LOKALNI AKCIONI PLAN ZAPOŠLJAVANJAza 2015. GODINU

GRAD SUBOTICA

Januar, 2015.

2

SADRŽAJ

SADRŽAJ ....................................................................................................................................................2

LISTA AKRONIMA .....................................................................................................................................3

UVOD ...........................................................................................................................................................4

SITUACIONA ANALIZA.............................................................................................................................6

STANJE I TOKOVI NA LOKALNOM TRŽIŠTU RADA .......................................................................19

MAPIRANJE ZAINTERESOVANIH STRANA U PROCESU IZRADE LOKALNOG AKCIONOG

PLANA ZAPOŠLJAVANJA .....................................................................................................................39

SWOT ANALIZA .......................................................................................................................................43

AKCIONI PLAN ZAPOŠLJAVANJA ZA 2015. GODINU ....................................................................45

3

LISTA AKRONIMA

LS - Lokalna samoupravaNSZ - Nacionalna služba za zapošljavanjeLSZ - Lokalni savet za zapošljavanjeMSP - Mala i srednja preduzećaAPV - Autonomna pokrajina VojvodinaRS - Republika SrbijaOSI - Osobe sa invaliditetomNVO/OCD - Organizacija civilnog društvaKZM - Kancelarija za mladeNAPZ - Nacionalni akcioni plan zapošljavanjaECR - Edukativni centar RomaRRA - Regionalna razvojna agencija

4

UVOD

Nakon uspešne realizacije Lokalnog akcionog plana zapošljavanja za 2011. godinu

zahvaljujući kome je otvoreno 56 novih radnih mesta, Lokalnog akcionog plana zapošljavanja

za 2012. godinu putem koga je 99 naših nezaposlenih sugrađana pronašlo zaposlenje,

Lokalnog akcionog plana zapošljavanja za 2013. godinu putem koga je zaposleno 127

sugrađana, Lokalnog akcionog plana zapošljavanja za 2014. godinu putem koga je zaposleno

113 sugrađana, Savet za zapošljavanje grada Subotice je pristupio izradi dokumenta za 2015.

godinu. Lokalni akcioni plan zapošljavanja zа grad Suboticu za 2015. godinu predstavlja

osnovni instrument sprovođenja aktivne politike zapošljavanja na lokalnom nivou u 2015. godini.

Njime se definišu ciljevi i prioriteti politike zapošljavanja na lokalnom nivou i utvrđuju programi i

mere koje će se realizovati kako bi se dostigli postavljeni ciljevi i omogućilo održivo povećanje

zaposlenosti.

Ovaj dokument, usklađen je sa postojećim nacionalnim dokumentom zapošljavanja –

Nacionalnim akcionim planom zapošljavanja (u daljem tekstu NAPZ) za 2015. godinu.1 Pravni

osnov za utvrđivanje NAPZ predstavlja Zakon o zapošljavanju i osiguranju za slučaj

nezaposlenosti («Službeni glasnik RS», broj 36/09 i 88/10) kojim je definisano sprovođenje

aktivne politike zapošljavanja i utvrđena obaveza izrade Nacionalnog akcionog plana

zapošljavanja na godišnjem nivou. NAPZ predstavlja operacionalizaciju Nacionalne strategije

zapošljavanja za period 2011–2020. godine („Službeni glasnik RS”, broj 37/11), a u izradi ovog

dokumenta i definisanju ciljeva i prioriteta politike zapošljavanja učestvovali su socijalni partneri,

relevantne institucije i ostale zainteresovane strane.

Lokalni akcioni plan zapošljavanja za Suboticu za 2015. godinu usklađen je i sa drugim

relevantnim dokumentima na lokalnom, pokrajinskom i republičkom nivou: Pokrajinskim

akcionim planom zapošljavanja, Programom za poboljšanje stanja u oblasti privrede,

preduzetništva i zanatstva u AP Vojvodini,2 Pokrajinskim akcionim planom politike za mlade,3

1 Izvor: http://www.minrzs.gov.rs/lat/dokumenti/zaposljavanje/plan-zaposljavanja (20.01.2015.)2 Izvor: http://www.spriv.vojvodina.gov.rs/images/DOKUMENTI/zajednicki/program_poboljsanja_novi.pdf

(20.01.2015.)3 Izvor: http://www.omladina.info/docs/akcioni_plan.pdf (20.01.2015.)

5

Strategijom karijernog vođenja i savetovanja u Republici Srbiji4 i Nacionalnom strategijom za

poboljšavanje položaja žena i unapređivanje rodne ravnopravnosti u Republici Srbiji,5 kao i sa

Strategijom lokalnog održivog razvoja grada Subotice za period 2013-2022. godine.6

U definisanje i izradu lokalnog akcionog plana zapošljavanja za Suboticu za 2015.

godinu bili su uključeni socijalni partneri, predstavnici relevantnih institucija i drugi lokalni akteri

zapošljavanja, sa ciljem svestranog sagledavanja problematike zapošljavanja i stvaranja

mogućnosti za kvalitetniju realizaciju planiranih programa i mera zapošljavanja na lokalnom

nivou.

U 2015. godini Grad Subotica se opredeljuje da će 100% planiranih sredstava za

realizaciju mera aktivne politike zapošljavanja plasirati u meru Javnih radova.

4 Izvor: http://www.nsz.gov.rs/live/digitalAssets/1/1336_skvis_strategijakarijernog.pdf (20.01.2015.)5Izvor:

http://www.ombudsman.rodnaravnopravnost.rs/attachments/013_NACIONALNA%20STRATEGIJA%20ZA%20POBOLJ%C5%A0ANJE%20POLO%C5%BDAJA%20%C5%BDENA%20I%20UNAPRE%C3%90IVANJE%20RODNE%20RAVNOPRAVNOSTI.pdf (20.01.2015.)

6 Izvor: http://www.subotica.rs/documents/slor/slor_sr.pdf (20.01.2015.)

6

SITUACIONA ANALIZA

Geografski položaj

Grad Subotica nalazi se na severu Republike Srbije, uz granicu sa Republikom

Mađarskom, na 46° 05’ 55’’ severne geografske širine i 19° 39’ 47’’ istočne geografske dužine.

Grad je povezan sa starim letovalištem i jezerom Palić. Grad Subotica sa okolnim naseljima na

osnovu podataka iz Popisa stanovništva za 2011. godinu, broji 141.554 stanovnika. Procenjen

broj stanovnika Subotice na dan 30.06.2013. godine je iznosio: 140.223 stanovnika7. Teritoriju

Grada Subotice čine 19 naseljenih mesta: Bajmok, Bački Vinogradi, Bačko Dušanovo, Bikovo,

Višnjevac, Gornji Tavankut, Donji Tavankut, Đurđin, Kelebija, Ljutovo, Mala Bosna, Mišićevo,

Novi Žednik, Palić, Stari Žednik, Subotica, Hajdukovo, Čantavir i Šupljak.

Demografski uslovi

Zvanični rezultati popisa stanovništva iz 2011. godine prikazuju sledeću disperziju prema

mestu stanovanja na teritoriji grada Subotice:

GRADSKE MESNE ZAJEDNICE PRIGRADSKE MESNE ZAJEDNICE1. ALEKSANDROVO 6.669 1.BAČKI VINOGRADI 1.9222. BAJNAT 2.712 2. BAČKO DUŠANOVO 6273. CENTAR I 3.032 3. BAJMOK 7.4144. CENTAR II 3.137 4. BIKOVO 1.1885. CENTAR III 4.157 5. ČANTAVIR 6.5916. DUDOVA ŠUMA 10.259 6. ĐURĐIN 1.4417. GAT 4.063 7. HAJDUKOVO 2.3138. KER 3.916 8. KELEBIJA 2.1429. KERTVAROŠ 7.338 9. LJUTOVO 1.06710. MAKOVA SEDMICA 4.820 10. MIŠIĆEVO 37711. MALI BAJMOK 4.884 11. MALA BOSNA 1.07612. MALI RADANOVAC 4.617 12. PALIĆ 6.96913. NOVI GRAD 2.742 13. NOVI ŽEDNIK 2.32714. NOVO SELO 7.851 14. STARI ŽEDNIK 1.87615. PEŠČARA 6.037 15. ŠUPLJAK 1.11516. PROZIVKA 8.704 16. TAVANKUT 3.42417. RADANOVAC 2.096 17. VERUŠIĆ 70818. ŽELJEZNIČKO NASELJE 5.914 18. VIŠNJEVAC 54319. ZORKA 5.486

UKUPNO 98.434 UKUPNO 43.120

UKUPNO NA TERITORIJI GRADA SUBOTICE 141.554

Tabela 1. Ukupan broj stanovnika na teritoriji grada Subotice8

7 Izvor: Republički zavod za statistiku – Saopštenje SN40 (broj 163 god. LXIV, 30.06.2014.) Statistikastanovništva „Vitalni događaji u Republici Srbiji, 2013.“ SRB163 SN40 300614 – Strana br. 2

8 Izvor: Republički zavod za statistiku – Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Republici Srbiji 2011,Stanovništvo knjiga 2 „Starost i pol, podaci po naseljima“ ISBN 978-86-6161-028-8. – Stranice br. 106-110

7

Kretanje ukupnog broja stanovništva opštine Subotica do 1981. godine beleži tendenciju

rasta, a od 1981. do poslednjeg popisa 2011. ta tendencija je obrnuta. Razvoj stanovništva

Subotice beleži vrlo nepovoljne tendencije, koje se ogledaju u produbljivanju tri globalna

demografska procesa: (1) ukupna depopulacija (pad broja stanovnika); (2) prirodna

depopulacija (broj umrlih stanovnika prevazilazi broj živorođene dece) i (3) demografsko

starenje. Tokom 90-tih godina došlo je do brojnih društveno-ekonomskih i političkih promena

koji su uticali na kretanje broja stanovnika. Najveći uticaj na demografske promene imala su

velika migraciona kretanja koja su doprinela prilivu izbeglih i raseljenih lica u Suboticu, s jedne

strane, dok je ekonomska i politička nestabilnost doprinela povećanom odlasku u inostranstvo,

s druge strane. Složen bilans ovih kretanja samo je jedna komponenta ukupne dinamike, a u

sadejstvu sa prirodnim kretanjem koje karakteriše nastavak biološke depopulacije, te

urušavanje celokupne privrede i loše sprovedeni procesi privatizacije, doveli su do smanjenja

broja stanovnika.

Broj stanovnika po mesnim zajednicama iskazan je na osnovu podataka o popisu

stanovništva 2011. godine, pribavljenim od Republičkog Zavoda za statistiku – Odeljenje u

Subotici dana 07.12.2012. godine, pri čemu je broj stanovnika MZ Mišićevo identičan broju

stanovnika istoimenog naseljenog mesta, dok je broj stanovnika MZ Bajmok umanjen za broj

stanovnika naseljenog mesta iz razloga što MZ Mišićevo nije bila obrazovana u vreme popisa.

Prema podacima Popisa stanovništva 2011. godine, radni kontigent grada Subotice

(uzrast od 15 do 64 godine) je iznosio 97.448 osoba, odnosno 68,84% od ukupnog broja

stanovnika, dok je prosečna starost stanovništva iznosila 41,9 godina. U 2012. godini, dolazi do

smanjenja broja radnog kontigenta grada Subotice usled negativnog prirodnog priraštaja.

Ukupan broj radno sposobnog stanovništva je iznosio 96.844 osoba, odnosno 68,76%, a

prosečna starost je ostala nepromenjena. U 2013. godini, nastavlja se smanjenje broja radno

sposobnog stanovništva te je radni kontigent je činilo 68,52% od ukupnog broja stanovnika,

odnosno 96.080 osoba. Prosečna starost stanovnika je, u 2013. godini, iznosila 42,15 godina.

8

Subotica - grad

Ukupno 141.554

starost

0-14 20.30415-19 7.73320-24 8.48025-29 9.57630-34 10.41535-39 9.93440-44 9.17945-49 10.15050-54 10.61455-59 11.40560-64 9.96265-84 22.240

85 i više 1.562prosečna starost 41,9

Tabela 2. Stanovništvo prema starosti na teritoriji Subotice9

stantov ništv o prema starosti

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

15–19 20–24 25–29 30–34 35–39 40–44 45–49 50-54 55-59 60-64

starosne grupe

ukup

an b

roj

Series1

Grafikon 1. Kretanje broja stanovnika u uzrasnim kategorijama od 15 do 65 godina.

Prema podacima Popisa stanovništva 2011. godine, u grupi radno sposobnog

stanovništva grada Subotice, najzastupljenija je starosna grupa ljudi od 55 do 59 godina

starosti, koja iznosi 11.405 osoba, odnosno 13,03% radno sposobnog stanovništva. Druga

grupa po brojnosti je starosna grupa ljudi od 50 do 54 godina starosti, koja broji 10.614 lica i čiji

udeo iznosi 10,89% od ukupnog broja radno sposobnog stanovništva. Zatim sledi starosna

grupa od 30 do 34 godine starosti, čiji udeo iznosi 11,90% u ukupnom broju radno sposobnog

9 Izvor: Republički zavod za statistiku – Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Republici Srbiji 2011,Stanovništvo knjiga 2 „Starost i pol, podaci po naseljima“ ISBN 978-86-6161-028-8. – Stranice br. 28-29

9

stanovništva. Zabrinjavajući podatak je, da je udeo grupe ljudi starosnog uzrasta od 15 do 19

godina u radno sposobnom stanovništvu, najmanji od svih starosnih kategorija i iznosi svega

7,94% ili 7.733 osoba.

