libËr pËr mËsuesin biologjia 8 - shkollaime.al 8.pdf · transporti i lëndëve ushqyese te...

LIBËR PËR MËSUESIN

Biologjia 8

Merita BerishaArtan Trebicka

Arta ToskaAndia TamburiMarsilda Qyli

PërmbajtjeHyrje 5

Planifikimi vjetor dhe me tremujorë 10

Planifikimet ditore 26

Kreu 1: Bimët 26

Kreu 2: Ushqimi dhe tretja 43

Test i tremujorit të parë 73

Kreu 3: Sistemi i qarkullimit të gjakut 76

Kreu 4: Frymëshkëmbimi 94

Test i tremujorit të dytë 108

Kreu 5: Riprodhimi dhe zhvillimi 115

Test i tremujorit të tretë 130

Veprimtari në librin e nxënësit 132

Fletë pune për kreun e parë 136

Fletë pune për kreun e dytë 148

Fletë pune për kreun e tretë 160

Fletë pune për kreun e katërt 169

Fletë pune për kreun e pestë 174

5

Hyrje

Shkenca është veprimtari intelektuale dhe praktike që përfshin studimin

shkencor përmes ideve dhe përvojave të tij. Idetë dhe konceptet përpunohen për

hartuesit të teksteve mësimore dhe materialeve ndihmëse për mësuesit

fëmijëve.

6

Libër për mësuesin

dhe mbrojtjen e mjedisit.

a.

formulon problemin.

b.

7

Biologjia 8

c.

d.

a.

b.

c.

d.

8


a.

b.

c.

9

Biologjia 8

programit mbi rezultatet e të nxënit për kompetencë në secilën lëndë dhe në tematika

zhvillimin e situatave të të nxënit dhe lehtëson vlerësimin e nxënësit për kompetencat kyçe. Situatat e të nxënit janë situata që lidhen me kontekstin e të nxënit. Ato mund të jenë situata në mjedise të mbyllura ose të hapura të nxëni, brenda shkollës ose jashtë saj. Roli i mësuesit në mësimdhënien përmes situatave është ai i udhëheqësit e i lehtësuesit gjatë nxënies aktive të nxënësit. Realizimi i temave ndërkurrikulare dhe i lidhjes ndërlëndore nëpërmjet lëndëve të shkencave natyrore janë, gjithashtu, elemente të rëndësishme të programit. Metodat, teknikat, strategjitë e të nxënit në fushën e shkencave natyrore janë faktorë të rëndësishëm për një nxënie të suksesshme që nxit interesin, gjithëpërfshirjen, ndërveprimin dhe punën kërkimore të nxënësit. Përzgjedhja dhe përdorimi i tyre nga mësuesit bëhet në funksion të zhvillimit të kompetencave te nxënësit, duke respektuar stilet e ndryshme të të nxënit.

Vlerësimi si pjesë integrale e procesit të të nxënit, mat shkallën në të cilën kompetencat janë arritur nga nxënësi. Meqenëse i gjithë procesi i të nxënit në shkencat natyrore mbështetet në kërkimin shkencor, vlerësimi merr shumë forma, të cilat i parashikon dhe mundëson struktura dhe konceptimi i programit. Realizimi i programit të fushës së shkencave natyrore kërkon krijimin e një mjedisi të nxëni, të përshtatshëm dhe gjithëpërfshirës, të pasur me materiale dhe burime të domosdoshme, si dhe përdorimin e gjerë të TIK-ut.

Diagrami 1: Korniza konceptuale e programit.

Sistemet

Shkallmatjet

10

Libër për mësuesinPL

AN

IFIK

IMI V

JET

OR

S

hpër

ndar

ja e

orë

ve d

he te

mav

e si

pas t

rem

ujor

ëve

Tre

muj

ori i

par

ë 27

orë

T

rem

ujor

i i d

ytë

23 o

rë

Tre

muj

ori i

tret

ë 20

orë

K

reu

1 ( p

lani

8 o

rë)

1.Fo

tosi

ntez

a 2.

Gje

thet

3.Pu

në la

bora

tori:

Hul

umtim

rret

h pr

oces

it të

foto

sint

ezës

(vep

rimta

ria

1.3

A)

4.Pu

në la

bora

tori:

Hul

umtim

rret

h pr

oces

it të

foto

sint

ezës

(vep

rimta

ria

1.3

B)

5.R

rënj

ët6.

Tran

spor

ti i l

ëndë

ve u

shqy

ese

te

bim

ët (v

eprim

taria

1.5

A d

he 1

.5 B

) 7.

Tran

spor

ti i l

ëndë

ve u

shqy

ese

te

bim

ët (

gypa

t e k

sile

mës

dhe

floe

mës

) 8.

Ush

trim

e pë

rmbl

edhë

se

9.U

shtri

me

përm

bled

hëse

(orë

e m

arrë

ng

a to

tali

i orë

ve të

kre

ut 2

)

Kre

u 2

do z

hvill

ohet

në

18 o

rë.

( pla

ni ë

shtë

20

orë.

Pre

j tyr

e zb

resi

m 2

orë

, nga

të c

ilat n

jë o

rë i

kalo

n kr

eut t

ë pa

rë d

he n

jë o

rë i

kalo

n kr

eut t

ë ka

tërt

)

1.Lë

ndët

ush

qyes

e

Kre

u 3

(pla

ni 1

2 or

ë)1.

Sist

emi i

qar

kulli

mit

të g

jaku

t te

njer

iu2.

Zem

ra

3.Pu

në p

rakt

ike:

vep

rimta

ria 3

.2

4.Së

mun

djet

e z

emrë

s ( m

ater

ial

info

rmat

ive

nga

inte

rnet

i) 5.

Gja

ku d

he p

ërbë

rja e

tij

6.En

ët e

gja

kut

7.Pu

në p

rakt

ike:

pos

ter p

ër q

arku

llim

in

e gj

akut

8.

Sëm

undj

et e

gja

kut (

mat

eria

l in

form

ativ

nga

inte

rnet

i)

9.B

ised

ë m

e m

jek

kard

iolo

g os

e he

mat

olog

për

sëm

undj

et e

gja

kut

10.U

shtri

me

përm

bled

hëse

11

.Ush

trim

e pë

rmbl

edhë

se

12.P

roje

kt (o

ra e

dyt

ë)

Kre

u 4

(pla

ni 1

2 or

ë +

1 or

ë ng

a kr

eu

2) 1.Si

stem

i i fr

ymëk

ëmbi

mit

te n

jeriu

2.

Punë

labo

rato

ri: v

eprim

taria

4.1

3.

Shkë

mbi

mi i

gaz

eve

në m

ushk

ëri

4.Fr

ymëm

arrja

aer

obe

Kre

u i t

retë

vaz

hdim

12

.Duh

ani d

he sh

ënde

ti 13

.Sëm

undj

et q

ë sh

kakt

ohen

nga

duh

ani

Kre

u 5

(18

orë)

1.

Gam

etat

2.

Sist

emi i

ripr

odhi

mit

te n

jeriu

3.

Çfa

rë n

dodh

te q

eliz

a ve

zë

4.N

ga e

mbr

ioni

t e fo

shnj

a 5.

Rrit

ja d

he z

hvill

imi

6.A

dole

shen

ca7.

Ado

lesh

enca

(dis

kutim

) 8.

Proj

ekt-o

ra e

tret

ë 9.

Proj

ekt-o

ra e

kat

ërt

10.M

ënyr

a e

jete

sës d

he sh

ënde

ti 11

.Mën

yra

e je

tesë

s dhe

shën

deti

12.S

ST

13.S

ST

14.U

shtri

me

përm

bled

hëse

15

.Ush

trim

e pë

rmbl

edhë

se

16.P

ërsë

ritje

17

.Vle

rësi

m p

orto

foli

18.T

est p

ër se

mes

trin

e tre

të

11

Biologjia 8

2.Lë

ndët

ush

qyes

e (v

eprim

taria

2.1

dhe

m

ater

ial n

ga fl

etët

e p

unës

apo

flet

ore

punë

s)3.

Die

ta u

shqi

mor

e e

ekui

libru

ar

4.D

ieta

ush

qim

ore

e ek

uilib

ruar

5.

Tret

ja d

he p

ërth

ithja

e u

shqi

mit

6.Pu

në la

bora

tori:

Një

mod

el

përth

ithje

je

7.Si

stem

i tre

tës t

e nj

eriu

8.

Sist

emi t

retë

s te

njer

iu

9.D

hëm

bët

10.P

unë

labo

rato

rike:

Ndi

kim

i i p

ijeve

m

e ga

z te

dhë

mbë

t

11.E

nzim

at

12.P

unë

labo

rato

ri: V

eprim

taria

2.6

13

.Pro

jekt

ora

e p

arë

14.U

shtri

me

përm

bled

hëse

15

.Ush

trim

e pë

rmbl

edhë

se

16.P

ërsë

ritje

17

.Vle

rësi

m p

orto

foli

18.T

est i

sem

estri

t të

parë

T

otal

9 +

18

= 27

orë

5.Pu

në la

bora

tori:

Fry

mëm

arrja

te

bize

let

6.M

bajtj

a e

trupi

t në

form

ë 7.

Ush

trim

e pë

rmbl

edhë

se

8.U

shtri

me

përm

bled

hëse

9.

Përs

ëritj

e 10

.Vle

rësi

m p

orto

foli

11.T

est p

ër se

mes

trin

e dy

të

Tot

al 1

2 +

11 =

23

orë

Tot

al 2

+ 1

8 =

20 o

rë

12


LË

ND

A: B

IOL

OG

JI

KL

ASA

E T

ET

Ë

FUSH

A: S

HK

EN

CA

T E

NA

TY

RË

S

PLA

NIF

IKIM

I PË

R 3

-MU

JOR

IN E

PA

RË

(SH

TA

TO

R-D

HJE

TO

R)

SHT

AT

OR

– D

HJE

TO

R

Tem

atik

aK

apitu

lliN

r. i

orëv

e si

pas

Tem

ave

mës

imor

e Si

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

dhe

vepr

imta

ritë

e

nxën

ësve

Vle

rësi

mi

Bur

imet

Sist

emet

Si

stem

ette

bim

ët

dhe

njer

iuB

imët

(8 o

rë +

1

orë

nga

kreu

2)

1.Fo

tosi

ntez

a B

imët

si

prod

hues

etë

ushq

imit.

Për

të re

aliz

uar

tem

at m

und

të

zgjid

hni n

jë o

se

disa

nga

:

Met

oda

të të

nx

ënit

aktiv

: D

isku

time

në

grup

Prez

antim

e të

ty

re m

e fig

ura

orga

nesh

bim

ore

dhe

të

njer

iut

Viz

itë n

ë

Për t

ë re

aliz

uar

vler

ësim

in n

ë te

ma

të

ndry

shm

e m

und

të

zgjid

hni n

jë o

se d

isa

nga:

Vle

rësi

mi i

vaz

hdua

r pë

r:- S

hum

ëllo

jshm

ërin

ë e

përg

jigje

ve,

përf

shirë

viz

atim

et,

puni

met

e sh

krua

ra,

bise

dat m

e nj

ëri-

tjetri

n dh

e pa

raqi

tjen

e id

eve.

- Plo

tësi

min

e fj

aliv

e në

flet

oren

e p

unës

Në

mën

yrë

të

hollë

sish

me

mje

tet

ndih

mës

e pë

r re

aliz

imin

e te

mav

e m

ësim

ore

janë

të

përs

hkru

ara

te li

bri

i mës

uesi

t.

-Aty

do

të g

jeni

dhe

id

e pë

r m

ësim

dhën

ien

si

dhe

udhë

zim

e se

si

do t'

i kry

eni

vepr

imta

ritë

sipa

s te

mav

e pë

rkat

ëse

të

librit

të n

xënë

sit.

-P

as k

apitu

jve

2.G

jeth

etN

dërti

mi i

gj

ethe

s dhe

fu

nksi

oni i

saj

13

Biologjia 8

3.Pu

në la

bora

tori:

H

ulum

tim rr

eth

proc

esit

të fo

tosi

ntez

ës

(vep

rimta

ria 1

.3 A

)

Si z

hvill

ohet

fo

tosi

ntez

a te

bi

mët

(m

bled

hja

e ok

sigj

enit)

terr

en p

ër

bim

ët

Traj

tim i

të

dhën

ave

me

graf

ikë

ose

me

tabe

la Zgjid

hje

e kë

rkes

ave

në

fletë

t e p

unës

dh

e fle

tore

n e

punë

s sip

as

tem

ave

përk

atës

e

Reg

jistr

ime

vide

o

Vep

rim

tari

në

libri

n e

nxën

ësit,

të

cila

t ja

në n

ë çd

o te

më

mës

imi

Vep

rimta

ri hu

lum

tues

e

dhe

fletë

t e p

unës

(s

hiko

ni n

ë fle

tët

punë

s te

libri

i m

ësue

sit)

- Plo

tësi

min

e

përg

jigje

ve n

ë py

etje

t dh

e de

tyra

t për

çdo

te

më

mës

imor

e si

dhe

kr

yerja

e v

eprim

tariv

e në

libr

in e

nxë

nësi

t, te

kstin

mës

imor

.

