İlköğretime hazırlık ve İlköğretim programları...değerlendirme (ne kadar?) kaynaklar birey...

İlköğretime Hazırlık ve

İlköğretim Programları

Temel Kavramlar & HazırbulunuşlukYrd.Doç.Dr. Gülçin TAN ŞİŞMAN

Eğitim Programları ve Öğretim

Eğitim

…bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlıolarak istendik değişme meydana getirme sürecidir.

…yaşantılar, deneyimler, gözlemler ve deneme-yanılma yoluyla bireyin kendi bilişsel şemalarını yapılandırma sürecidir.

yeni bir davranış kazanma biçiminde olabileceği gibi, önceden sahip olduğu istenmeyen davranışları terk etme şeklinde de olabilir.

http://fenomenkomikler.bloggum.com/resim/sivrisinek.html

Eğitim

Formal Eğitim

Planlı, programlı

Örgün Eğitim

Belli yaş grupları, aşamalı ve kademeli okullarda

yapılır

İlköğretim Ortaöğretim Üniversite

Yaygın Eğitim

İlgi ve gereksinimlere kademeli değildir.

Hizmet içi eğitim

Halk eğitimi

Çıraklık

İnformal Eğitim

(Günlük yaşam deneyimleri)

Eğitimin Özellikleri

Kapsamlı, karmaşık ve çok boyutludur.

Sürekli ve dinamiktir.

Yaşantı yoluyla davranıştaki istendik değişime odaklanır.

Hem kültürü etkiler hem de etkilenir.

Kültürü aktarır.

Bireyi sosyalleştirir.

Tutarlı, amaca yönelik ve bütünleyicidir.

Oldukça geniştir, zaman ve mekan yönünden

sınırlandırılamaz.

Değişime, kültürden daha az direnç gösterir.

Öğretim

Eğitimin okulda ya da sınıf ortamında, planlı ve programlı

olarak yürütülen kısmıdır.” (Küçükahmet, 2002)

Belirli bir öğrenci grubu ve belirli bir içerik için belirli bir

ortamda öğrenmenin gerçekleşmesine rehberlik eden ve

planlı olarak gerçekleştirilen etkinliklerden oluşan bir

süreçtir. (Fer, 2009)

Eğitim ve Öğretim

Eğitim Öğretim

Bireyin gerek okulda ki

gerekse okul dışındaki yaşam

boyu süren eğitiminin, planlı

olarak düzenlenen ve

uygulanan tarafı bireyin

öğretimini oluşturur.

Hem rastlantı eseri hem

planlanmış olarak yaşantılar

kazanmak mümkündür.

Öğretim süreci ister evde

ister okulda

gerçekleştirilsin, planlı olup

olumlu değişmeleri

hedefler.

Öğretim, öğrenmeyi

gerçekleştirdiği takdirde,

eğitimin bir değeri olur.

Öğrenme

Yaşantı ürünü olarak davranışta meydana gelen nispeten kalıcı

izli değişme

Bireyin davranışlarındaki gözlemlenebilir değişimlerdir.

Dışsal uyarıcıların içsel ya da zihinsel süreçlerle işlenmesidir.

Öğrenenin duyu organları aracılığıyla algıladığı nesne, olay,

olgu ya da kavramlara ilişkin zihninde kendi gerçeğini

yapılandırması ya da önceki deneyimlerine dayalı olarak

gerçeği yorumlaması sürecidir.

İstenilen davranışlar

İstediğimiz davranışlar;

Bilişsel

Duyuşsal

Devinişsel olabilir.

Öğrenme İlkeleri

Duyduğumu unuturum.

Gördüğümü hatırlarım.

Yaptığımı anlarım.

Confucius

Öğrenme İlkeleri

Duyduğumu unuturum.

Duyduğumu ve gördüğümü biraz hatırlarım.

Duyduğum, gördüğüm ve tartıştığım zaman anlamaya başlarım.

Duyduğum, gördüğüm, tartıştığım ve yaptığım zaman anlayış geliştiririm.

