- 1 -

Υδρογονάνθρακες, Περιφερειακή

Ανάπτυξη & Περιβάλλον

Το παράδειγμα του Πρίνου

Ιούλιος 2012

- 2 -

Ιστορική αναδρομή στις έρευνες υδρογονανθράκων στην Ελλάδα

Ο Ηρόδοτος, πατέρας της ιστορίας, αναφέρει το 480 Π.Χ. στις «Ιστορίες» του την

ανάβλυση πετρελαίου στο Έλος Κερί στην Ζάκυνθο.

Εκεί, στην ομώνυμη τοποθεσία της Ζακύνθου ξεκίνησαν επίσημα το 1848 οι

πρώτες έρευνες υδρογονανθράκων στην ελληνική επικράτεια. Οι έρευνες είχαν ως

αντικείμενο την εκμετάλλευση της ρέουσας ασφάλτου στην πηγή Ηροδότου.

Ιστορικά οι έρευνες (βλέπε αναλυτικά στο Παράρτημα) χωρίζονται σε τέσσερις

περιόδους, ενώ οι υφιστάμενες παραχωρήσεις αφορούν στις άδειες εκμετάλλευσης

Πρίνου και Νότιας Καβάλας και στις ερευνητικές άδειες του Θρακικού Πελάγους.

Οδηγός των πρώτων σκαπανέων της έρευνας ήταν καθαρά οι επιφανειακές

ενδείξεις πετρελαίου και αερίου, ενώ από τον γύρο παραχωρήσεων κατά την

δεύτερη περίοδο 1960 – 1974 διατρήθηκαν γεωλογικοί σχηματισμοί με

ενθαρρυντικές ενδείξεις υδρογονανθράκων (πετρελαίου και φυσικού ή βιογενούς

αερίου) και συνέβαλαν στον εμπλουτισμό της γεωλογικής γνώσης και στην

εδραίωση της πεποίθησης για τις θετικές πετρελαιοδυνατότητες της Ελλάδας.

Το 1971-1974, οι θαλάσσιες έρευνες στο Θρακικό πέλαγος οδήγησαν στην

ανακάλυψη των πρώτων εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων στη θαλάσσια περιοχή της

Θάσου από την OCEANIC-COLORADO. Πρόκειται για την ανακάλυψη βαρέως

πετρελαίου ανατολικά της Θάσου και τα κοιτάσματα φυσικού αερίου Νότιας

Καβάλας και πετρελαίου στον Πρίνου.

Οι εν λόγω έρευνες ήταν οι πρώτες οι οποίες στηρίχθηκαν σε σύγχρονες για την

τότε εποχή, γεωλογικές, σεισμικές και γεωτρητικές μεθόδους.

Το σημαντικότερο γεγονός της Τρίτης Περιόδου (1974 -2001) αποτέλεσε η

δημιουργία οργανωμένου αρχείου δεδομένων Ε&Π Υ/Α το οποίο βρίσκεται στην

κατοχή του Ελληνικού Δημοσίου και το οποίο μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά

στην μελλοντική έρευνα και στον προσδιορισμό των επόμενων γεωτρητικών

στόχων μέσα από τους γύρους παραχωρήσεων.

Παραχωρήσεις Πρίνου & Νότιας Καβάλας

Σημαντικές για την προώθηση των ερευνών ήταν οι ανακαλύψεις των

κοιτασμάτων πετρελαίου Πρίνου και αερίου της Νότιας Καβάλας.

- 3 -

Το 1971 από την OCEANIC-

COLORADO έγινε η γεώτρηση

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΑΣΟΣ #1, 13 μίλια

ανατολικά της Θάσου και εντόπισε

κοίτασμα βαρέως πετρελαίου. To

1972 από την ίδια Εταιρεία, δυτικά

της Θάσου, ανακαλύφθηκε το

κοίτασμα Φυσικού Αερίου Νότια

Καβάλα και το 1974 εντοπίσθηκε το κοίτασμα πετρελαίου του Πρίνου. Τα

κοιτάσματα μπήκαν σε παραγωγή το 1981.

Την εκμετάλλευση ανέλαβε η Κοινοπραξία Πετρελαίων Βορείου Αιγαίου (NAPC),

στην οποία συμμετείχαν οι εταιρείες Denison Mines (διαχειριστής) , Hellenic, White

Shield και Poseidon. Είχε προηγηθεί το 1976 η εξαγορά των ποσοστών της

OCEANIC από την καναδική εταιρία DENISON MINES.

