mahabharata: księga viii-karna parva

8/9/2019 Mahabharata: Ksiga VIII-Karna Parva

1/127


2/127


3/127

Mahabharata

opowiada

Barbara Mikoajewska

Ksiga VIII,Karna Parva (w siedmiu opowieciach)Ksiga IX, alja Parva (w szeciu opowieciach)

Ksiga X, Sauptika Parva (w dwch opowieciach)Ksiga XI, Stree Parva (w trzech opowieciach)

Napisane na podstawieMahbharta,8.KarnaParva,9.SalyaParva,10.SauptikaParva,11.StreeParva,

w angielskim tumaczeniu z sanskrytu Kisari Mohan Ganguli,

Munshiram Manoharlal Publishers Pvt. Ltd., New Delhi, 2004

hThe Lintons Video Press

New Haven, CT, USA

2011, 2013


4/127

Copyright 2011-13 by Barbara Mikolajewska. All rights reserved.

Technical and editorial advisor:

F. E. J. Linton.

e-mail inquiries:tlvpress @ yahoo.com.Printed in the United States of America.

History: Episode91firstpostedonthewebinMarch2010, with subsequent

episodes, updates and corrections added irregularly thereafter. Now at the

URL http://tlvp.net/~b.mikolajewska/booknook/Mahabharata/.

FirstprintededitionreflectsstatusofInterneteditionasofDecember2010.

Current updated printing amends several earlier typographical infelicities.

Look forfurtherepisodes, updatesandcorrectionssporadicallyin thefuture.

Typography and page layout accomplished using Microsoft Word 2000.

Published in the United States in 2011 by

The Lintons Video PressNew Haven, CT

USA

ISBN-10: 1-929865-38-4

ISBN-13: 978-1-929865-38-3


5/127

Spis treci

Ksiga VIII (Karna Parva) strona 7Synopsis 9Opowie 91: Karna zostaje naczelnym dowdc Kauraww 14Opowie 92: alja zostaje wonic rydwanu Karny 29

Opowie 93: alja sw mow osabia heroicznego duchaKarny 42Opowie 94: Karna upokarza Judhiszthir darowujc mu

ycie 58Opowie 95: Kryszna ochrania Judhiszthir i Ardun

przed grzechem bratobjstwa 75Opowie 96: Bhima realizuje sw przysig i pije krew

Duhasany 94Opowie 97: Zachcany przez Kryszn Arduna zabija

Karn nie wiedzc, e jest on jego najstarszym bratem 106

Ksiga IX (alja Parva)129

Synopsis 131Opowie 98: mier alji 135Opowie 99: Chaos i rze po mierci alji 154Opowie 100: Durjodhana ukrywa si w jeziorze

Dwaipajana 167Opowie 101: Pielgrzymka Balaramy do witychbrodw Saraswati 180

Opowie 102: mier Durjodhany 209Opowie 103: Gorzki smak wygranej 216


6/127

Ksiga X (Sauptika Parva) 229

Synopsis 231

Opowie 104: Nocna masakra w obozie Pandaww 235

Opowie 105: Kryszna ochrania dynasti Bharatw

przed wyganiciem 252

Ksiga XI (Stree Parva) 267

Synopsis 269

Opowie 106: Mdrcy swymi mowami prbuj uciszy

bl Dhritarasztry 274

Opowie 107: Dhritarasztra i Gandhari hamuj swjgniew na widok zwyciskich Pandaww 286

Opowie 108: Lament kobiet, kltwa Gandhari i

przeraliwe wyznanie Kunti 295

Dodatki 311

SowniczekMahabharaty(ksigi VIII - XI) 313

Indeks imion 319


7/127

Ksiga VIII

Karna Parva

(w siedmiu opowieciach)


8/127

Ksiga VIII Synopsis 9

Synopsis

Ksiga VIII Mahabharaty, Karna Parva, opisuje dwa kolejnedni bitwy midzy Pandawami i Kaurawami na polach Kurukszetry,w czasie ktrych naczelnym dowdc armii Kauraww jest Karna,ktry bdc nielubnym synem Kunti i boga soca Surji, jestfaktycznie najstarszym bratem Pandaww. Karna wie o swoimpokrewiestwie z Pandawami od Kryszny, ktry prbowa prze-

cign go na stron Pandaww i w ten sposb zapobiec tej wojnie.Durjodhana upiera si bowiem przy wojnie, dlatego e wierzy, iKarna jest zdolny do zabicia Arduny i na tym przekonaniu opierasw wiar w zwycistwo. Krysznie nie udaje si jednak zrea-lizowa swego zamiaru, bo Karna zbyt sobie ceni lojalno iprzyja, ktr darzy Durjodhan i nie potrafi wyrzec si swego

pragnienia, ktre motywuje jego wszystkie dziaania, ktrym jestzabicie Arduny, aby dowie w ten sposb, e to on, Karna, jestnajlepszym w caym wszechwiecie ucznikiem.

WMahabharacie pole bitewne Kurukszetry jest systematycznieprzedstawiane jako otarz ofiarny, a bitwa Kauraww z Pandawami,ktrej niecodzienny, ostateczny i katastrofalny charakter jest czstopodkrelany, jest definiowana jako ofiara. Walczcy w tej wojniewojownicy ofiaruj swe ycie traktujc to jako drog do nieba.

W tej wielkiej ofierze Pandawom, szczeglnie Ardunie,przypada szczeglna rola ofiarnikw. Chcc zakoczy t braterskwojn zrodzon z zawici Durjodhany, ktra z racji rwnowagi siwyniszcza ca kast wojownikw, i zwyciy Kauraww, muszzabi kolejno seniora swego rodu Bhiszm i swego nauczyciela

bramina Dron, ktrzy wpltani w sie lojalnoci zdecydowali siwalczy po stronie Kauraww, cho uwaali, e Prawo i Prawda spo stronie Pandaww, i ktrych Kaurawowie czyni kolejnonaczelnymi dowdcami swych armii. Obecnie, gdy Karna zostajetrzecim naczelnym dowdc armii Kauraww, Pandawowie staj wobliczu koniecznoci zabicia swego brata, cho s swego pokrewie-

stwa z Karn cakowicie niewiadomi. Karna jest wojownikiem takwielkiego kalibru, e jedynie Arduna jest zdolny go pokona.

Ofiara Bhiszmy i Drony zdaje si by daremna i ich mier niezakacza tej wojny i nie przynosi Pandawom zwycistwa. Poje-dynek Arduny z Karn uwaa si za rozstrzygajcy o zaamaniu sirwnowagi si i zwycistwie. Pandawowie nie zdoaj bowiem

pokona Kauraww bez Arduny i Kaurawowie nie zdoaj pokonaPandaww bez Karny, bo nikt poza Karn nie potrafi przeciwstawiskutecznie swej siy Ardunie.


9/127

10 Mikoajewska Mahabharata

Karna akceptuje stanowisko naczelnego dowdcy i obiecuje

Durjodhanie, e zabije Ardun. Jego widok podnosi Kaurawwna duchu i oczyszcza ich ze zgrozy wywoanej mierci Drony.

Przystpuj do walki z now energi przekonani, e Karnaprzyniesie im zwycistwo. Szesnastego dnia bitwy Karnie nieudaje si jednak speni pokadanych w nim nadziei i nie dochodzido rozstrzygajcego pojedynku z Ardun.

Karna uwaa, e cho straci niezawodny oszczep Indry, swymiumiejtnociami walki cigle dorwnuje Ardunie. Arduna jednak

przewysza go tym, e ma Kryszn za wonic swego rydwanu.Uwaajc krla Madrakw, alj, za rwnego Krysznie w umie-jtnoci prowadzenia koni prosi Durjodhan o wstawiennictwo wjego sprawie i poproszenie alji, aby zosta jego wonic. alja jestoburzony t propozycj, bo sam jest krlem, a Karn uwaa zaczowieka niszej kasty (Sut). W kocu jednak pod wpywemkomplementw Durjodhany i porwnywania go na oczach innych zKryszn zgadza si. Durjodhana przypomina mu rwnie dawnopowie o tym, jak Brahma zosta wonic rydwanu iwy, gdyiwa przygotowywa si do walki z trjmiastem demonw, waniedlatego, e iwa uwaa, e Brahma go przewysza.

alja zgadza si na bycie wonic Karny pod warunkiem, ebdzie mg mwi wszystko, co zechce, i gdy Karna unoszc si

pych wychwala swe umiejtnoci walki i sw zdolno zabiciaArduny, alja prbuje ostudzi jego zapa. Karna prbuje uciszyalj przeciwstawiajc sw prawo prawoci alji, ktrego uwaaza krla barbarzyskiego narodu nie znajcego Prawa. Ich sprucisza dopiero Durjodhana. W midzyczasie Karna wychwalajcsw wasn odwag opowiada alji, e jest gotowy do miertelnego

pojedynku z Ardun, cho jest obciony przez dwie bramiskiekltwy, e w momencie, w ktrym bdzie tego najbardziej potrze-bowa, zapomni, jak przywoa niebiask bro iwy, ktr otrzy-ma od Parauramy, i e koa jego rydwanu ugrzzn w ziemi.

Siedemnastego dnia bitwy Karna wykazuje si niezwykodwag i walecznoci. Rze po obu stronach jest straszliwa. W

pewnym momencie Judhiszthira ranny i upokorzony przez Karn,ktry pokona go i wypowiadajc obraliwe sowa darowa muycie, wycofuje si z pola bitewnego, aby odpocz i szukapomocy medykw. Jeszcze poprzednio Karna w podobny sposbupokorzy Bhim, Sahadew i Nakul. Cho w pewnym momenciekadego z nich pokona, darowa im ycie pamitajc o obietnicydanej swej matce Kunti, e zawsze bdzie miaa piciu synw i ebdzie szuka jedynie mierci Arduny.


10/127


Arduna niepokoi si nieobecnoci Judhiszthiry na polu

bitewnym i zachcany przez Kryszn postanawia opuci polebitewne, cho do koca dnia jest jeszcze daleko, i uda si do

namiotu Judhiszthiry, aby dowiedzie si, co si z nim stao.Bhima rwnie zachca Ardun, aby uda si na poszukiwanieJudhiszthiry, ktry otrzyma wiele ran w walce z Karn.Rwnoczenie obiecuje Ardunie, e bdzie walczy za ich dwoje izatrzyma cigajcych Ardun Samsaptakw.

Judhiszthira przebywajc w swym namiocie cierpi nie tylko od

swych ran, ale rwnie od poczucia upokorzenia, e wycofa si zwalki z Karn, aby ratowa swe ycie. Gdy widzi w swymnamiocie Ardun z Kryszn bdnie myli, e przybyli w rodkudnia, aby poinformowa go o mierci Karny, ktrej Krl Prawagorco pragnie. Gdy Arduna wyprowadza go z bdu wyjaniajc,e przybyli do jego namiotu niepokojc si o jego zdrowie, KrlPrawa pierwszy raz nie potrafi powstrzyma swego gniewu, ktrykieruje przeciw Ardunie oskarajc go o brak mskoci itchrzostwo, skoro dotychczas nie zabi Karny, cho mu toobiecywa. To zaamanie si Krla Prawa i wybuch jego gniewujest w caej Mahabharaciewydarzeniem niezwykym, gdy to onjest uosobieniem cierpliwoci i prawoci. Powstrzyma swj gniewnawet wwczas, gdy Durjodhana pozbawi go majtku i upokarza

on Pandaww Draupadi. Co wicej swj gniew kieruje siprzeciw bratu, na ktrego umiejtnociach walki bazuje jegoziemska wadza. Gdy Krl Prawa wypowiada swe gniewne sowakwestionujce odwag Arduny, jak i to, e nie zasuguje on naposiadanie swego uku Gandiwy, Arduna chwyta za miecz chccgo zabi, aby zrealizowa sw przysig, e zabije kadego, kto

obrazi go w ten sposb. Kryszna ratuje go jednak przedpopenieniem grzechu bratobjstwa i krlobjstwa dziki swemuautorytetowi, ktrym cieszy si zarwno u Judhiszthiry i Arduny,i dziki swemu porednictwu. Doradza Ardunie, aby zrealizowasw przysig zabijajc Judhiszthir symbolicznie poprzezpomniejszy brak szacunku w sowach i w ten sposb zabijajc go

rwnoczenie pozostawi go przy yciu. Gdy Arduna tak czyni,Kryszna wyjania z kolei Judhiszthirze, e to on sam sterowazachowaniem Arduny, ktry dziaa motywowany sw prawoci.Obaj bracia wychwalajc Kryszn uwalniaj si od swego gniewu ipadaj sobie w ramiona. Arduna rozumiejc jak wielkie znaczeniedla jego brata ma mier Karny, z mioci do niego i lojalnocinastawia swe serce na mier Karny.

Kryszna cay czas myli o spowodowaniu mierci Karny itrudno oprze si wraeniu, e skaniajc Ardun, aby opuci


11/127


pole bitewne i uda si do namiotu zranionego na duszy i cieleJudhiszthiry, chcia wzmocni w Ardunie jego mio i lojalnodo Krla Prawa i pynce std zdecydowanie w poszukiwaniu

mierci Karny.Zarwno Arduna jak i Karna s wic zdecydowani na walkna mier i ycie. Poszukuj si nawzajem przedzierajc si przezoddziay wroga i zabijajc wielu. Widok Arduny na polubitewnym cieszy Bhim, ktry pozosta na polu bitewnym sampowodujc straszliw rze. Do walki z Bhim rusza Duhasana,

ktry podczas pamitnej gry w koci przycign za wosy onPandaww, Draupadi, przed oblicze zebranych tam krlw. Bhimaprzysig, e go zabije i wypije jego krew. Siedemnastego dniabitwy Bhima realizuje sw przysig. Rozcina pier Duhasany ipije jego krew budzc tym zgroz wrd Kauraww, ktrzyprzestaj uwaa go za czowieka.

