maigne d arnis w h lexicon manuale ad scriptores mediae et infimae latinitatis parte 6 1858

187
4965 AB UErmtI; L7' 1NrI_1I1L LATINITATIS. AB 966 P.URITIA. — Idem, ul videtur. qua Rus, a ger., seu territoríum .  Chartul. S. Vand.) RURIZ. — Species sitiginis apud Salo- nes. RUS. — Pagu s , reg io , territorium; pays, canten. qnartier. (Gr. 1'ur.) IIUSARE . — Removere ; eloigner, relircr; ol. ruiser. (A.1361 ) RUSCA. — Corles Italis, prascipue o- rurn; écorce d'arbre, pean d'un fruil ; 01. rusq. ( Pass. ) — Alvcare; ruche d'abeilles. (Ch. Occit.) -- Certa ilicujus rei quantitas; quantilé dé!erminée d'zine chose. (Ch. Angl.) RUSCA RE. — ltalis , abradere, auferre. diruere ; enlever, dépouiller, détruire, raser. (Pet. Azar.) RUSCATIUiI. — Pulvis corticis quernei, quo inficiuntur corla; tan. (St. Sal.) RUSCULUM. — Parvum rus; pet.it bien de campagne. (J. de J.) RUSINA. — Dea ruris, ut RUnrNA. RUSPARE. -- Pro RUSTARE. ILUSPIDUS. -.Lithoiilus minimeque gatus; brut. (Dol.) RUSPINARh. — Manibus fricare, terere; broyer. (Vet. Gl.) RUSPUS. — Rubor; rouge. (St. Saon.) RUSQUEIARE. — Buscan?, seu cortrcem de arbore detrahere, decorticare; écorcér. (A.1497.) RUSQUETUM. — Parvum rus, vel locus ruscis seu m , } rtis plenus; seu f. etiam alvea- rium. (Chortal. S. Vandr.) RUSSATUS. — Ruber, coccineus; rouge, écarlate. (Isid.) RUSSELLATA.—Mensurae annonariae spe- cies ; certainenaesure pour les grains; ol. ru- che. (A. 1254.) RUSSELLUS. -- Rivulus; petit ruisseau. (A. 1231i.) RUSSETUM. — Pannus vilior, rusei seu rufei coloris, quem Galli roux , Angli russet dicunt. (A. 1155.) RUSSOLEMBUS. — Muliebre vestimen- tum; sorte de vEtement de [emule. (A. SS.) RUS'.1'ARE. — Rubos et s p ntos avellere, caed ere ; essarter. (Tert.) RUSTICALITER. — Rustico ; rustique- nient. (Mart. A mpl. Col.) RUSTICE.-- Lingua, seu vulgari idiomate, non Latino; en tanque vu.lgaire. (A. 1038.) RUSTICI.— Cnloui gleba) ascriptilii; scrfs de lo.glébe. (lV. Brit.) RIJ g T1CUl1. - Qu<tivis possessio campe- stris, rustica ; bien de campagne, terre, métai- rie. RUS'I'IS. — Idem, ut viiletur viris doet;s, qui RusTtcus, servus gleba; Vid. RUSTIer. (.4. SS.) RUTA. — Platea; rue. (Vel. Clt. ap. Parad.) — Pr,xtlonnrn coltors, cohors rularior m; bande de routiers. (1Vi11. Neub.) RUTARII. —Prtr;dones, milites, iidem q. IRuP•rAnrr. RUTL+'LLUS. — Teli genus; sorte de coa- telas ou d'éPieu ferré. (S. mil.) RUTERI. — Pro RUPTAII(r. RUTHARIL — Eadem notione. RU'1'RIFER. — Ruricola ; liabitartt de la campagne, campagnarcl. (Lud.) RUTTORIA. — Ager proscissus; ut Ru- PTUZ;A. (A. 1143.) RUVARDUS. — Defensor, patronus , vel idem qui su pra REBBArinUS. (Autelgard.) RUVINARE. — Ideal q. RU[NAIiG. RUVOR. — Species arboris, eadem qua3 supra mover, robar; rouvre. (St. lllont. Reg.) ItUYFURLONGA. —iI ,drrs agri vel cainpi, de quo vide in FURLONGUS. RUZIA. — Pulvis, nt puto quernei corti- cis ad iuficiendum corium; tan. (St Rip.) RY1'Hi1US• — « Finitis llague Kyrie elei- sort curra duobus rythmis, exacto Gloria in ex- celsis, quod inemptum ah abbateRicardo Sigi- ensi (Sagiensi) chorus celeberrime fuerat ex- seca tus cum laudibus.» (Ilion. S. Audoen. Ro- torn.) Versiculos intelligo vocibusKyrie elei- sonintersertos, de quibus dicturn es ti)] FArisA. Tropos intelligit Joannes Prevolius. Quid autem . sint tropi in cantu, dicitur suo loco. S S. — Littera numeralis quae '7 denotat; at in bolis numerorum antiquis dicitur con- ficere septuaginta. Eidem si recta linea R su peraddatur, 70 millia signifi.cat. — Pro C S aepius in mss. codicibus praemittitur voca- libus e, i, y, et vicissim C pro S ante easdem v ocales non raro occurrit. — Notis arithme- ticis postpositum semissem denotat. SA   Apud Persas , res; roi, schah. (W. Tyr.) SAB ANUM. — Pannus gossypinus quo ut ebantur ad suscipiendum iufantem de fonto b alttismi, ad abstergendum corpus in bal- ners, ad involvenda tlefunc,torum corpora, etc.; linge de coton, propre éi divers usages. (Pass.) SAB ARIUM. — Atrium templi ; l'atriuna d'un édifice religieux. (Isid.) SABATATI. — Haoretici Valdensium asse- clae et sectarii. (Pass.) SABATERIA. — Sabaterioruua ars ; ntétier de cordonnier. (A. 1402.) — Regio urbis ubi sabaterii habitan t; quartier des cordonniers. (A. 1375.) — Navis genus; sapine, serte de grande barque. (Vet. Gl.) SABATERIUS. — Calceorum sutor; cor- donnier. (A. 1252.) SABBATARIUS. — Ad sabbatum seu fe- sturn spectans; de féte. (Sid.) S ABBATIANI. —1ía;reticr, quorum auctor fuit Sabbatius quidam e Juda'o Christianus factus a. c. 399. SABBATINUS. — Sabbaticus , festivus; de féte. (A . 1351.) SABBATIS_;IUS. —Sabbati celebratioapud Judteus; célc'bration du sabbat. (Agob.)

Upload: balazs-doczi

Post on 10-Feb-2018

264 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 1/187

4965 AB UErmtI; L7' 1NrI_1I1L LA TINITA TIS. AB 966

P.URITIA. — Idem, ul videtur. qua Rus,ager., seu territoríum . Chartul. S. Vand.)

RURIZ. — Species sitiginis apud Salo-nes.

RUS. — Pagu s , reg io, territorium; pays,

canten. qnartier. (Gr. 1'ur.)IIUSARE.— Removere ; eloigner, relircr;ol. ruiser. (A.1361 )

RUSCA. — Corles Italis, prascipue o-rurn; écorce d'arbre, pean d'un fruil ; 01. rusq.( Pass. ) — Alvcare; ruche d'abeilles. (Ch.Occit.) -- Certa ilicujus rei quantitas;quantilé dé!erminée d'zine chose. (Ch. Angl.)

RUSCA RE. — ltalis , abradere, auferre.diruere ; enlever, dépouiller, détruire, raser.(Pet. Azar.)

RUSCATIUiI. — Pulvis corticis quernei,quo inficiuntur corla; tan. (St. Sal.)

RUSCULUM. — Parvum rus; pet.it bien decampagne. (J. de J.)

RUSINA. — Dea ruris, ut RUnrNA.RUSPARE. -- Pro RUSTARE.ILUSPIDUS. -.Lithoiilus minimeque

gatus; brut. (Dol.)RUSPINARh. — Manibus fricare, terere;

broyer. (Vet. Gl.)RUSPUS. — Rubor; rouge. (St. Saon.)RUSQUEIARE. — Buscan?, seu cortrcem

de arbore detrahere, decorticare; écorcér.(A.1497.)

RUSQUETUM. — Parvum rus, vel locusruscis seu m ,} rtis plenus; seu f. etiam alvea-rium. (Chortal. S. V andr.)

RUSSATUS. — Ruber, coccineus; rouge,écarlate. (Isid.)

RUSSELLATA.—Mensurae annonariae spe-cies ; certainenaesure pour les grains; ol. ru-che. (A. 1254.)

RUSSELLUS. -- Rivulus; petit ruisseau.(A. 1231i.)

RUSSETUM. — Pannus vilior, rusei seurufei coloris, quem Galli roux , Angli russetdicunt. (A. 1155.)