Öğrettiğim zaman uzmanlaşırım.

Mel Silberman

Öğrenme İlkeleri

Daha çok duyu organını işe koşma

Okuma becerisini geliştirme

Öğrenme sürecinde etkin olma

Öğrenmeye istekli olma

Sonuçtan haberdar olma

Öğrenilenleri tekrarlama

Bütün ve parça olarak öğrenme

Öğrenme materyalinin anlamlı olması

Öğretim İlkeleri

Açıklık

Çocuğa görelik

Hayatilik

Güncellik

Tasarruf (Ekonomiklik)

Somuttan – Soyuta

Bilinenden -Bilinmeyene

Yakından – Uzağa

Uygulanabilirlik (İş-aktivite, Yaparak –

yaşayarak öğrenme)

Eğitim Programı

Okulda ve okul dışında planlanmış etkinlikler

yoluyla sağlanan öğrenme yaşantıları düzeneğidir.

Bireylerin milli eğitimin amaçları doğrultusunda

eğitmek amacı ile oluşturulmuş olan plan..

Okul içinde ve dışında yapılabilecek tüm

uygulamalar

Posner`in Eğitim Programı Sınıflaması

Resmi program

İşlevsel program

İhmal edilen program

Örtük program

Ekstra program


Resmi (Kuramsal, Açık, Yazılı) Program

Yazılı bir dokuman haline getirilerek eğitim otoritelerince onaylanmış ve

okullara gönderilmiştir.

Eğitim felsefesini ve politikalarını yansıtır, resmidir, teoriktir, açık ve ilan

edilmiştir.

Tasarıdır, varsayımsal olarak olması gerekeni ortaya koyar.

İşlevsel (Gözlenen, Gerçekleşen, Uygulanan) Program

Okulda öğretmenler aracılığıyla uygulamaya konulan programdır.

Okuldan okula farklılık gösterir.

Kuramın uygulamaya dönüşmesidir.

Resmi programın okula, çevreye ve öğretmene göre farklılaşmasıdır.

Resmi programın uygulamada yaşama geçirilmiş biçimidir.

Daha somuttur.


İhmal Edilen (Geçersiz, Görmezden Gelinen) Program

Resmi programın atlanan, eksik bırakılan, üstünkörü geçiştirilen yanlarını oluşturur.

Okulun sahip olduğu olanaklardan ya da öğretmen yeterlik, tutum ve davranışlarından da

kaynaklanabilir.

Örtük (Gizli, Yazılı Olmayan) Program

İlk olarak Jackson tarafından ortaya atılmıştır.

Resmi programda yazılı olarak yer almayan, kasıtlı olarak düzenlenmemiş ve

planlanmamış öğrenmeleri içeren programdır.

Resmi programı destekleyen ya da engelleyen daha çok okul kültürü ve ikliminden

kaynaklanan, kurumdaki bireylerin sahip olduğu inanç, değer, tutum ve

yaklaşımlardan doğan program türünü yansıtır.

Ekstra Program

Yazılıdır.

Sportif, sanatsal, kültürel etkinlikleri kapsar.

Okul korosu, öğrenci toplulukları

Öğretim Programı

Eğitim programının amaçlarına hizmet edecek biçimde, belli

bir öğretim kademesinin çeşitli sınıflarında bireye belli bilgi

kategorileriyle ilişkili olarak okul içinde ya da dışında ne tür

yaşantıların sağlanacağını gösteren düzenektir.

Okulda ya da okul dışında bireye kazandırılması planlanan

bir dersin öğretimiyle ilgili tüm etkinlikleri kapsayan

yaşantılar düzeneğidir.

Amaçlar(NİÇİN?)

İçerik(NE?)

ÖğretimSüreçleri (NASIL)

Değerlendirme (NE KADAR?)

