การบรหารจดการท วไป

1

ศาสตราจารยนายแพทยธระ รามสต • ประธาน - มลนธราชประชาสมาสย ในพระบรมราชปถมภ - มลนธปองกนควบคมโรคเขตเมอง - โรงพยาบาลนวมนทร ๙ และโรงพยาบาลในเครอ - คณะกรรมการจรยธรรม กรมควบคมโรค - อนกรรมการฝกอบรมและสอบความร ความช านาญแพทย สาขาเวชศาสตรปองกน แขนงสาธารณสขศาสตร แพทยสภา • ทปรกษา - สถาบนราชประชาสมาสย/สถาบนปองกนควบคมโรคเขตเมอง/ สถาบนเวชศาสตรปองกนศกษา/มลนธการแพทยฉกเฉนแหงชาต • อดต - อธบดกรมควบคมโรคตดตอ และ รองปลดกระทรวงสาธารณสข - นายกเวชศาสตรปองกนแหงประเทศไทย - อปนายกแพทยสมาคมแหงประเทศไทย - ทปรกษาโรคเรอน และการวจยสาธารณสข องคการอนามยโลก - ทปรกษามลนธ Sasakawa Memorial Health Foundation of Japan - อาจารยพเศษ จฬาฯ และมหดล • รางวลเกยรตคณส าคญ - ปชนยแพทย แพทยสภา ครบรอบ 48 ป (ป 2559) - นกบรหารโรงพยาบาลดเดนแหงชาต (ป 2558) - นกเวชศาสตรปองกนดเดนแหงชาต (ป 2556) - คนดศรแผนดน (ป 2555) - มหดลทยากร (ป 2554) - แพทยดเดนแหงอาเซยน (ป 2547) - เขมศลปวทยา และเหรยญดษฎมาลา สาขาแพทยศาสตร (ป 2533) - สงขเงน (ป 2533) - แพทยศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด (จฬา) ป 2526 - แพทยดเดนแพทยสมาคมแหงประเทศไทย ป 2521

เร องท 1

กระบวนการจดการ

และบทบาทของผบรหาร/ผจดการ

2

หนาทข นพนฐาน 5 อยางของกระบวนการจดการ

การควบคม

วางระบบการวดและควบคมท

ละเอยด แมนย า เพอประเมน

วาบคลากรท างานบรรล

เปาหมายไดมากนอย

การจดองคกร/ระบบ

จดวาง/ก าหนดความสมพนธ

ระหวางงาน/อ านาจหนาท

เพอใหบคลากรท างานรวมกน

เพอบรรลเปาหมายขององคกร

การวางแผน

เลอกเปาหมาย/ข นตอนการ

ปฏบตงานทเหมาะสม/ ดทสด

เพอใหบคลากรปฏบตงาน

บรรลเปาหมาย

การน า/ อ านวยการ

โนมนาว จงใจ ประสาน กระตน

บคลากร/กลม ใหเกดแรงจงใจ /

พลงท างานรวมกน เพอบรรล

เปาหมายขององคกร

การเจาหนาท

การจดอตราก าลง ก าหนด

คณสมบต ต าแหนง หนาท

สรรหา ดแล พฒนาให

กาวหนา เปนธรรม

การตดสนใจ

3

กระบวนการจดการทส าคญ

การวางแผน (Planning)

- จะท าอะไร

- ทไหน

- เมอไร

- อยางไร

- จะตองใช

ทรพยากรอะไรบาง

การจดองคกร /ระบบ

(Organizing)

- ท าโดยใคร

- สมพนธกนอยางไรกบ บคลากร อ านาจหนาท

- ภายใต ส งแวดลอมทาง กายภาพ อะไร

การเจาหนาท (Staffing)

- ตองการบคลากรประเภทใดมากนอย

- ตองการความร ความสามารถมากนอย

- จะใหมบทบาท หนาทอะไร

- จะรกษาไวและพฒนาอยางไร

การน า/ อ านวยการ

(Directing)

- จะใชอทธพลตามอ านาจของหนาทและของบทบาทของผจดการ/ ผน าโนมนาว จงใจ ใหบคลากรรวมกนท างานอยางสมครใจ กระตอรอรนและรวมมอกน เพอบรรลเปาหมาย

การควบคม (Controlling)

- จะตดตามก ากบ ดแลอยางไรใหแนใจวางานทวาง แผนไวไดรบการน าไปปฏบต ถกตอง ถาไมถกตองจะใช

มาตรการทเหมาะสมปรบปรง แกไขอยางไร

4

5

บทบาทผจดการ (The Managerial Role)

CEO/COO/CFO

ประธาน เจาหนาทบรหาร

อ านาจหนาทเปนทางการ (Formal Authority) และสถานภาพ (Status)

ระดบตน

ระดบกลาง

ระดบ สง

บทบาทระหวางบคคล (Interpersonal Roles)

- การเปนตวแทนขององคกร (Figure Head) - การเปนผตดตอประสาน งาน (Liaison) - การเปนผน าใชอทธพล(Leader or Influencer)

บทบาทดานการตดสนใจ (Decision Role)

- ผประกอบการธรกจ/ผจดการ (Entrepreneur) - ผน าการเปลยนแปลง (Change agent) - ผแกปญหา (Disturbance Handler) - ผจดสรรทรพยากร (Resource Allocator) - ผเจรจาตอรอง (Negotiator)

บทบาทดานขอมลขาวสาร (Information Roles)

- ผก ากบและตดตามขอมลขาวสาร (Monitor) - ผกระจายขอมลขาวสาร(Disseminator) - ผเปนโฆษกขององคกร(Speakeperson)

แนวคดการบรหารจดการภาครฐสมยใหม

6

1. องคประกอบทส าคญ 4 ประการ 1) การมงเนนประสทธผล หรอผลสมฤทธ (Effectiveness) 2) การมงเนนเรองคณภาพ (Quality) หรอความพงพอใจผรบผดชอบ (Customer satisfaction) 3) การมงเนนความรบผดชอบ (Accountability) และธรรมาภบาล (Good Governance)

2. หลกการบรหารจดการสมยใหมทองคกรภาครฐสวนใหญน าแนวคดไปใชอยางเหมาะสม ไดแก

● Re – engineering ● Downsizing ● Benchmarking ● Reinventing ● Change Management ● Total Quality Improvement ● SWOT – Analysis ● Strategic Management ● Knowledge Management ● Balanced Scorecard ● Performance Management ● Result – base Management ● Competency – base Management

สาระส าคญของการบรหารจดการภาครฐสมยใหม (New Public Management)

1. การบรหารงานมลกษณะเปนสากล ไมมความแตกตางอยางมนยส าคญระหวาง

การบรหารงานของภาคธรกจเอกชน กบการบรหารงานของภาครฐ 2. ปรบเปลยนจากเดมทใหน าหนกความส าคญตอการควบคมปจจยน าเขา หรอ

ทรพยากร (inputs) และกฎระเบยบตาง ๆ มาเปนการควบคมในเรองของผลผลตและผลลพธ (outcomes) (หรอกลาวอกนยหนง คอ ปรบเปลยนจากการใหความส าคญในการรบผดชอบตอกระบวนการของการท างาน (process accountability) มาเนนทภาระรบผดชอบตอผลสมฤทธ (Accountability for results แทน)

3. ใหความส าคญตอเรองของการใชความสามารถ หรอทกษะการบรหารมากกวา การใหความส าคญตอการก าหนดนโยบายแตเพยงอยางเดยว 4. ใหความส าคญตอการมอบอ านาจการควบคมของหนวยงานกลาง

(Devolution of centralized power) ไปใหหนวยงานผปฏบต เพอให ผบรหารของแตละหนวยงานมอสระและมความคลองตวในการบรหารและการด าเนนงาน

5. เนนปรบเปลยนโครงสรางหนวยงานราชการใหมใหมขนาดเลกลงในรปของหนวยงานอสระในก ากบ โดยเฉพาะการแยกสวนระหวางการก ากบดแลควบคมทเปนภารกจงานเชงพาณชย และไมใชเชงพาณชยออกจากกน รวมถงแยกภารกจงานเชงนโยบาย และการใหบรการออกจากกนอยางเดดขาด