Tymczasem wszystkie ywe istoty gromadz si na niebie iziemi, aby obserwowa pojedynek Kary z Ardun, ktrego wynikprzesdzi o zwycistwie. Oczekujce pojedynku ywe istotypolaryzuj si na dwie rwne czci, z ktrych jedna popieraKarn, a druga Ardun. W ten sposb od wyniku tego pojedynkuzale losy caego wszechwiata.

Indra pragnie zwycistwa swego syna Arduny, a Surja swego

syna Karny, cho oboje wiedz, e wojownik wygrywa zarwnowtedy, gdy zabija przeciwnika jak i wtedy, gdy sam ginie, bo albozdobywa ziemi, albo niebo. Brahma za zgod iwy zapowiadazwycistwo Arduny i mier Karny wyjaniajc, e Arduna jestwojownikiem bogw, podczas gdy Karna stoi po stronie demonwasurw. Ponadto Arduna walczy zawsze w obronie prawoci i

musi zwyciy. Zwycistwo Arduny jest zwycistwem bogw iPrawa. Karna sw mierci zarobi niebo i zajmie tam zaszczytnemiejsce obok Bhiszmy i Drony.

Arduna i Karna zasypuj si nawzajem gradem swych strza.Cho wynik tego pojedynku jest znany, musz do doprowadziswym wasnym wysikiem. Ich siy s rwne i dugo aden z nich

nie moe uzyska przewagi. W pewnym momencie do strzayKarny wychodzi szukajcy zemsty na Ardunie w Awasena,ktry wydosta si z podziemi. Gdy leci on wprost w kierunkugowy Arduny, Kryszna si swych ramion powoduje, e koarydwanu Arduny zanurzaj si w ziemi i strzaa Karny z wemzrzuca jedynie z gowy Arduny jego diadem. W Awasena razjeszcze bez zgody Karny przemienia si w strza, lecz Arduna goniszczy. Kryszna wyciga wwczas rydwan Arduny z ziemi.


12/127


Arduna pragnie walczy z Karn przestrzegajc regu

uczciwej walki, lecz Kryszna skania go do zamania ich iskoncentrowania si na mierci Karny za wszelk cen. W

pewnym momencie do Karny podchodzi Kala (Czas), aby gopoinformowa, e nadesza godzina jego mierci, w ktrej zrea-lizuj si kltwy braminw. Faktycznie nagle koa jego rydwanugrzzn w ziemi i zapomina mantry suce do przywoanianiebiaskiej broni, ktr otrzyma od Parauramy. Karna prbujcwycign koa swego rydwanu z ziemi odwouje si do prawoci

Arduny i da od niego chwilowego zaprzestania walki. Na tesowa Kryszna krytykuje Karn, e nagle przypomina sobie oprawoci, gdy sam jej potrzebuje, a zapomnia o niej zachowujcsi ajdacko wobec Pandaww i skania Ardun do kontynu-owania walki. Karna zawstydzony sowami Kryszny rwniekontynuuje walk i udaje mu si kilkakrotnie zerwa ciciw ukuArduny. Rwnoczenie, gdy prbuje wielokrotnie bezskuteczniewycign koa swego rydwanu z ziemi, si swych ramion unosica ziemi z oceanu na wysoko czterech palcw.

W pewnym momencie Karna uderza Ardun sw potnstrza i widzc, e Arduna traci zmysy od jej uderzenia, razjeszcze zeskakuje ze swego rydwanu i chwyta za koo chcc jewycign ziemi. Arduna szybko odzyskuje zmysy i za namow

Kryszny wypuszcza ze swego uku mierteln strza i ucinaKarnie gow w momencie, gdy jest on bezbronny i zmaga si zkoem swego rydwanu.

Arduna do koca nie jest wiadomy swego pokrewiestwa zKarn i caa wina za zabicie swego brata w ten bezprawny sposbjest przypisywana Krysznie i jest uwaana nie tyle za win, co

jeszcze jeden ze sprytnych trikw uytych przez Kryszn, abyoczyci ziemi z Bezprawia i wzmocni potg bogw. Okrutna ibezprawna mier Bhiszmy, Drony i Karny jest cen za ponowneustanowienie na ziemi wadzy Krla Prawa. Bezprawne akty,ktrym patronuje Kryszna s w jakim sensie dobr lubkonieczn przemoc potrzebn do oczyszczenia ziemi z demonw,

tak jak upuszczenie krwi jest lekarstwem przeciw chorobiePo mierci Karny obie strony oddaj honory jego heroizmowi.Kaurawowie ton w desperacji, podczas gdy Pandawowiewychwalaj Kryszn i ciesz si ze zwycistwa. Cho po mierciKarny wszyscy wiedz, e Pandawowie wygrali t wojn, wojnasi jeszcze nie skoczya. Osiemnasty dzie bitwy jeszcze si niezacz.


13/127


Opowie 91Karna zostaje naczelnym dowdc Kauraww

1. Durjodhana mianuje naczelnym dowdc swych wojsk Karn; 2. Mimo nadzieipokadanych w Karnie szesnasty dzie wojny nie przynosi zwycistwa, lecz dalszrze; 3. Sandaja kontynuuje swe opowiadanie o przebiegu walk w czasieszesnastego dnia bitwy.

Krl Durjodhana rzek:O Karna, zosta naszym naczelnym

dowdc. Jeste wyposaony w wielk mdro i dziki tobieodniesiemy zwycistwo. Nasi poprzedni dowdcy, Bhiszma iDrona, ktrzy zginli na polu walki, byli wojownikami o statusieati-rathw, lecz ty ich przewyszasz ... i zawsze masz na uwadzewycznie nasze dobro. ... We wic ten ciar na swe barki i bddla nas tym samym, czym bg wojny Skanda by dla Indry i armiibogw i tak jak on zniszcz naszego wroga.

(Mahbharta, Karna Parva, Section X)

1. Durjodhana mianuje naczelnym dowdc swych wojsk Karn

Niewidomy krl Hastinapury Dhritarasztra nie potrafi dostrzecdna w oceanie swej rozpaczy. Wojna midzy jego synami i synamijego zmarego brata Pandu trwaa ju pitnacie dni. O jejprzebiegu opowiada mu z wszystkimi szczegami jego wonicaSandaja, ktry zosta obdarzony bosk wizj przez bramina Wjasi potrafi zobaczy wszystko, co dziao si na polach Kurukszetry.Opowiedzia mu wanie o mierci drugiego naczelnego dowdcyKauraww, bramina Drona, nauczyciela wszystkich krlewiczw,

ktremu Dhrisztadjumna uci gow, gdy pogry si w jodzeopakujc rzekom mie swego syna.

Dhritarasztra coraz bardziej traci nadziej na to, e ktry zjego stu synw przeyje t wojn. Opakujc mier Drony rzek:O Sandaja, jak to moliwe, aby Pandawowie pokonali Dron,cho by on w walce nie do pokonania. Wszystkim, jak wida,

rzdzi wszechpotny los i najwikszy ludzki wysiek nie zdoazmieni jego wyrokw. Cho serce pka mi z blu, chc suchadalej. C uczynili moi nieszczni synowie po utracie swegonaczelnego dowdcy?

Sandaja rzek: O krlu, soce schowao si za horyzont ipitnasty dzie wojny dobieg koca. Walczcy po stronie twych

synw krlowie zebrali si razem, aby zastanowi si nad sytuacj,w ktrej si znaleli. Syn Drony, Awatthaman, rzek: O krlowie,do realizacji kadego celu potrzebne s entuzjazm, umiejtnoci,


14/127

Ksiga VIII Opowie91 15

okazja i waciwa strategia. Dziki nim mona zapewni sobiepomylno losu. Uczymy wic naszym naczelnym dowdcKarn. Pod jego dowdztwem zwyciymy naszego wroga, gdy

tego herosa nie potrafiby pokona nawet bg mierci Jama.Sowa syna Drony wywoay wrd krlw wielki entuzjazm, bowszyscy pokadali w Karnie wielkie nadzieje wierzc w jegoodwag, umiejtnoci walki i zdolno pokonania Arduny.

Twj syn Durjodhana ucieszony sowami syna Drony i peengbokiej wiary w potg Karny rzek: O Karna, zosta naszym

naczelnym dowdc. Jeste wyposaony w wielk mdro idziki tobie odniesiemy zwycistwo. Nasi poprzedni dowdcy,Bhiszma i Drona, ktrzy zginli na polu walki, byli wojownikamio statusie ati-rathw, lecz ty ich przewyszasz. Obaj ci wielcyucznicy, cho godni najwyszego szacunku, byli ju w podeszymwieku i oszczdzali Pandaww darzc ich uczuciem. Bhiszmaoszczdza ich przez dziesi dni i w kocu dziesitego dnia samzadecydowa o wasnej mierci i pozwoli im na zadanie mumiertelnych ran, gdy zasaniali si jak tarcz ikhandinem, doktrego Bhiszma nie chcia strzela, bo wiedzia, e jest oninkarnacj Amby, ktra szukaa na nim zemsty za sw krzywd iurodzi si jako kobieta. Sw msko zdoby dopiero pniejdziki darowi jakszy. Drona, ktrego za twoj rad mianowaem

nastpnym naczelnym dowdc naszych armii rwnie oszczdzaPandaww, ktrzy byli jego ulubionymi uczniami. Ten stary juczowiek po piciu dniach walki zosta rwnie zabity. Chozarwno Bhiszma i Drona wyrnili si wielk odwag, ty ichprzewyszasz i zawsze masz na uwadze wycznie nasze dobro.Doskonale znam twoj odwag i przyja, ktr mnie darzysz.

We wic ten ciar na swe barki i bd dla nas tym samym, czymbg wojny Skanda by dla Indry i armii bogw i tak jak on zniszcznaszego wroga. Na sam twj widok armie Pandaww rzuc si doucieczki tak jak swego czasu danawowie rzucili si do ucieczki nawidok Skandy.

Karna rzek: O krlu, przyjmuj tw nominacj. Moesz by

pewien zwycistwa. Uczyni to, co wielokrotnie ci obiecywaem:zniszcz Pandaww razem z ich synami i samym Kryszn.Majc zgod Karny krl Kurw, Durjodhana, namaci go na

naczelnego dowdc swych armii tak jak kiedy Indra namaciSkand na naczelnego dowdc armii bogw. Nastpnie uczynilito wszyscy walczcy po jego stronie krlowie wykonujc waciweryty. Postpujc zgodnie ze witymi pismami ofiarowali Karnie,ktry siedzia na tronie z drzewa Udumwara przykrytego najlep-szym jedwabiem, zote i gliniane soje z wod i kwanym mlekiem


15/127


uwicone mantrami, naczynia ozdobione drogimi kamieniamiwypenione kami soni, rogami nosorocw i bykw, zioami,rnymi rolinami i wieloma innymi artykuami obdarzajc go w

ten sposb prawem do wydawania rozkazw. Bramini, wojownicy,waijowie i cieszcy si szacunkiem szudrowie wychwalali gomwic: O Karna, jeste jak wschodzce soce, ktre swymipromieniami niszczy ciemnoci i swymi strzaami zniszczyszPandaww razem z Kryszn i ich sprzymierzecami. Nie bdnawet w stanie spojrze w twym kierunku tak jak polujce noc

sowy nie potrafi znie widoku soca.Karna namaszczony na naczelnego dowdc Kaurawwbyszcza sw urod i splendorem jak drugie soce, a twj synDurjodhana poganiany przez sam mier patrzc na niego uznaju swego wroga za pokonanego.

2. Mimo nadziei pokadanych w Karnie szesnasty dzie wojnynie przynosi zwycistwa, lecz dalsz rze

Sandaja kontynuowa: O krlu, o poranku Karna przygotowujcsi do wznowienia walk uformowa wojska Kauraww w formacjw ksztacie ptaka o nazwie Makara. ustawiajc si samemu naczubku jego dzioba. Przygotowaniom tym towarzyszyy dwiki

radosnej muzyki, ryki zwierzt, bojowe okrzyki onierzy i stukotk rydwanw. Widok Karny, ktry trzyma w doni swj potnyuk ozdobiony zotem, wprowadzi Kauraww w radosny nastrj.Pewni, e Karna przyniesie im zwycistwo, przestali myle omierci Bhiszmy i Drony. Ponaglani dwikiem konchy swegonaczelnego dowdcy czekali bez lku na rozpoczcie walki ze

swym wrogiem.Krl Judhiszthira patrzc na Karn i utworzon przez niegoformacj wojenn rzek do Arduny: O bracie, uformuj naszeszeregi w odpowiedni kontr-formacj zdoln do pokonania wroga.Kaurawowie stracili ju swych najwikszych wojownikw i ci,ktrzy pozostali przy yciu, s sabi jak wizka somy. Jedynie

Karna jest wrd nich jak potne soce. Nikt poza tob niepotrafi go pokona. Zabij go dzisiaj i przynie nam zwycistwo.Arduna posuszny rozkazowi swego najstarszego brata uformowawojska Pandaww w kontr-formacj o ksztacie pksiyca.

Obie strony pragny zakoczenia tej wojny i przeamaniaimpasu, w ktrym si znalazy i wszyscy mieli nadziej, eszesnasty dzie bdzie ostatnim dniem wojny. Twj synDurjodhana wierzy w to, e Karna zdoa dzi zabi Ardun,podczas gdy Judhiszthira wierzy w to, e Arduna zdoa dzi


16/127


zabi Karn. Wszyscy czekali na moment rozpoczcia bitwy zradosnymi sercami, a stojcy na czele swych wojsk Karna iArduna rozgniewani swym widokiem przygotowywali si w

mylach do rozstrzygajcego pojedynku.Sandaja kontynuowa: O krlu, szesnasty dzie bitwy nieprzynis jednak adnej ze stron upragnionego zwycistwa i rzetego dnia bya straszliwa. Bhima dosiadszy sonia pozbawi yciakrla Kulutasw, Kszemadhurti, ktry walczy na swym soniu.Satjaki obci gowy braciom Kaikejw, Windzie i Anuwindzie.

