literatura i treŚci programowe studiÓw...

1

LITERATURA

I TREŚCI PROGRAMOWE

STUDIÓW PODYPLOMOWYCH

KWALIFIKACYJNYCH

„PEDAGOGIKA WCZESNEGO

WSPOMAGANIA

ROZWOJU DZIECKA”

2

S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E

Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka

Sylabus 1/1

Przedmiot: Pedagogika małego dziecka (1)

Forma zajęć / liczba godzin 10 w.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie

Prowadząca: dr B. Majkut-Czarnota

Cel:

Zapoznanie ze sposobami wspomagania rozwoju małego dziecka. Nabywanie umiejętności trafnego doboru i stosowania różnorodnych metod pracy opiekuńczo-wychowawczej i dydaktycznej, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych możliwości rozwojowych dziecka. Nabywanie umiejętności rozpoznawania, diagnozowania potrzeb intelektualnych, emocjonalnych i społecznych małego dziecka. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):

1. Główne zasady wspomagania rozwoju dziecka: rozwijanie aktywności, stymulowanie motywacji

dziecka, zaspokajanie jego potrzeb, dążeń, kształtowanie umiejętności, nawyków, postaw –

2 godziny

2. Organizacyjne formy procesu wychowawczo-dydaktycznego: zabawa i zajęcia dowolne. Rola

zabawy i zabawek edukacyjnych we wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka – 2 godziny

3. Zajęcia organizowane i prowadzone przez nauczyciela/opiekuna: ich istota, cele, miejsce i czas;

struktura, organizacja oraz przebieg z uwzględnieniem zabawy jako podstawowej formy

działalności dziecka – 2 godziny

4. Program wczesnego wspomagania rozwoju dzieci – 2 godziny

5. Wspieranie rozwoju dzieci o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych – 2 godziny

Rygory zaliczeniowe: udział w zajęciach Literatura (5 najważniejszych pozycji):

Cytowska B., Winczura B. (red.): Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka.

Kraków 2006.

Gruszczyk-Kolczyńska E. Zielińska E.: Wspomaganie rozwoju umysłowego trzylatków i dzieci starszych

wolniej rozwijających się. Warszawa 2000.

Hurlock E.B.: Rozwój dziecka. Warszawa 1985.

Piszczek M. (red.): Diagnoza i wspomaganie rozwoju dzieci w wieku 0-5 lat oraz wspieranie ich rodzin.

Warszawa 1998.

Schaffer H. R.: Psychologia dziecka. Warszawa 2008.

3



Sylabus 1/2

Przedmiot: Psychologia rozwoju dziecka do 10 roku życia (2)

Forma zajęć / liczba godzin 20 w.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie

Prowadząca: dr J. Trepka-Starosta

Cel: Zapoznanie słuchaczy z problematyką teoretyczną oraz metodami badawczymi w psychologii rozwojowej dziecka do 10 roku życia.

Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):

1. Teorie rozwoju dziecka (4 godziny): modele poznawczo-rozwojowe, teorie uczenia się, etologia, rozwój a środowisko – podejście ekologiczne

2. Niemowlęctwo (3 godziny): rozwój prenatalny – geny a zachowanie, wrażliwość sensoryczna noworodków, rola percepcji w rozwoju ruchowym, poznawanie rzeczywistości fizycznej w okresie niemowlęctwa, poznawanie środowiska społecznego w okresie niemowlęctwa, początki rozwoju mowy.

3. Obszary rozwoju poznawczego (4 godziny) 4. Źródła różnic indywidualnych w rozwoju poznawczym (3 godziny) 5. Rozwój społeczny i rozwój osobowości (6 godziny): temperament, rodzina a przywiązanie, rozwój

moralny, zachowania prospołeczne, przyczyny nasilonej agresji, znaczenie płci we wczesnych kontaktach rówieśniczych, świadomość, tożsamość, preferencje i uprzedzenia dzieci.

Rygory zaliczeniowe: praca zaliczeniowa

Literatura (5 najważniejszych pozycji):

Birch A., Malim T. - Psychologia rozwojowa w zarysie.

Bryant P.E., Dolman A.M. - Psychologia rozwojowa.

Obuchowska I. -Drogi dorastania

Vasta R., Haith M.M, Miller S.A. – Psychologia dziecka.

Żebrowska M. - Psychologia rozwojowa.

4



Sylabus 1/3

Przedmiot: Podstawy pediatrii z uwzględnieniem neonatologii (3)

Forma zajęć / liczba godzin 10 w., 10 ćw.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie

Prowadząca: dr K. Wojaczyńska-Stanek

Cel:

Zapoznanie się z podstawowymi zagadnieniami pediatrii- symptomatologia chorób, przebieg kliniczny, rokowanie. Problem choroby przewlekłej, postępującej, nieuleczalnej. Wpływ choroby i jej leczenia na możliwości rozwoju dziecka zarówno somatyczne jak i intelektualne.


1. Ocena neurorozwojowa dziecka - 2 godz.

2. Dziecko z chorobą somatyczną - 3 godz.

3. Patologia ciążowo-porodowa i jej wpływ na rozwój dziecka -2 godz.

4. Schorzenia neurologiczne u dzieci - 2 godz.

5. Niepełnosprawność ruchowa -1 godz.

Rygory zaliczeniowe: Aktywny udział w zajęciach, praca zaliczeniowa.


Wybrane zagadnienia z pediatrii. Red.: B. Koehler, E. Marszał, J. Świetliński. Katowice: ŚAM 2002,

Pediatria - podręcznik dla studentów. Red Kubicka, Kawalec, PZWL 2004

Kaciński M.: Choroby zapalne układu nerwowego u dzieci; Wydawnictwo Lekarskie PZWL,

Warszawa 2005.

Czochańska J, Szczepanik E, Pakszys M.: Zespoły padaczkowe u dzieci i młodzieży. BiFolium

Lublin 2002

5



Sylabus 1/4

Przedmiot: Diagnozowanie sytuacji i potrzeb dziecka (4)

Forma zajęć / liczba godzin 10 w., 10 ćw.; semestr 1; forma zaliczenia: egzamin

Prowadząca: dr M. Kowalska-Kantyka

Cel: Poznanie różnych form i metod oraz rodzajów diagnozy pedagogicznej, psychologicznej, socjologicznej i medycznej

stosowanej do określenia potrzeb dziecka. Opanowanie podstawowych umiejętności postępowania diagnostycznego z

dzieckiem w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.


Tematyka wykładów:

1. Pojęcie diagnozy – konteksty definicyjne 2. Specyfika, cele i oczekiwania w diagnostyce małego dziecka. 3. Warunki badania małego dziecka. 4. Metody stosowane w rozpoznawaniu potrzeb małego dziecka. 5. Zasady opisu i interpretacji wyników badań małego dziecka

Tematyka ćwiczeń:

1. Znaczenie diagnozy rozwojowej w ocenie sytuacji i potrzeb rozwoju psychomotorycznego małego dziecka

2. Znaczenie kontroli rozwoju fizycznego określenie prawidłowego i nieprawidłowego rozwoju dziecka

3. Metody kontroli i diagnozy rozwoju psychomotorycznego. 4. Znaczenie diagnozy w ocenie sytuacji i potrzeb dziecka niepełnosprawnego 5. Znaczenie diagnozy sytuacji małego dziecka w rodzinie do określenia jego potrzeb

Rygory zaliczeniowe: Przygotowanie warsztatów i prezentacji.


