LUFTRAT BOTERORE

LUFTRAT BOTERORELufta e pare(1914)Lufta e dyte (1933)

Luftrat boterore(hyrje)Lufta e pare boteroreEthet e luftes se pare boterore fillun te ndieshin qe ne vitin 1900,shkaqet ishin:Rivaliteti midis fuqive te medha per ceshtjen e kolonive.Aleancat ushtarake Britani-France dhe Rusi-Britani per ndarjen e zonave te ndikimit.Kriza Ballkanike si rrjedhoj e levizjeve per pavarsi.

Lufta e dyte boteroreLufta e II boterore ishte nje nga luftrat me te pergjakshme ne histori,shkaqet:Vendosja e regjime ve totalitare ne disa vende te EU.Zhvillimi I nacionalizimit ekonomik.Formimi I boshteve kundershtare.Fillimi I luftes se I boterore(Me 1914)Lufta e pare boterore_fillimiSi pretekst per fillimin e luftes se pare boterore sherbeu vrasje e Arqidukes Ferdinant ne Sarajeve,

Nje ngjarje e tille beri qe Austro-Hungaria ti shpallte lufte Serbise. Ky veprim alarmoi Rusin dhe Francen te cilat I dolen ne mbrojtje Serbis,ndersa Gjermania iu kundervu Rusis ne mbrojtje te Austro-Hungarse.Filloi keshtu formimi I dy boshteve Antantes dhe Fuqive Qendrore. Lufta filloi kur Gjermanet I shpallin lufte Rusis me 1 gusht dhe Frances me 3 gusht.March 3,1918Traktati I Brest-Litovsk u nenshkrua nga Rusia dhe Gjermania.

AtlantaPerandoria Austro-HungarezePerandoria GjermanePerandoria OsmaneFuqite Qendrore

Britania e madheFrancaPerandoria Russe..ne luft me:

Lufta e pare boterore u zhvillua ne tri fronte:Ne frontin perendimor:Ne 6 shtator 1914,u zhvilua beteja e Marrnes midis koalicionit Anglo-Francez dhe Gjermaneve.Beteja perfundoi me parandalimin te trupave Gjermaneve drejt Parisit.

July 15,1918Filloi beteja e dyte e Marnes. Shenoi fillimin e rrezimit te ushtris se Gjermanis

21 Shkurt ,1916Filloi beteja e Verdunit. Me e madhja dhe me e gjata ne histori. (midis Gjermanis dhe Frances).Gjermania peson disfat.the greatest and lengthiest in world history the greatest and lengthiest in world history the greatest and lengthiest in world history the greatest and lengthiest in world history the greatest and lengthiest in world history

4 Korrik, 1916Filloi ofensiva e lumit Soma ,ku humbjet per te dyja palet ishin shume te medha,aq sa nuk dihet se kush fitoi.

1 korrik ,1916Qe ne fillim te betejes se Somas Britania kishte humbur rreth 420000 njesi ushtarake.September 15,1916Perdorimi I pare ne mase I tankeve ne nje beteje, ne Soma

David Pentland Traktatet gjate luftes se pare boterore:Me 26 Prill, 1915 u nenshkruar traktati I fshehte I Londres midis Atlantes dhe Italis.Ne raste se Italia do te perkrahte Antanten dhe ajo do te fitonte ateher asaj I premtoheshin territoret ne veri te Italis,ne Dalmaci, dhe aneksimi I nje pjese te Shqiperis.

13SHTETET E BASHKUARA TE AMERIKESSHBA kishte mbajtur qendrim asnjeanjes deri ne momentin kur Meksika ben marveshje me Fuqit qendrore ku ne qofte se ajo I perkrahte ne lufte asaj I premtoheshin teritore ta SHBA-se.Per kete arsye me 2 prill 1917 presidenti I SHBA W.Willson I kerkoi kongresit ti shpallte lufte Gjermanis.Hyrja e saj ne lufte.

Me 6 Prill 1917 SHBA i shpall lufte Gjermanis.Betejat ne fronin Lindor_Ky fron shtrihej nga Deti Baltik deri ne Detin e Zi, ketu luftonin Ruset kunder Austriakeve Gjermaneve dhe Turqeve.Ne kete front Rusia pesonte humbje te njepasnjeshme per shkake te armatimeve te vjetra dhe te pamjaftueshme por edhe per shkak te mungeses ushtarake dhe ushqimore.Me mars 1918 , Rusia nenshkroi me Gjermanin traktatin e Brest-Worksit , ku ajo humbiste 20% te territorit te saj. 6-20 Nentor ,1917Britania sulmoi me gjithcka kishte fronin lindor dhe me ne fund korri nje fitore ne Cambrai

Cambrai showed the full potential of the tank on the battlefield. 24 Tetor ,1917Beteja Caporetto Italia u shkaterrua fuqishem.

25 Shtator,1915 Filloj beteja e Loos

31 korrik ,1917Kjo date shenon fillimin e betejes se Ypres.

31 Maj ,1916Beteja e Jutlandes, beteja me pjesmarrje me te madhe te lufteanijeve ne histori.

7 Maj ,1915 Lusitania u mbyte nga nje lufte anije gjermane.

18 Tetor, 1914Beteja e pare e Jures.

February 19, 1915Britaniket bombarduan fortesat Turke ne Dadanele.

8 Gusht ,1918Atlanta perparon kundrejt Fuqive qendrore.

Fundi i luftesNe 1918 Fuqit e Bllokut po pesonin disfata te njepasnjeshme ,Austro-Hungaria ishte thyer ne Frontin Jugor.Perandoria Osmane po pesonte humbje te njepasnjeshme. Ne shtator 1918 Bullgaria iu nenshtrua antantes keshtu qe Gjermania mbeti e vetme ne Lufte. Ne territorin e saj shperthyen kryengritje te shumta qe sollen rrezimin e Vilhelmit II Me 9 nentore 1918 Gjermania u shpall Republik.Ne 11 nentor 1918 u nenshkrua armepushimi midis Gjermanis dhe Atantes.30 Dhjetor , 1918 3 Nentor ,1918Turqia nenshkroi armpushimin.Austria nenshkroi armpushimin.

