lỜi c - aihuuluatkhoa.com · ts lưu nguy ễn Đạt 3224 ... công bằng, bác ái cho quê...
TRANSCRIPT
LỜI CỦA CÁT
PAROLES DE SABLE
LƯU NGUYỄN ĐẠT
thơ tranh ⱷ poésie & arts
VIỆT THỨC
2014
Copyright © 2014 by Luu Nguyen Dat All rights reserved.
No part of this book may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form, by any means, including mechanical, electronic, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of
Luu Nguyen Dat. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data
LỜI CỦA CÁT PAROLES DE SABLE thơ tranh ⱷ poésie & arts
ISBN 978-1-4951-1806-7
LỜI CỦA CÁT PAROLES DE SABLE thơ tranh ⱷ poésie & arts Published in the United States of America by Viet Thuc Foundation Book Design & Artworks by LuuNguyenDat First Edition 2014
LƯU NGUYỄN ĐẠT
LỜI CỦA CÁT PAROLES DE SABLE
và Phùng Thị Hạnh, người cùng tôi sống những dòng thơ này
LƯU NGUYỄN ĐẠT Lycée Albert Sarraut [Hanoi, Vietnam] & Lycée Yersin [Dalat] Cử Nhân Văn Khoa Pháp Văn ; Cử Nhân Luật [Đại Học Sàigòn] Cao Học Giáo Khoa, Tiến Sĩ Văn Chương [MA & PhD, Michigan State University,
MI, USA] Cao Học, Hậu Tiến sĩ Luật [LLM, MCL, Howard Law school] Luật sư Thực Thụ Tòa Thượng Thẩm Huế & Sàigòn, Việt Nam Giáo sư Lycée Pascal, Lycée Fraternité, Lycée Yersin, Việt Nam Giảng sư Pháp Văn Đại học Michigan State [MI], Hood College [MD], USA Phối Hợp Giáo Huấn Đa Ngữ Đa Văn, PEO School of Education, University of
Michigan [Ann Arbor, MI, USA] Director, International Legal Aid Center (ILAC)/Herman M.Sawyer Law Offices,
Falls Church, VA, USA
VĂN HỌC NGHỆ THUẬT Chủ nhiệm sáng lập/Chủ bút các tập san Carrefour (1960, ĐH Văn Khoa
Saigon); Group Creation (1976, MSU); Cỏ Thơm (1996), Tư Tưởng Việt (2003); Diễn Đàn Việt Thức (2010);
Tổng Thư Ký Hội Hoạ Sĩ Trẻ Việt Nam [1973-1975]
TÁC PHẨM VÙNG CAO NƯỚC ẨN (Cỏ Thơm, 1999); HỒN NƯỚC (Cỏ Thơm, 2002)); CA TỤNG
NIỆM (Dạ Hà, 2005); NHƯ HOA (Dạ Hà, 2006); NẮNG ĐÊM (Dạ Hà, 2008); THƠ XANH (Dạ Hà, 2009);
LỜI CỦA CÁT--- PAROLES DE SABLE (Việt Thức, 2014); LƯU NGUYỄN ĐẠT, THƠ TOÀN BỘ (Việt Thức, 2015); VĂN LUẬN (Cỏ Thơm); CẨM NANG LUẬT PHÁP HOA KỲ (Việt Thức)
LỜI CỦA CÁT PAROLES DE SABLE
LƯU NGUYỄN ĐẠT
thơ tranh ⱷ poésie & arts
Ấn Phí US$25 Miễn Cước phí nội bộ Hoa Kỳ
Đặt Mua Nguyên Bản
3111 cranleigh Ct.
Fairfax, VA 22031
Tel [703-876-2620]
Mobile [703-395-7062]
Vanessa Hồng Vân Show
và Đặng Tuyết Mai
Phỏng Vấn Nhà Thơ
Lời Của Cát
TS Lưu Nguyễn Đạt
3224_VANESSA HỒNG VÂN SHOW_PHỎNG VẤN NHÀ THƠ,
HỌC GIẢ LƯU NGUYỄN ĐẠT VỀ SỰ NGHIỆP VĂN HÓA VÀ ĐẶC
BIỆT TÁC PHẨM VỪA RA MẮT_ LỜI CỦA CÁT
ĐĂNG LẠI ĐỂ TƯỞNG NHỚ ĐẶNG TUYẾT MAI
Ctrl + Click to following link :
http://www.vietthuc.org/3222-vanessa-hong-van-
show-phong-van-nha-tho-loi-cua-cat-ts-luu-nguyen-dat/
LỜI CỦA CÁT LỜI TRI ÂN
Thơ ẩn dụ, mượn tam đại thiên, địa, nhân làm trụ thơ. Con người là trục nối từ đất tới trời, từ tạm bợ, bất toại, hà tì, đổ vỡ … tới tình yêu hướng thượng, tới lý tưởng toàn mỹ. Và đó cũng là con đường diễn tiến tới chân thức, tới phẩm giá nhân bản, nơi chúng ta chuyển lực gần nhau, từng bước một…
thơ đến với em không bỏ dấu như mưa không nỡ ướt môi sầu hoàng hôn vội nhóm cầu vồng thắm để nối tình ta với yếm âu «YẾM ÂU»
ma poésie te rejoint sans accent chuchotant comme la pluie à tes lèvres en peine et le soleil embellit son arc-en-ciel de vermeil pour nouer notre amour à ton corsage de soie rose “TON CORSAGE DE SOIE ROSE »
Xin Tri Ân Quý Thân Hữu, Quý Bạn Hiền đã đọc kỹ và góp hướng kết sinh thi
phẩm LỜI CỦA CÁT --- PAROLES DE SABLE
Lưu Nguyễn Đạt July 24, 2014
LỜI CỦA BẠN LỜI CHÂN TÌNH
Đăng Nguyên: Tôi có cảm giác thích thú khi đọc thơ anh. Như đang đi trong dòng suối mát, chợt thấy mình choáng ngợp giữa mênh mông sóng vỗ. Không cần hiểu chữ nghĩa mà ngậm nghe từ huyền hoặc của ngôn từ. Không cần nhìn tên tác giã cũng cảm nhận được đây là THƠ LƯU NGUYỄN ĐẠT.
Hồng Thủy: … Riêng về thơ, anh đã sáng tạo nhiều ngôn ngữ mới lạ. Anh lại có tài làm thơ bằng ngoại ngữ Anh, Pháp. Những bài thơ ngoại quốc nổi tiếng đã được anh chuyển ngữ rất tài tình sang tiếng Việt mà tôi vẫn thường được thưởng thức trong Diễn Đàn Việt Thức. Nhiều khi anh dùng thơ để vẽ nên bức tranh rất đẹp, như mấy câu thơ trong bài “Sông Hồng” mà tôi rất thích:
vạt sương hứng sợi bình minh cả ngàn giọt nắng lung linh dệt mầu hình như ai hẹn từ lâu đợi quây giấc mộng bắc cầu vào đêm.
Trần Bích San (TS Trần Gia Thái): Theo André Breton, thơ là sự bộc phá những đòi hỏi âm thầm, ước muốn ấp ủ từ lâu trong vô thức. Thơ giải thoát
khát vọng để được tự do bày tỏ. Với Paul Valéry, thơ không phải là phương tiện diễn tả ý nghĩa mà thơ chính là cứu cánh sáng tạo ngôn ngữ của nhà thơ. Người đọc thơ không tìm hiểu ý nghĩa của câu thơ mà bị quyến rũ bởi lời thơ. Thơ là nghệ thuật của ngôn ngữ. Thơ Lưu Nguyễn Đạt không những là sự giải thoát tiềm thức như Breton, mà đúng ra là sư bùng nổ những con chữ mới, ý mới, hình ảnh mới. Không chỉ “phải lòng chữ nghĩa”, Lưu Nguyễn Đạt còn “làm tình với chữ nghĩa”. Mỗi câu, mỗi bài trong Lời Của Cát ngôn ngữ Việt đã được phong phú thêm bởi nhà “phù thủy của chữ nghĩa”. Như Valéry quan niệm, thơ Lưu Nguyễn Đạt, đọc xong không phải là hết, thơ không phải chết đi sau khi đã sống (le poème ne meurt pas pour avoir vécu – Paul Valéry), chữ nghĩa cùng âm điệu quyện vào nhau cộng-hưởng-vang-vọng rung lên bất tận trong tâm hồn chúng ta sau khi đọc thơ Lưu Nguyễn Đạt. Dương Nguyệt Ánh: Tôi rất yêu thơ. Mỗi khi cầm trên tay một tờ báo văn học thì việc đầu tiên là tôi tìm đọc những bài thơ. Thế nhưng tôi lại ít khi chú ý đến tựa bài thơ. Bởi thế mà tôi thuộc lòng nhiều thơ của Nguyễn Bính, Vũ Hoàng Chương, Phạm Thiên Thư, Nguyên Sa, Nguyễn Tất Nhiên, Mường Mán,
v..v… nhưng ít khi nhớ tên những bài thơ này. Tên bài thơ tôi còn không để ý thì hẳn nhiên tôi chẳng mấy khi chú ý đến tên của tập thơ. Lần này thì khác. Tôi rất thích cái tên Lời Của Cát. Có một chút khiêm tốn và một chút ngậm ngùi khi tác giả ví thân phận mình như cát - bởi một mai ta sẽ về làm cát bụi. Có một chút lãng mạn và một chút thiền khi tác giả nhận lấy vai trò của cát – vai trò nhân chứng cho những cuộc tình và mảnh đời quanh mình.
Cát thầm lặng nhưng bền bỉ, nghe và nhìn những xôn xao đến rồi đi trong cuộc đời vô thường, rồi chăm chỉ ghi lại trung thực mọi dấu vết. Nếu sóng có đến xóa nhòa đi thì cũng là một cơ hội để quên đi những điều buồn mà hy vọng lại từ đầu. Bởi vậy mà dẫu có phải chia lìa, ta vẫn đợi nhau:
thời gian bỏ ngỏ đợi em về đất cũ đổi màu nước ngập đê “Huyền Ngữ”
và vẫn hồn nhiên hy vọng:
em vào nắng mới thơm ngọn cỏ xanh ngát cánh đồng chim đậu no “Huyền Ngữ”
Ngoài những bài thơ cho tình yêu, đề tài muôn thuở của thi ca, thi phẩm Lời Của Cát còn có những lời đau của kẻ viễn xứ khi nước mất nhà tan:
nay cả trái đất hứng đám chim tan bụi chiều việt điểu gẫy cánh ngỡ ngàng “Vùi Lạnh”
rồi những lời tự an ủi vì ta may mắn vẫn còn người tình như sợi chỉ dù mong
manh nhưng cũng đủ nối đêm sang ngày, đủ cho ta nghị lực vượt qua bất hạnh và cũng đủ cho ta lãng quên đời:
ta tới đất người lạc lối nay tình em sợi chỉ nối đêm ngày ngàn năm dù đủ tan thành quách vẫn gợi bàng hoàng nguyên vị say “Tình Em Sợi Chỉ”
Cám ơn anh Lưu Nguyễn Đạt đã làm đẹp cho tâm hồn tôi bằng những lời thơ
từ tâm hồn anh. Roberto Wissai/NKBá: Wow! How exquisite! How marvelous and sublime! How unusual! Those were my reactions when first exposed to Luu Nguyen
Dat's lines of poetry in the collection Lời Của Cát/Paroles de Sable. I was
struck by the conceptions and executions of exquisite, rarefied feelings, the likes of which I have not seen in contemporary Vietnamese poetry (given my limited exposure). Reading the transmutations of these feelings transported me to a realm away from the daily mundane concerns. Reading them far late at night when the rollicking mind waves have settled down to mere gentle undulations gave me a kind of peace and pleasure that no drug of choice could bring.
In this collection of poems Luu Nguyen Dat trafficked in repeated far-out images, redolent of suggestive surrealism and magical realism. We met rocks, mists, sun, winds, sleep, sands, blood, and tears interplaying in unusual fashion and high musicality.
