literatura i - uniwersytet Śląski | biuletyn informacji...
TRANSCRIPT
LITERATURA
I
TREŚCI PROGRAMOWE
STUDIÓW
PODYPLOMOWYCH
SZTUKI
RETORYKI
I KREOWANIA WIZERUNKU
DLA PRAWNIKÓW
2
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Retoryka i oratorstwo w starożytnej Grecji i Rzymie
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład 2
b. Ćwiczenia 8 (retoryka grecka 4h + oratorstwo rzymskie 4 h)
c. Warsztaty
d. Seminarium -
e. Konwersatorium
Program nauczania
Celem zajęć jest syntetyczne przedstawienie rozwoju retoryki i oratorstwa
w starożytności. W trakcie wykładu omówione zostaną następujące zagadnienia: retoryka
fundamentem społeczeństwa obywatelskiego, związek wymowy z systemem politycznym
i prawnym, antyczna teoria i praktyka retoryczna, wybitni retorzy antyczni, rodzaje i style
wymowy, etyczne aspekty oratorstwa. W trakcie ćwiczeń zaprezentowane zostaną mowy
sławnych mówców greckich i rzymskich m.in. Demostenesa, Lizjasza i Cycerona.
Literatura podstawowa
Arystoteles, Retoryka, Retoryka dla Aleksandra, Poetyka, przeł. i oprac. H. Podbielski,
Warszawa 2004;
Cicero, Catilinarians, ed. A. Dyck, Cambridge 2008;
Cyceron, Mowy wybrane, przeł. i oprac. S. Kołodziejczyk i J. Mrókówna, D. Turkowska,
Kęty 1998;
Demostenes, Wybór mów, przeł. i oprac. R. Turasiewicz, BN, Wrocław 1991;
Kwintylian, Kształcenie mówcy, przeł. i oprac. M. Brożek, Warszawa 2002.
Lizjasz, Mowy, Przeł., oprac. i wstępem poprzedził R. Turasiewicz, PAU, Biblioteka
przekładów z literatury starożytnej, nr 11, Kraków 1998;
Platon, Gorgiasz, przeł. P. Siwek, Warszawa 1991;
Platon, Fajdros, przeł. L. Regner, Warszawa 1993;
Tacyt, Dzieła. Dialog o mówcach, przeł. S. Hammer, Warszawa 2004.
Opracowania:
T. Aleksandrowicz, Elita władzy a oratorstwo w schyłkowym okresie Rzeczypospolitej
Rzymskiej, Katowice 1996;
S. Brud, ‘Rhetorica ad Herennium’ jako podręcznik sztuki wymowy, w: Łacińska proza
naukowa, red.: A. W. Mikołajczak, Gniezno 2001;
A. Kucz, Retoryka i oratorstwo w starożytności, w: Retoryka, red. M. Barłowska, A.
Budzyńska-Daca, P. Wilczek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 17–34;
K. Kumaniecki, Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Kraków 1955 lub nowsze;
3
K. Kumaniecki, Literatura rzymska. Okres cyceroński, Warszawa 1977;
K. Kumaniecki, Cyceron i jego współcześni, Warszawa 1989;
H. Lausberg, Retoryka Literacka, tł. A. Gorzkowski, Bydgoszcz 2002;
S. C. Todd, The Shape of Athenian Law, Oxford 1993;
R. Turasiewicz, Od ethosu do ethopoii. Studia z antycznej terminologii
krytycznoliterackiej u Dionizjusza z Halikarnasu, Zeszyty Naukowe UJ, Prace
historycznoliterackie, z. 32, Kraków 1975;
A. P. Stefańczyk, Pisteis w argumentacji retorycznej u Arystotelesa, w: „Roczniki
Humanistyczne”, tom XLVIII, z. 3, Lublin 2000, s. 21–32;
R. Volkmann, Wprowadzenie do retoryki Greków i Rzymian, przekł. Lech Bobiatyński,
Warszawa 1995.
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie na podstawie aktywnego uczestnictwa i kolokwium.
4
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Poprawność językowa w wystąpieniach publicznych
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład
b. Ćwiczenia
c. Warsztaty
d. Seminarium -
e. Konwersatorium 10
Program nauczania
1. Opis przedmiotu: Przedmiot poświęcony jest zajęciom z zakresu poprawności
językowej, którą traktuje się zarówno jako dziedzinę wiedzy, wprowadzając
podstawowe zagadnienia teoretyczne (pojęcie normy językowej i jej poziomy,
kryteria oceny innowacji językowych i ich hierarchia, językowe wykładniki
kategorii oficjalności, zróżnicowanie polszczyzny współczesnej), ale przede
wszystkim jako dziedzinę umiejętności. Nabywaniu wiedzy teoretycznej
towarzyszyć będzie wykonywanie określonych zadań językowych, które
usprawniać mają wypowiadanie się (ustne i pisemne) w polszczyźnie kulturalnej
(ogólnej) w obiegu publicznym, ćwiczyć poprawność językową i sprawność
stylistyczno-komunikacyjną, głównie sprawność systemową (gramatyczną), czyli
umiejętność nadawania tekstom formy; dobór elementów leksykalnych
(słownikowych) – szeroko rozumiana synonimia wyrazów i wyrażeń,
konsekwencje składniowe takich przekształceń (wymagania składni rządu).
Drugi blok zagadnień poświęca się zagadnieniom funkcji języka i językowym
środkom ich realizacji. Szczególne miejsce zajmuje realizacja funkcji
prezentatywnej (autoprezentacja) i perswazyjnej w komunikacji publicznej.
Program obejmuje też zagadnienia dotyczące komponowania, ukształtowania
(składniowego i leksykalnego) wypowiedzi wchodzących w skład różnych stylów
i dyskursów publicznych.
2. Cele i metody nauczania: rozwinięcie kompetencji gramatycznej i komunikacyjnej
słuchaczy – kształtowanie społecznie pożądanych zachowań językowych,
wykształcenie umiejętności tworzenia różnych typów wypowiedzi o charakterze
publicznym.
