les 1 sociologie (versie van vorig jaar)
DESCRIPTION
Sociology - slidesTRANSCRIPT
![Page 1: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/1.jpg)
SociologieDr. Orhan Ağırdağ
College 1 Inleiding + HS 1
![Page 2: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/2.jpg)
Cursusmateriaal
Handboek: • Bracke et al. (2012)
Sociologie. Een hedendaagse inleiding. Academia Press.
• Te koop bij: Story-Scientia Sint-Kwintensberg 87, 9000 Gent, open ma. tot vrijd., 9-18u
Slides:• Beschikbaar op minerva
![Page 3: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/3.jpg)
Overzicht te kennen hoofdstukken
1. Sociologie: Een eerste kennismaking2. Cultuur3. Sociale structuur4. Institutionalisatie en socialisatie5. Sociale controle en deviantie6. Sociale stratificatie7. Religie8. Sociale veranderingGeen deel van de leerstof: hoofdstukken 9 en 10
![Page 4: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/4.jpg)
Ondersteuning
• Hulplijn: het monitoraat– Studiemethode (voorbereiding MC - examen)– Online test - curios– Proefexamen
• Fundamentele vragen? – [email protected]
![Page 5: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/5.jpg)
Examen• Multiple choice examen (duur = twee uur)• 40 vragen
– 20 situatieschetsen– 20 waar-vals-vragen
• 4 antwoordmogelijkheden per vraagtelkens 1 juist antwoordGISCORRECTIE– Juist = 3 ptn– Fout = -1 pt– Geen antwoord = 0 ptn
![Page 6: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/6.jpg)
Voorbeeldvraag 1 (situatieschets)
In De Morgen van 21/11/2005 lazen we het volgende: – Het federale parket zal zich vanaf deze week
bezighouden met het onderzoek naar omkoping in het Belgische voetbal. Het lijkt er dus sterk op dat niet enkel Sint-Truiden, maar ook andere clubs bij de gokfraude betrokken zijn. Intussen maakte de sportkrant L'Equipe bekend dat er gesjoemeld zou zijn in de Franse eersteklassewedstrijd tussen Lyon en Metz, met een Belgische ex-profvoetballer als spilfiguur.
– Uiteraard zullen diegenen die voetbalfraude hebben gepleegd wel vervolgd worden en een gepaste straf krijgen.
![Page 7: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/7.jpg)
Voorbeeldvraag 1 (situatieschets)
• Waarvan is de straf die ze zullen krijgen een voorbeeld?
• Analytisch gevolg• Innovatie• Synthetisch gevolg• Mores
![Page 8: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/8.jpg)
Voorbeeldvraag 2 (waar-vals)
Welk van de volgende stellingen is WAAR?
• Durkheim stelt vast dat dieren net als mensen anomie kunnen ondervinden.
• In een meritocratie nemen mensen voornamelijk toegeschreven posities in.
• Bij omdat-motieven verloopt de voorbereiding onbewust. • Volgens het onderzoek van Margaret Mead zijn transities
zoals huwelijk en dood geen universele stresserende gebeurtenissen.
![Page 9: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/9.jpg)
Basisprincipe
• INZICHT TOEPASSING!
• Vragen bestrijken de ganse cursus– Ook binnen elke vraag kunnen meerdere
hoofdstukken vertegenwoordigd zijn.
• DUS GEEN FOCUS OP:– Namen, data, precieze memorisatie van
definities van begrippen
![Page 10: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/10.jpg)
Wat te kennen?• Namen altijd opgenomen samen met
begrip of theorie– NIET:
• “welke uitspraak klopt volgens Pareto”– WEL:
• “welke uitspraak klopt volgens Pareto’s elitetheorie”
– MAAR: • wel de absolute groten Durkheim, Weber, Marx• namen interessant om de leerstof aan op te
hangen…
![Page 11: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/11.jpg)
Wat te kennen?
• Niet: hoofdstukken 9 en 10• Voor het overige: alles!
(dus ook wat niet in de les behandeld wordt)
• Grijze kaders (duiding) te kennen ‘slim leren’: de concepten zijn belangrijk
• Groene kaders (actua)– Hulpmiddel om kennis toepassen, zelf naar
voorbeelden zoeken bij studeren
![Page 12: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/12.jpg)
Afspraken mbt de colleges
• Lessen beginnen stipt
• Eenmaal les begonnen of hervat, is het niet meer toegelaten de aula te betreden
• Indien vroeger vertrekken, bij een uitgang plaatsnemen
• Tegen storend gedrag zal worden opgetreden[artikel 48 OER — modaliteiten bij onderwijsactiviteiten]
![Page 13: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/13.jpg)
Wat is sociologie?