9 Nentor ,1918Kaiser William II abdikoj nga froni.

11 Nentor ,1918Gjermania nenshkroi armpushimin me Atlanten kjo ngjarje shenon daten zyrtare te perfundimit te luftes se pare boterore.

PerfundonLufta e pare boterore(1918)15 vjet me vone(Ne 1933)Fillimi I luftes se dyte boterore(1933)

Ne Europe shfaqen regjimet totalitare komuniste, shkendija e luftes.

Hitleri merr pushtetin.Lufta e dyte boterore(fillimi)Si preteks per fillimin e luftes sherbeu sulmi I nje radio stacioni Gjerman nga vete gjermanet por te veshur si Polak.Lufta filloi ne 1 shtatore 1939 me sulmin e Gjermaneve ndaj Polonis.Me 27 shtatore 1939 gjermanet pushtuan Polonin ndersa qe ne 3 shtator Anglia dhe Franca I kishin shpallur lufte Gjermanis.Ne lindje Forcat Sovjetike kishin filluar pushtimin e Polonis Lindore dhe ne mars 1940 ato kishin pushtuar edhe Estonin, Lituanin, Letoni.Me 27 shtator u firmos nje protokoll Gjerm-Sovjet sipas te cilit Rusis I riktheheshin te gjirha territoret e marra me pare.1 Shtator ,1939Gjermania pushton Polanden, Lufta e dyte boterore fillon.

Veprimet ushtarake ne Perendim

Ndonese Britania dhe Franca ishin ne lufte me Gjermanine nga shtatori 1939 deri me prill 1940 nuk u zhvillua asnje beteje.Kjo ne histori njihet me emrin lufte e cuditshme.

14 qeshor 194022 qeshor 1940Trupat gjermane hyjne ne ParisFranca dorezohet

Pas renies se Frances Hitleri mendoi se Britania do te dorezohej lehte.

Lufta me Britanie qe e pergjakshme ajo u zhvillua ne toke,

ne ajer,

Ne uje.

War in RussiaLufta ne lindje

22 qeshor 194121 qeshor 1941Gjermania sulmon Rusine.

Batalioni gjerman I quajtur Qendra pushton Smolenskun, vetem 220 milje larg Moskes

Operacioni Barbarosa fillon kur 4.5 milione trupa naziste pushtojne Rusine ne nje front prej 1.800 miljeje. 6 shtator 194115 nentor 1941

21 shtator 1942Hitleri urdheron trupat qe te pushtojne Mosken.Fillon mesymja e dyte drejt Moskes e cila perfundon me humbjen e Gjermanise.Zhvillohet lufta e Leningradit por ruset arriten ta mbronin.

Beteja e LeningraditLufta ne Russi

5 korrik 1943 Zhvillohet beteja me e madhe e tankeve kunder Kirkushit qe mbyllet me fitoren e sojveteve.Veprimet ushtarake ne Ballkan

6 prill1941 Hitleri dergoi trupat per te filluar sulmin ndaj Jugosllavise.

maj 1945 Forcat Aleate dergojne trupa ne Jugosllavi per ta mbeshtetur dhe e clirojneAte.

ne mars 1944 U zhvillua lufta me e pergjakshme ajo Italo-Greke por perfundoi me Clirimin e Greqise.

Veprimet ushtarake ne Afrike dhe ne Oqeanin e Qete

Per te dy blloqet kundershtare rendese kishte Mesdheu dhe Afrika.Me 1940 Italianet filluan sulmin ndaj Egjiptit. El-Alanej ishte beteja me e madhe por ne fund Forcat Aleate arriten qe te fitonin ne Afrike.Ne Azi vepronte Japonia e cila mendonte te krijonte nje perandori te madhe qe te perfshinte Azine Lindore, Juglindore dhe Oqeanin e Qete.Me 27 shtator 1940 Japonia firmosi paktin tripalesh duke formuar boshtin Berlin-Rome-Tokio.Me 1941 Japonia dhe BS nenshkruan paktin e asnjanesimit ndonese ne kufirin sovjetik ndodheshin ende trupat japoneze.Beteja e Koraleve ne pranver 1942Beteja e Midueit ne qershor 1942Beteja e Birmanise me 1944Beteja e Sajpanit ne qershor 1944Beteja e Filipineve me 1944Betejat me te medhe ne Qqeanin e Qete.Perfundimi iLuftes se dyte Boterore10 korrik 1943 8 shtator 1943 Ne Siili zbarkuan trupat, Anglo-amerikane.

Qeveria Italiane nenshkroi armpushim me Forcat Aleate

13 tetor 1943 Italia I shpalli lufte Gjermanise dhe keshtu Gjermania humbi aleatin e saj kryesor ne Evrope.

30 prill 1945ne prill1945 Adolf Hitler vetevritet ne bunkierin e famshem ne Berlin..Forcat Aleate nenshkruan deklaraten per kapitullimin e Gjermanise.

6 gusht 1945Hidhet bomba e pare atomike ne Hiroshima.

Hiroshima

9 gusht 1945Hidhet bomba e dyte berthamore ne Nagasaki

Nagasaki2 shtator 1945Japonia nenshkruan kapitullimin. Lufta e Dyte Boterore me ne fund mbaron.

Ju faleminderit per shikimin.

Punoi: Klasa e XI-DRedaktor:Denis Lezo dhe Dervish Demaj.