magazine congres toegang en teams in het sociaal domein

Community building:binnen 4 maanden weer

‘n gezellige flat

Sparren en selfies maken met

bewindspersonen

‘Schuldhulpverlening is geen hobbyisme’

PAGINA

10PAGINA

27PAGINA

24

ColofonConcept en redactie:

Jeroen Maters, Fieke Walgreen,

Ellen Weber en Sabine de Lucht

(Maters & Hermsen Journalistiek)

Art direction & opmaak:

Robert Jan van Noort (Pankra)

Fotografie:

Serge Ligtenberg

Kijk ook op:

www.gemeentenvandetoekomst.nl

www.vng.nl

In opdracht van het ministerie

van BZK en de VNG.

Inhoudsopgave03 #CongresTTSDTrendingTopic

04 Voorwoord

05 Watikkomhalen:tipsoverhetomgaanmetburgerinitiatieven

06 Bronckhorst,LeeuwardenenMaastrichtdelenpraktijkervaring

10 Deechtekantelingmoetnogbeginnen

12 Gezocht:wijkteamdatinternationaalwerkendeprincipeswiltoetsen

14 #CongresTTSDinbeeld

16 3tipsomradicaaltetransformeren

18 Escalatieencrisis:rollenenverantwoordelijkheden

20 Netwerkenenervaringenuitwisselen

22 Komteenburgerinitiatiefbijhetloket

24 Schuldhulpverleningisgeenhobbyisme

26 Marinda,muzikaalintermezzo

27 SparrenmetRonaldPlasterk,MartinvanRijn,JettaKlijnsma

enJantineKriens

31 En,kwamendeverwachtingenvanbezoekersuit?

Ronald Plasterk Martin van Rijn Jetta Klijnsma Fred Teeven Annemarie Jorritsma

Op woensdag 28 mei vond De Decentralisaties Dag plaats in ’s-Hertogenbosch. Een dag vol inspiratie en informatie die gemeenten

helpt om de drie decentralisaties zo goed mogelijk in te voeren.

Wethouders-programma

Raadsleden-programma

Ambtenaren-programma

Er waren deze dag drie speciale programma’s opgesteld één voor ambtenaren één voor wethouders en één voor raadsleden.

Bedankt voor uw aanwezigheid









2

Hétsocialeteambestaatniet.Erzijnzelfsgemeentendieervoorkiezen

omgéénsocialeteamsopterichten,zoalsMaastricht.OphetCongres

ToegangenTeams,dathetRijkenhetVNGProgrammaSocialeTeams

samenorganiseerdenvoorbeleidsmedewerkersenmedewerkersinde

socialeteams,lietendegemeentenMaastricht,LeeuwardenenBronckhorst

zienhoezijdetoeganghebbengeorganiseerd.Conclusie:erbestaatgeen

blauwdruk.Maarwatishetinteressantomtezienhoeiedereendezelfde

zoektochtdoormaakt;samenstaanwevoordezelfdeopgave.

Nahetinteractieveochtendprogrammakondendeachthonderdgasten

kiezenuitmaarliefstveertigverschillendeworkshops.Ditmagazinelicht

eenaantalinspirerendesessiesuit.Tijdensdelunchentussendeworkshops

doorwasertijdvoorhetuitwisselenvanervaringen.Hetisbelangrijkdat

weelkaarblijvenontmoeten,zodatweelkaarscherphouden.Latenwe

voorkomendatweweerdesysteemwereldinduiken,wantdemensstaat

centraal.

‘Maatwerkislastigmetzoveelregels’,lieteenbezoekerwetenaanJetta

Klijnsma.Datisookhetmooievanzo’ncongres.Evenvaltdehiërarchieweg

enzijndelijntjesheelkort.Iedereenkreegdekansomeenvraagtestellen,

intotaalleverdedat160prangendevragenop.RonaldPlasterk,Martin

vanRijn,JettaKlijnsmaenJantineKriensgingendaarvervolgensoverin

gesprek,elkmeteengroepjedeelnemers.

Wijhopendatuinzichtheeftgekregenindeverschillendeaanpakken

vandesocialeteams,geïnspireerdbentgeraaktdoordevele

voorbeeldendiederevuepasseerdenenweeropdehoogtebentvande

laatstebeleidsontwikkelingenophetgebiedvanToegangtotzorgen

ondersteuning.Endatuelkaarblijftontmoeten,omdezeopgavesamentot

eensuccestemaken.

Hopelijkhelptditdigitalemagazineomdeinspiratieenenergievanhet

CongresToegangenTeamsvasttehouden.

Titus Livius / Directeur Bestuur, Democratie en Financiën, Ministerie

van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Marco Florijn / programmaleider Sociale Teams van de VNG

Samen pionieren in het Sociaal Domein









32

#CongresTTSDToegang en Teams Trending Topic

@HannekeVlVl Goed om als gemeente het verhaal over 3D beleid samen met uitvoerders te vertellen. Nuttige toevoegingen aan elkaar #congresttsd

@sjaakeversGeleerd op #congresttsd dat community based werken een belangrijke aanvulling is op het keukentafel gesprek.

@johnbeckers Kantelen, cocreëren met burgers, samen-werkende professionals, wat moeten veel gemeentes van ver komen. Blij met #Breda #zveb #congresttsd

@mjrijn Sociale wijkteams houden het praktisch op #congresTTSD. ‘Beginpunt sociale wijkteams is altijd de vraag uit de wijk’.

@EricWiersma Niet alleen de beren zien op de weg maar focussen op de kansen #congresttsd

@barteigeman Volle bak bij #congresttsd. Zijn wijkteams must of hype? Geen nieuw model! Het gaat om adequate relaties

@JolandaVerkade In de kern gaat het om loslaten en toelaten. Mooi inspirerend verhaal! #Eindhoven #congresttsd

@mjslikke In de afsluitende workshop op #congresttsd over burgerinitiatief wordt gewone taal gesproken. Hou het simpel. #dorpenzorg

@sandertennapel Wijkgericht samenwerken kost tijd, vraagt geduld, vasthoudendheid en langdurig investeren. #congresttsd

@RValerianus De benadering van #Maastricht spreekt me wel aan! Niet zomaar achter de kudde, maar uitzoeken wat bij je gemeente past! #CongresTTSD

Tijdens het congres werd er zoveel getwitterd dat #CongresTTSD zelfs even trending top was. Een bloemlezing.

4

‘Ik verwacht vandaag veel leuke discussies met col-

lega’s uit het land en hoop nieuwe inspiratie op te

doen. Ik kijk vooral uit naar de workshop ‘Radicaal

transformeren met bewoners’. Daar hoop ik mooie

tips te horen, want inwoners meekrijgen in de

veranderingen en samen met hen aan de slag gaan,

vind ik nog een lastig onderwerp.’