Syn Sahadewy i Draupadi, rutakarman, zabi Citrasen, a synJudhiszthiry i Draupadi, Pratiwindhja, zabi Czitr.Wielcy wojownicy po obu stronach nie zapominajc o swym

obowizku walczyli z wielkim oddaniem. Heroiczny syn Drony,Awatthaman, widzc, e wojska twych synw rozgramiane przezatak Pandaww rzuciy si do ucieczki, chcc zatrzyma naprPandaww ruszy do walki z Bhim. Zasypywali si nawzajemgradem strza, ktre zderzajc si ze sob w powietrzu opaday naziemi w pomieniach ognia. Obserwujcy ich walk Siddhowie iniebianie zgromadzeni na nieboskonie mwili midzy sob zpodziwem: Nikt dotychczas nie widzia walki tak przeraliwej jakta i nikt nigdy wicej podobnej nie zobaczy. Zarwno Bhima jak iAwatthaman s wyposaeni w wielk odwag, ognist moc,

nieporwnywalne umiejtnoci walki i wiedz. Walcz ze sob jakpodwojony bg mierci Jama, ktry niszczy cay wszechwiat nakoniec eonu. S jak podwojony Rudra lub jak dwa cierajce si zesob soca. Nagradzali ich walk aplauzem i penymi podziwuokrzykami, podczas gdy Bhima i Awatthaman zalani krwi zeswych ran rzucali na siebie wcieke spojrzenia zgrzytajc zbami i

zagryzajc wargi a do krwi. W kocu obaj w tym samym czasienaoyli na ciciw swego uku przeraliw strza o mocy pioruna,na ktr nie byo przeciw-siy. Uderzyli si nimi rwnoczenie iobaj upadli bez zmysw na tarasy swych rydwanw. Wonicakadego z nich chcc ratowa swemu wojownikowi ycie wywizgo poza zasig strza wroga.

W tym czasie Arduna walczy z zalewajcymi go jak oceangotowymi na mier Samsaptakami. Swymi strzaami o szerokichostrzach obcina im gowy i ramiona. Obserwujcy jego walkniebianie obrzucali rydwan Arduny z Kryszn kwiatami iwychwalali ich midzy sob mwic: Ci dwaj herosi s wyposa-eni w pikno ksiyca, splendor ognia, si wiatru i promienistosoca. Walczc na jednym rydwanie s nie do pokonania jakBrahma i Iana (iwa) lub jak Nara i Narajana.


17/127


Awatthaman widzc, e Arduna sieje spustoszenie wrd

Samsaptakw, zbliy si do niego i zasypujc go swymi strzaamizawoa: O Arduna, jeeli uwaasz mnie za godnego szacunku,

wykonaj rytua powitalny i powitaj mnie swymi strzaami, bo wtaki sposb wita si na polu bitewnym godnego szacunku gocia!Arduna stojc w obliczu wyboru midzy spenieniem swegoobowizku gocinnoci, do ktrego odwoa si Awatthaman iobowizkiem walki z wyzywajcym go do walki Samsaptakami,zapyta Kryszn o rad. Kryszna w odpowiedzi zawiz go w

kierunku Awatthamana tak jak bg wiatru Waju zanis kiedyIndr w kierunku miejsca ofiary. Kryszna rzek: O Awatthaman,wyniki dysput midzy braminami s trudno uchwytne, lecz rezultatdysputy midzy wojownikami jest namacalny. Skoro chcesz, abyArduna naleycie ci powita, napnij swj uk i walcz!

Awatthaman rzek: O Kryszna, niech tak si stanie, i uderzyKryszn szedziesicioma strzaami, a Ardun trafi trzema.Rozgniewany tym Arduna swymi celnymi ostrzami zniszczyjego uk. Awatthaman uchwyci szybko nowy uk i w jednymmgnieniu oka przeszy Ardun tysicem, a Kryszn trzemasetkami strza. I nastpnie wprawiajc tym Ardun i Kryszn wzdumienie zasypa ich milionami ostrzy, ktre wypywaynieprzerwanym strumieniem nie tylko z jego uku, ale rwnie z

jego koczanw, ramion, doni, palcw, piersi, twarzy, uszu, gowy,oczu, wszystkich porw jego ciaa. Wypyway rwnie z jegorydwanu i proporca. Arduna jednake zniszczy szybko wszystkiete strzay i rwnoczenie zasypa gradem swych ostrzy atakujcychgo Samsaptakw zabijajc wielu z nich. Awatthaman nie dajc zawygran zala Ardun i jego konie nowym potokiem swych strza.

Arduna odpowiedzia gradem swych ostrzy wyjmujc je hojnie zeswych niewyczerpalnych koczanw, jak przystao na gospodarza,ktry pragnie godnie powita i obdarowa swego gocia. WalkaArduny z Awatthamanem swym splendorem przypominaawalk midzy planetami ukr i Brihaspatim, gdy tworzc t samkonstelacj swymi promieniami wybijaj si nawzajem ze swych

orbit. Arduna, Kryszna i Awatthaman poprzebijani strzaamiwygldali jak trzy soca ozdobione promieniami. W kocuwonica Awatthamana straci kontrol nad poranionymi strzaamikomi, ktre poniosy rydwan syna Drony daleko poza zasigstrza Arduny. Awatthaman wiedzc, e zwycistwo jest zawszepo tej stronie, gdzie jest Kryszna, po krtkim namyle zdecydowasi nie powraca do walki z Ardun i doczy do oddziawKarny. Arduna z kolei widzc, e konie usuny Awatthamana z


18/127


pola bitewnego tak jak nucenie witych sylab usuwa z choregochorob, skoncentrowa ca sw uwag na walce z Samsaptakami.

Nagle do ich uszu dotar potny huk czyniony przez sonie,

konie i pojazdy wojenne dochodzcy ze strony pnocnej. Krysznarzek: O Arduna, to dowdca Magadhw, Dandadhara, na swymsoniu popisuje si swoj odwag. Sw umiejtnoci walki ipotg dorwnuje krlowi Bhagadatta. Zabij go najpierw, zanimrozprawisz si do koca z wszystkimi Samsaptakami.

Dandadhara potny jak bezgowa planeta Ketu jadc na soniu

wielkim jak danawa sia spustoszenie wrd wroga jak kometapustoszca ziemi. Swymi strzaami niszczy tysice rydwanw,koni, soni i ich jedcw. Rwnie wielkie spustoszenie sia jegoso, ktry by jak pojazd samej mierci. Dandadhara widzczbliajcy si do niego rydwan Arduny z dzikim wrzaskiem imiechem przeszy Ardun tuzinem strza, Kryszn uderzyszesnastoma, a kadego z jego ogierw uderzy trzema. Arduna wrewanu swymi strzaami o szerokich ostrzach zniszczy jegogotowy do strzau uk, obci jego proporzec i zasypa strzaamionierzy piechoty, ktrzy ochraniali jego sonia. Dandadharadoprowadzony tym do wciekoci trafi Ardun sw celn lanc.Prawie w tej samej sekundzie Arduna uderzy go swymi trzemaostrzami obcinajc mu ramiona potne jak trba sonia i gow z

twarz pikn jak ksiyc w peni, a jego sonia uderzy setkamiozdobionych zotem strza. Rozszalae zwierz pokryte zot zbroji strzaami Arduny wygldao jak ponca gra i chwiejc si nanogach i ryczc z blu upado na ziemi jak gra powalona przezpiorun.

Danda widzc mier swego brata i dny zemsty ruszy w

kierunku Arduny na swym biaym soniu, ktry przybrany zotemwyglda jak biay, pokryty niegiem szczyt Himalajw. Gonoryczc uderzy Kryszn trzema lancami, a Ardun picioma.Arduna odpowiedzia mu krzykiem i dwiema ostrymi strzaamiobci mu jego ozdobione zotymi naramiennikami ramiona, ktreopadajc na ziemi z wysokoci jego sonia wyglday jak dwa

potne i niezwykle pikne we. Trzeci strza w ksztaciepksiyca obci mu gow, ktra lec na ziemi czerwona od krwiwygldaa jak zachodzce soce upade na ziemi z gry Asta.Nastpnie strzaami, ostrymi jak promienie soca, powali na ziemijego sonia.

Po naporem strza Arduny siy wroga zaamay si tratowanedodatkowo przez swe wasne sposzone sonie, ktre straciwszyorientacj zabijay si nawzajem. Tymczasem Arduna podokonaniu tego heroicznego czynu wychwalany przez onierzy


19/127


powrci do walki z Samsaptakami zachcany do zabijania ichprzez Kryszn, ktry ponagla go mwic, e nadszed czas, abyoczyci pole bitewne z Samsaptakw i rozprawi si ostatecznie z

Karn.Arduna walczc z Samsaptakami z ca sw moc zabija ichtak jak niegdy Indra zabija dajtjw. Kryszna patrzy na niego zzadowoleniem i podziwem. Arduna w swej srebrnej zbroi zanu-rzajc si w morzu wroga wyglda jak abd nurkujcy w wodziejeziora. Strzay pyny z jego uku nieprzerwanym potokiem i nikt

nie potrafi nawet dostrzec, kiedy nakada na swj uk nowe.Kryszna patrzc na uczynion przez niego rze rzek: O Arduna,spjrz na to pole bitewne pokryte trupami ludzi i zwierzt pocitymiprzez miecze i strzay, stratowanymi przez uciekajce w panicesonie. To Durjodhana przynis zagad na cay rd Bharatw i innekrlewskie rody. Spjrz na te porzucone wcznie, maczugi, miecze,toporki wojenne i strzay ozdobione zotem, spjrz na poamanerydwany i obcite proporce. Przyjrzyj si tym martwym herosom,ktrych wysae swymi strzaami do krlestwa boga mierci Jamy iktrzy pi obecnie na swych oach ze strza skpawszy ziemi wswej krwi. Spjrz na ich byszczce zotem i diamentami zbrojezdobice to wielkie pole ofiarne. Popatrz na ten ogrom bogactwa.Ziemia obsypana odcitymi gowami w zotych kolczykach i domi

w skrzanych ochraniaczach wyglda jak niebo ozdobione gwiaz-dami lub jezioro wypenione kwiatami lotosu. Walczc dzisiaj zpenym zaangaowaniem dokonae wielkich, godnych ciebieczynw, ktrych nie powstydziby si sam Indra.

Kryszna z Ardun zawrcili konie w kierunku ich obozu. Podrodze usyszeli gone odgosy walki dochodzce z tej czci pola

bitewnego, gdzie stacjonowaa armia Durjodhany. Udali si wic wtym kierunku i gdy amic szeregi wroga przedarli si do ich rodka,zobaczyli, jak walczcy po stronie Pandaww krl Pandja znajcysekrety wszelkiej broni sia wrd nich spustoszenie. Krl Pandjaby wielkim wojownikiem, ktry uwaa si za lepszego od Bhiszmy,Drony, Awatthamana, Krypy i Karny. Nigdy jednak nie twierdzi,

e jest lepszy od Kryszny i Arduny, chocia nigdy te nie uzna, ejest od nich gorszy. Uderzeniem swych strza obraca armi wrogadowodzon przez Karn, jak garncarz krci koem garncarskim lubwichura chmurami. Swymi ostrzami powala na ziemi sonie,chronicych je piechurw i ich jedcw obcinajc najpierw zdo-bice je proporce i sztandary. Zabija konie i ich jedcw niszczcich strzay i koczany.

Syn Drony Awatthaman widzc pogrom czyniony przez krlaPandj zbliy si do niego i zawoa: O potny krlu, twe oczy


20/127


maj ksztat patkw lotosu, pochodzisz z wysokiego rodu i jestewszechstronnie wyksztacony. Sw odwag dorwnujesz Indrze. Zeswymi potnymi ramionami nacigajc ciciw swego wielkiego

uku i wypuszczajc ze potoki strza przypominasz zalewajcziemi deszczem i piorunami burz. Jeste jak lew wrd stadabezbronnych jeleni. Poza mn samym nie widz nikogo, kto byby cirwny. Walcz wic ze mn tak jak asura Andhaka walczy z iw.Pandja odpowiedzia: O braminie, niech tak si stanie, i zasypalisi nawzajem gradem strza. Pandja swymi celnymi strzaami

zniszczy w powietrzu strzay Awatthamana zdolne do pozbawieniaycia, zerwa ciciw jego uku i zabi jego konie. W czasie, gdyochraniajcy jego rydwan onierze zaprzgali nowe ogiery do jegorydwanu, Awatthaman naoy na swj uk now ciciw i zalaPandj tysicem swych ostrzy, lecz on zdoa je wszystkie rozbi nadrobne kawaki. Awatthaman w rewanu swymi strzaami zabiwojownikw chronicych k rydwanu Pandji. Walczc z tymheroicznym krlem syn Drony wystrzeli tyle strza, ile zmieciobysi w omiu wozach cignionych przez osiem wow pocigowych.Wojownicy obserwujcy walk Awatthamana z Pandj, ktrywyglda jak Niszczyciel niszczcy Niszczyciela, potracili swezmysy. Rozgrzany walk Pandja-wiatr zatrzyma przy pomocyniebiaskiej broni Wajawja potoki strza Awatthamana-chmury

burzowej. Awatthaman w odpowiedzi celnymi strzaami obcinatarty past z drzewa sandaowego proporzec na rydwanie krlaPandji ozdobiony wizerunkiem gr Malaja, zabi jego wonic,cztery ogiery i rozbi jego rydwan na drobne kawaki i cho w tymmomencie mia okazj go zabi, nie uczyni tego, bo chciaprzeduy rado, ktr obaj czerpali z tej walki.

