2

werkschrift blz. 2 maatschrift blz. 2 en 3 computer

blok 1les 1

CD 1 Weet je het nog?

CD 2 Waar liggen de getallen?Het lijnstuk is precies 15 cm lang.Plaats de getallen 75 000 − 120 000 − 90 000 − 106 667.

50 000 75 000 90 000 100 000 106 667 120 000 150 000

CD 3 Zet op volgorde.

Dordrecht 118 821

Ede 107 040

Emmen 108 589

Leiden 118 069

Zoetermeer 116 979

Zwolle 113 078

LOVE

HITS

CD van het jaar

€ 15,-

NUvoor de helft van de prijs

LOVEHITS

0,071

0,710,07

0,007

0,7

0

a

1

b

80 bekers

welk deel is meer? 23 of 3

4 ?

Inwonertal Hoeveel nog te gaan tot 100 000?

Alkmaar 94 455 … 5545Alkmaar 94 455 5545Alkmaar 94 455

Delft 95 090 … 4910Delft 95 090 4910Delft 95 090

Deventer 96 540 … 3460Deventer 96 540 3460Deventer 96 540

Sittard-Geleen 96 648 … 3352Sittard-Geleen 96 648 3352Sittard-Geleen 96 648

Leeuwarden 91 817 … 8183Leeuwarden 91 817 8183Leeuwarden 91 817

Begin met het laagste inwonertal.

107 040 − 108 589 − 113 078 − 116 979 – 118 069 − 118 821

LB8a_B1L01.indd 1 25-09-2009 09:19:53

3les 2

werkschrift blz. 2 computer

CD 1 Beantwoord de vragen.Dit is het dashboard van onze auto, die 5 jaar oud is.

a a Hoeveel heeft de auto al meer gereden dan 50 000 km? 4365 kmb De auto van de buurman heeft 2 keer zoveel gereden. Wat is die kilometerstand? 108 730 b c Hoeveel kilometer zit onze auto nog van de 100 000 km af? 45 635 km

CD 2 Reken uit. a a Vul aan tot 100 000.

50 000 + … 50 00050 000 + 50 00050 000 +

5 000 + … 95 000 5 000 + 95 000 5 000 +

b Vul aan tot 120 000.

100 000 + … 20 000100 000 + 20 000100 000 +

110 500 + … 9500110 500 + 9500110 500 +

c Vul aan tot 125 000.

89 000 + … 36 000 89 000 + 36 000 89 000 +

124 124 + … 876124 124 + 876124 124 +

b d Vul aan tot 200 000.

100 500 + … 99 500100 500 + 99 500100 500 +

123 456 + … 76 544123 456 + 76 544123 456 +

CD 3 Grote getallen. 110 201 134 005 109 987 142 308

99 515

76 803

133 081 98 995106 373129 100

a a Wat zijn de 2 kleinste getallen? 76 803 en 98 995b Hoeveel verschillen de 2 grootste getallen? 8303 b c Welke 2 getallen liggen wat grootte betreft in het midden? 110 201 en 109 987

CD 4 Welk getal ligt er het dichtst bij? a a Welk getal ligt het dichtst bij 5? Kies uit: 5,3 4,9 5,2 4,8

b Welk getal ligt het dichtst bij 7? Kies uit: 7,05 7,1 6,99 6,9

b c Welk getal ligt het dichtst bij 3 1 2 ? Kies uit: 3,05 3 2

10 3,1 3 1 4

CD 5 Welk getal hoort erbij? a a 2,5 b 2,6 c 2,9 b d 2,25

2 3 2 3 2 3 2 3

blok 1

hmh

°CF

70

0

20

40

60 80

100

120

140

70110

30

LB8a_B1L01.indd 2 25-09-2009 09:20:03

4

Geheel compleet

€ 20 750

129 m

84 m 75 m

133 m151 m

63 m

les 3

werkschrift blz. 3 maatschrift blz. 4 en 5 computer

C 1 Te koop: 3 recreatiewoningen met een stuk bos.Bij elke bungalow hoort een stuk bos van ongeveer 1 hectare.Bij welke bungalow hoort het grootste stuk bos? bungalow 2

