madde nedİr??? · tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.bazı...

22
MADDE NEDİR??? Boşlukta yer kaplayan kütlesi ve hacmi olan her şeye madde denir. Taş, toprak, ağaç, metal, cam, plastik, kağıt, kum gibi varlıklar birer maddedir.

Upload: others

Post on 05-Nov-2019

9 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

MADDE NEDİR???

Boşlukta yer kaplayan kütlesi ve hacmi olan her şeye

madde denir.

Taş, toprak, ağaç, metal, cam, plastik, kağıt, kum gibi

varlıklar birer maddedir.

Page 2: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

MADDENİN ORTAK ÖZELLİKLERİ

Maddenin kütle, hacim ve eylemsizlik olmak üzere üç

tane ortak özelliği vardır.

Hacim:Maddenin uzayda kapladığı yererdir.

Kütle : Madde miktarının bir ölçüsüdür ve terazi ile

ölçülür.

Eylemsizlik:bir cismin bulunduğu konumu kanumu

isteğidir.

Page 3: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

MADDENİN AYIRTEDİCİ ÖZELLİKLERİ

İki maddenin aynı ya da farklı maddeden mi yapıldığını

anlamak için birtakım özellikleri araştırmak gerekir.

Bunlar maddenin ayırt edici özellikleridir.

Maddenin ayırt edici özellikleri şekle, biçime ve miktara

bağlı olmayıp, maddenin cinsine bağlıdır.

Page 4: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

MADDENİN AYIRTEDİCİ ÖZELLİKLERİ

1) Öz kütle (yoğunluk)

2) Erime noktası ve kaynama noktası

3) Çözünürlük

4) Sıcaklıkla genleşme

5) Esneklik

6) İletkenlik

Page 5: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

MADDENİN AYIRTEDİCİ ÖZELLİKLERİ

Öz kütle:Birim hacimdeki madde miktarıdır.

Erime Noktası:Bir maddenin katı haleden sıvı hale

geçmesidir.Sıvılar için ayırt edicidir.

Donma Noktası:Bir maddenin sıvı halden katı hale

geçmesidir.

Page 6: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

MADDENİN AYIRTEDİCİ ÖZELLİKLERİ

Kaynama Noktası:Bir maddenin sıvı halden Gaz

Haline geçmesidir. Sıvılar için ayırt edicidir.

Yoğunlaşma Noktası:Bir maddenin gaz halinden sıvı

hale geçmesidir.Gazlar için ayırt edicidir.

Süblimleşme: Bir maddenin katı halden gaz haline

geçmesidir.Katılar için ayırt edici özelliktir.

Page 7: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

MADDENİN AYIRTEDİCİ ÖZELLİKLERİ

Page 8: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER

Canlı yada cansız olsun tüm varlıklar birer maddedir. İşinde bulunduğumuz evren de hacmi ve kütlesi bulunan her varlık bir maddedir . Maddeleri ve maddelerden yapılmış cisimlerin özelliklerinin duyu organlarımızla algılıya biliriz. Duyu organlarımızla aldığımız maddeleri saydamlık-opaklık-matlık, sertlik- yumuşaklık, esneklik- berklik, salamlık- kırılganlık gibi özellikleriyle niteleriz.

Page 9: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

SAYDAMLIK - OPAKLIK

Işığı geçiren maddelere saydam, ışığı geçirmeyen maddelere opak maddeler denir. Cam, su, bazı plastik maddeler, hava saydam maddelerdendir. Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler denir. Buzlucam, defter yaprağı, şeffaf poşetler, buna örnektir.

Page 10: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

PARLAKLIK –MATLIK

Altın, gümüş, çelik çaydanlık, mermer, cilalı mobilya gibi cisimler parlak; halı yazı tahtası, silgi, kumaş gibi cisimler mattır.

Page 11: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

SERTLİK -YUMUŞAKLIK

Çevremizde gördüğümüz ve kullandığımız madde yada cisimlerin bazıları sert, bazıları yumuşaktır. Taş, demir, tahta gibi cisimler sert, hamut, sünger, pamuk, lastik gibi cisimler yumuşaktır.