[Hoofdstuk 1]
![Page 14: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/14.jpg)
Persoon X
• Hoe heet h/zij?• Studeert h/zij?• Welke opvattingen houdt h/zij er op na?• Heeft h/zij een relatie? • Zal h/zij werk vinden?• Hoe lang zal h/zij leven?
Resultaat van persoonlijke keuzes?
![Page 15: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/15.jpg)
Voorbeeld: Naamkeuze
Welke namen kiezen ouders voor hun kinderen?
Wat ze zelf mooi vinden?
Persoonlijke keuze?
![Page 16: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/17.jpg)
![Page 18: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/21.jpg)
ASO of BSO?Kevin
Maarten
Kimberly
Ahmet
Victor
Kenny
Isabelle
Tatjana
![Page 22: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/22.jpg)
18%
32%
51%
Papa is fabrieksarbeider
ASO TSO BSO
71%
19%
10%
Papa is dokter, advocaat, manager
ASO TSO BSO
![Page 23: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/24.jpg)
Voorbeeld:Opleidingsniveau en levensverwachting
![Page 25: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/25.jpg)
Persoon X
• Hoe heet h/zij?• Studeert h/zij?• Welke opvattingen houdt h/zij er op na?• Heeft h/zij een relatie? • Zal h/zij werk vinden?• Hoe lang zal h/zij leven?
Resultaat van persoonlijke keuzes?
Vrije wil?
![Page 26: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/26.jpg)
De sociologische verbeelding (1.2.)
![Page 27: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/27.jpg)
De sociologische verbeelding
3 Elementen
1. Biografie
2. Sociale omgeving
3. Historische ontwikkeling
![Page 28: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/28.jpg)
1. De biografie
Levensloop van een individu…kiezen van studierichting x
werken bij bedrijf y
vriend hebben in stad z
Vraagt om verklaringenWaarom vinden sommigen werk, anderen niet?
Waarom belanden sommigen in de gevangenis?
![Page 29: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/29.jpg)
2. De sociale omgeving
Levensloop gekoppeld aan de samenleving
= geheel aan sociale relaties waarin mensen samenleven
Bv. familie, vrienden, arbeidsmarkt, vrijetijdsindustrie,
![Page 30: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/30.jpg)
3. Historische ontwikkeling
Onze huidige samenleving is het resultaat van een historische ontwikkeling
Bv. industrialisatie, verstedelijking, democratisering onderwijs, emancipatie vrouwen, globalisering …
Continue sociale verandering
![Page 31: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/31.jpg)
De Sociologische verbeelding
Individuele keuzes en gebeurtenissen (biografie)
Verklaren vanuit het geheel van sociale relaties (samenleving)
Samenleving heeft een specifieke historische oorsprong
![Page 32: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/32.jpg)
“Aantal studenten sinologie verdubbeld” (DM)
Biografie Studiekeuze: Sinologie
Sociale omgeving • In gezin van herkomst is verder studeren de norm
• Grote vraag naar arbeidskrachten die Chinees kunnen spreken
Historische ontwikkeling
• Groeiende Chinese economie voorbije decennia
![Page 33: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/33.jpg)
Vrije wil bestaat wel…
… maar de samenleving leidt de vrije wil in banen
-->Hoe is de samenleving opgebouwd?
Zienswijze sociologen
![Page 34: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/34.jpg)
Van Gedrag tot Samenleving (1.3.)