Από το 1987-88 η ΔΕΠ-ΕΚΥ συμμετείχε στις ερευνητικές περιοχές του Θρακικού

πελάγους με 25%). Αυτό έγινε μετά την ελληνοτουρκική κρίση του Μαρτίου του

1987, η οποία είχε σαν αφορμή της έρευνες πετρελαίου στο Θρακικό πέλαγος.

Το 1998-1999 λόγω της διεθνούς μείωσης των τιμών πετρελαίου και της μη

επίτευξης συμφωνίας με το Ελληνικό Δημόσιο για τον τρόπο μείωσης των

λειτουργικών της εξόδων, η NAPC απεχώρησε από τα τμήματα εκμετάλλευσης

(πεδία Πρίνου και Νότιας Καβάλας και τα δεύτερα τμήματα εκμετάλλευσης).

Στη συνέχεια με το Νόμο 2779/99 η περιοχή ανατέθηκε, χωρίς διαγωνισμό, για

έρευνα και εκμετάλλευση στην Εταιρεία Κavala Oil, κοινοπραξία στην οποία

συμμετείχαν η Ελληνική Εταιρεία Ευρωτεχνική ΑΕ με ποσοστό 67% και το

Σωματείο των Εργαζομένων της τέως NAPC με ποσοστό 33%. Η Ελληνικά

Πετρέλαια Α.Ε. αρνήθηκε τη συμμετοχή της στο νέο σχήμα εκμετάλλευσης και

παρέμεινε μόνο στις ερευνητικές περιοχές.

Το 2007, η ΕΥΡΩΤΕΧΝΙΚΗ εξαγοράστηκε από την ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΕ

(σημερινή Energean Oil & Gas A.E.), η οποία έθεσε σε παραγωγή τα πεδία Βόρειος

Πρίνος και Έψιλον, μετά από δύο πετυχημένες οριζόντιες γεωτρήσεις,

καταφέρνοντας σημαντική αύξηση της συνολικής παραγωγής. Σήμερα, η Energean

Oil & Gas A.E. ελέγχει πλήρως την Κavala Oil Α.Ε.

- 4 -

Το κοίτασμα του Πρίνου

Το κοίτασμα του Πρίνου – πήρε την ονομασία του από το ομώνυμο χωριό της άσου

που «βλέπει» προς το κοίτασμα – βρίσκεται περίπου οκτώ (8) χιλιόμετρα

βορειοδυτικά της νήσου Θάσου και περίπου δεκαεννιά (19) χιλιόμετρα

νοτιοανατολικά της πόλης της Καβάλας.

Ο Πρίνος ανακαλύφθηκε το 1974

όταν και έγινε η πρώτη

ερευνητική γεώτρηση, ενώ

κατόπιν έγιναν έξι (6) ακόμα

γεωτρήσεις για να καθοριστούν τα

όρια του κοιτάσματος. Η κορυφή

του κοιτάσματος ορίστηκε έπειτα

από μελέτη των γεωτρήσεων στα

2.530 μέτρα κάτω από τη μέση

επιφάνεια της θάλασσας. Οι

παραγωγικές ζώνες των

κοιτασμάτων βρίσκονται σε βάθος

2.500 – 2.850 μέτρων, ενώ το

βάθος της θάλασσας στην περιοχή των εξεδρών είναι 30 έως 35 μέτρα.

Το σύμπλεγμα των εξεδρών του Πρίνου περιλαμβάνει τις δύο εξέδρες παραγωγής,

την «Άλφα» και την «Βήτα», καθώς και την εξέδρα επεξεργασίας «Δέλτα». Οι δύο

πρώτες εξέδρες συνδέονται με την «Δέλτα» για τη στήριξη των σωληνώσεων και

την πρόσβαση του προσωπικού. Οι εξέδρες είναι εφοδιασμένες με τις απαιτούμενες

για τη σωστή και ασφαλή λειτουργία βοηθητικές παροχές και υπηρεσίες. Τέλος, 12

χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του συγκροτήματος των πλατφορμών πετρελαίου υπάρχει

μια επιπλέον, η «Κ» για τον έλεγχο των μηχανημάτων και της παραγωγής φυσικού

αερίου από το κοίτασμα «Νότιας Καβάλας».

