mụ phù thủy baba yaga - shop.sputnikedu.comshop.sputnikedu.com/files/babayaga_ch4.pdf · tủ...

Tủ sách Sputnik, số 027

Tập truyện cổ tích dân gian NgaVạc Bông và Nguyễn Tường Linh dịch

Mụ Phù ThủyBABA YAGA

(Song ngữ Anh - Việt)

NHÀ XUẤT BẢN THẾ GIỚI

The frog princess

Nàng công chúa Ếch

Audio: https://www.youtube.com/watch?v=loYASfYba7o

66

Chương 3. Nàng công chúa Ếch

In olden time, in a time long be-fore present days, in a certain Tsar-dom of an Empire far across theblue seas and behind high moun-tains, there lived a Tsar and his Tsar-itsa. The Tsar had lived long in thewhite world, and through long liv-ing had become old.

Ngày xửa ngày xưa, vào một thờirất đỗi xa xưa, ở một vương quốc xaxôi bên kia đại dương xanh thẳm vàkhuất sau những dãy núi hùng vĩ, cómột vị vua và hoàng hậu của ngài. Vịvua sống đã lâu trên thế gian này, vàđã trở thành một ông già sau nhiềunăm sinh sống.

He had three sons, Tsarevitches,all of them young, brave and unmar-ried, and altogether of such a sortthat they could not be described bywords spoken in a tale or writtendown with a pen.

Ngài có ba người con trai, bachàng hoàng tử, cả ba người đều trẻtrung, hùng dũng, chưa có vợ, và họthuộc loại đặc biệt đến mức khôngcó lời nói hay giấy bút nào có thể tảnổi.

During the long white days theyflew about on their fiery, beautifulhorses, like bright hawks under theblue sky.

Trong những tháng ngày dàithanh bình, họ rong ruổi trên lưngnhững con tuấn mã, tựa như diềuhâu tung cánh trên trời xanh.

All three were handsome andclever, but the handsomest andcleverest was the youngest, and hewas Tsarevitch Ivan.

Cả ba hoàng tử đều khôi ngô vàthông minh, nhưng người khôi ngôvà thông minh nhất chính là hoàngtử Ivan, người trẻ nhất.

One day the Tsar summoned1 histhree sons to his presence and said:“My dear children, ye have now ar-rived at man’s estate and it is timefor you to think of marriage.

Một hôm, nhà vua cho vời bahoàng tử đến và truyền dạy: “Cáccon thân yêu của ta, các con đã đếntuổi trưởng thành và đã đến lúc cầnsuy tính chuyện hôn nhân.

I desire you to select maidens tobeloving wives to you and to me du-tiful daughters-in-law.

Cha muốn các con hãy chọnnhững thiếu nữ làm vợ hiền chomình và làm dâu hiếu thảo của cha.

1to summon: gọi đến, triệu tập.

67


Take, therefore, your well-arched bows and arrows which havebeen hardened in the fire.

Thế nên, các con hãy cầm lấynhững cánh cung và mũi tên đãđược tôi rèn trong lửa đỏ.

Go into the untrodden fieldwherein no one is permitted tohunt, draw the bows tight and shootin different directions, and in what-soever courts the arrows fall, theredemand your wives-to-be. She whobrings to each his arrow shall be hisbride.”

Hãy đi tới cánh đồng hoang, nơikhông ai được phép vào săn bắn.Hãy giương căng cánh cung và bắntên đi các hướng khác nhau. Mũi tênrơi vào bất cứ chỗ nào, thì hãy hỏivợ ở chính chỗ đó. Cô gái nào traolại mũi tên cho ai sẽ trở thành hônthê của người ấy.”

So the Tsarevitches made ar-rows, hardened them in the fire, andgoing into the untrodden field, shotthem in different directions.

Thế là các hoàng tử rèn mũi tênvà tôi trong lửa đỏ, rồi đi đến cánhđồng hoang và bắn các mũi tên theocác hướng khác nhau.

The eldest brother shot to theeast, the second to the west, and theyoungest, Tsarevitch Ivan, drew hisbow with all his strength and shothis arrow straight before him.

Người anh cả bắn về hướngđông, anh thứ hai bắn về hướng tây,còn người em út, hoàng tử Ivan, lấyhết sức giương cung và bắn mũi tênthẳng về phía trước mặt.

On making search, the eldestbrother found that his arrow hadfallen in the courtyard of a Boyar,where it lay before the tower inwhich were the apartments of themaidens.

Khi đi tìm lại mũi tên, người anhcả thấy mũi tên của mình đã rơi vàotrong sân của một gia đình đại quýtộc, và nó nằm ngay phía trước tòatháp nơi có những căn phòng củacác thiếu nữ.

The second brother’s arrow hadfallen in the courtyard of a richmerchant who traded with foreigncountries, and pierced a windowat which the merchant’s daughter-alovely girl soul - was standing.

Mũi tên của hoàng tử thứ hai bayvào trong sân nhà của một thươnggia giàu có chuyên buôn bán vớinước ngoài, và cắm vào cửa sổ nơicon gái của vị thương gia - một côgái đáng yêu - đang đứng.

68


But the arrow of Tsarevitch Ivancould not be found at all. TsarevitchIvan searched in deep sorrow andgrief.

Nhưng mũi tên của hoàng tửIvan thì hoàn toàn mất tích. Hoàngtử Ivan đi tìm nó trong sự buồn rầuvà đau khổ.

For two whole days he wanderedin the woods and fields, and on thethird day he came by chance to aboggy swamp, where the black soilgave way under the foot, and inthe middle of the swamp he cameupon a great Frog which held in hermouth the arrow he had shot.

Suốt hai ngày liền, chàng langthang trong rừng rậm và đồng cỏ.Đến ngày thứ ba chàng tình cờ đặtchân đến một đầm lầy ngập nước,chàng đi đến đâu đất lún đến đấy, vàở giữa đầm lầy, chàng bắt gặp mộtcon ếch đang ngậm trong miệngmũi tên mà chàng đã bắn.

When he saw this he turned torun away, leaving his arrow behindhim, but the Frog cried: “Kwa! Kwa!Tsarevitch Ivan, come to me andtake thine arrow. If thou wilt nottake me for thy wife, thou wilt neverget out of this marsh.”

Nhìn thấy thế, chàng quay bướcchạy đi, bỏ lại mũi tên của mình,nhưng ếch đã kêu lên: “Ộp! Ộp!Hoàng tử Ivan, hãy đến chỗ tôi nhậnlại mũi tên của chàng. Nếu khôngcưới tôi làm vợ, chàng sẽ chẳng baogiờ ra khỏi được đầm lầy này.”

Ivan was greatly surprised tohear the Frog speak, and was at aloss to know what to do.

Ivan hết sức ngạc nhiên khi nghethấy ếch nói, và bối rối không biếtphải làm gì.

But at last he took the arrow,picked up the Frog, put her in a foldof his coat and went sadly home.

Nhưng cuối cùng chàng nhận lạimũi tên, nâng ếch lên và đặt vàotrong lần áo khoác của mình, rồibuồn bã đi về nhà.

When he arrived at the Palaceand told his story, his brothersjeered at him, and the two beautifulmaidens whom they were to marrylaughed at him also, so that he wentweeping to the Tsar and said:

Khi chàng về đến cung điện vàkể lại câu chuyện của mình, các anhtrai bèn chế nhạo chàng, hai thiếunữ xinh đẹp mà họ sẽ cưới cũng cườinhạo chàng, nên chàng khóc lóc đigặp nhà vua và thốt lên:

69

Nàng Ếch ngậm mũi tên của hoàng tử Ivan.


“How can I ever take this Frogto wife-a little thing that says ’Kwa!Kwa!’ She is not my equal. To liveone’s life long is not like crossing ariver or walking over a field. Howshall I live with a Frog?”

“Làm sao con có thể cưới con ếchtí hon chỉ biết kêu ’Ộp! Ộp!’ này làmvợ! Ếch đâu có tương xứng với con.Sống cả đời đâu có giống như băngqua sông hay lội qua đồng. Làm saocon sống với ếch được?”