Bogdanowicz M., (1986) Psychologia kliniczna dziecka wieku przedszkolnego

Cytowska B. Winczura B.(red) (2006): Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne

i terapeutyczne

John-Borys M. (red) (1997): Wybrane metody diagnozowania i prognozowania rozwoju dziecka do lat

trzech.

Karwowska-Struczyk M. Hajnicz W.: (1998): Obserwacja w poznaniu dziecka

Kielin J.: (2002): Profil osiągnięć ucznia. Przewodnik dla nauczycieli i terapeutów z placówek

specjalistycznych.

6



Sylabus 1/5

Przedmiot: Podstawy pedagogiki specjalnej (5)

Forma zajęć / liczba godzin 10 w.; semestr 1; forma zaliczenia: egzamin

Prowadząca: dr K. Moczia

Cel:

Zapoznanie słuchaczy z wiadomościami z zakresu pedagogiki specjalnej w tym: z podstawowymi

pojęciami, przedmiotem, celami i zadaniami. Zapoznanie słuchaczy z dorobkiem metodycznym z

zakresu kształcenia osób niepełnosprawnych w systemie segregacyjnym i integracyjnym.

Ukształtowanie postawy nauczyciela - wychowawcy akceptującego osoby niepełnosprawne jako

pełnoprawnych członków placówek ogólnodostępnych i integracyjnych. Wdrażanie do współpracy ze

środowiskiem lokalnym w celu eliminowania uprzedzeń psychicznych i emocjonalnych wobec dzieci

niepełnosprawnych.

Treści:

1. Pedagogika specjalna jako nauka. Zakres i przedmiot zainteresowań pedagogiki specjalnej.

Związek pedagogiki specjalnej z innymi naukami (2 godziny).

2. Subdyscypliny pedagogiki specjalnej i jej czołowi przedstawiciele. Rys historyczny pedagogiki

specjalnej (4 godziny)

3. Pojęcie, kierunki i zasady procesu rewalidacji. Inne terminy stosowane w pedagogice

specjalnej: zdrowie, choroba, norma, specjalne potrzeby edukacyjne (2 godziny)

4. Współczesne tendencje w pedagogice specjalnej. System kształcenia osób

niepełnosprawnych w Polsce (2 godziny).

Rygory zaliczeniowe:

Obecność na zajęciach, egzamin pisemny (test).


Maciarz, A.: Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Podręczny słownik terminów. Zielona Góra 1995.

Dykcik W. (red): Pedagogika specjalna. Poznań 2006.

Sękowska Z.: Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa 1998.

Szczepanik R.: Elementy pedagogiki specjalnej. Łódź 2007.

Vasek S., Stankowski A.: Zarys pedagogiki specjalnej. Katowice 2006.

7



Sylabus 1/6

Przedmiot: Oligofrenopedagogika (6)

Forma zajęć / liczba godzin 10 w., ćw. 10; semestr 1; forma zaliczenia: egzamin

Prowadzący: dr D. Dziuba

Cel:

Celem przedmiotu jest wyposażenie słuchaczy w wiedzę z zakresu edukacji i rehabilitacji osób

z intelektualną niepełnosprawnością. Osiągnięcie umiejętność posługiwania się terminologią,

klasyfikacjami i charakterystykami stosowanymi w obszarze wspomagania rozwoju osób

niepełnosprawnych intelektualnie. Poznanie podstaw teoretycznych oddziaływań stosowanych

w oligofrenopedagogice.


1. Upośledzenie umysłowe – przegląd koncepcji, definicji, podstawowe pojęcia i klasyfikacje. (2h)

2. Charakterystyka rozwoju dziecka niepełnosprawnego. Etiologia. Diagnoza i profilaktyka. (2h)

3. Reakcje otoczenia na niepełnosprawność. (2h)

4. System kształcenia osób z intelektualną niepełnosprawnością w Polsce. (2h)

5. Cele i zasady kształcenia. Modele rehabilitacji. (2h)

Rygory zaliczeniowe: Egzamin pisemny


Kościelska M.; Oblicza upośledzenia. Warszawa; 1995; PWN

Gustavsson A. i Zakrzewska-Manterys red. ; Upośledzenie w społecznym zwierciadle. Warszawa,

1997, Żak

Zeidler W. red. Wybrane problemy psychologiczne i ortopedagogiczne.Gdańsk 2007, GWP

Wyczesany J.(1999). Pedagogika upośledzonych umysłowo. Wybrane zagadnienia.

Kulesza E.M. Rozwój poznawczy dzieci z lekkim i umiarkowanym stopniem upośledzenia umysłowego

– diagnoza i wspomaganie. Studia empiryczne. Warszawa 2004, APS

8



Sylabus 1/7

Przedmiot: Profilaktyka z elementami poradnictwa i wczesnej interwencji (7)

Forma zajęć / liczba godzin ćw. 10; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie

Prowadząca: mgr A. Radzioch-Dzienis

Cel: Poszerzenie wiedzy na temat profilaktyki zaburzeń rozwojowych małego dziecka. Rozwój

umiejętności pracy z rodzicami (opiekunami) małego dziecka niepełnosprawnego. Doskonalenie

umiejętności w zakresie interpretacji opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka

oraz organizowania wczesnej interwencji pedagogicznej.

Treści:

1. Profilaktyka zaburzeń rozwojowych dziecka do 7 roku życia.

2. Profilaktyka zaburzeń zachowania dziecka w wieku przedszkolnym .

3. Praca z rodziną (opiekunami) małego dziecka niepełnosprawnego.

4. Poradnictwo psychologiczno- pedagogiczne.

5. Wczesna interwencja pedagogiczna.


Aktywny udział w ćwiczeniach. Wykazanie się umiejętnościami w zakresie interpretacji opinii

o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz organizowania wczesnej interwencji

pedagogicznej.


Brzezińska A. I.: Psychologiczne portrety człowieka. Gdańsk 2005.

Piszczek M.: Dziecko, którego rozwój emocjonalno-poznawczy nie przekracza pierwszego roku

życia. Warszawa2006.

Piszczek M.: Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka. Wybrane zagadnienia. Warszawa 2007.

Obuchowska I. : Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa 1991.

Cytowska B., Winczura B.: Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka.

Kraków 2006.

9



Sylabus 1/8

Przedmiot: Wybrane zagadnienia z psychiatrii (8)

Forma zajęć / liczba godzin 10 ćw.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie

Prowadząca: lek. A. Lamparska-Warchalska

Cel:

Znajomość podstawowych problemów zaburzeń psychicznych u dzieci, umiejętność wczesnego wykrywania nieprawidłowości rozwojowych bądź psychopatologii i skierowanie do specjalistycznej opieki, znajomość zasad pracy i stymulacji rozwoju dziecka z różnymi problemami psychicznymi.


1. Zaburzenia rozwojowe i emocjonalne we wczesnym dzieciństwie. Wpływ czynników

biologicznych i środowiskowych na rozwój dziecka.