Zaposlenost

2013.godišnjiprosek

2014.godišnjiprosek

Subotica - ukupno Ukupno zaposlenih lica 36.619 35.957

Zaposleni u pravnimlicima (privrednadruštva, preduzeća,zadruge, ustanove iorganizacije)

Ukupno zaposleno u privrednim društvima 30.589 30.087

od toga: žene 14.073 13.851

Poljoprivreda, šumarstvo i ribarstvo 741 691

Rudarstvo 2 0

Prerađivačka industrija 7.470 7.336

Snabdevanje električnom energijom, gasom i parom 391 381

Snabdevanje vodom i upravljanje otpadnim vodama 650 654

Građevinarstvo 1.601 1.445

Trgovina na veliko i malo i popravka motornih vozila 5.638 5.660

Saobraćaj i skladištenje 2.607 2.534

Usluge smeštaja i ishrane 378 379

Informisanje i komunikacije 629 644

Finansijske delatnosti i delatnosti osiguranja 388 347

Poslovanje nekretninama 107 108

Stručne, naučne, inovacione i tehničke delatnosti 1.089 1.061

Administrativne i pomoćne uslužne delatnosti 377 389

Državna uprava i obavezno socijalno osiguranje 1.272 1.177

Obrazovanje 2.925 2.879

Zdravstveni i socijalna zaštita 3.387 3.435

Umetnost, zabava i rekreacija 545 575

Ostale uslužne delatnosti 391 390

Privatni preduzetnici(lica koja samostalnoobavljaju delatnost) izaposleni kod njih

Ukupno zaposleno kod privatnih preduzetnika 6.030 5.870

Žene 2.782 2.723

Tabela 3. Zaposleni u Subotici – godišnji prosek 2013.10, godišnji prosek 2014.11

Prema dostupnim podacima Republičkog zavoda za statistiku, prosečan broj zaposlenih

u 2013. godini u Subotici je iznosio 36.619 lica. Prosečan broj zaposlenih žena za 2013. godinu

je iznosio 16.855. Posmatrano po kategoriji privrednih društava i preduzetnika, u privrednim

10 Izvor: Republički zavod za statistiku – Saopštenje ZP20 (broj 20, god. LXIV, 31.01.2014.) Statistikazaposlenosti i zarada „Zaposleni u Republici Srbiji, 2013 – godišnji prosek.“ SRB020 ZP20 310114 – Strane 4 i 5.

11 Izvor: Republički zavod za statistiku – Saopštenje ZP20 (broj 11, god. LXV, 20.01.2015.) Statistikazaposlenosti i zarada „Zaposleni u Republici Srbiji, 2014 – godišnji prosek.“ SRB011 ZP20 200115 – Strane 4 i 5.

10

društvima tj. pravnim licima je bilo zaposleno 30.589 osoba, od toga 14.073 su žene, dok je u

sferi privatnog preduzetništva bilo zaposleno 6.030 osoba od toga 2.782 su žene.

Podaci za 2014. godinu, pokazuju da je prosečan broj zaposlenih lica u Subotici iznosio

35.957 lica. Prosečan broj zaposlenih žena za 2014. godinu iznosi 16.574, odnosno udeo žena

u ukupnom broju zaposlenih iznosi 46,09%. Posmatrano po kategoriji privrednih društava i

preduzetnika, u privrednim društvima tj. pravnim licima bilo je zaposleno 30.087 lica, od toga

13.851 su žene, dok je u sferi privatnog preduzetništva bilo zaposleno 5.870 lica, od toga 2.723

su žene.

2010. 2011. 2012. 2013. 2014.

Ukupan broj zaposlenih 40.587 39.216 37.316 36.619 35.957

Ukupan broj zaposlenih u privrednim društvima 31.789 32.017 31.386 30.589 30.087

od toga: Žene 14.978 15.020 14.734 14.073 13.851

Ukupan broj zaposlenih kod privatnih preduzetnika 8.798 7.199 5.930 6.030 5.870

od toga: Žene 3.627 3.311 2.717 2.782 2.723

Tabela 4. Kretanje broja zaposlenih u periodu od 2010. do 2014. godine12

Ako se posmatra period od 2010. do 2014. godine, uočava se trend pada broja

zaposlenih lica iz godine u godinu. Ukupno smanjenje broja zaposlenih lica za posmatrani

period iznosi 4.630 lica. Od toga se smanjenje broja zaposlenih za 1.702 osobe odnosi na

smanjenje broja zaposlenih u pravnim licima, dok je smanjenje broja zaposlenih kod

preduzetnika smanjen za 2.928 lica. Posmatrano prema polu, u istom periodu, broj ukupno

zaposlenih žena se smanjio za 2.031 lica, pri čemu je smanjenje zaposlenih žena zaposlenih u

pravnim licima iznosilo 1.127, a smanjenje zaposlenih žena kod preduzetnika je iznosilo 904

lica.

U 2011. godini, ukupan broj zaposlenih, u odnosu na 2010. godinu, smanjen je za 1.371

lice, odnosno 3,4%. Ako se posmatra struktura zaposlenih u 2011. godini u odnosu na 2010.

godinu, u privrednim društvima se povećao broj zaposlenih za 228 lica, odnosno 0,7%; dok se

broj zaposlenih kod preduzetnika smanjio za 1.599 lica, odnosno 18,2%.

U 2012. godini, ukupan broj zaposlenih, u odnosu na 2011. godinu, smanjen je za 1.900

lica, odnosno 4,8%. Prema strukturi zaposlenih za 2012. godinu u odnosu na 2011. godinu, broj

12 Izvor: Republički zavod za statistiku – Saopštenja ZP20; Statistika zaposlenosti i zarada od 2010. do 2014.godine.

11

zaposlenih u privrednim društvima se smanjio za 631 lice, odnosno 2%; dok se broj zaposlenih

kod preduzetnika smanjio za 1.269 lica, odnosno 17,6%.

U 2013. godini, ukupan broj zaposlenih, u odnosu na 2012. godinu, smanjen je za 697

lica, odnosno 1,9%. Prema strukturi zaposlenih za 2013. godinu u odnosu na 2012. godinu, broj

zaposlenih u privrednim društvima se smanjio za 797 lica, odnosno 2,5%; dok se broj

zaposlenih kod preduzetnika povećao za 100 lica, odnosno 1,7%.

U 2014. godini, ukupan broj zaposlenih, u odnosu na 2013. godinu, smanjen je za 662

lica, odnosno 1,8%. Prema strukturi zaposlenih za 2014. godinu u odnosu na 2013. godinu, broj

zaposlenih u privrednim društvima se smanjio za 502 lica, odnosno 1,6%; dok se broj

zaposlenih kod preduzetnika smanjio za 160 lica, odnosno 2,7%. Prema polnoj strukturi

zaposlenih za 2014. godinu u odnosu na 2013. godinu, takođe se nastavlja trend pada broja

zaposlenih žena, pri čemu se broj zaposlenih žena u privrednim društvima smanjio za 222 lica,

odnosno 1,6%, a broj zaposlenih žena kod preduzetnika se smanjio za 59 lica, odnosno 2,1%.

Industrija i MSP

Industrija Subotice je bila raznovrsna. Pored prehrambene industrije u raznim svojim

podsektorima, intenzivno su se razvijali elektro-metalni kompleks, hemijska industrija, industrija

tekstila, prerada kože i proizvodnja obuće, čarapa, štamparije i građevinarstvo. U odnosu na

njih može se očekivati manje ili više intenzivan razvoj i u budućnosti, jer raspolažu potrebnim

resursima (kapaciteti, znanje i iskustvo, potrebna radna snaga, sirovinska osnova ili raspoložive

komponente, tržište).

Prerađivačka industrija se smatra najjačom industrijskom granom Subotice, a čini je

elektro i mašinska industrija odnosno elektromašinogradnja, podsektor industrije koji je u

dubokoj krizi, ali u kome još uvek postoje značajni razvojni potencijali. U okviru prehrambene

industrije zastupljeni su podsektori proizvodnje, konditorske industrije, prerada mleka,

proizvodnje stočne hrane. U okviru tekstilne industrije takođe se uočavaju pozitivna pomeranja,

posebno oblast čaraparstva predstavlja značajan potencijal. Zanatstvo i štamparije predstavljaju

prepoznatljivi deo privrede Subotice. Analize pokazuju da se kao slabiji podsektori u ovom

trenutku mogu istaći hemijska industrija, koju sledi industrija prerade mesa u okviru koje nadu

budi tek nekoliko manjih kapaciteta. Takođe i nekad moćna industrija prerade voća i povrća je

usled neadekvatne privatizacije u dubokoj krizi. Nekoliko manjih vinarija otvara novo tržište za

lokalne vinare.

12

Kada je reč o malim i srednjim preduzećima, ona su koncentrisana uglavnom u oblasti

trgovine i usluga, a kada je reč o prerađivačkoj industriji, ima ih u oblasti prehrambene

industrije, prerade plastike, tekstilne industrije. Preduzetničke radnje se takođe u najvećem delu

koncentrišu u sektorima trgovine, usluga, posebno prevoza, a tek manji deo njih je aktivan u

oblasti prehrambene industrije, prerade plastike ili elektro-metalne industrije.

PONUDA RADNE SNAGE

Područjerada/Grupazanimanja

Nezaposlena lica na dan31.12.2014. godine

Prijavljene potrebeZapošljavanje Zapošljavanje sa evidencije

Ukupno Osobe sainvaliditetom Ukupno Osobe sa

invaliditetom Ukupno Osobe sainvaliditetom

Ukupno Žene Ukupno Žene Ukupno Osobe sainvaliditetom Ukupno Žene Ukupno Žene Ukupno Žene Ukupno Žene

UKUPNO 10.089 4.919 394 135 1.064 0 26.308 13.155 372 111 4.189 2.271 372 111

Poljoprivreda,proizvodnja iprerada hrane

696 414 36 15 31 0 5.988 2.792 90 13 1.007 515 90 13

Šumarstvo iobrada drveta 160 42 2 0 5 0 1.562 732 51 9 263 136 51 9

Geologija,rudarstvo imetalurgija

9 6 1 1 5.731 2.045 131 53 885 367 131 53

Mašinstvo iobrada metala 722 73 52 6 63 0 3.341 1.875 31 16 537 292 31 16

Elektrotehnika 410 38 11 0 43 0 431 136 0 0 62 24 0 0

Hemija,nemetali i

grafičarstvo337 218 14 5 14 0 1.695 1.091 5 3 286 192 5 3

Tekstilstvo ikožarstvo 518 483 34 30 233 0 433 293 1 0 53 39 1 0

Komunalne,tapetarske i

farbarskeusluge

74 3 4 0 9 0 22 18 0 0 5 5 0 0

Geodezija igrađevinarstvo 419 149 12 1 5 0 283 170 1 0 46 32 1 0

Saobraćaj 308 49 7 1 18 0 14 7 0 0 1 1 0 0

Trgovina,ugostiteljstvo i

turizam554 362 20 7 151 0 33 22 0 0 6 3 0 0

Ekonomija,pravo i

administracija929 609 12 5 77 0 42 27 0 0 10 9 0 0

Vaspitanje iobrazovanje 235 206 3 2 14 0 2.855 1.299 34 7 402 197 34 7

Društveno -humanističko

područje116 87 1 1 2 0 1.685 1.176 6 4 255 185 6 4

Prirodno -matematičko

područje122 74 1 1 1 0 1.220 971 3 2 231 184 3 2

Kultura,umetnost i

javnoinformisanje

84 62 0 0 8 0 654 307 18 3 88 56 18 3

Zdravstvo,farmacija isocijalnazaštita

159 126 1 1 82 0 191 113 1 1 31 17 1 1

Fizička kulturai sport 15 5 0 0 94 54 0 0 14 11 0 0

Ostalo 4.222 1.913 183 59 308 0 34 27 0 0 7 6 0 0

Tabela 5. Ponuda radne snage na dan 30.11.2013. godine.13

13 Izvor: Statistika Nacionalne službe za zapošljavanje, Ponuda radne snage na dan 30.11.2014. godine.,Subotica, 2014

13

Tabela prikazuje potrebe poslodavaca u sferi novog zapošljavanja, kao i potrebe novog

zapošljavanja po području rada/grupa zanimanja. Uzimajući u obzir tri najveća područja rada,

zapažanju su da je najviše potreba za radnom snagom bilo iz područja rada tekstilstva i

kožarstva , zatim iz područja rada trgovine, ugostiteljstva i turizma, i na kraju iz područja rada

zdravstvo, farmacija i socijalna zaštita.

Što se tiče zapošljavanja, najviše je zaposlenih lica u oblasti poljoprivrede, proizvodnje i

prerade hrane, zatim u oblasti geologije, rudarstva i metalurgije, odnosno u oblasti mašinstva i

obrade metala.

U sektoru MSP potrebni su dodatni napori u njihovom povezivanju i integraciji radi

zajedničkog nastupa na tržištu i prema resursima koje koriste u svojoj proizvodnji. U tom smislu

incijative udruživanja u klastere i kooperative potrebno je adekvatnije podržati.

Industrijsko - poslovne zone u Subotici

U cilju efikasnog rešavanja problema ekonomskog razvoja, koji se najviše odnosi na

razvoj privrede i smanjenje stope nezaposlenosti, Grad Subotica je prepoznao uspešnu formulu

i početkom 2010. godine pokrenuo aktivnosti u cilju privlačenja domaćih i stranih investicija.