But the Tsar made answer: “Takeher, for such was my royal word,and such is thy fate!”

Nhưng nhà vua đã đáp lại: “Hãycưới ếch, bởi đó là chiếu chỉ ta đãban, và là định mệnh của con!”

And though Tsarevitch Ivanwept a long time, there was no fur-ther word to be said, since one can-not go contrary to his fate.

Và mặc dù hoàng tử Ivan đã khócrất lâu, nhưng không có gì để nóilại nữa, vì không ai có thể cưỡng lạiđịnh mệnh của mình.

So the sons of the Tsar weremarried-the eldest to the noble-man’s daughter, the second to thedaughter of the merchant, and theyoungest, Tsarevitch Ivan, was mar-ried to the Frog.

Thế là các hoàng tử của nhà vuađều đã thành hôn, người anh cả cướicon gái của nhà quý tộc, hoàng tửthứ hai cưới con gái của vị thươnggia, còn người em út, hoàng tử Ivan,kết hôn với nàng Ếch.

When the day came, he went tothe Palace in a closed carriage andthe Frog was carried on a goldendish.

Đến ngày hôn lễ, chàng đi vàocung bằng cỗ xe ngựa che kín vànàng Ếch được đặt trên một chiếcđĩa bằng vàng.

So they lived, a long time ora short time, and Tsarevitch Ivantreated the Frog with gentlenessand kindness till a day came whenthe Tsar summoned his three sonsbefore him and said:

Và thế là họ sống bên nhau, ngàyqua ngày, và hoàng tử Ivan đối xửvới nàng Ếch một cách dịu dàng vàtử tế. Rồi đến một ngày nọ, nhà vuatriệu ba người con trai đến trướcmặt mình và phán:

71


“Dear children, now that ye arewedded, I am minded to try the skillof my daughters-in-law in the artsof housewifery. Take from my store-room, therefore, each of you, a pieceof linen cloth, and his wife shallmake of it a shirt which he shallbring to me tomorrow morning.”

“Các con thân yêu, giờ đây cáccon đã yên bề gia thất, cha muốnthử tài nội trợ của các con dâu. Chonên, các con hãy vào kho của ta, mỗingười hãy chọn một mảnh vải lanhđể vợ của mình may thành áo, vàcác con hãy mang áo đến cho ta vàosáng mai.”

The two elder brothers took thelinen to their wives, who at oncecalled together their maidservantsand nurses and all set to work busilyto cut the stuff and to sew it.

Hai người anh trai mang vải lanhvề cho vợ của họ, và những người vợngay lập tức gọi những người hầucận và tôi tớ gái của họ lại để tíu títcắt vải và may áo.

And as they worked theylaughed to think of Tsarevitch Ivan,saying: “What will his little Quackermake for him to bring to the Tsartomorrow?”

Trong lúc làm việc, họ cười khinghĩ đến hoàng tử Ivan và kháonhau: “Liệu Ộp-Ộp tí hon sẽ làm gìđể hoàng tử mang đến trình cho vuacha ngày mai nhỉ?”

But Tsarevitch Ivan went homelooking as if he had swallowed aneedle.

Hoàng tử Ivan thì đi về nhà vớidáng vẻ thất thểu như người mấthồn. 1

“How can my little Frog-wifemake a shirt?” he thought, “she whoonly creeps on the floor and croaks!”

“Làm thế nào người vợ Ếch tíhon của mình có thể may áo được?”chàng nghĩ, “cô ấy chỉ biết bò dướisàn và kêu ộp ộp!”

And his bright head hung downlower than his shoulders.

Và cái đầu thông minh của chàngcứ cúi gằm xuống đất. 2

1Nguyên văn: “trông như là nuốt phải một cái kim”.2Nguyên văn: “đầu treo xuống thấp hơn vai”.

72


When she saw him looking sosad, however, the Frog spoke, “Kwa!Kwa! Tsarevitch Ivan, why art thouso down cast? Hast thou heard fromthe Tsar thy father a hard, un pleas-ant word?”

Khi nhìn thấy chàng với dáng vẻquá thiểu não, Ếch cất giọng, “Ộp!Ộp! Hoàng tử Ivan, tại sao chànglại ủ rũ như vậy? Có phải chàngđã nghe thấy vua cha nói những lờinặng nề không hay?”

“How can I fail to be downcast?”answered Ivan. “The Tsar, my father,has ordered that thou shouldst sewa shirt out of this linen for him to-morrow.”

“Ta làm sao có thể không ủ rũcơ chứ?” Ivan đáp. “Vua cha đã ralệnh cho nàng phải may xong áo chongười vào sáng mai bằng mảnh vảilanh này.”

“Worry not,” said the Frog, “andhave no fear. Go to bed and restThere is more wisdom in the morn-ing than in the evening!”

“Xin chàng chớ lo âu,” nàng Ếchcất tiếng, “và cũng chớ sợ hãi. Hãyđi ngủ và tĩnh dưỡng. Buổi sáng tinhanh hơn là buổi tối!”

When Tsarevitch Ivan had laidhimself down to sleep, she calledservants and bade them cut thelinen he had brought into smallpieces.

Khi hoàng tử Ivan đã ru mìnhvào giấc ngủ, nàng gọi những ngườihầu đến và sai họ cắt mảnh vải màchàng đã mang về thành từng mẩunhỏ.

Then dismissing them, she tookthe pieces in her mouth, hopped tothe window and threw them out,saying:

Rồi sau khi cho họ lui ra, nàngngậm những mẩu vải trong miệng,nhảy lên bậc cửa sổ và hất vải rangoài, miệng gọi:

“Winds! Winds! Fly abroad withthese linen shreds and sew me ashirt for the Tsar my father in law!

“Gió ơi! Gió ơi! Hãy cuốn nhữngmẩu vải này đi và may cho ta mộtchiếc áo cho vua cha!”

And before one could tell itback into the room flew a shirt allstitched and finished.

Và chẳng mấy chốc, một chiếc áođược may tươm tất đã bay lại vàotrong phòng.

73


Next morning when TsarevitchIvan awoke, the Frog presented himwith a shirt.

Sáng hôm sau, khi hoàng tử Ivanthức dậy, nàng Ếch trao cho chàngchiếc áo.

“There it is,” she said. “Take it tothy father and see if it pleases him.”

“Áo đây,” nàng nói. “Chàng hãymang đến cho vua cha xem ngườicó hài lòng không.”

Ivan was greatly rejoiced andputting the shirt under his coat setout to the Palace where his two el-der brothers had already arrived.

Ivan xiết bao vui mừng, cất chiếcáo vào bên trong áo khoác rồi đi vàocung, nơi hai người anh cũng đã cómặt.

First of all the eldest brother pre-sented his shirt to his father. TheTsar took it, examined it and said:“This is sewn in the common way-itis fit only to be worn in a poor man’shut!”

Trước tiên, người anh cả trìnhchiếc áo của mình cho vua cha. Vuađón nhận, xem xét và phán: “Áonày được may theo lối thường dân- nó chỉ đáng để mặc trong nhà củangười nghèo!”

He took the shirt which the sec-ond son had brought, and said:“This is sewn somewhat better thanthe other and is perhaps goodenough for me to wear when I goto my bath.”

Ngài cầm lấy chiếc áo mà ngườicon trai thứ hai mang đến và nhậnxét: “Chiếc áo này may có phầnkhéo hơn so với chiếc áo kia, và cólẽ nó đủ tốt để ta mặc những khi tađi tắm.”

But when he took the shirt thatTsarevitch Ivan presented him, heexamined it with delight, for no sin-gle seam could be seen in it. Hecould not admire it enough andgave orders that it should be givenhim to wear only on the greatestholidays.

Nhưng khi cầm lấy chiếc áo màhoàng tử Ivan dâng lên, ngài xemxét một cách hứng thú vì chẳng nhìnthấy đường may nào trên áo. Ngàirất đỗi ngưỡng mộ và truyền rằngngài chỉ mặc áo này vào những ngàylễ trọng đại.