‘Wij staan aan de start van de transformatie van het

Sociaal Domein. Vandaag ben ik vooral op zoek naar

succesverhalen van andere gemeenten zodat de gemeente

Sittard-Geleen daar een paar handvatten uit kan halen

om goed van start te gaan. Ook ben ik benieuwd naar de

verwachtingen voor de komende jaren. ’

‘Ik hoop vandaag

nieuwe inspiratie

op te doen voor de

inrichting van onze

sociale teams. We

willen een aanpak

die meer gericht is op

de wijk omdat we nu

vooral bezig zijn met

het beantwoorden van

individuele vragen.

Ook zoeken we nog

naar een goede manier

om in te gaan op

burgerinitiatieven.

Daar hoop ik vandaag

antwoord op te

krijgen.’

Jelle Merkus

beleidsadviseur

gemeente Sittard-GeleenChantal Dielen

proces coördinator sociale teams gemeente Bergen

Anne Duijn – Van den Hurk

lid sociaal team Krommenie,

werkzaam als casemanager bij

gemeente Zaanstad

‘In de praktijk loop

je met deze sociale

werkwijze tegen

veel protocollen aan,

dus ik ben vooral

benieuwd hoe andere

wijkteams hiermee

om gaan. Daarnaast

hoop ik veel idee-

en op te doen over

sociale teams en

community building.

Die nieuwe input kan

ik dan meenemen

naar mijn wijkteam

en naar de gemeente

Zaanstad.’

Wat verwacht je van deze dag?

Arjan de Vries beleidsmedewerker maatschappelijke

ontwikkeling gemeente Duiven

54

Sociale teams: must of hype? Terwijl de congresbezoekers met hun smartphone stemmen, geven Arne van Hout uit Bronckhorst,

Henry de Boer uit Leeuwarden en Jellemiek Zock uit Maastricht op het podium hun mening over de verschillende stellingen.

‘We hebben de inwoners nodig’

6

ZOEKTOCHT NAAR INVULLING TOEGANG EN TEAMS

Nederlandisinbeweging.Sinds1januari2015zijn393

gemeentenverantwoordelijkvooreengrootdeelvandezorg

enondersteuning.Hoeregeljedetoegang?Erbestaatgeen

blauwdruk.Hetstaatelkegemeentevrijomeenpassende

invullingtevinden.Vaakvormensocialeteamsdebrug

tussenvragendeburgersenaanbiedendegemeenten.Ophet

CongresToegangenTeamswisselengemeentenkennisen

ervaringuit.

‘Eerstwashetzaakdecontinuïteitvanzorgtewaarborgen,

nuishettijdvoordetransformatie’,opentdagvoorzitter

RubenMaesdeplenairesessie.‘Wemoetentoenaareen

nieuwebalans:watdoetdegemeente,watdoeninwoners

enwatdoenbedrijven?Dealgemenetendensluidtdat

gemeentenminderaandetouwtjesmoetentrekkenen

meerruimtemoetengevenaanburgerinitiatieven.Maar

hoeorganiseerjeinformelezorg,terwijlerwelformele

structurenzijn?Eéngezin,éénplan;isdatdeHaarlem-

meroliediealleproblemenoplost?’Vragengenoegomhet

vandaagmetelkaarovertehebben.

Stemmen op stellingenNahetbekijkenvandeopeningsfilmoverBronckhorst,

LeeuwardenenMaastricht,pratendriegastenuitdeze

gemeentenna.ArnevanHout,gemeentesecretarisin

Bronckhorst,JellemiekZock,directeurSocialeZaken

gemeenteMaastrichtenHenrydeBoer,directeurCoöpera-

tieAmaryllis,betredenhetpodium.Ondertussenhalende

bezoekershunsmartphonetevoorschijnomtestemmenop

verschillendestellingen.

Socialeteams:mustofhype?Geroezemoesindezaal.Ishet

oudewijninnieuwezakken?VolgensVanHoutuitBronck-

horstisheteenmust.‘Maarhetiseenhypedatweelkaar

kopiëren.’Zockvindtheteenhypewaariedereenachteraan

rent.‘Denkeerstna:watpastbijdeomgeving?Degemeente

Maastrichtfocustopwerkwijze,rollenengedraginplaats

vanopstructuur.Geleidelijkkomenweweltoteennieuwe

structuur,waarbijhetbestmogelijkisdatweuitkomenbij

socialeteams.’DeBoervoegtdaaraantoe:‘Datgenewatje

ookdoet,jemoetflexibelzijn,zodataanpassingenaltijdnog

mogelijkzijn.’

6 7

DE BOER:

‘Het kost jaren om het netwerk in beeld te

krijgen’

Netwerk borgen‘Eensociaalteammoetnietalleszelf

kunnenenwillenweten,maarover

eenrelevantnetwerkbeschikken’,

luidtdetweedestelling.Maarwatals

hetnetwerknognietbekendis?De

Boer:‘InLeeuwardenwerkenweal

langmetwijkteams.Inmiddelshebben

wehetnetwerkwelinbeeld,maardat

kostjaren.’DagvoorzitterRubenMaes

vraagtofhetdatnietkwetsbaarmaakt.

Zock:‘Hetnetwerkmoetjedaaromook

borgen,zodatsamenwerkingspart-

nerswetenwaarzemoetenzijnalsEls

weggaat.Hoejedatdoet?Doormensen

metelkaarkennistelatenmakenen

doorsamentewerken.’

‘Eensociaalteamiservooralomde

samenwerkingtussenzorgaanbie-

dersteverbeteren’,luidtdederde

stelling.Degastenophetpodium

schuddenhunhoofd.‘Eensociaalteam

iservooralvoordeinwoners’,zegtde

gemeentesecretarisuitBronckhorst.

VanHout:‘Alshetteamgoedfuncti-

oneert,draagthetbijaaneenbetere

samenwerkingtussenzorgaanbieders.

Alzijnhetvooraldebeleidsambtena-

rendiecontacthebbenmetzorgaanbie-

ders,ennietzozeerdemensenuithet

sociaalteam.’

Escalatie voorkomen‘Meteensociaalteamkanescalatie

vanproblemenbijburgersworden

voorkomen’,luidtdevierdestelling.‘Te

ongenuanceerd’,reageertZock.‘Een

sociaalteamansichkanescalatieniet

voorkomen.Hetgaatomdesamenwer-

kingtussenpartijen.’DeBoervoegt

daaraantoedateensociaalteam

weleenrolkanspeleninhetvroeg

signalerenvanproblemen.VanHout:

‘Maareenteamkannietiederincident

voorkomen.’

‘Doorhetoppakkenvanenkelvoudige

vragenontstaanwachtlijstenenkomt

eenteamniettoeaanhuishoudens

dieechthulpnodighebben’,luidtde

vijfdestelling.‘Dathangtervanaf

hoejehetinricht’,zegtZock.‘Jekunt

vragenookpermailoftelefoonlaten

binnenkomen.’DeBoerverteltwaar

8 9

hijinLeeuwardentegenaanloopt.

‘Eenbewonerdiebeltmet“Ikwileen

rolstoel”,wordtsnellergeholpendan

iemandmeteenvagevraagomtrent

zijnmobiliteit,omdatinheteerste

gevaldewettelijketermijningaat.’