I urge you to read Luu Nguyen Dat' s poems in this collection. I have a lingering feeling that some of his poems will live on forever, not only within the Vietnamese community but also in informed international circles, long after he is departed from this world.
Nguyễn Văn Thêm: Những dòng lục bát gói trọn tâm tư và hoài vọng của
một nghệ sĩ đa tài, ngày đêm trăn trở đi tìm tự do, công bằng, bác ái cho quê hương; chân thiện mỹ cho nghệ thuật và cuộc đời: “khát khao tìm chữ nối vào/tịch u suối nhỏ lao đao thả hồn”… Ngưỡng mộ, tri âm tri kỷ là phần thưởng tinh thần cho lời thơ, ý nhạc bắt nguồn từ những rung động của trái tim và những thao thức trí tuệ.
Chu Xuân Viên: Tôi vẫn thưởng thức thơ của anh, cũ và mới. Bài nào cũng khiến tôi ngạc nhiên về ngôn từ và thi tứ. Mỗi bài là một khám phá tinh khôi đầy thích thú… Tôi cảm khái những lời nói về thơ mà như thơ. Thế mới là hồn thơ. Hãy nghe: “sáng trăng vời vợi xa bao ngả/xa cách lòng tình xa nguyệt nga?” Người nghe biết bao cảm kích? Hats off. You have the soul of a true poet. Never tired of listening to the sounds of your words. Tuyệt vời. Xin cám ơn nhà thơ.
BS Nguyễn Tấn-Hồng: Mỗi lần tôi vẫn có được những cảm nhận rất thích thú, có thể không giống người khác. Xem tranh, tôi không đặt câu hỏi “họa sĩ vẽ gì”, nhưng cứ để đường nét, mầu sắc tự nó đem cho mình cảm giác “như vậy là hài hòa, là đúng, là đẹp; đọc thơ, tôi không đọc bằng mắt, không phân tách, nhưng đọc thành tiếng, cũng để âm thanh cho mình cảm giác sự kết hợp những từ khiến câu thơ dễ thương quá.”
Huỳnh Thục Vy: Thơ mà không phải chỉ đơn giản là thơ. Thơ ông ảo như mộng, đôi lúc khiến người đọc choáng váng như trong cơn say; nhưng từng lời thơ lấp lánh vẻ diễm tình của thiên nhiên tươi đẹp; ngọt ngào như lời thì
thầm yêu thương của đôi lứa; nhưng cũng chứa chan lòng bi mẫn đối với con người và cuộc đời.”
TS Phạm Cao Dương: Cảm ơn Anh đã chia sẻ. Thơ mang nhiều ý lạ biểu lộ qua những hình ảnh, âm thanh,ngôn từ ít thấy hay chưa thấy, dù đó là từ những hạt cát tầm thường… Vô cùng ngạc nhiên và càng đọc càng thú. Không thể tưởng tượng là một người xuất thân trường “Tây” mà sử dụng tiếng Việt độc đáo, đẹp và nhiều sáng tạo như vậy. Tôi muốn nói từ ngữ mới để diễn tả tư tưởng mới, hoàn toàn mới mà không kiểu cách làm dáng, nhất là vẫn giữ được hình thức, nhạc điệu quen thuộc, bình thường.
LinhThyNguy: Đây là những bức tranh thủy mạc, mờ ảo sương khói trên đường đi tìm môt thế giới thần tiên cuả thi nhân. Phảng phất và bàng bạc đâu đây, một bóng hồng, một ánh mắt, một bờ môi, mong manh như gió thoảng, như mây trôi, chợt ẩn chợt hiện, rồi sau cùng, cũng phôi pha theo kỳ hạn cuả thân phận con người… Còn chăng là những sáng tạo cuả tình yêu vĩnh cửu! Rất đẹp!
Nhất Tuấn--Phạm Hậu: Bài thơ “Khuyết Nắng” của anh Lưu Nguyễn Đạt rất
tuyệt vời… Những bài lục bát thật tuyệt tác. Tôi thích lắm lắm…Ý thơ với những lời châu ngọc, văn điệu trác tuyệt… trau chuốt từng chữ như gấm trên hoa… Thơ Lưu Nguyễn Đạt vút cao lan khắp muôn phương.
TS Phan Văn Song: La différence entre Anh Đạt l'Artiste, le Poète, ...et nous
autres profanes, c'est sa sensibilité. Il voit là où nous sommes aveugles ; il entend là où nous sommes sourds ; il communique là où nous sommes autistes ... Et non seulement il chante, il clame, il écrit des vers, il peint, il sculpte, mais en plus il fait exprimer les choses, il fait parler les choses.... «Objets inanimés, avez-vous donc une âme qui s’attache à notre âme et la force d’aimer? se demandait Lamartine dans Harmonies Poétiques et Religieuses. Oui, répond anh Đạt, oui les objets inanimés ont une âme... et Lưu Nguyễn Đạt les fait chanter et Lưu Nguyễn Đạt les fait revivre.
Nguyễn Cường: Anh thường nói đọc thơ anh nên hưởng trước, rồi mới tưởng sau. Thì ra là vậy. C i thơ anh dệt chữ ra gấm ra tranh, soi tỏ lòng người, soi tỏ đất trời, âm dương hòa nhịp cũng từ những con chữ thoát qua tâm hồn của anh mà thành…Trong thời buổi này, không thiếu những người làm thơ, nhưng để có những bài thơ đầy đủ chất thơ, mượt mà, diễm lệ như trong thơ của anh Lưu Nguyễn Đạt thì quả là hiếm hoi. Đọc thơ của anh đã thấy mình vào c i khác như được vuốt ve, mơn trớn. Những con chữ như úm ít bên nhau để sản sinh ra biết bao nhiêu câu chữ mới, (lưng đêm, gió biếc, yếm âu ... nhiều lắm). Với sự sáng tạo này thì quả đúng đây là dấu ấn của anh để lại cho đời.
BS Khoa Nguyen: Đọc đi đọc lại bao lần không thấy chán — những nẻo tâm tình như mới gặp đây từ trăm năm trước… Hay quá Đọc mãi không chán. Votre place dans le Panthéon littéraire vietnamien est bien assurée. Trần Ngọc Thiệu: ... ngạc nhiên. Bái phục… “thơ kia lục bát ẩn lâu/vỡ tan từng mảnh biển dâu bàng hoàng”. SaChiLe:...thơ huyền hoặc toả ngát hương trong lòng kẻ sĩ nặng lòng yêu dân tộc nghiệt ngã…những dòng thơ lướt nhẹ, đôi khi cuồn cuộn chảy, dạt dào, mênh mông như lạc vào mộng mị của một thế giới riêng tư trầm dũng… Christine NgocHoa: “Le poète alors isolé dans son voyage terrestre, muet de terreur et d’angoisse, reprend le chemin de retour à la création originelle...” me fait beaucoup penser à “L’Albatros” de Baudelaire. Vos paroles sont en elles-même de la poésie pure, ayant le pouvoir absolu de suspendre au temps, son vol… Poésie limpide et fragile, et fragile, comme le crystal, et fragile, comme l’image féminine évoquée ici, m’a été salutaire. Paroles envoûtantes, elles sont passionnantes et irrésistibles! Oui, j’ose
effleurer et errer, “pieds nus” sur la plage vierge, pour le plaisir de savourer, les yeux fermés, visage et cheveux au vent, le son magique des vagues ensorcelantes de vos «paroles de sable». BS Nguyễn Ngọc Khôi: “Bờ Nguyệt Thực” est une vraie perle… la cadence, la musicalité, le choix exquis des mots…Un vrai régal. J’espère que beaucoup d’autres puissent ressentir ce que je ressens en ces vers…“Chưa Phai”, encore un exceptionnel poème. Tu décris bien la beauté et le tragique de la condition humaine: la torture de Sisyphe. Tu as bien raison; Il n’y a jamais de repos pour l’homme qui se respecte. TS Đoàn Viết Hoạt: Bài thơ «Sóng Gào» thật tuyệt vời, hay cả lời và cả ý. Tôi thích nhất hai câu kết: «nước vơi nước lại say nhiều/muối rơi mảnh vụn thân kiêu đội trời». Chỉ hai câu mà tả được vừa cảnh đất nước vừa tâm sự của người.
Lê Hữu: Đọc thơ của anh Lưu Nguyễn Đạt rất thú vị. Bài “Mẹ nín” thật hay, và tôi cũng thích những bài lục bát như “Môi ưa”. Thơ anh Lưu Nguyễn Đạt có nét rất ”riêng”, với thi tứ và cách dùng chữ rất mới: “sơn thủy là em là nước chảy/ngược dòng ta hẹn trọn cơn say”.
Riêng bài đầu «Lên Núi» với căn nhà nằm ngay trong tâm cảnh hành giả", ngôn ngữ và tứ thơ thật thanh thoát, cao diệu.
Đó cũng là căn nhà vô hình của Tín Ngưỡng, Tư Tưởng, Nghệ Thuật… Là căn
nhà vô hạn của tình Yêu trong cuộc đời hạn hẹp", một căn nhà như thế thì ai cũng mơ về và cũng muốn tìm gặp. Đọc Lời Của Cát, hơn lúc nào hết thấy
r Thơ là Đạo", là những... hạt "cát" lấp lánh vàng.
V nh Định Nguyễn ăn Dư ng [Van Nguyen Duong]: Tôi cảm úc sâu a về các bài thơ trong tập thơ Lời Của Cát -- Paroles De Sable…Tôi đã viết Tản Mạn về Cung Trầm Tưởng. Nếu phải viết về thơ và người thơ thứ hai trong đợt bài Văn Học-Thi Ca Việt Nam, thì tập thơ đó phải là Lời Của Cát -- Paroles De Sable và người thơ đó phải là Lưu Nguyễn Đạt. Thơ Anh có hồn, các bài dịch ra Pháp văn tuyệt tác.
Tôi sẽ nói r về Trào Lưu Thơ Mới trước và sau Chiến Tranh VN ảnh hưởng bởi thi ca Pháp như thế nào và Lưu Nguyễn Đạt là đối tượng chính của bài viết đó. Tôi sẽ đề cập góc cạnh Thơ Mới sắc bén điêu luyện của Lưu Nguyễn Đạt trong bài viết đó. Tôi đêm nằm nghỉ ngơi, thoáng cũng đã hình dung
được dàn bài rồi. Chỉ… cần viết ra thành văn bản mà thôi, tuy tôi chưa nghĩ phải đề tựa như thế nào…Nếu tôi không viết được hết về thơ Lưu Nguyễn Đạt là điều đáng hối tiếc và đáng buồn cho tôi. Tôi vốn dĩ yêu thơ, tôi không thể bỏ qua được những bài thơ đã nhập tâm, nhập thức đó.
MinhNguyệt & Thái: Tôi rất cảm động khi đọc thơ của Anh. Xin cảm ơn.
Lê Anh: Bác ơi, Bác thuộc tướng Râu hùm, Hàm én, Mày ngài, Quan Võ … Mà lại làm thơ hay quá. Cảm tạ Anh …Thư Hoạ …Tuyệt Tác.
Huỳnh ngọc Tuấn: Tôi đọc khá nhiều thơ của Thi sĩ Lưu nguyễn Đạt. Trong thơ ông nét hiện đại và cổ điển hài hòa, với những khám phá từ ngữ mới, với những câu rất lạ của thơ Pháp được diễn đạt bằng ngôn ngữ của ngàn ưa đất Việt. Cám ơn ông đã góp phần giữ gìn bản sắc Việt qua những tứ thơ hiện đại… Những bài thơ tuyệt vời. Lâu lắm rồi mới đọc được thơ hay như thế. Người ta nói, trong thơ có nhạc có họa, thơ Lưu nguyễn Đạt có tất cả. "hồn thơ dại vụng về bên nắng mới/lời không lời mà sao mọc chơi vơi/ta hỏi lại em từ đâu bỗng tới/mà hồn nhiên đem tia sáng vào đời..." Những câu thơ sao mãi quanh quẩn trong hồn ta!