Οι χερσαίες εγκαταστάσεις της

Kavala Oil, θυγατρικής

εταιρείας της Energean Oil &

Gas, βρίσκονται δίπλα στον

οικισμό της Νέας Καρβάλης,

λίγα χιλιόμετρα έξω από την

πόλη της Καβάλας. Η

- 5 -

τοποθεσία επιλέχθηκε λόγω της μικρής γεωγραφικής της εγγύτητας με τις

θαλάσσιες εγκαταστάσεις, ενώ οι υφιστάμενες υποδομές διαχείρισης, επεξεργασία

και αποθήκευσης είναι δυναμικότητας 30.000βαρελιών/ημέρα.

Το αργό πετρέλαιο που εξορύσσεται στις πλατφόρμες μεταφέρεται στις χερσαίες

εγκαταστάσεις μέσω δύο κύριων αγωγών και μπαίνει στο κύκλωμα κατεργασίας.

Επιπλέον, των κύριων εγκαταστάσεων κατεργασίας του πετρελαίου υπάρχουν

βοηθητικές εγκαταστάσεις που συμβάλλουν στην ομαλή και ασφαλή λειτουργία

του εργοστασίου, σταθμός παραγωγής ηλεκτρισμού 19MW, δεξαμενές

αποθήκευσης 500.000 κυβικών μέτρων, καθώς και τα γραφεία των διοικητικών

υπηρεσιών και του τεχνικού προσωπικού.

Το κοίτασμα του Πρίνου μπήκε στην παραγωγή τον Ιούλιο του 1981. Η συνολική

παραγωγή του κοιτάσματος από το 1981 έως το 2010 ξεπέρασε τα 110

εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, ενώ τα Εκτιμώμενα Απολήψιμα Αποθέματα

ανέρχονται σε 11,3 εκατομμύρια βαρέλια. Αν και το κοίτασμα θεωρείται πλέον ως

mature field, εκτιμάται ότι οι Δυνητικοί Πόροι του - με άμεση δυνατότητα

αξιοποίησης -ανέρχονται σε 21 εκατομμύρια βαρέλια.

Αντίστοιχα, η παραγωγή στο κοίτασμα Νότιας Καβάλας ανήλθε διαχρονικά σε 855

εκατομμύρια Μ3 Φυσικού Αερίου, ενώ τα Αρχικά Επιτόπου Αποθέματα

υπολογίζονται σε 959 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.

- 6 -

Στο πλαίσιο του προγράμματος ανάπτυξης (2008-2013) του κοιτάσματος του

Πρίνου, ο «Διαχειριστής» των αδειών εκμετάλλευσης Πρίνου και Νότιας Καβάλας

Energean Oil & Gas έχει επενδύσει μέχρι σήμερα πάνω από 210 εκατομμύρια

δολάρια (3 γεωτρύπανα σε 4 χρόνια – Energy Exerter, Ensco85 και GSP Saturn).

- 7 -

Πρίνος & Καβάλα: Ένα μοναδικό παράδειγμα

Η πόλη της Καβάλας είναι ταυτισμένη απόλυτα με την έρευνα και παραγωγή

υδρογονανθράκων στην εγχώρια αγορά και ένα μοναδικό παράδειγμα συνύπαρξης

της βιομηχανικής δραστηριότητας με την τοπική κοινωνία. Αυτό σε μεγάλο βαθμό

οφείλεται στον απόλυτο σεβασμό και την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και

στα οφέλη που προκύπτουν. Χαρακτηριστική είναι και η σχετική αναφορά του κ.

Γιάννη Μανιάτη στην Βουλή (Διαρκής Επιτροπή Παραγωγής & Εμπορίου της

Βουλής, 14 Ιανουαρίου 2011), «… στα σχεδόν 30 χρόνια δραστηριότητας της

Εταιρείας, δεν έχει χυθεί ούτε μια σταγόνα πετρέλαιο στη θάλασσα…».

Η έρευνα υδρογονανθράκων αποτέλεσε στην ουσία έναν από τους

βασικότερους φορείς απασχόλησης, επιχειρηματικότητας και ανάπτυξης

για τον Νομό της Καβάλας. Ειδικότερα, η δραστηριότητα της Kavala Oil πέρα

από την αξιοποίηση του εθνικού ορυκτού πλούτου προσφέρει τα εξής οφέλη στην

τοπική κοινωνία:

1. Απασχόληση (300 θέσεις εργασίας συν επιπλέον εποχικοί εργαζόμενοι)