Weet je nog?1 ha = 10 000 m2

Nu ga ik rekenen:

1 5 1

6 3 ×

3 × 1 5 1 = 4 5 3

6 0 × 1 5 1 = 9 0 6 0 +

9 5 1 3

C 2 Reken uit op je eigen manier.Probeer eerst te schatten.a 3 × 26 = 7820 × 26 = 52023 × 26 = 598

b 8 × 48 = 38430 × 48 = 144038 × 48 = 1824

c 7 × 133 = 93140 × 133 = 532047 × 133 = 6251

d 6 × 154 = 92450 × 154 = 770056 × 154 = 8624

C 3 Geld lenen van de bank.

Jelle koopt een nieuwe auto en moet daarvoor geld lenen.a Hoe oud is de auto als Jelle de lening heeft afbetaald? Bijna 5 jaar: 4 jaar en 11 maandenb Hoeveel betaalt Jelle in totaal als hij kiest voor optie 1? En voor optie 2 en 3?

geleend bedragbetalen per maand

looptijd Totale kosten

optie 1 € 5750 € 115 59 maanden € 21 785

optie 2 € 12 500 € 250 59 maanden € 23 000

optie 3 € 20 750 € 415 59 maanden € 24 485

1 9513 m2

2 10 836 m2 3 9975 m2

Even controleren: 150 × 60 = 9000.In elk geval 3 × 150 meer, en ik zit dicht bij 9513.

blok 1

LB8a_B1L01.indd 3 25-09-2009 09:20:04

5les 4

werkschrift blz. 3 computer

C 1 Reken uit. a a 4 × 19 = 7640 × 19 = 76013 × 26 = 33813 × 38 = 494

b 8 × 36 = 28830 × 36 = 108038 × 36 = 136847 × 18 = 846

c 2 × 132 = 26460 × 132 = 792062 × 132 = 818442 × 154 = 6468

b d15 × 114 = 171052 × 114 = 592823 × 126 = 289858 × 126 = 7308

C 2 Vergelijk en bereken.

a a Hoeveel m2 is de eerste parkeerplaats? 18 000 m2

b Wat is de grootste parkeerplaats? En wat is de oppervlakte daarvan? 2: 18 225 m2

c Bereken de oppervlakte van de parkeerplaats die niet de grootste en niet de kleinste is. 3: 18 200 m2

b d Hoeveel ha is elke parkeerplaats? 1: 1,8 ha; 2: 1,8225 ha; 3: 1,82 ha

P

100 m

180 m

P

135 m

135 m

P

130 m

140 m

CD 3 Hoeveel procent?1 5% 2 20% 3 60% 4 80%

a a Van welke strook is 20% gekleurd? 2b Welke percentages horen bij de andere stroken? b c Teken een strook die voor 35% gekleurd is. Tot midden tussen het 3e en 4e streepje.

1 2 3

CD 4 Reken uit je hoofd. a a240 + 600 = 840380 + 400 = 780600 + 170 = 770400 + 280 = 680

b930 − 800 = 130720 − 600 = 120800 − 450 = 350700 − 620 = 80

c2400 + 500 = 2900 2400 + 50 = 24502400 + 5 = 2405 240 + 50 = 290

b d2200 − 700 = 15004100 − 800 = 33009000 − 4500 = 45007000 − 4200 = 2800

blok 1

LB8a_B1L01.indd 4 25-09-2009 09:20:07

6

C 2 Hoeveel kopieën maak je?

les 5 herhalen

C 1 Uit elke provincie een grote stad.