Cao Minh Nguyệt: Ẩn dụ [Metaphor anh dùng thật điêu luyện: Phút giây buộc chỉ thăng trầm/Giờ khuya vuốt nhẹ dương cầm huyền siêu". Loạt bài thơ này, cũng như những bài anh làm từ trước, rất diễm tuyệt và có hiệu lực thu hút người đọc. in tạ ân một khoái cảm lâng lâng anh vừa cho.
LS Lê Đại Toàn: Thơ rất cao, nhưng vẫn dễ hiểu để có thể cảm nhận được tâm tư và rung cảm qua sự kết hợp và phối trí của hình ảnh và âm thanh tuyệt kỳ, vô cùng độc đáo.
Hoàng Văn Hải: Quelle agréable surprise de lire ton beau poème bilingue “Tinh Em Paris" – ”Paris Mon Amour". Que de souvenirs de ce séjour à Paris 13ème –Tour Helsinki! Mon oncle Tuệ à l’époque avait fait cette remarque: ”Moi qui habite dans cet appartement depuis des dizaines d’années, je n’ai rien trouvé à dire. Voilà que ton ami qui débarque des Etats Unis a trouvé comme par enchantemment l’inspiration pour écrire un si beau poème..." Il y a, à la fois un contraste de couleurs sombres et lumineuses et une harmonie de sentiments complexes et contradictoires. C’est le calme et la sérénité de l’artiste sous un ciel de Paris tourmenté et changeant…
Trần thị Lai Hồng: Thật tuyệt tranh đen trắng! Xin bái phục, về lòng yêu văn học nghệ thuật trong mọi lãnh vực! Lành thay!
Nguyễn Xuân Hoàng: Lời Của Cát hay lắm.
July 24, 2014
LuuDat, Baie d’amour, oil enamel, 2007
LuuDat, Nuitée améthyste, oil enamel, 2007
NÓI VỀ THƠ
Nói về thơ gần như sống trong thơ một lần nữa. Đó cũng là cảm nhận dây chuyền, khi tình cờ gần gũi với dòng thơ. Thơ, vốn nội tâm, là niềm vui, nỗi buồn từ cuộc sống. Thơ vào đời và đời cũng nhập thơ. Như dòng nước với nụ cười; như hơi thở của sóng vơi. Trong thơ, biển cả đã đổi màu, huyền biến vu vơ, trong tầm mắt và chiều sâu của hồn người thi sĩ. Tình yêu cũng vậy, qua lời lẽ ẩn vùi nhiệt độ, đã hoá chất thơ thành thứ ánh sáng tuyệt mỹ, sau và trước cả mọi bình minh, như tia nắng cuối cùng giữa lòng đêm và ngọn lửa rừng vừa chợt tắt, khi vạn vật còn hoang mê, chìm đắm, và chữ nghĩa còn lang bạt, lạnh nguồn.
Thơ đôi khi cũng yêu sách, đòi hỏi. Đòi hỏi mình và yêu sách cả cuộc đời. Đòi dòng sông nhập thành biển cả. Hỏi sao nguồn cảm hứng ngược dòng khơi. Yêu hạt sương tích tụ thành mây. Và sách cả niềm tin từ giọt nước mắt loài người. Từ nỗi đau triền miên quanh thế giới. Từ giọng hát vào đời, bỗng chia đôi. Còn yêu sách, đòi hỏi gắt gao hơn thế nữa, chẳng qua vì đáy lương tâm còn nguyên vẹn, hay đam mê chưa tắt hẳn mà thôi.
Thơ huyền biến, lúc hiền hoà, lúc độc ác. Như vị cay, vị ngọt cuối làn môi. Có lúc say đắm vô hạn. Có lúc hạn hẹp, chua xót, cạn vơi. Hư hư, thực thực. Ngập tràn trong dấu tích, xa cách trong buộc ghép ngàn nơi. Nhà thơ phải lòng chữ nghĩa. Phải lòng cuộc đời trọn vẹn, dang dở – ngay trong bạt xiêu, tuyệt vời.
Thơ là cơ thể và sức sống. Là đứa trẻ nghịch đùa với dòng sông như môi yêu
với tình tứ. Là giọt máu buốt đau và mảnh da quằn quại. Thơ đấu tranh, đòi quyền sống trong nhu yếu vô thường, và bất lực trong đổi chác căn cơ. Bất lực, dù vĩnh cửu từ vắng vợi đời người.
Thơ vô hình, vô dạng. Thơ ở ngoài sách vở, ngoài hiện thực, vu vơ, miệt mài,
lạc lõng. Thơ thất lạc ngay trong lòng thơ. Thất lạc ngay trong tâm hồn người thi sĩ – ngoài tầm giao cảm với đối nhân. Thơ đã trở thành đứa con tư sinh vô thừa nhận. Xiêu vẹo, nghiêng ngửa ngay tại dòng chữ nghiệt ngã, keo kiệt. Bị chèn ép trong nhịp bước trần gian, thơ cô đơn trong cảnh vọng trần tục, trong toang vỡ trần truồng. Vì thế, thơ không ai dám nhận, dám tin,
dám hỏi. Và cũng ít ai đủ khả năng nuôi dưỡng, gả gấm, hoặc đủ bản lĩnh gạ gẫm nàng thơ.
Nhưng cũng có lúc thơ là tặng dữ cuối cùng trong cuộc đời, là niềm vui còn sót lại đêm qua. Những lúc tận cùng vời vợi đó, làm thơ tức là nhặt chữ nối nguồn, là đãi cát tìm vàng, là đào khởi lòng than âm u, tì tích, để tìm hạt kim cương tinh khiết, xuất chúng. Thơ sẽ gạt bỏ bạc bẽo để sưởi ấm lòng đau. Sẽ quét sạch đường đời và khởi sắc vạn nơi: thơ chiết xuất thơm tho từ ô uế, tiếp nhựa sống vào thân cây, và đặt niềm tin trong lòng người.
Vì thế, thơ là con đường văn chương hoá dạng: nửa nọ, nửa kia; nửa sáng nửa tối; nửa vui, nửa buồn; nửa người, nửa vật. Một thế giới bâng quơ, lơ lửng, ngược xuôi, xuôi ngược. Liên tục trong trí nhớ, lại có lúc cách quãng trong u uẩn, trước sau muôn mặt, thiên hình, vạn trạng. Có cũng như không, không rồi lại có. Tất cả là khát vọng, hay thất vọng, trong bao dung, toàn bích. Là hào hứng trong phân mảnh, tuyệt vời.
Thơ trong sạch hay bụi bậm là do lòng người tìm kiếm chất thơ. Thơ không mùi không vị, không tình không nghĩa, mà chỉ mýợn mùi thõm ngọt từ cỏ cây,
vị say từ hõi thở nồng nàn, và tình nghĩa từ ánh mắt cô liêu, đắm đuối. Người thi sĩ nhìn và nhớ vạn vật chung quanh câm nín, hoang sơ. Thơ nguyên vẹn, mong manh trong dấu vết xa gần. Thơ bừng khởi trong tiềm thức sơ sinh, bao bọc. Ta đã khoác lên vai, lên tóc và vết tích nó những bụi bậm, tanh hôi của thân phận làm người. Thơ lạc lõng vì hồn người lạc lõng. Thơ chảy máu vì tế bào người u uẩn, cắt, vùi. Thơ tì ố, tàn tạ như chiếc áo kẻ tù đày. Thơ cũng trong sáng như ánh mắt thơ ngây, trong bình minh vĩnh cửu của vạn vật luân lưu, muôn thuở tái thế.
Thơ nổi chìm, sâu sắc. Thuyên chuyển từ tế bào này sang tế bào nọ. Như giọt tình, giọt nước mắt ngấm lòng người, ngấm lòng vạn vật. Thơ cũng là những câu hỏi không để trực tiếp trả lời, hay trả lời để hỏi lại. Trong vô hạn, mong manh, như những công án thiền định:
nếu mọi dòng sông đều ngọt ngào biển cả lấy muối mặn từ đâu?
if all rivers are sweet where does the sea get its salt?[1]
Ý thơ và bóng chữ đã đôi lúc chung tình, giao hợp để cùng nhau thoả ước, khép mở, mật thiết lẫn nhau. Thơ cố gắng trả lời sành sỏi. Nhưng nhiều lúc thơ lại vụng về, giả định, vu vơ, vì tạm bợ, không chủ đích. Tới nơi mà không biết. Lạc lõng mà không hay. Ngay lúc tuyệt độ trong cơ bản tâm tình. Ngay
lúc phá thể trầm trọng để xây dựng lại một trật tự mới, khác với trật tự hiện hữu. Ngay trong cách sống vô vi, vô thường:
sáng trăng vời vợi xa bao ngả xa cách lòng tình xa nguyệt nga?
how far is the light of the moon from the moon?[2]
Nhà thơ không chịu trả lời gọn gàng, minh bạch, chỉ tủm tỉm cười, rồi trì hoãn vu vơ, hay giải đáp trong hững hờ, cởi, mở. Thành thử câu hỏi vẫn mãi mãi nguyên vẹn trong lòng người còn tìm, còn kiếm. Nguyên vẹn từ đầu, bất tận về sau.
Thơ có lúc vắng dấu chân người, mà chỉ còn là vết tích của đá, của hoa, cỏ lạ, nguồn, khơi. Trong những lúc khô khan tuyệt tích, cạn hơi, cạn hứng, người thi sĩ đã tìm đường về một địa hạt xa ăm siêu thực, như tìm đường lên nơi thần linh hay đất cấm, nơi dư âm, hoài cảm hay huyền thoại, hư vô. Thi sĩ đã thu ngắn lại, buộc nối lại con đường cũ đưa dẫn về nhà trời, xuyên qua hình dáng mong manh, mở đón của tạo hoá, của cỏ cây, của tảng đá dẫn lộ. Đó không phải là những cảnh vật vô tri vô giác, những khối tảng ù lì, cục mịch, mà là những hồn đất, hồn cây, nhữnh tảng đá từ không gian lạc vào lòng đất, nhưng vẫn biết bay bổng, vẫn nhớ bay bổng, thu hút; biết gọi nắng từ mưa; biết nghe tiếng thì thầm của những tâm hồn kiệt quệ, khát khao. Đó cũng là
những hạt đá quý, những lệ đá xanh, những tâm linh ẩn náu cạnh thân thể người yêu:
khi em vuốt ve ngọc biếc ngọc biếc vuốt ve em
when you touch topaz topaz touches you[3]
Như vậy thơ có thế giới riêng biệt của nó, trong công cuộc tìm lại lòng người,
tìm lại lòng nguyên thủy của đất trời, thiên nhiên, của tiếng nói đầu tiên từ trí nhớ nhân loại, từ huyền thoại của ý nghĩa ẩn vùi trong lãng quên tập thể. Thơ dẫn đường vào toàn bích, hé mở thành tôn giáo bỏ ngỏ, hoang vu. Thơ tìm nguồn để tạo lại cội nguồn, tạo lại tông tích siêu thoát. Thơ hy vọng cả trong nỗi tuyệt vọng.
Thơ là cuộc hành trình với con người vậy.
[1] Pablo Neruda, The Book of Questions, (El libro de las preguntas), Copper Canon Press: Port Towsend, 1991. Câu hỏi có chiều sâu thách đố tuyệt đối như những công án (koan) xuất phát từ tâm thức các thiền sư. [2] Pablo Neruda, The Book of Questions. Nhận định như trên. [3] Pablo Neruda, Stones of The Sky, (Las pierdas del cielo), Copper Canon Press: Port Towsend, 1987.
DE LA POÉSIE Parler de la poésie, c’est la revivre intensément par les sentiments partagés à son approche. Poésie de coeur, joie et peine, elle s’infiltre dans la vie et celle-ci la dédouble comme la rivière reflète le sourire, et l’haleine se dilue aux vagues évanescentes.
