libri i auto shkolles
TRANSCRIPT
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
1/106
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
2/106
PARATHNIE
Ky doracak nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit, sht prgaditur medshir q kandidatve t'u bhet e mundur prgatitja pr dhnien e pjess teorike tprovimit pr shofer; q i obligon kandidatt q t prgatiten n mnyren m solide prsigurin e gjithmbarshme n komunikacion.
Pasi q me dispozitat e reja ligjore sht ndryshuar dukshm programi i ushtrimit tkandidatve pr shofer, doracaku dhe testet i jan prshtatur programit t ri pr dhnien eprovimit .
N kt doracak dhe n kto teste, kandidati pr shofer mund t gjej do gj q inevojitet n mnyr q t prgaditet mir pr testim.
Kjo bhet kryesisht me ndihmen e instruktorit, mirpo edhe vet kandidati mund tazotroj materien, nse i lexon me kujdes sqarimet e dhna.
Ky doracak n pajtim me dshirn e sinqert dhe shpresn e editorit dhe t autorve,lypset te bhet jo vetm literatur e detyrueshme e kandidatve, shoferve t ardhshm,instruktorve por edhe literatur e domosdoshme e gjith atyre, t cilt, si pjesmarrs nkomunikacion jan t obliguar t japin kontributin e vet pr nj siguri m t madhe tkomunikacionit npr rrug.
Autort
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
3/106
5
DISPOZITAT E PRGJITHSHME LIGJORE MBI SJELLJENE PJESMARRSVE N KOMUNIKACION
Ligji mbi bazat e siguris s komunikacionit n rrug, i obligon t gjith pjesmarrsitn komunikacion t veprojn n baz t dispozitave ligjore mbi rregullat e komunikacionitdhe shenjat q jan vn n rrug. Nse nuk ka shenj komunikacioni, veprohet sipasdispozitave ligjore mbi rregullat e komunikacionit, ndrsa nse ekziston shenja ekomunikacionit, pjesmarrsit kan pr detyr t sjellen sipas saj, madje edhe nse mekt largohen nga dispozitat ligjore mbi rregullat e komunikacionit. Ndrkaq, nsekomunikacionin n rrug (n vendbanim ose jasht tij) e rregullon pjestari i policis apopersoni tjetr i autorizuar, pjesmarresit n komunikacion jan t obliguar t veprojnsipas shenjs s tij, respektivisht sipar urdhress q jep ai, pa marr parasysh faktin seato urdhresa ndryshojn nga krkesa q sht br me shenjn e komunikacionit,prpos rastit nse gjat ksaj kohe do t vnin n rrezik t drejtprdrejt persona t tjerose do t sjellnin dm material dikujt.
Ngassit e t gjitha mjeteve (jo vetm mjeteve motorike) jan t obliguar q, mnyrn
e drejtimit t mjetit t'ua prshtatin t gjitha rrethanave dhe situatave n komunikacion,kshtu q n do koh t jen n gjendje ta ndalin mjetin, gjegjsisht ta evitojn rrezikunq mund t supozohet n kushtet e dhna. Ngassi duhet t zotroj n trsi mjetin dhet siguroj lvizjen e drejt t tij n qarkullim, q at ta drejtoj vazhdimisht (nuk bn talshoj nga dora timonin e biiklets,dizgjinin etj, varsisht nga lloji i mjetit q e drejton).Pr ta arritur kt gj nuk sht e mjaftueshme vetm ta prshtas shpejtsin e lvizjess mjetit, por sht i detyruar q t dominoj mbi mnyren e ngasjes s automjetit dhe tket kujdes pr krejt rrethanat q mund t bhen burim i rrezikut (kushtet kohore dheatmosferike, gjendja e rrugs, dendsia e komunikacionit , fmijtn udh, shtazt etj).
Duke pasur parasysh shpejtsin e lvizjes s mjetit dhe t gjitha rrethanat e tjera tkomunikacionit drejtuesi sht i obliguar q mjetin e vet ta mbaj n aso distance nga
mjetet e tjera, q t mos provokoj rrezik dhe t mos i pengoj ngassit e tjer e sidomosme rastin e prballkalimit,tejkalimit ose anashkalimit t mjetit tjetr, si dhe kur lvizparalelisht me ndonj mjet osepas mjetit tjetr.
Me pengim nnkuptohet ngasja e atill m t ciln pjesmarrsit e tjer nkomunikacion detyrohen ta ndrrojn mnyrn dhe drejtimin e lvizjes s vet, si; frenimi ivrullshm,kthimintdjathtosentmajtekshtumeradh.
Nj kujdes i veant i ngassit sht i nevojshm n pjesn e rrugs npr t cilnlvizin fmijt, apo ku jan vn shenjat e komunikacionit pr pjesmarrjen e fmijve nkomunikacion. N situat t till sht detyr e ngassit q t lviz me shpejtsi q ia bnt mundur ta ndal mjetin n rast se paraqitet nevoja. Me mnyrn e prdorimit t mjetit,drejtuesi nuk bn t shkaktoj zhurm t madhe n komunikacion. Kufiri i ushtims s
lejueshme sht prcaktuar me dispozitat mbi pajimet dhe instrumentet q vlejn prmjetet n rrug.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
4/106
6
Kur lvizin skaj tramvajit, ose mjeteve t tjera me tcilat bhet transporti publik i udhtarve, e t cilat janndalur n vendqndrimin e caktuar, ngassi duhetpatjetr t zvogloj shpejtsin e lvizjes s mjetit t vet
asisoj sa t mos i rrezikoj udhtart, t cilt hyjn dhedalin nga mjeti i transportit publik.
Nse udhtart jan t detyruar t kalojn nprshiritin e komunikacionit npr t cilin lviz mjeti, ngassiduhet patjetr ta ndal mjetin pas mjetit me t cilin bhettransporti publik i udhtarve.
N nj situat t till sht detyrim edhe i ngassve t biikletave me motor q lvizinn shtegun e biiklistve, q t ndalen pas mjetit t transportit publik n vendqndrim, nrast se udhtart kalojn prmesshtegut t biiklistve.
Objektet dhe materiet t cilat mund ta pengojn ose rezikojn sigurin ekomunikacionit, nuk bn t vihen ose t hudhen n rrug. Kjo sht nj dispozit e
prgjitshm ligjore q u prket t gjith qytetarve. Ndrkaq, pr t`u arritur siguriamaksimale n komunikacion, dispozitat e ligjit mbi sigurin n komunikacion obligojn dongass, q nga siprfaqja rrugore t heq barrn apo gjsendet e tjera q rrzohen ngamjeti i tij mbi rrug, gjegjsisht i cili, me rastin e ndaljes s mjetit i ka vendosur. Ngassisht i obliguar ti heq edhe ato sende apo pengesa tcilat i has n rrug.
N kohn prej muzgut t par deri n agimin e plot, sikurse edhe gjithmon kurzvoglohet dukshmria, pr shkak t rrethanave t disfavorshme kohore apo t tjera, mjetin rrug duhet t`i ket t ndezura dritat prkatse. Kjo ka t bj vetm me mjetet qndodhen n rrug e jo edhe me ato q jan parkuar n hapsirn e caktuar n mnyr tveantaponpjesneudhsqshtndriuarmedritatmjaftueshme.
Personat e verbr, kur marrin pjes n mnyr t pavarur n komunikacion duhet t
bartinmeveteshkopinebardhsinjshenjprt`unjohur.Nse mjeti sht adaptuar q at ta ngas personi, ekstremitetet e t cilit jandmtuar esencialisht pr t drejtuar mjetin, mundet t shnohet me shenj t veant mekrkesneatijpersoni.
Ngassi i mjetit q lviz pas mjetit me t ciln bartnfmijt si dhe ngassi i mjetit q vjen prball, sht iobliguar q t ndalet kur mjeti me t cilin bartn fmijtsht ndalur me qllim t hyrjes apo daljes s fmijve.Mjeti q bn transportin e fmijve duhet t shnohet mshenjn prkatse.
Gjat kohs s ngasjes n vendbanim ngassi duhet patjetr t'i bj t mundur kyjen
n komunikacion mjetit t transportit publik t udhtarve, ose mjetit t shnuar n mnyrt veant pr transportin e fmijve, kur kto mjete sinjalizojn daljen nga vendqndrimiq ndodhet jasht rrugs automobilistike, gjegjsisht nga zgjerimi i shiritit tkomunikacionit q shrben pr mjetet e transportit publik. Drejtuesi i mjetit t transportitpublik, respektivisht i mjetit t shnuar n mnyr t veant, t destinuar pr transportin efmijve duhet patjetr q me ndihmn e treguesit t kahjes, t sinjalizoj qllimin e vet sedshiron t inkuadrohet n trafik dhe se kt kyje dshiron ta bj n mnyrn me t cilnnuk rrezikohen pjesmarrsit e tjer n komunikacion.
Po q se n mjet jan instaluar rripat pr siguri, ngassi dhe pasagjert jan tobliguar q brenda kohs derisa lviz mjeti n komunikacion n rrug publike t lidhen mekta rripa.
N mjetin e udhtarve n ulsen e prparme pran ngassit, nuk lejohet t uletfmija m i ri se 12 vjet, si dhe personi pr t cilin shihet qart se sht nn ndikimin e
TRANSPORTII FMIJVE
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
5/106
7
alkoolit.Mjetet nuk bn t ken n ann e prparme instalime t sinjaleve me drita apo t
instalimeve reflektuese, prkatsisht t materieve q lshojn drita t ngjyrs s kuqe,kurse n ann e prapme instalime apo materie q lshojn drita t bardha. Prjashtim nga
kjo regull bjn: drita e kuqe vezulluese n mjetet nn prcjellje, drita e bardh prndriimin e rrugs me rastin e kthimit prapa, drita lvizse (rreflektori) si dhe drita prndriqimin e targs prapa, gjegjsisht targa e regjistrimit e ndriuar me drit t bardhreflektuese.
sht do rrug publike dhe rrug e pakategorizuar, si dhe siprfaqja tjetrn t ciln zhvillohet komunikacioni.
sht siprfaqe e ndrtuar me rndsi t prgjithshme pr
komunikacion, t ciln mund ta shfrytzoj lirisht dokush nn kushte t prcaktuara meligj.
sht rrug publike e ndrtuar n mnyr t veant dhee destinuar eksluzivisht pr qarkullimin e automjeteve e cila si autoudhsht shnuar me shenjn e prcaktuar me ligj ,e cila ka dy shirita t ndarfizikisht (rripi apo brezi i gjelbrt, rrethoja mbrojtse etj) pr komunikacionnga kahjet e kundrta, pa kryqzim trthor me rrugt e tjera dhe me binarte trenit apo t tramvajit,n nivelin e njejt, dhe n komunikacionin e t cilavemund t kyet, gjegjsisht t shkyet automjeti, por vetm me rrugt eprcaktuara dhe t ndrtuara n mnyr t veant ndrlidhse, n shiritin
gjegjs t autoudhs.
sht rrug q sht rezervuar vetm pr qarkullimin e automjeteve dhe si etill sht shnuar me shenjn prkatse.
sht nj rrug publike q sht verifikuar me aktin
internacional dhe sht sistemuar n rrjetin e rrugve ndrkombtare.
SHPREHJET DHE NOCIONET N KOMUNIKACION'domethnie kan shprehjet ve e ve t prdorura n Ligjin mbi sigurin e
komunikacionit: rrugt, siprfaqja rrugore, shiritat e komunikacionit, shtigjet, llojete mjeteve, kapaciteti apo tonazhi, masa si dhe pjesmarrsit e tjer nkomunikacion.
RRUGA*
RRUG PUBLIKE*
AUTOUDHA*
RRUGA E REZERVUAR PR QARKULLIMIN E AUTOMJETEVE*
RRUGA NDRKOMBTARE*
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
6/106
8
RRUGA MAGJISTRALE*
RRUGA REGJIONALE*
RRUGA LOKALE*
RRUGA E PAKATEGORIZUAR*
RRUGA PREJ DHEUT*
SIPERFAQJA RRUGORE*
SHIRITI RRUGOR*
SHIRITI KOMUNIKACIONIT*
sht rruga ndrkom-btare dhe rruga publike q i lidh qytetet kryesore, aporajonet m t rndsishme ekonomike, dhe t cilat mundt shrbejn si lidhje me shtetet fqinje.
sht rrug publike q lidh rajonet ekonomike t nj shtetidhe q ka rndsi t veant pr shtetin prkats.
sht rrug publike q lidhfshatrat dhe vendbanimet n territorin e komuns, ose qka rndsi pr komunikacion n territorin e komuns.
sht nj siprfaqeq shfrytzohet pr komunikacion dhe q sht e arritshme pr nj numr m t madhshfrytzuesish t ndryshm, si jan (rrugt fshatare, fushore dhe malore, rrugt npenda, hapsirat rreth pompave t benzins, parkingjet si dhe hapsira t ngjashme).
sht nj rrug e pashtresuar dhe e pa asfaltuar.
sht pjesa kryesore errugs e destinuar, n radh t par, pr komunikacionine mjeteve.
sht pjesa gjatsore e
siprfaqes s rrugs, e destinuar pr komunikacionin emjeteve n nj drejtim, me nj apo m shum shirita tkomunikacionit.
sht pjesa gjatsoree shnuar ose e pashnuar e shiritit rrugor, gjersia e scils sht e mjaftueshme pr komunikacionin epapenguar t nj radhe mjetesh t udhtimit.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
7/106
9
SHIRITI I KOMUNIKACIONIT PR MJETET ENGADALSHME*
TROTUARI*
VENDKALIMI I SHNUAR PR KMBSOR*
VENDBANIMI*
SHTEGU I BIIKLISTVE*
SHIRITI I KOMUNIKACIONIT PR NGADALSIM*
sht pjesa e zgjatur e shiritit rrugordestinuar pr mjetet e rnda t udhtimit, t cilat melvizjen e tyre t ngadalshme pengojn rrjedhn normale
t komunikacionit.
sht siprfaqe e komunikacionit erregulluar ne mnyr t veant, e destinuar pr lvizjen ekmbsorve, e cila nuk ndodhet n nivel t njejt mesiprfaqen rrugore, apo sht ndar nga rruga n mnyrtjetr.
sht nj pjes e siprfaqes s rrugs e destinuar prkalimin e kambsorve npr rrug, e shnuar me shenjan rrug apo me shenjn adekuate t komunikacionit.
sht hapsir, ku radht osegrupet e ndrtesave gjenden nga njra an apo nga tdyja ant e rrugs, duke ia dhn pamjen e rrugs, osekufijt e s cils jan shnuar me shenja tkomunikacionit pr shnimin e vendbanimeve.
sht siprfaqe endrtuar e rrugs destinuar pr komunikacionin ebiikletave dhe t biikletave me motor q shtrihetprgjat rrugs dhe q sht e ndar prej saj dhe sht e
shnuar me vija gjatsoren rrug.
sht nj pjes e rrugs, destinuar pr shkyjen emjeteve nga komunikacioni n rrug.