Vet

ëvle

rësi

mi

Rea

lizoh

et n

ga

nxën

ësit

për:

- Vle

rësi

min

në

çift

-Vle

rësi

min

e p

unës

në

gru

p

- Vle

rësi

min

e

dety

rave

të sh

tëpi

së

nga

njër

i-tje

tri- P

reza

ntim

i me

gojë

os

e m

e sh

krim

i pu

nim

eve

të b

ëra

nga

ndod

hen

gjith

mon

ë fle

tët e

pun

ës q

ë m

und

të je

pen

si

dety

rë n

ë fu

nd të

m

ësim

it pë

r të

kont

rollu

ar të

nx

ënit

e nx

ënës

ve.

Mun

d të

për

dorn

i:

Mat

eria

lem

odel

uese

ose

ko

mpl

ete

të

gats

hme,

kar

ton,

gë

rshë

rë, n

gjitë

s, sh

irit n

gjitë

s, m

jete

të

dom

osdo

shm

e pë

r pas

qyru

ar

orga

ne e

sist

eme

të

njer

iut.

Sist

emet

Si

stem

ette

bim

ët

dhe

njer

iu

Bim

ët

4.Pu

në la

bora

tori:

H

ulum

tim rr

eth

proc

esit

të fo

tosi

ntez

ës

(vep

rimta

ria 1

.3 B

)

Fakt

orët

që

ndik

ojnë

në

shpe

jtësi

në e

fo

tosi

ntez

ës

5.R

rënj

ëtN

dërti

mi d

he

funk

sion

et e

rr

ënjë

s. M

birja

e

fara

ve

6.Tr

ansp

orti

ilë

ndëv

e us

hqye

se te

bim

ët(v

eprim

taria

1.5

A d

he 1

.5

B)

Tran

spor

ti i

lënd

ëve

ushq

yese

te

bim

a e

selin

osë

7.Tr

ansp

orti

i lën

dëve

us

hqye

se te

bim

ët (g

ypat

e

ksile

mës

dhe

floe

mës

)

Stru

ktur

atbi

mor

e që

m

undë

sojn

ëtra

nspo

rtin

e lë

ndëv

eus

hqye

se.

8.U

shtri

me

përm

bled

hëse

U

shtri

me

mbi

nd

ërtim

in e

14


bim

ëve

dhe

funk

sion

et e

or

gane

ve të

saj.

Pyet

je-

përg

jigje

Sfid

ain

divi

dual

e

Kon

kurs

e m

e gr

upe

Vep

rimta

ri në

çi

ft

nxën

ësit.

Vle

rësi

mpë

rmbl

edhë

s për

: - D

etyr

ë m

e sh

krim

os

e m

e go

jë

- Pun

ë kë

rkim

ore

në

inte

rnet

Vle

rësi

mi

-fo

rmue

s -

përm

bled

hës

-di

agno

stik

ues

-m

e sh

krim

9.U

shtri

me

përm

bled

hëse

( o

rë e

mar

rë n

ga to

tali

i or

ëve

të k

reut

2)

Ush

trim

e m

bi

ndër

timin

e

bim

ëve

dhe

funk

sion

et e

or

gane

ve të

saj.

Sist

emet

N

jeri

u si

or

gani

zëm

(pla

ni

20 -

2 or

ë =

18 o

rë)

10.L

ëndë

t ush

qyes

e7

lloje

t e

lënd

ëve

ushq

yese

dhe

vl

erat

e ty

re p

ër

orga

nizm

in.

11.L

ëndë

t ush

qyes

e (v

eprim

taria

2.1

dhe

m

ater

ial n

ga fl

etët

e p

unës

ap

o fle

tore

pun

ës)

Pran

ia e

ka

rboh

idra

teve

në u

shqi

me

12.

Die

ta u

shqi

mor

e e

ekui

libru

arU

shqi

met

e

shën

dets

hme

dhe

të

pash

ënde

tshm

e

Sist

emet

13

.Die

ta u

shqi

mor

e e

ekui

libru

ar S

i duh

et të

us

hqeh

emi?

Kër

kim

në

15

Biologjia 8

14.T

retja

dhe

për

thith

ja e

us

hqim

it N

dërti

mi d

he

funk

sion

i i

gypi

t tre

tës

inte

rnet

Min

itest

e m

e fle

tët e

pun

ës q

ë nd

odhe

n në

libr

in

e m

ësue

sit.

Kon

kurs

e m

e gr

upe

Vep

rimta

ri në

çi

ft

– K

onku

rse

mid

is k

lasa

ve e

tj.

15.P

unë

labo

rato

ri: N

jë

mod

el p

ërth

ithje

je

Ngj

ashm

ëri m

e pë

rthith

jen

e us

hqim

eve

në

orga

nizm

in e

nj

eriu

t 16

.Sis

tem

i tre

tës t

e nj

eriu

Pj

esët

për

bërë

se

të si

stem

it tre

tës

17.S

iste

mi t

retë

s te

njer

iu

Funk

sion

et e

or

gane

vepë

rbër

ëse

të

sist

emit

tretë

s 18

.Dhë

mbë

t Ll

ojet

e

dhëm

bëve

dhe

fu

nksi

onet

e

tyre

19.P

unë

labo

rato

rike:

N

diki

mi i

pije

ve m

e ga

z te

dhë

mbë

t

Fakt

orët

që

ndik

ojnë

në

pris

hjen

edh

ëmbë

ve

20.E

nzim

at

Enzi

mat

dhe

m

ekan

izm

i i

vepr

imit

të ty

re

Sist

emet

21

.Pun

ë la

bora

tori:

V

eprim

taria

2.6

N

diki

mi i

en

zim

ës

16


Tot

ali p

ër

trem

ujor

in

e pa

rë

9 +

18 =

27

orë

amila

zë n

ë sh

përb

ërje

n e

amid

onit

22.P

roje

kt-o

ra e

par

ë Pë

rcak

timi i

te

mës

nga

nx

ënës

it dh

e m

ësue

si

23.U

shtri

me

përm

bled

hëse

U

shtri

me

mbi

si

stem

in tr

etës

dh

e fu

nksi

onet

e

pjes

ëve

përb

ërës

e të

tij

24.U

shtri

me

përm

bled

hëse

U

shtri

me

mbi

si

stem

in tr

etës

dh

e fu

nksi

onet

e

pjes

ëve

përb

ërës

e të

tij

25.P

ërsë

ritje

Pë

rsër

itje

teor

ike:

fo

tosi

ntez

a dh

e pr

oces

i i tr

etje

s 26

.Vle

rësi

m p

orto

foli

27.T

est p

ër se

mes

trin

e pa

rë

17

Biologjia 8

LË

ND

A: B

IOL

OG

JI

KL

ASA

E T

ET

Ë

FUSH

A: S

HK

EN

CA

T E

NA

TY

RË

S

PLA

NIF

IKIM

I PË

R 3

-MU

JOR

IN E

DY

TË

(JA

NA

R-M

AR

S)

JAN

AR

– M

AR

S T

emat

ika

Kap

itulli

Nr.

i orë

ve si

pas

Tem

ave

mës

imor

e

Situ

ata

e pa

rash

ikua

r e

të n

xëni

t

Met

odol

ogjia

dhe

vepr

imta

ritë

e

nxën

ësve

Vle

rësi

mi

Bur

imet

Sist

emet

Tra

nspo

rti

te n

jeri

u 1.

Sist

emi i

qar

kulli

mit

të g

jaku

t te

njer

iu.

Përb

ërja

e

sist

emit

të

qark

ullim

it të

gj

akut

.Pa

surim

i i g

jaku

t m

e ga

ze.

Për

të re

aliz

uar

tem

at m

und

të

zgjid

hni n

jë o

se

disa

nga

:

Met

oda

të të

nx

ënit

aktiv

:

Për t

ë re

aliz

uar

vler

ësim

in n

ë te

ma

të

ndry

shm

e m

und

të

zgjid

hni n

jë o

se d

isa

nga:

Vle

rësi

mi i

vaz

hdua

r pë

r:

Në

mën

yrë

të

hollë

sish

me

mje

tet

ndih

mës

e pë

r re

aliz

imin

e te

mav

e m

ësim

ore

janë

të

përs

hkru

ara

te li

bri

i mës

uesi

t.

18


2.Ze

mra

N

dërti

mi d

he

funk

sion

i i

zem

rës.

Dis

kutim

e në

gr

up

Prez

antim

e të

ty

re m

e fig

ura

ose

m

aket

e or

gane

sh

Film

a të

m

arrë

nga

in

tern

eti

Traj

tim i

të

dhën

ave

me

graf

ikë

ose

me

tabe

la Zgjid

hje

e kë

rkes

ave

në

fletë

t e p

unës

dh

e fle

tore

n e

punë

s sip

as

tem

ave

përk

atës

e

Reg

jistr

ime

vide

o

- Shu

mël

lojs

hmër

inë

e pë

rgjig

jeve

, pë

rfsh

irë v

izat

imet

, pu

nim

et e

shkr

uara

, bi

seda

t me

njër

i-tje

trin

dhe

para

qitje

n e

idev

e.

- Plo

tësi

min

e fj

aliv

e në

flet

oren

e p

unës

dh

e fle

tët e

pun

ës

(shi

koni

në

fletë

t pu

nës t

e lib

ri i

mës

uesi

t).

- Plo

tësi

min

e

përg

jigje

ve n

ë py

etje

t dh

e de

tyra

t për

çdo

te

më

mës

imor

e si

dhe

kr

yerja

e v

eprim

tariv

e në

libr

in e

nxë

nësi

t, te

kstin

mës

imor

.

Vet

ëvle

rësi

mi

Rea

lizoh

et n

ga

nxën

ësit

për:

- Aty

do

të g

jeni

dh

e id

e pë

r m

ësim

dhën

ien

si

dhe

udhë

zim

e se

si

do t'

i kry

eni

vepr

imta

ritë

sipa

s te

mav

e pë

rkat

ëse

të

librit

të n

xënë

sit.

- P

as k

apitu

jve

ndod

hen

gjith

mon

ë fle

tët e

pun

ës q

ë m

und

të je

pen

si

dety

rë n

ë fu

nd të

m

ësim

it pë

r të

kont

rollu

ar të

nx

ënit

e nx

ënës

ve.

Mun

d të

për

dorn

i:

Mat

eria

lem

odel

uese

ose

ko

mpl

ete

të

gats

hme,

kar

ton,

gë

rshë

rë, n

gjitë

s, sh

irit n

gjitë

s, m

jete

të

dom

osdo

shm

e pë

r pas

qyru

ar

3.Pu

në p

rakt

ike:

V

eprim

taria

3.2

N

diki

mi i

us

htrim

eve

fizik

e në

rrah

jet

e pu

lsit.

4.Së

mun

djet

e z

emrë

s:

(mat

eria

le in

form

ativ

e ng

a in

tern

eti)

Rën

dësi

a e

stud

imit

të

sëm

undj

eve

koro

nare

.5.

Gja

ku d

he p

ërbë

rja e

tij

. Pë

rbër

ësit

e gj

akut

.

6.En

ët e

gja

kut.

Dal

limi n

dërm

jet

enëv

e të

gja

kut

në n

dërti

m d

he

19

Biologjia 8

funk

sion

.V

epri

mta

ri

në li

brin

e

nxën

ësit,

të

cila

t ja

në n

ë çd

o te

më

mës

imi

Vep

rimta

ri hu

lum

tues

e

Pyet

je-

përg

jigje

Sfid

ain

divi

dual

e

Kon

kurs

e m

e gr

upe

Vep

rimta

ri në

çift

-Vle

rësi

min

në

çift

-Vle

rësi

min

e p

unës

në

gru

p

-Vle

rësi

min

e

dety

rave

të sh

tëpi

së

nga

njër

i-tje

tri.

- Pre

zant

imi m

e go

jë

ose

me

shkr

im i

puni

mev

e të

bër

a ng

a nx

ënës

it.V

lerë

sim

përm

bled

hës p

ër:

- Det

yrë

me

shkr

im

ose

me

gojë

- P

unë

kërk

imor

e në

in

tern

et

Vle

rësi

mi

-fo

rmue

s -

përm

bled

hës

-di

agno

stik

ues

-m

e sh

krim

orga

ne e

sist

eme

të

njer

iut.

7.Pu

në p

rakt

ike:

Pos

ter

për q

arku

llim

in e

gj

akut

Veç

oritë

e

qark

ullim

it të

gj

akut

.