DeBoervraagtzichafhoejedatgaat

vormgeven.VanHout:‘Ofeenvraag

enkelvoudigofmeervoudigis,is

nietrelevant.Wemoetennietmeer

redenerenvanuitonszelf,hoewijhet

alsgemeentegaanorganiseren.Het

gaatomdeinwoner,endieheefteen

vraagstuk.’

‘Sociale(wijk)teamszoudenallemaal

outreachendmoetenwerkenom

problemenvanburgersvroegtij-

digteontdekken’,luidtdelaatste

stelling.‘Ondernemen,eropuitgaan.

Ontdekkenwaarjetoegevoegde

waardekuntbieden’,DeBoerzietdat

1. Een sociaal team moet niet zelf alles willen kunnen en weten, maar overeen relevant netwerk beschikken

95,3%

4,7%

28,9%

71,1%

67%

33%

45,9%

54,1%

77,9%

22,1%A. Eens

B. Oneens

A. Eens

B. Oneens

A. Eens

B. Oneens

A. Eens

B. Oneens

A. Eens

B. Oneens

45,9%

54,1%A. Eens

B. Oneens

2. Een sociaal team is vooral een maniernom de samenwerking tussen zorgaanbieders te verbeteren

3. Met een sociaal team kan escalatie van problemen bij burgers worden voorkomen

4. Door het oppakken van enkelvoudige vragen ontstaan wacht-lijsten en komt het team niet toe aan huishoudens die hulp echt nodig hebben

5. Sociale (wijk)teams zouden allemaal outreachend moeten werken om problemen van burgers vroegtijdig te ontdekken

Wat vindt de zaal?

9

welzitten.‘Wijkteammedewerkersmoetenveelopstraat

zijn.Hetgaatvoorbewonersomdepersoonennietom

hetwijkteam.’Zockmerktopdatverenigingenenclubs

ookveelkunnendoen.

Goed bezig‘Hetgaatechtheelgoedinhetland!Wezijnmetofzonder

wijkteamsheelgoedbezig’,zegtAliceMullernamens

deProgrammaraadvanhetVNG-programmaSociale

Teams,dieinmiddelsookhetpodiumheeftbetreden.De

zaalkanhetcomplimentvandedirecteurWelzijnvan

degemeenteLeeuwardenwelwaarderen.Muller:‘Jullie

zijnnuallemaalnaarNieuwegeingekomen.Namensde

Programmaraadkanikjullievertellendatweookwerken

aandeuitwisselingvankennisenpraktijkervaring,

zodatgemeentenvanelkaarkunnenleren.’

‘Hebbenwedetransformatiealvoldoendetepakken?’,wil

dedagvoorzitterweten.VanHoutverteltoverdezorgin-

stellingen,dieooknognietinhetnieuwedenkenzitten.

‘InBronckhorsthaddenweallemaatschappelijkeinstel-

lingenuitgenodigd.Watbleek?Zijmoestenzichookaan

elkaarvoorstellen.Hetisdusnietalleendegemeentedie

hetnetwerknogbetermoetenlerenkennen,datgaatook

opvooranderepartijen.’

‘Gaathetgoedkomen?’,wilRubenMaesweten.Want

datheteenlangeademvergt,isinmiddelswelduidelijk.

Zock:‘Dathangtervanafhoeveeltijdwekrijgen.Twintig

jaarlangheeftiedereenineenbepaaldestandgestaan.

Datveranderjenietzomaareven.’Zockverwachtvooral

weerstandvanuitdegemeentezelf.‘Depolitiekmoet

onsderuimtegeven.’DeBoerdenktaandekostencom-

ponent.‘Watalsereenbesparingisgerealiseerd,zonder

transformatie.Bestaatdenoodzaakdannogwelomte

transformeren?’

Inwoners nodigIemanduitdezaalwilweten,wateraandeburgers

gevraagdis.‘Watwillenzij?’VanHoutverteltoverde

grotebezuinigingsoperatie,dievijfjaargeledeninzijn

krimpgemeenteplaatsvond.‘Vijfhonderdinwoners

vroegdegemeenteomhunmening.’Debezoekerisnog

niethelemaaltevredenmethetantwoord.Zevraagtofje

burgersnietaltijdbijhetbeleidzoumoetenbetrekken.

Degemeentesecretariskaatstdevraagterug.‘Hoezouu

betrokkenwillenworden?Eigenlijkzoudenwedievraag

ookaanburgersmoetenstellen.Ikgeloofnietinbeleids-

nota’sdieallesinbetongieten.Wehebbendeinwoners

netzohardnodigalsdeinstellingen.’

Teams en Toegang

Hoe hebben de gemeenten Bronckhorst, Leeuwarden en Maastricht de toegang tot zorg en ondersteuning georganiseerd?

Bronckhorst: elk kerndorp een sociaal team De gemeente Bronckhorst ligt in de Achterhoek, en

is ontstaan uit vijf gemeenten. Elke gemeente bestaat

weer uit kleine kernen, in totaal zijn er 44. De vijf

kerndorpen in deze plattelandsgemeente hebben elk

een sociaal team, bestaande uit zes à acht mensen.

De medewerkers zijn gedeeltelijk afkomstig uit

de gemeente en gedeeltelijk gedetacheerd vanuit

instellingen zoals Stichting MEE. Ze staan dichtbij

de burger, hebben veel eigen kennis en een groot

netwerk.

Leeuwarden: wijkteams ondergebracht in zorgcoöperatie De negen sociale wijkteams zijn ondergebracht in

Coöperatie Amaryllis. Deze zorgcoöperatie vormt de

centrale toegang, en bestaat uit sociaal werkers uit

hulpverlenende organisaties. Binnen de wijkteams

word geprobeerd om zo generalistisch mogelijk te

werken. Kom je uit de verslavingszorg? Dan is het

niet vanzelfsprekend dat je een casus oppakt waarin

verslaving een rol speelt. Het is eerder de bedoeling

dat je een collega begeleidt die daar ervaring in op wil

doen. Zo leren de wijkteammedewerkers van elkaar.

Maastricht: geen wijkteams, maar één centrale plek Het team jeugd, het team participatie en het team

Wmo van de gemeente Maastricht zitten samen op

het Werkplein. Deze gemeente kiest voor één centrale

plek, in plaats van het optuigen van sociale teams.

Ze leggen niet zelf een netwerk aan in de stad, maar

sluiten nauw aan bij bestaande netwerken. Heeft een

burger toch professionele hulp nodig? Dan bellen de

gemeenteambtenaren iemand uit hun netwerk van

professionele specialisten.

Filmpje! Bekijk ook de openingsfilm van het congres, waarin

we een bezoek brengen aan deze drie gemeenten:

https://vimeo.com/123728715

12

Bewoners van de Koornhorst in Amsterdam-Zuidoost vonden hun leefomgeving onveilig, onprettig en anoniem. Mede door

community building wonen de vierhonderd bewoners nu weer graag in deze seniorenflat. Dit praktijkvoorbeeld stond centraal

tijdens de sessie ‘De echte kanteling moet nog beginnen.’

