lodewijk xiv " l’etat c’est moi" absoluut vorst “droit devin des rois “ 72 jaar!!!...
TRANSCRIPT
Lodewijk XIV
" L’etat c’est moi" absoluut vorst
“Droit devin des rois “
72 jaar!!!(regeert tot 1715)
Staten Europa omstreeks 1500
Hof : zie hier de goddelijke afkomst! Luxe, pracht en praal*, hoffeesten, grootse bouwprojecten, (dagelijkse ) rituele handelingen, leefstijl en etiquette.
,
Poussinlineaire stijl, klassiek / ratio
Kunst verbeeldt de grootsheid van de macht; opdrachten politiek correct. Enthousiasme voor de antieke cultuur, vooral bewondering voor de politieke facetten.
Overal plaatsvervangend aanwezig! En profil naar Alexander de Grote of Keizer Augustus
Standbeeld in Montpellier
Kunst machtshulpmiddel
Paus Julius II, pauselijk hof; mecenas en opdrachtgever genie Michelangelo en Rafaël = boodschap: zie hier Rome, religieus en wereldlijk centrum!
7
prestigeobject = demonstratie macht en rijkdom
Nieuwbouw Sint Pieter
Rafaël / Michelangelo / Leonardo: superieur / virtuoos : = macht en zelfvertrouwen Roomse hof en aanzien van kerk herstellen.
9
• Proportieleer gebaseerd op ideeën van Vitruvius: de mens is de maat voor harmonische verhoudingen.
Pauselijk, Koninklijk Hof = kosmos = maat van kosmos = goddelijk volmaakt
Gulden Snede
AB:BC = AC:AB
Perspectief
Symmetrie
11
Alberti, 'De re aedificatoria'
Schoonheid –Reflectie van
wetten van de natuur: volmaakt– Juiste proporties
tussen samenstellende delen: harmonie–Wordt ontleend
aan de natuur
boek over Architectuur
Schepping van Adam : kunst van een verhevener schoonheid dan de natuur = volmaakt
In opdracht van (pauselijk / koninklijk) hof: inventiviteit binnen kaders
Kunstenaar ambachtsman >
Kunstenaar wetenschapper = vrij kunstenaar*.
originaliteit maatstaf, idea kunstenaar =weg naar wereldroem.
Veelzijdig Uomo UniversalisLeonardo da Vinci / Michelangelo Beeldhouwer XSchilder XArchitect XIngenieur XDichter XKunsttheoreticus X =
Zichtbare werkelijkheid weergeven > ultieme wetenschap
Plato: ideële wereld weergeven in de kunst
Aristoteles: uitgaan van de werkelijkheid
Plotinus: balans tussen de goddelijke, ideële wereld en werkelijkheid
GebouwenKleding Houdingen
Christendom X Klassieken
Mythologische figuren X
metamorfosen
Bernini, Apollo & Daphne
MichalangeloDavid
Gelaagde symboliek, verbinding
sagen, mythen en vertellingen testament
Beeldtaal Renaissance L.D.
Beeldtaal Barok Peter Paul Rubens
Het moeras maakt plaats, zege op de ongecultiveerde natuur = door de mens geschapen orde = macht van de vorst!
VersaillesApollo-fontein
Villa d’Este* Buitenverblijven* van de Medici, Palazzo Pitti en….
Versailles: symmetrie, geometrie, perspectief, zichtlijnen: de natuur overwonnen.
Hoveling: figurant in het theater van de staat, alles volgens rang en stand
Belangstelling voor kunst en cultuur onderscheidt
het gewone volk en de adel
affectenleer gemoedtoestanden
theaterstaat
= Alles geregiseert! Figuurdansen* hoort tot de vaardigheden van iedere hovelingDistantie hof door onderscheidende etiquette. Geen ruimte voor spontaniteit.
Ballet Court*
beheersing en/of stilering van het natuurlijke tot een esthetisch, formeel, complex geheel
De dans heeft niets te maken met natuurlijk of ‘gewoon’ bewegen:
Kunst professionaliseert. Vakopleiding Académie Royale de Dance (1661)
Volop regels voor ballet-komedie, ballet-opera en ballet-toneel aan het hof := controle = macht van de koning.
Vernieuwing met name in de muziek!Commedia dell’Arte*, eenheid van persoon en rol om snel te kunnen improviseren. Publiek vermaken: volksvermaak, herkenning stereotypen
Muziek versterkt tekst, zang met één stem, (monodie): een revolutie in de muziek(regels). Nieuw: sterke emotionele relatie tussen tekst en muziek*.
L’Orfeo, eerste echte opera!
Kunsten, wetenschap, … : opdrachten lopen via de academies, beter te controleren + breken macht gilden
kennis – ratio - ontdekkingen
….. veranderend wereldbeeld, de aarde, centrum van het heelal
alles onder controle?