linux راهبري

11

Linux Linux ندها در ندها در ييفرافراراهبريراهبرينوکسنوکسييلل

زاده زاده ييمحمود تقمحمود تق[email protected]@imenafzar.net

13831383مرداد مرداد

[email protected]@farsilinux.org

22

نوکسنوکسييندها در لندها در لييفرافرا

كليه حقوق، متعلق به كليه حقوق، متعلق به شوراي عالي انفورماتيك شوراي عالي انفورماتيك و مركزفن آوري شريف و مركزفن آوري شريف بوده و هرگونه دخل و بوده و هرگونه دخل و تصرف منوط به اجازه تصرف منوط به اجازه

..كتبي مي باشدكتبي مي باشد

33


مركز فناوري مركز فناوري اطالعات و ارتباطات اطالعات و ارتباطات

پيشرفته شريفپيشرفته شريفبا حمايتبا حمايت

شوراي عالي انفورماتيك شوراي عالي انفورماتيك تقديم مي كندتقديم مي كند

44


با تشكر فراوان ازبا تشكر فراوان ازجناب آقاي جناب آقاي

دكتر ربيعيدكتر ربيعيو و

جناب آقاي جناب آقاي

دكتر خوانساريدكتر خوانساريكه همواره براي پيشبرد لينوكس فارسي تالش كه همواره براي پيشبرد لينوكس فارسي تالش

نموده و از هيجنموده و از هيج حمايتي دريغ ننموده اندحمايتي دريغ ننموده اند

زاده زادهييمحمود تقمحمود تق

55

نوکسنوکسييند در لند در لييفرافرا

66

- قسمت اول- قسمت اول نوکسنوکسيي ل لييند هاند هاييفرافرا

ند ند ييمفهوم فرامفهوم فرا

نهنهييا پس زما پس زميينه نه ييش زمش زمييند در پند در پييک فراک فرايي يياجرااجرا

برنامه برنامه ييمد کاربر/هسته در اجرامد کاربر/هسته در اجرا

ييدستورات اصلدستورات اصل

شرفته شرفته ييدستورات پدستورات پ

ييدستورات کاربرددستورات کاربرد

77

((11ندها )ندها )ييفرافرا

ا کد در حال اجرا ا کد در حال اجرا ييک برنامه ک برنامه ييند ند ييمنظور از فرامنظور از فرا باشد. باشد.ييستم مستم مييدر سدر س

ند در مود کاربر و ند در مود کاربر و ييک فراک فرايي يي از کدها از کدهاييقسمتقسمت شود. شود.يي در مود کرنل )هسته( اجرا م در مود کرنل )هسته( اجرا مييقسمتقسمت

88


است. به است. به يي ها به صورت سلسله مراتب ها به صورت سلسله مراتبفرايندفرايندرابطه رابطه فرايندفرايندا چند ا چند ييک ک يي تواند تواند يي م مفرايندفرايندک ک يي که که يين معنن معنييااز به ز به ييد ند نيي جد جديي ها هافرايندفرايندجاد کرده و هر کدام از جاد کرده و هر کدام از يياا

جاد کنند.جاد کنند.ييد اد ايي جد جدفرايندفرايند توانند توانند يين منوال من منوال مييهمهم

جاد کرده است کنترل جاد کرده است کنترل يي که ا که ايييي ها هافرايندفرايند يي رو روفرايندفرايندک ک يي آنها را متوقف کند. آنها را متوقف کند.يي تواند اجرا تواند اجرايي م مييکامل دارد و حتکامل دارد و حت

يي ها هافرايندفرايند تواند باعث توقف تواند باعث توقف يي م مفرايندفرايندک ک ييتوقف توقف شود. شود.فرايندفرايندد شده توسط آن د شده توسط آن ييتولتول

نسبت نسبت PIDPIDک ک ييندها ندها يينوکس به هر کدام از فرانوکس به هر کدام از فراييدر لدر ل شود. شود.ييداده مداده م

99


ForegroundForegroundم و م و يي کن کنيي اجرام اجراماعالناعالنک دستور را از ک دستور را از يي که که ييموقعموقع

آن دوباره شکل آن دوباره شکل ييان اجراان اجراييم تا پس از پام تا پس از پايي مان مانييمنتظر ممنتظر مش ش ييند به صورت پند به صورت پييم فرام فرايييي گو گويي ظاهر شود م ظاهر شود ماعالناعالن

نه اجرا شده است.نه اجرا شده است.ييزمزم

BackgroundBackgroundم و م و يي ده دهيي را قرار م را قرار م&& که بعد از دستور عالمت که بعد از دستور عالمت ييموقعموقع

نه نه ييند به صورت پس زمند به صورت پس زمييم فرام فرايي کن کنييدستور را اجرا مدستور را اجرا م که بالفاصله شکل اعالن که بالفاصله شکل اعالن يين معنن معنيي شود به ا شود به ايياجرا ماجرا م

برنامه هنوز ادامه برنامه هنوز ادامه ييکه اجراکه اجرايي شود در حال شود در حالييظاهر مظاهر مدارد.دارد.