2. Całościowe zaburzenia rozwoju – rodzaje, przyczyny, objawy kliniczne, przebieg, rokowanie.

3. Nerwice dziecięce – charakterystyka poszczególnych zespołów psychopatologicznych.

4. Dzieci z zaburzeniami zachowania i zespołami hiperkinetycznymi, możliwości pomocy.

5. Metody terapii. Postępowanie z dzieckiem z zaburzeniami psychicznymi – ujęcie

interdyscyplinarne.


Aktywny udział w zajęciach, znajomość podstawowych zagadnień psychiatrii wieku rozwojowego.


Aleksandrowicz J. W.: Psychoterapia medyczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.

Borkowska A. R., Domańska Ł.: Neuropsychologia kliniczna dziecka. Wydawnictwo Naukowe PWN

Warszawa 2006.

Namysłowska I.: Psychiatria dzieci i młodzieży. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2005.

Popielarska A., Popielarska M.: Psychiatria wieku rozwojowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,

Warszwa 2000.

Wolańczyk T., Komender J.: Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. Wydawnictwo

Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.

10



Sylabus 1/9

Przedmiot: Podstawy prawne kształcenia, rehabilitacji i zabezpieczenia społecznego dzieci o różnych

potrzebach edukacyjnych (9)


Prowadząca: mgr I. Kapczyńska

Cel: Celem tego przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy z wiedzą z zakresu funkcjonowania polskiego systemu edukacyjnego, systemu pomocy społecznej oraz współczesnych trendów i koncepcji w zarządzaniu tymi obszarami. Ponadto uzupełnienie wiedzy z zakresu prawa oświatowego i rozwijanie umiejętności jego stosowania.


1. Struktura systemu edukacji i systemu pomocy społecznej – 2 godziny.

2. Wybrane zagadnienia prawne:

• prawo oświatowe, obowiązujące ustawy i akty wykonawcze,

• rozwiązania prawne oraz regulacje dotyczące funkcjonowania szkół i placówek

kształcenia specjalnego oraz ośrodków prowadzonych przez organizacje

pozarządowe – 4 godziny.

3. Rodzaje świadczeń z pomocy społecznej oraz zasady i tryb jej udzielania – 2 godziny.

4. Prawa uczniów niepełnosprawnych w polskim systemie edukacji – 1 godzina.

5. Udział organizacji pozarządowych w edukacji i rewalidacji dzieci i młodzieży o specjalnych

potrzebach edukacyjnych – 1 godzina.

Rygory zaliczeniowe: Obecność i aktywny udział w ćwiczeniach.


Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r.

o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych oraz ustawa

z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

Organizacja i zarządzanie oświatą i szkołą – Józef Pielachowski, Poznań 2004 r.

Wspomaganie rozwoju dziecka w środowisku przedszkolnym, CMPPP oraz Rzecznik Praw Dziecka,

Warszawa 2004 r.

Konwencja o prawach dziecka, Rzecznik Praw Dziecka, Warszawa 2004 r.

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki

w szkole, MENiS, Warszawa 2005 r.

11



Sylabus 2/1

Przedmiot: Pielęgnacja i opieka dziecka (1)


Prowadząca: mgr U. Macioł-Kisiel

Cel:

Zapoznanie z zagadnieniami dotyczącymi opieki i pielęgnacji małego dziecka jako teoretycznej

refleksji i praktyki w zakresie ingerencji w jego rozwój i wychowanie. Zaznajomienie z problematyką

monitorowania i stymulacji rozwoju dziecka oraz zasad zaspakajania jego potrzeb


1. Charakterystyka poszczególnych okresów rozwojowych dziecka. 2. Metody kontroli i oceny rozwoju fizycznego dziecka. 3. Hierarchia potrzeb biopsychospołecznych małego dziecka. 4. Podstawowe czynności pielęgnacyjne dzieci. 5. Żywienie małego dziecka. 6. Komunikacja z dzieckiem. 7. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. 8. Choroby wieku dziecięcego. Profilaktyka szczepień ochronnych. 9. Problemy wychowawcze i sposoby ich rozwiązywania. 10. Dziecko specjalnej troski w rodzinie.


Aktywny udział w zajęciach. Prowadzenie ćwiczeń w formie symulacji metodycznej. Opracowanie programu profilaktycznego wspomagającego rozwój dziecka.


Eisnberg A., Murkoff H. E., Hathaway S. DE.: Pierwszy rok życia dziecka. Poznań 2002. Eisnberg A., Murkoff H. E., Hathaway S. DE.: Drugi rok życia dziecka. Poznań 2002. Dziak A., Dziak M.: Pierwsza pomoc. Warszawa 1994. Jaczewski A.: Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania. Warszawa 2001. Kielar-Turska M.: Jak pomagać dziecku w poznawaniu świata. Warszawa 1992. Papierkowski A. (red.): Choroby wieku dziecięcego. Warszawa 1990.

12



Sylabus 2/2

Przedmiot: Podstawy terapii psychopedagogicznej (2)


Prowadząca: dr M. Kowalska-Kantyka

Cel: Zapoznanie się z najważniejszymi pojęciami ora koncepcjami pedagogiki terapeutycznej. Poznanie form terapii

psychologicznej, pedagogicznej oraz logopedycznej i innej specjalistycznej niezbędnej do opracowania programu

korekcyjnego dziecka z zaburzeniami. Opanowanie podstawowych umiejętności postępowania terapeutycznego z

dzieckiem. Zapoznanie się z formami współpracy i pomocy rodzinie. Wykorzystanie środków dydaktycznych najczęściej

stosowanych w diagnostyce i w terapii w pedagogice terapeutycznej przez różnych specjalistów.


1. Najczęstsze przyczyny powstawania i rodzaje zaburzeń u dzieci – klasyfikacja medyczna. 2. Wybrane metody terapii oraz możliwości ich zastosowania u dzieci. 3. Zasady współpracy z rodzicami dziecka niepełnosprawnego. 4. Zasady opracowywania programów terapeutycznych i sposoby ich realizacji.


Przygotowanie prezentacji na określony temat. Przeprowadzenie warsztatów terapeutycznych.


Kaja B., (1998) Zarys terapii dziecka

Maas V., (1998) Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii Integracji Sensorycznej

Skorek E. (pod red): (2005): Terapia pedagogiczna. Zagadnienia praktyczne i propozycja zajęć. T I i II

Skorek M., (2004) Terapia pedagogiczna TII. Zagadnienia praktyczne i propozycje zajęć

Krajewska K. A.,(2005) Skarbiec nauczyciela terapeuty (na bazie własnych doświadczeń z pracy

terapeutycznej), czyli od programu do realizacji – propozycje rozwiązań pracy terapeutycznej

prowadzonej z dziećmi w wieku przedszkolnym o specyficznych potrzebach edukacyjnych.

13



Sylabus 2/3

Przedmiot: Logopedia z elementami oligofrenologopedii (3)


Prowadząca: dr I. Polewczyk

Cel:

Zapoznanie studentów z prawidłowościami rozwoju mowy oraz z zagadnieniem opóźnionego rozwoju mowy. Zaznajomienie się z podstawowymi zaburzeniami mowy a w szczególności zaburzeniami dotyczącymi dzieci. Zapoznanie z metodami stymulującymi rozwój mowy dziecka.


