les 10 - die keure...uit wablieft vader van ‘@’ is gestorven de amerikaan raymond tomlinson is...

Les 10

Hoe kom jij aan die groene vingers ?Dat komt door oma en opa. Af en toe mocht ik helpen planten,

zaaien of oogsten. Ik vond het fijn om rond te neuzen in hun

tuin. En toen dacht ik: ik begin zelf een groentetuin!

Wat had je nodig voordat je kon beginnen?

Papa gaf me een stukje van de tuin. Een hark, een schop en

ander materiaal mag ik van hem gebruiken. Op de markt kochten

we zaad- en plantgoed. En toen begon ik te planten en te zaaien.

Is tuinieren gemakkelijk?Het is soms moeilijk. Ik leer nog

veel van oma en opa.

Ik lees tuinboeken uit de bieb.

En ik kijk op tv naar programma’s over de tuin.

Op die manier krijg ik leuke tips.

Voel je je altijd vrolijk in je tuintje?Nee hoor! Mijn selder is

helemaal kapot door een

hagelbui. En ik kreeg al

bezoek van rupsen en

slakken. Die vonden de sla

heel lekker.

Waarom is tuinieren een leuke hobby?Ik vind het fijn om buiten bezig te zijn.

En het is gemakkelijk dat ik mijn hobby thuis kan doen.

Het is leuk om groenten te zien groeien.

Maar het leukste is mijn eigen groenten opeten.

Soms moet ik met een spade de aarde omspitten om het

onkruid weg te werken.

De hark lijkt wel een kam. Maar ik gebruik hem niet voor mijn haar. Wel om de grond fijn te verdelen voor ik ga zaaien.

Groente- en fruitafval doen we in een compostbak. Ook bladeren gooien we daar in. Na een tijd wordt dat afval een soort mest. Dat is voedsel voor mijn plantjes.

?

Les 10 Ik kan informatie uit mijn tekst met mijn klasgenoten delen.

17

Verrekijker_Taal_2_Werkkatern_Kijker_7.indd 17Verrekijker_Taal_2_Werkkatern_Kijker_7.indd 17 22/11/19 10:1922/11/19 10:19

Les 10

Werd je als drummer geboren?

Nee, dat niet! Als kleuter drumde ik wel al veel.

Niet op een drumstel. Wel op de tafel. Nu doe ik dat

ook nog. Als ik een ritme kan kloppen, voel ik me goed.

En op een dag besliste je om drummer te worden?

Ik mocht naar de muziekschool en mocht een instrument kiezen. Ik twijfelde niet en

koos voor drummen. De leraar zag dat ik er heel veel plezier aan beleefde en dat ik

talent had.

Is drummen er zomaar wat op los slaan?

Helemaal niet! In het begin was het kei-moeilijk. Ik moest oefenen, oefenen en

oefenen. De leraar leert ons alles stap voor stap aan. Ik moet niet meer zoveel

nadenken bij wat ik doe. Ik ga één uur per week naar de muziekschool.

En thuis oefen ik elke dag een kwartier.

Worden je ouders of je broer niet knettergek ?

Mijn papa vindt mijn muziek mooi. Mijn mama en mijn

broer houden er ook wel van. Ik houd wel rekening met

de buren. Mijn raam en mijn gordijnen moeten dicht als

ik speel. En ik drum niet na negen uur ’s avonds en ook

niet ’s morgens vroeg.

Wil je muzikant worden?

Op school treed ik soms op. Samen met een vriend die

gitaar speelt. Later wil ik graag een groepje vormen.

We kunnen dan oefenen in onze garage. Ik hoop dat we

veel gevraagd worden op festivals!

Ik houd de drumstokken losjes in mijn hand. En ik sla vanuit mijn polsen.

Op deze bladen staat de muziek die ik moet spelen. Om muziek te kunnen lezen, volg ik ook les. 'Notenleer' heet dat.

Het drumstel bestaat uit trommels en bekkens. Elke trommel en elk bekken hebben een andere klank. Soms zijn er twee bekkens op elkaar. Die kan ik open en dicht laten gaan.

?

Les 10 uit Lees je slim - Hobby's - Wat ik het liefste doe I, Moniek Vermeulen, De Eenhoorn © 201518


Les 10

Wat hebben ze ervoor nodig?

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

Waarom is het een leuke hobby?

