les 1 begrippenkader cultuur en sociaal
TRANSCRIPT
![Page 1: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/1.jpg)
Identiteit van het Sociaal Cultureel Werk
Wim Erkelbout
![Page 2: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/2.jpg)
Waar komt dit vandaan?
Het decreet voor het sociaal-cultureel volwassenenwerk (4 april 2003) schrijft voor dat
• verenigingen• bewegingen• volkshogescholen• gespecialiseerde vormingsinstellingen een sociaal-culturele methodiek moeten hanteren. Uit het beleidsplan van de organisaties, hun werking en
activiteiten moet blijken dat ze die methodiek ook toepassen.
bron: www.fov.be
![Page 3: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/3.jpg)
een draak van een definitieDe sociaal-culturele methodiek is een wijze van denken en handelen, die gesteund is op reflectie,
ervaringsdeskundigheid en wetenschappelijke inzichten.De methodiek wordt door sociaal-culturele verenigingen, instellingen en bewegingen en hun
vrijwillige en professionele medewerkers gebruikt om individuen en groepen aan te spreken en te activeren in één of meerdere bestaansdimensies en in hun diverse leefsituaties. Deze bestaansdimensies kenmerken de mens als zin- en waardezoeker, als kennisverwerker, als vaardige actor of creatieve explorator, als cultuurschepper en sociaal wezen
Als doelstellingen staan het ontwikkelen van een eigen identiteit, het bevorderen van sociale integratie en maatschappelijke participatie en de opbouw van een democratische, duurzame en inclusieve samenleving voorop.
Daartoe worden op bewuste en doordachte wijze open kansen geschapen, die uitnodigen tot ontmoeting en informeel leren.
Er worden processen van kritische bewustwording, reflexieve verantwoording en persoonlijke bekwaming gestimuleerd.
Er wordt aangezet tot de ontwikkeling van sociale, culturele en communicatieve competenties en de vorming van sociale netwerken en culturele symbolen
In het scheppen en benutten van deze kansen zijn de betrokken personen en groepen actieve deelnemers, met wie de medewerkers in dialoog treden over de concrete doelen en de aanpak.
Een definitie in mensentaal toegelicht in SPOREN ZOEKEN van SoCius
![Page 4: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/4.jpg)
1e vraag
Breed of smal?
![Page 5: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/5.jpg)
Schematisch
Sociaal-Cultureel Werk Emancipatie
Volksontwikkeling Volksverheffing
![Page 6: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/6.jpg)
Cultuur groot en klein
Omstreden begrip
?
![Page 7: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/7.jpg)
• Cultura (Latijn) = bebouwen en ontginnen van grond
• Oorsprong landbouwterm: ingrijpen van mens in natuurlijke toestand
• Cultuur gericht op GROEI en ONTWIKKELING
"alles wat de mens met hand en geest toevoegt aan de natuur"
![Page 8: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/8.jpg)
Materieel: vb houtsnijwerk uit een boom
'bijna alles wat we zien'
Immatrieel:geheel van Waarden en normen, doeleinden (ideologie)acties en interacties, rollen, relaties, verhoudingen (gedragsniveau)
![Page 9: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/9.jpg)
18e Eeuw: cultuur = beschaving• hoogstaande normen en waarden• kunsten• godsdienst• wetenschappen
Nog steeds actueel als benadering:Uiting van 'verheven levensstijl' (denk aan geestelijke en zedenlijke verfijning, intellectueel vermogen)
![Page 10: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/10.jpg)
• SCW kiest voor brede benadering• De smalle benadering zit vervat in de brede
![Page 11: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/11.jpg)
• Sector naast gezin, werk, school, ...• Cultuur = vrije-tijd = luxe• Los van de sociale realiteit = serieus
genomen?
![Page 12: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/12.jpg)
• Cultuur als onderdeel van de werkelijkheid van alle sectoren, binnen een sociale realiteit
(vb bedrijfscultuur)• Gezamenlijke opvattingen, levensstijlen
(vb jeugdculturen)
![Page 13: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/13.jpg)
Cultuur en sociale klassen- Relatie tussen waardering en status: ‘cultuur als
instrument van de heersende klasse’- Is er nog een specifieke cultuur van de
arbeidersklasse?
Smalle cultuuropvatting Brede cultuuropvatting
Arbeiders streven naar een burgerlijke levensstijl
‘Verburgerlijking van de arbeidersklasse’
Arbeiders, boeren, patroons hebben een
eigen stijl
‘Iedere klasse zijn levensstijl’
![Page 14: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/14.jpg)
Bourdieu (Fr, Socioloog, 1979) deelt de bevolking in in 3 sociale klassen; +1 nieuwe
1. Burgerij (intellectuelen, industriëlen, vrije beroepen en leraars)
2. Kleinburgerij (bedienden, kleinhandelaar, maatschappelijke werkers, middenkaders, …)
3. Arbeidersklasse
4. Gastarbeiders of Migranten
Cultuur en sociale klassen
KIJ
KT
OP
ZE
T Z
ICH
AF
![Page 15: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/15.jpg)
• Rol van de arbeidersbeweging in 20e E– Sociaal-culturele ontvoogding– Culturele ontwikkeling– Pogingen om deze steriele opdelingen te
doorbreken
• Toch overheerst nog steeds ‘de sociale positie’ = invloed op volgende generatie
• Rol van de SC-werker (kleinburgerij, praatcultuur) met arbeidersklasse (doecultuur)
Cultuur en sociale klassen
![Page 16: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/16.jpg)
• SCW heeft zich geleidelijk ‘geëmancipeerd’ uit het welzijnswerk (=overwegend hulpverlening)
• Veel verschillende termen
Van ‘volksopvoeding’ naar ‘SCW’
EERDER OUD•Volksverheffing•Volksontwikkeling•Volksopvoeding•Opbouwwerk
ACTUEELEducatief werk
Hoger onderwijs UniversiteitSociaal Cultureel Werk Sociale (ped)agogiekVormingswerk SC agogiekSC Vormingswerk Vrijetijds agogiek
![Page 17: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/17.jpg)
- Naar een werkbare definitie door Ten Have (1959)
- Cultureel: - Het geestelijke en zedelijk leven- De wetenschap- De kunsten- De mens- en wereldbeschouwing
De BREDE opvatting
Van ‘volksopvoeding’ naar ‘SCW’
![Page 18: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/18.jpg)
SMALLE OPVATTING
BREDE OPVATTING
- Naar een werkbare definitie door Ten Have (1959)
- Sociaal (4 mogelijke opvattingen): - De hele menselijke samenleving- Omgang van mensen onder elkaar
- Iets ten behoeve van minder draag-
krachtige groepen of individuen- Gericht op opheffen v e maatsch nood
Van ‘volksopvoeding’ naar ‘SCW’
![Page 19: Les 1 begrippenkader Cultuur en Sociaal](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022042715/55948e861a28ab035c8b46ba/html5/thumbnails/19.jpg)
Sociaal-Cultureel Werk Emancipatie
Volksontwikkeling Volksverheffing
Specifieke (doel)groepen meer hoogstaande culturele waarden bijbrengen
Ontwikkeling van de hele bevolking mbt kunsten en wetenschappen
Ontvoogden / loskomen van / bewuste bevrijding van innerlijke en uiterlijke afhankelijkheden
Omvat andere vakken + cultuur (ideologisch, gedrag, materieel) staat ter beschikking van iedereen. Cultuur: van ‘overdracht’ naar ‘opdracht’