8.Së

mun

djet

e g

jaku

t (m

ater

ial i

nfor

mat

iv

nga

inte

rnet

i)

Njo

hja

dhe

para

ndal

imi i

së

mun

djev

e të

gj

akut

.

9.B

ised

ë m

e m

jek

kard

iolo

g os

e he

mat

olog

për

së

mun

djet

e g

jaku

t

Bis

edë

me

mje

kun

mbi

së

mun

djet

ka

rdia

ke.

10.U

shtri

me

përm

bled

hëse

Pë

rbër

ësit

e gj

akut

.Q

arku

llim

i i

mad

h dh

e i

vogë

l i g

jaku

t. 11

.Ush

trim

e pë

rmbl

edhë

se

Dal

limi n

dërm

jet

arte

rieve

,ven

ave

e ka

pila

rëve

. 12

.Pro

jekt

(ora

e d

ytë)

St

udim

i i

idev

e,or

ient

imi

për s

hfry

tëzi

min

e

liter

atur

ës d

he

përp

unim

i i

mat

eria

leve

.

20


Sist

emet

Si

stem

i i

frym

ëkm

bim

it

13.S

iste

mi i

fr

ymëk

ëmbi

mit

te

njer

iu

Rru

ga q

ë nd

jeki

n ga

zet

(O2 d

he C

O2)

në o

rgan

e.

Kër

kim

në

inte

rnet

Min

itest

e m

e fle

tët e

pun

ës q

ë nd

odhe

n në

libr

in

e m

ësue

sit.

Kon

kurs

e m

e gr

upe

Vep

rimta

ri në

çi

ft

Kon

kurs

em

idis

kla

save

et

j.

14.

Punë

labo

rato

ri:

Vep

rimta

ria 4

.1

Mat

ja e

vël

limit

të m

ushk

ëriv

e në

përm

jet

eksp

erim

ente

ve.

Nxë

nësi

aje

tëso

re.

15.

Shkë

mbi

mi i

gaz

eve

në m

ushk

ëri.

Si n

dodh

sh

këm

bim

i i

gaze

ve n

ë al

veol

a(h

ojëz

a)?

16.

Frym

ëmar

rja a

erob

e R

eaks

ioni

i pr

oces

it të

fr

ymëm

arrje

s ae

robe

. 17

. Pu

në la

bora

tori:

Fr

ymëm

arrja

te b

izel

et.

Gja

tëfr

ymëm

arrje

s çl

irohe

tnx

ehtë

si.

18.

Mba

jtja

e tru

pit n

ë U

shtri

met

fiz

ike

ndik

ojnë

21

Biologjia 8

form

ë po

zitiv

isht

në

shën

detin

e

njer

iut.

19.

Ush

trim

e pë

rmbl

edhë

se

Ush

trim

e m

bi

sist

emin

e

qark

ullim

it të

gj

akut

.20

. U

shtri

me

përm

bled

hëse

U

shtri

me

mbi

si

stem

in e

fr

ymëk

ëmbi

mit.

Tot

ali p

ër

trem

ujor

in e

dy

të12

+11

= 23

or

ë

21.

Përs

ëritj

e N

johu

ritë

e m

arra

mbi

si

stem

in e

qa

rkul

limit

të

gjak

ut d

he

frym

ëkëm

bim

it.22

. V

lerë

sim

por

tofo

li

23.

Test

për

trem

ujor

in e

dy

të.

22


LË

ND

A: B

IOL

OG

JI

KL

ASA

E T

ET

Ë

FUSH

A: S

HK

EN

CA

T E

NA

TY

RË

S

PLA

NIF

IKIM

I PË

R 3

-MU

JOR

IN E

TR

ET

Ë (P

RIL

L-Q

ER

SHO

R)

PRIL

L –

QE

RSH

OR

T

emat

ika

Kap

itulli

Nr.

i or

ëve

sipa

s T

emav

e m

ësim

ore

Situ

ata

e pa

rash

ikua

r e

të n

xëni

t

Met

odol

ogjia

dhe

vepr

imta

ritë

e

nxën

ësve

Vle

rësi

mi

Bur

imet

Sist

emi i

ri

prod

him

it

1.D

uhan

i dhe

shën

deti

Rën

dësi

a e

ndër

gjeg

jësi

mit

për e

fekt

et

nega

tive

të

duha

nit.

Për

të re

aliz

uar

tem

at m

und

të

zgjid

hni n

jë o

se

disa

nga

:

Met

oda

të të

nx

ënit

aktiv

: D

isku

time

në

grup

Prez

antim

e të

ty

re m

e fig

ura

os

e m

aket

e or

gane

sh

Film

a të

m

arrë

nga

Për t

ë re

aliz

uar

vler

ësim

in n

ë te

ma

të

ndry

shm

e m

und

të

zgjid

hni n

jë o

se d

isa

nga:

Vle

rësi

mi i

vaz

hdua

r pë

r:- S

hum

ëllo

jshm

ërin

ë e

përg

jigje

ve,

përf

shirë

viz

atim

et,

puni

met

e sh

krua

ra,

bise

dat m

e nj

ëri-

tjetri

n dh

e pa

raqi

tjen

e id

eve.

- Plo

tësi

min

e fj

aliv

e në

flet

oren

e p

unës

Në

mën

yrë

të

hollë

sish

me

mje

tet

ndih

mës

e pë

r re

aliz

imin

e te

mav

e m

ësim

ore

janë

të

përs

hkru

ara

te li

bri

i mës

uesi

t.

- Aty

do

të g

jeni

dh

e id

e pë

r m

ësim

dhën

ien

si

dhe

udhë

zim

e se

si

do t'

i kry

eni

vepr

imta

ritë

sipa

s te

mav

e pë

rkat

ëse

të

librit

të n

xënë

sit.

- P

as k

apitu

jve

2.Së

mun

djet

që

shka

ktoh

en n

ga d

uhan

iPë

rgat

itja

e nj

ë po

ster

ise

nsib

ilizu

es.

3. G

amet

at

Dal

limi m

idis

23

Biologjia 8

qeliz

ës v

ezë

dhe

sper

mat

ozoi

dit.

Pr

oces

i i

feko

ndim

it.

inte

rnet

i

Traj

tim i

të

dhën

ave

me

graf

ikë

ose

me

tabe

la Zgjid

hje

e kë

rkes

ave

në

fletë

t e p

unës

dh

e fle

tore

n e

punë

s sip

as

tem

ave

përk

atës

e

Reg

jistr

ime

vide

o

Vep

rim

tari

në

libri

n e

nxën

ësit,

të

cila

t ja

në n

ë çd

o te

më

mës

imi

Vep

rimta

ri hu

lum

tues

e

dhe

fletë

t e p

unës

(s

hiko

ni n

ë fle

tët

punë

s te

libri

i m

ësue

sit).

- Plo

tësi

min

e

përg

jigje

ve n

ë py

etje

t dh

e de

tyra

t për

çdo

te

më

mës

imor

e si

dhe

kr

yerja

e v

eprim

tariv

e në

libr

in e

nxë

nësi

t, te

kstin

mës

imor

.

Vet

ëvle

rësi

mi

Rea

lizoh

et n

ga

nxën

ësit

për:

- Vle

rësi

min

në

çift

- Vle

rësi

min

e p

unës

në

gru

p

- Vle

rësi

min

e

dety

rave

të sh

tëpi

së

nga

njër

i-tje

tri- P

reza

ntim

i me

gojë

os

e m

e sh

krim

i pu

nim

eve

të b

ëra

nga

ndod

hen

gjith

mon

ë fle

tët e

pun

ës q

ë m

und

të je

pen

si

dety

rë n

ë fu

nd të

m

ësim

it pë

r të

kont

rollu

ar të

nx

ënit

e nx

ënës

ve.

Mun

d të

për

dorn

i:

Mat

eria

lem

odel

uese

ose

ko

mpl

ete

të

gats

hme,

kar

ton,

gë

rshë

rë, n

gjitë

s, sh

irit n

gjitë

s, m

jete

të

dom

osdo

shm

e pë

r pas

qyru

ar

orga

ne e

sist

eme

të

njer

iut.

4.Si

stem

i i ri

prod

him

it te

nje

riu

Ndë

rtim

i i

apar

atit

ripro

dhue

sfe

mër

or d

he

mas

hkul

lor.

5.Ç

farë

ndo

dhte

qel

iza

vezë

?“F

ati”

i nj

ë ve

ze

të fe

kond

uar

dhe

të

pafe

kond

uar.

6.N

ga e

mbr

ioni

te

fosh

nja

Ndr

yshi

met

që

ndod

hin

nga

embr

ioni

te

fetu

si.

7.R

ritja

dhe

zhv

illim

i Fa

zat e

rritj

es

nga

embr

ioni

te

k nj

ë i r

ritur

. 8.

Ado

lesh

enca

Veç

oritë

e fa

zës

së adol

eshe

ncës

.9.

Ado

lesh

enca

(dis

kutim

) Ta

bela

e

konc

epte

ve m

bi

dalli

min

fem

ra-

mes

hkuj

10

.Pro

jekt

-ora

e tr

etë

Prez

antim

i i

24


proj

ektit

e

certi

fikim

i i

punë

s më

të

mirë

.

Pyet

je-

përg

jigje

Sfid

ain

divi

dual

e

Kon

kurs

e m

e gr

upe

Vep

rimta

ri në

çi

ft

nxën

ësit

Vle

rësi

mpë

rmbl

edhë

s për

: - D

etyr

ë m

e sh

krim

os

e m

e go

jë.

- Pun

ë kë

rkim

ore

në

inte

rnet

.

Vle

rësi

mi

-fo

rmue

s -

përm

bled

hës

-di

agno

stik

ues

-m

e sh

krim

11.P

roje

kt-o

ra e

kat

ërt

Shpë

rnda

rja e

po

ster

ave

e fle

tëpa

losj

eve

në te

rren

. 12

.Mën

yra

e je

tesë

s dh

e sh

ënde

ti Si

ndi

kojn

ë su

bsta

ncat

e

dëm

shm

e ki

mik

e në

sh

ënde

t?

Kre

u 5

13.M

ënyr

a e

jete

sës d

he

shën

deti

Përg

atitj

a e

fletë

palo

sjev

e “P

ër n

jë

shën

det t

ë m

irë”

Kër

kim

në

inte

rnet

25

Biologjia 8

18 o

rë

Tot

ali p

ër

trem

ujor

in e

tr

etë

2 +

18 =

20

orë

14.

SST

SST,

shen

jat

dallu

ese

dhe

rrug

ët e

tra

nsm

etim

it.

Min

itest

e m

e fle

tët e

pun

ës q

ë nd

odhe

n në

libr

in

e m

ësue

sit.

konk

urse

me

grup

e

Vep

rimta

ri në

çi

ft

Kon

kurs

em

idis

kla

save

et

j.

15.

SST

Dis

kutim

: R

rugë

t e

trans

met

imit

të

SST-

ve.

16.U

shtri

me

përm

bled

hëse

M

bi si

stem

in

ripro

dhue

s tek

nj

eriu

.17

.Ush

trim

e pë

rmbl

edhë

se

Mbi

adol

eshe

ncën

dhe

SST.

18

.Vle

rësi

m p

orto

foli

19.

Përs

ëritj

e Pë

rsër

iten

njoh

uritë

mbi

: Si

stem

i rip

rodh

ues,

duha

ni d

he

shën

deti,

adol

eshe

nca,

SST.

20

.Tes

t për

trem

ujor

in e

tre

të.

26


KREU 1: BimëtTema mësimore 1.1: Fotosinteza

Fusha: Shkencat e natyrës

Lënda: Biologji

Shkalla: IV Klasa: VIII

Tema mësimore 1.1: Situata e të nxënit:

prodhuar ushqim.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:

Fjalë kyçe:

Ujë

Burimet: të

Fletore pune

Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:

Shkenca të komunikimit

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

Përshkrimi i situatës:

ushqim.

Veprimet në situatë:Kllaster

njohuritë e marra në vitet e kaluara.

Fotosinteza

Në prani të dritës së Diellit

Çliron Oksigjen

Prodhon Ushqim

Thith dioksid karboni

nga ajri

Thith ujë me anë të rrënjëve

PLANIFIKIMET DITORE

27

Biologjia 8

Leksion i avancuar

bari delja ujku

Prodhues konsumator I konsumator II

- - - - -

në tabelë.Organizuesi grafik

Vlerësimi i situatës - - - - - - Vlerësimi i nxënësve : - - - - - - - -

-

28


Detyrat dhe puna e pavarur:1. 2.

Lëndët për fotosintezën Nga i merr bima

3.

4.