W midzyczasie Karna walczy z oddziaem wojownikw nasoniach zabijajc wielu jedcw i poszc sonie, ktre rozbiegaysi wkoo miadc wszystko, co napotykay na drodze. Jeden zogromnych rozjuszonych soni pozbawiony swego jedca izraniony strzaami syna Drony zbliy si do krla Pandji gonoryczc. Heroiczny Pandja, ktry by obeznany z metod walki na

soniu, szybki jak lew wskoczy na jego grzbiet i uchwyciwszy lancnalec do wyposaenia sonia z ca sw moc rzuci j wkierunku syna Drony. Dziko krzyczc: Zaraz ci zabij, uderzyni w diadem na gowie Awatthamana ozdobiony diamentami,sznurami pere i innymi drogimi kamieniami. Diadem ten, ktrymia splendor soca, ksiyca, ognia i planet, upad na ziemirozbity na drobne kawaki. Awatthaman zapon strasznymgniewem jak krlewski w kopnity nieuwan stop i wybra zeswego koczanu czternacie strza gronych jak narzdzie samej


21/127


mierci. Picioma odci nogi i trb sonia, trzema obci gow iramiona krla Pandji, a szecioma zabi szeciu wielkichwojownikw podajcych za Pandj. Dugie i silne krlewskie

ramiona natarte past sandaow, ozdobione perami i diamentamiwijc si jak we wyowione z wody przez ptaka Garud upady naziemi. Krlewska gowa Pandji o twarzy piknej jak ksiyc wpeni, z piknym nosem i par wielkich oczu cigle czerwonych zgniewu i uszach ozdobionych kolczykami lec na ziemi wygldaajak ksiyc midzy dwiema konstelacjami. So pocity przez syna

Drony picioma strzaami na sze kawakw i jego jedziec Pandjapocity trzema strzaami na cztery kawaki tworzyli razem dziesikawakw wygldajc jak dziesi porcji ofiarnego tuszczurozdzielonego pomidzy bstwa. W ten to sposb ogie-Pandja pooddaniu na poarcie ludoercom rakszasom wielu zabitych koni,soni i ludzi zosta ugaszony przez strzay syna Drony bdc jakogie spalajcy zwoki, ktry po nasyceniu si otrzyman ofiarzostaje ugaszony wit wod z Gangesu. Durjodhana ze swymibrami otoczyli Awatthamana i wychwalajc jego wielkie czynyoddawali cze temu wielkiemu wojownikowi, synowi bramina,ktry zdoby pen wiedz na temat wszelkiej broni.

Tymczasem Kryszna widzc panik po stronie Pandawwwywoan mierci krla Pandji i naporem Karny zacz ponagla

Ardun, aby ruszy na pomoc swym braciom. Ich widok podnisonierzy Pandaww na duchu i ich odziay prowadzone przezBhim stary si ponownie z oddziaami Kauraww, ktrymidowodzi Karna zaludniajc krlestwo boga mierci Jamy. Herosiwalczyli z herosami pragnc zakoczy t wojn. Heroiczny Karnamiady wroga swymi strzaami i zabi wielu herosw Pacalw.

Padali martwi od jego jednej strzay. Sia wrd nich panik jaklew, ktry wdar si w stado jeleni.W tym samym czasie oddzia jedcw na soniach wielkich

jak gry zachcany przez Durjodhan ruszy do walki z oddziaamiDhrisztadjumny zalewajc je deszczem rnej broni. Nakula,Sahadewa, Satjaki i synowie Draupadi na czele swych oddziaw

pospieszyli im na pomoc zasypujc sonie gradem swych ostrzy.Wcieke zwierzta poganiane przez swych jedcw chwytay wswe trby ludzi, konie i rydwany unoszc je w gr. NieustraszonySatjaki uderzy sonia krla Wangasa dugim ostrzem o wielkiejmocy, a nastpn strza zabi jego jedca w momencie, gdyprbowa zeskoczy ze sonia na ziemi. W tym samym czasieSahadewa zabi sonia i prowadzcego go wojownika Pundr, aNakula setk swych strza pozbawi ycia sonia krla Angw, ajego samego uderzy trzema ostrzami. Krl Angw odpowiedzia


22/127


zrcznym rzutem lancami, ktre jednak Nakula rozbi w powietrzuna trzy kawaki i jedn ostr strza uci mu gow. Angowiedoprowadzeni do wciekoci mierci swego krla ruszyli na

swych soniach przeciw Nakuli, podczas gdy liczne oddziayPandaww ruszyy mu na pomoc. Rozgorzaa straszliwa walkamidzy jedcami na soniach i wojownikami na rydwanach,ktrzy swymi strzaami niszczyli wyrzucane z wysokoci sonilance i ranili sonie. Sahadewa swymi szedziesicioma czteremastrzaami zabi osiem tych potnych zwierzt, ktre pady na

ziemi razem ze swymi jedcami. Rwnie Nakula, Satjaki ipiciu synw Draupadi zabili wiele soni zmuszajc pozostae doucieczki.

3. Sandaja kontynuuje swe opowiadanie o przebiegu walkipodczas szesnastego dnia bitwy

Sandaja kontynuowa: O krlu, twj syn Duhasana widzcjak Sahadewa sieje pogrom w oddziaach Kauraww, ruszy dowalki z nim zalewajc go potokami swych strza. Walczyli ze sobdusz chwil wywoujc podziw sw zrcznoci. W kocuSahadewa sw celn strza pozbawi Duhasan zmysw i jegowonica wywiz go poza zasig strza ratujc mu ycie.

Zwyciski Sahadewa kontynuowa walk niszczc nacierajce namocno przerzedzone tumy onierzy Kauraww, cho cigleliczne jak mrowisko.

W tym samym czasie Nakula, ktry swymi strzaami rozpraszaoddziay wroga napotka na swej drodze Karn. Zawoa: O Karna,to ty jeste u korzeni caego tego za. To przez ciebie zabijamy si

wzajemnie ze swymi brami niszczc nasz rd. Jeszcze dzi cizabij zdobywajc niebo i oczyszcz swe serce ze spalajcej jegorczki gniewu! Karna zawoa: O Nakula, walcz najlepiej jakpotrafisz. Uderz we mnie swymi strzaami. Uka nam wszystkimswoj mno. Dowied jej swymi czynami, a nie przechwakami.

Karna uderzy Nakul siedemdziesicioma trzema strzaami, a

Nakula przeszy go osiemdziesicioma. Karna w rewanu zniszczyjego uk i uderzy go trzydziestoma strzaami, ktre przeszyy jegozbroj pijc jego krew. Nakula uchwyci nowy uk i uderzy Karndwudziestoma strzaami, a jego wonic trzema i unoszc signiewem zniszczy jego uk. miejc si dziko uderzy bezbron-nego Karn trzema setkami strza wprawiajc tym wszystkichobserwatorw na niebie i ziemi w zdumienie. Karna uchwycinowy uk i trafi Nakul picioma strzaami w staw barkowy. Zestrzaami tkwicymi w jego ramieniu wyglda jak soce


23/127


owietlajce ziemi swymi promieniami. Szukajc rewanu swymisiedmioma strzaami obci rogi uku Karny. Karna uchwyci nowyuk i obaj zalali si nieprzerwanymi potokami strza ranic nimi

otaczajce ich oddziay, ktre przeraone czynionym wrd nichpogromem odsuny si od nich na bezpieczny dystans zaprzestajcwalki i stajc si widzami ich pojedynku. Przywoujc swniebiask bro Karna i Nakula pokryli si nawzajem paszczemstrza stajc si niewidoczni. Karna nie zaprzestawa wysyaniaswych strza sprawiajc nimi Nakuli ogromny bl i pokry nimi

cae niebo zaciemniajc pole bitewne jak burzowe chmury.Nastpnie celnymi ostrzami zama uk Nakuli i zabi jego konie,wonic i wojownikw chronicych k jego rydwanu. Rozbirwnie na drobne kawaki jego rydwan, obci jego proporzec,zniszczy miecz, tarcz i inn bro cznie z kolczast maczug,ktr trzyma w doni stojc na goej ziemi. Karna widzc gocakowicie pozbawionego broni uderzy go wieloma prostymistrzaami uwaajc jednak, aby go zbyt gboko nie zrani. Nakulaznalazszy si w wielkim niebezpieczestwie zacz ucieka.Karna jadc na swym rydwanie bez trudu docign go i zemiechem zaoy mu na szyj ciciw swego uku. Nakula zogromnym ukiem wok szyi wyglda jak ksiyc ozdobionykolist powiat lub jak biaa chmura otoczona girland uku Indry.

Karna rzek ze miechem: O Nakula, w walce ze mn dowiode,e twe sowa s pustymi przechwakami. Nie prbuj wicejwalczy z tymi, ktrzy s od ciebie lepsi. Walcz z rwnymi sobiedziemi. Jeste dzieckiem i nie masz si czego wstydzi. Wr dodomu pod skrzyda Kryszny i Arduny.

Karna zna Prawo i nie chcia zabija Nakuli, cho by on ju w

ucisku mierci. Pamita bowiem, e obieca Kunti, i zawszebdzie miaa piciu synw i e bdzie poszukiwa jedynie mierciArduny. Poniywszy go swymi sowami pozostawi go samemusobie. Nakula z wielkim poczuciem haby i syczc jak zamknitaw soju kobra zbliy si do Judhiszthiry i wsiad na jego rydwan.Tymczasem Karna ruszy w kierunku oddziaw Pacalw

masakrujc je swymi ostrzami.W tym samym czasie akuni napotka na swej drodze synaBhimy i Draupadi, Sutasom, i zasypa go gradem swych ostrzy.Sutasoma rozgniewany widokiem tego wroga swego ojca zala gotysicami strza, ktre akuni zniszczy i rozgniewany rozbi nadrobne kawaki rydwan Sutasomy, obci jego proporzec, zabijego wonic i ogiery wywoujc tym okrzyki zgrozy i podziwu.Sutasoma zeskoczy na ziemi i trzymajc cigle w doni swjtwardy uk zasypa swego wuja stojcego na rydwanie gradem


24/127


ostrzy wywoujc tym aplauz Siddhw i niebian obserwujcychwalk na nieboskonie. akuni w rewanu zniszczy jego uk.Sutasoma uchwyci buat z rkojeci z koci soniowej i wyko-

nujc czternacie waciwych ruchw z odwag Garudy zaczzbliy si do swego wroga, ktry prbowa zniszczy jego buatswymi ostrzami. W kocu jedna celna strzaa zamaa buat na p.Sutasoma trzymajc cigle poow swego buatu w doni cofn sio sze krokw i wyrzuci go w kierunku akuniego przecinajcnim ciciw jego uku. Rwnoczenie wskoczy na rydwan syna

Arduny i Draupadi, rutakriti, ktry si do niego zbliy.Tymczasem akuni uchwyci nowy uk i kierujc swe strzayprzeciw onierzom Pandaww zabi wielu z nich.

Bramin Krypa przybra sw straszliw form i chcc pomcimier Drony atakowa uparcie jego zabjc Dhrisztadjumnblokujc jego ruchy. Wszystkie ywe istoty obserwujce ich walkzaczy obawia si o ycie ksicia Pacalw. Pod naciskiem strzaKrypy Dhrisztadjumna straci orientacj i nie wiedzia, co czyni.Jego wonica rzek: O Dhrisztadjumna, nigdy dotychczas niewidziaem ci w takim stanie. Wycofajmy si jak najszybciej zwalki z Kryp, ktry zniszczy caa twoj odwag, bo jego nikt niemoe zabi. Dhrisztadjumna rzek: O Suta, masz racj.Wszystkie moje czonki pokry pot i straciem rozum. Dr na

caym ciele i wosy staj mi dba na gowie. Omi wic szybkotego wciekego bramina i rusz w kierunku miejsca, gdzie ustawisi Arduna i Bhima. Krypa widzc ich manewr zad tryumfalniew sw konch, podczas gdy Dhrisztadjumna odzyskawszy casw odwag zasypa oddziay Kauraww gradem swych strza.

Kritawarman walczy z ikhandinem chcc pomci Bhiszm.

ikhandin na jego strzay odpowiedzia gradem swych ostrzy,ktre jednak odbijay si od jego zbroi opadajc na ziemi.Rozgniewany tym ikhandin zniszczy jego uk i bezbronnegouderzy swymi osiemdziesicioma strzaami w ramiona i pier.Kritawarman skpany w krwi wyglda piknie jak gra pokrytaczerwonym mineraem. Kritawarman uchwyci nowy uk i swymi

strzaami uderzy ikhandina w staw opatkowy. Ze strzaamitkwicymi w jego ramieniu wyglda piknie jak drzewo ze swymirozgazieniami. Obaj pokryci krwi wygldali jak dwa walczceze sob byki. W kocu, gdy Kritawarman uderzy ikhandina zwielk szybkoci swym zabjczym ostrzem, ikhandin omdla ijego wonica wywiz go poza zasig strza ratujc mu ycie.