Friesland Leeuwarden 91 817

Groningen Veendam 34 513

Drenthe Emmen 108 589

Overijssel Zwolle 113 078

Gelderland Arnhem 142 195

Utrecht Amersfoort 136 999

Flevoland Lelystad 71 447

Noord-Holland Zaanstad 140 270

Zuid-Holland Leiden 118 069

Zeeland Middelburg 46 974

Noord-Brabant Den Bosch 134 717

Limburg Maastricht 120 175

a a Hoeveel inwoners hebben de 3 kleinste steden uit het rijtje?

b Welke steden hebben meer dan 100 000, maar minder dan 120 000 inwoners?

b c Welke 2 steden verschillen het minst in aantal inwoners?En hoeveel is dat verschil?

a a Je kopieert 12 bladzijden 18 keer. 12 × 18 = 21612 × 18 = 216b Je kopieert 24 bladzijden 27 keer. 24 × 27 = 64824 × 27 = 648c Je kopieert 233 bladzijden 25 keer. 25 × 233 = 582525 × 233 = 5825

b d Je kopieert 381 bladzijden 28 keer. 28 × 381 = 10 668 28 × 381 = 10 668

C 3 Reken uit.

a a13 × 13 = 16914 × 18 = 252 4 × 146 = 58430 × 146 = 4380

b27 × 81 = 218715 × 123 = 184534 × 162 = 550844 × 162 = 7128

c 51 × 143 = 729332 × 152 = 486443 × 119 = 511765 × 123 = 7995

b d59 × 159 = 938147 × 346 = 16 26263 × 408 = 25 70475 × 490 = 36 750

Probeer eerst te schatten.

a Veendam 34 513, Middelburg 46 974 en Lelystad 71 447

b Emmen, Zwolle en Leidenc Arnhem en Zaanstad, 1925

blok 1

LB8a_B1L01.indd 5 25-09-2009 09:20:08

7

even snel blz. 32 - 35 verder blz. 36 - 39 plus blz. 40 - 43 computer

les 5 oefenen

CD 4 Hoeveel kosten de boodschappen?

a a

1. € 6,502. € 7,503. € 6,444. € 8,00

b

1. € 14,002. € 14,283. € 14,384. € 13,37

c

1. € 10,622. € 9,623. € 10,524. € 9,54

b d

1. € 8,382. € 7,283. € 7,384. € 7,48

CD 5 Bepaal de oppervlakte.

1 2 3 5

4

a a Wat is de oppervlakte van fi guur 1? 12b Welke fi guren hebben dezelfde oppervlakte als fi guur 1? 3, 4 en 5c Wat is de oppervlakte van fi guur 2? 9 b d Hoe maak je van fi guur 4 een rechthoek met dezelfde oppervlakte? Teken die.

Rechthoek van 3 bij 4

TOTAAL: € .......

meloen € 1,98komkommer € 0,48hamburgers € 1,49vleeswaren € 2,49

GRUTTO

TOTAAL: € .......

brood € 0,99kaas   € 5,40vla € 1,25ijstaart € 2,26pizza   € 2,24pizza   € 2,24

GRUTTO

TOTAAL: € .......

koffie € 2,72pizza   € 2,24wijn € 2,72drinkyoghurt € 1,04drinkyoghurt € 1,04cola   € 0,86

GRUTTO

TOTAAL: € .......

kroepoek € 0,81cake   € 1,13chocopasta € 1,36soep € 1,36soep € 1,36soep   € 1,36

GRUTTO

CD 6 Reken uit je hoofd. a a3 + 0,4 = 3,45 + 0,9 = 5,99 − 0,1 = 8,96 − 0,8 = 5,2

b0,4 + 0,3 = 0,70,4 + 0,6 = 1,0 of 11,3 − 0,7 = 0,62,8 − 1,2 = 1,6

c4 + 0,12 = 4,129 + 0,16 = 9,166 − 0,44 = 5,563 − 0,83 = 2,17

Kies het goede antwoord.

b d0,14 + 0,14 = 0,280,16 + 0,14 = 0,3 of 0,300,52 − 0,49 = 0,033,24 − 1,26 = 1,98

blok 1

LB8a_B1L01.indd 6 25-09-2009 09:20:13

8

werkschrift blz. 4 maatschrift blz. 8 en 9 computer

blok 1les 6

C 1 De middellijn van een basketbal.De schaal is 1 : 5.Wat is de middellijn van de basketbal? 24 cm

C 2 Bereken de middellijn.De schaal is 1 : 5.

a Van de voetbal 22 cm b Van de handbal 18 cm c Van de volleybal 21 cm

C 3 De omtrek en de middellijn.Vul de tabel in. Deel de omtrek door de middellijn. Rond af op 2 cijfers achter de komma.

de omtrek de middellijn de omtrek : de middellijn

basketbal 75 cm …24 cm …3,13…3,13…voetbal 69 cm …22 cm …3,14…3,14…handbal 56 cm …18 cm …3,11…3,11…volleybal 65 cm …21 cm …3,10…3,10…

Wat valt je op? De omtrek is steeds ongeveer 3 keer zo groot als de middellijn.