KREU 1: Tema mësimore 1.2: Gjethet


Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII


Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:

Fjalë kyçe:

Enë përçueseShtresa e kutikulës

Burimet: të

Fletore pune




29

Biologjia 8

Veprimet në situatë:Diskutim i njohurive paraprake

Di/Dua të di/Mësova

DI DUA TË DI MËSOVA

- Bimët janë prodhuesit.

domosdoshëm për

kërcellin e bimës.

i ujit.

- Cilat janë shtresat e

- Cili është funksioni i

kloroplaste.

- .....plotësohet funksioni i

Ditari trepjesësh/Të nxënit në bashkëpunim

30


Pjesa e gjethes Ndërtimi Funksioni

Shtresa e kutikulëstharja

Epiderma e sipërmeme njëra-tjetrën.

ujit.

Shtresa e parenkimës gardhore mbështetës.

Shtresa e parenkimës sfungjerore

Gojëzat (stomat)epidermës së poshtme.

Epiderma e poshtme

Enët përçueseksilema Floema transporton lëndët

Vlerësimi i situatës - - - plotëson ditarin trepjesësh.

Vlerësimi i nxënësve - - - -

Detyrat dhe puna e pavarur: 1. 2.

3.

31

Biologjia 8

KREU 1: Tema mësimore 1.3: Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII

Tema mësimore 1.3: Punë laboratori : Hulumtim rreth procesit të fotosintezës (Veprimtaria 1.3 A)

Situata e të nxënit:


reaksion.

Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Lapsat në mes

- - - - -

KUBIMI

32


Përshkruaj: Zbato: Shoqëro:

e punës në laborator. Krahaso: Substancat nistore me produktet e reaksionit.Analizo: Argumento:

Detajet e eksperimenteve janë në librin e mësuesit.Vlerësimi i situatës -

- - -


Detyrat dhe puna e pavarur:1.

KREU 1: Tema mësimore 1.3:Punë laboratori : Hulumtim rreth procesit të fotosintezës (Veprimtaria 1.3 B)Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII

Tema mësimore 1.3: Punë laboratori : Hulumtim rreth procesit të fotosintezës (Veprimtaria 1.3 B)


Intensiteti i dritës ndikon në


Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune


33

Biologjia 8



Veprimet në situatë:

Lapsat në mes

- - - -

KUBIMI

Përshkruaj:

Zbato:

Shoqëro:

e punës në laborator. Krahaso: Substancat nistore me produktet e reaksionit.Analizo:

Argumento:

Detajet e eksperimenteve janë në librin e mësuesit.

Vlerësimi i situatës - - - -


34


Detyrat dhe puna e pavarur:

1. 2.

Mësuesi/ja përdor fletë pune (libri i mësuesit), për vetëvlerësimin e nxënësve.

KREU 1: Tema mësimore 1.4: Rrënjët

Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII

Tema mësimore: Rrënjët

Situata e të nxënit: Funksionet e rrënjës.Si i thithin ujin dhe kripërat minerale rrënjët e


Heton dhe përshkruan transportin e ujit dhe kripërave minerale te bimët.

Fjalë kyçe: RrënjaRrënjë boshtore

Qime rrënjor

Burimet: të

Fletore pune




të dheut.

thahet ose kalbet.Veprimet në situatë:

Diskutim për njohuritë paraprake

diskutohen.

35

Biologjia 8

(rrënjë, kërcell, gjethe)- Skico

krahasohet skica me pamjen e fotos së karotës në tekstin e

- Cili është funksionirrënjët me anë të qimeve thithëse ujit e kripërave minerale fikson bimën

Skicohet në tabelDRTA (Veprimtari e të mësuarit dhe të lexuarit të drejtuar)

(+) mbi fjalitë që përmbajnë informacion të ri.

Vëzhgo–Analizo–Diskuto veprimtarinë 1.4B.

Sjellin në klasë Vëzhgojnë si kanë mbirë rrënjët e fasules.Analizojnë Diskutojnë ana e saj.

o o o o

o

diskutojnë.Vlerësimi i situatës -

Vlerësimi i nxënësve -


36


KREU 1: Tema mësimore 1.5: Transporti i lëndëve ushqyese te bimët


Tema mësimore: Transporti i lëndëve ushqyese te bimët

Situata e të nxënit: Transporti i lëndëve

shpejtësinë e kalimit të ujit


Skicon tufat përçuese dhe i interpreton ato.

Fjalë kyçe:

Temperatura

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Përmbledhje e strukturuar:

Lëvizja e ujit dhe lëndëve ushqyese

Floema

Lëndët ushqyese

Ksilema

Uji dhe kripërat minerale

37

Biologjia 8

Eksperiment -

- -

- mbajtjen e shënimeve të strukturuara.

Vëzhgo –Analizo –Diskuto Vëzhgoni Analizoni ksilemës.Diskutoni si ndikon temperatura selinos.

Që hulumtimi të jetë i saktë do bërë planifikimi.faza e pyetjeve (janë në librin e nxënësit)

Rikujtojmë:- Madhësi e pavarur quhet madhësia që ndryshohet.- Madhësia e varur përftohet - Madhësi e kontrolluar nuk ndryshon.o Të dhënat hidhen në tabela:

Madhësia e pavarur Madhësia e varur

o grafiku.

Vlerësimi i situatës - - - - -

Vlerësimi i nxënësve - - - - -

Detyrat dhe puna e pavarur:Vetëvlerësim: Fletë pune 1.5 (libri për mësuesin).

38


KREU 1: Tema mësimore 1.5: Transporti i lëndëve ushqyese te bimët (gypat e ksilemës dhe të floemës)


Tema mësimore: Transporti i lëndëve ushqyese te bimët (gypat e ksilemës dhe të floemës)



Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Kllaster

“Floema” “Ksilema”iu referuar njohurive të mëparshme.

FLOEMA

transporton lëndë

ushqyese

?

?

lëvizja nga gjethet

KSILEMA

gypa bosh

transporton ujin

lëvizja e ujit nga rrënja në gjethe

pa citoplazmë e

bërthamë

39

Biologjia 8

Të nxënit me këmbime (grupet e ekspertëve)

Çfarë gypa ka në rrënjët e karotave?• Cili është ndër i gypave të o ës?• Cili është drej i i lëvizjes së lëndëve ushqyese?

Rrënjët kanë gypa ksile a• Cili është drej i i lëvizjes së ujit dhe kripërave

inerale?• Cilat janë gypat e kërcellit?

Cilat janë karakteris kat e tubave të ksile ës?• Pse quhen gypat e drurit?• Cili është roli i gypave të ksil ës?

Ditari dypjesësh

në tekst.Gypat e ksilemës Gypat e floemës

në rrënjë.

bërthamë.

Vlerësimi i situatës - - -


Detyrat dhe puna e pavarur:- - -

40


KREU 1: Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse


Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse


në kreun I.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:

- -

-

Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune




që të prodhojnë biomasën

dhe masë.Heton dhe përshkruan transportin e ujit dhe kripërave minerale te bimët me lule.

Veprimet në situatë:Brainstorming

41

Biologjia 8

•

Në cilin organel të qelizës bimore kryhet fotosinteza?

Pse rrënjët nuk kanë ngjyrë të gjelbër si gjethet?

Pse rrënjët nuk kanë ngjyrë të gjelbër si gjethet?

Pse qimet rrënjore i sigurojnë bimës përthithjen e një sasie më të madhe uji në një kohë më të shkurtër?

Cilat janë funksionet e oemës? Si është e

ndërtuar ajo?

Cilat janë funksionet e emës? Si është e ndërtuar ajo?

Kush është ndryshimi thelbësor midis emës e ksilemës?

Në cilën hallkë të zinxhirit ushqimor kryhet procesi i fotosintezës?

përbërë.

Vlerësimi i situatës - - - - - mban shënime të strukturuara.








kreun I.

42



dhe masë.Heton dhe përshkruan transportin e ujit dhe kripërave minerale te bimët me lule.

Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune




bimët.

e plehëruar.

Veprimet në situatë:Kërkim shkencor

informacion plehrat kimike.

- nevoja - llojshmëria - roli

Mësim zbulues

Rikujtojmë:- Madhësi e pavarur quhet madhësia që ndryshohet.- Madhësia e varur përftohet - Madhësi e kontrolluar nuk ndryshon

Madhësia e pavarur Madhësia e varur

43

Biologjia 8

- .Të dhënat hidhen në tabela:o grafiku.

në transportin e ujit dhe kripërave minerale.




KREU 2: Tema mësimore 2.1: Lëndët ushqyese


Tema mësimore: Lëndët ushqyese



ushqimeve.

Fjalë kyçe:

Vitaminat kripërat minerale Fibrat Uji i pijshëm

44


Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Lapsat në mes

Shkruhen ushqimet në tabelë.DRTA

(informacion plotësues)1. Proteina

2. Karbohidrate3. Yndyrnat4. Vitaminat5. Kripëra minerale

6. Fibrat7. Uji

Tabela M

45

Biologjia 8

tabelën.

Lënda ushqyese Funksioni Ku ndodhetProteinat

Karbohidratet

VitaminatKripërat minerale

FibratUji

Vlerësimi i situatës - - - bashkëpunon për plotësimin e tabelës së koncepteve.



KREU 2: Tema mësimore 2.1: Lëndët ushqyese (veprimtaria 2.1 dhe material nga fletët e punës apo fletorja e punës).


Tema mësimore: Lëndët ushqyese (veprimtaria 2.1 dhe material nga fletët e punës apo fletorja e punës).


karbohidrate.

ushqime.

46



ushqimeve të konsumuara.

në ushqime.

Fjalë kyçe:

Tretësirë jodiTretësirë Benedikti

Burimet: të

Fletore pune




etj.Veprimet në situatë:

LINK (rendit, kërko, shëno, mëso)

Brainstorming - - -

-

47

Biologjia 8

Leksion i avancuar shpjegon fizikës-

energji; punniseshte dhe sheqerna.

më e madhe se nevojat e

depoziton ato në formën e shtresave dhjamore yndyrës).

o o o

Vëzhgo–Analizo–Diskuto o o Eksperimentojnë duke ndjekur etapat e hulumtimit të përshkruara në librin e

o tabelën e rezultateve.o Analizohet prania e amidonit e glukozës në ushqime dhe diskutohen me klasën.o Diskutohet rëndësia e dhe sasinë e tepërt të sheqernave të marra.


Vlerësimi i nxënësve - - - - - -


48


KREU 2: Tema mësimore 2.2: Dieta ushqimore e ekuilibruarFusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII

Tema mësimore: Situata e të nxënit:


Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Shkrim i lirë

Shkruhet në tabelë tema e mësimit.

Leksion i avancuar

lëndët duhet të jetë në sasinë dhe raportin e duhur.

49

Biologjia 8

Për më tepër:

ushqeheni shëndetshëm.

Ditari dypjesësh

Funksion i përbashkët: 1. 2.

3.

•Nxit sistemin tretës•Ndihmon në uljen e përthithjes së lyrave•Ndihmon në uljen e përthithjes së sheqerit

Fibrat•për formimin e qelizave të reja•për tran e oksigjenitProteinat•depozitohen•sigurojnë izolimin e mbrojtje nga i Yndyrnat

50


• dhjamosja• 15 % mbi peshën truporeObezite• bllokimi i enëve të gjakut nga lyrat• ..Infark i zemrës

Rrjet i diskutimit

A duhet të konsumojnëtë gjithë njerëzit të njëjtën

dietë ushqimore? Pse?

JO

Vlerësimi i situatës – - - -

Vlerësimi i nxënësve – - - -


2. 3.

KREU 2: Tema mësimore 2.2: Dieta ushqimore e ekuilibruar


Tema mësimore: Situata e të nxënit:


dietën ushqimore.

shëndetit të mirë.

Fjalë kyçe:

Trupi dhe shëndeti

51

Biologjia 8

Burimet: të

Fletore pune

jashtë funksionit




Veprimet në situatë:Vëzhgo–Analizo–Diskuto

Diskutim Si e kuptoni shprehjen “Mendja e shëndoshë, në trup të shëndoshë”?

Shkrim i lirë


52


Vlerësimi i nxënësve - - - - shkrimin e ese-së.

Detyrat dhe puna e pavarur: (punë me grupe )

a. Rëndësia e karbohidrateveb. Rëndësia e proteinave c. Rëndësia e yndyrnaved. Rëndësia e vitaminavee. Rëndësia e kripërave mineralef. Rëndësia e g. Rëndësia e ujit

KREU 2: Tema mësimore 2.3: Tretja dhe përthithja e ushqimit


Tema mësimore: Tretja dhe përthithja e ushqimit

Situata e të nxënit: TretjaCopëtimi i molekulave të mëdha në


makromolekulave.

Fjalë kyçe:

Makromolekula

Burimet: të

Fletore pune




53

Biologjia 8

Veprimet në situatë:Pyetja sjell pyetjen

- - - - -

DRTA (veprimtari e të menduarit dhe të lexuarit e drejtuar):

Puno në dyshe

Vlerësimi i situatës - - - - mban qëndrimin e vet në rubrikën e diskutimit.