Literatura podstawowa
1. Bugajski M., Pół wieku kultury języka w Polsce 1945—1995. Warszawa 1999.
2. Buttler D., H. Kurkowska, H. Satkiewicz, Kultura języka polskiego. Zagadnienia
5
poprawności leksykalnej, Warszawa rok wyd. dowolny.
3. Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce. Red. K. Mosiołek-
Kłosińska. Warszawa 2001.
4. Jadacka H., Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia.
Warszawa 2005.
5. Markowski A., Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne.
Warszawa 2005.
6. Markowski A., Polszczyzna końca XX wieku. Warszawa 1992.
7. Ożóg K., Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku, Rzeszów 2007.
8. Wierzbicka A., P. Wierzbicki, Praktyczna stylistyka, Warszawa 1970.
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie na podstawie aktywnego uczestnictwa w zajęciach.
6
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Normy zachowań komunikacyjnych
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład
b. Ćwiczenia
c. Warsztaty
d. Seminarium -
e. Konwersatorium 10
Program nauczania
1. Opis przedmiotu: praktyczne zastosowanie opisu socjolingwistycznego jako metody
ukazującej język w zachowaniach społecznych – ukazanie społecznych uwarunkowań
aktów komunikacji i problem sytuacyjności języka; role językowe i role społeczne;
teoria kontaktów językowych, sprawność społeczna, czyli dobór środków językowych
ze względu na odbiorcę tekstu; sprawność sytuacyjna, czyli dobór środków
językowych warunkowany sytuacją komunikowania.
Wskazanie cech wyróżniających komunikację ustną i jej uwarunkowania decydujące
o kształcie językowym: wielokodowość przekazu: współdziałanie poziomu
werbalnego (językowego), parajęzykowego oraz niewerbalnego; spontaniczność
rozumianą jako równoczesność tworzenia i realizacji tekstu; sytuacyjność, czyli
głównie językowe wykładniki oficjalności i nieoficjalności przekazu; interakcyjność,
czyli językowe nastawienie na projektowanego odbiorcę.
Z zakresu językoznawstwa pragmatycznego proponuje się omówienie klasyfikacji
i struktury aktów mowy, relacji nadawczo-odbiorczych w akcie mowy, warunków
fortunności aktu mowy, językowych wyznaczników intencji mówiącego, zagadnienie
komunikacji nie wprost (presupozycje, konotacje, style konwersacyjne). Etykieta
językowa – zestawianie polskich wzorów zachowań grzecznościowych (werbalnych
i niewerbalnych).
2. Cele i metody nauczania: celem kursu jest zapoznanie słuchaczy z zasadami
skutecznego porozumiewania się; nabycie umiejętności osiągania zamierzonego
skutku pragmatycznego, czyli sprawności pragmatycznej, tzn. umiejętnego
kształtowania tekstu w perspektywie osiągania założonego celu (intencji) komunikatu.
Literatura podstawowa
1. Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997.
2. Pisarek W., Słowa między ludźmi, Warszawa 1986.
7
3. Skudrzyk A., Urban K., Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki
i pragmatyki językowej, Kraków – Warszawa 2000.
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie na podstawie aktywnego uczestnictwa w zajęciach.
8
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Reguły narracji
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład 6
b. Ćwiczenia
c. Warsztaty
d. Seminarium
e. Konwersatorium
Program nauczania
Celem cyklu wykładów jest zapoznanie słuchaczy z wiedzą dotyczącą reguł narracji,
konstruowania przekazu o wydarzeniach. Wiedza z tej dziedziny rozwijała się w naukach
humanistycznych przez znaczną część wieku XX, rozwija się także w wieku XXI.
Możliwość wykorzystania tej wiedzy dotyczy zarówno konstruowania wypowiedzi
zawierającej elementy narracyjne, jak i sprawnego interpretowania przekazów
narracyjnych. A przecież większość materii językowych działań prawniczych i nie tylko
prawniczych, to właśnie zdarzenia i ich relacjonowanie, czyli narracja oraz konstrukcje
fabularyzujące. Co więcej, jak wynika z najnowszych badań, ustrukturowanie fabularne
mają wszelkie dyskursy, a tzw. wielkie narracje legitymizują rozmaite instytucje.
Poszczególne zajęcia będą poświęcone następującym zagadnieniom:
podstawowe tryby narracji (dystans narracyjny, osoba opowiadającego,
fokalizacja),
schemat budowy zdarzeń,
aktanci w konstrukcji fabularnej (schemat ról osobowych),
fabularne konstrukcje dyskursu,
wielkie i małe narracje wobec instytucji.
Literatura podstawowa
Mieke Bal, Narratology. Introduction to the Theory of Narrative. University of Toronto Press 1999 (II
wyd.)
Roland Barthes Dyskurs historii, "Pamiętnik Literacki" 1984 z. 3.
Roland Barthes S/Z, Warszawa 1999.
Roland Barthes Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań, "Pamiętnik Literacki" 1968 z. 4.
Claude Bremond Kombinacje syntaktyczne między funkcjami a sekwencjami narracyjnymi, "Pamiętnik
Literacki" 1968 z. 4.
Andrew Gibson, Towards of Postmodern Theory of Narrative. Edinburgh University Press 1996
Wincenty Grajewski Jak czytać utwory fabularne?, Warszawa 1980.
Algirdas Julien Greimas Elementy gramatyki narracyjnej, "Pamiętnik Literacki" 1984 z. 4.
Claude Lévi-Strauss Antropologia strukturalna, Warszawa 1970, 2002.
Narratologia, red. M. Głowiński, Gdańsk 2004.
Narratology. An Introduction Edited and Introduced by Susana Onega and Josè Engel Garcia Landa.
Longman 1996
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie
9
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Retoryka klasyczna
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład
b. Ćwiczenia 20
c. Warsztaty
d. Seminarium -
e. Konwersatorium -
Program nauczania
Opis przedmiotu: Przedmiot zapoznający słuchacza z aparatem pojęciowym klasycznej retoryki
rozumianej jako teoria tworzenia i rozumienia tekstów
Problematyka szczegółowa: Retoryka jako sztuka – problemy definicyjne; podstawowe pojęcia:
perswazja, rodzaje retoryczne, funkcje retoryczne, części retoryki; mówca i jego audytorium; badanie
sprawy: etapy, teoria status; topika retoryczna; dowodzenie w retoryce: pojęcie i rodzaje argumentów; etos
i autorytet; klasyfikacja i zastosowanie afektów; dyspozycja retoryczna: części mowy, topika dyspozycyjna,
układ argumentów; amplifikacja i jej metody; elokucja: wady i zalety stylu, pojęcie i klasyfikacje figur
retorycznych; wybrane figury i ich perswazyjna rola; okres retoryczny i jego rodzaje; sztuka pamięci;
zagadnienia akcji retorycznej.
