letonya Ülke raporu 2015 - konya ticaret odası · 2017-08-25 · letonya Ülke raporu kto dış...

LETONYA ÜLKE

RAPORU

Dış Ticaret Servisi Haziran 2015

LETONYA ÜLKE RAPORU

KTO Dış Ticaret Servisi 1

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL BİLGİLER

1. Ülke Kimliği ........................................................................................................................... 3

1.1. Genel Bilgiler ...................................................................................................................... 4

1.1.1. Coğrafi Konum .......................................................................................................... 4

1.1.2. Siyasi ve İdari Yapı ................................................................................................... 4

1.1.3. Nüfus ve İşgücü Yapısı ............................................................................................. 4

1.2. Genel Ekonomik Durum ..................................................................................................... 5

1.2.1. Ekonomik Yapı ......................................................................................................... 5

İKİNCİ BÖLÜM

SEKTÖRLER

2.1. Sektörler .............................................................................................................................. 6

2.1.1. Tarım ve Hayvancılık ................................................................................................ 6

2.1.2. Sanayi ........................................................................................................................ 6

2.1.3. Ormancılık ................................................................................................................. 7

2.1.4. Turizm ....................................................................................................................... 7

2.1.5. Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı ............................................................... 7

2.1.6. Enerji ......................................................................................................................... 8

2.1.7. Bankacılık ................................................................................................................. 8

2.1.8. Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhracat Potansiyelimiz………………………………8

2.1.9. Tarım ve Gıda Ürünleri İhracat Potansiyelimiz………………………………...…11

ÜÇÜNÇÜ BÖLÜM

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR

3.1. Doğrudan Yabancı Yatırımlar ........................................................................................... 13

3.1.1. Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü ........................................................... 13

3.1.2. Ülkede İş Kurma Mevzuatı ..................................................................................... 14



DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

DIŞ TİCARET

4.1. Dış Ticaret ......................................................................................................................... 14

4.1.1. Genel Durum ........................................................................................................... 14

4.1.2. Ülkenin Dış Ticareti ................................................................................................ 14

4.1.3. İhracatında Başlıca Ürünler ..................................................................................... 15

4.1.4. İthalatında Başlıca Ürünler ..................................................................................... 16

4.1.5. Başlıca Ülkeler İtibari İle İhracatı ........................................................................... 17

4.1.6. Başlıca Ülkeler İtibari İle İthalatı ............................................................................ 18

BEŞİNCİ BÖLÜM

TÜRKİYE İLE TİCARET

5.1. Türkiye İle Ticaret ............................................................................................................. 19

5.1.1. Genel Durum ........................................................................................................... 19

5.1.2. Türkiye – Letonya Dış Ticaret Değerleri ................................................................ 20

5.1.3. Türkiye’nin Fasıllar Bazında Letonya’ya İhracatı .................................................. 20

5.1.4 Türkiye’nin Fasıllar Bazında Letonya’dan İthalatı .................................................. 22

5.1.5. İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller .......................................................... 24

5.1.6. Türkiye-Letonya Yatırım İlişkileri .......................................................................... 25

5.1.7. İki Ülke Arasındaki Müteahhitlik İlişkileri. ............................................................ 25

5.1.8. İş Adamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar……………………..…26

ALTINCI BÖLÜM

KONYA İLE TİCARET

6.1. Konya İle Ticaret ............................................................................................................... 27

6.1.1. Konya’nın 2014 Yılında Letonya’ya Yapmış Olduğu İhracat Kalemleri ............... 27

6.1.2. Konya’nın 2014 Yılında Letonya’dan Yapmış Olduğu İthalat Kalemleri .............. 27

6.1.3.Türkiye’nin ve Konya’nın Letonya’ya Yıllara Göre İhracat-İthalat Rakamları ...... 28



BİRİNCİ BÖLÜM

LETONYA HAKKINDA GENEL BİLGİLER

1. ÜLKE KİMLİĞİ

Resmi Adı: Letonya Cumhuriyeti

Yönetim Biçimi: Parlamenter Cumhuriyet

Devlet Başkanı: Valdis Zatlers

Başbakan: Laimdota Straujuma

Cumhurbaşkanı: Andris Bērziņš

Başkent: Riga

Nüfusu: 2.210.000

Nüfusun etnik dağılımı: Letonyalı %56.5, Rus %30.4, Beyaz Rus %4.3, Ukraynalı %2.8, Polonyalı %2.6, diğer %3.4

Yüzölçümü: 64.589 km2

Diller: Letonyaca (resmi), Litvanyaca, Rusça

Din: Lutherciler, Roma Katolikleri, Rus Ortodoksları

Para Birimi: Letonya Latı (LVL)



1.1. GENEL BİLGİLER

1.1.1. Coğrafi Konum:

Baltık Cumhuriyetleri arasında 2. en küçük ülke olan Letonya’nın yüzölçümü 64,589 km2 dir. Avrupa’nın kuzeydoğu kesiminde, Baltık Denizi ve Riga Körfezi kıyılarında yer alır. Kuzeyde Estonya, doğuda Rusya, güneyde Litvanya ile çevrilidir. Ülke verimli ovalar ve orta yükseklikte tepeler barındırır ve arazinin büyük kısmı deniz seviyesinin 100 metreden daha az üstündedir. Geniş bir akarsu ağına sahip olan Letonya’nın % 44’ü ormanlarla kaplıdır. Letonya'nın politik, ekonomik ve kültürel merkezi, nüfusun üçte birinden fazlasının yaşadığı ve çalıştığı Riga'dır. 1201'de kurulan, Hansa Birliği mensubu olan bu şehir Avrupa'nın en eski ortaçağ şehirlerinden biri olup UNESCO tarafından dünyanın en önemli kültürel ve doğal alanları listesine alınmıştır.

1.1.2. Siyasi ve İdari Yapı:

I. Dünya Savaşına kadar Rusya'nın egemenliğinde yaşayan Letonya, Kasım 1918 tarihinde bağımsızlığını ilan etti. 1944 yılında kurulan Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1990’lı yıllarda Sovyetler Birliği’nin parçalanmasına kadar bir Sovyet Cumhuriyeti olarak kaldı. 21 Ağustos 1991 tarihinde SSCB'den bağımsızlığını ilan etti ve 2004 yılında Avrupa Birliği ile NATO'ya üye kabul edildi.

Ülke parlamento tarafından 4 yılda bir seçilen Cumhurbaşkanı ile bir başbakan tarafından yönetilen bir cumhuriyettir. Siyasi otoritenin başı olan Cumhurbaşkanı’nın görev süresi dört yıldır. Cumhurbaşkanı Andris Berzins, 8 Temmuz 2011 tarihinden itibaren anılan görevi yürütmektedir. Letonya kanunlarına göre, Cumhurbaşkanı, 100 üyeli Parlamento'da yapılan gizli oylama sonucu en az 51 olumlu oyla seçilir.

Letonya Anayasası uyarınca, 100 üyeden oluşan Parlamento için seçimler, genel, eşit, doğrudan ve gizli oy kullanımı ile nispi temsil temeline dayanmaktadır.

1.1.3. Nüfus ve İşgücü Yapısı

Letonya’nın toplam nüfusu 1991 yılındaki bağımsızlığın ilanından beri % 16 oranında azalmıştır. Nüfusun 2011–15 yılları arasında % 0,7 gerilemesi beklenmektedir.