PEJ
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
8/106
10
SHIRITI I KOMUNIKACIONIT PR NXITIM (SHPEJTIM)*
SHIRITI I KOMUNIKACIONIT PR NDALJEN EDETYRUESHME T MJETEVE*
ISHULLI I KMBSORVE*
UDHKRYQI*
MJETI*
MJETI ME VEPRIM MOTORIK*
AUTOMJET*
BIIKLETA*
QERRE TRHEQSE*
BIIKLETA ME MOTOR*
sht pjes e rrugsdestinuar pr kyjen e mjeteve n komunikacion nga rruga sekundare, gjegjsisht ngarrugt e tjera hyrse, nga objektet skaj rrugs (pompat e benzins, parkingjet, moteletetj.).
sht pjesa e rrugs eshnuar pr s gjati n autoudh dhe n vendet ecaktuara n rrugt e rrangut m t lart, n tunele dhegaleri.
sht nj siprfaqe e ngritur n rrug ose e shnuar ntjetr mnyr dhe q shrben pr tu ndalur prkohsisht kmbsort q kalojn npr
rrug ose q hyjn apo dalinnga mjeti i transportit publik.
sht siprfaqe n t c ilnkryqzohen, apo lidhen dy a m shum rrug, si dhesiprfaqe e gjer e komunikacionit (sheshet etj) e cilakrijohet n kryqzimin, gjegjsisht n lidhjen e rrugve.
sht do mjet qarkullimi i dedikuar pr lvizjen npr rrug, prve karrigevelvizse pa motor pr personat e hendikepuar dhe mjeteve transportuese pr fmij.
sht do mjet i cili lviz me fuqin e motorit t vet,prve mjeteve q lvizin npr binar.
sht mjet i cili vhet n veprim me motor dhe i cili n rend t par shti destinuar pr transportimin e personave dhe mallrave, ose shrben pr trheqjen erimorkiove t destinuara pr bartjen e personave dhe mallrave, pos mjeteve q lvizin mbibinar, biikletave me motor, traktorve dhe mjeteve t tjera me veprim motorik, t cilat nuk
jan t destinuara n rend t par pr bartjen e personave dhe mallrave
sht mjeti q ka m s paku dy rrot q vihet n lvizje ekzluzivisht mefuqin e drejtuesit dhe at mund ta drejtoj personi q ka mbushur 12 vjet.
sht nj mjeti q e trheq shtaza. Mund ta drejtoj personiqkambushur14vjet.
sht mjeti me veprim motorik, me dy apo tri rrot, vllimi
veprues i t cilit nuk kalon mbi 50 cm dhe i cili n rrug t rrafsht nuk mund t zhvillojshpejtsimtmadhese50km/h.
AUTOMJETET, LLOJI, KATEGORIT DHE T DREJTATE NGASJES N KOMUNIKACION
3
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
9/106
11
TRAKTORI*
MOTOIKLETA DERI N 125 cm *
MOTOIKLETA PRTEJ 125 cm *
AUTOMJETI UDHETARVE (VETURA)*
MJETI I KOMBINUAR*
MJETI TRANSPORTUES*
AUTOBUSI*
TROLEJBUSI*
MJETI BASHKANGJITES*
GJYSMRIMORKIO*
RIMORKIO E LEHT*
BASHKSIN E MJETEVE*
TONAZHI I MJETEVE (NGARKESA)*
MASA E MJETEVE (PESHA)*
MASA E PRGJITHSHME (PESHA TERESISHME)*
sht mjet me veprim motorik i konstruktuar q t trheq , t shtyj, oset bart vegla t ndryshme, gjegjsisht t shrbej pr vnien n lvizje t ktyre veglave,apo pr trheqjen e rimorkiove. Mund ta drejtoj personi q ka mbushur 16 vjet dhe kadhn provimin pr drejtues t traktorit.
sht nj mjet motorik me dy rrot me rimorkionansore apo pa t si dhe nj automjet deri n 125 cm q mund ta ngas personi q kambushur 16 vjet dhe ka dhn provimin e ngassit t kategoris "A".
sht mjet motorik me dy rrot q kalon 125 cme nuk kalon peshn prej 400 kg. Mund ta ngas personi q ka mbushur 18 vjet dhe kadhn provimin e ngassit t kategoris "A"
sht mjeti motorik i destinuar pr bartjen eprsonave, i cili,prve ulses s shoferit ka m s shumti 8 ulse, t cilin e drejton personiq ka mbushur 18 vjet dhe ka dhn provimin pr shofer t kategoris "B".
sht mjeti motorik i destinuar pr bartjen e njkohshme tpersonave dhe mallrave q prpos ulses pr ngassin ka m s shumti 8 ulse , masa elejueshme e t cils nuk kalon 3500 kg . At mund ta drejtoj n trafik personi me 18 vjett plota dhe me provimin e dhn t ngassit t katgoris "B".
sht secili mjet motorik q sht destinuar pr bartjen emallrave, masa m e madhe e t cilit tejkalon 3500 kg. At mund ta drejtoj personi me 18vjet moshe dhe me provimin e dhn pr ngassin e kategoris "C".
sht mjet motorik i destinuar pr transportin e personave q prveulses pr ngassin ka m shum se 8 ulse. Mund ta drejtoj personi i cili ka mbushur 21vjet dhe ka dhn provimin pr shofer t kategoris "D".
sht mjet motorik pr transportin e udhtarv q prpos ulses prngassin ka m shum se 8 ulse dhe q me qllim t furnizimit t motorit me energjielektrike sht lidhur me pruesin elektrik .
sht mjet ngasjeje i destinuar q t trhiqet nga mjetimotorik dhe sht konstruktuar si rimorkio ose si gjysmrimorkio e leht.
sht mjet bashkangjits pa boshtin e prparm, ikonstruktuar q me pjesn e vet t prparme t mbshtetet n mjetin trheqs.
sht mjet bashkangjits, masa m e madhe e s cils nuktejkalon750kg.
prbjn mjetet me veprimin motorik me nj ose dy
mjete bashkangjitse, t cilat n komunikacionin npr rrug veprojn si bashksi emjeteve.Bashksit e mjeteve jan mjete pr trheqje q i prkasin kategoris B, C ose Dndrsa mjetet bashkangjitse jan mjetet me mas m t mdha se 750 kg dhe i prkasinkategoris E.
sht pesha e lejueshme deri te e cila mjetimund t ngarkohet sipas deklarats s prodhuesit t mjetit.
sht masa apo pesha e mjetit t zbrazt merezervuarin e mbushur me karburante dhe me garniturn dhe pajisjet e parapara pr mjet.
sht masa apo pesha e mjetitbashk me masn e ngarkess q transportohet n mjet, duke prfshir edhe masen e
personave qe ndodhen n mjetin e vozitjes, si dhe masn e mjetit bashkangjits bashkme peshn-nse kjo i sht shtuar mjetit t ngasjes.
3
3
3
3
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
10/106
12
MASAMEMADHEELEJUAR(PESHA)*
NGARKESA BOSHTORE*
- patentshoferin,- letrnjoftimin,
- lejen e qarkullimit pr mjetin q duhet t jet i regjistruar dhe- polisnesigurimittmjetit.
Ngassi nuk bn t drejtoj mjetinn komunikacion:
Ngasjen me mjet ngassi duhet deomos ta filloj vetm ather, kur t bj mpar kontrollin e mjetit t vet. N at rast duhet t kontrolloj srish se a jan:
Ngassi duhet t kontrolloj a gjenden n mjet:
PJESMARSI N KOMUNIKACION*
shtmasaapopeshaemjetitsbashkumebarrnetij.
sht pjes e mass s prgjithshme ose e peshs me tciln boshti i mjetit ngarkon rrugn automobilistike n gjendje qetsie.
Gjithmon me rastin e drejtimit t mjetit ngassi duhet t ket patjetr me vetedokumentet e nevojshmesi vijon:
Ngassi para se t ulet pas timonit duhet deomos t jet i pushuar, i aft fizikisht dhepsikikisht pr drejtim t mjetit. Nse ka udhtar, ngassi sht i detyruar ti radhis asisojqnulseneprparmenukguxontuletfmijamirise12vjetapopersoninnndikimine alkoolit (pa marr parasysh se kan vn rripin e siguris). Personi q bartet me mjet,nuk bn assesi t pengoj ngassin gjat ngasjes s mjetit as t ndikoj mbi ngassin qta drejtoj n mnyrn me t cilin zvoglohet siguria e komunikacionit.
Nuk sht e lejueshme q numri i udhtarve t jet m i madh sesa numri q shtcekur n lejen e qarkullimit t mjetit.
- nse sht nn ndikimin e alkoolit, t drogs dhe t mjeteve t tjera narkotike.- poqseshtismurapoilodhur,- nse sht n aso gjendje psikike sa q nuk sht i aft q n mnyr t qet dhe t
sigurt t drejtoj mjetin.
- pneumatikt n gjendje t regullt- a jan n rregull instalimet pr frenim, ndriim t rrugs, instrumentet sinjalizuese,
tabelja komanduese;- a jan t prshtatur retrovizort (e jashtm dhe t brendshm) n mes tyre.
- rrota e regullt rezerv- trekndshi i siguris- kutia endihmssepar- kandelat rezerv- litari ose leva (biga) pr trheqjen e mjetit- veglat e nevojshme (kriku, elsi pr rrota etj).
Automjetet e udhtarve pr transportin publik t personave, automjetettransportuese dhe autobust duhet t ken edhe aparatin pr fikjen e zjarrit t vendosur nvendin q shihet.
sht do person i cili n komunikacioninrrugor drejton mjetin, ndodhet n mjet, q drejton, udhheq ose kaluron kafshn n rrug,sidhekambsoriosepersoniqdetyratdheobligimetepunsikryennrrug.
NGASSI DHE MJETI SI PJESMARRS NKOMUNIKACION
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
11/106
13
Me termin , nnkuptojm edhe personin i cili nrruglvizmepatina,ski,sajaosevraponmeruleta.
sht personi i cili n rrug drejton mjetin.
sht personi i cili merr pjes n komunikacion, q nuk drejton mjetindhe as q bartet n mjet, personi q me forcn e vet e shtyn ose e trheq karrocn efmijve, biikletn, biikletn me motor ose karrocn lvizse pr personat ehendikepuar, si dhe personi n karrign lvizse pr personat e hendikepuar, t ciln elvizin me forcn vetanake ose me forcn e motorit nse gjat ksaj kohe lviz meshpejtsine e ecjes s njeriut si dhe personi q rrshqet me patina,
sht do ndrprerje e lvizjes s mjetit n rrug mekohzgjatje prej 15 minutash , perve ndrprerjes q bhet q t veprohet sipas shenjsose rregulls me t ciln regullohet komunikacioni.
sht ndrprerje e lvizjes s mjetit me kohzgjatje m t madhese 15 minuta, prve ndrprerjes q bhet q t veprohet sipas shenjs ose rregulls met ciln rregullohet komunikacioni.
sht kalimi me mjet pran mjetit tjetr q lviz npr t njjtnrrugngakahjaekundrt.
sht kalimi me mjet pran mjetit tjetr q lviz n tnjjtn kahje.
sht kalimi me mjet pran mjetit t ndalur ose t parkuar osendonj objekti tjetr i cili gjendet n shiritin rrugor ku zhvillohet komunikacioni.
sht veprimi t cilin, n kushte t caktuara drejtuesi sht iobliguar q ta bj me ndaljen e mjetit, me zvoglimin e shpejtsis s lvizjes ose me
ndrprerjen e veprimit t cilin e kryen me mjet dhe at n at mnyr q nuk e detyrondrejtuesin e mjetit tjetr q me vrull ta ndrroj drejtimin apo shpejtsin e lvizjes
sht rendi i mjeteve t ndaluara n rrug apo q lvizin n shiritin e njjtt komunikacionit n t njjtn kahje, gjat s cils shpejtsia e lvizjes s mjeteve dheveprimi i drejtuesve jan t kushtzuara reciprokisht, dhe n mes t cilave nuk mund thyjmjetitjetrpaupenguar.
ekziston, nse pr shkak t kushteve tpavolitshme atmosferike dhe konditave t tjera (mjegulla, bora, shiu, pluhuri, tymi e kshtume radh), drejtuesi nuk mundet n mnyr t qart t'i dalloj pjesmarsit e tjer nkomunikacion rrugor, n largsin prej m s paku 200 m, n rrugn jasht vendbanimit ,prkatsisht n distancen prej m s paku 100 m n vendbanim.
sht fatkeqsia n rrug n t ciln kan marrpjes m s paku nj mjet n lvizje dhe n t ciln nj person apo m shum personakan vdekur ose jan lnduar, apo sht shkaktuar dmi material.