και ενίσχυση του εισοδήματος

2. Επιχειρηματικότητα (ο κύκλος ανάπτυξης δηλαδή των προμηθευτών και

των συνεργατών της Kavala Oil) γύρω από την έρευνα αλλά και την

παραγωγική διαδικασία (επιπλέον, ταξί, ξενοδοχεία, εστιατόρια, μεταφορές,

κ.λπ.).

a. Υποστήριξη της τοπικής οικονομίας (στήριξη τοπικών ξενοδοχειακών

μονάδων κατά την χειμερινή περίοδο, κ.λπ.)

b. Η λειτουργία της γειτονικής Βιομηχανίας Φωσφορικών Λυπασμάτων

στηρίχθηκε επί μακρό χρονικό διάστημα στην παροχή Φυσικού

Αερίου από την Kavala Oil

3. Περιφερειακή ανάπτυξη (τα έργα υποδομής που αναπτύσσονται λόγω

της επιχειρηματικής δραστηριότητας που αναπτύσσεται στην περιοχή) και

ανάδειξη του επενδυτικού προφίλ της Καβάλας

a. Αναβάθμιση της πρόσβασης σε κονδύλια για την ανάπτυξη

υποδομών (νέες μαρίνες, οδικό δίκτυο, κ.λπ.)

4. Εκπαίδευση (δηλαδή η επένδυση σε εκπαίδευση μέσω του ΤΕΙ που

υπάρχει στην Καβάλα) και άμεση διασύνδεση του εκπαιδευτικού

φορέα με την αγορά εργασίας

5. Μοναδικό γνωστικό κεφάλαιο που δημιουργείται γύρω από την έρευνα

και την ανάπτυξη υδρογονανθράκων σε μια στρατηγικής σημασίας περιοχή

- 8 -

με πρόσβαση στη θάλασσα αλλά και με εν δυνάμει σύνδεση με τους

αγωγούς φυσικού αερίου (Νότιος Διάδρομος)

6. Άριστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε παραδοσιακούς τουριστικούς

προορισμούς

a. Πάγια προτεραιότητα σε θέματα ασφάλειας του προσωπικού και των

εγκαταστάσεων, καθώς και του περιβάλλοντος με την συμμόρφωση

με εθνικούς και κοινοτικούς κανονισμούς

Τα απολογιστικά τα οφέλη για τη χώρα μας από την εκμετάλλευση των

κοιτασμάτων Πρίνου και Νότιας Καβάλας για την περίοδο ανάπτυξης των

κοιτασμάτων ήταν μεγάλα:

Πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις της τάξεως του 1 δις δολαρίων, ενώ τα

έσοδα του Δημοσίου ανήλθαν σε 600 εκατομμύρια δολάρια

Δημιουργήθηκαν 400 άμεσες θέσεις εργασίας, ενώ διπλάσιες ήταν η

έμμεσες θέσεις και πολλαπλάσιες αυτές οι οποίες δημιουργήθηκαν στο

στάδιο της ανάπτυξης των κοιτασμάτων.

- 9 -

Energean Oil & Gas

Η Energean Oil & Gas μέσω της θυγατρικής της Kavala Oil αντιπροσωπεύει τον

μοναδικό «Διαχειριστή» αδειών έρευνας & παραγωγής υδρογονανθράκων στον

ελλαδικό χώρο.

Στόχος: H δημιουργία μιας ανεξάρτητης εταιρείας Έρευνας & Παραγωγής

Υδρογονανθράκων με προσανατολισμό στις χώρες της Ανατολικής

Μεσογείου και της Βορείου Αφρικής

Μοναδικός «Διαχειριστής» Αδειών Ε&Π Υδρογονανθράκων της χώρας με

30ετή εμπειρία σε θαλάσσιες γεωτρήσεις και παραγωγή

Επενδύσεις άνω των US$ 210 εκατ., τα τελευταία 4 χρόνια – 3 γεωτρύπανα

στην Ελλάδα

Βεβαιωμένα Αποθέματα περιοχής Πρίνου 11 εκατ. βαρελιών

Δυνητικοί Πόροι 21 εκατ. βαρελιών με δυνατότητα άμεσης αξιοποίησης

Υφιστάμενη παραγωγή 2.000 βαρελιών/ημέρα από τα πεδία του Πρίνου και

Βόρειου Πρίνου

2013 - Αυτόνομη ανάπτυξη του Πεδίου Έψιλον με αρχικό στόχο

παραγωγής τα 3.000 βαρέλια/ημέρα - Νέα επένδυση ύψους $100 εκατ.