1010


که در که در ييييست برنامه هاست برنامه هايي ل لjobsjobsدستور دستور دهد. دهد.يينه در حال اجراست را نشان منه در حال اجراست را نشان مييپس زمپس زم

نه نه ييند را به صورت پس زمند را به صورت پس زمييک فراک فرايينکه نکه يي ا اييبرابرا را را ctrl+zctrl+z برنامه برنامه يين اجران اجراييم، در حم، در حيياجرا کناجرا کن

م.م.يي کن کنيي را اجرا م را اجرا مbgbgزده و سپس دستور زده و سپس دستور

نه است را نه است را يي که در پس زم که در پس زميي، برنامه ا، برنامه اfgfgدستور دستور کند. کند.يينه اجرا منه اجرا مييش زمش زمييبه صورت پبه صورت پ

1111

((55ندها )ندها )ييفرافرا[taghi@linuxserver behnami]$ cat > a

را ctr+zد يکلديبزن

2

1 دستور ياجرا

به صورت نهيش زميپ

3

ند ين دستور فرايا ينه ميرا پس زم

کند

ن دستور مجددا ياند را به صورت يفرا

ينه در ميش زميپآورد.

4

[1]+ Stopped cat >a[taghi@linuxserver behnami]$ bg

[taghi@linuxserver behnami]$ fgcat >a

1212


DaemonsDaemonsمميييي مي گو مي گوDaemonDaemon را را ييستمستميينه سنه سيي پس زم پس زمييندهاندهاييفرافرا

x در حيين فران فرايياا x در حندها معموًال يين بوت شدن دستگاه اجرا من بوت شدن دستگاه اجرا مييندها معموًالشوند.شوند.

x ا x امعموًال ندارند. ندارند.يينال کارنال کارييندها با ترمندها با ترميين نوع فران نوع فراييمعموًالUID PID PPID C STIME TTY TIME CMD

root 5 1 0 1999 ? 00:00:14 [kswapd]bin 254 1 0 1999 ? 00:00:00 [portmap]root 307 1 0 1999 ? 00:00:23 syslogd -m 0root 350 1 0 1999 ? 00:00:34 httpd

در قسمت نال ؟ آمده يترم

ين معنياست. به اند ين فرايکه انال ندارد.يترم

1313


[root@penguinvm log]# sleep 10h &[1] 6718[root@penguinvm log]# ps -efUID PID PPID C STIME TTY TIME CMDroot 6718 6692 0 14:49 ttyp0 00:00:00 sleep 10h

ا يند يشماره فراPID

ا يشمار کار job

PPIDا يند پدر يشمار فراند ي که فرايناليترم آن در حال يرو

اجرا است که يکسند را يفرا

جاد کرده يااست.

ين عالمت باعث مياند به صورت يشود فرانه اجرا شود.يپس زم

1414


Real UIDReal UID ييلد نشان دهنده نام کاربرلد نشان دهنده نام کاربريين فن فييند اند اييجاد فراجاد فرايي در زمان ا در زمان اجاد کرده است.جاد کرده است.ييند را اند را ايين فران فرايياست که ااست که ا

Real GIDReal GIDلد نشان دهنده نام گروه لد نشان دهنده نام گروه يين فن فييند اند اييجاد فراجاد فراييدر زمان ادر زمان ا

ت دارد.ت دارد.ييند در آن عضوند در آن عضوييجادكننده فراجادكننده فرايي است که ا است که ايياصلاصل

1515


uid, giduid, gid ييلدهالدهاييد فد فيي توان توانيير مر مييبا دستور زبا دستور ز که همان شل است را مشاهده که همان شل است را مشاهده ييند جارند جارييفرافراidid$$د.د.ييکنکن

uid=522)karamoz( gid=522)karamoz( uid=522)karamoz( gid=522)karamoz( groups=522)karamoz(groups=522)karamoz(

1616


Effective UIDEffective UIDند با استفاده از ند با استفاده از يي است که فرا است که فراييلد نشان دهنده کاربرلد نشان دهنده کاربريين فن فيياا

دهد. دهد.يي انجام م انجام مييابابييلها دستلها دستيي آن به فا آن به فايي دسترس دسترسيياجازه هااجازه ها

ييعنعنيي را دارد. را دارد. Real UIDReal UIDلد به طور معمول همان مقدار لد به طور معمول همان مقدار يين فن فييااجاد کرده است.جاد کرده است.ييند را اند را ايين فران فرايي که ا که اييهمان کاربرهمان کاربر

لد برابر لد برابر يين فن فيي باشد مقدار ا باشد مقدار اSetuidSetuid اجازه اجازه ييل دارال دارايي که فا که فاييدر صورتدر صورتل خواهد شد. ل خواهد شد. يي صاحب فا صاحب فاUIDUIDبا با دهد. دهد.يي رخ م رخ مpasswdpasswdر ر يي نظ نظيي خاص خاصيين حالت در مورد برنامه هان حالت در مورد برنامه هايياا

