvandeambitiesindezedrieprogrammalijnen.Datlaatonverlet,datdebibliotheektegelijkertijdaandachtblijftschenkenaandrievastepijlersindedienstverlening:openingsuren,collectieendeuitleenfunctie.
OpeningsurenIndeafgelopenbeleidsperiodeismetdeinzetvanvrijwilligershetaantalopeningsurenmet11%uitgebreid.Uitklantonderzoekblijktdatruimeopeningstijdenineengrotebehoeftevoldoen.Beperkteopeningstijden,leidenzekertotledenverliesenisvoorveelrespondentenredenomgeenlidtewordenvaneenbibliotheek.DeBibliotheekBollenstreekwilindenieuwebeleidsperiodedeopeningstijdenverderverruimenmetextrainzetvanvrijwilligersonderprofessionelebegeleiding.Randvoorwaardenhierbijzijnborgingvancontinuïteit,professionaliteiten(sociale)veiligheidindebibliotheekvestigingen.
CollectieDigitaliseringzaleengroteimpacthebbenopdecollectievormingvandeBibliotheekBollenstreek.Rond2025wordthetmarktaandeele-booksop50%geschat.In2014bedroeghetmarktaandeel3,8%vandetotaleomzet.NetzoalsindeVSenhetVerenigdKoninkrijkvlaktdegroeienigszinsaf.Tochishetdeverwachtingdatindekomende10tot15jaardefysiekecollectieskleinerwordenterfaveurevandelandelijkedigitalecollecties.Maarvoorlopigzullendefysiekeendigitalecollectienognaastelkaarstaan,omdateengrootaantalledenvandebibliotheeknietdigitaalwilofkanlezen.ZoblijktuithetrapportMedia: Tijd in beeldvanhetSociaalenCultureelPlanbureau(SCP)uit2015datdeleestijd(voorprivédoeleinden)verderindeverdrukkingraakt,maardatdetraditionelegedruktemedianogdoorrelatiefveelNederlanders(59%)wordengelezen.Lezenvanpapierheeftdanbijeenovergrotemeerderheiddevoorkeur.Minderdan8%vandeNederlandersgebruikteenelektronischapparaatomeenkrant,boekoftijdschrifttelezen.
E-booksDeBibliotheekBollenstreekisaangeslotenopdelandelijkedigitaleinfrastructuur.Sinds2015draagtdeRijksoverheiddeverantwoordelijkheidvoorhetlandelijke(digitale)netwerk.DeKoninklijkeBibliotheek(KB)stuurthetnetwerkaanenhoudtdedigitalebibliotheekinstand.Alsdeelnemervanhetnetwerk,indezinvandebibliotheekwet,kunnenledenvandeBibliotheekBollenstreeke-bookslenenviahetlandelijkeE-bookplatform.In2015zijnongeveer9.700titelsdigitaalbeschikbaar.Vanderuim27.000ledenvandeBibliotheekBollenstreekhebben1.059ledeneenE-bookaccountaangemaakt.In2014hebbenzij7.111e-booksgeleendtegenoverruim827.000uitleningenvanfysiekeboekenbijdeBibliotheekBollenstreek.
Binnenhetlandelijknetwerk,wenddeBibliotheekBollenstreekdaarwaarmogelijkhaarinvloedaanomdedienstverleningvanhetE-bookplatformteverbeteren.Hetuitlenenvane-bookswordthelaasnogsteedsgehinderddoordebeperkingenindeauteurswetendeconservatievehoudingvandeuitgeverijen.ViaeenproefprocesvandeVOBvoore-lending(waarbijeenE-bookwordtgelijkgesteldaaneenfysiekboek)eneenlobby
Lezen, Leren en Verbinden 9
richtingdeEUdoorEBLIDA,deEuropesebelangenverenigingvoordebibliotheken,streeftdebrancheoplangeretermijnnaareenvolwaardigeE-bookdienstverlening.DeBibliotheekBollenstreekblijftdelandelijkeontwikkelingennauwlettendvolgen.DaarnaastzetdebibliotheekhetbeleidvoortmethetpromotenvanhetE-bookplatformenhetondersteunenvanburgersbijhetgebruikvane-readers,tabletsensmartphonesvoorE-reading.
UitleenfunctieHetaantaluitleningenvanfysiekematerialendaaltaleenaantaljaren.Veranderendevrijetijdsbesteding,internet,socialemediaendeopkomstvane-bookszijnhiereenverklaringvoor.Ookdeverkoopvanfysiekeboekenvertoonteendalendetendens.Sinds2009isdeomzetmet26%gedaaldnaar485miljoeneuro.In2014zijn37,3miljoenboekenene-booksverkocht.Landelijkdaaldendeuitleningenbijbibliothekenvan138,6miljoenin2004naar84,3miljoenin2013,eendalingvan39%.VoordeBibliotheekBollenstreekbetreftdedaling‘slechts’26%,namelijkvan1.180.868naar872.520uitleningenin2013.
Inhetmeerjarenbeleidskompas2012-2015isreedsaangegevendatopdelangeretermijndeuitleenfunctieeindigis:“Hoelanghetnogduurt?Ikweethetniet;langerdanmeniginternetgoeroemeent,korterdanbibliofielenhopen”.Desondankszijnnog4miljoenNederlanderslidvandebibliotheek.OokbijdebibliothekenindeBollenstreekis22%vandebevolkinglid.Enuitonderzoekblijktdatdoormedegebruikhetaantalgebruikersvandebibliotheekmeerdanhetdubbeleis.OndankshetledenverliesblijftdeBibliotheekBollenstreekdegrootsteverenigingindeBollenstreekendemeestbezochtepubliekeinstelling.Nogsteedskomtveruitdemeestebezoekers(83%)vandebibliotheekomboekentelenenen/oftelezen.
Tabel1:wettelijkekernfunctiesafgezettegendedienstverleningenprogrammalijnen
Basisdienstverlening Programmalijnen Openings- Collectie Raadplegen/ Lezen Leren Verbinden uren Uitlenen Kenniseninformatie • • • • • •Ontwikkelingeneducatie • • • • • •Lezenenliteratuur • • • • • •Ontmoetingendebat • • •Kunstencultuur • • •
NaastdebasisdienstverleningheeftdeBibliotheekBollenstreekvoordebeleidsperiode2016-2019drieprogrammalijnengeformuleerd:Lezen,LerenenVerbinden.
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 201910
Programmalijn 1: Lezen
Lezenisdebasisvoorhetverwervenvankennisenstimuleertverbeeldingskrachtencreativiteit.DeBibliotheekBollenstreekstimuleerthetlezenenondersteuntactiviteitenophetterreinvanleesbevorderingvoorkinderenenvolwassenen.UitwetenschappelijkonderzoekblijktdatkinderendieinhunvrijetijdregelmatigeenboeklezeneenhogereCito-scorebehalen.Vrijetijdslezenleidttoteenbeteretaalvaardigheidenpositieveeffectenopanderestudieonderdelen.Nuverlaatnogzo’n25%vandeleerlingenuitgroep8debasisschoolmeteenleesachterstandvantweejaar.VandeNederlandsekinderenenjongerenleest42%nooitthuisenbijnadehelftvande15-jarigenleestnietvoorzijnplezier.Ditmoetverbeteren.