Pored otvaranja novih radnih mesta, realizacijom investicija takođe se stiču mnogi preduslovi

priliva sredstava u budžet Grada naplatom poreza na zarade, poreza na imovinu, naknade za

uređivanje i korišćenje građevinskog zemljišta, te naknade za ekologiju. Treba imati u vidu

činjenicu da će pojedina javna i javno komunalna preduzeća dugoročno naplaćivati energente i

pružati svoje usluge investitorima, da investitori imaju tendenciju angažovanja lokalne

projektantske i građevinske operative, kao i angažovanje manjih lokalnih firmi i preduzeća za

potrebe funkcionisanja i poslovanja, da realizacijom investicija dolazi do povećanja izvoza kao i

uvođenje i ovladavanje novim tehnologijama i procedurama .

Januara 2010. godine Grad osniva Javno Preduzeće “Privredno tehnološki parkovi

Subotica“ kao tada jedino preduzeće u Srbiji čija se delatnost isključivo odnosi na privlačenje

direktnih investicija. Misija ovog preduzeća je oživljavanje privrede Grada, a naročito u oblasti

proizvodnje, realizacijom “greenfield“ investicija. Kao jedan od segmenata realizacije ovakve

misije, preduzeće upravlja sa 2 miliona kvadrata zemljišta u svojini Grada iz čega proizilaze

mnoge aktivnosti koje su vezane za obezbeđenje prostorno-planske dokumentacije, prenamene

i eksproprijacije zemljišta, projektno-tehničke dokumentacije, komunalnog opremanja lokacija,

kao i aktivnosti na pribavljanju finansijskih sredstava za realizaciju infrastrukturnog opremanja.

14

Takođe, ono što ovo preduzeće čini posebnim predstavlja skup kompleksnih aktivnosti vezanih

za mehanizme privlačenja investitora i kompletne koordinacije investicije od momenta

interesovanja pa do same realizacije investicije, kao i permanentna koordinacija svih javnih

službi Grada po principu “sve na jednom mestu“. U postupku kreiranja proizvoda za investiciona

ulaganja, Grad je putem Javnog Preduzeća “Privredno tehnološki parkovi Subotica“ uspeo da

izgradi prepoznatljiv imidž, nakon kojeg su usledili i prvi rezultati.

Od kraja 2010. godine preduzeće "Dunkermotoren" d.o.o. se u Subotici bavi

proizvodnjom mikromotora. Od oktobra 2012. godine, "Dunkermotoren" d.o.o. kao zakupac,

posluje u okviru proizvodne hale površine oko 4.800 m² u vlasništvu preduzeća Slobodna zona

"Subotica" d.o.o. u Industrijskoj zoni "Mali Bajmok", u okviru režima slobodne zone. Investitor

trenutno zapošljava oko 100 radnika i ima nameru da u narednom periodu zaposli ukupno oko

200 radnika. Ova kompanija je u okviru investicije implementirala i svoj razvojni centar.

U septembru 2010. godine potpisan je Memorandum o razumevanju sa nemačkim

investitorom "Norma Group" koji se bavi izradom komponenata za autoindustriju. Ova

kompanija je na osnovu Uredbe o uslovima i načinu pod kojima lokalna samouprava može da

otuđi zemljište, zadovoljila sve kriterijume i potpisivanjem Ugovora 23.11.2010. godine stekla

pravo uknjiženja parcele u vasništvo bez naknade. Preduzeće "Norma grupa Jugoistočna

Evropa" d.o.o. od jula 2011. godine posluje u novoizgrađenom proizvodnom objektu od oko

13.000 m² u Industrijskoj zoni "Mali Bajmok", u režimu slobodne zone i trenutno zapošljava

preko 350 radnika.

U februaru 2011. godine potpisan je Memorandum o razumevanju sa nemačkim

investitorom "Continental-Contitech" koji se bavi izradom komponenata za autoindustriju. Ova

kompanija je zadovoljila sve kriterijume na osnovu Uredbe i potpisivanjem Ugovora 15.09.2011.

godine, stekla pravo uknjiženja parcele u vlasništvo bez naknade. Od novembra 2012. godine

investitor posluje u okviru novoizgrađenog proizvodnog objekta prve faze, površine oko 6.000

m², na lokaciji Industrijske zone "Mali Bajmok", u okviru režima slobodne zone i trenutno

zapošljava oko 350 radnika. Ukoliko se stvore pogodni ekonomski i tržišni uslovi, ova kompanija

bi u narednom periodu na istoj parceli započela izgradnju novog proizvodnog objekta (druga

faza) i zaposlila dodatnih 400 radnika.

U novembru 2011. godine potpisan je Memorandum o razumevanju sa austrijskim

investitorom "Swarovski" koji se bavi proizvodnjom i obradom kristala i kristalnih komponenti.

15

Ova kompanija je na osnovu Uredbe o uslovima i načinu pod kojima lokalna samouprava može

da otuđi zemljište, zadovoljila sve kriterijume i potpisivanjem Ugovora 20.03.2012. godine,

stekla pravo uknjiženja parcele u vlasništvo bez naknade. Preduzeće "Swarovski Subotica"

d.o.o. je oktobra 2013. godine započelo proizvodnju u iznajmljenom proizvodnom prostoru u

Subotici. Tokom 2015. godine, ovo preduzeće završava izgradnju proizvodnog objekta (prva

faza) površine oko 15.000 m² na lokaciji Industrijske zone "Mali Bajmok" u okviru režima

slobodne zone. Preduzeće sada posluje u iznajmljenom prostoru i upošljava oko 200 radnika a

u naredne tri godine "Swarovski Subotica" d.o.o. ima nameru da zaposli ukupno 600 radnika.

Takođe, ukoliko se stvore pogodni ekonomski i tržišni uslovi, ova kompanija bi na istoj parceli

započela izgradnju novog proizvodnog objekta (druga faza) i zaposlila oko 300 radnika.

Novembra 2011. godine potpisan je Memorandum o razumevanju sa italijanskim

investitorom "Calzedonia" koji se bavi proizvodnjom dečijih, ženskih i muških čarapa, kupaćih

kostima i donjeg veša robnih marki "Calzedonia", "Intimissimi", "Falconeri" i "Tezenis". Investitor

je na osnovu Uredbe o uslovima i načinu pod kojima lokalna samouprava može da otuđi

zemljište, zadovoljila sve kriterijume i potpisivanjem Ugovora 26.04.2012. godine, stekla pravo

uknjiženja parcele u vlasništvo bez naknade. "Calzedonia" je osnovala ćerku kompaniju

"Gordon" d.o.o. koja je od novembra 2013. godine započela proizvodnju u novoizgrađenom

proizvodnom objektu (prva faza) površine oko 12.000 m2 na lokaciji Industrijske zone "Mali

Bajmok" i već zapošljava blizu 600 radnika. U naredne tri godine, "Gordon" d.o.o. ima nameru

da zaposli oko ukupno 1.000 radnika, a ukoliko se stvore pogodni ekonomski i tržišni uslovi, ova

kompanija bi na istoj parceli započela izgradnju novog proizvodnog objekta (druga faza) i

zaposlila oko 200 radnika.

Avgusta 2012. godine potpisan Ugovor sa privrednim društvom “Tyrolian Real Estate“ za

kupovinu parcele od 4 hektara u Komercijalnoj zoni “Petar Drapšin” za izgradnju “retail“ parka.

Realizacijom ove investicije, prodajom parcele od 4 hektara, Grad je otplatio više od 70%

vrednosti cele kupljene vojne imovine od 144 hektara, a takođe i omogućiti otvaranje novih

radnih mesta.

Maja 2013. godine potpisan je kupoprodajni ugovor za dve građevinske parcele na

Industrijskoj zoni “Mali Bajmok“ sa italijanskim investitorima “Leonardo“ i “Givi“ koji se bave

proizvodnjom obuće i kožne galanterije. Novoosnovana preduzeća “Perseo“ i “G.C. 013“

planiraju da započnu pripremne aktivnosti za realizaciju investicija.

16

Preduzeće PTP je tokom 2014 g. imalo niz kontakata sa investitorima kako iz

proizvodne tako i komercijalno uslužne sfere. Investiotori iskazuju veliko interesovanje za

uslove i mogućnosti otvaranja proizvodnih pogona koje pruža Grad Subotica ali zbog

nedostatka sredstava subvencija na nivou države započeti pregovori su u fazi pripreme i

iznalaženja dodatnih sredstava za realizaciju investicija. Nakon donošenja Budžeta Republike

Srbije za 2015. godinu očekuju se nove podsticajne mere za investiranje posebno u

prerađivačku industriju na koje pretenduju i investitori koji su izrazili posebno interesovanje

prilikom pregovora sa predstavnicima Grada Subotice i JP Privredno-tehnološki parkovi

Subotica.

Očekivane investicije i dalji koraci

Javno Preduzeće “Privredno tehnološki parkovi Subotica“ je u toku pregovora sa

nekoliko potencijalnih investitora iz oblasti proizvodnje i komercijalnog sektora koji se nalaze u

različitim fazama.

Na inicijativu Javnog Preduzeća “Privredno tehnološki parkovi Subotica“, kroz set

aktivnosti, planira se unapređenje, pospešenje i olakšavanje uslova poslovanja preduzeća i

investitora koji već posluju na teritoriji Grada, čime bi se direktno uticalo na pozitivnu klimu

poslovanja budućih investitora. Sa jedne strane, izmenama i dopunama lokalnih odluka, planira

se još veće uprošćavanje i ubrzanje procedure ishodovanja potrebnih dozvola i ostalih

administrativnih “prepreka“ koje su na putu investitorima u cilju realizacije željenog projekta. Sa

druge strane, daljim infrastrukturnim opremanjem lokacija namenjenih za “greenfield“ investicije

bi se postigao kontinuitet u konkurentnosti privlačenja investicija, naročito u oblasti proizvodnje i

komercijalnog sektora. Poseban značaj biće dat obezbeđenju uslova za razvoj investicija

domaćih ulagača gde će od velike koristi biti dopunska odluka Vlade o mogućnosti davanja u

zakup građevinskog zemljišta bez naknade za manje investicije u proizvodnom sektoru. Pored

navedenog, fokusiraće se na agresivnu marketing strategiju uz korišćenje mnogobrojih

dosadašnjih priznanja u cilju maksimalnog iskorišćavanja ostvarenih referenci ka što boljem

pozicioniranju na globalnom tržištu, a sve u cilju privlačenja novih investicija.

Turizam u funkciji ekonomskog razvoja

Turistička privreda grada, prema osnovnim ekonomskim indikatorima, daje relativno mali

doprinos ukupnom ekonomskom razvoju. Razlozi se ogledaju u konstataciji, da je turizam kao

grana privrede, dugi niz godina bila potpuno zanemarena u pogledu ulaganja i razvoja;

17

nasleđena suprastruktura nije u funkciji modernog turističkog resorta, ekologija prostora i jezera

je nedovoljna, a prisutna je i opasnost od neadekvatne i divlje gradnje14.

Pa ipak, grad Subotica, sa svojom turističkom destinacijom Palić, zauzela je značajno

mesto u Strategiji razvoja turizma Republike Srbije, Nacionalnom investicionom planu turizma

Republike Srbije i Programu privrednog razvoja AP Vojvodine15.

Strategija razvoja Republike Srbije, jezera Palić i Ludaš tretiraju kao destinaciju prvog

nivoa, koja može da privuče snažan miks međunarodnih, nacionalnih, regionalnih i lokalnih

gostiju. Iz različitih izvora, finansiraju se projekti infrastrukture, poput TIC Palić i rekonstrukcije

objekta “Velika terasa”, Ženski štrand, popločavanje staza Velikog parka na Paliću; kao i izrada

potrebne tehničke dokumentacije i projekata za bitne buduće aktivnosti izgradnje infrastrukture.

Trenutno je u fazi završetka izrade i procesu usvajanja PDR za istočnu obalu jezera Palić.

Zahvaljujući Master planu razvoja Banje Palić, stvorena je stručna osnova za dalji razvoj, koja

predviđa iskorišćenost pozitivnih odlika destinacije, istorijski imidž letovališta i banjskog

kupališta. Dobra lokacija i dostupnost glavnim potencijalnim tržištima, snažna kulturološka

pozadina i kvalitetno tržišno okruženje, šanse su razvoja celokupnog lanca vrednosti destinacije

sa mogućnošću celogodišnjeg poslovanja. Započeto je nekoliko privatnih investicionih aktivnosti

na izgradnji savremenih, ekskluzivnih smeštajnih i ugostiteljskih kapaciteta, sa svim pratećim

sadržajima, koje traži današnji sofisticirani, mobilni i dinamični turista.

Na teritoriji Subotice konstantno se podiže kvalitet turističke ponude i unapređuju

turistički potencijali koji počivaju na etnografskom nasleđu, npr. revitalizuju se napušteni salaši,

obnavljaju se vinogradi, čarde, što svakako doprinosi povećanju zaposlenosti u ovoj oblasti.

Tokom 2011. godine, u skladu sa preporukama iz Plana razvoja turističkog kompleksa

Palić, intezivno se radilo na izgradnji komunalne i turističke infrastukture, odnosno održavanju i

rekonstrukciji objekata u vlasništvu grada Subotice koji predstavljaju kulturnu baštinu i koji su

značajni za turističku infrastrukturu same turističke destinacije.Tako je izgrađeno 8.500 m²

privatnih objekata turističke namene i legalizovan određeni broj stambeno-poslovnih objekata.

Završene su ili su u toku investicije rekonstrukcije u objekte: Ženski štrand, Velika terasa,

14 Izvor: Strategija razvoja turizma mikroregiona Segedina i Subotice na elementima secesije 2012 –202015 Turizam predstavlja ogromni potencijal što je potvrđeno i u strategiji razvoja turizma Republike Srbijekoji Suboticu i Palić stavlja u prva 4 prioriteta.