لد لد يي کند ف کند فييجاد مجاد ميي ا اييندنديي کند فرا کند فراييل را اجرا مل را اجرا ميين فان فايي که ا که ايي کاربر کاربرeffective uideffective uid آن برابر آن برابر uiduidيي صاحب فا صاحب فا( ل( ييعنعنييل rootroot خواهد شد ) خواهد شد )

را خواهد داشت. را خواهد داشت.rootroot کاربر کاربر ييله اجازه دسترسله اجازه دسترسيين وسن وسييو بدو بد

1717


Effective GIDEffective GIDند با استفاده از ند با استفاده از يي است که فرا است که فراييلد نشان دهنده گروه کاربرلد نشان دهنده گروه کاربريين فن فيياا

دهد. دهد.يي انجام م انجام مييابابييلها دستلها دستيي آن به فا آن به فايي دسترس دسترسيياجازه هااجازه ها

ييعنعنيي را دارد. را دارد. Real GIDReal GIDلد به طور معمول همان مقدار لد به طور معمول همان مقدار يين فن فييااجاد کرده است.جاد کرده است.ييند را اند را ايين فران فرايي که ا که اييگروه همان کاربرگروه همان کاربر

لد برابر لد برابر يين فن فيي باشد مقدار ا باشد مقدار اSetgidSetgid اجازه اجازه ييل دارال دارايي که فا که فاييدر صورتدر صورتل خواهد شد. ل خواهد شد. يي گروه فا گروه فاGIDGIDبا با

1818


PIDPIDن ن ييک شناسه منحصر به فرد است که در حک شناسه منحصر به فرد است که در حييلد لد يين فن فيياا

شود. شود.ييند به آن نسبت داده مند به آن نسبت داده مييک فراک فرايي يياجرااجراش ش ييلد افزالد افزايين فن فييستم استم اييد در سد در سييند جدند جديي هر فرا هر فراييبا اجرابا اجرا

ابد ابد يي ييممم م يي توان توانيي م مPIDPIDلد لد ييا فا فييند ند ييک فراک فراييبا دانستن شماره با دانستن شماره

م از م از ييند استخراج کنند استخراج کنيي راجع به فرا راجع به فرايياطالعات مختلفاطالعات مختلفps, pstree, jobsps, pstree, jobs مثل مثل ييييق دستورهاق دستورهاييطرطر

1919


PPIDPPID ند ند يي کند پدر و فرا کند پدر و فراييجاد مجاد مييد اد اييند جدند جدييک فراک فرايي که که ييندندييفرافرالد لد ييق فق فييند پدر از طرند پدر از طريي شود. فرا شود. فراييده مده مييد فرزند نامد فرزند نامييجدجد

ppidppidشود. شود.يي شناخته م شناخته م

2020

((11مد کاربر/هسته )مد کاربر/هسته )

عامل چند کاره و چند کاربره عامل چند کاره و چند کاربره ييستم هاستم هايي س سييتمامتماماز به استفاده ازمود محافظت از به استفاده ازمود محافظت ييح نح نيي صح صحيي اجرا اجراييبرابرا

نتل دارند.نتل دارند.يي ا اييشده پردازنده هاشده پردازنده ها

ييستم عامل در مود ممتاز اجرا مستم عامل در مود ممتاز اجرا مييا هسته سا هسته سييکرنل کرنل شودشود

ا ا ييستم عامل که همان برنامه ها ستم عامل که همان برنامه ها ييه اجزاء سه اجزاء سييبقبق شوند. شوند.ييندها هستند در مود کاربر اجرا مندها هستند در مود کاربر اجرا مييفرافرا

يي شوند برا شوند براييي که در مود کاربر اجرا مي که در مود کاربر اجرا مييبرنامه هابرنامه ها system systemق ق يي کارهاي سيستمي از طر کارهاي سيستمي از طرييانجام بعضانجام بعض

callcallکنند. کنند.يي کد را در مود کرنل اجرا م کد را در مود کرنل اجرا م

2121

((22مد کاربر/هسته )مد کاربر/هسته )

مود کاربر

ند يفراشماره 1



system call هاي مشخص شده




مود هسته

2222

((33مود کاربر/هسته )مود کاربر/هسته )

يي پردازنده را نم پردازنده را نميي از دستورها از دستورهاييدر مود کاربر بعضدر مود کاربر بعضتوان اجرا کرد.توان اجرا کرد.