Detyrat dhe puna e pavarur:-

KREU 2: Tema mësimore 2.3: Punë laboratori: Një model përthithjeje


Tema mësimore: Një model përthithjeje

Situata e të nxënit: Eksperimentohet një model përthithjeje.


Fjalë kyçe:

Testi Benedikt

Burimet: të

Fletore pune


54




Veprimet në situatë:Imagjinatë e drejtuar

Eksperiment Vëzhgo–Analizo–Diskuto I.

marra më parë.II.

III.

IV. V.

Konkluzione: Dallimi shpërhapje-osmozëSHPËRHAPJA OSMOZA

përqendrim më të lartë në një vend me përqendrim më të ulët.

Shpërhapja e ujit përmes një membrane me

përqendrimi të bëhet i njëjtë si brenda në njërin drejtim më shumë se në tjetrin.

55

Biologjia 8

i barabartë.më i madh sesa brenda saj.

më i vogël sesa brenda saj.detyrë shtëpie

Vlerësimi i situatës - -

- - -



KREU 2: Tema mësimore: Sistemi tretës te njeriu


Tema mësimore: Sistemi tretës te njeriu

Situata e të nxënit: Sistemi tretës i njeriut


Fjalë kyçe: Sistemi tretës

Burimet: të

Fletore pune



56



hollë.

e trashë.Veprimet në situatë:Parashikim nga tema

Organizuesi grafik i njohurive. Tabela M Shfaq filmime mbi tretjen

njohurive të tekstit plotëson tabelën M.ORGANI FUNKSIONI ENZIMAGoja copëtojnë e

bluajnPështyma

amidonin

nuk kaStomaku Me anë të tkurrjeve peristaltike

proteinave.

Acidi klorhidrik vret

Lëngu i stomakut

shpërbën proteinat në aminoacide.

Zorra e hollë(duoden) përthithjen e

indet e trupit.

Lëngu pankreatik bën

proteinave dhe amidonit.

Zorra e trashë(1.5m)

ujin e kripërat minerale e

anusi.

Baktere që prodhojnë vitaminë K dhe B12 që

e

Mëlçia Pastron gjakun helmet dhe kthen Lëngu i tëmthit

Pankreasi lëngun pankreatikposhtë stomakut.

Lëngu pankreatik

Rishikim në dyshe

e klasës.

57

Biologjia 8

Vlerësimi i situatës -

Vlerësimi i nxënësve - - - - plotësimin e tabelës M.


KREU 2: Tema mësimore: Sistemi tretës te njeriu


Tema mësimore: Sistemi tretës te njeriu

Situata e të nxënit: Sistemi tretës i njeriut


tretjes.

Fjalë kyçe: Sistemi tretës

Burimet: të

Fletore pune


Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve


hollë.Veprimet në situatë:

Lojë në role “Treni i dijes”

58


o

o

o

•Copëtohet ushqimi

•p alina shpërbën amidonin

GOJA

•përcjell ushqimin

•Nuk ka enzima

EZOFAGU

STOMAKU MËLÇIA PANKR

EASI

ZORRA E

HOLLË

Përthithet uji

ZORRA E TRASHË

o

o

Goja -coptohet ushqimi...

•P alina shpërbën amidonin..

Ezofagu-përcjell ushqimin...

•Nuk ka enzima

Stomaku--ushqimi kthehet si kimë

•HCl,mukus,p epsin..

Mëlçia Pankreasi Zorra e hollë Zorra e trashë-përthith ujin..

•Baktere

Përmbledhje e strukturuar

e tretjes.- - -

Vlerësimi i situatës - - - - diskutohen idetë.



59

Biologjia 8

KREU 2: Tema mësimore 2.5: Dhëmbët


Tema mësimore: Dhëmbët


Struktura e dhëmbëve.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:

Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune




dhëmballët.


- - - - - - - - - - - - -

60


DRTA (veprimtari e të menduarit dhe të lexuarit e drejtuar): pamje filmike e makete të dhëmbëve.

Diskutojmë së bashku - - - - -

Për më tepër

- - - kanë funksion estetik.


Vlerësimi i nxënësve - - - - dhënien e ideve për kujdesin ndaj dhëmbëve.

Detyrat dhe puna e pavarur:Skiconi dhëmbin me etiketa për funksionin e secilës pjesë përbërëse.

KREU 2: Tema mësimore: Punë laboratori: Ndikimi i pijeve me gaz te dhëmbët


Tema mësimore: Punë laboratori : Ndikimi i pijeve me gaz te dhëmbët


Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore: Smalti

61

Biologjia 8

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Diskutim për njohuritë paraprake

etiketat përkatëse për funksionin e çdo pjese.

KUBIMI

Përshkruaj: Zbato: Shoqëro:

Krahaso: Analizo: Argumento:

Për më tepër

Konkluzione - Dëmtimi i dhëmbëve ndodh nga:

moskontrolli periodik.Shënim:

62



Vlerësimi i nxënësve - -

- -


KREU 2: Tema mësimore 2.6: Enzimat


Tema mësimore:


Fjalë kyçe:

Reaksion kimik

Burimet: të

Fletore pune




themi se ka ndodhur një reaksion kimik.

Veprimet në situatë:Parashikim nga termat

imagjinatës së drejtuar:

63

Biologjia 8

dukurie ndodh kur e thyejmë shkrepëses dhe kur e djegim

forma dhe përmasat

(reaksion kimik) pasi fosfori i kokës së të reja me veti të

reja. Mësim i përqendruar mbi argumentet

Argumento: Nxënësit konkludojnë:

Lënda ushqyese Enzima Molekula e vogël


Vlerësimi i nxënësve - - -


KREU 2: Tema mësimore: Punë laboratori: Veprimtaria 2.6

Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji


Tema mësimore: Punë laboratori: Veprimtaria 2.6


shpërbërjen e amidonit

64



shpërbërjen e amidonit.

Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Diskutim për njohuritë paraprake

KUBIMI

shpërbërjen e amidonit.

Përshkruaj:

Zbato: Shoqëro: punës në laborator. Krahaso: Analizo: Argumento:

Për më tepër


65

Biologjia 8


Detyrat dhe puna e pavarur:1.2.

KREU 2: Tema mësimore: Projekt: Caktimi i temës, ndarja e grupeve të punës.


Tema mësimore: Projekt: Caktimi i temës, ndarja e grupeve të punës

Situata e të nxënit: Sistemet te njeriu dhe

Trupi dhe shëndeti.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:

njeriut.

sistemeve të trupit të njeriut.

mbajtur qëndrim kritik ndaj fenomeneve që

Fjalë kyçe: Trupi i njeriut

Shëndeti

Burimet: të

Fletore pune

Revista shkencoreIntervista me mjek specialistë dhe pacientë

Mjetet:

e projektit


MatematikënMjekësinë


66


Përshkrimi i situatës:o

o o

Përshkrimi i shkurtër i projektit:o Ora e parë – Caktimi i temës dhe nëntemave. Ndarja e grupeve të

punësFaza e konceptimit të projektit:

“Trupi dhe shëndeti”

1. Ushqimi dhe tretja

a. Lëndët ushqyese.b. Dieta e ekuilibruar (Piramida ushqimore).c. Dhëmbët dhe mirëmbajtja e tyre.d. Sëmundjet e sistemit tretës.

2. Sistemi i qarkullimit të gjakut a. Zemra dhe enët e gjakut.b. Sëmundjet e zemrës.

3. Frymëshkëmbimi a. Shkëmbimi i gazeve.b. Duhani dhe shëndeti.c. Mbajtja e trupit në formë.

67

Biologjia 8

4. Riprodhimi dhe zhvillimi a. Nga embrioni te foshnja.b. Mënyra e jetesës dhe shëndeti.c. SST

o Ora e dytë – Diskutim mbi ecurinë e projektit Faza e studimit të projektit:

në terren.o Ora e tretë – Prezantimi i projektit e certifikimi i punës më të mirë Faza e prezantimit dhe e certifikimit të punës më të mirë

o Ora e katërt – Shpërndarja e posterave e fletëpalosjeve Faza e zbatimit të projektit:

Veprimet në situatë: Të mësuarit hulumtues dhe të menduarit kritik Për realizimin e punës mund të zgjidhen teknikat e mëposhtme:

Veprimtari praktike

Produktet e punës në grupeFletëpalosjet

Intervistat Video

Vlerësimi i nxënësve: Nxënësit vlerësohen për:

- - - - - - -

68


Rezultatet e pritshme të projektit- - - -

-




Situata e të nxënit: Funksionimi i sistemit të tretjes.


karbohidrateve.Hulumton mbi ndikimin e temperaturës në aftësinë

Fjalë kyçe: Sistemi i tretjes

Burimet: të

Fletore pune


Matematikë




- - - - -

69

Biologjia 8

Mendo/Krijo në dyshe /Diskuto

të tjera.




Skorbuti

KREU 2: Tema mësimore: Përsëritje


Tema mësimore: Përsëritje



njeriut.

njeriut.

e sistemeve të trupit të njeriut.

mbajtur qëndrim kritik ndaj fenomeneve që

Fjalë kyçe:

Sistemi tretës

70


Burimet: të

Fletore pune




ushqim.

se ka ndodhur një reaksion kimik.

Veprimet në situatë:Alfabeti i njëpasnjëshëm në tryezë të rrumbullakët

dhe II.

71

Biologjia 8

A BBiomasë

C D

karboni

DH

E

Enë përçueseEpiderma e sipërme

Ë F

FloemaFibrat

G GJ HHulumtim

IInd

J K L

pankreatik

LL MMëlçi

N NJ O P Q

Qime rrënjore

R

RRRrënjë

S

StomakuSmalti

SHShtresëShumim

TTretjeTëmthi

THThithje

UUji

VVitamina

X XHXhufkor

Y Z

ushqimorZorra e hollëZorra e trashë

ZH

Kllaster temat mësimore

Sistemi tretës

72


Fjalët e fjalorit të biologjispër plotësimin e kllasterave.

Gjethja

Shtresa e ku kulës

Eoiderma e sipërme

Parenkima gardhore

GojëzatEpiderma e poshtme

Enët përcuese

Parenkima sfungjerore

Ushqim + oksigjen

Ujë

Dioksid karboni

Dritë/kloro

Goja Ezofagu Stomaku Zorra e hollë Pankreasi Mëlçia

Zorra e trashë

shkruajnë funksionin informacionin që kujton e plotësohet


Vlerësimi i nxënësve -


73

Biologjia 8

KREU 2: Tema mësimore: Testi i tremujorit të parë


Lënda: Biologji


Tema mësimore: Testi i tremujorit të parë

Situata e të nxënit: Bimët Ushqimi dhe tretja


Bën dallimin ndërmjet ushqimeve dhe

sistemit të tretjes.

Fjalë kyçe:

Sistem tretës

Burimet: të

Fletore pune



TEST I TREMUJORIT TË PARË Lënda: Biologji 8 Kreu: I – II

Emër Mbiemër _____________________________

1. Plotëso (5 pikë)

-

-

-

-

- (1.5 pikë plotësimi i çdo fjale që mungon)

Nota 4 5 6 7 8 9 10

Pikë

74


2. Shpjego fjalorin: (5 pikë)

3. organet (4 pikë)

4. E vërtetë apo e gabuar: (2 pikë)V GV GV GV G

75

Biologjia 8

5. Gjej (7 pikë)1 Fotosintezë

ujin e kripërat minerale.2 Gojëza

3 Rrënjët

4 Gypat e ksilemësuji.

5 Proteinat 1prodhuar ushqim.

6 Tretje

7 Zorra e trashë

8 Enzimat

6. (6 pikë)

7. (3 pikë)

Lënda ushqyese Enzima Molekula e vogël

8. Skico dhëmbin prerës e përshkruaj funksionin e çdo pjese të tij. (8 pikë)

Vlerësimi i nxënësve:

Kujdes: Ky është model testi: Shënimet me germa të pjerrëta janë për mësuesin/en. rregullat për hartimin e testit.

Detyrat dhe puna e pavarur:Të përvetësohen njohuritë e paasimiluara.

76


KREU 3: Tema mësimore 3.1: Sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriu


Tema mësimore 3.1: Sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriu



qarkullimit nëpër trup.

Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune




o o o o

Veprimet në situatë:Vëzhgo–Analizo

o Sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriuo sistemit hidraulik

edhe qarkullimin e makinaveo vë

77

Biologjia 8

Diskuto përmbledhje e strukturuar

njohurive të reja.analogjinë

Shigjetat

- Blu- E kuqe- Gjaku i pasur me O

2 (vjen mushkëritë) shkon e majt

qelizat e trupit.- Gjaku i pasur me CO

2 kthehet në anën e djathtë shkon në

mushkëri. - Enët e gjakut janë: arterie, arteriola, vena, venula, kapilarë.- Arteriet:

Enë që çojnArteria mushkëroreArteria aort

- Venat:Enë që kthejn

e djathtë.

arteriet.