De LeescoalitieEind2014presenteerdeH.K.H.PrinsesLaurentiendeagenda2015-2025voordeLeescoalitie.Debibliotheekbranche,endusdeBibliotheekBollenstreek,maaktdeeluitvandeLeescoalitie.Decoalitiewil“datzoveelmogelijkmensenlezerworden,zodatzijgoedkunnenfunctionereninonzegeletterdesamenleving”.Omdezemissietebehalen,zijntweeverstrekkendeambitiesgeformuleerdwaardeLeescoalitiedekomendetienjaaraanwilwerken:• In2025verlaatgeenenkelkindschoolmeteenleesachterstand• In2025zijnallevolwassenengeletterdofbezigdatteworden.
VoorlezenVoorleesvrijwilligersspeleneenbelangrijkerolalshetgaatomtaal-enleesbevordering,zowelindebibliotheekalsdaarbuiten.BijdeVoorleesExpressgaanvrijwilligersvandeBibliotheekBollenstreekthuisvoorlezenbijtaalarmegezinnen.Zijbrengenhetbelangovervanvoorlezenvoorkinderen.Dewoordenschatvaneen3jarigeis525woordenvoorkinderenineentaalarmgezint.o.v.1.100woordenintaalrijkegezinnen.Meteenkwartierlezenperdagkunnenkinderenhunwoordenschatmet1.000woordenperjaaruitbreiden.Ouderskunnennietvroeggenoegbeginnenmetvoorlezen.HetprojectBoekStartvoorbaby’svanafdriemaandenheefteenbewezenpositiefeffectophuntaalontwikkeling.DeBibliotheekBollenstreekvindteenvroegtijdigepreventievantaalachterstandbelangrijk.DaaromwildebibliotheekdeVoorleesExpressuitbreidennaarallegemeentenbinnenhetwerkgebiedvandeBibliotheekBollenstreek.EnhetprojectBoekstartwildebibliotheekuitbreidennaardekinderopvang.
LeesbevorderingLeesplezierbevorderenbijkindereniseenbelangrijketaakvandebibliotheek.Maarookvoorvolwassenenblijfthetvanbelangomtaal-enleesvaardighedenoppeiltehoudendoorzedemogelijkheidtebiedenomindebibliotheekeenkrantoftijdschrifttelezenenboekentelenen.Meerdan70%vanderespondentenineenonderzoeknaardemaatschappelijkemeerwaardevandebibliotheekgafaandatzijdeze‘traditionele’dienstverleninghogelijkwaarderenengebruikvanmaken.Deuitleenfunctiebiedteenlaagdrempeligetoegangtotdeleescultuuren–traditieinNederland.Daarkomtbijdatvoorkinderengeldt“goedvoorbeelddoetgoedvolgen”.OokdekomendebeleidsperiodeblijftdeBibliotheekBollenstreekinzettenopeenaantrekkelijkfrontalepresentatievanboekenenhetversterkenvanonzecommunicatierondomleesbevorderingscampagnesalsdeBoekenweek,MaandvanhetSpannendeboekenNederlandLeest!
LeesconsulentenDeBibliotheekBollenstreekwerktsamenmetscholen,peuterspeelzalen,kinderdagverblijven,consultatiebureausenboekhandels.Hierbijvormenleesconsulenteneenspilfunctie.Deleesconsulentisdevertegenwoordigervandebibliotheekopschool.Zijadviseertkinderen,ondersteuntdocentenenleescoördinatorenrondleesbevorderingenmediawijsheid.Debibliotheekwilindekomendebeleidsperiodehetaantalleesconsulentenendedienstverleningrichtingscholenversterkenenuitbreiden.
Lezen, Leren en Verbinden 11
ActiviteitenDeelnameaanlandelijkeleesbevorderingcampagnesenhetorganiserenvanliterairelezingen,workshopsenondersteuningvanleeskringenbehorentotdestandaardactiviteitenvandebibliotheek.
Speerpunten programmalijn LezenSpeerpuntenvoordebeleidsperiode2016-2019zijn:a. UitrollenvandeVoorleesExpressinallegemeenten;b. UitbreidenvanBoekStartnaardekinderopvang;c. Uitbreidenvandeinzetvanleesconsulenteninhetonderwijs.
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 201912
Programmalijn 2: Leren
Departicipatiesamenleving,de3Ddecentralisatiebijgemeentenendedigitaleoverheid2017:dezeontwikkelingenstellenhogeeisenaandezelfredzaamheidvanburgers.Omgoedtekunnenfunctionerenindezesamenlevingishetbelangrijkdatjealsinwonerinstaatbentomzelfstandigbetrouwbareinformatietezoekenentevinden.Vooreenaantalkwetsbaregroepenzijndevereistecompetentieshiervoornietvanzelfsprekend.Zijstaanopafstanden(digitale)uitsluitingiseenreëledreiging.
Sociaal domeinDebibliotheekheefteenrolinhetsociaaldomein.Defocusligtdaarbijopdedriebasisvaardigheden,namelijk:leesvaardigheid,mediawijsheidenrekenvaardigheid.Voorhetbevorderenvanrekenvaardigheidzietdebibliotheekzichvooralineenfaciliterenderol.DaarentegenwildeBibliotheekBollenstreekeenactieverolvervullenindebestrijdingvanlaaggeletterdheidenbevorderingvanmediawijsheid.
Bestrijding LaaggeletterdheidLaaggeletterdheidisoveralenkomtvoorinallelagenvandebevolking.Zo’n12%vandeNederlanders,waarvandriekwartautochtoon,isfunctioneelanalfabeet.Zijkunnenwellezenenschrijven,maaropeendusdanigleesniveaudatzijzichnietkunnenreddenineengeletterdemaatschappij.OmlaaggeletterdheideffectieveraantepakkenisdeBibliotheekBollenstreek,samenmetgemeentenenanderepubliekeenprivatepartijen,lidvanhetregionaalbondgenootschaplaaggeletterdheidHollandRijnland.DebibliotheekontwikkeltnuinsamenwerkingmetpartnershetTaalhuisBollenstreek(inclusiefeenTaalPuntinHillegom).HetTaalhuisvormteencentraaleerstelijnsloketvoorlaaggeletterdenenvoortaalvrijwilligers,datmensenmeteen(digi)taalhulpvraagopeenlaagdrempeligemanierverbindtmetdegenendiehenkunnenhelpen.IndekomendebeleidsperiodewildeBibliotheekBollenstreekinsamenwerkingmetpartnershetTaalhuisstevigverankerenindegemeenten.Enzomogelijkzaldebibliotheekookzelfinformeelonderwijsfaciliterenendaartoecursusruimtenrealiseren.