![Page 35: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/35.jpg)
InteractieSociaal
handelen
Handelen
GedragStructuur
Cultuur
Context
Bouwstenen van de samenleving
![Page 36: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/36.jpg)
Gedrag (1.3.1)Iedere actie of reactie van het individu:
• Externe, objectieve component (waarneembaar)
• Interne, subjectieve component
![Page 37: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/37.jpg)
Sociaal handelen (1.3.2)
Handelen = gedrag + doelgerichtheid
= betekenisvol gedrag
bvb. aula verlaten
Sociaal handelen = handelen + rekening houden met handeling van anderen
bvb. aula verlaten via deur waar minste volk staat
![Page 38: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/38.jpg)
Types van sociaal handelen (Max Weber)
• Instrumenteel
• Waarde rationeel
• Affectief
• Traditioneel
• Reflexief
![Page 39: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/39.jpg)
Instrumenteel rationeel handelen
• Actor wil doel bereiken …• Wil dat efficiënt doen• Moet rekening houden met:
• Condities: niet manipuleerbaar • Middelen: te wijzigen
![Page 40: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/40.jpg)
Waarde rationeel handelen
• Handelen volgens (bindende) waarden
• Waarde = ethisch, esthetisch, religieus, ideologisch …
• Efficiëntie minder belangrijk dan waardevolle handeling
![Page 41: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/41.jpg)
![Page 42: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/42.jpg)
![Page 43: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/43.jpg)
Affectief handelen
• Gedreven door emoties
≈ automatische, ongecontroleerde reactie
• Grensgeval tussen gedrag en handelen
(bvb.) passionele moord
![Page 44: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/44.jpg)
Traditioneel handelen
• Gewoontehandelen• Geen individuele maar sociale gewoontes
= tradities• Verleden bepaalt toekomst• Vaak onbewust (!)
• Bewust + waardering = waarderationeel handelen
Bvb: huwelijk
![Page 45: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/45.jpg)
Reflexief handelen
• Herdefiniëren van traditie reflexief handelen
• Reflexiviteit: disruptief (stop, denk en beslis) Reflecteren over eigen handelen van verleden
![Page 46: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/46.jpg)
Voorbeeld koffie kopen
Typologie van sociaal handelen (Weber)
![Page 47: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/47.jpg)
Instrumenteel rationeel handelen
![Page 48: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/48.jpg)
Waarde rationeel handelen
![Page 49: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/49.jpg)
Affectief handelen
![Page 50: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/50.jpg)
Traditioneel handelen
![Page 51: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/51.jpg)
Reflexief handelen
Denkproces
![Page 52: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/52.jpg)
Interactie (1.3.3)
Sociaal handelen Y
Sociaal handelen X
![Page 53: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/53.jpg)
Interactie
• Persoon A: handelt opdat iets zou gebeuren– doel bereiken– waarde realiseren– traditie volgen – emotie uiten
• Persoon B: reageert omdat persoon A iets deed
keten van sociale handelingen
= interactie
![Page 54: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/54.jpg)
Vormen van interactie (1.3.4)
1. Conformiteit
2. Coöperatie of samenwerking
3. Conflict
4. Ruil
![Page 55: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/55.jpg)
1. Conformiteit
• 2 aspecten:– Wederzijds akkoord over wat er in de
interactiesituatie zal gebeuren– Akkoord over hoe dit gebeurt
• Wanneer minstens 1 van de interactiepartners zich niet aan de afgesproken regels houdt deviantie of afwijking
![Page 56: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/56.jpg)
Voorbeeld conformiteit
![Page 57: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/57.jpg)
2. Samenwerking
• Actieve inspanningen van interactiepartner om iets te bereiken
• Akkoord om samen doel te bereiken
• Wederzijdse bereidheid tot samenwerking en navolgen afspraken
![Page 58: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/58.jpg)
Voorbeeld samenwerking
![Page 59: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/59.jpg)
3. Conflict
• Tegengestelde van samenwerking• Ten minste 2 partijen niet akkoord over hoe
interactie moet verlopen– Voorwerp conflict: verdeling schaarse middelen,
waarden, aanzien, macht …
• Ook productief– Nieuwe oplossingen (bv. nieuwe wetgeving)– Conflict met externe vijand
interne eenheid (groepscohesie)
![Page 60: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/60.jpg)
Voorbeeld conflict
![Page 61: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/61.jpg)
4. Ruil
• Economische <-> sociale ruil• Uitwisseling goederen én immateriële
zaken• Mensen doen iets voor een
ander, en verwachten iets terug Principe van wederkerigheid• Kosten en baten vaak ongelijk verdeeld
![Page 62: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/62.jpg)
Voorbeeld ruil
![Page 63: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/63.jpg)
Belangrijke opmerkingen
• Deze vormen verklaren vaak gewoonten
• Interacties maken geordend samenleven mogelijk
• Bijgevolg kernobject van de sociologie
• Sociologie: concrete interacties verklaren a.d.h.v. algemene vormkenmerken