18

Bagoljvar; popločavanje dela staza Velikog parka, parking u ulici Jožefa Hegediša, kanalizacija

u ulicama Jožefa Hegediša, Krfska, Kanjiški put, Novosadski put, Crpna stanica 4 i dr.

Za dalji razvoj turističke destinacije Palić, u skladu sa Master planom, neophodno je

pomoći i stimulisati i pomoći – odnosno male preduzetnike (vlasnike kuća u turističkom delu

Palića) pri samozapošljavanju, odnosno registraciji soba ili kuća za odmor. Takođe je potrebno

stimulisati i postojeće registrovane preduzetnike u zapošljavanju stručnog, obrazovanog kadra i

pomoćnog osoblja, poput: recepcionera, sobarica, konobara, pomoćnih radnika u kuhinji, noćnih

čuvara; kako bi se kvalitetom usluge poboljšala primamljivost destinacije Palić. Razvojni

potencijal turizma se može unaprediti i angažovanje stručnih licenciranih turističkih vodiča.

Saradnja sa reprezentativnim sindikatima

Kroz rad Socijalno-ekonomskog saveta Republike i na lokalnom nivou, kao i

zaključivanjem posebnih sporazuma i protokola o saradnji i zajedničkom delovanju između

pojedinih socijalnih partnera, razmenjivana su mišljenja i usaglašavani stavovi socijalnih

partnera o pojedinim pitanjima od zajedničkog interesa gde sindikati igraju veoma značajnu

ulogu a posebno u nastojanjima da se postojeća radna mesta očuvaju i unapredi poštovanje

prava zaposlenih, sve u skladu sa zakonima i evropskim standardima.

19

STANJE I TOKOVI NA LOKALNOM TRŽIŠTU RADA

OSNOVNI POKAZATELJI:

Nezaposlenost

Prema podacima Popisa stanovništva 2011. godine, radni kontigent grada Subotice

(uzrast od 15 do 65 godine) je iznosio 97.448 osoba, odnosno 68,84% od ukupnog broja

stanovnika. U 2012. godini, dolazi do smanjenja broja radnog kontigenta koji je iznosio 96.844

osoba, odnosno 68,76%. U 2013. godini, nastavlja se smanjenje broja radno sposobnog

stanovništva te je radni kontigent je činilo 68,52% od ukupnog broja stanovnika, odnosno

96.080 osoba. Prema evidenciji NSZ, na kraju decembra 2014. godine u Subotici se nalazilo

ukupno 10.089 nezaposlenih lica, od toga 4.919 žena (48,75%). U odnosu na isti period

prethodne godine, registrovana nezaposlenost je manja za 1353 lica (11,82%).

Stepen stručnespreme

2013 decembar 2014 decembarUkupno Žene Ukupno Žene

I 4.374 2.003 4.053 1.787

II 520 232 447 211

III 2.548 1.160 2.045 837

IV 2.712 1.597 2.338 1.335

V 69 21 62 20

VI 499 293 425 266

VII 719 452 716 462

VIII 1 0 3 1

Ukupno 11.442 5.758 10.089 4.919Tabela 6. Pregled broja nezaposlenih lica po stepenu stručne spreme u mesecu decembru 2013/201416

16 Izvor: Nacionalna služba za zapošljavanje, Pregled broja nezaposlenih lica po stepenu stručne spreme umesecu novembru 2014, Subotica, 2014

20

Grafikon 2. Pregled broja nezaposlenih lica po stepenu stučne spreme u mecesu decembru 2014.

Godinastarosti

2013 decembar 2014 decembarUkupno Žene Ukupno Žene

15-19 382 178 379 156

20-24 1.235 639 947 455

25-29 1.337 753 1.083 601

30-34 1.309 740 1.017 566

35-39 1.284 748 1.072 587

40-44 1.243 725 1.092 636

45-49 1.373 737 1.227 688

50-54 1.490 700 1.376 644

55-59 1.283 506 1.334 544

60 i više 506 32 562 42

Ukupno 11.442 5.758 10.089 4.919Tabela 7. Pregled broja nezaposlenih lica po godinama starosti u mesecu novembru 201417

17 Izvor: Nacionalna služba za zapošljavanje, Pregled broja nezaposlenih lica po godinama starosti u mesecunovembru 2014, Subotica, 2014.

21

Grafikon 3. Pregled broja nezaposlenih lica po godinama starosti u mesecu decembru 2014.

U odnosu na 2013. godinu, struktura nezaposlenih lica prema stepenu stručne spreme

je gotovo ista, pa tako najviše ima lica sa I stepenom stručne spreme 4.053 (40,17%), zatim sa

IV stepenom 2.338 (23,66%), sa III stepenom 2.045 (20,26%), sa VII stepenom stručne spreme

je 716 lica (7,09%), sa II stepenom 447 lica (4,43%), sa VI stepenom stručne spreme je 425 lica

(4,21%), broj lica sa V stepenom stručne spreme - 62 (0,61%), sa VIII stepenom 3 lica (0,02%).

Prema godinama starosti najveće učešće imaju lica preko 50 godina starosti 3.272 lica 32,43%,

slede lica odnosno populacija do 30 godina starosti 2.409 sa 23,87%, lica od 40 do 50 godina

starosti 2.319 sa 22,98%, a najmanje je onih koji imaju između 30 i 40 godina starosti 2.089 -

20,79%. Prema dužini boravka na evidenciji, najviše je lica koja čekaju na posao od 1-2 godine

1.948 lica, što je 19,30%., zatim broj lica koja na posao čekaju do 3 meseca 1.606, odnosno

15,91%, zatim lica koja čekaju 3 do 5 godina -1.433 a to iznosi 14,20%.

22

Struktura nezaposlenih lica – teže zapošljive kategorije

Nezaposlena lica

Prethodno radno iskustvoUkupanbroj lica

kojaspadaju uugroženekategorije

Osobe sainvaliditetom

Mladi (do 30godina starosti)

DugoročnonezaposleniPrvi put traže

zaposlenje / bezradnog iskustva

Bili u radnomodnosu / radno

angažovani

Ukupno Žene Ukupno Žene Ukupno Žene Ukupno Žene Ukupno Žene Ukupno Žene

10.089 4.919 2.548 1.381 7.541 3.538 9.411 394 135 2.409 1.212 5.995 2.967

Korisnicinovčane

naknade uslučaju

nezaposlenosti

Tehnološkiviškovi

Tehnološkiviškovi - starijiod 55 godina

Samohraniroditelji

Obanezaposlena

roditelja

Internoraseljena lica Izbeglice

Ukupno Žene Ukupno Žene Ukupno Žene Ukupno Žene Ukupno Žene Ukupno Žene Ukupno Žene

639 295 452 212 136 41 604 531 708 328 41 20 11 3

Tabela 8. Pregled broja nezaposlenih lica po teže zapošljivim kategorijama u mesecu decembru 201418

Ukupan broj nezaposlenih lica u Subotici zaključno sa decembrom 2014. godine iznosi

10.089, od čega je broj žena 4.919 odnosno 48,75 %. Ukupan broj lica koja spadaju u

ugrožene kategorije je 9411, od toga osobe sa invaliditetom 394 lica, mladi ( do 30 godina

starosti) 2.409, dugoročno nezaposleni 5.995 lica.

Dužini čekanja naZaposlenje 2013 decembar 2014 decembar

do 3 meseca 1.845 1.606

3 do 6 meseci 1.267 1.084

6 do 9 meseci 1.012 764

9 do 12 meseci 1.037 640

1 do 2 godine 2.413 1.948

2 do 3 godine 1.387 1.313

3 do 5 godina 1.394 1.433

5 do 8 godina 562 787

8 do 10 godina 177 144

preko 10 godina 348 370

Ukupno 11.442 10.089Tabela 9. Pregled broja nezaposlenih lica po godinama starosti u mesecu decembru 2013/201419

18 Izvor: Nacionalna služba za zapošljavanje, Pregled broja nezaposlenih lica po teže zapošljivim kategorijamau mesecu decembru 2014, Subotica, 2014

19 Izvor: Nacionalna služba za zapošljavanje, Pregled broja nezaposlenih lica po godinama starosti umesecu decembru 2013, Subotica, 2013, i u mesecu decembru 2014, Subotica, 2014

23

Grafikon 4. Pregled broja nezaposlenih lica po dužini čekanja na zaposlenje 2013/2014

Značajan ali numerički teško izraziv pokazatelj promene u strukturi radno aktivnog

stanovništa, koji utiče i na zaposlenost odnosno nezaposlenost, je odliv mladih

visokoobrazovanih stručnih kadrova. U tom smislu su potrebne kompleksne i celokupne

društveno ekomomske mere koje će podržati rad sa studentima i učenicima završnih godina u

podizanju njihovih znanja i sposobnosti za preduzetništvo i stvaranje preduslova za podsticaj

njihovog adekvatnog zapošljavanja.

Poseban naglasak treba staviti na jačanje menadžerskih sposobnosti lica koja se

samozapošljavaju, te na podsticanje visoko obrazovanih lica na samozapošljavanje, jer njihovo

pokretanje biznisa nosi sa sobom potencijal povećanog zapošljavanja svih ostalih kategorija

nezaposlenih. U konkurenciji sa globalnim tržištem uspešno mogu da se nose samo ona

preduzeća koji raspolažu potrebnim znanjem i menadžerskim veštinama.

24

Proces privatizacije u Subotici

Proces privatizacije u Subotici ima za posledicu nestanak velikih i usporen razvoj malih i

srednjih preduzeća, odnosno povećanje broja nezaposlenih što zatim permanentno vrši pritisak

na javni sektor i nameće dodatni teret troškova lokalnoj privredi delujući destimulativno na

potencijal za investiranje i privredni razvoj uzrokujući usitnjavanje pravnih lica i njihovih

kapaciteta i gubljenje konkurentske sposobnosti. Pored ovih negativnih tendencija dodatni

otežavajući faktor je dugotrajnost uticaja ekonomske krize kako u zemlji tako i na svetskim

tržištima i konstantna nelikvidnost na svim nivoima privrednog života.

Zakon o stečajnom postupku sa odredbama koja su važila do polovine 2012. godine

svojom aktivnom primenom znatno je uticao da se nad znatnim brojem privrednih subjekata

otvori postupak stečaja što je imalo za posledicu i novo povećanje broja nezaposlenih.

Sumirano, veoma je mali broj uspešnih privatizacija koje mogu biti dovoljno jak ‚‚motor‚‚

za stvaranje prikladnog ambijenta za razvoj privrednih aktivnosti. Upravo iz tog razloga lokalna

samouprava ima veoma delikatan zadatak da putem seta mera doprinese poboljšanju ovakvog

stanja. Budžetom Grada za 2015. godinu istaknuto je opredeljenje lokalne samouprave da se

uhvati u koštac sa ovim problemom kroz dalji razvoj lokacija za investiranje kako za potrebe

stranih tako i za potrebe domaćih investitora. Isto tako opredeljenjem za izdvajanje iz Budžeta

za subvencionisanje poslodavaca za otvaranja novih radnih mesta postavljaju se viši standardi

za sukcesivno rešavanja smanjenja broja nezaposlenih, dok izdvajanjem sredstava za javne

radove uz rešavanje nezaposlenosti vodi se računa i o širim društvenim potrebama svih

građana. (socijalne, humanitarne i kulturne aktivnosti, održavanje javne infrastrukture i

održavanje i zaštita životne sredine)

Višak zaposlenih

Prema članu 153. Zakona o radu, poslodavac je dužan da donese program rešavanja

viška zaposlenih, ako utvrdi da će zbog tehnoloških, ekonomskih ili organizacionih promena u

okviru perioda od 30 dana doći do prestanka potrebe za radom zaposlenih na neodređeno

vreme i to za najmanje: 10 zaposlenih kod poslodavca koji ima u radnom odnosu više od 20, a

manje od 100 zaposlenih na neodređeno, 10% zaposlenih kod poslodavca koji ima u radnom

odnosu najmanje 100 a najviše 300 zaposlenih na neodređeno i 30 zaposlenih kod poslodavca

koji ima u radnom odnosu preko 300 zaposlenih na neodređeno. Program je dužan da donese i

poslodavac koji utvrdi da će doći do prestanka potrebe za radom iz navedenih razloga najmanje

20 zaposlenih u okviru perioda od 90 dana, bez obzira na ukupan broj zaposlenih kod

25

poslodavca. Kod programa rešavanja viškova zaposlenih, poslodavac je u skladu sa članom

154. Zakona o radu, dužan da pre donošenja programa u saradnji sa reprezentativnim

sindikatom i republičkom organizacijom nadležnom za zapošljavanje, preduzme odgovarajuće

mere za novo zapošljavanje viška zaposlenih. U tom smislu NSZ ima obavezu da sačini

dokument – Mišljenje i predlog mera za zapošljavanje viška zaposlenih i da to sugeriše

poslodavcu koji radi program rešavanja viška zaposlenih, a takođe se navode i aktivne mere

koje preduzima NSZ – koje su aktuelno na raspolaganju, novo zapošljavanje ili

samozapošljavanje, mogućnost korišćenja posredničkih usluga, subvencija, obuka i slično.

Tokom 2014 godine veoma mali broj poslodavaca je ostvario saradnju sa NSZ, odnsno

filijalom Subotica po pitanju rešavanja viškova zaposlenih, pre svega zbog toga što su

poslodavci prilikom iskazivanja viškova zaposlenih uglavnom donosili Odluke o proglašavanju

viškova zaposlenih i nisu imali obavezu raditi Program rešavanja viškova zaposlenih. Obim

saradnje sa filijalom Subotica smanjen je u poslednje dve do tri godine u odnosu na raniji

period.