1. Rozwój mowy dziecka w aspekcie fonetycznymi fonologicznym. Opóźniony rozwój mowy – specyficzny i niespecyficzny. (3 godz.)

2. Klasyfikacje wad mowy – klasyfikacja przyczynowa I. Styczek. (2 godz.) 3. Dyslalia – definicje, objawy, rodzaje i przyczyny. Podział dyslalii w oparciu o kryterium

przyczynowe i objawowe. Formy realizacji dźwięków w dyslalii wg Kanii. Film – przegląd wad artykulacyjnych (5 godz.)

4. Badanie mowy i wymowy –rodzaje testów. Słuch fonologiczny i fonetyczny (wytłumaczenie pojęć) – rodzaje testów. (4 godz.)

5. Terapia dyslalii – metody i etapy pracy logoterapeutycznej .Ćwiczenia ortofoniczne – film. Konstruowanie zajęć profilaktycznych i korekcyjnych z wykorzystaniem ćwiczeń ortofonicznych. (6 godz.)


Przeprowadzenie badania mowy u dziecka z próbą diagnozy.


Demel G., Elementy logopedii, WSiP, Warszawa 1987.

Jastrzębowska J.: Podstawy wiedzy o logopedii. Opole 1995.

Rocławski B., Słuch fonemowy i fonetyczny, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1991.

Rodak H., Terapia dziecka z wadą wymowy, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa1994.

Sachajska E., Uczymy poprawnej wymowy, WSiP, Warszawa1981.

14



Sylabus 2/4

Przedmiot: Stymulacja psychoruchowa dziecka (4)


Prowadząca: mgr Z. Malec

Cel:

Zapoznanie studentów z rozwojem psychoruchowym dziecka i możliwościami stymulacji.

Treści:

1. Rozwój psychoruchowy dziecka w ontogenezie – etapy rozwoju. Ruch jako biologiczny stymulator

prawidłowego rozwoju dziecka.

2. Motoryczność – wartości i jej rozwój.

3. Przyczyny zaburzeń rozwojowych i ich klasyfikacja.

4. Stymulacja poprzez ćwiczenia i zabawy usprawniające koordynację ruchową oraz wzrokowo –

ruchowo – słuchową.

5. Zabawy i ćwiczenia usprawniające orientacje przestrzenną. Stymulacja uwagi i pamięci.

6. Zadania i zabawy stymulujące sprawności manualne dziecka (malowanie, rysowanie, lepienie

i wydzieranie).

7. Praca z dzieckiem o lekkim upośledzeniu umysłowym z zaburzeniem wzorku, słuchu i mowy.

8. Zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci o obniżonej sprawności umysłowej, kształtowanie

umiejętności zachowań prospołecznych.

9. Zaburzenia integracji sensorycznej (zespół nadpobudliwości psychoruchowej – ADHD, zespół

Aapargera, autyzm).

10. Dziecięce porażenia mózgowe. Patogeneza i klasyfikacja. Stymulacja i wspomaganie dziecka.


Znajomość wybranych sposobów stymulacji psychoruchowej dziecka zdrowego i zaburzonego.


Karwat – Napierała I., Trempała J. (red.): Psychologia rozwoju człowieka. T. 2 Warszawa 2000.

Pileccy W. i J. (red.): Stymulacja psychoruchowego dziecka o obnizonej sprawności umysłowej.

Kraków 2004.

Gowin Emmos P., Anderson M.: Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej. Warszawa 2007.

Munden A., Arcelus J.: ADHD – nadpobudliwość ruchowa. Warszawa 2008.

Czajkowska I., Herda H.: Zajęcia korekcyjno – kompensacyjne w szkole. Warszawa 1998.

15



Sylabus 2/5

Przedmiot: Muzyka w stymulacji rozwoju dziecka (5)


Prowadzący: dr hab. M. Kisiel

Cel:

Zapoznanie słuchaczy z różnorodnym repertuarem wokalnym, muzycznym i tanecznym niezbędnym

w pracy z dzieckiem. Nabywanie umiejętności twórczego opracowywania piosenek, fragmentów

muzyki artystycznej i popularnej za pomocą ruchu, gestu, technik plastycznych. Nabycie umiejętności

wykorzystania muzyki dla celów edukacyjnych, profilaktycznych i terapeutycznych w pracy z dziećmi.


1. Umuzykalnienie niemowląt i małych dzieci. 2. Uwrażliwienie dziecka na różne elementy muzyki. 3. Kształcenie i rozwijanie inwencji twórczej w kontakcie dziecka ze śpiewem, muzyką i ruchem. 4. Kryteria doboru repertuaru muzycznego w pracy z dzieckiem. 5. Elementy profilaktyki i muzykoterapii dziecięcej. 6. Ćwiczenia z zakresu techniki ruchu: korektywne, zapobiegające wadliwej postawie, odprężające.

Ćwiczenia rozwijające sprawność i estetykę ruchu w pozycji siedzącej, stojącej i w przestrzeni. 7. Zapoznanie z repertuarem pieśniarskim realizowanym w pracy z dziećmi o różnych potrzebach

edukacyjnych. 8. Gry i zabawy przy muzyce i do muzyki (zabawy z piosenką, zabawy taneczne itp.). 9. Pedagogika zabawy: tańce integracyjne, tańce dla grupy, zabawy z muzyką ruchem i dźwiękiem,

taniec twórczy, pantomima, tańce charakterystyczne, ludowe i narodowe. 10. Aktywne słuchanie muzyki według B. Strauss. Rytmika E. Jaques-Dalcroze’a. Uzmuzykalnienie

dzieci wg C. Orffa i E.E. Gordona.


Aktywny udział w zajęciach, prowadzenie ćwiczeń w symulacji metodycznej, opracowanie ćwiczeń umuzykalniających i muzyczno-rytmicznych w grupie dziecięcej.


Kisiel M.: Pedagogiczno-dydaktyczne aspekty wykorzystania muzyki w stymulacji rozwoju dziecka.

Dąbrowa Górnicza 2007.

Klöppel R., Vliex S.: Rytmika w wychowaniu i terapii. Warszawa 1995.

Krzyżowska T.: Zabawy z piosenką. Katowice 1995.

Ławrowska R.: Rytm, muzyka, taniec w edukacji. Kraków 2005.

Stadnicka J.: Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową. Warszawa 1998.

16



Sylabus 2/6

Przedmiot: Plastyka w stymulacji rozwoju małego dziecka (6)


Prowadząca: dr B. Mazepa-Domagała

Cel:

Studenci mają posiąść podstawowe wiadomości z zakresu sztuk plastycznych i arteterapii oraz

umiejętności pozwalające im na dokonywanie trafnego doboru metod, form pracy z dzieckiem i

interpretację merytoryczną podstawowych haseł pracy terapeutycznej z dzieckiem wymagającym

wsparcia.

Treści :

1. Program przedmiotu zakłada kształtowanie umiejętności w zakresie kreowania obrazu

i kształtu oraz konstruowania zabaw z wykorzystaniem form przestrzennych.

2. Rodzaje sztuk plastycznych - Przekaz i technika. 3. Techniki rozwijania obrazu. 4. Środki wyrazu artystycznego. 5. Rozpoznawanie i tworzenie różnych typów przekazów wizualnych.