ندها ندها ييچکدام از فراچکدام از فرايي است که ه است که هييمود کاربر به گونه امود کاربر به گونه ا دخالت کند دخالت کندييگرگريي توانند در حوزه کار د توانند در حوزه کار ديينمنم

توان توان يي پردازنده را م پردازنده را ميي دستورها دستورهاييدر مود هسته تمامدر مود هسته تماماجرا کرداجرا کرد

اجزاء اجزاء ييدر مود هسته برنامه در حال اجرا به تمامدر مود هسته برنامه در حال اجرا به تمام چون هسته به صورت چون هسته به صورت يي دارد. ول دارد. ولييستم دسترسستم دسترسييسس

ه به وجود ه به وجود يي بق بقيي برا براييامن نوشته شده است مشکلامن نوشته شده است مشکلد.د.يي آ آيينمنم

2323

ps, pstreeps, pstree

pspsت پردازش ت پردازش يي از وضع از وضعيين دستور گزارشن دستور گزارشيي: ا: ا دهد. دهد.ييستم شما مستم شما مييدر سدر س

pstreepstreeت ت يي وضع وضعيين دستور نمودار درختن دستور نمودار درختيي: ا: ا دهد. دهد.ييش مش مييستم را نماستم را نماييپردازش در سپردازش در س

2424

psps[behnami@linuxserver behnami]$ ps[behnami@linuxserver behnami]$ ps

PID TTY TIME CMDPID TTY TIME CMD

5740 pts/2 00:00:00 bash5740 pts/2 00:00:00 bash

5784 pts/2 00:00:00 cat5784 pts/2 00:00:00 cat

5786 pts/2 00:00:00 top5786 pts/2 00:00:00 top

5788 pts/2 00:00:00 ps5788 pts/2 00:00:00 ps

[behnami@linuxserver behnami]$ [behnami@linuxserver behnami]$

ندها را ندها را يين دستور فران دستور فرايياات ت ييست کرده و وضعست کرده و وضعييلل

ييآن را به ما نشان مآن را به ما نشان مدهد.دهد.

2525

psps

ps -axps -axدر در ييندهاندهاييست تمام فراست تمام فرايين دستور لن دستور ليي: ا: ا دهد. دهد.ييستم را به ما نشان مستم را به ما نشان ميي س سييحال اجراحال اجرا

ps -axlps -axlدر در يينه اطالعات کاملترنه اطالعات کاملتريين گزن گزيي: با ا: با ا شود شودييند به ما داده مند به ما داده مييمورد هر فرامورد هر فرا

ps -xfps -xfنه نه يي: گز: گزffن ن يي ب بيي رابطه پدر-فرزند رابطه پدر-فرزند کند. کند.ييندها را مشخص مندها را مشخص مييفرافرا

2626

psps

ت ياولوک يناميد

نديفرا

زان مصرف يم آدرسيفضا

زان مصر ف يمحافظه

جاد کننده يانديفرا

ند يشماره فراپدر

شماره نديفرا

مدت زمان مصرف CPUند در حال يفرا

ن يحاضر در اتابع قرار دارد

نديت فرايوضع

2727

psps

ندندييک فراک فراييت ت ييوضعوضع

RR : :در حال اجرا در حال اجراييعنعنيي

SS : :افت افت يي منتظر در منتظر درييعنعنييCPUCPU

TT : :متوقف شده است متوقف شده استييعنعنيي

WWتوان آن را به حافظه توان آن را به حافظه يي: نم: نم SWAPSWAPمنتقل کرد منتقل کرد

ZZن رفته ن رفته ييند از بند از بييند قبل از خود فراند قبل از خود فرايين فران فرايي: پدر ا: پدر ااست.است.

NNدارد. دارد.ييننييييت پات پاييند اولوند اولويي: فرا: فرا

2828

pstreepstree

2929

kill, killallkill, killall

killkillک ک يين دستور و دادن شماره ن دستور و دادن شماره ييق اق ايي: از طر: از طرprocessprocessييگنال ارسال مگنال ارسال مييک سک سييند، ند، يي به آن فرا به آن فرا

م.م.ييکنکن

توان به توان به يي که م که مييييگنالهاگنالهاييست سست سييدن لدن ليي د دييبرابرا را اجرا را اجرا Kill -lKill -lند ارسال کرد دستور ند ارسال کرد دستور ييک فراک فرايي

د.د.ييکنکن

killallkillallک ک ييم به م به يي توان توانيين دستور من دستور ميي: با ا: با اprocessprocessگنال ارسال گنال ارسال ييق نام آن سق نام آن سيي از طر از طر

م.م.ييکنکن

3030

free, topfree, top

freefreeدرباره حافظه درباره حافظه يين دستور اطالعاتن دستور اطالعاتيي: ا: ا استفاده شده و دست نخورده دستگاه شما استفاده شده و دست نخورده دستگاه شما

دهد. دهد.ييمم

toptopييندها را نشان مندها را نشان مييست فراست فرايين دستور لن دستور ليي: ا: ا زان زان ييندها را بر اساس مندها را بر اساس ميين دستور فران دستور فراييدهد. ادهد. ا

چون حافظه و پردازنده مرتب چون حافظه و پردازنده مرتب ييمصرف منابعمصرف منابع کند. کند.ييمم