RUSSOLEMBUS. — Muliebre vestimen-tum; sorte de vEtement de [emule. (A. SS.)

RUS'.1'ARE. — Rubos et s pntos avellere,caedere ; essarter. (Tert.)

RUSTICALITER. — Rustico ; rustique-nient. (Mart. Ampl. Col.)

RUSTICE.-- Lingua, seu vulgari idiomate,non Latino; en tanque vu.lgaire. (A. 1038.)

RUSTICI.— Cnloui gleba) ascriptilii; scrfsde lo.glébe. (lV. Brit.)

RIJgT1CUl1. - Qu<tivis possessio campe-stris, rustica ; bien de campagne, terre, métai-rie.

RUS'I'IS. — Idem, ut viiletur viris doet;s,qui RusTtcus, servus gleba; Vid. RUSTIer.(.4. SS.)

RUTA. — Platea; rue. (Vel. Clt. ap. Parad.)— Pr,xtlonnrn coltors, cohors rulariorum;bande de routiers. (1Vi11. Neub.)

RUTARII. —Prtr;dones, milites, iidem q.IRuP•rAnrr.RUTL+'LLUS. — Teli genus; sorte de coa-telas ou d'éPieu ferré. (S. mil.)

RUTERI. — Pro RUPTAII(r.RUTHARIL — Eadem notione.RU'1'RIFER. — Ruricola ; liabitartt de la

campagne, campagnarcl. (Lud.)RUTTORIA. — Ager proscissus; ut Ru-

PTUZ;A . (A. 1143.)RUVARDUS. — Defensor, patronus , vel

idem qui supra REBBArinUS. (Autelgard.)RUVINARE. — Ideal q. RU[NAIiG.

RUVOR. — Species arboris, eadem qua3supra mover, robar; rouvre. (St. lllont.Reg.)

ItUYFURLONGA. —iI ,drrs agri vel cainpi,de quo vide in FURLONGUS.

RUZIA. — Pulvis, nt puto quernei corti-cis ad iuficiendum corium; tan. (St Rip.)

RY1'Hi1US• — « Finitis llague Kyrie elei-sortcurra duobus rythmis, exacto Gloria in ex-celsis, quod inemptum ah abbateRicardo Sigi-ensi (Sagiensi) chorus celeberrime fuerat ex-seca tus cum laudibus.» (Ilion. S. A udoen. Ro-torn.) Versiculos intelligo vocibusKyrie elei-sonintersertos, de quibus dicturn es ti)] FArisA.Tropos intelligit Joannes Prevolius. Quidautem .sint tropi in cantu, dicitur suo loco.

SS. — Littera numeralis quae '7 denotat;

at in bolis numerorum antiquis dicitur con-ficere septuaginta. Eidem si recta linea Rsuperaddatur, 70 millia signifi.cat. — Pro CSaepius in mss. codicibus praemittitur voca-libus e, i,y, et vicissim C pro S ante easdemvocales non raro occurrit. — Notis arithme-ticis postpositum semissem denotat

SABATATI. — Haoretici Valdensium asse-clae et sectarii. (Pass.)

SABATERIA. — Sabaterioruua ars ; ntétierde cordonnier. (A. 1402.) — Regio urbis ubisabaterii habitan t; quartier des cordonniers.(A. 1375.) — Navis genus; sapine, serte degrande barque. (Vet. Gl.)

SABATERIUS — Calceorum sutor; cor-

Page 2: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 2/187

^ ^ o ^ At3 EXICON A C 9UaSABBATIYU S. — Ut S A B B AT I N U S . ARURI3ARE. — Sp irare, odorare• sentirS 1B1;1TIZART;. — Sahbatum colere, va- l'odeur. (Po rt.)

cnre, fcriari; célébrer le sabbat, faire féte, A FiU'1'A . —Currus quo nohiles feminese reposer. (Pap.) eliebantur species; item curros vel equi

SABBA'I'UJ4.—Calceus;chaussure,sozdier. rnatus; char, voiture; équipeniezit de citar(Ch. Occit.) — Pai; paix. (Ilomesd.)— Quod- ou h.arnachentent de diera'. (Pass.)vis f 2sturn; toule fcte, jour de féte. (Pass.)— ABUUM. — Sabuletuui , arenaría; su-Soistitium; le solstice. (Chr. Juan. Ī Vheth.) lonniére. (Vet. Chr.)— Apud Hebrmos , tota liebdomas, item se- AC. — Coanitio, gnarn domintis habet inptimus hehdoniadís dies ; la semaine entiére, uria sua de causis et litihns, gnteinter vas-et le septiénie jour de la semaine (curn riel,- allos en-ierannt; droit de justice. (Ch.. knut.)

aden7 signrticat, in dies dividitur quo- Multa judiciaria ; amende prononcée parPrima sa,rbati , secundus, Se- e jugc. (Id.)

cunda sabbcrti , et sic deinceps ; septimus ACA. — Eadem notione. (Id.)denique, sabbaturn, ut ohservatuui a S. lije- ACABUTA. — Armorum species ; es-ronyuno et S. Atigustino).— Una sabbati, dies péce de pique d croe pour désarponn.er des

imanche. (ve!. Gl.) Sabbrrtuin avaliers ; 01. srrch.eboutc.(Joari. abb. Laud.)sabbatorum, regules vitae mternae; le repos ACCAGERE. — Depopulari, vastare, di-éternel, la mort. (A . SS.) Sabbatum sanr,tum, rliere ; dévaster, ravager , saccager. ( A .magnum seu luminum , illud quod Pascha 1376.) ,i>rmcedi( ; le sairredi saint. (Pass.) Sabbatz.im ACCAGIU\1. — Jus quod ex quolibetin traditione Symboli, quod Dominicam 1 al- ruiYienl.i sacco con-ipetit domitio pro men-

rnarnm pr¿ecedit, in ritu Ambrosiano, cum uratione frumentaria; droit sur ataque saeolani eo die cathecumenis Symbolum e grains ; nl. sa.cage. (Pass.)addiscendum traderetur, quod alibi in die ACCAYIENUM. — Sordidum quoddamPalmarum daliatur; le samedi d'avant les miculurn; sac. (Ap. Mur.)Rarucaux; Vid. SY,IiCOLU\r. Sabbatirni in A l- ACCARE. — In saccuin miltere; ensa-bis, quod praicedit Dominicain primara post her. (Pass.)Pascha, quia hac dieliaptizati inSabi.ralo ACCARIA. — Quantum horno ferie po-sancto deponebant albas stnlas, seu vestes est in sacc,o; q•a-rttz:té de denrées qu'uncuas in baptismo susceperant; le premier hornme peut poner dans un sac sur ses épau-samedi ciprés Pdques. (Dur.) SrbbaGum vaca.l, es; ol. sachée. (Conv. Saon.)sabbatum ante Palmas, seu dies Dominicus, ACCARIUS. —Qui s pecies aliunde adve-giii Pa.scha prlecedil, quia proprio oíiicio 'as comportat et saccis gestandis operami+aret ;le saanedi d'avant les Rameaux ou le uam niercede local; portefaix. (Dig.)d i:p?anclre des Ilcrmea.ux. (Aluuin.) Sabba- ACCATELLUS. — Saceulus; petit sac.tu at duodecim lectionum, sabbatunn Quatuor (Ap. Mur.)Tciriporuni; chacun des sainedis tics Quatre ACCATI. — Idem q. SACCi. (St. Venet.)'l'emps. (Amolar.) ACCBI.LARIUS. — Saceili seu Cisci cu-

SA BELINUS. — Esabelo; denaartre; « pelles stos; garde du trésor, trésorier. (V el.Gl.)sabe!inae. » ACCELLUM. — Fiscus, thesaurus; iré-

SABLLU.II. — Martes, mustelm genus; sor, fr.sc. (Corip.) — Crumena; bourse. (Vet.^?iartre zibeline ; ol. scibeline, sable. (Atan. l.)Insul.) ACCELLUS —Sacculus; sachet. (S. xii.)

SABER. — Asper, nodosus; rude, dpre. ACCI. - Ita appellati monachi quidam ,(Pass.) uod saccis pro veste uterentur.

SABINA. — Navis; espéce de navire; ol. ACCIBUCCIS.-- Bucculentus; qui a unesapine. (Vet. Gl.) rande bouche. (Arn.)

SABIA. —FaUae nigrm, ut videtur Bollan- ACCINEUS. — Saccos spectans ; de sac.(S . )ILieristis

SABLEKIA. (A. SS.)

) — Tibnum, ttabuladtrabs; AChIPERIUM. — Pera pastoralís; besacedurte de poutre , sabliére. (A. 1117.) A. SS.)sable. (Mur.) ACCI'I'fE. —Idem q. SACCI.

LONATUS. —Arenatus, sabio abun- ACCO. — Saccus, crumena; sao, bourse.dans; sablonneux. (A. 1207.) Cenc.)— Culcitra straminea ; paillasse. (Ch.