Ngassi i cili synon q n rrug t kryej ndonj veprim me mjet (bie fjala zhvendosja
e mjetit djathtas ose majtas, ndrrimi i shiritit , tejkalimi, anashkalimi, devijimi djathtas osemajtas, kthimi gjysmrethor dhe ngasja prapa) bn t filloj veprimin e till vetm nsesht bindur paraprakisht se kt mund ta bj pa rrezik pr pjesmarrsit e tjer ne
PJESMARS N KOMUNIKACION
DREJTUESI (NGASESI)*
KMBSORI*
NDALJA E MJETIT*
PARKIMI I MJETIT*
PERBALLKALIMI*
PARAKALIMI (TEJKALIMI)*
ANASHKALIMI*
LSHIMI I MJETIT*
KOLONA*
DUKSHMRIA E ZVOGLUAR*
AKSIDENTI I KOMUNIKACIONIT*
VEPRIMET ME MJETIN N KOMUNIKACION
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
12/106
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
13/106
15
komunikacion pr veprimet q i ndrmerr .Para se t'i ndrmarr keto veprime n fjal (inkuadrimi i mjetit n komunikacion,
ndryshimi i mnyres dhe drejtimit t lvizjes, ndalja) ngassi ka pr detyr q t njoftoj mekoh dhe qart pjesmarrsit e tjer n komunikacion pr qllimin e tij duke dhn shenj
me an t treguesit t drejtimit (shenjs s sinjalizimit) ose, nse ato nuk ekzistojn, do tjap shenj prkatse me dor.
Kjo shenj jepet gjat gjith kohs s kryerjes s veprimeve me mjet, pas s cils gjduhet t ndrpritet patjetr sinjalizimi. Drejtuesi nuk ka pr detyr t jap shenjn gjegjsense, pas tejkalimit t realizuar t mjetit tjetr, ka ndrmend t kthehet n shiritin eskajshm t djatht. Drejtuesi i mjetit i cili nuk ka indikatorin e drejtimit sht i obliguar qme dorn horizontale, vetm t bj t ditur fillimin e tejkalimit, dhe nuk sht i detyruar tmbaj dorn horizontalisht gjat tr kohs s tejkalimit.
Ngassi duhet deomos q pr lvizjen e mjetit t shfrytzoj eksluzivisht rrugn,siprfaqen rrugore, shiritin e komunikacionit respektivisht shtegun e destinuar prkomunikacionin e llojit t atij mjeti, t cilit i prket mjeti, pos rastit t rrezikut .
sht rregull universale q mjeti t lviz n ann edjathttrrugsndrejtiminelvizjes.
Pasi q rruga mund t ket gjersi t llojllojshme, medisa shirita t komunikacionit pr qarkullimin e mjeteve, nnj apo m shum kahje kjo rregull pr ann e lvizjes, ka
disa variante.Sipas rregulls s prgjithshme, kur nget ans s
djatht; ngassi ka pr detyr q ta drejtoj mjetin pranskajit t djatht t rrugs, por n at largsi nga skaji sa qt mos i rrezikoj pjesmarsit e tjer n komunikacion, as q ta vn veten n rrezik ngafatkeqsia e komunikacionit, duke u kujdesur pr shpejtsin e lvizjes s mjetit dhe prgjendjen e gjithmbarshme t rrugs.
N raste t veanta, n rrug n vendbanim , n t cilin , pr komunikacionin emjeteve n nj kahje, ekzistojn m s paku dy shirita t shnuar t komunikacionit,ngassi mund q pr lvizjen e mjetit t vet ta shfrytzoj edhe shiritin e komunikacionit, icili nuk ndodhet skajit t djatht t rrugs, nse me kt nuk pengon lvizjen e mjeteve t
tjera, t cilat lvizin pas tij.N rast se n rrug pr komunikacionin e mjeteve n
t dy kahjet, jan s paku katr shirita t komunikacionit,drejtuesi i mjetit nuk guxon q t kaloj n shiritin rrugor,t dedikuar pr komunikacionin e mjeteve, nga kahja ekundrt.
N rrug pr komunikacionin e mjeteve, n t dykahjet, n t ciln ekzistojn tre shirita t komunikacionit,ngassi nuk guxon q me mjet t lviz shiritit tkomunikacionit, i cili gjendet pran skajit t majt trrugs, n drejtim t lvizjes s mjetit.
N udhn, n t ciln rrugt, gjegjsisht shiritat rrugor jan t ndar me njri tjetrin,ngassi nuk bn q t lviz me mjet npr shiritin rrugor, t destinuar pr komunikacion
LVIZJA E MJETEVE N RRUG
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
14/106
16
nga kahja e kundrt, as kahjes s kundrt t rrugs, n t ciln komunikacioni rrjedh n njkahje.
sht e ndaluar lvizja prapa n: autoudh, nrrugn e rezervuar pr qarkullimin e automjeteve, si dhe:n tunel, mbi ur, n rrugt me kthesa, n mbikalime, nnur, n kalimin e rrugve mbi binar t tramvajit dhe n tgjitha vendet, ku do t rrezikohej siguria e pjesmarrsven komunikacion.
Shpejtsin e lvizjes s mjetit drejtuesi duhet t'a prshtat vetive dhe gjendjes srrugs, dukshmris, kushteve atmosferike, gjendjes s mjeteve dhe t ngarkesave,dendsis s komunikacionit dhe konditave t tjera t komunikacionit, ashtu q mjetinmund ta ndal me koh t duhur para secils penges, e cila n kushtet e caktuara,mundet objektivisht t supozohet. Mirpo, ai, nuk bn q t zvogloj shpejtsin elvizjes s mjetit n at mas, sa q mjeti i tij t'i bj penges zhvillimit normal tkomunikacionit.
Ngassi sht i obliguar t lviz me at shpejtsi q ia bn t mundur ta ndalmjetin,nlargsinntcilndotketnjpashmritmirtrrugs.
Ai ka pr detyr ta zvogloj shpejtsin e lvizjes s mjetit para do pjese t
rrezikshmedhetpaqartatrrugs,nmnyrqtmundtndaletnkohtduhur.
- para vendkalimit t kmbsorve ;- n pjest e rrugs, q jan zn me lvizjen e kmbsorve, e veanrisht nse
n rrug, ose buz saj gjenden fmijt;- n kthesat e prgjithshme dhe t paqarta;- n pjest e rrugs me teposhtze t madhe;- n pjest e ngushtuara t rrugve;- me rastin e prballkalimeve dhe tejkalimeve t qerreve trheqse, t kalorsve,
bagtis ose gjedhave kur te shtazt vrehen shenjat e shqetsimit;- me rastin e prballkalimeve ose t tejkalimeve t kolons s kmbsorve;- kur rruga sht e mbuluar nga dbor, akull, gjethet, balta ose me materie t
tjera q rrugn e bjn t rrshqitshme;- n udhkryqet e paqarta;- kur sht zvogluar dukshm pashmria.
Ngassi nuk bn q n vendbanim t lviz me shpejtsi m t madhe se 60 km\hrespektivisht me shpejtsi m t madhe se shpejtsia eparapar me shenjn e komunikacionit, pr gjithvendbanimin, ose pr nj pjes t saj. N raste t veantan rrug publike n vendbanim, ku elementet teknike tkomunikacionit e mundsojn kt gj, mund t lejohet,me shenjn e komunikacionit , lvizja me madhe se 60 km /h.
SHPEJTSIA E LVIZJES
N kushtet, kur komunikacioni sht vshtirsuar n mnyr t veantdrejtuesi duhet deomos ta zvogloj shpejtsin e lvizjes, e sidomos:
60Prishtin
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
15/106
17
Drejtuesi i mjetit nuk guxon q n rrug publike, jasht vendbanimit t lviz meshpejtsi m t madhe se:
N rrugn publike, ngassi nuk mund t lviz me mjet me shpejtsi m t madhe seshpejtsia e kufizuar me shenjn e komunikacionit, t vendosur n rrug.
N kushtet normale t komunikacionit shpejtsia i lvizjes s mjetit, n rrugt publike,nuk bntkufizohetnn40km/h.
Kufizimi i shpejtsis nn 40 km/h , mund t caktohet vetm n kushte t jashtzakonshme, por ai sht gjithmon i prkohshm (riparimi i rrugs etj).
- N 80 km/h, pr autobust me rimorkio t leht si dhe pr mjetet transportuese parimorkio, masa me madhe e lejuar e tcilve nuk tejkalon 7500 kg.
- N 80 km/h pr mjetet motorike, q trheqin rimorkion pr banim.- N 70 km/h pr autobust, kur organizohet transporti i fmijve, pr autobust e
nyjzuar pa vende pr t'u ulur, pr mjetet transportuese motorike, masa e lejuar e t cilve,sht m e madhe se 7500 kg dhe pr mjete transportuese motorike me rimorkio.
- N 50 km/h pr autobust me mjete bashkangjitse pr bartjen e prsonave, prautobust urban, per autobust q prpos ulsve t montuara kan edhe vende tcaktuara pr qndrim n kmb, dhe mjetet transportuese q n sandukun ngarkuesbjn bartjen e personave.
- N 30 km/h pr traktort.- N 40 km/h pr mjetin motorik q trheq mjetin e prishur.Ngassit, q drejtojn mjetet motorike t kategorive t cekura m lart, jan t obliguar
- 80km/hnrrugtetjera
- 100 km/h n rrugn e rezervuara pr qarkullimine automjeteve
-120km/hnautoudh
Krahas regullave universale t cekura m lart, mbi kufizimin e shpejtsis,sht caktuar edhe kufizimi i prhershm i saj, pr shpejtsit e dhna t mjetevemotorike dhe t tjera, si vijon:
80
120
100
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
16/106
18
t'u prmbahen kufizimeve t shpejtsis t parapara me ligj, edhe ather, kur lvizinrrugs, n t ciln sht lejuar nj shpejtsi m e madhe, me shenj.
Ngassi q ka ndrmend t kthej n t djatht a n t majt, esht i obliguar q nlargsi t mjaftueshme, para udhkryqit t mar pozicion n at shirit t komunikacionitnpr t cilinduhet t kaloj udhkryqin.
Ngassi q kthen n t djatht sht i obliguar qkthimin ta kryej, duke lvizur shiritit t komunikacionit, qshtrihet buz skajit t djatht t rrugs, prpos nse meshenj t komunikacionit n rrug, nuk sht caktuarndryshe.
N rrug me qarkullim n dy drejtime, drejtuesi imjetit i cili kthen n t majt sht i obliguar q trreshtohet n t majt t shiritit t tij rrugor respektivishtbuz vijs s mesit q ndan rrugn n dy kahje t lvizjes,dhe buz harkut t paramenduar ose t shnuar i cili lidhtdyvijatemesittrrugsansore.
N raste t tilla drejtuesi i mjetit i cili kthehet n tmajtshtiobliguarqtrreshtohetnshiritinemajttskajshm t komunikacionit, i cili gjendet n shiritin e tijrrugor, pr t'u kyur n shiritin e majt t skajshm tshiritit rrugor, n t cilin don t kyet, gjegjsisht n shiritinmtafrmttij.
Drejtuesi kthehet n shiritin e majt tskajshm t komunikacionit, prkatsisht pranskajit t majt t rrugs
KTHIMET
KTHIMI N T DJATHT
KTHIMINTMAJT
KTHIMI N T MAJT N RRUGN ME DISASHIRITA T KOMUNIKACIONIT
KTHIMI N T MAJT NGA RRUGADYKAHSHE N RRUGN NJKAHSHE
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
17/106
19
KTHIMI MAJTAS NGA RRUGANJKAHSHE N AT DYKAHSHE
KTHIMI N T MAJT NGA RRUGANJKAHSHE N AT NJKAHSHE
Nga rruga njkahshe, ngassi kthehetgjithmon nga shiriti fundor i majt i komunikacionit.
Ngassi kthehet nga shiriti fundor i majt ikomunikacionit n shiritin m t afrt pr t, e kysht poashtu shiriti fundor q shtrihet npr skajine majt t rrugs.
Ngassi mund t radhitet pr ta br kthimin,nse sht bindur m par se nuk i rrezikonpjesmarrsit e tjer n komunikacion, duke pasurkujdes pr pozitn e mjetit, pr drejtimin dhe shpejtsin e lvizjes
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
18/106
21
RREGULLAT E KOMUNIKACIONIT DHE TPRPARSIS S KALIMIT
Pjesmarrsit n komunikacion, kan pr detyr tsillen n pajtim me dispozitat ligjore t komunikacionit, meshenjat e komunikacionit t vna n rrug, me shenjatndriuese t komunikacionit, me shenja dhe urdhresa qi jepin prsonat e autorizuar.
Rregullat aplikohen n udhkryqe, ose gjatballafaqimit me mjetin tjetr, kur nuk ka shenja komunika-cioni, shenja ndriuese t komunikacionit, apo persona tcilt e rregullojn komunikacionin, ather ngassi sht idetyruar ta lshoj mjetin, q i vjen nga ana e tij e djatht.