2014 - Πρόγραμμα ερευνητικών και παραγωγικών γεωτρήσεων με στόχο

παραγωγή 5.000 βαρέλια/ημέρα

- 10 -

Υφιστάμενες υποδομές διαχείρισης, επεξεργασίας και αποθήκευσης

δυναμικότητας 30.000 βαρελιών/ημέρα

Επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό - επαναπατρισμός στελεχών της

διεθνούς πετρελαϊκής βιομηχανίας

Μετατροπή του υπό εξάντληση κοιτάσματος Νότιας Καβάλας στην πρώτη

υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου σε συνεργασία με την Edison

Δύο άδειες εκμετάλλευσης στην Αίγυπτο με πιθανολογούμενα αποθέματα

915 εκατ. βαρέλια

Άριστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Επιπλέον, η Energean Oil & Gas από το 2010 έχει λάβει δύο ερευνητικές άδειες

στην Αίγυπτο. Η εν λόγω αγορά με 100ετή εμπειρία στην έρευνα και παραγωγή

υδρογονανθράκων παραχώρησε στην Εταιρεία τον τίτλο του «Διαχειριστή»

(Operator) της άδειας East Magawish στον Κόλπο του Σουέζ με κύριο γνώμονα:

Το άριστο περιβαλλοντικό της αποτύπωμα από τη δραστηριότητά της σε

παραδοσιακούς τουριστικούς προορισμούς.

Η εν λόγω παραχώρηση (Οικόπεδο) βρίσκεται στον πιο δημοφιλή τουριστικό

προορισμό της Αιγύπτου κοντά στην Hurganda, μια περιοχή με κοραλλιογενείς

υφάλους και θαλάσσια φύση μοναδικής ομορφιάς.

- 11 -

Παράρτημα

- 12 -

Δημοσίευμα της Eφ. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 8 Οκτωβρίου 2011

- 13 -

Ιστορική αναδρομή στις έρευνες υδρογονανθράκων στην Ελλάδα

Οι Πρώτες Έρευνες (1903-1954)

Ο Ηρόδοτος, πατέρας της ιστορίας, αναφέρει το 480 Π.Χ. στις «Ιστορίες» του την

ανάβλυση πετρελαίου στο Έλος Κερί στην Ζάκυνθο.

Οι έρευνες για πετρέλαια στην ομώνυμη τοποθεσία της Ζακύνθου ξεκίνησαν

επίσημα από το 1848 (Αυστριακοί), συνεχίστηκαν το 1853 (Αγγλοαμερικάνοι), το

1889 (Αγγλοέλληνες) και το 1891 από το Ελληνικό Δημόσιο. Οι έρευνες είχαν ως

αντικείμενο την εκμετάλλευση της ρέουσας ασφάλτου στην πηγή Ηροδότου.

Το 1903 ξεκίνησε νέα ερευνητική δραστηριότητα στον ελλαδικό χώρο για

ανακάλυψη υδρογονανθράκων, με την παραχώρηση από το ελληνικό δημόσιο της

Ζακύνθου στην Εταιρεία London Oil Development Co Ltd., η οποία μετά από δύο

ανεπιτυχείς γεωτρήσεις στο Έλος Κερί παραιτήθηκε.

Το 1938, μετά μακρά περίοδο απραξίας, ο Ελληνοαμερικανικός W. Hellis

προχώρησε σε έρευνες στην ΒΔ Πελοπόννησο, με εκτέλεση 8 γεωτρήσεων (1939-

1940). Παράλληλα, την ίδια περίοδο, η εταιρεία DEILMAN-ILIOS εκτέλεσε 3

γεωτρήσεις στην περιοχή του Έβρου.

Οδηγός των πρώτων σκαπανέων της έρευνας ήταν οι επιφανειακές ενδείξεις

πετρελαίου και αερίου. Τα μέσα και οι μέθοδοι ήταν η γεωλογική γνώση και τα

γεωτρύπανα της τότε εποχής.

Οι έρευνες διακόπηκαν, λόγω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και συνεχίστηκαν το

1953-54 από τον υιό Hellis στην Πελοπόννησο με 3 γεωτρήσεις και την DEILMAN-

ILIOS με 3 γεωτρήσεις στον Έβρο. Ακολούθησε η PAN-ISRAEL το 1956-1957 με 6

ρηχές γεωτρήσεις στο Έλος Κερί στη Ζακύνθου.