SASLO (S. 41-o .t. ccit.) — Pul vinus ; coussin. (S. xiv.)Reg.) ACCOMANARE. —ltalis, depopulari, va-

SABONUS. — Sapo; savon. (Ch. Occit.) stare,.diripere; saccager. (Ap. \Iur.)SABRIERIU111.—Condimenlumacuti sapo- ACCO'4IANNUl7. — Depopulatio; sacca-

ris; saucepiquarale, sar.cpiquet. (G. Chr.) ement. (Ap. Mart. Anapl. Col.)

SAI,RINUS. — Pro sabur'rinics. (V it. S.ACCOMANNUS. — Praedator; pillard.

g$'irrza.) Mur.) -SABULAR.IA. — Arenada • ablonniére. • SACCONUS. — Culcitra stramentitia , vel

l i paillasse ou couss in (Const Sic )

Page 3: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 3/187

190 IC r1EDilE ET INF111

S_1CC ULUII. —Sacculuni vini, vas vina-riurn, seu potius rncnsurle viñarite species;vise cZ m ettre le vin ou mesure pour le vin.(A. 1266.)

SACCULUS. —Fiscus, tlresaurus, ut SAC-cus.

SACCUVí. — Eaderu notione q. SACCO-bIANlVU4Ī . (A .SS.)

SACCUS. — Vestimenti gofos, pa,rium,sordidum amiculum , culcitra straminea ,fiscus, thesaurus, restis piscar.iae ;enus;véternent d l'usage des grarads, sorle de rnan-

teau court, véte;nent de dessus de tissu gros-sier c% l'usage des gens da eomm un et desmoiaa.es, paillasse, trésor, bor.crse, engin depéclte. (Pass.) Saccorrarn consuetudo, prae-statio saccorum ad frurnentunl dornitii ad-

ducen,lum;m.posée ara vassal de

f ournir les sacs nécessaires pour renfermerles graen.s du seigneur. (A.1207.)

SACCUl'ELLA. — Sacculus ; petit sac.(A. SS.)

tiACELLANUS.—Capellanus, sacello prae-fectus; chapelain. (Ch. II. V III reg. Angl.)

SACELLARIUS.— Fisci custos; trésorier,garde da trésor. -(Vet. Gl.)

SACELLUM. — Cistula reliquiis recon-dendis aptata; boite, cassette disposée porar•recevoir des reliques , reliquaire. ( A. SS.Ben.) — Fiscus, tllesaurus; le ftsc, le Iré--

sor de l'Etat. (V et. Gl.) — Crumena; bourse.(Paul.)SACELLUS. — Saccuius; petit sac. (Alcx.

late.)SACER. —Species falconis; sacre. (Fred.

I1 imp.)SACERDOS. — Episcopus; évéque. (Pass.)

— ;ilagus, divinus ; nragicien, devin. (Querol.—Sacerdos cantarialis seu choralis, cantor;chantre. (A. 14.98.) Sacerdos magnas, epi=scopus; évéque. (Mal).A nn. Ben.) Sacerdosparochianus, parácllus; curé. (Alex.11I PP.)Sacerdos primus seo summu.s, primas; pri-9nat. (Pass.) Sacerdos secandi ordinis , se-cundas se u rninor, presbyter rlui non estepiscopus ; tout simple prclr'e. (Pass.)

SACERDO'1'ALIS.—(Sui.rst.)Liber i?1 quoritusad sacerdotem pertinentes continentur;rituel. (Pass.) — Versiculum queur initioLaudurn recitant; verset gcti précéde t'offecede Laudes. (Macr. Lex.) — Sacerdotales , ve-stesou;nes qui bus sacerdos indivinis utitur;les vélements sacr •és. (Alevand. 111.1 — (Adj.)Sacerdotales littercv, id est epistoór.c fbrrma-tre, canoraicca, q. Vid. (Pap.) — Sacerdotalefeudum seu sacer.clotatia benef icia, obven-Ilonesquae parocboohveniuut; revenu, profttsd'une cure. (Tabul. Vet.)

SACERi30TAL1'1'EI3. — More sacerdotis ,

E LA TINI'1'A TIS. SAC 970SACERDOTISSA. — Uxor sacerr:lotis seu

presbyteri; Vid. PRESIIYTER.E. ( Tal). 16'laj.1!I o n. )

SACERD01'IUiI. — Episcopatus; épisco-pat. (Cod.Th.)— lteneficium ecclesiasticum,pro;°benda sacerdotis ; béné/r:ce eeclésiastique.(Ap. Sur.)— Sacerdotis parochialis electio etnominatio ; élection et nominaliond'un curé.(A. 1206.) — Obventiones sacerdotis L,aro-chialis; casuel d'un curé. (Tal). V indoe.)

SACHATA. — Saccus plenos; plein unsac ; ol. sachie, sachée. (St. Arel.)

SACHE1RA'I'A. — )1lensurre agrariav spe-cies; autant de terre gi.c'un m oissonneur peuten moissonner pendant un joto'. (A . 124.5.)

SACHELLUS — Sacculús; petit sac, sachet.( S.V erc.)

SACHINUS.—Sachinus pannus, r•udis, sae-cis conficiendis aptos ; toile grossiére bonne

pour faire des sacs. (5. xrr.)SACHUSFAGUS. — Fati species ; sorte de

hé'tre. (Ch. Com. A lenc.)SACIANI. — Qu1 et AiVTIIrtOPOJIORPIIITE.SACIIIA. —Pro SAGM,S.SACIRE. — llena alicujus propriarn sibi

facere; s'approprier la chose d'autrni. (S. vili.)SACIUM. — F. ager sationi idoneus;

lerre propre ú recevoir la semence, (Caos.Iñeist. Gl.)

SACLA. — Servitii genus, quo Mentesterras dominorum sarclare seta sarrire de-bent; sarclage, obligation oú sont les -vas-saux de sarcler les terres de leur seigneur.(A. 1201.)

SACLARE. — Sarrire ; sarcler • ; ol. sacler.(Reg. Cam. Comp. Par.)

SACO. — Saccus ; sac. (Barel.)SACRA. — Epistola, diploma principis ;

lettre, diplóme d'un souverain. (Lib. Diac.)—Vasa-qu<re ministeriis ecclesiasticis inser-viunt; vas.cs sacrés. (A. 933.) — Tbesauriseulargitiones principis ¡irivatae; le trésorpar-ticulicr duprince. (Cod. Th.) — Missa; le sctintsac,rif ce de la A lesse. (Guid. Disc. Fars.) —Corisecratio pontiticia ; sacre. (Ap. —Auctoritas, potestas patris in fiiiu:n; carato-rité, ponvoir du pare sur le fils. (Cod. 1'h.)

SACItA1IGNTAGIU1I. — Id yuod ab eoc.lui sacramento alicujus servi un siso addid 1,exsolvitur ; droit que paye celui que pri-le,serment ; ol. sa.cr •amentage. ( Vet. Gl.) — Pcenapecuniaria, qua damnatur qui sacramento,quod caluu u iiatur, irnpnsitunr crimen a searnolitur; a;nende in/ligée par le juge. (A. e.1080.)

SACRA1fENTA LE. — Sacramenturn, jusju-randum ; serment. (A. 802.) — Tractatus desacrarnentis ; /rallé, sur les sacrements. (Laur.Byzyn.) — 1nsIrnmenturn praostiti sr.rcra-

Page 4: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 4/187

071 S:1C GxISACRAMENTALITER. — Vox tbeologo_

rurn, sacramentan more; sacramenlellement.(Alb. Mis.)

SACRAMENTARE. — Sacramento fidem,l,acturn astmre , confirmare; confirmer,corroborerun pacte par la prestalion du ser-

C12 . (A. 1192.)SACRAIIEN'I'ARII. — Ha?retici qui errant

r,iren sacramenta; sacramenlaires.SACRAMENTARIUM. — Liber eccles a-

sticus, in quo sacrae liturgia3 ad sacramentumconficiendum continentur; Sacramentaire.(Pass.) — Lapis,in quo SS. sacrificium per-agitur; pierre consacrée. (Syn. Exon. a.1287.)

SACRAMENTATUS.—Dicitur de Christo,qui Eucharistiae sacramento sese fidelibuscommunicat. (A. SS.)

SACRAIIENTU1I. — Hostia sacra, sacraMissarurn liturgia, reliquiae, jurarnentum;pain eucharistique, ltlesse, reliques, serment.(Pass.) Sacramen.tum proprice manus, sub-scriplio; souscription, signature. (S. xit.)Sacramentum Missm, pars Missae in qua cor-pus et sanguis Christi fidelibus a sacerdoteostenditur; l'élévation. (A. 1378.) sacraanen-tum evangelicum, juramenlum tactis sanetisI;vangeliis praestitum ; serment sur les saintsEvangiles. (Chartul. Celsin.)