Ngassi i mjetit, i cili n udhkryq kthehet n t majt,duhet patjetr t'i lshoj mjetet, t cilat duke ardhur ngakahja e kundrt, mbajn kahjen e lvizjes, ose kthehen nt djatht.
Me prjashtim, mjeti q lviz npr binar ka pr-parsi kalimi n udhkryq apo n prballkalim me mjetintjetr, pa mar parasysh se nga cila an vjen mjeti, nsenuk sht caktuar ndryshe me shenjn e komunikacionit.
Drejtuesi ka obligim t lshoj t gjitha mjetet, q lvizin npr rrug n t ciln don tkyet edhe kur ajo rrug nuk sht e shnuar (me shenjn e trafikut) si rrug me prparsikalimi, nse me mjet kyet nga rruga e dheut n rrug t asfaltuar, ose nse hy n rrugnga siprfaqja ku nuk zhvillohet komunikacioni.
Ngassi i cili gjat kthimit t mjetit, kalon npr shtegun e biiklistve, ka pr detyr t'ilshoj biikletat dhe mjetet e tjera, t cilat lvizinshtegut t biiklistve.
Veprimi sipas rregullave t komunikacionit:
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
19/106
22
Ngassi q hy me mjet n rrug,e cila sht shnuarme shenj t komunikacionit si udh me prparsi kalimi,duhet t'i lshoj t gjitha mjetet q lvizin npr at rruge.Kjo rregullvlen edhe pr mjetet q lvizinnpr binar.
Prjashtim bjn mjetet me prcjellje dhe me tdrejt prparsie (policia,ndihma e shpejt, zjarrfiksitdhe ushtria) kur ato mjete jan n intervenim, kur i kan tndezura dritat me ngjyr t kaltr dhe t kuqe, q ndezenn mnyr alternative, respektivisht dritn e kaltr rota-tive, duke prdorur shenjat me z. Kur kto mjete jan nintervenim kan prparsi kalimi pavarsisht a vijn ngaana e majt apo e djatht, ose nga rruga sekundare, dhekjo vlen pr t gjitha mjetet, madje edhe pr ato q lvizinnpr binar.
Pjesmarsit n komunikacion kan obligim tveprojn sipas shenjave ndriuese (semaforve) edhekur ajo dallon nga rregulla e prparsis s kalimit tshprehur n vendin e njjt me shenjn tjetr tkomunikacionit.
Pjesmarrsit n komunikacion jan t obliguar tveprojn sipas urdhrave, q i jepin prsonat e autorizuaredhe nse kto urdhra ndryshojn nga regullat e komu-nikacionit ose domethnia e shenjave t komunikacionittvnanrrug.
*Nse ndonj ngass ka gabuar n komunikacion, nuk duhet reaguar me vrull.Sigurishtseedheai,shtivetdijshmprgabiminevet tcilinekakuptuarmevon.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
20/106
23
KOMUNIKACIONI N UDHKRYQE T PARREGULLUARAOSE T RREGULLUARA ME SHENJA T KOMUNIKACIONIT
Ngassi, i cili u afrohet udhkryqeve, duhet t ngas me nj kujdes t shtuar, duke iuprshtatur kushteve t komunikacionit n udhkryq. N qoft se i afrohet udhkryqit, n tcilin komunikacioni nuk sht rregulluar n mnyr t veant me an t shenjave tkomunikacionit, (me semafor), ose me shenja, t cilat i jep personi i autorizuar, ai sht iobliguar t ngadalsoj shpejtsin e lvizjes, ashtu sa q t mund t ndalet paraudhkryqit, ose mu n udhkryq dhe at asisoji sa q t'i leshoj mjetet t cilat n udhkryqkan t drejtn e prparsis s kalimit.
Ngassi nuk bn t ndalet me mjet n kalimin e shnuar t kmbsorve kur, prshkak t kushteve t komunikacionit sht i detyruar t pres pr hir t hyrjes, ose daljes
ngaudhkryqi.Ai ka pr detyr q n nj largsi t mjaftueshme
para udhkryqit, me mjet t marr pozicion n at shirit tkomunikacionit, npr t cilin sht i detyruar t kalojprmes udhkryqit, dhe ta lshoj mjetin i cili vjen ngaana e djatht e tij, po q se prparsia e kalimit n ktudhkryq nuk nuk sht e rregulluar me shenja tkomunikacionit.
N udhkryq, sikurse edhe n vendin tjetr, n t cilin
komunikacioni sht rregulluar me an t shenjavendriuese t komunikacionit, ngassit jan t detyruar tveprojn sipas shenjs ndriquese t komunikacionit, e josipas rregullave, apo shenjave t komunikacionit.
- ndalimi i kalimit,
- kalimi i lir,- ndalimi i kalimit, pospr ato mjete, q, n astin, kur paraqitet ngjyra everdh, nuk mund t ndalen n mnyr t sigurt.
Ngassi, t cilit me shenjn ndriuese t komuni-kacionit, i sht lejuar hyrja n udhkryq, nuk guxon qme mjet t hyj n udhkryq nse dendsia e komunika-cionitshtetill,saqaimemjetinevetpatjetrduhettndalet, e n rast t ndrimit t shenjs ndriuese tkomunikacionit do t pengoj ose pamundson
qarkullimin e mjeteve, q arrijnnga rrugt ansore.
Shenjat ndriuese t komunikacionit, pr pjesmarrsit n komunikacion, kankto domethnie:
- DRITA E KUQE
- DRITA E GJELBR- DRITA E VERDH
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
21/106
24
N kt situat, kur ngassit n semafor i shtndezur drita me ngjyr t kuqe dhe shigjeta-plotsuese egjelbrt n t djatht, ngassi guxon t kthehet n tdjatht, mirpo vetm pasi t'i lshoj mjetet dhe
pjesmarrsit e tjer n komunikacion (kmbsort), tcilve u sht kyur ngjyra e gjelbr.
Nse n udhkryq (qoft i parregulluar,ose irregulluar me shenja t komunikacionit ose me shenjandriuese), komunikacionin e rregullon personi iautorizuar, ngassit jan t detyruar t veprojn sipasshenjave q u jep ai, respektivisht prparsin e kalimit e
kan mjetet, t cilve ua jap ai at prparsi, me an tpozits s trupit, t duarve, ose n nj mnyr tjetr.D.m.th. n rast se shenja e tij ndryshon nga rregullat ekomunikacionit, shenja e komunikacionit ose t shenjsndriuese t komunikacionit, ngassit jan t obliguar tveprojn sipas shenjs, q e jep personi i autorizuar.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
22/106
25
SHEMBUJT DHE MNYRA E ZGJEDHJES SPRPARSIS S KALIMIT N UDHKRYQE
Kur e vshtrojm udhkryqin s pari duhet t konstatojm, a sht udhkryqi iregulluar, apo i paregulluar. Nse n t, nuk ka person t autorizuar, q e rregullonkomunikacionin, semafor, apo shenja ndriuese, ather e dim se udhkryqi nuk sht irregulluar dhe i zbatojm rregullat e prgjithshme t komunikacionit, se mjetet q vijn ngaana e djatht, kan prparsi kalimi.
N fotografin vijuese,vrejm se udhekryqi sht iparregulluar (nuk ka shenj t komunikacionit, as
semafor e as person, q rregullon komunikacionin), porq kemi, prpos t tjerash edhe mjetin, q lviz nprbinar, kshtu q e lshojm at t parin pa marrparasysh se kemi mjetin motorik nr. 3 (t kuq), q i vjennga ana e djatht, pr arsye se n udhkryqet eparregulluara, mjeti npr binar, ka prparsi kalimi nraport me mjetet e tjera,pa marr parasysh a vjen nga anae djatht, apo e majt. Pas mjetit mbi binar nr. 1 (tramvajit), npr udhkryq, kalon mjetinr. 2 (kaltr), sepse vjen nga ana e djatht e mjetit nr. 3 (i kuq), i cili i fundit kalon udhkryqin.
Kur e shikojm udhkryqin vijues, shohim se shtrregulluar me shenja t komunikacionit,prandaj ilshojm s pari mjetet, t cilat lvizin rrugs meprparsi kalimi. Prej tyre, s pari e lshojm mjetin nr. 1(ngjyra e kaltr e mbyllur), sepse ai kthehet n tdjatht,kurse mjeti nr. 2 (i kuq), megjithse ndodhet nrrug me prparsi sikurse dhe mjeti nr. 1 (ngjyr e kaltre mbyllur), por i vjen nga ana e majt, prandaj, ai kalon idyti npr udhkryq. Mjeti nr. 3 (kombi) kalon i fundit,sepse gjendet n rrugn dytsore dhe sht i obliguar t'i
lshoj t gjitha mjetet, q lvizinnpr rrugn me prparsi kalimi.
Shembulli 1.
Shembulli 2.
Prilikom rjeavanja prvenstva prolaza na raskrsnici takoe treba imati u vidu da seuvijek pridravamo pravila o prvenstvu prolaza, a ne blizine i udaljenosti vozila odraskrsnice, jer udaljenost vozila ne utie na prvenstvoprolaza.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
23/106
26
PRBALLKALIMI
M rastin e prballkalimit, drejtuesi sht i obliguarq nga ana e vet e majt, t lr mjaft distanc mes mjetitt vet dhe mjetit me t cilin prballkalohet, e sipasnevojs, q mjetin e tij ta zhvendos kah cepi i djatht irrugs, n mnyr q anashkalimi t bhet n mnyr sam t sigurt.
N qoft se, shkaku i ndonj pengese n rrug, ose shkaku i pjesmarrsve t tjer nkomunikacion, ai nuk mund t bj prballkalimin e sigurt, sht i detyruar ta ngadalsojlvizjen e mjetit dhe, sipas nevojs ta ndal, pr ta lshuar mjetin aga ana e kundrt. Prshkak t kushteve t ndryshme t rrugs, me dispozita ligjore nuk sht definuar m kon-kretisht distanca minimale mes mjeteve gjat prballkalimit, por q rndom, konsiderohetse n kushtet normale tkomunikacionit, kjo largsi nuk bn tjet m e vogl se 1 m.
Kur n udhkryq mjetet arrijn nga drejtimet e kundrta dhe kthehen n t majt,ngassiprballkalonnatmnyrqelshonngaanaevetedjatht.
N qoft se shkaku i ndonj pengese n rrug, t gjersis s pamjaftueshme tudhs,apo shkaqeve t tjera,sht i pamundur prballkalimi, ngassi t cilit i bie m leht,sht i detyruar t ndalet e sipas nevojs, me lvizje prapa, ose n mnyr tjetr, tazhvendos mjetin e vet dhe t bj t mundur prballkalimin.
N pjesn e rrugs, q ka pjerrtsi t madhe pr s gjati, ngassi i mjetit q lviz nteposhtze ka pr detyr q, kur ta hetoj se mjeti tjetr shkon n drejtim t tij n prpjetz,ta ndal mjetin e vet n vendin e prshtatshm dhe t bj t mundur prballkalimin prmjetin q lviz n prpjetz. Mirpo, nse mjeti q lviz n teposhtze, nuk ka vend tprshtatshm pr t'u ndalur, e para mjetit q lviz n prpjetze ka vend t prshtat-shm, ngassi duhet t ndalet dhe t mundsoj prballkalimin e sigurt. N qoft se pr hirt prballkalimit sht e nevojshme q ndonj mjet t lviz prapa, prparsi ka mjeti qtrheq mjetin bashkangjits ndaj automjetit pa mjet bashkangjits, autobusi ndaj kamionit,mjeti transportues ndaj automjetit t udhtarve etj. Prve rastit kur shihet qart seshkaku i kushteve t rrugs dhe pozits s mjetit, kt gj mund ta bj m leht mjeti i cili,sidoqoft, do t kishteprparsi.
Nse prparsia e kalimit n rrug me pjerrtsin prs gjati, sht rregulluar me shenja t komunikaci-
onit,ather vendosen dy shenja si vijon:- prparsia e kalimit nga drejtimi i kundrt, respek-
tivisht ndalim i hyrjes s mjetit n kalimin e ngusht trrugsparasetkalojnmjetetngakahjaekundrt.
- prparsi kalimi n raport me mjetet q vijn ngakahja e kundrt, respektivisht lajmrim drejtuesit nkalimin e ngusht se ka prparsi kalimi n raport memjetet nga kahjae kundrt.
- me shenja ndruese t komunikacionit (domethnia e drits sht e njejt si nsemafor), dhe
- me shenjat q i jepin personat e autorizuar q rregullojn komunikacionin.
Prparsia e kalimit po ashtu, mund t rregullohet:
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
24/106
27
TEJKALIMI (PARAKALIMI) DHE ANASHKALIMI
Tejkalimi (parakalimi)
Anashkalimi
sht t kaluarit me mjet pran mjetit tjetr, q lviz n tnjjtn kahje.
sht kalimi me mjet pran mjetit t ndalur ose t parkuar, apo objektittjetr, q ndodhet n shiritin e komunikacionit, n t cilin lviz mjeti.
Tejkalimi dhe anashkalimi mund t bhet vetm nse me kt nuk pengohet lvizjanormale e mjeteve, q vijn nga kahja e kundrt dhe po q se n rrug ka mjaft hapsirpr tejkalim, respektivisht anashkalimt sigurt.
sht regull e prgjithshme se tejkalimi dhe anashkalimi , bhet nga ana e majt.Nga kjo rregull ,ka devijim n dy raste dhe ather tejkalimi duhet t bhet nga ana e
djatht.