![Page 64: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/64.jpg)
Van interactie naar samenleving (stolling. 1.3.5)
CULTUUR
STRUCTUUR
INTERACTIE
= gedeelde opvattingen
= geheel van posities
![Page 65: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/65.jpg)
• Ontwikkeling van cultuur: – Gedeelde betekenissen die mensen toekennen
aan het handelen en objecten in omgeving– Geformaliseerd in waarden, normen,
overtuigingen, wetten
Zie verder Hoofdstuk 2
• Ontwikkeling van structuur:– Geheel van posities die mensen innemen en de
vorm van interacties en relaties tussen actoren– Bv. arbeidsspecialisatie, delegeren
beslissingsmacht naar bepaalde actor, statusverschillen tussen mensen, …
Zie verder Hoofdstuk 3
![Page 66: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/66.jpg)
Invloed samenleving op interactie
CULTUUR
STRUCTUUR
INTERACTIE
= gedeelde opvattingen
= geheel van posities
![Page 67: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/67.jpg)
Van interacties naar samenleving
… en terug
• Dus: cultuur en structuur ontstaan en bestaan enkel omdat er onderliggende interacties zijn
• Niettemin zijn ze een realiteit waarmee we geconfronteerd worden en als individu weinig vat op hebben
• M.a.w.: de samenleving (cultuur + structuur) is op haar beurt een determinant van interactie en gedrag
![Page 68: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/68.jpg)
Sociale orde vs. verandering
• Structuren en culturen bewegen pas na langdurige en massale ‘niet-conformistische’* handelingen
• Mechanisme van ‘stollen’ en ‘weer vloeibaar’ worden van structuur en cultuur via sociale interacties = vraagstuk van sociale orde vs. sociale verandering
![Page 69: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/69.jpg)
Voorbeeld Arabische Lente
![Page 70: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/70.jpg)
De ruimere context (1.3.6)• Sociologie: analyse van structurele en culturele
context bij het verklaren van interacties en gedrag
Maar context is ruimer dan dat …
1. Demografische factoren
– Primaire demografische factoren (vruchtbaarheid, sterfte, migratie)
– Secundaire demografische factoren (leeftijdsstructuur, bevolkingsdichtheid)
![Page 71: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/71.jpg)
Voorbeeld: bevolkingspiramide
http://nl.wikipedia.org/wiki/Bevolkingspiramide
![Page 72: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/72.jpg)
2. Ecologische factoren
– De natuurlijke omgeving: klimaat, natuurlijke begroeiing
– Cultuur/structuur passen zich aan (bv. herders in bergstreken)
• Vb. Siesta in warmere landen
De ruimere context
![Page 73: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/73.jpg)
3. Materiële en technologische factoren
Gericht op beheersing omgeving en behoeftebevrediging
Transport en communicatie, ontwikkeling ICT
Bvb. Skype & Facebook voor sociale interactie
De ruimere context
![Page 74: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/74.jpg)
Samenvattend …
• Sociologische verbeelding:– Biografie + Sociale omgeving + Historische
ontwikkeling
• Bouwstenen samenleving:– Sociaal handelen (5 types)– Sociale interactie (4 vormen)– Structuur, cultuur, ruimere context
![Page 75: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/75.jpg)
De sociologie en haar aanverwante
disciplines (1.4.)
![Page 76: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/76.jpg)
De sociologie en haar aanverwante disciplines
Specifieke benadering sociologie: 2 stelregels
1. Geen enkelvoudige verklaringen, maar algemene wetmatigheden
vgl. Geschiedenis, culturele antropologie:– Concrete gebondenheid tijd en ruimte
(bv. beschrijving leven en denken in historisch dorp of Afrikaanse cultuur)
– Focus op het specifieke en het unieke
![Page 77: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/77.jpg)
De sociologie en haar aanverwante disciplines
2. Het sociale moet door het sociale verklaard worden
– Microsociologie• Studie van groepen en de interactie tussen individuen
Bv. kans dat iemand een diefstal pleegt onderzoeken in functie van aantal criminelen in vriendengroep
– Macrosociologie• Studie van grotere sociale eenheden (organisaties, landen, regio’s)
Bv. verband tussen mate van sociale ongelijkheid in een land, en criminiliteitscijfer
![Page 78: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/78.jpg)
De sociologie en haar aanverwante disciplines
2. Het sociale moet door het sociale verklaard worden
« Biologie, psychologie: ‘intra-individuele’ benaderingen(gedrag ‘van binnen uit’ verklaren)
! Maar wel verweving studieobject Bv. leerprestaties, depressiviteit
=> subdisciplines op grens verschillende disciplines
![Page 79: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/79.jpg)
Sociale psychologie
• Grensvlak sociologie en psychologie
• Studie van attitudevorming en -verandering– Attitude = houding tov anderen= wisselwerking intra- en inter-individuele
vb. Etnocentrisme: volgens de sociale contacttheorie leiden interetnische contacten tot een vermindering van etnische vooroordelen (interactie houding)
![Page 80: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/80.jpg)
De sociobiologie
Gedrag en sociaal handelen bekijken vanuit een evolutionair tijdsperspectief:
–Resultaat van eeuwenlange aanpassing aan externe omgeving–Processen van genetische evolutie en natuurlijke selectie–Bv. Waarom is incest taboe?