Ülkenin ortalama yaş ömrü 76.4’tür. Bu oran erkekler için 73.1 yıl iken, bayanlarda 79.9 yıldır. Nüfusun yaşlara göre dağılımı, %13.5 – 14 yaş altı, %69.5’i 15-64 yaş arası ve %16.9’u – 65 yaş üzeridir.



1.2. GENEL EKONOMİK DURUM 1.2.1. Ekonomik Yapı:

Letonya, 1991’de bağımsızlığını kazandıktan sonra pazar ekonomisine geçmiştir. Ekonomiye büyük ölçüde özel sektör hakimdir. Ülke Maastricht kriterlerini 2012 itibariyle karşılayarak, 2014’te Eurozone’a katılmıştır.

AB üyesi olan Letonya 2012 yılı itibariyle ve 28.8 milyar ABD Doları GSYİH ile dünyada 92., Avrupa’nın 29. ülkesi olmuştur. GSYİH’nın 2016 yılında 33,1 milyar ABD Doları olması beklenmektedir.

2012 yılında büyüme beklentisi % 5’in üzerinde gerçekleşirken, 2014-2018 yılları arası için bu oranın yıllık ortalama % 4.5 civarında gerçekleşmesi öngörülmektedir.

Ülkede işsizlik oranı 2012 yılı itibariyle % 13 iken 2016’da % 9,7 olması beklenmektedir. Genç yetişkinler arasında işsizlik oranı ise % 35 civarındadır.

Doğrudan yabancı yatırımlar ekonomik kalkınmada önemli rol oynamaktadır. Hükümet yatırımcıyı teşvik edecek önlemler almaya devam etmekte, bu bağlamda iş kurmaya ilişkin bürokratik işlemler azaltılmakta, yatırım ve vergi mevzuatı gözden geçirilmekte, ayrıca AB pazarına bütünleşmeyi sağlayacak önlemler alınmaktadır.

Hükümet, ekonomik krizden çıkış stratejisini, “dış krediyle beslenen ithalata dayalı büyüme” yerine, 2010 yılından itibaren “ihracata dayalı büyümeye” dayandırmaktadır. Ekonomi politikasında ekonominin sağlam temellere oturtulması (sürdürülebilir kılınması) ve sınai üretimin büyümenin itici gücüne dönüştürülmesi hedeflenmektedir. İş geliştirme ve kalkınma konularında şu ana kadar 20 programın desteklendiğini, bu amaçla 2013 yılına kadar toplam 582 milyon Lats kaynak ayrıldığını, özel sektörün de desteğiyle yenilişim, finansal araçlar, girişimciliğin desteklenmesi, enerji tüketiminde verimlilik ve turizm konularına destek sağlanacağı açıklanmıştır.

Hükümetin 2014’ü Euro para birimine geçiş yılı olarak belirlemesi nedeniyle daha sıkı bir maliye politikası uygulanmasının zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Çift haneli işsizlik oranın düşürülmesi Hükümetin öncelikleri arasında yer almaktadır.



İKİNCİ BÖLÜM

SEKTÖRLER

2.1. SEKTÖRLER 2.1.1. Tarım ve Hayvancılık:

Letonya’nın GSYİH’nin % 4’ü tarım sektörü tarafından oluşturulmaktadır. Toplam işgücünün de yaklaşık % 8’ini bu sektör istihdam etmektedir. Letonya’da tarımda istihdam edilen nüfusun ve tarımın GSYİH’nin içindeki payının yıllar içinde azalma göstermesine karşın, son yıllarda birçok modernizasyon gerçekleştirilmiş ve verimlilik artmıştır.

Letonya’nın 2004’te Avrupa Birliği’ne üye olmasıyla, tarım sektöründe hızlı bir liberalleşme görülmüş ve Avrupa Birliği çerçevesinde elde edilen yardım programları artmıştır. Letonyalı çiftçiler Avrupa Birliği ülkeleri arasında en düşük alan bazlı ödeme almakta olup, söz konusu ödemelerin 2013’ten sonraki döneme ilişkin artırılmasına yönelik Letonya Tarım Bakanlığı’nın girişimleri bulunmaktadır.

Tarım alanlarının temelini aile çiftlikleri oluşturmakta ve geleneksel üretim metotları kullanılmaktadır. Letonya’da tarımsal işletmeler genellikle yerel kuruluşlar olup, ancak domuz üretiminde Danimarka kökenli işletmelerin yoğunluğu dikkat çekmekte ve çok az sayıda küçük ölçekli özel işletme bulunmaktadır.

Ülke verimli topraklardan oluştuğundan tarım ve ormancılık önemli üretim sektörlerine girdi sağlamaktadır. Gıda işleme ve kereste bunların başında gelmektedir.

Buğday en önemli tarım ürünü konumunda bulunmakta olup, arpa, yulaf ve çavdar da önemli miktarlarda üretilmektedir. Buna bağlı olarak, un ve unlu mamuller sanayi gelişmiş ve ülkenin tarım ve gıda ihracatının yaklaşık dörtte birini oluşturmaktadır. Son yıllarda tüketici taleplerine paralel olarak organik unlu mamul üretimi de başlamıştır. Litvanya ile süt ürünleri üretiminde rakip konumunda bulunan Letonya, işlenmiş süt ürünlerinin üretilmesi konusunda işletmeler bazında çeşitli çalışmalar gerçekleştirmektedir.

Letonya’da yabancıların tarımsal arazi ve orman alımı ile kısıtlamalar mevcut olup, söz konusu kısıtlamaların 1 Mayıs 2014 itibariyle kaldırılması öngörülmekte, bu tarihten itibaren ülkeye yabancı sermaye girişinde artış olması beklenmektedir.

2.1.2. Sanayi:

GSYİH’nın yaklaşık % 22’sini oluşturan imalat sanayi, toplam işgücünün de yaklaşık % 13’ünü istihdam etmektedir.

Sanayi sektörü ağırlıklı olarak kimyasallar, petrokimyasallar, metal işleme ve makine gibi ağır sanayi kollarından oluşmaktadır.



Kriz sonu itibariyle ülkede bazı makroekonomik göstergelerde iyileşmeler başlamıştır. Bunların başında imalat sektörü gelmektedir. Ağaç işleme, kimya sanayisi, metal işleme, kağıt, basım ve yayım sektörlerinde kısmi canlanmalar söz konusudur.

Önümüzdeki dönemde imalat sektöründe güçlendirilmesi hedeflenen alanlar ise ağaç işleme, kimya sanayisi, metal işleri ve kağıt işleme; hizmet sektöründe ise, enformasyon ve iletişim teknolojileri, taşımacılık, lojistik ve turizmdir.

2.1.3. Ormancılık:

Letonya ekonomisi için orman ürünleri stratejik öneme sahiptir. Ülkenin yaklaşık % 50’iye yakını ormanlarla kaplıdır ve AB’nin en çok ormanlık alana sahip ülkelerinden birisidir. Orman alanlarının hacmi 70 yılda 3.6 kat artarak 631.000.000 m3’e ulaşmıştır. Ormanların % 50’si devlet kontrolündedir.

Ormancılık GSYİH’nın yaklaşık % 5’ini oluşturmakta, bu sektörde kayıtlı tüm şirketlerin % 8’i ve işgücünün ise % 5’i istihdam edilmektedir.

Yıllık üretim değeri yaklaşık 1 milyar Avro civarındadır. Ülkede yıllık işlenen kereste hacmi 10-11 milyon metreküp arasındadır. Bunun % 62’si devlet ve % 38’i ise özel sektör tarafından işlenmektedir.

