lys genel 3 - ministry of national education · i. divan edebiyatında edebî sanatlarla yüklü,...

B

LYS GENEL 3

1. Bu testte Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili 56 soru vardır.

2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türk Dili ve Edebiyatı Testi için ayrılan kısmına işa-retleyiniz.

3. Bu testteki süreniz 85 dakikadır.

4. Puanınızın hesaplanabilmesi için optik formunuza “T.C. Kimlik Numaranızı” kod-lamayı unutmayınız.

LYS-3 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI (TM - TS)

LYS-3 (GNL-3/1516) Diğer Sayfaya Geçiniz.2

LYS’YE DOĞRU LYS-3

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TESTİ1. Bu testte Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili 56 soru vardır.

2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türk Dili ve Edebiyatı Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.

3. Bu testteki süreniz 85 dakikadır.

1. Aşağıdakilerden hangisi gazete çevresinde gelişen metin türlerinden biri değildir?

A) Makale B) Deneme C) GünlükD) Fıkra E) Eleştiri

2. Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden bi-ri değildir?A) Tamamıyla hayal gücünün ürünü olan bu türde,

gerçekle bir bağ söz konusu değildir.B) Anonim bir tür olmakla birlikte yazarı belli olan ma-

sallar da vardır.C) Yer ve zaman kavramları belirsizdir.D) Kahramanları soylulardan, krallardan, üst tabaka-

dan seçilir.E) Masallarda millî ve dinî motiflere pek rastlanmaz.

3. I. Divan edebiyatında edebî sanatlarla yüklü, süslü düzyazılara verilen isimdir.

II. Divan edebiyatında alay ve şaka yollu yazılmış na-zirelere denir.

III. Günümüz biyografilerinin divan edebiyatındaki kar-şılığıdır.

IV. Divan edebiyatında şiir biçiminde yazılan bilmece-lere denir.

V. Beş mesneviden oluşan esere denir. Aşağıdakilerden hangisinin numaralanmış cümle-

lerde tanımı yapılmamıştır?

A) Tezkire B) Tehzil C) LugazD) İnşa E) Münşeat

4. I. Herhangi bir dilde yazılmış bir eseri, başka bir dile çevirirken yer ve kişi adlarını değiştirmek; olayları örf ve adet, duyuş ve düşünüş bakımından aktarı-lan dili konuşanların hayatına uygulamak yöntemli serbest çeviri tarzıdır. Türk edebiyatında daha çok tiyatro eserlerinde kullanılmıştır.

II. Bir edebî eserde anlatılan bir olayın başlı başına ayrı bir bütünlük gösteren parçasıdır.

III. Bir düşüncenin canlı bir varlık olarak anlatılmasıdır. Soyut bir düşünceyi heykel ya da resim ile göster-mek gibi.

IV. Yazarın yararlandığı kaynakları ve alıntıları metnin geçtiği yerlerde belirtmesidir.

V. Türk halk hikâyelerinin başında geçen seçili sözler-dir.

Numaralanmış cümlelerde aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yapılmamıştır?

A) Adapte B) Döşeme C) AnekdotD) Alegori E) Mizah



5. Aşağıdakilerin hangisinde divan edebiyatında süs-lü nesrin temsilcileri birlikte verilmiştir?A) Mercimek Ahmet - Sinan Paşa - FuzulîB) Evliya Çelebi - Katip Çelebi - AhmedîC) Veysî - Nergisî - Sinan PaşaD) Naima - Koçi Bey - Sehi BeyE) Ali Şir Nevaî - Taşlıcalı Yahya - Nevizade Ataî

6. XVII. yüzyılda yenilik arayışlarıyla dikkati çeken şair-lerdendir. Onun edebî şahsiyetini en iyi yansıtan ga-zellerinin büyük bir kısmı tasavvufidir. Yenilik arayan XVII. asır şairleri arasında diğerlerinden daha belirgin bir farklılık ortaya koymuştur. Bu farklılığı ona Sebk-i Hindî sağlamıştır. Onun edebî şahsiyetinde bu üslubun bütün özellikleri görülmektedir. Aynı zamanda beste-lenmeye son derece müsait ve bugün için bile kolay-ca anlaşılan musammatlarıyla Türk şiirinin ilk şarkı şa-iri kabul edilir.

Bu parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?A) Şeyhülislam YahyaB) FuzuliC) Şeyh GalipD) NedimE) Nailî

7. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?A) Türklerde yazılı edebiyatın en eski belgeleri Gök-

türkler Dönemi’nden kalan Orhun Yazıtlarıdır.B) Yusuf Has Hacip “Kutadgu Bilig” adlı eserinde dört

soyut kavramı kişileştirmiştir.C) Ansiklopedik bir eser olan Divanü Lugati’t-Türk,

içerik olarak bize o dönemdeki Türk boyları, bu boyların kullandıkları Türkçe arasındaki farklılıklar ve sözcükler hakkında bilgi veren bir sözlüktür.