3131

freefree

کل حافظه موجود

حافظه مصرف شده

حافظه آزاد

3232

TopTop حافظه آزاد

جاد کننده يانديفرا

ت ياولونديفرا

3333

TopTop

3434

vmstatvmstat

vmstatvmstatم م يي توان توانيين دستور من دستور ميي ا ايي: با اجرا: با اجرا در رابطه با حافظه، پردازنده در رابطه با حافظه، پردازنده يياطالعات آماراطالعات آمار

م.م.ييافت کنافت کنيي دستگاه در دستگاه درييندهاندهاييو تعداد فراو تعداد فرا

3535

vmstatvmstat[behnami@linuxserver taghi]$ vmstat[behnami@linuxserver taghi]$ vmstatprocs memory swap io system cpuprocs memory swap io system cpu r b swpd free buff cache si so bi bo in cs us sy wa idr b swpd free buff cache si so bi bo in cs us sy wa id 1 0 1704 35900 105344 83724 0 0 7 5 109 228 14 0 0 1 0 1704 35900 105344 83724 0 0 7 5 109 228 14 0 0 8686[behnami@linuxserver behnami]$ [behnami@linuxserver behnami]$

يوضعت ندهيفرا

ا

ت يوضعحافظه

ات يتعداد عملخواندن و نوشتن

سکي ديروت يوضع

مصرف پردازنده

تعداد وقفه ها و ض يتعداد تعو

متن

ه يک ثاني هر يعنيد را نشان ياطالعات جد

بده

3636

id, w, uname, lastid, w, uname, last

ididافت افت يي در دريي: برا: براUIDUID ها و ها وGIDGIDستم از ستم از يي در س در سيي کاربر جار کاربر جار شود. شود.يين دستور استفاده من دستور استفاده ميياا

ww:: داخل داخل يي دهد که چه کسان دهد که چه کسانيين دستور نشان من دستور نشان ميي ا ا دهند. دهند.يي انجام م انجام مييستم شده اند و چه کارستم شده اند و چه کارييسس

whowhoستم شده اند.ستم شده اند.يي وارد س وارد سيي دهد که چه کسان دهد که چه کسانيي: نشان م: نشان مunameunameدهد مثال” دهد مثال” ييستم به کاربر مستم به کاربر ميي درباره س درباره سيي: اطالعات: اطالعات

آگاه آگاه kernelkernelتواند از نسخه تواند از نسخه ييکاربر مکاربر مss – –ق پارامتر ق پارامتر يياز طراز طرشود. شود.

lastlastکه وارد که وارد يي کاربران کاربرانيي از اسام از اسامييستستيين دستور لن دستور ليي: ا: ا دهد. دهد.ييار شما قرار مار شما قرار مييستم شده اند در اختستم شده اند در اختييسس

3737

idid

$$idid

uid=522)karamoz( uid=522)karamoz( gid=522)karamoz( gid=522)karamoz( groups=522)karamoz(groups=522)karamoz(

3838

whowho

نام کاربر

نايترمل

از کجا وارد شده

نام فرمان

3939

unameuname

در مورد کرنل ين دستور اطالعاتيا دهديستم به ما ميس

4040

lastlast

ستم ستم يي س سيي را که رو را که رويين کسانن کسانيين دستور آخرن دستور آخريياا دهد. دهد.ييوارد شده اند را نشان موارد شده اند را نشان م

عالوه بر نام افراد ساعت ورود و خروج آنها از عالوه بر نام افراد ساعت ورود و خروج آنها از باشد. باشد.ييز مشخص مز مشخص مييستم نستم نييسس

4141

lastlast

نام کاربر

نال مورد يترماستفاده

زمان وارد شدن به ستميس

مدت زمان اتصال

يت فعليوضع

4242

which, whereis, aliaswhich, whereis, alias

whichwhichق محل ق محل يي بدست آوردن آدرس دق بدست آوردن آدرس دقيي: برا: برادستورات شل.دستورات شل.

locate, locate, whereiswhereisبدست آوردن آدرس بدست آوردن آدرس يي: برا: برا للييک فاک فاييق ق ييدقدق

aliasaliasييف دستورهاف دستورهايين دستور امکان تعرن دستور امکان تعريي: ا: ا ن دستور ن دستور يي دهد. استفاده از ا دهد. استفاده از اييکوتاه را به ما مکوتاه را به ما م که از قبل ساخته که از قبل ساخته يييي ها هاaliasaliasبدون پارامتر، بدون پارامتر،

دهد. دهد. ييش مش ميي( را نما( را نماllllشده است )مانند شده است )مانند

4343

whichwhich

ر کامل ي کند تا مسين دستور کمک ميام.يدا کنيک فرمان را پي

4444

locate, whereislocate, whereis

ل را ل را ييک فاک فايير کامل ر کامل يي کند تا مس کند تا مسيين دو دستور کمک من دو دستور کمک ميياام.م.ييدا کندا کنييستم پستم پييدر سدر س

يي که توسط دستورها که توسط دستورهاييگاه داده اگاه داده ايين دو دستور از پان دو دستور از پاييااupdatedb makewhatisupdatedb makewhatis ساخته شده است استفاده ساخته شده است استفاده