7

6. เนนการแปรสภาพกจการของรฐใหเปนเอกชน (Privatization) และใหมการจางเหมาบคคลภายนอก (outsourcing) รวมทงประยกตใชวธการจดจาง และการแขงขนประมลงาน (Competitive tendering) เพอลดตนทนและปรบปรงคณภาพการใหบรการใหสงขน

7. ปรบเปลยนรปแบบสญญาจางบคลากรภาครฐใหมลกษณะเปนระยะสน และก าหนดเงอนไขขอตกลงใหมความชดเจน สามารถตรวจสอบได

8. เลยนแบบการบรหารจดการของภาคธรกจเอกชน เชนการวางแผนกลยทธ และแผนธรกจการการท าขอตกลงวาดวยผลงาน (Performance agreement) การจายคาตอบแทนการพฒนาระบบสารสนเทศเพอการบรหารงาน และการใหความส าคญตอการสรางภาพลกษณทดขององคการ (Corporate Image)

9. มการสรางแรงจงใจและใหรางวลตอบแทนในรปของตวเงน (Monetary incentives) มากขน

10. สรางระเบยบวนยและความประหยดในการใชจายเงนงบประมาณ โดยพยายามลดตนทนคาใชจายและเพมผลผลต

8

ปญหาความจ าเปนและตองการการจดการบรการสขภาพสมยใหม ทมมาตรฐานสงขน และมประสทธภาพมากขนตามยค 4.0

1. การซ าซอน, ความขดแยง และการแขงขนกนมากขนภายในระบบสขภาพ 2. ระบบสขภาพประกอบดวยหลายภาคสวนทเกยวของและไมเกยวของสมพนธโดยตรง

จงยากทจะจดการโครงการสขภาพเขาเชอมโยงกนได เพราะไมมโครงสรางการบรหารรวมกน ทจะเปนเจาภาพรวมกน

3. กลไกการจดสรรและไดรบงบประมาณกระจดกระจายกวางขวางมากจากหลายแหง จนหลายบรการสขภาพไมทราบตนทนทแทจรงของบรการของสถานบรการและสงสนบสนนตาง ๆ

4. การตดสนใจบนความหลากหลายและผสมผสานของสถานบรการ และบรการทหลากหลายมากมายทไมมความชดเจนวาเกยวของกบความตองการของประชากร ทจ าเปนตองไดรบบรการหรอไม รวมทงขอมลประชากรทไมไดรบบรการการจดการดานการแพทยการสาธารณสข จงมแนวโนมตามการสนองความตองการ (Demand) ในปจจบน โดยมใชเพอความจ าเปนทแทจรง (need)

5. แมบรการสขภาพอาจพฒนามากขน ใชทรพยากรมากขน และมความซบซอนมากขน และมการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาชวยมากขน แตหลกการการบรหารจดการขนพนฐานแบบรวมสมยกยงจ าเปนตองน ามาประยกตใชในการบรหารจดการตอไป (Contemporary Management) รวมกบการพฒนาเทคนคการบรหารจดการสมยใหม (Modern Management Technique)

9

10

กระบวนการการจดการสมยใหม

ความคด (1 DEA) - การคนหาปญหา - การขยายรายละเอยด ของความคดตาง ๆ เพอน ามาใชในการ เปลยนแปลง

การตดสนใจ - การเลอก (choice) ระหวางวธการทาง เลอกตาง ๆ (Alternatives)

ผลลพธ (effects) (ปฏกรยาตอบโต ตอสงทไดจดการ ตอวธการด าเนนงาน

(intervetions)

การน าสการปฏบต (Implementation)

- การจงใจ - นยามงาน - การวางโครงการ - การจดสรรทรพยากร

ความคดจากภายนอก (External ideas) ปรบปรงแกไข

ความคด (Modify)

การน าเสนอ Proposals

ความกดดนจากภายนอก (External Pressure)

การก ากบดแล (Monitoring และควบคม Control)

ความตองการใหม และปญหาทเกดขนใหม

การตดสนใจ

โอกาสในการ น าสการปฏบต (Implemented Chance)

อทธพลจากภายนอก (External Pressure)

การก ากบดแล และการควบคม (“Feedback”)

ขอจ ากดจากภายนอก (External Constraints)

กระบวนการจดการสมยใหม (Modern Management Process)

1. การพเคราะห (Scanning) เรอง หรอสงทจะตองจดการ และปจจยทมอทธพลแวดลอมและเกยวของ รวมทงการวนจฉยปญหาในปจจบนและอนาคต

2. การก าหนด (Formulating) ปญหาตาง ๆ ในปจจบน และอนาคต เพอ

ประเมนวามความส าคญ (Significance) และการใหนยาม (Define) ความมงหมาย (Aims) และวตถประสงค (Objectives) ใหชดเจน

3. การผลตเพม (Generating) วธการทางเลอก (Means) เพอบรรล

วตถประสงค และตรวจวเคราะหวธการทางเลอกทเหมาะสมทสด 4. แสวงหา (ตามขอจ ากดทมอย) ใหไดรบการจดสรรทรพยากร (วสด, ก าลงคน, งบประมาณ) ทจ าเปนตอการด าเนนการตามวธการทางเลอก ทเลอกไว 11

5. นยาม (Defining) งาน (Tasks) (ขององคกร รวมทงบคลากรและกลมบคลากร) ทเหมาะสมตอการใชประโยชนสงสดของทกษะดานตาง ๆ ของบคลากรและกลมบคลากร

6. พฒนาและเพมพนทกษะและความสามารถของบคลากรทกคนทกกลม

7. จงใจบคลากรใหยอมรบในวตถประสงค และมงมนท างาน เพอบรรลวตถประสงค ดานการเลอกวธการและเครองมอทเหมาะสมทสดมาด าเนนงาน

8. ก ากบดแล ควบคม และประเมนผลการด าเนนงาน เพอปรบวธการทเลอกมาด าเนนงาน ใหเหมาะสมและสอดคลองกบประสบการณของบคลากร

12

สรปปญหาของการจดการในงานและภาคสวนสขภาพ อาจแตกตางจากปญหาของภาคสวนอน ๆ ดงน

1) ธรรมชาต (nature) ของสงทจะตองจดการ 2) เจตคตของสาธารณะ (Public Attitudes) ตอสงทจะจดการ 3) ปญหาความยงยากของการเพมหรอใสคณคา (Value) ตอ

สขภาพ 4) ความมากมายหลากหลาย (Multiplicity) ของความมงหมาย

(Aims) และวตถประสงค (Objectives) และของเกณฑทน ามาประยกตใช (Criteria)

5) ชวงระยะเวลายาวนาน (Long interval) ระหวางการตดสนใจ และผลลพธ (Outcomes) และความไมแนนอนทเกยวของกบการตดสนใจ

13

6) การ Orientation ทมงเนนตอบรการ (Service) มากกวาผลผลต (Production)

7) ความเขามามสวนรวมเกยวของของวชาชพ (Professions) ตาง ๆ ในการกระบวนการจดการ

8) การใชวธการทางการเมอง (Political intervention)

9) ขอบเขต (Scope) ส าหรบ public involvement

10)Need ส าหรบการประสานงานกบองคกรตาง ๆ หลายแหง หนวยราชการ, ภาคเอกชน และภาคองคกรจตอาสาตาง ๆ

14

ความรบผดชอบของผบรหาร/ผจดการ

1. ความรบผดชอบทวไป (General responsibility) 2. ความรบผดชอบในการด าเนนการ (Operating responsibility) 3. ความรบผดชอบเฉพาะทตนสามารถและเชยวชาญโดยเฉพาะ (Specific responsibility) 4. ความรบผดชอบในการใหค าปรกษา (Consultation responsibility) 5. ความรบผดชอบทจะตองแจงเรองใหทราบอยางเปนทางการ (Notifying responsibility) 6. ความรบผดชอบในการรบรองความถกตอง (Approving responsibility) 7. ความรบผดชอบในการเสรมสรางทศนคตทดใหเกดแกบคลากรทกคน (Attitude building responsibility) 8. ความรบผดชอบในการรบและถายทอดนโยบายของผบรหารระดบสง (Policy mediating responsibility) 9. ความรบผดชอบในผลการท างานของกลมบคลากรหรอทมงาน (Team/Group Achievement responsibility) 10. ความรบผดชอบในการเสรมสรางใหบคลากรมจตส านกทดตอการ ท างาน (Work consciousness building responsibility)

