lewensvaardighede eksamen november 2015 graad 6
TRANSCRIPT
ALGEMENE ONDERWYS EN OPLEIDING
LEWENSVAARDIGHEDE
EKSAMEN
NOVEMBER 2015
GRAAD 6
Aantal bladsye: 9
PUNTE: 60 TYD: 1¼ UUR
Lewensvaardighede Eksamen Graad 6 2 November 2015
LEERLING SE VAN
LEERLING SE VOORNAAM
KRING
NAAM VAN SKOOL
DATUM
INSTRUKSIES AAN LEERLINGE 1. Jy het 1¼ UUR om al die vrae in Afdeling A, B en C te beantwoord.
2. Lees die vrae aandagtig deur.
3. Alle vrae moet in die gegewe ruimtes beantwoord word.
4. Let asseblief op spelling en korrekte sinskonstruksie.
5. Skryf so netjies en leesbaar as moontlik..
Lewensvaardighede Eksamen Graad 6 3 November 2015
AFDELING A VRAAG 1 Daar is VIER moontlike antwoorde vir die volgende vrae. Kies die korrekte
antwoord en skryf slegs die korrekte letter van die alfabet in die gegewe
ruimte.Byvoorbeeld:
b.v. 1.6 Kulturele deurgangsrites sluit die volgende in: A. Kos eie aan „n kultuur
B. Huwelik
C. Reaksies
D. Gebeurtenis
_B___
1.1 Rituele is ...
A. spesiale openbare geleenthede.
B. verantwoordelikhede.
C. spesiale optrede wat altyd op dieselfde manier uitgevoer word.
D. Al die bogenoemde.
______ (1) 1.2 Menseregtedag word gevier op:
A. 27 April B. 16 Desember
C. 21 Maart
D. 25 Desember
______ (1)
1.3 Die immuunstelsel is die liggaam se vermoë om ...
A. siektes te beveg.
B. liggaamstemperatuur te reguleer
C. van afvalprodukte ontslae te raak.
D. rooibloedliggaampies te vervaardig.
______ (1)
Lewensvaardighede Eksamen Graad 6 4 November 2015
1.4 Preserveermiddels word gebruik om voedsel ...
A. lekkerder te laat smaak.
B. kleur te gee.
C. langer te laat hou.
D. glad te maak.
_____ (1)
1.5 Watter een van die volgende is „n teken/ simptoom van tuberkulose?
A. Aanhoudende maagkrampe.
B. Jeukende hande en voete.
C. „n Hoes wat vir langer as twee weke aanhou.
D. Tandpyn
_______ (1)
(5) VRAAG 2 Dui aan of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is. Skryf slegs WAAR
of ONWAAR in die gegewe ruimtes.
2.1 Liggaamsveranderinge vind gedurende puberteit plaas._____________(1)
2.2 Potensiaal is daardie goed waarvan jy graag meer wil weet of van wil leer.
_____________ (1) 2.3 Verwerkte voedsel bevat dikwels kleurstowwe en geurstowwe wat nie
goed is vir jou nie. ________________ (1)
2.4 Oordraagbare siektes word veroorsaak deur „n virus, bakteriëe of fungi
wat versprei word deur fisiese kontak of deur die lug.______________ (1)
2.5 Die Vereniging vir die Voorkoming van Wreedheid teenoor Diere sien om
na die belange van werkende mense.___________________ (1)
(5)
Lewensvaardighede Eksamen Graad 6 5 November 2015
VRAAG 3 Kies die korrekte antwoord uit die woordbank en voltooi/ skryf dit langs die
onderstaande stellings.