74


Ivan went home happy, but histwo brothers said to one another:“We need not laugh at Ivan’s wife;she is not really a Frog, but a witch.”

Ivan vui sướng trở về nhà, cònhai người anh bảo nhau: “Chúng takhông nên cười vợ của Ivan, cô tachẳng phải là Ếch, mà là phù thủy.”

A second time the Tsar sum-moned his three sons and said:“My dear children, I wish to tastebread baked by the hands of mydaughters-in-law. Bring me tomor-row morning, therefore, each of youa loaf of soft white bread.”

Lần tiếp theo, vua lại triệu bangười con trai đến và phán: “Cáccon thân yêu, ta muốn nếm thửbánh mì được chính các nàng dâucủa ta tự tay nướng. Vì vậy, sáng maimỗi con hãy mang đến cho ta một ổbánh mì trắng mềm.”

Tsarevitch Ivan returned homelooking as if he had eaten somethingwithout salt, and his bright headhung lower than his shoulders, andwhen the Frog saw him, she said:

Hoàng tử Ivan trở về nhà, trôngnhư là ăn phải đồ nhạt thếch khôngcó muối, và cái đầu sáng sủa củachàng cứ cúi gằm xuống đất. Khinhìn thấy chàng, nàng Ếch nói:

“Kwa! Kwa! Kworax! TsarevitchIvan, why art thou so sad? Hast thouheard a harsh, unfriendly word fromthe Tsar thy father?”

“Ộp! Ộp! Ếch ộp! Hoàng tử Ivan,sao chàng lại buồn thế? Có phảichàng đã nghe thấy vua cha nói điềugì gay gắt, không thân thiện?”

“Why should I not be sad?” an-swered Ivan. “The Tsar my fatherhas bidden that thou bake himfor tomorrow a loaf of soft whitebread.”

“Ta không buồn sao được cơchứ?” Ivan đáp. “Vua cha đã truyềnlệnh rằng nàng phải nướng chongười một ổ bánh mì trắng mềm vàongày mai.”

“Mourn not, Tsarevitch Ivan. Benot sad for nothing. Go to bed andsleep in comfort. The morning iswiser than the evening.”

“Xin chàng chớ u sầu, hỡi hoàngtử Ivan. Xin chớ buồn phiền gì cả.Hãy ngủ cho ngon giấc. Buổi sángtinh anh hơn là buổi tối.”

75


When he was asleep she orderedservants to bring a pastrypot, putflour and cold water into it andmake a paste. This she bade themput into the cold oven, and whenthey were gone she hopped beforethe oven door and said:

Khi chàng đang ngủ, nàng ralệnh cho tôi tớ mang đến một chậuđánh bột, đổ bột và nước lạnh vàođó trộn thành bột nhão. Rồi nàng saigia nhân đặt nó vào chiếc lò đangnguội lạnh, và khi họ đã lui ra, nàngnhảy đến ngay cửa lò và thốt lên:

“Bread, Bread! Be baked! Clean,white, and soft as snow!” Instantlythe oven door flew open and theloaf rolled out, cooked crisp andwhite.

“Bánh mì, bánh mì! Hãy nướnglên đi! Trắng trẻo, tinh khiết, vàmềm như tuyết!” Ngay lập tức, cửalò mở tung và ổ bánh lăn ra, chíngiòn và trắng tinh.

Now the two Tsarevnas, thewives of the other brothers, hatedthe Frog because of the shirt shehad made, and when they heard thecommand of the Tsar, the wife ofthe eldest brother sent a little blackslave-girl to spy on the Frog and seewhat she would do.

Giờ đây hai nàng công nương,vợ của những người anh trai, đemlòng ghen ghét nàng Ếch bởi chiếcáo nàng đã làm, và khi nghe thấymệnh lệnh của vua, vợ của ngườianh cả liền sai một cô bé đầy tớ dađen đi thám thính xem nàng Ếch sẽlàm gì.

The black girl hid herself whereshe could watch, and went and toldher mistress what she had seen andheard. Then the two Tsarevnas triedto imitate the Frog. They dissolvedtheir flour in cold water, poured thepaste into cold ovens and repeatedover and over again:

Cô đầy tớ da đen nấp vào mộtchỗ để theo dõi, rồi trở về thuật lạinhững gì mắt thấy tai nghe cho bàchủ của mình. Thế là hai nàng côngnương bèn tìm cách bắt chước nàngẾch. Họ hòa bột mì vào nước lạnh,đổ bột vào các bếp lò nguội lạnh vàcứ lặp đi lặp lại:

“Bread, Bread! Be baked! Clean,white, and soft as snow!”

“Bánh mì, bánh mì! Hãy nướnglên đi! Trắng trẻo, tinh khiết, vàmềm như tuyết!”

76


But the ovens remained cold andthe paste would not bake. Seeingthis, in anger they gave the poorslave-girl a cruel beating, orderedmore flour, made paste with hot wa-ter and heated the ovens.

Nhưng các bếp lò vẫn nguội lạnhvà bột chẳng chín. Khi thấy vậy,trong cơn tức giận họ đã đánh đậpcô bé đầy tớ đáng thương một cáchtàn nhẫn, ra lệnh lấy thêm bột, nhồibột với nước nóng và đốt lò lên.

But the spilled paste had flowedall about and clogged the flues andmade them useless, so that one hadher loaf burned on one side and theother took hers out underbaked.

Nhưng bột chảy tràn ra đã làmtắc các ống khói và khiến chúng trởnên vô dụng. Và thế là một ngườicó ổ bánh bị cháy xém một bên, cònngười kia lôi ra ổ bánh chưa chín.

In the morning, when TsarevitchIvan awoke, the Frog sent him to thePalace with his bread wrapped in atowel, and the brothers came alsowith theirs.

Buổi sáng, khi hoàng tử Ivanthức dậy, nàng Ếch đã chuẩn bị chochàng bánh mì gói trong khăn đểmang vào cung. Hai người anh cũngđi đến cùng với bánh của họ.

The Tsar cut the loaf of the el-dest son and tasted it. “Such bread,”he said, “might be eaten only out ofmisery,” and he sent it to the kitchenthat it might be given to the beg-gars.

Vua cắt ổ bánh của người contrai cả và nếm thử. “Bánh mì nhưthế,” ông phán, “chỉ có thể ăn khinghèo khó mà thôi,” và ông chomang vào bếp để đem cho nhữngngười hành khất.

He tasted that of the second sonand said: “Give this to my hounds.”

Ngài nếm bánh của con trai thứhai và nói: “Mang cho lũ chó của ta.”

When Tsarevitch Ivan un-wrapped his loaf, however, all ex-claimed in admiration. For it was sosplendid that it would be impossibleto make one like it-it could only betold of in tales.

Nhưng khi Hoàng tử Ivan lấy ổbánh của mình ra, tất cả mọi ngườiđều trầm trồ ngưỡng mộ. Nó tuyệtvời đến mức không thể làm đượcnhư thế - mà chỉ có thể nghe kểtrong truyện cổ tích mà thôi.

77


It was adorned with all kindsof cunning designs and on its sideswere wrought the Tsar’s cities withtheir high walls and gates.

Bánh được trang trí một cách vôcùng khéo léo, và ở xung quanh cònvẽ hình các thành đô tường cao cổnglớn của nhà vua.

The Tsar tasted it and sent itaway, saying: “Put this on my ta-ble on Easter Sunday, when we shallhave royal visitors.” So Ivan wenthome rejoicing.

Ngài nếm thử và ra lệnh: “Hãyđặt bánh này lên bàn ăn cho ta vàongày chủ nhật Phục Sinh, khi có cácvị khách sang trọng.” Và thế là Ivanvui mừng trở về nhà.

A third time the Tsar sent for histhree Sons and said to them: “Mydear children, it is fitting that allwomen should know how to weaveand broider in gold and silver, andI would see if your wives are skilledalso in this.

Lần thứ ba, nhà vua lại gọi cáccon trai đến và nói với họ: “Các conthân yêu của ta, mọi phụ nữ đảmđang cần biết thêu và dệt bằng chỉvàng, chỉ bạc, và cha muốn biết xemcác cô vợ của các con có giỏi việcnày không.