Cele, metody nauczania: Opanowanie korpusu retorycznej teorii, pozwalające zrozumieć funkcjonowanie
i tradycyjne zastosowania sztuki retoryki, praktyczne wykorzystanie narzędzi retoryki, stwarzające
podstawy do rozwijania dalszej refleksji nad współczesnymi koncepcjami i funkcjonowaniem retoryki
Literatura podstawowa
Literatura: J. Ziomek: Retoryka opisowa. Wrocław 1990; H. Lausberg: Retoryka literacka. Podstawy
wiedzy o literaturze. Przeł.. A. Gorzkowski, Bydgoszcz 2002; M. Korolko: Sztuka retoryki. Przewodnik
encyklopedyczny. Warszawa 1990; J. Z. Lichański: Retoryka. Historia-teoria-praktyka. T.1-2, Warszawa
2007; Retoryka. Red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, P. Wilczek. Warszawa 2008; S. Fish:
Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane. Kraków 2002 [wyb.]; T. Hołówka: Błędy, spory,
argumenty. Szkice z logiki stosowanej. Warszawa 1998; „Pamiętnik Literacki” 1977 z.1-2: Retoryka na
ambonie. Red. P. Urbański. Kraków 2003 [wyb.]; Retoryka dziś. Teoria i praktyka. Red. R. Przybylska i W.
Przyczyna. Kraków 2001 [wyb]; Ch. Perelmann: Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja. Przeł. M.
Chomicz. Warszawa 2004; K. Szymanek: Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Warszawa 2001;
M. Tokarz: Argumentacja, perswazja, manipulacja. Gdańsk 2006; K. Szymanek: Argument z podobieństwa.
Katowice 2008; A. Budzyńska-Daca, J. Kwosek: Erystyka, czyli o sztuce prowadzenia sporów. Komentarze
do Schopenhauera. Warszawa 2009; J. Wasilewski, A. Skibiński: Prowadzeni słowami. Retoryka motywacji
w komunikacji publicznej, Warszawa 2008 [fragm.]; M. Załęska: Refutacja retoryczna a falsyfikacja w
nauce. „Forum Artis Rhetoricae” 2007, nr 3-4; A Wierzbicka: System składniowo-stylistyczny prozy
polskiego renesansu. Warszawa 1966 [rozdz. wstępny]; F. Yates: Sztuka pamięci. Przeł. E.
Radwański, posł. L. Szczucki. Warszawa 1977; J. Bralczyk: Środki wyrazu, w: Skrypty Becka.
Wymowa prawnicza. Warszawa 2002;
Wybór tekstów klasycznych w polskich tłumaczeniach: Gorgiasz: Pochwała Heleny; Platon: Fajdros,
Gorgiasz; Arystoteles: Retoryka; Cyceron: O wynalezieniu retorycznym; Mówca; Kwintylian: Kształcenie
mówcy.
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Egzamin - sprawdzian pisemny.
10
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Komunikacja społeczna
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład 6
b. Ćwiczenia
c. Warsztaty
d. Seminarium
e. Konwersatorium
Program nauczania
Celem wykładu jest zapoznanie słuchaczy z zagadnieniami szeroko rozumianej
komunikacji społecznej, od socjologicznego ujęcia problematyki dyskursu,
poprzez zagadnienia socjolingwistyki, po praktyczne elementy komunikacji
interdyscyplinarnej i kształtowanie wizerunku.
Treści programowe:
1. Rozumienie i koncepcje komunikacji społecznej,
2. Dialogi, dyskusje, debaty, dyskursy,
3. Wizerunek jako element komunikacji społecznej,
4. Przekazy komunikacyjne jako gra.
Literatura podstawowa
1. J. Fiske: Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem. Astrum,
Wrocław 1999.
2. E. Goffman: Człowiek w teatrze życia codziennego. Wyd. III, Warszawa
2008.
3. E. Griffin: Podstawy komunikacji społecznej. GWP, Gdańsk 2003.
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie.
11
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Kulturowe uwarunkowania wizerunku człowieka
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład 8
b. Ćwiczenia
c. Warsztaty
d. Seminarium
e. Konwersatorium
Program nauczania
Cele kształcenia: Zaznajomienie słuchaczy z różnymi sposobami tworzenia wizerunku
i formami jego funkcjonowania uwarunkowanymi czynnikami kulturowymi oraz
wskazanie na wykorzystywanie tej wiedzy w różnych sytuacjach komunikacyjnych
i zawodowych.
Treści programowe:
1. Kulturowy charakter wizerunku człowieka i kulturowe sposoby badań nad wizerunkiem
racjonalnym i emocjonalnym.
2. Poczucie własnej i zbiorowej tożsamości kulturowej.
3. Tworzenie i komunikowanie kulturowych wymiarów wizerunku.
4. "Ja" w lustrach słów i obrazów.
5. Stereotyp wizerunkowy - bariera kulturowa czy otwarcie kulturowe?
6. Autokreacja w perspektywie tendencji globalnych i lokalnych.
7. Wizerunek kulturowy jako balans między zachowaniem tożsamości a uniformizacją.
8. Kulturowe przyczyny redefinicji wizerunku.
Literatura podstawowa
D. Balasiński: Chwalenie się jako perswazyjny akt mowy. Kraków 1992.
A. Drzycimski: Sztuka kształtowania wizerunku. Warszawa 1996.
A. Drzycimski z zespołem: Komunikatorzy. Wpływ. Wrażenie. Wizerunek. Bydgoszcz
2000.
