Lượng giá tác động của biến đổi khí hậu đối với nghề cá biển

Nguyễn Viết Thành

Adapted from Sumaila ‘s presentation at IIFET 2012 conference in Dar es Salaam, Tanzania

Nội dung trình bày

Tác động của biến đổi khí hậu đối với các đại dương;

Lượng giá tác động của biến đổi khí hậu đối với nghề cá biển thế giới;

Đề xuất lượng giá tác động của biến đổi khí hậu đối với nghề cá các tỉnh phía Bắc (VBB).

Một số kết luận, kiến nghị

Tác động của biến đổi khí hậu đối với các đại dương

Tác động của biến đổi khí hậu đối với đại dương

Đại dương đã trở nên:

• Nóng hơn (nhiệt độ trung bình của 300 m bề mặt đại dương đã tăng khoảng 0.2oC trong giai đoạn giữa thập niên 1950s và1990s);

• Ít băng trên biển hơn (diện tích băng trên biển vào mùa hè ở Bắc cực giảm trung bình khoảng 7.4% trên một thập niên);

• Tăng lượng acid;

• Ít ôxy hơn ở một số vùng, mực nước biển tăng lên, thay đổi năng suất sơ cấp.

Tác động của biến đổi khí hậu

↑ Nhiệt độ bề mặt;Băng tan;↑ acid hóa;↑ Giảm oxy ở các vùng ven biển;↑ Mực nước biển.

Thay đổi vật lý ở các đại dương

Thay đổi sinh học, sinh thái học ở các đại dương

Cheung et al. (2010); Hoegh-Guldberg and Bruno (2010); Brander (2010)

Tóm lại, biến đổi khí hậu sẽ …

• Tác động đến năng suất và phân bổ sinh khối hải sản tại các đại dương

Cheung et al. (2010); Hoegh-Guldberg and Bruno (2010); Brander (2010)

Mật độ các loài ngoại lai đến năm 2050sKịch bản: phát thải trung bình (SRES A1B ~ 780 ppm đến 2100)

Cheung et al. (2009) Fish and Fisheries

* Tỉ lệ các loài ngoại lai cao ở Bắc cực và vùng biển gần Nam cực

Dự báo sản lượng tiềm năng đến năm 2055Kịch bản: phát thải trung bình

• Sản lượng khai thác hải sản có thể giảm ở các vùng biển nhiệt đới và tăng ở các vùng ôn đới.

Cheung, Lam, Kearney, Sarmiento, Watson and Pauly (2010) Global Change Biology

-70

-50

-30

-10

10

30

50

70

-0.3 -0.1 0.1 0.3 0.5 0.7

Change in catch potential (%)

La

titu

de

(d

eg

ree

)

Sản lượng khai thác tiềm năng theo vĩ độ Global ocean

Lượng giá tác động của BDKH đối với nghề cá thế giới

Tác động của biến đổi khí hậu

• Biến đổi khí hậu sẽ tác động đến:

• Sản lượng đánh bắt;

• An ninh lương thực;

• Giá trị của sản lượng đánh bắt;

• Chi phí đánh bắt;

• Lợi nhuận của các công ty khai thác hải sản;

• Thu nhập của ngư dân;

• Phân bổ lợi ích của các quốc gia, khu vực và các nhóm người khác nhau.

Sumaila et al. (2011) Nature Climate Change

Tổng quan nghiên cứu tác động của BDKH đối với nghề cá từ 1982 -2006

Sumaila et al. (2011) Nature Climate Change

Các nghiên cứu đáng chú ý về tác động của BDKH đối với nghề cá

Sardines

Nghiên cứu nghề cá trích Châu Âu - European Sardine fisheries (Garaza-Gil et al., 2010):

• Kết quả: lợi nhuận có thể giảm1.4% hàng năm khi nhiệt độ bề mặt nược biển tăng lên.

Nghiên cứu: tác động của hiện tượng acid hóa đai dương đối với nghề khai thác nhuyễn thể thương mại của Mỹ - Ocean acidification impacts on US commercial mollusks fishery (Cooley & Doney, 2009):

• Kết quả: tìm thấy giảm doanh thu, việc làm và tác động gián tiếp lên toàn bộ nền kinh tế.

Các nghiên cứu hiện tại chủ yếu tập trung ở cấp địa phương và khu vực; Chưa có nghiên cứu ở quy mô toàn cầu.