Par la poésie, l’océan change de couleurs, mystiques, impalpables, dans la
vision et l’âme mises en abyme[1] du poète. Ainsi se révèle l’amour, en son langage secret, métamorphosant la poésie en lumière merveilleuse d’aurores atemporelles, antérieures et futures, entre le dernier rayon de soleil et l’étincelle nocturne, quand la nature se fige de silence et que les mots ineffables s’immolent en leur langueur originelle.
La poésie parfois s’avère exigeante. Elle réclame la vie entière et demande que la rivière rejoigne l’océan ou pourquoi l’inspiration se tarit à fleur d’amour. Elle réclame la rosée des nuages et la foi de l’amour humain, au
niveau des joies et des douleurs universelles. Elle est le premier cri de vie , la voix de la conscience engagée et celle de la passion intarissable.
Spéculaire et décentrée, la poésie se transforme en symboles et incantations, métaphores et séduction; en miel et épices, tendresse et cruauté; en ivresse
immense et dénuement minime. Signifiante, elle est réelle et abstraite, inondée de signes et d’absences, de liens et d’écarts. Le poète s’éprend des mots à fleur de vie, entière et inachevée, à dimensions multiples, à mi-chemin entre l’absolu et le relatif.
La poésie se fait corporelle, en même temps élan de vie. Elle est galanterie amoureuse et turbulence enfantine, comme le sang qui coule et la peau qui se déchire. Elle lutte pour sa propre existence, spirituellement puissante lorsque extraordinaire, mais aussitôt anémique car incapable d’ordre et de calcul réels. Périssable dans sa propre immortalité de création et de légende, elle existe et périt en dehors des conventions sociales, au-delà des formalités académiques. La poésie flotte à fleur d’eau et se noie dans ses propres vagues qui se creusent en abysses, au sein même de chaque cellule existentielle, gouttelette d’amour, ou larme vécue.
La poésie s’assume en questions ouvertes, sans en pouvoir donner de réponse directe, ni d’interprétation satisfaisante. Vague, sans limite, elle s’e prime pour se recomposer en devise occulte et déjà prophétique:
si toutes les rivières sont douces d’où vient le sel de l’océan?
if all rivers are sweet where does the sea get its salt?[2]
La poésie et sa signification béante parfois se tendent la main pour révéler un pacte écrit à l’encre sympathique, d’intimité voilée d’innocence scrupuleuse, ou de sagesse branlante, comme une réalité multiple aux termes de sa propre déconstruction:
quelle distance sépare la lune du clair de lune?
how far is the light of the moon from the moon? [3]
La parole poétique ainsi se suspend à l’ombre d’un sourire de sable, enfoui dans son propre désert de silence. Elle se dévide parfois de la présence humaine pour se métamorphoser en forêts et fleurs pétrifiées, en racines du ciel ou sources cristallisées. Le poète alors isolé dans son voyage terrestre,
muet de terreur et d’angoisse, reprend le chemin de retour à la création originelle, et de là, raccourcit la voie vers l’inconnu et le sacré, dont les bornes indicatrices ont l’allure de météores brillants, ou de pierres précieuses, extraordinaires et caressantes:
quand tu touches la topaze la topaze te caresse
When you touch topaz topaz touches you [4]
La poésie a donc son propre univers, celui de l’âme humaine en cours de réincarnation aux confins de la création universelle, à l’encontre des limites de la parole pratique et conventionnelle, par delà la réminiscence des mythes
anciens et de l’oubli collectif. La poésie, ouvrant la voie vers l’immensité du vide et vers la foi béante de la quête sans fin, se creuse en profondeurs multiples pour retrouver la source vitale et l’origine du temps et de l’espace. Elle est déjà l’espérance au sein même du désespoir.
La poésie est ainsi l’initiation vers l’essence et la réalité unique de la condition humaine.
[1] D’après André Gide, effet de miroir, spécularité, récit au second degré. Réduplicatin intérieure, spéculaire… Une mise en abyme désigne l’enchâssement d’un récit dans un autre récit, d’une scène de théâtre dans une autre scène de théâtre (théâtre dans le théâtre), ou encore d’un tableau dans un tableau. [2] Pablo Neruda, The Book of Questions, (El libro de las preguntas), Copper Canon Press: Port Towsend, 1991. [3] Pablo Neruda, The Book of Questions, (El libro de las preguntas), Copper Canon Press: Port Towsend, 1991 [4] Pablo Neruda, Stones of The Sky, (Las pierdas del cielo), Copper Canon Press: Port Towsend, 1987.
1.
LÊN NÚI
Có một nhân vật trong tự truyện thường xuyên nằm mơ về danh lam thắng cảnh. Lần nào cũng là một cuộc hành trình vòng vèo lên núi, dưới vòm cây điểm lan rừng, giữa trời đất bao la, bát ngát. Bềnh bồng sương hồng phủ ngập mạng đường mòn mờ ảo, tĩnh mịch.
Mỗi lúc gần rừng thơm núi biếc lại là một lần thanh tao, nhẹ nhõm, hoà mình trong cảnh trí bao quanh tuyệt vời, kỳ diệu. Khi tới đỉnh cao vào lúc mặt trời vừa mọc trên ngọn thác tinh khiết, dạ khách bỗng thấy bên bờ suối căn nhà gỗ chơi vơi giữa cụm mây rực sáng. Người bước vào căn nhà quen thuộc, rồi tìm nơi ấm áp thả mình vào giấc ngủ thần tiên…
Cứ như thế mãi, đêm này sang đêm nọ, miên khách đều đặn nằm mơ về cuộc hành trình lên núi để hưởng giấc ngủ thần tiên trong căn nhà trên ngọn đỉnh cao. Năm tháng trôi qua, mấy lúc đã gần hết cuộc đời.
Một hôm đương sự quyết định tản bộ thắng cảnh lúc ban ngày, để xem xét tận mắt hư thực ra sao. Cuộc hành trình lên núi vẫn vô cùng ngoạn mục, giữa trời đất bao la, bát ngát, mỗi lúc biến hoá với trăm vẻ tuyệt vời, kỳ diệu. Lần này, khi tới đỉnh núi vào lúc hoàng hôn chói lọi trên vùng cao nguyên thủy, người khách không còn thấy lại bên bờ suối căn nhà gỗ nằm chơi vơi giữa cụm mây hồng. Trên đỉnh núi cao chỉ là một mảnh đất hoang vu, bên cạnh dòng nước thanh thản, tinh khiết. Tần ngần một lúc, hành giả quay lưng bước xuống núi, sau khi đã ý thức rằng, dù là mộng mị hay hiện thực, căn nhà mong muốn không nhất thiết chỉ có tại điểm tới, một cách tất nhiên, bất di, bất dịch.
Đó là căn Nhà Mẫu, căn Nhà Mẹ. Căn nhà nguyên thủy nằm ngay trong tâm cảnh hành giả. Ngay nơi tụ điểm chân thành, nơi phát xuất những nhiệt tình
khai phá mở đường tới căn nhà hứa hẹn. Ngay trong Cuộc Hành Trình gắn bó bằng Tâm Niệm, bằng Ca Tụng triền miên. Đó cũng là căn nhà vô hình của Tín Ngưỡng, Tư Tưởng, Nghệ Thuật. Là căn nhà vô hạn của Tình Yêu trong cuộc đời hạn hẹp.
Thơ là Đạo. Là Con Đường mở rộng tới Tình Yêu.
1.
L’ASCENSION
Un certain personnage souvent avait dans ses rêves des aventures merveilleuses. Chaque fois, c’était une excursion en montagne, sur les pistes ondulantes à travers la brume diaphane et la tranquillité sereine, sous les feuillages ornés d’orchidées sauvages et de perles de rosée scintillante.
Chaque montée offre un spectacle de splendeur, aux confins immenses unissant le ciel et la terre. À l’instant où le soleil se lève au dessus de la cascade limpide, le promeneur de nuit arrive au sommet de la montagne et découvre, au bord des eaux, une cabane de bois parmi les nuages illuminés. Il entre dans la chambrée familière, cherchant son coin de sommeil féerique…
Ainsi, nuit après nuit, le somnambule effectue ses excursions en montagne et continue ses sommeils fantastiques dans la cabane tout près du ciel. Le temps passe et s’approche de la fin de la vie du promeneur nocturne.
Sur ce, il décide de remonter la montagne, mais cette fois, de jour pour contempler de ses propres yeux le spectacle magnifique de ses rêves sans fin. Comme auparavant, la montée s’avère merveilleuse à chaque étape d’élévation vers l’unisson du ciel et de la terre. Mais cette fois, arrivé là au moment où le soleil se couche sur les hauteurs splendides, le voyageur ne découvre plus la cabane parmi les nuées roses. Le sommet de la montagne n’offre plus qu’une terrasse isolée près d’une ondée pure et sereine. Après un moment de recueillement silencieux, le pèlerin se retourne et descend le col des nuages, découvrant soudain que, dans la réalité ou dans le rêve, la maison promise n’e iste pas nécessairement au point d’arrivée. Elle reste invisible, car immense dans l’espace sans limite et insaisissable dans les temps immémoriaux, bâtie au point de rencontre de la foi et de l’ascension d’une vie.
Comme dans le songe du sable qui, au coeur de la mer desséchée, à peine se souvient de ses hauteurs d’origine, l’homme découvre son habitat humain sur le parcours même de la quête de la maison idéale, au rythme de la prière et de l’éloge sans cesse invoqués.
La poésie est la voie, la religion de l’homme à la recherche de son idéal. Elle est ainsi le chemin ouvert menant à l’amour.
2.
LÀM SAO làm sao quét sạch bụi trần để chiều thanh thản đón ngần gió thu để mưa trong vắt sương mù để môi em đọng vị dư ngậm ngùi
làm sao hội đủ niềm vui để làn sóng nhẹ lẩn vùi chân mây để em ướp nắng tình đầy để hoa rạo rực ngất ngây lần đầu
làm sao thăm hỏi từ đâu để hồn cây ngả nhiệm mầu vào không để thơ nhuộm ánh mênh mông để em mới lạ vạn hồng hoa đăng
làm sao nghe kịp tiếng ngàn để lời thành nhạc bàng hoàng tim em để buồn dìu dịu chất men để ta nhớ mãi mắt đêm ảo huyền
2.
COMMENT
comment balayer la poussière terrestre pour le soir d’accueillir la brise d’automne et la pluie de rosée limpide perler à tes lèvres en gouttelettes nostalgiques comment rassembler toutes les joies du monde pour que les vagues s’effacent aux confins nuageux et ton soleil de nouveau se pâme d’amour aux fleurs exaltées à notre première rencontre
comment te retrouver désormais pour les feuilles de s’adonner au miracle et ma poésie se colorer de reflets immenses à ton image transcendée de rose pâle volante
comment écouter la voix de la forêt mystique pour que le son crépusculaire de ta musique s’adoucisse de tristesse aux mirages de tes yeux ourlés de passion
3.
ĐÊM TRẮNG HẠ đêm trắng hạ mưa buồn như suối vỡ tóc bạc tuyền dòng chữ nối ngẩn ngơ rừng lá vợi cành khô buông tay mở nối phân vân vào gốc vắng hoang sơ
mưa thiêm thiếp ngủ vùi trong khát vọng từng giọt sa thầm kín mắt huyền mong em im lặng nửa đêm lay tiếng sóng khóc mỗi lần giọt xót ứa trong lòng
vết dấu tạm thì thầm trong bóng tối con đường dài mải miết nỗi chơi vơi thời gian hoá siêu hình trong nắng vợi bỗng đêm qua một nét ửng làn môi
em tới đó ngâm hồn vào biển cả giạt về đâu hạt cát giữa phù sa ta luồng gió lạnh như vùng xa lạ vẫn bay ngang vực tối ẩn hồn hoa
3.
NUIT BLANCHE D’ÉTÉ
nuit blanche d’été d’absence et de tristesse tes cheveux argentés se tressent de langueur et la forêt se dévide de ses feuilles renouant au regret les écarts de solitude
la pluie s’assoupit dans ton âme assoiffée comme des larmes au tréfonds des yeux noirs tu gardes le silence secoué de peines et de vagues au coeur qui saigne
les souvenirs chuchotent dans les ténèbres au parcours sans fin d’émerveillement le temps passe et se métamorphose au soleil et la nuit soudain à tes lèvres s’empourpre
tu t’immerges dans l’océan d’âme comme le grain de sable au sein d’alluvion je suis le vent venu des espaces lointains survolant les fleurs de tes nuits sibyllines
4.
NGÀN KIẾP hồn gió buốt từ mùa đông ngàn kiếp ngọn đồi sương còn ẩn giấc huyền phai
vòm liễu phủ bờ vai thân thiết đợi vuốt ve đêm rạng đông nối lòng khơi
ta hỏi lại từ đâu nguồn ân nghĩa từ núi sông hay từ đáy mắt nâu
từ biển cả hay từ đêm hoang dã thắp sáng ngời bằng tia nắng tình đầu
4.
CYCLES D’HIVER
l’âme du vent se glaçait de mille cycles d’hiver la colline de rosée somnolait en ses splendeurs crépusculaires
le saule épanché sur la blancheur de mes nuits caresse tes épaules intimes à l’union de l’aurore
je consulte à l’envers l’oracle d’aphrodite par delà les collines vierges au tréfonds de ton regard
par delà l’océan qui s’éloigne de ta présence aux confins lumineux sur les vestiges impalpables de ce premier séjour
5.
CHỈ MỘT
tôi chỉ một mối tình và chỉ một quê hương mối tình đó là em quê hương kia em đó
tôi chỉ một nỗi niềm và chỉ một lòng tin tình yêu là biển cả đời ta là giọt sương
tôi chỉ một con đường và chỉ một bước đi tiến hay lui cũng vậy em mãi mãi đâu đây
tôi chỉ một dòng thơ hạt cát cùng nước ẩn em là nguồn bất tận và gốc rễ ân cần
tôi chỉ một nỗi nhớ từ trước cả thời gian từ khi em nhân loại từ duyên kiếp hồng hoang
5.
UN SEUL AMOUR
je n’ai qu’un seul amour et un seul pays tu es mon amour unique et ma nation entière
je n’ai qu’une seule pensée et une seule foi l’amour en est l’océan notre vie une larme de rosée
je n’ai qu’un chemin à suivre et un départ identique de même pour continuer autant pour reculer tu es toujours quelque part tout près
je n’ai qu’une vie de poésie de sable et d’eau sous terre tu en es la source intarissable et les racines intimes
je n’ai qu’un souvenir avant l’arrivée des temps toi seule en es l’humanité et la préhistoire du destin
6.
MẶT TRỜI CHƯA MÀU SẮC
đêm thần thoại mặt trời chưa màu sắc đã có em trầm tưởng nối dòng sâu
thân kiếp lạ thoáng hồng nguyên lần cuối trước rạng đông và tiếng gọi từ lâu
dòng hiện hữu cỏ cây nghiêng rừng núi lắng tai nghe từng giấc lặng thầm vui
say hồn nước và ngây buồn đất tủi thời gian qua bát ngát hạt sương vơi
lòng nhân loại có em thêu tình sử hoá bụi trần thành đá biếc giữa đời
6.
SOLEIL SANS LUMIÈRE
dans la nuit sacrée au soleil sans lumière tu renouais les courants de pensées mythiques
pour révéler ta dernière incarnation sur terre avant l’aurore prochaine et l’annonce prophétique
l’univers muet par monts rares et forêts tragiques se figeait en survol pour écouter nos joies irréelles
dans la durée infinie d’une rosée évanescente au crépuscule d’une nation éternellement en peine
l’humanité profonde aura ton histoire d’amour et la poussière terrestre bleuit en larme de saphir
7.
TẠO SÁNG nhạc day dứt cho tình yêu tạo sáng màu sắc khơi trên vạt nắng vừa tan tiếng nói khác mà sao như quen thuộc
hoa héo thơm tận ngây ngất ngàn hoang từ vô hạn nẩy mầm bao đọt sống
ngửa tay nâng cả mộng ước hư không
nhặt sỏi đá giữa biển khô muối mặn xé mây khuya nhóm lửa đốt mênh mông ta khao khát quay về nguồn sáng tạo
đường thật xa chỉ hồi nhớ vọng dao em đâu đó mùa đông nay tới muộn lạnh dòng sông và lạnh cả hồn sao
7.
ÉTINCELLE DE VIE ta musique s’illumine d’amour à l’instant où le soleil disparaît
telle une image autre et pourtant familière une fleur agonise dans son propre parfum de l’infini sans fond une étincelle de vie
soulève le rêve du néant entier et le grain de sable dans l’océan desséché perce le ciel pour allumer l’espace immense mon retour passionné à la source d’inspiration prendra le long parcours de la mémoire à peine vivace tu arrives tard mon amour dans le coeur de l’hiver glaçant la rivière nocturne et l’étoile éphémère
8.
THÁO CHỮ từ lâu tháo chữ vá trời mắt em ngũ sắc chuyển lời huyền siêu cầu vồng nối nhịp cánh chiều
mộng du tâm thức vọng điều hoang vu gió cao tuyển lá thành thu mượn tay phù thủy khẽ ru đáy lòng ghé vai anh ngủ mây hồng
nụ môi nấc nở tiếng không trầm về từ đầu ghép bóng tận tê
ghép say tận mạch đam mê cùng ngườI tới nơi như giữa nụ cười
niềm vui xa lạ khép mời thân thương hoàng hôn để lại nắng vương cơn đau tiền định ánh sương nhạt hồn
đào sâu vạt đất vơi mòn buông theo giấc ngủ vuông tròn viễn du
8.
JE DÉCONSTRUIS LES MOTS
je déconstruis les mots pour rapiécer le ciel dans tes yeux superbes aux couleurs changeantes par delà l’écharpe irisée reliant les ailes du soir aux pensées inconscientes des actes dérisoires le vent garnit le ciel d’automne de feuilles mortes
et de ses mains magiciennes berce l’âme en peine la nuée rose se repose sur mon épaule
et de ses lèvres en fleurs parviennent des sanglots assourdis greffant l’ombre à l’immobilité spatiale et mêlant l’ivresse à la source de la passion
nous arrivons au centre du sourire magique comme si la joie inhabituelle s’invite au coeur bienveillant déjà le crépuscule traînant les derniers rayons du soleil tamise la vision adoucie des douleurs prédestinées
au creux des abysses de la terre natale
ou sur les chemins battus des âmes exilées
9.
HÃY MỞ RỘNG TÌNH YÊU hãy đứng xa giáo điều để tìm về tôn giáo hãy ra khỏi vòng ôm để nối lại tầm tay hãy mở rộng tình yêu để thu vén tình người
hãy quên đi từng phút để nhớ lại từng giây hãy thức tỉnh lần đầu khi còn say lần cuối hãy tận hưởng đầy vơi ngay trong hồn vắng vợi hãy đi suốt cuộc đời dù không sao đi nổi
hãy hẹn lại mùa yêu dù mưa buồn trăm nỗi hãy mở đọc thơ tôi khi trời là biển tối hãy ghé lại tâm hồng khi nắng ngọt viền môi hãy thăm hỏi lòng em từ đáy nguồn bối rối
hãy chết đi chốc lát để vĩnh cửu trào khơi hãy nối dòng ca ngợi để tụng niệm vào đời hãy phá vỡ tường ngăn để thêm đường thay lối
hãy nghe hết bài ca khi không còn trở lại
hãy tin vào mật ngữ khi ánh sáng xa xôi hãy vì nhau em nhé mà thương tiếc loài người
hay vì em tôi sẽ gọi giấc ngủ chắp đôi
9.
OUVRE TON CŒUR D’AMOUR reste loin des dogmes pour retrouver la foi sors des accolades pour renouer les mains libérées ouvre ton coeur d’amour pour le remplir de compassion
et oublie quelque fois pour à jamais te souvenir réveille-toi maintenant à la fin de l’ivresse réjouis-toi à présent aussi bien que dans la solitude accomplis ta vie même si le parcours semble impossible
et retrouve la saison d’amour malgré la pluie qui s’attriste ouvre et lis mes poèmes quand le ciel sombre dans la mer nocturne penche-toi sur ton âme de rose quand le soleil mûrit à tes lèvres de miel
consulte ton coeur du tréfonds de tes peines pour vouloir en mourir un moment et les survivre dans l’éternité continue les incantations pour joindre la prière à la vie
détruis les barrières pour retracer les voies nouvelles écoute jusqu’à la fin cette chanson si tu ne reviens plus
et crois au secret des signes quand la lumière s’éteint pense à nous mon amour pour aimer l’humanité
ou pour toi seule j’inviterai nos sommeils superposés
10.
VỚI MỘNG
tay không với mộng ngay trong mộng
đốt ánh lửa lòng trong ngát mong vận cát xa nguồn vơi nắng đọng
âm thơ viễu vợi sóng tràn sông mắt sâu thắp sáng từ trong sáng
khẽ mở tâm hồng bóng vọng hoang hồn nhạc chơi vơi thần tích ẩn
dương cầm sa ngã ngấn trầm tan có không vợi vắng nguyên hoàn biến sắc đổi huyền siêu cuối biển thiêng
tâm hưởng suôi dòng buông vĩnh viễn sáo trời cao vút giấc triền miên
10.
LE RÊVE DANS LE RÊVE
les mains vides touchent le rêve dans le rêve pour allumer les flammes du coeur aux confins des espaces et le grain de sable loin de la source ensoleillée
déroule sa poésie en son double négatif les yeux caverneux s’allumant de clarté intérieure
s’ouvrent aux reflets roses des ombres primitives la musique s’épure à l’envol des dieux invisibles et le piano vibre sur ses notes en crescendo multiple l’être et le néant se vident dans leur métamorphose cyclique
la beauté change d’ampleur au sein de la mer sacrée seule l’âme persiste au gré de l’éternité
comme une flûte céleste dans son envoûtement renouvelé
11.
EM ĐỪNG HỎI em đừng hỏi độ cao làn gió đừng hỏi sao trời vắng ngẩn ngơ dù hỏi lại lời không gặp gỡ
tựa môi em nụ khép như thơ em đừng hỏi một mai buồn nhớ đừng hỏi bao giờ nắng vẩn mơ bởi dáng vàng thu tuyền lá nhỏ
đổ rừng cao rực ánh bâng quơ em đừng hỏi mỗi khi hoa nở đừng hỏi thêm ngày tháng hững hờ vì vĩnh cửu thời gian tột độ
cũng vừa là giờ phút đơn sơ em đừng hỏi tận cùng duyên nợ một thoáng qua tình nghĩa sợi tơ lòng chớm đẹp đêm huyền thấm sợ cánh thời gian phủ kín thành mơ em thầm hỏi tâm hồn dang mở
một kiếp thôi khẽ ngấm vận thơ
11.
NE DEMANDE PAS ne demande pas la hauteur du vent ni pourquoi le ciel semble si désolé car la question n’aura pas de réponse
dormant à tes lèvres un poème à jamais
ne demande pas si déjà la tristesse s’en va ni quand le soleil se pâmera de rêve car l’automne aura ses feuilles d’or en myriades
quittant les voûtes hantées des forêts d’aurore ne demande pas quand viendra la saison des fleurs
ni comment les jours et les mois nous quitteront car l’éternité dans son parcours divers
aura le même espace de l’instant éphémère
ne demande pas l’apogée de nos séjours karmiques car un reflet seul suffit à éclairer notre joie unique
qui au sein des nuits enivrantes d’angoisse nous couvre secrètement de rêves sous les ailes du temps ne demande pas non plus en ton âme fervente pourquoi une vie humaine est si chargée d’amour
12.
