levi strauss irk tarih ve kultur

7/31/2019 Levi Strauss Irk Tarih Ve Kultur

1/95

lk olarak 1952de yaymlanan "Irk ve Tarih", 1971de yaymlanan"Irk ve Kltr" ile Lvi-Strauss ile yaplm radyo konumalarnn biraraya getirilmesiyle oluan bu nemli kitabn drdnc basm Tem-muz 2007 tarihli.

"Kurtarlmas gereken eitlilik olgusudur; yoksa her tarihsel dneminona verdii ve hibirinin kendisinin tesine geemedii tarihsel ierikdeil. Dolaysyla, u veren budaya kulak kabartmak, gizli kalm po-tansiyelleri yreklendirmek, tarihin sakl tuttuu tm bir arada yaamaeilimlerini drtklemek ve ayrca allagelmi eyler sunmas ka-nlmaz olan btn bu yeni toplumsal ifade biimlerini armakszn,tiksinmeksizin, kar kmakszn karlamaya hazr olmak gerekmek-

tedir.

"Hogr, olmu ya da olan her eyin baland hlyal bir durumdeildir. Hogr, nceden grmeye, anlamaya ve isteyeni istedii ye-re ykseltmeye dayanan dinamik bir tutumdur." - Claude Lvi-Strauss

YAZAR HAKKINDA:

1908 doumlu. 1934-37 yllar arasnda Brezilyada Sao Paulo niver-sitesinde sosyoloji profesrl yapt ve ilk saha almalarn da bu-rada gerekletirdi. 1941-45 aras New Yorkta New School for SocialResearchte ders verdi. "Lanalyse structurale en linguistique et enanthropologie" (Dilbilim ve Antropolojide Yapsal zmleme) adl tar-tma ac makalesini bu dnemde yaymlad (1945). 1950-79 yllararasnda Paris niversitesi Uygulamal Yksek Aratrmalar Okulundasosyal antropoloji almalar yneticisi olarak grev ald. 1959-82 yl-lar arasnda Collge de Franceta yine antropoloji krssnde eitim

verdi. Brezilyann yan sra, bugnk Bangladete de alan almala-r yapan Lvi-Strauss, 1973te Acadmie Franaise yeliine seildi.

1


2/95


3/95

Claude Levi-Strauss

IRK, TARHVE

KLTR

nsz:OLVER ABEL

Franszca'dan evirenler:

Haldun BayrReha ErdemArzu OyacoluIk Ergden

METS YAYINLARI

indekilerLEVI-STRAUSS'A KNC NSZOlivier Abel

IRK VE TARHIrk ve Kltr Kltrlerin eitlilii Halk-Merkezcilik Eskil Kl-trler ve lkel Kltrler lerleme Kavram Dural Tarih, Birikim-sel Tarih Bat Uygarlnn Yeri Rastlant ve Uygarlk Kltrle-rin birlii lerlemenin kili Anlam.

IRK VE KLTRLEV-STRAUSS LERADYO KONUMALARIGeorges Charbonnier / Claude Levi-Strauss

Etnolog ve zleyici Kitlesi "lker'ler ve "Uygar"lar Saatler veBuhar Makineleri Otantikliin Dzeyleri Sanat ve Topluluk

Farkllk Doal Sanat ve Kltrel Sanat Gstergeler SistemiOlarak Sanat Kodun Gerekleri Resim Sanatnn Gelecei Kl-tr ve Dil.

LEV-STRAUSS'A KNC NSZ

Olivier AbelIrk ve Tarihinyeni basmnn yaplmasndan yararlanarak "Irk ve

Kltr"n eklenmesi, kitabn ufkunu ylesine geniletip deitiri-yor ki, nsz gzden geirmekle yetinmeyip yeniden yazmannyararsz olmayacan dndm. "Irk ve Kltr"n zerinden debir yirmi yl getiini dnrsek ("Irk ve Tarih" 1952'de, "Irk veKltr" 1971'de yaynlanmt) Levi-Strauss'un krk yl evvel oncaaklkla ortaya koyduu sorunu yeniden toparlamay denemeninzaman geldi gibi grnyor: Alverilerini ve teknik aklcln ge-litiren dnya apndaki tek uygarlk, belki de insan trnn olu-

turucu etkenlerinden biri olmu olan kltr eitlilii iin bir ansmdr, bir tehdit mi; yoksa insan ekolojisi iin bir zenginlik kaynam?