15

ผบรหารแบบเกา

แบบด งเดม

(Traditional Manager)

ผบรหารแบบใหมรวมสมย

แบบในยคปจจบน

(Contemporary Manager)

- คดเสมอวาตนเองคอนายจาง

- ท างานตามสายการบงคบบญชา

- ท าการตดสนใจแตเพยงล าพง

- ขอมลบางอยางเปดเผยไมได

- พยายามสรางกฎเกณฑเพอยดถอ

ปฏบตอยางเครงครด

- แสวงหาการท างานตามนโยบาย

ทศทางและแสวงหาค าตอบในการ

ท างาน

- ท างานตามแบบเดมทเคยท ากนมา

- พจารณาความตองการของ

ผบงคบบญชาและการแขงขน

- ตองการเวลาในการท างานมาก

- คดเสมอวาตนเองคอผสนบสนน/ทปรกษาของ

บคลากร

- ท างานเกยวของกบทกคนทจะท างานน นใหส าเรจ

- ยนยอมใหผอ นมสวนรวมในการตดสนใจ

- รบทราบขอมลตาง ๆ รวมกน

- หลกเกณฑในการท างานก าหนดไวกวางๆ

- พจารณาค าถามในการท างาน มความรวมมอรวมใจ

ในการแกปญหา มการเจรจาตอรอง เพอหาขอสรป

สดทาย

- เรยนรวถทาง, สไตลใหม ๆ ในการท างาน

- สรางความสมพนธกบผอ นภายใตวตถประสงค

เดยวกน มความยอมรบนบถอซงกนและกน และม

การแลกเปลยนขอมลซงกนและกน

- ตองการผลงานมากกวาเวลาทใชในการท างาน

16

การเปลยนแปลงผบรหารและบคลากร และการท างานในสถานทท างาน

ในศตวรรษท 21

1. องคการททนสมย (The virtual organization) เปนองคกรทมการสอสารทเปดเผยท ว

ท งองคการ มการใชเทคโนโลยการสอสารและอปกรณททนสมย สามารถท างานไดทก

หนทกแหง

2. การท างานเสรจตามก าหนดสงมอบตอลกคา (The just in time workforce)

3. มการเพมพนความรอยเสมอ (The ascendancy of knowledge)

4. มการใชคอมพวเตอรเขามาใชในการท างานควบคมการท างาน

(Computerized coaching and electronic monitoring)

5. ความแตกตางหลากหลายของบคลากรมเพมมากขน (The growth of worker

diversity)

6. ใหความส าคญของแรงงานทกวย โดยเฉพาะแรงงานสงอายและพนกงานเกา (The

aging workforce)

7. มความแตกตางหลากหลายของแรงงาน (The birth of dynamic workforce)

17

มาตรฐาน P.S.O. ระบบมาตรฐานสากลของประเทศไทยในการจดการและสมฤทธผลงานภาครฐ (International Public Sector Standard Management System And Outcomes)

18

เปาหมาย ความเสมอภาค ความเปนธรรม เสรภาพ ความปลอดภยในชวต/ ทรพยสน ความทวถงและเขาถง การใหบรการ ความพงพอใจของ ประชาชน ประสทธภาพของหนวย ราชการ ความถกตองและ ประหยด คณภาพชวต

• ทบทวน 5 ส • ควบคมคณภาพ

จด/พฒนาระบบตาง ๆ • ระบบขอมล • ระบบการสอสาร • ระบบการตดสนใจ • ระบบการพฒนาบคลากร • ระบบการตรวจสอบถวงดล • ระบบการมสวนรวม • ระบบบรการภาคเอกชนและประชาชน • ระบบการประเมนผล • ระบบการคาดการณ แก วกฤต • ระบบวฒนธรรม/จรรยา วชาชพ

หลกการส าคญขององคกรแหงการเรยนร (Learning/Knowledge – based Organization)

1. มบคลากรแหงการเรยนร (Learning/ Knowledge – based worker) 2. มการเรยนรการท างานเปนทม (Team Learning) 3. มบคลากรทมความเชยวชาญในงาน (Expertise) 4. มการคดอยางเปนระบบ (Systematic thinking) 5. มวสยทศนรวมกน (Shared vision) 6. มรปแบบการท างานททาทายเพอใหบรรล กระบวนการท างานและแกไขปญหาทสลบซบซอน ได (Challenging of Mental Model)

19

เร องท 2

การประยกตภาวะผน า

ส าหรบผบรหาร/ผจดการ

20

ภาวะผน าเปนศลปของการน าบคคลใหรวมกนท างานอยางสมครใจและ

กระตอรอรนเพอบรรลวตถประสงคและวสยทศนขององคกร โดยใชสไตล

ภาวะผน า บคลกภาพและรปแบบตางๆ ตามแตธรรมชาตของงาน

ความสามารถของผรวมงานและกลม สถานการณ วฒนธรรมองคกร ความ

เชอ สมมตฐาน และสไตลหรอเทคนคการใชภาวะผน าของตวผน าทจะใช

อ านาจหรอเปดโอกาสกระจายอ านาจหนาทและใหผรวมงานมสวนรวม

ตดสนใจมากนอย และมงเนนทคนหรองานมากนอย เชน

- ผน าแบบเผดจการ (Autocratic leaders)

- ผน าแบบอ านวยการ ( Directive leaders)

- ผน าแบบประชาธปไตย หรอแบบมสวนรวม (Democratic or

Participative leaders)

- ผน าแบบทปรกษา (Consultative leaders)

- ผน าแบบสนบสนน (Supportive leaders)

21

- ผน าแบบใหผรวมงานตดสนใจไดเสร (Free rein style leader or

Laisser faire leader)

- ผน าแบบธรรมดาใหผรวมงานตดสนใจไดบาง

(Benevolent leader)

- ผน าแบบเนนงานเปนหลก (Task orientation leader) เชน

production pusher manager

- ผน าแบบเนนคนเปนหลก (People orientation leader)

เชน doing nothing manager, country club manager

- ผน าแบบเดนสายกลางไมเนนคนและงานมากเกนไป

(Organization man or middle of the road

management manager)

- ผน าแบบ Team builder หรอ Team management

- ผน าแบบมงความส าเรจ (Achievement oriented leaders)

22

1. หลกธรรมของพระพทธเจา และค าสอนของปราชญ

ขงจอ ส าหรบเปนขอเตอนใจและประยกตใชส าหรบ

นกบรหารและผน ารนใหม

1.1 พระพทธเจาตรสไวใน ทตปาปณกสตร

(คณลกษณะ 3 ประการ ส าหรบผบรหาร)

1. จกษมา : มปญญามองการไกล (vision)

ทกษะความช านาญในการใช

ความคด (Conceptual skill)

2. วธโร : สามารถจดการธระไดด มความ

เชยวชาญเฉพาะดานทกษะความ

ช านาญดานเทคนค (Technical

skill)

3. นสยสมปนโน : สามารถพงพาอาศยคนอนได

ทกษะความช านาญดาน

มนษยสมพนธ (Human

relation skill)

23

อธปไตยสตร : (วธการบรหารแบบธรรมาธปไตย) 1. อตตาธปไตย (ถอเอาตนเองเปนใหญ) Autocratic leader/style 2. โลกาธปไตย (ถอเอาคนอนเปนใหญ) Laissez – Faire leader/style 3. ธรรมาธปไตย (ถอเอาธรรมหรอหลกการเปนส าคญ และความส าเรจของงานเปนทต ง) Democratic leader/style

24

1. “ อยาหวงวาใครไมรวาทานเกง หรอม ความสามารถ จงหวงแตวาสกวน เมอคน เขายกยอง หรอเลอนต าแหนงทาน ทานม ความเกง และความสามารถสมกบทเขา ยกยอง หรอเลอนต าแหนงหรอเปลา ” 2. “ ผน าทปราศจากคณธรรมด คอ หวหนา โจรน นเอง ”