Take, there fore, each of you,from my storehouse, silk, gold andsilver, and tomorrow morning bringme each of you a carpet.”

Vì vậy, mỗi con hãy vào kho củata, chọn lấy lụa, chỉ vàng, chỉ bạc vàsáng mai mỗi người hãy mang chota một tấm thảm.”

When Tsarevitch Ivan broughtsadly home the silk, the gold, andthe silver, the Frog was sitting on achair.

Khi hoàng tử Ivan buồn bã mangvải lụa, chỉ vàng và chỉ bạc về nhà,nàng Ếch đang ngồi trên một chiếcghế.

“Kwa! Kwa! Kworax!” she said.“Tsarevitch Ivan, why dost thoumourn? And why doth thy brighthead hang down lower than thyshoulders? Hast thou heard fromthe Tsar thy father a cruel and bit-ter word?”

“Ộp! Ộp! Ếch ộp!” nàng cấttiếng. “Hoàng tử Ivan, cớ sao chànglại buồn rầu vậy? Và cớ sao chiếcđầu sáng sủa của chàng lại cúi gằmxuống đất vậy? Có phải chàng đãnghe thấy vua cha thốt ra những lờitàn nhẫn và khắc nghiệt?”

78


“Have I not cause to mourn?”he answered. “The shirt thou hastsewn, and the bread thou hastbaked; but now my father has bid-den that thou make for tomorrow acarpet of this gold, silver, and silk.”

“Đâu phải vô cớ mà ta buồn,”chàng đáp lời. “Nàng đã may đượcáo, nàng đã nướng được bánh;nhưng bây giờ cha lại ra lệnh chonàng phải dùng lụa, vàng và bạc nàythêu một tấm thảm cho ngày mai.”

“Fret not, Tsarevitch Ivan,” saidthe Frog. “Lay thee down and rest.The day has more wisdom than thenight.”

“Xin chớ băn khoăn, hỡi hoàngtử Ivan,” nàng Ếch trấn an. “Hãyngủ cho ngon giấc. Buổi sáng tinhanh hơn là buổi tối.”

As soon as he was asleep shecalled servants and bade them takescissors and cut to pieces all the silk,the gold, and the silver, and then,sending them away, threw it out ofthe window, and said:

Ngay khi chàng vừa ngủ, nànggọi tôi tớ và ra lệnh cho họ dùng kéocắt toàn bộ lụa, chỉ vàng và chỉ bạcthành từng khúc nhỏ. Sau đó nàngcho họ lui ra rồi thả tất cả ra ngoàicửa sổ và cất tiếng gọi:

“Winds! Winds! fly abroad withthese pieces of silk, of gold, and ofsilver, and make me a carpet suchas my dear father used to cover hiswindows!”

“Gió ơi! Gió ơi! Hãy bay đi cùngnhững mảnh vải, những sợi chỉvàng, chỉ bạc này và làm cho ta mộttấm thảm như là vua cha vẫn dùngđể che cửa sổ!”

And hardly had she said the lastword, when back into the room flewthe embroidered carpet.

Và nàng vừa mới nói dứt lời thìmột tấm thảm thêu đã bay ngược trởvào trong phòng.

Now again the wives of the el-der brothers had sent the little blackslave-girl to watch, and she ranquickly to tell them. And they, think-ing that this time the charm mustwork, cut all of their silk and pre-cious thread into pieces, threw themout of the window, and repeated:

Một lần nữa, hai chị dâu đã saicô bé đầy tớ da đen đến theo dõi, vàcô ta vội chạy về để mách lại. Và họcho rằng lần này phép thuật sẽ hiệunghiệm nên đã cắt toàn bộ vải lụavà chỉ quý thành từng mẩu, rồi némra ngoài cửa sổ, vừa ném vừa lặp đilặp lại:

79


“Winds! Winds! fly abroad withthese pieces of silk, of gold, and ofsilver, and make us carpets such asour dear fathers used to cover theirwindows.”

“Gió ơi! Gió ơi! Hãy bay đi cùngnhững mảnh vải, những sợi chỉvàng, chỉ bạc này và làm cho ta mộttấm thảm như là vua cha vẫn dùngđể che cửa sổ!”

But though they waited a longtime, the winds brought them nocarpets.

Nhưng mặc cho họ chờ đợi rấtlâu, cơn gió chẳng mang về một tấmthảm nào cả.

Then the Tsarevnas, angry at theloss of their rich threads, after beat-ing the little slave-girl more cruellythan before, sent servants hastily formore material, and calling togethertheir nurses and maidens to helpthem, began to work at weaving andembroidering.

Hai cô công nương nổi giận vì đãđánh mất những sợi chỉ quý, và saukhi đã nện cho cô bé đầy tớ một trậntàn nhẫn hơn cả lần trước, họ bènsai gia nhân vội vàng đi lấy thêm vậtliệu và triệu những người hầu cậnđến để giúp sức. Họ lại bắt đầu mayvà thêu.

In the morning when TsarevitchIvan arose, the Frog sent him to thePalace to show his carpet with hisbrothers.

Khi Hoàng tử Ivan thức dậy vàobuổi sáng, nàng Ếch đưa chàng tấmthảm để mang vào cung trình vuacha cùng với các anh của mình.

The Tsar looked at the carpet ofthe eldest son and said: “Take thisto the stables. It will do to cover mypoorest horse when it is raining.”

Vua nhìn tấm thảm của ngườicon trai cả và phán: “Mang thảmvào chuồng ngựa. Nó có thể dùngđể phủ cho con ngựa còi nhất của takhi trời mưa.”

He looked at the carpet of thesecond, and said: “Put this in thehall; it may do, perhaps, to wipe myboots upon in bad weather.”

Ngài nhìn tấm thảm của ngườicon thứ hai và nói: “Hãy đặt tronghành lang; nó có thể dùng để chùiủng của ta khi thời tiết xấu.”

80


But when Tsarevitch Ivan un-rolled his carpet, so wondrously wasit adorned with gold and silver fash-ionings, that its like cannot be imag-ined.

Nhưng khi hoàng tử Ivan lấy tấmthảm của mình ra, nó được thêubằng chỉ vàng và chỉ bạc một cáchtuyệt mỹ đến mức không thể hìnhdung nổi.

And the Tsar ordered that it bekept with the greatest care, to be puton his own table on the most solemnfeast-days.

Và vua ra lệnh phải giữ gìn nóhết sức cẩn trọng, chỉ treo trongphòng của ngài vào những dịp lễtrọng đại nhất.

“Now, my dear children,” hesaid, “your wives, my daughters inlaw have done all that I bade themdo Bring them tomorrow thereforeto the Palace to dine in order that Imay congratulate them in person.”

“Các con thân yêu của ta,” nhàvua phán, “vợ của các con, các nàngdâu của ta, đã làm tất cả những gìta yêu cầu. Vậy ngày mai hãy đưa họvào cung dự tiệc, để ta có thể đíchthân chúc mừng mỗi người.”

The two elder brothers wenthome to their wives, saying to oneanother: “Now he must bring hisFrog-wife with him to the royal au-dience for all to see!”

Hai người anh lớn bảo nhau trênđường về nhà với vợ: “Giờ thì cậuta sẽ phải đưa người vợ Ếch củamình đến cho cả triều đình chiêmngưỡng!”

But Tsarevitch Ivan went homeweeping and his bright head hungdown lower than his shoulders.

Còn hoàng tử Ivan thì khóc trênđường về nhà và cúi gằm mặt xuốngđất.

When he reached home the Frogwas sitting at the door. “Kwa! Kwa!Kworax!” she said. “Tsarevitch Ivan,why dost thou weep? Hast thouheard sharp and unfeeling wordsfrom the Tsar thy father?”

Khi chàng về đến nhà, nàng Ếchđang ngồi ở cửa. “Ộp! Ộp! Ếch ộp!”nàng cất tiếng. “Hỡi hoàng tử Ivan,tại sao chàng khóc? Có phải chàngđã nghe thấy vua cha thốt ra nhữnglời đay nghiến và lạnh lùng?”