Seksisme, Boelie, MIV, Jeugdag, Bemiddeling, Vryheidsdag
3.1 ________________ vind plaas wanneer „n objektiewe persoon as
vredemaker optree tussen twee persone wat van mekaar verskil. (1)
3.2 Jaarliks op 27 April vier ons die eerste demokratiese verkiesing wat in
1994 in Suid-Afrika plaasgevind het. __________________ (1)
3.3 Wanneer iemand jou herhaaldelik seermaak, al dring jy daarop aan dat
hulle moet stop: ____________________. (1)
3.4 Daar is geen geneesmiddel vir hierdie siektetoestand nie. Daar is slegs
medisyne wat kan help om die siekte en simptome te beheer.________(1)
3.5 Advertensies en Televisieprogramme beeld mans dikwels uit as manlik en
vol selfvertroue, en vrouens as fisies aantreklik en passief.__________(1)
(5) VRAAG 4 Beantwoord die volgende vrae:
4.1 Maak DRIE voorstelle hoe jy kan help met die versorging en beskerming
van diere.
4.1.1
___________________________________________________________ (1)
4.1.2
___________________________________________________________ (1)
4.1.3
___________________________________________________________ (1)
4.2 Watter basiese Noodhulpprosedures kan jy toepas om bloeding onder
beheer te bring? (Hoe sal jy bloeding stop?) Noem TWEE maniere.
4.2.1
___________________________________________________________ (1)
Lewensvaardighede Eksamen Graad 6 6 November 2015
4.2.2
___________________________________________________________ (1)
4.3 Noem DRIE belangrike fases in die lewe van „n individu (mens) in
die kulture van Suid-Afrika.
4.3.1 _______________________________________________________ (1)
4.3.2 _______________________________________________________ (1)
4.3.3 _______________________________________________________ (1)
4.4 Noem TWEE soorte mishandeling.
4.4.1 _______________________________________________________ (1)
4.4.2 _______________________________________________________ (1)
(10) TOTAAL AFDELING A: 25 AFDELING B VRAAG 4 5.1 Lees die storie en beantwoord die vrae wat volg: Lindiwe wil graag „n polisievrou word wanneer sy klaar is met skool. Haar ouers bly sê dat sy nie by die polisie moet aansluit nie. Hulle sê dat dit nie geskikte werk is vir ʼn vrou nie, omdat die werk gevaarlik is en jy lang ure van jou huis af weg is. Hulle wil hê sy moet ʼn onderwyseres word. Lindiwe voel gefrustreerd omdat haar ouers nie haar droom met haar deel en haar loopbaankeuse wil aanvaar nie. Hulle baklei die hele tyd en Lindiwe voel baie ongelukkig daaroor.
5.1.1 Is hierdie storie „n voorbeeld van stereotipering, verbale
mishandeling of seksisme? Gee redes vir jou antwoord.
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
(3)
5.1.2 Hoe beïnvloed hierdie situasie Lindiwe se verhouding met haar ouers?
Bespreek TWEE wyses.
_(a)___________________________________________________________
______________________________________________________________
_(b)___________________________________________________________
(4)
Lewensvaardighede Eksamen Graad 6 7 November 2015
(7) 5.2 Katrien se verhaal. Sedert sy ʼn klein dogtertjie was, is Katrien vreeslik lief vir diere. Toe sy slegs ses jaar oud was het sy ʼn hondjie by haar ouma gekry as geskenk. Sy het die hondjie self versorg en haar Stella gedoop. Sy het Stella na die DBV geneem en hulle het haar ondersteun om Stella te laat steriliseer. Selfs toe die hondjie oud geword het, het sy haar steeds versorg – tot die dag van Stella se dood. Sedertdien het Katrien rondloperhonde en katte na haar huis geneem. Selfs „n baba eekhoring is deur haar versorg. Gedurende die Julie skoolvakansie het Katrien as vrywilliger by die DBV naby haar ouerhuis gewerk. Sy het diere gesien wat erg mishandel is deur hulle eienaars. Dit het haar baie kwaad gemaak en sy het besluit sy sal help waar sy kan. Sy het met die veearts by die DBV gesels asook met haar Gr.6 onderwyser. Hulle het haar vertel dat sy op skool baie goeie punte moet behaal indien sy eendag ʼn veearts wou word. Katrien is gedetermineerd om hard te werk op skool, sodat sy haar droom om veearts te word, kan verwesenlik. 5.2.1 Waarvoor staan die afkorting DBV? , (1)
______________________________________________________________
5.2.2 Verduidelik wat „n veearts is:
______________________________________________________________
______________________________________________________________
(2)