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

Wat is er minder leuk aan?

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

Wat vond jij het leukste

uit de tekst?

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

1 Bespreek de twee teksten en vul samen de tabel aan.

2 Wat betekenen de woorden waar een ? bij staat? Bespreek samen.

rekening houden met aan iemand anders denkenrondneuzen rondkijkenhet talent iets waar je heel goed in bent

19


_______________________________

____________________________________

In Calais (Frankrijk) vind je de Kanaaltunnel. Die gaat onder de zee naar Folkestone (Groot-Brittannië, GB). Elke dag proberen vluchtelingen de tunnel binnen te dringen. Ze willen naar GB. De vluchtelingen komen uit landen als Syrië en Somalië. Ze zijn gevlucht voor de oorlog. Of omdat ze in hun land geen werk vinden. Ze denken dat de regels in Groot-Brittannië minder streng zijn dan in andere Europese landen. Ze hopen dat ze er mogen blijven. De leiders van GB en Frankrijk zoeken naar een oplossing.

uit Klapkrant

Place de la République in Parijs staat vol schoenen

De honderden paren symboliseren alle mensen die vandaag wilden opstappen voor het klimaat, maar dat niet kunnen. De grote manifestatie werd immers verboden na de aanslagen in Parijs twee weken voordien. Klimaatactivisten hebben ook opgeroepen om straks in Parijs een mensenketting te vormen, langs het parcours

dat de manifestanten hadden willen volgen.

POLITIEK

1 Dit is een moeilijk stuk. Ik herlees het trager, zoek de moeilijke woorden op en probeer het na te vertellen.

2 Waarover gaat dit artikel? Bedenk een passende titel. Een titel is kort en krachtig.

5 Het woord ‘immers’ helpt me om te weten of dit een oorzaak of gevolg is. Ik denk dat het hier een __________________________ is.

4 ‘Symboliseren’ is een moeilijk woord. Welk woord zie ik daarin dat ik ken? ________________________

6 ‘Manifestanten’ is een moeilijk woord. Kan ik de betekenis afleiden door een stukje terug te lezen?

3 De titel maakt me

nieuwsgierig. Ik

vraag me af ...

zoomt in op wereldnieuws

Noord-Koreaanse rakettest misluktNoord-Korea heeft woensdagmorgen opnieuw geprobeerd een raket te lanceren, maar volgens het Zuid-Koreaanse ministerie van Defensie is die poging mislukt. Noord-Korea deed dit jaar al vier mislukte pogingen om de middellange afstandsraket te lanceren. Een vorige poging werd geschorst omwille van het slechte weer. De raket heeft een bereik tussen de 2.500 en 4.000 kilometer en kan daarmee Zuid-Korea, Japan en zelfs het eiland Guam, waar een Amerikaanse basis gelegen is, bereiken. De VN-Veiligheidsraad verbiedt Noord-Korea nochtans raketten te gebruiken. Toch schieten ze regelmatig korteafstandsraketten af die in de Japanse Zee terechtkomen.

Fot

o: R

EU

TE

RS

Naam: ______________________________________

Fot

o: A

FP


NATUUR EN MILEU

Wetenschappers eisen beperking van de broeikasgassen

Meer dan 300 Belgische wetenschappers eisen dat beleidsmakers wereldwijd onmiddellijk in actie schieten om de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Met een open brief trekken ze aan de alarmbel. Anders zullen de gevolgen rampzalig zijn, klinkt het.

‘Wij zijn als mens verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde en als we daar niets aan doen, zijn de gevolgen dramatisch.’ Dat is de centrale boodschap van de open brief die meer dan 300 Belgische wetenschappers schreven aan beleidsmakers over de hele wereld.

De wetenschappers willen dat politici maatregelen nemen om de temperatuur van de aarde niet verder dan 2 graden te laten oplopen. Om te vermijden dat het zo ver komt, moet de uitstoot van broeikasgassen dringend beperkt worden, zeggen ze.

Klimaattop in Parijs

De wetenschappers publiceren de open brief naar aanleiding van de klimaattop die eind november plaatsvindt in Parijs. Daar komen leiders van meer dan 190 landen samen om een beleid uit te stippelen tegen de klimaatopwarming. Momenteel warmt de aarde op met

gemiddeld 4 °C. De doelstelling van de klimaatconferentie in Parijs is om de opwarming te beperken tot 1,5 à 2 °C.