ขงจอปราชญของจน

25

Jack Welch นยามผน าเชงธรกจ

ผน า คอ บคคลทสามารถสรางสรรค และสอสารวสยทศน เพอโนมนาวให บคคลอน

คลอยตามและด าเนนงานจนบรรลความส าเรจตามวสยทศนน น อยางสมบรณ

ผน าทด ตองเปนคนเปดเผยและเขาไปคลกคลใกลชดและตอเนอง เพอเขาถง

บคลากรตางๆ ในองคกรโดยตรง โดยใชสไตลของผน าแบบไมเปนทางการ

ผน าตองสามารถจงใจ สรางแรงบนดาลใจ น าพา ผอ น และเสรมสราง

สงแวดลอมทปลอดภยจากความเสยงและการเขาใจผด หรอการท าส งท ผดพลาด

โดยผน าเองตองแสดงใหเหนถงความสามารถในการน าพาผอ น โดยยดความ

ถกตอง ชอบธรรม ถกหลกคณธรรม จรยธรรมและจรรยาบรรณ และมความมง

หมายทโปรงใส ชดเจน

26

มตขององคประกอบของภาวะผน า/การเปนผน า

1. ตองมงสรางผลงานใหส าเรจตามวสยทศน พนธกจ และเปาหมายของ

องคการ (Result - oriented)

2. ตองมงจดการกบการเปลยนแปลงท งจากสงแวดลอมภายในและภายนอก

องคการ ทมผลตอผรวมงานและองคการ(Change - oriented)

3. ตองมงจดใหมการสอสารและสรางความสมพนธท ดท งภายในและภายนอก

องคการ (Communication and Relationship - oriented)

4. ผน าตองเปนผตดสนใจใหผรวมงานและองคการ (Judgment - oriented)

5. ตองพฒนาใหผรวมงานมความร ทกษะ ความสามารถสง และมโอกาส

เจรญกาวหนาตอไป ตามความสามารถและผลงานอยางเปนธรรม (People

development - oriented)

6. ตองสามารถกระตน จงใจ และสรางแรงบนดาลใจใหผรวมงานเกดความ

มงม นสมครใจทมเทท างานอยางเตมท (Motivation and inspiration –

oriented)

7. ตองสามารถใชอ านาจของผน า ท งอ านาจโดยต าแหนง อ านาจทางการ

เมอง และอ านาจในตว/บารมของผน าเองอยางเหมาะสมและเปนธรรม

(Power oriented) 27

จดแขง / จดตางทเก อหนนซงกนและกนระหวาง

การจดการ (Management) กบภาวะผน า (Leadership)

การจดการ (Management) ภาวะผน า (Leadership)

กระบวนการ................................................. คน

ความจรง.....................................................ความรสก

ความสามารถทางสตปญญา (I.Q.).................ความสามารถทางการควบคม

อารมณ (E.Q.)

สมอง.......................................................... หวใจ

อ านาจจากต าแหนง.......................................อ านาจจากความสามารถ

ประสบการณ ในการเกลยกลอม

โนมนาว จงใจ สรางแรงบนดาลใจ

ควบคม........................................................มงม นในพนธะสญญา

คดเชงลบ /แกปญหา....................................คดเชงบวก/สรางสรรค/นวตกรรม

ท าทกสงใหถกตอง........................................เลอกท าเฉพาะสงทถกตอง

ยดกฎระเบยบ...............................................ยดคณคา

มงเปาประสงค..............................................มงวสยทศน

มงกระตนและบงคบใหท างาน......................... สรางปญญา ความคดใหบคลากร

เรยนรและพฒนา

สอสารตามเอกสาร / สอ IT............................สอสารทางวาจา เสรมสออนๆ

เนนมาตรฐาน...............................................เนนการรเร ม สรางสรรค นวตกรรม 28

การเปรยบเทยบความแตกตางและคลายคลงระหวางผจดการ (Manager)กบผน า (Leader)

ผจดการ (Manager) ผน า (Leader)

- มงด ารงรกษาสภาวะและสถานการณเดม

ขององคการใหคงไวดวยความเรยบรอย

ราบรน

- มงเนนทโครงสรางและระบบงาน

- มงสอสารทางเอกสารหรอสอเปนทางการ

- มงบรหารแบบต งรบ (Reactive)

- มงบรรลเปาหมาย/เปาประสงคของ

องคกร

- มงกระตน ก ากบดแลและควบคมบคลากร

ในการท างาน

- มงเนนทมาตรฐาน

- ชอบถามลกนองวาท าอยางไร ? และท า

เมอไร ?

- ชอบอนรกษนยม หรอการเลยนแบบเอา

อยาง

- ท าตนเปนนายทด

- มงพฒนาองคการใหมคณคา และเจรญกาวหนา

ย งข น

- มงเนนทตวบคลากรและเทคโนโลยทสนบสนน

- มงสอสารทางวาจา

- มงบรหารเชงรก (Proactive)

- มงบรรลความส าเรจตามวสยทศน

- มงจงใจและสรางแรงบนดาลใจ สรางปญญา

ความคด และคณคาใหบคลากรมงม นพฒนาตนเอง

และคณภาพ และคณคาของงาน

- มงเนนการรเร มสรางสรรค นวตกรรมเพมคณภาพ

และคณคา

- ชอบถามลกนองวาท าอะไร และท าท าไม?

- ชอบรเร ม และพฒนาของเดมใหดข น และชอบทา

ทายกลาทจะปรบเปลยนแปลงและปฏรปใหมใหด

ข นกวาเดม

- ท าตนเปนเพอนรวมงาน และผฝกสอนทด

29

คณสมบตของผน าทด 15 ประการ

1. มความรด

2. มบคลกภาพด

3. มความคดเชงบวกและรเร มสรางสรรค

4. มการตดสนใจทประกอบดวยการใชดลพนจและ

หลกฐานทด

5. มความกลาหาญ เดดเดยวไมโลเลในการท าสงท

ถกตอง

6. มความแนบเนยน และมศลปะในการบรหารและ

การปกครองผใตบงคบบญชา

30

7. มความอดทน มสมาธท ด ในการปฏบตงาน สามารถ

ควบคมบงคบจตใจตนเองไดเพอบรรลเปาหมายทวางไว

8. เปนผสามารถสอสารความหมายขอมลไดด อยางชดเจน

ไมคลมเครอ (พดเปน เขยนเปน)

9. รจกยกยองใหเกยรต เหนอกเหนใจผอ น ไมเหนแกตว รจก

เสยสละ และไมใชอภสทธและอ านาจหาประโยชนในทาง

มชอบ

10. รจกยกยองใหเกยรตและใหความไววางใจแกผใตบงคบ

บญชา/ผรวมงาน

31

คณสมบตของผน าทด 15 ประการ

11. มความสงบเสงยม รจกออนนอมถอมตน ไมโออวดตนเอง ซงจะชวย

สรางความ เกรงใจและใหความรกนบถอจากผใตบงคบบญชา/

ผรวมงาน

12. มความจงรกภกดตอองคกร และรกษาวฒนธรรมองคกร/คานยม

รวมขององคกร เพอเปนแบบอยางทดแกผใตบงคบบญชา/

ผรวมงาน

13. มกลยาณมตร สงคมทด เปนผไมมจตใจคบแคบ

14. มความตนตวตอเหตการณ ยอมรบวทยาการและเทคโนโลยสมยใหม

โดยเปนบคคลแหงการเรยนรตลอดชวต

15. มการวางแผนและด าเนนงาน/ชวตตามแผนทจดวางไวอยางเครงครด

32

คณสมบตของผน าทด 15 ประการ

บคลกภาพผน าทด 8 ประการในเชงการบรหารสมยใหม

1. ความจรงใจ

2. ความม นใจ เดดเดยว และต งใจ กลาหาญ

3. มเอกลกษณเฉพาะตนทโดดเดน

4. มความหนกแนนและส ารวม ไมออนไหวและหว นไหวตอการเปลยนแปลง

สงแวดลอมรอบตว

5. มความรท ปราดเปรอง และมเชาวนปญญาทสามารถแกไขปญหาตางๆ

ไดอยางมประสทธภาพ

6. มความกระฉบกระเฉงทสอดคลองกบความม นใจ เดดเดยว ต งใจ กลา

หาญ

7. มความเปนธรรม และยดความถกตอง จรยธรรม จรรยาบรรณทดงามตอ

ผอ นท งผรวมงานและผใตบงคบบญชาและผเก ยวของ

8. มความเขาใจและเหนอกเหนใจผอ นดวยความจรงใจ 33

7 เกณฑ/องคประกอบทวดศกยภาพของผบรหาร/ผจดการท

มภาวะผน าทด

1. ภาวะผน าทดและเหมาะสม

2. ความรบผดชอบ

3. ความกลาในการตดสนใจในความถกตอง

4. ความคดรเร มสรางสรรค

5. การตดตอสอสาร

6. ความกระตอรอรน

7. การมองการณไกล

34

เปรยบเทยบภาวะผน าแบบเกา กบภาวะผน าในยคปจจบน ผน าแบบกรอบวธคดแบบเกา (Old Paradigm) ผน าแบบกรอบวธคดแบบใหม (New Paradigm)