D) Ergenekon ve Bozkurt Destanı Göktürklere ait do-ğal destanlardır.

E) Ahmet Yesevi tarafından yazılan “Divan-ı Hikmet”te şiirler aruz ölçüsüyle ve mesnevi nazım biçimiyle oluşturulmuştur.

8. Şu dağlar garip dağlar İçinde garip ağlar Kimse garip ölmesin Garip için kim ağlar Ağlarsa anam ağlar Küsûru yalan ağlar

Bu dizeler aşağıdakilerden hangisine örnektir?A) Düz maniB) Kesik maniC) Artık maniD) Karşı- beriE) Cinaslı mani



9. Aşağıdaki divan edebiyatı sanatçılarından hangisi şiirlerinde mahlas kullanmamıştır?

A) Fuzulî B) Zati C) NabîD) Nef’î E) Kadı Burhaneddin

10. Türk edebiyatında aşağıda verilen dönem, anlayış veya yönelimlerin hangisinde “sanat için sanat” anlayışı ile eserler verilmemiştir?A) Divan edebiyatıB) Tanzimat II. Dönem edebiyatıC) Servetifünun Dönemi edebiyatıD) II. Yeni şiiriE) Millî Edebiyat Dönemi

11. (I) Bakî, Kanuni’nin iltifatına nail olmuş ve Sultanu’ş - Şuara (Şairler Sultanı) unvanıyla anılmıştır. (II) Baki, Osmanlı şiirinde klasik söyleyişin en büyük ustaların-dan biri kabul edilir. (III) Çok sağlam ve kusursuz bir söyleyişi olan şairin gazellerinin başlıca teması hayatın zevk ve eğlenceleri, insanın bu dünyada gününü gün etmesi gerektiği görüşüdür. (IV) Şeyhülislamlığına ra-mak kalmış olduğu hâlde hemen her şairin divanında yer alan tevhit, münacat, naat gibi dinî ve tasavvufi içe-rikli türlere rağbet etmemiştir. (V) Dinî konuları ise da-ha çok, yazdığı mesnevilerinde işlemiştir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

12. Türk halk şiiri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yan-lıştır?A) Genellikle müzik eşliğinde söylendiğinden pek çok

türün özel bir ezgisi vardır.B) Söyleyenleri halkın içinden kişiler olduğundan dille-

ri halkın diline yakındır.C) İslamiyet öncesi Türk şiirinden gelen bazı şekil

özellikleri vardır.D) Şiirlerin tamamında hece ölçüsü yanında mahlas

vardır.E) Genellikle yarım kafiye kullanılmıştır.



13. Yeni Türk edebiyatında yeni şiirin öncülüğünü yaptı-ğı noktasında birleşilmiş olan ---- asıl önemi şiirlerinde değil, kuramındadır. Şiirin konusunu zerreden güneş-lere kadar çok genişletmiş olmakla birlikte, o güneşten çok zerrelerle ilgilenmiştir. Bundan dolayı şiirini incele-yenlerin hepsi onun “küçük duygulanmaların, hayal kı-rıklıklarının ve ayrılıkların” şairi olduğunda birleşirler.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?A) Abdülhak Hamit Tarhan’ınB) Recaizade Mahmut Ekrem’inC) Namık Kemal’inD) Şinasî’ninE) Ziya Paşa’nın

14. O, meddahlar gibi, okuyucunun dikkatinin eksilmeme-sine önem verir; öteden beri var olan hikâye anlatma geleneği içinde, her hikâyesinden bir hisse çıkarılma-sı amacı doğrultusunda anlatacaklarını düzenler. Ken-disinden önceki bütün eserler, gelenek onun için ken-di amacı doğrultusunda -ki bunu toplumu eğitmek di-ye özetlemek mümkündür- yeniden yorumlanıp kurgu-lanacak bir malzemedir.

Bu parçada “o” diye kendisinden söz edilen sanat-çı aşağıdakilerden hangisidir?A) Halit Ziya UşaklıgilB) Abdülhak Hamit TarhanC) Ahmet Mithat EfendiD) Recaizade Mahmut EkremE) Sami Paşazade Sezai

15. ve 16. soruları verilen parçaya göre cevap-layınız.

Fransa’da gelişen yeni edebî akımları tanıması ve bunla-rın yazarlarını okuması, İstanbul’a dönüşünde ona genç edebiyatçılar arasında hemen bir yer sağlamıştır. Onun ünlü şiirlerinin başında “Elhan-ı Şita” gelir. Başlangıçta kaybolan bahar günlerini hatırlayışla, ortalığı kaplayan sessizlik içinde bazen hızlı, bazen yavaşlayarak yağan ve her yeri beyaza bürüyen kar, bu şiirde bir tablodan ibarettir.

15. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden han-gisidir?A) Abdülhak Hamit TarhanB) Tevfik FikretC) Cenap ŞahabettinD) Muallim NaciE) Süleyman Nazif

16. Parçada verilen altı çizili söz hangi edebî akımın ni-telikleriyle ilgilidir?A) RomantizmB) KlasisizmC) SembolizmD) ParnasizmE) Sürrealizm



17. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?A) Dadaloğlu - halk edebiyatıB) Nabi - divan edebiyatıC) Ziya Paşa - Tanzimat I. DönemD) Ömer Seyfettin - Millî edebiyatE) Ziya Osman Saba - Hisarcılar

18. Ana gibi yâr olmaz, İstanbul gibi diyâr Güleni şöyle dursun, ağlayanı bahtiyar Gecesi sümbül kokan Türkçesi bülbül kokan İstanbul İstanbul Bu dizelerde verilen altı çizili sözcükler aşağıdaki

şairlerden hangisini çağrıştırmaktadır?A) Ahmet HaşimB) Yahya Kemal BeyatlıC) Cenap ŞahabettinD) Mehmet Akif ErsoyE) Tevfik Fikret

19. Bu roman, daha yayımlandığı günlerde bile hayranlık uyandırmış bir eserdir ve bir neslin romanı olarak kabul edilir. Roman Ahmet Cemil’in tatlı hülyaları ile başlayıp gerçeklerin acımasız yüzüyle karşılaşmasıyla biter.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen eserin yazarına aittir?A) EylülB) YabanC) HuzurD) Mezardan SeslerE) İntibah

20. I. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, bu romanında cemi-yetin temellerinden olan dinî kurumlardan tekkele-rin yozlaşmasını anlatır. (Nur Baba)

II. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, ailenin yıkılışını üç neslin hayatında ele alır bu romanında. (Yaban)

III. Suat - Necip - Süreyya ekseninde gelişen olayları anlatmıştır Mehmet Rauf bu eserinde. (Eylül)

IV. Yanlış Batılılaşma konusunu Bihruz Bey’in kişiliğin-de gözler önüne serer, Recaizade Mahmut Ekrem. (Araba Sevdası)

V. Namık Kemal, bu eserinde romantizm akımından etkilenmiş ve Ali Bey, Mahpeyker ve Dilaşup adlı kahramanlara taraflı yaklaşmıştır. (İntibah)

Numaralanmış cümlelerdeki açıklamalardan han-gisi yanlarında ayraç içerisinde verilen eserle ilgili değildir?




21. Aşağıdakilerden hangisi Yahya Kemal Beyatlı için söylenemez?A) “Ok” şiiri dışındaki şiirlerinde aruz ölçüsünü kullan-

mıştır.B) Divan şiiri ile çağdaş şiiri birleştirmiştir.C) Şiirlerinde ses ve biçim kusursuzluğuna önem ver-

miş, sözcüklerini titizlikle seçmiştir.D) “Eğil Dağlar” adlı eserinde Kurtuluş Savaşı Dönemi

ile ilgili düzyazılarına yer vermiştir.E) Millî edebiyatın öncülerinden olmuş, Türkçülük dü-

şüncesini şiirlerinde işlemiştir.

22. “Toplumcu bir yazarım. Bozuk düzenimizin nedenleri-ni insanlarımıza göstermek, onları uyarmak, gösterip uyarmakla kalmayıp bozuk düzeni düzeltmeye çaba göstermelerini, bu çabayı elbirliği ile göstermemiz ge-rekliliğini yanıtlarım.” diyen ----, Çukurova’da yeni geli-şen bu “kara düzen”in getirdiği iktisadi atılımlar içinde yenilen, acı çeken, birbiriyle boğuşan, sınıf değiştirme hırsıyla birbirinin sırtına basan insanları yansıtır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?A) Orhan KemalB) Peyami SafaC) Orhan PamukD) Oktay AkbalE) Tarık Buğra

23. Öyküleme ve betimleme tekniklerini kullanarak gerçek kişileri roman kurgusu içinde anlatan metinlere edebî biyografi ya da biyografik roman denir. Türk edebiya-tında ---- adlı eser bu türe örnek verilebilir.

Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede boş bırakılan yere getirilemez?A) Bir Bilim Adamının RomanıB) Gazi ve FikriyeC) Allahın SüngüleriD) Adı AylinE) Ayaşlı ve Kiracıları

24. Arkadaşları ile birlikte “Mavera” dergisi ve Akabe Ya-yınlarının kurulmasını sağlayan şair, şiirlerini “Risale-ler”, “Sebep Ey” adlı kitaplarda toplamıştır.

Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangi-sidir?A) Erdem BayazıtB) İsmet ÖzelC) Necip Fazıl KısakürekD) Cahit ZarifoğluE) Necati Cumalı



25. Şair, geleneği uygarlık birikimi olarak düşünür ve uy-garlıkla din arasında kopmaz bir bağ olarak görür. Ona göre gelenek, en başta, ilk insan ve peygamberden başlayarak son peygambere kadar uzanan semavi din çizgisidir. Şair, her uygarlığın bir dine dayandığı düşün-cesindedir. Bu bakımdan da bizim geleneğimiz olarak düşünülecek kavram İslam uygarlığıdır. Başta “Hızır-la Kırk Saat” kitabı olmak üzere onun şiirleri gelenek-sel kültür birikiminin bugünün insanı için diriltici bir fak-tör olarak kullanılmasını hedefler.

Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangi-sidir?A) Nazım HikmetB) Süreyya BerfeC) Oktay Rıfat HorozcuD) Sezai KarakoçE) Attila İlhan

26. Deli eder insanı bu dünya Bu gece, bu yıldızlar bu koku Bu tepeden tırnağa çiçek açmış ağaç Bu dizeler şekil, dil ve içerik yönünden incelendi-

ğinde dizelerin aşağıdaki şairlerden hangisine ait olduğu söylenebilir?A) Ziya Osman SabaB) Nazım HikmetC) Orhan Veli KanıkD) Cemal SüreyaE) Ahmet Muhip Dıranas

27. Buğulandıkça yüzü her aynanın Beyaz dokusunda bu saf rüyanın Göğe uzanır - tek, tenha bir kamış Sırf unutmak için, unutmak ey kış Büyük yalnızlığını dünyanın Bu dizeler aşağıdaki şiir anlayışlarından hangisine

özgü nitelikleri taşımaktadır?A) Millî edebiyat şiiriB) I. Yeni şiiriC) II. Yeni şiiriD) Saf şiirE) Toplumcu gerçekçi şiir

28. Her biri kişilerinin adlarıyla anılan dört büyük bölüm-den meydana gelen eser, bir bakıma yazarın anılarıy-la örtüşen bir romandır. Asli kişi Mümtaz, yazarından izler taşımaktadır. Mümtaz; yazarın zevklerini, hayata ve dünyaya bakışını temsil eder. Mümtaz’ın Nuran’la arasındaki ilişki, Mümtaz’ın bunalım geçirerek merdi-ven üzerine yığılmasıyla sona erer.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazara ait bir eserdir?A) Küçük AğaB) Fatih - HarbiyeC) Hanımın ÇiftliğiD) Mahur BesteE) Aylak Adam



29. I. İşçilerin hayatları II. Üretenler ve para sahipleri III. Köylüler ve hayatları IV. Darbeler ve hapishaneler V. İnançların ve geleneklerin yok olması Yukarıdaki numaralanmış temalardan hangisi

Cumhuriyet Dönemi’nde toplumcu gerçekçi ro-manlarla ilgili değildir?


30. Fikir akımlarına bağlı edebiyat anlayışı dışında sade-ce edebiyat görüşleriyle ön plana çıkan ve edebiyatı bütün sosyal meselelerin dışında, sadece sanat ola-rak değerlendirmek isteyen ---- kısa sürede dağılır. Sa-natçıları kendilerinden önceki bütün edebiyat mirasını reddettiklerini söyleseler de kendilerinden önceki toplu-luğun estetiğini devam ettirirler. “Sanat şahsi ve muh-teremdir.” düsturunu benimserler. Bu zümre eğer ara-larında Türk şiirinin büyük adı ---- bulunmasa belki de edebiyat tarihinde anılmayacaktır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıda verilen-lerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?A) Servetifünun - Tevfik FikretB) Tanzimat edebiyatı - ŞinasiC) Fecr-i Atî - Ahmet HaşimD) Millî edebiyat - Ziya GökalpE) Beş Hececiler - Faruk Nafiz Çamlıbel

31. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?A) Orhan Pamuk’un “Yeni Hayat” adlı eseri, alışıl-

mış romanın biçim ve üslubundan bir kopuşu ifade eder.

B) Buket Uzuner, uzun öykü biçimindeki “Uzun Sür-müş Bir Günün Akşamı”nda adeta kendi içine bir yolculuk yaparak okuru kendi yanına çeker.

C) Romanlarında klasik anlatım tekniklerinden sapa-rak bilinç akışı, iç monolog gibi yeni anlatım tek-nikleriyle kendine özgü bir yol tutturan Adalet Ağaoğlu’nun ilk romanı “Ölmeye Yatmak”tır.

D) Nazlı Eray, ödüllü romanı “Aşkı Giyinen Adam”da fantastik gerçekçiliğin farklı bir yansımasını sunar okura.

E) Felsefeyi edebiyata sokan İhsan Oktay Anar, “Pus-lu Kıtalar Atlası” ve diğer romanlarında kurgu ve felsefi söylemleriyle dikkati çeker.



32. Kendi toplumunun değerlerinden kopmuş insan bilgili olabilir ama eğitimci olamaz. Çünkü tercüme beyin ve kalp ile eğitimci kimliğinin anlaşması mümkün değildir.

