litróf kennsluaðferðanna dæmi um kennsluaðferð: fyrirlesturinn

22
Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Post on 21-Dec-2015

239 views

Category:

Documents


6 download

TRANSCRIPT

Page 1: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Litróf kennsluaðferðannaDæmi um kennsluaðferð:

Fyrirlesturinn

Page 2: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Efni / markmiðEfni: Kennsluaðferðahugtakið, einkenni og eðli mis-munandi kennsluaðferða og hugmyndir um flokkun

kennsluaðferða. Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlestrar Nemendur kunni skil á helstu flokkum

kennsluaðferða … efli skilning sinn á mikilvægi þess að kennarar

hafi yfir fjölbreyttum kennsluaðferðum að ráða og geti nýtt það við undirbúning og framkvæmd kennslu

… þekki niðurstöður rannsókna á fyrirlestrum sem kennsluaðferð og geti nýtt þær við undirbúning kennslu

Page 3: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Bókin Litróf kennsluaðferðanna

Handbók fyrir kennara á öllum skólastigum – en grunnskólamiðuðYfirlit um helstu kennsluaðferðir Tilraun til að leggja grunn að sameiginlegum orðaforða kennaraTengist upplýsingavef á Netinu:

Kennsluaðferða-vefurinn

Page 4: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Nokkrar lykilspurningar um kennsluaðferðir

Hvað er kennsluaðferð?

Hverjar eru helstu kennsluaðferðirnar? (Hvað eru t.d. helstu aðferðirnar margar?)

Hvernig er skynsamlegt að flokka kennsluaðferðir (fræðileg nálgun)?

Hvað segja rannsóknir um kennsluaðferðir?

Page 5: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Kennsluaðferðir - kennsluhættir

• Er merkingarmunur á þessum tveimur hugtökum?

Enski orðaforðinn

• Teaching / Instructional ... ... models, methods, strategies, techniques, tactics

Page 6: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Nokkur mikilvæg atriði um kennsluaðferðir

• Kennsluaðferðir hafa ólík markmið

• Engin kennsluaðferð er fullkomin

• Áríðandi er að kennarar þekki eiginleika, styrk og veikleika helstu kennsluaðferða

• Hugsanlegt er að kennsluaðferðir henti kennurum misvel

• Kennsluaðferð verður að laga að viðkomandi nemendahópi og aðstæðum

Page 7: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Mikilvægt þvert á allar aðferðir

Markvissar spurningar

Framkoma kennarans

Augnsamband

TjáningRaddbeiting

Líkamstjáning

Smitandiáhugi

Skýrt skipulagMiklar

væntingar + kröfur

Góðar útskýringar

Umhyggja - jákvæð samskipti

Sanngirni

Virk hlustun

Hlýleiki -kímni

Niðurstöðurrannsókna

Page 8: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Hverjar eru helstu kennsluaðferðirnar?

Fyrirlestur Sýnikennsla

Hópvinna

Vettvangsferð

Hlutverkaleikur

Sjónsköpun

Endurtekningaræfing

Námsleikur

Spurnaraðferð

Hermileikur

Sagnalist

Hugarflug

Söguaðferð (Storyline)

Efniskönnun

Þrautalausn

Púslaðferð

Verklegar æfingar

Þankahríð

Sýning

Page 9: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Mismunandi „eðli“ kennsluaðferða

Kennarinn Nemandinn

Miðlar þekkingu

Aflar sérþekkingar

Hver tekur ákvarðanir - ræður ferðinni- er ábyrgur?

„Bein kennsla“ „Óbein kennsla“Námsmat

Námsefni

Viðfangsefni

Kennsluaðferðir

Námsumhverfi

Page 10: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Flokkun Joyce og Weil (Models of Teaching)

1. Aðferðir þar sem áhersla er lögð á samvinnu (the social family): Hópvinnubrögð, hlutverkaleikir, heimildakönnun

2. Aðferðir sem miða að þekkingaröflun, skilningi og hugsun (the information-processing family): Fyrirlestrar, spurnaraðferðir, leitaraðferðir og o.fl.