2.1.4. Turizm:

Kapladığı alan itibariyle küçük bir ülke olan Letonya, önemli turizm potansiyeline sahiptir. Ortaçağ tarihinden kalan kaleler, malikaneler ve saraylar, Baltık Denizi boyunca uzanan yüzlerce km'lik sahili ve sürükleyici coğrafik çeşitliliğiyle ile önemli bir turizm ülkesidir.

Letonya turizm sektörü, son yıllarda AB’de en hızlı büyüyen sektörlerden biri olmuştur. 2011 yılında hizmet verilen yolcu sayısı bir önceki yıla göre % 15 oranında artış göstermiş ve yaklaşık 4.5 milyon kişi tarafından ziyaret edilmiştir. Pazarda konaklama sayısında önemli artışlar olmasına rağmen hala uluslararası zincirlerin varlığına ihtiyaç duyulmaktadır.

2007-2013 yılları arasında AB’nin yapısal fonlarından yararlanma ve doğa turizmi için vergi teşvikleri uygulanmaktadır.

2.1.5. Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı:

Letonya’nın ulaşıma uygun doğal yapısı, AB ile doğu pazarları arasındaki stratejik konumu nedeniyle taşımacılık en önemli sektörlerden birisidir. Sektör son krizden etkilenmesine rağmen, hızlı bir iyileşme beklenmektedir. Letonya’nın coğrafyası ve altyapısı nedeniyle Rusya ve diğer BDT ülkeleriyle yakın ilişkileri bu sektördeki potansiyeli artırmaktadır. Letonya'nın Riga, Ventspils ve Liepaja'daki üç büyük limanı geniş çapta küresel nakliyat ihtiyacını karşılamaktadır. Ventspils Baltık Denizi bölgesindeki en yoğun limanlardan biridir ve kargo devir hızı açısından Avrupa’nın en önemli limanlarındandır.



Letonya telekomünikasyon pazarı tamamen serbesttir. Sabit telefon ve cep telefonunda LMT, Tele2 ve Bite operatörleri pazara hakimdir. Ayrıca telefon kartları gibi özel hizmet sağlayan lisanslı şirket bulunmaktadır. Ülke dünyada 2. en hızlı internet bandına sahiptir.

2.1.6. Enerji:

Letonya’nın enerji ihtiyacı büyük oranda ithalat ile karşılanmaktadır. Kullanılan en önemli yerli enerji kaynakları yakacak olarak odun ve hidro enerjidir. Toplam enerji tüketiminin sadece % 35’i yerli kaynaklardan temin edilmektedir.

Letonya sahip olduğu hidro-elektrik kapasitesi nedeniyle dünyanın en yeşil enerji kullanan ülkelerinden bir tanesidir. Ülke, AB’nin iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak ve ortak bir enerji politikası oluşturmak için aktif olarak çalışmaktadır. AB’nin enerji politikaları doğrultusunda, yenilenebilir enerji tüketimini %7’e çıkarmış ve 2020 yılına kadar % 42’ ye çıkarmayı hedeflemektedir.

Letonya’nın petrol üretimi bulunmamaktadır. Ülkenin petrol talebi tamamıyla ithalat ile karşılanmaktadır. Enerji bağımlılığını azaltmak için daha fazla yerel kaynakları geliştirmeyi hedefleyen Hükümet, hedeflere ulaşmak için hidroelektrik santrallerinin ötesinde rüzgar ve biokütle santrallerine yönelmeyi planlamaktadır. Baltık kıyıları rüzgar parkları için önemli imkanlar sunmaktadır. Ayrıca ülkenin önemli bir kısmının ormanlardan oluşması nedeniyle biokütle kaynaklarının mevcudiyeti yenilenebilir enerji için önemli bir potansiyel oluşturmaktadır.

2.1.7. Bankacılık:

Letonya Bankası, Letonya'nın merkez bankasıdır ve Avrupa Merkez Bankaları Sistemi iştirakçilerinden biridir. AB'ye katılımdan beri Letonya'da 20'den fazla ticari banka faaliyet göstermekte ve her türlü bankacılık hizmetini sunmaktadır. Birçok banka ülke çapında geniş ATM ağı kurmuş olup uluslararası internet ve mobil bankacılık hizmeti sunmaktadır.

2.1.8. Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhracat Potansiyelimiz (Milyon Dolar)

Potansiyel Ürün Türkiye'nin Ülkeye İhracatı (2014)

Ülkeye İhracatımız 2014-3 Aylık Veriler*

Ülkeye İhracatımız 2015-3 Aylık Veriler*

Ülke İthalatında İlk 5 Ülke ve Pazar Payları (%) 2013

İlaçlar 0.030 - - Litvanya(26) İsviçre(13) Polonya(6) Belçika(6) Almanya(6)

Güzellik ve cilt bakımı müstahzarları 0.636 - - Fransa(19) Almanya(16) Polonya(13) Litvanya(11) Rusya(8)



Saç bakım ürünleri 0.043 - - Polonya(25) Hollanda(10) Fransa(10) Rusya(7) İtalya(6)

Vücut deodorantları 0.278 - - Polonya(53) Litvanya(7) İngiltere(7) Almanya(4) Fransa(5)

Plastikten tüpler, borular ve hortumlar

0.582 - - Almanya(23) Estonya(20) Polonya(18) Litvanya(12) İtalya(7)

Plastikten levha, yaprak ve lamlar 0.354 - - Litvanya(25) Almanya(21) Estonya(7) Ukrayna(5) Polonya(6)

Eşya tasıma ambalajı için plastik mamulleri

0.404 - - Litvanya(31) Estonya(25) Polonya(10) Almanya(7) Finlandiya(2)

Kadın/kız çocuk için takım elbise, takım vs.

2 - - İtalya(26) Estonya(18) Almanya(12) Polonya(12) İspanya(7)

Tişörtler, diğer iç giyim eşyası (örme)

5 - - İtalya(18) Almanya(16) Polonya(11) Estonya(7) İspanya(7)

Külotlu, kısa; uzun konçlu çoraplar 0.376 - - İtalya(39) Polonya(19) Litvanya(12) Estonya(7) Çin(6)

Erkek ve erkek çocuk için takım elbiseler

3 - - Estonya(20) Ukrayna(13) Almanya(12) İtalya(9)

Sırlı seramikten duvar karoları 0.103 - - İtalya(36) Polonya(9) İspanya(8) Almanya(7) Estonya(5)



Kıymetli metallerden mücevherci eşyası

47 - - Türkiye(65) Hong Kong(10) İtalya(9) Estonya(4) Almanya(3)

Demir çelik radyatörler 3 - - Polonya(21) Almanya(15) İsveç(14) Türkiye(12) Estonya(7)

Metallerden kapaklar 3 - - Türkiye(21) Litvanya(16) Çin(14) Rusya(16) İtalya(8)

Merkezi ısıtma sistemleri (buhar kazanları hariç)

6 - - Almanya(31) Türkiye(20) Çek Cum.(11) Litvanya(11) Portekiz(10)

Sıvılar için pompalar 0.848 - - Almanya(25) İtalya(11) İsveç(6) Litvanya(5) Çin(5)

Hava-vakum pompası, hava/gaz kompresörü

0.914 - - Almanya(22) Litvanya(8) Çek Cum.(6) Polonya(6) Estonya(5)

Buzdolabı-dondurucu 0.651 - - Polonya(10) İsveç(9) Almanya(11) Litvanya(7) Avusturya(7)