81


“Why should I not weep?” he an-swered. “Thou hast sewn the shirt,thou hast baked the bread, and thouhast woven the carpet; but after allthou art but a Frog, and tomorrowthe Tsar my father commands thatI bring thee to the Palace to royalaudience. How, to my shame, canI show thee to the people as mywife?”

“Ta không khóc sao được cơchứ?” chàng đáp. “Nàng đã mayáo, đã nướng bánh, và nàng đã dệtthảm; nhưng sau tất cả những thứđó, nàng vẫn chỉ là Ếch. Ngày maivua cha ra lệnh cho ta phải đưanàng vào cung triều kiến. Bẽ bàngbiết dường nào, làm sao ta có thểkhoe với mọi người rằng nàng là vợcủa ta?”

“Weep no more,” the Frog said.“Go to thy bed and sleep.There ismore wisdom in the morning thanin the evening.”

“Xin chàng đừng khóc nữa,”nàng Ếch nói. “Hãy đi ngủ cho ngongiấc. Buổi sáng tinh anh hơn là buổitối.”

The next day when TsarevitchIvan awoke, she said: “Pay no heedto what others think. The Tsar thyfather was pleased with his shirt, hisbread and his carpet; maybe he willbe pleased also with his daughter-in-law when I shall come. Do thougo to the Palace and I will come af-ter thee in an hour.

Ngày hôm sau, khi hoàng tử Ivanthức dậy, nàng khuyên: “Đừng bậntâm đến những gì người khác nghĩ.Vua cha đã hài lòng với chiếc áo,bánh mì và tấm thảm; có lẽ ngàicũng sẽ hài lòng với con dâu củangài khi ta xuất hiện. Chàng hãy vàocung và ta sẽ nối bước chàng saumột giờ đồng hồ.

Make thy respects to the Tsar,and when thou hearest a rumblingand a knocking, say: ’Hither comesmy poor little Frog in her little bas-ket!’

Hãy chào hỏi vua cha, và khinào nghe tiếng xe chạy ầm ầm vàtiếng vó ngựa, chàng hãy nói: “Đâylà người vợ Ếch tí hon đáng thươngcủa con trong chiếc giỏ nhỏ!”

So Ivan drove away to the Palacesomewhat cheered by her words.

Thế là Ivan lên đường vào cung,trong lòng có đôi chút hân hoan bởinhững lời của nàng.

82


When he was out of sight theFrog went to the window, andcalled:

Khi chàng vừa đi khuất bóng,nàng Ếch đến bên cửa sổ và cấtgiọng gọi:

“Winds! ’Winds! bring for meat once a rich carriage of state,with white horses, footmen, outrid-ers and runners!”

“Gió ơi! ’Gió ơi! Hãy mang đếncho ta ngay lập tức một cỗ xe lộnglẫy, với ngựa trắng, kỵ sĩ và đoàn tùytùng!”

Instantly a horn blew and horse-men came galloping up the street,followed by six milk-white horsesdrawing a golden coach.

Ngay lập tức tiếng kèn vang lênvà các kỵ sĩ phi ngựa đến, theo saulà sáu chú ngựa trắng muốt như sữakéo theo một cỗ xe vàng óng.

As for herself, she threw off theskin of a frog and was transformedinto a maiden so beautiful that shecould be described neither by wordsin a tale nor with a pen in writing.

Về phần mình, nàng Ếch bỗngthoát ra khỏi bộ da ếch và hóa thànhthiếu nữ xinh đẹp tuyệt trần đến độkhông có lời nói hay bút viết nào cóthể mô tả được.

Meanwhile at the Palace thecompany were assembled, the twoelder brothers with their lovelybrides attired in silks and laden withshining jewels.

Trong khi đó tại hoàng cung, mọingười đã tề tựu. Hai hoàng tử lớncùng các cô dâu xinh xắn xuất hiệntrong những chiếc váy lụa với nữtrang lấp lánh trên người.

And they all laughed at Tsare-vitch Ivan standing alone, saying:“Where is thy wife, the Tsarevna?Why didst thou not bring her in akitchen cloth? And art thou certainthat thou didst choose the greatestbeauty of the swamp?”

Tất cả bọn họ đều cười cợt khithấy hoàng tử Ivan đứng một mình,và hỏi: “Công nương vợ của cậuđâu? Tại sao cậu không đưa cô ấyđến đây trong một chiếc khăn bếp?Cậu có chắc là đã chọn được ngườiđẹp nhất đầm lầy chứ?”

But while they jeered at poorIvan, suddenly there came a greatrumbling and shouting.

Mọi người đang cười cợt chàngIvan đáng thương thì đột nhiên vanglên tiếng rầm rập cùng tiếng reo hò.

83


The Tsar supposed some king orprince was arriving to visit him, butTsarevitch Ivan said: “Be not dis-turbed, little father. It is only mypoor little Frog coming in her littlebasket.”

Nhà vua cho là một vị vua hoặcthái tử nào đó đang đến yết kiến,nhưng hoàng tử Ivan đã lên tiếng:“Xin vua cha chớ bận tâm. Nàng Ếchtí hon của con đang đến trong chiếcgiỏ nhỏ.”

Nevertheless everybody ran tothe Palace windows, and they sawriders galloping and a golden coachdrawn by six milk-white horses flewup to the entrance and out ofit came the lovely maiden-such abeauty as to make the sun and moonashamed when she looked at them.

Thế nhưng khi mọi người nhìn rangoài cửa sổ của cung điện, họ thấycác kỵ sĩ đang phi đến cùng với mộtcỗ xe vàng óng được kéo bởi sáu chúngựa trắng như sữa. Đoàn tùy tùngđi qua cổng và từ trên xe một cô gáiyêu kiều bước xuống – một nhan sắckhiến hoa hờn nguyệt thẹn.

She came to Tsarevitch Ivan andhe took her hand and led her to theTsar his father and the Tsar himselfseated her at the royal table to dine.

Nàng bước đến bên hoàng tửIvan và chàng nắm tay đưa nàngđến ra mắt vua cha. Nhà vua đíchthân đưa nàng ngồi vào bàn tiệc.

As all began to feast and makemerry, the wives of the elder sonswhispered among themselves andsaid: “It is as we have thought. Sheis in truth a witch. Let us watch carefully and whatever she does let usbe careful to do likewise.”

Khi tất cả mọi người đã nhập tiệcvà cười nói vui vẻ, những người vợcủa các hoàng tử lớn thì thầm vớinhau: “Đúng như chúng ta đã nghingờ, cô ta đích thực là phù thủy.Chúng ta hãy quan sát kỹ xem cô ảlàm gì để bắt chước y hệt.”

So, watching, they saw that theFrog-wife did not drink the dregs1

of her wine-cup, but poured them inher left sleeve, and that the bones ofthe roast swan she put in her rightsleeve, and they did the same.

Thế là họ để mắt quan sát vàthấy nàng Ếch không uống phần đáyly rượu mà trút nó vào ống tay áobên trái, và trút những khúc xươngngỗng vào ống tay áo bên phải, vàhọ đều làm theo giống hệt như vậy.

1dregs: cặn, bã (của rượu), rượu chứa nhiều cặn.

84


When they rose from the table,the musicians began to play and theTsar led out Ivan’s beautiful wife todance.

Khi mọi người rời khỏi bàn ăn,các nhạc công bắt đầu chơi nhạc, vànhà vua mời người vợ xinh đẹp củahoàng tử Ivan khiêu vũ.

This she did with exceedinggrace. And as she danced she wavedher left sleeve, and at one end ofthe banquet hall a lake appearedone rod deep. She waved her rightsleeve and swans and geese ap-peared swimming on it.

Nàng đã khiêu vũ một cách hếtsức duyên dáng. Trong lúc khiêu vũ,nàng phất tay áo bên trái, ở một đầucủa phòng tiệc liền xuất hiện mộtchiếc hồ đầy nước1. Nàng phất tayáo bên phải, và một bầy thiên ngavà ngỗng hiện ra trên mặt hồ.

