leuzemiak bizkaian. 1986-2013....leuzemia linfoideak (gns-o-3: 981-983) leuzemia linfoblastiko...
TRANSCRIPT
RCEME Bizkaia
Leuzemiak Bizkaian. 1986-2013.
2016ko bigarren hiruhilabetekoaren txostena
Bizkaiko Zaintza Epidemiologikoaren Unitatea 2016/05/22
(ICD 10: C91-95)
B zelulen leuzemia linfoblastiko akutua (Wright)
Tumore hematologikoen ezaugarri bereziek minbizi erregistroetarako erronka berezia suposatzen dute. Hauen diagnostiko eta tratamendurako bestelako ibilbide sanitarioak erabiltzen dira eta sarritan berandu arte ez dute Ospitaletako erregistroetan agertzerik.
Bestalde, etengabeko aurrerakuntza eman da minbizi hauen ezaugarrien zehaztapenetan eta honek ondorioak izan ditu erabili ohi diren sailkapenetan; RCEMEn erabiltzen den ICD-O-3an hainbat sailkatze-irizpide aldaketa eman dira azken urteetan.
Beraz RCEMEk minbizi hauei buruzko jasotako informazioak, hein batean aurreko zailtasunen ondorioz, guztiz ez osoa izateko arriskua du. Beraz hurrengo datuak interpretatzerakoan aurreko guzti hau kontutan hartu behar da.
Leuzemiak Bizkaian
INTZIDENTZIA
Euskadiko Minbizi Erregistroa (RCEME) ezarri zenetik, datu osotuez eskuragarri dugun urtera arte, hau da 1986tik 2013ra arte, Bizkaiko biztanlerian 3665 leuzemia erregistratu dira.
Sexuen arteko banaketari dagokionez 2106 (%61) gizonezkoengan diagnostikatu dira eta beste 1559ak (%39) emakumeengan.
Bizkaian leuzemiak 2013. urtean erregistratutako minbizi guztien %2 izan ziren; proportzio hau mantentzen da bai gizonezkoen minbiziengan baita emakumezkoen minbiziengan.
2013ean intzidentzia tasa gordina gizonengan 16,55 kasu/100.000ko izan zen, eta 10,08 kasu/100.000ko emakumezkoengan. Intzidentziaren goranzko bilakaera izan du, gizonezkoen %1,23 Urteroko Aldatze Portzentajea (UAP) zuten 2013. urtera arte eta emakumezkoen tasak, %0,93eko UAPaz igo egin dute 1986tik.
TG: Tasa Gordina; TE: Tasa Estandarizatua (Europar populaziora); UAP: Urteroko Aldatze Portzentajea. (*: estatistikoki esanguratsua)
0
5
10
15
20
25
0
50
100
150
19
86
19
87
19
88
19
89
19
90
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
kasuak x 100 000 kasu kopurua
Leuzemiak. Intzidentziaren bilakaera Bizkaian 1986tik 2013ra. RCEME
kasuak Emakumeak kasuak GizonakTG Emakumeak TG GizonakTE Emakumeak TE GizonakJoin-Point joera Emakumeak Join-Point joera Gizonak
UAP Gizonak %+1,23* UAP Gizonak %+1,23*
UAP Emakumeak %+0,93*
UAP Emakumeak %+0,93*
Beste herrialdeekin konparatzeko Europako populazioari doitu dira tasak. Bizkaiko tasa estandarra 12,55 kasu/100.000 biztanleko zen gizonezkoengan eta 6,6.65 kasu/100.000 emakumeengan zen 2013an. Bizkaiko tasok Europako herrialdeekin konparatuta agertzen ditugu hurrengo grafikoan.
Leuzemien intzidentzia eta hilkortasuna. Europako herrialdeetako tasak eta Bizkaikoak Tasa estandarrak 100 000 biztanleko; adin guztiak.
Gizonak Emakumeak
Iturria: EUCAN (IARC/OME). 2012rako intzidentzia proiekzioak. Erreferentzia-populazioa: Europa. Bizkaiko datuak: RCEME (2013)
Hurrengo mapetan Europan leuzemien 2012rako estimatutako intzidentzi tasen banaketa agertzen dugu.
Gizonak Emakumeak
iturria: EUCAN (MOE). 2012rako intzidentzia-proiekzioak. Tasa Estandarrak (erreferentzia populazioa: Europa).
20 15 10 5 0 5 10 15
Cyprus
Ireland
Greece
Slovakia
Lithuania
France
Belarus
Belgium
Estonia
Switzerland
Norway
UK
Germany
Italy
BIZKAIA
Luxembourg
European Union (27)
Austria
Latvia
Malta
Finland
Europe
Hungary
Sweden
Serbia
Netherlands
Slovenia
Spain
Iceland
Denmark
Portugal
Croatia
Russia
Czech Republic
Poland
Romania
Ukraine
Montenegro
Bulgaria
Albania
FYR Macedonia
Moldova
Bosnia and Herzegovina
Intzidentzia - Gizon Hilkortasuna Gizon Intzidentzia - Emakume Hilkortasuna Emakume
Bizkaiko Tasa Estandarrek, munduko populazioari doitzean hurrengo datuak ematen dituzte 2013rako: 10,59 kasu / 100.000 biztanleko gizonengan eta 5,30 kasu / 100.000 biztanleko emakumeengan. Hurrengo Mapetan intzidentzi tasak herrialdeka agertzen dira.
Munduko eta Europako intzidentzia mapak
Leuzemiak (C91-95) Gizonak Emakumeak
Iturria: GLOBOCAN (OME). 2012rako intzidentzia proiekzioak.Erreferentzia-populazioa: Munduko Pop.l
Bizkaian bertako espazioaren araberako banaketa aztertzeko Erakunde Sanitario Integratuekiko (ESI) kalkulatu ditugu tasak. Zenbaki txikiez ari garenez tasak nahiko aldakor agertzen dira; tasen ezegonkortasuna leuntzeko azken bost urteko bataz bestekoak erabili ditugu hurrengo mapetan.
Leuzemiak ESIen arabera
Tasa estandarizatuak. Azken bost urteetako batezbestekoa (2009-2013) Gizonak Emakumeak
Iturria: RECEME. 2009-2013 tasa estandarizatuen urteroko batez bestekoak.Erreferentzia-populazioa: EAE ESIetako leuzemien bilakaera aztertzeko, hauen tasak 5 urtetako batez-besteko mugikorren bitartez leundu ditugu.
Hurrengo grafikoetan agertu bezala tasak goranzko joera izan dute 90. hamarkadatik aurrera, bai gizon zein emakumeengan. ESIen arteko alderaketa egitean ez dira estatistikoki esanguratsuak diren alderik antzematen.
EAEko populazioari doitutako tasetako 5 urteko batezbesteko mugikorrak. EAEko tasetako %95eko konfidantza tarteak.
EAEko populazioari doitutako tasetako 5 urteko batezbesteko mugikorrak. EAEko tasetako %95eko konfidantza tarteak.
0
5
10
15
20
25kasuak/100.000 Leuzemia tasen bilakaera Bizkaiko ESIetan
Gizonak 1991-2013
ESI Barakaldo-Sestao ESI BarrualdeaESI Bilbao ESI Ezkerraldea-EnkarterriESI Uribe EAE
0
5
10
15
20kasuak /100.000 Leuzemia tasen bilakaera Bizkaiko ESIetan
Emakumeak 1991-2013
ESI Barakaldo-Sestao ESI Barrualdea ESI Bilbao
ESI Ezkerraldea-Enkarterri ESI Uribe EAE
RCEME - Euskadiko Minbizi Erregistroko datuak; Tasa ± desbideratze estandarra; Tasa estandarizatuak, bosturteko bataz bestekoa: erreferentzi populazioa: EAEko gizonezkoak 1989-2013 (EUSTAT)
RCEME - Euskadiko Minbizi Erregistroko datuak; Tasa ± desbideratze estandarra; Tasa estandarizatuak, bosturteko bataz bestekoa: erreferentzi populazioa: EAEko emakumeak 1988-2012 (EUSTAT)
Hurrengo grafikoan RCEMEn erregistratutako Bizkaiko leuzemien banaketa azaltzen da adin taldeen arabera. Adin taldeen banaketan haur eta gaztaroko kasuak agertzen dira. Gizonezkoen tasak, ia adin talde guztietan emakumezkoen tasen gainetik daude.