มการจดการยคอตสาหกรรม (Industrial Age)

มความคงท (Stability)

มการควบคม (Control)

มการแขงขน (Competition)

มรางวล/สงทใชลอใจ (Incentive) ใหมความสมพนธกน

มรปแบบแผนแนนอน (Uniformity)

มความช านาญเฉพาะดานทกษะเดยว (Single Skill)

มการใชผช านาญการตามวชาชพเฉพาะทาง

ผน าตามต าแหนงอ านาจหนาท และอ านาจบารม

ยคแหงขอมลขาวสาร (Information Age)

มการเปลยนแปลงมากขน (Change/Dynamics)

มการมอบอ านาจ (Empowerment) เพมศกยภาพ

มความรวมมอกน (Collaboration) ในระบบเครอขาย (Networking)

มบคลากรหลากหลายมากขนทสมพนธกน (People and Relationship)

มความแตกตางหลากหลายทกดานมากขน (Diversity)

มการจ าเปนตองใชทกษะทหลากหลาย (Multi Skill)

มการท างานเปนทมสหวชาชพ (Multidisciplinary Team/Interdisciplinary Team)

ผน าตองจ าเปนตองพฒนาใหเปนผน าโดยอตโนมต (Automatic Leader) ใหเปนผน าเชงกลยทธ (Strategic Leader) ผน าเชงปฏรป (Trans formative leader)เพอน าการเปลยนแปลงได

35

1. ผน าทมลกษณะพเศษเฉพาะตว (Charismatic Leadership) (ตอ)

- เปนผน าทมพลง และความสามารถพเศษในเฉพาะตนเองเปนเอกลกษณอยางโดดเดนทไมเหมอนใครและไมมใครเหมอน ซงท าใหบคลากรและผอ นมความเชอม นศรทธา ในตวผน าสงมาก

- ผน าทมลกษณะพเศษเฉพาะตวจะสามารถท าสงทกระตนบคลากรและบคคลอนใหเกดความไววางใจ เชอถอ ศรทธา ยอมรบ เชอฟง และมอารมณคลอยตาม ชนชม และมความพงพอใจสง รวมท งกระตนแรงบนดาลใจใหพฒนาความคดรเร มสรางสรรค นวตกรรมทมคณคาเพมข น สงผลใหมความมงม นทมเทสมครใจท างานอยางเตมก าลง ดวยความคดรเร มสรางสรรคพฒนาคณภาพ และคณคาอยางตอเนอง ท าใหไดผลการปฏบตงานทสงมาก

- ผน าแบบนพบไดในกลมบางกลมในองคการ และในทกระดบของการบรหารในประเทศไทย และพบมากในประเทศตาง ๆ เชน อนเดย สงคโปร เนเธอรแลนด จน ญป น และแคนาดา ฯลฯ เปนตน

36

2. ผน าเชงวสยทศน (Visionary Leadership)

- ผน าทมวสยทศนกวางไกล

- เปนผน าการเปลยนแปลง (Change Agent)

- มจตส านกของความเรงดวนในการท างานและการ เปลยนแปลงใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม และ พลวตรตาง ๆ

- เปนผเสรมสรางวฒนธรรมองคกรทดเปนแบบอยาง

- มความสามารถปรบตนเองใหเขาไดและสอดคลองกบ ทกคนในองคการ และองคการทเกยวของ

- มความสามารถในการน าวสยทศน ไปเชอมโยงและ บรณาการสการปฏบตในทศทางเดยวกนไดของทก หนวยงานในองคกรอยางสมดลกน

- เปนผน าทมความคดในเชงบวก เชงสรางสรรค เชง กาวหนาแบบกาวกระโดด เพอการเปลยนแปลงทด และกาวไปขางหนาอยเสมอ

37

3. ผน าการเปลยนแปลง (The change agent)

- ผน าผมความพยายามทจะปรบปรงสภาพขององคการใหดข น และพฒนาศกยภาพการแขงขนใหเปนผน าในการแขงขนแนวหนา

- การเปลยนแปลงอาจเกดจากผน าก าหนดเอง หรอเกดจากการจางผเชยวชาญทปรกษาจากภายนอกมาเปนผน าการเปลยนแปลง

- ทกษะทส าคญของผน าการเปลยนแปลง คอ ความสามารถในการพจารณาวาควรเปลยนแปลงอะไรและอยางไร และทกษะในการเปน ผ น าไปสการด าเนนการเปลยนแปลงไดเปนผลส าเรจ

4. ผน าในการตดตอสอสาร (Transactional Leadership)

- ผน าทใชการตดตอสอสารใหบคลากรทราบขอมลทกดานชดเจนทนเวลา วาจะตองท างานอะไรบาง มความรบผดชอบงานใดบาง ใชอ านาจทม ตามหนาทและอ านาจในการใหคณใหโทษแกบคลากรในการส งการ โดยแลกเปลยนกบสงจงใจและรางวลตอบแทนทบคลากรจะไดรบตามผลงานและความรความสามารถ

- ผน าแบบสอสารซงแตกตางจากผน าเชงปฏรป โดยเนนการใหขอมลขาวสาร การใหส งจงใจและรางวลตอบแทน และการก ากบดแลควบคมการท างานใหเปนไปตามกฎระเบยบและมาตรฐานการท างาน

38

5. ผน าเชงปฏรป (Transformative Leader)

- ผน าทสามารถแปลงวสยทศนใหประสบความส าเรจเปนจรงได และน าสการปฏบตได

- ผน าทสามารถสรางแรงบนดาลใจ และจงใจใหบคลากรสนใจ และเกดแรงบนดาลใจ มงม น ทมเท ปฏบตตามอยางสมครใจและเตมใจ และเตมตามความร ความสามารถ

- เปนผน าทมความม นใจในตวเองสง และมความกลา ทจะท างานในสงทมความเสยงและทาทาย

- เปนผสามารถก าหนดพนธกจ คานยมรวม และกลยทธเชงแขงขนขององคกรทน าไปสการจดการเชงกลยทธขององคการทสอดคลองในสภาพ แวดลอม ท งภายนอกและภายในองคการ และภายใตการแขงขนทสงมากในโลกธรกจและภาครฐ อนน า ไปสความส าเรจทโดดเดนขององคกร

39

คณลกษณะของผน าเชงปฏรป

ประกอบดวยองคประกอบทส าคญคอ

1. Influence Motivation

ผน าทสามารถจงใจบคลากรใหน าเอาวสยทศนท ก าหนดไปสการปฏบตใหเกดผลตามเปาหมาย และตวชวดทก าหนด และตองการ โดยผน ามการใหรางวลความส าเรจทบคลากรมสวนรวมท าอยางเปนธรรม และมสวนสงเสรมใหบคลากรพฒนาเปนบคลากรแหงการเรยนรท เจรญกาวหนาอยางเปนธรรม และพฒนาองคการสความเปนเลศตอไป