Cho soce ju dawno przekroczyo poudnie i zbliao si kuzachodowi, Arduna nie zaprzestawa walki z tumem zalewajcychgo cigle na nowo ze wszystkich stron Samsaptakw. Cho zabija


25/127


26/127


Inni powaliwszy swych przeciwnikw na ziemi przydeptywalitryumfalnie ich pier swymi stopami i ucinali im gowy. Jeszczeinni kopali martwe ciaa i pozbawiali je broni, aby jej uy przeciw

tym, ktrzy pozostawali jeszcze przy yciu. Niektrzy zabijalipodstpnie tych, ktrzy walczyli w pojedynku z kim innym. Niktju nie potrafi rozrni przyjaciela od wroga walczc z kadym,kto znalaz si w pobliu.

Sandaja kontynuowa: O krlu, w taki to sposb szesnastegodnia bitwy twoi synowie czynic Karn swym dowdc z now

energi zaangaowali si w t straszliw rze. Pole bitewne corazbardziej przypominao krlestwo boga mierci Jamy. Walki nieustaway, cho soce chylio si ju ku zachodowi. Karna zeswymi oddziaami ruszy do walki z Satjaki i uderzy go swymiostrzami o splendorze soca. Satjaki odpowiedzia gradem swychrozmaitych strza gronych jak jad wa zakrywajc nimi jegosamego, jego rydwan i konie.

Po oddaniu czci iwie do walki z oddziaami twych synwruszy rwnie Arduna z Kryszn wypeniajc swymi strzaamiwszystkie punkty przestrzeni. Od ich uderzenia padao wielu.Durjodhana chcc go zatrzyma odpowiedzia deszczem swychostrzy. Arduna w rewanu swymi siedmioma strzaami zniszczyjego uk, obci proporzec na jego rydwanie, zabi jego wonic i

ogiery i naoywszy na swj uk zabjcz strza wypuci j wjego kierunku. Strza t dostrzeg jednak Awatthaman i zniszczyj w powietrzu swym celnym ostrzem. Rozgniewany tym Ardunazniszczy uk syna Drony i zabi jego konie. Swymi nastpnymistrzaami zniszczy uki Krypy, Kritawarmana i Duhasany i ruszyw kierunku Karny, ktry na jego widok zaprzesta walki z Satjaki i

uderzy zbliajcego si Ardun swymi trzema strzaami, aKryszn trafi dwudziestoma. W tym samym czasie Satjaki uderzyKarn najpierw dziewidziesicioma dziewicioma, i zaraz potemsetk strza. Arduna rwnie zasypywa Karn deszczem swychstrza. Przeciw Karnie ruszyli rwnie na czele swych oddziawpozostali przy yciu synowie Drupady, piciu synw Draupadi i

liczni inni wojownicy Pandaww, ktrzy otoczyli go ze wszystkichstron zasypujc go gradem strza. Wypeniony sw sonecznenergi Karna odpowiedzia rwnie silnym gradem strzazmuszajc oddziay Pandaww do ucieczki. Jednake pozostajcyna polu walki Arduna przeciwstawi sw wasn energi energiiKarny i zalewa strzaami wspierajce Karn oddziay Kauraww,ktre pod naciskiem jego strza zaczy ucieka.

W kocu soce schowao si za horyzont zakaczajc kolejnyprzeraliwy dzie. Kaurawowie obawiajc si kontynuowania


27/127


walki noc wycofali si do swego obozu. Podobnie uczynizwyciski Arduna i Kryszna witani przez wycofujce si na nocoddziay Pandaww dwikami muzycznych instrumentw.

Walczcy ze sob kuzyni udali si na nocy spoczynek pozosta-wiajc za sob pole bitewne, ktre coraz bardziej przybierao swjprzeraliwy aspekt przypominajc teren kremacji zwok, na ktrymiwa zrozpaczony mierci Umy w pomieniach ognia ofiarnegowykonuje swj przeraliwy taniec.

Napis

ane na podstaw

ie fragmentw

Mahbharta

,Karna Parva, Section X-XXX.


28/127


Opowie 92alja zostaje wonic rydwanu Karny

1. Karna przygotowujc si do pojedynku z Ardun prosi Durjodhan, aby skonialj do bycia wonic jego rydwanu; 2. alja odmawia bycie wonic Karny,ktrego uwaa za zbyt nisko urodzonego; 3. Durjodhana chcc zama opr aljiopowiada mu o tym jak iwa poprosi Brahm o bycie jego wonic; 4. Durjodhanaopowiada alji o broni iwy, ktr Karna otrzyma od Parauramy; 5. alja zgadzasi na bycie wonic Karny, ale pod warunkiem, e bdzie mg mwi wszystko,czego zapragnie.

alja rzek:O Durjodhana, zadowolie mnie przedstawiajcmnie w obliczu zebranych krlw jako kogo, kto przewysza swymiumiejtnociami samego Kryszn. Zgadzam si wic poprowadzidzisiaj rydwan Karny, gdy bdzie poszukiwa mierci Arduny.Uczyni to jednak pod warunkiem, e prowadzc jego konie bd

mg mwi wszystko, czego zapragn.(Mahbharta, Karna Parva, Section XXXV)

1. Karna przygotowujc si do pojedynku z Ardun prosiDurjodhan, aby skoni alj do bycia wonic jego rydwanu

Sandaja ponaglany przez krla Dhritarasztr opowiada dalej:O krlu, szesnasty dzie bitwy nie przynis adnej stronieupragnionego zwycistwa i nie zakoczy tej przeraliwej wojny.Mimo obietnic Karny, nie doszo do rozstrzygajcego pojedynkumidzy nim i Ardun. Niedobitki Kauraww powrciy do obozuw ponurym nastroju. Wygldali jak we pozbawione swych kwi jadu. Zebrali si razem, aby zastanowi si nad tym, co czynidalej. Karna syczc jak rozgniewany w i zaciskajc w picidonie rzek: O Durjodhana, Arduna zwid nas dzisiaj nagymdeszczem strza. Jest ostrony i zdecydowany. To Kryszna kierujejego dziaaniem. Obiecuj ci jednak, e jutro go przechytrz izmusz do walki ze mn na mier i ycie. Durjodhana rzek: OKarna, uczy tak jak mwisz, bo w tobie pokadamy wszelkie

nasze nadzieje na wygran.Kaurawowie udali si za zgod Durjodhany na spoczynek i

przespawszy ca noc obudzili si wypoczci i gotowi do dalszejwalki. Widzc armi Pandaww uformowan do bitwy utworzyliodpowiedni kontr-formacj mylc z nadziej o Karnie i jegoobietnicy zabicia Arduny.

Karna zbliy si do Durjodhany i rzek: O krlu, dzi napewno skoni Ardun do walki ze mn na mier i ycie. Alboon, albo ja zgin. Jestem pewien, e Arduna rwnie myli o


29/127


ostatecznym rozprawieniu si ze mn i sam si do mnie zbliy.Twoje wojska straciy ju swych najwikszych wojownikw jakBhiszma i Drona i Arduna widzc we mnie najgroniejszego

wroga bdzie stara si mnie zabi, szczeglnie teraz, gdy wie, estraciem niezawodny oszczep Indry zabijajc nim syna Bhimy,rakszas Ghatotkak. Jednake nawet bez tego oszczepu jestemcigle do potny, aby go zabi. Energia mojej niebiaskiejbroni jest rwna energii jego niebiaskiej broni. Dorwnuj murwnie lekkoci rki, szybkoci wypuszczanych strza i ich

celnoci. Mj uk Widaja jest najwspanialszy w swym rodzaju.Jest to ten sam uk, ktry Wiwakarman zrobi niegdy dla Indry iktrym Indra pokona dajtjw. Indra obdarowa nim Parauram,od ktrego ja z kolei otrzymaem go w darze. uk ten przewyszaGandiw Arduny. Paraurama przy jego pomocy dwadzieciajeden razy zdoby ziemi. Zabij dzi Ardun uzbrojony w ten uki ci zadowol. Jeszcze dzi caa ziemia z jej grami, lasami iwyspami bdzie naleaa do ciebie. Nic nie powstrzyma mnie odzrealizowania mego celu. Arduna nie zdoa oprze si gradowimoich strza tak jak drzewo nie potrafi obroni si przed ogniem.

S jednake pewne wzgldy, pod ktrymi Arduna mnieprzewysza. Ciciwa jego uku jest niebiaska, strzay w jegokoczanie s nie do wyczerpania i ma on Kryszn za swego

wonic. Sam Stwrca Wszechwiata ochrania jego rydwan.Jedynie krl Madrasu, alja, potrafi prowadzi konie tak jakKryszna. Niech wic dzisiaj alja poprowadzi mj rydwan i niechpoda za mn ogromna liczba wozw wypenionych strzaami,aby mi ich nie zabrako w walce z Ardun. Dziki tym strategicz-nym posuniciom zneutralizuj przewag Arduny. alja bowiem

przewysza Kryszn swymi umiejtnociami powoenia komi, aja przewyszam Ardun sw umiejtnoci walki. Majc alj zaswego wonic bd mia przewag nad Ardun. Nawet Indra naczele caej armii bogw nie odwayby si do mnie zbliy. Spenijwic moje proby bez zwoki.

Durjodhana peen wiary w potg Karny rzek: O Karna, niech

bdzie tak, jak sobie yczysz.

2. alja odmawia bycia wonic Karny, ktrego uwaa za zbytnisko urodzonego

Sandaja kontynuowa: O krlu, twj syn Durjodhana wobecnoci innych krlw rzek do krla Madrasu, alji: O wielkiherosie, przemawiam do ciebie w imieniu Karny i sam prosz ci zwielk pokor. Majc na uwadze zniszczenie naszego wroga


30/127


zosta w dniu dzisiejszym wonic rydwanu Karny. Karna zabijeArdun, gdy bdziesz powozi jego komi. Jeste w tym rwnyKrysznie Wasudewie i nie ma nikogo, kto by ci przewysza.

Ochraniaj Karn tak jak Brahma ochrania niegdy iw i tak jakKryszna ochrania Ardun.O alja, na twej sile bazuje obecnie potga naszej armii. Cho

na pocztku tej wojny moje wojska byy liczniejsze od wojskPandaww, pozostay z nich tylko niedobitki. Pandawowie zabilimoich najpotniejszych wojownikw. Chcc ochrania tych,

ktrzy pozostali przy yciu, musimy zabi Ardun. W obecnejsytuacji jest to nasze najwaniejsze zadanie. Karna nastawi swjumys na mier Arduny i w nim pokadam moje najwyszenadzieje na zwycistwo. Zosta jego wonic, bo w caymwszechwiecie nie ma nikogo, kto byby rwnie zdolny jak ty dopokierowania jego komi podczas pojedynku z Ardun. Tak jakArduna ma swego najlepszego wonic w Krysznie, tak Karnamiaaby swego najlepszego wonic w tobie. Sia i odwagaArduny niepomiernie wrosa, dziki jego jednoci z Kryszn i todziki niej kadego dnia zabija tumy naszych onierzy. Pocz siw podobny sposb z Karn zostajc wonic jego rydwanu izniszczcie razem Ardun. Bdcie razem jak bg soca Surja,ktry kadego poranka po poczeniu si z Arun rozprasza

ciemnoci. Majc ciebie za swego wonic Karna bdzie nie dopokonania.

alja rzek z oburzeniem: O krlu, dlaczego obraasz mnieswymi sowami proszc mnie o bycie wonic rydwanu Karny?Wychwalasz Karn jako lepszego od nas wszystkich, lecz ja samnie podzielam twego zdania i nie uwaam, aby Karna dorwnywa

mi w walce. Przydziel mi jakie inne zadanie, bardziej mnie godne.Jeeli chcesz, sam jeden stawi dzi opr caej armii wroga.Bdziesz mg podziwia moj odwag. Ludzi takich jak ja niemona zachci do walki obraz. Jak moesz wtpi w mojodwag? Nie powiniene mnie tak ponia. Spjrz na moje silneramiona. Spjrz na mj uk i strzay mordercze jak jad wa.

Spjrz na mj rydwan zaprzony w konie szybkie jak wiatr.Spjrz na moj maczug. Gdy si rozgniewam, potrafi rozupana p ziemi, porozbija na drobne kawaki gry i moj wasnenergi wysuszy ocean. Dlaczego znajc moj waleczno ikrlewsko rozkazujesz mi, abym zosta wonic osoby tak niskourodzonej jak Karna, ktry jest synem Suty (krlewskiegowonicy) Adhirathy. Takie zadanie do mnie nie pasuje. Nalec dokrlewskiej kasty wojownikw nie mog sucha rozkazw osobytak grzesznej jak szudra (Suta). I ty sam nakaniajc osob wyszej


31/127


kasty do posuszestwa osobie z niszej kasty popeniasz grzechmieszajc to, co wysze z tym, co nisze. Brahman stworzybraminw ze swych ust, kszatrijw ze swych ramion, waijw ze

swych ud i szudrw ze swych stp. W rezultacie mieszanychmaestw z tych czterech kast wyoniy si klasy ludziurodzonych z maestwa mczyzny wyszej kasy i kobietyniszej kasty i odwrotnie nazywanych Suta. Czowiek z mieszanejkasty, Suta, jest zawsze na subie kszatrijw suc im jakowonica, a nie odwrotnie. Kszatrijowie ochraniaj tych, co zdobyli

bogactwo i sami rozdaj bogactwo. Jake ja, bdc kszatrij mogsuy Karnie, ktry jest Sut? Urodziem si w rodziniekrlewskich mdrcw i moje wosy zostay oczyszczone witkpiel zgodnie z najwitszymi rytuaami. Jestem wojownikiem izasuguj na to, aby by wychwalanym przez poetw. Bdckrlem nie mog by wonic Karny, ktry jest synemkrlewskiego wonicy. Twj rozkaz ponia mnie i obraa. Wol wogle wycofa si z walki i powrci do mojego paacu niposucha twego rozkazu.

Rozgniewany alja wsta z zamiarem opuszczenia zgromadzenia.Durjodhana zatrzyma go spojrzeniem penym szacunku i uczucia.Rzek: O alja, to, co mwisz jest prawd. Zwa jednak na to, eprosz ci o powoenie komi Karny, nie dlatego e stawiam go

wyej od ciebie lub podejrzewam ci o nielojalno. Wiem, ewadca Madrasu nigdy nie zejdzie ze cieki Prawa. Nie na prnojeste nazywany Artajani bdc potomkiem rodu, ktry zawszeznajduje ucieczk w prawoci i nie na prno nosisz imi alja,ktre oznacza, e jeste dla wroga jak miertelna strzaa. Nigdy nieamiesz danego sowa. Poprosiem ci o to, aby pokierowa komi

Karny, bo uwaam, e tak jak Karna przewysza sw umiejtnociwalki Ardun tak ty przewyszasz Kryszn sw znajomoci koni.Chcc jeszcze bardziej uagodzi gniew alji rzek: O alja,

pozwl, e przypomn ci opowie o tym, jak to w zamierzchychczasach Najwyszy Bg iwa walczc z asurami mia za wonicswego rydwanu dziadka wszechwiata Brahm wanie dlatego, e

uwaa, i on go przewysza.3. Durjodhana chcc zama opr alji opowiada mu o tym jak

iwa poprosi Brahm o bycie jego wonic

Durjodhana kontynuowa: O alja, w odlegych czasach trzejsynowie asury Taraki o imionach Tarakaksza, Kamalaksza,Widjunmalin uprawiali surow ascez chcc zadowoli dziadkawszechwiata Brahm i zdoby niemiertelno. I gdy Brahma


32/127


ukaza si przed nimi oferujc spenienie jednej proby, poprosili,aby zagwarantowa im, e adna ywa istota nie zdoa ich nigdyzabi. Brahma rzek: O demony, poprocie o inny dar, gdy ten

rodzaj niemiertelnoci, o ktry prosicie, nie istnieje. Asurowiebijc przed nim pokony rzekli: O Brahma, pozwl nam wicdziki swej asce zbudowa trzy niezniszczalne miasta, ktre poupywie tysica lat stan si jednoci i ktre bdzie mgzniszczy jedynie ten bg ktry potrafi je przeszy jedn strza.Brahma rzek: O demony, niech tak si stanie.

Asurowie zadowoleni z uzyskanego daru udali si do asury oimieniu Maja, niebiaskiego budowniczego, ktremu od dawnaoddawali cze, z prob o zbudowanie dla nich trzech miast. Maja,ktry zebra wiele zasug dziki swej ascezie, zbudowa dla nichmiasto zote, srebrne i elazne. Zote miasto znajdowao si naniebie, srebrne w powietrzu midzy niebem a ziemi, a elazne naziemi. Miasta te kryy po wszechwiecie jak gwiezdnekonstelacje. Kade z nich miao swego krla. Krlem zotegomiastem zosta Tarakaksza, srebrnego Kamalaksza, a elaznegoWidjunmalin. Wkrtce demony swoj energi podbiy wszystkietrzy wiaty (ziemi, niebo i powietrze) i zaczy poddawa wwtpliwo wadz samego Stwrcy. Miliony wypenionych pychdajtjw, ktre przegryway dotychczas walk z bogami, osiedlay

si w tych trzech miastach szukajc tam dobrobytu. Zjednoczeni inie obawiajc si adnego wroga oddawali cze demonowi Mai,ktry dziki mocy swej iluzji dostarcza im wszystkiego, czegotylko zapragnli.

Tarakaksza mia syna o imieniu Hari, ktry zadowoli Brahmswymi umartwieniami i gdy Brahma obieca mu spenienie jego

jednej proby, poprosi go o jeziorko, ktrego woda przywracabydo ycia demony zabite w walce obdarzajc je zdwojon si.Asurowie odzyskujc dziki darowi Brahmy wszystkich zabitychuroli w wielk si i nie obawiajc si ju duej bogw zaczlijeszcze bardziej terroryzowa wszystkie trzy wiaty. Straciwszyrozum od dzy i pychy rozprzestrzenili si po caym wszech-

wiecie. Wczyli si bez zgody bogw po ich lasach, ogrodach iwitych brodach. Zakcali spokj i ascez riszich. Nie mieliszacunku do niczego i nikogo.

Indra w marutusami bezskutecznie prbowa zniszczy te trzyniezniszczalne miasta demonw przy pomocy swego pioruna. Wkocu z sercem wypenionym lkiem uda si razem z bogamiprzed oblicze Brahmy, ktrego dary uczyniy te trzy miastademonw fortecami nie do zdobycia. Bijc przed Brahm pokonypoprosi go rad, jak mona zwyciy te przeraliwe demony.


33/127


Brahma rzek: O Indra, ten, kto obraa ciebie i sprawia ci bl,obraza tez mnie. Ja sam jestem bezstronny i nagradzam tych,ktrzy zadowalaj mnie swoj religijnoci. Jednake ci, ktrzy

popeniaj zo, musz zgin. Ukaranie ich jest rwnie moimodwiecznym obowizkiem. Znam sposb na zniszczenie tychtrzech miast-fortec nalecych do asurw. Jest nim przeszycie ichwszystkich rwnoczenie jedn strza. Nikt nie potrafi tegodokona poza iw. Udajcie si wic do niego i poprocie go o to,aby zniszczy demony.

Bogowie z Indr na czele otoczeni przez staroytnych mdrcwi prowadzeni przez Brahm ca sw dusz oddali iwie szukajc uniego ochrony. Wypowiadajc wite sowa Wedwychwalali tegoboga, ktry uwalnia od lku w kadej sytuacji budzcej lk i ktryjest Uniwersaln i Najwysz Jani przenikajc wszystko.Bogowie, ktrzy dziki surowej ascezie i kontrolowaniu wasnejjani nauczyli si zatrzymywa wszelkie funkcje Jani iwycofywa j z materii, zdoali do niego dotrze i zobaczy twoln od grzechu Ja, tego Najwyszego Boga zwanego rwnieIana, ktry nie ma sobie rwnych w caym wszechwiecie, jestwyposaony w nieporwnywaln energi i jest rdem wszystkiego.Cho ten Najwyszy Bg jest jeden, wyobraali go sobie wrnych formach. Widzc Nienarodzonego Pana Wszechwiata,

ktry jest uosobieniem wszystkich ywych istot, w stworzonychprzez samych siebie formach, pochylili przed nim gowy a dostp. iwa powita ich wszystkich proszc, aby podnieli gowy iopowiedzieli mu o celu ich wizyty.

Bogowie rzekli: O ankara, niech bdzie ci chwaa! To wTobie jest rdo bogw i to w Tobie mieszka niszczcy wszystko

gniew. To Ty w swym gniewie zniszczye ofiar Dakszy i toTobie oddaje cze Pan wszystkich ywych istot. Ty jeste samJani mierci. Chwaa Tobie, ktry jeste czerwonego koloru,niepohamowany w gniewie, ktrego czoo zdobi trzecie oko iktrego szyja jest niebieska od poknitej trucizny, ktra wyoniasi z oceanu ubijanego przez bogw i asurw poszukujcych

razem eliksiru niemiertelnoci. Chwaa Tobie uzbrojonemu wswj trjzb, ktrego bro nie zna przeciw-siy. Ty jeste samJani Zniszczenia. Ubrany w achmany i okryty tygrysi skrjeste Najwyszym Wadc. yjesz jak brahmacarin, praktykujeszsurow ascez i realizujesz wszystkie luby. To Ty jesteBrahmanem i Ian. Jeste niemierzalny. Uwalniasz od cierpieniawszystkich tych, ktrzy szukaj u Ciebie pomocy i niszczyszwrogw braminw. Ciebie wychwalamy w naszych mylach,sowach i uczynkach, bd dla nas askawy.


34/127


iwa odpowiedzia: O bogowie i mdrcy, powiedzcie co

mog dla was uczyni, aby uwolni was od waszego lku?Brahma rzek: O iwa, dziki Twej asce sprawuj wadz nad

wszystkimi ywymi istotami. Obdarowuj i karz. Danawowienagrodzeni przeze mnie za ich ascez uroli w si i nie maj dlanikogo szacunku. Ty jeden jeste w stanie zniszczy tych wrogwbogw. Mniej nad nami lito i zabij ich. O to Ci prosimyszukajc u Ciebie obrony.

iwa odpowiedzia: O bogowie, sia jest w jednoci.

Zjednoczcie si wic i obdarowani poow mej energii samizniszczcie swoich wrogw.Bogowie odpowiedzieli: O iwa, nawet wszyscy razem nie

potrafimy unie poowy Twojej energii. Lepiej bdzie, jeeli Tysam zniszczysz naszych wrogw biorc od nas poow naszejzjednoczonej energii.

iwa rzek; O bogowie, niech tak si stanie.iwa biorc od bogw poow ich energii przewyszy sw

moc cay wszechwiat i dlatego nosi imi Mahadewa (NajwyszyBg). iwa rzek: O bogowie, zbudujmy teraz rydwan i strza,ktr mgbym zniszczy trjmiasto demonw.

Bogowie odpowiedzieli: O Najwyszy Bogu, z pomocWiwakarmana zbudujemy dla Ciebie rydwan i strza o nieporw-

nywalnej energii gromadzc razem fragmenty wszystkich form wewszechwiecie.

Bogini Ziemia z jej miastami, lasami, jeziorami i wyspami staasi jego rydwanem, gra Mandara osi utrzymujc koa, gryUdaja i Asta koami, a rzeki wizaniami utrzymujcymi razemsiedem czci jego rydwanu. Drug osi sta si ocean zamieszkay

przez danaww. Siedmiu staroytnych mdrcw stao siobrocami k jego rydwanu. Z kritajugi bogowie zrobili uprzdla koni, a z ww wizania na uprzy. Cztery kierunki stay siozdobami na jego rydwanie, a konstelacje dyszlem. Cztery Wedystay si jego ogierami.

Z roku i pr roku Rudra-iwa utworzy dla siebie uk, a ze

swego cienia, ktrym jest bogini Kalaratri, (Kosmiczna mier)uczyni ciciw. Z Wisznu, Somy i Agniego utworzy strza. Jakmwi mdrcy, wszechwiat skada si z Agniego, Somy i Wisznu.Wisznu z kolei jest Jani iwy (Bhawa) o niemierzalnej energii.Dlatego strzaa wypuszczona z tego uku staa si dla asurw niedo odparcia. iwa wypeni jeszcze t strza swym gwatownymogniem gniewu, ktry narodzi si z gniewu Bhrigu i Angirasa iprzywoa obecno przeraliwego bstwa odzianego w skryzwanego Nila Rohita (dym), ktre ma moc tysica soc i otoczone


35/127


przez ogie o niewyczerpalnej energii budzi podziw swymsplendorem.

Rudra-iwa, ktry niszczy wszystkich wrogw Brahmy, broni

sprawiedliwych i niszczy niegodziwcw, jest zawsze zwyciski iprzebywa w otoczeniu licznych istot o straszliwej potdze iwygldzie, poruszajcych si z szybkoci myli i niszczcychwroga tak samo jak czternacie waciwoci wiadomej go duszy,owiewany przez wiatr sodkimi zapachami i wychwalany przezriszich i gandharww ubra sw zbroj i uchwyci w donie swj

uk i strza i wsiad na swj rydwan powodujc drenie ziemi iprzeraajc bogw. Stojc na swym rydwanie spojrza na bogw irzek z umiechem: O bogowie, a kogo wyznaczylicie na mojegowonic? Bogowie odpowiedzieli: O Bogu bogw, ty samwska nam, kogo mamy wyznaczy na twojego wonic. iwa pokrtkim namyle rzek: O bogowie, uczycie moim wonic tego,ktry mnie przewysza.

Bogowie udali si wic do dziadka wszechwiata, Brahmy, ipadajc przed nim na ziemi w pokonie rzekli: O Brahma,uczynilimy wszystko, co kazae nam uczyni i iwa, ktry jestnaszym wojownikiem, jest z nas zadowolony. Z czci wszystkichniebian zbudowalimy dla niego rydwan i strza. Nie wiemyjednak, kto byby zdolny poprowadzi jego konie. Powinnimy

wyznaczy na jego wonic kogo, kto to wszystko przewysza.Sdzimy, e rydwan, na ktrym zasiad iwa jako nasz wojownikjest godny tylko ciebie. Ty przewyszasz wszystkich bogw. Pozatob nie widzimy nikogo, kto mgby by wonic tego rydwanu.Poprowad wic konie iwy i przynie nam zwycistwo.

Brahma odpowiedzia: O bogowie, wszystko, co mwicie jest

prawd. Speni wic wasz prob i poprowadz rydwan, ktryzbudowalicie dla iwy wspierajc go, gdy bdzie zajty walk.Gdy Brahma wsiada do rydwanu iwy, zaprzone do niego

konie pady na ziemi w gbokim pokonie. Brahma wypenionysw wasn energi uchwyci lejce w donie i poprosi iw, abywsiad do rydwanu. iwa uchwyci w donie strza zrobion z

Wisznu, Agniego i Somy i swj uk i wychwalany przez riszich,gandharww, bogw i apsary wsiad do rydwanu rozpalajc trzywiaty sw wasn energi i budzc lk w swym wrogu. iwa rzekdo wszystkich bogw: O bogowie, nie wtpcie w moj zdolnozniszczenia waszych wrogw. Moecie ich ju uzna za zabitychprzy pomocy mojej strzay. Bogowie wiedzc, e usta tegoNajwyszego Boga nie kami, uznali asurw za martwych.

iwa gotowy do walki ruszy na swym rydwanie otoczonyprzez bogw, riszich i wszystkie inne istoty, ktre zawsze na niego


36/127


czekaj cznie z tymi, ktre ywi si misem, i ktre taczyydziko wok rydwanu krzyczc radonie. Wszyscy bogosawili goyczc mu w walce powodzenia. Riszi i bogowie wychwalali go w

swych hymnach, a miliony gandharww akompaniowao ruchowijego rydwanu grajc na rnych niebiaskich instrumentach.iwa zadowolony ze swego wonicy rzek: O Brahma,

poganiaj konie i prowad je w kierunku trjmiasta asurw, ktrychzniszcz si mej broni. Gdy iwa pdzi po nieboskonie narydwanie powoonym przez Brahm towarzyszcy mu zawsze byk

Nandi zarycza straszliwie wypeniajc swym rykiem wszystkiepunkty przestrzeni. Syszc ten ryk wielu zwolennikw ipotomkw asury Taraki i wrogw bogw padao trupem wydajcostatnie tchnienie, podczas gdy inni mobilizowali si do wojnywidzc wok zowrbne znaki.