A. Giddens: Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa 2001.
Literatura uzupełniająca
M. Turlejska-Lis: Ingracjacja czyli manipulowanie innymi ludźmi za pomocą zwiększania własnej atrakcyjności. W: Osobowość a społeczne zachowanie ludzi, red. J. Reykowski. Warszawa 1980 oraz inne teksty z tego tomu. B. Reeves, C. Nass: Media i ludzie. Warszawa 2000. E. Hałas: Symbole w interakcji. Warszawa 2001.
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie
12
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Medialna emisja głosu
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład
b. Ćwiczenia
c. Warsztaty 10
d. Seminarium -
e. Konwersatorium
Program nauczania
Zajęcia przygotowują do wystąpień publicznych, a ich głównym celem jest podniesienie
jakości mowy i komunikacji poprzez sprawne posługiwanie się narządem głosu
i aparatem mowy oraz uwrażliwienie na normy wymowy i najczęściej popełniane błędy
językowe. Zajęcia mają również na celu naukę odpowiedniego interpretowania głosem
tekstów, faktów, informacji oraz odpowiedniego przekazywania wypowiedzi wyrażającej
zamierzone emocje i oddziałującej na odbiorcę.
Przedmiot dostarcza teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu emisji głosu, kultury
żywego słowa oraz pracy z mikrofonem i kamerą. Zajęcia obejmują: budowę i działanie
narządu głosu; naukę prawidłowego oddychania (ćwiczenia oddechowe); uruchamianie
i prawidłowe wykorzystywanie rezonatorów; odpowiednią fonację, artykulację i dykcję,
również wyćwiczenie prawidłowej postawy podczas mówienia, ponadto zasady
poprawnej wymowy w języku polskim, doskonalenie umiejętności komunikacyjnych:
interpretacji głosowej, odpowiedniego akcentowania, intonacji, dykcji, tempa wymowy.
MATERIAŁ NAUCZANIA:
1) Budowa i działanie narządu głosu: krtań, układ oddychania (w tym m.in.: mechanika
oddychania, typ oddychania, rezonatory, obniżenie tonu głosu).
2) Nauka oddychania całościowego i przeponowego. Ćwiczenia oddechowe: wdech,
wydech, oddychanie przeponowe; oddychanie całościowe podparcie oddechowe,
najczęstsze błędy w oddychaniu. Wydłużanie fazy wydechu na przykładach tekstów.
3) Higiena głosu. Jak zregenerować głos? Jakie są najczęstsze choroby gardła? Jak mówić
do dużego audytorium, żeby nie stracić głosu?
4) Fonacja i działanie narządów fonacyjnych (głos a postawa, praca: żuchwy, krtani,
języka, podniebienia miękkiego) – ćwiczenia fonacyjne.
5) Aparat artykulacyjny jego elementy, ich budowa i funkcje. Ćwiczenia artykulacyjne:
poprawna artykulacja samogłosek w izolacji, logotomach, wyrazach, zdaniach.
Wymowa głosek w toku mowy – upodobnienia wewnątrzwyrazowe i międzywyrazowe,
uproszczenia, zbitki międzywyrazowe.
5a) Ćwiczenia dykcyjne.
6) Ćwiczenia: doskonalenie wymowy (indywidualnie i zbiorowo), „łamańce językowe”.
7) Poprawność językowa, błędy fonetyczne (wymowa doliterowa, przydźwięk, mowa
13
rwana, przestawianie głosek, niepoprawna intonacja, nieuzasadnione uproszczenie grup
samogłoskowych i spółgłoskowych). Najczęstsze błędy językowe popełniane w mediach.
8) Interpretacja głosowa tekstów: rodzaje intonacji; modulacja głosem; frazowanie, pauza,
czytanie znaków interpunkcyjnych.
9) Do sukcesu przez mowę, czyli sztuka emisji głosu. Wygłaszanie tekstów. Praca
z kamerą i mikrofonem.
Literatura podstawowa
G. Łasiński, „Sztuka prezentacji”, Poznań 2000.
Ch. Zacher, G. Grantel, „Do sukcesu przez mowę”, Warszawa 2001.
M. Kotrarczyk, „Podstawy sztuki żywego słowa”, Warszawa 1961.
B. E. Gronbed i inni, „Zasady komunikacji werbalnej”, Poznań 2001.
B. Toczyska, „Elementarne ćwiczenia dykcji”, Gdańsk 1998.
B. Toczyska, „Łamańce z dykcją, czyli makaka ma Kama”, Gdańsk 1998.
B. Tarasiewicz, „Mówię i śpiewam świadomie”, Kraków 2003.
D. Ostaszewska, J. Tambor, „Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego”,
Warszawa 2002
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie na podstawie aktywnego uczestnictwa w zajęciach oraz na podstawie
interpretacji głosowej wybranego tekstu (nagranie z analiza).
14
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Kultura żywego słowa
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład
b. Ćwiczenia
c. Warsztaty -
d. Seminarium -
e. Konwersatorium 10
Program nauczania
Celem przedmiotu jest wyrobienie u słuchaczy zarówno kompetencji nadawczych, jak
i odbiorczych w zakresie żywego przekazu słownego. Przedmiot obejmuje zagadnienia
z zakresu sztuki mówienia, sztuki słuchania i krytycznej recepcji przekazu głosowego.
Słuchacze uczą się świadomego przekazywania myśli i emocji w sposób przejrzysty,
sugestywny, melodyjny, elastyczny i zrozumiały dla odbiorcy.
1. Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące
zagadnienia szczegółowe:
1. Mowa, język, mówienie. Język jako narzędzie komunikacji interpersonalnej.
2. Intelektualne i anatomiczne uwarunkowania rozwoju mowy.
3. Estetyka słowa. Etyka słowa.
4. Normy wymowy polskiej.
5. Sposoby wymawiania (wymowa wzorcowa, poprawna, dopuszczalna,
nieprawidłowa, wadliwa); ćwiczenia dykcyjne.
6. Błędy wymowy.
7. Akcent wyrazowy (akcent stały, swobodny, ruchomy, nieruchomy; akcent
paroksytoniczny, oksytoniczny, proparoksytoniczny, na czwartą sylabę od końca,
inicjalny, główny i poboczny; akcent tonalny, dynamiczny, iloczasowy; wyrazy
atoniczne, wyrazy ortotoniczne, klityki, enklityki, proklityki); akcent zestrojowy;
ćwiczenia w zakresie poprawnego akcentowania.