Bulaşık makineleri 0.805 - - Almanya(15) İtalya(18) İngiltere(18) Finlandiya(7) İsveç(7)

Kaldırma, yükleme, boşaltma makine ve cihazları

0.582 - - Almanya(32) İsveç(18) İngiltere(8) Finlandiya(6)

Çamaşır makineleri 0.467 - - Polonya(25) Çin(10) İsveç(5) Almanya(2)



2.1.9. Tarım ve Gıda Ürünleri İhracat Potansiyelimiz

Potansiyel Ürün Türkiye'nin Ülkeye İhracatı (2014)

Türkiye'nin Ülkeye İhracatı 2014-3 Aylık Veriler*

Türkiye'nin Ülkeye İhracatı 2015-3 Aylık Veriler*

Ülke İthalatında İlk 5 Ülke ve Pazar Payları (%) 2013

Domates 0.232 - - Hollanda(44) İspanya(44) Litvanya(7) Belçika(1) Polonya(1)

T. Hıyarlar ve kornişonlar 0.119 - - İspanya(55) Litvanya(23) Hollanda(7) Estonya(6) Polonya(2)

Tatlı Biber 0.214 - - Hollanda(41) İspanya(21) Litvanya(17) Polonya(9) İtalya(4) Türkiye (2)

Narenciye 2 - - İspanya(46) Litvanya(16) Hollanda(13) Mısır (10) Türkiye (6)

T. Üzüm 2 - - Özbekistan(31) İtalya(20) Litvanya(17) Hollanda(14) Türkiye(4)

T. Elma, armut ve ayva 0.010 - - Hollanda(35) İtalya(19) Polonya(25) Belçika(7) Litvanya (6)

T. Kayısı 0.073 - - İspanya(42) İtalya(17) Litvanya(11) Hollanda(9) Yunanistan(6)



Şekerli mamuller 0.378 - - Litvanya(30) Polonya(23) Almanya(10) Finlandiya(7) İtalya(5)

Çikolatalı mamuller 0.194 - - Litvanya(41) Almanya(17) Polonya(15) İtalya(4) Belçika (4)

Tatlı Bisküvi 0.116 - - Litvanya(33) Estonya(15) Polonya(14) Almanya(8) İtalya(5)

Hıyarlar ve kornişonlar (konserve edilmiş)

1 - - Polonya(34) Almanya(18) Türkiye(17) Litvanya(10) Vietnam(4)

Hayvan yemleri 0.023 - - Litvanya(24) Polonya(15) Almanya(11) Hollanda (9) Fransa (7)



ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR

3.1. DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR

3.1.1. Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü:

2004’te AB’ye üye olmasının ardından, Letonya önemli bir yabancı yatırım merkezi haline gelmiştir. Yatırımcılar, özel sektörde inşaat, otelcilik, lokantacılık, emlakçılık, bankacılık, eğitim ve sağlık alanlarına ilgi göstermişlerdir. Yatırımlardaki artışlar, uygun koşullarda dış kaynaklı kredilerin varlığı ve AB üyeliğinin getirdiği istikrar beklentisinden kaynaklanmıştır.

2000 yılında yıllık 413 milyon dolar olan doğrudan yabancı sermaye yatırımları yıllar itibarıyla yükseliş göstermiş olup, 2007 yılında 2.3 milyar dolar ile en yüksek seviyesine yükselmiştir. Yaşanan kriz nedeniyle yabancı sermaye yatırımlarında da çok önemli düşüşler yaşanmıştır. 2010 yılı 2. dönemi itibariyle doğrudan yabancı sermaye yatırımları yeniden hız kazanmış ve 2014 yılında yıllık yatırım miktarı yaklaşık 1 milyar doların üzerine çıkmıştır.

Yabancı yatırımların gerçekleştiği başlıca sektörler finansal aracı kurumlar, toptancılık ve perakende sektörü, gayrimenkul ve imalat sanayidir. İmalat sanayinde en fazla yatırım yapılan alanlar ise metal dışı ürünler, ağaç isleme ve gıda sektörleridir.

Yabancı yatırımların %80’i AB ülkeleri kaynaklıdır. İlk sırada, İsveç, Hollanda, Güney Kıbrıs, Rusya Federasyonu ve Litvanya bulunmaktadır.

Yabancı Yatırımlar

Kaynak: Economist Intelligence Unit a EIU tahmini b EIU projeksiyonu

Veriler 2011a 2012a 2013a 2014b 2015b 2016b 2017b 2018b

Ülkeye giren DYY 1.502,30 1.076,30 880,8 1.300 1.600 1.650 1.700 1.700

Ülkeye giren DYY ( % GSYİH)

5,3 3,8 2,8 3,8 4,6 4,4 4,2 3,9

Ülkeye giren DYY (Gayrisafi sabit sermaye yatırımlarındaki payı, %)

24,9 16,6 13,5 18,4 21,7 20,6 19,2 17,6

Ülkeden çıkan DYY

-106,9 -161,5 -412,3 -300 -260 -280 -280 -280

Net DYY 1.395,40 914,8 468,5 1.000,00 1.340,00 1.370,00 1.420,00 1.420,00

DYY stoğu 13.073 14.497 16.621c 17.921 19.521 21.171 22.871 24.571

Kişi başına DYY stoğu ($)

6.316 7.037 8.119c 8.807 9.650 10.527 11.437 12.355



DYY stoğu (% GSYİH)

46,2 51,1 53,7c 53 56,4 56,9 55,9 56

Ülkeye giren DYY açısından dünyadaki payı (%)

0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1

DYY stoğu açısından dünyadaki payı (%)

0,1 0,1 0,1c 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1

3.1.2. Ülkede İş Kurma Mevzuatı

Letonya’da çeşitli iş kurma imkanları mevcuttur. En yaygın olan yöntem mevcut bir işletmenin satın alınmasıdır. Yabancı işletmelerin Letonya’da şirket ortaklığına gitmesi veya yabancı firma temsilciliği açması da mümkündür. İş kurma işlemleri avukatlar yoluyla yapılmakta olup, muhatap yerel makam Ticari İşletme Kayıt İdaresidir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

DIŞ TİCARET

4.1. DIŞ TİCARET 4.1.1. Genel Durum:

Letonya’nın dış ticareti bir önceki yıla göre yaklaşık % 21 oranında artmış ve 2013 yılında 35 milyar dolar olmuştur. 2013 yılında ihracat 16 milyar dolar, ithalat ise 19 milyar dolara ulaşmıştır.

Letonya ihracatının % 72’sini ve ithalatının ise % 76’sını AB ülkelerinden gerçekleşmektedir.

4.1.2. Ülkenin Dış Ticareti:

Dış Ticaret Göstergeleri (Milyar Dolar) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013İhracat 8 9 7 9 12 13 16İthalat 15 16 9 11 15 16 19Denge -7 -7 -2 -2 -3 -3 -3Hacim 23 25 16 20 27 29 35Kaynak: Trademap



4.1.3. İhracatında Başlıca Ürünler:

İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (Milyon Dolar) Kaynak: Trademap Ürünler

2011 2012 2013 2012/ 2013 % Değişim

Genel Toplam 11.988 12.686 15.729 24Etil alkol, alkollü içkiler ve likör-alkol derecesi % 80'den az, tağyir edilmemiş

320 452 1.133 150

Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

586 663 649 -2

Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm 588 557 635 14Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 169 298 549 84Televizyon alıcıları, video monitörleri ve projektörler 245 245 437 78Taze üzüm şarabı (kuvvetlendirilmiş şaraplar dahil)üzüm şırası

62 69 341 395

Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

347 305 336 10

Buğday ve mahlut 144 460 329 -28Yakmaya mahsus ağaçlar; yonga, talaş, döküntü, kırıntı vb.