- aktywne uczestnictwo w zajęciach; - wykazanie się znajomością literatury specjalistycznej określonej w programie nauczania; - tworzenie warsztatu pracy nauczyciela – gromadzenie pomocy do zajęć plastycznych. Literatura (5 najważniejszych pozycji):

Garda-Łukaszewska J., Szperkowski T.: Współtworzenie – zajęcia plastyczne z osobami

upośledzonymi umysłowo. WSiP, Warszawa 1997.

Kaja B.: Zarys terapii dziecka. WSP, Bydgoszcz 1998.

Kida J.: Sztuka a świat dziecka. WSiP, Rzeszów 1996.

Olechnowicz H.: Dziecko własnym terapeutą. WSiP, Warszawa 1995.

Piszczek M.: Terapia zabawą, terapia przez sztukę. CMPPP MEN, Warszawa 1997.

17



Sylabus 2/7

Przedmiot: Literatura dziecięca (7)


Prowadząca: mgr H. Hetmańczyk

Cel: Poznanie głównych tendencji rozwojowych literatury dziecięcej i możliwości wprowadzenia

dziecka w kulturę literacką. Rozwijanie umiejętności dostrzegania zmieniających się potrzeb

czytelniczych dziecka i specyficznego odbioru literatury. Zdobycie umiejętności wprowadzania dzieci

w świat wartości estetycznych oraz pobudzania ich twórczej aktywności słownej.

Treści:

1. Literatura dziecięca i jej wyznaczniki. Odbiór dzieła literackiego przez dziecko.

2. Książkowe i pozaksiążkowe formy upowszechniania literatury dziecięcej .

3. Kryteria oceny i analizy utworów dziecięcych .

4. Terapeutyczne i psychoedukacyjne wartości tekstów literackich .

5. Rozwijanie zainteresowań czytelniczych dzieci. Metody i sposoby prowadzenia zajęć

z książką. .


• Systematyczne przygotowywanie się do ćwiczeń z podanej literatury.

• Aktywność w trakcie ćwiczeń.

• Możliwa jedna nieuzasadniona nieobecność na ćwiczeniach. Każda następna będzie

wymagała zaliczenia na indywidualnych konsultacjach.

• Opracowanie i zaprezentowanie scenariusza zajęć w oparciu o wybrany tekst literacki.


Adamczykowa Z., Literatura dla dzieci : funkcje, kategorie, gatunki. Warszawa 2001.

Bęczkowska K., Wartości w świecie dziecka we współczesnej literaturze dla dzieci. Kielce 2000.

Cysewski K., O literaturze dla dzieci i młodzieży. Olsztyn 2001.

Pacławski J., Kątny M., Literatura dla dzieci i młodzieży. Kielce 1995.

Waksmund R., Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej: (tematy, gatunki, konteksty).

Wrocław 2000.

18



Sylabus 2/8

Przedmiot: Aktywne metody i formy pracy z dzieckiem (8)


Prowadząca: mgr H. Hetmańczyk

Cel: Zaznajomienie z pojęciem pracy metodami i formami aktywizującymi. Teoretyczne i praktyczne

przybliżenie współcześnie stosowanych metod i form pracy z dzieckiem. Szczególny nacisk położony

będzie na umiejętności wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce pedagogicznej.

Treści:

1. Metody integracyjne oraz ułatwiające wejście w grupę - elementy pedagogiki zabawy .

2. Metody relaksacyjne w pracy z dzieckiem - techniki relaksacyjne Jacobsona, H. Wintreberta,

J. Schultza i A. Polender, wierszyki na masażyki oraz inne ćwiczenia relaksacyjne .

3. Metody i formy muzyczno-ruchowe rozwijające aktywność twórczą małego dziecka -

metoda ekspresji ruchowej Carla Orffa, metoda gimnastyki rytmicznej A. M. Kniessów,

metoda gimnastyki ekspresyjnej R. Labana, Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki

Sherborne .

4. Metody i formy parateatralne w pracy z dzieckiem - techniki zamiany ról, teatrzyk palcowy,

kukiełkowy i wyboru oraz elementy dramy edukacyjnej i stosowanej .

5. Aktywne metody wprowadzenia elementów czytania i pisania u małych dzieci - metoda

zabawowej nauki czytania Glena Domana, metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz,

metoda wprowadzenia w świat pisma Ireny Majchrzak .


• Systematyczne przygotowywanie się do ćwiczeń z podanej literatury.

• Aktywność w trakcie ćwiczeń.

• Możliwa jedna nieuzasadniona nieobecność na ćwiczeniach. Każda następna będzie

wymagała zaliczenia na indywidualnych konsultacjach.

• Opracowanie i zaprezentowanie scenariusza zajęć w oparciu o wybraną metodę pracy

z dzieckiem.


Bogdanowicz M., Kasica A., Ruch rozwijający dla wszystkich. Efektywność metody Weroniki

Sherborne. Gdańsk 2003.

Doman G., Doman J., Jak nauczyć małe dziecko czytać. Bydgoszcz 1992.

Kalwitzki S., Poczuj ciepłe promienie słońca: podróże w wyobraźni i zabawy w ciszy na każdy dzień.

Kielce 2006.

Kędzior – Niczyporuk E. (red.), Wprowadzenie do pedagogiki zabawy. Lublin 1998.

Królica M., Drama i happening w edukacji przedszkolnej. Kraków 2006.

19



Sylabus 2/9

Przedmiot: Podstawy rewalidacji dzieci niepełnosprawnych(9)


Prowadząca: mgr J. Godawa

Cel:

Zapoznanie z podstawowymi terminami dotyczącymi rewalidacji, przegląd metod wykorzystywanych

w rewalidacji, zapoznanie z zasadami projektowania zajęć rewalidacyjnych.


1. Główne kierunki oddziaływań rewalidacyjnych. (1h)

2. Przegląd podstawowych metod stosowanych w rewalidacji. (2h)

3. Organizacja zajęć rewalidacyjnych i pracy terapeutycznej. (1h)

4. Projektowanie zajęć. (2h)

5. Prowadzenie zajęć rewalidacyjnych- warsztat (4h)


Obecność na zajęciach, przeprowadzenie zajęć warsztatowych.


Grochmal-Bach B.: Wychowanie i terapia w rewalidacji dzieci i młodzieży, Impuls Kraków2001.

Kosakowski C.: Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej. Wyd. Akapit, Toruń 2003.

Karolak W.: Arteterapia w medycynie i edukacji. Wyd. WSHE Łódź 2008

Kosmowska B.: Dzisiaj się bawimy. Rewalidacja indywidualna scenariusze zajęć. WSIP

Warszawa 1999.

Zabłocki J. : Wprowadzenie do rewalidacji. Wyd. Adam Marszałek, Toruń 1998.

20



Sylabus 2/10

Przedmiot: Reedukacja dzieci z trudnościami w nauce (10)


Prowadząca: Dr I. Polewczyk

Cel: zapoznanie studentów z najczęstszymi problemami w nauce oraz metodami wspierającymi rozwój czytania, pisania i umiejętności matematycznych.