![Page 81: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/81.jpg)
Biosociale benadering
• Niet verwarren met sociobiologie!– Hier geen focus op evolutieleer
• Focus op de wisselwerking tussen biologische en sociale factoren
• Eerder dan evolutionaire adaptatie, aanname dat biologische processen aan de basis liggen van interactie
• Bv. echtscheiding en mannelijk testosteron
![Page 82: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/82.jpg)
Sociologie als wetenschap
![Page 83: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/83.jpg)
Sociologie als wetenschap
• 6 principes van ‘bewijsvoering’
• 2 soorten methoden– Kwantitatief– Kwalitatief
• De plaats van de socioloog in de samenleving
![Page 84: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/84.jpg)
Basisregels bij de uitvoering sociologisch onderzoek (1.5)
• Wat maakt sociologie tot wetenschap?
1. Objectieve dataverzameling
2. Gebruik van concepten
3. Generalisatie
4. Empirisch materiaal
5. Cumulativiteit
6. Verifieerbare rapportering
![Page 85: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/85.jpg)
1. Objectiviteit (1.5.1)
• Geldigheid is gedeelde geldigheid
– bevinding niet afhankelijk van de onderzoeker
– replicatie door andere onderzoekers mogelijk
![Page 86: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/86.jpg)
• Typische sociologische begrippen en concepten
• ‘Mentale vangnetten’ die sociologen in staat stellen bepaalde aspecten uit de werkelijkheid te belichten
• Dagelijks taalgebruik: onzuiver– Bv. ‘migrant’
2. Concepten (1.5.2)
![Page 87: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/87.jpg)
Voorbeeld concepten
• Cultureel Kapitaal(meten door: diploma, aantal boeken thuis, taalkennis).
• Economisch Kapitaal(meten door inkomen)
• Sociaal Kapitaal(meten door hoeveel connecties iemand heeft)
![Page 88: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/88.jpg)
3. Generalisatie (1.5.3)
• Algemene regels ter verklaring sociaal leven meerdere situaties tegelijk verklaren
• ‘Theories of the middle range’: geen allesomvattende eengemaakte theorie
die het sociale leven kan verklaren(bv. evolutieleer vs. sociale contacttheorie)
![Page 89: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/89.jpg)
4. Empirisch materiaal (1.5.4)
• Elke wetenschappelijk gemotiveerde uitspraak moet gebaseerd zijn op gegevens/data
• Primaire en secundaire gegevens
• Kwalitatieve en kwantitatieve gegevens
![Page 90: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/90.jpg)
5. Cumulativiteit (1.5.5)
• Voortbouwen op resultaten van voorgaand onderzoek
• Wat is er nog niet onderzocht?
• Door middel van literatuuronderzoek– Overbodig onderzoek vermijden– Onderzoeksvraag verscherpen
![Page 91: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/91.jpg)
6. Verifieerbare rapportering (1.5.6)
• Berichtgeving over onderzoek via wetenschappelijk artikel
• Gespecialiseerde tijdschriften–Peer review
![Page 92: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/92.jpg)
Kwantitatief of kwalitatief? (1.6)
![Page 93: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/93.jpg)
De kwantitatieve benadering:het positivisme
• 4 principes:– Kennis obv observatie– Causale verklaringen– Eenheid van wetenschappelijke methode– Strikte scheiding feiten en waarden
Statistische technieken
![Page 94: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/94.jpg)
Kwantitatieve benadering
Vertrek: onderzoeksvraag
1. Theoretisch model (of meerdere)
2. Concepten Variabelen
Door operationaliseren
3. Causaal ordenen
Door tijd + theorie
4. Statistische analyse
![Page 95: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/95.jpg)
Voorbeeld: zijn allochtone jongeren crimineler?