Δεύτερη περίοδος (1960-1974)

Το 1960, το Υπουργείο Βιομηχανίας μαζί με το τότε Ινστιτούτο Γεωλογίας και

Ερευνών Υπεδάφους (ΙΓΕΥ) και σύμβουλο το Γαλλικό Ινστιτούτο Πετρελαίων

(ΙFP), ανάλαβε εκτεταμένες συστηματικές, κυρίως γεωλογικές και λιγότερο

γεωφυσικές έρευνες σ’ ολόκληρη την χερσαία Ελλάδα και ειδικότερα στην Ήπειρο,

τα Νησιά του Ιονίου, τη Θεσσαλονίκη – Κεντρική Μακεδονία και την περιοχή της

Ευρυτανίας. Στο διάστημα 1962-1967 εκτελέστηκαν 17 γεωτρήσεις εκ των οποίων

ελάχιστες ξεπέρασαν τα 2500 μέτρα.

- 14 -

Την ίδια περίοδο, μεγάλες εταιρείες πετρελαίων πήραν παραχωρήσεις για

ανάλογες έρευνες και από το 1960-63 εκτέλεσαν αρκετές γεωτρήσεις στην ξηρά,

ενώ το 1969 οι έρευνες επεκτάθηκαν και στον θαλάσσιο χώρο με παραχωρήσεις

που δόθηκαν σε ξένες εταιρείες όπως: TEXACO (Θερμαϊκός), CHEVRON, C & K

PETROLEUM και ΑDA OIL (Λήμνος), AN-CAR OIL (Ζάκυνθος), L.V.O., CALVIN και

OCEANIC-COLORADO (Θρακικό Πέλαγος - Θάσος).

Το 1971 παραχωρήθηκαν στην εταιρεία ANSHUTZ οι περιοχές Θεσσαλονίκης –

Επανομής – Κασσάνδρας, όπου εκτέλεσε 2 γεωτρήσεις στο διάστημα μέχρι το

1974.

Οι περισσότερες από τις παραπάνω γεωτρήσεις διέτρησαν γεωλογικούς

σχηματισμούς με ενθαρρυντικές ενδείξεις υδρογονανθράκων (πετρελαίου και

φυσικού ή βιογενούς αερίου) και συνέβαλαν στον εμπλουτισμό της γεωλογικής

γνώσης και στην εδραίωση της πεποίθησης για τις θετικές πετρελαιοδυνατότητες

της Ελλάδας.

Το 1971-74 οι θαλάσσιες έρευνες στο Θρακικό πέλαγος οδήγησαν στην

ανακάλυψη των πρώτων εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων στη θαλάσσια περιοχή της

Θάσου από την OCEANIC-COLORADO. Πρόκειται για την ανακάλυψη βαρέως

πετρελαίου ανατολικά της Θάσου και τα κοιτάσματα φυσικού αερίου Νότιας

Καβάλας και πετρελαίου στον Πρίνου.

Οι έρευνες ήταν οι πρώτες οι οποίες στηρίχθηκαν σε σύγχρονες για την τότε

εποχή, γεωλογικές, σεισμικές και γεωτρητικές μεθόδους.

Τρίτη Περίοδος (1974-2001)

Μετά τα γεγονότα της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο και την μεταπολίτευση, η

τότε εκλεγμένη κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, προχώρησε στην

αναθεώρηση και τον περιορισμό της σύμβασης της OCEANIC στο Θρακικό

πέλαγος. Οι άλλες έξι ενεργές συμβάσεις στο Αιγαίο Πέλαγος πάγωσαν και η

υπογραφή άλλων πέντε που ήταν σε εκκρεμότητα ματαιώθηκε.

Η τότε κατάσταση και η απουσία τεχνογνωσίας Ε-Π Υ/Α στο Ελληνικό Δημόσιο,

ώθησε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή το 1975 να ιδρύσει με τον νόμο 87/1975, την

Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου (Δ.Ε.Π ΑΕ ), σκοπός της οποίας ήταν η ανάπτυξη

της Βιομηχανίας Πετρελαίου στην Ελλάδα σε όλες τις φάσεις με διπλό ρόλο:

- 15 -

Κρατική Επιχείρηση Ε-Π Υ/Α η οποία διεξήγαγε έρευνες υδρογονανθράκων και

Αρχή Εκχώρησης Αδειών Υδρογονανθράκων για λογαριασμό του Δημοσίου.