294 275 306 11

Yuvarlak ağaçlar 322 245 248 1Kontrplaklar, kaplama panolar, benzeri kaplama ağaçlar

201 197 223 13

Yonga pano vb. Levhalar 171 169 194 15Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri 260 216 190 -12Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş)

435 544 187 -65

Diğer mobilyalar vb. aksam, parçaları 141 151 167 10Bina, inşaat için marangozluk, doğrama mamulleri 146 145 161 11Kara taşıtları için aksam, parçaları 122 142 161 13Turb (turb döküntüleri dahil) 142 134 150 11Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları 407 254 138 -45Cam lifleri, cam yünü ve mamulleri-iplik, dokuma vb. 107 106 130 23Soya fasulyesi yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı atıklar

17 14 129 812

Demir/çelikten inşaat ve aksamı 111 115 127 11Süt ve krema (konsantre edilmemiş, tatlandırıcı madde içermeyen)

106 112 126 13

Rep/kolza tohumları 105 191 118 -38Hazırlanmış/konserve edilmiş balıklar; balık yumurtası ve havyar

92 107 112 4

Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 81 103 109 6Demir/çelikten diğer eşya 82 84 99 19Kitap, broşür, risale vb. matbua 70 78 96 23Ağaçtan kutu, kafes, sandık vb. ambalajlar, kablo makarası vb.

97 90 93 3

Elektrik enerjisi 155 91 86 -5Kauçuktan yeni dış lastikler 61 71 80 12



Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 71 67 73 9Prefabrik yapılar 46 47 73 53Biodizel ve bunları türevleri 0 99 72 -27Ferro alyajlar 86 70 72 2Elektrikli ses/görüntülü işaret cihazları 18 65 71 10Peynir ve pıhtılaştırılmış ürünler 68 66 71 7Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik 600mm. Fazla

81 83 68 -18

Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı

37 63 62 -2

Çimento 67 67 60 -10

4.1.4. İthalatında Başlıca Ürünler:

İthal Ettiği Başlıca Ürünler (Milyon Dolar) Kaynak: Trademap Ürünler

2011 2012 2013 2012/ 2013 % Değişim

Genel Toplam 15.431 16.082 18.529 13Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

1.580 1.735 1.711 -1

Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 633 717 757 5Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 246 332 540 38Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

480 417 450 7

Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları 567 461 420 -10Televizyon alıcıları, video monitörleri ve projektörler 232 252 403 37Etil alkol, alkollü içkiler ve likör-alkol derecesi % 80'den az, tağyir edilmemiş

75 102 373 73

Taze üzüm şarabı (kuvvetlendirilmiş şaraplar dahil)üzüm şırası

48 52 266 81

Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 159 205 195 -5Kara taşıtları için aksam, parçaları 160 165 181 8Kauçuktan yeni dış lastikler 141 143 160 10Soya fasulyesi yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı atıklar

36 60 145 59

Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik 600mm. Fazla

142 146 141 -3

Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar

56 63 131 52

Traktörler 148 131 117 -12Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri 146 360 110 -228Diğer mobilyalar vb. Aksam, parçaları 71 93 101 8Elektrik enerjisi 240 185 92 -101Eşya taşıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak, kapsül

81 77 92 16

Azot, fosfor ve potasyum gibi; iki/üçünün karışımları 78 121 90 -35Ayakkabı; yüzü deri, tabanı kauçuk, plastik, tabii, suni 53 74 89 17



vb. kösele Sular (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş) 39 36 87 58Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı 77 76 86 11Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 108 103 85 -21Taşıtlar için römorklar, yarı römorklar vb. ile aksam-parçaları

91 96 84 -15

İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri; fiber optik k

92 92 84 -9

İnsan ve hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. Ürünler 122 68 81 15Haşarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici 58 66 79 16Domuz eti 95 90 78 -15Yuvarlak ağaçlar 32 49 77 37Ferro alyajlar 91 85 76 -12Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde) 86 75 71 -5Demir/çelikten inşaat ve aksamı 96 71 69 -3Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları 42 44 69 36Peynir ve pıhtılaştırılmış ürünler 75 64 68 6Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm 43 50 68 26Hayvan gıdası olarak kullanılan müstahzarlar 63 69 67 -2Rep, kolza, hardal yağı (kimyasal olarak değiştirilmemiş) 59 85 67 -27Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış (600mm. Den geniş)

79 60 66 10

Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları 52 54 64 15

4.1.5. Başlıca Ülkeler İtibari İle İhracatı:

Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (Bin Dolar)

Ülkeler 2011 2012 2013Genel Toplam 11.988.196 12.685.522 15.729.203Rusya Federasyonu 1.266.232 1.446.447 2.330.642Litvanya 2.171.845 2.029.447 2.288.107Estonya 1.635.317 1.654.012 1.720.512Almanya 991.974 1.005.433 992.786Polonya 703.220 762.538 954.388İsveç 760.427 656.835 683.784Danimarka 402.577 499.339 558.461İngiltere 365.843 412.552 480.033Norveç 285.553 333.973 358.136Finlandiya 368.269 344.858 356.693Hollanda 273.585 345.569 298.002Beyaz Rusya 214.698 232.274 278.917Fransa 173.531 179.593 198.118Türkiye 150.230 185.158 186.029İtalya 183.371 142.243 172.595Ukrayna 105.736 125.512 166.871Belçika 128.674 162.040 162.493Güney Kıbrıs 39.315 117.519 160.178



ABD 142.985 140.731 159.599Çek Cumhuriyeti 92.676 99.036 157.421Kazakistan 68.595 60.411 127.907Cezayir 69.220 263.049 126.504İran 1.188 92.012 119.956Çin 55.811 59.850 115.355Özbekistan 16.605 24.100 88.417İspanya 91.030 69.799 75.879Slovakya 38.969 66.600 72.427Suudi Arabistan 30.880 3.886 71.453Japonya 48.869 44.474 59.966Mısır 46.341 54.063 55.369Avusturya 41.365 34.617 54.072İsviçre 52.019 46.792 44.322Güney Kore 27.214 31.464 34.226Macaristan 34.282 27.068 33.330Azerbaycan 25.479 21.773 33.275İsrail 21.656 27.509 30.091Hindistan 105.667 53.802 29.893İrlanda 30.741 39.029 28.303BAE 30.624 27.875 27.041Romanya 34.874 29.219 26.814 Kaynak: Trade Map

4.1.6. Başlıca Ülkeler İtibari İle İthalatı

Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (Bin Dolar)

Ülkeler 2011 2012 2013Genel Toplam 15.430.779 16.082.388 18.528.648Litvanya 2.897.798 3.194.592 3.350.457Almanya 1.870.054 1.856.083 1.971.071Polonya 1.249.310 1.384.197 1.645.985Estonya 1.149.273 1.245.386 1.472.704Rusya Federasyonu 1.317.655 1.513.421 1.446.537Finlandiya 710.861 731.184 788.310İtalya 496.777 558.460 699.953Hollanda 555.109 545.388 681.313İsveç 591.017 541.865 585.386Çin 413.577 447.466 455.784Fransa 365.500 295.712 453.040Beyaz Rusya 682.289 574.691 411.767Danimarka 344.663 362.901 394.999İngiltere 271.038 257.941 368.765Belçika 289.417 276.469 283.799İspanya 168.674 228.573 278.933Çek Cumhuriyeti 227.588 236.970 242.807