U 2014 godini jedan poslodavac je ostvario saradnju sa filijalom u postupku rešavanja

viškova zaposlenih, odnosno u procesu racionalizacije, restruktuiranja i pripreme za

privatizaciju. Jedno privredno društvo sa 17 zaposlenih iskazalo je dva lica kao višak

zaposlenih.

26

Realizacija mera aktivne politike zapošljavanja na nivou grada Subotice

Subotička Filijala NSZ je tokom 2013. godine sprovela brojne aktivnosti radi realizacije

mera aktivne politike zapošljavanja.

Red.br.

Mera Realizacija za 2014. (brojuključenih lica)

1. Savetovanje 2672. Selekcija i klasifikacija 2953. Sajmovi zapošljavanja 1.9414. Klub za traženje posla 1125. Klub za traženje posla - OSI 176. Aktivno traženje posla - ATP1 5117. Trening samoefikasnosti - ATP 2 278. Funkcionalno osnovno obrazovanje odraslih 79. Obuke za podizanje kompetencija nezaposlenih lica 1010 Subvencije za samozapošljavanje -

sredstva NSZ15

11 Subvencije za samozapošljavanje -sredstva APV

55

12 Subvencija za otvaranje novih radnih mesta -Sredstva APV

97

13 Subvencije za otvaranje novih radnih mesta -LAPZ grad Subotica

15

14 Javni radovi - LAPZ 9815 Javni radovi za OSI - sredstva NSZ 3716 Subvencije za samozapošljavanje OSI 117 Subvencija za otvaranje novih radnih mesta za OSI 318 Subvencija zarada OSI bez radnog iskustva 119 Informativno savetodavne usluge 50320 Edukativne usluge 250

Tabela 10. Pregled realizovanih mera aktivne politike zapošljavanja prema Programu rada Nacionalne službeza zapošljavanje za 2014. godinu.20

Najzastupljenija mera i najveće interesovanje poslodavaca bilo je za subvenciju kojom

se podstiče otvaranje novih radnih mesta, uz obavezu poslodavca da lica zadrže u radnom

odnosu najmanje dve godine. Na ovaj način zaposleno je 97 lica na teritoriji Grada uz

subvenciju APV , dok je uz samostalno finansiranje Grada zaposleno 15 lica.

20 Izvor: Nacionalna služba za zapošljavanje, Pregled realizovanih mera aktivne politikezapošljavanja prema Programu rada Nacionalne službe za zapošljavanje za 2012. godinu zaključno sa30.11.2012., Subotica, 2013

27

U 2014 realizovani su i programi Javnih radova za osobe sa invaliditetom a klasičnih

javnih radova nije bilo. Odobreno je 9 projekata za zapošljavanje 37 lica. Svi javni radovi su

uspešno započeti u poslednjem kvartalu tekuće godine i još su u toku a završavaju se u 2015.

U poređenju sa prethodnom godinom, učeše nezaposlenih u javnim radovima za osobe

sa invaliditetom je nešto veće, ali je ukupno uzevšei kroz javne radove zaposleno mnogo manje

lica jer je u potpunosti izostalo finansiranje klasičnih javnih radova.

U 2014. godini značajno manji broj lica je koristio podsticajna sredstva za

samozapošljavanje, odnosno pokretanje sopstvene delatnosti, od strane NSZ – ukupno 15, dok

je Pokrajinski sekretarijat za privredu izdvojio značajno veća sredstva i finansirao ukupno 55

lica na području grada Subotice. Najveći broj lica je na ovaj način registrovao radnje u oblasti

usluga, odnosno pokrenuo sopstveni biznis u oblasti različitih vrsta usluga, uslužnog zanatstva,

ličnih usluga što je oko 45 % od ukupnog broja, zatim u oblasti proizvodnje 20 %, u oblasti

trgovinske delatnsti 15 %, intelektualnih usluga 10 % i oblasti ostalih usluga 10 %.

U prethodnoj godini, tržištu rada su ponuđena i 3 lokalna programa zapošljavanja. U

saradnji sa Nacionalnom službom za zapošljavanje a sredstvima grada Subotice, realizovan je

program novog zapošljavanja, namenjen poslodavcima koji su imali nameru da otvore nova

radna mesta na teritoriji grada. Subvencija je odobrena za ukupno 15 poslodavaca, te je na ovaj

način omogućeno zapošljavanje 15 lica, što je nešto manje u odnosu na prethodnu godinu, ali

mnogo značajnije jer je Grad sopstvenim sredstvima finasirao ovu meru, dok je finansijska

podrška Nacionalne službe za zapošljavanje izostala. Zajedničkim sredstvima grada i

Pokrajinskog sekreterijata za privredu, zapošljavanje i ravnopravnost polova realizovani su javni

radovi. Odobreno je ukupno 15 projekata, pri čemu je radno angažovano 98 nezaposlenih

subotičana, što je za trećinu veće povećanje u odnosu na prethodnu godinu.

Ranjive grupe na tržištu rada

Ranjivim se smatraju grupe stanovništva radnog uzrasta čiji su ključni indikatori radnog

statusa (stope: zaposlenosti, nezaposlenosti, aktivnosti, ranjive zaposlenosti) bitno nepovoljniji

od odgovarajućih prosečnih veličina za ukupno stanovništvo radnog uzrasta.

U Nacionalnom akcionom planu zapošljavanja za 2015. godinu, prioritet za uključivanje

u mere aktivne politike zapošljavanja imaju teže zapošljiva lica: dugoročno nezaposlena lica

(lica koja su nezaposlena duže od 12 meseci), nezaposleni bez kvalifikacija ili

niskokvalifikovani, mladi do 30 godina života, stariji preko 45 godina života, žene i ruralno

28

stanovništvo, višak zaposlenih, osobe sa invaliditetom, Romi, izbegla i raseljena lica i povratnici

po Sporazumu o readmisiji.

Strukturu nezaposlenih lica u Subotici karakteriše dugoročna nezaposlenost, sa

dominantnim učešćem mladih i žena u ukupnom broju nezaposlenih i posebno visokom stopom

nezaposlenosti među najosetljivijim, ranjivim, marginalizovanim društvenim grupama – Romima,

izbeglicama i interno raseljenim licima, osobama sa invaliditetom, a prisutna je i značajna

zastupljenost lica preko 45 godina života.

Kao posebno osetljive podgrupe unutar heterogene i brojne grupe nezaposlenih,

izdvajaju se i osobe sa niskim obrazovnim statusom – neobrazovani ili sa srednjim stručnim

zanimanjem i stariji radnici (preko 45 godina života). Neadekvatan obrazovni status je posledica

neusklađenosti obrazovnog sistema i potreba tržišta rada, što za posledicu ima održavanje

izražene stope nezaposlenosti ovih lica jer sa stečenim obrazovanjem ne ispunjavaju tražene

uslove za određena radna mesta, te se dužina njihovog ostajanja na evidenciji NSZ produžava

često i na nekoliko godina, što predstavlja sve veći problem za društvo i za pojedinca. Takođe,

veoma je teško da obrazovni sistem prati proces industrijalizacije i tako odmah iz formalnog

obrazovanja pripremi gotove radnike. U mnogim različitim granama industrije izvršena je

automatizacija, posebno u prerađivačkoj industriji i potrebno je znanje svakog pojedinca učiniti

sveobuhvatnijim i primenljivim na tržištu rada, što je jedino moguće kroz

prekvalifikaciju/dokvalifikaciju odnosno kroz obuke koje organizuje NSZ, a koje su namenjene

tržištu rada.

Posebno osetljive/ranjive grupe na tržištu rada u Subotici, čine sledeće grupe stanovništva

radnog uzrasta:

žene,

osobe sa invaliditetom,

lica starija od 45 godina života,

mladi i

Romi.

Žene na lokalnom tržištu rada

Prema rezultatima popisa stanovništva iz 2011. godine na teritoriji grada Subotice živi

141.554 stanovnika. U ukupnom broju stanovnika, broj žena je 73.514 u odnosu na broj

muškaraca koji je 68.040. Veliki broj radno sposobnih žena radi u zoni takozvane „sive“

ekonomije, na povremenim poslovima, na zameni, kao radnice kod kuće, kao neplaćene ili

29

manje plaćene od muškaraca i time njihova društvena isključenost biva složenija. Možemo

govoriti o pojavi „staklenog plafona“ u društvu koji proizilazi kao konačni rezultat ekonomske i

socijalne neravnopravnosti polova. Ona se ogleda u nekoliko grupa faktora koje proističu jedni

iz drugih:

1. ukorenjeni stavovi prema muškoj i ženskoj ulozi u društvu, koji često određuju nivo i smer

obrazovanja mladih žena,

2. segregacija zanimanja po polu (tradicionalno ženska zanimanja su manje plaćena, manje

kompleksna i navodno zahtevaju manje sposobnosti, a i u onim oblastima gde rade većinom

žene – muškarci su na rukovodećim položajima),

3. nejednako plaćanje muškaraca i žena za isti posao u korist muškaraca, bez obzira na

usvojenu zakonsku regulativu (Zakon o rodnoj ravnopravnosti),

4. poteškoće žena u usklađivanju poslovnih i privatnih obaveza .

Iako su razlike u stopama zaposlenosti i aktivnosti i dalje veoma velike, postoji trend

postepenog smanjivanja. Smanjivanje razlika u osnovnim indikatorima zapošljavanja

muškaraca i žena evidentirano u periodu od 2006. godine, ukazuje da aktivna politika

zapošljavanja koju sprovodi Republika Srbija i podsticanje zapošljavanja žena daje pozitivne

rezultate. Do sada je kriza imala najveći uticaj na delatnosti, poput građevinskog sektora i

prerađivačke industrije u kojima su zastupljeni "muški poslovi". Iz tih razloga potrebno je

nastaviti rodno ravnopravno sprovođenje mera aktivne politike zapošljavanja sa posebnom

pažnjom na uključivanje žena u mere.

Opšti indikatori nepovoljnog položaja žena su:

► ekonomska zavisnost,

► nezaposlenost i problem zaštite prava zaposlenih,

► rodni stereotipi u društvu, na poslu i snažan socijalni pritisak,

► besplatan rad/privređivanje žena na selu, i u prigradskim naseljima sa karakteristikama

ruralnog područja

► loša koordinacija između različitih institucija i organizacija,

►ne sprovođenje Zakona o rodnoj ravnopravnosti i Konvencije o pravima žena

► problemi u usklađivanju privatnih i profesionalnih uloga žena,

► nedovoljna edukovanost žena u vezi sa svojim pravima.

30

Na evidenciji NSZ od 10.089 nezaposlenih lica na teritoriji grada Subotice, 4.919 lica su

žene (48,75%).

Struktura nezaposlenih žena prema stepenu stručne spreme je sledeća: najviše

nezaposlenih lica je sa I stepenom stručne spreme 1,787 (36,32%), zatim sa IV stepenom

1.335 (27,13%), sa III stepenom 837 (17,01%), sa VII stepenom stručne spreme je 462 lica

(9,39%), sa VI stepenom stručne spreme je 266 lica (5,4%), sa II stepenom 211 lica (4.28%),

dok je najmanji broj nezaposlenih žena sa V stepenom stručne spreme - 20 (0,4%).

Prema godinama starosti, struktura žena je sledeća: populacija od 40 do 50 godina

starosti ima najveće učešće u populaciji nezaposlenih sa brojem lica 1.324 odnosno 26,91%,

slede žene preko 50 godina starosti sa 1.230 lica, odnosno 25 %, zatim žene do 30 godina

starosti sa brojem od 1.212 sto je 24,63%, a najmanje je onih u kategoriji 30 do 40 godina

1.153 lica, odnosno 23,4%.

Prema dužini boravka na evidenciji, najviše je lica koje čekaju od 1 do 2 godine- 953 lica

što je 19,37 %, slede lica koja čekaju do 3 meseca 779 lica, odnosno 15,8 %, zatim lica koja su

na evidenciji od 3 do 5 godina 722 što je 14,67 %, a najmanje je lica u kategoriji koja čekaju od

8 do 10 godina 73 lica , a to je 1,48 %.

Samozapošljavanje i novo zapošljavanje žena

Samozapošljavanje je jedna od mera aktivne politike zapošljavanja namenjena

nezaposlenim licima sa evidencije koja imaju nameru da pokrenu samostalni biznis i bave se

privatnim preduzetništvom. Značajno učešće u programima samozapošljavanja na području

grada imaju i žene. Neophodan uslov za korišćenje subvencija za samozapošljavanje, pored

nezaposlenosti jeste i pohađanje obuke iz preduzetništva. Sva lica koja žele učešće u

programu samozapošljavanja obavezna su završiti instruktivnu obuku iz oblasti preduzetništva

u organizaciji NSZ, nakon čega ispunjavaju uslove za konkurisanje Tokom 2014. godine na

području grada obuku je završilo 250 nezaposlenih lica, od toga su 116 žene ili 46,5 %, što je

skoro polovina i na nivou prethodne i ranijih godina.

Najveće učešće žena jeste u programima javnih radova za osobe sa invaliditetom i to

60%, što je inače uobičajeno za sve javne radove.

Kod programa samozapošljavanja učešće žena u ukupnom broju lica koja su pokrenula

samostalni posao jeste 47%. Učešće žena iz godine u godinu je sve veće. Ako se posmatra

31

duži vremenski period, kod svih programa zapošljavanja učešće je na nivou višegodišnjeg

proseka koji se kreće između 40 i 50%.