2. Inspiration

ผน ามความสามารถในการสอสาร กระตนสรางแรงบนดาลใจใหเกดความคดรเร มสรางสรรค นวตกรรม และการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง และทมเทท างานใหองคกรอยางสดความสามารถ

40

คณลกษณะของผน าเชงปฏรป

ประกอบดวยองคประกอบทส าคญคอ

3. Intellectual Stimulation

ผน าสามารถปลกเราใหบคลากรใชความร ความสามารถ และประสบการณความคดรเร มสรางสรรคเชงบวก รบรถงปญหา และหาทางแกไขเชงกลยทธจากการพจารณาจดแขง จดออน โอกาส ปญหา อปสรรค และภยคกคาม เพอวางแผนเชงกลยทธในการก าหนดทางเลอกการแกไขปญหา และพฒนาองคกร และการปฏบต งานทกดานทม ประสทธภาพทสด และ มคณภาพและคณคาเพมอยางตอเนองดวย ความส าเรจสมดง ทองคการและบคลากร คาดหวงตองการ

4. Individual Consideration

ผน ามอบหมายงานททาทายใหแกบคลากร และเพมความรบผดชอบใหสงมากขนตามก าลง ความร ความสามารถ และแรงบนดาลใจ ใหความส าคญในคณคาและการพฒนาของบคลากร มการสอสาร ทเปดเผย และปฏบตตอการพฒนาและสวสดการของบคลากรทกดานอยางเปนธรรมตามความสามารถและผลการปฏบตงาน

41

บทบาทของผน าทมงเนนการปฏบตงาน (Action – centered leader)

บทบาทหลก ของการจดการ

ตวอยางหนวยงานภายใต บทบาททรบผดชอบ

1. การจดการกจกรรม ตาง ๆ (Managing Activities)

- จดการกจกรรมตาง ๆ เพอสนองความตองการ ลกคา - ชวยในการปรบปรงงาน - วางกลยทธเพอน าการท างานใหบรรลความ ส าเรจขององคกร

2. การจดการทรพยากร (Managing resources)

- จดการการใชทรพยากรทางกายภาพ - จดการการใชทรพยากรการเงน - สรางความมนใจทรพยากรการเงนทจะใชได เพยงพอ ตามแผนงานขององคกร

3. การจดการบคลากร (Managing people)

- การจดการทรพยากรบคคลทมประสทธภาพ - สรางสรรคความสมพนธในการท างานรวมกน อยางมประสทธภาพ - เลอกใชคนใหเหมาะกบงาน

42

4. การจดการขอมล (Managing information)

- ชวยสนบสนนการจดประชมตาง ๆ - เปนประธานและมสวนรวมในการประชมตาง ๆ - การจดการใชขอมลเพอประกอบการตดสนใจท ส าคญ ๆ ไดด

5. การจดการพลงงาน (Managing energy)

- สงเสรมการใชพลงงานอยางประหยดและมประสทธ ภาพ - คนหาวธปรบปรงการใชพลงงานทมประสทธภาพ

6. การจดการคณภาพ (Managing quality)

- สงเสรมใหเหนความส าคญและประโยชนของ คณภาพ - จดการดานการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง (Continuous quality improvement : CQI) - ด าเนนการตรวจสอบคณภาพอยางตอเนอง (Continuous quality audits)

7. การจดการโครงการ ตาง ๆ (Managing projects)

- ประสานสนบสนนการด าเนนงานของโครงการ ตาง ๆ - วางแผนและเตรยมการสรางโครงการใหม ๆ - จดการโครงการทก าลงด าเนนงานอยางมประสทธ ภาพ

43

คณลกษณะของผน าทมงเนนการปฏบตงานทประสบความส าเรจผลงานสงมาก แมภายใตภาวะวกฤตและความกดดนมากเพยงไรกตาม

1. มความเชอม นในตนเอง (Self – belief/confidence) - เชอมนในคณภาพ และความสามารถของตนเองทจะสามารถ บรหารงานใหส าเรจเปาประสงค และท าใหตนเองเหนอคแขง (คาของคนอยทผลของงาน>อยทคนของใคร?) 2. สามารถปรบฟนคนตวใหม (Resilience) - แมจะลมเหลวกสามารถปรบฟนตงตวขนมาใหม ไดอนเปนผลจาก การเพมความมงมนตอการบรรลความส าเรจดงทตงใจใหได (ไมยอมแพงาย ๆ?) 3. มงเนนแนวแนทมเททงาน (Focus) - ยงคงมการมงเนนแนวแนทมเททงานและความถกตองอยางไม ลดละ โดยไมหนเหแตอยางใด 4. มแรงผลกดนภายในหรอฉนทะ (Drive) สงมาก - มแรงผลกดนความปรารถนาในใจอยางไมรจกอมทจะผลกดนส ความส าเรจตามทตนเองตงใจไวใหได 44

5. สามารถควบคมจตใจตวเองไดในทกสถานการณ (Control) - แมตกอยในสถานการณทไมสามารถควบคมไดอยางไมคาดหวงมากอน กไมม ความหวนไหว สามารถฟนคนก าลงใจใหควบคมสตตนเองได (Psychological control) 6. ความสามารถในการไมหว นไหวตอการเผชญและแกปญหา (Resolve) - ในภาวะทตองเผชญความตงเครยดหรอมปญหา กไมหวนไหว สามารถอดทน ตอผลกระทบทางรางกายและอารมณ โดยยงคงรกษาวนยตนเอง และความ พยายามในการแกปญหาใหส าเรจ 7. มใจเขมแขงดงเหลกกลา (nerve of steel) - สามารถยอมรบวาความกดดนและวตกกงวลเปนสงทหลกเลยงไมได และ สามารถเรยนรและมสตและสมาธทจะเผชญกบมนอยางไมหวนไหว 8. มความเปนตวตนของตวเอง (Independence) - ไมวาตนเองจะถกกระทบอยางรนแรงมากนอยจากการกระท าทดหรอเลวของ ผอน กยงคงรกษาความเปนตวตนของตวเองไวเชนเดมได (อเบกขา?) 9. ความสามารถในเชงแขงขน (Competitiveness) - แมถกกดดนทจะตองเผชญและแขงขนกบคแขง กสามารถเอาชนะเหนอคแขงได 10. ความสามารถในการสลบสบเปลยนจดมงเนน (Focus) ไดตามทตนตองการ

(Chill ability) - โดยรวาเมอใดควรจะผอนคลายและถอยตวเชงรบมาตงหลบเพอออกจาก ปญหาและความกดดนทมความเสยงสง และเมอใดเมอมโอกาสและศกยภาพ สงพอควรจะใชการรก

45

ความรบผดชอบหลกของผน า ทมงเนนการปฏบตงาน

(Action – centered leader)

1. การมงความส าเรจของงาน (Achieving the task) 2. การพฒนาบคลากรแตละคน (Developing the individual) 3. การสรางและบ ารงรกษาทมงาน (Building and maintaining the team)

46

หนาทหลกของผน าทเนนการปฏบตงาน

1. นยามงาน (Defining the task) 2. วางแผนงาน (Planning) 3. น าเสนอแผนงาน (Briefing) 4. ควบคมงาน (Controlling) 5. ประเมนผล (Evaluating) 6. จงใจบคลากร (Motivating) 7. จดองคกร (Organizing) 8. การยกตวอยางทด (Setting on example)

47

4 ปจจยส าคญทองคกรประสบความส าเรจสง

1. ผจดการแสดงใหเหนถงความเอาใจใสดแล, สนใจ และหวงใยบคลากรแตละคน

2. บคลากรแตละคนรความคาดหวงทตนควรไดรบ 3. บคลากรแตละคนมบทบาททเหมาะสมกบความร

ความสามารถ

4. บคลากรแตละคนไดรบ Feedback ในเชงบวกอยางสม าเสมอ และไดรบการยอมรบยกยองในผลงานทไดผลด

48

บคลกลกษณะประจ าตวของผบงคบบญชาทจ าเปน ตอการบรหารจดการในภาวะวกฤต (Critical management)

(งานบรหารจดการตอเหตการณฉกเฉนและวกฤตทมไดวางแผนมากอนและมความเสยงสงตอองคกร และผมสวนไดสวนเสย)