SACRARE.— Dicitur de libro, in quo derebus sacris agitur. (Alb. de Rosal.)

S.iCRARIU\I. — Pars tedis sacrae ubi estal tare, pars altaris uhi repnnitur ciborium,quodvis templum, secretarium, ccnrneteriurn,scrinium , archivum , sacrum aerarium ,fiscus principis, libercontinens benedictio-nes; sanctuaire, partie de l'autel occupéeparle tabernacle, e'glise, temple, sacristie, cime-tiére, charnier, dép8t des titres, archives,chartricr, trésor, caisse publique, bénéclic-tionraal. (Pass.)

SACRATORIUJI.—«A bsida dictus exedra,id est sacratorium. » (Gl. Ccimb.)

SACRATUII. — Sacristia, ut SACRARIU14r.( S t . 11 . 7 a a t . )

SACRATUS. — Sacrata Deo, suicidaron:-alis ; religteuse. (Ach. Spic.)

SACRESTANA. — Sacrarii custos apudsanctimoniales; sacristaine, sacristine.

SACRETARIA. adem notione.SACRICOLUS. — (Adject.) Sanctus ; saint.

(A. SS. Den.)SACRICUSTOS. — Ut SACRISTA. (A. 1091.)

SACRIFEX. — Saeriücus, sacerdos; celtaqui o f fi • e le saint sacrifice, prétre. ( Aildeb. )

SACRIFICA — Ideal q. SACRISTA. (Pet.Abelard.)

SACRIFICA'fI. —Sic dicti olí.m Christianiqui suppliciorum, et vitae vel eliam bono-ruin amissionis meta idolis sacrificabant,licet reveraChristianam ex animo iidempro-lilcrentur. Hos etiam thurificatos vocatsanctus Cyprianus.

CON AF 972SA CRIFUS. —Idem q. SACRIVUS.SACRILEGIUM. — Multa quao sacritegis

ab episcopo imponitur ; la peine pécuniaireimposée par l'évéque pour l'expiation du sa-cril ége.

(A .10 6N0 .1ACRISCRINIARIUS. — Sacrtsta ; sacris-tain. (A. 1451.)

SACRISCRINIUS. — Eadem notione. (A.

1017.)SACRISTA. — Dignitas ecclesiastica ;sacrorum custos, thesanrarius; sacristain,trésorier d'une église, celui qui a la garde dutrésor e6 des choses précieuses; ol. seerétain.

SACRISTIA. — Sacristce munus; chargede sacristain. (W. Th.) — Scrinium, tabula-rium publicum ; are ffe. (St. Ast.)

SACRISTISSA. — Quan sacristice prteestapud sanctimoniales ; saéristaine. (A. 1420.)

SACRITECTA. — Pro SARTITR CTA. (A .819.)

SACRIVUS.— Sacer; saint, sacre'. (L. Sal.)SACROCOLA. — Qui sacra colit, sacar-

dos, clericus ; prétre, clerc. (Od. Cluniac.)SACROSANCTA.—Sancta Evangelio, sacraareli.rluim, crux, et alia, super qum sacramen-ta in ecclesiis peragebantur. (Cons. Furn.)

SACROSANCTI. — Eadem notione. (A.1218.)

SARU:II. — Sacrum Dei, donatio factaecclesiae; donalion faite d une église. (Tab.Brivat.) — Consecratio episcopi ; sacre d'unévéque. (Steph. Torn.) Sacrum palatium,mrarium, fiscus principis; le tre'sor royal.(Leg. Luitp. Long. rey.)

SACRUS.— Pro sacer. (A. 11149.SACTIO. —Pro SASSO. ( A. 932. ^SACUCUS. — Sambucus ; surcan. (A. SS.)S A C UDIRE.—Excu tere ; secouer. (CSACURBA. — Species vestis ex tela; sorte

de robe ou habillement de toile, sarrau ; ol.sacurbe, sacourbe. (A. 145G.)

SA DO. — Mensura agri ; VideSAZO.StECULARIS,— Mundanus; mondain, qui

vit dans le monde. (Salv.) —Qui alicui regula)addictus non est ; qui n'appartient d aucunerégle monastique, séculier: « persona scccula-ris ; „ prétre séculier, (A. 1328.)

SIECULARITAS. — Saecularium conditiomonachali opposita sécularité, condition deceu.x qui, ne faisant pro fession d'aucuneregle monastique, vivent dans le monde, paropposition á celle des religieux que l'on ditétre éloignés du sii'cle, el qu on appelleréguliers á cause de la regle qu'ils proles-sent. (A. 1093.) — Bona ecclesiis concessa ;biens de l'église. (A. 1385.)

StECULARITER . — Smcularium seumun-danorum more; d la maniére des personnesda monde. (Ap. Mur.)

SIECULU119. — Monachis praesertim di-ctum,-quidquid extra claustrum: quia quivitam monastiCam amplectuntur, ruori sah-culo dicnntur; le siécle, expression mona-cale pour désigner tout ce qui est en dehors

Page 5: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 5/187

1975 A G' 1EDI1E ET 1NY'lA1tI; LATINITATIS. SA G 974

;;iurn; orfroi, broderie d'or ou de soie; ol, ois pour leur en faire manger te glandsafi •e, (A.1377.) A. 980.)

SAFFR ANARE. ---- Croco aspergere; sa- AGINUiI.— Acleps suillus; graisse de(*rano-. (A. 11188.) porc , sain,doux. ; ol. sahin. (Tabul. S. ^em.)( *ano

StiFIRUS, —Lapis pretíosus; saphir. AGIONES.— ldem g. SaIONES.r AGIOTA.—Ornamenti genus « aliqua3(

AFRANUM. --- Crocus ; sufran. (A. 1291.) ortant sagiolas de perlis valoris florenorurnSAFURIUAI. — Ut SAFARIUAI. usque in c. » (Ap. Mur.)SAGA, — Nomen remmae; nom d'une AGIPOLUS. — Arelis; are. (St. h'l.)

pierre préciense, (Isid.) — Narratio, relatio, AGITIA. — Navigii species, ut SAGITTA.quodvis (betuna, Anglo-Sax. deposítio te- AGITTA. -- Navigii species ; sorte destium, fahula ; récit, relation ; déposilion de aisseau léger ; ol. sagette, sagittaire. (Pass.)te'rnoins ; fable. (Pass.) Fulmen ; le fea da riel, la foudre. (A.1292.)

SAGAMEN. — Vas, ut videtur, in quo sa- — Pars vestium quae contrahitur in sinu,gimen seu adepsreponitur; vase, pot iamettre quod sagittae speciem eflingat; pli. (Udalric.)la graisse. (A.1320.) AGITTAMEN. — Sag2tta; fleche. (Ap.

SAGANA. — Incanlatrix; sorciére; ol. sa- ur.)gane. (Vet. Gl.) AGITTAMENTUM. — Eadem notione.

SAGARIA. — Ars conficiendi saga; qui (Car. de Aquin.)

vero ea vendit, sagarius; V id. SAGOnz. (Vet. AGITTARIA. -- Navis species , ut SA-Gl.) ITTA. (Rad. de Dic.)SAGATA. — F. pro segata vel secala, ser- AG1T'fARIUS. — Venator cum sagittis ;

vitii species, quo vassalli blada domini sui hasseur cI l'arc. (A . 260.)—SaDittarum arti-secare tenentur ; Vid. SECATA et SEGATA. ex ; fabricant de fleches; ol. sagelour. (A .(A.1291.) 391.) — Sagittarii liberi, iidem q. Gall.

SAGELLUM. — Stragulurn lecti ; eouver- f ranes-archers. (Chr. Bes.)ture de lit. (A.808.) AGITTEA. — Navis genus, ut SAGITTÁ.

SAGENA. — Rete; filet de péche, serme. (An. Gen.)(Pap.) — Piscaria, ut videtur; liécherie, (A . AGITTIA. — Eadem notione. (A. 1163 )1111.) — Navigii species; sorte de navire. AGITTINA. — Eadem notione. (Ap.(S )v^1 . ) ur

S. GENULA.— Navis, ut SAGEV.1. (A. SS.) AGIUM. — Linteum subtile in quo fari-SAGERIA. — Locus , juncis palustrihus na excernitnr; éto je á tissu peu serré pourabundans et humidus; lieu rempli de jones eribler le grain. (Ann. .Prcem.)—Experimen-ou de roseaux, marais ; ol. sacheri,e, sugerís. tum, examen , exagiu nr in re monetaria ;(A, 1360.) ssai. (A . 12!1,0.)

SAGETTA.-111endose pro SAGFNA retis AGLINUM. — Secale; seigle. ( A. 1336.)species. (A. 1279.) AGMA. — Onus, sarcina; eharge, ba-

SAGGOLUM.— Diminut. a SAGVnr, panni gage. (Pass.) — Theca scuti ; étaai du bou-species. (A. SS.) lier. (Lact.)