Kod programa subvencije za otvaranje novih radnih mesta učešće žena u zapošljavanju

kod drugih poslodavaca je još veće, kreće se oko 60 % u odnosu na ukupan broj zaposlenih

Kod programa koji je Grad finansirao učešće žena je čak 80% u odnosu na ukupan broj

zaposlenih kroz ovu meru, što je najveće učešće do sada.

Preduzetnice su najviše registrovale radnje iz oblasti različitih vrsta usluga, poput

frizersko-kozmetičarskih, usluge nege i održavanja tela, ugostiteljskih, socijalnih kao što su

smeštaj starih i bolesnih i briga o njima, proizvodnja odeće, proizvodnja i prodaja hleba, peciva i

kolača, trgovinska delatnost, zatim računovodstveni i revizorski poslovi, dok su druge

delatnosti vrlo malo zastupljene. Ovakav trend razvoja usluga se zadržava na istom nivou već

nekoliko godina i nije se značajno menjao.

U okviru ženskog preduzetništva posebnu grupu čine agropreduzetnice koje započinju

svoje male ekonomske inicijative na lokacijama u prigradskim naseljima čija se ekonomija i

razvoj prevashodno baziraju na poljoprivredi. Ovi preduzetnički poduhvati se pokreću u oblasti

diverzifikacije poljoprivredne proizvodnje (uzgajanje novih sorti biljaka, organska proizvodnja),

prerade mleka, voća i povrća, savremenih oblika bavljenja stočarstvom, u etno preduzetništvu

kao i inicijativama u seoskom turizmu.

Iako se ova vrsta preduzetništva u većini slučajeva odvija u okviru gazdinstava

(registrovanih), ona ipak spada u kategoriju samozapošljavanja žena, koju treba podržati sa

posebnim obzirom na činjenicu da u ovim prigradskim naseljima živi 30 % stanovništva grada

Subotice od čega najmanje polovinu čine žene.

Drugi razlog za podršku samozapošljavanju žena u ruralnim područjima Subotice čine

opredeljenja u okviru Strategije lokalnog održivog razvoja (SLOR) koja naglašavaju važnost

unapređenja poljoprivrede i seoskog turizma kao bitnih razvojnih potencijala grada. Prema

novim istraživanjima (SeCons i Femina Creativa, UN Women) žene su glavne inicijatorke novih

ideja i predstavljaju vodeću snagu u preobražaju ruralne ekonomije21.

21 Prema polaznoj studiji o preduzetništvu žena u Srbiji (SeCon UN Women) i istraživanjima Femine Creative,urbano žensko preduzetništvo je u stagnaciji odnosno opadanju, dok je preduzetništvo žena sa sela u porastu samnogo zanimljivih novih ideja.

32

Tokom 2014 godine paralelno su bili aktivni konkursi AP Vojvodine i konkurs LAPZ za

grad Suboticu. Kroz programe otvaranja novih radnih mesta zaposleno je 97 lica sa teritorije

grada uz finansijsku podršku APV, od toga oko 70% žena u odnosu na ukupan broj lica. U

navedenim programima, najviše su bile zastupljene takođe uslužne delatnosti, zatim

proizvodnja, trgovina, intelektualne usluge, a najmanje ostale vrste usluga

Osobe sa invaliditetom na lokalnom tržištu rada

Osobe sa invaliditetom se svakodnevno suočavaju sa čitavim nizom prepreka kada je

reč o njihovom zapošljavanju, počev od predrasuda, pa sve do arhitektonskih barijera i to na

svakom koraku. Da bi osobe sa invaliditetom mogle da zadovoljavaju osnovne egzistencijalne

potrebe njima se mora omogućiti pravo na rad. Kako bi osobe sa invaliditetom mogle da rade,

potrebne su minimalne izmene u pogledu radnog prostora i mogućnost dolaska do njega, kao i

delimične promene metoda rada. Takođe, postoje različiti oblici invalidnosti tako da se i potrebe

osoba sa invaliditetom razlikuju. Svaka od navedenih grupa se mora uključiti u društveni život

grada, kako bi on postao održiv za sve svoje stanovnike.

Članom 24. Zakona o zapošljavanju i profesionalnoj rehabilitaciji osoba sa

invaliditetom,22 nametnuta je obaveza zapošljavanja osoba iz ove populacije za sve poslodavce

koji imaju više od 20 radnika. Uz pomoć pomenutih zakonskih odredbi, određeni broj osoba sa

invaliditetom se uključio u svet rada, ali to je i nadalje nedovoljno.

Subotica ima težnju da postane grad koji će se u potpunosti prilagoditi osobama sa

invaliditetom, tako da se poslednjih godina velika pažnja posvećuje inkluziji, kako bi lica sa

invaliditetom postala aktivni članovi zajednice, koji će svojim potencijalom doprineti razvoju

grada. Primeri pozitivne prakse 2011., 2012., 2013. i 2014. godine su pokazali kako ove osobe

mogu uspešno da rade i postižu predviđene rezultate, a da su razlike samo u načinu rada i

prilagođavanju poslovnog prostora. Jedan o takvih primera predstavlja i realizacija javnih

radova za osobe sa invaliditetom na teritoriji grada Subotice.

Međutim, poslodavci su samo poslednji korak u uključivanju osoba sa invaliditetom na

tržište rada. Potrebno je da je celokupan proces obrazovanja prilagođen i da omogućava

osobama sa invaliditetom sticanje potrebnog znanja i kvalifikacija koje tržište rada traži.

U pripremi je Strategija APV za poboljšanje položaja seoskih žena u Vojovodini, što bi trebalo da otvori novemogućnosti u ovim oblastima.

22Izvor:http://www.nsz.gov.rs/live/digitalAssets/0/327_zakon_o_profesionalnoj_rehabilitaciji.pdf (20.01.2015.)

33

Paralelno sa procesom redovnog obrazovanja potrebna je društvena akcija kojom bi se

pokazalo da osobe sa invaliditetom mogu i žele da rade i da se prema njima odnosi kao prema

ravnopravnim članovima naše zajednice.

Na evidenciji subotičke Filijale NSZ je evidentirano 421 osoba sa invaliditetom od toga

su 146 žene (34,67%), dok je 275 lica muškog pola.

Prema stepenu stručne spreme situacija je sledeća: najviše ima lica sa I stepenom

stručne spreme 196 (46,55%), zatim sa II i III stepenom jednak broj 75 lica (17,81%), sa IV

stepenom stručne spreme je 54 lica (12,82%) , sa VI stepenom 9 lica ( 2,13 % ) i VII stepenom

ima 8 lica (1,9 %).

Opšti indikatori nepovoljnog položaja osoba sa invaliditetom na tržištu rada su:

► ekonomska zavisnost i nemogućnost da se iz te zavisnosti sopstvenim snagama izađe,

► arhitektonske barijere,

► predrasude i socijalna izolovanost,

► slaba mobilnost koja dovodi do gubitaka u socijalnim kontaktima, teškoće u radnoj

adaptaciji,

► nedovoljna senzibilisanost poslodavaca za potrebe i mogućnosti radnog angažovanja.

Principi usmereni protiv diskriminacije koji imaju za cilj jačanje svesti društva o potrebi

inkluzije osoba sa invaliditetom, kao i o njihovim jednakim pravima, koja su univerzalna i važe

za sve su:

Povećanje poštovanja različitosti koz individualna prava,

Socijalni pristup i uklanjanje barijera,

Podsticanje inkluzije kroz zapošljavanje,

Podrška procesu socijalne integracije,

Jačanje i širenje socijalnih struktura koje sadrže participativnost,

Podizanje nivoa obaveštenosti i podizanje svesti javnog mnjenja.

Ono što je karakteristično za osobe sa invaliditetom je da se samo mali broj lica

zapošljava u okviru svoje kvalifikacije ili stručne spreme, nego se zapošljavaju prema svojim

očuvanim psihofizičkim mogućnostima.

34

Od početka godine zaposleno je 94 osoba sa invaliditetom, od toga 36 žena. Važno

je naglasiti da je posredstvom mera aktivne politike zapošljavanja zaposleno 47 lica, a 47 lica

uz direktno podredovanje. Na određeno vreme zaposleno je 71 lice, a na neodređeno vreme 23

lica.

U mere profesionalne rehabilitacije OSI, zaključno sa 30.12.2014. godine je uključeno 237

lica, od toga 100 lica je posetilo sajam zapošljavanja , 74 je prošlo obuku za aktivno traženje

posla i specijalističku obuku za traženje posla, a 10 je uključeno u rad Kluba za traženje posla.

Najveći broj je zaposlen putem javnih radova – 47 lica, 1 lice je u programu subvencije zarada

OSI bez radnog iskustva, 3 lica u programu novog zapošljavanja, 1 lice se samozaposlilo, a 135

lica je zaposleno direktnim posredovanjem bez finansijske podrške, dok je putem stručne

prakse angažovano 1 lice.

Mladi na lokalnom tržištu rada

Mladima na tržištu rada u Subotici, iako često mogu imati prednost pri zapošljavanju,

nedostatak radnog iskustva otežava proces prvog zaposlenja tako da je procenat onih koji prvi

put traže posao izuzetno visok. Deo populacije nema razvijenu svest da bi trebalo još od

srednje škole da se pozabavi razvojem karijere. Prisutan je i nedostatak znanja o načinu

predstavljanja sebe poslodavcima kroz pisanje CV, saznanje o tome šta je to intervju za posao

i šta mogu da očekuju na intervjuima, kako treba da izgleda dobro motivaciono pismo i slično. S

druge strane, jako su adaptibilni i lako se zapošljavaju pogotovo u velikim sredinama gde je

potreban kadar sa visokom stručnom spremom, mada su prisutna velika očekivanja u pogledu

očekivane plate.

Dostignuti nivo obrazovanja mladih je relevantan strukturni indikator nivoa obrazovanja

jednog dela kontingenta radne snage koji će u bliskoj budućnosti odrediti razvojni potencijal

zemlje. Ovaj indikator definiše učešće mladih sa srednjom i višom stručnom spremom u

ukupnoj populaciji starosne grupe mladih.

Značaj nivoa obrazovanja je u tome što generiše nezaposlenost, odnosno sa

povećanjem stepena stručne spreme smanjuje se nezaposlenost.

Na evidenciji NSZ Filijale u Subotici, nezaposlenih lica mlađih od 30 godina ima 2.409 ,

odnosno 26,5% ukupne populacije nezaposlenih.

35

Analiza zapošljavanja mladih pokazuje da se oni najčešće zapošljavaju kroz fleksibilneoblike rada na honorarnim, privremenim i povremenim poslovima, van prostorija poslodavca i

da rade za niže zarade.

Programi koji se realizuju od strane Nacionalne službe za zapošljavanje pružaju

mladima priliku da uspešnije startuju na tržištu rada nudeći im mogućnost sticanja radnog

iskustva, dodatnog osposobljavanja za konkretan posao, finansijskim podsticanjem

poslodavaca za zapošljavanje ili u svojstvu pokretanja sopstvenog biznisa.

U tom pravcu, poslodavci koji zapošljavaju lica mlađa od 30 godina oslobađaju sedoprinosa za obavezno socijalno osiguranje istovremeno ostvarujući pravo na poreskuolakšicu – oslobađanje od obaveze uplate obračunatog i obustavljenog poreza na zarade

novozaposlenog lica. Tokom 2013 godine, uz ove subvencije zaposleno je 8 lica iz ove

kategorije.

Kao preduzetnici mladi se gotovo isključivo odlučuju za pružanje usluga, žene za

kozmetičarske i frizerske usluge, dok su muškarci neprikosnoveni u novim tehnologijama, kao

što su izrada i održavanje programa za kompjutere i u pružanju usluga u zanatstvu, kao što su

molersko-farbarske usluge.

Jedan od programa aktivne politike zapošljavanja je i subvencionisanje poslodavaca za

otvaranje novih radnih mesta, gde se za zapošljavanje mladih pored osnovnog iznosa daje i

dodatni novčani iznos, ili kod nekih Javnih poziva zapošljavanje ovih lica ima prednost. Na

osnovu programa subvencionisanje poslodavaca za otvaranje novih radnih mesta u 2014.

godini zaposleno je 15 nezaposlenih lica.

Programi stručne prakse je program namenjen mladima koji su prvi put radno

angažovani u struci koju su stekli tokom redovnog školovanja. Lica se po ovom programu

najčešće zapošljavaju u oblasti školstva i socijalne zaštite, kao i u administrativnim zanimanjima

i medicini. Realizacija ovih programa je u toku, ove godine ovim programom obuhvaćeno je 48

mladih, i jedna mlada osoba sa invaliditetom, a do sada realizovano praćenje pokazuje da su

retki slučajevi raskida ugovora ili nezadovoljstva i nesuglasica između lica i njihovih

poslodavaca.

36

Uspostavljanjem Kancelarije za mlade (21.03.2013. godine), postigla se koncentrisana i

stručna koordinacija aktivnosti mladih.

Lica starija od 45 godina života

Rast stope nezaposlenosti u starosnoj grupi od 45 godina života linearno se povećava iz

godine u godinu. Razlozi za to su : veliki broj neuspelih privatizacija i odlazak u stečaj

preduzeća ili smanjenje broja zaposlenih usled ekonomskih poteškoća u poslovanju firmi zatim

podsticanje zapošljavanja lica do 30 godina života i zbog nedostatka adekvatnih znanja i

veština lica koja su na evidenciji i koja prelaze u dugoročnu nezaposlenost.

