lekcja 3 osobowa a nieosobowa forma czasownika. osobowa a... · •powtórzenie materiału z...
TRANSCRIPT
LEKCJA 3
Osobowa a nieosobowa forma czasownika
Katarzyna Mączyńska
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Język polski
Klasa IV SP
• Powtórzenie materiału z poprzednich zajęć - co wiemy już o czasowniku i jego formach.
• Sprawdzenie pracy domowej.
• Nieosobowa forma czasownika.
• Pisownia bezokoliczników zakończonych na: „-ść”,”-źć”.
• Praca domowa.
Plan pracy
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
• Czasownik tworzy zdanie, jest w zdaniu najważniejszym wyrazem!
• Czasownik odpowiadana pytania:
– Co robi?
– Co się z nim dzieje?
• Czasownik oznacza czynności i stany.
• Czasownik to część mowy.
• Czasownik odmienia się przez liczby
i osoby.
Co już wiemy o czasowniku i jego formach? Powtórzenie
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Metoda na prezenty
Uczyć się pilnie przez cały rok,
Nie szturchać koleżanek w bok,
Nie wisusować-nie tłuc szyb,
Nie wyrażać się jak ciemny typ,
Nie odmieniać wciąż słówka-ja,
Pomagać innym każdego dnia,
Nie być jak marynowany śledź,
Zawsze na ustach uśmiech mieć,
Nie włóczyć się-nie strzelać z proc (…) L. J. Kern
Osobowa a nieosobowa forma czasownika
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Spośród podanych wyrazów wybierz czasowników. Pierwsze litery czasowników utworzą hasło.
dom, być, emituje, gotowanie, zdobył, rusztowanie, wyliczanie, obliczył, kierują, pisanie, orientacja, oswoiła, lubi, zainteresowany, interesować, czekać, zwiedzanie, zostaliśmy,
nadawca, nudzą się, iść, kupi, kreskówka
Osobowa a nieosobowa forma czasownika
B E Z O K O L I C Z N I K
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
• rozmyślał
on-3os. l.poj.
• znalazłaś
ty-2os. l.poj.
• zasłonić
bezokolicznik
• mówimy
my-1os. l.mn.
• przeczytały
one-3os. l.mn.
• myć i stłuc
bezokoliczniki
• zabłądziłem
ja-1os. l.poj.
• kłócili się
oni-3os. l.mn.
• zaśpiewacie
wy-2os. l.mn.
• biec i sapać
bezokoliczniki
• jadłaś i piłaś
ty -2os. l.poj.
• spało i śniło
ono-3os. l.poj.
Osobowa a nieosobowa forma czasownika
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Osobowa a nieosobowa forma czasownika
biec, kość, unieść, start,
wszedł , kopać
lecieć, jadła, cień, pójdę
odpala,
• biec
• unieść
• kopać
• lecieć
• wszedł
• jadła
• pójdę
• odpala
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Osobowa a nieosobowa forma czasownika
• szyć
• myć
• złość
• móc
• stłuc
• jeść
• ość
• strzec
• szewc
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Utwórz bezokoliczniki od podanych czasowników
• poszliśmy
pójść
• spałeś
spać
• biegaliście
biegać
• byłam
być
Osobowa a nieosobowa forma czasownika
• piekłam
piec
• siedzisz
siedzieć
• dał
dać
• płacimy
płacić
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wpisz odpowiednie formy osobowe czasowników utworzone od podanych bezokoliczników
Na dworze (świecić - 3.os.l.poj.) słońce.
Jednak Rafał (chcieć - 3.os.l.poj.) zostać
w domu. Ania i Maria (założyć - 3.os.l.mn.) buty
i (wyjść - 3.os.l.mn.) na podwórko. Dziewczynki
(poznać - 3.os.l.mn.) nowego kolegę i razem dobrze się
(bawić-3.os.l.mn.)
Osobowa a nieosobowa forma czasownika
świeciło
chciał
założyły
wyszły
poznały
bawili
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PODSUMOWANIE • Czasownik występuje w formach osobowych
i nieosobowych.
• Forma osobowa
wskazuje na osobę, która wykonuje czynność (biegnę – ja, stałaś - ty, śpiewali - oni).
• Forma nieosobowa- BEZOKOLICZNIK
nie wskazuje na wykonawcę czynności, nie da się określić osoby, która wykonuje czynność
(stać, móc, malować, czytać).
• Bezokolicznik ma zakończenia „–ć” lub „-c”.
Osobowa a nieosobowa forma czasownika
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podane bezokoliczniki dopasuj do zdań, zmień na formę osobową podana w nawiasie i dopasuj do zdań.
przywieźć, przewieźć, wieźć, zawieźć, podwieźć, odwieźć
1. Czy chcesz, żebym (1.os.,l.poj.) na targi książki?
2. (1.os.,l.poj.) ci tę książkę, o którą prosiłaś?
3. Chcę, żebyście (2.os.,l.mn.) te książki z hurtowni do sklepu.
4. Zaraz (1.os.,l.mn.) ciocię do księgarni.
5. Kierowcy (3.os.,l.mn.) paczki z książkami.
PRACA DOMOWA
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
• M. Nagajowa, Słowo za słowem. Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego dla klasy czwartej szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 1994
• M. Nagajowa, Słowo za słowem. Zeszyt ćwiczeń dla klasy czwartej szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 1994
• A. Łuczak, A. Murdzek, Język polski. Między nami. Zeszyt ćwiczeń dla klasy czwartej szkoły podstawowej, GWO, Gdańsk 2001
• D. Chwastniewska, D. Rożek, A. Gorzałczyńska - Mróz, Maciej Szulc, A.Piechnik- Kaszuba, Język polski. Nauka o języku dla klasy czwartej szkoły podstawowej-część 1, GWO, Gdańsk 2000
• A. Kempa, D. Szachnowska, Język polski dla klasy czwartej szkoły podstawowej - kształcenie językowe,Wydawnictwo OPERON, Gdynia 2008
• Wykorzystane ilustracje pochodzą z: www.microsoft.com
Bibliografia
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Dziękuję za uwagę
Katarzyna Mączyńska
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego