lorem ipsum dolor sit amet - dunyaenerji.org.tr · lorem ipsum dolor sit amet author: oguzhan...

Hazırlayan

TEMİNAT

Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. tarafından eğitim amaçlı hazırlanan sunumdur. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz ya da çoğaltılamaz.

Ahmet GÜNGÖR

25.02.2020

ANKARA

1

Teminat, piyasa katılımcılarının ilgili piyasalara ilişkinyükümlülüklerini yerine getirememesi veya faaliyetlerinigerçekleştirememesi durumunda, katılımcılar arasındakinakit akışının sürekliliğini; piyasa katılımcısınınödemesini zamanında gerçekleştirememesi durumundaise alacaklı durumunda olan diğer piyasa katılımcılarınıngüvence altına alınmasını sağlar.

Neden Teminat Alınır ?

Teminatlar

Teminat Olarak Kabul Edilebilecek Kıymetler

TÜRK LİRASI

DÖVİZ ( ABD DOLARI VEYA AVRO)

TL VEYA DÖVİZ CİNSİNDEN TEMİNAT MEKTUPLARI

DEVLET İÇ BORÇLANMA SENETLERİ


Teminat işlemleri TAKASBANK nezdinde açılan hesaplar üzerindenyürütülür.

Teminat Çeşitleri Nelerdir?

BAŞLANGIÇ TEMİNATI

GÖGİ TEMİNATI

EK TEMİNAT

TOPLAM TEMİNAT

TT = max (GÖGİ,BT) + ET


TEMİNATLARA İLİŞKİN SÜREÇ

•Pİ’NİN SUNULMASI GEREKEN TEMİNAT TUTARLARINI KATILIMCILARA VE MUB’NA BİLDİRMESİ

14:30

•PİYASA KATILIMCISI İÇİN AVANS SON ÖDEME SAATİ

15:00

•Pİ, ÖDEMESİ YAPILMAMIŞ AVANS TUTARINDA KULLANILAN TEMİNATIN ERTESİ GÜNE İLİŞKİN SUNMASI GEREKEN TEMİNAT TUTARI SEVİYESİNE KADAR TAMAMLANMASI ÇAĞRISI YAPAR.

16:00

•PK TARAFINDAN GÜN İÇİ PİYASASI FAALİYETLERİNE İLİŞKİN SUNMASI GEREKEN TEMİNATLARIN SUNULMASI

17:00*

•PİYASA KATILIMCILARININ Pİ’NE TEMİNAT MEKTUPLARINI SUNMASI

10:30

•PİYASA KATILIMCILARININ MUB’NA TEMİNAT MEKTUBU DIŞINDAKİ TEMİNATLARINI SUNMASI

11:00

D GÜNÜ D + 1 GÜNÜ


* Hafta sonu ve / veya resmi tatillerden önceki son iş günlerinde saat 17:00’da GÖP için de teminat kontrolü yapılmaktadır.

Başlangıç Teminatı

•200.000 TLDağıtım – İletim –

Tedarik Lisansı

• 1000 MW üzerinde ise 200.000 TL

• 1000 MW - 50 MW arasında ise MW x 200 TL

• 50 MW ve altında ise 10.000 TLÜretim Lisansı

Bir piyasa katılımcısının işletmedeki kurulu gücünde değişiklik olması durumunda, ilgilipiyasa katılımcısının bulundurması gereken başlangıç teminatı güncel kurulu güç değerinegöre Piyasa İşletmecisi tarafından yeniden hesaplanır.

GÖGİ Teminatı

GÖGİ Teminat Tutarı, günlük bazda toplam Sistem Alış Tutarının, toplam Sistem SatışTutarından fazla olması halinde hesaplanır. Toplam satış ve alış karşılaştırmasında GÖP veGİP tutarları kullanılır.

GÖGİ Teminatı

GÖGİ Teminatı / İki Günden Uzun Resmi Tatiller

Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar

27 Mayıs 28 Mayıs 29 Mayıs 30 Mayıs 31 Mayıs 1 Haziran 2 Haziran

3 Haziran 4 Haziran 5 Haziran 6 Haziran 7 Haziran 8 Haziran 9 Haziran

10 Haziran 11 Haziran 12 Haziran 13 Haziran 14 Haziran 15 Haziran 16 Haziran

Ek Teminat

Ek Teminat = Dengesizlik Tem. + Risk Tem. + YEK Tem.

ETp,g = DTf,a + RTf,g + [YTp,g x max(KKBp,g, 0.2)]

Bir piyasa katılımcısının faturaya esas uzlaştırma bildirimi yayımlanmamış fatura dönemleri için,ilgili risk tespit faaliyetleri neticesinde, katılımcının uzlaştırma hesabına yansıması öngörülenfaaliyetlerden kaynaklanan toplam riskinin arttığının tespit edilmesi halinde hesaplananteminat tutarı ile aylık uzlaştırma bildirimleri sonucunda ortaya çıkan dengesizlik miktarlarınailişkin olarak hesaplanan teminat tutarının toplamıdır.


Dengesizlik Teminatı

• Uzlaştırma bildiriminin yayımlanmasına müteakiben aylık olarakhesaplanır.

• Piyasa katılımcıları PYS aracılığıyla bilgilendirilir.

• Bilgilendirmesi yapılan teminat tutarı, fatura tebliğ tarihindensonraki üçüncü iş gününden itibaren yapılacak olan toplamteminat hesaplarında kullanılır.



1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28 29 30 31

Dengesizlik Teminatı Süreç Örneği

Dönem SMF Ortalama Enerji DM SFK DMTeminata Konu

Dengesizlik

01.10.2018 298,39 -37.467,764 -23.389,32 -14.078,45

01.11.2018 292,07 -37.901,0033 -23.307,92 -14.593,08

01.12.2018 260,60 -57.060,4303 -22.875,97 -34.184,46

• ENERJİ DM – SFK DMTEMİNAT KONUSU DENGESİZLİK

• 298,39 TL/MWMAX, AĞIRLIKLI ORTALAMA SMF

• - 34.184,46 MWMİN, NEGATİF DENGESİZLİK MİKTARI

• RİSK KATSAYISI × MAX, AOSMF × ǀMİN, NEGATİF DENGESİZLİKǀDENGESİZLİK TEMİNATI

DENGESİZLİK TEMİNATI

34.184,46 298,39 1,5 15.300.450,77


Risk Teminatı

• Günlük olarak hesaplanır.

• Piyasa katılımcıları PYS aracılığıyla bilgilendirilir.

• Bilgilendirmesi yapılan teminat tutarı, bilgilendirmenin yapıldığıiş günü yapılacak olan toplam teminat hesabında kullanılır.



1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28 29 30 31

Risk Teminatı

ALIŞ YÖNÜNDE YAPILMIŞ OLAN İKİLİ ANLAŞMA MİKTARI

GÜN ÖNCESİ VE GÜN İÇİ PİYASASINDAKİ ALIŞ MİKTARI

DENGEDEN SORUMLU GRUPTAKİ PİYASA KATILIMCILARININ ÜRETİM TESİSLERİNİN YTBS

VERİLERİ

SATIŞ YÖNÜNDE YAPILMIŞ OLAN İKİLİ ANLAŞMA MİKTARI

GÜN ÖNCESİ VE GÜN İÇİ PİYASASINDAKİ SATIŞ MİKTARI

PORTFÖY

YATYAL


Mevsimsellik Katsayısı

Bir fatura dönemi için bölgesel tüketim miktarı, aynı aya ait fatura dönemi için geçmiş iki yılda gerçekleşmişbölgesel tüketim miktarlarının aritmetik ortalaması hesaplanarak bulunur.

İçinde bulunulan avans dönemi için mevsimsellik katsayısı, ilgili avans döneminin yer aldığı fatura dönemiiçin hesaplanan ortalama bölgesel tüketim miktarı ile ilgili avans dönemi itibariyle faturaya esas uzlaştırmabildirimi yayımlanmış son fatura dönemi için hesaplanmış olan ortalama bölgesel tüketim miktarınınoranlanması ile bulunur.