1. Twee theoretische modellen:
1. Etniciteit criminaliteit
(directe effect)
2. Etniciteit armoede criminaliteit
(indirect effect of schijneffect)
![Page 96: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/96.jpg)
Voorbeeld: zijn allochtone jongeren crimineler?
2. Operationaliseren
CONCEPT OPERATIONALISEREN VARIABELE
Etniciteit Geboorteland grootouders Allochtoon / Autochtoon
Armoede Inkomen ouders Arm / Rijk
Criminaliteit Geregistreerde inbreuken op strafwet
Wel strafblad / Geen strafblad
![Page 97: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/97.jpg)
Voorbeeld: zijn allochtone jongeren crimineler?
3. Causaal ordenen
Determinanten = verklarende variabelen = onafhankelijke variabelen
etniciteit
armoede
Uitkomst = te verklaren variabele = afhankelijke variabele
Criminaliteit
![Page 98: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/98.jpg)
Voorbeeld: zijn allochtone jongeren crimineler?
4. Statistische analyse
Armoede
Etniciteit Criminaliteit
Samenhang ~ Covariantie Samenhang ~ Covariantie
![Page 99: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/99.jpg)
De kwantitatieve benadering: het positivisme
• Algemene wetmatigheden?
– Herhaald testen
– Bijsturen model
![Page 100: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/100.jpg)
De kwalitatieve benadering (1.6.2)
Alternatief: ‘Verstehende’ sociologie: Begrijpen van de betekenis van menselijk handelen
Motieven, argumentaties, … die zin geven in ons leven
Inzicht in interactieprocessen Grip krijgen op delicate onderwerpen/groepen
Vertrouwen winnen!!
Participerende observatie, diepte-interview, focusgroepen
![Page 101: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/101.jpg)
De kwalitatieve benadering
Verschillen met positivisme:•Deductief inductief•Reductie complexiteit•Reïficatie interpretatie•Reflexiviteit, openheid
noodzakelijke aanvulling voor het positivistisch onderzoek
![Page 102: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/102.jpg)
Becker (1963) Becoming a marihuana user.
Voorbeeld: Het leren roken van marihuana
![Page 103: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/103.jpg)
De plaats van de socioloog in de maatschappij (1.7)
![Page 104: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/104.jpg)
De plaats van de socioloog in de maatschappij
• Probleem
– Sociologen leven in de samenleving die ze bestuderen, ze maken er deel van uit
waarden, belangen, …
![Page 105: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/105.jpg)
1. Eigen waarden?• Waarderingsvrij
– Resultaten niet beïnvloed door waarden onderzoeker
volgen van wetenschappelijke regels
• Waardegebondenheid– Waarden bepalen keuze van onderwerpen
![Page 106: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/106.jpg)
2. Wiens brood men eet… … andermans waarden
• Financiering van onderzoek– Overheid– Wetenschappelijke comités– Industrie
• Toegang tot data
![Page 107: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/107.jpg)
3. Toepassing resultaten?
• Onderscheid tussen theorie en praktijk?
Moet sociologie op basis van haar wetenschappelijke inzichten een leidende rol spelen in maatschappelijke verandering?
Verschillende opvattingen
![Page 108: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/108.jpg)
Actieve rol in de maatschappij
Frankfurter Schule– Marcuse, Horkheimer, Adorno– maatschappelijk engagement– theorie van revolutie
Radical sociology (VS)
“Neutraal” = ten dienste van het status quo
![Page 109: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/109.jpg)
Vandaag: 3 visies op ingrijpen• 1. Fundamenteel onderzoek
Sociologische problemen
Waarom is de kerk vandaag minder aantrekkelijk?
![Page 110: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/110.jpg)
Vandaag: 3 visies op ingrijpen
2. Toegepast onderzoek
Sociale problemenBv. Armoede
beleids-interventie
![Page 111: Les 1 sociologie (versie van vorig jaar)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062307/5579ce1ed8b42a035d8b49c8/html5/thumbnails/111.jpg)
Vandaag: 3 visies op ingrijpen
• 3. Klinische sociologie– Gericht op concrete interventie in individuele
cases
Echtscheiding en kinderen?
Kinderen ‘lijden’ niet indien: - contact beide ouders - goede relatie met beiden- geen loyaliteitsconflicten co-ouderschap
Op basis hiervan: counseling