Binnen 4 maanden weer ‘n gezellige flat

10

DE KRACHT VAN COMMUNITY BUILDING

Zezattijdenbinnen,maardurftnu

weernaarbuitenmethaarrollator,

wantdezebewoonstergaattegenwoor-

digopstapmethaarburenen

mede-rollatorgebruikers;deRollende

Doorzetters.Anderebewonerssluiten

aanbijdeSurinaamsekookworkshop

ofdebreiclubvanmevrouwSedoc

enmevrouwdeGrafinderecreatie-

zaal.Sommigenhaddenalmaanden

geenstapindezeruimtegezet.Ende

vierhonderdbewonersvandeservice-

flatpratenweervakermetelkaar.In

dehalkrijgensommigenletterlijkeen

gezicht:erhangenportretfoto’svan

eenaantalvanhenmethunlevens-

mottoerbij.

Vaneenplekwaarniemandgraag

woonde,waardemensenelkaarniet

kendenensommigenzichonveilig

voelden,werddeKoornhorstbinnen

viermaandenweereengezelligeflat

waarmensenbetrokkenzijnbijelkaar.

Communitybuildingspeeldedaarbij

eenbelangrijkerolverteltéénvan

de‘bouwers’BirgitOelkers.Zijwerd

samenmethaarcollegaVroegopvan

buitenafaangetrokkenomervoorte

zorgendatmensenzichweerthuis

zoudengaanvoelenindeKoornhorst.

Belangrijkeaspectenvandezemanier

vanwerken:nietprobleemgerichten

nietmeerindividueel,maargemeen-

schapsgerichtmetdefocusopkansen.

Mobiel terrasEénvandeeersteactiesindeflatwas

eenmobielterrasopdegangomin

contacttekomenmetbewoners.‘De

gangwaseenlogischeplek.Jekomt

hiersnelmensentegenenknoopt

makkelijkeenpraatjeaan.Ookmet

degenendienognooiteenstapinde

recreatiezaalhaddengezet,omdatde

sfeerhendaartegenstond.Degesprek-

kenopheterrasvormdedeopmaattot

een‘ideeëndiner’,diedestartsymboli-

seerdevandeverandering.

Bewonerskregentijdenshetdinerde

kanshunideetepitchenomdeflat

weergezelligenveiligtemaken.In

dezaalzatenmensendiezo’nidee

zoudenkunnenrealiseren.Daarnaast

werdendeactiviteitendieeralwaren

metelkaargedeeld.‘Haastniemand

wistbijvoorbeeldvanhetbestaanvan

denachtgroepaf,totdenachtbewaker

ertijdenshetdineroververtelde.Een

groepbewonerstussende75en90

jaar,dievanaf22.30uurindehalging

zittenomtekijkenwieerzoalbinnen-

kwamen.Zohieldenzeeenoogjeinhet

zeil,maarzehaddenhetookgezellig

samen.Vierdenelkaarsverjaardag,

beldenalsiemandnietkwamopdagen.’

Maak het leukVolgensOelkerskancommunity

buildingopveelplekkenworden

ingezet.Zeheeftnogwelwattips.

‘Vraagaanmensenwathunverlangens

zijn,waarzegoedinzijnenwatzezelf

willendoenensluitdaarbijaan,ganiet

zelfietsaanbieden.Maakhetleuk,ook

voorjezelf,envierdehoogtepunten.

ZoalsJimDiers,eeninternationale

communitybuilderzegt:‘Why do you

have a meeting if you can have a party?’En

doeditnietvanuitprotocollen,maar

omdatjeeringelooft.Jemoetweleen

beetjerecalcitrantzijn.Alsjeechtwilt

kantelenmoetdezefilosofievanelke

laagworden:binnengemeente,zorgin-

stellingenenbijbewoners.Wehebben

nogeenwegtegaan,wantdeéchte

kantelingmoetnogbeginnen.’

11

Community building

Volgens Birgit Oelkers staat community building voor:

• Werk vanuit talenten en mogelijk- heden, niet vanuit problemen.

• Iedereen kan iets bijdragen. Te vaak wordt kracht en kwetsbaarheid als tegenstelling gezien, maar een mens is zowel krachtig als kwetsbaar. Zie het als eenheid.

• Gericht op verbindingen en gemeenschappen. Gericht op het groter maken van de kring.

• Zie mensen niet alleen als eigenaar van problemen, maar ook als eigenaar van kansen. We richten ons te veel op de hulpvraag.

• Maak geen speciale programma’s, sluit aan bij wat er al is en bij de agenda van de gemeenschap. Wees flexibel: houd ruimte voor het onverwachte. We werken nog te veel met plannen en formats.

• Richt je op gemeenschappen en gemeenschapskracht. Nu ligt de nadruk vaak te veel op individuele ondersteuning vanuit eigen kracht.

• Het gaat om gevoelde verant- woordelijkheid die gedeeld wordt met anderen: je lost de problemen niet voor een ander op, maar met elkaar. Whatever you do for me but without me, you do against me.

Meer informatie of advies over community building? Neem contact op met Birgit Oelkers: [email protected] of Stef Spigt, locatiemanager van de Koornhorst: [email protected].

BAKKER:

‘In Zweden krijgt elke cliënt een

casemanager’

12

‘AlsScandinavië,EngelandendeVerenigdeStatenalveel

ervaringhebbenopgedaanmetsocialeteams,waarom

zoudenwedaninNederlandopnieuwhetwielmoeten

uitvinden?’HenkBakkervanonderzoeks-enadviesbureau

Ecorystraptdeworkshopoverinternationalelessenaf.

SamenmetFritsBovenberg,voorzitterGGZ+enMichel

deBaanvandegemeenteRotterdam,wilhijlessenuithet

buitenlandtoepassenindeNederlandsecontext.Zojuist

hebbenzedeStichtingPlusinhetlevengeroepen,metals

missie: evidence based practicesenveelbelovendemethodie-

kenspottenensnellernaarNederlandhalen.

Leren van ZwedenDeuitwisselingmetZwedenwasinspirerend.Bakker:

‘Zwedenkentmeerplattelandenminderprofessionelezorg,

waardoorinwonersautomatischeengroterberoepmoeten

doenophunnetwerk.InZwedenkrijgtelkecliënteen

casemanager.Decliëntnomineertzelfeenresource group,

eeninformeelnetwerkdatondersteuningbiedt.Datblijktte

werken.Metzijnallensprekenzeafwattedoen.Deprakti-

scheenhaalbaredoelenwordenbeschreveninmaximaal

140tekens.Elkedriemaandenvolgteenevaluatie.Een

mooiemethodischewerkwijzeomdeparticipatiesamenle-

vingvandegrondtekrijgen.’