DeBibliotheekBollenstreekissinds2009actiefmethetprojectTaalcoach.InditprojectwordenvrijwilligersvandebibliotheekalstaalmaatjegekoppeldaaninburgeraarsterbevorderingvandeNederlandsetaalenkennismakingmetdeNederlandsecultuur.InhetTaalhuiswildeBibliotheekBollenstreekdedienstverleningaanzowelanderstaligenalsautochtonelaaggeletterdenintegreren.
Lezen, Leren en Verbinden 13
MediawijsheidOndermediawijsheidwordthetgeheelvankennis,vaardighedenenmentaliteitverstaan,waarmeeburgerszichbewust,kritischenactiefkunnenbewegenineencomplexe,veranderlijkeenfundamenteelgemedialiseerdewereld.VoordeBibliotheekBollenstreekligtdefocusvooralopdigitalevaardigheden,waarvoorlaagdrempeligecursussenenworkshopswordenaangeboden.EenvoorbeeldhiervanisComputerWijs.Een‘Klik&Tik’programmaoplocatievandesocialewerkplaatsommensenvertrouwdtemakenmethetgebruikvanpc’sentablet’s.Maarookindebibliotheekvindenworkshopsplaats,wordendigitalecafésensuccesvolletablettrainingengeorganiseerd.Demeerwaardevandebibliotheekisdatwijmediawijsheidbenaderenvanuithetperspectiefvaninformatievaardighedenennietvanuitdecomputertechniekenhobby.Indekomendebeleidsperiodeligtdefocusvooralophetvergrotenvanhetbereikvandeactiviteitenvoormediawijsheiddoordeinzetvanvrijwilligersonderbegeleidingvanmediacoachesvandebibliotheek.
DigisterkerIn2015heeftdeBibliotheekBollenstreeki.s.m.deBibliotheekZuid-KennemerlandhetprogrammaDigisterkeropgezet.DigisterkeriseencursusbestaandeuitvierdagdelendiezichrichtophetlerenomgaanmetDigiD,‘mijn’-omgevingenvanoverheidssites,gemeentelijkdigitaalloketetc.DecursusisontwikkeldinopdrachtvanhetMinisterievanBinnenlandseZakenvooreensuccesvolleimplementatievanhetprogrammaDigitaleoverheid2017.OplandelijkniveauwordtdoordeKBonderzochtofvoorallebibliothekendelicentiekostenvoorDigisterkerkunnenwordenafgekocht.Ongeachthetsuccesdaarvan,wildeBibliotheekBollenstreekinallegemeenteninhetwerkgebiedcursussenDigisterkeropzetten.DecursuswordtgegevendoorgecertificeerdeDigisterkercoachesenondersteunddoorgetraindevrijwilligersvandeBibliotheekBollenstreek.
Speerpunten programmalijn LerenSpeerpuntenvoordebeleidsperiode2016-2019zijn:d. DeopzetenuitrolvanhetTaalhuisBollenstreek;e. VergrotenvanhetbereikvanhetcursusaanbodMediawijsheid;f. UitrolvanhetprogrammaDigisterkeroverallegemeenten.
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 201914
Programmalijn 3: Verbinden
AlvanafdeoprichtingdoordeMaatschappijtotnutvan‘tAlgemeenheeftdebibliotheekzichgerichtopontwikkelingenontplooiingvanhetindividu.Dezeraisond’êtrevormtnogsteedsdebasisvandeopenbarebibliotheek.Metdeblikgerichtop2025wildeBibliotheekBollenstreekinsamenwerkingmetpartnerseenactiviteitenprogrammeringontwikkelenrondtweethema’s:decollectieincontextenhetthemaontmoeting.Debibliotheekfungeertdaarbijalseenneutrale,objectieve,onpartijdigeontmoetingsplaats,een‘buurtkamer’,waarallegroepenindesamenlevingelkaarkunnenontmoeten.Zijbiedtruimtealsvrijplaatsvoorlokaleinitiatievenenvoordebatovermaatschappelijkethema’s.Debibliotheekalsfysiekeplaatsbiedtdaarmeeeenmeerwaardeopsociaal-cultureelvlakendraagtzonietalleenbijaanpersoonlijkeontwikkelingenontplooiing,maarookaansocialecohesieenhetvoorkomenvaneenzaamheid.
Collectie in contextDebibliotheekselecteert,ontsluitenpresenteertinformatieineenbetekenisvollecontext,zodathetmensenondersteuntinhuninformatiebehoefte,achtergrondkennisverschaftennieuwsgierigheidopwekt.Daarbijwordtrekeninggehoudenmetdelokalesituatie.Debibliotheekvolstaatnietmethetpassiefaanbiedenvancollecties,maarorganiseertookthematischelezingen,presentatiesofworkshops.ZoorganiseertdeBibliotheekBollenstreekhetprogrammaBollenstreekBetogen:‘Inspirerendeontmoetingenmetspraakmakendesprekers’.IndekomendebeleidsperiodewildeBibliotheekBollenstreek,inlokaleafstemmingmetanderepartners,eenonderscheidendeactiviteitenprogrammeringrealiseren,waarinlokaleactiviteitenelkaarnietoverlappenof‘beconcurreren’.
OntmoetingVooruitlopendopdemoderneagora,wildeBibliotheekBollenstreekhaarbibliotheekvestigingen,zoveelmogelijk‘omniet’oftegeneengeringevergoeding,terbeschikkingstellenvooractiviteiteninhetsociaaldomein.Bibliotheekgebouwenzijn‘maatschappelijkvastgoed’:openbaar,laagdrempeligennietcommercieel.Gefinancierduitpubliekemiddelenwordendebibliotheekgebouweningezetvoorpubliekeactiviteiten.Datdoetdebibliotheekinsamenwerkingmetcommunitiesvanburgers,welzijnsorganisatiesenanderepartners.Dezepartnershebbenvoorhetovergrotedeelnietdemiddelenomeenkostendekkendehuurprijstebetalen.Indiezinisgebouwverhuurtenbehoevevaneenserieuze3egeldstroomnietrealistisch.OpditmomentwordtinSassenheimdebibliotheekomnietterbeschikkinggesteldvooreenkoffieochtendvooroudereneneenrouwcaféi.s.m.StichtingWelzijnTeylingen.Andereactiviteitenrondomontmoetingzijnpeuterdansen,activiteitenvanhetCJGofdeouderen-enpeutermarktendiedeBibliotheekBollenstreekheeftgeorganiseerd.Allemaalactiviteiteninhetsociaaldomeinrondomontmoeting,eenzaamheidsbestrijdingensocialecohesie.
