machinesector in turkije

MACHINESECTOR IN TURKIJE

Turkse machinesector

Auteur: Hakan Sönmez

onder supervisie van Raphael Pauwels,

Vlaams Economisch Vertegenwoordiger in Istanbul

Economic Representation of Flanders c/o Consulate General of Belgium

Siraselviler Caddesi No.: 39, TR - 34433 Taksim, Istanbul, TURKEY T: +90 212 293 99 17 of 22 | F: +90 212 293 99 27

E-mail: [email protected]

mailto:[email protected]

2 ___________________________________________________________________________

INHOUDSOPGAVE

1 INLEIDING: DE TURKSE ECONOMIE 6

2 KENMERKEN VAN DE TURKSE MACHINESECTOR 8

HUIDIGE SITUATIE 8

FINANCIEEL-INSTITUTIONELE ANALYSE 9

GEBRUIKTE TECHNOLOGIE 10

TOTALE IMPORT 10

TOTALE EXPORT 11

EXPORT/IMPORT VERHOUDING 12

GEPRODUCEERDE MACHINES 12

INVESTERINGEN IN TECHNOLOGIE 13

PROBLEMEN TURKSE MACHINESECTOR 13

TOEKOMST TURKSE MACHINESECTOR 14

SWOT-ANALYSE 14

3 SUBSECTOREN VAN DE MACHINEBOUW 16

VOEDSELVERWERKENDE MACHINES 16

VERPAKKINGSMACHINES 17

TEXTIELMACHINES 19

VEETEELT-, LAND-, EN TUINBOUWMACHINES 21

AUTOMATISERINGSSECTOR 24

4 IMPORT IN TURKIJE VOOR DE MACHINESECTOR 26

5 EXPORT UIT TURKIJE VOOR DE MACHINESECTOR 32

6 DOUANEFORMALITEITEN TURKIJE 38

TURKSE DOUANEWET 38

VERBOD OP BEPAALDE GOEDEREN 38

VERGUNNINGEN EN ANDERE INVOERRESTRICTIES 38

AANGIFTE 39

ATR-CERTIFICAAT 39

INVOER VAN GERENOVEERDE- OF TWEEDEHANDS MACHINES 39

7 EUROPESE RICHTLIJNEN EN PRODUCTNORMEN 40

CE-MARKERING 40

Turkse machinesector | Oktober 2013 ___________________________________________________________________________ 3

8 DE BELGISCHE MACHINESECTOR 43

EXPORT VAN VLAANDEREN 43

SAMENWERKING 45

STIJGERS IN DE EXPORT 45

EXPORT BELGISCHE MACHINESECTOR NAAR TURKIJE 45

IMPORT BELGISCHE MACHINESECTOR VANUIT TURKIJE 49

9 CONCLUSIE 50

10 BIBLIOGRAFIE 51

BOEKEN 51

INTERNETBRONNEN 51

WEBAPPLICATIES 52

RAPPORTEN 53

MAGAZINES 53

KRANTEN 53

INTERVIEWS 54

11 BIJLAGEN 54

TRADE FAIRS AND EXHIBITIONS IN TURKEY 54

TURKSE INGENIEURS 57

4 ___________________________________________________________________________

WOORD VOORAF

Dit rapport kijkt naar de kansen die er voor Vlaamse machinebouwers zijn op de Turkse markt.

Turkije, dat de jongste tien jaar een gemiddelde jaarlijkse BBP-groei van om en bij 5% heeft

gerealiseerd, heeft een sterke industrie.

Het land is een van 's werelds grootste producenten inzake textiel, automotive, bouwmaterialen,

consumenten-elektronica, huishoudtoestellen etcetera.

Maar inzake investeringsgoederen zoals machines heeft het nog steeds nood aan een grote portie

import. Volgens de gegevens van het Turks Instituut voor Statistiek (TÜIK) heeft Turkije in 2012 ter

waarde van 26,3 miljard dollar machines geïmporteerd.

Daar kunnen onze machinebouwers hun voordeel mee doen, ook al omdat Turkije sinds 1996 een

douane-unie heeft met Europa.

We leggen in dit rapport de focus op enkele subsectoren, zoals de landen tuinbouwmachines,

voedselverwerkende machines, verpakkingsmachines, textielmachines, transmissies en tandwielen.

6 ___________________________________________________________________________

1 INLEIDING: DE TURKSE ECONOMIE

HET ECONOMISCHE SUCCESVERHAAL

Groeimarkt Turkije, door economen als een "nieuw geïndustrialiseerd land" bestempeld, staat op de

17de plaats in de wereldwijde bbp-rangorde. De economie is er ook de jongste jaren blijven groeien,

terwijl vele landen in Europa met recessie te kampen hadden. Het BNP steeg jaarlijks gemiddeld met

4,3% over de laatste 7 jaar.

Het succes van Turkije heeft verschillende bronnen: een omvangrijke en jonge bevolking die relatief

goed opgeleid is, een goede geostrategische ligging en een ondernemersvriendelijk klimaat.1

Maar het land scoort minder goed als we kijken naar de export/import verhouding en het tekort op

de handelsbalans. In 2012 bedroeg de totale import 237 miljard dollar en de totale export van

Turkije 151,9 miljard dollar.2

In 2011 was het tekort op de handelsbalans op jaarbasis 75,1 miljard dollar terwijl het in 2012

gedaald is naar 46,9 miljard dollar en in 2013 wordt er een tekort op de handelsbalans van 61 miljard

dollar verwacht.3

De Turkse economie groeide in 2010 met 9,2%, in 2011 met 8,8% en in 2012 met 2,2%. Voor 2013

mikte de Turkse regering in haar oorspronkelijke planning op 4% BBP-groei, maar naar het einde van

de zomer gaven ministers te kennen dat het wat minder zal zijn, ergens tussen 3 en 4%.

GROEIENDE SECTOREN

Sector 2009 2010 2011 2012

Bouw -16,1% 18,3% 11,3% 0,6%

Onderwijs 2,0% 0,6% 5,1% 4,3%

Verwerkende industrie (incl. machine-industrie) 7,0% 13,6% 9,6% 1,9%

Energie (elektriciteit en gas) -3,4% 7,3% 8,8% 3,5%

Groot- en kleinhandel -10,2% 13,6% 11,1% 0,1%

Logistiek en transport -7,0% 10,6% 10,6% 3,2%

Financiële intermediaires 8,5% 6,8% 9,6% 3,2%

Vastgoedleasing 4,5% 7,6% 9,3% 6,6%

Gezondheidszorg en sociale diensten 3,2% 1,2% 5,2% 5,3%

Bron: TÜIK – Gegevens (BBP) Bruto Binnenlands Product – Gayri Safi Yurtiçi hasıla (GSYH) verileri 4

De verwerkende industrie in Turkije heeft tot het jaar 2012 eveneens sterke groeicijfers vertoond, maar in

2012 is de sterke groei getemperd. Dit kwam grotendeels door de crisis in Europa in 2012. De Europese Unie is

immers goed voor zowat 40% van de Turkse export.

1 http://www.peter-bronsveld.nl/index.php/voor-investeerders/83-10-redenen-om-te-investeren-in-Turkije, geraadpleegd op 22/4/13 2 http://www.ekonomistim.com/turkiye-ihracati, geraadpleegd op 10/4/13 3 http://www.dunya.com/cari-acik-beklentisi-63-milyar-dolar-181051h.htm, geraadpleegd op 18/4/13 4 http://www.patronlardunyasi.com/haber/Iste-2012-de-en-hizli-buyuyen-sektorler/142066, geraadpleegd op 8/4/13


TOETREDING TOT DE EUROPESE UNIE

De onderhandelingen met de toenmalige Europese Economische Gemeenschap (EEG) zijn gestart in 1959. Een

paar jaar later, in 1963 is er een associatieovereenkomst ondertekend tussen Turkije en de EEG. In 1987 heeft

Turkije een formeel verzoek voor ingediend om toetreding tot de Europese Gemeenshap (EG) en sinds 1 januari

1996 heeft Turkije een douane-unie met de Europese Unie.

In oktober 2005 begon de Europese Unie de toetredingsonderhandelingen met Turkije. De toetredingsdatum is

nog niet vastgelegd en het is daardoor nog niet zeker of Turkije daadwerkelijk tot de EU zal toetreden. De

grootste knelpunten tot de toetreding zijn: het conflict met Cyprus, persvrijheid en vrijheid van meningsuiting,

de positie van de vrouw in de samenleving, de macht van het Turkse leger en de bescherming van de religieuze

minderheden. Het erkennen van de Armeense genocide is geen voorwaarde voor het Turkse lidmaatschap, al

gebruiken de tegenstanders dit als een tegenargument.

Ook de grootte en de ligging van Turkije wijkt sterk af van de andere kandidaat-lidstaten. Turkije is de grootste

kandidaat-lidstaat voor de EU, zowel qua oppervlakte als qua bevolking.5

Binnen Turkije is het grote enthousiasme dat er aan het begin van de jaren negentig bij de bevolking was om

toe te treden tot de EU, inmiddels fors afgenomen. Dat blijkt onder meer uit de Transatlantic Trends Survey van

het German Marshall Fund. Volgens dat onderzoek zou de meerderheid van de Turken liever werken met

Azië, dan met het Westen (Europa en de VS). 56% van de Turken gelooft dat de toetreding tot de Europese

Unie niet gunstig zal zijn voor de Turkse economie.6

5 http://www.europa-nu.nl/id/vh9hce2h6wda/toetreding_turkije_tot_de_europese_unie, geraadpleegd op 24/4/13 6 http://trends.gmfus.org/files/2012/09/TT-2012-Key-Findings-Report.pdf, geraadpleegd op 18/4/13

8 ___________________________________________________________________________

2 KENMERKEN VAN DE TURKSE MACHINESECTOR

HUIDIGE SITUATIE

Vooraleer we de exportkansen voor Vlaamse machinebouwers bekijken, is het nuttig even poolshoogte te

nemen van de lokale, Turkse machineproductie.

De Turkse machinesector heeft vooral na de jaren ’70 een belangrijke plaats bereikt in de Turkse industrie.

Dat was echter geen ontwikkeling in een rechte, stijgende lijn. De sector heeft vooral tijdens de economische

crisis die Turkije doormaakte in 2000 en 2001 de investeringen geannuleerd. De sector kende dan ook een

grondige herstructurering. In de tweede helft van hetzelfde decennium volgde een nieuwe klap: de

wereldwijde financiële en economische crisis van medio 2008 tot eind 2009 heeft de sector met ongeveer 25%

doen inkrimpen. Vanaf het jaar 2010 is de sector terug beginnen groeien.

Ondanks die tegenvallers, is de machinesector in Turkije een van de snelstgroeiende sectoren in het land, als

het op iets langere termijn wordt bekeken. Tijdens de periode 1990-2011 heeft de sector jaarlijks groeicijfers

opgetekend die tussen 8 en 15% schommelden. De gemiddelde bezettingsgraad was 71% voor dezelfde

periode. De export is gemiddeld jaarlijks met 20,9% gegroeid en de import met 11,8%.

De ambitie van Turkije is om tegen 2023, de 100ste verjaardag van de republiek, een jaarlijkse export van 500

miljard dollar te halen, waarvan 100 miljard dollar moet komen van de export van machines.7 8

In Turkije zijn er onder de machineproducenten nog veel KMO’s. Dankzij de goedkope werkkrachten en de

gevorderde technische vaardigheden van de werknemers kunnen een aantal van die KMO’s toch concurreren

in internationale markten.

De sector biedt een hoge werkgelegenheid met 114.500 werknemers, maar kent toch ook zijn moeilijkheden.

Alhoewel het een must is om in deze sector gekwalificeerd personeel te hebben, heeft 36% van de

ondernemingen gebrek aan ingenieurs en 33% aan techniekers. Dit is gebleken uit een inventarisonderzoek.9 10

Een ander probleem is de sterke importafhankelijkheid van Turkije. Door de economische structuur is de

stijging van de import sterker dan die van de export. Deze structuur zorgt voor een zeer ongunstige

handelsbalans voor het land. Zolang dit niet verandert zal het tekort op de handelsbalans blijven oplopen.11

7 100ste verjaardag van de Turkse republiek 8 http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makina-sektoru-raporu-201-09102012105928.pdf, geraadpleegd op 21/2/13 9 http://www.makinetanitimgrubu.com.tr/content/docs/sn-adnan-dalgakiran-makina-sunus.pdf, geraadpleegd op 21/2/13 10 Een Envanter-onderzoek wordt gedaan door bedrijven om te analyseren wat er onderbreekt of misloopt in eigen bedrijf of eigen sector 11 http://onedio.com/haber/her-100-dolarlik-ihracat-icin-62-dolarlik-ara-mali-ithal-ediliyor-86410, geraadpleegd op 11/4/13


FINANCIEEL-INSTITUTIONELE ANALYSE

De KMO’s zijn de ruggengraat van de Turkse machine-industrie. Volgens een onderzoek is de verdeling van de

1.410 machineproducenten als volgt:

Gebieden % Spreiding

Marmara, Tracië en Egeïsche regio 61

West-Zwarte Zee en Midden-Anatolië 23

Middelandse Zee en Zuid-oosten 11

Oost-Zwarte Zee en Oost-Anatolië 5

Bron: MMO MIS Commissie-inventaris, “Midden-Anatolische Exportvereniging”

De Marmara en de Egeïsche regio zijn de belangrijkste productieplaatsen voor de Turkse

machineproducenten. De aantrekkelijkheid van deze regio’s is te wijten aan het feit dat de meeste geschoolde

werkers zich hier bevinden, de logistiek goed in elkaar zit en er grote marketingmogelijkheden zijn. De laatste

jaren is er ook een merkbare verschuiving richting Anatolië (Gaziantep, Mersin, Adana, Bolu, Konya,

Eskisehir, …) omdat deze gebieden gestimuleerd worden d.m.v. subsidies.

De institutionele structuur van de machineproducenten ziet er als volgt uit:

Institutionele structuur % Indeling

Naamloze vennootschap 33

Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid 47

Samenwerking zonder rechtspersoonlijkheid, Joint-venture, Strategische alliantie, …

20

Het aandeel van de familiebedrijven in de sector bedraagt 82%. De traditionele structuur van de bedrijven

wordt behouden. De openheid naar de buitenwereld (beursnotering, partnerschappen, …) van bedrijven uit

deze sector loopt traag.

In de onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de financiële structuur van de

machineproducenten:

Kapitaal (TL) % Indeling

5.000 – 50.000 28

50.000 – 500.000 27

500.000 – 5.000.000 32

+ 5.000.000 13

Bedrijven met een kapitaal van 500.000 TL (340.000 dollar) tot 5.000.000 TL (3.400.000 dollar) maken 45%

deel uit van de totale bedrijven. Vooral in de laatste jaren wordt er een groei gezien in het kapitaal. Bedrijven

werden gedwongen om hun export te verhogen. Daarom hebben ze ook hun tradionele structuur niet langer

kunnen behouden.

10 __________________________________________________________________________

De classificatie van de machineproducenten volgens hun omzet:

Omzet (TL) % Indeling

500.000 11

500.000 – 1.000.000 39

1.000.000 – 50.000.000 40

+ 50.000.000 10

Zoals blijkt uit bovenstaande tabel heeft 50% van de ondernemingen minstens 1.000.000 TL (660.000 dollar)

omzet. Deze bedrijven zijn grotendeels KMO’s. KMO’s maken 2/3 deel uit van de totale bedrijven in de Turkse

machinesector. Slechts 10% van de bedrijven hebben een omzet boven de 50.000.000 TL (33.000.000 dollar).

Deze bedrijven zijn geschikt voor internationale concurrentie, ze zijn kapitaalintensief en hebben vaak

partnerships.

GEBRUIKTE TECHNOLOGIE

De gebruikte technologie is een bepalende factor in de verwerkende industrie. Onderstaand overzicht geeft

aan in welke sectoren bepaalde soorten technologieën worden gebruikt:

High-tech: ruimtevaart, kantoormachines, elektronische communicatie en de farmaceutische sector

Mid- tot high-tech: wetenschappelijke- en meetinstrumenten, motorvoertuigen, elektrische machines

en apparatuur en de machine-industrie

Mid- tot low-tech: rubber en plasticindustrie, scheepsbouw, ijzer- en staalindustrie, non-ferrometalen,

niet-metaalhoudende mineralen, productie van metaalproducten, olieraffinaderijen en de mijnbouw

Low-tech: papierproductie, drukkerijen en uitgeverijen, textiel- en kledingindustrie, lederindustrie,

voedingsmiddelen-, dranken tabakindustrie, hout- en meubelindustrie en de glasindustrie

Het merendeel van de machinesector gebruikt mid- tot high-technologie.

In 2011 gebruikte 67,1% van de verwerkende industrie low- tot-mid-technologie.

TOTALE IMPORT

Turkije had in 2006 wereldwijd een aandeel van 1,22% voor de invoer van machines, in 2007 1,27%, in 2008

1,16% en in 2009 1,12%.

Volgens de gegevens van het Turks Instituut voor Statistiek (TÜIK) heeft Turkije in 2012 ter waarde van 26,3

miljard dollar machines geïmporteerd.

De import van de Turkse machinesector gebeurt vooral van China, Duitsland, Italië, de VS, Frankrijk en

Engeland.

Het totale importcijfer van Turkije bedroeg 236,5 miljard dollar in 2012. Aangezien 26,3 miljard dollar van deze

import komt van de machinesector, betekent dit een aandeel van 11,1% in de totale invoer van Turkije.

De Turkse machinesector ziet in de invoer van high-tech halffabricaten een belangrijke zwakte van de industrie.

Om dit op te lossen investeert Turkije in R&D in deze sector.12

12 http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makine_sektoru_strateji_b-23052011142400.pdf, geraadpleegd op 19/3/13

Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 11

De machine-import van Turkije is de afgelopen 10 jaar, behalve tijdens de crisisperiode, toegenomen. Turkije is

verplicht om bepaalde machines te importeren omdat er niet genoeg gekwalificeerd personeel aanwezig is om

deze machines te ontwikkelen in het land.

De Turkse machine-industrie trekt ook buitenlandse directe investeringen (BDI) aan. In de afgelopen 10 jaar

bedroegen de investeringen meer dan 771 miljoen dollar.13

TOTALE EXPORT

Volgens de gegevens van TÜIK heeft Turkije in 2012 ter waarde van 14,1 miljard dollar aan machines

geëxporteerd.

De export van de Turkse machinesector gebeurt vooral richting Duitsland, Engeland, Frankrijk, Iran, Roemenië

en Irak.

Het totale exportcijfer van Turkije was in 2012 152,5 miljard dollar. Daarvan was 12 miljard dollar op het conto

van de machinesector te schrijven, wat een aandeel van 9,2% in de totale uitvoer van Turkije betekent.

De export van de machinesector in Turkije bedroeg 11,4 miljard dollar in het jaar 2011.14 In 2012 bedroeg de

export 12,0 miljard dollar waarvan 20% naar China, 14% naar de VS, 18% naar Duitsland en 19% naar Japan. In

totaal wordt er geëxporteerd naar 200 landen. In tegenstelling tot andere sectoren in Turkije stijgt de export

van de machinesector van Turkije naar Europa.15

13 http://businesssupportturkije.nl/turkije-feiten/kansrijke-sectoren/machine-industrie/, geraadpleegd op 11/3/13 14 http://www.makinetanitimgrubu.com.tr/content/docs/sn-adnan-dalgakiran-makina-sunus.pdf, geraadpleegd op 9/3/13 15 http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do?metod=IlgiliGosterge&id=3484, geraadpleegd op 19/4/13

8,1 10,3 13,5 16,4 19 22,5 22,517,1 21,2

27,1 26,3

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Totale import Turkse machine-industrie

Miljard dollar

2,1 3,0 4,1 5,2 6,5 8,7 10,2 8,1 9,4 11,4 12,0

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Totale export Turkse machine-industrie

Miljard dollar

12 __________________________________________________________________________

EXPORT/IMPORT VERHOUDING

Land Totale export van Turkse machinesector

(in %)

Export van machines (miljard

dollar)

Import van machines (miljard

dollar)

Buitenlandse handelbalans van de machinesector

(miljard dollar)

China 20 309 172 137

VS 14 182 225 - 43

Duitsland 18 221 132 89

Japan 19 149 55 94

Turkije 9 10 21 - 11

In 2012 was de export/import verhouding 45,7%. De sector wil maatregelen nemen om dit cijfer te verhogen.

Er zou veel meer geëxporteerd moeten worden dan geïmporteerd.

GEPRODUCEERDE MACHINES

PRODUCTIEWAARDE EN CAPACITEITSBENUTTING 16

Soorten machines Productiewaarde (miljoen dollar)

Capaciteitsbenutting (%)

1 Motors en turbines 1 097,6 63,6

2 Pompen en compressoren 952,5 70,0

3 Kranen en kleppen 777,3 75,9

4 Industriële ovens en kachels 639,4 72,8

5 Airconditioning en koelapparaten 2 348,5 75,9

6 Oplaad-, aflos- en transportmachines 769,0 73,8

7 Rolling en gietmachines 327,8 79,2

8 Voedingsindustrie- en verpakkingsmachines 753,5 68,7

9 Land- en bosbouwmachines 748,0 71,7

10 Bouw en mijnbouwmachines 2 964,5 73,8

11 Industriële droog- en wasmachines 986,7 69,8

12 Papier- en kartonmachines 390,0 73,0

13 Was-, droog- en strijkmachines

14 Textiel-, leerverwerking- en kledingindustriemachines 369,6 69,9

15 Rubber- en plasticverwerkingmachines 380,0 76,0

16 Werktuigmachines 2 773,1 69,0

17 Andere machines voor alg. doeleinden 1 161,6 79,9

18 Andere machines voor spec. doeleinden 1426,4 69,7

Totaal 18 865,5 73,1

16 Exportvereniging, 2011; Documenten van MIB, 2011; Sector en Importverenigingen, 2011; DPT, 9. Ontwikkelingsplan, 2011; MMO MIS Onderzoeksinventaris, 2011


INVESTERINGEN IN TECHNOLOGIE

Landen Aandeel R&D in het BBP (%) Aandeel universiteiten in R&D (%)

Zweden 3,9 18

Japan 3,2 22

De VS 2,8 28

Duitsland 2,6 23

Italië 1,1 30

Portugal 1,0 35

Turkije 0,8 50

Bron: OECD “Main Science and Technology Indicators” 2010

In de tabel ziet men dat Turkije het laagste aandeel heeft in R&D (0,8%). Zweden en Japan zijn de grootste

investeerders in R&D. Opmerkelijk is dat het aandeel van universiteiten zeer hoog is in R&D (50%) in Turkije, bij

de andere landen schommelt dit tussen de 18 en 35%. De industrie kan hier zeer weinig gebruik van maken

omdat de studies van de universiteiten theoretisch zijn en meestal niet kunnen omgezet worden in praktijk.

Turkije kampt met een "omgekeerde pyramide".

De machinesector heeft veel meer noodzaak aan R&D omdat de technologie een belangrijke rol speelt in deze

sector. Om wereldwijd te kunnen concurreren op kwaliteit is het noodzakelijk om te investeren in R&D.

Uit de recentste gegevens blijkt dat de Turkse machinesector meer zal investeren in R&D. TÜBITAK, de

Wetenschappelijke en Technologische Onderzoeksraad van Turkije, ondersteunt 7.345 R&D-projecten waarvan

2.968 machinetechnologieën. Dus 40% van de R&D-investeringen van TÜBITAK richt zich naar de

machinetechnologie.17

PROBLEMEN TURKSE MACHINESECTOR

Volgens Serol Acarkan, de ondervoorzitter van de Vereniging van Machineproducenten (MIB) verhindert de

Turkse bureaucratie de ontwikkeling van de bedrijven in het binnenland. Acarkan vermeldt ook: “Er zijn heel

veel bedrijven die proberen het hoofd boven water te houden. Het is zelfs zo dat de bedrijven machines

leveren aan gemeentes en de facturen niet betaald krijgen. De bedrijven kunnen geen beslag leggen op de

goederen van overheidsinstellingen en weten niet bij welke instantie ze hun recht moeten gaan zoeken. De

machinesector heeft grote problemen in de binnenlandse markt. Een ander probleem is bv. onvoldoende

kapitaal van bedrijven. Veel bedrijven draaien enkel op schuld. Er zijn zelfs bedrijven die bijna geen geld

hebben om een vliegticket te betalen, maar die toch op buitenlandse beurzen staan met een ‘Made in Turkey’-

etiket. Deze kleine bedrijven beschadigen het imago van de Turkse machinesector. Terwijl aan de andere kant

de 220 Turkse machineproducenten die op de Hannover Messe hebben gestaan, de Turkse machinesector heel

goed hebben vertegenwoordigd.”18

De bedrijven vermelden dat er veel ondernemingen zijn in de sector die tweedehands werktuigen gebruiken.

De belangrijkste reden hiervoor zou zijn dat er bij de verkoop van tweedehandsmachines maar 1% btw wordt

aangerekend. Bij de verkoop van nieuwe machines daarentegen wordt er een btw aangerekend tussen de 8%

en 18%.

17 Origami Media, Machine Export, 11 februari 2013 18 De Turkse krant ”Dünya”, 18 april 2013

14 __________________________________________________________________________

TOEKOMST TURKSE MACHINESECTOR

Er worden voorzorgsmaatregelen genomen om de continuïteit van de sector te garanderen. De KMO’s die

weinig of geen eigen vermogen hebben zullen gefinancierd worden om zich te ontwikkelen. Om gebruik te

kunnen maken van de financiering van Eximbank en Halkbank moeten de KMO’s de kwaliteit van hun

producten en diensten gelijkstellen met de TURQUM®-eisen (keurmerk voor Turkse machine-industrie). De

producenten die niet voldoen aan de TURQUM®-standaarden zullen geen plaats krijgen in het strategisch plan.

De producenten die wel de standaarden van TURQUM® bereiken, gaan een label ontvangen en hulp krijgen in

hun R&D-activiteiten. De KMO’s gaan ook hulp krijgen voor het verlagen van hun energie- en grondstofkosten.

Deze steun zal de KMO’s helpen zich verder te ontwikkelen en te concurreren in de binnenlandse- en

buitenlandse markten.

De financiering van Eximbank geldt enkel voor de machinesector en het totale krediet bedraagt 500 miljoen

dollar. Doel is dat dankzij dit krediet de machineproducten gemakkelijker kunnen geëxporteerd worden en dat

zo de exportdoelstelling van 100 miljard dollar tegen 2023 bereikt kan worden.19

In 2013 verwacht de Turkse machinesector een hogere groei dan in 2012. Eerst en vooral wordt er een groei

verwacht van 6 à 8% in de investeringen. De investeringen die in 2012 werden stopgezet, zullen worden hervat

in 2013. De investeringen in de Turkse machinesector worden ook aangemoedigd door de Turkse overheid. In

dit kader kan de Turkse machinesector rond de 7 à 8% groeien in 2013.20

SWOT-ANALYSE

Sterktes

Jonge ondernemers;

Deelnames aan internationale evenementen;

Goedkope ingenieursactiviteiten;

Kennis voor kwaliteit;

Expertise;

Relatief goedkope werkkrachten;

Lage milieukosten;

Binnenlandse grondstoffen (weinig afhankelijk van buitenlandse grondstoffen);

Goede organisatie in de sector;

Flexibele structuur dankzij de KMO’s

Positieve economische ontwikkelingen in de sector;

Relatief hoge productiewaarde van werktuigmachines;

Expertise in metaalverwerkende machines.

Zwaktes

Bedrijven die weinig aandacht besteden aan personeelswerving;

Onvoldoende internationale marketingstrategie;

Weinig tot geen toegang tot informatie;

Noodzaak tot goede internationale handelsattachés;

Gebrek aan coördinatie tussen overheidsinstellingen;

Weinig kennis van normen en certificeringen;

Weinig toegang tot markten waar er potentieel in zit;

Geen samenwerking tussen universiteiten en de industrie;

Personeelstekort (zowel in kwaliteit, als in kwantiteit);

Moeilijkheden in markttoezicht;

Algemene belastingdruk en hoge sociale voorzieningen;

Laag imago van de Turkse goederen;

Productie in het zwart;

Weinig kennis van de consumenten;

Het verouderde voordeel voor de binnenlandse producten;

19 http://www.makinetanitimgrubu.com.tr/tr/eximbanktan-makine-sektorune-ulke-alici-kredisi, geraadpleegd op 28/3/13 20 Rapport OAIB ”Midden-Anatolische Producenten Vereniging” 2013


Onstabiele KMO’s in sterke markten;

KMO-structuur (lage schaalvoordelen, weinig kapitaal);

Wenig samenwerking tussen de bedrijven;

Afhankelijk van buitenlandse tussenstukken omdat de toeleveranciers niet genoeg ontwikkeld zijn;

Weinig aandacht aan R&D;

Logistieke problemen (weinig ontwikkelde treininfrastructuur);

Weinig (grafische) designers in de sector;

Belastingen voor werknemers;

Indirecte belastingen;

Energiekosten;

Geen goede branding;

Gebrek aan kapitaalaccumulatie;

Gebrek aan premie voor de landbouwsector;

Weinig samenwerking tussen de sectoren;

Gebrek aan lobbying;

Eximbank-kredieten, lage financiering per bedrijf;

Te lage aanwezigheid van industriële inventarissen en statistische informatie;

Te weinig opportuniteiten voor buitenlandse investeringen;

Niet veel Turkse vertegenwoordigers nemen deel aan Europese integratieprojecten;

Hoge intresten op kredieten;

Onvoldoende kwaliteitscontrole en weinig certificeringen.

Kansen

Landen in het Midden-Oosten gedragen zich afstandelijk t.o.v. Europa en de VS;

Relatief hoge productiekosten in geïndustrialiseerde landen en bedrijven uit die landen die willen samenwerken;

De Turkse Republieken zijn nieuwe opkomende markten;

Geografische ligging;

Ondernemersgeest;

Internationale expansie van de beurzen;

Flexibiliteit van de KMO’s;

Versterking van Export Promotion Center van Turkije (IGEME) en de mogelijkheid om informatie te verstrekken via hen;

Het toetredingsproces tot de EU;

Mogelijkheid om gebruik te maken van de positieve relaties met Rusland en de Turkse Republieken;

De bevolkingsstructuur van Turkije voor de komende 15 jaar;

Bedreigingen

Het lanceren van de geïmporteerde goederen als binnenlandse goederen te wijten aan onvoldoende markttoezicht;

Risico’s die voortvloeien uit vrijhandelsovereenkomsten;

Instabiliteit van de wisselkoersen;

Lagere kosten in lageloonlanden;

Plotse beslissingen (bv. btw-wetgeving) van de overheid m.b.t. de verwerkende industrie, reguleringen zijn onvoorspelbaar;

Energiekosten;

Belastingdruk;

Geen kwaliteitscontrole in derde wereldlanden (zoals verplichte standaard productie);

Concurrentie met het Verre Oosten;

Problemen met sommige grondstoffen;

Instabiliteit van economie en politiek;

Turkse overheid die een protectionistisch beleid eist.

16 __________________________________________________________________________

Promotie van technische opleidingen;

Een douane-unie met Europa;

Meer en meer investeerders die verkiezen om te investeren in Turkije.

21

3 SUBSECTOREN VAN DE MACHINEBOUW

De Vlaamse sectororganisatie Agoria Vlaanderen ziet de beste exportkansen richting Turkije in een viertal

subsectoren van de machinebouw. Daarom analyseren we in dit rapport deze subsectoren.

VOEDSELVERWERKENDE MACHINES

TURKSE VOEDINGSSECTOR

De sterke agrarische- en voedingssector zorgde voor een toename van de industrialisatie. Er is een grote

voedselverwerkende industrie ontstaan en dit versnelde de ontwikkeling van voedselverwerkende machines.

De bedrijven (vaak KMO’s) die in deze sector opereren, situeren zich vooral in Istanbul, Konya, Ankara, Izmir en

Gaziantep.


De Turkse voedselverwerkende machine-industrie produceert verschillende soorten machines en apparatuur

zoals:

meel- en graanmolenmachines

bakkerijmachines en bakkerijovens

industriële dranken voedselmachines

olie- en vetproducerende machines

machines voor het reinigen en sorteren van zaden en granen

zoetwaren- en cacaomachines

persers en vermalers van wijn, fruitsap en andere dranken

pasteurisatie- en sterilisatiemachines

machines voor de suikerfabrieken

vleesverwerkingsmachines

melkmachines

machines voor zuivelproductie

machines voor het verwerken van groenten en fruit

room en lactoserum afscheiders voor de zuivelindustrie

21 http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makine_sektoru_strateji_b-23052011142400.pdf, geraadpleegd op 28/3/13


IMPORT VOEDSELVERWERKENDE MACHINES

De SITC-code van voedselverwerkende machines is 727.

Import 2008 2009 2010 2011 2012

(miljoen dollar) 291,1 158,5 244,8 341,8 357,8

Bron: Turks Instituut voor Statistieken (TÜIK)

De import van voedselverwerkende machines is in een stijgende lijn. Belgische producenten van

voedselverwerkende machines kunnen deze opportuniteit benutten.

De import van de voedselverwerkende machines gebeurt voornamelijk van Duitsland, Italië, Nederland, het VK,

de VS, Denemarken, Zwitserland, Frankrijk, Oostenrijk en China.22

EXPORT VOEDSELVERWERKENDE MACHINES

Export 2008 2009 2010 2011 2012

(miljoen dollar) 262,9 248,7 274,8 305,6 330,4


De export van voedselverwerkende machines is ook in stijgende lijn. Dit is te verklaren door: ten eerste een

groeiende voedingssector in Turkije waardoor de machinesector een groot potentieel heeft gezien de

productie van voedselverwerkende machines, en ten tweede omdat er veel geïnvesteerd wordt in R&D23 in

de sector.

De export van de voedselverwerkende machines gebeurt voornamelijk naar Iran, Rusland, Irak, Azerbeidzjan,

Kazakhistan, Algerije, Oezbekistan, Egypte en Oekraïne.24 25 26

VERPAKKINGSMACHINES

TURKSE VERPAKKINGSSECTOR

Verpakking is een essentieel onderdeel van alle productiebedrijven. De verpakking van een product dient niet

alleen om het product te beschermen, maar ook om het product te presenteren in de winkelpunten.

Verpakking is van groot belang voor de marketing van agrarische- en voedingsproducten en non-food

producten.

De Turkse verpakkingssector vertoont een belangrijke groei, terwijl de sector in Europa verzadigd is. Het

retailnetwerk van Turkije heeft een grote impact op de groei van de verpakkingssector. Ook de enorme groei

van shoppingcentra heeft een grote impact gehad.

22 http://www.fortaq.com/dosyalar/SEKTÖR%20RAPORLARI/Gida_isleme_makineleri_sektor_raporu_2011.pdf, geraadpleegd op 15/4/13 23 http://www.gidateknolojisi.com.tr/haber/2012/12/gida-makineleri-sektoru-2013e-hizli-giriyor, geraadpleegd op 15/4/13 24 Food Processing Machinery, Ministerie van Economie, Turkije 2012 25 http://www.gidateknolojisi.com.tr/haber/2012/10/sektorun-her-zaman-yakin-takipcisiyiz, geraadpleegd op 8/4/13 26 TÛIK Dis Ticaret App - Buitenlandse Handel App, geraadpleegd op 12/4/13

18 __________________________________________________________________________

Turkije verwacht een handelscijfer van 680 miljard dollar in de detailhandel in 2013 en een handelscijfer van

322 miljard dollar in de georganiseerde detailhandel27.28

Er werken ongeveer 100.000 mensen in de Turkse verpakkingssector. De sector is meer een technologie-

intensieve sector dan een arbeidsintensieve sector.

De grootste verpakkingsbedrijven zijn in het westen van Turkije gevestigd, in provincies zoals Istanbul, Bursa,

Kocaeli, Izmir en Manisa.

GEPRODUCEERDE VERPAKKINGEN

papier-, karton- en golfkartonverpakkingen (39%)

plastiekverpakkingen (33%)

glasverpakkingen (13%)

metaalverpakking (8%)

houtverpakkingen (7%)

TURKSE PAPIER- EN KARTONVERPAKKINGSSECTOR

Wanneer we kijken naar de subsectoren van de verpakkingssector, zien we dat Turkije één van de grootste

productiecentra van papier- en kartonverpakkingen is. Turkije is het 6de grootste productiecentrum van de

wereld met een productie van 6 miljoen ton papier, karton en golfkartons. Er zijn 8 papier- en

kartonverpakkingsproducenten die behoren tot de top 500 bedrijven van Turkije.

TURKSE PLASTIEKVERPAKKINGSSECTOR

De totale productie van plastiekverpakkingen in Turkije is 1 miljoen ton. Er zijn 11 plastiekverpakkingsbedrijven

die behoren tot de top 500 bedrijven van Turkije.

TURKSE GLASVERPAKKINGSSECTOR

Turkije heeft een zeer sterk ontwikkelde glassector. Bij de Turkse glasverpakkingssector is Türkiye Sise ve Cam

Fab. A.S. de marktleider met een marktaandeel van 90%. Türkiye Sise ve Cam Fab. A.S. is het 12de grootste

bedrijf in de wereld in deze sector. Het bedrijf heeft 26 dochterondernemingen die bijna alle soorten glas

produceren en Anadolu Cam produceert de glasverpakkingen. Turkije heeft een glasproductie van 2,2 miljard

ton per jaar. Glasverpakkingsproducten maken circa één derde deel uit van deze capaciteit (750.000 ton).

TURKSE HOUTVERPAKKINGSSECTOR

Houtverpakking vindt hoofdzakelijk zijn toepassingen in de agrarische sector (voor fruit en groenten), alsook in

pallets die gebruikt worden in logistieke magazijnen en demonteerbare transportdozen. Er wordt jaarlijks

ongeveer 500.000 ton aan houtverpakkingen geproduceerd in Turkije.

27 Georganiseerde detailhandel bestaat voornamelijk uit moderne detailhandel met drukke winkelcentra, multi verdiepingen winkelcentra en grote complexen die een grote verscheidenheid aan producten aanbiedt, http://retail-business-nl.devtheweb.net/georganiseerde-retail-in-india.html, geraadpleegd op 21/3/13 28 http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/ambalaj_2012.pdf, geraadpleegd op 21/3/13


SPELERS IN DE SECTOR

Hierna volgen enkele grote spelers in de sector die behoren tot de 500 grootste industriële bedrijven van

Turkije: Sarten Ambalaj, Korozo Ambalaj, Mondi Tire Kutsan Kağıt ve Ambalaj, Olmuksa International Paper-

Sabancı Ambalaj, Süper Film Ambalaj, Artenius Turkpet Kimyevi Maddeler ve Pet Ambalaj Malzemeleri, Dentaş

Ambalaj ve Kağıt, Köksan Pet ve Plastik Ambalaj etc.

IMPORT VERPAKKINGSMACHINES

De SITC-code van verpakkingsmachines is 74527.

Import 2008 2009 2010 2011 2012

(miljoen dollar) 353,9 237,3 300,9 414,8 374,2


De import van de verpakkingsmachines gebeurt voornamelijk vanuit de volgende landen, gerangschikt van

hoogste importvolume naar laagste: de VS, China, Rusland, Spanje, Frankrijk, Duitsland, Mexico, Polen en Italië.

Dit is de volgorde van de landen waaruit er het meest wordt geïmporteerd.

EXPORT VERPAKKINGSMACHINES

Export 2008 2009 2010 2011 2012

(miljoen dollar) 83,6 65,0 92,5 121,2 110,5


De export van de verpakkingsmachines gebeurt voornamelijk naar de volgende landen, gerangschikt van

hoogste exportvolume naar laagste: Duitsland, Italië, de VS, het VK, Zwitserland, Frankrijk, Japan en Nederland.

Dit is de volgorde van de landen waarnaar er het meest wordt geëxporteerd.29 30

TEXTIELMACHINES

TURKSE TEXTIELSECTOR

De productie van textielmachines begon in de jaren ’80 in Turkije. Maar de eerste decennia werd er door de

overheid niet echt veel aandacht besteed aan het investeringsbeleid en de industrialisatiepolitiek door de

Turkse overheid.

In 2005 is het ‘Multilateraal Verdrag inzake Textiel en Kleding’ van de World Trade Organization ondertekend.

Het verdrag hield onder meer de liberalisering van Europese textiel- en kledingsector in, waardoor de

concurrentie is toegenomen. Turkije was een van de meest getroffen landen omdat Turkije volgens deze

overeenkomst verplicht is het gemeenschappelijke douanetarief te vragen aan derde wereldlanden.

29 http://www.gidateknolojisi.com.tr/haber/2012/10/sektorun-her-zaman-yakin-takipcisiyiz, geraadpleegd op 8/4/13 30 http://www.makinebirlik.com/tr/ambalaj-makineleri-sektor-notu, geraadpleegd op 15/4/13

20 __________________________________________________________________________

Vanaf het begin van de douane-unie zijn de accijnsbelastingen voor industriële producten verlaagd van 16%

naar 5,4% en die van textielproducten van 27% naar 6%.

Vanaf 2005 werden er geen controles meer gevoerd op de geïmporteerde textielproducten (768

producttypes) waardoor de producten niet meer moesten voldoen aan de TSE-standaarden (Turks Instituut

voor Standaarden).

Als gevolg van de ongecontroleerde invoer van de textielmachinesector zijn er producten met een te lage

kwaliteit en prijs geïmporteerd.


Hierna volgen enkele grote spelers in de textielsector (let wel: niet de textielmachinesector) die behoren tot de

500 grootste industriële bedrijven van Turkije: Sanko Tekstil İşletmeleri, Abalıoğlu Yem Soya ve Tekstil,

Zorluteks Tekstil, Tat Metal Boru Profil ve Tekstil, Beyteks Tekstil, İlhanlar Haddecilik Boru Profil ve Tekstil,

Menderes Tekstil, Yeşim Tekstil, Boyteks Tekstil etc.

IMPORT TEXTIELMACHINES

De SITC-code van textielmachines is 724.

Import 2008 2009 2010 2011 2012

(miljoen dollar) 1.096,2 505,3 1.164,6 1.851,8 1.905,2


In 2010 steeg de import van de textielmachines met 136% in vergelijking tot 2009. In 2011 is de import nog

eens met 60% gestegen. We zien hier twee jaar na elkaar een enorme toename van import, wat wil zeggen dat

de Turkse textielmachine-industrie nog niet goed ontwikkeld is.31 Turkije is momenteel 4de grootste importeur

van textielmachines in de wereld.32

De import van de textielmachines gebeurt voornamelijk van Duitsland, Italië, Zwitserland, Japan, China, België,

Frankrijk, Zuid-Korea, Taiwan en Tsjechië.

EXPORT TEXTIELMACHINES

Export 2008 2009 2010 2011 2012

(miljoen dollar) 266,4 260,0 263,3 274,2 230,6


De export van textielmachines blijft redelijk stabiel. In 2012 is de export zelfs gedaald. Dit is vooral te verklaren

door de problemen en tekortkomingen in de Turkse textielsector.

31 http://www.tekstilteknik.com.tr/yerli-tekstil-makina-sektorunun-dunyadaki-konumu-ve-sorunlari, geraadpleegd op 18/3/13 32 http://www.mmo.org.tr/etkinlikler/sonuc_bildirgesi.php?kod=13&kody=17, geraadpleegd op 8/4/13


De export van de textielmachines gebeurt voornamelijk naar Duitsland, India, Egypte, Oezbekistan, Bangladesh,

Iran, Frankrijk, het VK, Syrië en België.33

PROBLEMEN TEXTIELSECTOR

GEEN INGENIEURSOPLEIDINGEN

Er zijn ongeveer 50 hogescholen en universiteiten in Turkije die textielopleidingen geven, maar geen enkele

instelling die een ingenieursopleiding in textiel geeft. Degelijke opleidingen zijn belangrijk voor de toekomst

van deze sector.34

Een ander probleem is dat er in de afgelopen jaren veel bedrijven waren in de sector die verschoven zijn naar

andere (sub)sectoren. De sector moet zeker gestimuleerd worden om te blijven groeien.35

GEBREK AAN BEPAALDE BINNENLANDSE MACHINES

Bij de analyse van de GTIP-codes is gebleken dat de volgende machines niet vervaardigd worden in Turkije: de

spin-, brei- en weefmachines, drukmachines en kledingstukmachines. Er wordt voor bijna 2 miljard dollar aan

textielmachines geïmporteerd in Turkije en slechts voor 230 miljoen dollar geëxporteerd. Dit is een gat in de

markt. Om dit te verhelpen wil Turkije de binnenlandse productie van textielmachines stimuleren.

IMPORT VAN TWEEDEHANDS MACHINES

De Turkse textielmachinesector importeert vooral tweedehands machines. Voor de meeste bedrijven is de prijs

van de machines belangrijker dan de kwaliteit. Door het gebruik van de oude machines zijn de bedrijven niet

productief genoeg en boeten ze in aan concurrentiekracht.

VEETEELT-, LAND-, EN TUINBOUWMACHINES

TURKSE AGRARISCHE SECTOR

Turkije is de grootste producent en exporteur van landbouwproducten in het Nabije Oosten en Noord-Afrika.

Landbouw is een van de belangrijkste drijvers van de Turkse economie. Dankzij deze grote agrarische sector is

er een sterke landbouwmachinesector ontwikkeld.

De Turkse agrarische machinesector is verdeeld in 2 groepen. Enerzijds zijn er de landbouwmachines en

anderzijds de tractoren. In de landbouwmachinesector zijn er zo’n 1.058 producenten en importeurs en 27

producenten van tractoren. Ongeveer 225 van die producenten zijn lid van de Turkse Vereniging voor

Landbouwmachine- en Werktuigproducenten (TARMAKBIR).

GEPRODUCEERDE GOEDEREN

Turkije is wereldwijd de grootste producent van vijgen, hazelnoten, kweeperen, granaatappels, abrikozen en

kersen, de tweede grootste producent van kikkererwten, komkommers en watermeloenen, de derde grootste

33 http://www.makinebirlik.com/tr/turkiyenin-tekstil-ve-konfeksiyon-makineleri-sektoru, geraadpleegd op 15/4/13 34 http://www.tekstilteknik.com.tr/yerli-tekstil-makina-sektorunun-dunyadaki-konumu-ve-sorunlari, geraadpleegd op 18/3/13 35 De Turkse krant ”Dünya”, 28 maart 2013

22 __________________________________________________________________________

producent van linzen, aubergines, pistachenoten, tomaten en paprika's, de vierde grootste producent van uien

en olijven, de vijfde grootste producent van suikerbieten, de zesde grootste producent van appels, thee en

tabak, de zevende grootste producent van katoen en gerst, de achtste grootste producent van amandelen, de

negende grootste producent van pomelo’s, rogge en tarwe, en de tiende grootste producent van citroenen.36


In Turkije worden er in de landbouwmachinesector ongeveer 130 verschillende machines en apparatuur

vervaardigd. De belangrijkste vervaardigde machines zijn:

tractoren

motoculteur (manuele tractoren)

oogstmachines

maaiers

gazonmaaiers met een horizontale snijrichting

zaai-, planten pootmachines

mestverspreiders

machines voor gewasbeschermingsmiddelen en irrigatie

dorsers

drogers

machines voor het reinigen, sorteren en verwerken

melkmachines

landbouwmachines voor tuinbouw

GROTE SPELERS IN DE SECTOR

Hierna volgen enkele grote spelers in de agro-voedingssector: Toros Tarım, Cargill Tarım ve Gıda, Hattat Tarım

Makinaları, Erdem Metal, Mega Tarım, Anıl Tarım, Ünsal Tarım Makinaları, Cetinkayalar Agriculture Machinery,

Aysan Makina Imalatım.

IMPORT AGRARISCHE MACHINES

De SITC-code van agrarische machines is 721.

Import (miljoen dollar) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

TARMAKBIR 444,4 380,4 337,6 196,3 387,9 701,8 638,6

OAIB 518,2 443,6 379,9 240,2 463,1 745,3 n/a

ITC 489,2 412,2 378,8 235,5 455,6 752,9 668,0

Bron: Turkse Vereniging van Landbouwproducenten (TARMAKBIR)

Nota: Er zijn verschillen tussen de cijfers van TARMAKBIR, OAIB en ITC-COMTRADE. Dit komt omdat deze

organisaties verschillende definities hanteren om machines als landbouwmachines te catalogeren. Bijvoorbeeld:

in tegenstelling tot TARMAKBIR beschouwt OAIB tabakverwerkingsmachines wel als landbouwmachines.

36 http://www.internationaalondernemen.nl/agenda/handelsmissi-naar-turkije, geraadpleegd op 1/3/13


In 2011 bedroeg de import volgens TARMAKBIR 701,8 miljoen dollar en in 2012 bedroeg het 638,6 miljoen

dollar. We zien hier een daling van 9,8%, maar de import bedraagt nog altijd meer dan de export.

De import van landbouwmachines gebeurt voornamelijk van Italië, Polen, de VS, Duitsland, China, Nederland,

België en Saoedi-Arabië.

EXPORT AGRARISCHE MACHINES

Export (miljoen dollar) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

TARMAKBIR 234,5 274,5 376,8 299,8 329,6 384,1 525,2

OAIB 221,4 273,9 379,6 306,0 340,3 403,4 545,0

ITC 241,9 295,2 399,7 319,3 361,0 422,9 562,3


De export is van 2006 tot 2012 alsmaar gestegen, met uitzondering van de economische crisis in 2009 en begin

2010. In 2011 bedroeg de export volgens TARMAKBIR 384 miljoen dollar en in 2012 is de export gestegen naar

525 miljoen dollar. Dit is een enorme stijging van 37%.

De export van de landbouwmachines gebeurt voornamelijk naar Irak, Soedan, Azerbeidzjan, Italië, Frankrijk,

Iran, Bulgarije, Roemenië, Algerije en Rusland.37 38

IMPORT TRACTOREN

De SITC-code van tractoren en motoculteurs is 722.

Import 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

(miljoen dollar) 210,6 149,0 161,9 90,8 200,1 345,2 259,3


De import van tractoren en motoculteurs gebeurt voornamelijk van Italië, India, Frankrijk, Duitsland, Zuid-

Korea, de VS en het Verenigd Koninkrijk.

EXPORT TRACTOREN

Export 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

(miljoen dollar) 147,9 159,5 221,5 178,7 195,4 219,4 324,8


De export van tractoren en motoculteurs gebeurt voornamelijk naar de VS, Irak, Italië, Marokko, Polen, Zuid-

Afrika, Chili, Paraguay, Australië en Portugal.39 40 41

37 http://www.tarmakbir.org/haberler/tarmekstat2013ozet.pdf, geraadpleegd op 3/4/13 38 http://www.tarmakbir.org/tr/istatistikler.html, geraadpleegd op 11/4/13 39 www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=623, geraadpleegd op 20/3/2013

24 __________________________________________________________________________

TOEKOMST AGRARISCHE SECTOR

PROJECT ZUIDOOST-ANATOLIË (GAP)

Het GAP-project (Project Zuidoost-Anatolië) van de Turkse overheid beoogt de ontwikkeling van het zuidoosten

van Turkije, middels het opwekken van elektriciteit en het irrigeren van landbouwgronden door de bouw van

22 stuwdammen en 19 elektriciteitscentrales. De voltooiing van GAP in 2013 zal ervoor zorgen dat er 1,8

miljoen hectare landbouwgrond kan worden geïrrigeerd. Het GAP-project biedt grote kansen voor de

toekomst van de Turkse agrarische sector.42

INVESTERINGSMOGELIJKHEDEN IN LANDBOUW

Het Ministerie van Landbouw heeft samen met de Provinciale Directies een onderzoek gedaan naar de

investeringsmogelijkheden in landbouw in verschillende provincies van Turkije. Bij het onderzoek is er

gekeken naar o.a. de landbouwoppervlakte, de bodemgesteldheid, 10 redenen om te investeren in die

provincie, …43

De experts van het ministerie stellen zien in een aantal niches grote mogelijkheden voor de investeerders:

champignons in Istanbul

aromatische planten in Bursa

canola en saffloer in Bilecik

algenproductie in Afyon

wortels in Konya

wijndruiven in Tekirdag

buffelfokkerij in Kocaeli

renpaarden in Eskisehir

champignons en rozijnen in Karabük

Uiteraard zijn er naast deze specifieke niches ook grotere investeringsgebieden zoals granen, suikerbieten,

aardappelen etc.

NORMERING

De landbouwproducenten hechten veel belang aan de ISO-series en CE-markering (zie hoofdstuk 7).

AUTOMATISERINGSSECTOR

TURKSE AUTOMATISERINGSSECTOR

Alhoewel de automatiseringssector in Turkije al heel lang bestaat, heeft de sector de nodige aandacht nog

altijd niet kunnen krijgen. Enkel de investeringen van de publieke sector bevestigen het belang van de

automatiseringssector. De procesautomatiseringssector in Turkije is sterk vertegenwoordigd in vergelijking

met de globale markt. Voor de verdere versteviging van de sector moeten de machines uitgerust worden met

veiligheidssystemen en moeten de standaarden van de machines verhoogd worden.

40 http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/Tarım_alet_makineleri_2012.pdf, geraadpleegd op 3/4/13 41 http://www.tarmakbir.org/haberler/tarmekstat2013ozet.pdf, geraadpleegd op 3/4/13 42 http://nl.wikipedia.org/wiki/Project_Zuidoost-Anatolië, geraadpleegd op 2/5/13 43 Turkse krant “Dünya”, woensdag 20 maart 2013


Ondanks het feit dat de automatiseringssystemen zo’n 10 jaar later ingetreden zijn in Turkije in tegenstelling

tot de Westerse landen, is Turkije goed bezig met het internationaliseren. Vooral de privatisering van de

overheidsbedrijven na het jaar 2000 heeft ertoe geleid dat bedrijven automatiseringssystemen zijn beginnen

gebruiken.

Cenk Ceylan, General Manager van Rockwell Automation in Turkije geeft aan dat Turkije (meer) belang moet

geven aan ERP-systemen bij de bouw van nieuwe fabrieken. Enkel op deze manier kan Turkije concurreren

met Europa en de VS. Hoe kan dit verbeterd worden? “2 punten: ten eerste high-

techautomatiseringssystemen gebruiken zodat de prestatie van de machines kan verbeteren (en de

productiekosten dalen). En ten tweede de machines uitrusten met veiligheidssystemen. Als we deze 2 punten

toepassen, zal de prijsconcurrentie van Turkije verschuiven naar kwaliteitconcurrentie” aldus Cenk Ceylan.44

GLOBALE VRAAG NAAR TRANSMISSIES EN TANDWIELEN

Volgens het GIA’s Automotive Transmission Systems onderzoek is de grootste doelstelling van de globale markt

van transmissiesystemen 94 miljoen eenheden te produceren tegen 2017. De stijgende autoproductie en

productie van automatische transmissiesystemen zal de markt van transmissiesystemen parallel doen

groeien.45

Volgens Freedonia Group, een internationaal marktonderzoeksbureau, zal de vraag in Azië, Midden-Oosten,

Oost-Europa en Midden- en Zuid-Amerika de vraag in de VS, Japan en West-Europa overtreffen.

Marktwinsten in de ontwikkelingslanden zullen groeien dankzij de gezonde economische groei, voortdurende

inspanningen voor industrialisatie en door de stijging van het besteedbaar inkomen in die landen met als

gevolg een stijging in de productie van motorvoertuigen en andere industriële productie.46 47

Globale vraag naar tandwielen (miljard dollar)

2003 2008 2013 2018

Noord-Amerika 29,9 32,7 40,5 48,8

West-Europa 27,2 32,2 36,2 41,1

Azië 30,9 51,1 68,4 94,6

Centraal & Zuid-Azië 2,9 5,5 7,1 9,3

Oost-Europa 4,7 8,9 11,8 15,7

Afrika & Midden-Oosten 2,3 4,3 5,6 7,5

Bron: The Freedonia Group, Inc


Hierna volgen enkele grote spelers in de sector: Bosch Rexroth Otomasyon, Delphi Automotive Systems, Autoliv

Cankor Otomotiv, Rultrans Transmisyon, Yılmaz Reduktor etc.

44 http://www.sektorel.com/sektor-haberleri/otomasyon/turkiyeotomasyon-sektorunde-nereye-gidiyoruz, geraadpleegd op 9/4/13 45 http://www.prweb.com/releases/manual_transmissions/automatic_transmissions/prweb9406179.htm, geraadpleegd op 26/3/13 46 http://www.freedoniagroup.com/brochure/26xx/2624smwe.pdf, geraadpleegd op 2/4/13 47 http://www.geartechnology.com/issues/0511x/global.pdf, geraadpleegd op 2/4/13

26 __________________________________________________________________________

IMPORT TURKSE AUTOMATISERINGSSECTOR

Import (miljoen dollar) 2008 2009 2010 2011 2012

Transmissiesystemen 270,5 214,2 254,1 310,3 273,3

Tandwielen 270,6 238,6 278,4 308,2 295,0


EXPORT TURKSE AUTOMATISERINGSSECTOR

Export (miljoen dollar) 2008 2009 2010 2011 2012

Transmissiesystemen 116,9 77,4 105,8 136,7 181,4

Tandwielen 109,0 74,0 107,4 137,3 133,9


De SITC-code van transmissiesystemen is 748: tussenassen en krukken, staande lagerhuizen, lagerhuizen en

cartridges, transmissieassen, krukken, de behuizing ervan en andere onderdelen.

De SITC-code van tandwielen is 78434: kogelomloopspindels en tandwielkasten, vliegwielen en riemschijven

inclusief takelblokken, koppels, koppelingen en koppeloverbrengingen.48 49

4 IMPORT IN TURKIJE VOOR DE MACHINESECTOR

Importcijfers volgens SITC-code (in EUR)

SITC Product 2010 2011 2012

72111 Ploughs 47887 104888 188795

72112 Seeders, planters, transplanters; fertilizer distributors and manure spreaders (other than hand tools)

6179808 7389726 11956793

72113 Scarifiers, cultivators, weeders, hoes and harrows (other than hand tools)

14432945 22654240 21765614

72118 Other agricultural and horticultural or forestry machinery for soil preparation or cultivation; lawn and sports ground r

600420 1367245 1200151

72119 Parts of the machinery of subgroup 721.1 3246611 4805146 3527076

72121 Mowers for lawns, parks or sports grounds

7956867 9231764 7623391

72122 Combine harvester-threshers 43820459 66518896 75023984

48 http://sgm.sanayi.gov.tr/DocumentList.aspx?catID=1020&lng=tr, geraadpleegd op 11/4/13 49 http://tuikapp.tuik.gov.tr/disticaretapp/, Statistieken van TÜIK, Buitenhandel applicatie


72123 Other harvesting and threshing machinery; mowers (other than those of heading 721.21)

22383176 54357575 50521049

72126 Machines for cleaning, sorting or grading eggs, fruit or other agricultural produce

11074850 11191013 14740022

72127 Machines for cleaning, sorting or grading seed, grain or dried leguminous vegetables (other than milling machinery of he

13425124 16087155 16318696

72129 Parts of the machines of headings 721.21 through 721.26

6529538 13932836 23160040

72131 Milking machines 4593836 8677361 8528114

72138 Dairy machinery 13434072 15492481 15147712

72139 Parts for milking machines and dairy machinery

2605097 8421053 4187148

72191 Presses, crushers and similar machinery used in the manufacture of wine, cider, fruit juices or similar beverages

3919628 1275223 4974430

72195 Poultry-keeping machinery; poultry incubators and brooders

23126420 20989711 19984971

72196 Other agricultural, horticultural, forestry or bee-keeping machinery (including germination plant fitted with mechanical

7232499 9680473 8194482

72198 Parts of the machinery of heading 721.91 415974 284638 502184

72199 Parts of the machinery and appliances of headings 721.95 and 721.96

4124974 4805419 4337117

72230 Track-laying tractors 1522886 1442933 2268290

72241 Pedestrian-controlled tractors 1334441 3792238 4706491

72249 Other wheeled tractors 149981921 247862418 201562599

72311 Bulldozers and angledozers 25429610 46994558 32050057

72312 Graders and levellers 33926201 62744059 46302748

72321 Front-end shovel-loaders 149200758 210538343 211910617

72322 Mechanical shovels, excavators and shovel-loaders with a 360 degree revolving superstructure

247245840 391529636 516843393

72329 Other self-propelled mechanical shovels, excavators and shovel-loaders

98300000 141894391 186939492

72331 Scrapers 188810 636475

72333 Tamping machines and roadrollers 37627342 49385876 44233661

72335 Coal or rock cutters and tunnelling machinery

26180247 27891435 28817260

72337 Other boring or sinking machinery 77792670 86009523 88843942

28 __________________________________________________________________________

72339 Other moving, grading, levelling, scraping, excavating, compacting or extracting machinery, for earth, minerals or ores,

5683302 8003725 8209573

72341 Pile-drivers and pile-extractors 1597493 4097128 5374741

72342 Snowploughs and snowblowers 228357 673463 1316986

72343 Coal or rock cutters and tunnelling machinery, not self-propelled

6067091 20183307 55977348

72344 Other boring or sinking machinery, not self-propelled

39981933 22195967 57090243

72345 Tamping or compacting machinery, not self-propelled

586544 463552 618063


10562944 16122208 24175071

72348 Machinery for public works, building or the like, n.e.s.

56981476 52374270 45582476

72391 Buckets, shovels, grabs and grips 8823887 9533685 15319773

72392 Bulldozer or angledozer blades 1217011 1849464 1763945

72393 Parts for boring or sinking machinery of heading 723.37 or 723.44

134619405 149400380 84720331

72399 Other parts for the machinery of group 723 (excluding heading 723.48) and of subgroup 744.3

63658615 78215462 85070156

72433 Sewing-machines of the household type 8229360 8588981 11325431

72435 Other sewing-machines 54733551 68321165 89326777

72439 Sewing-machine needles; furniture, bases and covers specially designed for sewing-machines; parts of the machines and fu

15939350 17088449 18723025

72441 Machines for extruding, drawing, texturing or cutting man-made textile materials

36857067 42533075 85952286

72442 Machines for preparing textile fibres 53484166 129246229 87132396

72443 Textile-spinning, doubling or twisting machines; textile-winding (including weft-winding) or reeling machines

100413302 239883540 198001554

72449 Parts and accessories of machines of subgroup 724.4 or heading 724.54 or of their auxiliary machinery

41708858 48949382 46186266

72451 Weaving machines (looms) 110775243 198230833 321160756

72452 Knitting-machines and stitch-bonding machines

132995174 190451988 212352870

72453 Machines for making gimped yarn, tulle, lace, embroidery, trimmings, braid or net and machines for tufting

31213474 50034378 43371669


72454 Machines for preparing textile yarns for use on the machines of headings 724.51 through 724.53

12143592 14110239 10515561

72455 Machinery for the manufacture or finishing of felt or non-wovens in the piece or in shapes, including machinery for maki

45954078 54170361 30777301

72461 Auxiliary machinery for machines of headings 724.41, 724.42, 724.43, 724.51, 724.52 and 724.53

17774472 24753809 27139524

72467 Parts and accessories of weaving machines (looms) of heading 724.51 or of their auxiliary machinery

20536969 25220985 28548503

72468 Parts and accessories of machines of headings 724.52 and 724.53 or of their auxiliary machinery

36578632 35723741 39800950

72471 Household or laundry-type washing-machines (including machines which both wash and dry), each of a dry linen capacity ex

2863104 3619318 4121044

72472 Dry-cleaning machines 1390818 1492500 1533424

72473 Drying machines, each of dry linen capacity exceeding 10 kg (excluding those of subgroups 741.8 and 743.5)

9726726 7683285 12008200

72474 Machinery for washing (other than household or laundry-type machines), cleaning (other than dry-cleaning machines), wrin

95072856 115937094 166630768

72481 Machinery for preparing, tanning or working hides, skins or leather

5495951 8725280 10181624

72483 Machinery for making or repairing footwear

7061924 9794564 10425077

72485 Machinery for making or repairing articles of hides, skins or leather, other than footwear

984941 910553 558382

72488 Parts for the machinery of subgroup 724.8

2074621 1896268 2080646

72491 Parts for the machines of subgroups 724.7 and 775.1; washing-machines of headings 724.71 and 775.11

17633716 13463998 12874945

72492 Parts for the machines of subgroups 724.7 and 775.1;for the machines of headings 724.72, 724.73, 724.74 and 775.12

13011293 15324768 14568673

72511 Machinery for making pulp of fibrous cellulosic material

2742015 12073552 16757906

30 __________________________________________________________________________

72512 Machinery for making or finishing paper or paperboard

34749028 59032692 62131493

72521 Cutting machines 14860331 24558592 14379208

72523 Machines for making bags, sacks or envelopes

2551214 16856132 7448353

72525 Machines for making cartons, boxes, cases, tubes, drums or similar containers, other than by moulding

5353093 11109268 11841066

72527 Machines for moulding articles in paper pulp, paper or paperboard

6004061 2466343 5499694

72529 Other machinery 28612101 26715400 23284752

72591 Parts of the machines of subgroup 725.1 9549649 15421934 24006921


72711 Machinery used in the milling industry or for the working of cereals or dried leguminous vegetables (other than farm-typ

2415678 8370964 7027093

72719 Parts for the machines of headings 721.27 and 727.11

1788565 2225370 2983191

72721 Machinery for the extraction or preparation of animal or fixed vegetable fats and oils

5290796 16748373 33922190

72722 Machinery, n.e.s., for the industrial preparation or manufacture of food or drink

118171846 156707711 189708491

72729 Parts for the food-processing machinery of heading 727.22

18224687 16400169 14660002

74511 Tools for working in the hand, pneumatic 12780898 15886789 13517580

74512 Tools for working in the hand, with self-contained non-electric motor

46890129 49580887 54392341

74519 Parts of the tools of subgroup 745.1 10267334 11455206 13493789

74521 Dishwashing machines (other than household-type)

8297637 10371881 11009087

74523 Machinery for cleaning or drying bottles or other containers

7257278 5264407 7786965

74527 Other packing or wrapping machinery 188170513 258466836 251166607

74529 Parts of the machinery of subgroup 745.2 and heading 775.3

63530057 59258206 62737122

74531 Weighing machinery (excluding balances of a sensitivity of 5 cg or better, personal weighing-machines and household scal

17049502 21431584 20361467

74532 Personal weighing-machines (including baby scales); household scales

5185245 5826076 5736923


74539 Weighing-machine weights of all kinds; parts of the weighing machinery of subgroup 745.3

3183848 3784067 4324084

74561 Fire extinguishers, whether or not charged

5675619 12514706 9523103

74562 Spray-guns and similar appliances 11102573 14853459 18570690

74563 Steam or sandblasting machines and similar jet-projecting machines

14703744 20712544 27459118

74564 Agricultural or horticultural appliances for projecting, dispersing or spraying liquids or powders

18045411 30050277 36048230

74565 Other appliances for projecting, dispersing or spraying liquids or powders

26087841 34554107 38800812

74568 Parts of the appliances of subgroup 745.6 32372749 32409851 36931345

74591 Calendering or other rolling machines (other than for metals or glass)

6575154 11262909 8621234

74593 Cylinders and other parts for the machines of heading 745.91

3453010 3200219 4167141

74595 Automatic goods-vending machines (e.g., postage stamp, cigarette, food or beverage machines), including money-changing m

6398988 5732731 5315707

74597 Parts for the machines of heading 745.95 1000086 1205335 945216

74810 Transmission shafts (including camshafts and crankshafts) and cranks

94323276 95974636 80216425

74821 Bearing housings, incorporating ball- or roller bearings

9463299 14279417 18019867

74822 Bearing housings, not incorporating ball- or roller bearings; plain shaft bearings

51527710 67893240 75244085

74831 Roller chain 9110549 14125544 14705213

74832 Other articulated chain 5279391 6222545 5314000

74839 Parts of articulated link chain 351048 452685 690726

74840 Gears and gearing (excluding toothed wheels, chain sprockets and other transmission elements presented separately); ball

134395986 137140419 129037552

74850 Flywheels and pulleys (including pulley blocks)

57596866 63079095 75585139

74860 Clutches and shaft couplings (including universal joints)

16240706 21210641 24904578

74890 Parts, n.e.s., for the articles of group 748 34560507 44760955 39064042

78410 Chassis fitted with engines, for the motor vehicles of groups 722, 781, 782 and 783

629262 1431119 329577

32 __________________________________________________________________________

78421 Bodies (including cabs), for the motor vehicles of groups 722, 781, 782 and 783;for the vehicles of group 781

193145 527605 1717402

78425 Bodies, for the motor vehicles of groups 722, 781, 782 and 783;for the vehicles of groups 722, 782 and 783

3203208 16990932 14065049

78431 Bumpers, and parts thereof 42566087 51597632 58148053

78432 Other parts and accessories of bodies (including cabs)

668014650 614921629 598034444

78433 Brakes and servo-brakes and parts thereof

378528088 405221022 390929387

78434 Gearboxes 646043287 784473615 731908743

78436 Non-driving axles, and parts thereof 318056931 447991791 415323234

78439 Other parts and accessories 1265739954 1449866152 1297478838

Total 6723492615 8459082789 8555662755

5 EXPORT UIT TURKIJE VOOR DE MACHINESECTOR

Export volgens SITC-code (in EUR)

SITC Product 2010 2011 2012

72111 Ploughs 5304177 7713191 9325589

72112 Seeders, planters, transplanters; fertilizer distributors and manure spreaders (other than hand tools)

9262608 16613246 18232553

72113 Scarifiers, cultivators, weeders, hoes and harrows (other than hand tools)

7731592 9411273 11690262

72118 Other agricultural and horticultural or forestry machinery for soil preparation or cultivation; lawn and sports ground r

1314636 2349279 3278005

72119 Parts of the machinery of subgroup 721.1 6024491 9010290 15420715

72121 Mowers for lawns, parks or sports grounds

1250128 1044374 774882

72122 Combine harvester-threshers 1499222 295674 196743

72123 Other harvesting and threshing machinery; mowers (other than those of heading 721.21)

20667891 11833365 20984173

72126 Machines for cleaning, sorting or grading eggs, fruit or other agricultural produce

498697 1259603 1230742

72127 Machines for cleaning, sorting or grading seed, grain or dried leguminous vegetables

12884561 12579394 11658700


72129 Parts of the machines of headings 721.21 through 721.26

12780098 19013608 23046974

72131 Milking machines 6230470 6160808 6364898

72138 Dairy machinery 7740730 6191300 4436357

72139 Parts for milking machines and dairy machinery

2093505 2872022 2782426

72191 Presses, crushers and similar machinery used in the manufacture of wine, cider, fruit juices or similar beverages

451499 459122 908140

72195 Poultry-keeping machinery; poultry incubators and brooders

16768129 20646890 28039349

72196 Other agricultural, horticultural, forestry or bee-keeping machinery (including germination plant fitted with mechanical

6847193 7064970 12518412

72198 Parts of the machinery of heading 721.91 166139 156864 55791

72199 Parts of the machinery and appliances of headings 721.95 and 721.96

5026137 9868225 11644071

72230 Track-laying tractors 41944

72241 Pedestrian-controlled tractors 2188487 1893854 1411612

72249 Other wheeled tractors 146706545 157789815 252532275

72311 Bulldozers and angledozers 1244639 2614111 3430725

72312 Graders and levellers 983234 1347551 3847192

72321 Front-end shovel-loaders 6614588 9765503 12531351

72322 Mechanical shovels, excavators and shovel-loaders with a 360 degree revolving superstructure

21879325 22596957 30224305

72329 Other self-propelled mechanical shovels, excavators and shovel-loaders

23276197 34907269 44174072

72331 Scrapers 62837 680 3079451

72333 Tamping machines and roadrollers 2690214 2197495 2157940

72335 Coal or rock cutters and tunnelling machinery

806080 2717501 3742740

72337 Other boring or sinking machinery 13763616 7238049 6687924


506096 556437 120674

72341 Pile-drivers and pile-extractors 698619 421681 690231

72342 Snowploughs and snowblowers 5762

72343 Coal or rock cutters and tunnelling machinery, not self-propelled

6141 1055542 877841

72344 Other boring or sinking machinery, not self-propelled

1584477 17814804 9825643

34 __________________________________________________________________________

72345 Tamping or compacting machinery, not self-propelled

175616 456735 359166


4688035 6011034 6782903

72348 Machinery for public works, building or the like, n.e.s.

11240821 14865717 21743579

72391 Buckets, shovels, grabs and grips 23875058 29403173 43115854

72392 Bulldozer or angledozer blades 180750 141944 103485

72393 Parts for boring or sinking machinery of heading 723.37 or 723.44

60875079 125790635 46017253

72399 Other parts for the machinery of group 723 (excluding heading 723.48) and of subgroup 744.3

193380982 268308481 257394804

72433 Sewing-machines of the household type 530828 648726 446164

72435 Other sewing-machines 7497106 9821325 9532589

72439 Sewing-machine needles; furniture, bases and covers specially designed for sewing-machines; parts of the machines and fu

2878296 2602971 2633898

72441 Machines for extruding, drawing, texturing or cutting man-made textile materials

2736850 4968589 1716162

72442 Machines for preparing textile fibres 10471487 14297512 9491009

72443 Textile-spinning, doubling or twisting machines; textile-winding (including weft-winding) or reeling machines

12528936 19115169 10791223

72449 Parts and accessories of machines of subgroup 724.4 or heading 724.54 or of their auxiliary machinery

6954735 6439805 4941369

72451 Weaving machines (looms) 22870593 10746589 7393060

72452 Knitting-machines and stitch-bonding machines

7814215 11669162 10582696

72453 Machines for making gimped yarn, tulle, lace, embroidery, trimmings, braid or net and machines for tufting

4064533 2004960 955087

72454 Machines for preparing textile yarns for use on the machines of headings 724.51 through 724.53

4635571 4839578 3243456

72455 Machinery for the manufacture or finishing of felt or non-wovens in the piece or in shapes, including machinery for maki

800491 366084 940935

72461 Auxiliary machinery for machines of headings 724.41, 724.42, 724.43, 724.51, 724.52 and 724.53

2991295 3881506 1045009


72467 Parts and accessories of weaving machines (looms) of heading 724.51 or of their auxiliary machinery

9928890 8514416 10418270

72468 Parts and accessories of machines of headings 724.52 and 724.53 or of their auxiliary machinery

5946909 4720115 4888959

72471 Household or laundry-type washing-machines (including machines which both wash and dry), each of a dry linen capacity ex

2597797 2232562 2865203

72472 Dry-cleaning machines 678270 207674 507506

72473 Drying machines, each of dry linen capacity exceeding 10 kg (excluding those of subgroups 741.8 and 743.5)

4573972 5862436 6761465

72474 Machinery for washing (other than household or laundry-type machines), cleaning (other than dry-cleaning machines), wrin

40427593 39508580 45345406

72481 Machinery for preparing, tanning or working hides, skins or leather

3200858 3017768 3835970

72483 Machinery for making or repairing footwear

1380251 921202 1036532

72485 Machinery for making or repairing articles of hides, skins or leather, other than footwear

212124 233372 177824

72488 Parts for the machinery of subgroup 724.8

1153692 1086335 992868

72491 Parts for the machines of subgroups 724.7 and 775.1; washing-machines of headings 724.71 and 775.11

33842515 34575935 34022881

72492 Parts for the machines of subgroups 724.7 and 775.1;for the machines of headings 724.72, 724.73, 724.74 and 775.12

5417618 4699121 4826032

72511 Machinery for making pulp of fibrous cellulosic material

191029 51880 77534

72512 Machinery for making or finishing paper or paperboard

2884136 1621321 1818724

72521 Cutting machines 1956353 2931214 3481050

72523 Machines for making bags, sacks or envelopes

505301 766973 4203797

72525 Machines for making cartons, boxes, cases, tubes, drums or similar containers, other than by moulding

2939667 2605974 6559567

72527 Machines for moulding articles in paper pulp, paper or paperboard

1380146 1211145 969780

36 __________________________________________________________________________

72529 Other machinery 8533128 7142311 2575984



72711 Machinery used in the milling industry or for the working of cereals or dried leguminous vegetables (other than farm-typ

91802176 106679519 126796890

72719 Parts for the machines of headings 721.27 and 727.11

19709430 17558989 24111996

72721 Machinery for the extraction or preparation of animal or fixed vegetable fats and oils

8067241 7634118 18440612

72722 Machinery, n.e.s., for the industrial preparation or manufacture of food or drink

47699390 51635717 62458737

72729 Parts for the food-processing machinery of heading 727.22

8555363 7831446 8243235

74511 Tools for working in the hand, pneumatic 1084811 1548372 1987009

74512 Tools for working in the hand, with self-contained non-electric motor

2765087 3006550 4857199

74519 Parts of the tools of subgroup 745.1 2957052 3108683 3904048

74521 Dishwashing machines (other than household-type)

3254198 3663138 5578405

74523 Machinery for cleaning or drying bottles or other containers

5546705 1467607 891420

74527 Other packing or wrapping machinery 58333552 77773816 76348546

74529 Parts of the machinery of subgroup 745.2 and heading 775.3

12985405 10817170 12051787

74531 Weighing machinery (excluding balances of a sensitivity of 5 cg or better, personal weighing-machines and household scal

5367161 10126772 12587914

74532 Personal weighing-machines (including baby scales); household scales

315388 395931 269416

74539 Weighing-machine weights of all kinds; parts of the weighing machinery of subgroup 745.3

1056000 1069755 876430

74561 Fire extinguishers, whether or not charged

2669796 3156343 4103825

74562 Spray-guns and similar appliances 3848796 3890371 5211451

74563 Steam or sandblasting machines and similar jet-projecting machines

4735806 6411929 6591265

74564 Agricultural or horticultural appliances for projecting, dispersing or spraying liquids or powders

7497036 8878116 9979555


74565 Other appliances for projecting, dispersing or spraying liquids or powders

8214117 10109627 10295107

74568 Parts of the appliances of subgroup 745.6 3115504 6075428 12885852

74591 Calendering or other rolling machines (other than for metals or glass)

674931 1012870 2186330

74593 Cylinders and other parts for the machines of heading 745.91

649284 983569 2409282

74595 Automatic goods-vending machines (e.g., postage stamp, cigarette, food or beverage machines), including money-changing m

207199 275878 256453

74597 Parts for the machines of heading 745.95 31604 36315 5935

74810 Transmission shafts (including camshafts and crankshafts) and cranks

47803260 56527492 91180979

74821 Bearing housings, incorporating ball- or roller bearings

1181454 2234671 2565759

74822 Bearing housings, not incorporating ball- or roller bearings; plain shaft bearings

11343338 13797695 17422857

74831 Roller chain 1243529 1472827 1470833

74832 Other articulated chain 655669 624589 933204

74839 Parts of articulated link chain 55218 61258 50797

74840 Gears and gearing (excluding toothed wheels, chain sprockets and other transmission elements presented separately); ball

56783667 66610025 67622162

74850 Flywheels and pulleys (including pulley blocks)

19543186 27453017 31680036

74860 Clutches and shaft couplings (including universal joints)

3946149 4527822 4837412

74890 Parts, n.e.s., for the articles of group 748 18840205 25747439 29880620

78410 Chassis fitted with engines, for the motor vehicles of groups 722, 781, 782 and 783

371222 277469 1372223

78421 Bodies (including cabs), for the motor vehicles of groups 722, 781, 782 and 783;for the vehicles of group 781

6777771 4175118 5897625

78425 Bodies, for the motor vehicles of groups 722, 781, 782 and 783;for the vehicles of groups 722, 782 and 783

24784368 34237737 100723570

78431 Bumpers, and parts thereof 29470037 28084868 29222034

78432 Other parts and accessories of bodies (including cabs)

492139610 571177882 636691776

78433 Brakes and servo-brakes and parts thereof

140459740 175554893 169921605

78434 Gearboxes 32704226 40430707 52243162

38 __________________________________________________________________________

78436 Non-driving axles, and parts thereof 54788059 78093154 97583646

78439 Other parts and accessories 1250338719 1527042967 1658585238

Total 3352971427 4072293048 4548954842

6 DOUANEFORMALITEITEN TURKIJE

TURKSE DOUANEWET

De Turkse douanewet (wet nr. 4459 van 27/10/199, laatst geamendeerd op 18/06/2009) kan geraadpleegd

worden op http://eski.gumruk.gov.tr/eNG/legislation/Pages/law.aspx. Hoofdstuk 2 bepaalt o.a. hoe de

oorsprong van de goederen bepaald worden, hoe de douanewaarde van de goederen wordt berekend,

wanneer invoerrechten verschuldigd zijn... Foreign Trade Regulations Law en Import Regime Decree zijn

andere wetten die de douanewet aanvullen.

Het besluit nr. 1/95 van de Associatieraad EG-Turkije inzake de tenuitvoerlegging van de slotfase van de

douane-unie is ook van groot belang voor de Europese exporteurs. Elk jaar worden de beginselen van het

Turkse invoerregime hernieuwd en opgenomen in het Staatsblad van Turkije

http://www.economy.gov.tr/index.cfm?sayfa=722CFA6D-FF56-46D7-3AB02218DB9FDDA3.

VERBOD OP BEPAALDE GOEDEREN

Turkije verbiedt de invoer van volgende productgroepen:

Narcotica, marihuana en andere stimulerende, psychotrope of verdovende middelen

Wapens en munitie

Chemische en biologische wapens

Bepaalde kleurstoffen

Meetinstrumenten die niet conform zijn met Turkse normen

Gokautomaten en andere gokspelen

Imitatiegoederen

Natuurlijke meststoffen gebruikt bij landbouw

Zijderupsdril (zijderups is de larve van een zijdevlinder en dril is een zeer stevig, dichtgeweven katoenen,

linnen of halflinnen weefsel)

Ozonlaag aantastende stoffen

VERGUNNINGEN EN ANDERE INVOERRESTRICTIES

Turkije kent geen algemeen systeem van invoervergunningen. Als een vergunning wordt opgelegd, is dat dan

ook meestal een naleving van internationale normen.

Voor een hele reeks producten moeten er ook vergunningen aangevraagd worden bij het Ministerie van

Wetenschap en Technologie, en de distributeurs moeten de dienst-na-verkoop garanderen gedurende twee

jaar. Het gaat onder meer om machineonderdelen, elektrische huishoudtoestellen, computers etc. 50

50 http://www.abh-ace.be/nl/binaries/Studie%20Turkije2012_NL_BD_tcm448-200412.pdf, geraadpleegd op 7/5/13

http://eski.gumruk.gov.tr/eNG/legislation/Pages/law.aspx

http://www.economy.gov.tr/index.cfm?sayfa=722CFA6D-FF56-46D7-3AB02218DB9FDDA3

http://www.sanayi.gov.tr/Default.aspx?lng=en

http://www.sanayi.gov.tr/Default.aspx?lng=en


Daarnaast laat Turkije de invoer van tweedehands machines meestal niet toe. Goederen worden als

tweedehands beschouwd wanneer ze niet in het jaar van productie geïmporteerd worden in Turkije. Goederen

ouder dan tien jaar worden automatisch niet toegelaten.51

AANGIFTE

Enkel natuurlijke en rechtspersonen die in Turkije gevestigd zijn, kunnen als importeur optreden.

Voordat de goederen in Turkije aankomen, moet de Turkse douane via een summiere aangifte worden

ingelicht. De procedure en de termijnen zijn dezelfde als die in de Europese Unie gelden.

De aangifte bij de douane gebeurt via het Enig Document. Dit document heeft exact dezelfde lay-out als het

Europese Enig Document (SAD).

Bepaalde goederen zijn onderworpen aan een meer uitgebreide analyse via het TAREKS-systeem. Deze

goederen moeten eerst geregistreerd worden. Goederen die ingevoerd worden onder dekking van een ATR-

certificaat kunnen een vereenvoudigde procedure volgen. Het ATR-certificaat wordt ook doorgaans gebruikt

door Belgische machineproducenten.

ATR-CERTIFICAAT

Een ATR-certificaat is een douanedocument dat u kunt gebruiken bij handel tussen landen uit de EU en Turkije.

De EU heeft met Turkije een douane-akkoord gesloten, waardoor u de meeste goederen zonder invoerrechten

kunt invoeren. De goederen moeten dan wel van Europese of Turkse oorsprong zijn. Dit legt u vast in het ATR-

certifcaat.