SAGIA. — Genus panni; sorte d'éto ff e AGMARE. — Sagmarios onerare; char-grossiére. (J. de J.) er les b ¿tes de somme. (T'et. Gl.)

SAGIATOR. — Ponderator, cxaminator, AG,!'IARIUM. —Sarcina, onus, ut SAG,11A.

ofliciurn in moneta Florentina ; vérificateur, Ulp.)celuiquisurveiltelafabrlcationelelaanonnaie' AG1IARIUS. — Equus clitellarius ; Me Causarun judices, qui e sonarte: « Sagmarius equus, sagmariain mallis puhlicis jus dicehanl.; juges des qua, sagmarius mulus. » (Pass.) — Qui

plaids sou3 les rois dela prern.i.é^re race..IEN. — Adeps, sa^;ina, arvina ;A GI agmariuna equum vel rnulurn agit ; celui

gr^lisse, sai:ardoux ; ol. sahin. (Pass.) ui araélte une béte de sonvne, muletter. (Dest.

SAGIIIENTARIIJM. — Lucerna, qua? sagi- Vit.) — Sanmatum confector ; abricant de

mine alitur • lanape qui est alinrentée avec debdts, bourreller, bdtier. (1 et. G .)

la grafsse au licu d'hr.aile. (Mart. Ampl. Col.) AGMEGIUM. — Praostatio sagmrzriorum

(GS :1GI11ENTUZI, — Idem q SAGINATIO ad exportandas res dominoruro, uti passim. Chr.) ppellatur ; corvée eles transports d dos deSAGIN11NATUS. — Insagimine de'coctus; mulet. (A. 1031.)

crait dans la graisse. (S. Caes.) AGMEN. — Onus, ut SnGUA. ( A. SS.)SAGINACIA. — Suginacia silva, ;landium AGNA. — IIerbae seu junci palustris gc-

saninandis porcis ferax ; b i d t nus ; le grand souchet; ul sagne 1A 1210 )

Page 6: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 6/187

4975 AI EXICON A L 976SAC,OnIA, — Vasis genus ; sorte de vase. SAISIIIE( TU\^.^ OLsignatio, manucap_

( A 11294 ) t i o aisie. A.. 1:.9.1,.))SAGONA .— Araris ; la Sable. (A, 875.)SAGRARIt>;. — Declnioe, prrmrtrae, obla-

tione s eo nomine intelligi videntur in char-la; déczmes, prémices, oJfrandes. (A. 1116.)

SAGRARIUS. — Locus sacer; lieu sacré,saint. (A. 983.)

SAGRESTIA.—Sacrarium ; sacristie. (Ap.Mur.)

SAGRIMENTUM. — Idem q. SAGIMENTUM,ut videtur. (A. 1126.)

SAGUEN. — Ut SAGINURI. (Ch. Occit.)SAGUM. — Militare indumentum, quod

armis superinduebatur, Gallis proprium ;vélement militairc de forme carrée a l'usagedes Gaulois; ol. saic. (Pass.) — Vestis seupenula viatoria; casaque de voyage. (Cod.Th.) — Panni species; espéce de tissu delaine; ol. sale. (Adalard.)

SAGUNTIA. — Navigii genus, idem q. SA-GITTA. (Sal. Malasp.)

SAGUS: — (Subst.) Stragulum lecti ; cou-verture de lit. (Pap.) — Lectice species;sorte de litiére. (A. SS.)

SAHINUS. — Vox Arabica, que falconumspeciern designat; faucon d'une race pa.rti-culiére; ol. sahins, pelerins ou faucons tar-tares.

SAIA.— Panni species, uf SAGUS.SAICA. — 1llonete Germanice species;

menue monnaied'Allemagne. (A. 825.) —Na-vigii Turcici genus, vulgo caique. (Leun-clav.)

SAIED. --- Merum imperium; haute jus-

tice. (Ap. Marc.)SAIGA. — Mollete argentee genlis apudFrancos regnantibus prime stirpis regibus,clenarius ;, monnaie d'argenl frappée par les7-'rancs-Mérovingiens, denier. (Pass.)

SAIGNARE. — Dicitur de animaiibus quelaniisjugulantur; saigner, tuer un animalde boucherie. (Chart. S. Tri. Cadom.)

SAIGNETUM. -- Via imbribus excavata ;chemin, raviné par les eaux de pluie ; ol. sai-gne. (Terraj. Bcllój.)

SAIGNETUS. —Panni species, ut SAGUS.(A. 1389.)

SAIGNIA. — Via imbribus excavata, utSAIGNUTUnI, apud Bellijocenses. — Lemovi-cibus, fundus pinguis el bumídus, planities;plaine grasse et :humide; ol. saigñe. — Bur-gundionibus, humores seu succum sambu-c.eum ;liquide qui découle du sureau ; ol. sai-gnc. (A. 1388.)

SA ILLIA.—Prominen tia, projectura; sail-lie. (A. 1388.)

SAILLI3tE. — Pro salire. (A. 1389.)SA1NA. — Locus juncis palustribus abun-

dans; licu marécageux rempli de joncs, ma-

rais ; ol. saigne. (Ch. Arvern.)SAINUM. -- Adeps suillus ; graisse deporc; ol. sain, saien. (A. 1197.)

SAISINA. . — Missio in possessionem ,possessio, jus ad real , res ipsa salsita,seu obsi„ nata; mise en possession, ini•esti-ture, jou+ssance, possession, droit a posséder,la chose suisie; ol. saisine. (Pass.

SAISIO.— Tempestas ; saison. Ap. Steph.)SAISIRE. — Mlttere aliquem in posses-

sionem, investire, occu pare, possidere, obsi-gnare, ad manum regis ponere, apprehen-dere ; mettre en possession, investir, occu-per, jouir , mettre les biens d'une personneen nzain de justice, saisir, arréter. (Pass.)Saisire se, occupare ; s'empurer; se saisir.(A 1328.)

SAISI'1'IA. —Possessio; possession, jouis-sanee; ol. saisine. (A . 121G..)

SAISITIO. — Eadern notione. (A. 1136.)SA1SONARE. — Parare, optare; prépa-

re'r, approprier. (A. 1393.)SAISONIA.—Tempestas, ut S_uslo. (S. xi.)

SAITUII. — Pelvis; bassin. (Mart. De ant.rit.)SAIUS. — Panni species , ut SAGUS. (St.

Aren.)SAIZI:VIENTU117. —Investitura, possessio;

Ut SAISINA. (Lob. H. Brit.)SAIZO. — Idem q. SAISONIA. (A. 11>69.)SAJA.—Glans, vox Longobardica; gland

de ché'ne. (Leg. Roth.)'SAJALIS.— Panni species apud Hispanos,

idem f. q. SAGU111.(Conc. Hisp.)SALA. — Domus, edes quevis, ampla la-

men et instructa, palatium, castrum, judi-cium, capella, ceenaculum, cubile .amplitu-dínis eximie, familia, axis, curia, senatus;maison considérable, h8tel, palais, chc2teau,jugement, sentence de juge, cha.pelle, oratoire,salle d manger, chambre d'une grande éten-due, salle, salon, famille, maison, ais, plan-che, cour, assemblée publique. (Pass.)

SALACIU:II. —Adeps, ut videtur ; graisse.(St. Mont. Reg.) — Quantum satis alicui ne-cessarium est; la quantité de sel nécessairec2 la consommation d'une personne. (C'ons.Carc.)

SALADA. — Galee species ; casque léger,salade. (Pass.)SALAGIUM. — Vectibal, quod ab iis qui"

sal vendunt praestatur ; gabelle, impGt sur leset; ol. salage. (A. 1101..) — Quantum salisin usu quotidiano expenditur; le sel qui sec_ onsomme par jour. (A. 1309 )

SALAMBONA. — Venus , apud Hispanos;Y énus. (Isid.)• SALAMEN'1'U11I. — Idem esse vicletur q,SALSAAIENTUII. (Capit. S. V ict. Mass.)

SALANDItA. — Navigii species, idem q.CIIELANDIURI.

SALARE. — (Nom.) Salinum ; saliere. (A .SS. Ben.) — (Verte.) Sale condire; salen (St.