Veelbelovende methodeBakkerlaatcijferszienoverdeeffectiviteitvanhetwerken

metresource groups.TachtigZweedsecliëntenzijngevolgd

Van sociale wijkteams naar Community Support Teams? De kersverse Stichting Plus is op zoek naar gemeenten die willen meedoen aan een

pilot om principes die in het buitenland werken te toetsen.

tijdensdeimplementatie.In56procentvandegevalleniser

vooruitgangtezien,in26procentvandegevallenzelfseen

grotevooruitgang.Hetlijktduseenveelbelovendemethode

tezijn.‘Bovendienorganiseerjedecontinuïteitvanhet

netwerk,enkandegemeenteeenterugtrekkendebeweging

maken.’

Community Support TeamsMeerempowermentenmeerbetrokkenheidvaninwoners,

familieennaastenbijdezorg,datwillendemannenookin

Nederlandvoorelkaarkrijgen.Zewillenaandeslaggaan

metresource groupsenCommunitySupportTeams(CST)op

eengedegenmanierimplementeren.Naasthetversterken

vaneigenkrachtgaanzeervanuitdatditeenpositieve

invloedgaathebbenopdemanierwaaropinwoners,

naastbetrokkenenenhulpverlenersmetelkaaromgaanen

samenwerken.

Gezocht: pilotgemeentenBovenberg:‘Wezijnopzoeknaargemeentendiewillen

meedoenaanonzepilot,waarinwedezewerkende

principestoetsen.’Aanheteindvandecongresdaghebben

meerderegemeentenaangegevendatzijdatwelzienzitten.

Meerweten?

Kijkopwww.stichting-plus.nl

Lessen uit internationaal onderzoek toepassen op sociale

wijkteams

STICHTING PLUS

13

‘Radicaliseer en transformeer met burgers’

Hoe kunnen gemeenten en bewoners samen de transformatie vorm geven? In Eindhoven en Zaanstad krijgt de samenwerking

met bewoners al steeds meer vorm. Aandacht voor twee praktijkvoorbeelden tijdens de sessie Radicaal transformeren

met bewoners.

Henkisnaareigenzeggeneenvreemde

eendindebijt.Hijisnamelijk‘gewoon’

eeninwoneruitEindhoven.Ooitzelf

geholpendoorhetwijkteam,werdhij

gevraagdomietsteterugtedoen.Met

alleliefde,washetantwoord.Enzo

schoofhijaanbijselectiecommissie

voordeinvullingvandewijkteams

inzijnstad.Hijvindthetheellogisch

datburgerswordenbetrokkenbijde

invullingervan.Zijwetentenslotteals

geenanderwaternodigis.‘Ikvraag

mebijdeselectiealtijdaf:zouikdeze

persoonzelfaanmijnkeukentafel

willenhebben?’

Hetisdenieuwemaniervanwerken

inEindhoven,verteltRenéKerkwijk,

programmeur-ontwikkelaarsociaal

domeinvandegemeente.Hetgaat

ondermeeruitvanwederkerigheid:

mensendiezijngeholpendoorhet

wijkteam,wordennetalsHenk

gevraagdomzelfooktehelpen.

Bijvoorbeeldbijdeinvullingvanhet

team.Kerkwijk:‘Jekrijgtdanalshet

16

goediseendiversteam,omdathet

–kortdoordebochtgezegd–niet

meerzoisdathbo’ersanderehbo’ers

aannemen.’

Inwonersenmedewerkersvanhet

wijkteam,bouwdenooksamenaande

visievandewijkteams.Diezelfdevisie

werddaarnaookdoorbewonersen

medewerkersvanhetteam‘afgetikt’.

Kerkwijk:‘Alsjezelfsturendeteams

wilt,moetjeookdurvenloslaten.’

Burgerssteedsmeerbetrekkenbij

WORKSHOP

beleidenuitvoeringvraagteenandererolvangemeenten

engedragsveranderingbijambtenaren,zegtKerkwijk:‘We

zittenvastinbestaandestructuren.Zelfhebikookmijn

remmoetenloslaten.’Lachend:‘Ikbendeafgelopenjaren

geradicaliseerd.Mijnvraagaananderenis:durvenwijonze

systemenlostelatenenradicaalteveranderen?’

Toelaten en loslaten

Eelke Blokker, van het Instituut voor Publieke Waarden, deed onderzoek in Zaanstad met als belangrijkste vraag: is het mogelijk om samen met actieve bewoners zelf een wijkteam vorm te geven? Volgens hem is er nog een wereld te winnen.

‘We zien steeds meer initiatieven die worden opgezet door sociaal ondernemers en daar dus ook geld mee (willen) verdienen. Gemeenten vinden dat vaak nog vreemd: burgerinitiatieven zouden het toch gratis moeten doen? Van dat idee moeten ze afstappen.Daarnaast zagen we veel initiatieven die heel goed lieten zien op welke manier ze binnen de overheidsplannen passen, maar wat mij betreft moeten ze juist laten zien waar ze het verschil kunnen maken. Veel initiatieven vonden het moeilijk om die toegevoegde waarde te laten zien. Aan de andere kant moeten gemeenten nadenken wanneer zij een initiatief als toegevoegde waarde zien en hoe ze zo’n initiatief het best kunnen waarderen. Aan de ene kant moet je radicaler toelaten en aan de andere kant radicaler loslaten.’

3 TIPS voor wie ook wil ‘radicaliseren’, van René Kerkwijk:

1. Denk niet te snel dat je overal toestemming voor nodig hebt. Dat is niet zo. Er kan echt zo een bewoner in de selectiecommissie, daar kun je morgen mee beginnen. We hebben richtlijnen te veel tot wetten verheven. Als het ooit anders kan, is het nu.

2. Het gesprek met burgers aangaan moet je altijd doen, maar ga ook eens op pad met iemand van je wijkteam. Praat met de mensen in het veld.

3. Begin gewoon en ga niet eindeloos voorbereiden. Een harde confrontatie met de praktijk is nodig om je werk goed te doen. Ik snap de hang naar veiligheid, maar die moet je nu echt even loslaten.

16 17

18 19

Een heftige crisis heeft Utrecht nog niet gehad. Toch is de gemeente daarop voorbereid, met het opscha-lingsmodel zorg en veiligheid. Paul van Dijk, beleidsadviseur en project-leider in de gemeente Utrecht, licht het model toe.

‘Hoepakkenweonzerolinhetnieuwe

systeem?’PaulvanDijkverteltdatdewethou-

dersinzijngemeenteeenbeetjezenuwachtig

werden.Herkenbaarvoordemeestenindezaal.

Debeleidsadviseurbegintzijnworkshopmet

hetschetsenvandeverschillendeverantwoor-

delijkhedenrondomhetgezin,ophetsnijvlak

vanzorgenveiligheid.Zoiserdezorgvooreen

veiligeleefomgeving,dehulpaanhetgezin/

deindividuelevolwassenen,deveiligheidvan

hetkindentotslothandhavingenstrafrecht.

‘Somsbotsendieverantwoordelijkheden’,

zegtVanDijk.Hijnoemthetvoorbeeldvan

gezinnendiedewijkuitwordengepest.‘Uit

hetperspectiefvaneenveiligeleefomgeving

wiljedatdeomgevingveiligerwordtzodathet

gezinerkanblijvenwonen.Vanuithetoogpunt

vanhetkindisdatechteronveiligendusniet

wenselijk.’

Snel opschalen‘Alszakenbotsen,ishetbelangrijkomsnelop

teschalen.’VanDijkonderscheidtdrievormen

vanopschaling.Teneerstedeopschalingbij

vastlopendesamenwerking.Tentweedede

opschalingbijeenacutecrisis.Directingrijpen

isdannodigomdatdeveiligheidvaneengezin

inhetgedingis.Tenderdeiserdeopschaling

bijcalamiteiten.

Hoezietdatproceseruit?Nasignaleringvande

vastgelopensamenwerking,crisisofcalamiteit,

wordtereenplanvanaanpakopgestelddoor

debetrokkenpartijenenvindtafstemming

plaatsopMT-niveau.Wievervolgenswordt

ingeschakeld,hangtafvanhetonderwerp.

Gaathetalleenomeenveiligeleefomgeving

endehandhavingvanstrafrecht?Danvolstaat

dedriehoekburgemeester,hoofdofficiervan

justitieendelokalepolitiechef(enzonodig

korpschef).Gaathetdaarbijookomdeveilig-

heidvanhetkind,envindthulpplaatsinhet

‘Wie hakt wanneer de knoop door bij calamiteiten?’

18 19

Casus: onnatuurlijke dood jongetje

De aanwezigen worden aan het werk gezet met een fictieve casus over een melding die binnenkomt bij de alarmcentrale.

‘De politie treft ter plaatse een jongetje aan van 2 jaar oud, dat onwel is geworden. Enkele uren later overlijdt het jongetje in het ziekenhuis. Uit sectie blijkt dat hij een onnatuurlijke dood is gestorven. Het OM stelt een strafrechtelijk onderzoek in. De politie heeft de burgemeester ingelicht en een melding gedaan bij Veilig Thuis. Het blijkt dat het gezin is bekend bij buurtteam Jeugd & Gezin en bij SAVE. De emoties in de buurt lopen hoog op, de pers geeft een podium aan verhalen over de ouders, die vreselijke dingen gedaan zouden hebben.’

vrijwilligerkader,danmagnaastdezedriepersonenookeen

wethouderaanschuiven.

OefensessiesDegemeenteUtrechtdeedgoedeervaringenopmetoefenses-

sies.Raadsleden,wethoudersenzorginstellingenoefenden

sameneencrisissituatie,omtekijkenwiewelkerolpakt.

Wiehaktopwelkmomentdeknoopdoor?Nietalleenwerd

duidelijkdatbestuurdersalleenophoofdlijneninforme-

ren,ookwetendepartijenelkaarsindsdienbetertevinden.

Sindsdesimulatiebestaaternamelijkeenlijstmetdaaropde

contactgegevensvanallepartijen.VanDijk:‘Hetisneteven

makkelijkeromiemandtebellen,alsjezijngezichtkent.’

Wiebepaaltwanneerietswelofnietgemeldmoetworden

alscrisis/calamiteit?Dedeelnemersbuigenzichoverdeze

eerstevraag.‘Diegenediedeonnatuurlijkedoodconsta-

teert’,zegtdeeen.‘Ofdiegenediealeerderdenkt:hierisiets

aandehand’,zegteenander.EllemiekeRomboutsvande

afdelingVeiligheidvandegemeenteUtrecht,diehetopscha-

lingsmodelsamenmetVanDijkmaakte,benadruktdat

hetbelangrijkisomoptijdopteschalen.‘Ganietdoormet

aanmodderen.Wemoetenvoorkomendatdeburgemeester

hetafvoerputjewordtvanallezakendiemisgaan.’

BurgervaderWatisderolendeverantwoordelijkheidvandegemeente?

Wieisfeitelijkverantwoordelijkvoorwatenwievoert

opbasisdaarvanhetwoordnaarbuiten?‘AlshetOMhet

onderzoekdoet,isdecommunicatieoverhetonderzoek

aanhen.’Deaanwezigendiscussiërenoverderoldiede

burgemeesterinzo’ngevalmoethebben.Rombouts:‘De

burgemeesterdoetgeeninhoudelijkeuitlatingenoverhet

onderzoek,maarpaktzijnrolalsburgervader.’

22

Komt een burgerinitiatief bij het loket

Hetzijntweeverschillendewerelden:

dievandegemeentenendievan

initiatiefnemers.‘Desysteemwereld

iszoandersdanwaterindewijken

gebeurt’,verteltinitiatiefneemster

vandebelevingsbijeenkomsten,Laura

Hornick.Maardoordebijeenkomsten

ontstondmeerbegripvoorelkaar.‘Het

gaatomhetoverbruggenvantwee

werelden:dievandeinitiatiefnemers

diehetverschilmakenophunterrein

enophunmanier.Endewereldvan

welwillendeambtenarendieersoms

ergalleenvoorstaanomuittevinden

watzijmetditinitiatiefmoetenof

kunnen.’

Gemeentenleerdentijdensdebijeen-

komsthoezemeerinde‘ontvangst-

stand’kunnenstaanalshetgaatom

burgerinitiatieven.Zemoestenvooral

veelluisteren,zonderoordeel.In

Zwolle,ofliever,hetdorpWijthmen

gingenambtenarendeuitdagingaan

omzicheenaantaluurlangvolledig

ondertedompelenindeervaringvan

initiatiefnemersvanzorgineigen

dorp.

Een mini wijkteamHenkProcé,programmamanager

SociaalDomeinvandegemeente

Zwolle,waséénvanhenenhetleverde

zijngemeenteveelop.‘Wemoeten

anderslerenomgaanmetinitiatieven

vanburgers.Binnenonzestadhebben

weéénzelfstandigdorpje:Wijthmen.

Hetvergrijst,medeomdatergeen

nieuwehuizenwordengebouwdvoor

jongeren.Dorpsbewonerszijnbij

De gemeenten Zwolle, Groningen, Leeuwarden en Emmen wilden heus wel ‘iets’ met burgerinitiatieven in het sociaal domein, maar wat precies? Belevingsbijeenkomsten waarbij de gemeenten en initiatiefnemers elkaar ontmoetten hielpen beide partijen

goed op weg. Ook in te zetten voor andere gemeenten.

elkaargaanzittenomtekijkenofze

ervoorkondenzorgendatjongeren

zoudenblijven.Erwordennuachtà

twaalfwoningengebouwd.Eenhele

hoopvooreenkleinegemeenschap

met186huishoudens.Daarnaast

ontstondhetideeomdewijkverpleeg-

kundigenlangsallehuishoudenste

latengaanomtevragenwatiedereen

zelfkonbijdragenaanzorg.Erwas

eerstdeangstvooreenexplosieaan

hulpvragen,maardiebleefuit.Mensen

gavenzelfsimpeleoplossingen

waardoorzezelfstandigkondenblijven

wonen.Afentoeeenboodschap,een

helpendehandindehuishouding.