8. Akcent zdaniowy, akcent symboliczny, akcent retoryczny, akcent logiczny, akcent
emocjonalny; ćwiczenia w zakresie poprawnego akcentowania.
9. Wymowa nosówek, grup samogłoskowych, grup spółgłoskowych; ćwiczenia
poprawnej wymowy.
10. Wymowa internacjonalizmów i zapożyczeń, wymowa nazwisk obcych; ćwiczenia
poprawnej wymowy.
11. Znaki interpunkcyjne (podział znaków interpunkcyjnych, wartość semantyczna,
stylistyczna i głosowa znaków interpunkcyjnych, pauza logiczna, pauza
psychologiczna).
12. Frazy i frazowanie.
13. Pozagłosowe środki ekspresji (gest, mimika).
14. Przygotowanie i wygłaszanie przemówień.
Literatura podstawowa
I.Bartmińska, J.Bartmiński: „Słownik wymowy i odmiany nazwisk obcych”. Olsztyn
1992; J.D. Bednarek: „ Ćwiczenia wyrazistości mowy.” Wrocław 2002; M. Dłuska:
„Fonetyka polska. Artykulacja głosek polskich”. Warszawa – Kraków 1986; B.
15
Kaczmarczuk: „Wymowa polska z ćwiczeniami”. Lublin 1987; J. Kram: „Zarys
kultury żywego słowa.” Warszawa 1988; W. Lubaś, S. Urbańczyk: ”Podręczny
słownik poprawnej wymowy”. Warszawa 1990; M. Mikuta: „Kultura żywego słowa”.
Częstochowa 2001; „Prawidła poprawnej wymowy polskiej”. Oprac. Z.
Klemensiewicz. Kraków 1998; ”Słownik wymowy polskiej”. Red. M. Karaś, M.
Madejowa. Warszawa 1977; B. Tarasiewicz: „Mówię i śpiewam świadomie”. Kraków
2003; B. Toczyska: „Elementarne ćwiczenia dykcji”. Gdańsk 2000; B. Toczyska:
„Łamańce z dedykacją, czyli makaka ma Kama.” Gdańsk 1998; B. Toczyska:
„Sarabanda w chrząszczach. Ćwiczenia samogłosek.” Gdańsk 1997; K. Gawęda, J.
Łazowski: „ O błędach wymowy. Książeczka dla dzieci tudzież wyższych urzędników
państwowych”. Białystok 2004.
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie na podstawie aktywnego uczestnictwa w zajęciach. Zaliczenie prezentacji
przygotowanego do wygłoszenia tekstu.
16
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Wybrane aspekty protokołu dyplomatycznego oraz savoir-vivre’u
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład 4
b. Ćwiczenia 6
c. Warsztaty
d. Seminarium
e. Konwersatorium
Program nauczania
1. Protokół dyplomatyczny – rys historyczny i dzień dzisiejszy:
Pojęcie protokołu
Źródła i historia
Organizacja protokołu
2. Ceremoniał – ze szczególnym uwzględnieniem ceremonii oficjalnych i państwowych;
3. Etykieta – zasady i pojęcia rządzące w świecie etykiety;
4. Precedencja i tytulatura:
Procedencja w RP
Precedencja w innych państwach
Nazewnictwo państw i ich przedstawicieli
Korespondencja oficjalna
5. Savoir – vivre – sztuka życia nie tylko od święta (m.in.):
Powitania
Zasady pierwszeństwa
Pozdrowienia
Kolejność zajmowania miejsc
Sytuacje niezręczne
Prezenty i kwiaty
6. Przyjęcia – czyli o zachowaniu się przy stole i nie tylko:
Zaproszenia
Rodzaje przyjęć
Typy stołów
Rozsadzanie przy stołach
Zastawa
Dobór dań
17
Dobór win
Sytuacje nietypowe
7. Ubiory – jak cię widzą tak cię piszą:
Zasady ogólne
Ubiór damski
Ubiór męski
Wskazania elegancji
Sytuacja a strój
8. Wszystko co chcielibyście wiedzieć o protokole, ale boicie się zapytać – tematyka
zaproponowana przez słuchaczy;
Literatura podstawowa
1. Orłowski T., Protokół dyplomatyczny. Ceremoniał & etykieta, Warszawa 2006
2. Pietkiewicz E., Protokół dyplomatyczny, Warszawa 1998
3. Pietkiewicz E., Savoir vivre dla każdego, Warszawa 1997
4. Rojek T., Nowy savoir – vivre, Warszawa 2009
Literatura uzupełniająca
1. Bareiss H., O zachowaniu się przy stole. 77 kłopotliwych dań, z niem. Tłum. A. Bender, Warszawa1999
2. Bortnowski A., Protokół dyplomatyczny i savoir – vivre dla każdego, Ciechanów 2003
3. Krajski St., Savoir – vivre: podręcznik w pilnych potrzebach, Warszawa 2006 4. Pietkiewicz E., Dobre obyczaje, Warszawa 1987 5. Pietkiewicz E., Etykieta menedżera czyli sztuka dobrych manier w
prowadzeniu interesów, Warszawa 1990 6. Pietkiewicz E., Przyjęcia w biznesie i nie tylko, Warszawa 1995 7. Rojek T., Savoir – vivre przy stole: jak to się je?, Warszawa 2003 8. Rojek T., Życie towarzyskie i domowe: nowy savoir – vivre, Warszawa 2006
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie na podstawie uczestnictwa w zajęciach.
18
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Psychologiczne aspekty sukcesu komunikacyjnego
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład
b. Ćwiczenia
c. Warsztaty 8
d. Seminarium -
e. Konwersatorium
Program nauczania
Cel nauczania:
Celem nauczania jest zapoznanie słuchaczy z wiedzą z zakresu psychologii
w komunikacji interpersonalnej, wykształcenie umiejętności analizy zachowań
komunikacyjnych, opanowanie technik antystresowych, a także rozwijanie zachowań
asertywnych.