Örnek hesaplama:

• Bir önceki ayın uzlaştırma bildirimi yayımlanmadan önce:

“X” EDAŞ Temmuz 2018 Katsayısı = [(Temmuz 2016 + Temmuz 2017) / (Mayıs 2016 + Mayıs 2017)]-1

• Bir önceki ayın uzlaştırma bildirimi yayımlandıktan sonra:

“X” EDAŞ Temmuz 2018 Katsayısı = [(Temmuz 2016 + Temmuz 2017) / (Haziran 2016 + Haziran 2017)]-1


Risk Teminatı

YEK Teminatı

• YEK Teminatı, bölgesel mevsimsellik katsayısı uygulanmış günlük bazda öngörülen toplam tedarikyükümlülüğü kapsamındaki çekiş değerinin, öngörülen YEKDEM birim maliyeti ile çarpılması sonucuhesaplanır.

• Hesaplanan YEK Teminatı katılımcı bazında hesaplanan KKB katsayısı oranında artırılır/azaltılır.• Kredi Kayıt Bürosu tarafından hesaplanan TKN verisinin paylaşılmasına onay vermeyen piyasa

katılımcıları için KKB katsayısı 1 (bir) olarak uygulanır.


ETp,g = DTf,a + RTf,g + [YTp g x max(KKBp g, 0.2)]

KKBp,g = 1 −TKNp,g

maxTKNg

YEK Teminatı

25

Toplam Teminat (TT = max (GÖGİ,BT) + ET )

TEMİNATLARA İLİŞKİN SÜREÇ

•Pİ’NİN SUNULMASI GEREKEN TEMİNAT TUTARLARINI KATILIMCILARA VE MUB’NA BİLDİRMESİ

14:30

•PİYASA KATILIMCISI İÇİN AVANS SON ÖDEME SAATİ

15:00

•Pİ, ÖDEMESİ YAPILMAMIŞ AVANS TUTARINDA KULLANILAN TEMİNATIN ERTESİ GÜNE İLİŞKİN SUNMASI GEREKEN TEMİNAT TUTARI SEVİYESİNE KADAR TAMAMLANMASI ÇAĞRISI YAPAR.

16:00

•PK TARAFINDAN GÜN İÇİ PİYASASI FAALİYETLERİNE İLİŞKİN SUNMASI GEREKEN TEMİNATLARIN SUNULMASI

17:00*

•PİYASA KATILIMCILARININ Pİ’NE TEMİNAT MEKTUPLARINI SUNMASI

10:30

•PİYASA KATILIMCILARININ MUB’NA TEMİNAT MEKTUBU DIŞINDAKİ TEMİNATLARINI SUNMASI

11:00

D GÜNÜ D + 1 GÜNÜ


* Hafta sonu ve / veya resmi tatillerden önceki son iş günlerinde saat 17:00’da GÖP için de teminat kontrolü yapılmaktadır.

Ek Teminat Süreci

• 1. GÜN

• Ek Teminat: DT+RT+YT

11:00

• 2. GÜN


11:00• 3. GÜN


11:00


Fatura Ödemesinin Yapılmaması Durumunda Teminat Süreci

Pİ, ÖDEMESİ YAPILMAMIŞ

FATURA TUTARINDA KULLANILAN TEMİNATIN SUNULMASI

GEREKEN TEMİ NAT TUTARI SEVİYESİNE

KADAR TAMAMLANMASI ÇAĞRISI YAPAR.

D+1

08:00

PİYASA KATILIMCILARININ

Pİ’NE TEMİNAT MEKTUPLARINI VE

NAKİT TEMİNATLARINI

SUNMASI

D+1

10:30

11:00




SUNMASI

D+2

10:30

11:00




SUNMASI

D+3

10:30

11:00


14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 (D Günü) 24 (D+1) 25 (D+2) 26 27

28 (D+3) 29 30 31

TEŞEKKÜRLER

[email protected]


http://www.epias.com.tr/

mailto:[email protected]

lorem ipsum dolor sit amet - dunyaenerji.org.tr · lorem ipsum dolor sit amet author: oguzhan...

Documents