Page 12: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

SUYU GEÇİREN-GEÇİRMEYEN

Bazı maddeler suyu geçirmezler. Bu tür maddeler suyun geçmemesi gereken durumlar. Şemsiye, sereyi örten naylon, su koyduğumuz bardak, çatıyı örten kiremit bu amaçla kullanlır. Pamuk ve yünden yapılmış kumaşlar, toprak ve kum suyu geçiren maddelerdir. Şemsiyenin malzemesi suyu geçirmez.

Page 13: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

KOKULU-KOKUSUZ

Çevremizde kokulu ve kokusuz bir çok madde bulunur. Çiçek, meyve, kolonya, parfüm kokusu güzel;çöp kanalizasyon kokusu gibi kokular kötü kokulara örnek verile bilir. Hava, su, şeker, tuz, demir, altın gibi bir çok maddelerin kokusu yoktur. Bu maddeleri koklayarak tanıyamayız.

Page 14: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

ESNEKLİK-BERKLİK

Lastik gibi maddelere kuvvet uygulayarak şekilden şekle sokabiliriz. Ancak esnek maddeler kuvvetin etkisi kalktığında eski şekillerine döner. Bu tür maddelere esnek maddeler denir. Sünger, paket lastiği gibi maddeler esnektir. Esnemeyen maddelere berk maddeler denir. Kurşun kalem, mermer cam sürahi gibi berk maddeler esnetildiği zaman kırılırlar.

Page 15: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

KATI-SIVI

Katı yada sıvı bir çok madde vardır. Kalem, sıra, cam, taş, odu, kömür, duvar, çanta, kitap gibi maddeler katı maddelerdir. Su, sıvı yağlar, kolonya, benzin, meyve suyu, süt, sirke gibi maddeler ise sıvı maddelerdir. Bu maddeleri görerek yada dokunarak tanıya biliriz. Su sıvı bir maddedir.

Page 16: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

PÜRÜZLÜ-PÜRÜZSÜZ

Bazı madde yada elimizle dokunduğumuzda pürüzlü yada düzgün olduğunu anlaya biliriz. Taşın, tuğlanın, toprağın, ağaç gövdesinin, zımparanın yüzeyi pürüzlüdür. Cilalı bir masanın, toprağın, televizyon ekranının, yere döşenmiş seramiğin yüzeyi pürüzsüzdür. Ağaç gövdesi pürüzlüdür.

Page 17: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

CİSİM

Maddenin biçimlendirilmiş şekline cisim denir.

Bardak, silgi, kalem, kitap, bıçak, oyuncak, masa,

ampul çeşitli maddelerden yapılmış cisimlerdir.

Page 18: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

MALZEME

Bir yada birkaç tanesini bir araya getirdiğimiz ve bir

tüketim maddesine dönüştürdüğümüz maddeler malzemeleri oluştururlar. Un, tuz, su, maya gibi maddeler ekmeği oluşturan; kereste, çivi, tutkal gibi maddeler masayı oluşturan; çimento, kum, su gibi maddeler betonu oluşturan malzemelerdir.

Page 19: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

MALZEME

Page 20: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

EŞYA

Evlerimizde, okulumuzda ve daha bir çok yerde kullandığımız koltuk , halı, sandalye, çanta, kalem, silgi, ayakkabı, gömlek gibi cisimler birer eşyadır.

Page 21: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

ALET

Maddeleri şekillendirmek, bir el işini yada onarımı gerçekleştirmek için özel olarak yapılmış cisimlere

alet denir. Pense, tornavida, çekiç, tığ, oklava, kepçe birer alettir.

Page 22: MADDE NEDİR??? · Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır.Bazı badeler ise ışığı tam olarak geçirmezler. Bu tür maddelere yarı saydam maddeler

ARAÇ

Bir işi yapmakta veya sonuçlandırmakta gücünde

yararlanılan maddelere araç denir.

Örneğin; çekiç, makas, kalem birer araçtır.