1. Rewalidacja w zakresie czytania - metoda symultaniczno-sekwencyjna J. Cieszyńskiej, metoda 18

struktur wyrazowych, metoda globalna, glottodydaktyka. (4 godz.)

2. Rewalidacja w zakresie pisania – stymulowanie sprawności grafomotorycznej dziecka – metoda

Tymichovej, metoda Dobrego Startu M. Bogdanowicz. (2 godz)

3. Rewalidacja w zakresie umiejętności matematycznych dziecka - rozwijanie orientacji

przestrzennej, klasyfikacji, pojęcia liczby i działań matematycznych, operacyjnego rozumowania i innych. (4 godz)


Aktywny udział w zajęciach – zajęcia o charakterze warsztatowym.


Bogdanowicz M., Metoda dobrego startu, WSiP, Warszawa 1989.

Czajkowska I., Herda K., Zajęcia korekcyjno – kompensacyjne w szkole, WSiP, Warszawa 1989.

Grałowska K., Jastrząb J., Mickiewicz J., Wojak J., Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu, Toruń 1996.

Gruszczyk – Kolczyńska E., Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, WSiP,

Warszwa 1997.

Gruszczyk – Kolczyńska E., Dziecięca matematyka, WSiP, Warszawa 1997.

21



Sylabus 3/1

Przedmiot: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z zaburzeniami sensorycznymi (1)


Prowadząca: Dr I. Sosnowska-Wieczorek

Cel: Zapoznanie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami z zakresu tyflopedagogiki oraz surdopedagogiki , ich dorobkiem, a także perspektywami rozwoju. Przedstawienie regionalnych i lokalnych ośrodków leczniczych, rehabilitacyjnych oraz opiekuńczo-terapeutyczno-edukacyjnych. Kształcenie praktycznych kompetencji w różnych aspektach pracy z dzieckiem z zaburzeniami sensorycznymi (wzroku, słuchu). Ukształtowanie właściwych oddziaływań nauczycieli-terapeutów do podopiecznych wymagających specyficznej opieki od chwili wykrycia nieprawidłowości.


1. Tyflopedagogika, surdopedagogika- konteksty definicyjne, przedmiot, podmiot oddziaływań, cele i zadania, klasyfikacje osób z wadami wzroku i słuchu, psychospołeczne konsekwencje i zagrożenia rozwoju dzieci z zaburzeniami sensorycznymi (2 godziny)

2. Ważniejsze teorie i mechanizmy intensywnego wspomagania rozwoju małych dzieci, rozwój zdolności widzenia i słyszenia, etiologia zaburzeń w rozwoju zdolności widzenia i słyszenia (2 godziny)

3. Znaczenie wczesnej rewalidacji w zakresie niepełnosprawności wzroku i słuchu, diagnozowanie, profilaktyka; wybrane metody terapii (stymulacji i usprawniania), sposoby komunikacji alternatywnej, wykorzystanie elektroakustyki i techniki w surdopedagogice i tyflopedagogice (2 godziny)

4. Formy pracy oraz specyficzne uwarunkowania w zakresie wczesnego wspomagania dzieci z niepełnosprawnością wzroku i słuchu oraz ich rodzin. Rola ośrodków wczesnej interwencji, specyfika pracy nauczyciela domowego (2godziny)

5. Pedagogika dzieci głuchoniewidomych- definicja, klasyfikacje, charakterystyka niepełnosprawności sprzężonej-wzroku i słuchu; formy organizacyjne edukacji dzieci głuchoniewidomych, możliwości wczesnego wspomagania rozwoju dzieci głuchoniewidomych (2 godziny)

Rygory zaliczeniowe: Obecność i aktywność na zajęciach, kolokwium.


Dykcik W. (red): Pedagogika specjalna. UAM, Poznań 2005. Eckert U. (red.): Wybrane zagadnienia z surdopedagogiki. WSPS, Warszawa 1998. Lowe A.: Wychowanie słuchowe. PWN, Warszawa 1995. Majewski T.: Rehabilitacja oraz edukacja osób głuchoniewidomych. TPG i PZN, Warszawa 1995. Pilecki J., Kozłowski M. (red.): Rehabilitacja oraz edukacja dzieci i młodzieży z dysfunkcjami narządu wzroku. Wyd. Edukacyjne, Kraków 1999. Walthes R.: Tyflopedagogika. GWP, Gdańsk 2007.

22



Sylabus 3/2

Przedmiot: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z zaburzeniami umysłowymi (2)


Prowadząca: mgr M. Niemiec

Cel:

• Wprowadzenie w problematykę wczesnego wspomagania rozwoju dziecka

• Omówienie systemu pomocy psychologiczno – pedagogicznej oferowanej dziecku i jego rodzinie

• Zapoznanie z metodami pracy wspierającymi rozwój dzieci zaburzeniami umysłowymi


1. Rola poradnictwa psychologiczno – pedagogicznego w systemie opieki nad dzieckiem

niepełnosprawnym intelektualnie i jego rodziną. /2 godz./

2. Warunki i zadania wczesnego wspomagania rozwoju. /2 godz./

3. Przepisy prawa oświatowego. /2 godz./

4. Wielospecjalistyczna diagnoza heurystyczna i weryfikacyjna jako warunek skuteczności

oddziaływań terapeutycznych. Rola skoordynowanych działań teamu specjalistów

pracujących z dzieckiem niepełnosprawnym intelektualnie. /2 godz./

5. Konstruowanie indywidualnych programów terapeutycznych. /2 godz./

Rygory zaliczeniowe: aktywny udział w zajęciach.

Literatura:

Baran J. (1996): Terapia zabawą czyli usprawnianie psychoruchowe dziecka z zespołem mózgowego

porażenia dziecięcego, Warszawa, MEN.

Grabowska G, Bigda G. (1984): Poradnik metodyczny do pracy z dziećmi sześcioletnimi w zakresie

przygotowania do nauki szkolnej, Słupsk, Wyższa Szkoła Pedagogiczna.

Hellbrügge T. (1995): Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa, Kraków, Antykwa.

Rocławski B (1998): Opieka logopedyczna od poczęcia, Gdańsk, Glottispol, Biblioteka Logopedyczna.

Żebrowska M. (1972): Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, Warszawa, PWN.

23



Sylabus 3/3

Przedmiot: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z zaburzeniami somatycznymi i ruchowymi (3)


Prowadząca: Mgr M. Niemiec

Cel:

Zapoznanie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami pedagogiki leczniczej, jej dorobkiem i perspektywami rozwoju. Przedstawienie regionalnych i lokalnych ośrodków leczniczych, rehabilitacyjnych oraz opiekuńczo-terapeutyczno-edukacyjnych. Kształcenie kompetencji w różnych aspektach pracy z dzieckiem z zaburzeniami somatycznymi i ruchowymi. Ukształtowanie właściwych oddziaływań nauczycieli-terapeutów do podopiecznych wymagających specyficznej opieki od chwili wykrycia nieprawidłowości.


1. Pojęcie choroby przewlekłej, zaburzeń somatycznych i ruchowych. Niepełnosprawność

wieloraka. Psychopedagogiczne konsekwencje i zagrożenia rozwoju dzieci chorych,

niepełnosprawnych ruchowo i somatycznie (2 godziny).