DeWmo-consulentendewijkver-

pleegkundigefungerennualsmini

wijkteaminhetdorpeniedereenis

vooralsnogergtevreden.’

23

Noaberhuizen in Drenthe

Niet lullen maar poetsen: sommige burgers gaan gewoon aan de slag en wachten niet op de gemeente. Misschien moet je daar ook wel een nuchtere Drent voor zijn, een type zoals Jan of Wim uit Emmen. Zij organiseren zelf de zorg in hun omgeving, De Monden, in de vorm van ‘Noaberhuizen’: een informatiepunt in de buurt waar bewoners terechtkunnen voor hulp of zorg. Het gaat om praktische hulp zoals vervoer naar het ziekenhuis, maar bewoners vinden er ook informatie over zorg en ondersteuning thuis.

Jan: ‘We hebben nog wel tegen de gemeente gezegd dat we aan de slag gingen en dat ze best mochten aansluiten, maar dat we daarop niet gingen wachten. Iedereen praat over participatie, wij noemen dat hier gewoon gezond boerenverstand: je doet met elkaar de dingen die je nodig vindt.’

In 2013 openden ze het eerste Noaberhuus, inmiddels zijn er vier in het Mondengebied. Zowel vrijwilligers als professionals zijn bij deze huizen aangesloten. ‘Wij weten zelf het beste wat burgers willen, we kennen ze. Dat is het voordeel van een klein gebied. Het was meteen ook wel een nadeel: het duurde even voor bewoners hun zorgvragen durfden te delen. De gemeente vraagt wel eens: hoeveel hulpvragen krijgen jullie? Wat maakt dat nou uit? Als wij de mensen maar goed kunnen helpen. Je moet laten zien dat wat je doet, dat je dat goed doet. Daar kan geen pr-machine tegenop. En de gemeente? ‘Die sprong uiteindelijk mee op de laatste wagon die voorbij kwam.’

Joke de Kock werkt als manager

Schuldhulpverlening bij de gemeente Tilburg

en bij de NVVK, de branchevereniging voor

schuldhulpverlening en sociaal bankieren. ‘Sociale teams zeggen

te makkelijk: Oh, schuldhulpverlening doen we er even bij.’

‘Schuldhulpverlening is geen hobbyisme’

24

70procentvandevragenaanhet

sociaalteamgaatvolgensJokedeKock

overfinanciën.‘Schuldhulpverle-

ningisgeenhobbyisme,daarhebje

kennisvoornodig!’traptDeKockde

workshopaf.

Schuldenkwamenvroegervooral

voorbijmensenmeteeninkomen

tot120procentvanhetminimum-

inkomen.Datisallangnietmeerzo.

Mensenmeteigenhuizen,zzp’ersen

zelfstweeverdienersmeteendubbel

modaalinkomenkloppentegenwoor-

digaanbijschuldhulpverlening.En

waarmensenvroegervooralschulden

haddenbijbankenenenergiemaat-

schappijen,zijnhetnuookoverheden

enzorgverzekeraarsdieophungeld

wachten.

OnwetendheidsschuldenDeKocksomtopwatvoorsoort

schuldenjekuntonderscheiden.Zo

zijneroverlevingsschulden,doorte

hogevastelasten.Overbestedings-

schulden,alsjemeeruitgeeftdanjeje

kuntpermitteren.Aanpassingsschul-

den,doordatjebijvoorbeeldjebaan

verliestenjeuitgavenpatroonnogniet

isafgestemdopdenieuwesituatie.

Compensatieschulden,doordatjepijn

compenseertmeteenverslaving.Tot

slotdeonwetendheidsschulden.Deze

groepmensendiehetallemaalniet

meersnappengroeit.

Hetgedragdatmensenmetschulden

vertonen,varieertvangemotiveerdom

deproblemenoptelossen,totmensen

diezichindeslachtofferrolplaatsenen

metmeerdereproblemenkampen.De

Kock:‘Mensendielangonderzware

drukleven,kunnenminderaan.De

bandbreedtevanhundenkenwordt

smaller.Defocusligtop:ikmoet

vandaagoverleven.Datstaathaaksop

watwijvanzewillenalssamenleving.’

Loterij opzeggenWatzijndeincassomogelijkhedenvan

schuldeisers?DeKock:‘Jemoetdeweg

weten,omtevoorkomendatjereageert

zoalsdeklantreageert.Sommige

partijendreigen,maarkunnen

juridischgezienniets.’

Demanagerschuldhulpverlening

raadtaanomeerstdebasisveilig

testellen.Bed,badenbrood:alsdat

weervoorelkaaris,krijgjedeklant

weerstabiel.Bekijkwaardeklant

rechtopheeft.Denkaanhuurtoeslag,

kwijtscheldingvanwaterschapslasten

ofdevoedselbank.Ookbetekenthet

eenaanpassingingedrag.Deautode

deuruit,abonnementenopzeggenen

(meer)gaanwerken.‘Indepraktijk

blijkthetopzeggenvandeloterijnog

hetlastigstvoorklanten.Wantwatals

depostcodeloterijinmijnstraatvalt?

Daargaatmijnkansominéénklap

mijnschuldenaftebetalen.’

Schulden sanerenTotslotraadtzedeaanwezigenaanom

vooralpraktischtezijn.Bemiddelen

kostdriejaartijd.VolgensDeKockis

hetnietrealistischomteverwachten

datiemanddiealeentijdwerkloosis

snelwerkvindt.‘Saneerdeschulden

liever!Datgebeurtveelteweinig.De

NVVKheeftconvenantenafgesloten

metveleschuldeisers,vandeNStot

aanzorgverzekeraars.Gemeenten

kunnengebruikvanmakendeze

convenanten.

http://www.nvvk.eu/schuldhulpverlening/

zoek/?s=convenant

Checklist: voorkom nieuwe schulden

Alsbed,badenbroodvoorelkaar

zijn,ishettijdomhetgedragvande

schuldenaaronderdeloeptenemen.

Eenchecklist:

•loterijenopzeggen

•abonnementenopzeggen

•bezuinigenopenergie

•budgetcursusvolgen

•‘nee’zeggentegendekinderen

•verleidingenlerenweerstaan

•autowegdoen

•(meer)gaanwerken

•kostgeldvragenaankinderen

•naareigengedraglerenkijken

•verantwoordelijkheidnemen

•eerstnadenken,dankopen

•sparenvooronvoorzieneuitgaven

25

18

Muzikale oppepper

Ze zag het niet, maar de zaal kwam langzaam los tijdens haar optreden. Na een dag vol workshops was het muzikale optreden van Marinda Wijnen (22) een fijne energizer vlak voor het plenaire slot. Met een stem om kippenvel van te krijgen, zong ze het nummer Firework van Kate Perry. Haar visuele handicap weerhoudt Marinda er niet van om regelmatig op te treden bij verschillende gelegenheden ( interesse: www.facebook.com/marindamusic).