1. มความเตมใจทยอมรบในความส าคญและจ าเปนของภาวะผน า (Willingness to accept leadership role) 2. มความมนคงทางอารมณ (Emotional stability) 3. มความตานทานสงตอความเครยด (Stress resistance) 4. กลาตดสนใจ (Decisiveness)

5. สามารถควบคมความเสยงได (Controlled risk taking) 6. มความมนใจในตวเองสง (Self – confidence) 7. มความตระหนก และมสตรตวด (Self – awareness) 49

ทกษะทตองการส าหรบผบงคบบญชา การบรหารจดการในภาวะวกฤต

1. ความสามารถในภาวะผน า (Leadership ability) 2. ทกษะในการสอสาร (Communication skills) โดยเฉพาะดานการ

บรรยายสรป และการรบฟง 3. ทกษะในการกระจายอ านาจ (Delegating) 4. ทกษะในการจดการทมงาน (Team management) 5. ทกษะในการตดสนใจภายใตภาวะกดดน (Decision making under

pressure) 6. ความตระหนกในสถานการณ (Situation awareness) 7. ทกษะในการวางแผนและน าแผนสการปฏบต (Planning and

implementing action) 8. ใจเยน และสามารถจดการตอความเครยดของตนเองและผอนได (Calm

and able to manage stress in self and others) 9. ทกษะในวางแผนลวงหนาส าหรบรองรบภาวะฉกเฉน (Pre plan for

possible emergencies)

50

5. การจ าแนกประเภทผน าทพบปรากฏในความเปนจรงในปจจบน

ตามคณลกษณะ เพอใชประโยชนเปนแนวทางในการปรบปรง

แกไขพฒนาตนเองสผน าทมศกยภาพสง และนกสาธารณสข

มออาชพตอไป (ขอมลจากการวจย)

ล าดบ

ท

ประเภทผน าทพบในความเปนจรง

(Reality)

สดสวน

ทพบ (%)

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

ผน าประเภทผช านาญการ (Expert)

ผน าประเภทนกจดการ (Achiever)

ผน าประเภทขาแนคนเดยว (Individualist)

ผน าประเภทดแตพด (NATO : No action, talk only)

ผน าประเภทนกฉวยโอกาส (Opportunist)

ผน าประเภทนกการทต (Diplomat) หรอ NATO (No action, talk only)

ผน าประเภทนกยทธศาสตร (Strategist)

ผน าประเภทนกสรางสรรคพฒนา (Alchemist)

รอยละ 38

รอยละ 30

รอยละ 10

รอยละ 7

รอยละ 5

รอยละ 5

รอยละ 4

รอยละ 1 51

ปญหากบผบงคบบญชาทพบบอย

และทาทายผบรหารยคคนรนใหม

52

• ไมรบผดชอบ ชอบจดผด โยนความผดใหลกนอง • เกบตว เงยบ ไมชอบพด ถาไมไดประโยชน • ดอรน หวแขง หลงตวเอง เยอหยง • ท างานลาชา • ไมมองเชงบวก ไมใหเกยรต ไมเหนคณคา • ชอบแสวงประโยชนสวนตน • ไมจรงใจ โกหก หลอกลวง • ไมชอบหนา ไมถกอธยาศย อคต จนเปนปรปกษกน • เลนพวก เลอกปฏบต

ปญหากบผใตบงคบบญชาทพบบอย

และทาทายผบรหารคนรนใหม

53

• มนสยเหนแกตว ทจรต คอรปชน มงประโยชนสวนตนเปนใหญ

• ชอบนนทา ยแหย ใหแตกแยก • หยงยโส มเสน แขง ไมยอมออนขอ • ชอบจบผดมากกวาคดเชงสรางสรรค • พดมาก ไมชอบท า (nato) • เฉอยชา เชาชาม เยนชาม • คดในของอในกระดก หลอกลวง ชองแทงคนขางหลง • ตงตวเปนปรปกษ เพราะมเสนใหญคอยปกปองคมครอง

ปญหากบเพอนรวมงานทพบบอย

และทาทายผบรหารคนรนใหม

54

• ชอบเอาเปรยบ เหนแกตว • ชอบโกหก หลอกลวง เชอถอไวใจไมได • ตงตวเปนปฏปกษ • ขาดการอบรม ไมมมารบาทในสงคมทด นารงเกยจ • เฉอยชา เชาชาม เยนชาม • เจาปญหาชอบพดมากกวาท า • ดอเงยบ • ชอบจบผด ชอบหาเรองใหเดอดรอนมากกวาคดสรางสรรค

• หยงยโส มเสนใหญ ไมยอมใคร

12 แนวทางของการสรางและพฒนาผน าในอนาคตเพอให

เกดความกาวหนาขององคกรและสรางผลตภาพสงสด

1. เพมอ านาจในการตดสนใจและการจดการดวยการมอบหมายงานทมความรบผดชอบใหสงมากยงข น

2. สรางโอกาสใหผบรหารน นไดมโอกาสพบปะ และรวมเสวนากบนกบรหาร/นกวชาการ/นกคดทมช อเสยง

3. จดใหมเวท/กระบวนการท างานทใหโอกาสผบรหารน นไดน าประสบการณมาแลกเปลยนความคดเหน เพอเสรมสรางการเรยนรและประสบการณทดท งในมมมองเชงบรหาร/ วชาการ/ปฏบต และสามารถน ามาประยกตใชในการจดการองคกรในอนาคต

4. สรางใหมคานยมรวมทมงสความเปนเลศ เปนหนง

55

5. สรางใหมวสยทศน โดยตองมศกยภาพในการสรางและสอสารวสยทศนดวย

6. สรางใหมโลกทศนท มองเหนวาการแขงขนเปนการแขงขนสความเปนเลศในระดบโลกในยคโลกาภวตน (World -Class) สรางใหสามารถในการสอสารอยางมคณภาพและประสทธภาพ ทสามารถสรางใหเกดความรวมมอระหวางกนทกภาคสวนในเครอขายการด าเนนงาน

7. สรางใหสามารถวางกลยทธเชงแขงขนดวยการเปนท งผ คด/ผปฏบต/ผประสานสนบสนนอยางมกลยทธ

8. สรางใหมและรจกการตดสนใจโดยตองเปนการตดสนใจทชาญฉลาดทมท งการใชศาสตรและศลปะ

56

เร องท 3

การจดการการเปลยนแปลงในองคกร

57

9 ข นตอนของการด าเนนการตามการเปลยนแปลง ทวางแผนไวกอนแลว

(Nine step for performing planned change )

การคนหาความจ า

เปนส าหรบการ

เปลยนแปลง

การพฒนาวางเปา

ประสงคของ

การเปลยนแปลง

การเลอกผน า

การเปลยน

(Change agent)

การวนจฉย

ปญหาทเกดจาก

การเปลยนแปลง

การเลอกวธการ

เขาแทรกแซง

หรอเปลยนแปลง

การวางแผนกลยทธ

เพอเปลยนแปลง

การวางแผน

ปฏบตการ

การด าเนนการ

ตามแผนปฏบตการ

การตดตาม

ประเมนผล

58

เร องท 4

การจดการความขดแยงและ

การประนประนอม

(Negotiation Management)

59

การจดการความขดแยงและการประนประนอม

ชนดและความขดแยงในองคกร

ความขดแยงในองคกร

ความขดแยงภายในตวบคคล

• สงคมกรณ (Socialization process)

- พฤตกรรมกลม

- คานยม

- ประเพณ

- มาตรฐานสงคม /กลม

• ความตองการของตนเอง

ความขดแยงระหวางบคคล

- ความแตกตางในเปาหมาย (Goal) และคานยมของบคคล

- การรบร

- ความคดเหน

- ความเชอ

- เจตคต

ความขดแยงภายในกลม

- ปฏเสธไมยอม รบในคานยม ความเชอ พฤตกรรม วถชวตของกลม

- ความคดเหน

- ความไมเปนธรรม

ความขดแยง ระหวางกลม

- ความแตกตางความคด มงงาน มงความสมพนธของคน

- ความไมเปนธรรม

- ขดแยงในแนวต ง

- ขดแยงในแนวนอน

- ขดแยงจากความหลากหลาย (เพศ ชนชาต ศาสนา การเมอง)