S pari , nse mjeti q tejkalohet ka zn aso pozite
n rrug dhe ngassi i tij jap shenja t tilla, sa q mund tkonkludohet me siguri, se ai kthen n t majt.
S dyti, nse tramvaji, ose mjeti tjetr q lviz mbibinar jan t vendosura n mesin e rrugs, e ndrmjetrrugs me binar dhe skajit t djatht t rrugs ekziston
shiriti i komunikacionit.
Kur n mesin e rrugs, ndodhet ishulli i kmbsorve, apo hapsira pr parking tmjeteve, ose ndonj siprfaqe tjetr, q nuk i sht destinuar komunikacionit t mjeteve,ose ndonj objekt ose instalim, mjetet duhet t'i anashkalojn nga ana e djatht, po q sesht fjala pr rrugn me komunikacion n t dyja kahjet.
Ndrkaq, nse siprfaqet, instalimet dhe objektet e tilla, jan n mesin e rrugs me
komunikacion n nj kahje, e me shenj t komunikacionit nuk sht caktuar asgj nmnyr t veant - ato mund t anashkalohen edhe nga ana e djatht, edhe nga ana emajt.
- n udhkryq me kahje rrethrrotulluese t komunikacionit, ose n vendet, ku ekzis-tojn shum shirita t komunikacionit, n nj shirit rrugor;
- tejkalimi i biiklets me motor, i biiklets dhemotobiiklets pa rimorkio ansore, edhe te vija e plot poqsengassinatrastnukkalonnprtmemjet;
Tejkalimi i mjetit sht i lejuar:
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
25/106
28
- n rrug me prparsi kalimi, n udhkryq n t cilin komunikacioni sht rregulluarme shenja ndriuese t komunikacionit (semafor),
- n udhkryq , n t cilin komunikacionin e rregullon personi i autorizuar,- n kalimin e rrugs mbi binar n nivel me mbrojts, ose q jan rregulluar me
shenjandriuese t komunikacionit.Para se ta fillojtejkalimin ngassi sht i obliguar t vrtetohet se me at veprim nuk i
pengon pjesmarrsit e tjer n komunikacion, si dhe t'i njofton ata me koh me treguesine drejtimit, pr veprimin t cilin dshiron ta ndrmarr.
-ekolonssmjeteve,
-nsengassiqlvizpastijkafilluartejkalimin,
- nse ngassi para tij n t njejtin shirit t komunika-cionit ka dhn shenj se ka ndrmend t tejkaloj ose t
anashkaloj mjetin, q ndodhet para mjetit t tij,ose tanashkaloj ndonj penges tjetr n rrug,
- nse shiriti i komunikacionit n t cilin ka ndrmend t bj tejkalimin, nuk sht i lirn largsin e mjaftueshme, kshtu q, duke marr parasysh dallimin n mes shpejtsiss lvizjes s mjetit t vet gjat kohs s tjkalimit dhe shpejtsin e lvizjes s mjetit tpjestrve t tjer n komunikacion, q synon t'i tejkaloj, do t cenonte sigurin ekomunikacionit, ose do ta pengonte komunikacionin nga kahja tjetr.
- nse, pas tejkalimit dhe anashkalimit t br nuk do t mundet srish t zinte vendn shiritin e komunikacionit npr t cilin ka lvizur para tejkalimit ose anashkalimit, dhe
at pa penguar a rrezikuar pjesmarsit e tjer n komunikacion, prpos rastit , kur prtejkalim a anashkalim shfrytzon shiritin n t cilin sht ndaluar komunikacioni nga kahjatjetr.
Ngassi nuk guxon t nis tejkalimin dhe anashkalimin, n shiritin e komunikacionitt destinuar pr ndaljen e detyruesyhme t mjeteve n autoudh dhe n rrug t rangut mt lart, n tunele dhe galeri. Ngassi q bn tejkalimin sht i detyruar q mjetin e vet tambaj n distanc t duhur nga mjetet q i tejkalon dhe t siguroj dallimin e mjaftueshmn shpejtsi (por t mos kaloj kufizimin e shpejtsis m t madhe t lejuar), ashtu q tmos pengoj dhe rrezikoj mjetin, q e tejkalon.
Para dhe gjat tejkalimit, ngassi ka pr detyr t jap shenj me treguesin e majt tkahjes.Nse mjeti nuk ka treguesin e drejtimit , ngassi sht i obliguar, q me dorn emajt, n pozit horizontale, t jap shenj para se t nis tjkalimin.
Pasi t bj tejkalimin e nj ose m shum mjeteve, ngassi sht i detyruar, sa mpar, q pa pengimin ose rrezikimin e pjesmarrsve t tjer n komunikacion, me mjetin evet t zr srish pozitn n shiritin e komunikacionit, npr t cilin ka lvizur paratejkalimit, respektivisht anashkalimit.
N raste t rralla, n rrugn q ka m s paku dy shirita t komunikacionit, t dedikuarpr komunikacion n kahjen ne t ciln lviz mjeti i tij , ngassi, q menjher pas tejkalimit
t kryer t mjetit t par, duhet t bj tejkalimin e mjetit t dyt, ka mundsi, q me qllimtndrmarjesstejkalimittridhmekusht qnukpengonmjeteteshpejtaqlvizinpastij, t mbetet n shiritin e komunikacionit q e ka shfrytzuar pr tejkalimin e mjetit t par.
Ngassi nuk mund t filloj me mjet tejkalimin ose anashkalimin:
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
26/106
29
N rrug, ku komunikacioni zhvillohet n dy kahje,ngassi nuk guxon ta tejkaloj mjetin tjetr, para qafs smalit, ose n kthesa, ose kur dukshmria e rrugs sht epamjaftueshme, prve rastit kur n ato vende, ekzistojn
disa shirita t komunikacionit, t shnuara me shenja prs gjati n rrug, dhe q shfrytzohen pr drejtimin elvizjess mjetit t tij.
Drejtuesi nuk guxon ta tejkaloj mjetin tjetr (prpos biiklets, biiklets me motordhe motobiiklets pa rimorkio ansore), para udhkryqit, ose n udhkryqin q nuk shtme lvizje rrethore t qarkullimit, ose para kalimit t rrugs npr binar hekurudhor n nivelpa mbrojts ose gjysmmbrojts. Prpos,mjetit q lviz n rrug me prparsi kalimi, sidhe n rastin kur komunikacioni n udhkryq shte rregulluar me shenja ndriuese oseshenja q i jep personi i autorizuar. Mirpo edhe n situata t tilla, ngassi nuk mund tbje tejkalimin, ns rrezikon sigurin e pjesmarrsve t tjer n komunikacion, ose i sjellpara rrezikut.
Para kalimit t rrugs mbi binar hekurudhor ose t tramvajit, n nivel pa mbrojts dhegjysmmbrojts, ngassi bn ta tejkaloj mjetin tjetr, kur komunikacioni n kalimin e till,shte rregulluarme instalimepr dhnien e shenjave ndriuese.
Ngassi nuk mund t tejkaloj mjetin tjetr q iafrohet vendkalimit t shnuar t kmbsorve, q kalonn vendkalimin e kmbsorve,ose q sht ndalur q t'ilshoj kmbsort n at vendkalim.
Ngassi, t cilit i sht dhn shenja pr tejkalim, nga ana e tij e majt, ka pr detyr tazhvendos mjetin e tij n skajin e djatht t rrugs.
Ngassi i mjetit q tejkalohet nuk guxon, gjat kohs kur e tejkalon mjeti tjetr, tashtoj shpejtsin e lvizjess mjetit t vet.
Nse nuk i prshtatet gjrsis s rrugs, apo gjendja e rrugs nuk bn t mundurtejkalim t sigurt, ngassi i mjetit, q lviz m ngadal se sa mjeti pas tij, sht i detyruarta zhvendos mjetin e vet sa m shum n t djatht, nse kjo nuk mjafton, ta ndal (posat'i jepet mundsia) mjetin n vend t prshtatshm q t`ua lshoj rrugn mjeteve tshpejta.zila.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
27/106
30
TEJKALIMI I SIGURT
Pr t`u kryer tejkalimi i sigurt, nga ngassi,krkohet t`i realizoj t gjitha veprimet eparapara n radhitjen e caktuar. Kshtu prognoza e kushteve nnkupton q ngassi tbindet se me ndrmarrjen e tejkalimit, nuk i rrezikon, madje as nuk iu pengonpjesmarrsve t tjer n komunikacion. Tejkalimi fillon n nj distanc t mjaftueshmenga mjeti q tejkalohet. N rast se ndodh ndrrimi i papritur i fardo rrethane,nevojitet qngassi t ket mundsi t heq dor nga tejkalimi, e q ather t mos rrezikoj mjetin qkapasurndrmendtatejkaloj,apomjetettcilatlvizinpastij.
Largsia ansore nga mjeti q tejkalohet, duhet t jet detyrimisht e mjaftueshme nmnyr q t dy ngassit ta ken prshtypjen se jan t sigurt.
Pas tejkalimit duhet kthyer me mjet n shiritin e njejt t komunikacionit npr t cilinka lvizur mjeti para tejkalimit. At veprim duhet kryer me nj kujdes t shtuar, assesi mekthimin e prnjhershm n t djatht, me t cilin veprim mund t shkaktohet reagimi ipapritur i ngassit t mjetit q tejkalohet madje edhe aksidenti i komunikacionit me pasojat rnda. Shumica e drejtuesve me prvoj konsiderojn se kthimi n shiritin ekomunikacionit npr t cilin ka lvizur m hret, mund t bhet n mnyr t sigurt, nseme kthimin n t djatht fillohet vetm ather, kur ngassi n retrovizorin,q gjendet nmjet dhe me t cilin i shikon mjetet t cilat lvizin pas tij, e vren mir mjetin, q sapo e katejkaluar.
Me rastin e tejkalimit, duhet pasur vmendje t veant n at q, dallimi nshpejtsin e lvizjes s mjetit q tejkalon, nga mjeti q tejkalohet, t jet mjaft i madh, nmnyr q tejkalimi t realizohet n mnyr t sigurt dhe, nse ka nevoj t hiqet dor ngatejkalimi. Por, aty duhet t merret parasysh, q me rritjen e shpejtsis s lvizjes prshkak t tejkalimit, nuk bn kurrsesi t tejkalohet shpejtsia q sht kufizuar meshnjn e komunikacionit, apo q sht e kufizuar pr llojine caktuar t mjetit.
Nj situat e rrezikshme veqanrisht, shfaqet, nse ngassi lirohet s teprmi gjattejkalimit t kolons s mjeteve, q lviz para tij. Sjellja e ktill,sht sanksionuar si deliktim i rnd, sepse distanca mes mjeteve, t cilat lvizin n kolon, sht m s shpeshti epamjaftueshme q mjeti, i cili sht lshuar pakujdes n tejkalim, t kthehet i sigurt nkolon, kshtu q n raste tilla, shkaktohen fatkeqsi t komunikacionit me pasoja trnda.
Tejkalimi n udhkryq dhe n kalimin e rrugs mbi binar hekurudhor dhe ttramvajit n nivel, zakonisht (n situat t rregullt) nuk lejohen. Dispozitat ligjore cekin fareqartas, se n cilat raste dhe n ' vende sht lejuar tejkalimi. Kushti i par i siguris shtt njohsh mir dhe t'u prmbahesh rigorozisht dispozitave ligjore, me t cilat jan caktuarkushtet e tejkalimit. Pos ksaj, para se t filloj tejkalimin, ngassi duhet q t bindetparaprakisht, n udhkryq, se mos po vjen mjeti me t drejt prparsie t kalimit ; mbivijn hekurudhore -athua funksionojn instrumentet q paralajmrojn trenin i cili afrohetdhe a funksionojn instrumentet pr mbylljen e trafikut ; e n kalimin e rrugs mbi binar - asht i lir, kalimi.
Tejkaloni vetm n vendet, ku kjo sht e lejuar dhe e sigurt pr ju dhe prpjesmarrsit e tjer n komunikacion.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
28/106
PRDORIMI I DRITAVE N KOMUNIKACION
Gjat kohs prej muzgut t par gjer n t aguarit e plot (natn) dhe ditn, n rast tdukshmris s zvogluar, n mjetin q gjendet n komunikacion n rrug, duhet tndizen dritat, si vijon:
N mjetin me veprim motorik,m s paku dy drita t bardha n ann e prparme tmjetit dhenumriiftidritavetkuqe,nannepasmetmjetit.
N biiklet nj drit e bardh n ann e prparme dhe nj drit e kuqe n ann epasme t biiklets.
N biikleten me motor dhe n motoikletn pa rimorkio ansore, s paku nj drit ebardhnanneprparmdhespakunjdritekuqenannepasme.
N qerren trheqse s paku nj drit t bardh n ann e prparme dhe s paku njdrit t kuqe n ann e pasme, ose vetm nj kandel (llamp), q sht punuar asisoj qnga ana e prparme e mjetit shihet drita e bardh, kurse nga ana e prapme drita e kuqe.N kt situat ngassi dritat n fjal duhet t'i vendos n boshtin pr s gjati,t mjetittransportues,nannemajtttij.
N raste t veanta nuk duhet t'i ket dritat e ndezura; mjeti i ndalur ose i parkuar npjesn e ndriuar t rrugs, pasi q shihet qartas nga nj largsi e mjaftueshme.