Treści merytoryczne przedmiotu:
1. Stres w wystąpieniach publicznych i techniki antystresowe.
2. Komunikacja w miejscu pracy a płeć.
3. Komunikacja interpersonalna w psychologii, techniki aktywnego słuchania, techniki
przesłuchań.
4.Porozumienie bez przemocy, konfrontacja z trudnym klientem (specyfika prawnicza
w Polsce dotycząca pracy sędziów, prokuratorów, radców prawnych).
5. Asertywność a znajomość technik manipulacyjnych.
Literatura podstawowa
L. Brannon, Psychologia rodzaju. Kobiety i mężczyźni: podobni czy różni,
tłum. M. Kacmajor, Gdańsk 2002.
R. Cialdini, Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, tłum. B. Wojciszke, Gdańsk
1995.
J. Gutman, Jak radzić sobie ze stresem?, Kielce 2003.
B. Hołyst, Psychologia kryminalistyczna, Warszawa 2006.
R. K. James, B. E. Gilliand, Strategie interwencji kryzysowej, tłum. A. Bidziński,
Warszawa 2004.
V. Kwiatkowska-Darul, Przesłuchanie małoletniego świadka w polskim procesie karnym,
Toruń 2007.
G. Lindenfield, Asertywność, tłum. M. Włoczysiak, Łódź 1995.
M. B. Rosenberg, Porozumienie bez przemocy. O języku serca, tłum. M. Kłobukowski,
Warszawa 2003.
J. Santorski (red.), Abc psychologicznej pomocy, Warszawa 1993.
D. Tannen, Ty nic nie rozumiesz! Kobieta i mężczyzna w rozmowie, tłum. A.
Sylwanowicz, Warszawa 1995.
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie na podstawie aktywnego i systematycznego uczestnictwa w warsztatach.
19
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Etyczno-prawne aspekty komunikacji zawodowej
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład 8
b. Ćwiczenia
c. Warsztaty
d. Seminarium
e. Konwersatorium
Program nauczania
Celem nauczanie jest uzupełnienie lub poszerzenie wiedzy nabytej w trakcie studiów wyższych o teoretyczne i praktyczne aspekty komunikacji w trakcie wykonywania zawodu prawniczego. Dzięki wykładowi wiedza słuchacza ma zostać pogłębiona o problematykę etyczną związaną z akcją prawną oraz etycznymi aspektami stosowania prawa.
Treści programowe:
1. Etyka i prawo – wzajemne relacje,
2. Rys historyczny zawodów prawniczych,
3. Etyka i etyka zawodowa,
4. Etyka prawnika na przykładzie Zbioru Zasad Etyki i Godności Zawodu,
5. Etyka relacji: prawnik – klient i prawnik – sąd,
6. Etyka wystąpień publicznych,
7. Etyka a reklama w zawodach prawniczych.
Literatura podstawowa
1. E. Łojko: Etyka prawnika. Etyka nauczyciela zawodu prawniczego,
2. Z Krzemiński: Etyka adwokacka. Teksty, orzecznictwo, komentarz. Zakamczyce 2003,
3. R. Tokarczyk: Etyka prawnicza. Warszawa 2005,
4. R. Sobański: Uwagi o etyce zawodów prawniczych. Palestra 7-8/2003,
5. R. Łuczywek, O. Missuna: Sztuka wymowy sądowej. Wydawnictwo prawnicze. Warszawa 1997.
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Egzamin ustny.
1. Informacje o przedmiocie:
20
Nazwa przedmiotu Teoria perswazji i argumentacji
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład 20
b. Ćwiczenia
c. Warsztaty
d. Seminarium -
e. Konwersatorium
Program nauczania
1. Wprowadzenie: przekonania i postawy, cechy racjonalnego systemu przekonań.
2. Perswazja: definicja i podstawowe rozróżnienia, zmienne istotne dla procesu perswazji,
teoria Petty-Cacioppo.
3. Dysonans poznawczy i jego znaczenie dla kształtowania przekonań, inne mechanizmy
psychologiczne perswazji.
4. Typowe taktyki perswazyjne.
5. Pojęcie argumentu i argumentacji. Argument przekonujący vs argument logicznie
poprawny.
6. Wypowiedź argumentacyjna, standaryzacja i diagram argumentu.
7. Zasady i metody i zasady oceniania argumentów. Argumenty dedukcyjne
i niededukcyjne.
8. Argument z podobieństwa i jego ocena. Perswazyjne zastosowania analogii i metafory.
9. Argumentacja dotycząca przyczynowości.
10. Przegląd innych ważnych typów argumentacji (np. argument z autorytetu, argumenty
„równi pochyłej”, argumenty z danych statystycznych)
11. Typowe błędy logiczne i ich diagnozowanie. Chwyty erystyczne.
12. Nadużycia językowe jako jedna z ważniejszych przyczyn popełniania błędów
logicznych.
13. Elementy perswazyjne w argumentacji.
Literatura podstawowa
Cialdini R.B. [2003] Wywieranie wpływu na ludzi Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne,
Gdańsk
Govier T. [2005], A Practical Study of Argument. Wadsworth Publishing Company, Belmont.
Hołówka T. [1998], Błędy, spory, argumenty. Szkice z logiki stosowanej Wydział Filozofii
i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Mulholland J. [1994] Handbook of Persuasive Tactics. A practical language guide. Routledge,
London and New York.
Pratkins, A., Aronson E. [2008] Wiek propagandy Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Schopenhauer A. [1973], Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów Wydawnictwo Literackie,
Kraków.
Szymanek K. [2008] Argument z podobieństwa. Wydawnictwo UŚ, Katowice.
Szymanek K. [2001], Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Wydawnictwo Naukowe
PWN. Warszawa.
Szymanek K, Wieczorek K. A., Wójcik A. S. [2003], Sztuka argumentacji. Ćwiczenia w badaniu
argumentów. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Tokarz M. [2006], Argumentacja, perswazja, manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji.
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
21
Waller B. N. [1988], Critical Thinking. Consider the verdict. Prentice Hall, New Jersey.