Avusturya 166.081 184.406 223.514Ukrayna 194.095 224.276 172.557Slovakya 124.479 159.487 155.019Macaristan 162.333 155.882 153.063Vietnam 20.350 58.175 113.678İsviçre 195.187 112.732 112.447ABD 108.469 120.826 110.365Arjantin 7.330 6.624 110.250Türkiye 67.215 80.666 88.847Norveç 131.667 89.258 79.088Güney Kıbrıs 37.074 46.654 73.378Güney Kore 64.866 44.272 56.339Tayvan 48.232 39.913 54.311Slovenya 42.907 43.268 52.872Kazakistan 40.438 83.538 51.620Hindistan 31.509 44.372 50.033İrlanda 36.588 37.937 43.563Hong Kong 16.372 19.551 38.298Romanya 25.640 18.935 33.880Bulgaristan 25.746 32.437 32.505Lüksemburg 14.253 14.043 25.443Portekiz 14.150 18.091 22.186Japonya 23.850 18.053 16.210 5.

Kaynak: Trade Map

BEŞİNCİ BÖLÜM

TÜRKİYE İLE TİCARET

5.1. TÜRKİYE İLE TİCARET 5.1.1. Genel Durum:

Türkiye, Letonya Cumhuriyetini 1925 yılında tanımıştır. Sovyetler Birliği'nin parçalanması sürecinde 4 Mart 1990'da bağımsızlığını ilan eden, ancak fiilen bunu Ağustos 1991'de gerçekleştirebilen Letonya ile diplomatik ilişkilerimiz 3 Eylül 1991’de Riga’da yayınlanan ortak bildiriyle yeniden kurulmuştur.

İlişkilerimizin yeniden kurulduğu tarihten bu yana ikili ilişkiler sorunsuz biçimde gelişmekte, siyasi hiçbir sorun bulunmamaktadır. Avrupa-Atlantik bütünleşmesi çerçevesindeki ortak hedefler, iki ülkeyi birbirine daha da yakınlaştırmış, yeni işbirliği olanakları yaratmıştır.



İkili ticaret hacminin çok küçük seviyede olmasına rağmen iki ülke arasında ki ticaret Letonya’nın 2004 yılında AB’ye üye olması ile ivme kazanmış ve 2014 yılında 361 milyon dolara ulaşmıştır. Letonya’nın ülkemizin dış ticaretindeki payı %1’in altındadır.

Başlıca ihracat kalemlerimiz, taşıt araçları aksam ve parçaları, sentetik ipliklerden dokunmuş mensucat, altın mücevherat, hazır giyim, mineral yağlar, makine halıları, merkezi ısıtma kazanları, radyatörler, ambalaj malzemeleri ve kablolardır.

İthal ettiğimiz başlıca ürünler ise hurda demir/çelik külçeler, buğday, petrolden elde edilen yağlar, kontrplaklar, kaplamalı levhalar ve canlı büyükbaş hayvanlardır.

5.1.2. Türkiye – Letonya Dış Ticaret Değerleri (1.000 Dolar)

Yıllar İhracat İthalat Hacim Denge2002 20.343 220 20.563 20.1222003 26.706 1.248 27.955 25.4582004 38.365 1.151 39.517 37.2142005 81.389 2.622 84.012 78.7672006 77.389 8.467 85.857 68.9212007 105.390 36.310 141.701 69.0792008 104.295 24.578 128.874 79.7162009 65.004 50.464 115.469 14.5392010 65.958 71.359 137.318 -5.4012011 116.010 129.787 245.797 -13.7762012 127.366 160.295 287.662 -32.9292013 151.179 172.461 323.641 -21.2812014 193.543 167.813 361.356 25.7302014 (Ocak) 13.285 15.655 28.940 -2.3702015 (Ocak) 7.480 15.372 22.853 -7.892Kaynak: TÜİK

5.1.3. Türkiye’nin Fasıllar Bazında Letonya’ya İhracatı:

Türkiye'nin İngiltere'ye İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

Ürünler 2012 2013 2014 2013/2014 % Değişim

Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden)

6.703 23.333 46.739 100,3

Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar 12.172 15.782 17.705 12,18 Merkezi ısıtma kazanları (84.02 pozisyonundakiler hariç)

2.912 3.466 6.422 85,28

Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme) 3.791 5.254 5.737 9,187 Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme)

1.578 2.408 4.681 94,43

Sentetik filament ipliklerinden dokunmuş mensucat 8.858 8.248 4.292 -47,96 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler

2.075 2.640 3.693 39,89



Demir veya çelikten elektriksiz merkezi ısıtmaya mahsus radyatör, motorlu hava püskürtücüler, bunlar

2.790 3.044 3.097 1,755

Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb.

2.309 2.477 3.000 21,13

Her türlü tıpalar, şişeler için kapsüller, yırtılabilen kapsüller, dişli kapaklar, kapak plakaları,

2.879 2.759 2.846 3,181

Erkekler ve erkek çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, pantolon, tulum ve şort (yüzme kıy

1.617 1.122 2.545 126,8

Dokunmamış mensucat (emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş olsun olmasın)

80 321 2.539 690,7

10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus (sürücü dahil) motorlu taşıtlar

0 0 2.420 100

Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

4.108 2.162 2.342 8,347

Sadece veya esas itibariyle 84.07 veya 84.08 pozisyonlarındaki motorların aksam ve parçaları

1.262 1.374 2.169 57,9

Kadın ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, etek, pantolon, tulum ve şort (örme)(yüz

1.796 2.827 2.139 -24,35

Tabii boratlar ve bunların konsantreleri 1.774 3.036 2.129 -29,89 Üzümler (taze/kurutulmuş) 728 588 1.917 226,1 Alüminyum saclar, levhalar, şeritler (kalınlığı 0,2 mm. yi geçenler)

1.896 2.100 1.886 -10,2

Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar için musluklar, valfler (vanalar) ve ben

496 1.548 1.848 19,37

Ayakkabı aksamı, iç taban, topuk rampası, getr, tozluk, dizlik vb. ve bunların aksamı

0 3 1.805 65669

Diğer hazır eşya (elbise patronları dahil) 1.175 552 1.804 226,7 Turunçgiller (taze/kurutulmuş) 1.602 1.775 1.710 -3,661 Bor oksitleri, borik asitler 6.895 3.139 1.657 -47,22 Adi metallerden donanım, tertibat vb. Eşya (mobilya, kapı, pencere, bavul, askılık vb için)

637 903 1.620 79,38

Yatak çarşafı, masa örtüleri, tuvalet ve mutfak bezleri 939 937 1.592 69,99 Santrifüjler; sıvıların veya gazların filtre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makina ve cihazlar

336 635 1.300 104,6

Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler

1.364 247 1.249 404,9

Sebze, meyve, sert kabuklu meyve ve yenilen diğer bitki parçaları (sirke/asetik asitle hazırlanmış ve

611 1.068 1.228 15

Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler

73 346 1.095 216,5

Meyve (kurutulmuş) (0801, 0806'de kiler hariç)08. Fasıldaki sert ve kabukluların karışımları

942 2.529 1.051 -58,42

Sanayide ve içecek imalinde hammadde veya koku verici maddeler ve karışımlar

89 103 1.011 882,7

Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları 586 690 985 42,86 Kağıt hamuru, kağıt veya kartonun işlenmesine mahsus diğer makine ve cihazlar