Pr ndriimin e rrugs , ngassi i mjetit me veprim motorik, sipas rregulls, prdordritat e gjata. Burimi i drits s farve t dritave t gjata, duhet t jet m afr boshtit tvn pr s gjati, t mjetit n raport me dritat e shkurta, pos rastit kur nuk jan montuarbrenda farit t njjt.
Ngassishtidetyruarqnvendtdritavetgjatatshfrytzojdritateshkurtankto raste:
Gjat prballkalimit me mjetin tjetr n largsin, nga e cila vlerson se me dritn e
mjetittvetvrbonngassinemjetiticiliivjen prball.
Gjat prballkalimit me mjetin tjetr, me 'rast nga-ssi i atij mjeti kalon n drita t shkurta,ose me ndezjendhe fikjen e dritave n mnyr alternative, trheq vrejtjense dritat e gjata i pengojn, ngassi sht i obliguar tkalojprejdritavetgjatanatotshkurta,ndistancspaku200m.
Gjat kohs s lvizjes pas mjetit tjetr, kur vrehet se me drita t gjata, e vrbonngassin tjetr para vetes.
Rrezetedritavetgjatajanspaku100m.
Rrezetedritavetshkurtajanprej40deri80m.
31Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
29/106
32
Gjat kohs derisa me mjet kalon skaj kolons s organizuar t kmbsorve.Natn dhe ditn, n rastin e dukshmris s zvogluar, ngassi i mjetit, duhet t ket t
ndezura s paku dritat e shkurta pr ndriimin e rrugs.Dritat pr ndriimin e mjetit (dritat pozicionale) duhet t ndizen gjat kohs, derisa
jan t ndezura cilat do drita pr ndriimin e rrugs, ose dritat e veanta pr mjegull. Nraste t veanta prdoren pr ndriimin e mjeteve me veprim motorik, kur ai sht i ndalur,ose parkuar n pjesn e pandriuar t rrugs.
Gjat mjegulls, ngassi i mjetit ka pr detyr q n mjet t ket t ndezura dritat eshkurta pr ndriimin e rrugs, ose dritat pr mjegull, ose t dyja dritat,njkohsisht.
Dritat pr mjegull mund t shfrytzohen ekskluzivisht pr mjegull, ose me rastin edukshmris s zvogluar.
Dritat e mjegulls n ann e prparme mund t jen me ngjyr t bardh apo tverdh,ndrsanannepasmetkuqe.
Dritat pr lvizje prapa duhet t jen t bardha, dhe ato funksionojn vetm gjatlvizjes prapa.
Drita pr ndriimin e tabeless regjistrimit n ann e pasme duhet t jet e bardh.
Ngassi ka pr detyr q me shnjn e zshme ose ndriuese, t'i paralajmrojpjesmarrsit e tjer n komunikacion, nse ekziston rreziku, q mund t shpjer tefatkeqsia e komunikacionit, ose te rrezikimi i siguris n komunkacion.
Kto paralajmrime nevojitet t reduktohen n mas t nevojshme, n mnyr q tmos trazohen pjesmarrsit e tjer n komunikacion. N vendbanime dhe natn, sht endaluar dhnia e sinjaleve t zshme, ato mund t prdoren vetm nse sht e domos-doshme q pjesmarrsve t'u trhiqet vrejtja pr rezikun e drejtprdrejt, apo nsebartet personi i lnduar, a i smur rnd, t cilit i nevojitet ndihma e mjekut.
Sinjalin me z t paralajmrimit (me bori), ngassi ka obligim ta prdor gjithmon,kur kt e imponojn arsyet e siguris s komunikacionit, e veanrisht:
- n rrug jasht vendbanimit, para se t filloj tejkalimi apo anashkalimi, nseekziston rreziku nga aksidenti i komunikacionit, n qoft se shenja e till nuk do t ishtedhn,
- nse pran rrugs, ndodhen fmijt, q nuk i kushtojn kujdes lvizjes s mjeteve,- n rrugn jasht vendbanimit para hyrjes n kthes t paqart, ose t ngusht,
apo para arritjes n qaf-mal, ku sht vshtirsuar prballkalimi.
Rrezet e dritave t mjegulls, arrin m s
shumti 35 m.
PRDORIMI I SHENJAVE T ZSHME (BORIS) DHET PARALAJMRIMIT
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
30/106
33
Gjat nats, ngassi sht i detyruar t jap shenj ndriuese (ablend), n vend tasaj me z pjesmarrsve t tjer n komunikacion, duke u kujdesur q t mos i vrbojme drita drejtuesit t cilt vijn nga drejtimi i kundrt. Shnja ndriuese e paralajmrimit,mund t jepet edhe ditn, nse I prshtatet m shum rrethanave t rrugs dhe t
komunikacionit.
Ndalja e mjeteve do t thot do ndrprerje e lvizjes s mjeteve n rrug mekohzgjatje deri n 15 min., prpos ndrprerjes q bhet pr t vepruar sipas shenjs,ose rregulls me t ciln rregullohet komunikacioni.
Parkimi i mjeteve sht ndrprerja e lvizjes s mjeteve me kohzgjatje m t gjat
se 15 min. prpos ndrprerjes q bhet pr t vepruar sipas shenjs apo rregulls, me tciln rregullohet komunikacioni.
Ngassi i cili dshiron t ndal mjetin, duhet t bindet paraprakisht se nuk i rrezikonpjesmarrsit e tjer n komunikacion dhe pr kt veprim t'i paralajmroj me shenjnprkatse. N rast se n mjet jan t montuar treguesit e drejtimit (shenjat e sinjalizimit),ngassi me to, jep shenj se n ciln an ka ndrmend ta ndal mjetin e nse nuk jantreguesit e kahjes, sinjalizon me dor lart-posht horizontalisht .
Kur e ndal ose e parkon mjetin, ngassi detyrohet ta vendos n rrug n at mnyrq t mos paraqes rrezik, ose penges pr mjetet e tjera q lvizin pran tyre oseinkuadrohenn komunikacion.
Mjet i ndalur a i parkuar konsiderohet edhe ai mjet, i cili me nj pjes, ndodhet n
siprfaqen e rrugs, e me tjetrn n trotuar ose pjesn tjetr t shtress me dhe.N rast se n rrug sht e caktuar hapsira pr ndalje, apo parkim mjetesh, n at
mnyr, q sht shnuar hapsira pr secilin mjet, ngassi mund t lr mjetin e tijvetm n at hapsir dhe n mnyr, q sht prcaktuar me shenja n rrug.
N vendbanime, ngassi sht i obliguar t shfryt-zoj sa m ekonomikisht hapsirn pr parkim, asisojiq mjetet t cilat gjenden prpara dhe pas tij, mund tinkuadrohen pa vshtirsi n komunikacion. N mjetin endalur dhe t parkuar nuk bn t hapen dyert n atmnyr q t pngohen, ose rrezikohen pjestart e tjer
n komunikacion.
N rrug publike, jasht vendbanimit, ngassi duhet, q gjithmon kur shfaqetmundsia, mjetin e ndalur ose t parkuar, ta vendos jasht rrugs.
Ngassi, i cili, pr shkak t defektit n mjet, fatkeqsis n komunikacion, ose tarsyes tjetr , sht i detyruar t ndal mjetin, ka pr detyr t ndrmarr t gjitha masat,me qllim q mjeti i ndalur t mos i sjell mjetet e tjera n rrezik, dhe ta largoj sa mshpejt nga rruga.
Nse ngassi, pr shkak t defektit n mjet, t fatkeqsis n komunikacion osearsyes tjetr, ka qen i detyruar mjetin ta ndal n binar, sht i detyruar ta heq ngabinart, menjher. Nse kjo gj nuk sht e mundshme, ather duhet t'i ndrmarr tgjitha masat, n mnyr q personat, t cilt drejtojn mjetet q lvizin npr binar tparalajmrohen me koh pr rrezikun.
NDALJA DHE PARKIMI
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
31/106
34
Ngassi q ka ndrmend ta ndal ose parkoj mjetin n rrugn publike sht iobliguar q ta ndal respektivisht parkoj at pran skajit t djatht t rrugs, kurse nrrugn publike n t ciln komunikacioni zhvillohet vetm n nj kahje, mund ta ndal,gjegjsisht ta parkoj pran skajit t djatht apo t majt t rrugs.
Nse pran skajit t djatht t rrugs gjenden binart e tramvajit ose t tjer, ngassimund ta ndal ose parkoj mjetin pran cepit t majt.
Ngassi mund ta ndal ose parkoj n vendet qgjenden n mesin e rrugs, vetm nse ato vende janshnuar me shenjn gjegjse t komunikacionit, apo meshenjn n rrugn.
Ngassi nuk mund ta ndal as ta parkoj mjetin nvendin, n t cilin ai do t rrezikonte sigurin epjesmarsve t tjer n komunikacion ose do tp ar aq is te p en ge s p r r rj ed hj en n or ma le t komunikacionit, prkatsisht pr lvizjen e kmbsorve
- n kalimin e shnuar t kmbsorve dhe nlargsin m t vogl se 5 metra nga ky vendkalim, si dhen kalimin e shtegut t biiklistve npr rrugn;
- n kalimin e rrugs mbi binar hekurudhor ose ttramvajit n nivel;
- n binar hekurudhor ose t tramvajit dhe nafrsi t ktyre binarve, nse me at pengohet
komunikacioni i mjetveq lvizin npr binar;- n udhkryq dhe n largsi m t vogl se 5 metra nga skaji m i afrt i
rrugs s trthort;
- n tunele, n ura dhe n mbikalime si dhe n pjest e rrugs nn ura dhennkalime;
- n pjesn e rrugs n afrsi t majs s qafmalit dhe n kthes ku pamja e rrugssht e pamjaftueshme dhe ku anashkalimi i mjeteve nuk do t kryhej pa rrezik;
- n pjesn e rrugs publike ku gjersia e kalimit tlir 'prej mjetit t ndalur apo t parkuar deri n vijn e
plot pr s gjati n rrug apo deri n skajin e kundrt trrugs, ose deri te ndonj penges n rrug, do t ishtemevoglse3metra;
- n vendin, n t cilin, mjeti do t mbulonte shenjn e komunikacionit apo tinstrumentit pr dhnien e shenjave ndriuese t komunikacionit (semaforin);
- n shtegun gjegjsisht shiritin e biiklistve;
- n vendin ku sht shnuar stacioni pr mjetet e transportit publik.
.
Ngassi nuk guxon ta ndal ose parkoj mjetin, posarisht:
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
32/106
35
Prpos rasteve t cekura, ngassi nuk mund t parkoj mjetin, sidomos:
- n pjesn e rrugs para kalimit t rrugs mbi binarhekurudhor ose t tramvajit n nivel dhe at n largsimtvoglse15mngaatokalime
- n largsi m t vogl se 15 m prpara dhe passhenjs me t ciln sht shnuar vendqndrimi prmjete t transportit publik.
- para hyrjes n ndrtesa, oborr ose garazh si dhe mbi lidhjet (degzimet) n rrjetin eujsjellsit dhe hyrjes n kanalizim ose n rrjetin tjetr t organizatave komunale.
- n vendin, ku automjeti i parkuar do t pengontehyrjen e mjetit tjetr pr parkim ose daljen e ndonj mjetitashm t parkuar.
Vet parkimi sht i ndaluar n trotuar, gjegjsisht nshtegun e kmbsorve, nse kjo nuk sht rregulluar nmnyr t prer me shenjn e komunikacionit. Nseparkimi sht lejuar duhet t lihen s paku 1,6 metragjersi n siprfaqen pr lvizjen e kmbsorve, mekusht q kjo siprfaqe nuk mund t jet pran skajit trrugs, si n fotografi.
Ngassi para se ta braktis mjetin, sht i obliguar t marr t gjitha masat q tpamundsoj q mjeti t mos lviz vet, apo q personat e pa autorizuar ta vn nlvizje. Q t pamundesoj mjetin motorik t niset vet nga vendi, ku sht ln, ngassisht i detyruar t marr masat si vijon:
- ta vj dorzn e ndrruesit t shpejtsis n shkalln prkatse t transmetimit (tafus n shpejtsi ) dhe sipas nevojs, ta aktivizoj frerin e parkimit,
- nse mjeti sht i ln n teposhtze, t'i kthej rrotat e prparme n drejtim t skajitt trotuarit, e n prpjetze t'i kthej rrotat e prparme kah mesi i rrugs.
- t vendos ndrvnsit (pykat e hekurta) nn rrotat prkatse, nse sht fjala prmjetin i cili sipas dispozitave duhet t ket ndrvnsit e till.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
33/106
36
SHNIMI I MJETIT T NDALUR N RRUG
LVIZJA E KMBSORVE DHE RAPORTI I NGASSITNDAJ KMBSORVE
Ngassi ka pr detyr q automjetin, traktorin ose mjetin bashkangjits, posmotobiiklets pa rimorkio ansore q sht ndalur n rrug, ta shnoj me shenj tveant,me t cilntheksohet mjeti i ndalur n rrug ( me trekndshin e siguris ) dhe at:
- kur sht i detyruar q mjetin e vet ta ndal n vendet dhe pjest e rrugve, n t cilatsht e ndaluar ndalja dhe parkimi,
- kur mjeti sht ndalur n rrug, n asi vendi q ngassit e mjeteve q arrijn ngakahjaenjjtnukmundapomundenvshtirtvrejnmekohtduhurmjetinendalur,
- natn dhe n kushtet e dukshmris s zvogluar n autoudh dhe n rrugn erezervuar pr komunikacionin e automjeteve, si dhe n pjesn e rrugs q nuk sht eqart.