کنند. کنند.ييمم

4545

locate, whereislocate, whereis

4646

aliasalias يف دستورهاين دستور امکان تعريا

ر ي دهد. در شکل زيکوتاه را به ما مف شده را ي تعري از فرمانهاينمونه ا

د.ي کنيمشاهده م

4747

unalias, uptimeunalias, uptime

unaliasunaliasن بردن ن بردن يي از ب از بيي: برا: براaliasaliasش ش يي که از پ که از پييييهاها شود. شود.ييم استفاده مم استفاده مييساخته اساخته ا

uptimeuptimeستم چه ستم چه يي دهد که س دهد که سيين دستور نشان من دستور نشان ميي: ا: امدت است که روشن بوده است.مدت است که روشن بوده است.

4848

نوکس - قسمت دومنوکس - قسمت دوميي ل لييند هاند هاييفرافرا

ستمستمييند بوت شدن سند بوت شدن سييفرافرا

Run levelRun levelستم(ستم(يي )آغازگر س )آغازگر س

//etc/inittabetc/inittabست؟ست؟يي چ چ

//etc/rc.d/rc#.detc/rc.d/rc#.d//

//etc/rc.d/init.detc/rc.d/init.d//

ntsysv, setup, chkconfig, tksysvntsysv, setup, chkconfig, tksysv

//procproc

4949

ستمستمييند بوت شدن سند بوت شدن سييفرافرا

روشن کردن دستگاهروشن کردن دستگاه1.1.

POSTPOST يياجرااجرا2.2.

MBRMBR يياجرااجرا3.3.

LoaderLoader يياجرااجرا4.4.

ستم عاملستم عاملييلود شدن سلود شدن س5.5.

ستم عاملستم عامليياجرا شدن ساجرا شدن س6.6.

( توسط ( توسط initinit ) برنامه ) برنامه ندنديين فران فرايياجرا شدن اولاجرا شدن اول7.7.کرنل کرنل

و و initinit توسط برنامه توسط برنامه etc/inittabetc/inittab//خوانده شدن خوانده شدن 8.8.ش فرضش فرضيي پ پrunlevelrunlevel دستورات مطابق دستورات مطابق يياجرااجرا

5050

runlevel )1(runlevel )1(

ييهاهاrunlevelrunlevel ييکربندکربنديي پ پييل حاول حاويين فان فايياا باشد. باشد.يينوکس منوکس مييستم عامل لستم عامل لييمختلف سمختلف س

RunlevelRunlevel ستم عامل موقع ستم عامل موقع ييا حالت سا حالت سيي رفتار رفتار يين رفتار را من رفتار را ميي کند. ا کند. ايي م مييبوت شدن را معرفبوت شدن را معرف

ر داد.ر داد.يييي تغ تغetc/inittabetc/inittab//ل ل ييق فاق فاييتوان از طرتوان از طر

5151

runlevel )2(runlevel )2(

ستم وجود ستم وجود يي در س در س66 تا تا 00 ييهاهاrunlevelrunlevelش ش ييبه طور پبه طور پدارد.دارد.

halthalt ييعنعنيي ::00ات ات يي عمل عمليي برا براrunlevelrunlevelن ن يي از ا از اsingle usersingle user ييعنعنيي ::11

password_recoverypassword_recoveryشود. شود.يي استفاده م استفاده م NFSNFSس س يي بدون سرو بدون سروMulti UserMulti User ييعنعنيي ::22Full Multi UserFull Multi User ييعنعنيي ::33 استفاده نشده است استفاده نشده استrun levelrun levelن ن يي ا ا::44ط ط يي همراه با مح همراه با محGraphics Full Multi UserGraphics Full Multi User ييعنعنيي ::55

کيکيييگرافگرافrebootreboot ييعنعنيي ::66

5252

//etc/inittabetc/inittab((11)) ست؟ست؟يي چ چ

ر استر استيي به شکل ز به شکل زيييي رکوردها رکوردهاييل حاول حاويين فان فايياا

id : runlevels : action : programid : runlevels : action : program

programprogramن رکورد آن است که برنامه ن رکورد آن است که برنامه يي ا اييمعنمعن actionaction به صورت به صورت runlevelsrunlevelsرا در سطوح را در سطوح

کند. کند.يياجرا ماجرا م

ل است که ل است که يين فان فاييک رکورد در اک رکورد در اييفقط فقط programprogram ندارد و آن رکورد ندارد و آن رکورد initdefaultinitdefault ييش فرض را نشان مش فرض را نشان ميي پ پrunlevelrunlevelاست که است که

دهد.دهد.