Το 1995 ψηφίστηκε ο Νόμος 2289 για τις έρευνες υδρογονανθράκων, με

σκοπό να εναρμονίσει το δίκαιο της χώρας με την ευρωπαϊκή οδηγία 94/22/ΕΚ.

Παράλληλα, το 1998 αποφασίστηκε η ίδρυση της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΕ

(ΕΛΠΕ ΑΕ). Η ΔΕΠ-ΕΚΥ διαλύθηκε και έγινε επιχειρησιακή διεύθυνση στην ΕΛΠΕ

ΑΕ. Οι κρατικές αρμοδιότητες για την Ε&Π Υ/Α, της ΔΕΠ και ΔΕΠ –ΕΚΥ ΑΕ και

όλες οι παραχωρημένες περιοχές για Ε-Π Υ/Α, μεταφέρθηκαν στην ΕΛΠΕ ΑΕ, ενώ

ουσιαστικά από τότε, το Ελληνικό Δημόσιο έπαψε να διαθέτει φορέα Έρευνας &

Παραγωγής Υδρογονανθράκων, ενώ το 1998 ξεκίνησε σταδιακά η διαδικασία

ιδιωτικοποίησης της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε.

Έρευνες από ΔΕΠ ΑΕ/ΔΕΠ-ΕΚΥ ΑΕ/ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΕ

Στις ΔΕΠ/ΔΕΠ-ΕΚΥ ΑΕ εκχωρήθηκαν από το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ χωρίς

διαγωνισμό 24 ερευνητικές άδειες στην ξηρά και τη θάλασσα οι οποίες κάλυπταν

έκταση περίπου 60.000 τ. χλμ. και περιελάμβαναν τις περιοχές: Έβρου-

Ορεστιάδας, Δέλτα Νέστου-Κομοτηνή, Λεκάνη Σερρών, Περιοχή Θεσ/νικης –

Χαλκιδικής, Θερμαϊκό Κόλπο, Λεκάνη Γρεβενών, Ήπειρο–Αιτωλοακαρνανία,

Ζάκυνθο, ΒΔ Πελοπόννησο και περιοχές του Ιονίου πελάγους, της Κρήτης και της

Ρόδου.

Οι κρατικές εταιρίες ΔΕΠ ΑΕ /ΔΕΠ-ΕΚΥ ΑΕ εκτέλεσαν 74 ερευνητικές γεωτρήσεις

και 53.550 χλμ σεισμικών 2D, κυρίως στο τέλος της δεκαετίας του 1970 και τις

αρχές της δεκαετίας του 1980. Τα αποτελέσματα των ερευνών των κρατικών

εταιριών ήταν η ανακάλυψη μικρού κοιτάσματος πετρελαίου στην θαλάσσια

περιοχή του Κατακόλου, της ΒΔ Πελοποννήσου, μικρού κοιτάσματος ασφάλτου

στην Ζάκυνθο και μικρού κοιτάσματος αερίου στην Επανομή Χαλκιδικής. Μερικές

ενδιαφέρουσες συγκεντρώσεις βιογενούς αερίου, βρέθηκαν στην διάρκεια κάποιων

γεωτρήσεων μέσα σε νεογενείς σχηματισμούς.

Σημαντικό γεγονός αυτής της προσπάθειας ήταν η δημιουργία

οργανωμένου αρχείου δεδομένων Ε&Π Υ/Α το οποίο βρίσκεται στην

κατοχή του Ελληνικού Δημοσίου και το οποίο μπορεί να βοηθήσει

αποτελεσματικά την μελλοντική έρευνα.

- 16 -

Παραχωρήσεις Πρίνου & Νότιας Καβάλας

Σημαντικές για την προώθηση των ερευνών ήταν οι ανακαλύψεις των

κοιτασμάτων πετρελαίου Πρίνου και αερίου της Νότιας Καβάλας.

Το 1971 από την OCEANIC-

COLORADO έγινε η γεώτρηση

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΑΣΟΣ #1, 13 μίλια

ανατολικά της Θάσου και εντόπισε

κοίτασμα βαρέως πετρελαίου. To

1972 από την ίδια Εταιρεία, δυτικά

της Θάσου, ανακαλύφθηκε το

κοίτασμα Φυσικού Αερίου Νότια

Καβάλα και το 1974 εντοπίσθηκε το κοίτασμα πετρελαίου του Πρίνου. Τα

κοιτάσματα μπήκαν σε παραγωγή το 1981.