“Pyetje dhe detyra” e

Ushtrohuni skiconi

parët për ta paraqitur në tabelë.Për më tepër


78



- - - -

Detyrat dhe puna e pavarur:1. maketin

Veprimtaria 3.1 portofol)2. fletores së punës

KREU 3: Tema mësimore: Zemra


Tema mësimore 3.2: Zemra



skicës.

dhe mushkërive.

Fjalë kyçe: ZemraVeshi i majtëVeshi i djathtëBarkushe e majtëBarkushe e djathtëValvul

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Di

detyrën e shtëpisë maketin

79

Biologjia 8

vlerësojnë shokun për punimin më të bukur e të saktë.

Di Dua të di Mësova

trupit.

Di - Dua të di:

më pas diskutohen në klasë.


Sistemi i qarkullimit të

cilat e çojnë atë nëpër trup.

të venave.

trupit.

-Cilat janë enët e qarkullimit të

-Cili është roli i mushkërive në

80


Di - Dua të di - Mësova:


Sistemi i qarkullimit të

të cilat e çojnë atë nëpër

me anë të venave.

nëpër mushkëri dhe del

apo çdo pjesë të trupit.

- Cilat janë enët e

- Cili është roli i

majtas

e kanë të drejtuar djathtas

mbron

- Zemra e çdo personi është sa madhësia e grushtit të tij.

- Zemra ka formë koni dhe është muskul i fuqishëm.

2 an

me CO .2 dhoma

veshorja dhe barkushja.

ndërmjet valvulave që

një drejtim.gazet

lëndët ushqyese.

- Qarkullimi i madh dhe qarkullimi i vogël.

Lëndë ushqyese

O2 O2 CO2 CO2

Barkushe e majtë

Arterie zgavrore e poshtme

OrganeVenë

zgavrore e poshtme

Veshore e djathtë

81

Biologjia 8

CO2 CO2 O2 O2

Barkushe e djathtë

Arterie zgavrore e

mushkëroreMushkëri

Venë zgavrore

mushkërore

Veshore e majtë

Vlerësimi i situatës - - - - Vlerësimi i nxënësve - - - - - plotësimin e tabelës “T”-


2. 3.

KREU 3: Tema mësimore: Punë praktike: Veprimtaria 3.2


Tema mësimore: Punë praktike: Veprimtaria 3.2


në rrahjet e pulsit.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:

Fjalë kyçe:

82


Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Shkrim i shpejtë

o dinë mbi zemrën dhe punën e saj.

o Kërkim – Hulumtim

o

dhëna interesante në tabelë.o Biologji 6

o -

o Balena – gjiganti i oqeaneve : Kolibri- zogu/mizë.

o diskutim

- - madhësia e trupit-


Vlerësimi i nxënësve - - - - - - -

83

Biologjia 8

Detyrat dhe puna e pavarur:1. 2. 3.

KREU 3: Tema mësimore: Sëmundjet e zemrës (Material informativ nga interneti)


Tema mësimore: Sëmundjet e zemrës (Material informativ nga Interneti)

Situata e të nxënit: Rëndësia e studimit të sëmundjeve koronare


Fjalë kyçe:

Infarkti i miokardit

TakikardiBradikardiHipertension

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Tabela e pyetjeve/Diskutojmë së bashku

o o

o o

Vëzhgo – Analizo – Diskuto o foto e filmimeo

infarkti i miokardit, arterioskleroza, takikardia, bradikardia etj.

o mësuesja.

84


o


- Vlerësimi i nxënësve -

- - -


KREU 3: Tema mësimore 3.3: Gjaku dhe përbërja e tij


Tema mësimore 3.3: Gjaku dhe përbërja e tij



Fjalë kyçe:

Eritrocite

Trombocite

85

Biologjia 8

Burimet: të

Fletore pune





- - - -

VLD (Veprimtari e L Drejtuar) o

o diskutohet mbi to.

o

a. Transporton gazet Ob. Transporton lëndë ushqyese dhe mbetje.c. temperaturën e trupit.d. Mbyll çarjete. Transporton hormone.

VDMD Veprimtari me D Mendim të D

86





Përbërësi i gjakut Ndërtimi/vizatimi Funksioni

Eritrocite

Leukocite

Trombocite

KREU 3: Tema mësimore 3.4: Enët e gjakut


Tema mësimore 3.4: Enët e gjakut



funksionin.

Fjalë kyçe:

Vena

Venula

Burimet: të

Fletore pune





87

Biologjia 8

Di/Dua të di/Mësovao

o o VLD/ shënime të strukturuara

DI DUA TË DI MËSOVA

arteriet venat dhe kapilarët.

të pasur me CO

e mureve të arterieve e

- Kapilarëtvenave e arterieve.- Arteriet kanë ind elastik.

të përballuar presionin e lartë të

në venula bashkohen dhe formojnë rrjet kapilarësh.- Venat

indet e trupit.Vlerësimi i situatës -

- - -

Vlerësimi i nxënësve - - - - - plotësimin e tabelës.


88


KREU 3: Tema mësimore 3.4: Punë praktike: Poster për qarkullimin e gjakut


Tema mësimore 3.4: Punë praktike: Poster për qarkullimin e gjakut.



Fjalë kyçe:

Zemra

Burimet: të

Fletore pune





a. Skema e qarkullimit të madh dhe të vogël

b. Zemra dhe funksionet e saj.c. Gjakud. Sëmundjet e sistemit të qarkullimit të

e. enëvegrupet e punës

temë për të cilën do punojë.

mjetet

dhe materialet e sjella në orët e mëparshme.

89

Biologjia 8

etj. “Turi i galerisë”.

përzgjedhinbashkëpunimi

Certifikohet e vlerësohetLojë me role

O ose CO- Unë jam zemra dhe pompoj 5l gjak/min..... e kështu me radhë...- Unë jam gjaku i pastër. Transportoj O

Vlerësimi i situatës -

- - - posteri përmban rubrika të larmishme.-

Vlerësimi i nxënësve - - - - pjesëmarrjen në lojën me role.

Detyrat e shtëpisë:1.

KREU 3: Tema mësimore: Sëmundjet e gjakut


Tema mësimore: Sëmundjet e gjakut


90



sëmundjes.

Fjalë kyçe:

Talasemi

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:o Hapi i parë: filmi

shënime o Hapi i dytë: grupe.

përzgjedh një fish për të cilën do

o Hapi i tretë: “Lapsat në mes”,

kllasterit, hartës së koncepteve vizatimi, thirrje sensibilizuesenjohurve apo familjarëve etj.

o Hapi i katërt Prezantohet “Turi galerisë”.

o Grupet vlerësojnë njëri-tjetrin.o Vlerësohet

Për më tepër

Anemia: Talasemia:

Leucemia:

Dhurimi i gjakut:Gjaku i dhuruar, një jetë

91

Biologjia 8

Përkujdesja:- Të bëhet një jetë e ekuilibruar.

- Të shmanget i ushqyeri i njëanshëm.

- Të shmanget konsumimi i fast-food-eve.

- Të shmanget konsumimi i sheqernave e kripës me tepri.

- Të luftohet obeziteti.

- Të shmanget jeta sedentare.

- Të shmangen sforcimet e shumta.

- Të shmanget konsumimi i pijeve alkoolike, kafeja, duhani, stresi etj.

- Vlerësimi i situatës -

- Vlerësimi i nxënësve -

- - -

- Hartoni një fletëpalosje

KREU 3: Tema mësimore: Bisedë me një mjek kardiolog ose hematolog për sëmundjet e gjakut

Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV K l a s a : VIII

Tema mësimore: Bisedë me një mjek kardiolog ose hematolog për sëmundjet e gjakut

Situata e të nxënit: Bisedë me mjekun mbi sëmundjet kardiake.


Fjalë kyçe: Talasemi

Infarkti i miokardit

Burimet: të

Fletore pune



92



Veprimet në situatë:o Hapi i parë:

“Tabelën e pyetjeve”.

Pse themi qëanemia e

talasemia është sëmundje e zonës

së Myzeqesë

Si paraqitet numri i vdekjeve në botë dhe në

vendin tonë në lidhje me

sëmundshmëritë e sistemit të qrkullimit të

gjakut?

Cilët grupe njerëzish e kanë

faktorin e rrezikut më të lartë?

Sa dhe si ndikon pirja e duhanit dhe alkoolit në

sëmundjet kardiake?

Si mund ta dallojmë me anë të shenjave që

paraprijnë infark n e miokardit?

Cilat janë masat parandaluese për evi min e ndonjë

tragjedie të mundshme?

A është e vërtetë që sëmundjet e

hipertensionit ,etj janë të

trashëgueshme?

Sa ndikon stresi në sëmundjet e

zemrës?

A mund të quhen faktorë rreziku : pirja e duhanit;alkoolit; kafes ,

stresi, kequshqyerja etj.

o Hapi i dytë:

o Hapi i tretë:

Vlerësimi i situatës - - - mban shënime të strukturuara mbi problemet e trajtuara.



KREU 3: Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse (2 orë)





kardiovaskular.

Fjalë kyçe:

Zemra

Sëmundjet e sistemit kardiovaskular

93

Biologjia 8

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Punë në grupe

1. 2. 3. 4. 5.

pasardhëse.

Ana e djathtë = 1veshore,1barkushe ZEMRA

ENËT E GJAKUT

GJAKUAna e majtë = 1veshore,1barkushe (gjak me O2)

Mendo/Krijo në dyshe/Diskuto o o

o

o

• mure të forta për të përballuar

•

•

•

e trupit.

• • • Trombocite•

94





KREU 4: Tema mësimore 4.1:Sistemi i frymëkëmbimit te njeriu


Tema mësimore 4.1: Sistemi i frymëkëmbimit te njeriu


dhe CORezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:

Fjalë kyçe:

TrakeBronkeBronkiola

Burimet: të

Fletore pune



dhe CO

95

Biologjia 8

Shkrim i lirëPërgjigjuni pyetjeve:Cili është roli i gjakut

oksigjenidioksid karboni

tretjes dhe sistemit kardiovaskular6të

përmbledhur në tabelë.

√

+?

—

njeriut ka nevojë për O

në prani të O të ajrit.

nëpërmjet sistemit të

nëpërmjet trakesë

e çojnë në thellësi të mushkërive.

- Oajrit.- CO përbën

mushkërive O

o o

Për më tepër o hunda- Është e pajisur me qime që shërbejnë si

ajër.-

- C.

- pastrohet, lagështohet, ngrohet.

96


o goja

o Fyti faringuo Gurmazi laringu epiglota

kordat zanore.o Skërfyelli trakeja qeliza me

qerpikë dhe lëndë jargoreo Bronket dy degë, që janë bronket dhe

përfundojnë një në secilën mushkëri.

o Bronkiola

o Alveola (hojëza)

o Pleura

Lojë me role: “Treni i dijes”.rrugën

fleta përzgjedhinrreshtohen

nëpër të cilat kalon ajri.

Hunda

GojaFaringu Laringu Trakeja Bronket Bronkiola Alveola

Shënim:

Hunda-Ngroh ajrin

-Mbron nga pluhurat• -

Faringu Laringu Trakeja

... etj.MinitestVlerësimi i situatës -

- - -

97

Biologjia 8


2.

KREU 4: Tema mësimore4.1: Punë laboratori : Veprimtaria 4.1 “Matja e vëllimit të ajrit që nxjerrim nga mushkëritë për një minutë”


Tema mësimore 4.1: Punë laboratori: Veprimtaria 4.1 “Matja e vëllimit të ajrit që nxjerrim nga mushkëritë për një minutë”

Situata e të nxënit: Matja e vëllimit të mushkërive nëpërmjet eksperimenteve.


e mushkërive.

Fjalë kyçe: Vëllimi i mushkërive

Burimet: të

Fletore pune





98


Eksperimentim – Hulumtim

MinitestPërmbledhje e strukturuar

A ndikon pesha në vëllimin e mushkërive?

konkludojnë.Sasia më e madhe e ajrit quhet nxënësi jetësore e mushkërive. 300-5000cm3.

Për më tepër Aparati që shërben për matjen e kapacitetit të mushkërive quhet spirometër.1. Vëllimi respirator (tidal) TV merret

2. Vëllimi inspirator rezervë (IRV): paraqet sasinë maksimale të ajrit që mund të

3. Vëllimi ekspirator rezervë (ERV): sasia maksimale e ajrit që mund të nxirret jashtë

4. Vëllimi rezidual (RV): paraqet sasinë e ajrit që gjendet në alveolet mushkërore edhe

5. 12 frymëmarrje në minutë.