5.2.3 Dink jy Katrien is in staat om diere te versorg? Verskaf VIER redes.
(a)____________________________________________________________
(b)____________________________________________________________
(c)____________________________________________________________
(d)__________________________________________________________
(4)
Lewensvaardighede Eksamen Graad 6 8 November 2015
5.3
Roy - groepsdruk: Roy is in Graad 10. Hy woon saam met sy ma, Maria op die Kaapse Vlakte, in „n plek wat Helshoogte genoem word. Roy se pa het in ʼn argument met twee bendelede betrokke geraak en is noodlottig gewond. Roy se ma is bekommerd dat hy dalk betrokke kan raak by een van die vele bendes wat op die Kaapse Vlakte regeer. Sy maak seker dat hy getrou skool bywoon. Hy doen goed op skool en sy onderwysers is trots op hom. Elke middag oppad huistoe moet hy en sy twee beste vriende, Herklaas en Sipho, verby „n huis stap vanwaar “tik”versprei word.Baie van hulle klasmaats is dwelmverspreiders vir die bendeleiers. Dit het tot gevolg dat hulle genoeg geld het om duur klere, nuwe selfone en ander luukshede te koop. Hulle is ook baie gewild by die skool. Met die verloop van tyd het Roy agter gekom dat sy vriende hom vermy. Hulle wou nie meer saam met hom loop nie. Hulle skoolwerk het agteruit gegaan. Hy het ook gesien dat Herklaas „n nuwe selfoon gekoop het. Hulle het ook skielik messe rond gedra. Roy het sy vriende gekonfronteer en hulle het aan hom erken dat hulle by „n bende aangesluit het en nou “tik” verkwansel. Hulle het ook gesê dat hulle nie kon weier om by die bende aan te sluit nie omdat die bendelede hulle en hul gesinne gedreig het. Sipho het Roy gevra om ook by die bende aan te sluit. Herklaas het gesê dat hulle trots is op hulle nuwe status. Hy het Roy probeer oortuig deur te sê dat hy ook gewild sal word en geld sal hê om luukshede te koop. Alhoewel Roy bang was dat die bendelede hom en sy ma ook sou dreig, het hy besluit om met „n onderwyseres, sy ma en die pastoor te praat. Hulle het hom goeie raad gegee. Roy vaar goed op skool. Hy is steeds nie lid van „n bende nie. Vrae:
5.3.1 Verskaf „n definisie vir groepsdruk:
______________________________________________________________
___________________________________________________________ (2)
5.3.2 Waarom is Roy se ma bekommerd oor hom? Gee TWEE redes.
(a)____________________________________________________________
(b)________________________________________________________ (2)
5.3.3 Hoekom is Roy suspisieus oor sy vriende? Noem TWEE redes.
(a)____________________________________________________________
(b)________________________________________________________(2)
TOTAAL AFDELING B: 20
Lewensvaardighede Eksamen Graad 6 9 November 2015
AFDELING C VRAAG 6 Die Konstitusie is ontwikkel om „n verenigde en demokratiese Suid-Afrika te
bou wat sy regmatige plek as „n onafhanklike staat in die familie van nasies
kan inneem. Die Konstitusie help ons om ongeregtighede raak te sien en
almal te respekteer wat deel gehad het daaraan om ons land te bou en te
ontwikkel. Dit gee leiding oor hoe ons die nasie kan opbou.
6.1 Verduidelik in jou eie woorde wat nasiebou beteken:
___________________________________________________________
___________________________________________________________
(2)
6.2 Kultuurerfenis verleen „n gevoel van samehorigheid aan „n nasie.
Bespreek DRIE wyses/maniere waarop dit plaasvind:
(a)_________________________________________________________
___________________________________________________________
(b)_________________________________________________________
___________________________________________________________
(c)_________________________________________________________
(6)
6.3 Is Xenofobie bevorderlik vir die uitbouing van geregtigheid en
bevordering van respek vir verskeidenheid? Wat is jou mening/opinie
hieroor?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
(3)
6.4 As deel van nasiebou vier ons Jeugdag. Bespreek die inhoud van die
2010 tema: “Tree op vir die oorlewing van alle kinders in Suid-Afrika”.