Baka bir deyile, kukusuz her kltr, hayatn alverilerle sr-drr ve "bir insan topluluunu ykp geebilen ve doasn bt-nyle gerekletirmesini engelleyen tek bela ve tek sakatlk, yalnzkalmaktr." Fakat her ne kadar alveri yeni kltrel birleimlerinyaratlmasna olanak verir, yani farkllklar artrrsa da, farkllklarnbesledii bu ayn alveriler tarafndan aldnda bizzat farkllk-lar yok eden bir eik bulunmaktadr; btn paradoksun ya da so-runun bu noktada kt kesindir: "Btn ilerlemelerin nedeni olanbu ortak oyun, ksa ya da uzun vadede, zorunlu olarak her oyun-cunun kaynaklarnn homojenlemesine yol aar." "Irk ve Tarih"inortaya koyduu ve bugn yeniden ele almamz gerekenpratikso-run budur.

3


4/95


5/95


6/95


7/95


8/95


9/95


10/95


11/95


12/95


13/95


14/95


15/95


16/95


17/95


18/95


19/95


20/95


21/95


22/95


23/95


24/95


25/95


26/95


27/95


28/95


29/95


30/95


31/95


32/95


33/95


34/95


35/95


36/95


37/95


38/95


39/95


40/95


41/95


42/95


43/95


44/95


45/95


46/95


47/95


48/95


49/95


50/95


51/95


52/95


53/95


54/95


55/95


56/95


57/95


58/95


59/95


60/95


61/95


62/95


63/95


64/95


65/95


66/95


67/95


68/95


69/95


70/95


71/95


72/95


73/95


74/95


75/95

C. L.-S.: Ben ayn biimde dndmze inanyorum, ama res-min bu yneliminin veya yeniden yneliminin ulaabilecei noktakonusunda anlaamyoruz. Ben resmin, gnlk yaam betimleyen

dir; hayvan, bitki veya madenlerin olaanst eitliliine kyasla,insan yapm eyalar ok ksrdrlar. "Hazr yapt'n zgn yanysa,gerek kaynaa dnmezden nce bavurulan son areyi temsil


76/95

ok yaln bir anlatma ynelebileceini dnyorum.

G. C: Bense, sanatn tmyle yok olup, gerekliin kendisinin, in-san tarafndan, bir sanat yapt olarak kabul edilmesi olasl ze-rinde duruyorum.

C. L.-S.: Oo, insan bundan ok abuk bkar; nk her eydennce, szn ettiimiz birleimler ve nesnelerin, rtk zelliklerini

ortaya

karacak biimde yeniden dzenlenmesi, gayet akla uygunama snrl da; bir sre sonra tm olaslklar tketilecektir ve ben-ce bunun en iyi kant, bu tr bir eyin ilk kez olmuyor olmasnda-dr. "Hazr yapt'a ilgi (yanlyorsam dzeltin) anlarnda, ky bo-yunca deniz kabuklar ve denizin biimlendirdii eyleri toplayarakyryn ve bunlardan nasl esinlendiini anlatan BenvenutoCellini ile balad.

G. C: Evet. Bu anlamda, tarihteki dier dnemleri dnebiliriz...C. L.-S.: Fransz Devrimi'ni izleyen yllarda, bir eyler toplamakok moda olmutu. nsanlar maden ya da deniz kabuu gibi ey-ler alrlar ve biblo yerine byle eyleri hediye olarak verirlerdi.Benzeri bir dnem yayoruz yine.

G. C: Evet ama, "hazr yapt" genellikle doadan elde edilmiyor.

Gnmzde doal nesnelerden ok, yaplm eyalar kullanyoruz.

C. L.-S.: Evet yle, ve yaplm eya...

G. C: rnein, demir filizi deil de, hurda demir yeleniyor.

C. L.-S.: Ancak byle baklrsa, doa kltrden ok daha zengin-

etmesidir.

G. C: Fakat imdi sylediiniz "hazr yapt" ile biraz ncekinin aynolmadn unutmamak gerek.

C. L.-S.: Katlyorum.

G. C: Kesinlikle ayn deiller. "Hazr yapt'n ilevinin ge-

nelletirilmesi derken onu, insanlar

n yapt

klar

eyalarla veya pas-lanma vb. hasarlar yznden deimi nesnelerle snrlamay hidnmemitim.

C. L.-S.: Anlyorum.

G. C: Benim dndm, doada oluabilecek herhangi bir ey-di.

C. L.-S.: Fakat sonra bir de bakarz ayn noktaya dnmz; n-k insan, doal sanat denebilecek eyden bile ksa srede bkarve kendi sanatn aramaya balar.

76


77/95


78/95


79/95


80/95


81/95


82/95


83/95


84/95


85/95


86/95


87/95


88/95


89/95


90/95


91/95


92/95


93/95


94/95


95/95

levi strauss irk tarih ve kultur

Documents