Vlerësimi i situatës - - - - harton tabelën e konkludon për kapaciteti e mushkërive të veta.



2.

99

Biologjia 8

KREU 4: Tema mësimore 4.2: Shkëmbimi i gazeve në mushkëri


Tema mësimore 4.2: Shkëmbimi i gazeve në mushkëri



të alveolave.

Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune





- - - - - “difuzion”?- “oksidim” të mësuar në kimi.

VLD Veprimtari me L D

100


o

o pasur edhe ndihmën e mësuesit.

o

o Rikujton bashkë me ta dukurinë e difuzionit (shpërhapjes) të mësuar në lëndën e

Punë praktike/Hetim

konkludojnë Muskujt që të punojnë kanë nevojë për shumë oksigjen dhe lëndë ushqyese. Sa më shumë alveola madhe është sipërfaqja e kontaktit




KREU 4: Tema mësimore 4.3: Frymëmarrja aerobe


Tema mësimore 4.3: Frymëmarrja aerobe

Situata e të nxënit: Reaksioni i procesit të


Fjalë kyçe:

101

Biologjia 8

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Parashikim me terma paraprakë

energji, punë, lëvizje, oksigjen, transport, gjak, lëndë ushqyese, dukuri kimike, reaksion oksidimi.

Vëzhgo – Analizo – Diskuto – Konkludoo o - - - - - o o

reaksionin e paraqitur.- - Glukozë + O

2 djegie CO

2 + H

2O +n xehtësi

(sheqer) (energji)o Konkludohet:

Muskujt që të punojnë kanë nevojë për shumë oksigjen dhe lëndë ushqyese. Djegia oksidim.

frymëmarrjes aerobe (në prani të O2). sigurohet energjia e nevojshme për të jetuar.

Përvijim i të menduarit

Minitest:Vlerësimi i situatës -

-

102


- -



KREU 4: Tema mësimore4.3: Punë laboratori : Frymëmarrja te bizelet


Tema mësimore 4.3: Punë laboratori: Frymëmarrja te bizelet



Hulumton mbi faktorët që ndikojnë në mbirjen

na shkencore.

Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Mësim zbulues

o

o o

103

Biologjia 8

Vëzhgo – Analizo – Diskuto o o o Diskutojn- - - - o

o

Konkludo o




KREU 4: Tema mësimore4.4: Mbajtja e trupit në formë


Tema mësimore 4.4: Mbajtja e trupit në formë


njeriut.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:

kardiovaskular dhe respirator.

Fjalë kyçe:

104


Burimet: të

Fletore pune




min.

Veprimet në situatë:Mësim zbulues

nxënësinë jetësore të mushkërive

Aktiviteti Nxënësia e mushkërive (cm3)

Jo sportiv

një njëri në tjetrin.Hulumtim i përbashkët

-

- - -

-

Vija e vlerës o Është më e rëndësishme të hamë shëndetshë ë merremi me sporte?o

MinitestPër më tepër

1. lëkurësmbajtur e pastër.

105

Biologjia 8

2. Ndotjakafshëve.

3. raporti i gazeve .4. negativisht5. Sëmundjet




KREU 4: Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse (2 orë)



Situata e të nxënit: Ushtrime mbi sistemin e


tekstit.

Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune




106


Veprimet në situatë:Brainsorming

përshkrimit e skicave të nevojshme.Mendo/Krijo në dyshe/Diskuto:

o o

o të tjera.

o Vlerësimi i situatës -

- -







sistemin kardiovaskular dhe


Fjalë kyçe: Sistemin kardiovaskular

107

Biologjia 8

Burimet: të

Fletore pune





Lista e pyetjeve o temat përzgjedh

listë për çdo temë.

o këmbehen lihet kohë për hartimin e përgjigjeve.

o “Lapsat në mes”o plotësohen

1. 6.2. Zemra 7.3. 8.4. 9. Mbajtja e trupit në formë5. Konkludojnë:Organet bashkëveprojnë ndërmjet tyre për të funksionuar organizmi si një i vetëm:

SISTEMI I TRETJES

1. Goja

2. Faringu

3.Ezofagu

4. Stomaku

5. Zorra e hollë/e trashë

SISTEMI RESPIRATOR

1. Goja/Hunda

2. Faring

3. Laring

4. Trake

5. Bronke

6. Bronkiola

7. Alveola

SISTEMI EKSKRETUES

VESHKAT...

SISTEMI KARDIOVASKULAR

1. Zemra

2. Enët e gjakut - Arterie

- Vena

- Kapilarë

3. Gjaku

O2 / CO2

108





KREU 4: Tema mësimore: Test i tremujorit të dytë


Tema mësimore: Test i tremujorit të dytë



Fjalë kyçe: Sistemin kardiovaskular

Burimet: të

Fletore pune


Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve :

109

Biologjia 8

TEST I TREMUJORIT TË DYTËLËNDA: BIOLOGJI VIIIKREU: III – IV

Emër Mbiemër _____________________________

1. Plotëso (5 pikë)-

-

-


- - - - -

3. organet në etiketa. (2 pikë)

4. veçoritë (7 pikë)

10

Pikë

110


5. (8 pikë)

Përbërësi i gjakut Ndërtimi/vizatimi Funksioni

Eritrocite

Leukocite

Trombocite

6. (5 pikë)- - - - -

7. Plotëso (4 pikë)

8. (4 pikë)


Detyrat dhe puna e pavarur:- Të përvetësohen njohuritë e paasimiluara.

KREU 4: Tema mësimore 4.5: Duhani dhe shëndeti



Tema mësimore: Duhani dhe shëndeti



mushkëri e tru.

Fjalë kyçe:

Monoksidi i karbonit

111

Biologjia 8

Burimet: të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Shkrim i shpejtë

Pë ënësit mbajnë shënime që do iu vlejnë për etapat pasardhëse.-

- - - (difuzion)- - koston e një pakete etj. -

shokët e klasës.Lexim me kodim teksti

: F = Fakt ; SH = Shkaqe; P = Pasoja

FAKTE SHKAQE PASOJA

vit vdesin para kohe si

aksidentet.

duhanin mund të sëmuren nëse qëndrojnë në mjedise ku pihet duhan. mushkërive.

o o

nevojshme.

112


Rrjeti i diskutimit

PO JO

- Rritja e çmimit

pirja e duhanit në kundërshtim me

- Ushtrimi me aktivitete sportive etj.- Mosqëndrimi indiferent ndaj

A mundtë ndalohetpirja e duhanit? bashkëmoshatarëve.

Për më tepër Lista e fakteve

nuk pi duhan.

nuk pinë.




113

Biologjia 8

KREU 4: Tema mësimore: Sëmundjet që shkaktohen nga duhani


Tema mësimore: Sëmundje që shkaktohen nga duhani



duhanit.

duhanit.

Fjalë kyçe:

UlçerBronkit

Burimet: të

Fletore pune



Përshkrimi i situatës:“Duhani vret”.


Mendo – Puno në grupe – Shkëmbe mëndim:

- - - - - - - -

114


Punë e pavarur/Krijimi i posterit:

sëmundjet që shkakton duhanpirja.

o Ata konkludojnë që:

mushkërive.

Turi i galerisë

Vlerësimi i situatës - - - - mban qëndrimin e duhur mbi problemin.



- - - - - - - - -

115

Biologjia 8

KREU 5: Tema mësimore 5.1: Gametat




Fjalë kyçe:

Fekondimi Burimet:

të

Fletore pune



Përshkrimi i situatës

Veprimet në situatë:Brainstorming/Kllaster

të.- - - - -

Mësim zbulues

- ëë.

Organizuesi grafik

QELIZA

Membrana

Citoplazma Bërthama

Bimore

Shtazore

Forma të ndryshme

Madhësi të ndryshme

Shihen me sy ose

mikroskop

116


Gameta

• Qeliza vezë (F), bërthama 23kromozome, l.ushqyese në citoplazëm, e madhe sa .

• Spermatozoidi (M), bërthama 23 kromozome, i vogël, pak citoplazmë, ka bisht të gjatë për lëvizje

Fekondimi

• Veza (23 Kr ) • Spermatozoidi (23Kr)• Veza + spermatozoidi = Zigota• 23 kr + 23 kr = 46 kr

Minitest

Vlerësimi i situatës - - - - plotëson saktë minitestin.

Vlerësimi i nxënësve - - - - plotësimin saktë të minitestit.


KREU 5: Tema mësimore 5.2Sistemi i riprodhimit te njerëzit


Tema mësimore: Sistemi i riprodhimit te njerëzit


femëror dhe mashkullor.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:

femëror dhe mashkullor.

femëror dhe mashkullor.

riprodhues përkatës.

Fjalë kyçe: Sistem riprodhimi te meshkujtSistem riprodhimi te femratTestikuj

Ovidukti Burimet:

të

Fletore pune


117

Biologjia 8

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve :


Veprimet në situatë:Përvijim i të menduarit

të marra në

Mësim zbulues

Mendo – Puno dyshe – Shkëmbe1. Etiketo pjesën në skicën e dhënë.2.

Tub mitre embrion

Minitest




KREU 5: Tema mësimore 5.3: Çfarë ndodh me qelizat – vezë?


Tema mësimore: farë ndodh me qelizat – vezë?


dhe të pafekonduar.

118



Emërton pjesët e sistemit të riprodhimit ku ndodh fekondimi.

asaj të pafekonduar.

Fjalë kyçe: Embrioni

FetusCikël menstrual

Burimet: të

Fletore pune


Edukim shëndetësorMetodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Veprimet në situatë:Tabela T (koncepti – komenti)

Mësuesi shkruan në tabelë disa koncepte në lidhje me sistemin e riprodhimit dhe

Qeliza vezë ovulim.

DRTA

2. Minitest

Vlerësimi i situatës - - - - punon saktë minitestin.

119

Biologjia 8

Vlerësimi i nxënësve - - - - plotësimin saktë të minitestit.


KREU 5: Tema mësimore5.4: Nga embrioni te foshnja




në placentë.

fetusit.

Fjalë kyçe: EmbrionFetus

Foshnja Burimet:

të

Fletore pune




Veprimet në situatë:Shkrim i shpejtë:

mbi këtë temë.- Nga embrioni te foshnja, kordon umbilikal, kërthizë, mitër, 9 muajsh, shtatanik,

shtatëzani, veza e pulës, embrioni, zogu.

Lexim i drejtuar:

-

120


1. 2. 3. 4. -

Diskutojmë së bashku




KREU 5: Tema mësimore 5.5: Rritja dhe zhvillimi



një i rritur.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:

embrionit.

Fjalë kyçe: Rritja Zhvillimi

Burimet: të

Fletore pune



121

Biologjia 8


Veprimet në situatë:LINK (rendit, kërko, shëno-mëso)

Lexim dhe pyetje

nëntitull te tjetri.

termat kryesore dhe i shkruajnë anash

përsëritur në orët e ardhshme fjalët e fjalorit.Marrëdhënia pyetje – përgjigje:




122


KREU 5: Tema mësimore 5.5: Adoleshenca (2 orë)


Tema mësimore: Adoleshenca (2 orë)



adoleshencës.

një moshë të caktuar.

Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune


Edukatë shoqëroreMetodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

Veprimet në situatë: (Informacionet janë marrë nga Paketa e trajnimit/MAS, IZHA, UNFPA)

Aktiviteti 1: A ndryshoni nga vëllai ose motra më e vogël?

Aktiviteti 2: Të ndajmë idetë me njëri-tjetrin. Rritja/Pjekuria/Pubertetio farë kuptojmë me pubertet?

o Djemtë dhe vajzat kalojnë në pubertet në të njëjtën moshë?

vjeçare.

vendosë kur do kalojë dhe kur do e ndalojë pubertetin.

123

Biologjia 8

Aktiviteti 3: Lexoni tekstin e plotësoni tabelën.

Ndryshimi Djali Vajza Të dyXXXXXXX

XX

XFillon prodhimi i spermës X

XX

XX

XFillon duke pasur mendime seksuale XFillon duke pasur ndjenja seksuale X

XRritja e madhësisë së penisit XRritja e madhësisë së testikujve X

XX

Miqësia bëhet më e rëndësishme XX

Shikim i shqetësuar X Mund të ketë interes në të paturit e një të dashuri ose të dashure

X

X

XX

X

Aktiviteti 4: Plotësoni fjalitë me fjalët që mungojnë (janë të nënvizuara).1. djersës

veçanërisht era2. e përditshme3. Flokët tuaj mund të bëhen me më shumë yndyrë, ndaj duhen larë më shpesh dhe të

mbahen flokë të pastër.4. lëkura j

mund të bllokojë poret e lëkurës dhe të shkaktojë puçrra.

124


5. dy herë mëngjes dhe darkë.