5353

//etc/inittabetc/inittab((22ست؟ )ست؟ )يي چ چ

5454

actionsactions )1( )1(

initdefaultinitdefaultنه نه يين گزن گزيي: ا: اrunlevelrunlevelش فرض ش فرض يي پ پ کند. کند.ييستم را مشخص مستم را مشخص مييسس

waitwaitن ن يي است که تا برنامه مربوط به ا است که تا برنامه مربوط به ايين معنن معنيي: به ا: به ا رود. رود.يي نم نمييرکورد اجرا نشده است سراغ رکود بعدرکورد اجرا نشده است سراغ رکود بعد

bootbootن ن يي است که برنامه مربوط به ا است که برنامه مربوط به ايين معنن معنيي: به ا: به ا شود. شود.ييستم اجرا مستم اجرا مييرکورد در زمان بوت شدن سرکورد در زمان بوت شدن س

onceonceن ن يي است که برنامه مربوط به ا است که برنامه مربوط به ايين معنن معنيي: به ا: به ا شود. شود.ييکبار اجرا مکبار اجرا مييرکورد فقط رکورد فقط

respawnrespawnاست که برنامه مربوط به است که برنامه مربوط به يين معنن معنيي: به ا: به ا اگر اگر ييعنعنييشه در حال اجرا باشد. شه در حال اجرا باشد. ييد همد هميين رکورد بان رکورد بايياا

x اجرا ميي کن کنkillkillبرنامه را برنامه را x اجرا مم مجددا شود. شود.ييم مجددا

5555

actions )2(actions )2(ctraltdelctraltdelدهد که با فشار داده دهد که با فشار داده يينه نشان منه نشان ميين گزن گزيي: ا: ا

د اجرا د اجرا يي با بايي چه برنامه ا چه برنامه اctr+alt+delctr+alt+del ييدهادهاييشده کلشده کلشود.شود.

powerfailpowerfailيي دهد که در صورت دهد که در صورتيينه نشان منه نشان ميين گزن گزيي: ا: ا در حال از دست دادن توان خود بود چه در حال از دست دادن توان خود بود چه UPSUPSکه که

برنامه اي اجرا شود.برنامه اي اجرا شود.

powerokwaitpowerokwaitدهد که بعد از دهد که بعد از يينه نشان منه نشان ميين گزن گزيي: ا: ا د اجرا شود.د اجرا شود.يي با بايي چه برنامه ا چه برنامه اUPSUPSدرست شدن درست شدن

sysinitsysinitستم را ستم را يينه برنامه راه انداز سنه برنامه راه انداز سيين گزن گزيي: ا: ا کند. کند.يي م مييمعرفمعرف

5656


5757


است است inittabinittabل ل يي که در فا که در فايييي از رکوردها از رکوردهاييککيير استر استييرکورد زرکورد ز

l3: 3: wait: /etc/rc.d/rc 3l3: 3: wait: /etc/rc.d/rc 3

با با rcrcن رکورد آن است که برنامه ن رکورد آن است که برنامه يي ا اييمعنمعن اجرا شود. اجرا شود.33 شماره شماره runlevelrunlevel در در 33پارامتر پارامتر

5858

/etc/rc.d/rc/etc/rc.d/rc

رد که در رد که در يي گ گيي م مييک پارامتر عددک پارامتر عدديي rcrcبرنامه برنامه باشد. باشد.يي م م66 تا تا 00ن ن ييک عدد بک عدد بييواقع واقع

يي م م//etc/rc.d/rc#.detc/rc.d/rc#.d//ن برنامه وارد شاخه ن برنامه وارد شاخه يياا شروع شروع SS که به عالمت که به عالمت ييييلهالهاييشود و تمام فاشود و تمام فا

کند. کند.يي صدا م صدا مstartstart شوند را با پارامتر شوند را با پارامتر ييمم

يي م م//etc/rc.d/rc#.detc/rc.d/rc#.d//ن برنامه وارد شاخه ن برنامه وارد شاخه يياا شروع شروع KK که به عالمت که به عالمت ييييلهالهاييشود و تمام فاشود و تمام فا

کند. کند.يي صدا م صدا مstopstop شوند را با پارامتر شوند را با پارامتر ييمم

5959

( ( 11))//etc/rc.d/rc#.detc/rc.d/rc#.d//

يير مر ميين شاخه هستند به شکل زن شاخه هستند به شکل زيي که در ا که در اييييلهالهاييفافاباشند.باشند.

[SK]##service [SK]##service

در شاخه در شاخه serviceserviceل ل يي به فا به فاsymbol linksymbol linkک ک ييل ل يين فان فايياا//etc/rc.d/init.detc/rc.d/init.d//باشد. باشد.يي م م

در شاخه در شاخه S45sendmailS45sendmailل ل يي مثال فا مثال فاييبرابرا//etc/rc.d/rc3.detc/rc.d/rc3.d//ل ل يي به فا به فا//etc/rc.d/init.d/sendmailetc/rc.d/init.d/sendmailکند. کند.يي اشاره م اشاره م

ييلها را برالها را برايي فا فاييب اجراب اجراييک عدد است که ترتک عدد است که ترتيي #### کند. کند.يي مشخص م مشخص مrcrcبرنامه برنامه