KaynaklarBireyToplum

Konu Alanı

AlanlarBilişsel

DuyuşsalPsikomotor

Ders planıÖğretim Yöntemleri

Öğretim İlkeleriGörsel-İşitsel Araçlar

Sınıf içi İletişimDisiplin

PROGRAM GELİŞTİRME

Eğitim programlarının hedef,

içerik, öğretme-öğrenme

süreci ve değerlendirme

öğeleri arasındaki dinamik

ilişkiler bütünü.

Eğitim Programının Ögeleri

Öğrenme-öğretme süreci

Ölçme ve Değerlendirme

Hedefler

İçerik

Okul Öncesi Eğitim

Eğitim sürecinin doğumdan başlayarak zorunlu öğrenim

çağına kadar olan dönem

Doğumdan başlayarak çocuğun bedensel, zihinsel

duygusal ve toplumsal gelişimini sağlamak

(Üstünoğlu, 1990).

0-6 yaşları arasındaki çocuğun, bireysel özelliklerini ve

gelişim düzeylerini göz önüne alarak ve onun

zihinsel, duygusal, fiziksel ve sosyal yönden gelişimini

destekleyerek erişebileceği en üst düzeye çıkaran ve

çocuğu ilköğretime ve yaşama hazırlayan planlı ve

sistemli bir eğitimdir. (Çoker, 1994).

Okul Öncesi Eğitim

Çocuk gelişiminin en kritik, en önemli ve en çok

dikkat gerektiren dönemidir.

Evrensel Amaçlar

Toplumsal amaçlar

Eğitsel amaçlar

Gelişimsel amaçlar

Türkiye’de Okul Öncesi Eğitim

İsteğe bağlı olarak zorunlu ilköğretim çağına gelmemiş

36-72 ay arasındaki çocukların eğitimini kapsar.

“Okul öncesi eğitimi 81 ilde zorunlu hale getirmek için

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından başlatılan projeye göre

2013'te 5 yaşındaki tüm çocuklar zorunlu okul öncesi

eğitime başlayacak.”

12 yıllık kademeli kesintili eğitim – 2012-2013 EÖY

Okulöncesi eğitimin zorunlu eğitimin kapsamı dışında

İlköğretime başlama alt sınırı 60 aya çekilirken, üst sınır 72 ay


Programları

1989 – Okul Öncesi Eğitim Programı (4-5 yaş)

1992 - Okul Öncesi Eğitim Genel Müdürlüğü (Program

geliştirme çalışmaları hızlanmıştır. )

1994 Programı - 2002 Programı

2006 Programı

36-72 Aylık Çocuklar İçin Okul Öncesi Eğitim Programı

Gelişim temelli, bütüncül anlayış ve sarmal program yaklaşımı

Amaç – Kazanım


Programları

8 Ocak 2012 tarihinde MEB Teşkilat Kanunu’nun

değişmesiyle Temel Eğitim Genel Müdürlüğü

2012 Programı

10 farklı ilde pilot uygulama

36-72 Aylık Çocuklar İçin Okul Öncesi Eğitim Programı

Gelişimsel, sarmal yaklaşım ve eklektik model

Kazanım ve göstergeler

Türkiye’de İlköğretim

6-13 yaş grubundaki çocukların eğitim ve öğretimini

kapsar.

İlköğretim yaşı çocuğun 5 yaşını bitirdiği yılın eylül ayı

İlk 4 yıl öğrenciye bilgi vermekten çok okuma, yazma,

kavrama ve oyuna dayalı bir sistem

Öğrencilere diploma 12 yılın sonunda verilecek ve

tek diploma olacaktır.

Öğrencinin 4 yıl veya 8 yıl okumasının bir anlamı

olmayacak ve öğrenci okulu yarıda bıraktığı takdirde

eğitimsiz sayılacaktır. (Sertifika verilecek)

Türkiye’de İlköğretim Programları

Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı

Alan eğitimcileri/uzmanları, Program geliştirme uzmanları,

Ölçme ve değerlendirme uzmanları, Öğretmenler

2005-2006 yılında uygulamaya konulan Öğretim

Programları

Yapılandırmacı yaklaşım, Öğrenci-merkezli eğitim

Kazanım - Bilgi, beceri ve tutumlar

Her derse özgü öğrenme alanları – içerik

2012-2013 Güncellenen Öğretim Programları

İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8.