34 23 968 4033

Emdirilmiş, sıvanmış veya kaplanmış diğer 170 783 925 18,18



mensucat; dekorlar, fonlar vb. Hava veya vakum pompaları, hava veya diğer gaz kompresörleri, fanlar, aspiratörü olan havalandırmaya

491 552 914 65,49

Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları, ütüler

986 763 908 19,11

Kadın ve kız çocuk için manto, kaban, kolsuz ceket, pelerin, anoraklar (kayak ceketleri dahil)

126 1.004 872 -13,16

İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiberler

2.066 410 853 108,3

Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ve sıvı elevatörleri

417 757 848 12,07

Bulaşık, şişe vb. yıkama ve kurutma makinaları, şişe, kutu çuval vb. doldurma, etiketleme makinaları,

37 270 805 197,6

Diğer meyveler (taze) 825 1.138 770 -32,38 Elektrik motorları ve jeneratörler [elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları hariç]

643 643 755 17,3

Transmisyon milleri, kranklar; yatak kovanları ve mil yatakları; dişliler ve sistemleri; vidalar

607 533 671 25,81

Kadın ve kız çocuk için kombinezon, jüp veya jüpon, slip ve külot, gecelik, pijama, lizöz, bornoz vb.

264 445 664 49,33

Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları

734 497 651 30,98

Güzellik, makyaj ve cilt bakımı için müstahzarlar 239 256 636 148,4

Motorlu taşıtlar, bisiklet, motosikletlerde için aydınlatma veya işaret cihazları, cam siliciler vb.

535 526 615 16,82

Erkek ve erkek çocuk için külotlar, slipler, gece gömlekleri, pijamalar, bornozlar, robdöşambrlar ve

180 106 612 476,1

Sertleştirilmemiş vulkanize kauçuktan diğer eşya 648 647 607 -6,154 Kaynak: TÜİK

5.1.4. Türkiye’nin Fasıllar Bazında Letonya’dan İthalatı:

Türkiye'nin İngiltere'den İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

Ürünler 2012 2013 2014 2013/2014 % Değişim

Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları

102.707 132.432 123.088 -7,06

Kontrplaklar, kaplamalı levhalar ve benzeri lamine edilmiş ağaçlar

15.343 19.279 17.997 -6,65

Turb (turb döküntüleri dahil) 3.863 5.923 6.742 13,83 Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde)

0 1.085 5.400 397,9

Canlı büyükbaş hayvanlar (at, eşek, katır ve bardolar hariç)

4.934 3.829 2.137 -44,2

Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar

192 609 1.866 206,4



Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar 785 1.128 1.263 11,94 Sentetik filament iplikleri (dikiş ipliği hariç) (perakende olarak satılacak hale getirilmemiş)

584 786 1.231 56,55

Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden)

8 24 763 3102

Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları 939 785 663 -15,6 Cam lifleri (cam yünü dahil) ve bunlardan eşya (iplik, dokunmuş mensucat gibi)

408 659 620 -5,88

Ağaçtan kutu, kafes, sandık vb. Ambalajlar, kablo makarası vb.

260 334 602 80,04

Demir veya çelikten diğer eşya: 722 5 590 10824 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler

397 317 439 38,35

Etil alkol (alkol derecesi < %80, tağyir edilmemiş) ve damıtılarak elde edilmiş likör ve diğer alkol

171 293 356 21,54

Ekim amacıyla kullanılan tohum, meyve ve sporlar 1.027 798 343 -57 Santrifüjler; sıvıların veya gazların filtre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makina ve cihazlar

14 107 337 213,7

Ağaçtan bina ve inşaat için marangozluk, mamulleri, doğrama parçaları

52 34 291 761,1

Plastikten sofra, mutfak, ev, sağlık veya tuvalet eşyası

315 290 272 -6,24

Otomatik kontrol ve ayar alet ve cihazları 6 19 231 1138 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelik

0 59 186 216

Diğer solunum cihazları ve gaz maskeleri 0 424 157 -63 Meyve (kurutulmuş) (0801, 0806'de kiler hariç)08. Fasıldaki sert ve kabukluların karışımları

0 0 126 100

Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamuller, hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı, pirinç

0 0 125 100

Işık temini için kullanılan her türlü mumlar vb. 2 0 123 45821 Amin gruplu bileşikler 259 219 120 -45,3 Kendine özgü bir fonksiyonu olan diğer makinalar ve mekanik cihazlar

97 67 107 58,09

Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb.

18 29 92 223,1

Demir veya çelikten zincirler ve aksamı 27 44 85 95,49 Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları

164 0 83 100

Macunlar, reçineli çimentolar ve boyacılıkta kullanılan dolgu ve sıvama maddeleri

0 21 76 267,6

Sertleştirilmemiş vulkanize kauçuktan diğer eşya 59 93 66 -28,4 Diğer motorlar ve kuvvet hasıl eden makinalar 0 14 65 377,8 Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet ve cihazlar

25 43 64 50,15

Demir veya çelikten boru bağlantı parçaları (rakorlar, dirsekler ve manşonlar gibi)

10 8 61 694,4



Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ve sıvı elevatörleri

0 4 58 1549

Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

0 50 53 7,016

Diğer hazır eşya (elbise patronları dahil) 2 0 52 100 Hidrometreler ve yüzer benzeri aletler, termometreler, pirometreler, barometreler, higrometreler

0 7 50 576

Fenollerin ve fenol-alkollerin halojenlenmiş/sülfolanmış/nitrolanmış/ nitrozolanmış türevleri

87 46 45 -1,18

Alüminyumdan diğer eşya 0 0 42 100 Plastikten diğer eşya 5 18 40 124,7 Float cam ve yüzeyi taşlanmış veya parlatılmış cam (plakalar halinde)

2.061 89 40 -55,4

Baskı yapmaya mahsus makinalar; kopyalama ve faks makinaları; bunların aksam, parça ve aksesuarları

0 34 40 18,12

Şekil verilmiş ağaçlar (lambalanmış, yiv açılmış, set açılmış, şevlenmiş, ortaları (v) şeklinde oluk

23 47 39 -16,2

İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiberler

12 20 31 51,29

Seramik, emaye veya cam sanayinde kullanılan boya, sır, cila vb.

0 0 30 100

Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, genişliği 600 mm veya daha fazla olanlar (kapla

3 69 28 -59,5

Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalınlık > 6 mm

268 96 27 -71,6

Kaynak: TÜİK

5.1.5. İki Ülke Arasında Ticaretin Altyapısını Oluşturan Anlaşma ve Protokoller

Anlaşma Adı İmza Tarihi Dostluk İşbirliği Anlaşması 12 Temmuz 1994

(1 Ekim 1996 yürürlük)

Kara Ulaştırması Anlaşması 15 Mayıs 1995 (5 Haziran 1996 yürürlük)

Hava Ulaştırma Anlaşması 15 Eylül 1995 (12 Aralık 2000 yürürlük)

Turizm İşbirliği Anlaşması 9 Ekim 1995 (16 Nisan 2004 yürürlük)

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması 18 Şubat 1997 (3 Mart 1999 yürürlük)

Askeri Alanda Eğitim, Teknik ve Bilimsel İşbirliği Anlaşması 18 Şubat 1997 (10 Temmuz 1997 yürürlük)

Güvenlik İşbirliği Anlaşması 4 Haziran 1997 (8 Ekim 1997 yürürlük)