LB8a_B1L06.indd 1 25-09-2009 09:41:16

9les 7

werkschrift blz. 4 computer

C 1 Allerlei ballen.

a a De schaal van de tennisbal is 1 : 2. Wat is de middellijn in cm? 6,6 cmb Wat is de omtrek van de tennisbal ongeveer in cm? ongeveer 20 cm b c De omtrek van de aarde is ongeveer 40 000 km. Schat de middellijn. 13 333 km, in

werkelijkheid ongeveer 12 700 km

blok 1

C 2 Ronde euromunten.Vergelijk de middellijn met de dikte.

waarde middellijn dikte

5 cent 21,25 1,67

10 cent 19,75 1,93

20 cent 22,25 2,14

waarde middellijn dikte

50 cent 24,25 2,38

1 euro 23,25 2,33

2 euro 25,75 2,2

a a Welke munt heeft de kleinste middellijn? 10 cent a b Welke munt is het dunste? 5 centc Welke maat hoort bij de getallen? millimeter of mm b d Hoe hoog is de stapel ongeveer als alle munten op elkaar liggen?

12 à 13 mm (12,65 mm)

CD 4 Rond de geldbedragen af op 2 cijfers achter de komma. a a € 25,342 € 25,34€ 40,556 € 40,56

b€ 104,061 € 104,06€ 9,408 € 9,41

c€ 0,758 € 0,76€ 0,8705 € 0,87

b d€ 6,5049 € 6,50€ 107,5 € 107,50

CD 3 Reken uit. Let op de afronding.Gebruik je rekenmachine. a a

€ 5,00 : 4 = € …1,25…1,25…

€ 1,32 : 4 = € …0,33…0,33…

b

€ 8,96 : 4 = € …2,24…2,24…

€ 5,68 : 4 = € …1,42…1,42…

c

€ 7,41 : 4 = € …1,85…1,85…

€ 9,37 : 4 = € …2,34…2,34…

b d€ 14,50 : 4 = € …3,63…3,63…

€ 23,33 : 4 = € …5,83…5,83…

LB8a_B1L06.indd 2 25-09-2009 09:41:20

10les 8

werkschrift blz. 5 maatschrift blz. 10 en 11 computer

C 1 Hoeveel kan de stof krimpen?

blok 1

Gebruik je rekenmachine.

Hoe rond je af?14,85 cmafgerond 15 cm

C 2 Wat moet je betalen voor het shirt?Hoe maak je een rekenstrook bij procenten?

15% korting

€ 8,29 of € 8,30

C 3 Doe het nu zelf.Maak rekenstroken en reken dan met je rekenmachine.a 3% van 145 4,35 b 45% van 218 98,1 c 16% van 97 15,52 d 84% van 97 81,48

C 4 Hoeveel procent suiker zit er in de jam? Welke jam is het zoetst? 1 65% 2 56,25% 3 50%

d f?

0%3%

0,03

97%

0,97

100%50%

0 10,5

€ 9,75

perzikjaminhoud 100 gsuiker 65 g

aardbeienjaminhoud 400 gsuiker 225 g

bessenjaminhoud 450 gsuiker 225 g

Ik doe het zo: . 0 3 × 4 9 5 =

1

LB8a_B1L06.indd 3 25-09-2009 09:41:23

11les 9

werkschrift blz. 5 computer

C 1 Reken uit.