Srel.) (Iib

Page 7: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 7/187

1977 A L EUIfE ET INFI1ilE LA TINiTA 1'IS. A L 978

SALARIARIUS.— Pretio conductus; sala- ALERiA. — Saliuum ; saliére. (A. 1333.)rié. (Ulp.) ALERIUII. -- Herb<o sale, aceto et oleo

SALARIATUS. — Eadem notione. (Bonif. conditm ; salade. (A. SS.)PP.) ALI:I.tIUS. — Exactor tributi ex sale;I

ALARICIUS. — Salaricia terra, ex qua receveur de l'impdt sur le sel. (St. V erc.)sal eruitur; terre qui renferme des mines de ALESARE. — Vias pavimentis munire;

l. (Ap. W iled.) aver. (ilion. eccl. A quil.)s

ALARIOLA. •— Dimin. a SALARIA, sali- • SALETRUM. — Sal nitrum ; salpé'tre. (Ap.num. (11. epsc Aaa. iss) 'llwr'oez.) —Salicetum ; saussaie. (Ap.

nALARIUM.—Salinum; saliére. (A. 111G.) Abre. Hisp.)—Vecti7alisgenus, ut SALAGiUfl. (A.1112.)—• ALE'l UM. — Salis vectigal, ut SALAG:uIU.Stipendium rnilitim, vel servitii; salaire, solde. Ann. Prcem.)(A. SS.)—Donuni; cadeau, pre"setat. (A. 134.0.)SALEZ. — Situlm species detinitm capaci-

SALARIUS. — (Subst.) 1!'iensura salaria.; tatis, qua• murta seu agua salsa ex puteomesure pour le sel. (A. 1219.) -- Qui sal ve] hauritur; seau d'une capacité délerininée.salsamenta vendit ; marchan]] de sel ou de (A. 1173.)salaisons. (Vet .Gl.)— (Adj.) Ad salem perti- ALGA:1fUSI, — Cellarium, locus uhi sol-nens; de sel, relalif au sel. (V et. Gl.) s ama asservantur ; saloir, lieu o%c ron con-

SALARIZARE.— Ut SALARIARE, (A. 1520.) serve les salaisons. (Greg. M.)

SALATA. — Salictunl , ut videtur; saus- ALGANIUM. — T uuicm species; espécesaie. (A. 937.) e robe. (Vet. Gl.)SALA'I'ICUS. — Vectigalis genus , ut SA- A.LGARIUiI.— Rivus, rivulus n vide-

LA GIUnI. (S. Ix.) ur, vel via imbribus excavata; rigole oilSALCEDA. — Salictum; saussaie. (Bal. II. hemin raviné. (S. xv.)

A rvern.) ALÍA. — Projectio acrdifrcii ; saillie d'unSALCEIA.—Eadern notione. (Tabul. I'os- édifice sur la voie publique. (A. 1272.) —

sal.) estis muliebris species; sorle de vétementSALCENO.IIANIA. — Cenomauia, Gallis de femme. (S. llled.)

vulgo le Maine. (Ap. Rym.) ALIARES. — Saltatores; sauteurs, bala-SALCES.—Salcitim, isitia; saucisses.(Chr. ins. (Joan. Paris.)

13'indesh.) ALiARiS. — Salsus; marinus; salé, de

SALCIA. — Conulrnrntum; sausse. (Ud. mer. (1'et.Gl.)Gl.) SALERO'. — Pro saliva. (Leg. Alcam.)SALCICCIA. — Idem q. SALCES. (A. SS.) ALIBURGIO. — Fidejussor; re'pondant,SALCIDA. — Salicetum; saussaie. (Tab. caution. (Ch. A lem.)

Cels.) ALICATA. -- Salictum; saussaie. (A.SALCITLE. — UI SALCES. (Pap.) 272.)SALDA'1I0. — Coufectio, perfectio, aliso-SALICATUS. — Saburratus; leste'. (A .

hita solutio; achévemenl complet et absola. 00.)(Se. Fl.) .-iLICI-IUS. — Ut SALICUS. (Ap. Mur.)

SALDF.BA. — Domas, ut SALA. (L. Sal.) ALICIA. — Ut SALICATA. (Tabla. I3riv.)SALDIONARICIUS.— Servus integre abso- AL1CUS.—Saliccedecimationes, ecedem q.

lutus, manumissus; serf affranchi. (Ap. Ugh.) ominicce, seu qua; domini vel regis sunt;SALDIVUS. — Ut SALDUS. (St. Case. Red.) V id. DECIMATIONES. (A. 956.)—Salica opera,SALDUM. — Palus ; marais. (St. lliut.) um a domino exigi possunt; seruices queSALDUS. — (Adject.) Palustris, paludo- le seigneur peut exiger. (Ap. OEf. ) — Sa.lici

sus; maréca.geux. (Id.) — lnteger, solidus; omines,Salica lex, etc.; Vid. HOMO, LEx, etc.enlier. (A. SS.) ALUDARE. — Solidare, claudere, ab 'tal.

SALEBRATUS.— Salebrosus, locus aspe- saldare; fermer, guérir une plaie. (A. SS.).ritate imperlilus; rabo teux, rocailleux. (Srd.) ALIENSl . — Salicetum; saussate. (Citar-

SALr,C'lUlf. — Salicr tum; saussaie. (A , ul. S. Joan. A ng.)951..) ALIFER. — Saliera navis, r¡uao satem

SALEFACIENTIES. — « Nos rusticitatis devehit; navire chargé de sel. (Ch. Ilung.)vitiurn redolentes perítorum aggravent au- ALIFODINA. — Salina, fodina salis;res, sed urhauitatis salefacientie condita pro- ine de sel. (A. 1233.)ferant verba. » (A. SS. Ben.) Hoc est, urba- ALIGIUiI. — Vectr;al a sale solvendum;

nitatis sale, facetiis et le.rore condita; ubi abelle, impGl sur le sel. (II.Burg.)eliam forte legendum sale elf acetiis. ALIGO. — iJt salicus, qui Salica lege vi-ALEFICUS.—tfare ; la mer. (Alon. Flor.) il; qui vit roas le régitne de la loi Salique.

Page 8: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 8/187

1979 A L LEXICON :1L rgt)SAI.INAIiE. — Salern con6cere ; faire le

ser', sauner; el. saliner. (Ap. Ughel.)SALINAIitA.—Gabella, tributure ex sale;

impót sur le sel, gabelle. (A. 1212.)SALINARIUM. — Idem q. SAMARIA. (A .

1209.)SALINAR;US. — Salis venditor;marchand

de set; el. saulnier. (For. Rigor.)SALINATICUM. — Ur

SAMARIA. (A .8?x8.)SALINATOR. — Ut SALINARICS. (Pap.)SALINERIU1i. — Idem q. SAMARIA. (A .

1358.)SALINERIUS. — Salinm domines; pro-

priétaire d'une salin.e; ol. salinier. (A..1372.)^. Salis venditor ; marchand de sel; ol. sali-vier. (A. 1122.) — Salinum ; saliere. (A .1'176.)

SALINITRARIUS. — Oflicium in aula, utSALSAIIrUS. (A. SS.)

SALINUM. — Locus ubi sal venum expo-nitur; lieu oic ron vend le sel, grenier d sel ;el. salin. (A. 1363.) — Vectigal ex sale; im-pót sur le sel, gabelle. (A. 1193.) — Salis be-ne)ictio; bénédiction du sel. (Ap. Mart. Nov.Coll.) — Vas in quo brnedicendurn sal po-ni tu r ;vase oil est déposé le sel d bénir. (Be r.M ;n.)

SALISA. — Agger, seu terra palis fulta etpallata; terrassement ou terre consolidéc aumoyrn de rangées de pieux. (A. 1285.)

SALISATIO. — Palpitatio; battentent, pal-pi.talion. (1l. Emp.)

SALISPARSIO. — Aquae benedictae asper-

sio; aspersion d'eau bénite. (Conc. Compost.a. 1031.)SAL1SSUS. — Pro salsus. (Ap. Steph.)SALITIA. — Lucen ica; saucisse, ( Vet. Cod.)

— Sal inuru; saliere. (Pap.)SALITICUS. —'I'ributum ex sale, ut SA-

LINAriIA. (A. 806.)SALITO -- Salilo facere; possessionem

rei alicujus dimittere ; céder, déguerpir.(Ch. A delayd. imper.)

SALiVARIS. — Pars freni, quae salinacqui liumectatur. (A. SS.)

SALIV"ARIUM. — Linteum excipiendwsalia;cedestinatum ; linge pour recesoir lasalire, mouchoir. (1'el. Gl.)

SALIZARE. — Idem q. SALCSAnc. (Non.eccl. Aquil.)

SALLARIUM. — Locus ubi sal confu;itur,vel puteus ende eruitur; licu oic l'on fait lesel, ou puits d o2i on l'e.r•trait. (A. 1256.)

SALLEPETIR. — Sal ni trua] ; sa.lpétre. (A .11p12.)

SALLICIUII. — Salictunl ; saussaie. (A .1287.)

SALLINARIUII. — Salinum ; saliere. (S .xv.)

SALLINUM. — Tributum ex sale, ut SALC-NAI;IA (A 1369 )

SALMARIUS. — Clitellarius ; de bdt, desomm e : « Salmarius equus. »SALMATA. — Onus salmarii; eharge demulet ; al. sa.umée. (A.11611.)SALMATICUS. — Pro SAMATICUS, vel

SALNIACIUS. (iek.)SA LMEDINA. — Praetor urbis; idern q.