Nagle pod ciarem Wisznu, Somy i Agniego tworzcychstrza, jak i pod ciarem Brahmy i iwy rydwan iwy zacz sizaamywa. Widzc to Narajana emitujc z ostrza trzymanej przeziw strzay przybra form byka i podpar zaamujcy si rydwan.iwa syszc radosne wrzaski wroga na widok zaamujcego sirydwanu stan rwnoczenie na gowie podpierajcego rydwanbyka i grzbiecie pdzcych z szybkoci myli koni i spogldajcna trjmiasto danaww zarycza jeszcze goniej. Pozostajc w tej

pozycji odci sutki koniom i rozszczepi kopyta byka i dlatego odtego czasu kopyta wszystkich cztero-kopytnych zwierzt srozdwojone, a ogiery s pozbawione sutkw.

Nastpnie iwa napi swj uk i naoy na strza icierpliwie czeka, a trjmiasto demonw si zjednoczy. Gdybogowie ujrzeli, e trzy miasta demonw straciy swe odrbne

cechy i zjednoczyy si, nie posiadali si z radoci krzyczc:Zwycistwo! i wychwalajc iw, ktry wypuci sw strza opotdze caego wszechwiata w kierunku trjmiasta demonw,ktre ustrzelone zaczo opada na ziemi. iwa sw strza spaliwszystkie zamieszkujce je demony i wrzuci ich prochy dozachodniego oceanu. W ten to sposb gniew iwy spali trjmiasto

demonw, ktrych bogowie nie mogli pokona. iwa nastpnieugasi ogie swego gniewu mwic: O Ogniu, nie spal na popiwszystkich trzech wiatw. I dziki jego sowom trzy wiatyodrodziy si w swym naturalnym stanie czc si razem w swymwychwalaniu iwy. Po zrealizowaniu swego celu bogowie zBrahm na czele za zgod iwy powrcili do swoich zwykychmiejsc przebywania.


37/127


4. Durjodhana opowiada alji o broni iwy, ktr Karna

otrzyma od Parauramy

Sandaja kontynuowa: O krlu, Durjodhana zakoczywszysw opowie rzek do krla Madrasu: O alja, opowiedziaem cio tym, jak Najwyszy Bg iwa zniszczy trjmiasto demonwmajc na uwadze dobro caego wszechwiata i o tym jak dziadekwszechwiata Brahma zosta jego wonic. Bd wic dla nas jakBrahma i poprowad rydwan Karny, podczas gdy on swymi

strzaami zabije Ardun. Swymi umiejtnociami prowadzeniakoni przewyszasz Kryszn, podczas gdy Karna przewyszaArdun sw znajomoci broni. Karna jest jak iwa, a ty sam jakBrahma. Zjednoczeni na jednym rydwanie zdoacie pokona moichwrogw tak jak iwa i Brahma pokonali asurw. Naszezwycistwo zaley od twej zgody.

Durjodhana kontynuowa: O alja, posuchaj jeszcze tego, comam ci do powiedzenia. Dowiedziaem si o tym suchajc jakpewien bramin opowiada o tym mojemu ojcu. Karna, cho straciniezawodny oszczep Indry, jest cigle w posiadaniu niebiaskiejbroni, ktr obdarowa go jego nauczyciel Paraurama, ktry zkolei otrzyma j swego czasu od samego iwy. Uprawia onsurowe umartwienia proszc iw o jego bro, aby pomci mier

swego ojca. iwa ukaza si przed nim i rzek: O Paraurama,znam twoje yczenie. Oczy swoj dusz. Gdy to uczynisz,obdaruj ci niezawodn broni, ktra jednak zniszczy kadego,kto zechce jej uy nie majc wystarczajcych kompetencji lub nani nie zasugujc. Paraurama rzek: O iwa, obdaruj wicmnie t broni, gdy uznasz, e jestem jej godny.

Paraurama kontynuowa swe religijne praktyki przez dugielata oddajc iwie cze. W kocu zadowolony z niego iwa rzekdo swej ony: O Parwati, Paraurama zawsze realizuje sweprzeraliwe luby i nieprzerwanie oddaje mi cze. W podobnysposb wychwala jego pobono w obliczu mdrcw i bogw. Wmidzyczasie demony znowu urosy w si i ogupione przez pych

i szalestwo atakoway bogw, ktrzy jednak nie potrafili ichpokona i zwrcili si do iwy z prob o pomoc. iwa ukaza siwwczas przed uprawiajcym surow ascez Parauram i rzek:O waleczny braminie, zniszcz wrogw bogw majc na uwadzedobro caego wszechwiata i zadowl mnie w ten sposb.Paraurama rzek: O Najwyszy Bogu, jake mam zniszczyuzbrojone po uczy oddziay demonw, skoro nie posiadam adnejbroni? iwa rzek: O braminie, moje usta nie kami. Pozbd


38/127


si wszystkich obaw. Id i walcz. Pokonujc danaww zbierzeszzasugi.

Paraurama wykona wic ryty pokutnicze na rzecz swego

zwycistwa i nieuzbrojony wyzwa do walki ca armi danawwmwic: O demony, walczcie. Zostaem wysany przeciw wamprzez Boga bogw iw i zaraz was pokonam. Walczc zdemonami uderza je sw pici, ktra miaa si pioruna Indry iw kocu je pokona. Z ciaem pokrytym ranami stawi si przedobliczem iwy, ktry uleczy go swym dotykiem i rzek: O

waleczny braminie, dokonae ponadludzkiego czynu znoszc blod ran zadanych ci przez danaww. Przyjmij wic ode mnie bro,o ktr prosie, bo jeste jej godny.

Obdarowany przez iw Paraurama pochyli przed nim zszacunkiem gow i powrci do swych wasnych zada.Paraurama obdarowa t broni Karn, ktry by jego uczniem.Paraurama nigdy nie daby mu tej broni, gdyby Karna mia naswym koncie jakie przewinienie i nie by jej godny. Ja samuwaam, e Karna nie mg narodzi si z kobiety z niskiej kasty inie moe by synem Suty. Z jelenia nie moe si przecie narodzilew. W swych zotych kolczykach i zotej zbroi, w ktrych sinarodzi wyglda jak syn samego boga soca Surji. Jego potneramiona przypominaj trb krlewskiego sonia. Sw potn

piersi potrafi stawi opr kademu wrogowi. On nie moe by zposplstwa. Jest on wielkim czowiekiem o wielkiej duszy.

5. alja zgadza si na bycie wonic Karny, ale pod warunkiem,e bdzie mg mwi wszystko, czego zapragnie

Sandaja kontynuowa: O krlu, Durjodhana rzek: O alja,poprowad rydwan Karny bdc jak Brahma, ktry poprowadzirydwan Rudry-iwy, gdy przybra on form wojownika bogw.Zosta wybrany przez bogw jako ten, ktry przewyszawojownika-Rudr. Bd wonic rydwanu Karny, wielkiegowojownika, ktrego ty jednak przewyszasz.

alja rzek: O krlu, wielokrotnie syszaem ju t opowie otym, jak Brahma zosta wybrany na wonic rydwanu iwy i jakiwa zniszczy trjmiasto demonw jedn strza. Jest ona czstorecytowana przez braminw. Kryszna zna j rwnie i z t wiedzzgodzi si na bycie wonic rydwanu Arduny. Kryszna wiewszystko. Zna przeszo i przyszo ze wszystkimi szczegami.Nawet gdyby Karna zdoa zabi Ardun, zginie z rk Kryszny,ktry w tych okolicznociach sam podejmie walk i swymgniewem spali ca twoj armi. Nikt nie potrafi stawi mu oporu.


39/127


Durjodhana rzek: O alja, nie lekcewa potgi Karny. Armie

Pandaww uciekaj syszc brzk ciciwy jego uku. Widziae nawasne oczy jak zabi rakszas Ghatotkak. Pokona te w walce

Bhim, Nakul i Sahadew. Mg ich zabi, cho z jakichpowodw tego nie uczyni. Sam Arduna z lku przed nim nieodway si dotychczas na rzucenie mu ostatecznego wyzwania,cho mia do tego wielokrotnie okazj. Karna zmusi do ucieczkiSatjaki i Dhrisztadjumn i innych potnych wojownikw. Bybyzdolny do zabicia samego Indry uzbrojonego w swj piorun. Ty

sam rwnie znasz doskonale rzemioso wojenne i jeste mistrzemw uyciu rnego rodzaju broni. Na caej ziemi nie ma nikogo, ktomgby ci dorwna w walce. Dla swych wrogw jeste jak strzaai dlatego nosisz imi alja. Czy Kryszna faktycznie ciprzewysza? Jeste zdolny do przeciwstawienia swojego gniewujego gniewowi w wypadku mierci Arduny, jak i poprowadzi dowalki nasz armi w wypadku mierci Karny.

alja rzek: O Durjodhana, zadowolie mnie przedstawiajcmnie w obliczu zebranych krlw jako kogo, kto przewyszaswymi umiejtnociami samego Kryszn. Zgadzam si wicpoprowadzi dzisiaj rydwan Karny, gdy bdzie poszukiwa mierciArduny. Uczyni to jednak pod warunkiem, e prowadzc jegokonie bd mg mwi wszystko, czego zapragn. Twj syn

Durjodhana i Karna odpowiedzieli jednym gosem: O alja, niechtak si stanie.

Durjodhana ucieszony ze zgody alji uciska Karn o rzek:O Karna, zabij Pandaww tak jak Indra zabi danaww. Karnaodpowiedzia: O Durjodhana, uagod jeszcze raz gniew aljiswymi uprzejmymi sowami, bo on cigle nie jest zbyt zadowolony

z zadania, ktre dla niego wyznaczye. Durjodhana raz jeszczerzek do krla Madrasu gbokim gosem tak, aby wszyscy mogligo usysze: O alja, Karna pragnie zetrze si dzisiaj z Ardunw miertelnym pojedynku. Poprowad, prosz, jego konie. Tak jakKryszna prowadzc rydwan Arduny jest jego doradc, tak typrowadzc rydwan Karny bd jego doradc i ochraniaj go w

walce przed niebezpieczestwem ze strony wroga.alja uciska twego syna i rzek: O Durjodhana, skoro taksobie yczysz, niech tak si stanie. Niech jednak Karna z grywybaczy mi sowa prawdy, ktre wypowiem podczas walki majcna uwadze jego wasne dobro, lecz ktre mog nie zawsze bytymi, ktre on pragnby usysze.

Karna rzek: O alja, wspieraj mnie, tak jak Brahma wspieraiw, a Kryszna Ardun.


40/127


alja rzek: O Karna, pozbd si wszelkiego niepokoju. Bd

ci wspiera moj mow i moimi umiejtnociami. Suchaj wicuwanie moich sw, bo ludzie prawi i godni szacunku unikaj

czterech rodzajw mowy: samo-poniania si, samo-wychwalaniasi, mwienia le o innych i przypochlebiania si innym. Tak jakw mowie jestem prawy tak w swych umiejtnociach powoeniakomi jestem rwny wonicy Indry Mataliemu. Dorwnuj muczujnoci, zdolnoci panowania nad komi, rozumieniemniebezpieczestw i umiejtnoci unikania ich. W czasie, gdy

bdziesz wypuszcza ze swego uku strzay, bd ci ochraniaprowadzc umiejtnie twj rydwan.

Napisane na podstawie fragmentw Mahbharta,Karna Parva, Section XXXI-XXXV.


41/127


Opowie 93alja sw mow osabia heroicznego ducha

Karny1. Karna majc alj za swego wonic rozpoczyna siedemnasty dzie bitwy zzamiarem zabicia Arduny; 2. Ze znaki zapowiadaj klsk Kauraww; 3. aljaprbuje zniszczy pych Karny przypominajc mu o heroicznych uczynkachArduny; 4. alja prbuje przekona Karn, e walka z Ardun wymagaodpowiedniej strategii, a nie tylko jego zapau; 5. Karna przeciwstawia alji, ktry

pochodzi z kraju o nie-aryjskich obyczajach, swj heroizm i lojalno; 6. aljaprbuje dowie Karnie, e do walki z Ardun popycha go jego pycha tak jakpewn wron prbujc wspzawodniczy z abdziem; 7. Karna zapowiada swwalk z Ardun lekcewac kltwy, ktre rzucili na niego Paraurama i pewienbramin; 8. Karna raz jeszcze przeciwstawia sw wysok kultur Ariw kulturzekraju, ktrym wada alja.