Bij de export naar Turkije vult de Belgische exporteur het ATR-certificaat in. De douane maakt het certificaat bij

uitvoer geldig. Dit gebeurt gelijktijdig met de aangifte ten uitvoer.52

INVOER VAN GERENOVEERDE- OF TWEEDEHANDS MACHINES

Sommige gerenoveerde- of tweedehands machines kunnen ingevoerd worden, ongeacht de leeftijd van de

machines. Bij de invoer van andere machines moet er toestemming gevraagd worden bij het Ministerie van

Economische Zaken Afdeling Import.

Er zijn twee gangbare vergunningen:

Toestemmingsbewijs: Als de gerenoveerde- of tweedehands machines niet in de lijst staan, moet er een

toestemmingsbewijs gevraagd worden bij het Ministerie van Economische Zaken Afdeling Import. Een kopie

van het toestemmingsbewijs wordt bij de douaneaangifte gevoegd. Het aantal, het gewicht en de waarde van

de machines spelen ook een belangrijke rol bij het aanvragen van een toestemmingsbewijs.

Overeenstemmingscertificaat: Dit certificaat moet bij de import van bepaalde goederen (zie link) aangevraagd

worden bij de desbetreffende afdeling van het Ministerie van Verkeer en Infrastructuur.

De te verkrijgen toestemmingsbewijzen en overeenstemmingscertificaten zijn geen vervanging voor de

documenten m.b.t. de buitenlandse handelswetgeving die ook noodzakelijk zijn bij het importeren.

51 http://madb.europa.eu/madb_barriers/barriers_select.htm, geraadpleegd op 7/5/13 52 http://www.kvk.nl/ondernemen/internationale-handel/documenten/atr-certificaat-voor-turkije/, geraadpleegd op 7/5/13

http://www.kvk.nl/download/atr_tcm14-125703.gif

http://www.ekonomi.gov.tr/upload/DD2E87CD-D8D3-8566-4520AAADCFB53086/2011-9_EK-1B.doc

40 __________________________________________________________________________

AANVRAAG TOESTEMMINGSBEWIJS

Benodigde documenten bij de aanvraag:

Aanvraagformulier

Foto (vanuit 4 perspectieven; voor, achter, links en rechts)

Specimen van de handtekening, gecertificieerd door de notaris, van de persoon die het

aanvraagformulier heeft ondertekend

Gewaarmerkte afchrift van de persoon die het aanvraagformulier heeft ondertekend

Kopie van het inschrijvingbewijs bij het Nationaal Staatsblad

Gewaarmerkte afschrift van het capaciteitsrapport (als er een capaciteitsrapport is)

Kopie van het document van bevoegdheid voor dienst-na-verkoop

Koopovereenkomst tussen koper en verkoper

Via deze link kan het aangifteformulier (lijst met goederen) gedownload worden. Het formulier moet correct

ingevuld worden zoals het uitgelegd is op de volgende website http://ith7.dtm.gov.tr. Vervolgens moet het

formulier ondertekend en afgestempeld, en samen met de andere documenten naar het Ministerie van

Economische Zaken Afdeling Import verstuurd worden.

GELDIGHEIDSDUUR TOESTEMMINGSBEWIJS

Vergunningen die hierboven vermeld zijn, hebben een geldigheidsduur van 4 maanden, niet overdraagbaar

aan derden.

De documenten m.b.t. de import (toestemmingsbewijs, overeenstemmingscertificaat, andere verplichte

documenten die in de wet vermeld zijn zoals dit document) moeten binnen de maand bezorgd worden aan de

Afdeling Import.53 54

7 EUROPESE RICHTLIJNEN EN PRODUCTNORMEN

Er zijn bijna 15.500 productnormen in Turkije. Een groot deel hiervan (zo'n 95%) is vergelijkbaar met ISO/IEC-

normen. Circa 1.000 normen zijn verplicht, d.w.z. dat de producent wettelijk verplicht is zijn product te laten

certificeren door het Turkse normeninstituut (TSE). Dit 'control certificate' dient aanwezig te zijn bij de inklaring

in Turkije.

CE-MARKERING

Turkije is bezig met het implementeren van de Europese regels met betrekking tot het gebruik van de CE-

markering. Dit houdt in dat Turkije voor dezelfde producten een CE-markering vraagt als in de EU. Maar de

manier waarop goederen worden gecontroleerd, verschilt met de EU-landen. Terwijl in Europa het Market

Surveillance System wordt toegepast, worden goederen in Turkije door de douane gecontroleerd.55

Met CE-markering aangebracht op een product verklaart de fabrikant (of importeur) te voldoen aan alle EG-

richtlijnen die van toepassing zijn op het product. De productgroepen welke onderhevig zijn aan deze

richtlijnen zijn opgenomen in de Nieuwe Aanpak Richtlijnen.

53 http://www.gumrukleme.com.tr/sektorel-bilgiler/kullanilmis-makine-ithalati/, geraadpleegd op 6/5/13 54 http://www.oaib.org.tr/tr/ikinci-el-makine-ithalat-prosedurleri-hakkinda-bilgi-verebilir-misiniz, geraadpleegd op 6/5/13 55 http://www.latinchallenge.nl/zoeken/showbouwsteen_dtb.asp?bstnum=288723, geraadpleegd op 31/5/13

http://www.ekonomi.gov.tr/upload/DD2E87CD-D8D3-8566-4520AAADCFB53086/2011-9_EK-1A.doc

http://ith7.dtm.gov.tr/

http://www.ekonomi.gov.tr/upload/DD2E87CD-D8D3-8566-4520AAADCFB53086/2011-9_EK-III.doc

http://www.agentschapnl.nl/onderwerp/ce-markering-overzicht-ce-richtlijnen


Wanneer producten het CE-label dragen en dus voldoen aan de betrokken richtlijnen, hebben deze vrij toegang

tot de gehele markt binnen de Europese Economische Ruimte (Landen binnen de Europese Unie, EFTA en

Turkije). Nationale overheden mogen geen aanvullende eisen aan de producten stellen voor de gebieden die

door de Europese regelgeving worden gedekt en de handel van producten welke CE-markering dragen en

conform de richtlijnen ontworpen en geproduceerd zijn, niet belemmeren. De keerzijde is dat producten die

niet voldoen aan de eisen en geen CE-markering hebben niet binnen de EER verhandeld mogen worden.

BASISEISEN CE-MARKERING

Er zijn een aantal regels verbonden aan de procedures voor het aanbrengen van CE-markering:

Op producten onderworpen aan EG-richtlijnen dient CE-markering te worden aangebracht alvorens

deze kunnen worden vermarkt.

Producten kunnen pas op de markt worden gebracht als deze voldoen aan alle bepalingen in deze

richtlijnen en conform deze eisen een conformiteitsbeoordelingsprocedure is uitgevoerd.

Wanneer dit in de EG-ricthlijnen van toepassing op het product is aangegeven, dient een

geautoriseerde derde partij (notified body) te worden betrokken bij de

conformiteitsbeoordelingsprocedure.

De fabrikant dient vervolgens een EG-verklaring van overeenstemming op te stellen en het CE-label op

het product aan te brengen.

Indien een product het CE-label draagt, mogen andere vormen van markering evengoed op het

product aangebracht worden, zolang deze verschillen van betekenis en niet overlappen met CE-

markering, evenals onschadelijk zijn voor de zichtbaarheid en betekenis van de CE-markering.

MISVERSTANDEN CE-MARKERING

CE-markering is geen keurmerk. Bij producten met minimale risico's zijn de eisen namelijk niet dusdanig dat

kan worden gesproken van kwaliteitborging (module A, zelfcertificatie). De primaire doelen van CE-markering

zijn het bevorderen van vrij verkeer van goederen/producten in EER-lidstaten en het verhogen van veiligheid in

gebruik van producten.56

Meer informatie:

Het Turkse Standaarden Instituut (TSE): www.tse.org.tr

Undersecretariat of Foreign Trade (UFT): www.dtm.gov.tr > Technical Regulations

56 http://www.tuv.nl/nl/onze-diensten/2626_NLD_HTML.htm, geraadpleegd op 31/5/13

http://www.tse.org.tr/

http://www.dtm.gov.tr/

42 __________________________________________________________________________


8 DE BELGISCHE MACHINESECTOR

EXPORT VAN VLAANDEREN

MACHINEBOUWSECTOR

De Machinebouw of “Mechatronica” is een brede sector van industriële uitrustingen, gaande van

machineonderdelen tot volledig afgewerkte machines of installaties.

Ongeveer 70% van de Vlaamse productie van deze sector wordt geëxporteerd.

Het merendeel van deze export (80%) blijft echter in Europa, gevolgd door Azië met 10% en Amerika met 6%.

De machine-industrie kan opgedeeld worden in subsectoren die uiteraard niet allemaal even sterk

vertegenwoordigd zijn in de Vlaamse industrie. Voor een aantal subsectoren is door FIT een sector- of

clustergerichte aanpak interessant. De minder vertegenwoordigde subsectoren moeten eerder individueel op

bedrijfsniveau ondersteund worden.

Een viertal subsectoren van de machinebouw verdienen de specifieke aandacht van FIT. Enerzijds omdat zij

een aantal belangrijke bedrijven groeperen in Vlaanderen en anderzijds omdat zij een belangrijk potentieel

hebben om (verder) te internationaliseren.

Het gaat hierbij over de subsectoren:

voeding- en verpakkingsmachines,

textielmachines,

veeteelt-, landen tuinbouwmachines (Agrotechnologie),

transmissies & tandwielen.

Beursdeelnames blijven voor deze sector een belangrijk middel om internationale contacten te leggen.

Daarnaast kunnen clustergerichte acties voor de afgebakende subsectoren zeer doelgericht gevoerd worden

en zijn deze dus aan te bevelen.

R&D is van groot belang en doorslaggevend voor de Belgische mechatronica. Daarom spendeert de Belgische

mechatronica 7% van haar toegevoegde waarde in R&D. Zo draagt de sector bij tot het realiseren van de 3%

exportnorm van België.

België is een producent van wereldklasse in bepaalde machines zoals de meest intelligente maaidorsers ter

wereld, de meest energiezuinige compressoren, de snelste weefgetouwen, de raderkasten met de hoogste

vermogens voor windmolens.

Er zijn ook heel wat KMO’s met een wereldleiderspositie in niches zoals wolspoelautomaten, volautomatische

grasmaaiers, tableteermachines, …

De Belgische mechatronicasector engageert zich ook sterk in op ecotechnologie en duurzaamheid. De laatste

jaren slaagde de sector er in 15% energie-efficiënter te worden wat betreft weefgetouwen, 25% voor

compressorinstallatie en zelfs tot 40% voor graafmachines.

44 __________________________________________________________________________

SUBSECTOR: VOEDING- EN VERPAKKINGMACHINES

De subsector van voeding- en verpakkingsmachines is een domein waarbinnen enkele tientallen Vlaamse

bedrijven actief zijn. Voorbeelden uit deze sector zijn de firma’s Pattyn Packing, Isobar, Spiromatic of GEA.

Gezien de beperkte thuismarkt in België is deze sector sterk exportgeoriënteerd. Ongeveer 70% van de omzet

van deze bedrijven wordt geëxporteerd.

SUBSECTOR: TEXTIELMACHINES

De Vlaamse textielmachineproducenten zijn, samen met hun specifieke toeleveranciers, wereldwijd aanwezig.

De twee grootste bedrijven zijn hier Picanol en Van de Wiele, elk wereldspeler in hun domein. In de

traditionele markten kennen zij hun (potentiële) klanten zeer goed.

In nieuwe landen in ontwikkeling, waar eventueel een industriële textielsector in opbouw is of een opbouw

door de lokale overheid in overweging wordt genomen, zijn deze potentiële klanten veel minder gekend.

Dikwijls wordt hier dankzij de hulp van internationale investeringsbanken gewerkt aan een industriële

ontwikkeling van een land of regio.

SUBSECTOR: VEETEELT-, LAND- EN TUINBOUWMACHINES OF AGROTECHNOLOGIE

Binnen deze subsector zijn een vijftiental Vlaamse bedrijven actief. Zij produceren machines voor de veeteelt

en de landen tuinbouw. Het gaat hierbij om allerlei vormen van oogstmachines, zaaimachines, koeltanks, enz.

Voorbeelden van firma’s uit deze sector zijn Packo Inox, Petersime en Roxell. Vele van deze firma’s voelen de

noodzaak om (verder) te internationaliseren. Het platform waarmee ze traditioneel naar buiten trachten te

treden is de jaarlijkse beurs Agribex in Brussel. De internationale uitstraling van deze beurs is hiervoor echter

te beperkt. Een meer agressieve aanpak van de internationale markt dringt zich op.

SUBSECTOR: TRANSMISSIES EN TANDWIELEN

Deze subsector is minder gekend, ongetwijfeld omdat deze producten ook minder tot de verbeelding spreken.

Het gaat hierbij over bedrijven zoals Hansen Transmissions, Asco, Watteeuw te Oostkamp en VCST te Sint-

Truiden.

Nochtans spelen de Belgische bedrijven op deze nichemarkt op Europees en zelfs op wereldniveau een

vooraanstaande rol.

Ongeveer 90% van de omzet wordt dan ook geëxporteerd. De eindproducten van deze subsector komen vooral

terecht in sectoren zoals de automotive, vrachtwagens en landbouwmachines, treinen en trams, en de

energiesector (waaronder de windmolens in het bijzonder). De automotive sector is een zeer belangrijke

sector in Turkije. Er wordt jaarlijks 1,1 miljoen motorvoertuigen geproduceerd. Turkije staat op de 16de plaats

in de wereldwijde productiecentra van motorvoertuigen.57

57 http://oica.net/category/production-statistics/, geraadpleegd op 3/5/13


SAMENWERKING

Een samenwerking over de bedrijfsgrenzen is geen loos begrip in deze sector. De mechatronicabedrijven

wisselen kennis en expertise uit in het onderzoekscentrum Flanders’ Mechatronics Technology Centre

(FMTC). In Wallonië werken de bedrijven samen in Méchatech.58

STIJGERS IN DE EXPORT

De Vlaamse export van machines steeg met 3,1% in de periode januari-oktober 2012 ten opzichte van de

periode januari-oktober 2011.

Zo kreeg de export in deze sector een aandeel van 10,7% in de totaaluitvoer van Vlaanderen.59

Bron: Flanders Investment and Trade – Cel Kennisopbouw

EXPORT BELGISCHE MACHINESECTOR NAAR TURKIJE

EXPORT NAAR TURKIJE IN GRAFIEKEN

In 2012 exporteerde België machines ter waarde van 636 miljoen euro naar Turkije. Deze machines zijn o.a.

gereedschapsmachines en componenten, textielmachines, landen tuinbouwmachines, voedselverwerkende

machines, machines voor burgerlijke bouwkunde, installaties voor milieu en energie, compressoren en

pompen, tandwielen en transmissies.

58http://www.agoria.be/s/p.exe/WService=WWW1/webextra/prg/nwAttach?vWebSessionID=54856&vUserID=999999&appl=Agoriav2&enewsdetid=66760&attach=140.346202001313481602.pdf, geraadpleegd op 2/4/13 59http://www.flandersinvestmentandtrade.be/site/wwwnl.nsf/vattachments/Nieuwsbrief/$File/BarometerOktober2012.pdf, geraadpleegd op 19/3/13

46 __________________________________________________________________________

60

EXPORT NAAR TURKIJE VOLGENS SITC-CODE (IN EUR)

SITC-CODE / PRODUCT 2010 2011 2012

721 agricultural machinery (excluding tractors) and parts

4.551.173 11.760.784 11.160.601

72108 confidential trade of group 721 0 788.504

72111 ploughs 671 956 945

72112 seeders, planters, transplanters; fertilizer distributors and manure spreaders (other than hand tools)

2.720 232

72113 scarifiers, cultivators, weeders, hoes and harrows (other than hand tools)

188.966 17.845

72118 other agricultural and horticultural or forestry machinery for soil preparation or cultivation; lawn and sports ground rollers

59.688 67.780 84.711

72119 parts of the machinery of subgroup 721.1 9.224 46.906 34.744

72121 mowers for lawns, parks or sports grounds

107.931 133.634

72122 combine harvester-threshers 1.620.766 4.933.953 1.977.506

72123 other harvesting and threshing machinery; mowers (other than those of heading 721.21)

108.600 1.317.345 1.725.566

72126 machines for cleaning, sorting or grading eggs, fruit or other agricultural produce

2.181.880 3.770.325 3.472.722

72129 parts of the machines of headings 721.21 131.637 264.267 463.145

72131 milking machines 54 976

60 Gegevens van Nationaal Instituut voor de Statistiek, http://www.nbb.be/sdb, geraadpleegd op 27/3/13

225 249321

386441 396

315231

387

559636

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Belgische export van machines naar Turkije

Miljoen euro


72139 parts for milking machines and dairy machinery

89.987 205.567 387.908

72195 poultry-keeping machinery; poultry incubators and brooders

268.873 248.704 667.824

72196 other agricultural, horticultural, forestry or bee-keeping machinery (including germination plant fitted with mechanical or thermal equipment)

65.872 88.333 543.488

72199 parts of the machinery and appliances of headings 721.95 and 721.96

11.201 519.751 860.851

722 tractors (other than those of headings 744.14 and 744.15)

274.815 783.800 671.664

723 civil engineering and contractors' plant and equipment; parts thereof

126.734.746 213.375.030 52.650.450

724 textile and leather machinery and parts 11.113.235 16.427.417 230.711.854

72408 confidential trade of group 724 0 0 205.435.936

72433 sewing-machines of the household type 3.164

72435 other sewing-machines 100.741 156.793 35.710

72439 sewing-machine needles; furniture, bases and covers specially designed for sewing-machines; parts of the machines and furniture of subgroup 724.3

92.357 93.845 16.275

72441 machines for extruding, drawing, texturing or cutting man-made textile materials

164.310 524.880

72442 machines for preparing textile fibres 209.104 387.870 4.592.988

72443 textile-spinning, doubling or twisting machines; textile-winding (including weft-winding) or reeling machines.