The Tsar and his guests were as-tonished and could not sufficientlypraise her cleverness. When shefinished dancing the lake and thefowls2 upon it disappeared.

Nhà vua và các vị khách rất đỗingạc nhiên và hết lời tán tụng tài trícủa nàng. Khi nàng khiêu vũ xong,hồ nước và bầy thiên nga liền tanbiến.

Then the wives of the elder sonsbegan to dance. They waved theirleft sleeves and all the guests weresplashed with the wine dregs; theywaved their right sleeves and thebones flew right and left, and onenearly put out one of the Tsar’s eyes.

Tiếp theo, những người vợ củacác hoàng tử lớn bắt đầu khiêu vũ.Họ vẫy ống tay áo bên trái thì cặnrượu văng vào mặt tất cả các vịkhách; họ vẫy ống tay áo bên phảithì xương xẩu lại văng tứ tung, mộtmẩu suýt trúng vào mắt nhà vua.

At this he was angered, andstraightway ordered them out of thePalace, so that they went home inshame and dishonor.

Ngài tức giận, và ngay lập tức ralệnh tống họ ra khỏi cung điện. Vàhọ trở về nhà trong sự xấu hổ vànhục nhã.

1Nguyên bản: ‘one rod deep’ = ‘sâu 1 rod’. Rod là một đơn vị đo độ dài cổ của Anh, bằngkhoảng 5 mét.

2fowl: gà, chim.

85


Now seeing what a beautifulcreature his little Frog-wife had be-come, Tsarevitch Ivan thought tohimself: “What if she should turnback into a Frog again!”

Giờ đây, sau khi chứng kiến vợẾch tí hon của mình đã biến thànhmột giai nhân xinh đẹp ra sao,hoàng tử Ivan nghĩ bụng: “Nếu côấy hóa lại thành Ếch thì sao?”

And while they were dancinghe hastened home, searched till hefound the frog-skin and threw it intothe fire.

Và trong khi mọi người đangkhiêu vũ, chàng đã vội lao về nhà,lục tìm cho ra bộ da ếch, rồi ném nóvào lửa.

His wife, arriving, ran to searchfor the skin and when she could notfind it, guessed what he had done.

Về đến nhà, vợ chàng chạy đi tìmbộ da và khi không tìm thấy, nàngđã đoán được hành động của chàng.

She immediately fell a-weepingand said: “Alas, alas, TsarevitchIvan, that thou couldst not have pa-tience even for a little while!

Nàng bật khóc và than trách:“Than ôi, than ôi, hoàng tử Ivan,sao chàng không cố gắng kiên nhẫnthêm một chút có phải hơn không!

Now thou hast lost me forever,unless thou canst find me beyondthree times nine lands, in the thirti-eth Tsardom, in the empire that liesunder the sun. Know that I am thefairy Vasilissa the Wise.”

Giờ thì chàng đã mất ta mãi mãi,trừ phi chàng có thể tìm ta ở nơicách xa ba lần chín xứ sở, ở vươngquốc thứ ba lần mười, trong đế chếdưới ánh mặt trời. Xin hãy nhớ rằngta là Vasilissa Tài Trí.”

When she had said this sheturned into a blue dove and flew outof the window.

Nói dứt lời nàng biến thành mộtcon chim bồ câu màu xanh và vụtbay ra ngoài cửa sổ.

Tsarevitch Ivan wept till his tearswere like a river, then he saida prayer to God and bidding theTsar his father and the Tsaritsa hismother farewell, went whither hiseyes looked, in search of his lostwife.

Hoàng tử Ivan khóc cho đếnkhi nước mắt chảy thành sông, rồichàng cầu xin Thượng Đế và từ biệtvua cha và hoàng hậu - mẹ chàng -để lên đường đi đến bất cứ nơi đâuđể tìm cho ra người vợ bị mất tích.

86


He went on and on; whether itwas near or far, or a short road ora long road, a tale is soon told, butsuch a journey is not made quickly.

Chàng cứ thế đi, đi mãi, bất kểgần hay xa, bất kể đường ngắn haydài. Chuyện kể thì chóng hết, nhưnghành trình thì rất lâu.

He traveled through thrice ninelands, asking everyone he metwhere he could find Vasilissa theWise, but none could answer, till hereached the empire that lies underthe sun, and there in the thirtiethTsardom he met an old gray-beardto whom he told his story and askedhis question.

Chàng đã vượt qua ba lần chínxứ sở, gặp ai cũng hỏi tìm nàngVasilissa Tài Trí, nhưng không ai cóthể trả lời. Chàng đi mãi cho đến khiđặt chân đến đế chế dưới ánh mặttrời, và nơi đó, ở vương quốc thứ balần mười, chàng đã gặp một cụ giàrâu xám, kể lại câu chuyện của mìnhvà dò hỏi.

“Well do I know of Vasilissa theWise,” answered the old man. “Sheis a powerful fairy whose father, ina fit of anger, turned her into a frogfor three years.

“À, ta biết nàng Vasilissa Tài Trí,”cụ già đáp. “Cô ta là một nàng tiênđầy quyền năng đã bị người cha,trong một cơn giận, hóa phép biếnthành một con ếch trong ba năm.

The time was almost up, andhadst thou not burned her frog-skinshe would be with thee now.

Thời hạn ấy đã sắp hết, và nếungươi không đốt bộ da ếch của cô tathì giờ đây cô ta đã ở bên ngươi rồi.

I cannot tell thee where she is,but take thou this magic ball whichwill roll wherever thou commandestit, and follow it.”

Ta không thể mách cho ngươi côta đang ở đâu, nhưng hãy cầm lấyquả cầu thần này. Mỗi khi ngươi ralệnh, nó sẽ lăn và hãy đi theo nó.”

Tsarevitch Ivan thanked the oldgray-beard, threw the ball he gavehim on the ground and at his com-mand it straightway began to roll.

Hoàng tử Ivan cảm ơn cụ già râuxám, ném quả cầu được cho xuốngđất, và theo lệnh của chàng nó bắtđầu lăn ngay lập tức.

87


It rolled a short way and it rolleda long way, it rolled across a pebbly1

plain and into a drear and dreadful2

forest.

Nó lăn khắp mọi nẻo đường, từnơi sỏi đá ở đồng bằng cho đến chốnảm đạm và đáng khiếp sợ giữa núirừng.

And in the middle of the foresthe came to a miserable little hut thatstood on hens’ legs and turned con-tinually round and round. And Ivansaid to it:

Và khi đặt chân đến giữa mộtkhu rừng, chàng bắt gặp một cănchòi tồi tàn dựng trên cặp chân gàvà cứ xoay lòng vòng mãi. Ivan bảonó:

“Little Hut, little Hut! Stand theway thy mother placed thee, Withthy back to the wood and thy frontto me!”

“Căn chòi nhỏ, căn chòi nhỏ!Hãy đứng như khi mi mới được tạora, xoay lưng vào rừng và xoay mặtvề phía ta!”

And immediately the hut turnedabout facing him and stood still.

Và ngay lập tức căn chòi xoaymặt về phía chàng và đứng lại.

Tsarevitch Ivan climbed up oneof its hens’ legs and entered thedoor, and there he saw the oldestof the Baba Yagas, the bony grand-mother of all the witches, lying ona corner of the stove on nine bricks,with one lip on the shelf, her nose(which was as long as the PerevitzkyBridge) thrust up the chimney, andher huge iron mortar in the corner.

Hoàng tử Ivan trèo lên một cáichân gà và bước vào nhà. Ở đóchàng nhìn thấy mụ Baba Yaga giànhất và gầy gò nhất, bà cụ của tấtcả các phù thủy, đang nằm trên mộtgóc của bếp lò trên chín viên gạch,một bên môi trề ra trên mặt bếp, vớichiếc mũi dài như một cây cầu đangchọc vào ống khói, và chiếc cối sắtkhổng lồ đang đặt trong góc.