bedrag in euro’s 50% 25% 75% 10% 6% 23% 87%

a a 24 …12 … 6 …18 … 2,40…2,40… …1,44…1,44… … 5,52… 5,52… …20,88…20,88…b 2,40 … 1,20… 1,20… … 0,60… 0,60… … 1,80… 1,80… … 0,24…0,24… …0,14…0,14… … 0,55… 0,55… … 2,09… 2,09…c 72 …36 …18 …54 …7,20…7,20… …4,32…4,32… …16,56…16,56… …62,64…62,64…

b d 7,20 … 3,60… 3,60… … 1,80… 1,80… … 5,40… 5,40… …0,72…0,72… …0,43…0,43… … 1,66… 1,66… … 6,26… 6,26…

b e 4,80 … 2,40… 2,40… … 1,20… 1,20… … 3,60… 3,60… …0,48…0,48… …0,29…0,29… … 1,10… 1,10… … 4,18… 4,18…

C 2 Hoeveel euro korting krijg je ongeveer?Rond af op hele euro’s. a a € 3 b € 5 c € 51 b d € 25

CD 3 Welk deel halen ze uit hun spaarpot?Schrijf het als breuk en als percentage. a a Niels heeft € 24 in zijn spaarpot. Hij haalt er € 6 uit. 1

4 of 25%b Jessica heeft € 20 in haar spaarpot. Ze haalt er ook € 6 uit. 3

10 of 30%c Samira heeft € 35 in haar spaarpot. Zij haalt er € 14 uit. 2

5 of 40% b d Mourad heeft € 35 in zijn spaarpot. Hij haalt er € 15 uit. 3

7 of 42,9%

bbb € 2525

€ 29,00Nu 10%korting

€ 25,00Nu 20%korting

€ 102,50Nu 50%korting

€ 99,80Nu 25%korting

Let op de afronding.

blok 1

CD 4 Reken uit. a a 3 4 − 1

4 = 2 4 of 1

2

1 − 2 4 =

2 4 of 1

2

1 + 3 4 = 1 3

4

1 1 4 + 2

4 = 1 3 4

b

1 1 2 − 2

4 = 1

1 2 8 − 1

4 = 1

1 4 8 + 1

2 = 2

1 1 1 + 3

4 = 2 3 4

c

2 2 4 − 2

4 = 2 5 8

1 1 3 − 2

4 = 5 6

1 2 3 + 2

6 = 2

1 4 6 + 2

3 = 2 1 3

b d 3 2

4 − 1 6 = 3 1

3

3 2 3 − 2

4 = 3 1 6

2 6 8 + 1

2 = 3 1 4 of 3 2

8

1 3 4 + 3

6 = 2 1 6

LB8a_B1L06.indd 4 25-09-2009 09:41:28

12 blok 1les 10 herhalen

C 1 Hoe krijg je een cirkel? a a De strandbal heeft een middellijn van 50 cm. Hoe lang is de gele band ongeveer?

150 cm

b De wikkel om het blik is 32 cm. Wat is de middellijn van het blik ongeveer?

Iets meer dan 10 cm

a a1% van € 7001% van € 450

€ 7 en € 4,50

b

10% van € 800 10% van € 960

€ 80 en € 96

c

5% van € 200 5% van € 170

€ 10 en € 8,50

b d7% van € 310 7% van € 155

€ 21,70 en € 10,85

C 3 De gordijnstof krimpt bij het wassen 5%.Hoeveel centimeter krimpt de stof per strook?

C 2 Reken uit.

c De middellijn van de sinaasappel met schil is 73 mm, zonder schil 68 mm.

Hoe dik is de schil? 2,5 mm

b d Bram kan deze beuk tot de helft omarmen. Wat is de middellijn van de beuk?

Ongeveer tweederde deel van de lengte van Bram; dat is ongeveer 1 meter.

a a b c b dlengte van de strook 1 m 5 m 10 m 12 m 120 cm 360 cm 250 cm 125 cm

krimp 5% …5 cm …25 cm …50 cm …60 cm …6 cm …18 cm …12,5 cm…12,5 cm… …6,25 cm…6,25 cm…

C 4 Korting.Reken de nieuwe prijs uit.