______________________________________________________________
______________________________________________________________
(4)
TOTAAL AFDELING C: 15 GROOTTOTAAL 60
ALGEMENE ONDERWYS EN OPLEIDING
LEWENSVAARDIGHEDE
MEMORANDUM
NOVEMBER 2015
GRAAD 6
Aantal bladsye: 4
AANTAL PUNTE: 60
Lewensvaardighede Memorandum Graad 6 2 November 2015
AFDELING A VRAAG 1 1.1. C √
1.2. C √
1.3. A √
1.4. C √
1.5. C √ (5) VRAAG 2
2.1 Waar √
2.2 Onwaar √
2.3 Waar √
2.4 Waar √
2.5 Onwaar √ (5)
VRAAG 3
3.1 Bemiddeling √
3.2 Vryheidsdag √
3.3 Boelie √
3.4 MIV √
3.5 Seksisme √ (5)
VRAAG 4
4.1. 1 Was die diere. √
4.1.2 Gee hulle kos. √
4.1.3 Neem hulle veearts toe. √
4.1.4 Gee aan hulle skuiling/blyplek. √
4.2 .1 Druk op die wond. √
4.2.2 Wend ‘n drukverband aan. √
4.2.3 Lig die wond / eleveer die wond. √
4.3.1 Geboorte. √
Lewensvaardighede Memorandum Graad 6 3 November 2015
4.3.2 Doop. √
4.3.3 Huweliksbevestiging. √
4.3.4 Dood. √
4.4.1 Emosionele. √
4.4.2 Fisieke. √
4.4.3 Seksuele. √ (10) TOTAAL AFDELING A: 25
VRAAG 5 5.1
5.1.1 Geslagstereotipering
Lindiwe se ouers wil haar beroep namens haar kies want hulle glo dit is meer geskik
vir ‘n vrou. √
5.1.2
(a) Sy is gefrustreerd want haar ouers verstaan nie haar beroepskeuse nie. √
(b) Sy is ongelukkig want sy baklei die hele tyd met haar ouers. √
5.2.1 Diere Beskermings Vereniging. √
5.2.2 Dieredokter. √
5.2.3.
(a) Sy het Stella versorg. √
(b) Sy het rondloperhonde en katte huistoe gebring √
(c) Sy het as vrywilliger by die DBV gedurende vakansies gewerk. √
(d) Sy word kwaad vir mense wat diere mishandel. √
5.3
5.3.1 Wanneer vriende jou probeer beïnvloed om iets (gewoonlik teen jou wil) te
doen. √√
5.3.2.
(a) Dat Roy by ‘n bende sou aansluit. √
(b) Dat hy dwelms sal verkoop. (dwelmhandelaar) √
5.3.3.
(a) Hulle het duur nuwe selfone gehad. √
(b) Hulle het hulself met messe bewapen. √
TOTAAL AFDELING B: 20
Lewensvaardighede Memorandum Graad 6 4 November 2015
AFDELING C VRAAG 6 6.1 Wanneer alle landsburgers help om ‘n Suid-Afrika te bou waarop ons trots kan
wees. √√
6.2. Die nasie word aangemoedig om verskeidenheid te vier en om te bou op
raakpunte van almal in Suid-Afrika √√. Dit is ‘n kultuur wat verskillende gelowe
respekteer √√. ‘n Gemeenskaplike gevoel word ontwikkel vir alle burgers en
inwoners van die land √√. Dit bring mense bymekaar. (Enige ander relevante
antwoord) (6)
6.3 Nee. √
Dit ondermyn respek en menswaardigheid. √√
Dit bevorder verdeeldheid binne landsgrense.
Enige ander relevante antwoord. (3)
6.4 Elke kind het die reg om beskerm, gevoed, gerespekteer en liefgehê te word.
Menswaardigheid en versorging is belangrik. Kinders is die toekomsgenerasie en
elke kind is my kind!
(Enige ander relevante antwoord)
(4)
TOTAAL AFDELING C: 15 GROOTTOTAAL 60