U starosnoj grupi preko 45 godina života u Subotici ima 4.637 lica (40,2%), od toga

žena 1.996 (43%), što navodi na zaključak da u ovoj kategoriji ima više muškaraca nego žena.

Podaci pokazuju da je većina lica ove starosne grupe iz zaposlenosti prešla u neaktivnost iz

raznih razloga kao što su: gubljenje motivacije za aktivno traženje posla jer se poslodavci

uglavnom odlučuju za mlađu radnu snagu, nedovoljno znanje i samim tim smanjena mogućnost

za zapošljavanje. Iz pomenutih razloga učešće lica preko 45 godina života u dugoročnoj

nezaposlenosti i dalje nastavlja da se povećava. U Lokalnom akcionom planu zapošljavanja za

2011. godinu kao posebno osetljive grupe na tržištu rada u Subotici su identifikovane žene,

mladi, osobe sa invaliditetom i Romi. Lokalnim akcionim planom zapošljavanja za 2012., 2013.

a i za 2014. godinu, ova lista se proširuje licima preko 45 godina starosti, zbog brojnih okolnosti

koje im otežavaju zapošljavanje na lokalnom tržištu rada. U 2014. godini naglasak prilikom

stvaranja uslova za novo zapošljavanje treba dati zapošljavanju mlađih od 30 godina starosti

kao najugroženijoj grupi nezaposlenih.

Romi na lokalnom tržištu rada

Romska populacija čini grupu najdublje ranjivosti i isključenosti na lokalnom i

republičkom tržištu rada. Ukupna zastupljenost Romske nacionalne manjine na evidenciji

subotičke Filijale NSZ je 178 lica od toga 94 žena. Podatak ne odražava realno stanje, s

obzirom da određeni broj Roma ne želi ili ne naglašava svoju nacionalnu pripadnost prilikom

prijave na evidenciju NSZ. Prema podacima Edukativnog centra Roma, broj radno sposobnih i

aktivnih odraslih Roma u Subotici je 1.850 osoba. Po popisu stanovništva iz 2011. godine na

teritoriji Subotice se 2.959 osoba izjasnilo da su pripadnici romske nacionalne manjine. Ovaj

podatak se slaže sa procenama Edukativnog centra Roma (ECR) o broju romske zajednice iz

37

2006. godine. U radno sposobno stanovništvo ECR je evidentirao i decu starosti od 1996.

godišta pa naviše. Podaci ECR su sledeći:

Majka/StarateljUkupan broj majki u evidenciji: 560

Završeno obrazovanje:

Bez završene osnovne škole 417

Niže obrazovanje 41

Osnovna škola 81

Srednja škola 19

Više obrazovanje 2

Zaposlenje:Nezaposlena 539

Redovno zaposlenje 4

Samostalna delatnost 6

Povremeno/sezonsko zaposlenje 10

Drugo 1

Tabela 11. Pregled ženske romske populacije u obrazovanju i zapošljavanju23

Otac/StarateljUkupan broj očeva u evidenciji: 556

Završeno obrazovanje:

Bez završene osnovne škole 289

Niže obrazovanje 72

Osnovna škola 134

Srednja škola 57

Više obrazovanje 4

Zaposlenje:

Nezaposlena 425

Redovno zaposlenje 10

Samostalna delatnost 22

Povremeno/sezonsko zaposlenje 83

Drugo 16

Tabela 12. Pregled muške romske populacije u obrazovanju i zapošljavanju24

23 Izvor: Edukativni centar Roma, Subotica, 2012.24 Izvor: Edukativni centar Roma, Subotica, 2012.

38

Uticaj tradicionalnog načina života utiče na opšta zapažanja o stanju romske zajednice,

veoma mali broj lica uključen je u aktivno traženje posla, žene romske nacionalnosti su

opredeljene za rađanje i podizanje dece, nedovoljna je upućenost populacije u mogućnosti

ostvarivanja prava i obaveza kod javnih i državnih institucija, postoje predrasude kod

poslodavaca kada je reč o zapošljavanju i dr. Postoje brojne druge teškoće vezane za

zapošljavanje i poboljšanje položaja Roma na lokalnom tržištu rada i one su uslovljene spletom

složenih socijalnih, ekonomskih, političkih i mnogih drugih okolnosti. Najveći broj pripadnika

romske nacionalne manjine živi u uslovima ekstremnog siromaštva i veoma lošeg standarda,

posebno u zdravstveno-higijenskom smislu, često ne poseduju lična dokumenta, nemaju

zdravstveno i socijalno osiguranje, niskog su obrazovanja. Određeni broj Roma ne poznaje

službeni jezik, a mali broj ima završeno osnovno obrazovanje, sa veoma ograničenim

mogućnostima da stekne više obrazovanje od osnovnog. Većina je nezaposlena, a zaposleni

obavljaju najmanje kvalifikovane i plaćene poslove. Veštine stiču samostalno na nekvalifikovani

i nespecijalistički način što doprinosi nekonkurentanom položaju na tržištu rada, i ostvarivanju

minimalnih zarada. Pozitivno je što se mladi Romi uključuju u školu za obrazovanje odraslih, jer

tržište rada nije spremno da prihvati povećan broj nekvalifikovane radne snage.

U 2014. godini, manji broj lica romske nacionalnosti sa teritorije grada Subotice se

uključilo u mere aktivne politike zapošljavanja. Tako je 5 lica uključeno u program javnih

radova. Kada je reč o adekvatnim merama u 2015. godini usmerenim ka pripadnicima romske

nacionalne manjine, neophodno je paralelno raditi na inkluziji i izvan tržišta rada, odnosno, na

tretiranju korena njihove socijalne isključenosti – stanovanju, obrazovanju, zdravstu,

uspostavljanju međuetničkih odnosa i sl.

39

MAPIRANJE ZAINTERESOVANIH STRANA U PROCESU IZRADE LOKALNOGAKCIONOG PLANA ZAPOŠLJAVANJA

Lokalna politika zapošljavanja u interesu je brojnih zainteresovanih strana, a većina njih

prepoznala je svoj udeo i u procesu lokalnog akcionog planiranja:

Nacionalna služba za zapošljavanje, (uloga: identifikovanje karakteristika lokalnog tržišta

rada i mogućnosti za zapošljavanje, usmeravanje sredstava za aktivne mere politike

zapošljavanja, posredovanje u zapošljavanju nezaposlenim licima, posredovanje između

preduzeća i obrazovnih institucija i privatnih agencija za zapošljavanje).

Lokalna samouprava, - (uloga: uspostavljanje adekvatnog poslovnog ambijenta za ulaganje

i razvoj preduzetništva , prilagođavanje lokalnih usluga u funkciji bržeg zapošljavanja (dečja

zabavišta i obdaništa, bolji transport...); integracija politike zapošljavanja u sve politike

razvoja na lokalnim nivou; ustupanje prostora za nove inovativne programe npr. tehnološki

parkovi, inkubatori, centri za trening).

Savet za zapošljavanje grada Subotice, - (uloga: koordinacija aktivnosti i uspostavljanje

mrežne saradnje svih zaintersovanih strana za sprovođenje akcionog plana zapošljavanja,

inicranje izrade Lokalnog akcionog plana zapošljavanja, implementiranje i verifikovanje

mera aktivne politike zapošljavanja),

Regionalna razvojna agencija – (uloga: razvoj mape resursa, trasiranje pravaca razvoja i

pružanje konsultantskih usluga preduzećima sa viškovima i novim preduzetnicima).

JP Privredno - tehnološki parkovi Subotica, (uloga: Upravljanje građevinskim zemljištem u

državnoj svojini sa pravom korišćenja ili u svojini Grada Subotice, koje se nalazi u radnim i

poslovnim zonama namenjenim proizvodnji, privredi, komercijalnim funkcijama, definisanim

Generalnim planom Subotica-Palić do 2020.godine i Prostornim planom opštine Subotica,

Izgradnju i održavanje komunalnih dobara u radnim i poslovnim zonama kojima upravlja

Preduzeće).

Sindikati koji deluju na području grada Subotice, (uloga: podrška zapošljavanju kroz razvoj

sindikalne svesti i konstruktivnu podršku procesima privatizacije u pogledu sprovođenja

preventivnih mera i usmeravanje otpremnina na novo zapošljavanje; insistiranje na

društveno odgovornom i zakonitom poslovanju i unapređenju kvaliteta ponude poslova;

predlaganje sredstava za razvoj obrazovnih programa i mera aktivne politike

zapošljavanja).

Otvoreni Univerzitet, (uloga: razvoj konkurentnosti radne snage, zapošljivosti i unapređenju

preduzetniških veština i građanskog društva orijentisanog na akcije i promene).

40

Udruženje preduzetnika, (uloga: razvoj mape resursa, utvrđivanje potreba preduzetnika za

novom radnom snagom, profil radne snage, utvrđivanje trendova privrednih aktivnosti).

Regionalna privredna komora, (uloga: razvoj mape resursa, utvrđivanje trendova privrednih

aktivnosti).

Aktiv direktora subotičkih osnovnih i srednjih škola, (uloga: razvoj konkurentnosti radne

snage, zapošljivosti i unapređenju preduzetniških veština i građanskog društva

orijentisanog na akcije i promene).

Nezaposlena lica,

Poslodavci, (uloga: kreiranje novih radnih mesta; programi sticanja prve radne prakse za

mlade; zapošljavanje teže zapošljivih kategorija lica (stariji od 45, žene, osobe sa

invaliditetom, pripravnici,); davanje informacija o budućim potrebama u pogledu znanja,

veština i sposobnosti,definisanje standarda zanimanja i kvalifikacija).

OCD koje se bave osnaživanjem marginalizovanih grupa: Roma, osoba sa invaliditetom,

žena, mladih, itd., (uloga: razvoj konkurentnosti radne snage, zapošljivosti i unapređenju

preduzetniških veština i građanskog društva orijentisanog na akcije i promene).

Agencija Infostud (uloga: razvoj mape resursa)

Analiza problema zapošljavanja u Subotici

Proces lokalnog akcionog planiranja identifikovao je sledeće probleme zapošljavanja u

Subotici:

Proces privatizacije sproveden je bez adekvatnih socijalnih programa,

Prisutnost i produbljivanje ekonomske krize,

Znatna nelikvidnost u okviru svih segmenata društva,

Zaostajanje nivoa zarada u odnosu na republički i pokrajinski nivo,

Nestimulativno radno okruženje - u Subotici se primećuje odliv visokoobrazovanih kadrova,

Neusklađenost potreba lokalnog tržišta rada sa obrazovnom upisnom politikom,

Nedovoljna povezanost privrede i obrazovanja,

Nedostatak praktičnih znanja po završenoj školi,

Niska mobilnost radne snage,

Marginalizovane grupe imaju posebne teškoće u pozicioniranju na tržištu rada,

Zakonski okvir zapošljavanja i oblici radnog vremena su neadekvanti, ne postojanje

fleksibilnog oblika rada,

Veliki broj lica koja su starija od 45 godina, a koja prelaze u dugoročnu nezaposlenost pri

čemu su nemotivisana za aktivno traženje posla,

41

Veliki broj lica mlađih od 30 godina nalazi se na evidenciji nezaposlenih

Veliki procenat radne snage radi na crno pri čemu nemaju nikakva prava niti im je regulisan

radni status,

Rad na crno konkuriše aktuelnom zvaničnom tržištu rada i nameće nivo zarade u

privatnom sektoru,

Nedostatak programa i mera usmerenih ka dokvalifikaciji,

Nedostatak drugih, najčešće psihosocijalnih vidova podrške prilikom zapošljavanja i tokom

perioda zaposlenosti osoba sa invaliditetom,

Nedostatak stručne psihosocijalne podrške i edukacije poslodavaca koji zapošljavaju osobe

sa invaliditetom,

Nedovoljan broj slobodnih radnih mesta, a posebno onih na kojima se mogu angažovati

osobe sa invaliditetom,

Konkursi NSZ za aktivne mere zapošljavanja nemaju kontinuitet tokom čitave godine, već

traju određeno vreme,

Programi NSZ za samozapošljavanje nisu dovoljno usmereni ka ljudima sa iskustvom, a

finansijska podrška nije diktirana od strane potreba tržišta rada i deficitarnih lokalnih oblasti,

Na polju obrazovanja odraslih nema adekvatne zakonske regulative,

Potencijali zapošljavanja na lokalnom nivou

Kao neiskorištene ili nedovoljno iskorištene lokalne mogućnosti zapošljavanja prepoznaju se

sledeći aspekti:

Grad Subotica raspolaže određenom, infrastrukturom koja bi se mogla transformisati u

objekte koji bi služili obukama i prekvalifikaciji lica sa neodgovarajućom stručnom spremom

za zanimanja koja su potrebna na tržištu rada,

Lokalna samouprava treba da nastavi kontinuirano da usmerava svoje snage ka privlačenju

stranih investitora domaćih investitora sa ciljem stvaranja novih radnih mesta,

Subotica ima odličan geografski položaj koji je prirodno usmerava ka saradnji sa

Republikom Hrvatskom i Republikom Mađarskom članicama Evropske Unije u svim

oblicima, pa i u pravcu razmene, stimulisanja partnerstava u privrednom i ekonomskom

smislu,

Podsticaji za inovativne načine poljoprivredne proizvodnje i načine prerade,

Podrška i razvoj novih usluga i kapaciteta za zbrinjavanje starih i iznemoglih lica kao nova

rastuća grana uslužnih delatnosti,

42

Oblast turizma ostaje neiskorištena mogućnost Subotice i to u sledećim oblicima: banjski,

seoski, zdravstveni, ekološki i kongresni turizam,

Socijalno preduzetništvo i socijalne kooperative nisu dovoljno prepoznate niti iskorištene u