668.600 1.637.800 1.955.870

72449 parts and accessories of machines of subgroup 724.4 or heading 724.54 or of their auxiliary machinery

1.868.830 474.615 1.066.489

72451 weaving machines (looms) 19.500 62.409 233.450

72452 knitting-machines and stitch-bonding machines

9.000 145.160

72453 machines for making gimped yarn, tulle, lace, embroidery, trimmings, braid or net and machines for tufting

1.450 42.500 259.132

72454 machines for preparing textile yarns for use on the machines of headings 724.51 through 724.53

2.622 291.208

72455 machinery for the manufacture or finishing of felt or non-wovens in the piece or inshapes, including machinery for making felt hats; blocks for making hats.

146.471 7.587

48 __________________________________________________________________________

72461 auxiliary machinery for machines of headings 724.41, 724.42, 724.43, 724.51, 724.52 and 724.53

1.499.403 4.171.832 5.829.385

72467 parts and accessories of weaving machines (looms) of heading 724.51 or of their auxiliary machinery

3.395.503 4.688.801 4.432.841

72468 parts and accessories of machines of headings 724.52 and 724.53 or of their auxiliary machinery

9.263 19.980 34.891

72471 household or laundry-type washing-machines (including machines which both wash and dry), each of a dry linen capacity exceeding 10 kg.

59.735 174.845 110.236

72473 drying machines, each of dry linen capacity exceeding 10 kg (excluding those of subgroups 741.8 and 743.5)

43.474 56.036 25.843

72474 machinery for washing (other than household or laundry-type machines), cleaning (other than dry-cleaning machines), wringing, pressing (including fusing presses), bleaching, dyeing, dressing, finishing (other than machines for the finishing of felt), coating or impregnating textile yarns, fabrics or made-up textile articles; machines for applying the paste to the base fabric or other support used in the manufacture of floor coverings such as linoleum; machines for reeling, unreeling, folding, cutting or pinking textile fabrics

2.910.573 3.908.640 5.384.853

72485 machinery for making or repairing articles of hides, skins or leather, other than footwear

59.850

72488 parts for the machinery of subgroup 724.8 2.733 138

72491 ....for the household or laundry-type washing-machines of headings 724.71 and 775.11

50.078 8.971 37.548

72492 ....for the machines of headings 724.72, 724.73, 724.74 and 775.12

35.420 298.973 295.995

727 food-processing machines and parts 3.375.785 9.501.978 7.378.145

74527 packing equipment 544.329 622.429 3.212.707

748 transmission shafts (including camshafts and crankshafts) and cranks; bearing housings and plain shaft bearings; gears and gearing; ball or roller screws; gearboxes and other speed changers (including torque converters); flywheels and pulleys (including pulley blocks); clutches and shaft couplings (including universal joints); articulated link chain; parts thereof

13.899.921 19.859.944 17.123.299

78434 gearboxes and parts 321.977 672.929 346.393


61

IMPORT BELGISCHE MACHINESECTOR VANUIT TURKIJE

In 2012 importeerde België machines ter waarde van 225 miljoen euro vanuit Turkije. Deze machines zijn o.a.

gereedschapsmachines en componenten, textielmachines, landen tuinbouwmachines, voedselverwerkende

machines, machines voor burgerlijke bouwkunde, installaties voor milieu en energie, compressoren en

pompen, tandwielen en transmissies.

In 2012 heeft België bijna 3 keer zoveel machines geëxporteerd als geïmporteerd. De export bedroeg vorig

jaar (in 2012) 636 miljoen euro en de import 225 miljoen euro.

61 Gegevens Mechatronica, Afdeling: Kennisopbouw en -beheer, geraadpleegd op 2/5/13

64 6683

103 109126 125

108

146

178

225

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Belgische import van machines vanuit Turkije

Miljoen euro

50 __________________________________________________________________________

9 CONCLUSIE

De Turkse economie net als vele andere emerging markets hebben de voorbije tien jaar een sterke groei

gekend. De centrale ligging van het land is een immense troef. Turkije functioneert als een brug tussen Europa

en Azië. Met een goede distributeur in Turkije kunnen ook de omringende landen bestreken worden. Een

andere grote troef zijn de nog relatief lage lonen voor productiebedrijven.

De Turkse machine-industrie groeit. Overal breiden bedrijven uit en wordt er gemoderniseerd. Door de steeds

hogere kwaliteitseisen is er vooral vraag naar high-tech machines en apparaten.62

Er zit ongetwijfeld nog een groot potentieel in de Turkse machinesector en de ervaringen van de Belgische

bedrijven die hier reeds actief zijn, zijn zeker niet negatief.

Picanol nv, Belgische producent van weefmachines, is steeds een van de grootste leveranciers van

weefmachines geweest en heeft zo’n 50% marktaandeel in Turkije. Het merk Picanol (en dat van sectorgenoot

Vandewiele) geldt als ‘dé norm’ als het op kwaliteit komt. En vooral de dienst-na-verkoop wordt als

onevenaarbaar beschouwd in Turkije.63

Hansen Industrial Transmissions, producent van transmissies en tandwielen ziet ook een groei in verkoop in

Turkije, maar wel minder dan verwacht. Dit hangt sterk af van de enorme concurrentie van lokale producenten.

HIT heeft ongeveer zo’n 500.000 euro jaaromzet in Turkije. Communication Officer van HIT vermeldt immers

dat ze geen problemen ondervinden met de douane en bij de invoer van de producten.64

Bovendien kan een samenwerking in de vorm van een joint-venture ook heel interessant zijn in Turkije. Een

voorbeeld daarvan is de samenwerking tussen Ford en Koç Group. Ford werd zo de 2de grootste onderneming

van Turkije. Een ander voorbeeld is dat van Oyak Group en Renault. Dankzij deze joint-venture werd Renault de

3de grootste onderneming van Turkije.

Turkije legt zich toe op het aantrekken van internationale investeringen. De Belgische kennis en technologie

kan bijzonder interessant zijn voor een grote afzetmarkt als Turkije.

62 http://epub01.publitas.com/173/37/magazine.php?spread=6#/zoompage/7/, geraadpleegd op 22/4/13 63 Interview met Frederic Dryhoel, Communication Manager van Picanol, 25 april 2013 64 Interview met Lena De Wachter, Communication Manager van Hansen Industrial Transmissions, 25 april 2013


10 BIBLIOGRAFIE

BOEKEN

Dirk R., Turbulent Turkije. Europese of Aziatische tijger?, Pelckmans 2011

INTERNETBRONNEN

Peter Bronsveld, 10 Redenen om te investeren in Turkije (http://www.peter-bronsveld.nl/index.php/voor-

investeerders/83-10-redenen-om-te-investeren-in-turkije)

AA, Türkiye ihracatı (http://www.ekonomistim.com/turkiye-ihracati)

Dünya, Cari açık beklentisi 63 milyar dolar, 8/2/2013 (http://www.dunya.com/cari-acik-beklentisi-63-milyar-

dolar-181051h.htm)

Akşam, 2012 büyüme raporları açıklandı, Türkiye ekonomisi yüzde 2,2 büyüdü, 1/4/2013

(http://www.aksam.com.tr/ekonomi/2012-buyume-rakamlari-aciklandi-turkiye-ekonomisi-yuzde-22-

buyudu/haber-182498)

NuJij, Experts positief over Turkse economie in 2013 (http://www.nujij.nl/algemeen/experts-positief-over-

turkse-economie-in-2013.19876153.lynkx)

Patronlar dünyası, İşte 2012’de en hızlı büyüyen sektörler, 1/4/2013

(http://www.patronlardunyasi.com/haber/Iste-2012-de-en-hizli-buyuyen-sektorler/142066)

Erik Verreet, Het aantrekkelijke salaris van de Belgische ingenieurs, 8/7/2011

(http://www.vacature.com/blog/het-aantrekkelijke-salaris-van-de-belgische-ingenieurs)

Europa Nu, Toetreding Turkije tot de Europese Unie (http://www.europa-

nu.nl/id/vh9hce2h6wda/toetreding_turkije_tot_de_europese_unie)

Mansurcik, Her 100 dolarlık ihracat için 62 dolarlık ara malı ihal ediliyor, 9/3/2013

(http://onedio.com/haber/her-100-dolarlik-ihracat-icin-62-dolarlik-ara-mali-ithal-ediliyor-86410)

Business Support Turkije, Machine-industrie (http://businesssupportturkije.nl/turkije-feiten/kansrijke-

sectoren/machine-industrie)

Bia, TÜİK’e göre işsizlik tek haneli, 6/3/2013 (http://www.bianet.org/bianet/ekonomi/144874-tuik-e-gore-

issizlik-tek-haneli)

Turks Instituut voor Statistieken (TÜIK), werklossheidsindicatoren

(http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do?id=3536&metod=IlgiliGosterge)

TMMOB, Sonuç bildirgeleri (http://www.mmo.org.tr/etkinlikler/sonuc_bildirgesi.php?kod=13&kody=17)

MTG, Eximbanktan makine sektörüne Ülke alıcı kredisi

(http://www.makinetanitimgrubu.com.tr/tr/eximbanktan-makine-sektorune-ulke-alici-kredisi)

Gıda teknolojisi, Gıda makineleri sektörü 2013’e hızlı giriyor

(http://www.gidateknolojisi.com.tr/haber/2012/12/gida-makineleri-sektoru-2013e-hizli-giriyor)

http://www.peter-bronsveld.nl/index.php/voor-investeerders/83-10-redenen-om-te-investeren-in-turkije

http://www.peter-bronsveld.nl/index.php/voor-investeerders/83-10-redenen-om-te-investeren-in-turkije

http://www.ekonomistim.com/turkiye-ihracati

http://www.dunya.com/cari-acik-beklentisi-63-milyar-dolar-181051h.htm

http://www.dunya.com/cari-acik-beklentisi-63-milyar-dolar-181051h.htm

http://www.aksam.com.tr/ekonomi/2012-buyume-rakamlari-aciklandi-turkiye-ekonomisi-yuzde-22-buyudu/haber-182498

http://www.aksam.com.tr/ekonomi/2012-buyume-rakamlari-aciklandi-turkiye-ekonomisi-yuzde-22-buyudu/haber-182498

http://www.nujij.nl/algemeen/experts-positief-over-turkse-economie-in-2013.19876153.lynkx

http://www.nujij.nl/algemeen/experts-positief-over-turkse-economie-in-2013.19876153.lynkx

http://www.patronlardunyasi.com/haber/Iste-2012-de-en-hizli-buyuyen-sektorler/142066

http://www.vacature.com/blog/het-aantrekkelijke-salaris-van-de-belgische-ingenieurs

http://www.europa-nu.nl/id/vh9hce2h6wda/toetreding_turkije_tot_de_europese_unie

http://www.europa-nu.nl/id/vh9hce2h6wda/toetreding_turkije_tot_de_europese_unie

http://onedio.com/haber/her-100-dolarlik-ihracat-icin-62-dolarlik-ara-mali-ithal-ediliyor-86410

http://businesssupportturkije.nl/turkije-feiten/kansrijke-sectoren/machine-industrie

http://businesssupportturkije.nl/turkije-feiten/kansrijke-sectoren/machine-industrie

http://www.bianet.org/bianet/ekonomi/144874-tuik-e-gore-issizlik-tek-haneli

http://www.bianet.org/bianet/ekonomi/144874-tuik-e-gore-issizlik-tek-haneli

http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do?id=3536&metod=IlgiliGosterge

http://www.mmo.org.tr/etkinlikler/sonuc_bildirgesi.php?kod=13&kody=17

http://www.makinetanitimgrubu.com.tr/tr/eximbanktan-makine-sektorune-ulke-alici-kredisi

http://www.gidateknolojisi.com.tr/haber/2012/12/gida-makineleri-sektoru-2013e-hizli-giriyor

52 __________________________________________________________________________

Gıda teknolojisi, Sektörün her zaman yakın takipcisiyiz

(http://www.gidateknolojisi.com.tr/haber/2012/10/sektorun-her-zaman-yakin-takipcisiyiz)

Emlak kulisi, Toplam AVM sayısı 272’ye ulaştı (http://emlakkulisi.com/toplam-alisveris-merkezi-sayisi-272ye-

ulasti/154774)

Makine Birlik, Ambalaj makineleri sektör notu (http://www.makinebirlik.com/tr/ambalaj-makineleri-sektor-

notu)

Tekstil Birlik, Türk tekstil makine sanyinin analizi (http://www.tekstilteknik.com.tr/turk-tekstil-makine-

sanayinin-analizi)

Tekstil Birlik, Yerli tekstil makina sektörünün dünyadaki konumu ve sorunları

(http://www.tekstilteknik.com.tr/yerli-tekstil-makina-sektorunun-dunyadaki-konumu-ve-sorunlari)

Makine Birlik, Türkiye’nin tekstil ve konfeksiyon makineleri sektörü

(http://www.makinebirlik.com/tr/turkiyenin-tekstil-ve-konfeksiyon-makineleri-sektoru)

Handelsmissie naar Turkije (http://www.internationaalondernemen.nl/agenda/handelsmissi-naar-turkije)

Wikipedia, Project Zuidoost-Anatolië (http://nl.wikipedia.org/wiki/Project_Zuidoost-Anatolië)

Sektörel, Türkiye otomasyon sektöründe nereye gidiyoruz (http://www.sektorel.com/sektor-

haberleri/otomasyon/turkiyeotomasyon-sektorunde-nereye-gidiyoruz)

PRWeb, Automatic Transmisson Systems, 23/5/2013

(http://www.prweb.com/releases/manual_transmissions/automatic_transmissions/prweb9406179.htm)

Gümrükleme, İkinci el makine ithalatı (http://www.gumrukleme.com.tr/sektorel-bilgiler/kullanilmis-makine-

ithalati)

KVK, ATR-certificaat voor Turkije (http://www.kvk.nl/ondernemen/internationale-handel/documenten/atr-

certificaat-voor-turkije/)

OAIB, İkince el makine prosedürleri (http://www.oaib.org.tr/tr/ikinci-el-makine-ithalat-prosedurleri-hakkinda-

bilgi-verebilir-misiniz)

WEBAPPLICATIES

Statistieken IMF (http://imfstatext.imf.org/WBOS-query/Index.aspx?QueryId=6319)

Indicators TÜİK (http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do?metod=IlgiliGosterge&id=3484)

Prestatistieken TÜİK (www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=623)

Statistieken van TÜIK, Buitenlandse Handel Applicatie (http://tuikapp.tuik.gov.tr/disticaretapp)

Statistieken OICA (http://oica.net/category/production-statistics)

Gegevens van Nationaal Instituut voor de Statistiek (http://www.nbb.be/sdb)

Market Access Database European Commission (http://madb.europa.eu/madb_barriers/barriers_select.htm)

http://www.gidateknolojisi.com.tr/haber/2012/10/sektorun-her-zaman-yakin-takipcisiyiz

http://emlakkulisi.com/toplam-alisveris-merkezi-sayisi-272ye-ulasti/154774

http://emlakkulisi.com/toplam-alisveris-merkezi-sayisi-272ye-ulasti/154774

http://www.makinebirlik.com/tr/ambalaj-makineleri-sektor-notu

http://www.makinebirlik.com/tr/ambalaj-makineleri-sektor-notu

http://www.tekstilteknik.com.tr/turk-tekstil-makine-sanayinin-analizi

http://www.tekstilteknik.com.tr/turk-tekstil-makine-sanayinin-analizi

http://www.tekstilteknik.com.tr/yerli-tekstil-makina-sektorunun-dunyadaki-konumu-ve-sorunlari

http://www.makinebirlik.com/tr/turkiyenin-tekstil-ve-konfeksiyon-makineleri-sektoru

http://www.internationaalondernemen.nl/agenda/handelsmissi-naar-turkije

http://nl.wikipedia.org/wiki/Project_Zuidoost-Anatolië

http://www.sektorel.com/sektor-haberleri/otomasyon/turkiyeotomasyon-sektorunde-nereye-gidiyoruz

http://www.sektorel.com/sektor-haberleri/otomasyon/turkiyeotomasyon-sektorunde-nereye-gidiyoruz

http://www.prweb.com/releases/manual_transmissions/automatic_transmissions/prweb9406179.htm

http://www.gumrukleme.com.tr/sektorel-bilgiler/kullanilmis-makine-ithalati

http://www.gumrukleme.com.tr/sektorel-bilgiler/kullanilmis-makine-ithalati

http://www.kvk.nl/ondernemen/internationale-handel/documenten/atr-certificaat-voor-turkije/

http://www.kvk.nl/ondernemen/internationale-handel/documenten/atr-certificaat-voor-turkije/

http://www.oaib.org.tr/tr/ikinci-el-makine-ithalat-prosedurleri-hakkinda-bilgi-verebilir-misiniz

http://www.oaib.org.tr/tr/ikinci-el-makine-ithalat-prosedurleri-hakkinda-bilgi-verebilir-misiniz

http://imfstatext.imf.org/WBOS-query/Index.aspx?QueryId=6319

http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do?metod=IlgiliGosterge&id=3484

http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=623

http://tuikapp.tuik.gov.tr/disticaretapp

http://oica.net/category/production-statistics

http://www.nbb.be/sdb

http://madb.europa.eu/madb_barriers/barriers_select.htm


RAPPORTEN

The Germal Marshall Fund of the United States, Key Findings Report 2012

(http://trends.gmfus.org/files/2012/09/TT-2012-Key-Findings-Report.pdf)