Prpos shnimit t automjeteve me shenjn e veant t parapar me dispozitaligjore, drejtuesi i automjetit duhet t aktivizoj instrumentin pr kyjen e prnjhershmet t gjith treguesve (indikatorve) t kahjes, nse instrumenti i till sht montuar nmjetin motorik.
Shenja vhet n rrug pas automjetit t ndalur, npozit vertikale dhe n largsi t mjaftueshme, e cilan rrugn jasht vendbanimit nuk mund t jet m evogl se 50 m,kshtu q ngassit e automjeteve, tcilat vijn nga kahja, ku sht vn shenja, mund tndalin me koh t duhur automjetet e veta, prkatsishtt anashkalojn pa vshtirsi automjetin e ndalur.
Kur n rrug sht ndalur kolona e mjeteve ose bashksia e mjeteve, respektivishtmjeti q bart materie te rrezikshme, vihen n largsin identike dy shenja vertikale, njrapran tjetrs.
Kmbsori, sipas rregulls nuk bn t lviz dhe t ndalet n rrug, kt duhet ta bjsa m afr skajit t rrugs me kujdesin e jashtzakonshm dhe sipas mnyrs q nukpengon komunikacionin e mjeteve.
Kur kmbsort lvizin npr rrug siguria e komunikacionit i obligon ata q t lvizinnjri pas tjetrit, e sidomos kur kemi t bjm me rrugn e paqart,me dukshmrin ezvogluar ose me komunikacionin intensiv t mjeteve.
N rast se ekziston trotuari apo siprfaqja tjetr qsht ndrtuar dhe caktuar n mnyr t veant prlvizjen e kmbsorve, kmbsori ka pr detyr q tlviz npr t. Po q se nuk ekzistojn siprfaqet e ndr-tuara n mnyr t veant, kmbsori sht i obliguar t
lviz npr ato pjes t udhs, paralelisht me rrug qjan t prshtatshme pr lvizjen e kmbsorve. N situ-atn, kur nuk ekziston asnjra prej mundsive t cekura,
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
34/106
37
kmbsorit i lejohet q t lviz ans fundore t majt t rrugs n drejtim t lvizjes.N rastet e jashtzakonshme kmbssori mund t lviz skajit t djath t rrugs
vetm kur lvizja e till pr t sht m e sigurt (brryli q nuk dallohet mir, gremina,prerja, erozioni etj).
Kmbsori q shtyen biikletn., biikletn me motorose motoikletn,personat q lvizin me an t karrigevelvizse pr personat e paaft dhe kolona e organizuar ekmbsorve, duhet, t lvizin skajit t djatht t rrugsndrejtimtlvizjes.
Kmbsori sht i obliguar q npr rrug t kalojme kujdes t shtuar dhe rrugs sa ma t shkurt, dhegjithmon npr vendkalimin e kambsorve, nse n atrrug ekzistojn vendkalimet e shnuara t kmbsorve,ose kalimet e ndrtuara n mnyr t veant prkmbsort.
Kmbsori sht i detyruar q npr ato vendkalimeta kaloj rrugn, nse ato nuk jan t larguara m shumse100m.
Kmbsori sht i obliguar q t kaloj me kujdes prmes rrugs dhe shtegut tbiiklistve,apo shiritit t biiklistve dhe nuk guxon t'i pengoj me qllim, ose pa nevojmjetet. N rast se kalon npr rrug, n vendet ku nuk ka kalim t kmbsorve,kmbsori ka pr detyr q kt gj ta bj nn kndin e drejt n relacion me boshtin
prgjat rrugs.N rast se, pr shkak t anashkalimit t ndonj pengese n trotuar, kmbsori sht i
detyruar t shfrytzoj nj pjes t rrugs, sht i obliguar t'i kushtoj vmendje t veantlargsis dhe shpejtsis me t ciln lvizin mjetet, n mnyr q t mos rrezikoj sigurinetyredhesigurinpersonale.
Gjat kalimit npr rrug, nse nuk ekzistojn kalimet e kmbsorve, kmbsorisht i detyruar t'i pres dhe lshoj mjetet q kalojn.
Po qe se komunikacioni n udhkryq sht rregulluar me shenja ndriuese (mesemafor), ose kur komunikacionin e rregullon personi i autorizuar, n kalimin e shnuar tkmbsorve, n at rast kmbsort kan t drejt prparsie me rastin e kalimit, nsesipas shenjs s dhn t komunikacionit sht lejuar kalimi npr rrug.
Po qe se ekzistojn kalimet e shnuara t kmbsorve, aty ku nuk ka semafor apoperson t autorizuar, kmbsori q lviz kalimit t shnuar pr kmbsor, gzon tdrejtn e prioritetit para mjeteve skaj t cilave kalon.
Ngassi ka obligim t ndal mjetin para kalimit t shnuar t kmbsorve, n t cilinnuk ekziston semafori dhe ta lshoj kmbsorin, nse kemi t bjm me fmijt, mepersonat e moshuar dhe t pafuqishm dhe invalidt.
Kmbsort, biiklistt dhe ata q kalurojn, nse pr lvizjen e tyre nuk ekzistojnshtigjet e ndrtuara n mnyr t veant,ose shiritat e shnuar, mund t shfrytzojn mes shumti nj metr gjrsie t rrugs, duke llogaritur nga skaji prkats i rrugs.
Kur kmbsort lvizin n kolonn e organizuar, kan pr detyr t lvizin ans sdjatht t rrugs n drejtim t lvizjes. Kolona e organizuar e kmbsorve lviz gjithmon
e shoqruar nga udhheqsi (kolona e fmijve shkollor, funerali mortor etj) dhe nukguxon t jet aq e gjat sa t mos bj t mundur zhvillimin normal t komunikacionit.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
35/106
38
Nse npr rrug nisen disa kolona t organizuara kmbsorsh, ata duhet qndruar mespaku30mlargnjratjetrs.
Natn, n kohn e dukshmris s zvogluar dhe kurdoher q e krkon siguria ekomunikacionit kmbsort n kolonn e organizuar jan t obliguar t ecin njri pas tjetrit,
prveq nse kemi t bjm me kolonen e lejuar me dispozita t veanta.Nse komunikacioni n kalimin e shnuar t kmbsorve, sht rregulluar me
shenja ndriuese ose m shenja t personit t autorizuar , drejtuesi i mjetit sht i obliguarq mjetin e vet ta ndal para kalimit t kmbsorve, kur m shenjn e dhn i shtndaluar kalimi, kurse , nse n kalimin e till i sht lejuar , drejtuesi i mjetit nuk guxon tpengoj kalimin e kmbsorve, t cilt tashm kan hyr n kalimin e kmbsorve.
N qoft se vendkalimi i kmbsorve i shnuar n pasusin paraprak , gjendet nhyrje t rrugs ansore, ngassi q kthehet n rrugn e cekur, ka pr detyr q kthimin tabj m shhpejtsi t zvogluar dhe t'i lshoj kmbsort, q tashm kan hyr apo pohyjn n kalimin e kmbsorve dhe q sipas nevojs ta ndal mjetin.
N rast se n vendkalimin e shnuar t kmbsorve, komunikacioni nuk sht
rregulluar me pajisje pr dhnien e shenjave ndriuese, as me shenja t personit tautorizuar, ngassi sht i obliguar q kalimit t till t kmbsorve t'i qaset, me shpejtsit matur n at mnyr q t mos i rezikoj kmbsort, t cilt tashm kan hyr apo qhyjn n vendkalimin e kmbsorve dhe nse ka nevoj ta ndal mjetin e vet pr t'ilshuar kmbsort.
Ngassi q kthehet n rrugn ansore, n hyrje t s cils nuk ekziston kalimi ishnuar i kmbsorve ka pr detyr q kthimin ta bj me nj shpejtsi t zvogluar dhenuk bn t'i rrezikoj kmbsort t cilt tashm kan shkelur n rrug.
Nuk bn q me mjet t tejkalohen kolonat (fmijt shkollar, kolonat mortore etj.). Sa iprket kolons nuksht me rndsi numri i personave, por organizimi.
Prjashtimi nga kjo rregull sht dhn vetm pr mjetet nn prcjellje dhe mjetet me
t drejt prparsie t kalimit.Kolona e organizuar e kmbsorve nuk bn t jet aq e gjat sa q megjatsin e saj
t pamundsoj lvizjen normale t komunikacionit. Nse n rrug lvizin disa kolona torganizuara t kmbsorve, distanca n mes t kolonave duhet t jet e mjaftueshme qt mund t bhet tejkalimi i sigurt i tyre nga ana e mjeteve.
Natn dhe n kushtet e dukshmris s zvogluar si dhe n rastet e tjera kur kt gje imponojn arsyet e siguris s komunikacionit, kmbsort n kolonn e organizuarkan pr detyr t lvizin n kolon nga nj, pos rastit kur lvizin kolonat e organizuara nmnyr t veant. Kolona duhet t jet e shnuar me nj drit t bardh, nga ana eprparmedhemenjdrittkuqengaanaepasmeemajt(llambabaterike,fenerietj).
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
36/106
39
TRHEQJA E MJETEVE
N komunikacion n rrugn publike, mjetit me veprim motorik mund t'i bashkangjitenm s shumti dy mjete t bashkangjitura pr transportin e barrs, gjegjsisht nj mjet ibashkangjitur pr transportin e personave, ndrsa n autoudh dhe n rrugn e rezervuarpr qarkullimin e automjeteve vetm nj mjet i bashkangjitur.
Mjeti me veprim motorik mund t trheq pas vetes asi mjeti bashkangjits q nukzvoglon qensisht stabilitetin e tij.
Mjeti me veprim motorik mund t trheq mjetin tjetr me veprim motorik vetm nrast se ai, pr shkak t parregullsis ose nga mungesa e ndonj pjese nuk mund t lvizvet.
Mjeti me veprim motorik nuk bn t trheq motobiikletn pa rimorkio ansore apomjetin tjetr me dy rrota.
Mjeti me veprim motorik mund t trhiqet natn, vetm nse n ann e tij t pasme kadrita t ndezura t kuqe pr shnimin e mjetit, ose nse e trheq mjeti q ka dheshfrytzon gjat trheqjes dritn e verdh rotative.
Nse mjeti me veprim motorik n rrug trheq mjetin tjetr t parregullt, nuk bn tlviz me shpejtsi m t madhe se 40 km/h. Mjeti i trhequr duhet ta ndjek gjurmn emjetit trheqs. Me mjetin e trhequr nuk bn t transportohen njerzit (n t duhet tgjendet vetm drejtuesi i automjetit).
Automjeti transportues i ngarkuar me barr, gjegjsisht traktori me mjetbashkangjits (rimorkio), mund t trhiqet vetm deri n vendin m t afrm, q sht iprshtatshm pr shkarkimin e barrs, ndrsa n raste t jashtzakonshme deri te vendiku mund t evitohet defekti n mjet.
Trheqja e mjeteve me veprim motorik mund t bhet m ndihmen e litarit, lidhjes sngurt dhe duke u mbshtetur ose varur pjesa e prparme ose e pasme e mjetit pr mjetintrheqs.
Me an t litarit nuk bn t trhiqet mjeti n t cilin pajimet pr drejtim ose pr frenimjan n defekt si dhe automjeti transportues dhe autobusi. Me lidhje t ngurt (me big)nuk bn t trhiqet mjeti me veprim motorik q nuk e ka n rregull mekanizmin pr drejtim(timonin), as automjeti q sht m i rnd sesa mjeti q bn trheqjen e tij, nse nuk e kan rregull frenin punues (frenin e kmbs).
Distanca n mes t automjetit trheqs dheautomjetit t trhequr duhet t jet 3-5m, nse trhiqet melitar, kurse n rast se trhiqet me lidhje t ngurt (me big)mundtjetmevoglse3m.
Gjat kohs s trheqjes s mjetit n defekt, t dymjetet duhet t shenjzohen me shenjn me t cilnshenjzohet mjeti i ndaluar n rrug (me trekndshin esiguris).
Trekndshi vihet n mjetin motorik q trheq mjetin tjetr nga ana e prparme,ndrsa n mjetin trheqs nga ana e pasme.
N qoft se trheqja e mjetit motorik (automjetit) bhet me ann e litarit ose t lidhjess ngurt, personi q drejton mjetin e trhequr duhet t ket patentshoferin q i jep t drejtpr drejtim t asaj kategorie t mjeteve s cils i prket mjeti i trhequr.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
37/106
40
DISTANCA N MES MJETEVE
KOMUNIKACIONI N KALIMIN E RRUGS MBI BINARHEKURUDHOR DHE T MJETEVE T TJERA MBI BINAR
Drejtuesi i mjetit sht i obliguar t mbaj distancn eduhur kur lviz pas mjetit tjetr (varsisht nga kushtet ekomunikacionit). Kur n rrug publike jasht vendbanimiti cili ka vetm nga nj shirit t komunikacionit pr lvizje tmjeteve n nj drejtim, lvizin njra pas tjetrs mjetet,pesha m e madhe e lejuar e t cilit i kalon 3.500 kg apogjatsia e t cilit sht m e madhe se 7m, ngassit jan tobliguar q n mes t secilit prej atyre mjeteve t mbajndistancprejmspaku100m.
Veanrisht kjo nuk aplikohet n pjes t rrugs, mbi t cilntejkalimi sht i ndaluar.
T gjitha rregullat e komunikacionit (inkuadrimi n komunikacion, ana e lvizjes,
shpejtsia, rregullat e kthimit etj) zbatohen pr tramvajt dhe mjetet e tjera t cilat lvizinmbi binar, prve nse kjo sht e pamundshme, shkaku i mnyrs s lvizjes apo itipareve t veanta t konstruktit.