Sınıflar)

İlköğretim Kurumları İngilizce Dersi (2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8.

Sınıflar)


Türkçe’ye duyarlılık tüm dersler için ANA BECERİ olarak ele

alınmıştır.

Her dersin öğretim programında ortak temel beceriler ile o ders

alanına özgü beceriler yer almaktadır.

Ortak temel beceriler

Türkçe’yi doğru, etkili ve güzel kullanma,

Eleştirel düşünme,

Yaratıcı düşünme,

İletişim,

Araştırma sorgulama,

Problem çözme,

Bilgi teknolojilerini kullanma ve

Girişimcilik


Türkçe Dersi İlköğretim Programı

Matematik Dersi İlköğretim Programı

Hayat Bilgisi Dersi İlköğretim Programı

Görsel Sanatlar Dersi İlköğretim Programı

Müzik Dersi İlköğretim Programı

Beden Eğitimi Dersi İlköğretim Programı

Fen Bilimleri Dersi İlköğretim Programı

Sosyal Bilgiler Dersi İlköğretim Programı

Trafik ve İlkyardım Dersi İlköğretim Programı

Bilişim Teknolojileri Dersi İlköğretim Programı

İngilizce Dersi İlköğretim Programı

İlköğretime Hazır Bulunuşluk –Tanımı, Önemi, Kapsamı, Faktörler

• «Okula başlama» çocuğun yaşamında son derece kritik ve önemli bir olaydır.

• 6 yaşlarında ilk kez ailesinin dışında, yaşamının büyük bir bölümünü geçireceği yeni bir ortama girmek uyum sağlamakla karşı karşıya kalır.

• İlköğretim kurumu

• Doğumdan sonra çocuğun anneden ikinci kez ayrılışı ya da kopuşu

İlköğretime İlk adım...

Anneden, aileden ayrılış

Bazı çocuklar kolaylıkla severek herhangi bir sorun çıkarmadan sürece adapte olurlar.

Okul öncesi eğitim kurumuna devam –üstünlük

Bazıları ise ilk günden başlayarak anneden ayrılma, sınıfa tek başına girme, sınıfta söylenenleri yerine getirme, arkadaşlarına ve öğretmenine alışma konularında zorluk çekerler.

İlköğretim

temel bilgi ve becerilerin kazanılması

İleriki yaşantılara öncülük etme

Sorumluluk ve görev paylaşımı bilinci

Kişilik oluşumunun temellerinin güçlenmesi açısından oldukça önemlidir.

Birinci sınıftaki yaşantılar diğer sınıflara göre daha da önem taşımaktadır.

İlköğretime başlama

Thordike tarafından ilk defa kullanılmıştır.

“İnsanın Orijinal Doğası” adlı kitabında «sinir sisteminin öğrenmeye hazır hale gelmesi» olarak betimlemiştir.

6-7 yaşında bir çocuk sinir sistemi açısından bakıldığında, okula gitmeye ve başarılı olmaya hazırdır.

Sinirsel olarak okula hazır olmak yeterli midir?

Hazır Bulunuşluk

Çocuğun tüm gelişim alanlarındaki temel bilgi ve becerilerle donanmış, kendine güvenen, kendisi ve çevresiyle barışık bir biçimde duygusal karışıklığa uğramadan ilköğretime başlaması ve buradaki etkinliklere ilgi ve istekle katılabilmesidir (AOF,2008). “öğretilebilen an”

Zihinsel

Bedensel

Duygusal

Sosyal açıdan hazırlıklı oluş

Okula Hazır Bulunuşluk

En kritik ve en önemli süreçlerden biri

Uyum sürecini kolaylaştırır.

Duygusal sorunları en aza indirir.

İlk kez ÖĞRETİMLE karşı karşıyadır.