Bu parçada geçen “tercüme beyin ve kalp” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?A) Dünyayı akıl süzgecinden değerlendirmekB) Duygularının esiri olup aklını kullanmamakC) Aklı, duygunun önüne geçirip öğrencilerine böyle

örnek olmakD) Kendi kültüründen olmayan fikir, his ve davranışla-

ra sahip olmakE) Öğrencilerinin beklentilerine göre bir yol çizmek

33. I. uzanan günümüz tiyatro festivalleri II. önemini koruyor III. farklı ülkeler ve kültürler arası IV. geçmişi Antik Yunan’a V. etkileşimde rol oynayarak Yukarıdaki numaralanmış sözlerle anlamlı ve kural-

lı bir cümle oluşturulduğunda hangisi baştan dör-düncü sırada yer alır?


34. Hiç kimse, altından sahte para yapamaz ancak sahte altın para yapabilir bu kişiler.

Aşağıdaki cümlelerden hangisi anlamca bu cümle-ye en yakındır?A) Toplum tarafından benimsenmiş önemli kişileri kö-

tülemeye çalışmak boş bir uğraştır.B) Gerçekten değerli olan bir insanın değerini düşür-

meye kimsenin gücü yetmez.C) Herkesin sevip saydığı önemli kişilerin toplumdaki

itibarını kimse sarsamaz ama niteliksiz kişileri de-ğerli bireyler olarak gösterebilirler.

D) Toplumun bakış açısı zaman içerisinde değiştiğin-den toplumun önem verdiği kişilerin nitelikleri de farklılık gösterebilir.

E) Bazı insanlar, kendi mutluluklarını sadece ve sa-dece başka insanların çöküş hikâyelerine yaptıkla-rı katkıda bulurlar.

35. (I) Okuma eylemi, gözlerin ve ses organlarının çeşit-li hareketlerinden ve zihnin anlama ve kavrama çaba-sından oluşan karmaşık bir eylemdir. (II) İyi bir oku-ma bu hareketlerin uyumlu olmasına bağlıdır. (III) Oku-manın hemen her derste önemli bir yeri olduğundan diğer derslerde de okuma çalışmaları yapılmalıdır. (IV) İyi okuyamayan ve okuduğunu anlamayan bir öğ-rencinin başarılı olma şansı yoktur. (V) Bir matematik problemi, fizik kanunları, biyolojik çeşitlilik vs. hepsinin öğrenilmesi ve başarılması okumaya bağlıdır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?A) I. cümlede, tanım yapılmıştır.B) II. cümlede, yargı bir koşula bağlanmıştır.C) III. cümlede, neden-sonuç ilişkisi vardır.D) IV. cümlede, karşılaştırma vardır.E) V. cümlede, örnekler sıralanmıştır.



36. (I) “Mamut” kelimesi “iri” manasına gelse de mamut-lar normal bir Asya filinden biraz büyüktür. (II) Ma-mut, filgiller familyasının nesli tükenmiş bir cinsidir. (III) Son Buzul Çağı’nda Kuzey Amerika, Avrupa, Asya ve Afrika’da birçok farklı türleri ile yayılım göstermiştir. (IV) Derisi sık ve uzun kızıl kahverengi kıllarla örtülü, fil dişleri yukarı kıvrıktır. (V) İlk fosili 1799’da Sibirya’nın buzulları arasında bulunmuş, sonraları Kahramanma-raş Ovası’nda da sayısız mamut iskeleti çıkarılmıştır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?A) I. cümlede, mamut sözcüğünün açıklaması yapıl-

mıştır.B) II. cümlede, mamutların günümüzde yaşamadığı

anlatılmıştır.C) III. cümlede, mamutların dünyanın farklı coğrafya-

larına yayılmış bir tür olduğu belirtilmiştir.D) IV. cümlede mamutların fiziksel özellikleri betimlen-

miştir.E) V. cümlede, mamutların neslinin tükenme nedenle-

rine değinilmiştir.

37. “İyi” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde di-ğerlerinden farklı bir görevde kullanılmıştır?A) On beş yıllık bir çalışmadan sonra iyi şiirin ne oldu-

ğunu ancak anlayabildim.B) Size bu iyi haberi bir an önce yetiştirmek için erken-

den yola çıktı.C) Bir aya kadar iyi bir plan hazırlayıp şirketi batmak-

tan kurtarmalısın.D) İnsanlara karşı iyi düşünürsen yaşamaktan keyif al-

dığını göreceksin.E) Son yılların en iyi ve özverili futbolcusu seçilmesine

çok sevindim.

38. Bir yazar ,I “Yazdıklarımı dağdaki çoban da anlasın ;

IIprofesör de yavan bulmasın.” diyordu. Mevlana’nın

dile getirdiği “III

Anlattıklarınız ,IV

karşınızdakinin anla-

yabildiği kadardır.” gerçeğini de göz ardı etmeyelim.

Evet ,V

sorun dönüp dolaşıp anlayabilmekte düğümle-

niyor. Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerin-

den hangisi yanlış kullanılmıştır?