*Adin taldeko tasa espezifikoak, erregistratutako azken hamar urteetako tasa espezifiko metatuak.
0
5
10
15
20
25
1989-1993 1994-1998 1999-2003 2004-2008 2009-2013
kasuak x 100.000
+ (%95 KT)
Bosturteko leuzemien intzidentzi tasak. Erakunde Sanitario Integratuak. Gizonak. 1989-2013 bilakaera.
Bizkaia Barrualdea Ezkerraldea-Enkarterri Uribe Bilbo Barakaldo-Sestao
0
5
10
15
20
1989-1993 1994-1998 1999-2003 2004-2008 2009-2013
kasuak x 100 000
+ (%95 KT)
Bosturteko leuzemien intzidentzi tasak. Erakunde Sanitario Integratuak. Emakumeak. 1989-2013 bilakaera.
Bizkaia Barrualdea Ezkerraldea-Enkarterri Uribe Bilbo Barakaldo-Sestao
0
20
40
60
80
100
120
140kasuak 100.000 biztankeko
Leuzemiak Bizkaian, adin-taldekiko banaketa. Adin-taldeko tasa espezifikoak 2004-2013* RCEME
Gizon Emakume
TOPOGRAFIA
Leuzemia oro, berez hezur muineko tumore bezala erregistratu ohi da.
HEDADURA, DIFERENTZIAZIOA ETA TUMOREEN MORFOLOGIA
Leuzemiak, sistema hematopoietikoko tumoreak, tumore solidoek ez bezala sailkatzen dira hedadura, diferentziazioa eta morfologian.
Hedadura
Hedaduraren kontzeptua ez da aplikagarria leuzemien kasuan, barreiatuak diren tumoretzat hartzen
dira leuzemiak.
Diferentziazioa
Leuzemien diferentziazio maila, zelulen leinua, erregistratutako kasuen erdian baino gutxiagotan jaso egin da. Jaso denean, leuzemien diferentziazio mailan %95 B edo pre-B zelula motakoak dira eta %4 T zelulenak.
Morfologia
Erregistroaren urteetan aurreratu ahala leuzemien morfologiak zehaztuagoak azaltzen dira. Urtez urte morfologia taldeen banaketaren arabera leuzemia mieloideak eta linfoideak pareko tartea hartzen dute banaketan.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
19
86
19
87
19
88
19
89
19
90
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
Leuzemien morfologiaren bilakaera RCEME Bizkaia 1986-2013
Leuzemiak, BZG (980) Leuzemia linfoideak C42.1 (981-983)
Leuzemia mieloideak (984-993) Bestelako leuzemiak (994)
B, PRE-B zelulak; 1527; 95%
NK zelulak; 1; 0%
T zelulak; 62; 4% Beste; 13; 1%
Leuzemiak zelulen leinuaren arabera. RCEME 1986-2013. Bizkaia
Hurrengo taulan morfologien banaketa zehaztuagoa agertzen dugu; Gaixotasunen Nazioarteko 10. Sailkapenaren araberakoa:
Leuzemien morfologia. RCEME Bizkaia 1986-2013 Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapena-(GNS10) arabera*
Leuzemiak, BZG (GNS-O-3: 980) C950 Zelula-tipo zehaztugabeko leuzemia akutua / Blastozitoena / Leinu-zelulena / Stem zelulena 165
C959 Leuzemia, zehaztugabea 179
Leuzemia linfoideak (GNS-O-3: 981-983) C910 Leuzemia linfoblastiko akutua 385
C911 Leuzemia linfozitiko kronikoa 1326
C913 Leuzemia prolinfozitikoa 17
C915 Helduen T-zelulen leuzemia 10