Karna rzek:O alja, jestem zdecydowany na walk z Ardun itwoje sowa nie zdoaj mnie przestraszy. Narodziem si zzadaniem ukazania mej walecznoci i zdobycia sawy moim wasnymwysikiem. Pozostajesz cigle jeszcze przy yciu jedynie z powodumoich przyjacielskich uczu do ciebie i Durjodhany i dlatego ewalczysz po naszej stronie. Rozumiem wag zadania, ktre musi bywykonane, aby przynie zwycistwo Durjodhanie. Ciar jego

realizacji spoczywa na mnie. Majc to na uwadze zgodziem si nawybaczanie ci twoich obraliwych sw i naszej umowy nie zami.Nie zapominaj jednak, e tylko dlatego jeszcze yjesz.

(Mahbharta, Karna Parva, Section XLIII)

1. Karna majc alj za swego wonic rozpoczyna

siedemnasty dzie bitwy z zamiarem zabicia ArdunySandaja rzek do krla Dhritarasztry: O krlu, przed

rozpoczciem siedemnastego dnia bitwy twj syn Durjodhanaliczc na to, e Karna majc alj za swego wonic zabijeArdun i przyniesie Kaurawom zwycistwo, zbliy si do krlaMadrakw i rzek: O alja, poprowad konie Karny z ca swzrcznoci, aby ochraniany przez ciebie Karna mg dzi zabiArdun. alja rzek: O krlu, uczyni wszystko, co w mej mocy.

Karna z radosnym sercem i gotowy do bitwy rzek: O alja,przygotuj mj rydwan do walki i wyposa go w rn bro. aljarzek: O Karna, niech dobry los ci sprzyja i przynie namzwycistwo. Karna okry pobonie swj rydwan uwicony przez

modlitwy bramiskich kapanw i rzek: O alja, wstp na mjrydwan i uchwy lejce w swe donie. alja wskoczy na rydwan


42/127


jak lew na wysok ska. Za nim pody Karna ubrany w zotzbroj przypominajc soce wygldajce spoza naadowanychelektrycznoci chmur. Ci dwaj herosi wychwalani przez ofiarne

hymny stojc na jednym rydwanie wygldali jak Surja i Agni nazachmurzonym niebie. Durjodhana rzek: O Karna, zabij dziArdun i dokonaj tego wielkiego czynu, ktrego Bhiszma i Dronanie zdoali dokona. Zabij wszystkich Pandaww i spal na prochich oddziay.

Gdy tysice trb i bbnw ogosio rozpoczcie bitwy, Karna

rzek do swego wonicy: O alja, Arduna i jego bracia poznajdzi potg mojej broni. Zniszcz ich tysicami mych ostrzy iprzynios Durjodhanie zwycistwo!. alja rzek: O synu Suty,dlaczego w swej mowie lekcewaysz potg Pandaww, ktrzy swielkimi ucznikami i poznali wszelkie rodzaje broni. Ich niemona pokona. Potrafiliby wzbudzi lk nawet w krlu bogw,Indrze. Wkrtce zaprzestaniesz swej penej pychy mowy, gdyusyszysz brzk Gandiwy przeraliwy jak grzmot i zobaczyszPandaww z ukami gotowymi do strzau.

Karna ignorujc te gorzkie sowa alji rzek: O alja, poganiajkonie, bo nadszed czas na rozpoczcie walki.

2. Ze znaki zapowiadaj klsk Kauraww

Sandaja kontynuowa: O krlu, Kaurawowie powitaliruszajcego do walki Karn gonymi okrzykami i biciem w bbny.Ze wszystkich stron da si sysze wist wypuszczanych strza.Towarzyszyy im rne ze znaki, ktrych jednak ogupieni przezsam los Kaurawowie zdawali si nie zauwaa. Ziemia draa, a naniebie siedem gwnych planet cznie ze socem atakowao sinawzajem. Ziemi zasypywa deszcz meteorw. Wiay huraganowewiatry i z bezchmurnego nieba biy pioruny. Zwierzta i ptakiomijay armi twych synw pozostawiajc j po swej prawejstronie przepowiadajc nieszczcie. Ziemi zalewa deszcz koci.Bro Kauraww zdawaa si sta w ogniu, ich proporce dray, ichzwierzta bojowe roniy zy. Kaurawowie lepi na te wszystkie

znaki i peni wiary w potg Karny uwaali ju Pandaww zapokonanych.

3. alja prbuje zniszczy pych Karny przypominajc muo heroicznych uczynkach Arduny

Sandaja kontynuowa: O krlu, Karna jadc na swymrydwanie wspomina mier Bhiszmy i Drony jak i heroiczneuczynki Arduny. Ponc ogniem wysokiego mniemania o sobie,


43/127


pychy i gniewu rzek: O alja, uzbrojony w mj uk i majc ciebieza swego wonic nie boj si nawet Indry uzbrojonego w swjpiorun. W caej armii Kauraww nie ma nikogo poza mn, kto

byby zdolny do zabicia Arduny. Nie czuj lku. gdy myl o tychwszystkich herosach, ktrzy polegli walczc pod dowdztwemBhiszmy i Drony jak i o mierci ich samych. Skoro nawet osobataka jak bramin Drona musiaa podda si mierci, przeto jakzdoaj obroni si przed mierci wszyscy pozostali onierzenaszej armii? Na tym wiecie nie ma niczego, co byoby

niezmienne z powodu swej zalenoci od dziaania. Skoro nawetDrona, ktry sw energi dorwnywa socu, odwag Wisznu, aznajomoci polityki i strategii Brihaspatiemu musia umrze,przeto kto moe by pewien, e doyje nastpnego poranka? Choprzewysza wszystkich swymi umiejtnociami posugiwania sibroni, jego bro nie uchronia go przed mierci. Dowodzi toniezbicie, e ani zwyka, ani niebiaska bro, ani odwaga, czymdra polityka nie potrafi zapewni czowiekowi wiecznegoszczcia na ziemi. Po tym jak mier Drony zabia w Kaurawachca ich odwag, przeszed czas na mnie, aby poprowadzi ich dowalki. Kt oprcz mnie zdoa bowiem powstrzyma zalewajcychnas swymi strzaami braci Pandaww i ich armie? Prowad wicmj rydwan w kierunku wroga. Albo ich wszystkich pozabijam,

albo sam zgin tak jak bramin Drona. Nie unikaj najwikszychherosw. Szukaj spotkania z nimi. mier nikogo nie wyrnia. Igdy nadejdzie na to waciwy czas, zabiera zarwno gupca jak imdrca. Ja sam nie zdoam te unikn tego, co jest miprzeznaczone. Prowad mnie wic w kierunku Arduny, abymmg speni yczenie Durjodhany. Bd walczy na rzecz jego

zwycistwa do ostatniego oddechu. Zauwa, e ten wspaniayrydwan przykryty tygrysi skra, ktry prowadzisz, znajdujc sina nim bro i proporce jak i gniade konie, ktrymi powozisz,otrzymaem w darze od Parauramy. Uyj dzi caej swej mocywyzywajc Ardun do pojedynku. Nie zawaham si, chobynawet bronili go Waruna, Kubera, Indra i Jama. Zabij go razem z

nimi.alja syszc te przechwaki Karny rozemia si gono iszydzc sobie z niego rzek: O Karna, w swej pysze wypowiadaszsowa, ktrych nie powiniene wypowiada. Jak moesz porwny-wa si z Ardun bdc synem Suty? Kt inny oprcz Ardunymiaby porwa siostr Kryszny, Subhadr, wywoujc tym gniewJadaww? Kt inny oprcz niego odwayby si podj walk zIndr, aby nasyci Ogie Lasem Khandawa? Kt inny odwaybysi wyzwa do walki iw? Czyby zapomnia te o tym, e to


44/127


Arduna uratowa Durjodhan z rk gandharww, podczas gdy tysam bezwstydnie ucieke z pola walki, i e sam jeden pokonaarmi Bharatw prowadzon przez Bhiszm walczc w obronie

krw krla Wiraty? Dlaczego wwczas nie pokonae go w walce?Spieszysz si dzisiaj do pojedynku z nim, lecz jeeli nie ucieknieszprzed jego strzaami, zginiesz!

Karna rzek: O alja, niech bdzie to, co ma by. Czy nieprzedwczenie wychwalasz Ardun? Nasz pojedynek na mier iycie jeszcze si nie odby. Poczekaj, a bdziesz zna jego wynik.

alja odpowiedzia: O Karna, niech wic bdzie, co ma by.

4. alja prbuje przekona Karn, e walka z Ardunwymaga odpowiedniej strategii, a nie tylko jego zapau

Sandaja kontynuowa: O krlu, alja na rozkaz Karnypoprowadzi jego rydwan w kierunku zalewajcego ich oceanu

wroga. Karna rozgldajc si za Ardun zasypywa onierzyPandaww gradem strza zabijajc wielu. Woa: O onierze,przyprowadcie do mnie Ardun, abym mg go zabi wpojedynku! Tego, kto to uczyni, obdaruj wielkim bogactwem.Obdarz go wozem penym klejnotw i drogich kamieni. Jeeli goto nie zadowoli, obdaruj go dodatkowo setk mlecznych krw i

naczy z mosidzu do zbierania mleka. Dam mu jeszcze setkwiosek, setk dziewic o dugich wosach i czarnych oczach i wzcigniony przez biae muy. Jeeli i to go nie zadowoli, obdarujgo wozami zrobionymi ze zota cignionymi przez sze bykwwielkich jak sonie i setk tancerek w klejnotach. Obdaruj gosetk soni i dziesicioma tysicami koni szlachetnej maci. Dammu cztery setki krw o zotych rogach z cieltkami, sze setekwytrenowanych soni ze wschodniego wybrzea w zotychacuchach i ze zotymi siodami. Jeeli nawet to go nie zadowoli,dam mu jeszcze wicej bogactwa. Oddam mu wszystko, czegozechce, moje ony, synw, a po zabiciu Arduny i Kryszny oddammu nawet majtek, ktry nalea do nich.

Sowa Karny i dwik jego konchy dodaway ducha Kaurawom.

Wypenieni now nadziej witali je biciem w bbny, dciem wkonchy i radosnymi okrzykami. Jednake alja syszc jerozemia si szyderczo i rzek: O Synu Suty, nie spiesz si takbardzo z rozdawaniem swego majtku. Arduna sam wyjdzie ci naspotkanie. To ze swej pychy chcesz rozdawa bogactwo, jakbyby bogiem bogactwa Kuber. Zachowujesz si, jakby postrada

zmysy. Dysponujc tak wielkim bogactwem uyj go lepiej nasponsorowanie ofiar. Twe sowa uderzaj w pustk. Lis nie zdoaprzechytrzy pary lww. Wypowiadasz sowa, ktrych nie powi-


45/127


niene wypowiada. Szukasz tego, czego nie powiniene szuka.Czyby nie mia przyjaci, ktrzy mogliby ci powstrzymaprzed wpadaniem prosto w pomienie ognia? Twj czas na ziemi

musi dobiega koca, bo inaczej nie wypowiadaby podobnychsw. Wypowiadajc je jeste jak czowiek, ktry chce przepynocen z kamieniem zawieszonym u szyi lub znale si w doliniezeskakujc ze szczytu gry. Jeeli chcesz pokona Ardun, nieprbuj atakowa go w pojedynk, lecz ochraniany przez odpowied-nio uszeregowan dywizj i wspomagany przez swych wojownikw.

Mwi ci to nie ze zoliwoci, lecz majc na uwadze dobro synwkrla Dhritarasztry. Jeeli chcesz zachowa ycie, posuchaj mojejrady.

Karna rzek: O alja, chc pokona Ardun si moichwasnych ramion. Sw mow dowodzisz, e jeste moim wrogiemudajcym przyjaciela i prbujesz mnie przestraszy. Nikt jednaknie zdoa zama mojego postanowienia, nawet Indra przy pomocyswego pioruna.

alja rzek: O Karna, chcc zabi Ardun jeste jak dziecko,ktre pragnie zdoby ksiyc. Gdy znajdziesz si w ogniu jegostrza, poaujesz swej pychy. Rzucajc mu wyzwanie jeste jakniemdry mody jele, ktry swym zachowaniem prowokuje lwa.Nie rzucaj si sam w uciski mierci. Z wasnej prnoci chcesz

uderzy kijem czarn jadowit kobr. Wyzywajc go do pojedynkujeste jak zajc wyzywajcy sonia, jak szakal szczekajcy na lwa,jak prowokujcy Garud w, jak ciel atakujce byka lub jak abakumkajca na burzowe chmury. Uwaasz si za lwa tak jakmieszkajcy w lesie szakal, ktry nie widzia jeszcze lwa. Twezudzenie prynie jak baka mydlana, gdy usyszysz brzk

Gandiwy i zobaczysz Ardun z Kryszn jadcych na tym samymrydwanie, co bg soca Surja. Na ich widok zrozumiesz, e jestejedynie szakalem. Tak jak pies i tygrys, lis i lew, zajc i so,prawda i fasz, trucizna i eliksir, tak ty sam i Arduna jesteciewszystkim od dawna znani ze swego dziaania.

5. Karna przeciwstawia alji, ktry pochodzi z kraju o nie-aryjskich obyczajach, swj heroizm i lojalno

Karna zraniony do ywego sztyletami sw krla Madrasu rzekz gniewem: O alja, zasugi ludzi prawych s znane jedynie tym,ktrzy s rwnie prawi. Jak wic ty, ktry nie zgromadzieadnych zasug, miesz osdza moje zasugi? Znam doskonale

potg broni Arduny jak i si jego gniewu. Znam te lepiej odciebie potg Kryszny. Znam jednak rwnie potg mojej wasnejenergii i wyzywajc go do walki nie zachowuj si wcale jak ma


46/127


wpadajca prosto w ogie. Ostre strzay w moim koczanie natartewitymi olejkami i zaopatrzone w lotki s dne krwi. Od latoddawaem im cze. Majc natur ww s jadowite jak one i

zdolne do zabicia ogromn

mahabharata: księga viii-karna parva

Documents