Leeuwarden, 9 oktober 2012ROC Friese Poort, Kick off Centrum Duurzaam

Jadranka Cace, Aanjager zonnestroom

Sinnestroom, zonnestroom in Friesland

• Doelstellingen: 50 MWp in 2015 w.v. 15 MWp in Leeuwarden

• Markt realiseert, overheid faciliteert

• Nadruk op kwaliteit

J. Cace, 23 mei 2012 2J. Cace, 9 oktober2012

Uitgangspunten plan van aanpak Sinnestroom

2

Kwaliteit

3J. Cace, 9 oktober2012

• Complete dienstverlening (ontzorging)• Voldoen aan EU, IEC, NEN normen • Garanties, dienstverlening• Plaatsing door gecertificeerde installateurs• Prijsstelling ≤ aan het huidige stroomtarief• Bijdrage aan de versterking van lokale economie• Esthetisch verantwoord• Identiteitsbehoud

Aanpak

• Productmarkt combinaties (PMC’s) per marktsegment

• Platforms– Communicatie en monitoring

– Leveranciersoverleg

– Visuele integratie

– Opleidingen en certificering

• Friese Energie Coöperatie

• Lobby

• Aansluiting bij landelijke ontwikkelingen

J. Cace, 9 oktober2012 4

Marktsegmenten

– Kleinverbruikers (laaghangend fruit)– Woningcorporaties (huurders)

– Publieke gebouwen

– Medewerkers– Middelgrote verbruikers

• MKB • agrarische bedrijven

– Grootverbruikers• MKB, industrie• agrarische bedrijven

J. Cace, 9 oktober2012 5

Financiële kengetallen

6

investeringskosten 1,25 – 2,3 €/Wp

opbrengsten 850 – 950 kWh/kWp/jaar

monitoring 30 - 120 €/jaar

verzekering 0,3% per jaar

levensduur 25 jaar

garanties panelen 25 jr, omvormers 10 jr, systeem 10 jr, opbrengstgarantie

J. Cace, 9 oktober 2012

Verschillend financieel resultaat per marktsegment

7J. Cace, 9 oktober 2012

Jaarverbruik kWh/jaar levering energiebelasting totaal

≤ 10.000 7 ct/kWh 11,40 ct/kWh 18,4 ct/kWh

> 10.000 ≤ 50.000 7 ct/kWh 4,15 ct/kWh 11,15ct/kWh

> 50.000 5 ct/kWh 1,11 ct/kWh 6,11 ct/kWh

PMC’s kleinverbruikers: ≤ 10.000 kWh/jr

• Particuliere woningeigenaren, MKB,boeren

• Saldering tegen hoog stroomtarief

• Financieel aantrekkelijk: IRR ≥ 8%

• Groot aanbod van kant-en-klare pakketten

• Verschillende opties

– Koop

– Lease

– Doe-het-zelf

8J. Cace, 9 oktober 2012

• Productconcept voor medewerkers

• Verschillende concepten in de markt

– Werkgever als doorgeefluik

– Personeelsvereniging als doorgeefluik

– Werkgever ontzorgt (gemeente Leeuwarden)

PV- privé

9J. Cace, 9 oktober 2012

PMC’s middensegment: > 10.000 ≤ 50.000 kWh/jr

10

• MKB en agrarische bedrijven

• Lagere besparing op stroominkoop

• Fiscale maatregelen: EIA en soms VAMIL

• Meestal financieel haalbaar: IRR 5% - 7%

• Opties:– Investering door gebouweigenaar– Investering door een ESCO:

o dakhuuro directe levering zonnestroom aan gebouweigenaar

J. Cace, 9 oktober 2012

PMC’s grootverbuikers: > 50.000 kWh

11

• MKB , agrarische bedrijven en industrie

• Lagere investeringskosten, BTW-verrekening, EIA, VAMIL

• Heel lage besparing op stroominkoop

• Niet haalbaar onder de huidige marktomstandigheden

• Creatieve oplossingen nodig

J. Cace, 9 oktober 2012

Opleidingen en certificering

12J. Cace, 9 oktober 2012

categorie voorwaarde actie

1 bestaande PV monteurs en installateurs

installateuropleiding, ervaring certificering (toets)

2 zittend personeel (omscholing/bijscholing)

opleiding elektra of bouw

ontbrekende modules + toets

3 starters in opleiding keuze bouwPV of elektraPV volledige opleidingstraject

4 werklozen, werkzoekenden

combineren van werk en school

bijscholing (idem als 2) of omscholing (idem als 3)