ZAVALAIEn1NA.

SALDiLR1US. — •Cquus sarcinarius; che-va/ de bdt : el. saumier.SALMITRIUM. — Salnitrum ; salpétre.

(Ap. Mur )SALMUS. — Pro psalmus.SALNARIA. — Salictum ; saussaie, saul-

naie. (Ap. Mab. Anal.) — Tril.rutum ex sale,ideni q. SALINARIA.(A.1376.)—Locus, in quo -est horreum salinariurn, ubi sal distralritur;grenier á sel, magasin oú on débito, le sel; el.saunerie, salin. (A. 1272.)

SALNERIA. -- Tributum ex sale, ut SA -LINARrA.(A. 1312.)SALNGRITIA. —

Tempus quo salices se-can tur, ni fallor. (Tab. S. Rern. Rem.)

(SALOMO. — Salmo; saumon, poisson.

.Terr. S. D"Iaur. in Fores.)SALOMON. — Vasis species, operis pre-

tiosioris, forte cujusmodi fuere vasa Salorno-nis ín templo ab eo aedificato, unde forte ma-navit ut pretiosa vasa Salomoniaca appella-rent Galli.

SALOMONIACUS' . alomoniacus ritusdicitur de opere pretioso. (Ap. Clamp.)

SALOR. — Color int.er viridem et caeru-leum, qualis est agnarunn maritimarum ;couleur internrédiaire entre le bien el le vert,celle des eaux de lamer. (M. Cap.)

SALPA. — Piscis genes ; rnerluclte. (j'et.Gl.)

SALPETA. — Salnitrum ; salpélre. (Mart.A mpl Coll.)

SALPIN l. —Tuba ; trompette. (A nthelm.)

SALPIZARE. — Tubicinare; sonner de latrompelte. (Pap.)

SALSA. — Condin entum ; sauce. (Pass.)— Qam salsis seu condimentis inserviunt,

videlica•t piper, sinapi, etc.;assaisonnement.

(A. 1321 ) — Salsamentum carnes salsw;salé. (Litt. II. V III rey. Any,l.)

SALSAME!'I'UM..— Condlmentum; sau-ce. (Ilist. I)alph.)

SALSARE. — Sale condire; soler, (A1a-90. )

SALSARIA — Lenes ubi sal conficitur;li ga oia Con fait le set; ol. salnerie. (A,1317.)— Ofticium in coquina regia, ad quod spe-ctant condimenta; - círarge dans les cuis2nesroyales dont le titulaire, appelé saucier, asoin, des sauces et des épiees. (A. 1304.)

SALSARIUM. — Sabe 111;1 Gall. saliere,nisi Sit quod sauciére dicunt, discul inquo salciae reponuntur . (Mat. Par.) — Men-

Page 9: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 9/187

MEDIA ET 1NF'11UE LATINITATIS. AL 982981 A L

sa' reponuntur; sauciére; ut. saulseron. (A .1295)

SALSATOR 1./IERC ATOR. — Salinat.or, sa-lis venditor; marchand de sel. (Leg. Sal.)

SALSAYRONUS. — idem q. S A L S A R o —LIUnt. (A,1138.)

SALSEIA. — Idem q. SALCrrA. (A. 14.82.)

SALSERATUS. — Ferus, ut interpretan-tur Bollandistae : « Tunc jussit inlroduci inamphitheatrum quinrluaginta tauros salsera-tos, quorum magnitudo et furor magnuserit, dantes mugitum ingenti voce. » (Act.S. A frce.) Legendum forte exasperatos : so-lebant quippe bestias in damnatos stimulisirritare.

SALSERIUS. — Salinuna, Ut SALSARIUAI.(Mart. Ampl. Col.)

SALSIDONIA. — Cymatium, sima; ci-maise. (A. 1110.)

SALSILAGO. — Salina, ]ocus ubi sal con•ficitur, ut SALSARIA. (Mon. Angl.)SALSUGINATUS. — Marino sale imbu-

tus; mariné. (Ap. Schannat.). SALSUTIA: — Lucanicae, ut SALCITLE.

(Cons.. eccl. Colon.)SALTA. -- Salix; saule. (A. 1298.)SALTANS. — Retis vel decipulm venato-

riae species ; sorte de filet ou de piége pour lachasse. ngl )

SALTARIS.—Liber con tinens salmos,l'sal-terium; le Psautier. (Tab. Cass.)

SALTARIUM. — Lignum transversim po-situm, quo solis animalihus transitus pro-hilletur; barriere formée d'une tra.verse sou-tenue aux deux extrémilés, et disposée demaniere ct pouvoir élre franchie par les hom-mes, mais non par les animaux ; ol. sautoir.

SALTARIUS. -- Messium, vitium, tolius-que territorii custos; messier. (St. Mut.)

SALTATIO.—luvasio, irruptio, assultus;sa^llie, sortie, attaque. (Ap. Mart. Anecd.)

SALTATORIUII. — Stapes seu staphaqua equus inscenditur; étrier; ol. sautoir.;Pass.)

SALTEII. — Pro tandem. (A. SS.)SALTERELLUS. — Locusta ; sauterelle.

(Pet. De 1llur.)SALTERIUbL— Pro psalterium. (Pass.)SALTICUS. — Saltator; danseur. ('1'ert..)SALTIII. — Pro nunc, m odo, seu saltein

aon semel occurrit.SALTINA. — Saltatrix ; danseuse. ( Ap.

Mur.)SALTORA. — Saltus, enunliatione Lon-

;obardica. (Ap. lileich.)SAL'1'ft1A. — Saltatio, ars saltandi ;

tanse. (Pap.) — Saltatrix; danseuse. (Vet.Coa.)SALTUARIS. — Sallus custos; garde fo-

SALURA. — Mensura aridorum; mesurepour les grains. (Ch. Mas.)

SALUS. — Salutes, eulogim, xenia ; ca-deaux, présents. (Pass.)

SALUTABILITER. — Salubriter ; saine-ment. (Vet. Gl.)

SALUTARE. — Salvator; sauveur. (Ap.Mad.)SALUTATICUM. — Idem q. SeLUS, veljus exigendi ejusmodi salutes, sive xenia;Vid. SALUS.

SALUTATIO. —Munus, donum; préscnt,cadeau. (Ap. Mart. A mpl.Col.) Salutaliones :1° Litterae quibus episcopo prmsentabaturqui in aliquod beneficium electus ;fueratab iis qui jure patronatus gaudebant(Pass.); 2° Litterae quibus quis alterius pro-cura tor constituebatur. (Pass.)

SALUTIA. —111onetae genus, ut SALUCIUS.

(A. SS.)SALUTIFICATOR. -- Salvator; sauveur.(Tert.)

SALVA. — Apud Hispanos, inquisitio,vel potius probatio per testes de re aliqua;enquéte ou preuve par témoins. (Les témoinsse nommaient salvantes.)

SALVACANA. — Prm3tatio pro salva-mento seo tutela; ut SALVATARIA. (A. 1310.)

SALVAGARDIA.— Protectio, tutela, sal-vos coxiducttjs,-principis privilegium, quo,ne alicui vis inferatur, cavetur; sauvegarde,

protection royale ou seigneuriale, lettre quidéfend d toute personne de [aire du tort aulieu ou d la personne que le roi ou le seigneurprend sous sa protection. (Pass.)

SALVAGIUM. — Praemtum quod iis debe-tur, quorum opera menees ex naufragiosalvm sunt; ce qui revient de droit d ceux quiont sauvé ou aidé ú sauver des ntarchandisesd'un navire nonfra fé; al. salvaige, sauvetage.(Tab. Gemntet.)

-SALVAGIUS.— Idem q. SYLVATICUS.SALVAMENTUII. — Id quod domino

solvitur pro tutela et protectione; droit deprotection payé au seigneur par le vassal;ol. salvern.ent, sauvement, sauveniez. (Pass.)

SALVAGO. — Ferina caro, ferae sil,e-stres, ut infra SALVASIN:1. (A. 1412.)

SALVARE. -- Servare, vel reservare ;conserver ou tenir en réserve. (A. 305.) —Sal vum et incolumem praestare; sauver.(Cap. Car. Calo. ) — De salute falso secu-rum reddere; flattcr du salut. (S. Bonav )—Salutare, salutem imperliri; saluer. (A. SS.)— Excipere, secernere; excepter, réserver.(Const. Brag.)