Huis van OntwikkelingInhetbeleidskompas2012-2015heeftdebibliotheekdeambitieuitgesprokendatdeBibliotheekBollenstreekrichting2025onderdeelgaatuitmakenvaneenbreder“Huisvanontwikkeling”.Hetbeelddaarbijiseencombinatievanbibliotheek,muziekschool,volksuniversiteit,filmhuis,podiumenouderen-enwelzijnsorganisatiesdiesamenhet(bovenlokaal)cultureelhartvormeningemeenten.DegemeenteraadinOegstgeestsprakinditverbandovereenCultuurFabriek.DecommissieCohenheefthetoverdemoderneagora.Welkenaamook,deBibliotheekBollenstreekstreeftnaareenmultifunctioneelgebruikvandebibliotheeklocatieswaarinverschillendepartnersinsynergieelkaarsfunctiesversterken.
Speerpunten programmalijn VerbindenSpeerpuntenvoordebeleidsperiode2016-2019zijn:g. Versterkenvaneenonderscheidendeactiviteitenprogrammering;h. Versterkenvansamenwerkingmetpartnersvooractiviteitenrondomontmoeting,participatieen
zelfredzaamheid;i. Actiefbijdragenaanhetmedegebruikvanbibliotheekgebouwen.
Lezen, Leren en Verbinden 15
Aansluiting op het Sociaal domein
DwarsdoordedrieprogrammalijnenwordenverschillendeactiviteitengeorganiseerdbinnenhetSociaaldomein.Hetgaatdaarbijomvoorlichtingenactiviteitendiezichrichtenoppreventie,zelfredzaamheidenparticipatie.Inonderstaandetabelgeeftdeaansluitingweertussendeprogrammalijnenenhetsociaaldomein.
Sociaal Domein
Passend Onderwijs / Jeugdhulpverlening
Participatie
WMO
Functie bibliotheek
Programmalijn lezen:1. Leesbevorderingvan
kinderenenvoorkomenleesachterstand
2. Ondersteunenscholen/kinderopvangoptaalontwikkeling
Programmalijn leren:1. Bestrijding
laaggeletterdheid2. Inburgering3. Bevorderen
mediawijsheid
Programmalijn verbinden:• Collectieinlokalecontext• Socialecohesie/
Ontmoeting• Bestrijdingeenzaamheid• Huisvanontwikkeling
Taken/faciliteren
Concreet zelf:• BoekStart• VoorleesExpress• MakkelijkLezenPlein
(MLP)• 4You!(MLPjongeren)• LeesconsulentenFaciliterend:4 ruimtebiedenaan
activiteitenvanpartners,zoalsCJGPeutermarkt
Concreet zelf:a. Taalcoach/Taalmaatjeb. Taalcaféc. Taalhuis(signalerenen
doorverwijzend. Digisterker(digitale
overheid)e. MediawijsheidFaciliterend:1. ruimtebiedenaan
informeeltaalonderwijs2. Ruimtebiedenaan
cursussenrekenen,budgetterene.d.
Concreet zelf:• Openingstijden• Leescafé• (Literaire)activiteiten• Koffieochtenden/
rouwcafé• BoekendienstaanHuisFaciliterend:• ruimtebiedenvoorlokale,
publiekeactiviteitengerichtopsocialecohesie
Partners
4 Scholen4 Kinderopvang4 CJG
1. ROC/ID-college2. RegionaleTaalaanbieders3. ISD/Socialedienst4. Vluchtelingenwerk5. Volksuniversiteit/VE6. Lokaalloket7. Werkgevers
a. Welzijnsorganisatiesb. Buurt-en/ofdorpshuizen
/centrac. Ouderenorganisaties
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 201916
Consequenties voor beleid en organisatie
HetmeerjarenbeleidskompasgaatoverdekoersenwatdeBibliotheekBollenstreekgaatdoen.Deconsequentiesvandebeschrevenkeuzenvoordebedrijfsvoeringenhetpersoneelsbeleidzijnnietbeschreveninditdocument.Opdiepuntenwaarditkompasopbelangrijkebeleidsterreinensignificantegevolgenheeft,wordtdithierondertoegelicht.
BibliotheekvestigingenVoorhetaantalbibliothekenenservicepuntengaatdeBibliotheekBollenstreekuitvandebestaandelocatiesmeteenminimumvanéén‘fullservice’bibliotheekpergemeente.HetonderscheidtusseneenServicePunteenBibliotheekvestigingisdateenservicepuntalleeneendoelgroepgerichtecollectieheeftvoordejeugd,oudersenouderen.Eenbibliotheekvestigingbiedteenbredecollectieendienstverleningvoordeinwonersvaneengemeente.DeverschillenindienstverleningtussendeverschillendebibliotheekvestigingenbinnendeBibliotheekBollenstreekkomentotstanddoorverschilleninbevolkingsomvangen-samenstelling,onderscheidendedoelgroepenendeafsprakenmet,endesubsidiëringdoor,debetreffendegemeente.Metanderewoorden,pergebiedgaanweinopdevraagvandebewonersendewensenenmogelijkhedenvandegemeente.
InDeZilkwildeBibliotheekBollenstreekdebestaandebibliobusvervangendooreenuitleenpuntinhetgebouwvandeBredeschool.Hetnieuweuitleenpuntisuitsluitendgerichtopdejeugdmeteenafhaal-enbrengpuntvoorvolwassenen.
SamenwerkingDeBibliotheekBollenstreekwerktvanoudshersamenmetandereorganisatiesinhetmaatschappelijkveld,metnamebasisscholen.OmdetoekomstigeambitiesterealiserenwildeBibliotheekBollenstreekverderinzettenopsamenwerking.Erisweleenbeperking.Debibliotheekkannietmetiedereensamenwerken.Uithetoogpuntvanefficiencyeneffectiviteitisfocusnoodzakelijkomgezamenlijkmaatschappelijkemeerwaardetecreëren.DeprimairepartnersvandeBibliotheekBollenstreekzijnscholen,VVE-Kinderopvang,welzijnsorganisaties,CJG,ISD,Vluchtelingenwerkenorganisatiesrondvolwasseneducatie.
CollectieIndeafgelopenjarenheeftdeBibliotheekBollenstreekdeomvangvandestreefcollectienaarbenedenbijgesteldvan2bandennaar1,5bandenperinwonerin2016.Geziendedoorlooptijdvooreenboekvangemiddeld10jaar,zalheteffectopdecollectiepasechtzichtbaarwordenaanheteindevandekomendebeleidsperiodeofhetbeginvandebeleidsperiode2020-2023.Doordesubstitutievanfysieknaardigitaalzaldestreefcollectieindeperiodetotenmet2019verderdalennaar1,25bandenperinwoner.Doortewerkenmet‘rotatingcollections’kandebibliotheeklokalecollectiestochregelmatig‘verversen’engoedetitelspreidinggaranderen.
VrijwilligersBinnendeBibliotheekBollenstreekzijncirca150vrijwilligersactief:nietalleenindeuitlening,maarookbijhetvoorlezen,deBibliotheekaanHuisofalstaalcoach.In2013isbeslotenomvrijwilligers,onderprofessionelecoördinatie,inallevestigingenvandeBibliotheekBollenstreekintezettenalsgastheerengastvrouwenondersteunervanverschillendeactiviteiten.Opditmomentwordtdaarbijnogeenonderscheidgemaakttussen‘zelfbedieningsuren’metdeinzetvanvrijwilligersen‘fullservice’urenmetbetaaldemedewerkers.In2016wildebibliotheekeenvervolgstapzettendoorteamsteformerenvanvrijwilligersonderprofessionelebegeleiding.De‘formatiewinst’wordtingezetvoordeuitbreidingvanopeningsureneneenbrederaanbodvan
Lezen, Leren en Verbinden 17
anderebibliotheekinhoudelijketakenvoormedewerkers.Randvoorwaardenhierbijzijnborgingvancontinuïteit,professionaliteiten(sociale)veiligheidindebibliotheekvestigingen.
InhetvrijwilligersbeleidwordtdoordeBibliotheekBollenstreekonderscheidgemaakttussenvijftypenvrijwilligers:1. detraditionelevrijwilliger;2. denieuwevrijwilligerdievaakalleen
geïnteresseerdisinkortdurendetrajecten;3. degeboeidearbeidsparticipant(eigeninitiatief);4. degeleidearbeidsparticipant(maatschappelijke
tegenprestatie);5. devrijwilligermetfysiekeofgeestelijkebeperking.
Metnamevoordelaatstetweetypenvrijwilligersgeldtdatdebibliotheekbeperktecapaciteitenmogelijkhedenheeftomhenoptevangenentebegeleiden.Voorallevijftypenvrijwilligersgeldtdattaakdifferentiatieen–afbakeningtussenbetaaldemedewerkersenvrijwilligerseenbelangrijkaandachtpuntis.Bovendienisdebibliotheekvoorhaarmogelijkhedenomdedienstverleninguittebreidenzeerafhankelijkvanhetaanbodaanvrijwilligers.Watdataangaat,isernusprakevanveel‘concurrentie’ineenvrijwilligersmarkt,waarineensteedsgroterberoepwordtgedaanopeenkleineregroepvrijwilligers.
PersoneelInhetlichtvandedrieprogrammalijnenwildeBibliotheekBollenstreekindekomendebeleidsperiodehetfunctiehuisenformatiestapsgewijsverschuivenrichtingdefunctiesdiedegewensteontwikkelingondersteunen.Hetcompetentiemanagementendeskundigheidsbevorderingsluitendaarbijaan.Vanhetpersoneelwordtdeinzetenverantwoordelijkheidverwachtomdegewenstetransitiemogelijktekunnenmaken.EnmedewerkersmogenophunbeurtverwachtendatdeBibliotheekBollenstreek,zoalsindeafgelopenbeleidsperiode,blijvendinzetopdeskundigheidsbevordering.
InhetMedewerkersOnderzoek(MO)uit2015hebbenmedewerkersaangegevenpositief(79%)tezijnoverdeaandachtvooropleidingenscholing.InhetzelfdeMOgeeftmeerdan90%vandemedewerkersdeBibliotheekBollenstreekalswerkgevereenzevenofhoger,waarvanbijna50%zelfseenachtofhoger.Hetgemiddeldevaneen7,4ligtwathogerdanhetgemiddelderapportcijferindebenchmarkvananderebibliotheekorganisaties(7,0).
ZorgpuntinhetMOishetsignaaldateengroepmedewerkersdewerksituatieindebibliotheekverslechterdvindt,omdatsteedsmeerwordtgewerktmetvrijwilligers.Voorhungevoelgaatdittenkostevandekwaliteitenspecifiekedeskundigheidindedienstverlening.Enhetwordtsomsookgevoeldalseenbedreigingvoorhunwerkgelegenheid.IndeCAOOpenbareBibliothekeniseenbepalingopgenomendoordesocialepartnersdatdeinzetvanvrijwilligersnietmagleidentotverdringingvanbetaaldearbeidendaarhandeltdeBibliotheekBollenstreekuiteraardnaar.IndekomendebeleidsperiodewildeBibliotheekBollenstreekde‘formatiewinst’
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 201918
Lezen, Leren en Verbinden 19
doordeinzetvanvrijwilligersmedeinzettenvoorbibliotheekinhoudelijketaakdifferentiatiedoorbijvoorbeeldmedewerkersopteleidenalsleesconsulent.
ICTIndeafgelopenbeleidsperiodeheeftdeBibliotheekBollenstreekopallevestigingenzelfbedieningingevoerd.Bijeventuelevervangingvande(storingsgevoelige)sorteermachineszaldebibliotheekdezevervangendoor‘slimme’innamekasten.Naastdeautomatiseringvanhetuitleenproceszijnmetnamedeontwikkelingenophetgebiedvanmultimediabelangrijkvoordebibliotheek.Debibliotheekbiedtpublieketoegangtotinternetaaninwonersdiethuisnietofbeperktbeschikkinghebbenovereencomputer.Dieinternettoeganggeeftdebibliotheekviavastepc’senwifivoormobieledevices.Ditmedeterondersteuningvanscholieren,studerendenenzzp’ersdiedebibliotheeksteedsvakergebruikenalsstudie-enwerkplek.Voordeactiviteitenrondommediawijsheidwildebibliotheekmobielesetsvanlaptopsinzetten.NaarverwachtingzalhetaantalICT-werkplekkentoenemenvan100naar±115werkplekkenoverzevenvestigingen.
FinanciënDebibliotheekstaatvoordeopgavehaardienstverleningbetaalbaartehoudenvoordekwetsbaregroepenensociaalzwakkereninonzemaatschappijentegelijkertijdtekijkennaarmogelijkhedenomextrageldentegenereren.Indezebeleidsperiodezullendeopbrengstenvanuitdeindividuelegebruikersblijvendalen.Alsgevolgvanverdergaandeindividualiseringindemaatschappij,willenmensenzichnietmeerlangdurigbinden.Eenontwikkelingdieookzichtbaarisbijdepubliekeomroepen,politiekepartijenenkerkgenootschappen.DeBibliotheekBollenstreekzaldekomendejarenopzoekgaannaarmogelijkhedenombezoekersengebruikersvandebibliotheekopeenanderemaniermeetelatenbetalenaandedienstverlening.Zozaldebibliotheekeenvrijwilligebijdragegaanvragenaandeoudersvanjeugdleden.
Daarnaastisdebibliotheekactiefinhetbenaderenvanfondsenvoorprojectfinanciering.Hetgaatdaarbijwelomeenmaligegiften,meteenrelatiefbeperkteomvang,voorspecifiekeprojecten.Binnendebibliotheekbranchezijnvooralternatievefinancieringvandereguliereexploitatiegeensuccesvollevoorbeeldenbekend.Welwordtbijsommigegemeentendebibliotheeksubsidienietmeeruitsluitenduithetcultuurbudgetgefinancierd,maarookuitanderebeleidsterreinen.