Την εκμετάλλευση ανέλαβε η Κοινοπραξία Πετρελαίων Βορείου Αιγαίου (NAPC),

στην οποία συμμετείχαν οι εταιρείες Denison Mines (διαχειριστής) , Hellenic, White

Shield και Poseidon. Είχε προηγηθεί το 1976 η εξαγορά των ποσοστών της

OCEANIC από την καναδική εταιρία DENISON MINES.

Από το 1987-88 η ΔΕΠ-ΕΚΥ συμμετείχε στις ερευνητικές περιοχές του Θρακικού

πελάγους με 25%). Αυτό έγινε μετά την ελληνοτουρκική κρίση του Μαρτίου του

1987, η οποία είχε σαν αφορμή της έρευνες πετρελαίου στο Θρακικό πέλαγος.

Το 1998-1999 λόγω της διεθνούς μείωσης των τιμών πετρελαίου και της μη

επίτευξης συμφωνίας με το Ελληνικό Δημόσιο για τον τρόπο μείωσης των

λειτουργικών της εξόδων, η NAPC απεχώρησε από τα τμήματα εκμετάλλευσης

(πεδία Πρίνου και Νότιας Καβάλας και τα δεύτερα τμήματα εκμετάλλευσης).

Στη συνέχεια με το Νόμο 2779/99 η περιοχή ανατέθηκε, χωρίς διαγωνισμό, για

έρευνα και εκμετάλλευση στην Εταιρεία Κavala Oil, κοινοπραξία στην οποία

συμμετείχαν η Ελληνική Εταιρεία Ευρωτεχνική ΑΕ με ποσοστό 67% και το

Σωματείο των Εργαζομένων της τέως NAPC με ποσοστό 33%. Η Ελληνικά

Πετρέλαια Α.Ε. αρνήθηκε τη συμμετοχή της στο νέο σχήμα εκμετάλλευσης και

παρέμεινε μόνο στις ερευνητικές περιοχές.

Το 2007, η ΕΥΡΩΤΕΧΝΙΚΗ εξαγοράστηκε από την ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΕ

(σημερινή Energean Oil & Gas A.E.), η οποία έθεσε σε παραγωγή τα πεδία Βόρειος

- 17 -

Πρίνος και Έψιλον, μετά από δύο πετυχημένες οριζόντιες γεωτρήσεις,

καταφέρνοντας σημαντική αύξηση της συνολικής παραγωγής. Σήμερα, η Energean

Oil & Gas A.E. ελέγχει πλήρως την Κavala Oil Α.Ε.

Παραχωρήσεις 1997-2001 (ENTERPRISE OIL και TRITON)

Το 1997 διεξήχθη ο πρώτος Γύρος Παραχωρήσεων και τέσσερεις περιοχές στην

Ήπειρο, Αιτωλοακαρνανία, ΒΔ Πελοπόννησο και Πατραϊκό κόλπο ανατέθηκαν σε

δύο ομίλους διεθνών εταιρειών (ENTERPRISE OIL και TRITON Co), οι οποίες

εκτέλεσαν 2100 χλμ. σεισμικών και 6 άγονες γεωτρήσεις (με αρκετές όμως

ενδείξεις υδρογονανθράκων). Οι εταιρείες απεχώρησαν το 2000-2001.

Ο γύρος παραχωρήσεων ξεκίνησε με την ΔΕΠ- ΕΚΥ ΑΕ το 1997 και τελείωσε με

την ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ το 2002, σε περίοδο πολύ χαμηλών τιμών πετρελαίου

και εξαγορών ή συγχωνεύσεων πετρελαϊκών εταιριών, μεταξύ των οποίων και η

ENTERPRISE OIL.

Τέταρτη Περίοδος (2001-2010)

Από το 2001-2010 παρατηρείται παντελής στασιμότητα εργασιών Ε-Π Υ/Α, σε όλη

την επικράτεια, εκτός από τις περιοχές Πρίνου – Νότιας Καβάλας.

Το 2007 με τροπολογία στον Ν 3587/2007 (άρθρο 20) το Ελληνικό Δημόσιο μετά

από ομόφωνη γνωμοδότηση του νομικού συμβουλίου του κράτους, ανακάλεσε

όλες τις παραχωρημένες περιοχές στις ΔΕΠ/ΔΕΠ-ΕΚΥ/ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΕ

επικαλούμενο κυρίως συνταγματικούς λόγους, λόγω της εισόδου ιδιωτών στο

μετοχικό κεφάλαιο της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΕