i

LI CAM OAN

Ti xin cam oan y l cng trnh nghin cu ca ring ti. Cc thng tin v kt qu

nghin cu trong lun n l do ti t tm hiu, c kt v phn tch mt cch trung thc, ph

hp vi thc t. Kt qu nghin cu do chnh ti thc hin di s hng dn ca PGS.TS

Th Kim Ho v TS. o Minh Phc.

Nghin cu sinh

Phan Th Hong Yn

ii

MC LC

Trang

LI CAM OAN i

MC LC ii

DANH MC CC K HIU, CC CH CI VIT TT v

DANH MC CC BNG vii

DANH MC CC S viii

LI M U 1

CHNG 1: LUN C KHOA HC V QUN TR TI SN - N TICC NGN HNG THNG MI

13

1.1. Khi nim, mc tiu qun tr Ti sn N ti ngn hng thng mi. 13

1.1.1 Khi nim qun tr Ti sn - N 13

1.1.2 Mc tiu qun tr Ti sn - N 13

1.1.3 Cc nhn t nh hng n cng tc qun tr Ti sn - N 14

1.2. T chc v ni dung qun tr Ti sn - N (ALM) ti NHTM 16

1.2.1 T chc qun tr Ti sn N 16

1.2.2 Cng c thc hin qun tr Ti sn - N 20

1.2.3 Ni dung qun tr Ti sn - N 23

1.3 Kinh nghim th gii v hot ng qun tr Ti sn - N ti cc NHTM 56

1.3.1 Kinh nghim hot ng qun tr Ti sn - N ti cc NHTM trn th gii. 56

1.3.2 Bi hc kinh nghim i vi cc NHTM Vit Nam 68

Kt lun chng 1 71

CHNG 2: THC TRNG QUN TR TI SN - N (ALM) TI NHTMC PHN CNG THNG VIT NAM

72

2.1 c im hot ng ca NHTM C phn Cng thng Vit Nam 72

2.1.1. M hnh t chc qun l 72

iii

2.1.2 c im hot ng ca ngn hng thng mi c phn Cng thngVit Nam

74

2.2 Thc trng v t chc v thc hin qun tr Ti sn ti ngn hng thngmi c phn Cng thng Vit Nam

77

2.2.1 T chc qun tr Ti sn 77

2.2.2 Cng c thc hin ALM ti Vietinbank 90

2.2.3 Ni dung qun tr Ti sn N ti NHTM CP Cng thng Vit Nam. 103

2.3 nh gi chung 128

2.3.1 Kt qu t c 128

2.3.2 Hn ch v nguyn nhn 137

Kt lun chng 2 150

CHNG 3: GII PHP V KIN NGH NHM TNG CNG QUN

TR TI SN - N TI NHTM C PHN

CNG THNG VIT NAM

151

3.1 nh hng v hot ng qun tr Ti sn - N trn c s nh hng pht

trin kinh doanh ca NHTMCP Cng thng Vit Nam

151

3.2 Gii php tng cng qun tr Ti sn - N ti NHTMCP CT VN 153

3.2.1 i mi m hnh t chc ALM 153

3.2.2. Hon thin chnh sch ALM 154

3.2.3. Hon thin cng tc qun tr ri ro li sut 156

3.2.4 Hon thin cng tc qun tr ri ro thanh khon 162

3.2.5 Nng cp h thng thng tin, d liu qu kh v h thng qun tr ri

ro ca ngn hng, p ng yu cu trong qun tr Ti sn - N.

170

3.2.6 Tng cng cc iu kin thc hin c hiu qu hot ng qun tr Ti

sn - N ti ngn hng

171

3.2.7 Thc hin tt cng tc qun tr vn 172

iv

3.2.8 Tng cng qun tr cu trc bng cn i k ton 175

3.2.9 Nng cao cht lng ngun nhn lc 177

3.3 Kin ngh nhm tng cng hot ng qun tr Ti sn - N ti Ngn hngthng mi c phn Cng thng Vit Nam.

178

3.3.1 Kin ngh i vi Nh nc v Chnh ph 178

3.3.2. Kin ngh i vi Ngn hng Nh nc Vit Nam 181

Kt lun chng 3 184

KT LUN CHUNG 185

v

DANH MC CC THUT NG VIT TT

Vit tt Vit y

ALCO y ban qun l Ti sn - N

ALM Hot ng qun l Ti sn - N

AMA Phng php o lng hin i

CRO B phn qun l ri ro

CFO Gim c ti chnh

CEO Gim c iu hnh

COO Gim c tc nghip

RRTK Ri ro thanh khon

NHTM Ngn hng thng mi

NH Ngn hng

HQT Hi ng qun tr

TG Tng gim c

TS Ti sn

NV Ngun vn

TSC Ti sn c

TSN Ti sn n

TCTD T chc tn dng

NHNN Ngn hng nh nc

VCB Ngn hng thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam

BIDV Ngn hng thng mi c phn u t v pht trin Vit Nam

VIETINBANK Ngn hng thng mi c phn Cng thng Vit Nam

QLRR Qun l ri ro

IRB H thng nh gi xp hng ni b

AMA H thng tin nhn t ng k ton

vi

ROE T sut sinh li vn ch s hu

ROA T sut sinh li ti sn

MIS H thng thng tin qun l

FTP nh gi iu chuyn vn ni b

NIM T l thu nhp li cn bin

TPS H thng thng tin x l giao dch

MCO Bo co dng tin ra ti a

VAR Gi tr chu ri ro

GAP Khe h

Treasury B phn kinh doanh v u t vn (kinh doanh v u t ngn qu)

RSA Ti sn c nhy cm vi li sut

RSL Ti sn n nhy cm vi li sut

NII Thu nhp li rng

RRLS Ri ro li sut

RRTK Ri ro thanh khon

VTC Vn t c

D Thi lng

NHTW Ngn hng trung ng

NLP Trng thi thanh khon rng

DN Doanh nghip

TG Tin gi

CV Cho vay

TK Thanh khon

DTBB D tr bt buc

CCP Trng thi vn tin mt

CK Chng khon

vii

TTTT Th trng tin t

CTTC Cho thu ti chnh

SME Doanh nghip nh v va

viii

DANH MC CC BNG

K hiu Ni dung bng biu Trang

Bng 1.1 nh hng ca li sut n thu nhp rng theo m hnh nh gi

li.

27

Bng 1.2 Tc ng ca RRLS n gi tr vn ch s hu ca ngn hng

theo m hnh thi lng.

28

Bng 1.3 Chin lc qun l khe h nhy cm li sut nng ng 30

Bng1.4 Qun l chnh lch thi lng theo chin lc nng ng 30

Bng 2.1 T chc ALM Vietinbank v BIDV, VCB 75

Bng 2.2 Thnh phn ca y ban ALCO 77

Bng 2.3 y ban ALCO chu trch nhim v cc hot ng v ni dung

chnh ca hot ng ALM ti Vietinbank v mt s NHTM VN

79

Bng 2.4 Li sut huy ng v cho vay bnh qun ca Vietinbank v cc

NHTM VN nm 2012-2014

99

Bng 2.5 Bng hn mc t l chnh lch TS-N nhy cm ly k/Tng TS 103

Bng 2.6 T l chnh lch TS-N nhy cm ly k/Tng ti sn ca NH 103

Bng 2.7 Bng TS v N nhy cm li sut cc nm 2012-2014 104

Bng 2.8 S thay i li sut trung bnh Ti sn nhy cm li sut ( RA) 105

Bng 2.9 S thay i li sut trung bnh N nhy cm li sut ( RL) 105

Bng 2.10 Mc thay i thu nhp li rng ca NH cc nm 2012-2014 do

nh hng ca s bin ng li sut (thi im cui nm so vi

u nm)

106

Bng 2.11 Gii hn khe h thanh khon tch ly 114

Bng 2.12 Tng hp cc t l thanh khon ca Vietinbank cc nm 2012-2014 115

Bng 2.13 Cc t l lin quan n cu trc vn ca Vietinbank cc nm

2012-2014

116

ix

Bng 2.14 Vn t c ca Vietinbank cc nm 2012-2014 122

Bng 2.15 T l kh nng chi tr, t l ngun vn ngn hn cho vay trung, di

hn v t l an ton vn ti thiu ti Vietinbank cc nm t 2012-

2014

127

DANH MC CC S

S 1.1 C ch chuyn giao vn ni b 19

S 1.2 S h thng thng tin qun l MIS. 21

S 2.1 C ch qun l vn tp trung ti Vietinbank 92

S 2.2 Quy trnh lp k hoch vn ti Vietinbank 121

S 3.1 H thng thng tin ALM cn thu thp 164

1

M U

1. Tnh cp thit ca tiQun tr Ti sn- N (ALM) l hot ng rt quan trng v rt c trng ca mi

NHTM (NHTM) trong nn kinh t nhm gp phn m bo an ton v hiu qu kinh

doanh. l qu trnh a ra tp hp cc quyt nh v s cn xng v bt cn xng

gia ti sn- n, c bit l v k hn v c im nh gi li. H thng l thuyt v

kinh nghim pht trin v ALM xut hin ti cc nc c nn kinh t th trng pht

trin t kh lu. Hin nay, ALM l hot ng tt yu, quan trng v thng xuyn ca

cc NHTM. Cc t chc ti chnh quc t v lnh vc ngn hng (nh BIS) hoc cc t

chc xp hng tn nhim v NHTM (S&P, Moodys hay Fitch) u a kh nng v

hiu qu l ni dung trng yu trong vic nh gi hoc khuyn co v qun tr ca

NHTM. Khng hong ti chnh th gii va qua l hi chung cnh bo cho vic xem

nh ALM trong kinh doanh ca NHTM (tnh n ngy 28/7/2010, ti M c 114 NHTM

tuyn b ph sn theo lut th tt c cc NHTM u b nh gi do kh nng ALM

hn ch). V vy, vic tip tc nghin cu pht trin l thuyt cng cc kinh nghim

ALM cho cc NHTM cng tr nn bc thit v cn thc hin thng xuyn trong mi

hon cnh kinh t.

Ngy nay, NHTM l mt loi hnh t chc rt phc tp, cung cp nhiu loi

hnh dch v ti chnh a dng thng qua cc b phn chc nng. S khng chc chn

vn c ca dng tin ca ngn hng, chi ph vn v thu nhp t hot ng u t, cng vi

s gia tng v cc thay i a dng ca cc iu kin kinh t trong thi gian qua nhn

mnh s cn thit tng cng hot ng qun tr Ti sn - N ti NHTM. Vi mt ngn

hng c qun l tt, mi quyt nh qun l lin quan n ti sn, ngun vn cn

c phi hp thng xuyn m bo s ng b, thng nht trong hot ng, trnh

tnh trng mu thun gy ra nhng nh hng tiu cc n thu nhp v gi tr rng ca

ngn hng.

Khng hong ti chnh xy ra trn th gii, tc ng khng nh n hot

2

ng ca h thng ti chnh v kinh t ca Vit Nam. Trong giai on t nm 2008 -

2011, bin ng ca mi trng kinh doanh ngn hng, khin cho kt qu hot ng b

nh hng. Cc ngn hng b thiu ht thanh khon trm trng, li sut tng cao. Nm

2008 th trng chng kin cuc chy ua li sut gia cc NHTM, li sut huy ng

xp x 18%, cn li sut cho vay trn 22%. V theo nguyn l, li sut tng mnh th s

gim mnh. S bin ng ca li sut th trng, s tn ti bt cn xng k hn gia

Ti sn v N, dn n ri ro li sut cho cc NHTM VN, mc d giai on , cc

ngn hng cha quan tm nhiu n qun tr ri ro li sut nn khng c con s c th

v tn tht do ri ro li sut gy nn, v th vic phng nga ri ro li sut rt b ng.

Hn na, cc ngn hng vi m hnh qun tr truyn thng, nn rt kh c th qun

l c st sao ri ro li sut, ri ro thanh khon trong ton hng. Nhn thc c tm

quan trng ca vic i mi m hnh qun tr, mt s NHTM VN bt u quan tm

n qun tr s bt cn xng v k hn gia Ti sn v N, theo phng php qun tr

hin i ALM. K thut qun tr Ti sn - N (ALM) l mt v kh sc bn gip ngn

hng chng li nhng bin ng ca chu k kinh doanh v sc p mang tnh thi v

i vi hot ng nhn tin gi v cho vay, ng thi y cng l mt phng php

qun l hu hiu trong qu trnh xy dng danh mc ti sn ti u.

NHTM C phn Cng thng Vit Nam l mt trong nhng ngn hng tin

phong p dng phng php qun tr hin i ny. Nhng nm gn y, hot ng ca

NHTMCP Cng thng Vit Nam c nhng thay i tch cc c v mt lng ln

mt cht. nh hng hot ng ca ngn hng trong nhng nm ti l m bo duy tr

tnh trng ti chnh n nh, an ton mc cao, ti u ho vic s dng cc ngun vn,

m bo quyn li ca khch hng, ca c ng, nng cao cht lng hot ng...

m bo an ton trong hot ng kinh doanh, gia tng gi tr rng cho cc c ng,

NHTMCP Cng thng Vit Nam v ang i mi phng php qun tr, p dng

m hnh qun tr Ti sn - N trong hot ng qun tr ca mnh. Tuy nhin, do mi p

dng, kinh nghim, nng lc v cc iu kin thc hin cn hn ch, v vy cha thc

3

s pht huy ht vai tr ca hot ng ALM. V vy, ti la chn ti "Qun tr

Ti sn - N (ALM) ti NHTM c phn Cng thng Vit Nam" nghin cu cho

lun n tin s.

2. Mc tiu nghin cu ca lun n.Lun n tp trung vo nghin cu cc mc tiu sau:

- V phng din l thuyt: Lun n s h thng ha c s l lun v qun tr

Ti sn - N ti ngn hng thng mi. Bn cnh , lun n a ra cc bi hc kinh

nghim trn c s nghin cu kinh nghim qun tr Ti sn - N ti mt s NHTM trn

th gii

- V phng din thc tin: Lun n s phn tch thc trng t chc v thc

hin qun tr Ti sn - N ti NHTM C phn Cng thng Vit Nam trong mi lin

h vi kho st thc trng t chc v thc hin qun tr Ti sn - N ti Vietinbank,

VCB v BIDV. Trn c s phn tch thc trng, kt hp kho st v phng vn su

chuyn gia, lun n s nh gi kt qu t c, cc hn ch cn tn ti v nguyn

nhn xut nhng gii php v kin ngh nhm tng cng qun tr Ti sn - N

ti NHTMCP Cng thng Vit Nam.

3. Phng php nghin cuLun n c nghin cu theo cc phng php sau:

- Tng hp nghin cu trong v ngoi nc c lin quan n ch nghin cu

k tha nhng kt qu nghin cu trc y

- S dng phng php logic trong vic gii quyt quan h gia cc vn c

lin quan

- S dng phng php thng k, so snh, kho st thng qua bng hi, phng

vn su chuyn gia, phng php phn tch nh lng thng qua vic s dng cc

cng c nh bng s liu, biu , qua rt ra nhn xt tng qut v xut cc gii

php ti u.

4. i tng v phm vi nghin cu

4

i tng nghin cu:Lun n tp trung vo nghin cu v mt l lun v

qun tr Ti sn-N ti NHTM, t vn dng phn tch thc trng qun tr Ti sn -

N ti Vietinbank.

Phm vi nghin cu: Lun n tp trung nghin cu thc tin v hot ng qun

tr Ti sn - N ti NHTMCP Cng thng Vit Nam trong giai on t nm 2012 n

nm 2014 v cc vn t ra i vi cng tc qun tr Ti sn - N ti ngn hng cho giai

on n nm 2018.

5. ng gp ca lun nSau khi thc hin nghin cu, lun n mang li cc ng gp sau:

Phng din l lun: H thng ho cc lun c khoa hc v qun tr Ti sn -

N ca cc NHTM ph hp vi iu kin c th ti Vit Nam.

Phng din thc tin: Phn tch v nh gi thc trng qun tr Ti sn - Nti NHTMCP Cng thng Vit Nam, trn c s xut h thng cc gii php v

kin ngh nhm tng cng hot ng qun tr Ti sn - N ti Vietinbank.

6. Tnh hnh nghin cu c mt s cng trnh nghin cu nc ngoi v trong nc v cc ni dung

lin quan n hot ng ALM ca NHTM. C th nh sau:

6.1 Tnh hnh nghin cu trn th giiHot ng qun tr ti sn- n (ALM) c vai tr quan trng i vi s tn ti v

pht trin ca mi NHTM. Trong mi trng kinh doanh c nhiu s bin ng hin

nay v tc ng nhiu mt n cc NHTM, ALM c coi l mt trong nhng cng c

quan trng gip NHTM ng ph vi nhng bin ng ca mi trng kinh doanh theo

nh hng an ton v hiu qu. V vy, cc vn lin quan n hot ng ALM ca

NHTM thu ht c nhiu s quan tm nghin cu rng ri ca cc nh khoa hc trn

th gii.

6.1.1. Mt s nghin cu tiu biu trc khng hong nm 2008

Theo tng nghin cu ca Markowitz (1952) v Tobin (1958; 1969) t

5

c mc tiu bo ton v gia tng gi tr rng - mc tiu then cht ca ALM, NHTM

nn coi tm quan trng ca vic ti a ha li nhun ging nh ti thiu ha ri ro.

Trong cc nghin cu ny lm r s ng gp ca l thuyt danh mc u t trong

qun tr cu trc ti sn ca NHTM, l cu trc ti sn ti u ph thuc vo li

nhun ca ti sn c iu chnh theo ri ro. Nghin cu ny tp trung nhiu vo cu

trc ti sn, cha cp n cu trc n trn bng cn i ca ngn hng v cc vn

v qun l ri ro.

Cng tng nghin cu trn, Sinky (2002), Usoskin (1994) v Bor (1997) cng

a ra kt lun: mc tiu chnh ca qun tr cu trc ti sn l ti a ha ti sn sinh

li, nhm gip NHTM tng li nhun, tng li nhun li, tng gi tr rng cho

NHTM. Tuy nhin, ti a ha ti sn sinh li, nhng nu khng qun l tt s bt cn

xng v k hn gia Ti sn v N th ngn hng vn c nguy c gp ri ro cao .

Trong nghin cu ca Rose (2001) v Sinky (2002) nu ln s cn thit ca

chin lc qun tr Ti sn - N, trong nhn mnh chin lc pht trin, qun l ri

ro li sut v cc bin php sp xp cu trc bng cn i k ton. So vi cc nghin

cu trn, th mc tiu ca hot ng ALM rng hn.

Katarzyna Zawalinska (1999) cho thy, cc ri ro trong Bng cn i k ton ca

NHTM l i tng qun tr ca ALM, ngha l ALM ch yu tp trung vo qun tr ri

ro trong Bng cn i k ton. Nghin cu ch ra rng, ni dung qun tr ri ro ph thuc

vo quy m v loi hnh ngn hng. Cng chung quan im vi Katarzyna Zawalinska

v qun tr ri ro l hot ng chnh ca ALM, nhng Madhu Vij (2005) li tp trung

nhiu hn vo phng php o lng ri ro li sut, ri ro thanh khon. Bn cnh ,

Madhu Vij cho rng ALM ca NHTM cn cp n c ni dung qun l vn v cht

lng ti sn.

Ti liu nghin cu The regulatory and business environment for risk

management practices in the banking sectors of APEC economies (tm dch Mi trng

php l v kinh doanh cho cc hot ng qun l ri ro trong lnh vc ngn hng ca

6

cc nn kinh t APEC) ca Julius Caesar Parreas nm 2006 nh gi tng hp v

vic ng dng thng l qun tr ngn hng cc quc gia APEC. y l nghin cu

nhm h tr nhng quc gia trong khu vc tm hiu, tip cn v ng dng hiu qu

nhng thng l tt v qun tr cc NHTM trong bao gm ni dung chnh v ALM.

Nghin cu ca Tin s B. Charumathi (2008), Asset Liability Management in

Indian Banking Industry - with special reference to Interest Rate Risk Management in

ICICI Bank (tm dch Qun l trch nhim ti sn trong ngnh ngn hng n -

vi tham kho trng hp c bit qun l ri ro li sut ti Ngn hng ICICI)

phn tch v vic ng dng ALM trong ngnh ngn hng n . Nghin cu ny

tng hp khun kh chung v c h thng v vic p dng ALM nhiu ngn hng ti

n , trong tc gi cng cp n phm vi v hiu qu p dng tu thuc nng

lc v ngun lc, c im ca mi ngn hng. Mt trong nhng ni dung ca ALM l

lp k hoch ti chnh vi mc tiu ti a ha li nhun, trong phn b ngun vn l

trch nhim thuc ALCO. Vic phn b ngun vn phi m bo t mc tiu ti a ha

li nhun trong khi s dng c gii hn cc ngun lc nhng phi ph hp vi quy nh

ca php lut. Trong nghin cu cng kt lun rng thut ton n hnh c th s dng

gip ALCO to ra k hoch ti chnh ca NHTM ti a ha li nhun c th t

c trong khi p ng quy nh ca Chnh ph v tha mn chnh sch ca bn

thn NHTM.

6.1.2. Mt s nghin cu tiu biu sau khng hong nm 2008

Khng hong ti chnh th gii nm 2008 c nh hng ti nhiu lnh vc trong

c hot ng ca h thng ngn hng trn ton cu c gic an ton, hiu qun v

ri ro h thng. V vy, cc nghin cu v ALM ti cc NHTM c b sung v tp trung

nhiu hn trc yu cu ng ph vi thi k khng hong v hu khng hong.

Nghin cu ca nhm Cc gim st vin cao cp- the Senior Supervisors Group-

v khng hong nm 2008 Risk management lessons from the global banking crisis of

2008 (tm dch l Bi hc qun l ri ro t cuc khng hong ngn hng ton cu nm

7

2008) nghin cu ton din v cc loi ri ro, kh nng ng ph v hin trng ng

dng cc thng l ri ro ca nhiu NHTM trn th gii. Phn B ca bo co nghin cu

ny xut l trnh thch hp v vic chun b cc iu kin c th ng dng nhng

thng l mi v qun tr ri ro, m bo an ton ca NHTM da trn nn tng tt l h

thng ALM ng ph vi c thi k khng hong v hu khng hong.

Nghin cu ca Kyriaki Kosmidou v Constantin Zopounidis (2008) vi ta

Generating interest rate scenarios for bank asset liability management (tm dch To

kch bn li sut cho qun l ti sn- n ca NHTM) pht trin mt m hnh lp trnh

ALM mc tiu vi mt phn tch m phng, h tr mt NHTM trong vic qun l ri

ro ca ri ro li sut theo lch k hn. M hnh ny c th nghim trong ALM ca

mt NHTM Hy Lp. Thnh cng ca nghin cu ny l lng ho, m hnh ho v ng

dng cng ngh thng tin h tr cho vic trin khai ALM (tp trung vo qun l ri ro li

sut) ti NHTM sau khng hong.

Mt nghin cu khc ca Lukasz Kugiel (2009) kt lun rng, hot ng ALM

t mc tiu ra, cn thit phi c cng c h tr trong qun l vn, chnh l h thng

nh gi iu chuyn vn ni b - FTP. Thng qua c ch qun l vn tp trung ny, ton

b ri ro thanh khon, ri ro li sut cc chi nhnh c chuyn v trung tm vn, ti cc

chi nhnh khng tn ti s bt cn xng v k hn gia Ti sn v N.

Cng quan im vi Lukasz Kugiel, nghin cu ca Nataliya Pushkina (2013)

cho rng, h thng FTP hiu qu s m bo cho ALM t mc tiu bo ton v gia tng

gi tr rng cho NHTM. Ngoi ra, nghin cu ny cng ch ra rng, qun tr bng cn i

k ton l mt ni dung ca ALM, trong ch yu qun tr cu trc m bo duy tr

lnh mnh v thanh khon trong ngn hng.

Nghin cu ca Cng ty Kim ton Pricewaterhousecoopers nm 2009 vi ta

Balance sheet management benchmark survey (tm dch Kho st chun v Qun l

bng cn i k ton) gm qun l ri ro li sut, qun l ri ro thanh khon, qun l

vn v qun l danh mc u t ty / ch ng. Thng qua kho st khong 20 t

8

chc ti chnh hng u chu M, chu u, chu , khu vc Trung ng, chu Phi

v c, bo co c nhiu pht hin kh th v v quan trng, trong c im ni bt

l: hin vn cn thc t l cc NHTM vn tin hnh o lng, qun l v gim st cc

ri ro khc nhau mt cch ring bit, nhng mt xu hng ng khch l l vic thnh

lp cc y ban qun l vn mi, hoc b sung thm nhim v cc ALCO; Qun l vn

tr thnh mt ni dung mi v phc tp lin quan n lp k hoch vn, kim tra sc

chu ng (stress test), phn b vn v tnh ton ngun vn kinh t ca NHTM; Cc

NHTM s nng cp cch tip cn tch hp hn theo cho php thit lp cc kch bn

(scenarios) trong lp k hoch, trong kim tra sc chu ng c thc hin trn tt c

cc kha cnh/ khon mc ca bng cn i k ton (qun l ri ro li sut trn s ngn

hng, FTP, ri ro thanh khon, lp k hoch ngun vn, kim tra sc chu ng v

qun l danh mc tn dng).

Nghin cu ca Svetlana Saksonovaa (2013) vi ta Approaches to

Improving Asset Structure Management in Commercial Banks (tm dch Phng php

tip cn ci thin Qun l cu trc ti sn ti NHTM) xem xt cc vn quan trng

trong qun l cu trc ti sn bng cch s dng cc v d ca cc NHTM ca Latvia v

xut mt s k thut gii quyt nhng vn ny. Vn chnh ca cc NHTM ny l

lm th no ti u ha mt cch ch ng cu trc ti sn v n nhm m bo li

nhun v gim thiu ri ro. Vn ny c th c gii quyt bng cch: Thit lp ng

thi cc danh mc ti sn v n; S dng cc phng php chnh lch ri ro li sut v

m rng phm vi hot ng mang li li nhun.

6.1.3. nh gi tnh hnh nghin cu trn th gii

Nh vy, qua nhng nghin cu nu trn c th thy s quan tm v ALM ca

cc NHTM trn th gii c t lu trong qu trnh pht trin kinh t th trng mi

quc gia. Nhng nghin cu nu trn mang li nhng kt qu quan trng v khoa hc

v kh nng ng dng, th hin qua:

Th nht, pht trin khun kh/ khung thng nht v ni dung v vic ng dng

9

ALM mi ngn hng mc chi tit vi cc cu phn c th trin khai c lp,

tng bc theo l trnh ph hp vi nng lc, ngun lc.

Th hai, cc nghin cu ch ra h thng cng c phc v v h tr trin khai

ALM trong thc t: mc tiu, quy trnh, bin php nh lng trong qun l ri ro v

lp k hoch kinh doanh.

Th ba, cc nghin cu tm tt kinh nghim trin khai ALM ngn hng mt s

quc gia gip to nn h thng cc iu kin p dng: Thnh lp u ban ALCO, h thng

cng ngh thng tin, cc m hnh d bo v h tr ra quyt nh v ALM

Mc d vy, nhng nghin cu trn th gii c nghin cu sinh xem xt cng

cho thy mt s ni dung cn cha c nghin cu y v chi tit nh:

- Vic ng dng ALM cc nc ang pht trin c cc iu kin th trng, h

thng th trng ti chnh cha pht trin c to ra nhng kh khn g trong vic trin

khai ALM.

- Cc iu kin cn thit thuc v bn thn NHTM trong vic trin khai h

thng, ng b phc v hot ng ALM nht l v thng tin d bo v cc cng c

phng nga- kim sot ri ro, lp k hoch ti chnh ch ng

- C ch phi hp cc ni dung qun tr thuc ALM (Qun tr ri ro li sut,

qun tr ri ro thanh khon, qun tr bng cn i k ton, qun tr vn) c th t

c cc mc tiu kinh doanh ca NHTM (an ton, hiu qu) trong tng giai on.

- Cui cng, cc nghin cu cng cha thc hin nh gi khch quan, c lp

v vic trin khai ALM cc NHTM Vit Nam (mi ch yu dng nh gi nng lc

hot ng, an ton).

6.2 Tnh hnh nghin cu trong ncQun tr Ti sn - N (ALM) c p dng ph bin ti cc NHTM trn th

gii, nhng Vit Nam, k thut qun tr ny cn kh mi m. Chnh v vy, cha thc

s thu ht c s quan tm ca cc nh nghin cu v ti ny nh cc ch mang

tnh thi s khc. Tuy nhin, t nm 1999, c nghin cu v hot ng qun tr ti

10

sn C, ti sn N qua nghin cu ca TS. Phan nh Th (1999). Nghin cu ny tp

trung vo qun l Ti sn C, ti sn N thnh cc mng ring bit. Qun l ti sn C

tp trung vo cc ni dung qun l d tr, qun l danh mc cho vay v u t. Qun

l ti sn N tp trung vo qun l quy m, chi ph khon tin gi v tin vay. Ngoi

qun l Ti sn v N, nghin cu cn cp n qun l ri ro li sut.

Bn cnh , Vit Nam cn c mt s cng trnh nghin cu v hot ng ALM

ca ngn hng thng mi nhng ch yu cp n kha cnh qun tr ri ro, in hnh l

cc nghin cu: TS. Th Kim Ho (2005) tp trung vo nghin cu su v qun l ri ro

li sut trong s ngn hng, cc gii php nhm hn ch s bt cn xng v k hn gia

Ti sn - N hoc nghin cu ca nhm ti nghin cu khoa hc cp ngnh do

PGS.TS.T Ngc Hng ch bin (2008) i su vo mng qun l ri ro thanh khon ca

NHTM. Cc nghin cu ny u ch ra tm quan trng ca qun l ri ro li sut, ri ro

thanh khon (xut pht t s bt cn xng k hn gia Ti sn - N ca ngn hng), nh

hng n mc tiu ca hot ng ALM.

Trong nghin cu ca Trng V Kim Ngn (2008) c tng v vn qun

tr Ti sn - N, nghin cu su v h thng nh gi iu chuyn vn ni b - cng c

gip ngn hng qun l ri ro li sut, ri ro thanh khon. Tuy nhin, trong nghin cu

ny, tc gi nghin cu v qun tr Ti sn v N theo cch tip cn truyn thng, qun

l thnh tng mng ring bit, ch khng xut pht t s bt cn xng v k hn gia

Ti sn v N ca ngn hng.

ti nghin cu cp ngnh do Ngn hng TMCP u t v Pht trin Vit Nam

hon thnh nm 2014 v ch Vic p dng nhng tiu chun an ton hot ng kinh

doanh v qun tr ri ro theo thng l quc t trong h thng ngn hng ti Vit Nam:

Thc trng v gii php cp mt cch c h thng v cc tiu chun an ton cng

nh qun tr ri ro c p dng v c kh nng/ cn p dng Vit Nam. ng gp

quan trng ca ti l vic kho st nhiu ngn hng ln ca Vit Nam v an ton,

qun l ri ro. ti cng cp n vic trin khai ALM nh l mt cng c tng hp,

11

tnh h thng cao trong m bo an ton, t hiu qu kinh doanh ca ngn hng.

Nhng kt qu nghin cu chnh ca cc nh khoa hc, cc nh qun l thc t ti

Vit Nam nhng nm qua c nhng ng gp quan trng i vi vic nghin cu v

ng dng ALM Vit Nam:

Nhng kt qu nghin cu chnh ca cc nh khoa hc, cc nh qun l thc t ti

Vit Nam nhng nm qua c nhng ng gp quan trng i vi vic nghin cu v

ng dng ALM Vit Nam:

(1) tng hp v h thng ho cc ni dung, cng c, cch thc qun tr v cc loi/

nhm ri ro khc nhau trong hot ng ngn hng Vit Nam.

(2) nh gi c mt s ni dung v thc trng qun tr ri ro nh hng cho

vic m bo an ton- hiu qu trong kinh doanh.

(3) cp mt cch c h thng v c l trnh v vic p dng cc chun an ton v

qun tr ri ro cc ngn hng Vit Nam.

Tuy vy, nhng nghin cu ca Vit Nam hin nay v ch ALM cha cp

n nhng ni dung nh sau:

Th nht, cha c s thng nht v xut khun kh chung v ALM cho cc

NHTM Vit Nam m bo ph hp thng l quc t v bi cnh Vit Nam.

Th hai, cha nh gi c cc iu kin p dng ALM ti Vit Nam, mt nc

ang pht trin, cc iu kin th trng cn nhiu hn ch.

Th ba, cha nh gi/ khi qut nng lc v iu kin p dng ca cc ngn hng

Vit Nam trong giai on ti c cu hin nay.

Th t, cha xem xt mt cch y , tng th cc ni dung v hot ng ALM

ca cc NHTM Vit Nam, ca ngn hng thng mi c phn Cng thng Vit Nam.

Do vy, chnh l cc "khong trng" nghin cu sinh thc hin nghin cu

cho ti lun n tin s ca mnh. ti "Qun tr Ti sn - N (ALM) ti NHTM c

phn Cng thng Vit Nam" mong mun c c ci nhn y hn, h thng hn

v hot ng ALM ti cc NHTM ni chung v Vietinbank ni ring.

12

7. Kt cu ca lun nNgoi phn m u v kt lun, kt cu ca lun n gm cc chng sau:

Chng 1: Lun c khoa hc v qun tr Ti sn - N ti ngn hng thng mi.

Chng 2: Thc trng qun tr Ti sn - N ti Ngn hng thng mi c phn

Cng thng Vit Nam

Chng 3: Gii php v kin ngh nhm tng cng qun tr Ti sn - N ti

Ngn hng thng mi c phn Cng thng Vit Nam

13

CHNG 1

LUN C KHOA HC V QUN TR

TI SN - N TI CC NGN HNG THNG MI

1.1 KHI NIM, MC TIU QUN TR TI SN- N TI NHTM1.1.1. Khi nim qun tr Ti sn - N

Qun tr Ti sn- N l mt phng php tip cn mang tnh h thng nhm m

bo mc bo v nht nh trc ri ro pht sinh do mt cn i k hn Ti sn -N.

Qun tr Ti sn- N vn hnh nh mt c ch x l ri ro ngn hng do

nguyn nhn mt cn i gia Ti sn v N bi thanh khon hoc bin ng li sut

th trng. y l mt qu trnh tch hp gia qun tr ri ro li sut, ri ro thanh

khon; Lp ngn sch v lp k hoch chin lc trong ton ngn hng; Xy dng cc

chin lc nng ng trong tng lai, m bo cn i gia ri ro v kh nng sinh li.

Nh vy, qun tr ti sn- N l qu trnh a ra tp hp cc quyt nh v s cn

xng v bt cn xng gia Ti sn v N (trong s ngn hng), c bit v k hn v

c im nh gi li [01]. y l c s lun n xc nh mc tiu, ni dung qun tr

Ti sn- N trong cc mc tip theo.

1.1.2 Mc tiu qun tr Ti sn - NMc tiu qun tr ti sn- N, bao gm:

(i) m bo s cn bng k hn gia ti sn v n nhm c c cu trc bng

cn i k ton hp l;

(ii) Ti a ha li nhun trong khun kh khu v ri ro ca ngn hng;

(iii) Mc tiu cui cng l ti a ha gi tr rng ca ngn hng.

t c cc mc tiu trn nh qun tr ngn hng cn phi thc hin qun

tr ngun vn, m bo s ph hp v k hn vi s dng vn, qun tr ri ro theo

chun mc quc t, thc hin cc bin php qun tr, t t chc b my qun l, xy

dng chin lc n cc hot ng nghip v.

14

1.1.3 Cc nhn t nh hng n cng tc qun tr Ti sn - N

1.1.3.1 Nhn t bn ngoi ngn hng

+ Chnh sch v m

Nhn t u tin tc ng n hot ng qun l ti sn n ca ngn hng l

chnh sch v m ni chung v chnh sch tin t ni ring. Chnh sch v m ca

Chnh Ph s to ra mi trng kinh doanh cho ngn hng. Nhng chnh sch ph hp

s thc y hot ng ca ngn hng ni chung v cng tc qun l ti sn n ca ngn

hng ni ring.

Mt trong nhng chnh sch tc ng trc tip n hot ng qun l ti sn n

l chnh sch tin t bao gm nghip v th trng m, quy nh v t l d tr bt buc,

li sut chit khu v ti chit khu. Khi m ngn hng Trung ng thay i li sut huy

ng, hoc t l d tr bt buc t nh hng ti li sut th trng, ngun cung v vn

ca ngn hng v s l nh hng ti cng tc qun l ti sn n ca ngn hng.

+ Quy nh php l

Th hai l cc yu t v mt php l cng l mt nhn t nh hng ti vn

qun l ti sn n. Khi m cc quy nh php l v quy trnh trong qun l ri ro li sut,

ri ro thanh khon v qun l ti sn n c xy dng cht ch v hp l, n s to nn

tng cho ngn hng xy dng v hon thin nghip v qun l ti sn n ca mnh.

+ Mc cnh tranh

Tip theo l mc cnh tranh gia cc trung gian ti chnh. S cnh tranh gia

cc trung gian ti chnh v chnh sch li sut, chnh sch huy ng ca mi t chc s nh

hng n vic qun l ti sn n ca ngn hng thng qua tc ng n cung cu thanh

khon, li sut t tc ng n s bt cn xng ca ngn hng.

+ Cc nhn t khc

Ngoi ra cn c nhm nhn t khc nh l nhy cm ca tin gi vi li sut,

mng li ngn hng, nhng bt n v kinh t - chnh tr, tham nhng trong h thng

ti chnh Nhng yu t ny cng gp phn nh hng n hot ng qun tr ca

15

ngn hng ni chung v qun tr ti sn n ca ngn hng ni ring.

1.1.3.2 Nhn t bn trong Ngn hng:

+ Chin lc kinh doanh ca ngn hng

Chin lc kinh doanh ca ngn hng thng mi cng l mt yu t quan trng

nh hng n cng tc qun l ti sn n ca ngn hng. Chin lc kinh doanh ca

ngn hng phi th hin c mc tiu cng nh khu v ri ro ca ngn hng trong

tng thi k. Ty thuc vo chin lc kinh doanh ca ngn hng tp trung vo sinh

li hay hn ch ri ro m cng tc qun l ti sn n s c iu chnh cho hp l

hay. T chin lc kinh doanh ca NHTM s c c th ha thnh cc quy nh, vn

trong qun l ri ro li sut, ri ro thanh khon cng nh cc hot ng khc c lin

quan trong qun l ti sn n.

+ Nng lc, iu kin ca ngn hng trong qun l tp trung ha ngun vn

Qun l ti sn n i hi s tp trung ha trong qun l ngun vn ca c h

thng ngn hng. lm c iu ny NHTM cn c mt h thng bo co thng tin

cp nht v chun xc cng nh mt h thng cng ngh hin i truyn ti cc bo

co ny v gip ngn hng cn i c ngun vn, tnh ton c gi vn. ng thi

ngn hng cng phi m bo cc nguyn tc k ton c thc hin mt cch thng

nht trong vic ghi nhn cc bo co ti chnh. iu ny gip n gin ho vic i

chiu cc s d bo co bn ngoi vi cc s d c s dng bn trong h thng. N

cng gip gim bt tranh ci v vic x l cc khon l hoc li ghi s (chnh lch

gia gi tr ghi s vi gi tr th trng). Nu cng tc qun l tp trung ha ngun vn

khng c m bo s dn n cng tc qun l ti sn n khng hiu qu v NHTM

s i mt vi ri ro ln bao gm c ri ro li sut, ri ro thanh khon v cc ri ro

khc pht sinh.

+ Quy trnh qun l Ti sn- N

Vic qun l ri ro li sut, qun l ri ro thanh khon v ngn qu thng qua h

thng iu chuyn vn ni b cn phi c c th ha thnh quy trnh v thc hin

16

thng nht trn ton h thng. y l nhn t quan trng trong cng tc qun l ti sn

n. Quy trnh cn phi m bo s hp l, ng n ca tng khu, tng bc. Ch khi

xy dng c mt quy trnh hp l th cng tc qun l ti sn n mi m bo ng

cc mc tiu ra. ng thi quy trnh ny cng cn phi c c th ho bng mt

h thng vn bn hng dn. Ch khi h thng vn bn ny y , cp nht thng

xuyn mi m bo cng tc qun l ti sn n c thc hin mt cch thng nht,

ton din v khoa hc trn ton h thng ngn hng.

+ Trnh ca i ng qun tr vin, nhn vin ngn hng

y l nhn t then cht trong vic qun l ti sn n ca NHTM. Bi qun tr

ti sn n l mt lnh vc mi, yu cu kht khe v trnh qun tr, trnh i ng

nhn vin. Qun l ti sn n yu cu nh qun tr, cn b nhn vin c tm nhn bao

qut v hot ng ngn hng, phn tch, d bo c s bin ng li sut th trng

cng nh cung cu thanh khon t a ra cc chin lc qun l li sut, thanh

khon v ngn qu hp l.

1.2. T CHC V NI DUNG QUN TR TI SN- N TI NHTM

1.2.1 T chc qun tr Ti sn- N

1.2.1.1 M hnh t chc qun tr Ti sn- N

Mi ngn hng thng mi la chn cho mnh m hnh t chc qun tr Ti sn N

khc nhau, ty thuc vo c im hot ng ca tng ngn hng. Thng thng cc ngn

hng hin i c m hnh t chc qun l c th hin ti chi tit ti ph lc 1 (ph lc 1).

C cu t chc qun l ca ngn hng bao gm: i hi ng c ng; Hi

ng qun tr, Ban kim sot; Tng gim c v cc y ban; Cc b my gip vic.

Ban kim sot lm vic cho i hi ng c ng, kim sot ton b hot ng ca

ngn hng. y ban qun l ri ro, y ban nhn s v i ng lm vic cho hi ng

qun tr. Trong khi y ban ALCO, y ban tn dng v y ban qun l sn phm

trc thuc Tng gim c. Nh vy, m hnh trn cho thy y ban ALCO trc thuc

ban iu hnh. Tuy nhin, cng c nhiu ngn hng c cu trc t chc khc, khi m

17

y ban ALCO trc thuc Hi ng qun tr. ALCO thuc HQT hay thuc Ban iu

hnh cn ty thuc vo ch tch ca y ban ALCO l Tng gim c hay l ch tch

HQT. Nu ch tch ca ALCO l ch tch HQT th y ban ALCO trc thuc

HQT. Cn nu ch tch ca ALCO l Tng gim c th y ban ALCO trc thuc

Ban iu hnh.

Vic thnh lp y ban ALCO nhm m bo tun th php lut v chnh sch

ca ngn hng trong qu trnh hot ng kinh doanh. ng thi chuyn ri ro li sut,

ri ro thanh khon t cc n v kinh doanh sang b phn ALM. y ban ALCO cn

khai thc cc yu t h tr ca Bng cn i k ton nhm gip ngn hng t c

mc tiu gia tng li nhun t qun l bng cn i k ton

T nhng phn tch trn, lun n cho rng vic y ban ALCO trc thuc Ban iu

hnh hay trc thuc HQT s c nhng u, nhc im nht nh (chi tit ti ph lc 2).

Trn c s cu trc t chc , cc NHTM s quyt nh t b phn ALM thuc

b my gip vic no ty thuc vo c im, quan im hot ng kinh doanh ca ngn

hng mnh. C cc m hnh la chn nh: (i) Phng ALM t khi u t, kinh doanh

ngn qu (Treasury) vi ngn hng c quy m hot ng nh, qun tr theo danh mc t,

dng tin hng ngy khng nhiu, t chi nhnh bo co ln; (ii) Phng ALM t khi

qun l ri ro: Nu ngn hng c c cu c ng phc tp (Deutschebank); (iii) Phng

ALM t khi ti chnh.

T nhng phn tch trn, c th khng nh, phng ALM/ k hoch v h tr

ALCO trc thuc b phn ti chnh hay b phn treasury u c nhng thun li v kh

khn nht nh (chi tit ti phc lc 3).

1.2.1.2 T chc qun tr ri ro thuc phm vi ALM

a.T chc qun tr ri ro li sut

Thng thung vic qun tr ri ro li sut do y ban Qun l Ti sn- N

(ALCO) trc tip chu trch nhim thc hin. Tuy nhin, cng cn xy dng cc b phn

khc h tr v to iu kin cho y ban ALCO hot ng d dng. Ni mt cch

18

khc, cn quy nh r chc nng, nhim v ca cc b phn, c nhn tham gia, m bo

trnh xung t li ch v t c cc mc tiu.

M hnh t chc qun tr ri ro li sut c th c xy dng bao gm cc b

phn nh sau:

Mt l, Ban Qun l Ti sn- N (ALCO), gm: Gim c iu hnh; Gim c

ti chnh; Trng b phn Ngn qu; Trng b phn kim sot ri ro.

Ban Qun l Ti sn- N c trch nhim quyt nh v chin lc ri ro, t ra

cc hn mc cho tt cc cc v th ri ro v cc cng c ti chnh, kim tra chin lc

qun tr ri ro trong cc cuc hp hng thng, khng thc hin hot ng kinh doanh.

Hai l, B phn Ngn qu thc hin chin lc qun tr ri ro do Ban Qun l

Ti sn- N nh: Giao dch mua- bn; Ri ro li sut; Tnh thanh khon, gi qu, to

vn v bo co vi ban Qun l Ti sn-N v cc giao dch, v th ri ro, tnh hnh

th trng.

Ba l, B phn kim sot ri ro c trch nhim theo di cc gii hn v v th

ri ro, tnh hnh s dng cc cng c, tnh hnh li l, bo co cho Gim c iu hnh,

gim c ti chnh, ban Qun l ti sn- N, Ban kim ton trc thuc hi ng Qun

l. B phn ny phi hon ton c lp vi cc n v chu ri ro.

b, T chc qun tr ri ro thanh khon

Trong c cu b my ca mt NHTM, vic qun l RRTK cho ton b h thng

thng c qun l xuyn sut t trn xung di. Mi b phn m nhim mt chc

nng khc nhau, nhng u v mc ch chung l bo m kh nng thanh khon cho

ton b h thng. C th chia ra lm 3 b phn chnh vi nhng chc nng nh sau:

(i) Hi ng qun tr: c chc nng Ph duyt chin lc v cc chnh sch quan

trng lin quan n qun tr RRTK; Gim st tnh hnh thanh khon v c cu ri ro ca

ngn hng theo nh k v nh gi RRTK.

(ii) y ban qun l ri ro: C chc nng m bo hot ng ca ngn hng ph

hp vi chin lc thanh khon t ra; m bo cc chnh sch v th tc cn thit cho

19

qun l RRTK c thc hin; Qun l tnh hnh thanh khon v c cu ri ro ca ngn

hng nh k v nh gi RRTK; Gim st hot ng ca y ban qun l Ti sn- N;

(iii) y ban ALCO: C chc nng Ch o tc nghip trn c s k hoch ngun

vn c duyt bi y ban ALCO; Cung cp gi lm c s cho vic hch ton ni b

trn c s cc mc gi iu tit RRTK v ri ro li sut; Chuyn cc giao dch vi cc

n v th trng vo s sch v vo bng chuyn i k o hn ca qun l RRTK;

Phi kt hp gia iu tit RRTK v RRLS; Phn tch v iu tit RRTK; Phn nh

r rng li v l trong m bo yu cu v RRTK

1.2.1.3 Chnh sch ALM

Chnh sch ALM ca ngn hng quy nh nhng ni dung c bn trong vic

thc hin hot ng qun tr Ti sn N nhm m bo mc tiu ti a ha gi tr

rng cho ngn hng thng mi.

Qun tr Ti sn- N ca NHTM thc hin theo quy ch c th, c ban hnh

bi HQT. Khi xy dng chnh sch ALM, cn m bo cp cc vn sau:

Mt l, hn mc ti a v quy m ca tng danh mc ti sn/n ch yu.

Hai l, a dng ha danh mc trn bng cn i k ton, hn ch ri ro tp

trung, l: (i) Gii hn v cu trc ti sn trn bng cn i (cho vay, u t ti

chnh). Gii hn c xem xt da vo mc ri ro v li nhun ca cc ti sn v

c nh hng bi mc tiu k hoch hng nm ca NH, ph hp vi quy nh ca

c quan qun l; (ii) Gii hn v cu trc N trn bng cn i (cc khon tin gi, cc

khon huy ng khc, tin vay phi m bo s ph hp v k hn, v loi tin gia

N v Ti sn);(iii) Cc gii hn a ra trong chnh sch ALM phi m bo tnh

thc t, da trn s phn tch xu hng trong qu kh, so snh vi chnh sch ca

cc i th cnh tranh trn th trng.

Ba l, thi hn n hn v cc k hn tng ng.

Bn l, kim sot v trng thi thanh khon v thit lp cc hn mc v cc t l

thanh khon v dng tin rng d tnh, phn tch v kim tra cc ngun thanh khon

20

khc nhau.

Nm l, kim sot v ri ro li sut v thit lp cc k thut o lng ri ro li sut.

Su l, kim sot vic thc hin cc giao dch v cng c phi sinh: quy nh v

cc hn mc li, hn mc l.

By l, tn sut v ni dung ca cc bo co.

Tm l, quy nh ai l gim c/trng b phn ALM; cng c vn hnh

khung ALM.

Cn lu , chnh sch ALM khng thay th c chnh sch thanh khon. Trong

mi trng hp, chnh sch ALM v chnh sch thanh khon cn phi c s ph hp bi

cc quyt nh v cho vay, u t, TSN, vn ch s hu u c s lin quan n nhau.

Tuy nhin, cc ngn hng c quy m khc nhau th mc ch ca chnh sch

ALM s khc nhau (chi tit ti ph lc 5).

1.2.2. Cng c thc hin qun tr Ti sn- N

1.2.2.1. C ch nh gi iu chuyn vn ni b (FTP)

nh gi iu chuyn vn ni b cn c gi l c ch FTP (Fund Transfer

Pricing) l c ch qun l vn t Trung tm qun l vn t ti Hi s chnh ca ngn

hng. Theo , cc chi nhnh tr thnh cc n v kinh doanh, thc hin mua bn vn

vi Hi s chnh (thng qua trung tm vn). Hi s chnh s mua ton b ti sn N ca

chi nhnh v bn vn chi nhnh s dng cho ti sn C. S sau cho thy khi qut

c ch chuyn giao vn ni b ca NHTM.

S 1.1: C ch chuyn giao vn ni b

TRUNG TMMUA -BN VN

u t

TSC

Tin gi

Ngun vnkhc

Vn ch shu

Cho vay

Ngn quqyu=

21

Xut pht t mc ch nghin cu, ti tp trung lm r cc vn : Mc tiu;

Chc nng; C s v phng php xc nh gi mua- bn vn vi cc n v kinh doanh

nh sau:

(i) Mc tiu: Mc tiu ch yu ca c ch iu chuyn vn ni b bao gm: o

lng li nhun ca chi nhnh/cc n v kinh doanh, nh gi ng mc ng gp ca

cc chi nhnh vo kt qu chung ca h thng; Nng cao hiu qu qun tr ri ro thanh

khon v ri ro li sut trong ton h thng ca ngn hng v ti cc chi nhnh khng cn

tn ti tnh trng bt cn xng v k hn gia ti sn v n; Qun tr cu trc bng cn i

k ton thng qua iu tit gi mua bn vn theo cu trc k hn nhm p ng yu cu

qun tr ti sn- N.

(ii) Chc nng. Chc nng quan trng nht ca FTP l gip cho nh qun tr

phn nh r rng kh nng to ra li nhun ca mi n v kinh doanh hoc mi hot

ng kinh doanh, u t v s to ra 1 th trng vn ni b trong NH.

(iii) C s xc nh gi mua- bn vn FTP. xc nh c gi mua- bn vn

FTP, quan trng nht l xy dng ng cong li sut FTP. C s ca vic xc nh

ng cong li sut FTP s da trn khi nim v chi ph vn bin ca cc ngun vn.

Trong chi ph vn bin c xc nh theo nguyn tc chi ph c hi.

(iv) Phng php xc nh gi mua bn vn khp k hn n tng giao dch. Hin

nay c nhiu phng php nh gi FTP vi mc chnh xc v phc tp khc nhau

nh: Phng php mt gi, phng php nhiu gi v phng php khp k hn n

tng giao dch. Cc phng php ny khc nhau v cch tnh gi chuyn giao vn ni b

v cch tch Ti sn v N m chng thc hin. Tuy nhin, phng php khp k hn

n tng giao dch l phng php hin i, c cc NHTM p dng nhiu nht. Vi

phng php ny th gi FTP c p dng cho tng giao dch, xem xt n c tnh ca

tng giao dch pht sinh.

1.2.2.2 H thng thng tin qun l MIS

H thng thng tin qun l l h thng phc v cc chc nng lp k hoch, gim

22

st v ra quyt nh cp qun l, cung cp thng tin cho vic qun l ngn hng.

H thng thng tin qun l tng hp d liu t h thng thng tin x l giao dch

(TPS) nhm cho php cc nh qun l kim sot v iu hnh hot ng ca ngn hng.

MIS cng cung cp cc bo co c bit trn c s c lp k hoch. Bn cnh

MIS to ra cc bo co thng xuyn hay theo yu cu di dng tng hp v hiu qu

hot ng ca cc chi nhnh/cc b phn trong ni b ngn hng, hoc hiu qu giao dch

ca tng i tng khch hng, l cng c hiu qu cho thc hin ALM.

S 1.2: S h thng thng tin qun l MIS.

Vic p dng h thng thng tin qun l s gip ngn hng ti u ha thi gian

qun l hot ng kinh doanh; H tr ra cc quyt nh mt cch nhanh chng; Tng c

hi kinh doanh; Chun ha c cc quy trnh trong hot ng kinh doanh t quy trnh tn

dng, quy trnh huy ng vn, quy trnh qun l ri ro, quy trnh ALM; kim sot c

ti chnh v cc dng tin vo, ra; s dng ngun nhn lc hiu qu hn. y l cng c

nhm nng cao hiu qu cho hot ng ALM ca NHTM.

1.2.2.3. Cc bo co ALM

C s d liuca h thng xl giao dch TPS

C s dliu caMIS

Truy vn

Bo co

Biu mu

-nh k-Bt thng-Ngoi l

Nh qun l

23

H thng bo co ALM ti NHTM bao gm cc loi bo co sau y:

(1) Bo co thay i lut hoc qui nh mi c nh hng ti hot ng ca

ngn hng

(2) Bo co nhng bin ng quan trng trong hot ng kinh doanh

(3) Bo co cc thng tin kinh t, thng tin lut php (ch s tiu dng, cn cn

thng mi, tng trng GDP, cc chnh sch v nh hng ca cc chnh sch, phn

hi ca th trng v chnh sch )

(4) D bo v li sut, t gi ngoi t v gi vng

(5) Bo co ti chnh: Bng cn i ti sn;Bo co l li v cc ch tiu v li

nhun, vn; Bo co dng tin ra ti a (MCO), bo co cu trc thnh phn TSN-TSC

v cc ch tiu v thanh khon so vi hn mc t ra; Bo co tnh hnh u t ca

ngn hng ( nu c)

(6) Bo co trng thi ri ro ca ngn hng: Phn tch Gap; Gi tr chu ri ro

(VAR); Bo co ri ro FX; Bo co ri ro th trng c phiu...

(7) Bo co tnh hnh kinh doanh.

(8) Bo co tnh hnh khch hng ln

(9) Bo co ngun vn b sung

(10)Bo co kh nng vay vn trn th trng

(11) Bo co kim tra sc cng trong trng hp NHTM gp khng hong v

th trng gp khng hong.

1.2.3. Ni dung qun tr Ti sn- N

1.2.3.1. Qun tr ri ro li sut

Qun tr ri ro li sut l qu trnh tip cn ri ro mt cch khoa hc, ton din v

c h thng nhm nhn dng, kim sot, phng nga v gim thiu nhng tn tht, mt

mt, nhng nh hng bt li ca ri ro li sut n hot ng ca NHTM.

Xut pht t mc tiu nghin cu, lun n tp trung lm r ni hm qun tr ri ro

li sut trn cc kha cnh: Mc tiu; Chnh sch; Ni dung nh sau:

24

(1) Mc tiu qun tr ri ro li sut nhm [18]:

(i) Bo v thu nhp d kin mc tng i n nh ca NH trc s thay i

ca li sut th trng.

t c mc tiu ny, NH phi duy tr t l thu nhp li cn bin (NIM) c

nh. y l h s gip cho NH d bo kh nng sinh li ca NH thng qua vic kim

sot cht ch ti sn sinh li v tm kim nhng ngun vn c chi ph thp nht. H s

ny cho thy nu chi ph huy ng vn tng nhanh hn li thu t cho vay v u t

hoc li thu t cho vay v u t gim nhanh hn chi ph huy ng vn s lm cho

NIM b thu hp li, ri ro li sut s ln.

(ii) m bo duy tr, gia tng gi tr rng ca NHTM.

Gi tr th trng ca Ti sn v N s thay i nghch o vi s thay i ca

li sut th trng. S tng/ gim gi tr ca Ti sn v N ca NH ph thuc vo s

gim/tng ca li sut th trng v cu trc k hn ca Ti sn v N.

(2) Chnh sch qun tr ri ro li sut. Chnh sch qun tr ri ro c Ban iu

hnh ph duyt ph hp vi chin lc kinh doanh, nng lc v vn, kinh nghim qun

l v tnh sn sng i mt vi ri ro. Theo y ban Basel, chnh sch v th tc v

qun tr ri ro li sut ca NH cn c quy nh r v thng nht vi bn cht v mc

phc tp ca cc hot ng [36], bao gm cc ni dung:

(i) C cu t chc, chc nng, nhim v v thm quyn ca cc b phn, n v

lin quan n cng tc qun tr ri ro li sut;

NH cn xy dng quy ch qun tr ri ro li sut, trong nu r tn cc Phng, ban,

n v tham gia vo qu trnh qun tr ri roli sut; quy nh r nhim v, thm quyn c

th ca tng n v mt cch ph hp vi chc nng ca n v , trnh tnh trng chng

cho v s bt hp l trong thc thi cc chc nng, nhim v ca cc n v.

(ii) Quy nh hn mc ri ro li sut theo khu v ri ro ca NH.

Cc NH khc nhau th c khu v ri ro khc nhau, ty thuc vo quy m hot

ng, chin lc kinh doanh, c im hot ng ca NH . V vy Ban iu hnh

25

cn cn c vo quy m tng ti sn ca NH, c im hot ng ca NH mnh a

ra mc tn tht ti a m NH c th gnh chu m bo c li nhun n nh cho

cc c ng. Ngoi ra y cng l cn c b phn git st ri ro li sut bo co vi

Ban iu hnh khi hn mc ri ro b vi phm.

(iii) Cc phng thc o lng ri ro li sut.

Chnh sch qun tr ri ro li sut cn quy nh r phng php m NH s dng

o lng ri ro li sut cng vi cc gi nh, cch tnh ton nh th no, u v

nhc im ca cc phng php

(iv) K hoch d phng i vi cc tnh hung bt ng

Trong hot ng kinh doanh ngn hng lun tim n nhng tnh hung bt kh

khng xy ra. V vy, phng b cho nhng tnh hung , chnh sch qun tr ri ro

li sut cn quy nh k hoch vn d phng cho tng trng hp. C nh vy khi ri

vo kch bn xu, NH s ch ng trong vic i mt v gii quyt tnh hung .

(v) Bo co ri ro li sut. Cn quy nh r khung bo co ri ro li sut bao

gm nhng bo co v thng tin g, do n v no bo co? Khung bo co ri ro li

sut phi m bo cung cp thng tin chnh xc v trng thi ri ro li sut ca NH

theo ng phng php o lng quy nh. Ty thuc vo tnh hnh bin ng ca

th trng, chnh sch qun tr ri ro li sut c th yu cu tn sut bo co theo tun ,

theo thng hay theo qu.

(vi) Ghi nhn ri ro li sut pht sinh mt cch ring r i vi tng loi ngoi

t m ngn hng giao dch.

Mi ngoi t khc nhau c mc li sut v bin ng li sut khc nhau, cng

nh mc chnh lch gia TS v N khc nhau, nn NH cn quy nh ghi nhn mt

cch ring r ri ro li sut pht sinh i vi tng loi ngoi t

(vii) Tc ng ca trin khai cc sn phm, dch v mi ti trng thi ri ro li

sut ca c ngn hng.

Theo y ban Basel th NH cn xc nh cc ri ro trong cc sn phm v hot ng

26

mi v bo m rng nhng ri ro ny nm trong phm vi cc th tc v kim sot y

trc khi c s dng hay thc hin [36]. Vic hn ch ri ro hay cc sng kin qun tr ri

ro cn c Hi ng Qun l hay y ban trc thuc ph duyt trc.

(3) Ni dung qun tr ri ro li sut

(i) Nhn bit ri ro li sut. Thng thng, ri ro li sut c nhn bit bng 2 cch:

- S bt cn xng k hn gia Ti sn v N. Khi ngn hng s dng ngun vn

ngn hn cho vay trung, di hn hoc ngc li, ngn hng s i mt vi nguy c ri

ro li sut do phi chi tr chi ph cao hn hoc thu nhp gim, ng thi gy tc ng lm

thay i gi tr th trng ca ti sn v N khi li sut th trng bin ng;

- Xem xt mc bin ng ca li sut trn th trng so vi li sut m ngn

hng k vng.

(ii) D bo li sut. Vic d bo s bin ng ca li sut trn th trng cn c

vo ng cong li sut c cng b. i vi nhng din bin kh d on ca th

trng tin t, vic xc nh ng trng thi, hnh dng ca ng cong li sut c th

gp phn vo vic nhn nh, a ra chnh sch thch hp iu chnh th trng linh

hot, ng theo quy lut.

d bo c mc bin ng ca li sut mt cch chnh xc, ngn hng phi

ch ng nghin cu, phn tch cc nhn t c th nh hng n li sut nh:

- Tc tng trng kinh t: khi tc tng trng kinh t c xu hng chm

li so vi d kin th Chnh ph s c bin php thc y u t, trong c bin php

m rng tn dng s lm li sut c xu hng gim.

- Tc lm pht d tnh: nu t l lm pht gia tng, gi c hng ha tng

mnh chnh ph c th s dng chnh sch tin t tht cht nhm mc ch gim pht

c th nh hng tng li sut.

- Tnh hnh tng trng d n tn dng so vi kh nng huy ng vn trn th

trng: nu kh nng huy ng vn tng mnh so vi tng trng d n tn dng th

mt bng li sut c xu hng gim.

27

Ngoi ra, s bin ng ca li sut trn th trng cn c th c d bo cn

c vo ng cong li sut c cng b. Thc cht, ng cong li sut chnh l

tp hp cc mc li sut chit khu (Yield To Maturity YTM) ca cc cng c n c

thi hn khc nhau, c xc nh cn c theo gi th trng ca cc cng c n

ti mi thi im [18].

(iii) o lng ri ro li sut. Theo y ban Basel, o lng ri ro li sut cn

thc hin theo cc nguyn tc sau [36]:

- H thng o lng ri ro li sut phi xc nh c ngun gc ri ro li sut

v nh gi c nh hng ca nhng thay i li sut theo cch thng nht vi phm

vi hot ng v nhng gi nh ca cc h thng ny cn c cc nhn vin qun tr

ri ro v lnh o NH hiu r;

- Cn thit lp, p dng cc gii hn hot ng v cc thng l khc duy tr

ri ro trong phm vi cc mc thng nht vi cc chnh sch ni b;

- Cn o lng kh nng nh hng i vi thit hi trong iu kin th trng

xu, bao gm c vic ph v mt s gi nh chnh v cn nhc nhng kt qu ny khi

thit lp, nh gi cc chnh sch v gii hn i vi ri ro li sut.

Cng vi vic tun th cc nguyn tc trn, o lng ri ro li sut cn thc

hin cc m hnh sau:

* M hnh nh gi li [18]M hnh nh gi li dng o lng mc bin ng ca thu nhp li rng

(NII: net interest income) ca ngn hng trc s thay i ca li sut th trng. y l

phng php phn tch cc lung tin da trn nguyn tc gi tr k ton nhm xc nh

chnh lch gia tin li thu c t cc khon mc bn ti sn trong bng cn i k ton

v li phi thanh ton cho cc khon mc bn ngun vn sau mt thi gian nht nh.

Da trn mc bin ng ca thu nhp li (i vi TS) v chi ph tr li (i vi

N) khi li sut th trng c s thay i. Theo , Ti sn v N ca ngn hng s c

phn thnh hai nhm nhy cm vi li sut (RSA: rate sensitive assets, RSL: rate

28

sensitive liabilities) v khng nhy cm vi li sut (NRSA, NRSL).

Ti sn nhy cm li sut l nhng TS c th c nh gi li khi li sut th

trng thay i nh cc khon cho vay sp n hn, cc khon cho vay v chng khon c

li sut th ni

N nhy cm li sut l nhng khon vn m li sut c iu chnh theo iu

kin th trng nh cc khon tin gi sp n hn tr, tit kim ngn hn, cc khon

tin gi c li sut th ni

Khi , chnh lch gia TS, N nhy cm vi li sut (khe h nhy cm li sut

GAP) v thay i thu nhp li rng ca ngn hng khi li sut bin ng c xc nh

nh sau:

GAP = RSA RSL

NII = GAP * i

Trong : GAP l chnh lch gia TS v N nhy cm vi li sut.

NII: thay i thu nhp li rng ca ngn hng.

i: thay i ca li sut.

Theo m hnh trn ta thy rng, khi TS v N ca ngn hng c s chnh lch,

ngn hng s ng trc nguy c ri ro khi li sut bin ng. nh hng ca s thay

i li sut n thu nhp rng t li ca ngn hng c tm tt qua bng sau:

Bng 1.1. nh hng ca li sut n thu nhp rng theo m hnh nh gi li.GAP Tnh cht i NII

GAP > 0 Nhy cm ti snTng Tng

Gim Gim

GAP = 0 Trung ha Tng, gim Khng i

GAP < 0 Nhy cm nTng Gim

Gim Tng

u, nhc im ca m hnh:

M hnh nh gi li c mt s u im nh: Cung cp thng tin v c cu TS

(1.1)

29

v N s c nh gi li; D dng xc nh thay i ca thu nhp li rng; n gin,

trc quan, d tnh ton.

Tuy nhin, m hnh vn cn mt s hn ch nh sau: Vic phn loi cc khon

mc nhy cm vi li sut khng chnh xc tuyt i; Ch da trn gi tr ghi s ca ti

sn m khng tnh n gi th trng ca chng; Vn phn nhm ti sn theo khung

k hn nht nh phn nh sai lch thng tin v c cu cc TS v N trong cng mt

nhm; M hnh nh gi li thng gi nh cc khon cho vay s c hon tr mt

ln khi n hn k c cc khon cho vay tiu dng v cho vay trung di hn li sut c

nh. Tuy nhin, trn thc t cc khon cho vay ny thng c hon tr theo nh k

v ngn hng thng xuyn s dng nhng khon vay ny gi ln nhng khon vay

mi theo li sut hin hnh. iu c ngha l cc khon thu n theo nh k trong

nm thuc loi nhy cm vi li sut; s dng m hnh ny cn c nhng s liu chi

tit v ngn hng v cc thng tin lin quan n vic khch hng thc hin rt tin hoc

tr n trc hn, hay nhng thng tin v mc nhy cm vi li sut ca cc khon thu

ph hot ng dch v v ngoi bng.

* M hnh thi lng [18]M hnh thi lng o lng s bin ng ca gi tr ti sn- N trc s thay

i ca li sut th trng.

Thi lng ca mt ti sn l thc o thi gian tn ti thc t ca cc lung

tin ca ti sn, c tnh da trn gi tr hin ti ca n. Thi lng ca mt TS hay

mt khon N thc cht chnh l thi gian trung bnh cn thit thu hi khon vn

u t hay hon tr khon vn huy ng. Thi lng khc thi hn v thi hn

trung bnh ch thi lng khng ch c quan h ti lu chuyn tin t m cn b chi

phi bi li sut, hay ni cch khc thi lng c xc nh trn c s gi tr hin ti

ca dng tin trong tng lai.

Mi quan h gia thi lng v s bin ng ca vn ch s hu ca ngn hng

khi li sut th trng bin ng, ta c th xem xt thng qua cng thc sau:

30

)(1 LA

kDDi

iAE

Trong : k = L/A l h s n by.

DA l thi lng trung bnh ca Ti sn;

DL l thi lng trung bnh ca N

(DA k*DL) l chnh lch thi lng Ti sn, N hay khe h k hn.

Tc ng ca s thay i li sut ti gi tr vn ch s hu ca ngn hng c

tm tt bng di y.

Bng 1.2. Tc ng ca RRLS n gi tr vn ch s hu ca ngn hng theo

m hnh thi lng.

Khe h thi lng

GAP thi lngThay i li sut

Thay i vn

ch s hu (E)

Ln hn 0Tng Gim

Gim Tng

Bng 0 Tng, Gim Khng i

Nh hn 0Tng Tng

Gim Gim

u, nhc im ca m hnh:

M hnh thi lng l phng php lng ha ri ro li sut mang chnh xc

cao v n cp n yu t thi gian ca tt c cc dng tin cng nh k hn n hn

ca TS v N. Tuy nhin, m hnh cng c mt s hn ch nh sau:

- Hn ch v tnh li ca m hnh: M hnh thi lng d on mi quan h

gia s thay i th gi ti sn vi li sut l quan h tuyn tnh, nhng qua nghin cu

thc t th khi li sut bin ng mnh, th gi chng khon thay i nhiu hn so vi

d bo ca m hnh. Ngha l mi quan h gia th gi ti sn v li sut l mi quan

h phi tuyn c tnh ny c gi l tnh li trong quan h li sut v th gi ti sn.

Nh vy, nu li sut th trng bin ng cng mnh v tnh li ca ti sn cng ln

31

th ngn hng phi i mt vi nhng sai s cng ln khi s dng m hnh thi lng

o lng ri ro li sut.

- Vn tuyn li sut nm ngang: Mt trong nhng gi nh c a ra khi

nghin cu m hnh thi lng l tuyn li sut hay cu trc k hn ca li sut l

ngang, khng thay i theo k hn ca ti sn. Khi li sut thay i th tuyn li sut

tnh tin song song. Qua nghin cu c rt nhiu tuyn li sut vi hnh dng khc

nhau, trong ch c tuyn c dng gn nh nm ngang ch khng nm ngang hon

ton. V vy khi s dng m hnh thi lng o lng ri ro li sut s tim n sai

s ng k.

- Vn tr hon thanh ton: Mt gi nh khc ca m hnh thi lng l vic

khch hng s thanh ton li v gc y v ng k hn nh quy nh trong hp

ng. Trn thc t c rt nhiu trng hp m khch hng khng thanh ton c

khon tn dng cho ngn hng v ngn hng s phi gia hn n cho khch hng, iu

ny dn n cc dng tin m ngn hng nhn hoc chi tr trong tng lai s thay i,

dn n vic s dng m hnh thiu chnh xc.

(iv) Chin lc qun tr ri ro li sut. Trn c s phn tch khe h nhy cm li

sut GAP, cc nh qun l s c nhng phn ng thch hp v kp thi. C hai chin

lc qun l khe h li sut l chin lc qun l mang tnh bo v v chin lc qun

l nng ng.

- Chin lc mang tnh bo v

Vi chin lc qun l mang tnh bo v, ngn hng thit lp khe h nhy cm

li sut gn bng 0, ti mc ti a c th gim thiu s bt n trong thu nhp li ca

ngn hng khi li sut bin ng.

Khi s dng chin lc ny cc ngn hng duy tr chnh lch thi lng ti sn

v n gn bng 0 gim thiu s tc ng ca li sut ti gi tr rng ca ngn hng

khi li sut thay i.

- Chin lc nng ng

32

Vi chin lc qun l nng ng, ngn hng s thng xuyn thay i chnh

lch Ti sn N nhy cm da trn mc tin cy i vi cc d bo li sut ca

ngn hng. Nu d don li sut ng ngn hng s thu li, ngc li d on sai ngn

hng s gp ri ro cao.

Bng 1.3. Chin lc qun l khe h nhy cm li sut nng ng

D on bin

ng li sut

Gi tr khe h

ti uPhn ng ca nh qun l

Li sut th

trng tng

Khe h dng

(GAP > 0)

Tng RSA, Gim RSL

Mua chng khon ngn hn, tng cho vay vi

li sut th ni, pht hnh chng khon n di

hn.

Li sut th

trng gim

Khe h m

(GAP < 0)

Gim RSA, Tng RSL

Mua chng khon di hn, cho vay di hn,

chuyn cc khon cho vay li sut th ni sang

li sut c nh, tr thm hoa hng khuyn

khch huy ng khch hng ngn hn

Vi chin lc nng ng, ngn hng s thng xuyn thay i chnh lch thi

lng da trn mc tin cy vi cc d bo li sut ca ngn hng. Ni dung chin

lc c tm tt qua bng sau:

Bng 1.4: Qun l chnh lch thi lng theo chin lc nng ng.

Thay i li

sut d tnhChin lc qun l Kt qu

Li sut

tng

Gim DA v tng DL(dch chuyn ti chnh lch thi lng m)

Gi tr rng

tng

Li sut

gim

Tng DA v gim DL(dch chuyn ti chnh lch thi lng dng)

Gi tr rng

tng

33

(v) Kim sot ri ro li sut. Kim sot ri ro li sut l mt ni dung khng th

thiu trong quy trnh qun tr ri roli sut ti cc NHTM. Kim sot ri ro li sut

m bo rng ri ro li sut nm trong gii hn cho php, ng thi cung cp cho cc

nh qun l NH bit c cc thng tin kp thi c bin php x l. Bn cnh , NH

cng phi gim st ri ro li sut trong s sch k ton ca NH cc c quan gim st c

c s nh gi v h thng o lng ni b ca NHTM.

(vi) Cc bin php phng nga ri ro li sut. Lun n tp trung lun gii v cc

nhm gii php nhm phng nga, hn ch ri ro li sut. C th:

* Bin php ni bng

Nguyn nhn ri ro li sut ca cc NHTM nh phn tch trn l do s

khng cn xng v mt k hn gia TS v N ca ngn hng kt hp vi s bin ng

ca li sut th trng. Nh vy, mt trong nhng bin php quan trng phng nga

ri ro li sut l cc NHTM phi tch cc duy tr s cn xng v k hn TS v N.

V mt l thuyt, s cn xng v k hn c th t c bng cch khi c khon

vn huy ng mi tng thm lp tc ngn hng phi s dng vn ny cho vay vi k

hn tng ng hoc ngc li. Nhng trn thc t, vic thc hin theo cch ny l rt

kh khn v tn km nn cc ngn hng thng hn ch s khng cn xng v k hn

bng cch thng xuyn iu chnh c cu k hn ca bng cn i ti sn. Chng hn,

nu mt ngn hng c thi lng chnh lch dng, ngn hng c th tng k hn ca

TS bng cch pht hnh thm cc cng c n vi k hn di, bn bt cc chng khon

di hn v u t vo cc chng khon ngn hn. Tuy nhin, vic ny vn tn km chi

ph khng nh cho ngn hng.

Mt gii php khc l ngn hng c th s dng cng ngh chng khon ha

iu chnh c cu k hn ca bng cn i ti sn. Chng khon ha l vic ngn

hng nhm cc TS sinh li nh cc khon cho vay th chp v chuyn n ra khi ni

bng hch ton ngoi bng bn cho ngi u t chng khon thng qua trung gian l

ngi c y thc mt t chc c bo m khng b ph sn v hot ng chuyn

34

nghip v pht hnh chng khon. Bc tip theo ngn hng thit lp mt cam kt vi

cng ty tn thc nhm phng nga ri ro tn dng do chnh ngn hng cho vay. Ngun

bo m tn dng c th ly t cc ngun thu trc tip ca ngn hng hoc bng th bo

lnh ca mt ngn hng khc, iu ny m bo chc chn rng ngi u t chng

khon s c thanh ton y gc v li khi n hn. Ngn hng vn phi qun l

khon tn dng ny v nhn c mt khon ph gi l ph dch v tn dng.

nh k ngi th chp thanh ton gc v li tn dng cho ngn hng, sau khi

li khon ph dch v tn dng, ngn hng s chuyn cc khon thanh ton ny cho ngi

u t chng khon thng qua cng ty tn thc. Cc khon thu t pht hnh chng khon

sau khi khu tr i cc khon ph pht hnh s c chuyn n ngn hng v ngn hng

s s dng s vn thu hi ny vo vic to ra cc ti sn mi.

Do vy, nghip v chng khon ha s lm rt ngn k hn ti sn ca ngn

hng, lm gim bt nhy cm ca ti sn ngn hng trc nhng thay i ca li sut th

trng. V vy, chng khon ha c xem l mt cng c hu hiu trong vic qun tr

ri ro li sut, gip ngn hng d dng thay i danh mc u t lm cn xng k hn

gia TS v N.

* Bin php ngoi bng

Nguyn tc c bn ca bin php ngoi bng l dng li thu c t cc nghip

v ngoi bng b p thua l to ra bi cc nghip v ni bng do ri ro li sut gy

ra. Bao gm cc nghip v ngoi bng sau:

- Hp ng k hn: hp ng tri phiu, hp ng k hn tin gi, hp ng

k hn li sut.

- Hp ng tng lai: Hp ng tng lai tri phiu, hp ng tng lai tin

gi, hp ng tng lai li sut.

- Hp ng quyn chn: quyn chn tri phiu, quyn chn li sut

- Hp ng hon i: hp ng hon i li sut

1.2.3.2 Qun tr ri ro thanh khon

35

Qun tr RRTK l vic cc NHTM s dng h thng cc c ch qun l, gii

php nghip v v cng c k thut thch hp nhm duy tr thng xuyn trng thi

cn bng cung cu thanh khon, x l kp thi nhng tnh hung RRTK nhng vn

m bo kh nng sinh li cho ngn hng.

Xut pht t mc tiu nghin cu, lun n tp trung lm r ni hm qun tr ri ro

thanh khon trn cc kha cnh: Chnh sch; Ni dung nh sau

(1) Chnh sch qun tr ri ro thanh khon

Chnh sch v qun tr ri ro thanh khon ca ngn hng thng mi phi c m t vthng xuyn cp nht cho ph hp vi yu cu ca th trng. Ni dung c bn ca mtchnh sch qun tr ri ro thanh khon ca ngn hng thng mi bao gm:

Mt l, m rng cc ngun vn ngn hn cho n khi chnh lch (spread) i

vi ngun vn di hn t di mc X im c s.

Hai l, khi t mc, ngn hng s tin hnh huy ng TSN sao cho ph

hp vi mc thanh khon Ti sn (khng c khong cch /Gap) nhm gim thiu

ri ro thanh khon.

Ba l, ngoi ra, cc Ti sn tiu chun mc xc nh s c mua nhm

gim bt trng thi mt cn i thanh khon cho ngn hng, chng no cc khon cho

vay cn i c vi cc ti sn ny.

Bn l, ti a ha thu nhp cho ngn hng ng thi m bo ph hp vi h

thng hn mc c xc nh.

Nm l, tng ngun vn di hn d kin t t l phn trm xc nh trn tng

ngun vn.

Su l, quy trnh qun tr thanh khon v ri ro thanh khon

By l, chnh sch ngun vn

Tm l, xc nh khu v ri ro thanh khon

Vic xc lp khu v ri ro l nhim v ca y ban qun tr ri ro v HQT

ngn hng ph duyt. Mc ch ca vic xc lp khu v ri ro thanh khon nhm c

c ngun vn thanh khon y ; Sn sng v kh nng chu ng nhng bin

36

c bt thng / cng thng; Gim thiu kh nng trng thi ngun vn thanh khon ca

ngn hng c th nh hng tiu cc n uy tn, thu nhp, vn, sc mnh ti chnh, xp

hng tn dng, khch hng v thm ch l n cc mc tiu chin lc; p ng cc yu

cu ni b v yu cu ca cc c quan qun l, khng phi ph thuc vo cc ngun vn

khng c bo m (so vi ngun vn c bo m) trong nhng khong thi gian nht

nh, v c th vt qua c mt cuc khng hong mang c th ring ca NH.

Khu v ri ro c xc nh nh sau:

Th nht, bin chu ng ri ro thanh khon ca ngn hng cn phi c

ghi nhn y bng vn bn vi hng dn r rng c nh lng v nh tnh

Th hai, a ra cc tnh hung cng thng thanh khon c th nh cc hn mc

ri ro thanh khon hoc giai on tn ti ngn nht (v d: 10 ngy)

Th ba, thi gian tn ti ngn nht trong mt s kch bn cng thng c th.

Trong khong thi gian , ngn hng duy tr dng tin rng tch ly dng m khng

cn phi tm kim s h tr thanh khon khn cp t ngn hng trung ng

Th t, cc hn mc ri ro thanh khon c xc nh ph hp vi ri ro v

mc d b tn thng ca ngn hng, v d nh cc ti sn thanh khon ang nm

gi, chnh lch k hn bnh qun, mc tp trung ngun vn...

(2) Ni dung qun tr ri ro thanh khon

(i) Nhn bit ri ro thanh khon

nhn bit ri ro thanh khon, c th da vo cc du hiu sau y:

Th nht, lng tin ca cng chng i vi ngn hng

Ngn hng l ngnh kinh doanh da trn lng tin ca khch hng. iu ny biu

hin bng nhng con s nh: s lng giao dch hay s tin gi ca khch hng gim

nhiu, trong khi s lng khch hng ti rt tin tng ln. Khch hng thng c xu

hng theo tm l m ng, v vy nu s lng khch hng ti rt tin ngy cng

nhiu, ngn hng d c tim lc ti chnh mnh ti u cng khng th p ng c

nhu cu rt tin ca khch hng, cui cng c th dn ti sp .

37

Th hai, s bin ng gi c phiu

V tm l nh u t trc mi bin ng ca th trng u c phn nh qua

th gi c phiu nn khi th gi c phiu ca ngn hng gim thng m ch nim tin

ca cc nh u t gim st. T cn phi tm hiu xem liu c phi h lo ngi v

tnh hnh hot ng khng kh quan ca NH v nguy c khng hong thanh khon

trong tng lai hay khng. Nu gi c phiu gim nhiu iu ny cho thy nh u t

ang mt lng tin vo ngn hng, cc nh u t c th bt cht rt vn u t bt c

lc no. T c th khin ngn hng ri vo kh khn v thanh khon. V vy, cc

ngn hng cn nm vng s bin ng gi c phiu trn sn chng khon.

Th ba, phn b ri ro

Nu ngn hng i vay trn th trng tin t, phn b ri ro b yu cu cao hn,

hoc NH huy ng vi li sut cao hn cc NH khc, iu ny th hin ngn hng chp

nhn i vay vi chi ph vn ln hn. y cng l mt trong nhng du hiu ng ch

thy ngn hng ang c nguy c ng trc mt thi k kh khn v thanh khon

nn ngn hng buc phi huy ng vi li sut cao.

Th t, l t vic bn ti sn

Vic ngn hng phi chp nhn bn ti sn vi vng v vi gi thp mc d phi

chu l c th b p s thiu ht thanh khon l du hiu cho thy ngn hng ang

gp RRTK. Da vo tn sut bn ti sn theo phng thc ny suy on tnh trm

trng ca tnh hnh thanh khon. Ngn hng cng phi bn nhiu ti sn vi gi l ln

th th hin kh khn v thanh khon ca ngn hng ang ln dn.

Th nm, kh nng p ng khch hng vay

y l biu hin r rng nht m khch hng c th nhn ra. Trong nhng iu

kin v tht cht tn dng theo chnh sch ca NHNN trong thi gian va qua, ngn

hng c th khng cho vay vi mt s ngnh ngh nh: u t bt ng sn, cho vay

tiu dng hay u t chng khon. Nhng nu trong iu kin khch hng c iu

kin vay vn m khch hng khng th p ng c mt s lng nht nh nhu cu

38

vay ca khch hng, c th cng l mt du hiu th hin ngn hng ang ng trc

nguy c ri ro v thanh khon.

Th su, vay vn t NHTW

Trong chc nng ca NHTW c chc nng l ngi cho vay cui cng i vi

cc NHTM. Tuy nhin, NHTW ch th hin vai tr ny khi cc NHTM gp kh khn

v vn m kh c th huy ng c t cc ngun khc. V vy, khi mt NH phi vay

vn ti NHTW th NH s phi chu s kim sot cht ch ca NHTW, iu m

khng NHTM no mong mun. Nu phi thng xuyn vay NHTW vi khi lng

ln p ng hot ng kinh doanh th NH c du hiu gp ri ro thanh khon.

(ii) o lng ri ro thanh khon

Vic o lng RRTK l ni dung quan trng nht trong ni dung qun tr ri ro

thanh khon ca NHTM. N c th a ra c nhng con s nh lng c mc

RRTK ca ngn hng ti u, cng c th thng qua bit c lng d tr thanh

khon ngn hng cn c m bo duy tr c tnh an ton ca ngn hng .

o lng RRTK, ngn hng c th tip cn 4 phng php sau [18]:

*Phng php tip cn ngun vn v s dng vn

Phng php ny hng ti xc nh NLP bng cch o lng chnh lch gia

ngun cung thanh khon (ch yu t tin gi) v s dng thanh khon (phn ln

gii ngn cc khon tn dng), trong c tnh n cc yu t thay i d tnh. C mt

thc t l: khi tin gi tng, cho vay gim th kh nng thanh khon tng v ngc li.

Nh vy, bn cht ca phng php ny l vic o lng cc thay i d tnh ca tng

tin gi v cho vay t xc nh NLP k k hoch da vo chnh lch.

- Phng php thc hin:

Phng php ny c thc hin theo ba bc chnh:

Bc 1: c lng nhu cu vay vn v gi tin trong k k hoch thng qua

phng php xy dng cc m hnh d bo hoc xy dng ng xu hng.

Vic xy dng cc m hnh d bo c thc hin qua vic p dng cc m

39

hnh kinh t lng.Cc nhn t nh hng n nhu cu vay vn v gi tin ca khch

hng c xc nh, t lp ra hm tng cho vay v hm tng tin gi.

F(cho vay)= f(tng trng,thu nhp DN,cung tin,li sut CV,lm pht)

F(tin gi)= f(thu nhp dn c,mc bn l,cung tin,li sut TG,lm pht)

Vic xy dng ng xu hng c thc hin qua vic nh gi s tng

trng ca tin gi v cho vay thnh 3 b phn chnh:

+Phn xu hng: mc tng theo tc tng trng trong di hn, c tnh

bng vic thu thp s liu thc t trong nhiu nm v chy m hnh kinh t lng c

c hm tng trng bnh qun hng nm.

+Phn ma v: mc tng trng khc so vi xu hng do tc ng ca cc yu

t ma v ti nhng thi im nht nh, c tnh bng vic thu thp s liu trong qu

kh v gi nh tc tng k k hoch bng tc tng k trc .

+Phn chu k: mc chnh lch gia thc t v d bo, c tnh bng chnh

lch gia d tnh bng xu hng v ma v ca k trc vi thc t tin gi, cho vay

ca k .

Tng TG, CV d tnh trong thng (hoc k k hoch)= TG, CV thc t thng

trc (k trc)+ phn xu hng + phn ma v + phn chu k.

Bc 2: Tnh ton cc thay i d tnh trong k k hoch:

Theo phng php s dng m hnh d bo:

(cho vay) = f(% GDP, thu nhp DN, MS, i, )

(tin gi) = f(% GDP,mc bn l, MS, i, )

Theo phng php ng xu hng:

(TG, CV) = Tng TG, CV d tnh trong thng (hoc k k hoch)- Tng TG,

CV trong thng trc (hoc k trc)

Bc 3: Xc nh trng thi thanh khon rng ca ngn hng trong k k hoch:

Khe h thanh khon = Ngun cung TK - Nhu cu TK = (tin gi) - (cho vay)

Khe h thanh khon > 0 => ngn hng thng d thanh khon

40

Khe h thanh khon < 0 => ngn hng thm ht thanh khon.

Khe h thanh khon = 0 => ngn hng c trng thi thanh khon l tng, tuy

nhin y l trng hp him khi xy ra trn thc t.

* Phng php tip cn cu trc ngun vn

i vi phng php ny, cc nh qun l khng quan tm n cc ngun cung

thanh khon m ch quan tm n nhu cu thanh khon, tc l thc thin c lng d tr

thanh khon k k hoch cho hai nhu cu chnh l hon tr cc khon tin gi, tin vay v

gii ngn cho cc khon tn dng. Trong , ngun vn c chia thnh cc nhm da

trn kh nng b rt ra khi ngn hng vi mc d tr thanh khon c tnh cho tng

nhm theo t l d tr khc nhau.

- Phng php thc hin:

i vi phng php tip cn cu trc ngun vn c th chia ra lm 5 bc thc

hin nh sau:

Bc 1: Da vo xc sut b rt khi ngn hng m ngun vn tin gi,phi tin

gi thng c chia thnh ba nhm gm:

Nhm ngun vn nng gm cc khon tin gi, tin vay rt nhy cm vi li

sut hoc c d tnh chc chn s b rt khi NH trong k k hoch.

Nhm ngun vn km n nh gm cc khon tin gi, tin vay ca NH m mt

phn ng k (25%-30%) c d tnh s b rt trong k k hoch.

Nhm ngun vn n nh gm cc khon tin gi, tin vay ca NH c tin tng

chc chn, ngoi mt b phn khng ng k, s t c kh nng b rt ra trong k.

Bc 2:Xc nh d tr thanh khon vi mi nhm ngun vn. Yu cu d tr

thanh khon i vi mi nhm vn c tnh da vo t l d tr thanh khon ca tng

nhm. T l d tr ny c xc nh t l nghch vi mc n nh ca ngun vn,

thng mc 90%-95% ngun vn nng cn li sau khi trch DTBB, 30% ngun vn

km n nh sau khi trch DTBB v 15% ngun vn n nh sau khi trch DTBB.

Bc 3: Cu thanh khon cho tin gi ca khch hng v tin vay ca ngn

41

hng c tnh bng tng yu cu thanh khon ca cc nhm ngun vn trn.

D tr thanh khon cho tin gi, tin vay = 95% (vn nng - DTBB)

+ 30% (vn km n nh - DTBB) + 15% (vn n nh - DTBB)

Bc 4: Ngn hng, ngoi p ng nhu cu rt tin gi v thanh ton tin vay,

cn phi m bo lun c thanh khon c th m rng hot ng tn dng mt

cch ti a i vi cc khon vay c cht lng.

D tr thanh khon cho cc khon tn dng cht lng = 100% (quy m cho vay

ti a tng d n hin ti)

Bc 5:Tng d tr thanh khon ca ngn hng l tng ca d tr thanh khon cn

cho tin gi, tin vay v d tr thanh khon cho cc khon tn dng cht lng cao.

Tng d tr thanh khon = D tr thanh khon cho tin gi, tin vay + D tr

thanh khon cho cc khon tn dng cht lng

T , ngn hng lp k hoch tm kim v phn b hp l cc ngun cung

thanh khon p ng nhu cu d tr thanh khon c d tnh trong k k hoch.

* Phng php tip cn cc ch s thanh khon

Trong khng hong ti chnh, ngun thanh khon c c nh i vay s b cn

kit, ti sn c s tr thnh ngun thanh khon chnh. Trn thc t, ngn hng thng

tp trung nhiu hn vo thanh khon ca ti sn C v tnh n nh ca cc Ti sn N,

ng thi kim sot s cn bng gia TS v N.

Ngn hng c th nh gi trng thi thanh khon ca mnh thng qua vic tnh

ton cc ch s thanh khon v so snh vi cc ch s bnh qun ca ngnh hoc vi cc

ch s thanh khon an ton c quy nh. C cc ch s sau:

Th nht, ch s v trng thi tin mt

Ch s trng thi tin mt =

Trong bng cn i ca NH, ngn qu bao gm tin mt, tin gi ti NHTW v

tin gi ti cc TCTD khc. y l phn ti sn C tnh thanh khon cao nhm p ng

42

hon ho nhu cu thanh khon ca NH. T l ngn qu trong Tng TS phn nh mc

sn sng chi tr, ch s ny cng cao, NH cng t c nguy c gp RRTK.

Th hai, ch s v CK thanh khon

Ch s v CK thanh khon = CK Chnh ph/ Tng Ti sn

Chng khon chnh ph c tnh thanh khon cao, c bit l cc tri phiu chnh

ph c coi l khng nhy cm vi LSTT, d dng bn hoc em i chit khu thu

tin v m bo nhu cu chi tr, gii ngn trong tnh hung xu. Do , t l ti sn ny

trn TTS cng cao cng c li cho thanh khon ca ngn hng.

Th ba, t l ti tr di hn (Long term funding ratios (LTFR): c th s dng

o lng thanh khon theo cch tip cn trn.

T l ny cho bit % Ti sn c k hn trn 5 nm ti tr bng N k hn trn 5

nm v vn ch s hu.

Nu ngn hng s dng N ngn hn ti tr Ti sn trung di hn th t l LTFR

thng nh hn100%

Gi tr LTFR thp trong khong thi hn c th ch ra s khng cn xng trong

cu trc k hn gia k hn N v k hn Ti sn.

Th t, ch s nng lc cho vay

Ch s nng lc cho vay= Tng DN CV v CTTC/ Tng ti sn

Cc khon cho vay v cho thu khch hng l phn ti sn km tnh thanh khon

nht. T l phn ti sn ny trong tng ti sn cng ln th c ngha l NH nm gi cng

nhiu ti sn km thanh khon do o tnh thanh khon ca NH cng gim tng ng.

Th nm, t l tin gi huy ng s dng cho vay, cho thu

= Tng DN CV v CTTC/ Tng tin gi huy ng

Ch s ny cng cao hm ngn hng da vo vn ngn hn cp tn dng

nhiu hn l vn di hn do tnh thanh khon ngy cng km.

Th su, ch s tin nng= Ti sn trn TTTT/ Vay trn TTTT

T l ny th hin trng thi tng quan gia ti sn v vn ca NH trn TTTT,

43

ch s cao chng t NH c ti sn bn c nhanh chng p ng nhu cu rt

vn t TTTT

Th by, ch s u t ngn hn trn vn nhy cm

Ch s u t ngn hn trn vn nhy cm = u t ngn hn/ Vn nhy cm

u t ngn hn bao gm tin gi ngn hn ti cc TCTD khc, cc khon cho

vay LNH, chng khon ngn hn.Vn nhy cm bao gm nhng khon mc vn rt

nhy cm vi li sut v rt d b chuyn sang ngn hng khc.Ch s ny cng cao gi

kh nng thanh khon ca ngn hng c cng c.

Th tm, ch s v cu trc tin gi

Ch s v cu trc tin gi = Tin gi khng k hn/Tin gi c k hn

Khi cu trc tin gi thin v pha tin gi khng k hn hay ch s cu trc tin

gi ln v c xu hng tng th NH km ch ng v thanh khon hn nn yu cu v

thanh khon ca NH s tng.

Th chn, t l b p thanh khon (LCR Liquydity Coverage Ratio) c p

dng t 01/01/ 2015 [37]

Yu cu cc ngn hng xy dng mt kch bn v dng tin trong 30 ngy, phn

nh c tnh ca mt s kin ring bit cng nh mt s kin cng thng ca th trng.

T l ny m bo kh nng chng chu trong ngn hn trc s v thanh khon .

Cng thc tnh:

Tng dng tin ra rng trong vng 30 ngy c tnh nh sau:

-Tng dng tin ra rng c xc nh bng tng lung tin ra d kin tr i tng

lung tin vo d kin trong kch bn kim tra sc chu ng c th trong chu k 30 ngy.

TS c tnh thanh khon cao 100%

Tng dng tin ra rng trong vng 30 ngy tip theoTng GT th trng ca TSC thanh khon cao*HS ti sn 100%

Tng dng tin ra*HS rt vn-Dng tin vo*HS rt vn

44

-Tng lung tin ra d kin c tnh bng cch nhn s d cc hng mc hoc

loi ti sn n v cam kt ngoi bng vi t l rt tin hoc gii ngn d kin.

-Tng lung tin vo d kin c tnh bng cch nhn s d ca cc hng mc

hoc cc loi tin phi thu theo hp ng vi t l d kin theo kch bn trong tng

lung tin ra d kin t ti a 75%

- Tng lung tin ra thun = tng lung tin ra d kin- tng lung tin vo d

kin (di 75% tng lung tin ra d kin)

Trng s (t l rt tin hoc gii ngn d kin) i vi lung tin ra (Ph lc 7)

Th mi, t l ngun vn n nh rng (NSFR net stable funding ratio)- p

dng t nm 2018 [37]

T l ny c thit lp tp trung s ch vo cu trc ngun vn ca bng

cn i k ton. N nhm mc ch thng nhng khon phi tr c bn cht di hn

(n nh) v pht nhng khon ngn hn.T l ny phn nh khi lng ti tr n nh

ti thiu ca ngn hng da trn tnh thanh khon ca ti sn v hot ng ca ngn

hng trong vng 1 nm ti.

Cng thc tnh:

H s ny m bo rng ti sn di hn c ti tr bi t nht mt phn ti

thiu cc ti sn n n nh, nhm thc y cc ngun trung v di hn hn ti tr

ti sn C v cc hot ng khc ca ngn hng. Theo yu cu th h s ny phi ln

hn 100%.

Chi tit v cu phn v t trng ca ngun vn n nh sn c (xem ph lc 7)

v ngun vn nh theo yu cu (xem ph lc 8)

* Phng php thang o hn

Trong qu trnh nghin cu v RRTK, BIS xy dng v gii thiu phng

php thang o hn o lng v theo di thanh khon NH. Thc cht, phng

php ny da vo vic so snh cc lung tin ra v vo trong mi ngy hoc trong mt

thi k nht nh xc nh c trng thi thanh khon rng (nhu cu ti tr) mi

NSFR = Ngun vn sn c / ngun vn n nh theo yu cu

45

ngy hoc trng thi thanh khon rng tch ly cho mt thi k.

Phng php thc hin:

thc hin o lng theo phng php ny, ngn hng cn thc hin theo cc

bc sau y:

Bc 1: Ngn hng c th sp xp th t TS v Nca ngn hng theo th t:

- Cc dng tin ra c th c xp th t theo ngy m cc ti sn N o hn,

ngy sm nht m ngi gi tin tit kim thc hin quyn c rt tin gi trc hn,

hoc ngy sm nht m cc nhu cu v vn pht sinh mt cch t sut.

- Cc dng tin vo c th c xp th t theo ngy m cc ti sn C o hn

hoc cn c vo c tnh ca ngn hng v dng tin.

Bc 2: T c th tnh ton c mc chnh lch lung tin vo v lung

tin ra ca ngn hng trong mi thi k, mc chnh lch ny phn nh nhu cu thanh

khon ca ngn hng ti thi k .Cc k hn c s dng c th l mc 1 ngy, 1

thng, 3 thng, 6 thng, 12 thng

Bc 3:Tnh ton trng thi thanh khon rng v trng thi thanh khon tch ly.

Bc 4: BIS cng xut bc tip theo nn d bo cc dng tin trong cc

kch bn khc nhau thng qua vic xem xt trong cc iu kin bnh thng, iu kin

ngn hng gp kh khn v iu kin ca th trng gp kh khn.

(iii)Cc bin php qun tr RRTKMi ngn hng p dng cc bin php khc nhau qun l RRTK, tuy nhin

c th chia ra lm 3 nhm bin php chnh qun l RRTK nh sau:

*Qun tr thanh khon ti sn

Ngn hng tch ly thanh khon bng cch nm gi cc ti sn C tnh thanh

khon cao: ch yu l tin mt v cc chng khon d bn.

*Qun tr thanh khon N

Ngn hng s thc hin mua thanh khon hay vay n trn th trng tin t

p ng cc yu cu v thanh khon pht sinh.

46

*Qun tr thanh khon kt hp

Ngn hng s dng c vic tch tr thanh khon v i mua thanh khon trn TTTT

p ng nhu cu thanh khon. Nh vy bin php qun tr thanh khon ny l bin

php phi kt hp c hai bin php qun l thanh khon trn. Do , dng nh khc

phc c hu ht cc nhc im ca c 2 bin php qun l thanh khon trn.

1.2.3.3 Qun tr bng cn i k ton

Hin nay cc NHTM bt u hp nht vic gim st bng cn i k ton v

gim st ri ro di s iu hnh ca mt y ban, l y ban ALCO. y l mt xu

hng m cc NHTM ang thc hin c ci nhn tng th hn v qun tr ton b

ri ro v vn.

y ban ALCO thay mt hi ng qun tr qun l Ti sn N ca NHTM.

ALCO thc hin kim sot ton b ti sn C ti sn N trn bng cn i k ton v

c cu nhm hn ch ri ro do s bt cn xng v k hn gia ti sn v n, ph hp

vi mc tiu kinh doanh, hn mc v chnh sch qun l ca ngn hng.

y ban ALCO bao gm cc nh qun l cp cao trong ngn hng chu trch nhim

kt ni cc chin lc i vay v cho vay, m bo ngun vn ca t chc nhm t c

cc mc tiu v li nhun v m bo an ton cho hot ng ca ngn hng.

C cu k hn ca ti sn v ngun vn thng thng c chia lm cc k hn

ngn hn, trung hn v di hn.

(1) C cu Ti sn: C th phn chia ti sn ca ngn hng thnh 2 loi ch yu:

ti sn ngn hn v ti sn trung, di hn. i vi ti sn ngn hn, kh nng sinh li

ca cc ti sn ny thng thp hn cc ti sn trung, di hn nhng ri ro ca cc ti

sn ny cng thp hn, l ngun b sung thanh khon cho ngn hng khi b thiu

ht.Ty thuc vo kh nng qun tr ri ro v nng lc kinh doanh ca tng ngn hng

trong tng giai on, tng thi k m quyt nh t trng ti sn ngn hn/ ti sn

trung, di hn mt cch ph hp.

i vi ti sn trung, di hn: ALCO cng phi xem xt xut, xy dng

47

c cu ti sn trung, di hn cao hay thp thp nhm t c cc mc tiu an ton v

li nhun ca ngn hng. Nu ngn hng c c cu TSC trung, di hn/Tng ti sn

qu thp s lm gim li nhun, lm gim li tc c ng, dn ti kh pht trin vn

ch s hu. C cu ti sn C khng thch hp vi c hi sinh li s lm gim li

nhun ca ngn hng. Ngc li nu ngn hng c c cu TSC trung, di hn / Tng ti

sn qu cao th nguy c ri ro cho ngn hng rt ln. V vy, quyt nh c cu ti sn

hp l nhm m bo s hi ha gia li nhun v s an ton l bi ton cn c cc

nh qun tr ngn hng nghin cu.

Cng c th phn chia ti sn ca ngn hng thnh 2 loi khc: ti sn C nhy

cm vi li sut v ti sn C khng nhy cm vi li sut. Ti sn C nhy cm vi

li sut l nhng ti sn C m khi li sut th trng thay i th quy m, c cu v li

sut thay i, lm cho thu nhp ca ti sn cng thay i theo. Cn ti sn C khng

nhy cm vi li sut th khi li sut th trng khng thay i th li sut, quy m v

c cu ti sn khng (hoc rt t) b nh hng.

(2) C cu ngun vn: C th phn chia thnh 2 loi ch yu: ngun vn ngn

hn v ngun vn trung, di hn. Cng c th phn chia Ngun vn thnh 2 loi:

Ngun vn nhy cm vi li sut v ngun vn khng nhy cm vi li sut.

Ngun vn nhy cm vi li sut ch yu l phn vn N hnh thnh t tin gi

nhn c v tin vay di mi hnh thc, m khi li sut th trng thay i th chi

ph ca chng s thay i. Cn ngun vn khng nhy cm vi li sut ch yu l phn

vn ch s hu v mt phn N m khi li sut th trng thay i th chi ph ca

ngun vn ny khng hoc rt t b nh hng.

Khi qun tr bng cn i k ton theo phm vi ca ALM, khng ch qun tr v

mt c cu m cn phi m bo s ph hp gia ti sn v n ca ngn hng .

Trc ht, cn phi m bo s tng thch v k hn ca TSC v N c th to

ra s an ton hoc ri ro thanh khon, ri ro li sut cho ngn hng.

48

Nu k hn ca TSC v N tng ng vi nhau hoc c lch trong gii hn

cho php trong iu kin bnh thng th s m bo s an ton cho ngn hng.

Nh vy, i vi nh qun tr ngn hng cn phi quyt nh k hn ca TSC v

N linh hot, hp l nhm nng cao kh nng sinh li v m bo an ton trong hot

ng kinh doanh ca ngn hng. iu ny cng ph thuc nhiu vo kh nng d bo

cc bin ng ca th trng ca cc NHTM.

Bn cnh s tng thch v k hn gia TSC v N th vic m bo s tng

thch v quy m gia N v TSC l mt vn v cng quan trng. Bi v, nu c s

st gim nhanh chng ca N(cc khon tin gi v i vay) trong bi cnh khng

hong, trong khi TSC (ch yu cc khon cho vay) cha thu hi kp l mt tai ha

ln vi cc NHTM.

V vy khi qun tr Bng cn i k ton trong phm vi ca ALM, cn phi m

bo s ph hp v k hn gia TS v N ca ngn hng nhm hn ch s bt cn xng

k hn, t t c mc tiu m ALM ra

1.2.3.4 Qun tr vn

Qun tr vn l mt ni dung mi ca hot ng ALM hin i. Hot ng ALM

truyn thng khng cp n ni dung ny, m ch tp trung vo qun tr cu trc

bng cn i k ton, qun tr ri roli sut v qun tr ri rothanh khon. Khi Basel II,

III quy nh mc an ton vn ti thiu cht ch hn, th hot ng ALM cc

NHTM b sung thm ni dung qun l vn.

y ban Basel ban hnh ba h chun mc, bao gm Basel I (1988), Basel II

(2004), Basel III (2010). Basel I ban hnh khung o lng ri ro tn dng vi quy nh

t l an ton vn ti thiu 8% tnh trn tng ti sn c ri ro. Theo , cc ngn hng cn

phi xc nh c t l vn ti thiu cn c c th b p cho ri ro, m ban u l ri

ro tn dng, sau b sung thm ri ro th trng [35].

Basel II c cch tip cn mi hn v gim st an ton hot ng ca cc t

chc ti chnh da trn ba tr ct chnh [36]: (i) yu cu vn ti thiu trn c s k

49

tha Basel I, nhng t l vn ti thiu cn c c th b p cho ri ro c tnh trn

c s ri ro tn dng, ri ro th trng v ri ro hot ng; (ii) tng cng c ch gim

st, c bit l vic nh gi cht lng qun tr ri ro ca ngn hng; v (iii) tun th

k lut th trng. Theo , c s gim st an ton khng ch da trn cc ch tiu gim

st tun th m cn yu cu gim st da trn c s ri ro.

Basel III c nhng quy nh mi v khi nim v cc tiu chun ti thiu cao

hn so vi Basel II, cng vi phng php gim st an ton v m. Theo Basel III, h

s an ton vn ti thiu c gi nguyn mc 8%, nhng yu cu vn ch s hu

(vn cp 1) ca cc ngn hng phi nng t 4% ln 6%. Trong 6% vn cp 1 th 4.5%

phi l vn ca cc c ng ph thng [37].

Thi hn thc hin ring quy nh ny l ngy 1/1/2015. Bn cnh , Basel

III cn quy nh v trch lp cc qu d phng nh qu d phng b sung vn t c v

qu d phng phng chng ri ro khi chu k nn kinh t i xung qu ny c hnh

thnh trong thi gian nn kinh t vo chu k bng n cng vi thi gian NHTM tng

trng tn dng nng.

Qun tr vn bao gm: Tnh ton ti sn c ri ro quy i; o lng mc vn t

c cn thit ti thiu; bo co mc an ton vn ti thiu theo quy nh; xy dng k

hoch tng vn t c; bin php tng vn t c.

a. Tnh ton tng ti sn c ri ro

Theo quy nh ca hip c Basel II, cc NHTM phi duy tr t l an ton vn

ti thiu bng 8%. Trong , vn ti thiu (vn php l) m ngn hng phi duy tr

phi m bo b p cc ri ro: ri ro tn dng, ri ro th trng v ri ro hot ng. V

vy, tnh ton mc vn ti thiu, ngn hng cn phi tnh ton c tng ti sn c

ri ro theo quy nh ca c quan gim st ngn hng

b. Bo co vn ti thiu

Mt ngn hng cn c bao nhiu vn t c? y l cu hi m cc nh qun tr

ngn hng cn phi tr li c. Mc vn t c cn thit l quy m vn t c m

50

NHTM phi duy tr m bo an ton trong hot ng kinh doanh ca NHTM. C

th o lng quy m vn ca ngn hng bng cc phng php: Phng php o

lng theo gi tr s sch v phng php o lng theo gi tr th trng. Tuy nhin,

vi cc nh qun l ngn hng, yu cu t ra l phi tnh ton lng vn cn thit m

ngn hng cn duy tr. iu ny c thc hin thng qua vic ngn hng phi m

bo t l an ton vn ti thiu theo quy nh ca c quan qun l.

Yu cu vn ti thiu c t ra bi cc c quan gim st ngn hng. Vn ti

thiu hay cn gi l vn php l l vn m cc NHTM phi nm gi theo yu cu ca

cc c quan gim st nhm m bo an ton trong hot ng v trnh ri ro ph sn. Cc

quc gia quy nh mc vn ti thiu da trn nhng nguyn tc v chun mc c quy

nh bi cc hip c v an ton vn trong hot ng Ngn hng do y ban Basel v

Gim st Ngn hng a ra.

Hin nay, Basel II yu cu NH phi nm gi vn php l c tnh ton da trn

mc ri ro m NH ang chp nhn trong hot ng kinh doanh ca mnh. Mc

ri ro cng ln th mc vn php l m NH phi nm gi cng ln. Basel II bao gm 3

ct tr (Pillar) chnh, trong :

(i) Ct tr th nht a ra nh ngha v cch tnh ton cho vn php l m cc

ngn hng phi nm gi cho 3 loi ri ro chnh, l Ri ro tn dng, Ri ro th trng

v Ri ro hot ng.

(ii) Ct tr th hai yu cu cc NH phi c quy trnh nh gi, kim sot ni b

m bo cc NH nh gi ng v nhng loi ri ro m h phi i mt v c

ngun vn ti thiu cho nhng ri ro .

(iii) Ct tr th ba yu cu cc NH phi cng khai thng tin mt cch minh bch

theo cc nguyn tc th trng.

Theo , tng vn php l (vn ti thiu) ca NH c chia thnh 2 loi chnh:

- Vn cp 1 (Tier 1 Capital Vn c bn): Bao gm c phn thng, c phn u

i di hn, thng d vn, li nhun khng chia, d phng chung, cc khon d tr

51

vn khc, cc phng tin y thc c th chuyn i v d phng l tn dng.

chnh l phn vn iu l v cc qu d tr c cng b.

- Vn cp 2 (Tier 2 Capital Vn b sung): c xem l ngun vn c cht

lng thp hn, bao gm: d tr khng c cng b, d tr ti sn nh gi

li; d phng chung/d phng tn tht cho vay chung; cc cng c vn lai

(N/Vn ch s hu); n th cp c k hn ln hn 5 nm.

Ngoi ra, Basel II cho php cc NH c tnh n th cp vi k hn ngn nh 1

ngun vn cp 3 (Tier 3 Capital) trong tng vn php l nu c s cho php ca c

quan gim st quc gia. Hip c Basel yu cu tng vn php l m NH nm gi phi

bng ti thiu 8% tng ti sn c ri ro quy i.= + 12.5( + ) 8%Trong :

CAR: Capital Adequacy Ratio T l an ton vn ti thiu

RWA: Risk Weighted Asset Ti sn c ri ro quy i

K: Vn ti thiu yu cu (Cho ri ro hot ng v ri ro th trng) [36]

Basel II a ra cch tnh ton gi tr ti sn c ri ro phc tp hn nhiu so vi

hip c Basel I, nhng ng thi cngkhuyn khch cc NH thc hin cc phng

php qun tr ri ro tin tin hn bng cch a ra 1 lot cc phng n la chn ty

thuc vo mc phc tp trong hot ng v kh nng qun tr ri ro ca mi NH.

Trc cc bin ng phc tp ca th trng ti chnh, cng nh hu qu lu di

ca cuc khng hong ti chnh i vi h thng ngn hng, y ban Basel thng qua

vn bn Basel III v cc tiu chun an ton vn ti thiu. Ni dung thng qua bao gm:

Th nht, nng t l vn ch s hu ti thiu (c phn ph thng) t 2% ln 4.5%

Th hai, nng t l vn cp 1 ti thiu t 4% ln 6%.

Th ba, b sung phn vn m d phng ti chnh m bo bng vn ch s

hu 2.5%.

52

Th t, ty theo bi cnh ca mi quc gia, mt t l vn m phng nga s

suy gim theo chu k kinh t c th c thit lp vi t l t 0 2.5% v phi c

m bo bng vn ch s hu ph thng. Phn vn d phng ny ch i hi trong

trng hp c s tng trng tn dng nng, nguy c dn n ri ro cao trong hot

ng tn dng mt cch c h thng.

Ngoi ra, Basel 3 cn a ra cc bin php gim st cht ch cc ngn hng v

nhm ngn chn vic lm dng chia thng, hoc chia c tc cao trong bi cnh tnh

trng ti chnh v t l an ton vn khng m bo. Basel 3 cng ng thi r sot li

cc tiu chun (nh ngha) vn cp 1, vn cp 2 v s loi b cc khon vn khng

tiu chun khi gim st ch tiu an ton vn ti thiu.

Nh vy, mc vn ti thiu ca ngn hng l bao nhiu, ph thuc vo mc

ri ro trong hot ng kinh doanh ca NHTM. Mt ngn hng c ti sn c ri ro ln,

th yu cu vn ca NH cng cao. Tuy nhin, c nhiu ngn hng c t l an ton vn

ti thiu p ng yu cu ca cc c quan qun l, nhng h vn mun tng vn t c,

khi h mun m rng quy m hot ng, iu chnh quy m hot ng, phm vi hot

ng v i tng khch hng

c. Tnh ton vn kinh t

Vn kinh t l lng vn cn thit c NH xc nh c th chu c nhng

tn tht khng lng trc xy ra i vi ngn hng trong 1 khong thi gian nht nh

vi mt mc tin cy xc nh trc. Tng qut hn th vn kinh t l mc vn m

cc c ng ca NH la chn nm gi nhm mc ch ti a ha gi tr rng ca h khi

tnh ti kh nng NH c th b sp nu nh phi gnh chu nhng thua l ln hn

mc vn ny. Nh vy, vn kinh t s phn nh khu v ri ro ca NH v xc sut ri

ro m NH sn sng chp nhn, m bo trong trng hp xu nht xy ra, NH c

th kh nng tr n, tip tc hot ng.

C 2 cch tnh ton vn kinh t [46]:

Th nht, tip cn v tnh ton vn