1pebbly: có sỏi đá, phủ sỏi đá.2dreadful: dễ sợ, rùng rợn.

88


“Poo!” she cried, gnashing herteeth. “Who is this comes to me?Until now I have neither seen withmy eyes nor heard with my ears thespirit of any Russian; but today itis a Russian who enters my house!Well, Tsarevitch Ivan, camest thouhither from thine own wish, or be-cause thou wast compelled?”

“Ôi dào!” mụ rít lên và nghiếnrăng. “Ai mà dám xông vào nhà củata? Trước giờ ta chưa hề được mắtthấy tai nghe một người Nga nào;nhưng hôm nay một người Nga đãbước vào nhà của ta! Ái chà, hoàngtử Ivan, ngươi lặn lội từ xứ sở ấy đếntận nơi này là do tự ý hay hay ai épbuộc ngươi vậy?”

“Enough by my own will andtwice as much by force,” answeredTsarevitch Ivan. “But for shame,thou, that thou hast not offered meto eat and to drink, and preparedme a bath!”

“Ta đến đây một cách hoàn toàntự nguyện và quyết chí,” hoàng tửIvan đáp. “Nhưng thật đáng xấu hổ,mụ kia, khi mụ chẳng mời ta ănuống một chút nào, và chẳng sửasoạn cho ta tắm táp!”

Then the Baba Yaga, beingpleased with his spirit, gave himfood and drink and made ready abath for him; and when he had re-freshed himself, he related to herthe whole affair just as it had been.

Thế là Baba Yaga, bởi thán phụcý chí của hoàng tử, đã mời chàng ănuống và sửa soạn cho chàng đi tắm.Sau khi đã khỏe khoắn và tươi tỉnh,chàng thuật lại cho mụ nghe toàn bộcâu chuyện của mình.

And when she learned thatVasilissa the Wise was in truth hiswife, she said: “I will indeed ren-der thee this service, not for love ofthee, but because I hate her father.

Và khi mụ biết rằng Vasilissa TàiTrí đích thực là vợ của chàng, mụnói: “Ta sẽ giúp ngươi việc này,chẳng phải vì ta quý mến ngươi, màvì ta căm ghét cha của cô ta.

The fairy flies across this forestevery day, bringing messages for herfather, and stops in my house to rest.Remain here, and as soon as she en-ters, seize her by the head.

Cô tiên ấy ngày nào cũng bayqua khu rừng này, để mang thư chocha, và dừng chân nghỉ ở nhà củata. Hãy ở lại đây, và ngay khi nàngbước vào, hãy túm lấy đầu nàng.

89


When she feels herself caught,she will turn into a frog, and froma frog to a lizard, and from a lizardto a snake, and last of all she willtransform herself into an arrow.

Khi thấy mình bị bắt, nàng sẽbiến thành một con ếch, và từ conếch biến thành thằn lằn, từ thằn lằnthành con rắn, và sau cùng nàng sẽbiến thành một mũi tên.

Do thou take the arrow andbreak it into three pieces, and shewill be thine forever! But take heed1

when thou hast hold of her not to lether go.”

Ngươi hãy chụp lấy mũi tên vàbẻ làm ba khúc, và nàng sẽ thuộcvề ngươi mãi mãi! Nhưng hãy chú ý,khi đã túm được nàng thì chớ để chonàng thoát ra.”

The Baba Yaga concealed theTsarevitch behind the stove andscarcely was he hidden when inflew Vasilissa the Wise. Ivan creptup noiselessly behind her and seizedher by the head.

Baba Yaga giấu hoàng tử phíasau bếp lò và chàng vừa nấp vàothì Vasilissa Tài Trí đã bay vào. Ivanlặng lẽ bò đến phía sau nàng và túmlấy đầu nàng.

She instantly turned into a greatgreen frog and he laughed with joyto see her in the form he knew sowell.

Nàng lập tức biến thành một conếch xanh và chàng cười sung sướngkhi nhìn thấy nàng trong bộ dạngmà chàng đã rất quen.

When she turned into a lizard,however, the cold touch of the crea-ture was so loathsome2 that he letgo his hold, and immediately thelizard darted3 through a crack in thefloor.

Thế nhưng, khi nàng biến thànhthằn lằn thì lớp da trở nên thật gớmghiếc đến mức chàng chợt buông tayra, và ngay lập tức thằn lằn lẩn mấtvào một kẽ nứt trên sàn nhà.

1to take heed: chú ý, để ý.2loathsome: ghê tởm, đáng ghét.3dart: mũi tên phóng, phi tiêu, ngọn mác, trò chơi ném phi tiêu, sự phóng tới; to dart:

phóng ra, lao đi.

90


The Baba Yaga upbraided1 him.“How shouldst thou win back such awife,” she said, “thou who canst nottouch the skin of a creeping lizard?As thou couldst not keep her, thoushalt never again see her here. Butif thou likest, go to my sister and seeif she will help thee.”

Baba Yaga quở trách chàng. “Thếmà cũng đòi tìm lại vợ à,” mụ chìchiết, “da thằn lằn mà cũng sợ chạmvào. Vì không giữ được nàng, ngươisẽ chẳng bao giờ gặp lại nàng ở đâynữa. Nhưng nếu muốn, ngươi hãyđến chỗ em gái của ta xem nó cógiúp được ngươi không.”

Tsarevitch Ivan did so. The ballrolled a long way and it rolled ashort way, across a mountain andinto a deep ravine2, and here hecame to a second wretched littlehovel turning round on hens’ legs.

Hoàng tử Ivan bèn làm theo.Quả cầu lại lăn mải miết trên đường,vượt qua núi cao và băng qua khesâu. Và chàng đặt chân đến căn chòinhỏ bé tồi tàn thứ hai đang xoayvòng trên cặp chân gà.

He made it stand still and en-tered it as before, and there onthe stove, with one lip on the shelfand her nose propping the ceiling,was the skinny grand-aunt of all thewitches.

Chàng bắt nó dừng lại và lại trèovào nhà như lần trước. Và chàng lạigặp trong nhà một mụ già, bà côgầy gò của tất cả các phù thủy, đangnằm trên bếp lò, môi chìa ra, mũichống trần nhà.

To her he told his story, and forthe sake of her sister the Baba Yagaalso agreed to help him. “Vasilissathe Wise,” she said, “rests in myhouse, too, but if this time thoulettest go thy hold, thou mayestnever clasp3 her more.”

Chàng kể chuyện của mình chomụ, và vì bà chị nên Baba Yaga nàycũng đồng ý giúp chàng. “VasilissaTài Trí cũng nghỉ chân tại nhà củata,” mụ nói, “nhưng nếu lần nàyngươi để sổng nàng thì có lẽ chẳngbao giờ ngươi được ôm nàng nữa.”

1to upbraid: quở trách, mắng nhiếc.2ravine: khe núi, hẻm núi3to clasp: móc, gài; siết chặt, ôm chặt.

91


So she hid Tsarevitch Ivan andwhen Vasilissa came flying in, hesprang upon her and seized her anddid not flinch even when she turnedinto a lizard in his hands.

Mụ giấu hoàng tử Ivan vào mộtgóc, và khi Vasilissa bay vào, chàngnhào đến túm lấy nàng và giữ chặtkhông do dự, ngay cả khi nàng biếnthành thằn lằn trong tay chàng.

But when he be held the lizardchange to a fierce and deadly snake,he cried out in alarm and loosedhis hold, and the snake wriggledthrough the doorway and disap-peared.

Nhưng sau đó, thằn lằn lại biếnthành một con rắn độc trông rấthung tợn, khiến chàng hoảng hốtthét lên và buông lỏng tay ra. Thếlà con rắn lách qua khe cửa và biếnmất.

Then Tsarevitch Ivan was ex-ceeding sorrowful, so that he didnot even hear the reproaches of theold witch.

Hoàng tử Ivan khi ấy vô cùngđau khổ, đến mức chẳng còn nghethấy lời quở trách của mụ phù thủygià.