Dramatische gevolgen

De Leuvense professor Nicole van Lipzig, één van de initiatiefnemers van de open brief: ‘We moeten absoluut vermijden dat de aarde gemiddeld met 4 °C blijft stijgen. Aan dit tempo zullen bijgevolg verschillende diersoorten uitsterven en dat zal een dramatische impact hebben op onze voedselketen. Heel veel dingen die wij vandaag als vanzelfsprekend beschouwen, zullen dat niet meer zijn.’

Ook in België zullen we dat voelen. Volgens Van Lipzig zal er een stijging zijn van het zeeniveau, intensere hittegolven en ook onze biodiversiteit zal lijden.

Om de temperatuur niet verder dan 2 graden te laten oplopen, mogen we tegen het einde van deze eeuw geen broeikasgassen meer uitstoten. Dat kan onder meer door over te schakelen naar hernieuwbare energie en veel minder energie te gebruiken, zo zeggen de wetenschappers. En liefst zo snel mogelijk. Want hoe langer men wacht, hoe groter de risico’s zullen zijn voor mens en milieu, luidt het.

7 Doorstreep: dit is de mening van de journalist / van anderen? Ik omkring de woorden waaraan ik dit zie.

8 Sommige woorden vertellen duidelijk dat het een gevolg is. Ik omkring zo’n woord in deze zin.

11 Een krantenkop trekt

de aandacht en vertelt

waarover het artikel

gaat. Ik bedenk een

kop voor dit artikel.

9 Dit is de mening van

__________________. Ik zie dit aan het woord

___________________.

___________________________________________________________________

Onze stranden raken erg vervuild met plastic. Dat ontdekten onderzoekers uit Gent. Het zijn vooral kleine korrels plastic. Die komen zelfs in onze voeding terecht.

De kleine korrels heten ‘microplastics’. Ze komen los uit verpakkingen, maar zitten ook vaak in tandpasta en producten voor de huid.

Daardoor komen de korrels terecht in riolen, in rivieren en bijgevolg in zee. De korrels spoelen dan aan op stranden of worden

opgegeten door vissen en schaaldieren zoals mosselen. Zo komen ze in onze voeding terecht. Daardoor kunnen mensen en dieren

ziek worden. Volgens de onderzoekers doen bedrijven die water zuiveren hun werk niet goed. Ze zouden maar de helft van het afval

uit het water halen. In andere landen is dat meer dan 90%. Het

bedrijf Aquafin noemt die uitleg fout. Volgens het bedrijf vroeg de

overheid nooit om microplastics tegen te houden.

2

12 Sommige woorden vertellen wat een gevolg is. Ik omkring ze en markeer het gevolg.

10 ‘Biodiversiteit’ is een

moeilijk woord. Welk woord

zie ik daarin dat ik ken?

______________________


MEDIA

15 Kopjes trekken de

aandacht van de lezer

naar een volgend stuk.

Ik schrijf hier zelf een

kopje dat de lezer

aanzet om verder te

lezen.14 Bij een artikel staat vaak een inleiding of

samenvatting. Ik schrijf op de lijnen zelf de hoofdgedachte van het artikel neer.

EU wil geen Facebook onder 16 jaar

Jongeren onder 16 jaar mogen niet meer zomaar op sociale netwerken als Facebook, Twitter of Instagram. Ze hebben toelating nodig van hun ouders. Dat besliste het Europese Parlement bij wet. Die wet start in 2018. De nieuwe regel moet kinderen en jongeren beschermen tegen misbruiken op internet. Nu laten bedrijven van internet kinderen vanaf 13 jaar toe op sociale netwerken. Er is amper controle op die leeftijd. De nieuwe wet krijgt in België veel kritiek.

uit Wablieft

Vader van ‘@’ is gestorven

De Amerikaan Raymond Tomlinson is gestorven. Hij was 74 jaar. Tomlinson veranderde de wereld grondig. Jarenlang ontwikkelde hij mogelijkheden voor de computer. Hij bouwde mee aan het internet. Tomlinson vond in 1971 de e-mail uit. Dat is een tekstbericht tussen twee computers. Die waren toen verbonden aan Arpanet. Dat netwerk was een voorloper van internet. Voor adressen van computers gebruikte Tomlinson voor het eerst het teken ‘@’. Wij spreken dan van ‘at’ of ‘apenstaartje’. De uitvinder besefte wat hij deed. Alleen wist hij niet dat miljarden mensen zijn ‘@’ zouden gebruiken.

uit Wablieft

16 Ik schrijf hier

ook een kopje.