Ngassit e mjeteve t tjera t cilat lvizin rrugs, n t ciln jan vendosur binart,jan t obliguar q mjetet ti largojn nga binart posa t vrejn se po vjen tramvaji;respektivisht mjeti tjetr q lviz npr binar, prve rastit kur mjetet e tyre kan t drejtprparsie t kalimit para tramvajit.
Pjesmarrsit n komunikacion jan t obliguar q t ndalen para kalimit t rrugsmbi binar t trenit n nivel t njjt, nse mbrojtsi tashm ka filluar t lshohet, ose kur
jepen shenjat ndriuese dhe tonike (me z), q trheqin vmendjen se mbrojtsi do t
fillojt lshohet respektivisht se po afrohet treni.Nse jan vn shenjat ndriuese t komunikacionit, pjesmarrsit jan t obliguar t
ndalen, kur shfaqet drita e kuqe titruese (vezulluese) ose drita e kuqe pa ndrprerje.
N kalimin e rrugs mbi binar t trenit n nivelin e njjt n tcilin nuk ka mbrojts prmbylljen e komunikacionit as instalim pr t dhn shenja me t cilat paralajmrohet afrimii trenit, pjesmarrsit n komunikacion mund t kalojn npr binar, vetm pasi t bindensenukpovjentreni.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
38/106
41
KOMUNIKACIONI I BIIKLETAVE, BIIKLETAVE MEMOTOR DHE I MOTOIKLETAVE
Ngassi i biiklets dhe ngassi i biiklets me motor ka pr detyr q t lviz sa mafr skajit t djatht t rrugs e nse ekziston shtegu i biikletave, npr shtegun ebiikletave.
Nse dy a m shum drejtues t biikletave dhe biikletave me motor lvizin n grup,kan pr obligim t lvizin njri pas tjtrit. Drejtuesi i biikletave gjat drejtimit nuk bn tmbahet pr ndonj mjet tjetr, as q biikleten ta drejtoj asisoj sa q t pengojkomunikacionin e mjeteve t tjera ose, q veten ta vj n rrezik n at mnyr, q me njmnyr t padrejt t ngasjes zvoglon stabilitetin e biiklets.
Ngassit e lartprmendur nuk guxojn t zvoglojn stabilitetin e mjetit duke u ulur
jasht uless s caktuar pr ngassin, e jan t obliguar q timonin ta mbajn s paku menj dor e me kmb t mbshtetn n pedale. Kta ngass jan t obliguar t hipinkaluarthi n mjet q e drejtojn dhe nuk guxojn t'i trheqin apo shtyejn pjesmarrsittjer n komunikacion.
Ngassit e ktyre mjeteve nuk guxojnta zvoglojn stabilitetin e motoiklets duke engarkuar me barr t teprt n mnyr q kjo ngarkes ti krijoj penges pr dhnien esinjaleve me dor, apo t'i pengojn pjesmarsit e tjer n komunikacion.
N biikletn apo biikletn me motor bn t ulet fmija m i ri se 7 vjet dhe at vetmnse ekziston ulsja e montuar n mnyr t veant dhe nse ngassi sht m imoshuar se 18 vjet.
Ngassi i motoiklets mund t ul njeriun m t vjetr se 7 vjet nse ekziston ulsjae veant dhe nse ky person rri kaluarthi n mjet. Ngassi i motoiklets nuk mund tngas personin, nse sht nn ndikimin e alkoolit, ose q nuk mund ta kontrolloj veten.Nse biikleta, biikleta me motor, ose motoikleta, kan rimorkion,ose sandekun prbarr,ntonukbntulen personat.
Biikletn me motor, n komunikacion nuk mund t drejtoj personi, q nuk kambushur l4 vjet.
N rrugt magjistrale dhe regjonale, sht i ndaluar msimi i ngasjes n biikletn memotor.
Fmijve m t rinj se 14 vjet, u sht ndaluar ngasja e biiklets n rrugtmagjistrale dhe regjionale. Pr kt prgjegjsin e merr prindi, prkatsisht kujdestari ifmijs.
Ngassi i motoiklets, ose i biiklets me motor, si dhe personi, q bartet memotoiklet, sht i detyruar t bart mbrojtsin - helmetn gjat kohs s ngasjes nrrug.
Nse fmijt nprmes edukimit pr komunikacion, n shkolla dhe n entet e tjera, jan aftsuar pr ngasje t biiklets dhe pr kt gj, u sht lshuar vrtetimi,mundn q n rrugt lokale, t drejtojn n mnyr t pavarur biikletn. Po ashtu mund tdrejtojnedhefmijtme7vjet tmbushura,nseiprcjellpersoni mivjetrse16vjet.
Biikleta, biikleta me motor dhe motoikleta mund t ken rimorkion me dy rrota,t bashkangjitur asisoj, sa q sht siguruar stabiliteti i mjetit. Kjo rimorkio nuk bn t jetm e gjer se 0,8 m. , e n ann e pasme t majt, duhet tket katadiopterin trekndsh.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
39/106
42
KOMUNIKACIONI I QERREVE TRHEQSE DHELVIZJA E KAFSHVE
Ngassi i qerreve trheqse sht i detyruar t drejtoj mjetin gjat krejt kohs derisaai gjendet n rrug ndrsa qerren duhet ta mbaj sa m afr skajit t djatht t rrugs.Konsiderohet se ngassi i mjetit me qerre drejton mjetin nse kt gj e bn nga mjeti dhensedrejtonkafshtdukeecur para dhekrahasmeto.
Qerrja trheqse nuk bn t lehet pa mbikqyrje n rrug dhe pr t mund t lidhet njkafshdheatngaanaedjathtepjessfundoretmjetit.
Me rastin e kalimit prtej rrugs s rezervuar pr qarkullimin e automjeteve si dhe nkalimin e rrugs mbi binar hekurudhor, n nivel pa mbrojts, apo gjysmmbrojtsdrejtuesi i qerres trheqse ka obligimt drejtoj kafshn.
Qeren trheqse n komunikacion, n rrug mund t drejtoj vetm personi q shtm i vjetr se 14 vjet. Drejtuesi i qerreve trheqse q lviz pas mjetit tjetr trheqs ka prdetyr t mbaj distanc t mjaftueshme nga ky mjet, e m s paku 50m, n mnyr q tbj t mundur mjeteve t shpejta t kryejn tejkalimin e sigurt.
Personat q bartn me qerren trheqse nuk guxojn t qndrojn n kmb n mjet,tulnnansoretemjtit,asqtqndrojnmbibigngjatkohsslvizjes.
Kafsha nuk mund t lhet n rrug pa mbikqyrjen e prcjellsit t kafshs. Kafshamund t lviz n rrug vetm nn mbikqyrjen e prcjellsit t saj, i cili duhet ta prcjellat sa m afr skajit t djatht t rrugs. Kafsht n tuf, ose ve e ve npr rrug, mundt'i prcjell vetm personi i cili, duke pasur parasysh moshn dhe vetit fizike mund t
dominoj plotsisht dhe vazhdimisht mbi bagtin dhe t marr t gjitha masat q tevitohet rreziku. Nse kafsha prcjellet dhe drgohet rrugs publike, prcjellsi ka prdetyr t siguroj q gjysma e majt e rrugs t jet e lir pr komunikacion. Nse kafshalviz n rrugn publike, n grupe t mdha, prcjellsit kan pr detyr q ta ndjekin(drejtojn) n grupe t ndara, pr t'iu siguruar ngassve anashkalim t sigurt. Nse kafshandiqet natn brenda tufs, n fillim dhe fund t kopes prkatse, duhet t gjendet nga njprcjells, ky ka pr detyr t bart dritn e ndezur, n mnyr q dritn ta vrejnpjesmarsit e tjer n komunikacion, q ballafaqohen me ta ose i arrijn.
N t gjitha rrugt publike sht i ndaluar qndrimi, braktisja dhe t ushqyerit ekafshve. N rrugt magjistrale dhe regjionale nuk bn t ndiqen kafsht n tuf ose
kope ose, as t grumbullohet me qllim q t ohen pr kullos.
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
40/106
43
KOMUNIKACIONI N AUTOUDH DHE N RRUGN EREZERVUAR PR QARKULLIMIN E AUTOMJETEVE
N autoudh nuk bn t lvizin kmbsort, kafsht, si dhe automjetet, t cilat nbaz t dispozitave t Ligjit mbi sigurin e komunikacionit nuk konsiderohen mjetemotorike.
Shpejtsia m e vogl e lejuar n autoudh dhe n rrugn e rezervuar pr qarkullimine automjeteve sht 40 km/h.
N autoudh ngassi nuk guxon ta ndal automjetin. pos, nse pr shkak t defektitn automjet apo t shkaqeve t tjera, sht i detyruar ta ndal automjetin n autoudh,
ngassi sht i detyruar ta ndal at n shiritin e veant pr ndaljen e detyrueshme tautomjetit, nse n at vend ekziston shiriti i veant dhe t marr masat e duhura qautomjetintaheqsamparngarruga.
N autoudh ngassi nuk mund t bj lvizje gjysmrrethore t automjetit nga njkahje e komunikacionit n tjetrn, si dhe lvizje prapa t automjetit .
N autoudh nuk mund t qarkulloj automjeti q pr shkak t defektit apo tmungesssndonjpjesenukmundtvihet nlvizje.
N raste t veanta, trheqja e automjetit sht e lejuar npr autoudh , nsearsyeja pr trheqje sht shfaqur gjat kohs s lvizjes s automjetit n autoudh dheat vetm npr shiritin fundor t djatht t komunikacionit, deri n rrugn e parbashkangjitse, npr t ciln mund t shkyet nga komunikacioni n autoudh.
N autoudh, mjetet motorike duhet t lvizin shiritit fundor t djatht tkomunikacionit, i cili nuk sht i zn me automjete n kolon, posarisht n pjesn eautoudhs q kalon npr vendbanim.
N autoudh me tri ose m shum shirita t komunikacionit, destinuar pr komunika-cion n nj kahje, ngassit e automjeteve transportuese, masa m e madhe e t cilvesht mbi 3500 kg dhe bashksis s mjeteve gjatsia e t cilave sht prtej 7m, mund tshfrytzojn vetm dy shirita t komunikacionit q gjenden pran skajit t djatht t rrugs.
- t shfrytzoj shiritin e veant pr shpejtim, kur shiriti i till ekziston n vazhdimin errugs s bashkangjitur dhe q n komunikacion n autoudh t inkuadrohet duke dhn
shenjn prkatse n at mnyr, me t ciln nuk rrezikon komunikacionin e automjeteveq lvizinnpr autoudh,
N autoudh shpejtsia maksimale e automjetitsht 120 km/h.
N rrugn e rezervuar pr qarkullimin e automjeteve,shpejtsia maksimale sht 100 km/h.
Ngassi q me automjet kyet n komunikacion n autoudh, obligohet q:
120
100
Doracak pr dhnien e provimit pr shofer nga dispozitat ligjore mbi sigurin e komunikacionit
-
8/9/2019 Libri i Auto Shkolles
41/106
44
- ta lshoj automjetin q sht duke lvizur n autoudh, nse n vendin ku kyet nautoudh, nuk ekziston shiriti i veant pr shpejtim.
Ngassi q me automjetin e vet shkyet nga autoudha, sht i obliguar q me koh tmarr pozit n shiritin fundor t djatht dhe q sa m shpejt t kaloj n shiritin e veantpr ngadalsim, nse shiriti i till ekziston n hyrje t rrugs bashkangjitse.
T gjitha rregullat e komunikacionit n autoudh t cekura m lart, aplikohen ntrsi edhe n komunikacion n rrug t rezervuar pr qarkullimin e automjeteve.
Edhe autoudha edhe rruga e rezervuar prqarkullimin e automjeteve nevojiten doemos t shnohenme shenja t posame t komunikacionit pr shnimin eatyrerrugve.
Kto shenja vendosen si n fillim ashtu edhe nfundepoashtuedhentgjithakyjetnatorrug.
Ngassi i mjetit q lviz npr tunel nuk guxon tandal mjetin n tunel, as t bj lvizjen
gjysmrrethore, kthimin me mjet ose lvizjen prapa.Ngassi i mjetit me veprim motorik sht i obliguar
q gjat kohs s lvizjes npr tunel, pa marrparasysh kohn e dits dhe gjatsin e tunelit, n mjett mbaj t ndezura dritat e shkurta pr ndriimin errugs.
Jan mjetet, q u sht dhn prcjellja e pjestarve t policis ose personave ttjer t autorizuar, me automjete t veanta t pajisura me aparate pr dhnien eshenjave ndriuese dhe tonike (zshme), dhe ate derisa ato pajisje jan n funksion.
Ngassi q n rrug e arrin (takon) mjetin ose kolonn e mjeteve nn prcjellje, si dhengassin t cilin e arrin mjeti apo kolona e mjeteve nn prcjellje, detyrohet ta ndal mjetine vet, kurse natn n vend t dritave t gjata t prdor dritat e shkurta pr ndriimin errugs, dhe t'u prmbahet rreptsisht urdhrave q jep personi nga prcjellja ndrsalvizjen ta vazhdoj vetm pasi t ken kaluar t gjitha mjetet nn prcjellje.
Mjetet nn prcjellje kan t drejten e prparsis s kalimit n krahasim me t gjitha
mjetet e tjera, prpos mjeteve q lvizin npr udhkryq n t cilin komunikacioni shtrregulluar