39. Dört ay boyunca Amsterdam’a konuk olacak

Osmanlı KültürünüI

İstanbul üzerinden anlatan

“İstanbul: Kent ve SultanII

” sergisi, birçoğu

Topkapı Sarayı’ndanIII

olmak üzere,

Türk İslam Eserleri Müzesi,IV

Sadberk Hanım Müze-

si’nden 300 eseri bir arayaV

getiriyor.

Bu cümledeki numaralanmış sözcüklerden hangi-sinde yazım yanlışı yapılmıştır?




40. Eski Yunan ve Roman dönemlerinde bile bisiklet yapıl-masını sağlayacak her şeyin bilinmesine karşın bisikle-tin bu kadar geç bulunmasının nedeni, büyük olasılıkla insanların “denge” kavramını tam olarak anlayamama-larıydı.

Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?A) Yapıca birleşiktir.B) Kurallı cümledir.C) Edat ve bağlaç kullanılmıştır.D) Özne bir söz öbeğinden oluşmaktadır.E) Yüklemi çekimli eylemdir.

41. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi edilgen çatılı bir eylemdir?A) Tezini, hocalarının karşısında iyi savundu.B) Yapılan en küçük bir şakaya bile alınıyordu.C) Bazı televizyonların yayınlarını beğenmiyoruz.D) Sözlü gelenekte yaşayan destan kahramanları gi-

biyiz.E) Sonuçlar ÖSYM tarafından yarın açıklanacakmış.

42. (I) Goethe sadece Almanya’nın değil, dünyanın en bü-yük şairlerinden biriydi. (II) Goethe, sadece şair ve ya-zar da değildi. (III) O, aynı zamanda bir sanat kuramcı-sı, bilim insanı ve siyasetçi olarak çok az insanda gö-rülebilen özelliklere sahipti. (IV) Onun bilim ve yaşam hakkında çok geniş bir bilgisi vardı. (V) Dünyada var olan her şeyi birbirine bağlı bir bütün olarak değerlen-diriyordu.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?A) I. cümlede zincirleme isim tamlaması kullanılmıştır.B) II. cümlenin yüklemi olumsuz bir isimdir.C) III. cümlede sıfat - fiil ve zarf - fiil vardır.D) IV. cümle özne, nesne ve yüklemden oluşmaktadır.E) V. cümlenin yüklemi birleşik çekimli eylemdir.



43. “İnsan, ağaçların tarihî kalıntıları ya da kitapların içinde gezinebilir.”

Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerden hangisin-de doğru olarak verilmiştir?A) Özne - nesne - zarf tümleci - yüklemB) Özne - dolaylı tümleç - yüklemC) Nesne - dolaylı tümleç - dolaylı tümleç - yüklemD) Özne - zarf tümleci - yüklemE) Nesne - zarf tümleci - dolaylı tümleç - yüklem

44. (I) 1940’larda Nazizmin, faşizmin güçlenip yayılması, sonra da 2. Dünya Savaşı’nın getirdiği çöküntü, ge-leneksel değerleri sarsmış ve yıkmıştır. (II) Artık bun-dan sonra yalnızlık konusunu değil, dayanışma kav-ramını öne çıkarırlar. (III) İşgal yıllarında direniş hare-ketine katılan bu yazarlar ve insanlar artık bu anlam-sız dünyaya daha başka bir gözle, daha farklı bakarlar. (IV) Toplumsal olaylarla ve tarihle fazlaca ilgilenmeyen varoluşçular ve Camus, 2. Dünya Savaşı’yla birlikte “tarih”le yüz yüze gelirler, tarihselliklerinin bilincine va-rırlar. (V) Direnişe katılan varoluşçular, Nazi zihniyeti-ne karşı koyamamıştır. (VI) Varoluşçular, “saçma” üze-rine kurulu felsefelerini bekleyen nihilizmden kendileri-ni kurtarma, yeni bir değerler sistemi yaratma, o yılların umutsuzluk ortamında umut ışığı yakma, yeni bir hü-manizm oluşturma çabasına girişirler.

Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturması için nu-maralanmış cümlelerden hangilerinin yerleri değiş-tirilmelidir?

A) I. ile IV. B) III. ile V. C) II. ile IV.D) I. ile II. E) I. ile VI.

45. Eski bir kâğıt bezeme (süsleme) sanatı olan ebru, asıl olarak cilt sanatıdır. İlk defa nerede ve kim tarafından yapıldığı kesin olarak bilinmese de araştırmacıların ge-nel kanaati, ebrunun ilk olarak Türkistan coğrafyasında yapıldığıdır. Daha sonra İran’a ve oradan da Osman-lı coğrafyasına geldiği bilinmektedir. Osmanlı’da sa-natsal açıdan kemale ermiş olan ebru gerek kullanılan malzemeler açısından gerekse teknik açıdan asıl kim-liğini kazanmıştır. 1700’lü yıllarda İstanbul’da yaşamış olan Hatip Mehmet Efendi, ebru sanatında “hatib ebru-su” diye bilinen su yüzeyinde figüratif desenler oluştur-mayı ilk olarak başaran kişidir.