Ten slotte
InbovenstaandbeleidskompaskiestdeBibliotheekBollenstreekhaarkoersrichtingdetoekomst.Terugkomendopdeinleiding:hetisgeenblauwdruk,hetisnietinsteengebeiteld,hetiseenrichtinggevendkompas.Eninalleonzekerheidisééndingzeker:datdeBibliotheekBollenstreekmooieenbelangrijkedingenblijftdoenvooralleinwonersinhetwerkgebied.
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 201920
Literatuurlijst
• Wetstelselopenbarebibliotheekvoorzieningen,november2014• Bibliotheekvandetoekomst:knooppuntvoorkennis,contactencultuur/CommissieCohen.–DenHaag:
SectorinstituutOpenbareBibliotheken,2014• DemaatschappelijkewaardevanopenbarebibliothekeninNederland.–DenHaag:KoninklijkeBibliotheek,
2015• Meerjarenbeleidskompas2012–2015:Lezen,lereneninformeren.–Lisse:BibliotheekBollenstreek,3e
gewijzigdeversie,april2013
Lezen, Leren en Verbinden 21
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 201922
Bijlage I: Evaluatie beleidsperiode 2012-2015
Inhetmeerjarenbeleidskompas2012-2015zijnverschillendebeleidsvoornemensgeformuleerd.Indezebijlagewordtperambitieaangegevenwelkresultaatisbereikt.Dejaarverslagen2012t/m2014geveneenuitgebreidoverzichtvanderesultatenenactiviteiten.
Ambitie 1DeBibliotheekBollenstreekgaatverdermetdeinvoeringvanzelfbediening.BinnendegemeenteTeylingenblijvendrievestigingen;eenbibliotheekinSassenheimincombinatiemettweeservicepunteninVoorhoutenWarmond.Opalledrievestigingenwordtzelfbedieningingevoerd.4 Gerealiseerd.
Ambitie 2Ondanksdebezuinigingenblijvenwijtoewerkennaarhetuitbreidenvanopeningstijden.Indebeleidsperiode2012–2015wildeBibliotheekBollenstreekonderzoekenwelkecreatievemogelijkhedenerzijnomdeopeningstijdenmettenminste10%uittebreidentenopzichtevan1-1-2012door‘onbemenste’openingstijdenmetbeperktedienstverlening.4 Deuitbreidingvan11%isoverhettotaalvandevestigingengemeten,gerealiseerd.
Ambitie 3DeBibliotheekBollenstreekzetinopdeverdereontwikkelingenprofessionaliseringvanonsactiviteiten-programma,zowelzelfstandigalsinsamenwerkingmetderden.Hethuidigehalfjaarlijkseprogrammawordtvervangendooreentweemaandelijksprogramma(5programma’sperjaar).Degeprogrammeerdeactiviteitenmoetenliggenophetterreinvanlezen,lereneninformeren.NaasteeneigenaanbodwildeBibliotheekBollenstreekvoorderdeneenplatformfaciliterenvoorhunactiviteiten.4 Eentweemaandelijksprogrammaisgerealiseerd.4 Externepartnersorganiserenactiviteitenindebibliotheek
Ambitie 4DaarnaastwildeBibliotheekBollenstreekuithetoogpuntvanefficiencyenkostenbesparinghaarzelfstandigemarketing-encommunicatiefunctiemeerinbeddeninsamenwerkingmetanderebibliotheekorganisaties.# Opinitiatiefvan,enaansturingdoor,deBibliotheekBollenstreekiseenonderzoekgedaannaardevorming
vaneenRegionaalBibliothecairBackOffice.Hieruitbleekbijdevijfregionalebasisbibliothekenonvoldoendeovereenstemmingendraagvlakvoorconcretesamenwerking.
Ambitie 5TenaanzienvandecommunicatiezaldeBibliotheekBollenstreek,zowelvoorhaarfysiekealsdigitaleuitingen,in2012overgaanopdelandelijkehuisstijlvooropenbarebibliotheken.4 Gerealiseerd.
Inhetmeerjarenbeleidskompas2012-2015zijnvijfstrategischespeerpuntenbenoemd:1. DigitaleBibliotheek2. Lezenenleesbevordering3. Onderwijs4. Mediawijsheid5. Gidsfunctie
Speerpunt 1In de komende beleidsperiode zal de bibliotheekbranche grote stappen zetten in de verdere uitbouw en ontwikkeling van de digitale openbare bibliotheek. De Bibliotheek Bollenstreek heeft weliswaar geringe invloed op het beleid en de keuzes van BNL ten aanzien van de digitale infrastructuur, maar heeft wel een belangrijke rol in de lokale implementatie van innovatieve digitale diensten en producten van BNL. En dat blijft de Bibliotheek Bollenstreek doen.4 DeBibliotheekBollenstreekisaangeslotenbijdelandelijkedigitaleinfrastructuur.Ledenvandebibliotheek
kunnene-bookslenen.
Speerpunt 2In de komende beleidsperiode wil de Bibliotheek Bollenstreek haar expertise op het terrein van lezen en leesbevordering sterker profileren door leesadvisering en –promotie en dienstverlening richting lezers van 0 – 99, leeskringen, laaggeletterden en leesgehandicapten. Naast de traditionele activiteiten die vanuit de Stichting CPNB worden georganiseerd wil de Bibliotheek Bollenstreek nieuwe activiteiten opzetten, zoals Boekstart, Voorleesexpress en andere campagnes.4 Gerealiseerd.
Speerpunt 3In de komende beleidsperiode wil de Bibliotheek Bollenstreek de (strategische) samenwerking met het primair onderwijs en de Voor- en Vroegschoolse Educatie versterken en zich nadrukkelijker profileren in het leesbevordering netwerk. Daartoe heeft de Bibliotheek Bollenstreek het jaarprogramma 2012 ingrijpend vernieuwd. De bibliotheek opereert hierbij vraaggericht en nodigt het onderwijs uit om te komen tot een gezamenlijk leesbevorderingsbeleid, waarmee wij het bereik en de samenhang van onze leesbevordering programma’s en activiteiten verder willen vergroten.4 Decontactenmethetbasisonderwijszijngeïntensiveerd.OpeenaantalbasisscholenisSchoolWise
geïntroduceerd.InWarmondwordtbijderealisatievandeBredeschooldebibliotheekendeschoolbibliothekenvandedriebasisscholengeïntegreerd.
Speerpunt 4De Bibliotheek Bollenstreek zet het beleid uit de vorige beleidsperiode voort en zet blijvend in op nut en noodzaak van mediavaardigheden voor kinderen en volwassenen in ons werkgebied met programma’s, cursussen en workshops.4 Gerealiseerd
Speerpunt 5De Bibliotheek Bollenstreek zet de lijn uit de vorige beleidsperiode door en wil zelfstandig en in samenwerking met andere partijen een activiteitenprogramma organiseren dat past binnen de doelstellingen van de kernfuncties Lezen, Leren en Informeren.4 Gerealiseerd
Lezen, Leren en Verbinden 23
Bijlage II: Samenvatting Rapport “Bibliotheek van de toekomst”
Ontwikkelingen in de samenlevingDesamenlevingverandert.Kenniseninformatiewordensteedsmeercentraleproductiemiddelen.Ommeetekomeninenbijtedragenaandekennis-eninformatiesamenlevingmoetenburgersvoldoendezijntoegerustomcontinukenniseninformatieteverwerven,opdejuistewijzeteinterpreterenenuittewisselenmetanderen.Taalvaardigheidvormtdebasisvoordeontwikkelingvananderevaardighedenenisessentieelomtoegangtekrijgentotspecifiekekennisgebiedenendezeooktebegrijpen.