3

Toeristen boos op Star Wars

_________________________________

_________________________________

_________________________________

_________________________________

BoosZeven jaar geleden lokte de burgemeester van Dubrovnik makers van de tv-serie en film ‘Game Of Thrones’ naar zijn stad.

Ook voor de nieuwe film van Star Wars zijn er opnames in Dubrovnik. Dat maakt toeristen nu boos. Toeristen willen namelijk de delen van de stad bezoeken die ze op tv zien. Maar door de opnames van Star Wars kon dat niet. Voor de opnames zijn delen van de stad afgezet.

_________________________________

Er komen nu ook te veel toeristen naar Dubrovnik. In de zomer kun je er bijna geen vrije kamer meer vinden. En nieuwe hotels bouwen is moeilijk. Het oude centrum van de stad is beschermd.

_________________________________

Nu klinkt er kritiek op de strategie van de burgemeester. Komen er nog meer opnames in Dubrovnik? Dat is niet zeker. ‘Genoeg is genoeg’, aldus een lid van de gemeenteraad.

13 Ik vraag me af welke argumenten de EU hiervoor heeft. Ik zoek en onderstreep ze in de tekst.

17 Dit is de mening van

____________________________

____________________________. Ik zie dit aan het woord

__________________________.


Les 514

1 Kies eerst een thema waarrond je wilt werken: orkanen of tsunami’s. Lees vervolgens de korte inhoud van de vijf teksten bij dat thema.

Les 5 Ik kan leesstrategieën gebruiken: voorspellen waarover de tekst gaat, voorkennis oproepen, de betekenis van een woord opzoeken en stukjes tekst samenvatten.

Wat is het verschil tussen

een orkaan en een tyfoon?

Elk jaar komen ze in het nieuws: zware

stormen die gepaard gaan met reusachtige

windsnelheden en ontzettend harde regen.

Ze woeden in tropische streken en kunnen

veel schade aanrichten: vernielde wegen en

bruggen, ondergelopen straten. Soms heten die

superstormen ‘orkanen’, soms ‘tyfoons’.

Wat is het verschil tussen de twee?

1

Hoe ontstaat een orkaan?

Een orkaan ontwikkelt zich als gevolg van de jaarlijkse opwarming van het zeewater tijdens de zomer. In gebieden waar het zeewater een temperatuur van 26,5° Celsius of meer bereikt, is de kans groot dat er zich een orkaan vormt. Dat gebeurt niet overal op hetzelfde tijdstip.

2

Waarom megaorkanen niet te stoppen zijn


Les 5 15

Waarom krijgen orkanen namen?

Orkanen krijgen altijd een naam: Katrina, Andrew, Isabel, Mitch … De naam van de eerste orkaan van het jaar begint met de letter A, de tweede met de letter B en zo verder. Na een jongensnaam volgt een meisjesnaam. Na Ivan was bijvoorbeeld Jeanne aan de beurt. Het is handig voor wetenschappers als orkanen een naam hebben.

4

Wat is de topsnelheid van een orkaan?

Een orkaan is een storm met een minimumwindsnelheid

van 117 kilometer per uur. Dat komt overeen met

windkracht 12 op de schaal van Beaufort. Windkracht

12 heet ook ‘orkaankracht’. Wetenschappers

ontwikkelden een schaal met vijf klassen om de kracht

van een orkaan te bepalen.

3

Kun je een orkaan voorspellen?

Orkanen komen het vaakst voor tijdens de warme maanden van het jaar. Logisch want het zeewater is dan namelijk het warmst. Die maanden noemen we het orkaanseizoen. Zelfs tijdens het orkaanseizoen is het onmogelijk te voorspellen op welke dag zich een orkaan zal vormen. Meteorologen verzamelen gegevens van weersatellieten. Die houden de vorming van wolken, temperatuurverschillen en windsnelheden in het oog. En dan komen ‘orkaanjagers’ in beeld!

5


les 10 - die keure...uit wablieft vader van ‘@’ is gestorven de amerikaan raymond tomlinson is...

Documents