Subotici,

Lokalna samouprava može formirati fond za biznis inovacije koji bi bio namenjen lokalanim

preduzetnicima, i imao razrađene mehanizme odabira inovativnih ideja i kontinuiranog

podržavanja razvoja biznis ideja,

Javni radovi kao mogućnost angažovanja brojnih nedovoljno kvalifikovanih kadrova sa

evidencije NSZ,

Pre dodele sredstava za samozapošljavanje (od strane NSZ) potrebno je izvršiti selekciju i

odabrati najkvalitetnije buduće preduzetnike, a period pred davanje sredstava iskoristiti za

kvalitetnu pripremu budućih preduzetnika za posao (radionica kao interaktivan način

sazrevanja i razrade biznis ideje),

Ključni lokalni subjekti zapošljavanja treba kvalitetnije da sarađuju i da budu umreženi, na

taj način bi se povezala analiza stanja na tržištu rada sa budućim pravcima lokalnog

razvoja i dobio bi se adekvatan uvid u potrebe i probleme kadrova u Subotici. Ove uloge

umrežavanja i podsticanja trebao bi da preuzme Savet za zapošljavanje,

Lokalne obrazovne institucije za odrasle deluju sinergijski u pravcu stimulisanja

preduzetništva. Njihovi programi trebalo bi da se dopunjuju, a ne da se preklapaju ili

dupliraju. Ulogu koordinatora ovog procesa trebao bi da ima Savet za zapošljavanje,

Stimulisanje sticanja prakse kod mladih ljudi putem volonterskog rada (uz minimalnu

finansijsku podršku lokalne samouprave ili određenog donatorskog programa) ili aktivnim

učešćem u nevladinom sektoru,

Uspostaviti saradnju sa svim privrednim subjektima na teritoriji Grada, kroz neposrednu

komunikaciju što će doprineti ramatranju potreba za kadrovima tj. za radno snagom u

kratkoročnom, srednjoročnom i dugoročnom planu,

Potencijali u oblasti ruralnog razvoja , odnosno diverzifikacije ruralne ekonomije kojima

grad Subotica obiluje nisu iskorišćeni u pravcu zapošljavanja i samozapošljavanja. To se

posebno odnosi na nove oblike ekonomskih inicijativa poput prerade bio-otpada,

proizvodnje organske hrane ili obnavljanja autentičnih lokalnih znanja i veština, inicijativa u

turizmu i sl. Planska podrška razvoju ovih oblasti otvara podjednake mogućnosti za

stanovnike prigradskih naseljea, ruralnih naselja i stanovnike urbanog jezgra.

Uskladiti srednjoškolsko obrazovanje sa potrebama privrede Grada.

43

SWOT ANALIZA

( Najznačajniji elementi)

SNAGE:

- strategija razvoja Grada za period 2013 – 2022

- pozitivan pristup lokalne samouprave za rešavanje problema nezaposlenosti

- spremnost za rad nezaposlenih

- aktivnosti poslodavaca i njihova zainteresovanost za otvaranje novih radnih mesta u

slučaju subvencionisanja istih

- stvaranje uslova za privlačenje investicija

- otvaranje novih radnih mesta u industrijskoj proizvodnji

SLABOSTI:

- zatvaranje preduzetničkih radnji

- povećanje broja nezaposlenih mladih i starijih od 45 godina života

- nesrazmera u strukturi kvalifikacija nezaposlenih i potreba privrede

- postojanje dugoročne nezaposlenosti

- konstantan pad prosečne vrednosti zarada u odnosu na prosek Republike

- porast prosečne starosti aktivnog stanovništva

- postojanje sive ekonomije

ŠANSE:

- stvaranje radnih mesta u poljoprivrednoj proizvodnji

- otvaranje novih radnih mesta kod novih investitora ( Swarovski, Calzedonia itd. )

- dalja izgradnja industrijske zone u Malom Bajmoku, i opremanja prostora bivše

kasarne ’’Petar Drapšin’’

- aktiviranje braunfild investicija

44

- nove zakonske odredbe za rasterećenje poreskih obaveza privrednih subjekata i za

stvaranje povoljnog privrednog ambijenta za porast zapošljavanja

- otvaranje radnih mesta za potrebe turističkih usluga

OPASNOSTI:

- odliv mladih obrazovanih kadrova

- povećanje nezaposlenosti usled smanjenja ekonomskih aktivnosti preduzeća

i javnog sektora

- nastavak finansijske i ekonomske krize

- slab potencijal preduzeća za inovativne aktivnosti i osvajanje novih tržišta

- porast broja nedostatka mladih sa veštinama koje traže poslodavci

45

AKCIONI PLAN ZAPOŠLJAVANJA ZA 2015. GODINU

1. OTVARANJE NOVIH RADNIH MESTA

1.1. Novo zapošljavanje – podrška poslodavcima

MERA OČEKIVANIREZULTATI

INDIKATORUSPEŠNOSTI

NOSIOCIAKTIVNOSTI

IZVORIFINANSIRANJA

FINANSIJSKASREDSTVA

1.1.1. Subvencijeposlodavcima zazapošljavanje nanovootvorenimradnim mestima

Povećanozapošljavanje

Broj novih radnihmesta

Žene/muškarci

NSZ Budžet RSBudžet APV

Budžet gradaSubotice

1.2. Podrška samozapošljavanju

1.2.1. Subvencija zasamozapošljavanje

Povećanosamozapošljavanje

Brojnovoosnovanih

firmiBroj lica koja su

pokrenulasopstveni posaoŽene/muškarci

NSZ Budžet RSBudžet APV

46

1.2.2. Edukacijanezaposlenih opreduzetništvu

Informisani iedukovanipokretači

sopstvenogbiznisa, spremni zaotvaranje i vođenje

firme

Broj edukovanihnezaposlenih i brojnovootvorenih firmi

Žene/muškarci

NSZOtvoreni

univerzitetOCD

Udruženjepreduzetnika

Budžet RSProjektno

finansiranje

1.2.3. Omladinskopreduzetništvo –podrška putemedukacija -Upoznavanje sapreduzetništvom

Edukovani mladi opreduzetništvuKampanja za

razvojpreduzetništva,osnivanje kluba

mladihpreduzetnika.Finansiranje

razvojnih programamladih

Broj edukaovanihmladih, broj

organizovanihkampanja, osivanje

kluba mladihpreduzetnika,

realizacijakonkursa zafinansiranje

razvojnih programamladih

preduzetnika/ca

NSZOtvoreni

univerzitetUdruženje

poslodavacaKZMOCD

ProjektnofinansiranjeBudžet RS

1.2.4. Omladinskopreduzetništvosubvencije zasamozapošljavanjestart up

Povećanosamozapošljavanje

mladih

Kvantitet i kvalitetbiznis planova

Brojnovoosnovanihpreduzeća odstrane mladih

RRA,KZM,

Otvoreniuniverzitet

Budžet RSBudžet APV

Projektnofinansiranje

47

1.3. Javni radovi

1.3.1. Javni radovi Nezaposlena licaangažovana ujavnom radu

Broj nezaposlenihangažovanih najavnim radovimaŽene/muškarci

NSZGRAD SUBOTICA

Budžet RSBudžet APV

Budžet gradaSubotice

17.000.000,00Iz budžeta Grada

Subotice

2. OBUKE

2.1. Obuke za nezaposlene

2.1.1. Obuke zanekvalifikovanenezaposlene saciljem sticanjakvalifikacije/zanimanja

Sticanjekvalifikacije

Broj onih koji sustekli kvalifikaciju

i brojzapošljavanjaŽene/muškarci

NSZRRA

Otvoreniuniverzitet

Budžet RSProjektno

finansiranje

48

2.1.2. Obuke zanezaposlene sasuficitarnimzanimanjem, saciljempreusmeravanjau novo, srodnozanimanje

Sticanjekonkurentnog

zanimanja

Broj onih koji suse prekvalifikovali

i brojzapošljavanjaŽene/muškarci

NSZRRA

Otvoreniuniverzitet

Budžet RSProjektno

finansiranje

2.1.3. Obuke naradnom mestu,sa ciljemsticanjakvalifikacije zapoznatogposlodavca

Radna snaga saveštinama

potrebnim za novoradno mesto

Broj polaznikaobuke i broj

zapošljavanjaŽene/muškarci

NSZ Budžet RS

49

3. ZAPOŠLJAVANJE TEŽE ZAPOŠLJIVIH KATEGORIJA NEZAPOSLENIH

3.1. Zapošljavanje Roma

3.1.1. Pripremanezaposlenih Romaza aktivnijeuključivanje natržište rada, usaradnji sa romskimnevladinimorganizacijama

Romi aktivni utraženju posla

ZapošljavanjeRoma

Brojnovoprijavljenih

nezaposlenih licaromske

nacionalnostiŽene/muškarci

NSZEdukativni centar

Roma

Projektnofinansiranje

50

3.1.4 Program zapokretanje socijalnihpreduzeća za težezapošljive kategorije

Povećanosamozapošljavanjeza teže zapošljive

kategorije

Brojnovootvorenih

socijalnihpreduzeća

Žene/muškarci

APVKancelarija zainkluziju Roma

UNDPNSZ

Ministarstvo zarad, zapošljavanjei socijalnu politiku

Budžet RSBudžet APV

Projektnofinansiranje

3.2. Zapošljavanje osoba sa invaliditetom

3.2.1. Posredovanjeuz procenu radnesposobnosti

Izrada planaprofesionalne

rehabilitacije OSI

Broj OSIprocenjene radne

sposobnostiBroj zaposlenih

OSIŽene/muškarci

NSZ Budžet RSBudžet APV

3.3. Zapošljavanje žena

3.3.1. Program zapodsticanje novogzapošljavanja

Povećanozapošljavanje žena

Broj novih radnihmesta na kojimase zapošljavanju

žene

NSZ Budžet RSBudžet APV

3.3.2. Podsticanjesamozapošljavanjasa posebnimprogramima zaurbano i ruralnopreduzetništvo

Povećanosamozapošljavanje

žena

Brojnovootvorenihfirmi kojima suosnivači žene

NSZ Budžet RSBudžet APV

51

3.4. Zapošljavanje mladih

3.4.1. Podrškasamozapošljavanjumladih

Povećanosamozapošljavanje

mladih

Brojnovootvorenihfirmi kojima suosnivači mladiŽene/muškarci

NSZBudžet RS

Budžet APVProjektno

finansiranje

3.4.2. Obuke za tržišterada za mladenezaposlene bezkvalifikacije

Mladi sakvalifikacijama na

tržištu rada

Broj zaposlenihmladih

Žene/muškarci

NSZRRA

Budžet RSBudžet APV

52

3.5. Zapošljavanje lica starijih od 45 godina života

3.5.1. Subvencijeposlodavcima zazapošljavanje nanovootvorenimradnim mestima

Povećanozapošljavanje

Broj novih radnihmesta

Žene/muškarci

NSZ Budžet RSBudžet APV

Budžet gradaSubotice – putemsubvencionisanjaposlodavaca zaotvaranje novihradnih mesta

3.5.2. Subvencija zasamozapošljavanje

Povećanosamozapošljavanje

Brojnovoosnovanih

firmiBroj lica koja su

pokrenulasopstveni posaoŽene/muškarci

NSZ Budžet RSBudžet APV

53

4. JAČANJE KAPACITETA LOKALNIH SUBJEKATA ZAPOŠLJAVANJA

4.1. Jačanje kapaciteta Lokalnog saveta za zapošljavanje (u daljem tekstu LSZ) sa ciljem održivosti

4.1.1. Izgradnja tima,podizanje i održanjemotivacije,unapređenjekomunikacionih,upravljačkih iorganizacionihsposobnosti i lobiranje

Organizovan,motivisani, timskiorijentisan LSZ

Broj sastanakaLSZ

Broj i vrstapreduzetih akcija

u oblastizapošljavanja

NSZRRAOCD

Otvoreniuniverzitet

Projektnofinansiranje

4.2 Jačanje internih kapaciteta Privredne komore, Udruženja preduzetnika i NSZ

4.2.1. Unapređivanje znanja iveština poslodavaca zarad sa osobama sainvaliditetom

Senzibilisani,edukovani

poslodavci zaradno angažovanje

OSI

Broj instruktivnihseminara za radsa osobama sa

invaliditetom

LSZ Projektnofinansiranje

54

4.2.2. Jačanje integrisanostiklastera i drugihudruženja krozosposobljavanje zaefikasniji tržišni nastupnjihovih članova

Unapređenasaradnja članova

klastera iudruženja u

nastupu na tržištu iprema resursima

koje moguzajednički da

koriste

Veći brojzajedničkih

nastupapreduzetnika

članova klastera iudruženja na

tržištu, povećanjenjihovog

plasmana robe iusluga na tržištu,

primerizajedničkogkorišćenja

resursa

GRAD SUBOTICARRA

RPK SuboticaUdruženja

Preduzetnika

Budžet RSBudžet APV

Projektnofinansiranje

4.2.3. Izgradnja tima,podizanje i održanjemotivacije i razvojposlovnih veština

Stručni, motivisanii timski orijentisani

zaposleni

Broj internihedukacija

NSZRRA

Otvoreniuniverzitet,

OCD

Projektnofinansiranje

4.2.4. Senzibilizacijaposlodavaca i njihovihudruženja za radnoangažovanjepredstavnika romskezajednice i težezapošljivih kategorija

Senzibilisanidonosioci odluka

Broj internihedukacija

održanih odstrane udruženjakoja zastupaju

ranjive kategorije

LSZECROCD

Projektnofinansiranje