bedrag 50% 25% 75% 10% 5% 20% 40% 60%

a a € 20 …€ 10 …€ 5 …€ 15 …€ 2 …€ 1 …€ 4 …€ 8 …€ 12

b € 25 …€ 12,50…€ 12,50… …€ 6,25…€ 6,25… …€ 18,75…€ 18,75… …€ 2,50…€ 2,50… …€ 1,25…€ 1,25… …€ 5 …€ 10 …€ 15

b c € 48 …€ 24 …€ 12 …€ 36 …€ 4,80…€ 4,80… …€ 2,40…€ 2,40… …€ 9,60…€ 9,60… …€ 19,20…€ 19,20… …€ 28,80…€ 28,80…

LB8a_B1L06.indd 5 25-09-2009 09:41:31

13blok 1

even snel blz. 32 - 35 verder blz. 36 - 39 plus blz. 40 - 43 computer

les 10 oefenen

CD 5 Welke sommen hebben dezelfde uitkomst?Probeer zonder rekenmachine te rekenen.

a a De uitkomst is 10. 150 : 15 15 : 15 1500 : 15 15 : 1,5 1,5 : 1,15

b De uitkomst is 4. 12 : 3 13 : 0,3 1,2 : 0,3 1,2 : 0,03 120 : 30

c De uitkomst 3. 24 : 7 210 : 70 4,8 : 1,6 1,2 : 0,04 2,40 : 0,7

b d De uitkomst is 0,4. 1,3 : 0,03 0,12 : 0,3 12 : 0,3 1200 : 300 1200 : 3000

CD6 Tel verder of terug.

a a 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 29042900 2901 2902 2903 29042900 2901 2902 2903 29042900 2901 2902 2903 29042900 2901 2902 2903 29042900 2901 2902 2903 29042900 2901 2902 2903 2904 2905

c2304 2303 2302 2301 2300 2299 2298 2297 22962301 2300 2299 2298 2297 22962301 2300 2299 2298 2297 22962301 2300 2299 2298 2297 22962301 2300 2299 2298 2297 22962301 2300 2299 2298 2297 22962301 2300 2299 2298 2297 2296

b d21 002 21 001 21 000 20 999 20 998 20 997 20 996 20 995 20 99421 000 20 999 20 998 20 997 20 996 20 995 20 99421 000 20 999 20 998 20 997 20 996 20 995 20 99421 000 20 999 20 998 20 997 20 996 20 995 20 99421 000 20 999 20 998 20 997 20 996 20 995 20 99421 000 20 999 20 998 20 997 20 996 20 995 20 99421 000 20 999 20 998 20 997 20 996 20 995 20 99421 000 20 999 20 998 20 997 20 996 20 995 20 994

CD 7 Welk antwoord is goed?

a a 40 × 23,4 =

b 5,06 × 65 =

c 130,95 : 291 =

b d 0,6171 : 0,085 =

936 93,6 9,36 9,36

3289 3,289 32,89 328,9

45 4,5 0,45 0,045

72,6 726 7,26 0,726

b 19 998 19 999 20 000 20 001 20 002 20 003 20 004 20 005 20 00620 000 20 001 20 002 20 003 20 004 20 005 20 00620 000 20 001 20 002 20 003 20 004 20 005 20 00620 000 20 001 20 002 20 003 20 004 20 005 20 00620 000 20 001 20 002 20 003 20 004 20 005 20 00620 000 20 001 20 002 20 003 20 004 20 005 20 00620 000 20 001 20 002 20 003 20 004 20 005 20 00620 000 20 001 20 002 20 003 20 004 20 005 20 006

CD 8 Reken uit je hoofd. a a0,9 + 0,1 = 1,00,7 + 0,4 = 1,10,8 − 0,7 = 0,11,6 − 0,3 = 1,3

b 1 + 0,2 = 1,2 5 + 0,8 = 5,8 3 − 0,3 = 2,710 − 0,9 = 9,1

c0,51 + 0,21 = 0,720,47 + 0,36 = 0,830,34 − 0,26 = 0,081,53 − 0,49 = 1,04

b d1,24 + 0,12 = 1,361,34 + 0,95 = 2,293,02 − 0,14 = 2,882,80 − 0,92 = 1,88

LB8a_B1L06.indd 6 25-09-2009 09:41:32