lusten en lasten in de hersenen: de pensioencellen in uw brein
DESCRIPTION
Congres Pensioenvisie 2011 Delta Lloyd 13 oktober 2011. Lusten en Lasten in de Hersenen: De pensioencellen in uw brein. Prof. Dr. Margriet Sitskoorn Universiteit van Tilburg. Een ontdekkingsreis. En die de gedachten, emoties en reacties op het pensioenakkoord bepalen. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Lusten en Lastenin de Hersenen:De pensioencellen
in uw brein
Congres Pensioenvisie 2011
Delta Lloyd13 oktober 2011
Prof. Dr. Margriet SitskoornUniversiteit van Tilburg
Naar de krachten die ons gedrag sturen
Een ontdekkingsreis
En die de gedachten, emoties en reacties op het pensioenakkoordbepalen
Laten we beginnenmet een veel voorkomende sturende kracht.
Hebzucht
Wie verzamelt er hier?Wat?Van alles en nog wat
Laten we hebzucht wat verder evalueren met een spel
Dictatorspel Enveloppe 10.000 euro Wat doe je?
Laten we een kleine verandering doorvoerenen zien wat er gebeurt
Ultimatumspel (veto) Wat doe je? En waarom? (vanuit gezichtspunt verdeler)
De ander
Hoe voelt degene zich die oneerlijk is behandeld?(eerlijke producten, goeduitlegbaar)
Wat wil je doen als je on-eerlijk behandeld wordt?
Pijnnetwerk (Insula, ACC)
Wederkerig straffen. Nucleus caudatus
(De Quervain et al., 2004)
Genot en pijn reguleren ons gedrag.
Genot en pijn reguleren ons gedrag.
Genot PIJN
Dat doen ze ook voor ten aanzien van wat nobelere doeleinden
en dat kan ik u in een oogopslag duidelijk maken
Bekijk het volgende filmpje en vertel me wat u voelt
Empathie
Je kunt voelen wat een ander voelt
Iemand pijn zien hebben activeert ongeveer dezelfde hersengebieden als zelf pijn hebben (bv. insula en anterieure cingulate hersenschors) (Singer & Lamm, 2009)
Onze hersenen zijn niet alleen egoïstische hersenen,gericht op eigenbelang,het zijn ook sociale hersenen, gericht op anderen en op hun belang.
Prosociaal gedrag
Geven(Moll et al. 2006, Harbaugh et al. 2007)
Trustgame (Tabibnia., et al. 2008)(anderen helpen, samenwerken, vertrouwen)
Beïnvloeden prosociaal gedrag
Beloningsnetwerk
Wederkerige eerlijkheid, beloningssysteem, nucl. caudatus en OFC, positieve reinforcement
Oxytocine
Ook dit gedrag stimuleert het genotsnetwerk
Pijn, Genot en Overleven
Pijn en genot motiveren ons om fysiek en sociaal gedrag te vertonen dat belangrijk is om te overleven
• Eten (honger, pijn, eten zoeken, eten, genot)• Drinken, • Voortplanten• Goederen verzamelen• Ontwikkelen, groeien, kennis verzamelen• Bij de groep horen, eenzaamheid (oa eerlijk zijn, vriendelijk zijn, status verwerven, sociale interactie, enz)
Ons pensioen is goed onder te brengen onder de zaken die onshelpen te overleven. Veranderingen grijpen daarom hard in in ons pijn en genotssysteem
Maar is dit alles niet wat primitief?
?Pijn en Genot
Kunnen we op basis van pijn en genot goed overleven?En laten we alles door pijn en genot bepalen?
Nee, een systeem alleen op basis van pijn en genot werkt niet perfect
- Soc. en lich. behoeften kunnen strijdig zijn-Blijven schreeuwen om bevrediging ook al niet meer nodig voor overleven-KT en LT bevrediging-Macht doet sociale behoeften vergeten
Lust vrouw vriend, geld verdeling
Blijven eten, blijven verzamelen
Shoppen ipv probleem aanpakken, alcohol, drugs
Spullen, luiheid en eenzaamheid
Een systeem alleen op basis van pijn en genot leidt tot ongezond gedrag: psychisch en lichamelijk
Er is nog een belangrijke kracht die ons gedrag stuurt
En dat brengt ons bij de PFCDerde kracht: PFC, VMPFC
planning, consequenties, sturen door feedback, inhibitie, abstract denken, complexe beslissingen, flexibiliteit, motivatie, LT denken, LT geheugen. Creativiteit, maat-schappelijke betrokkenheid, waarden,leiderschap, verantwoordelijkheid
Derde kracht: de manager van onze hersenen Wijsheid
Prefrontale hersenschors
Lange termijn denken, goed beslissen, inhibitieZelfinzicht, leren opbasis van feedback enz(Meeks en Jeste 2009)
Wijsheid
Neurobiologische systeem van wijsheidMeeks en Jeste (2009)
Optimale balans tussen de functies van deevolutionair oudere hersengebieden (pijn- en genotssysteem) en de nieuwere gebieden (PFC)
Ontwikkelt over tijdpuberteit
SynaptogeneseNeurogenesePruning (ruis)Myelinisatie
Ontwikkeling van het brein
www.loni.ucla.edu/~thompson/DEVEL/dynamic.html
Prefrontale hersenschors ontwikkeling vooral in de puberteitMaar blijft bij blootstelling aan de juiste informatie doorontwikkelen
Wijsheid
Neurobiologische systeem van wijsheidMeeks en Jeste (2009)
Optimale balans tussen de functies van deevolutionair oudere hersengebieden (pijn- en genotssysteem) en de nieuwere gebieden (PFC)
Maar ook volwassenen worstelen er nog voortdurend mee
Maar er zijn verschillen tussen mensen
Aanleg
Leren
Structuur en werking van de hersenen(o.a. Yamasue et al., 2008, Lebreton et al., 2009,
Cacioppo et al., , Tankersley et al., 2007)
Omgeving: Macht, omgang altruïsten en egoïsten, hoe jezelf behandeld wordt, mate van sociale geïsoleerdheid, geldende sociale regels,gedragstherapie(o.a. Singer en Lamm, 2009; Spitzer et al., 2008, van Kleef et al.,2008; Galinsky et al., 2006)
Het gedrag is te sturen: Neuroplasticiteit
Overeenkomsten grootSexeverschillen aanvankelijk klein
Verschil mannen en vrouwen
Sociale vaardighedenVolumeVolgroeid. Praktijk?Taal (invloed spel, lezen enz.)Ruimtelijke vaardigheden (invloed)Competitie, openlijk, heimelijk
Hersenen en gedrag
Lichamelijke-, materiële-, sociale- beloningen en straffen werken in op ons genot en pijnnetwerk en bepalen onder invloed van onze frontale hersenschors wat we willen, voelen, denken en doen. Dit is op basis van kennis van de hersenen te voorspellen en te beïnvloeden.
Hersenen
PIJNGENOTWIJSHEID
De krachten die ons gedrag sturen, verklaren waarom en hoe we zullen reageren op het pensioenakkoord
Als je die krachten kent kun je gedrag en emoties niet alleen voorspellen maar ook beïnvloeden.
Overleven en ontwikkelenWerking door evolutie bepaald
Meer lezen?