Etkinliklere katılmak

Belirli bir disiplin planı dahilinde davranmak

Öğretmenin yönergelerini yerine getirmek

Okula Hazır Bulunuşluk Önemi

İlköğretimin gerektirdiği temel bilgi ve becerilerle okula başlamak

Okula Hazır Bulunuşluk Önemi

Kendine

güven

Kolay etkili iletişim

Kabul görme, öne çıkma

Daha başarılı olmak için

İçten uyarım

Merak araştırma,

inceleme ve problem çözme

becerileri

Yaşam boyu öğrenme

yaşam boyu başarı

Sorunlar?

Evden, anneden ayrılma

Yeni bir ortama uyum sağlama

Yeni arkadaşlar ve öğretmenlerle iletişim kurma

Öğretmenin yönergelerine uyma

Dikkatini uzun süre belli bir konu/etkinlik üzerine yoğunlaştıramama

Okuma, yazma ve aritmetik gibi derslerde öğrenme

Öğrendiklerini pekiştirme ve geliştirme

Okula hazır olmayan ya da eksik hazır bulunuşluk

El, göz eş güdümü gelişmiş, küçük kasları güçlenmiş olmak hazır bulunuşluk için yeterli midir?

60-72 aylıkken okula başlamak yerine daha büyükken okula başlamış olmaları çocuğun okula hazır olduğunu gösterir mi?

Kız ve erkek çocuklar arasında hazır bulunuşluk açısından bir fark var mıdır?

Kız çocukları daha duygusal erkek çocukları daha hazır

Daha uzun boylu ya da kilolu ; görme ya da işitme algısının yaşıtlarından daha güçlü olması okula hazır olduğu anlamına gelir mi?

Kendi yaşıtlarıyla dostça ilişkiler kuran her çocuk okula hazır mıdır?

Yalnızca bir alanda hazır olmak yeterli DEĞİLDİR!

Tüm gelişim alanlarını kapsar.

Okula Hazır Bulunuşluğun Kapsamı

Bedensel

Zihinsel

Duygusal

Sosyal

Dil gelişim alanlarında sahip oldukları bilgi ve beceriler

Öz bakım becerilerinin hepsini kapsayan geniş bir kavramdır.

Okula Hazır Bulunuşluğun Kapsamı

Okula Hazır Bulunuşluğu Etkileyen Faktörler

Zihinsel

Fiziksel

Duygusal

Sosyal veÇevresel

FİZİKSEL ETMENLER

Okula başlama konusunda en yaygın olarak kullanılan ÖLÇÜT nedir?

Takvim yaşı

Türkiye’de yaş sınırı 72 aydır.

Okula başlama yaşının düşük ya da yüksek olması okula hazır bulunuşluğu garanti altına alır mı?

YAŞ fiziki etmenlerden yalnızca biridir.


FİZİKSEL ETMENLER

Sağlıklı ve normal bir fiziksel gelişimine sahip olması

Görme

İşitme

Beyin gelişimi

Kalem tutmak – Küçük kas gelişimi

Vücudunu kontrol edebilmesi

Dengeli hareket edebilmesi


ZİHİNSEL ETMENLER

Bilgi, beceri ve kapasite kullanma eğilimini içerir.

Zeka

Öğrenme yeteneğini etkileyen en önemli özelliklerden biridir.

Zeka tek boyutlu değildir.

Howard Gardner

Kişileri farklı kılan, yaşamda karşılaştıkları sorunları çözmeye ya da kendileri ve toplum için yararlı, değerli bir şeyler ortaya koymalarına yarayan ve toplum içinde bir değeri olan değişik yetenekler


ZİHİNSEL ETMENLER

Zeka boyutlarının gelişmesinde

gelişmesinde başta kalıtım, çevresel koşullar, toplumsal özellikler, değerler , yaşam deneyimleri vb. faktörler etkilidir.

gelişebilmesi için uygun çevresel koşullar ve fırsatlar gerekir.

Uygun olmayan koşullar çocugun hazır bulunuşluğunu olumsuz yönde etkiler.


ZİHİNSEL ETMENLER

Dil gelişimi

Zihinsel yeteneklerin en önemlilerindendir.