ความขดแยงระหวางองคกร

- ขดแยงเกดระหวางองคกร

- การไมประ พฤตปฏบตตามจรรยาบรรณ

- การเอาเปรยบไมเปนธรรม

- การแขงขน

60

รปแบบสองมตของแนวทางจดการความขดแยงระหวางกลม/องคกร

(Kenneth Thomas’s Conflict Handling Intention Models)

การหนเหเขาหา การแขงขน ยนกราน ไมยอมแพ (Competitive orientation)

การหนเหเขาหาการหลกเลยงหลบไมเขาไปมสวนรวม (Avoidance orientation)

การมงการประน ประนอม โดยยอมถอยและพบกนครงทาง (Compromising orientation)

การแสวงหาวธปรอง ดองท าใหความตองการของกลมอนพงพอใจ (Accommodating orientation)

การมงใหความรวมมอสนบสนนใหความตอง การของท งสองกลมไดรบความพงพอใจเตมท (Collaborating orientation)

การมงยนกราน ใน

ความคดเหน

(Assertiveness)

ตามระดบความ

ตองการท าให เกด

ความพง พอใจใน

เรอง ของความตอง

การและหวงใยกลม

ของตนเอง

สง

สง

ต า

ต า

การใหความรวมมอ (Cooperativeness) ตามระดบทกลมตองการท า

ใหเกดความพงพอใจในเรองของความตองการและหวงใยของกลมอนๆ

ทขดแยงกน 61

เร องท 5

การจดการระบบเมธพเล ยงในองคกร

62

การจดการโครงการเมธพเล ยง (Managing Mentoring Programs)

นยาม

1. Mentoring (การมบทบาทและหนาทเปนพเลยง Mentor)

2. Mentee หรอ The Protégé (การเปนเมธพเลยง)

ผรบการดแลชวยเหลอจาก Mentor

3. Mentor (เมธพเลยง)

คอ บคลากรอาวโสซงมประสบการณแอละผลงานอน

ประสบความส าเรจอนโดดเดนเปนทยอมรบ (Experienced

Productive Senior Employee) ผสามารถชวยพฒนา

บคลากรผมประสบการณนอยกวา โดยใชความสมพนธ

แบบไมเปนทางการและจากมความสนใจในสงมคณคา

ประโยชนรวมกน

63

ความส าคญขอความจ าเปนทองคกรจะตองม และใชประโยชนของ Mentor

1. เพอเปนสวนหนงของการฝกอบรมและพฒนาบคลากรขององคกรในการ เรงรดพฒนาสบคลากรและองคกรแหงการเรยนร (Learning or Knowledge-Based Workers And Organizations) เพอเพมศกยภาพ

เชงแขงขนและพฒนาสความเปนเลศ (Excellence)ตอไป

2. Mentoring เปนการชวยเหลอการเรยนการสอนและการวจยและการพฒนาคนทมประสทธภาพสง เพราะเปนการชวยเหลอจากความสมพนธสวนตวทไมเปนทางการมากนก และเปนการฝกสอนปฏบตแบบตวตอตวและระบบพเล ยงทดแลอยางละเอยดและใกลชดสนทสนมกน

3. องคกรทางวชาการและองคกรททนสมยจงมกใหความสนใจและความ ส าคญของการวางแผนในการเสรมสรางความสมพนธเชงพเล ยง (Mentoring Relationship) เพอเสรมโอกาสใหบคลากรอาวโสผม ประสบการณและประสบความส าเรจสง มาชวยดแลชวยเหลอพฒนา บคลากรผมอาวโสและประสบการณนอยกวา ดวยการจดใหมโครงการ เมธพเล ยง หรอ Mentoring-Programs ขนในองคกร

64

การพฒนาสความส าเรจของโครงการเมธพเล ยง (Developing successful Mentoring Programs)

1. การมสวนรวม Mentor และ Mentee Protégé ตองเปนไปในรปแบบของความสมครใจท งสองฝาย ท งนความสมพนธอาจสนสดลงไดทกเวลาโดยไมมการเกรงกลวตอการถกลงโทษทางวนยอยางเปนทางการ

2. กระบวนการจบคระหวาง Mentor และ Mentee ตองไมเปนขอจ ากดตอการพฒนาความสมพนธอยางไมเปนทางการของท งสองฝาย ตวอยาง เชน องคกรอาจวดรวบรวมท าเนยบของ Mentor ผมความหลากหลายในคณภาพไว (Mentor Pool) เพอให Mentee ไดเลอก ผท ตนตองการ

3. Mentor ทจะไดรบการคดเลอกใหรวมโครงการ Mentoring Programs หรอเลอกไวในท าเนยบดงกลาวตองเปนผเคยมประวตและผลงานทเคยเปน Mentor ทพฒนาบคลากรมากอนและมหลกฐานผลงานและมความสมครใจทจะรวมเปน Mentor ในโครงการ การจบคระหวาง Mentor และ Mentee จะตองอยบนพนฐานของการพจารณาวาทกษะของ Mentor จะชวยใหสนองและตรงกบความตองการของ Mentee ไดมากทสดเพยงไร และ Mentor จะสามารถรบ ไดจ านวนมากนอยใน 1 ชวงเวลาของแตละ Mentoring Programs

65

4. ตามมงหมายหรอวตถประสงคของโครงการฯ จะตอง เปนทเขาใจชดเจนของท งสองฝายวาโครงการยอยและกจกรรมตางๆ ทจะตองท างานรวมกนมอะไรบางอยางจ าเพาะเจาะจงและสมบรณตามทคาดหวงไว

5. ระยะเวลาของโครงการฯ จะตองก าหนดไวอยางแนนอนชดเจน เพอท ง Mentor และ Mentee จะไดพยายามเสรมสรางความสมพนธใหดและมากทสดเทาทจะท าได

6. โอกาสและระดบของการตดตออยางนอยทสดระหวาง Mentor และ Mentee ควรจะตองก าหนดไวใหแนนอนและชดเจน

7. ภายใตโอกาสและชวงเวลาทมใหของ Mentor ตว Mentee เองตองใชประโยชนใหมากทสดในการขอเขาพบหารอ ขอค าแนะน าปรกษา รวมท งอภปรายการแกไขปญหาอปสรรค เพอไดรบความส าเรจของผลงานตามทคาดหวงและวางแผนไวรวมกน

66

8. โครงการ Mentoring Programs ตองไดรบการประเมนผล ในข นตนโครงการท งตว Mentor ตว Mentee เพอใหได Feedbacks ในระยะแรกเกยวกบผลงานเฉพาะเรองทยงไมเปนทพงพอใจของท งสองฝาย ตามดวยการส ารวจขอมลในรายละเอยดเพอประเมนวาโครงการนไดกอประโยชนจากการท Mentee ไดเขารวมโครงการไดมากนอย และมความคมคาของเวลาและทรพยากรทในโครงการฯ เพอพฒนาศกยภาพของ Mentee รวมท งการพฒนาดานอนๆทเปนผลตามมา

9. เมอส นสดโครงการฯ ควรมการมอบวฒบตรใหแก Mentee และเกยรตบตรแก Mentor รวมท งรางวลในผลงานศกษา วจยหรอการพฒนาทดเดนทเกดข นจากโครงการ Mentoring Programs เชน สกว. แตงต งเปนเมธนกวจย, เมธนกวจยอาวโส

10. ในกรณทยงไมม Mentor จ านวนทมากพอ องคกรอาจจดโครงการในรปแบบของ Group Mentoring Programs โดย Mentor 1 คนจบคกบ Mentee กลมละ 4 – 6 คน ซงจะเปนประโยชนท Mentees จะไดแลกเปลยนเรยนรและประสบ- การณระหวางกนโดยอาจจะรบการ Assign จาก Mentor ใหท งกลมจดโครงการขนหรอพฒนาโครงการรวมกน นอก เหนอจากจากทจะไดรบประโยชนตางๆ จาก Mentor ดวย

67

Thank you for your attention

68