RỄ TRỜI
rễ trời nối gió vào mây nối thân vào mộng nối cây vào rừng đêm đêm kết cỏ đón mừng nụ hôn nồng cháy lưng chừng đau thương có khi lỡ đụng làn sương
làm mưa phùn toả kim cương nửa vời rễ trời biến thể thành lời nối tình vào nghĩa rụng rơi hạt hồn dòng thơ bừng ánh hoàng hôn trước khi tắt hẳn thắm son môi nàng ta còn giữ nắng lan tràn lên non ẩn dụ bàng hoàng bên em
12.
RACINES DU CIEL les racines du ciel attachent le vent aux nuages ton être aux rêves et les arbres aux forêts nuit après nuit nous tissons nos demeures d’herbe pour garnir nos baisers de délices et d’orchidées par hasard nous touchons le voile de rosée une pluie de diamants tombe à fleur de joie et la voix du passé réclame sa parole pour chanter l’amour dans la coulée de l’âme mon poème se réchauffe aux lueurs crépusculaires avant de s’e alter à tes lèvres dormantes je garde toujours les couleurs du soleil pour allumer ton corps d’amour et de chaleur
13.
HUYỀN DIỆU huyền hoặc vì em biến đổi mùa nắng vào tắm gội cuối làn mưa ửng môi thơm ngọt từng giọt thắm ngấm tận thân trời dấu tích ưa huyền sử trong em trắng xoá màu trần gian bạc mệnh nối ngàn sau nay mai thăm hỏi từng sợi biếc gây lại rừng vơi gốc rễ đau huyền thoại cùng em qua viễn ranh gửi vào trái đất cụm mây xanh gửi vào tâm thức vào truyền thuyết cả mối tình người nao núng quanh huyền diệu từ em mải miết chờ
con đường tê dại hoá dòng thơ đêm qua thao thức trong thao thức tưởng chính cuộc đời cả vận mơ
13.
MIRACLES par toi l’enchantement change de saisons après la pluie le soleil prend son bain et rougit à tes lèvres de gouttes de vermeil échues du ciel comme des vestiges sacrés
en toi la mythologie s’épure de blancheur et l’e istence continue son destin millénaire j’assemble dans tes yeux les fils bleuis de passion
pour y ressusciter la forêt décimée en ton absence avec toi la légende passe les frontières pour semer sur la terre les germes de nuages volants et enfouir dans l’âme et la tradition fervente un grain d’amour à peine reconnu d’antan de toi les miracles patiemment attendent le passage de l’être cristallisé en poésie et dans la nuit blanche au creux de la nuit
j’ai reconnu le songe dans ma vie entière
LuuDat, Ecstasy, oil enamel, 2007
LuuDat, miracle, oil enamel, 2007
14.
TÔI ĐÃ THẤY
tôi đã thấy tình yêu một buổi sáng
khi mặt trời vừa mọc cuối chân mây em tới đó để nụ hoa cười đậm tóc thơm bay để hồn gió ngất ngây tôi đã thấy hình em trong góc tím giữa núi buồn thung lũng ẩn tình yêu lá trên rừng vòng ôm nay héo lịm bỗng ngọt ngào nguồn sữa ấm lòng chiều huyền biến lạ sắc màu thay đổi mãi ánh rạng đông sao ngập tối mắt phai dù nắng ửng tuyết sương đành ngây dại sóng ngập sông tùy nước mắt nay mai
14.
J’AI DÉCOUVERT L’AMOUR j’ai découvert l’amour un matin tendrement quand le soleil vient d’apparaître à l’horizon serein tu es venue là-bas pour empourprer les fleurs et tes cheveux enivrent le vent de parfum doux j’ai découvert ton image au coin d’améthyste entre les monts sauvages et la vallée d’amour les feuilles des forêts brunissant en silence se réveillent soudain dans la splendeur du jour l’espace se métamorphose en miracles continus à travers les reflets multiples dans tes yeux amoureux les cristaux de vermeil s’éparpillent sur la neige d’antan pour fondre en vagues roses dans la rivière des temps
15.
ĐUỔI BẮT MẶT TRỜI ta bay đuổi bắt mặt trời kéo đêm bừng sáng vợi vời bên em cánh mây bát ngát gió mềm vuốt ve giấc ngủ tụ xuyên bóng thừa thân yêu thai nghén hạt mưa rừng thiêng núi biếc vẫn chưa nối liền quanh đây
tiếng gọi triền miên thời gian hé mở góc thiền trong tâm
15.
ATTRAPER LE SOLEIL je vole pour attraper le soleil tirant de la nuit la lumière à ton côté les ailes de nuages au vent immense caressent le sommeil sur les oreillers d’ombres tu portes dans ton corps un embryon de pluie à l’appel incessant de la nature mystique les forêts sacrées
s’éloignent des collines vertes et le temps s’ouvre en béance dans l’âme éveillée
48.
TÔI MAY MẮN tôi may mắn có em trong đời tôi mỗi sáng hồng giọt sương đọng làn môi thơm cỏ dại chùm hoa vừa tỉnh dậy nắm tay nhau cho đỡ lạc chơi vơi
tôi may mắn có em trong nỗi nhớ nhớ em ngay từ lúc hẹn sững sờ trời chưa thắm nhưng tình vừa bừng nở em chưa a sao đã để mong chờ tôi may mắn có em trong ót thương nửa hồn đau tê lặng giữa đoạn trường em ngọn gió nâng cánh chiều về muộn nghẹn ngào chia từng mảnh sống vui buồn tôi may mắn có em giờ phút đó cuối cuộc đời thanh thản giấc hải hồ rạng đông nhắn hạt sương về chỉ lối em và tôi dìu nhau bước vào mơ
48.
J'AI DE LA CHANCE j'ai de la chance de t'avoir dans ma vie la main dans la main pour ne pas nous égarer une rosée matinale endormie sur nos lèvres au réveil des fleurs et des herbes parfumées j'ai de la chance de t'avoir dans mon coeur te désirant avant même de te rencontrer le ciel est encore sombre mais aussitôt l'amour paraît tu ne m'as pas quitté et déjà j'attends ton retour
j'ai de la chance de t'avoir dans mon âme à l'apaisement des douleurs insoutenables tu es l'aile du vent qui soulève le soir tardif pour combler notre existence de tristesse et de joie j'ai de la chance de t'avoir à cet instant vers la fin immense d'une vie d'errance l'aurore demande à la rosée la direction du retour et nous entrons toi et moi dans l'espace qui s'ouvre
49.
PHẢI LÒNG EM phải lòng em ta say đời yêu nắng yêu bóng mây và yêu cả mưa bay yêu hạt cát và mê hồn sông dậy thiết tha chăng để chẳng nói chẳng hay phải lòng em tôi xin môi em ngọt mắt em sâu để giấu bóng người yêu
hồn thức tỉnh hay còn trầm ngâm nước ấm nửa vời và nửa lại thơ ngây ta phải lòng người yêu nay kiều diễm gió ngàn thu xuân mới hẹn đâu đây
49.
T'AIMER PASSIONNÉMENT à t'aimer passionnément je m'enivre de la vie et du soleil j'aime autant l'ombre des nuages et la pluie en volée aussi bien le grain de sable et l'âme de la rivière tourmentée et tellement absorbé d'amour je n'ai pu en parler à t'aimer passionnément je demande que tes lèvres soient sucrées tes yeux profonds pour garder l'image de l'aimé
que ton âme éveillée et ton corps au bain de rêve partagent la chaleur et l'innocence innée celle que j'aime passionnément est d'une beauté de merveille et dans le vent automnal le printemps revient aux alentours
50.
TRẢ EM VŨ TRỤ
I go so far as to think that you own the universe. I will bring you happy flowers from the mountains, bluebells Dark hazels, and rustic baskets of kisses. I want to do with you what spring does with the cherry trees.
PABLO NERUDA trao em hoa núi rừng thiêng trả em ngọn suối triền miên giữa lòng trao em từng đáy hồn trong
trả em nụ ấm môi mong ánh trời trao em tiếng gọi lời mời trả em tột đỉnh vợi vời yêu thương trao em tình nghĩa vô thường trả em nhựa sống vấn vương bàng hoàng trao em tất cả đêm vàng trả em vũ trụ ngàn năm đón chờ trao em bờ cõi thẫn thờ trả em từng bóng núi hồ nhớ em
50.
JE TE RENDS L'UNIVERS
I go so far as to think that you own the universe. I will bring you happy flowers from the mountains, bluebells Dark hazels, and rustic baskets of kisses. I want to do with you what spring does with the cherry trees.
PABLO NERUDA je te remets les fleurs de montagne et les forêts sacrées le ruisseau qui coule perpétuellement dans ton corps aimé je te rends aussi le tréfonds de ton âme pure
et le baiser à tes lèvres qui réclament les couleurs du ciel je te remets la parole bénie et l'invitation réitérée d'atteindre le sommet extrême des amours immenses je te rends la fidélité de l'aurore et la magnanimité du soir et tout l'élan vital qui surgit merveilleusement en toi je te remets toutes les nuits d'or et de blancheur au delà des frontières ébahies de joie et d'espérance je te rends l'univers entier qui t'attend par monts et par rivières à se languir de ton absence
51.
TA THẢO DÒNG BUỒN
tonight I can write the saddest lines
PABLO NERUDA
tối nay ta thảo dòng buồn buông em trước gió bạt nguồn vị tha đêm sâu càng rộng càng xa mực đen núi trắng băng qua giọt tình
tuyết rơi phủ kín thân hình bóng mây hay dáng em thình lình vơi hồn tan ứa lệ ngang trời thành ngân hà ướt trong đời yêu em tối nay lòng nhớ sương mềm hình em lần trước hoà đêm vào nguồn tối nay ta đảo dòng thương nối em vào giấc trùng dương của hồn
51.
J'ÉCRIS LES LIGNES LES PLUS TRISTES
tonight I can write the saddest lines
PABLO NERUDA ce soir j'écris les lignes les plus tristes pour t'avoir laissée au vent près la source d'antan dans la nuit profonde de plus en plus lointaine
l'encre noire unit une larme d'amour au mont blanc rêvé la neige dense couvre tout l'espace esseulé comme l'ombre d'un nuage ou ton image gelée dont l'essence fondue scintille au ciel d'hier pour devenir la voie lactée d'une province éthérée ce soir mon coeur est rempli de rosée où ton image convertit la nuit à la marée je croise alors les flots amoureux pour te marier bientôt à l'océan des cieux
52.
MẮT EM ĐẸP mắt em đẹp như mặt hồ góc núi
buồn hay vui do tia nắng từ xa nước ấm lại hay còn đông lạnh giá dù vuốt ve dù thăm hỏi đêm qua
làn mây đọng trong lòng đau chia cắt nguồn từ đâu sao dòng buốt tâm vơi ngàn vách cản với đá ngầm bỗng nổi níu hồn sương trong tàn vắng luồng trôi mắt em đẹp như mặt hồ góc núi nhìn xa xa lòng vẫn rực hoàng hôn môi vẫn cháy từ bên trong sương đọng thời gian qua trên dòng nhớ mênh mông
em ngồi đó phím đàn buông ao uyến hồn đêm trôi về miền ấm bao la nơi em gặp mắt anh buồn sáng lạ vì tình ta hay vì cả kiếp xa
MẮT EM ĐẸP (video) Thơ : LưuNguyễnĐạt. Nhạc và hát : TriệuVinh https://www.youtube.com/watch?v=QpwVtCRfNzI
52.
TES BEAUX YEUX tes beaux yeux comme les lacs encadrés de montagne s'attristent ou s'égaient aux reflets de soleil au loin
et dont les eaux se dégèlent ou restent encore frigides malgré les paroles d'amour et les caresses recommencées tels les nuages se condensant dans les entrailles déchirées tant de peines crevassent les sources immolées et tant d'obstacles et autant de coraux émergés ont retenu l'âme de brume dans le vide halluciné tes beaux yeux comme les lacs encadrés de montagne reflètent dans l'âme les crépuscules resplendissants tes lèvres sont encore brûlantes au coeur de la rosée même si le temps s'est écoulé dans les tristesses immenses de tes doigts au clavier sourd la musique nostalgique
déjà l'âme de la nuit dérive vers les contrées chaleureuses mais là où tu m'as recontré mes yeux s'attristent de nouveau au signe de notre amour ou celui des destins anticipés
53.