Walton D. N. [2006], Fundamentals of Critical Argumentation. Cambridge University Press, New
York
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Egzamin
22
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Teoria perswazji i argumentacji
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład
b. Ćwiczenia 20
c. Warsztaty
d. Seminarium -
e. Konwersatorium -
Program nauczania
Ćwiczenia poświęcone będą praktycznemu treningowi w zakresie analizy argumentacji i technik
perswazyjnych. W szczególności dotyczy to następujących zagadnień:
- Rozpoznawanie argumentów i ich wyodrębnianie spośród innych rodzajów wypowiedzi.
- Standaryzacja argumentu.
- Diagramy obrazujące strukturę argumentu.
- Różne metody oceny argumentu.
- Szczegółowa analiza wybranych typów argumentów (m.in. argumentów z analogii, z autorytetu, ad
hominem, „równi pochyłej”, ad ignorantiam itp.)
- Analiza tekstu pod kątem zastosowanych w nim środków perswazyjnych.
- Manipulacyjne wykorzystanie niektórych zjawisk językowych (np. implikatur i presupozycji).
- Nielojalne chwyty erystyczne i obrona przed nimi.
Literatura podstawowa
Cialdini R.B. [2003] Wywieranie wpływu na ludzi Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk
Govier T. [2005], A Practical Study of Argument. Wadsworth Publishing Company, Belmont.
Hołówka T. [1998], Błędy, spory, argumenty. Szkice z logiki stosowanej Wydział Filozofii i Socjologii
Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Mulholland J. [1994] Handbook of Persuasive Tactics. A practical language guide. Routledge, London and
New York.
Pratkins, A., Aronson E. [2008] Wiek propagandy Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Schopenhauer A. [1973], Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Szymanek K. [2008] Argument z podobieństwa. Wydawnictwo UŚ, Katowice.
Szymanek K. [2001], Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Warszawa.
Szymanek K, Wieczorek K. A., Wójcik A. S. [2003], Sztuka argumentacji. Ćwiczenia w badaniu
argumentów. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Tokarz M. [2006], Argumentacja, perswazja, manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji. Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Waller B. N. [1988], Critical Thinking. Consider the verdict. Prentice Hall, New Jersey.
Walton D. N. [2006], Fundamentals of Critical Argumentation. Cambridge University Press, New York.
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Aktywne uczestnictwo w zajęciach, sprawdzian praktyczny.
23
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Zagadnienia współczesnej komunikacji perswazyjnej
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład
b. Ćwiczenia
c. Warsztaty 8
d. Seminarium
e. Konwersatorium
Program nauczania
1. Co to jest komunikacja:
- podstawowe schematy komunikacyjne – omówienie,
- pojecie kodu, typy kodów codziennej komunikacji,
- funkcje językowe ze szczególnym uwzględnieniem funkcji referencjalnej, ekspresywnej
i konatywnej,
- językowe eksponenty poszczególnych funkcji i ich rola w procesie perswazji.
(blok: 2 godz.)
2. Argumentowanie – perswadowanie – manipulowanie:
- ustalenie definicyjne,
- językowe aspekty i analiza tekstów.
(blok: 2 godz.)
3. Ethos – logos – pathos:
- tworzenie wizerunku (autoprezentacja nadawcy) i jego językowe aspekty; pojęcie
językowego obrazu świata; analiza tekstów,
- oddziaływanie na odbiorcę (racjonalność i emocjonalność komunikacji – analiza
tekstów.
(blok: 2 godz.)
3. Kompozycja tekstu perswazyjnego:
- zasada odwróconej piramidy informacyjnej,
- schemat perswazyjny współczesnego tekstu reklamowego (analiza tekstu reklamowego
oraz tekstu typu public relations.
(blok: 2 godz.)
Literatura podstawowa
Bauer Z., Chudziński E., (red.) Dziennikarstwo i świat mediów, wyd. II rozszerzone,
Kraków 2000.
Black S., Public relations, Warszawa 1999.
24
Bralczyk J.: O języku propagandy i polityki. Warszawa 2007.
Eco U., Nieobecna struktura, Warszawa 1996; rozdz.: B/5
Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, wyd. Astrum, Wrocław 1999.
Goban-Klas T.,Kadragic A., Czarnowski P.: Public Relations czyli promocja reputacji,
Businessman Book, Warszawa,1997.
Jabłoński W., Kreowanie informacji. Media relations, Warszawa 2006.
Jaroszyński Cz., Jaroszyński P., Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa 2002.
Kochan M., Slogan w reklamie i polityce, Warszawa 2002.
Lewiński P., Retoryka reklamy, Wrocław 1999.
Manipulacja w języku, red. P. Krzyżanowski, P. Nowak, Lublin 2004.
Mazur M., Marketing polityczny. Wyczerpujący przegląd technik i metod stosowanych
w kampanii wyborczej. Warszawa 2002.
Nęcki Z.: “Negocjacje w biznesie”, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu 1994.
Olędzki J. (red.), Tworzydło D. (red.) PUBLIC RELATIONS. Znaczenie społeczne i kierunki
rozwoju
Perelman Ch., Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, Warszawa 2002.
Pratkanis A., Aronson E., Wiek propagandy, Warszawa 2003.
Public relations w teorii i praktyce, red.: D. Tworzydło, T. Soliński, Rzeszów 2006.
Seitel F.P., Public relations w praktyce, Warszawa 2003.
Szymanek K., Sztuka argumentacji. Słownik Terminologiczny, Warszawa 2001.
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie na podstawie aktywnego uczestnictwa w zajęciach.
25
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Dialektyka i Erystyka
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład
b. Ćwiczenia
c. Warsztaty
d. Seminarium -
e. Konwersatorium 16
Program nauczania
1. Dialog, dialog perswazyjny, dyskusja.
2. Cele stawiane przed dyskusją. Dyskusja krytyczna i zasady jej prowadzenia.
3. Podstawowe elementy dyskusji: określenie stanowisk, onus probandi, argument,
kontrargument, obrona, atak.
4. Ćwiczenia praktyczne w identyfikowaniu i korygowaniu posunięć dyskusyjnych.
5. Typowe lojalne i nielojalne chwyty erystyczne.
6. Zasady sprawnego prowadzenia walki na argumenty: taktyka, strategia, planowanie,
ekonomia prowadzenia sporu.