Sözel zeka

Anlama ve problem çözme


Alıcı Dilİfade Edici

Dil

Öğretmeni dinlemek,Yönergeleri yerine getirmek vb.

Öğretmen ve arkadaşlarıyla düzgün bir biçimde konuşmaksözel iletişim kurma

ZİHİNSEL ETMENLER

Dikkatini yoğunlaştırma,

Sayılara aşina olma, sayı sayma

Benzerlik ve farklılıkları ayırt edebilme

Basit sınıflama ve gruplama yapabilme,

Duyularını kullanma

Algısal becerilere ait ÖN DENEYİMLER


DUYGUSAL ETMENLER

Çocuğun kendisini nasıl gördüğünü

Başkalarının duygularını anlama

Kendi hislerini yorumlayıp ifade etme yeteneği

Normal süreçte artan iletişim gücüyle çevreyle ilişki kurma artar ve anneye bağlılık yavaş yavaş azalır.

Temel güven duygusu gelişmeyen çocuklarda anneye bağımlılık azalmaz ve okul sürecinde problemlere neden olur.


DUYGUSAL ETMENLER

Duygular çocuğun davranışlarını yönlendirmede oldukça önemli rol oynar.

Küçük yaştaki çocuklar duygularını daha çok belli eder.


Akıl ve Mantık

Duygular

DUYGUSAL ETMENLER

Duygusal davranış modelleri ve buna uygun kişilik yapısı

Anne

Diğer yakın akrabalar

Çevre ile duygusal etkileşim

Okulun ilk günleri çok önemlidir.

Duygusal sorunları kişilik özellikleri yeni bir ortama aktarılıyor.

Anneden kopamama – sınıfta olup bitenlerin dışında kalma –diğerlerinden geri kalma – başarısızlık ve güvensizlikle sonuçlanabilir.


DUYGUSAL ETMENLER

Duygusal sorunlarla öğrenmedeki başarısızlık arasında sıkı bir ilişki vardır.

Duygusal olarak sağlıklı olamanın en belirgin işareti, çocuğun kendi yaşıtlarına ve diğer insanlara rahatça yaklaşması ve öğrenme konusunda gösterdiği isteklilik olarak açıklanmaktadır.


SOSYAL VE ÇEVRESEL ETMENLER Aile ve ailenin yaşadığı ortam

Ekonomik koşullar Gelir, evde yaşayan kişi sayısı, ev tipi, yeterli ve düzenli beslenme

olanağı vb.

Oyun ve sosyal deneyim için var olan mekan ve olanaklar Evdeki sözel iletişim ortamı

Anne ve babanın kullandığı dil, bu dilin niteliği, konuşma biçimi, çocuğa tanınan konuşma olanağı vb.

Okuma yazmaya karşı tutum Anne ve babanın okuma alışkanlığı, evde çeşitli kitapların

bulunması vb.

Okula karşı tutum Ailenin okula ve öğretmenlere duyduğu güven ve saygı, okumaya

verdiği önem, vb.

Çocuğun güven ve kişilik gelişimini etkileyen aile içi ilişkiler Aile yaşamının niteliği, bireyle arası sevgi ve saygı vb.


SOSYAL VE ÇEVRESEL ETMENLER

Kitle İletişim Araçları

Televizyon

Doğru seçilen programlar

Nitelikli programların aile tarafından bilinçli olarak seçilmesi

Okumaya karşı isteklilik

Dile olan duyarlılık vb.


Çocuğun gelişim alanlarıyla ilişkilendirilerek planlanmalıdır.

Dil (zihinsel beceri) ayrı bir boyut olarak nitelendirilmelidir.

Özbakım becerileri de ilköğretime hazır bulunuşluğu etkileyen becerilerdendir.

Aile desteği

İlköğretim Hazır Bulunuşluğa Yönelik Çalışmalar

İlköğretime hazırlık ve İlköğretim programları...değerlendirme (ne kadar?) kaynaklar birey...

Documents