Bu parçada ebru sanatının hangi özelliği üzerinde durulmuştur?A) Ortaya çıkışı ve gelişimiB) Günümüzdeki önemli temsilcileriC) Türk süsleme sanatları içerisindeki yeriD) Farklı kültürlerdeki uygulanış teknikleriE) Kullanılan malzemelerin nitelikleri



46. Anadolu’nun çorak topraklarla kaplı; yolu, suyu, elektri-ği olmayan köylerde doğup büyümek zorunda olan ço-cuklarımız da var. Bu çocuklar eğitimden en fazla beş yıl yararlanıyorlar. Onu da birleştirilmiş sınıf denilen bü-tün öğrencilerin aynı ortamda, tek öğretmenden eğitim aldıkları bir sistemle yapıyorlar. Okullarında müzik, re-sim, beden eğitimi öğretmenleri de yok. Bunlar arasın-da dünya çapında ressam, müzisyen, futbolcu ya da atlet çıkabilecek kaç tanesi var da köylerinde koyun gütmek zorunda kalıyor, bilmiyoruz. Bilmiyoruz ve bil-meyeceğiz de. Çünkü onların yeteneklerini sergileye-cekleri ya da geliştirecekleri şansları ve imkânları yok.

Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?A) İnsanlar, gerçek potansiyellerini ancak uygun şart-

lar kendilerine sunulursa gerçekleştirebilirler.B) Anadolu’nun ihmal edilmiş köylerinde yetişen her

çocuk, sanata ilgili bireyler olarak yetişiyor.C) Bir toplumun gelişmesi, o toplumdaki bireylerin al-

dıkları eğtimle doğru orantılıdır.D) Kendini tanımayan bireylerin gerçek potansiyelleri-

ni ortaya çıkartmak zordur.E) Eğitim sistemindeki bazı aksaklıkların giderilmesi

için topluma da görevler düşmektedir.

47. Edebî bir eser, oluşturucusunun elinden biricik olarak çıkar. Tektir, eşsizdir. Bu eser, okura ulaştıktan sonra çoğalır; binlere, yüz binlere, milyonlara çıkar aynı ese-rin sayısı hatta bu eser aynı okurda bile iki olur, üç olur.

Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ula-şılabilir?A) Edebî bir eseri her okur, farklı şekilde yorumlayabi-

lir.B) İnsan gerçekliğinden beslenmeyen edebî eserler,

beğenilmez.C) Edebî eserlerin çevirisi yapılırken eserin asıl yapısı

bozulur.D) Nitelikli eserler, her çağda ve toplumda beğenilir.E) Edebî eserlerin en temel özelliği, benzersiz olması-

dır.

48. Dostlarına ne kadar acı da gelse, bir şairin ölümü, ger-çekten daha engin ve sonsuz bir yaşamaya geçiştir. Japon ozanının “bir yaz denizine” benzettiği ölüm, as-lında Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “yekpare geniş bir an”, Oktay Rıfat’ın “birdenbire başlayan gökyüzü” dediği varlık duygusuna hiç de yabancı değildir. Yani ölüm, yeniden ölmemek için doğmaktır birçok sanatçı için.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisi söylenemez?A) Alıntıya yer verilmiştir.B) Somutlamadan yararlanılmıştır.C) Tanımlama yapılmıştır.D) Nesnel anlatımdan yararlanılmıştır.E) Tanık gösterilmiştir.



49. Havalar ısınmış, doğa canlanmış, tazelenmişti. Biz de büyük şehrin karmaşasından kaçıp doğanın şefkat-li kollarına atılmak için kentten uzakta, bir dağ başına çıkmıştık. Koca dağ, baştan doruğa sığırcık kaynıyor-du. Sevimli ala sığırcıkların kimi konuyor, kimi kalkıyor-du. Şamataları yeri göğü tutmuştu. Taşların dibi, otların arası yumurta bezeliydi. Sarı, kocaman ağızları; tüy-süz, şiş karınlarıyla yavrular, ağustos sıcağının yakıcı-lığında annelerinin kanat serinliğini arıyorlardı.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisi söylenemez?A) Karşıt anlamlı sözcükler kullanılmıştır.B) Betimlemelerden yararlanılmıştır.C) Kişileştirmeye yer verilmiştir.D) Benzetme yapılmıştır.E) Öyküleyici anlatım yapılmıştır.