TÔI MUỐN EM tôi muốn em từng giọt rượu hồng ngả hồn vào mộng ửng niềm son
ngập lòng tinh khiết sương huyền đọng một cõi ân tình giữa đáy không tôi muốn em môi ngọt nắng hờn chiều thơm muôn thể thân mềm mơn áo khuya buông thả mưa tầm mỏng phím nhạc luân buồn khao khát đong tôi muốn em từng giấc ngủ bồng chung quanh hòn đảo tựa mênh mông ngàn thu một nẻo đam mê mọng như nụ cười xinh tan cuối đông tôi muốn em như thể rượu nồng
trên môi bờ khép lửng chiều trong vòng ôm quên lãng buồn thay giọng tiếng hát vực sâu ngây ngất trông tôi muốn em thăm hỏi tấm lòng nâng niu ngọn cỏ sóng trào sông ngọn yêu ngập gió xanh lồng lộng thả cánh bay về cả nhớ mong
53.
JE TE DÉSIRE je te désire à chaque goutte de vin rose comme l'âme qui se penche sur le rêve fleuri où la rosée diaphane éclate de pureté au tréfonds du coeur en toute fidélité je te désire par le soleil boudant à tes lèvres mielleuses quand le soir parfume ton corps offert aux caresses ta robe de voile s'amincit au crachin léger au son de la musique qui s'adoucit de tendresse je te désire d'envol dans tes sommeils éphémères autour des ilôts bleuis ajourés d'immensité mille automnes de passion d'hier ont la durée d'un sourire sur la neige pâmée je désire encore que tu sois l'eau ardente sur mes lèvres trempées de crépuscule changeant quand mes bras t'entourent dans l'oubli des douleurs à la montée d’une chanson qui revient éperdument je désire alors que tu consultes ton coeur au parfum d'herbe dans l'ivresse des temps au vent azuré sur les ailes de l'amour qui percent la nuit pour l'impossible retour
54.
CHẢ CẦN NÓI GÌ NỮA chả cần nói gì nữa em ngấm lặng trong hơi thở nhẹ như cánh hoa mẫu đơn nhuộm màu bóng tối
em nghe nhé tiếng chim vừa hót khẽ trong vực đêm chả cần nói gì nữa tôi trao lại em vỏ ốc dạt bờ biển vắng
để em yêu dòng nước bỗng ra khơi em sẽ nghe được lòng mình trong đó chả cần nói gì nữa em hãy mở cửa lồng chim hãy để con chim trong em duỗi cánh tìm trời nó đang khao khát thoáng khí bao la em ạ chả cần nói gì nữa em hãy đón nhận chùm hoa thược dược và mùi vị của trái đất nâng niu bao bọc
em hãy đón nhận mùi rong rêu bên cát mịn ửng gót chân em chả cần nói gì nữa tôi khép kín dòng thơ và đem quăng lọ không vào biển cả để tình thương gặp lại nước ẩn hồn em
54.
PLUS BESOIN DE PARLER
on n'a plus besoin de parler immerge-toi dans le silence de ton souffle léger comme dans l'haleine de la fleur incarnate teintée d'ombres nocturnes écoute mon amour l'oiseau vient de chanter au coeur de la nuit on n'a plus besoin de parler
je te remets la coquille nacrée échue sur la plage déserte pour que tu aimes les flots qui rejoignent l'océan écoute-là les battements de ton coeur on n'a plus besoin de parler ouvre la porte de la cage dorée et laisse l'oiseau rare en toi s'envoler à tire d'aile à la recherche du ciel assoiffé d'air et d'immensité oui mon amour on n'a plus besoin de parler reçois simplement le bouquet de pivoines et les arômes de la terre qui te bercent et t'enveloppent de caresses accepte les senteurs d’algues et de mousses sur la plage de sable qui s'empourpre à ton talon on n'a plus besoin de parler je ferme mon poème mystique et lance la bouteille vide dans l'océan pour libérer l'amour dans les abysses de ton âme
LuuDat, baie d’halong, oil enamel, 2007
LuuDat, vastitude, oil enamel, 2007
55.
TRIỀN MIÊN em nhắm mắt chắc anh rồi sẽ tới nắm tay em đến tận đáy hoa tiên thơm thật nhẹ tưởng chừng như biến diện ẩn trong đêm qua nhiều kiếp triền miên em nhắm mắt chắc anh rồi sẽ tới nắm tay em đến tan lịm vào đêm trong hơi thở nối thành dòng ấm mịn trên làn da thơm nhẹ vũ trụ im luồng sống cũ mở cửa hồn tận đáy từng nhịp sâu nối với cả lòng sông tràn thanh thản tới độ như ngưng đọng giọt sương vui trong tim đợi mênh mông
55.
PERPÉTUELLEMENT ferme les yeux et j'arriverai bientôt te prendre la main chargée de fleurs au parfum léger évanescent presque enfoui perpétuellement dans la langueur des temps ferme les yeux et j'arriverai bientôt te prendre la main à nous fondre dans la nuit par l'haleine continue de tiédeur et de tendresse sur ta peau parfumée à fleur de l'univers ému
et les flots de la vie pénètrent au tréfonds de l'âme unissant le fleuve entier de vagues et d'ampleurs par delà les limites de condensation extrême de la rosée de joie dans l'attente de l'immensité
57.
NHOÀ VƠI ôm em trời đất bồi hồi gió ru ngọn cỏ vợi vời chân mây hỏi em tận c i tim đầy môi say vừa ghé trăng gầy trong đêm biển sâu đón hạt mưa mềm giọt đau từ kiếp tình triền miên xa ôm em trong sóng thu ba ru em từng giấc thiết tha đáy lòng
cuối dòng ngàn nắng hoàng hôn nhìn em lần chót khi hồn nhoà vơi thân anh sỏi đá cuối đời bọc rêu xanh phủ khắc lời yêu em giọt vương lồng ngực cát mềm khô khan trước gió tìm đêm vô thường mắt em mở cửa tình thương chờ anh cất đủ giọt sương ửng hồng
57.
ÉVANESCENTE à t'embrasser la nature entière se pâme d'émotion au loin le vent berce l'herbe à l'horizon en demandant ta main à fleur d’amour mes lèvres d'allégresse cherchent la lune au sein de la nuit l'océan abyssal accueille les perles de pluie comme les caresses des destins antérieurs je t'embrasse par vagues multiples qui te bercent passionnément au tréfond de mon coeur
je te regardai pour la dernière fois l'âme évanescente aux confins crépusculaires de milliers de soleils éternels mon être vers sa fin s'est pétrifié en pierre couverte de mousse et de ton image gravée et comme une goutte de sang dans la cellule de sable se desséchant au vent à la recherche de la nuit une larme de rosée se noie dans tes yeux patiemment de tendresse
58.
NÍN LẶNG Let me come to be still in your silence
PABLO NERUDA cho anh tới lòng em đang nín lặng một tiếng sao đắm đuối ở tận xa hồn thở nhẹ tưởng chừng như vợi vắng bởi giọt sương tan vỡ giữa bao la hồn thanh thản hay nghẹn ngào quá độ
chuỗi dư âm của tiếng nấc lịm đau ta nghe được vì luồng mây ngập gió sóng ngập sông để mắt suối buồn lâu anh đã tới giữa lòng em ngập nắng với cơn say còn chất ngất đêm qua
58.
CRISTALLISÉ DE SILENCE
Let me come to be still in your silence
PABLO NERUDA laisse-moi entrer dans ton cœur cristallisé de silence sur l'onde affaiblie de l'étoile au firmament je m'exhale légèrement au vide qui se creuse
lorsque la rosée unique éclate dans l'immensité l'âme s'apaise ou se pâme d'émotions dont l'écho en sourdine s'étouffe de douleurs j'ai pu les entendre sous le vent des nuages près la rivière de tristesses et la source de peines j’étais-là dans ton cœur inondé de soleil retrouver nos ivresses d'hier de ces dernières nuits
59.
TỪ TRƯỚC KHI EM TỚI
Oh let me remember you as you were before you existed
PABLO NERUDA yêu em từ trước khi em tới trước cả mùa mưa cả nắng vơi trước cả hồn nhiên và nỗi nhớ
trước trần gian bụi lấm quanh đời em là muôn thuở xa buồn tủi là giọt sương hồng trước hợp lưu là giọng xanh xao từ đáy vắng là dòng nước ẩn giữa mây vùi nhớ em từ lúc em vừa hẹn gặp tại tình đầu ta đợi em
59.
AVANT TON EXISTENCE Oh let me remember you as you were before you existed
PABLO NERUDA je t'ai aimée avant ton existence avant les saisons de pluie et de soleil vécu avant l'innocence et le regret au coeur avant les poussières et les débris des temps tu es l'éternelle essence loin des douleurs au monde
la rosée pure avant le mélange des êtres la voix qui dort au fond du vide immense et l'eau vive dans le coeur des nuages bleus tu me manques déjà à peine annoncée je t'ai attendue mon amour depuis l'éternité
63.
MẶT TRỜI TRONG TA
phải chăng chúng ta là những con chim về muộn vỗ cánh trong đêm qua bờ nguyệt thực tới chốn biến thiên bừng bừng kiếp cũ mà nay trí nhớ bỗng xa xa phải chăng chúng ta là những cánh dạ ưng nhào vút hứng đam mê mặt trời trong ta chói lọi mà dấu hiệu ban đầu như mờ ảo nhập bao la tận cõi bao la một nhịp sóng trên lưng nhịp sóng một lặng im cạnh một lặng im như tiếng cát vọng nhớ biển tuyệt vời phải chăng chúng ta là những kẻ lữ hành tiền sử gọi đêm sâu lồng vực đêm sâu để ánh sáng đổi màu từng mộng dại khi nghẹn âm nấc giữa nghẹn âm và bóng tối nhuộm lòng bóng tối như lòng ta vọng tới trời cao nhớ trời
63.
SOLEIL INTÉRIEUR sommes-nous des oiseaux tardifs dont la nuit prolonge les ailes au-delà de l'éclipse sur les restes d'une mutation ancienne que nous ignorons encore sommes-nous des voltigeurs de nuit tourmentés de soleil intérieur qui fait rêver irrésistiblement à la chaussée du néant dont le signe est vague au commencement et immense à la fin immense une vague sur une vague une voix sous une voix une parole de sable qui attend la mer idéale
sommes-nous des voyageurs dans la nuit de la nuit où la lumière change de couleur sur les gestes de nos songes un silence sur un silence une ombre sous une ombre un élan vers le ciel qui recherche le ciel
LuuDat, voie lactée, oil enamel, 2007
LuuDat, eruption, oil enamel, 2007
77.
MÂY REO CÕI THIỀN môi em nửa đỏ nửa vời tay anh với mãi đụng trời mây reo sao viền bóng lạc đêm theo
ai mơ trăng nở cánh bèo phiêu du một đàn chim lặng bóng mù bay xa tiềm thực ngàn thu trập trùng em về nối lại biển chung cho bờ cát mịn bao dung cõi thiền
77.
SABLE DE ZEN
mes mains en te caressant les lèvres rouges et lointaines ont touché le bout du ciel où murmuraient les nuages féeriques l'étoile suivait la nuit égarée en sa traîne d'ombre
sur les eaux songeuses de la lune sans rivage une envolée d'oiseaux migrateurs à tire d'aile transparente s'échappait de l'inconscience de mille ans confondus ton retour à l'océan partagé semait sur la plage mystique le sable de zen à méditation infinie
78.