Haar spraakgestuurde iPhone is haar belangrijkste hulpmiddel. Ze vraagt zich daarom wel eens af waarom die smartphone dan niet wordt vergoed door de verzekeraar. Het apparaat helpt haar namelijk wel om een zo zelfstandig mogelijk leven te leiden. ‘Ik snap wel dat een verzekeraar daar nu niet veel mee kan hoor, maar hij is toch een stuk goedkoper dan de vijf verschillende hulpmiddelen die ik door mijn iPhone niet nodig heb.’

26

27

‘We blijven de komende tijd in gesprek met gemeenten’Maar liefst 160 vragen hadden de congresgangers voor de verschillende bewindspersonen. In het plenaire slot tijd voor een aantal antwoorden.

Een vraag die veel gemeenten bezighoudt: Wanneer zijn we tevreden over de sociale teams?

PLENAIRE SLOT

28

Hetslotvandedag.Tijdvoordedrie

aanwezigebewindspersonenomop

hetpodiumteverschijnen.Ronald

Plasterk,ministervanBinnenland-

seZakenenKoninkrijksrelaties,

JettaKlijnsma,staatssecretarisvan

SocialeZakenenWerkgelegenheid,

MartinvanRijn,staatssecretarisvan

Volksgezondheid,WelzijnenSporten

JantineKriens,directeurVNG,worden

vergezelddoordegroepjescongres-

deelnemersmetwiezezichnetoverde

vragenhebbengebogen.Deselfieszijn

stillegetuigenvandediscussies.

MinisterPlasterkheeftdeindrukdat

degemeentengoedopwegzijnendat

zijsteedsmeeropeenintegralemanier

werken,maardatdetransformatie

noginvollegangis.‘Veelgemeenten

hebbendehandenvolaanhetwaarbor-

genvandezorg.Vanechteinnovatie

isdaaromnunoggeensprake,die

kantelingmoetnogkomen.’Kriens

herkentdat.‘Wezijnopsommige

puntennogzoekendeenlerende

metelkaar.Ikvindnietdatwealleen

moetenkijkennaarwatnietkan,maar

samenookderuimtemoetenzoeken

omdingenanderstekunnendoen.’

Wanneer is een sociaal team geslaagdDedeelnemersaanhetcongreshebben

aanhetbeginvandedagmethun

smartphonevrageningestuurdvoorde

verschillendebewindspersonen.160

vragenkwamerintotaalbinnen.

Eenvraagdieveelgemeenten

bezighoudt:Wanneerzijnwetevreden

overdesocialewijkteams?

VanRijn:‘Iksnapdezevraagheelgoed.

Mensenzoekenhouvastenwillen

wetenofzegoedbezigzijn.Eenbelang-

rijkdoelvandedecentralisatiesisom

dezorgdichterbijburgersteorgani-

serenentoegankelijkerenefficiënter

temaken.Socialeteamsmoetdaarbij

geendoelzijnmaareenmiddel.Enhet

beginpuntisaltijddevraaguitdewijk.’

Klijnsmavultaan:‘Ikhoordeeenmooi

voorbeeldvaneenkleinegemeente,

waarbijniethetwijkteammaarde

huisartsendespilvormen.Juistals

iederegemeentedetoeganganders

regelt,isdedecentralisatiegeslaagd.’

21

PLASTERK

‘We moeten samen de ruimte zoeken om dingen

anders te doen’

30

Ooklandelijkewet-enregelgeving

waseenbelangrijkonderwerpvan

discussie.Eénvandedeelnemers:‘We

hebbensomslastvanaldieregels.Die

regelsbeperkenonsalswijmaatwerk

willenleveren.’Klijnsma:‘Ikhoor

graagoverditsoortworstelingen,

zodatwijkunnenkijkenwatwe

VAN RIJN:

‘Diversiteit vraag om

minder regels’

daaraankunnendoen.Wijwillenjuist

horenwatwelenwatnietwerkt.De

lolvaneenwetisnamelijk,datjedie

ookkuntveranderen.’WaarPlasterk

meteenlachendopreageert:‘Jekuntje

erookgewoonaanhouden.’

VanRijn:‘Diversiteitvraagtomminder

regels,wemoetendaarsamennaar

kijken.’Kriens:‘Derealiteitisnatuur-

lijkookdaternueenmaalwettenen

regelszijn,bijvoorbeeldophetgebied

vanprivacy.Metregelsafschaffenkom

jeerdanniet.’Plasterk:‘Maarhetiswel

goedalswedaarsamennaarkijken.De

komendetijdzullenwedusnogveel

metelkaaringesprekgaan.’

‘Ik heb veel gehad aan de workshop ‘radicaal transfor-

meren met bewoners’. Het heeft me getriggerd om na

te denken over financiële regelingen voor burgerini-

tiatieven en over manieren waarop je de toegevoegde

waarde ervan toetst. De workshop leerde me ook dat

je als gemeente niet moeilijk moet doen over het feit

dat burgers geld verdienen met hun initiatieven.’

‘De boodschap die ik vandaag meeneem, is dat er niet

één oplossing is. Elke gemeente moet zelf bekijken wat

de goede invulling is. Om daar achter te komen moe-

ten we vooral de wijk in gaan en met mensen over het

onderwerp gaan praten. Uit deze dag blijkt wel dat het

transformeren van het Sociaal Domein nog altijd een

zoektocht is. En dat die verandering veel tijd kost.’

‘Iedereenblijfteen

beetjezoekende,

datmerkjeopzo’n

grootcongres.En

datisbegrijpelijk,er

bestaangeenconcrete

handleidingenvoor

socialewijkteams.Ik

hebvandaaggeleerd

omonbevooroordeeld

teluisterennaar

burgerinitiatievenin

plaatsvangelijkde

beleidsvoorschriften

erbijtepakkenende

voorstellengelijkafte

wijzen.’

Jelle Merkus

beleidsadviseur

gemeente Sittard-Geleen

Chantal Dielen proces coördinator sociale teams

gemeente Bergen

Anne Duijn – Van den Hurk

lid sociaal team Krommenie,

werkzaam als casemanager bij

gemeente Zaanstad

‘Jammer genoeg kon

ik niet nog meer

workshops volgen, ze

zouden er een dagje

aan moeten plakken!

Door het netwerken in

de pauzes heb ik een

goed beeld gekregen

van hoe andere ge-

meenten de transfor-

matie aanpakken. In

mijn eerste workshop

‘De echte kanteling

moet nog beginnen’

heb ik leuke ideeën op

gedaan voor com-

munity building bij

ouderen in verzor-

gingstehuizen.’

En, kwamen je verwachtingen uit?

Arjan de Vries beleidsmedewerker maatschappelijke

ontwikkeling gemeente Duiven

31

magazine congres toegang en teams in het sociaal domein

Documents