6. pambuku.7. gjenitale pastër.8. pubertetit, gjumë

9. Ushqimi me një dietë të ekuilibruar dhe të shëndetshme dhe duke bërë aktivitetpeshë të shëndetshme.

10. duhanishëndetin

Vlerësimi i situatës - -



KREU 5 : Tema mësimore5.6: Mënyra e jetesës dhe shëndeti (2 orë)


Tema mësimore 5.6: Mënyra e jetesës dhe shëndeti (2 orë)

Situata e të nxënit: Si ndikojnë substancat e


familjes.

Fjalë kyçe:

Burimet: të

Fletore pune



125

Biologjia 8


jo shëndetshëm.Veprimet në situatë:Mendo – Puno në dyshe

shëndetit.

Diskuto

ose e kundërta.

Mësimdhënia e ndërsjellë: Antibiotikë; kafeinë; nikotinë; shtatëzania dhe

duhani. “Tabelën T”.

Tabela T

KONCEPTI KOMENTI

Vlerësimi i situatës - - - - diskuton mbi to.


Detyrat dhe puna e pavarur:1.2.3.

126


KREU 5: Tema mësimore 5.7: Sëmundjet seksualisht të transmetueshme –SST (2 orë)


Tema mësimore: Sëmundjet seksualisht të transmetueshme –SST (2 orë)


e transmetimit.


Fjalë kyçe: SST

Hepatiti B

Burimet: të

Fletore pune




“SIDA-faji i askujt, problemi i gjithkujt”.Veprimet në situatë:

Hapi i parë: Mësimdhënia e ndërsjellë

Hapi i dytë: Tabela e pyetjeve

Hapi i tretë: Leksion i avancuar

127

Biologjia 8

Përgatitja e posterit: Turi i galerisë




KREU 5 Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse (2 orë)Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII

Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse (2 orë)



dhe meshkujt.

Fjalë kyçe: Sistemi i riprodhimit

SST

Burimet: të

Fletore pune



128



Veprimet në situatë:Brainsorming

a. Sistemi riprodhuesb. c. d. SST

anë të përshkrimit e skicave të nevojshme.Mendo/Krijo në dyshe/Diskuto

o me këmbime o

o

o o

përsëritje më të plotë të njohurive të marra.



Detyrat dhe puna e pavarur:1.a. Sistemi riprodhuesb. c. d. SST

129

Biologjia 8






dhe meshkujt.

Fjalë kyçe: Sistemi riprodhues

SST

Burimet: të

Fletore pune





Lista e pyetjeve o temat përzgjedh

listë për çdo temë.

o këmbehen lihet kohë për hartimin e përgjigjeve.

o “Lapsat në mes”o plotësohen




130


KREU 5: Tema mësimore: Test i tremujorit të tretëFusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII

Tema mësimore: Test i tremujorit të tretë



riprodhues.

Fjalë kyçe: Sistemi riprodhues

SST

Burimet: të

Fletore pune



TEST I TREMUJORIT TË TRETË Nota 4 5 6 7 8 9 10

PikëtLËNDA: BIOLOGJI VIII KREU: IV - V

Emër Mbiemër _____________________________

1. Plotëso (5 pikë)- ___________

- _______ - _____________

- -


-

-

-

-

-

131

Biologjia 8

3. “rrugën” (5 pikë)

4. (4 pikë)

Nr Ndryshimi Djem Vajza Të dy

5. Lidh (5 pikë)

Nr. Termi Nr Shpjegimi

1 I mundëson embrionit marrjen e ushqimit dhe O2 Shumë e dëmshme për shëndetin.3 Qeska mbrojtëse e embrionit.4

5 Vrasin bakteret e dëmshme në trup.

6. E vërtetë apo e gabuar? (5 pikë)-

- -

-

-

7. (5 pikë)

8. Argumento (6 pikë)a. b. c.

132


Kreu 1: Bimët

Veprimtari në librin e nxënësit

Veprimtaria 1.1 Bimët dhe drita e diellit

Veprimtaria 1.2

Cila sipërfaqe ka më shumë gojëza?

133

Biologjia 8

* një mikroskop dhe llambë.

* një mikroskop dhe llambë.

134


Veprimtaria 1.3A

Mbledhja e gazit të prodhuar gjatë fotosintezës

Elodea dhe Hydrilla

brenda saj

Veprimtaria 1.3 B

Hetimi i shpejtësisë së fotosintezës

Veprimtaria 1.4 B

135

Biologjia 8

Mbirja e farave

* ujë.

Veprimtaria 1.5 A

Transporti në një kërcell selinoje

* një thikë e mprehtë ose bisturi. !

Veprimtaria 1.5 B Si ndikon temperatura në shpejtësinë e transportit të ujit në kërcellin e

selinos?

kërkojnë edhe ndonjë pajisje tjetër.

136


Fletë pune për kreun e parëFletë pune 1.1

Eksperimenti i Van Helmontit

“Nga vjen masa e shtuar?”

Pyetje

1.

137

Biologjia 8

2.

3.

4.

5. Tanimë ne e dimë se Van Helmont kishte të drejtë vetëm pjesërisht. Vetëm një

tjetër.

138


Fletë pune 1.2 A

Qelizat në një gjethe

g p

1. 2.

3.

4.

139

Biologjia 8

Fletë pune 1.2 B

Matja e trashësisë së një gjetheje

Matni trashësinë e tufës së

trashësinë mesatare të një

140


Fletë pune 1.2 C

Gjurmët e manikyrit

1.

2.

3.dhe pikatore.

4.

5.

6.

7.

141

Biologjia 8

Fletë pune 1.2 D

Krahasimi i numrit të gojëzave në dy sipërfaqet e një gjetheje

“A është numri i gojëzave i njëjtë në sipërfaqen e sipërme dhe atë të poshtme të një gjetheje?”

1.

2.

3.

4. to.

5.

142


Fletë pune 1.3A

Hetimi i shpejtësisë së fotosintezës – Vetëvlerësim

Veçori

përmirësoje herën tjetër.

143

Biologjia 8

Fletë pune 1.3 B

Të hetojmë si ndikojnë bimët në përqendrimin e oksigjenit

akuarium me bimë uji.

1.

2. Vendoseni enën në një vend me ndriçim të bollshëm.

3.

Shfaqja e të dhënave në ekranin e monitorit

Sondë

Barishte

4

Pyetje

1.

2.

144


Fletë pune 1.5

Si ndikon temperatura në shpejtësinë e transportit të ujit në kërcellin e selinos?

Vetëvlerësim

mirë.

përmirësoje herën tjetër.

145

Biologjia 8

Kreu 2: Ushqimi dhe tretja


Veprimtaria 2.1

Hetimi i karbohidrateve në ushqime

Veprimtaria 2.3

Një model përthithjeje

146


Veprimtaria 2.5

Çfarë ndikimi kanë pijet e gazuara te dhëmbët?

Veprimtaria 2.6 Përdorimi i një enzime për të tretur niseshtenë

147

Biologjia 8

niseshteje.

148


Fletë pune për kreun e dytë

Fletë pune 2.1 A

Hetimi i proteinave në ushqime

dëshiruar.

1.

2. kujdes që të mos prekin njëri-tjetrin.

3.

4.

tuaj në tabelë.

5.

Pyetje

1.

2.

149

Biologjia 8

Fletë pune 2.1 B

Hetimi i proteinave në ushqime (thellim njohurish)

1.

Qumështi përmban më shumë proteina sesa lëngu i frutave.

2.

150


3.

4.

5.

6.

151

Biologjia 8

Fletë pune 2.2

Çfarë hëngra sot?

Ushqimi Vitaminaminerale

Fibra

Sheqerna

152


Fletë pune 2.3

Tretja e proteinave

1.

2.

3.

4.

5.

153

Biologjia 8

Fletë pune 2.4 A

Sistemi tretës

154


Fletë pune 2.4 B

Funksionet e organeve në aparatin tretës

aparatit tretës

Stomak

Zorrë e hollë

155

Biologjia 8

Fletë pune 2.5

Funksioni i dhëmbëve

prerës

dhëmbë qeni

dhëmballë

prerës

dhëmbë qeni

dhëmballë

156


157

Biologjia 8

Fletë pune 2.6

Termat shkencore për procesin e tretjes dhe procesin e ushqyerjes

amidoni sheqer

dietë.

në trup.

158


molekulë proteine.

159

Biologjia 8

Kreu 3: Sistemi i qarkullimit


Veprimtaria 3.1 Modeli i sistemit të qarkullimit

* një larmi sendesh dhe materialesh që mund të përdoren për të formuar

Për demonstrim:

Veprimtaria 3.2A Ndikimi i ushtrimeve fizike në ritmin e zemrës

* një kronometër.KUJDES! Mbani parasysh se nxënësit me gjendje shëndetësore që pengojnë

kryerjen e ushtrimeve të rënda fizike, nuk duhet të nxiten të marrin pjesë në aktivitete që mund të paraqesin rreziqe për ta.

KUJDES! Mos lejoni që nxënësit të kryejnë ndonjë lloj ushtrimi që mund të paraqesë rrezik, për shembull të vrapojë nëpër laborator ose të zbresë shkallët me vrap.

160


Fletë pune për kreun e tretëFletë pune 3.1 Zbulimet rreth sistemit të qarkullimit të gjakut (thellim njohurish)

besonin tek ideja e tij.

punonin ato.

duhur.

161

Biologjia 8

162


Fletë pune 3.2 A Struktura e zemrës së një kafshe

* madhësisë së saj * * formës së saj

2.

163

Biologjia 8

164


Fletë pune 3.2 B Hetim rreth rrahjeve të zemrës për minutë (pulsit)

cilën do të hetoni dhe shkruajeni atë.

165

Biologjia 8

tuaja.

tuaja.

përsëri.

166


Fleta e punës 3.4

Pyetje rreth qarkullimit të gjakut

duhur është me shkrim të trash.

mushkëri

qelizat e kuqe të gjakut

kapilar

c) hemoglobinë

b) pllakëzat e gjakut

167

Biologjia 8

Kreu 4: Frymëmarrja


Veprimtaria 4.1

Matja e vëllimit të ajrit që mund të nxirret nga mushkëritë

është

Veprimtaria 4.2

Pse janë kaq të vogla qeskat e ajrit?

holluar

Veprimtaria 4.3

Frymëmarrja te bimët

168


* një orë për të matur kohën në orë dhe minuta.

Veprimtaria 4.4

Hetimi i ndikimit të ushtrimeve fizike në ritmin e frymëmarrjes

* një kronometër.KUJDES! Mbani parasysh se nxënësit me gjendje shëndetësore që pengojnë

kryerjen e ushtrimeve të rënda fizike, nuk duhet të nxiten të marrin pjesë në aktivitete që mund të paraqesin rreziqe për ta.

KUJDES! Mos lejoni që nxënësit të kryejnë ndonjë lloj ushtrimi që mund të paraqesë rrezik, për shembull të vrapojë nëpër laborator ose të zbresë shkallët me vrap.

169

Biologjia 8

Fletë pune për kreun e katërtFletë pune 4.1

Duke vëzhguar mushkëritë

170


Fletë pune 4.2 Përse qeskat e ajrit janë kaq të vogla? (njohuri shtesë)

Pjata 1

10 mm

r

Thellësia dr d

mmPjata 2

5 mm

rThellësia d

r d

............................... mm

njëjtë.

171

Biologjia 8

Fletë punë 4.3 Energjia nga glukozi

shumë shpejt.

përdoret.

zhurmë energji potenciale energji kinetike

kanoçe

flakë qiriri

kapak që mbyll mirë kanoçe

tub

172


Fletë pune 4.4Si ndikon të ushtruarit fizik në shpejtësinë e frymëshkëmbimit (Vetëvlerësim)

Tiparet

tjetër.

173

Biologjia 8

Fletë pune 4.4 B Dieta dhe ushtrimi fizik

Figura paraqet një dietë ditore që rekomandohet për ata që janë tenistë profesionistë.

porcione

174


Fletë pune për kreun e pestëFletë pune 5.1 Karakteristikat e qelizave spermatozoide

tri

Oksigjeni i përdorur/njësi oksigjeni për orë

për orë.

notojnë me atë shpejtësi.

Koha/orë Rruga e përshkuar/cm

175

Biologjia 8

Fletë pune 5.2

Funksionimi i sistemit të riprodhimit

organi funksioni

testikujt

tubat e mitrësnë mitër

mitra

ku ndodh fekondimi

kanali i spermës

femërore.

i përkasin sistemit të riprodhimit femëror.

cilat i përkasin sistemit të riprodhimit mashkullor.

176


Fletë pune 5.3

Gametet dhe fekondimi

Ndryshimi Arsyeja

shumë më shpejt dhe me shumë lehtësi

libËr pËr mËsuesin biologjia 8 - shkollaime.al 8.pdf · transporti i lëndëve ushqyese te...

Documents