Ondankshetgroeiendebelangvanlezenzijnerontwikkelingenwaartenemendieduidenopeenafbrokkelingvandeleescultuur.Hoewelerdoordeopkomstvandigitalemediameervanschermenwordtgelezen,bestedenmensenmindertijdaanhetlezenvanboekenenhebbenNederlandsebasisscholierenenmiddelbarescholieren,invergelijkingmetkinderenuitanderelanden,eennegatievehoudingtegenoverlezen.Doordesluitingvanboekwinkels,deverplaatsingvanverkoopkanalennaarhetdigitaledomeinendoordeverschuivingvanprintnaardigitaal,verdwijnenzichtbareelementenenplekkenterpromotievanhetlezenuithetfysiekestraatbeeld.
Deverdergaandedigitaliseringendegroeiendehoeveelheidinformatiedieviahetwebwordtaangeboden,maaktvanICT-geletterdheideenbasisvaardigheid.Naastdebeschikkingover‘knoppenkunde’gaathetomvaardighedenalshetvinden,beoordelen,duidenengebruikenvaninformatiebronnen.Detoegenomenpersonaliseringvancontentdooralgoritmesdoetbovendieneenberoepopdevaardighedenvandeinformatiegebruikerwaarbijhijerbewustvandienttezijndatdeinformatiediehijkrijgtvoorgeschoteld,isafgestemdopzijnonlinezoekgedragendatandereinformatiebuitenbeschouwingwordtgelaten.
Nietiedereenkanevengemakkelijkmeekomeninhetverwervenvanvaardigheden.Hoewelopgegroeidineendigitalesamenlevingblijkenjongerenminderhandigophetinternetdangedacht.EnhoeweldekloofalshetgaatomdetoegangtotICTinmiddelsverisgedicht,ontstaatereennieuweklooftussenmensendieICTwelennietgoedwetenintezetten.Ookindetoekomstzulleneraltijdgroepenzijndieachterblijven,omdatzijgeentoeganghebbentotdenieuwstetechnologieënen/ofhethenontbreektaandejuistevaardigheden.
Desnelle(technologische)veranderingenindesamenlevingvergenvanburgersdatzijdejuistekennisenvaardighedenontwikkelenendatzijdatbovendienhunhelelevenblijvendoen:eenlevenlangleren.Naastvaardighedenophetgebiedvangeletterdheidintaal,informatieenICT,wordtspecifiekeaandachtvoordezogenaamde21stcenturyskillssteedsbelangrijker.Vaardighedenalssamenwerken,creativiteit,communiceren,probleemoplossendvermogenenkritischdenkenzijnessentieelindeeconomievande21steeeuw.
Demanierwaaropdezevaardighedenwordenopgedaanenwaaropkenniswordtontwikkeld,isonderinvloedvanverschillendeontwikkelingenaanveranderingonderhevig.Informerenkrijgtsteedsvakerdevormvantweerichtingsverkeerwaarbijhetonderscheidtussenauteur,lezerenuitgever(consumentenproducent)vervaagt.Lerenvindtsteedsvakerplaatsbuitendeformelestructurenenineensociaalproces.Geholpenengestimuleerddoormodernecommunicatietechniekenorganiserenmensenzichhorizontaal,somswereldwijdenopinformelewijzerondombepaaldethema’sofinteresses.Onderlingeconnecties,kennisdelingensamenwerkingspeleneensteedsbelangrijkererolenerwordtsteedsvakereenberoepgedaanopdedenkkrachtvandecommunityvoorhetantwoordopvragen,voorhetgenererenvancreativiteitenhetrealiserenvaninnovatie.
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 201924
Ondanksdegroeiendeconnectiviteitinhetdigitaledomein,bestaanerzorgenoverhetzwakkerwordenvanonderlingeverbindingeninhetfysiekedomein.Ontmoetingenzijnnietalleenvanbelangvooronderlingvertrouwen,herkenbaarheidensamenhang,maarkunnenbovendienbijdragenaanhetvoorkomenvaneenzaamheidenhetontwikkelenvanwederzijdsbegrip.Doordesluitingvanbuurthuizenneemthetaantalpubliekeorganisatiesafdateenbijdragekanleverenaandesocialeverbondenheidbinnen,endaarmeedeleefbaarheidvan,eengemeenschap.Ditgeldtvooralvoordekleinereplattelandsgemeentenwaarvoorzieningenonderdrukkomentestaandoordeleegloopvandorpen.
Dedrukopdevrijetijdneemtsteedsmeertoe.Burgershebbeneengroeiendebehoefteaangemak,snelheidenflexibiliteitomwerk,zorgenprivéefficiënttekunnenorganiserenencombineren.Digitalemediahelpendaarbijmaarzorgentegelijkertijdvoorgevoelensvanstressendrukdoordecontinuevraagomconnectiviteitenbereikbaarheid.Hierdoorontstaatdebehoefteerjuistookevenaanteontsnappen.Indeinvullingvanvrijetijdsbestedingiseenverschuivingwaartenemenvannadrukopaandachtnaarmeernadrukopbeleving.
De opdracht volgens de commissie CohenDekernvandeopdrachtvandebibliotheekisdatzijbijdraagtaanendebasisvormtvoordekennis-eninformatiesamenleving.Haaropdrachtbestaatuithetstimuleren,ondersteunen,faciliterenentoerustenvanburgersommeetekunnendoeninenbijtekunnendragenaandemodernekennissamenleving.
Deprimairetaakvandebibliotheekbegintbijgeletterdheidinbredezin.Lezenisdebasisvoorhetverwervenvankennisenstimuleertverbeeldingskrachtencreativiteit.Ondersteuningvanleesbevorderingenpromotievandelees-enliterairecultuurbehoortdaaromookindetoekomsttothethartvandedienstverleningvandeopenbarebibliotheek.Zekerintijdenwaarindeleescultuuronderdrukkomttestaan.
ICT-geletterdheid,metnamedejuisteinterpretatievanenomgangmetinformatie,isdaarnaasteenbasisvaardigheidvoordeelnameaandesamenlevingenhetkunnenverwervenenuitwisselenvankennis.Bibliothekenzijnexpertsinhetvinden,verbindenenoverdragenvaninformatieenspelenalsadviseurookindetoekomsteenbelangrijkerol.Debibliotheekalsinstituutdathetmogelijkmaaktmensenteverrasseneninspirerenenuittedagentotverbredingenreflectieineenwereldvanpersonaliseringengefilterdeinformatie.