İş Konseyi Protokolü 4 Haziran 1997 (4 Haziran 1997 yürürlük)

Denizcilik Anlaşması 4 Haziran 1997 (20 Ocak 2004 yürürlük)

Dışişleri Bakanlıkları Arasında İşbirliği Protokolü 4 Haziran 1997 (4 Haziran 1997 yürürlük)

Serbest Ticaret Anlaşması 16 Haziran 1998 (1 Temmuz 2000 yürürlük)

Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması 3 Haziran 1999 (23 Aralık 2003 yürürlük)

Askeri Eğitim İşbirliği Anlaşması 30 Eylül 1999 (28 Temmuz 2000 yürürlük)

Savunma Sanayisi İşbirliği 13 Temmuz 2000 (27 Haziran 2001 yürürlük)

Gümrük İdarelerinin Karşılıklı İşbirliği Anlaşması 5 Mayıs 2003 (15 Temmuz 2004 yürürlük)

Türkiye Cumhuriyeti ile Letonya Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Diplomatik, Hususi ve Hizmet Pasaportu Hamillerine Vize Muafiyeti Tanınması ve Umuma Mahsus Pasaport Hamillerine Vize Kolaylıkları Sağlanmasına Dair Anlaşma

26 Haziran 2006 (13 Aralık 2006 yürürlük)

Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı-Anlaşmalar Genel Müdürlüğü

5.1.6. Türkiye-Letonya Yatırım İlişkileri

2002-2012 Ocak dönemi içerisinde Letonya’dan ülkemize gelen doğrudan yatırım tutarı 62 milyon dolardır. Aynı dönem içerisinde ülkemizin Letonya’daki yatırımları 13 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Letonya’da kayıtlı 51 Türk firması bulunmaktadır. Türk yatırımları, turizm, lokantacılık ve eğitim alanlarında yoğunlaşmıştır. GAMA ile Latvenergo arasında, 3 Mart 2010 tarihinde, Riga elektrik santrali inşaatına ilişkin bir sözleşme imzalanmıştır.

Ülkemizde ise, kayıtlı 17 Leton firması bulunmaktadır. Leton yatırımları da, turizm, otelcilik ve lokantacılık sektörlerindedir.

5.1.7. İki Ülke Arasındaki Müteahhitlik İlişkileri

Türk müteahhitlik şirketlerinin Letonya’da ve Baltık Bölgesinde, enerji/elektrik mühendisliği ile sürdürülebilir kalkınma/yenilenebilir kaynaklar sektörlerinde, AB fonlarıyla finanse edilen büyük çaplı projeleri üstlenmelerinin mümkün olduğu, nitekim GAMA Güç Sistemleri Mühendislik ve Taahhüt A.Ş.’nin, Letonya’da 300 milyon Avro’luk bir enerji santralı ihalesi kazandığı bildirilmektedir.

Yıllar itibariyle Türk müteahhitlerinin Letonya’da üstlendikleri projeler aşağıda ki tabloda gösterilmektedir.



Proje Adı Tutar Yıl Proje Türü Ventspil Petrol Terminali Tevsiatı 24.810.964 1992 Petrokimya TesisiVentsplis Petrol Terminalindeki Nafta Arıtma İşi

16.732.000 1992 Petrokimya Tesisi

Ventsplis Petrol Terminalindeki Çamur Yakma Tesisi

1.300.000 1993 Petrokimya Tesisi

Aktif Karbon İşi 523.800 1994 Petrokimya TesisiPanaroma Plaza Ticaret Merkezi 2004 Ticaret Merkezi Riga 420 Mw Kojenerasyon Satrali- Iı. Faz

477.000.000 2010 Enerji Santrali

Lielyarde Block 2-3 Projesi 34.521.200 2011 Konut

5.1.8. İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar

Pasaport ve Vize İşlemleri: Letonya, diplomatik pasaport, üst düzey memurlar için düzenlenen hususi pasaport ve hizmet pasaportu hamili vatandaşlarımıza vize uygulamamaktadır. Umuma mahsus pasaport sahipleri için ise Türkiye’den Letonya’ya seyahatlerde vize alma zorunluluğu bulunmaktadır.

Vize konusunda detaylı bilgileri, Letonya Ankara Büyükelçiliği veya İstanbul Fahri Başkonsolosluğundan temin etmek mümkündür.

Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri: Letonya’da mesai saatleri, hafta içi her gün sabah 08.00-09.00 ’dan akşam 17.00-18.00’a kadardır. Ülkede 1 saat öğle yemeği arası bulunmamaktadır. Milli bayramlar öncesi günlerde, iş günü kısalabilir.

Kullanılan Lisan: Konuşulan resmi dil Letoncadır. Letonca Hint-Avrupa dil ailesinden olan bir Baltık dilidir. Dünyada yaşayan tüm Hint-Avrupa dilleri arasında en eski ve en az değişmiş dil sayılır. Letonya genelinde İngilizce ve Rusça yaygın olarak konuşulur, ayrıca Almanca, Fransızca ve İskandinav dilleri de sıklıkla kullanılmaktadır.

Yerel Saat: Letonya Greenwich (GMT+2) göre Türkiye ile 1 saatlik zaman farkı bulunmaktadır. (1 saat geridedir.)

Sağlık: Letonya’da sağlık hizmetleri hem devlet hem de özel sektör tarafından verilmektedir. Bazı tıbbi ekipman eksikliği çekilmesine rağmen hizmet standardı gelişmiştir. Ancak gelişmiş ülkelerdeki gibi yüksek sağlık standartlarına sahip değillerdir. Kaydedilmiş hiçbir sağlık riski bulunmamaktadır.



ALTINCI BÖLÜM

KONYA İLE TİCARET

6.1. KONYA İLE TİCARETİ

6.1.1. Konya’nın 2014 Yılında Letonya’ya Yapmış Olduğu İhracat Kalemleri:

Ürün Adı DOLAR Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları

1.916.375

Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı

870.072

Demir veya çelikten eşya 58.772Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.) 49.390Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.)

40.862

Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları

21.272

Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarı 6.580Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı 6.324Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları, seyahat eşyası, el çantaları vb mahfazalar, hayvan bağırsağından mamul eşya

5.133

Alüminyum ve alüminyumdan eşya 4.980Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya 3.746Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı

3.017

Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento 2.450Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların aksam-parçaları, mekanik trafik sinyalizasyon cihazları

2.100

Kauçuk ve kauçuktan eşya 1.199Plastikler ve mamulleri 426Cam ve cam eşya 187

6.1.2. Konya’nın 2014 Yılında Letonya’dan Yapmış Olduğu İthalat Kalemleri:

Ürün Adı Dolar Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü 2.414.098Canlı hayvanlar 489.043Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı

88.843

Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya 5.251Demir veya çelikten eşya 4.251



6.1.3. Türkiye’nin Letonya’ya ve Konya’nın Letonya’ya Yıllara Göre İthalat / İhracat Rakamları

Türkiye-Letonya Rakamları

Dolar 2012 2013 2014

İhracat 127.366.563 151.176.052 193.297.586

İthalat 160.295.987 172.461.213 167.813.203

Konya-Letonya Rakamları

Dolar 2012 2013 2014

İhracat 2.164.763 4.378.011 2.992.885

İthalat 1.663.316 1.533.413 3.001.486

Hacim 3.828.079 5.911.424 5.994.371

Denge 501.447 2.844.598 -8.601

letonya Ülke raporu 2015 - konya ticaret odası · 2017-08-25 · letonya Ülke raporu kto dış...

Documents