2. Współczesne tendencje w hospitalizacji i rehabilitacji osób przewlekle chorych. Podstawy

kształcenia i terapii dzieci chorych i nie w pełni sprawnych ruchowo w polskim systemie

szkolnictwa. (2 godziny).

3. Sprzęt ułatwiający funkcjonowanie społeczne osób niepełnosprawnych ruchowo i chorych

somatycznie (2 godziny).

4. Specyficzne uwarunkowania w pracy z dzieckiem na podstawie wybranych zespołów

chorobowych i niepełnosprawności ruchowej m.in. zaburzenia metaboliczne,

mukowiscydoza, zaburzenia łaknienia, FAS, mózgowe porażenie dziecięce, wrodzony brak

kończyn, epilepsja, przewlekła niewydolność nerek, choroby nowotworowe i inne (4

godziny).


Obecność i aktywność na zajęciach. Praca zaliczeniowa na temat wybranej jednostki chorobowej.


Cytowska B. ,Winczura B. (red.): Dziecko chore. Zagadnienia biopsychiczne i pedagogiczne. Kraków 2007. Cytowska B. ,Winczura B. (red.): Dziecko zaburzeniami w rozwoju (2006). Kraków 2006. Góralczyk, E.: Choroba dziecka w twoim życiu. Warszawa 1996. Maciarz, A.: Dziecko przewlekle chore. Opieka i wsparcie. Warszawa 2006. Pilecka,W., Majewicz, P., Zawadzki A.: Jak wspomagać psychospołeczny rozwój dzieci niepełnosprawnych somatycznie. Kraków 1999.

24



Sylabus 3/4

Przedmiot: Metodyka pracy z dziećmi do 10 roku życia (5)


Prowadząca: Dr A. Watoła

Cel: Zapoznanie z wiedzą z zakresu wychowania i nauczania dzieci do 10 roku życia w różnych środowiskach – środowiska zaniedbane, zagrożone społecznie w celu podjęcia działań niwelowania skutków tych różnic. Uświadomienie kompetencji zawodowych nauczyciela specjalności Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w aspekcie wspierania i wspomagania wychowawczej funkcji rodziny. ukazanie wpływu wczesnej edukacji dziecka na rozwój jego osobowości dalsze szanse kształcenia. Poznanie metod i form pracy wychowawczo–dydaktycznej w zakresie wyrównywania szans edukacyjnych dzieci. Nabycie umiejętności stosowania różnych form wspierania i wspomagania rozwoju małego dziecka oraz jego rodziny, łącząc w sobie pracę nauczycieli, pedagogów, psychologów, logopedów, rehabilitantów i innych specjalistów zajmujących się problemami najmłodszych. Zapoznanie się z różnymi formami profilaktyki zaburzeń i nieprawidłowości rozwojowych.

Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): 1. Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze dziecka. Jej modele, funkcje, zadania

i wpływ na rozwój dziecka i jego szanse edukacyjne. Rodzina dysfunkcyjna – zaniedbana, niewydolna wychowawczo, zagrożona społecznie. instytucje wspierające funkcjonowanie rodziny (żłobki, placówki oświatowe, instytucje opiekuńczo – wychowawcze, poradnie psychologiczno – pedagogiczne, specjalistyczne) Wykład - 2 godz. Ćwiczenia - 2 godz.

2. Metody i formy pracy wychowawczo – dydaktycznej stosowane w placówkach oświatowych w zakresie wspomagania indywidualnego rozwoju dziecka Wykład - 2 godz. Ćwiczenia - 2 godz.

3. Metody zajęć z dziećmi w obszarze edukacji : zdrowotnej, ruchowej, przyrodniczej, mowy i myślenia, umiejętności czytania i pisania, matematyki, muzyki, plastyki, techniki, komunikacji. Wykład - 2 godz. Ćwiczenia - 4 godz.

4. Wspomaganie procesu osiągania gotowości szkolnej poprzez ujednolicenie metod pracy placówki oświatowej i środowiska rodzinnego dziecka (zakres, metody, środki dydaktyczne. Wykład - 2 godz. Ćwiczenia - 2 godz.

5. Możliwości stosowania różnych form profilaktyki zaburzeń i nieprawidłowości rozwojowych dziecka do 10 roku życia Wykład - 2 godz.

Rygory zaliczeniowe: zaliczenie z oceną, egzamin


Kasacova B.: Edukacja dzieci w wieku przedszkolny. Katowice 2007. Lubowiecka J.: Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola. Warszawa 2000. Watoła A.: Komputerowe wspomaganie procesu kształtowania gotowości szkolnej dzieci sześcioletnich. Toruń 2007. Zahorska M. (red.): Edukacja przedszkolna w Polsce – szanse i zagrożenia. Warszawa 2003. Szlendak T.: Zaniedbana piaskownica. Style wychowania małych dzieci a problem szans edukacyjnych, Warszawa 2003.

25



Sylabus 3/5

Przedmiot: Metodyka pracy z dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym (5)


Prowadząca: Mgr Z. Malec

Cel:

Poznanie specyfiki metod i ich praktycznych zastosowań w pracy z dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym.

Treści:

1. Metoda Weroniki Schorborne w rozwoju i terapii dziecka z zaburzeniami.

2. Arteterapia w procesie edukacji oraz pracy z dziećmi z zaburzeniami (drama, wizualizacja, terapia

przez kolory).

3. Metoda dobrego startu, komunikacja przez dotyk, paluszkowe zabawy.

4. Metoda Kniell’a, Denissona, Voity i Bobath’ów w pracy z dziećmi.

5. Zooterapia – dogoterapia i hipoterapia – i jej znaczenie.

6. Metoda Carli Hannafort. Muzykoterapia aktywna, metoda Jacobsona i Alexandra w pracy

z dziećmi o zaburzeniu rozwoju psychofizycznym.

7. Problemy edukacyjne dzieci chorych i niepełnosprawnych ruchowo. Wady postawy ciała.

8. Zasady kinezyterapii. Zagadnienia metodyczne. Usprawnianie.

9. Metody pedagogiki zabawy. Zabawy integracyjne. Baki terapeutyczne.

10. Projekty konspektów pracy wybraną metodą. Zaliczenie.


Znajomość metod pracy z dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym.


Chwaszczewska J.: Spotkanie z dogoterapią. Warszawa 2006.

Gmitrowicz A., Karolak W.: Arteterapia. Łódź 2000.

Kolster B., Elbert – Paprotny A.: Poradnik fizjoterapeuty. Wrocław 2001.

Maciarz A.: Pedagogika lecznicza i jej przemiany. Warszawa 2001.

Bogdanowicz M., Kisiel B., Przesnyska M.: Metoda Weronika Schornborne w terapii wspomagania

rozwoju dziecka. Warszawa 1998.

26



Sylabus 3/6

Przedmiot: Metodyka nauczania i wychowania dzieci upośledzonych umysłowo (6)


Prowadzący: Dr D. Dziuba

Cel:

Celem przedmiotu jest wyposażenie słuchaczy w wiedzę i umiejętności z zakresu metodyki nauczania

i wychowania dzieci z intelektualną niepełnosprawnością. Poznanie podstawowych podejść

metodycznych wykorzystywanych w odniesieniu do określonych grup wychowanków.