ĐỒI BIẾC em còn nhớ hoàng hôn nào rực thắm dáng hoang vu trên đồi biếc viên lâm em bước tới lá trên rừng khơi đậm nhuộm tình anh anh đứng đợi sương ngâm dài áo trắng nụ hôn nồng nhung nhớ trăng nghiêng nghiêng trên ngọn cỏ ngủ mơ
mùa thu úa trong lòng chiều bỡ ngỡ chớm phân vân sao đã vội bơ vơ đợi nhau ưa qua ngàn trùng kiếp kiếp gặp nhau nay chưa kịp nói thương thương em bước tới thời gian kia ngưng đọng em ra đi vùng đất ấy lặng câm em còn nhớ hoàng hôn nào rực thắm dáng hoang vu trên đồi vọng dư âm
78.
COLLINE VERTE rappelle-toi ce crépuscule resplendissant vaste solitude sur la colline verte le feuillage verdit à ton approche lorsque je t’attendis trempé de rosée et d'azur blanche ta tunique et rose notre baiser la lune s'inclinait sur l'herbe endormie
mais pourquoi au coeur de la nuit féerique l'automne déjà tourmenta ton âme apeurée après combien d'ères cycliques d'attente à peine osions nous murmurer nos amours le temps se condensa à ton arrivée et tout l'espace se figea de silence à ton départ rappelle-toi ce crépuscule d'antan écho de solitude sur la colline verte
84.
VỰC HOANG SÓNG LẠC ta đắm đuối trong vực hoang sóng lạc mộng em tan tận đáy nhớ đã tan xa thế giới bên bờ kia vô tận môi phai nhoà hạt nín khẽ lặng câm ướp hoa thương chết lịm đồi hoang vắng bãi cát xanh bao chờ đợi vu vơ
từng đêm dài hẹn trăng ưa hấp hối đã a nhau chưa kịp hỏi trong mơ sáng hôm nay mặt trời chưa thức hẳn đáy mắt em còn nuối tiếc xót xa biển hoang vu còn lạnh buốt năm qua vẫn bàng hoàng trong hồn người chết nổi
VỰC HOANG SÓNG LẠC Thơ Lưu Nguyễn Đạt - Nhạc Triệu Vinh https://www.youtube.com/watch?v=8NcfXkRWmpk
84.
IMMOLATION aria je coule sous les flots perdus de tes rêves évanescents
à l'autre bout du monde silence d'écho figé sur tes lèvres d'immolation aria fleur sonore qui m'étouffe d'absence près des rivages bleuis de ces lunes inertes ne fuis pas ne fuis pas de tes ailes de clarinette
le jour se lève à peine dans tes yeux endormis aria la mer est froide ce soir sur le noyé d'antan
LuuDat, Celestial Ocean, oil enamel, 2007
LuuDat, mer noire, oil enamel, 2007
92.
CHƯA PHAI sáng nay tôi ngưng bước không hẳn là bỏ cuộc chỉ dừng lại thấy đau
và thấy mình chảy máu sáng nay tôi đứng lại hai chân chưa khuỵu ngã thân hình dù buông thả nhưng trụ cột vẫn là sáng nay tôi nhắn khẽ bạn đồng hành hãy nghe nếu không thấy tôi về in đừng lo lắng nhé
sáng nay tôi tự hỏi mình tiếp tục hay thôi cuộc hành trình chưa nối sao đã vội buông trôi sáng nay tôi gác bút mực nước khô cầu vồng thả chữ nghĩa long đong lúc hạ huyệt xuống dòng
sáng nay tôi ngoảnh mặt chỉ thấy ánh phù sa trên con sông xa lạ một mình tôi chưa qua tối nay thật chậm rãi hãy ngủ trọn đêm dài để nay mai bừng lại thấy hồn mình chưa phai
92.
PAS ENCORE ÉTEINTE ce matin, ainsi mes pas alors se figent sans pour autant de ma part abdiquer l’arrêt dûment s’accompagne de douleur dès lors je me rends compte que je saigne
ce matin, décidément voilà que je m'arrête sans laisser déjà mes pieds s’esquiver avec la relâche de mon corps prêt à sombrer toujours et malgré tout mon moral tient bon ce matin, bien doucement je vous dis chers compagnons de route écoutez si jamais vous ne me voyez point de retour soyez sans crainte et ne vous alarmez pas
ce matin, je me pose ainsi la question à savoir si je dois continuer ou non car le parcours du voyage reste encore à finir pourquoi donc laisser tomber déjà ce matin, consciemment je repose ma plume avec l'encre desseché couleur arc-en-ciel disparates, les mots se dispersent et tombent à la suite de mon abandon
ce matin, toujours distant je me tourne la tête afin de n’ apercevoir que lumière ondoyante à la surface d’une rivière méconnaissable que je demeure bien le seul à falloir traverser que cette nuit venant, tout doucement enfin je puisse entièrement dormir mon long sommeil nocturne et me réveiller un certain temps après l’esprit bien ravivé et l'âme pas encore éteinte Traduit par Christine NgocHoa Nguyen [Lưu Nguyễn Đạt, “CHƯA PHAI”
99.
ĐÊM QUA Đêm qua tôi nằm mơ kê ch ng mây bên suối. Đằng xa, mặt hồ còn sương phủ cuối góc núi, nhạt mờ. Cột giường làm bằng thân cây, dưới vòm cao lá rủ. Những chùm hoa thẫn thờ đang ngả nghiêng giữa đàn bướm nối cánh, hoà vui. Em lim dim ngủ, thu gọn mình như cành liễu mong manh trước gió.
Tôi sợ em lạnh, nên đã ghì chặt em vào lòng. Tôi không dám nhắm mắt, vì ngại hình em sẽ tan chìm trong giấc ngủ của tôi. Tôi mời em ra khỏi căn phòng vắng vợi, kín đáo. Chắc chỉ bóng tối mới thấm qua được niềm bí ẩn nơi căn phòng đóng kín trong em. Chắc ngọn gió lạc lõng và nóc nhà nghiêng góc sẽ thấy cả vừng trăng cao toả sáng. Tôi hẹn em ra khỏi căn phòng vắng vợi, kín đáo. Ra khỏi sự vắng vợi trong em. Tôi mời em ngả lưng, nằm trên chiếc chõng mây, cạnh suối. Tôi nhìn em lim dim ngủ, thu gọn mình như cành liễu phong phanh trước gió. Em hãy để tôi ghì chặt em vào lòng. Ngủ đi em. Tôi không dám nhắm mắt, vì sợ em sẽ chìm đắm, tan nhoà trong giấc ngủ của tôi. Ngủ đi em, nhưng đừng bao giờ, đừng bao giờ biến dạng. Hãy ở lại nguyên vẹn, em nhé, nguyên vẹn với em, với giấc ngủ hiền hoà. Nguyên vẹn với em, mãi mãi trong tôi.
Đêm qua tôi nằm mơ thấy em bên bờ suối. Chân em bỏ nhẹ vào dòng nước trôi qua, một nửa trong lòng tối, một nửa vuốt dòng mơ. Tôi ngắm chân em mãi, nhưng không sao tới được gần. Dòng nước kia, khi đụng gót chân hồng, đã soáy ngược trở lại, rồi dần dần giảm bớt cơn buốt từ a. Tôi nhìn em đắm đuối, như ngọn sóng vu vơ thất lạc giữa dòng trôi. Tôi cảm thấy bỗng vui khi đàn cá hồng nhỏ, thức tỉnh từ lòng đêm, mon men tới gần, áp má gót chân em, rồi táp nhẹ, nồng nhiệt, như muốn gửi gấm em những nụ hôn êm dịu, thiết tha, thật nhẹ, thật mềm.
Đêm qua tôi nằm mơ thấy em nằm bên cạnh. Gió mang về mùi hoa núi và nụ úa rừng khuya. Mùi rong rêu hoang lạ cũng theo dòng nước tràn qua. Bỗng dưng tôi nghẹn ngào, muốn ôm em thật sát. Tôi mong mỏi thời gian kia ngưng lại; mong mỏi đêm tối lan mỏng hơn thế nữa, để nghe em thở nhẹ; và đoán rằng hơi thở đó sẽ phủ tràn dòng suối nhỏ, tràn ngập lòng đất hoang vu, tràn ngập hồn tôi, thao thức đợi chờ. Hình như tôi đang miệt mài nhung nhớ, khi thấy em yên ổn trong giấc ngủ, bỗng dài. Đêm nay tôi tỉnh dậy, tìm ch ng hoa đêm ưa, thấy em về bên cạnh, như dòng suối ngập hồn, như dòng yêu ngập tối.
99.
LA NUIT D'HIER
La nuit d'hier, j'ai installé dans mon rêve un lit d'osier au bord d'un ruisseau. Au loin, la brume au ras des eaux estompait la plage de sable bleui. La litière était un palanquin de branches et de feuillage se mouvant au vol des papillons et des fleurs de nuit. Tu somnolais à mon côté, tendrement enroulée comme une tige de saule ourlée de vent. Je te serrais pour te réchauffer au fond de mon coeur et n'osais pas fermer les yeux, de peur que tu t'évanouisses soudain dans mon sommeil. Je t'invitai à sortir de ta chambre glacée de solitude et de silence austère. Seule l'ombre nocturne aurait pu traverser les murs aveugles de ton entourage et les parois étanches de ton être, longtemps cloỵtré de mystère et de tristesse. Je t'invitai à sortir de ta chambre glacée de solitude austère, à sortir de ton propre silence. Je t'invitai à t'allonger sur mon lit d'osier au bord
du ruisseau. Je te regardais somnolente à mon côté, tendrement enroulée comme une tige de saule ourlée de vent et de caresses. Laisse-moi te serrer pour te réchauffer dans mon coeur. Dors, mon amour, dors. Je n'osais pas fermer les yeux de peur que ton image disparût soudain dans mon sommeil furtif. Dors, mon amour, dors, mais ne te dissipe jamais. Reste-là, pure, intacte dans ton sommeil propice. Reste-là, présente entièrement en moi. La nuit d'hier, je t'ai étendue dans mon rêve, sur un lit de nuages au bord du ruisseau. Tu trempais gracieusement ton pied dans le courant d'ombres et de rêves. Je regardais longtemps les bouts fragiles de tes orteils sans pouvoir
m'en approcher. Les eaux, au contact de ton talon rose, s'éclaboussaient légèrement d'une molle tiédeur, pareille à une touche charnelle. Je te regardais en silence. Les poissons rouges, réveillés par les vagues de minuit, venaient frotter tendrement leurs lèvres gourmandes contre ton pied sensible, comme pour t'offrir des baisers passionnés d'effusion aquatique. La nuit d'hier, tu t'allongeais à mon côté. Le vent nous enveloppait de parfum des fleurs sauvages de la colline et de senteurs ondulantes des feuilles de la forêt lointaine. L'odeur humide de la mousse velouteuse aussi se glissait sur l'herbe au bord du ruisseau avant de venir partager notre lit. Émerveillé, je te serrai plus fort. Le temps s'arrêta et la nuit s'amincit à l'extrême pour filtrer le moindre souffle de ta respiration, dans une efferverscence de tendresse qui imprégnait toute mon âme éveillée de bonheur. La nuit entière était inondée de ta présence.
VIDEOS VỰC HOANG SÓNG LẠC Thơ Lưu Nguyễn Đạt - Nhạc Triệu Vinh https://www.youtube.com/watch?v=8NcfXkRWmpk
MẮT EM ĐẸP Thơ : LưuNguyễnĐạt. Nhạc và hát : TriệuVinh https://www.youtube.com/watch?v=QpwVtCRfNzI
LuuDat, Pegasus, oil enamel, 2007
LỜI CỦA CÁT PAROLES DE SABLE
LƯU NGUYỄN ĐẠT
thơ tranh ⱷ poésie & arts
Ấn Phí US$25
Miễn Cước phí nội bộ Hoa Kỳ
Đặt Mua Nguyên Bản
3111 cranleigh Ct.
Fairfax, VA 22031 Tel [703-876-2620]
Mobile [703-395-7062]