Sanayi, Makina Sektörü Raporu 2012/2 (http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makina-sektoru-raporu-

201-09102012105928.pdf)

Makina ve Aksamları İhracatçıları Birliği, Üniversite . Sanayi İşbirliği Buluşması

(http://www.makinetanitimgrubu.com.tr/content/docs/sn-adnan-dalgakiran-makina-sunus.pdf)

MMO MIS Onderzoeksinventaris 2011

(http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/f35828f93f55e34_ek.pdf)

Sanayi, Türkiye Makina Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2011-2014

(http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makine_sektoru_strateji_b-23052011142400.pdf)

Dış Ticaret Müsteşarlığı, Gıda İşleme Makineleri

(http://www.fortaq.com/dosyalar/SEKTÖR%20RAPORLARI/Gida_isleme_makineleri_sektor_raporu_2011.pdf)

IBP, Tarım Alet Makineleri 2012 (http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/Tarım_alet_makineleri_2012.pdf)

TARMAKBIR, Tarım sektörü 2013 (http://www.tarmakbir.org/haberler/tarmekstat2013ozet.pdf)

IBP, Ambalaj Sektörü 2012 (http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/ambalaj_2012.pdf)

Freedondia Group, Industry Study with forecasts for 2013 & 2018

(http://www.freedoniagroup.com/brochure/26xx/2624smwe.pdf)

Agentschap voor Buitenlandse Handel, Uitvoeren naar Turkije 2012 (http://www.abh-

ace.be/nl/binaries/Studie%20Turkije2012_NL_BD_tcm448-200412.pdf)

AGORIA, Mechatronica – Werken aan de toekomst van onze industrie

(http://www.agoria.be/s/p.exe/WService=WWW1/webextra/prg/nwAttach?vWebSessionID=54856&vUserID=

999999&appl=Agoriav2&enewsdetid=66760&attach=140.346202001313481602.pdf)

FIT, Vlaamse Buitenlandse Handel 2012

(http://www.flandersinvestmentandtrade.be/site/wwwnl.nsf/vattachments/Nieuwsbrief/$File/BarometerOkto

ber2012.pdf)

MAGAZINES

Wereldwijs, Magazine voor internationaal ondernemen nr:50, februari 2013

(http://jacom.vlaanderen.be/2012/sites/2012/files/322108_FIT-WW-2013_50_5.pdf)

Wereldwijs, Magazine voor internationaal ondernemen nr:43, juni 2012

(http://epub01.publitas.com/173/37/magazine.php?spread=6#/zoompage/7/)

KRANTEN

Turkse krant ”DÜNYA”

http://trends.gmfus.org/files/2012/09/TT-2012-Key-Findings-Report.pdf

http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makina-sektoru-raporu-201-09102012105928.pdf

http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makina-sektoru-raporu-201-09102012105928.pdf

http://www.makinetanitimgrubu.com.tr/content/docs/sn-adnan-dalgakiran-makina-sunus.pdf

http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/f35828f93f55e34_ek.pdf

http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makine_sektoru_strateji_b-23052011142400.pdf

http://www.fortaq.com/dosyalar/SEKTÖR%20RAPORLARI/Gida_isleme_makineleri_sektor_raporu_2011.pdf

http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/Tarım_alet_makineleri_2012.pdf

http://www.tarmakbir.org/haberler/tarmekstat2013ozet.pdf

http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/ambalaj_2012.pdf

http://www.freedoniagroup.com/brochure/26xx/2624smwe.pdf

http://www.abh-ace.be/nl/binaries/Studie%20Turkije2012_NL_BD_tcm448-200412.pdf

http://www.abh-ace.be/nl/binaries/Studie%20Turkije2012_NL_BD_tcm448-200412.pdf

http://www.agoria.be/s/p.exe/WService=WWW1/webextra/prg/nwAttach?vWebSessionID=54856&vUserID=999999&appl=Agoriav2&enewsdetid=66760&attach=140.346202001313481602.pdf

http://www.agoria.be/s/p.exe/WService=WWW1/webextra/prg/nwAttach?vWebSessionID=54856&vUserID=999999&appl=Agoriav2&enewsdetid=66760&attach=140.346202001313481602.pdf

http://www.flandersinvestmentandtrade.be/site/wwwnl.nsf/vattachments/Nieuwsbrief/$File/BarometerOktober2012.pdf

http://www.flandersinvestmentandtrade.be/site/wwwnl.nsf/vattachments/Nieuwsbrief/$File/BarometerOktober2012.pdf

http://jacom.vlaanderen.be/2012/sites/2012/files/322108_FIT-WW-2013_50_5.pdf

http://epub01.publitas.com/173/37/magazine.php?spread=6#/zoompage/7/

54 __________________________________________________________________________

INTERVIEWS

Interview met Frederic Dryhoel, Communication Manager van Picanol, 25 april 2013

Interview met Lena De Wachter, Communication Manager van HIT, 7 mei 2013

11 BIJLAGEN

TRADE FAIRS AND EXHIBITIONS IN TURKEY

AGRO EURASIA FAIR ISTANBUL 9-12 JANUARY 2013

THE LEADING MEETING OF THE AGRICULTURAL SECTOR

Frequency: Annual

Exhibitors: 203 companies and company representatives / 19 countries

Visitors: A total of 30.467 professionals from 52 countries, outside Turkey, have visited Agro Eurasia 2013,

Eurasia Stock Breeding 2013, Tractor Subcontracting 2013, İstanbul Fairs prepared by Tüyap Fair, Convention

and Congress Center İstanbul/Turkey. As a result of marketing studies, was identified which visitors come from

52 foreign countries.

Website: www.agroeurasia.com

IMPORTANCE OF THE TRADE SHOW

With the participation of 203 company and company representatives, Agro Eurasia 2013, the meeting point of

the agriculture sector, where technological innovations to modernize the agricultural sector of Turkey in order

to reduce the costs of the inputs and to increase the added value generated by the sector have been

showcased, has been a very important event for the agricultural economy. International buyers from the

Balkans, Central Asia, Europe and special buyers located in Spain, Algeria, Jordan, Georgia, Azerbaijan, Bulgaria,

Russia, Ukraine, Egypt and Syria along with domestic buyers from the Marmara, Aegean, Central Anatolian,

Black Sea and South East Anatolian Regions have visited the shows.

WIN AUTOMATION FAIR ISTANBUL 21-24 MARCH 2013

THE TRADE SHOW… AT A GLANCE

Frequency: There is a winter collection and summer collection; 2 times a year.

Exhibitors: 323 companies were present for the ‘automation’ sector of which the majority was Turkish

Visitors: According to information provided by the organizer on 25/03 (counting going on), the estimated high-

level number of visitors at the March fair of 2013 is 75.802. Note that this number was 75.669 visitors during

the second part of 2012 so we can’t really speak of an increase when compared to last year’s number of

visitors.

Website: http://www.win-fair.com


http://www.agroeurasia.com/

http://www.win-fair.com/


Number one manufacturing platform of the Eurasian Region, WIN-World of Industry, continues to be the

meeting point of the manufacturing industry in 2013. The fair is aiming to promote the manufacturing industry

of Turkey, Eurasia and Middle East to the global platform. Both national and international 76 sectorial unions

and associations are supporting it. The automation, an electric-electronic, hydraulic pneumatic sector, which

gets stronger and stronger with innovative solutions and new technologies, constitutes an important place in

the manufacturing processes. WIN - World of Industry presents an ideal platform for the companies carrying

out activities in these fields as well as the manufacturing industry’s complementary sector intralogistics. It also

offers an added value with “International Buyer Delegation” and “Anatolian Delegation” programs formed of

special invited visitors. With its strong international attendance, highly qualified professional visitors and buyer

delegations coming from surrounding regions, companies find the opportunity to realize efficient business

contacts and agreements.

AUTOMECHANICA FAIR ISTANBUL 11-14 APRIL 2013

TURKEY'S LEADING INTERNATIONAL TRADE FAIR FOR THE AUTOMOTIVE INDUSTRY

Frequency: Annual

Exhibitors: Exhibitors' business profiles were manufacturers, representatives and distributors.

Taiwan (22), China (350), Mexico (8), Germany (20), Italy (24), Iran (10), Croatia (6), Serbia (6), the USA (8), UK

(10), Austria (6), Singapore (8), India (30) and Pakistan (10) participated with country pavilions

Visitors: According to the official figures given by the organizer, the fair was visited by over 43.812

professionals from all around the world

Website: http://automechanika-istanbul-tr.messefrankfurt.com/istanbul/en/besucher/willkommen.html


Automechanica brings the major players in the Turkish and European industries together. It is a meeting point

both for Turkey and for the surrounding regions. The Automechanica Istanbul fair hosted events, fringe

programs and special promotions.

Fringe Program: Automechanica Academy stands for high level conference sessions with well-known speakers

from the automotive industry and the aim to attract participants from the technical and development staff

based with large regional and national car manufacturers.

Buyer Delegation: The fair hosted buyer delegations from selected countries, including the Balkans.

ITM TEXPO EURASIA ISTANBUL 29 MAY-1 JUNE 2013

INTERNATIONAL LEADING FAIR OF THE TEXTILE SECTOR

Frequency: 3 yearly fair

Exhibitors: More than 1.500 companies from more than 37 countries

Website: www.itm2012.com


ITM Texpo Eurasia 2013, the only meeting of the world’s textile industry fairs this year, got full due to heavy

requests to participate. With the synergy arising from simultaneously held; ITM Texpo Eurasia 2012 Fair,

http://automechanika-istanbul-tr.messefrankfurt.com/istanbul/en/besucher/willkommen.html

http://www.itm2012.com/

56 __________________________________________________________________________

HIGHTEX 2012 and Istanbul Yarn Fairs, more than 1.000 participants from 40 countries were implemented and

more than 40.000 local and foreign visitors were hosted. Due to this intense interest and ongoing investment in

the Turkish textile sector, the world's most important technology manufacturer brands and companies are

participating to the fair that will be held in 2013 again. The next exhibition due to be held in 2016, many

companies who want to take part in Turkish market and want to maintain its place in the market, already took

their places in the fair to exhibit their latest technologies and began preparing for the best presentations.

EURASIA PACKAGING ISTANBUL 12-15 SEPTEMBER 2013

19TH INTERNATIONAL PACKAGING INDUSTRY FAIR

Frequency: Annual

Exhibitors: 1.081 companies and company representatives from 32 countries

Visitors: 47.144 professional visitors from 96 countries; 89% domestic and 11% international visitors

Website: www.packagingfair.com


The fair brought the qualified visitors together with the participants on a strong platform enriched with visitors

from more than 80 countries as well as purchase committees from Albania, Azerbaijan, Bosnia and

Herzegovina, Bulgaria, Georgia, Croatia, Iraq, Iran, Kazakhstan, Kosovo, Latvia, Macedonia, Egypt, Moldova,

Russia, Serbia, Tunisia, Ukraine, Jordan and Greece. The fair accelerated the packaging sector in a period when

seeking of new markets and global competition gained critical importance.

WORLDFOOD ISTANBUL 5-8 SEPTEMBER 2013

INTERNATIONAL FOOD PRODUCTS AND PROCESSING TECHNOLOGIES EXHIBITION

Frequency: Annual

Exhibitors: GIDA 2011 was held last year in five halls with 451 companies participating and approximately 1.000 brands. The attendance was 27.785 professionals

Visitors: The 2012 event attracted approximately 20.000 visitors

Website: www.ite-gida.com


Why WorldFood Istanbul?

• It is the main and most important food exhibition in Turkey and is the key meeting platform for the food

sector.

• The event showcases all the new brands and latest innovations within the food industry.

• WorldFood Istanbul has a strong strategic location and excellent business potential internationally.

• WorldFood Istanbul links the Mediterranean, Middle East, Balkans, CIS countries and Russian markets.

• It is at the right time, and in the right place to develop business contacts and to discuss strategies for the

key issues facing the global food industry.

• It takes place in the most prestigious exhibition center in Turkey.

http://www.packagingfair.com/

http://www.ite-gida.com/


• Powerful brands from the national and international market take part to showcase their products and

brands.

FOOD-TECH ISTANBUL 12-15 SEPTEMBER 2013

INTERNATIONAL FOOD PRODUCTS AND PROCESSING TECHNOLOGIES EXHIBITION

Frequency: Annual

Exhibitors: 111 companies and company representatives from 12 countries

Visitors: A total of 47.144 professionals from 96 countries, including Turkey, had visited İstanbul Food Tech

2012 Fair.

Website: www.foodtechistanbul.com


Istanbul Food-Tech Fair which will be organizing simultaneously with Eurasia Packaging Istanbul Fair, will create

new business and market opportunities for domestic and international procurement committees, visitors,

bread, pastry, chocolate, biscuits, candy, confectionery, cafeteria sector oriented machine and equipment

suppliers.

TURKSE INGENIEURS

Ingenieurs zijn heel belangrijk voor de bevordering van de verwerkende industrie, en dus ook voor de

vooruitgang van de machine-industrie. In onderstaande tabel overzicht vergelijken we de functies en de lonen

van verschillende ingenieursniveaus.

Ingenieursklasses Bruto maandelijks (TL) Bruto jaarlijks (TL)

Ingenieurs niveau 1. 11.199 134.393



Bron: Poyraz Consulting – Salary and Wages Report 2012

Ingenieurs niveau 1: Dit niveau van ingenieurs heeft grote verantwoordelijkheden en heeft een hoge

taakvolwassenheid. De functies ondersteunen de realisatie van de bedrijfsdoelstellingen. Daarnaast vergen de

functies hoge persoonlijke, educationele en professionele qualificaties.

Ingenieurs niveau 2: Dit niveau van ingenieurs bevindt zich tussen niveau 1 en 2.

Ingenieurs niveau 3: Dit niveau van ingenieurs heeft relatief weinig verantwoordelijkheden en heeft een lage

taakvolwassenheid. De uitgevoerde taken zijn niet significant voor de realisatie van bedrijfsdoelstellingen. De

ingenieursfuncties vergen lage persoonlijke, educationele en professionele qualificaties. Deze categorie van

ingenieurs werkt onder een superviseur of beoefenen een stagiairsfunctie.

http://www.foodtechistanbul.com/

58 __________________________________________________________________________

In België is het beginloon van een ingenieur bruto 2.400 euro (5.650 TL). Als het bedrijf deel uitmaakt van een

multinational is dit zelfs 500 euro (1.177 TL) hoger. Een Belgische ingenieur met een kaderfunctie verdient

bruto maandelijks 6.750 euro (15.820 TL).65

De informatie die u in deze publicatie vindt is bedoeld als achtergrondinformatie die u moet in staat stellen een beeld te

vormen met betrekking tot de hierin behandelde materie. Zij is met de grootste zorg verzameld op basis van de beschikbare

data en documentatie op het ogenblik van de publicatie. Deze publicatie heeft bijgevolg niet de ambitie van volledigheid of

geldigheid voor uw specifieke situatie. Zij kan bijgevolg nooit beschouwd worden als een juridisch, financieel of ander

gespecialiseerd advies. Flanders Investment & Trade (FIT) kan in die zin nooit verantwoordelijk gesteld worden voor

gebeurlijke foutieve vermeldingen, weglatingen of onvolledigheden in deze publicatie. FIT kan evenmin verantwoordelijk

worden gesteld voor het gebruik of de interpretatie van de informatie in deze publicatie. De verwijzingen in deze publicatie

naar bepaalde entiteiten, bedrijven en/of personen houden geen bijzondere aanbevelingen in die voor Flanders Investment

& Trade enige verantwoordelijkheid zou kunnen teweegbrengen.

65 http://www.vacature.com/blog/het-aantrekkelijke-salaris-van-de-belgische-ingenieurs, geraadpleegd op 18/4/13