/etc/rc.d/init.d/service

6060

/etc/rc.d/init.d )1(/etc/rc.d/init.d )1(

راه انداز راه انداز ييلهالهايي فا فايي تمام تماميين شاخه حاون شاخه حاويياانوکس است.نوکس است.يي ل لييسهاسهاييسروسرو

س نامه، س نامه، ييل راه انداز سرول راه انداز سرويي مثال فا مثال فاييبرابراس شبکه و .... س شبکه و .... ييل و سرول و سروييس انتقال فاس انتقال فاييسروسرون شاخه قرار دارد.ن شاخه قرار دارد.ييدر ادر ا

6161

/etc/rc.d/init.d )2(/etc/rc.d/init.d )2(

هستند. هستند.يييي اجرا اجرايين شاخه همگن شاخه همگيي ا اييلهالهاييفافا

ن شکل استن شکل استييلها به الها به ايين فان فايينحوه اجرا کردن انحوه اجرا کردن ا/etc/rc.d/init.d/service/etc/rc.d/init.d/service { {startstart||stopstop||restartrestart||statusstatus}}

6262

/etc/rc.d/rc#.d/ )2(/etc/rc.d/rc#.d/ )2(

د د يي ها با ها باrunlevelrunlevel هر کدام از هر کدام از ييکربندکربنديي پ پييبرابرام.م.ييم کنم کنيي را تنظ را تنظ//etc/rc.d/rc#.detc/rc.d/rc#.d//شاخه شاخه

درست کردن درست کردن يين شاخه به معنن شاخه به معنييم ام اييتنظتنظ است. است.SKSK##[##[serviceservice[[ به شکل به شکل ييييلهالهاييفافا

که به کمک آنها که به کمک آنها ييست دستوراتست دستوراتييدر صفحه بعد لدر صفحه بعد لم مشاهده م مشاهده ييمات را انجام دهمات را انجام دهيين تنظن تنظييم ام ايي توان توانييممد.د.يي کن کنييمم

6363

ntsysv, setup, chkconfig, ntsysv, setup, chkconfig, tksysvtksysv

ntsysvntsysv : :ييکربندکربنديي پ پييک رابط ساده براک رابط ساده برايي runlevelrunlevel ها هاستم ستم يي س سيي جار جارrunlevelrunlevelن دستور فقط ن دستور فقط يي)ا)ا باشد. باشد.ييمم

کند( کند(يي م مييکربندکربندييرا پرا پ

setupsetup::ييکربندکربنديي پ پييک رابط ساده براک رابط ساده برايي runlevelrunlevelييها مها م ستم را ستم را يي س سيي جار جارrunlevelrunlevelن دستور فقط ن دستور فقط ييباشد. )اباشد. )ا

کند( کند(يي م مييکربندکربندييپپ

chkconfigchkconfigيين دستور تمامن دستور تماميي: ا: ا runlevelrunlevelستم ستم يي س سييهاها کند. کند.يي م مييکربندکربندييرا به طور همزمان پرا به طور همزمان پ

tksysvtksysvييز تمامز تماميي ن نييککيين دستور گرافن دستور گرافيي: ا: ا runlevelrunlevelييهاها کند. کند.يي م مييکربندکربندييستم را به طور همزمان پستم را به طور همزمان پييسس

6464

setupsetup و دستور و دستور ntsysvntsysvدستور دستور سهاسهاييقسمت سروقسمت سرو

6565

chkconfig )1(chkconfig )1(

6666


6767


6868

, ,etc/sysctl.confetc/sysctl.conf// و و procproc//درباره درباره sysctlsysctl

//procproc::ن شاخه ن شاخه يي مختلف کرنل در ا مختلف کرنل در ايي پارامترها پارامترهان پارامترها فقط ن پارامترها فقط يي از ا از ايي شود. بعض شود. بعضيي م ميينگهدارنگهدار باشند. باشند.يير مر مييييقابل تغقابل تغ يي و بعض و بعضييخواندنخواندن

//etc/sysctl.confetc/sysctl.conf::قابل قابل ييم پارامترهام پارامترهايي اگر بخواه اگر بخواه ش ش يير از مقدار پر از مقدار پيي غ غيي مقدار مقدارprocproc//ر کرنل در ر کرنل در ييييتغتغ

ل ل يين فان فايير مورد نظر در ار مورد نظر در اييفرض را داشته باشد، مقادفرض را داشته باشد، مقاد شوند. شوند.يينوشته منوشته م

sysctlsysctl::ل ل يير مشخص شده در فار مشخص شده در فايين دستورمقادن دستورمقاديي ا ا//etc/sysctl.confetc/sysctl.conf را خوانده و در را خوانده و در //procprocيي م م

سد. سد. يينونو

6969

/proc )1(/proc )1(

7070

/proc )2(/proc )2(

7171

/proc )3(/proc )3(

7272

ل ل يي کرنل- فا کرنل- فاييم پارامترهام پارامترهاييتنظتنظsysctl.confsysctl.conf )1( )1(

7373


7474


linux راهبري

Documents