50. (I) Roman yazmak, hikaye yazmaya hiç benzemez. (II) Romancı zaten sorunları ve birçok hikâyesi olan in-sandır. (III) Hikâye şiir gibidir. (IV) Bütün mesele bun-ları nasıl yan yana ve iç içe dizeceğidir, kurgudur. (V) Romanın kurgusu bir mühendislik projesine benzer. (VI) Elinde odalar, pencereler ve merdivenler olan bir mimar gibisinizdir. (VII) İşte bütün mesele onları en sağlam ama aynı zamanda en estetik olarak nasıl yer-leştireceğinizdir.

Numaralanmış cümlelerden hangisi parçanın an-lam akışını bozmaktadır?

A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.

51. (I) Gerçekten insan makinesi bir memleketteki havanın kalitesine, bu kaliteler de değişikliklere, yani tabiatın iş-lemleri dediğimiz meyvenin oluşumunu güçleştiren ve-ya kolaylaştıran bütün değişikliklere daha az bağlı de-ğildir.

(II) Öylece dimağları aynı tarzda doğmuş iki çocuk, biri İsveç’te öbürü de Endülüs’te yetişmişse kafaca ve eği-limlerce birbirinden elbette farklı olacaktır.

(III) Dış şartların insanları etkilediği fikri, şüphesiz za-manın düşünce havasında vardı.

(IV) Bunu o dönemde kaleme alınmış yazılardan anlı-yoruz.

(V) Bu çocuklar aynı memlekette, sıcaklık dereceleri farklı yıllarda yetişmiş olsalar bile farklı olacaklardır.

Parçada numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bü-tün olabilmesi için doğru sıralanmış şekli aşağıda-kilerden hangisinde verilmiştir?

A) I, II, III, IV, V B) II, I, III, V, IV

C) III, IV, I, II, V D) II, III, IV, V, I

E) V, III, II, I, IV

52. Onu ilk defa lise birinci sınıfta tanımıştım. Okuldan ar-da kalan zamanlarında bir inşaatta çalışır, okul harç-lığını çıkarırdı. Derslerine çalışmaya az zaman ayırır-dı, gerçi dersleri dinlemesi ona yetiyordu. Herhangi bir ders ya da konu onun için anlaşılmaz ve karışık ola-mazdı. Lise bitince üniversiteyi kazandı ve okula kendi parasıyla devam etmek zorunda olduğundan bu sefer özel dersler verdi parayla. Okulunu böyle bitirdi. Fizik okumuştu üniversitede ama şimdilerde bilgisayar prog-ramcılığı yapıyor. Kazandığı paranın bir kısmıyla fakir çocuklara burs veriyor.

Bu parçada sözü edilen kişiyle ilgili olarak aşağıda-kilerden hangisine ulaşılamaz?A) Ailesinin ekonomik durumunun kötü olduğunaB) Zeki ve anlama kapasitesi yüksek olduğunaC) Eğitim aldığı alanın dışında da kendini yetiştirdiğineD) Geçmişini unutmayan biri olduğunaE) Ekonomik sıkıntılar çekerek eğitimini tamamladığına


LYS-3 (GNL-3/1516) 16

53. I. Frigler, MÖ 1200’lü yıllardan itibaren Makedonya ve Trakya üzerinden Boğazlar yoluyla Anadolu’ya göç eden Trak kökenli boylardan biriydi.

II. Ansızın sarardı, taş kesildi. Peşinden yüzü yaygın bir gülümseyişle tüm yönlere doğru eğik bir hâl al-dı. Yüzünden ve gözlerinden etrafa âdeta kıvılcım-lar saçılıyordu. Büzüldü, ufaldı, kamburlaştı.

Yukarıda verilen numaralı parçalarla ilgili aşağıda-kilerden hangisi söylenemez?A) I. parça bilimsel bir metinden alınmıştır.B) I. parçada sözcükler temel anlamlarıyla kullanıl-

mıştır.C) II. parça bilgi vermek amacıyla yazılmıştır.D) II. parça edebî bir metinden alınmıştır.E) II. parçada kullanılan dil, günlük dilden farklıdır.

54. Aşağıdakilerden hangisi nazım şekliyle ilgili değil-dir?A) Nazım birimiB) Şiirin ezgisiC) Kullanılan ölçüD) Şiirin hacmiE) Kafiye şeması

55. Geldi gönderdiğin şiirden mektup Arada bir böyle yaz Balaban’ım Zaman siciminin ucundan tutup Bazen bağla, bazen çöz Balaban’ım Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi

söylenemez?A) Çapraz kafiye örgüsü vardır.B) Redife yer verilmiştir.C) Yarım uyak ve zengin uyak vardır.D) 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.E) İmgeye yer verilmemiştir.

56. Kara gözlüm bu ayrılık yetişir İki gözüm pınar oldu gel gayrı Elim değse akan sular tutuşur İçim, dışım yanar oldu gel gayri Bu dizelerde görülen en belirgin söz sanatı aşağı-

dakilerden hangisidir?

A) Mübalağa B) Telmih C) CinasD) Teşhis E) Tevriye

lys genel 3 - ministry of national education · i. divan edebiyatında edebî sanatlarla yüklü,...

Documents