7. Elementy teorii perswazji, typowe taktyki perswazyjne.
Literatura podstawowa
Branham R.J. [1991] Debate and Critical Analysis: The Harmony of Conflict Lawrence Erlbaum
Associates, Hillsdale, New Jersey,
Hołówka T. [1998], Błędy, spory, argumenty. Szkice z logiki stosowanej Wydział Filozofii i Socjologii
Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Kochan Marek [2005] Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach. Znak, Kraków
Lachowiecki L. [1997] Sztuka zwycięskiej dyskusji Wydawnictwo „Sternik”, Warszawa
Marciszewski W. [1994] Sztuka dyskutowania Aleph, Warszawa
Schopenhauer A. [1973], Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Szymanek K. [2001], Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Warszawa.
Szymanek K, Wieczorek K. A., Wójcik A. S. [2003], Sztuka argumentacji. Ćwiczenia w badaniu
argumentów. PWN, Warszawa.
Tokarz M. [2006], Argumentacja, perswazja, manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji. Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie na podstawie aktywnego uczestnictwa w zajęciach, sprawdzian praktyczny.
26
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Argumentacja prawnicza
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład 10
b. Ćwiczenia 14
c. Warsztaty 10
d. Seminarium -
e. Proseminarium -
Program nauczania
1. Repetytorium podstawowych pojęć z dziedziny wykładni prawa
i charakterystyka podstawowych metod wykładni (językowa, systemowa, celowościowa, historyczna);
2. Wykładnia językowa w prawie: znaczenie definicji legalnych, kłopoty z definicjami legalnymi, trzy rejestry językowe – język potoczny, prawny i prawniczy oraz konflikty między nimi, słowniki językowe jako narzędzie interpretacyjne;
3. Poprawne i wadliwe sposoby formułowania argumentów na gruncie wykładni;
4. Strategie preferencji – strategia priorytetu wykładni językowej a strategia wykładni kompleksowej;
5. Przeniesienie ogólnej wiedzy o wykładni prawa na płaszczyznę argumentacyjną i ukazanie sposobu wykorzystywania tej wiedzy przez sądy;
6. Perswazyjna wartość argumentacji interpretacyjnej – słabe i mocne argumenty perswazyjne; Analiza pojęć „błędna wykładnia” i „rażące naruszenie prawa”;
7. Obalenie błędnych przekonań co do zakresu stosowania i rangi określonych metod wykładni prawa podatkowego;
8. Wnioskowania prawnicze jako narzędzie argumentacji prawniczej; 9. Prawo jako środek komunikacji; 10. Teoretyczne podstawy argumentacji prawniczej
- argumentacja, mówca i jego audytorium - przesłanki argumentacji - wybór, obecność i prezentacja argumentów - strategie argumentacyjne
- techniki argumentacyjne - argumenty quasi-logiczne - argumenty oparte na strukturze rzeczywistości - argumentacja przez przykład (ilustracja i wzór) - rozległość argumentacji a siła argumentów
- kolejność argumentów w mowie 11. Dyskurs argumentacyjny w praktyce prawniczej - wprowadzenie do zagadnienia dyskursu argumentacyjnego - reguły ogólne - reguły prawnicze - argumenty i topiki prawnicze I2. Stosowanie konkretnych technik argumentacyjnych w praktyce na wybranych przykładach z zakresu orzecznictwa sądowego.
27
Literatura podstawowa
1. Ch.Perelman, Imperium retoryki, Warszawa 2004r. 2. J.Stelmach, Kodeks argumentacyjny dla prawników, Kraków 2003 3. L. Morawski, Zasady wykładni prawa, Toruń 2006
Literatura uzupełniająca
4. M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki, Warszawa 2006
5. Agnieszka Bielska – Brodziak, Interpretacja tekstu prawnego na podstawie orzecznictwa podatkowego, Warszawa 2009
6. S. Fish, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, Kraków 2002 7. A.Schopenhauer Erystyka czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa
2005 8. J.Stelmach, Współczesna filozofia interpretacji prawniczej, Kraków 1995,
(rozdział IV „Teoria argumentacji prawniczej”) 9. A. Bielska – Brodziak, Z. Tobor, Zmiana w przepisach jako argument
w dyskursie interpretacyjnym, Państwo i Prawo nr 9/2009
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Egzamin - praca pisemna oraz wystąpienie przed audytorium
28
1. Informacje o przedmiocie:
Nazwa przedmiotu Zastosowanie sztuki słowa i techniki aktorskiej w wystąpieniach publicznych
Kierunek studiów Studia podyplomowe
Specjalność
Rodzaj zajęć Liczba godzin ECTS
a. Wykład 2
b. Ćwiczenia 8
c. Warsztaty
d. Seminarium
e. Konwersatorium
Program nauczania
Wykład obejmuje zagadnienia wstępne z zakresu sztuki żywego słowa: od świadomego
używania aparatu mowy (anatomia, fizjologia, fizyka) i nabycia wiedzy dotyczącej
zespołu środków wyrazu takich jak: rytm, intonacja, barwa, modulacja, aż po konstrukcje
wypowiedzi. Uzupełnieniem strony teoretycznej w realizacji przedmiotu będą ćwiczenia,
w których słuchacze sprawdzą nabyte wiadomości poprzez prezentacje mów
oskarżycielskich i obrończych w sprawach sądowych zaproponowanych przez zespól
prowadzący zajęcia z przedmiotu argumentacja prawnicza lub mów okolicznościowych
przygotowanych przez uczestników nie będących prawnikami.
Celem nauczania jest rozwinięcie umiejętności świadomego posługiwania się słowem
i konstrukcja mowy w wypowiedziach publicznych.
Literatura podstawowa
1. Kolarczyk M.: „Podstawy sztuki żywego słowa”. Warszawa 1961,
2. Wieczorkiewicz Br.: „Sztuka mówienia”. Wydawnictwo RTV 1997,
3. Mariański H.: „Kult żywego słowa”. Warszawa 1929.
Literatura uzupełniająca
2. Informacja o warunkach zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie na podstawie aktywnego uczestnictwa w zajęciach.