So bitterly did he weep that shepitied him and said: “Little enoughdost thou deserve this wife of thine,but if thou choosest, go to myyounger sister and see if she willhelp thee. For Vasilissa the Wisestops to rest also at her house.”

Chàng khóc nức nở đến mức mụthương xót chàng và nói: “Ngươithật chẳng mấy xứng đáng với ngườivợ này, nhưng nếu quyết chí, ngươihãy đi đến chỗ em gái của ta đểxem bà ta có chịu giúp ngươi không,vì Vasilissa Tài Trí cũng dừng chânnghỉ lại tại nhà của bà ta.”

So, plucking up heart somewhat,Tsarevitch Ivan obeyed. The ballrolled a long way and it rolled ashort way; it crossed a broad river,and there on the shore he came to athird hut, wretcheder than the othertwo put together, turn ing round onhens’ legs, and in it was the secondgrand-aunt of all the witches.

Và thế là hoảng tử Ivan lấy lạican đảm và nghe lời mụ. Quả cầulại lăn mải miết trên đường, băngqua một con sông rộng. Khi lên bờ,chàng bắt gặp một căn chòi thứ ba,lụp xụp hơn cả hai căn chòi kia cộnglại, đang xoay vòng trên cặp chângà, và bên trong là bà cô thứ hai củamọi phù thủy.

92


She, too, consented to aid him.“But re member,” she said, “if thistime thy heart fails and thy hand fal-ters, never again shalt thou beholdthy wife in the white world!”

Mụ cũng đồng ý giúp chàng.“Nhưng hãy nhớ,” mụ nói, “nếu lầnnày ngươi nhụt chí và chùn tay,ngươi sẽ không bao giờ tìm lại đượcvợ trên thế gian này nữa đâu!”

So a third time Tsarevitch Ivanhid himself, and presently in cameflying Vasilissa the Wise, and thistime he said a prayer to God ashe sprang out and seized her in astrong grasp.

Thế là hoàng tử Ivan lại giấumình lần thứ ba, và chẳng mấy chốcnàng Vasilissa Tài Trí bay vào, và lầnnày chàng cầu nguyện Thượng Đếrồi lao ra túm lấy nàng và giữ thậtchặt.

In vain she turned into a frog,into a cold lizard and into a deadly,writhing snake. Ivan’s grip did notloosen.

Trong sự vô vọng, nàng biếnthành một con ếch, một con thằnlằn và một con rắn độc vùng vẫy.Ivan không hề chùn tay.

At last she turned into an arrowand this he immediately snatchedand broke into three pieces. At thesame moment the lovely Vasilissa,in her true maiden shape, appearedand threw herself into his arms.

Cuối cùng nàng biến thành mộtmũi tên và ngay lập tức chàng chộplấy và bẻ gãy thành ba đoạn. Đúngkhoảnh khắc ấy, nàng Vasilissa đángyêu, trong hình hài đích thực củamột giai nhân, đã hiện ra và sà vàovòng tay của chàng.

“Now, Tsarevitch Ivan,” she said,’I give myself up to thy will!”

“Hoàng tử Ivan,” nàng thốt lên,“giờ thì ta xin tuân theo ý chí củachàng!”

The Baba Yaga gave them for apresent a white mare which couldfly like the wind, and on the fourthday it set them down safe andsound1 at the Tsar’s Palace.

Baba Yaga đã tặng cho họ mộtcon ngựa trắng bay nhanh như gióđể làm quà, và đến ngày thứ tư củacuộc hành trình, ngựa đáp xuốngcung điện của nhà vua.

1safe and sound (thành ngữ): an toàn nguyên vẹn.

93


He received them with joy andthankfulness, and made a greatfeast, and after that he made Tsare-vitch Ivan Tsar in his stead.

Ngài đón rước hai người trongniềm hân hoan lẫn cảm kích, và mởtiệc long trọng. Sau đó ngài nhườngngôi vua cho hoàng tử Ivan.

94

CÁC BẠN TÌM ĐỌC: TỦ SÁCH SPUTNIK

Các truyện nổi tiếng hay ở dạng song ngữ Anh-Việt, dịch cẩn thận kèmgiải thích, có audio tiếng Anh tương ứng, tốt cho học tiếng Anh

S021. Walter Crane & Coucou Hibou, Thơ ngụ ngôn Aesop song ngữAnh-Việt.

S023. Beatrix Potter, Peter Rabbit and Friends – Thỏ Peter và các bạn.

S025. Antoine de Saint-Exupéry, The Little Prince – Hoàng Tử Bé.

S028 & S029. Frank Baum, The wonderful wizard of Oz – Pháp sưsiêu phàm xứ Oz, Phần 1 & 2.

S027. Tập truyện cổ tích dân gian Nga, Mụ phù thủy Baba Yaga.

S034. Frank Baum, The marvolous land of Oz – Xứ Oz kỳ diệu..

Các sách về kỹ năng sống và truyện cho trẻ em

BS001. Phạm Anh Tuấn, Thủ thỉ thù thì cái gì nguy hiểm.

BS002. Phạm Anh Tuấn, Bơi tự cứu dịch cân kinh.

S014. Alphonse Karr, Những nàng tiên biển. (Truyện cổ tích Pháp).

S015. Paul de Musset, Ông Gió Bà Mưa. (Truyện cổ tích Pháp).

S017 & S018. Leroy-Allais & Benjamin Rabier, Những chuyện phiêulưu của cáo Renard, Tập 1 & Tập 2. (Một trong những truyện cổ tích châuÂu nổi tiếng nhất thế giới).

Bộ sách “Số Không” kinh điển của Vladimir Levshin, đặc biệt thích hợpcho học sinh tiểu học và THCS

S002. Ba ngày ở nước Tí Hon.

S010. Người Mặt Nạ Đen từ nước Al-Jabr.

S016. Tìm số thất lạc.

S020. Thuyền trưởng Đơn Vị.

Các sách gợi mở cảm hứng toán học khác

S001. Tahan Malba, Những cuộc phiêu lưu của Người Thích Đếm.

S004. Trần Nam Dũng, 169 bài toán hay cho trẻ em và người lớn.

S006. Lê Bích Phượng & Nguyễn Tiến Dũng, Romeo đi tìm công chúa –100 câu đố vui hóc búa.

Chương 8. Ivan Tuổi Trẻ Tài Cao

S013. Jin Akiyama và Mari-Jo Ruiz, Một ngày phiêu lưu trong thế giớitoán học kỳ diệu.

S024. Nguyễn Tiến Dũng, Toán học và Nghệ thuật.

S026. Dudeney, Những câu đố tư duy và logic xứ Canterbury.

S008. Naum Yakovlevich Vilenkin, Toán Học qua các câu chuyện vềTập Hợp.Các sách toán khác dành cho THCS và THPT

S003. Nguyễn Tiến Dũng, Các bài giảng về toán cho Mirella.

S005. Vilenkin, Tổ hợp và quy nạp.

S007. Nguyễn Tiến Dũng, Các bài giảng về toán cho Mirella, Quyển 2.

S011 & S012. Đỗ Đức Thái và Nguyễn Tiến Dũng chủ biên, Bài tậpchọn lọc cho học sinh trung học cơ sở. (Phần số học và đại số, và phầnhình học)

S009. Kiselev, Hình học phẳng.

S019. Trần Nam Dũng, Phương pháp giải toán qua các bài toán Olympic.

S022. Trần Nam Dũng (chủ biên), Các kỳ thi toán VMO - Lời giải vàbình luận.

S031. A.P. Kiselev, Hình học không gian.

S032. Vũ Hữu Bình, Hình học tổ hợp.

S033. Waldemar Pompe, Xung quanh phép quay - Hướng dẫn mônhình học sơ cấp.

Và nhiều sách hay khác trong Tủ sách Sputnik!

Giới thiệu sách: http://sputnikedu.com/SputnikCatalog.pdf

Xem chi tiết và mua online: http://shop.sputnikedu.com

Email: [email protected]

290

mụ phù thủy baba yaga - shop.sputnikedu.comshop.sputnikedu.com/files/babayaga_ch4.pdf · tủ...

Documents