1. Proces uczenia się dzieci upośledzonych umysłowo – charakterystyka możliwości rozwojowych. (2h) 2. Podstawowe kierunki oddziaływań wychowawczych. (2h) 3. Psychoruchowe usprawnianie. Przygotowanie dziecka do nauki. Podstawowe aktywności szkolne.

Umiejętności kluczowe. (2h) 4. Tworzenie planu pracy. Wyznaczanie celów. Ocenianie. Monitorowanie programu. Profile rozwojowe. (2h) 5. Metody wspomaganej edukacji. Formy i metody wyzwalania aktywności i wzmacniania poczucia własnej

wartości. Motywowanie ucznia do pracy. (2h). 6. Rozwiązania w zakresie wczesnego wychowania i rewalidacji. Formy wczesnej interwencji i wychowania

przedszkolnego. 7. Koncepcje pracy terapeutycznej i edukacyjnej szkoły specjalnej dla uczniów z umiarkowaną i znaczną

niepełnosprawnością intelektualną. Podstawa programowa. (2h) 8. Organizacja systemu kształcenia uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną. (2h) 9. Metodyka pracy z uczniem na I etapie szkoły podstawowej. (2h) 10. Programy rewalidacyjno-edukacyjne dla dzieci z głęboką niepełnosprawnością intelektualną. System

wczesnego wspomagania. (2h)


Zaliczenie z oceną. Praca pisemna.


Kosakowski Cz. red. Nauczanie i wychowanie osób lekko upośledzonych umysłowo. Toruń, 2001, Akapit. Sadowska S. red. Nauczanie uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Wybrane problemy teorii i praktyki. Toruń 2006, Akapit.

Pilecki J. red. Usprawnianie, wychowanie i nauczanie osób z głębszym upośledzeniem umysłowym.

WSP Kraków, 1998.

Orkisz M., Piszczek M. red. Edukacja uczniów z głębokim upośledzeniem umysłowym. Warszawa 2001, CMPPP MEN. Mikrut A. i Wyczesany J. Elementy metodyki nauczania początkowego dzieci upośledzonych umysłowo. WSP Kraków, 1998.

27



Sylabus 3/7

Przedmiot: Pomoc i wsparcie rodziców dziecka (7)

Forma zajęć / liczba godzin w. 10; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie

Prowadząca: Dr K. Moczia

Cel:

Poznanie istoty poradnictwa wobec osób z niepełnosprawnością i ich rodzin. Zapoznanie z ośrodkami

świadczącymi usługi terapeutyczne na rzecz osób niepełnosprawnych umysłowo. Poznanie idei grup

samopomocowych.


1. Formy postępowania terapeutyczno – wychowawczego (2 godziny).

2. Rodzice i rodzina jako współuczestnicy procesu rewalidacji dziecka z niepełnopsarwnością

(2 godziny).

3. Idea ruchów samopomocowych. Grupy wsparcia i sieci wsparcia dla rodzin z dzieckiem

niepełnosprawnym (2 godziny).

4. Prezentacja ośrodków wsparcia, pomocy, rehabilitacji na rzecz dzieci niepełnosprawnych i ich

rodzin w wybranych miastach (4 godziny)


Obecność i aktywność na zajęciach. Praca zaliczeniowa: ośrodki wsparcia, pomocy, rehabilitacji na rzecz dzieci niepełnosprawnych i ich rodzin w wybranym mieście (gminie).


Cieszyńska J., Korendo M.: Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od

noworodka do 6 roku życia. Kraków 2007.

Cytowska B., Winczura B.: Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne

i terapeutyczne. Kraków 2006.

Kielin J.: Jak pracować z rodzicami dziecka upośledzonego. Gdańsk 2002.

Minczakiewicz E., Grzyb B., Gajewski Ł.: Elementarz dla rodziców. Dziecko ryzyka a wychowanie.

Kraków 2003.

Dykcik W., Twardowski A. (red.): Wspomaganie rozwoju i rehabilitacja dzieci z genetycznie uwarunkowanymi zespołami zaburzeń. Poznań 2004.

28



Sylabus 3/8

Przedmiot: Media w procesie wspomagania rozwoju dziecka (8)

Forma zajęć / liczba godzin 10 ćw.; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie

Prowadzący: dr Danuta Morańska

Cel:

Celem zajęć jest analiza pedagogiczna i psychologiczna wpływu mediów na rozwój psychofizyczny dzieci młodszych.


1. Prasa i literatura dziecięca w procesie wychowania dzieci młodszych. 2 godz.

2. Media audialne w organizacji zajęć dzieci młodszych. 2 godz.

3. Telewizja i jej wpływ na rozwój psychofizyczny dzieci młodszych. 2 godz.

4. Komputerowe wspomaganie rozwoju dzieci młodszych. 2 godz.

5. Aspekty ergonomiczne korzystania z mediów przez dzieci młodsze 2 godz.

Pedagogizacja medialna rodziców


Analiza oferty medialnej skierowanej do dzieci młodszych. Opracowanie projektu zajęć z dziećmi z zastosowanie mediów.


Guz S.: Dziecko a zagrożenia współczesnego świata. Wyd. Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie

Lublin 2003.

Izdebska J.: Dziecko w świecie mediów elektronicznych. Wydaw. Uniwersyteckie "Trans Humana",

Białystok 2007.

Izdebska J.: Rodzina - dziecko - telewizja: szanse wychowawcze i zagrożenia telewizji. Wyd. 2. „Trans

Humana", Białystok 2001.

Juszczyk S., Polewczyk I. (red.): Dziecko w świecie wiedzy, informacji i komunikacji.

Wyd. A. Marszałek, Toruń 2006.

Litwińska K.: Reklamy telewizyjne i ich oddziaływanie na emocje dzieci w wieku przedszkolnym.

Wyd. Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin 2004.

29



Sylabus 3/9

Przedmiot: Seminarium dyplomowe (9)

Forma zajęć / liczba godzin 10 sem.; semestr 3; forma zaliczenia: egzamin dyplomowy

Prowadzący: Dr hab. M. Kisiel

Cel:

Wdrożenie słuchaczy do prowadzenia badań naukowych z zakresu pedagogiki wczesnego

wspomagania rozwoju dziecka. Doskonalenie umiejętności pisarstwa naukowego.


Seminarium stanowi pracę naukową studenta pod kierunkiem samodzielnego pracownika

naukowego. Zajęcia prowadzone będą w cyklach tematycznych umożliwiających studentowi rozwój

indywidualnych zainteresowań w kontekście zasad prowadzenia pracy badawczej. Skutkiem

prowadzonych zajęć seminaryjnych jest napisanie pracy dyplomowej.


Oddanie napisanej pracy dyplomowej w wersji elektronicznej i wydrukowanej. Przystąpienie i zdanie egzaminu dyplomowego.


Łobocki M.: Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków 2005.

Nowak S.: Metodologia badań socjologicznych, Warszawa 1970.

Pilch T.: Zasady badań pedagogicznych. Warszawa 1999.

Węglińska M.: Jak pisać pracę magisterską? Kraków 1997.

Zaczyński M.: Praca badawcza nauczyciela. Warszawa 1995.

literatura i treŚci programowe studiÓw...

Documents