C919 Leuzemia linfoidea, zehaztugabea 30
Leuzemia mieloideak (GNS-O-3: 984-993) C920 Leuzemia mieloide akutua 709
C921 Leuzemia mieloide kronikoa 349
C923 Sarkoma mieloidea / Kloroma / Sarkoma granulozitikoa 5
C924 Leuzemia promielozitiko akutua 129
C925 Leuzemia mielomonozitiko akutua 50
C929 Leuzemia mieloidea, zehaztugabea 29
C930 Leuzemia monozitiko akutua 62
C942 Leuzemia megakarioblastiko akutua 6
C944 Panmielosi akutua 2
Bestelako leuzemiak (GNS-O-3: 994) C914 Zelula iledunen leuzemia / Erretikuloendoteliosi leuzemikoa 68
C921 Leuzemia mieloide kronikoa 144
Total orokorra 3665 *Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapen Onkologikoaren 3. bertsiotik (GNS-O-3·tik) GNS-10era itzulia
BIZI-IRAUPENA
5 urterako bizi iraupen aktuarial eta erlatiboaren estimazioak kalkulatu eta urteetako bilakaera aztertu dugu.
5 urterako bizi-iraupena %50aren ingurukoa da; ez da sexuen arteko desberdintasunik antzematen, eta 2000tik 2009rako bizi irautearen hobekuntza apala da; tendentzia leuna da.
40%
66%
47% 48%
61%
69%
49% 49% 52% 50%
53%
41%
55%
66%
45%
56%
43%
63%
50% 50%
y = 0.0005x + 0.5276 R² = 0.0003
y = 0.0012x + 0.5157 R² = 0.0019
0%
25%
50%
75%
100%
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Leuzemien 5 urterako bizi iraupenaren bilakaera RCEME eta Hilkortasun erregistro. Bizkaia. 2000-2009.
Bizi iraupen erlatiboa. Emakumeak Bizi iraupen erlatiboa. Gizonak Bizi iraupen aktuariala. Emakumeak
Bizi iraupen aktuariala. Gizonak Lineal (Bizi iraupen erlatiboa. Emakumeak) Lineal (Bizi iraupen erlatiboa. Gizonak)
Hurrengo grafikoan leuzemien urtez urteko bizi iraupena:
HILKORTASUNA
Grafikoan azken urteetan erregistratutako leuzemiengatik hildakoak eta dagozkien tasa estandarizatuak agertzen ditugu. Hilkortasuna GNS-10ez kodetua dago, hildako kausen artean hurrengoak jaso dira: C91-95.
TG: Tasa Gordina; TE: Tasa Estandarizatua (Europar Populazio berrira); TE(z): Tasa Estandarizatua (Europar Populazio zaharra)
Hildakoen kopuruak eta tasak txikiak eta aldakorrak dira, ezin daiteke joerarik antzeman.
77%
68%
61% 58%
53%
82%
70%
61%
55% 52%
0%
25%
50%
75%
100%
1 2 3 4 5
Leuzemien bizi iraupena 1, 2, 3, 4, eta 5 urteetara RCEME eta Hilkortasun erregistro. Bizkaia. 2000-2009.
Emakume Gizon
49
26
38
48 52 52 50
39 47
52 45
67 61
28 32
43
26 23
29
45
39 37
43
53
44
36
0
2
4
6
8
10
12
14
16
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
heriotzak / 100.000 heriotza kopurua
Leuzemien hilkortasunaren bilakaera. (CIE-10: C91-95)
Hilkortasun Erregistroa 2001-2013
Heriotza kopurua. Gizon. Heriotza kopurua. Emakume.
TG Gizon TG Emakume
TE Gizon TE Emakume
TE(z) Gizon TE(z) Emakume