Phương pháp lượng giá

Các kịch bản:

1.SRES A1B – phát thải trung bình (khí CO2 duy trì ở mức 720 ppm vào năm 2100);

2.Phát thải trung bình (A1B) và đại dương bị ô nhiễm.

Dự báo thay đổi khí hậu toàn cầu

Phương pháp lượng giá

Dự báo phân bố các loài

SL tiềm năng & thực tế (t)

Giá trị SL ($)

Thành phần loài ở mỗi vùng EEZ

Các loại ngư cụGiá bán tại bến của mỗi loài ($/tấn)Chi phí

đơn vị SL ($/tấn) Tổng chi phí

đánh bắt ($)

Lợi nhuận khai thác ở mỗi vùng EEZ

Phương pháp lượng giá

• Sử dụng mô hình để dự báo sự thay đổi của các chỉ số sau đây theo hai kịch bản của biến đổi khí hậu đã được lựa chọn:

– Lợi nhuận:

• Giá trị khai thác;

• Chi phí khai thác.

– Nguồn cung cấp dinh dưỡng từ sản phẩm khai thác.

Dự báo thay đổi sản lượng khai thác ở vùng đặc quyền kinh tế vào năm 2050s theo kịch bản phát thải TB

Lam et al. (in prep.)

Dự báo thay đổi lợi nhuận từ khai thác hải sản của các quốc gia vào năm 2050s theo kịch bản phát thải TB

Lam et al. (in prep.)

Dự báo thay đổi lợi nhuận nghề cá theo các kịch bản biến đổi khí hậu

Lam et al. (in prep.)

Lượng giá tác động của BDKH đối với nghề cá các tỉnh phía Bắc (VBB)

Kịch bản biến đổi khí hậu tại VNKịch bản phát thải trung bình (B2) được khuyến cáo sử dụng tại Việt Nam:1.Tăng dân số, phát triển kinh tế, thay đổi công nghệ ở mức trung bình;

•Đến năm 2100, nhiệt độ ở nước ta có thể tăng 2,3 độ C so với trung bình thời kỳ 1980-1999. Nhiệt độ ở các vùng khí hậu phía Bắc và Bắc Trung Bộ tăng nhanh hơn so với nhiệt độ ở các vùng khí hậu phía Nam.

•Lượng mưa tăng 5% so với trung bình thời kỳ 1980-1999. Ở các vùng khí hậu phía Bắc lượng mưa tăng cao hơn các vùng khí hậu phía Nam;

•Mực nước biển có thể dâng cao hơn đến 75 cm so với trung bình giai đoạn 1980-1999.

Tổng quan nghề cá VBB

Nguồn: Tổng cục Thủy sản 2012

Kịch bản biến đổi khí hậu

Đề xuất phương pháp lượng giá

Dự báo phân bố các loài cá ở VBB

SL tiềm năng & thực tế (t)

Giá trị SL ($)

Thay đổi thành phần loài ở VBB

Các loại ngư cụGia bán tại bến của mỗi loài ($/tấn)Chi phí

đơn vị SL ($/tấn) Tổng chi phí

đánh bắt ($)

Lợi nhuận khai thác ở VBB

Bão

Một số kết luận

• Biến đổi khí hậu có tác động đến nghề cá biển;

• Biến đổi khí hậu có thể gây thiệt hại cho nghề cá ở các vùng vĩ độ thấp (gần xích đạo) và mang lại lợi ích cho nghề cá ở các vùng vĩ độ cao (gần cực);

• Nghiên cứu tác động của BDKH đối với nghề cá là lĩnh vực mới, số lượng nghiên cứu còn rất ít;

• Có thể sử dụng phương pháp thay đổi năng suất để lượng giá tác động của biến đổi khí hậu đối với nghề cá;

• Ở Việt Nam chưa có nghiên cứu lượng giá tác động của BDKH đối với nghề cá biển

Kiến nghị

• Lượng giá tác động của biến đổi khí hậu là một lĩnh vực nghiên cứu liên ngành vì vậy cần có sự phối hợp của các chuyên gia thuộc các lĩnh vực khác nhau như: kinh tế, sinh học, sinh thái học…

• Đây là một lĩnh vực nghiên cứu mới không chỉ đối với Việt Nam mà còn đối với thế giới vì vậy cần có sự phối hợp giữa các chuyên gia trong và ngoài nước để thực hiện nghiên cứu;