3. Aðferðir sem hafa persónuþroska og sjálfskilning að meginmarkmiði (the personal family): Opinn skóli, opin skólastofa

4. Aðferðir sem grundvallast á sjónarmiðum atferlisfræðinnar (the behavioural systems family): Hlítarnám (mastery learning), hermileikir (simulation games), tölvuforrit

Page 11: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Dæmi um flokkun á kennsluaðferðum

Leitaraðferðir

Lausnaleit

Leikræn tjáning

Hlutverkaleikir

Tilraunir

„Bein“ kennsla

Samræðu-aðferðir

Samskipta-aðferðir

Sjálfstæð vinnanemenda

Fyrirlestrar

„Innlagnir“

Sýnikennsla

Spurnar-aðferðir

Sjálfstæð heimilda-vinna

Skapandi verkefni

Að hluta byggt á Lemlech 1990

Page 13: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Flokkun IS: Hinir níu aðalflokkar kennsluaðferða

1. Útlistunarkennsla 2. Þulunám og þjálfunaræfingar3. Verklegar æfingar4. Umræðu- og spurnaraðferðir5. Innlifunaraðferðir og tjáning 6. Þrautalausnir 7. Leitaraðferðir8. Hópvinnubrögð9. Sjálfstæð skapandi viðfangsefni

Litróf kennsluaðferðanna - Kennsluaðferðavefurinn

Þessi flokkunbyggir á

greiningu á markmiðum aðferðanna og

þeim kröfum sem þær gera til kennara og nemenda

Page 14: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Glossary of Instructional Strategies

Heimasíða IS: http://starfsfolk.khi.is/ingvar/

                              

Kennsluaðferða-vefurinn

Edmund Sass: Learning Theories and Teaching Models

Skref í átt tileinstaklingsmiðaðs

náms

Page 15: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Fyrirlestur sem kennsluaðferð

• Hversu algengir eru fyrirlestrar?

• Hversu góð kennsluaðferð er fyrirlesturinn?

Page 16: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Mótsögnin mikla!

Engin kennslu-aðferð er meira notuð en fyrirlestrar (a.m.k. í framhalds-skólum, háskólum og á námskeiðum í fullorðinsfræðslu)

Engin kennslu-aðferð hefur sætt harðari gagnrýni en einmitt fyrir-lestrar

Page 17: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Álitamál tengd fyrirlestrum ...

Áheyrendur eru óvirkir Erfitt að halda athygli – athygli eru takmörk sett Erfitt að meta hvort áheyrendur skilja Rætt er við alla sem einn Miklar kröfur til fyrirlesara Ofuráhersla á þekkingarmiðlun / mötun /

yfirborðsatriði Tímafrek aðferð Ofnotuð aðferð Aðrar aðferðir eru betri (!?)

Page 18: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Rannsóknir á fyrirlestrum benda til ...

• Þeir verða oft of langir

• Fyrirlesarar ætla sér um of (of mikið efni og of flókið)

• Fyrirlesarar gefa sér (fá) sjaldan tíma til að ljúka máli sínu

• Kennslutækni er oft ábótavant

Page 19: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Góðir fyrirlestrar ...

... henta vel til að miðla upplýsingum (t.d. nýrri þekkingu)

... henta vel til að reifa mál, til að veita yfirlit eða taka saman meginatriði

... geta kveikt áhuga (og drepið hann!) ... geta vakið til umhugsunar

Page 20: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Góð ráð Kveikjur og niðurlag Varast langar einræður Gæta að tilbreytingu Ætla sér ekki um of Sýna áhuga Varast upplestur Gæta að augnsambandi Gæta að röddinni Markviss notkun

kennslutækja

Halda sér við efnið Einbeita sér að

meginatriðum Mundu: þú ert

sérfræðingur – það eru áheyrendur yfirleitt ekki

Skrá ný hugtök, heiti, formúlur

Kímni Mat á fyrirlestrum ...

Page 21: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Að brjóta upp fyrirlestraformið

• Varpa fram spurningum• Kalla eftir spurningum• Leggja fram álitamál• Þrautalausn• Biðja nemendur að taka

efnið saman eða vinna úr því með öðrum hætti

• Stutt hópverkefni• Einn, fleiri, allir

aðferðin (Think - Pair – Share)

• Æfingar, dæmi• Stutt próf, könnun• Þankahríð

(Brainstorming)• Meira ...

Page 22: Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

Hver er ykkar skoðun á þýðingu fyrirlestra sem

kennsluaðferðar?