Debibliotheekzalzichindetoekomstookmoetenrichtenopanderebelangrijkevaardighedendiede21steeeuwvanmensenvraagt.Doorhetfaciliterenvaneenstimulerendeleeromgevingbiedtdebibliotheekeenplatformwaarmensenkunnensamenkomenenkenniskunnendelenomdezespecifiekevaardighedentekunnenverwerven.Debibliotheekisdaarbijnietalleengerichtophetverkleinenvanachterstanden,maarookophetverderontwikkelenvantalent.
Ineenindividualiserendesamenlevingbiedtdebibliotheekjuisteenplaatsvoorontmoeting.Bouwenaankenniskannietzondersociaal-cultureleplaatsenvansamenkomst.Aanallemogelijkhedendiedigitalemiddelenbieden,voegenbibliothekenessentiëlewaardetoe:eenprettigeenstimulerendeomgevingomteleren,telezen,letterlijkonderdemensentezijnofteontsnappenaandecontinuepressureofbeingconnected.Debibliotheekontwikkeltzichzototeenmoderneagora,eenmodernesociaal-culturelemarktplaats.Eencentrale,dynamischeontmoetingsplekwaarmenzichkanontspannen,anderenkanontmoetenenwaaractiefburgerschapwordtgestimuleerd
Lezen, Leren en Verbinden 25
De invulling van de opdracht: van collectie naar connectieDekomendejarenverschuiftdewijzewaaropdebibliotheekhaaropdrachtinvult.Naarmateinformatieintoenemendemateeldersengemakkelijktevindenis,neemtvoordebibliotheekdenoodzaakafomeeneigencollectiebeschikbaartestellen.Ineenmodernenetwerksamenlevingwordenlezenenlerensteedsmeerbeïnvloeddoor,ofzelfsonderdeelvan,socialeprocessen.Ensnelontwikkelendeinformatie-encommunicatietechnologieënversterkendemogelijkhedenomtedelenmeteneenberoeptedoenopanderenindegemeenschap.Debibliotheekmoetzichindetoekomstmeerrichtenophettotstandbrengen,stimulerenenfaciliterenvanwaardevolleverbindingen.
Meerdanooitzijnmenseninstaatomindividueelenthuistelerenentestuderen.Methetwereldwijdewebhebbenzijallestothunbeschikking.Debibliotheekiservoorwiemeerwilenontwikkeltzichtoteenplatformvoorsociallearningwaarmensen,ondersteundengestimuleerddoordebeschikbarehulpmiddelen,kunnensamenwerkenenstuderen.Bezoekersvandebibliotheekkomenkennishalenénkennisbrengen.
Debibliotheekopereertineenlokalemaatschappelijkecontext.Haarsuccesstaatofvaltmetdeverbindingendiezeteweegbrengtmetentussenmensenendelokalegemeenschap,delokaleoverheid,hetlokalebedrijfslevenenlokalemaatschappelijkeorganisaties.Vanuithaarstevigverankerdepositieenfysiekeaanwezigheidindesamenleving,envanwegehaarlaagdrempeligenbetrouwbaarkarakter,iszeeenaantrekkelijkepartnervoorandereorganisaties.Zefaciliteertdetoegangtotuiteenlopendeactiviteitenengroeituittotlokalegidsenmakelaar.
De weg naar de toekomstDeontwikkelingenindeinformatietechnologieendemaatschappelijkeeneconomischeveranderingenmakendatbibliothekenhundienstverleningandersmoeteninrichtenenhunbedrijfsvoeringandersmoetenvormgeven.Ookmoetenbibliothekendeopbrengstenvanhunmaatschappelijkeopdrachtendetakendiedaaraanbijdragen,inzichtelijkermaken.
Eenlogischevraagishoedefysiekeendigitalebibliotheekzichtotelkaargaanverhouden.Hetlaatzichradendatbibliothekeneengrootdeelvanhundienstverleningmoetenverplaatsennaardigitalekanalen,wantdigitaliseringissterkinontwikkeling.Beidedomeinenzullennietlosvanelkaarmaaraanvullendopelkaarmoetenfunctioneren:dedigitalebibliotheekvormteenaanvullingopdefysiekeenomgekeerd.Beideversterkenenverrijkenelkaareninbeidedomeinenwordtmenuitgenodigdtotgebruikvandeander.Metzo’ngeïntegreerdebenaderingbiedtdebibliotheekeenrijkereervaringenbelevingvoordebezoeker.
Eensuccesvolletransformatienaareeninnoverendebibliotheekwaarhetdraaitomverbindingen,verondersteltdatereenondernemendehoudingisbijbibliotheken.Succesvollecultureel-maatschappelijkondernemerszijnalert,creatief,hebbenlefenovertuigingskracht,combinereninhoudmetmarketingenzoekennaareeninhoudelijkenfinancieeldraagvlakvoorhunorganisatieendiensten.Zijmakeneenvoortdurendegeactualiseerdebalanstussenvraag-enaanbodgerichteproducten.Zijnetwerken,sluitenmaatschappelijkealliantiesencreëreneenlerendbibliotheeknetwerkwaarinsuccessenwordengedeeldenwordenovergenomenindienpassendbijdeeigenomgevingensituatie.
Meerjarenbeleidskompas 2016 – 201926
ConclusieVanafhaaroorspronginhetbeginvande20eeeuwheeftdebibliotheekzichgerichtopontwikkelingenontplooiingvanindividuensamenleving.In2025isdebasisvandeopenbarebibliotheekonveranderd:debibliotheekdraagtbijaandeontplooiingvanhetindividu.Debibliotheekblijftdaarvooreenvitaleschakelindetoekomstigekennissamenleving.Zeis,naastschool,deenigeinstellingdiegarandeertdatiedereentoegangheefttotinformatieenbronnenomzichzelfteontwikkelen.Debibliotheekin2025blijft,netalsdievannuenalsdievaneeneeuwgeleden,toegangbiedentotinformatieenkennis.Decennialangisdrukwerkdebelangrijkstedragergeweestdaarvan.Indetoekomstgaathetomeenveelheidaansoortenkenniseninformatie,indatabankenenelektronischeboeken,maarookoppapierenindehoofdenvanmensen.
Debibliotheekiseenknooppuntwaareengrootdeelvandiekennissamenkomt,actiefwordtgedeeldendoorontwikkeld.Debibliotheekontwikkeltzichtoteenhedendaagseagora,eenmodernesociaal-culturelemarktplaats,hetkloppendhartvandegemeenschap.Debibliotheekonderscheidtzichvanandereontmoetingsplekkendoorhettoegankelijke,laagdrempeligeenniet-commerciëlekarakter.Metdezefysiekeplaatsbiedtdebibliotheekmeerwaardeopsociaal-cultureelvlakinstad,wijkendorp,endraagtzewezenlijkbijaangemeenschapsvormingencohesie.
Lezen, Leren en Verbinden 27