SALVARIA.—Refur;ir l m ;reficge. (A. 1278.)SALVARIUM. — Locas isees salvan-tur seu servantur; réscrvcir pour le poisson;

Page 10: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 10/187

1983 AL GIICON A N 984S:ALV.ATERIA.-Exemptio, etc., lit SAL- les habitants da voisinage peuvent se retire,-

VATanrA. (A 1361.) n eas de c(ang r. (A. 1228 1

z tSALVA'1'ERftA. - AI'assiliaa campana, cu- ALVO. - -Praetcr; sauf. (Pass.) _ Dili-

,jus sano monebantur incolaa, ut intra a^des enter, tufo; avec soin, en sreté. (A .1219 )" s, norte adveniente, sese recipereat, ALVOSA.-Tuitio,custodia, protectio;siegue a furtis nocturnis salvarentur : unde proleclion. garde. (A . 1251.)vricis etymon ; grosse cloche d 111arseille, ALV'UiI. - Ut S ALVASIENTU3I , praestat.iodont onsaserzait pour sonner le couvra-feu. ro tutela et protectione. -(,-1 1272.) - Tui-

(SI. A 1ass,) -Salvaterrce,

Gali. sauvcterres , ío, custodia; conserva.tion, garde. - Supe-appellata qunedam castella [Dimita, quod in- rius dominium : seigneurie suzeraine. (A,colas salvos ab hostium incursionibus pra;- 1342.) --Exceptio, condaio; exceptio, con-starent. (Vales. - Gladii species, acina- dition. (A. 1383.)- A d salvum saun a jn ururces ; sorte d'épee, cirneterre; ol. sauveterre. id est super salutem suant ; iurer sur son(Joan. Chart.) alut. (A. 1258.)

SALVATItkiNA. - Idem q. S A LVA S I N A , ALVUS. - Salvas conductas ; prineipisn ^erc.) rivilegium, quo, ne alicai vis i ^feratur,( lesalat. ave tur; sauf-conduit; V id. SALVAGARl l IA

(Conc. Hisp.) -Salus, incolumitas; salut, ALZERIA. - Vasculum saleüs seu corl_s£treté. (A. 814..) - Immunilas data loso, imentis reponendis atttum; sauciére. (A .vel ecclesiae, aut monasterio, ut SALSITAS. 333.)(A. 104i;.) - Praedium ipsurn quod salva- ALZETA. -Salictum; saussaie. (A.1343.)tur vel protegitur; terre que le seigneur AítiZARDACUS.- Afris impostor, modo.;prote'ge. (A. 1291.) - Salutatio; action de bateleur, jongleur. (S. Aug.) •sabio-,salta. (R1art.Anecd.) AIIARIUS. - Jumentun sarcinale ; bdte' SALVATIOtiES. - Vox forensis , -adversm de sontnte. (A. 1217.)

infirntationis refutatio. (A. 14.84.,) AOi:AtiRA -Vestitnsdamnal.i atribúnaliSALVA'I•IZINA. - Idem q. SALVASINA. nri uisitionis; vdtentent que l'on fait prendre,SALVA'1'O11A. - Tutela, protectio; pro- le pour de leur exécalion., ci ceizx que l'Inqui-

tection, sauvegarde; al. salvance. (A. 1202.) sitian a condamnés, sanbenato. (Pass.)- Prfestatio pro tutela, ut SALVAMENTUM. AMBUCA - Seda Fquestris ad mulie-(A 134) runu st ul ; elle des femmes, siége pra.liqué

SALVATORIUII. - Vivarium piscium; entre -les arcoñs hour appuyer les pieds ; ol.réservoir ú poissons; ol. sauvoir. (A. 1257.) ambue. (S, xiv.)- Salvalcrtuna dicitur de monasterio ubi AMBUCCA. -- Navi,ii species; espéce dequis a mundi periculis tutus salvatur seu navire (Balth. Spineer. )servatur. (S. Bern.) AAZBUCIARIUS. - Qui sambuca canit;

SALVEREGINA - Sequentia, qua in joueur desambuque; al. sa.mliuquier. (Pet. Gl.osuit Petrus episcol. us CompoSteilanus. A;<IBUSSUS. - Pro SA rsUCUS. (A. 1466 ^SALVESIA.- Tutela, protectio, intercluin - SAMBUTA. - Ut SA[iCTA

SALVATOIi1A. (A . AMERIUS. - Idem g-. SAGazAluUS•1310.) D,IE'I'U1I. - Pannus h nlrisericus; tissu

SALVESIUiPI.-radem italiano. (A. 9248.) de soie; ol. samel ; Vid. ExAnzETUnz.VETAS. -- Immunitas, etc., ut SAL- AMA. - Placenta genus; sorte de gd-

VITA S. A. 1015.) eau. (S: Auá.)SALVEZIA. - Commodum, tuitio, misto- AIIIATOIt. - Samiarius; foorbisseur.

dia; conservation, garde. (A. 1321.) hm.)SALVIARIUM. -Locus ubi salvia ab-un- .AAIIS. - Idem q. SAIIETUII.

dat; lieu oú la sauge ahonde. (T'et, Gl.) A11I1'I'US. - Pannus holosericus , utS.ALVIA'1'U1I. - Leguminis species. AMETUM. (A. 1239.)SAI,VICARE. - Salvum facere; sauver. A:IIN:A.,- Stapes, ni fallar, quo quis in

(Vet, Gl ) quum tollitur ; élrier, (Chr. S. Trud.)-SALVICINUS.- Salvicina prata, saiinaria, Vectigalis species, f. ideal q. SAUhIA, id est

ni fallar; ?liarais salants. (G. Chr.) ributum salis. (A. 14,29.)SAhV1E'CA. - Ialantile; servietic. (A. AIIINATICUr1i. - Pro SAU1, ► aTICU: ►u, ve!

1531.) AUIIARIUM, onus, sarcina juulenti sarcína-SA LV"IFICARE. - Salvum facere ; sau- is. (A. 816.)

ver. (Conc. flisp.) ANANTER. - Integre, sanitate plane re-SALVIFICATOR. - Salvator; sauveur. cuperata. (A, SS.)

(Tert.) ANARE. - Curare aliquem ut sanetur;SALVIGARI3IA. -- Ut SALVAGARDIA. oign.er. (S. Hier.) - Sol vere ; payen. (Ch

S A LVIOR.- Coulparat. ex salvas. (Cap. Ital.) Ilinc sanare caatione;n, eam persolvere,Can. 111.) iberare; pr.crgereadetn otione passiiu usur-

SALVITAS immunita s dala locovethantconsuet.municipalesCanica. (Leg.

Page 11: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 11/187

4985 A N IEDIlU E 1' INI'Iirl

SANATURA. — Cura; pansemenl. ( A .1326.)

SANAVIV ARIA. — Una e duabus majori-bus portis amphitheatri, per quam victoressani ac vivi exihant; la porte de l'amphithéd-lre par laquelle sortaierat les vainqueurs.(Pass. SS. Perpet. et Fclicitat.)

SANCf3A7'US. — Membris attractus ; dé-

h.an'ehé. (A . SS.)SANCHETI. — Moneta Navarra regni, aSancio seu Sanchez rege; sanchets, anciennenconnaie navarraise.

SANCIRE. — SanctiGcare ; sanctifcer.(Tert.)

SANCTA. — Reliquia sanetorum, hostiasancta, chorus ecclesiae; reliques des saints,la sainte hostie, le chcea.cr d'une église. (Pass.)

SANCTANTIA. — Sententia, judicium;arrét, jugement, sentence. (A. 1263.)

SA NC'I'1FICARE. — Benedicere signo cru-cis; unde sanctificatio, benedictio per si-gnum crucis. (Missal. Mozarab.)

SANCTIFICATOR. — Qui ad sanctitatemexcitat, hortatur; qui pousse, exhorte d la.sainteté. (B. de Am.)

SANCTIFICIUM. — Tem plum, aedes san-ctorum; temple, lieu saint. (Greg. VII PP.)--Sanetificatio; sanctification. (Tert.)

SANCTIFICUS. — Sanctiticans; qui sanc-tifie.

SANCTILATERIUIiI.—Theca reliquiarum;boite r`c reliques, reliquaire. (Vet. Gl.)

SANCTILOQUUS. —Sancto loquens; quiparle de dioses saintes. (S. Paulin.)SANCTIMONIA. — Theca retiquiarurn;

reliquaire, cassette d reliques. (Ann. Ben.)SANC'1'I1i0NIALES. — rcmanae aut virgi-

nes", qua san.ctinaoniccet inlegritati po-tissimum dabant operam : interdum ceras,saepe nullis illig tlae monasticis votis; fena-naes qui se consacraient c% la piété. (Pass.)

SANCTIMONIU111. — Sanctimonia, saucti-tas, professi o; saintete', pureté deniceacrs, chasteté. (Pass.) — Festivitas in ho-

norem sanctinronialis instituta; fé te eci, l'h.on-neur d'une religicuse. (A nn. Ben.) — Titu-las honorarias Pontificara Romanorum,episcoporurn, et preshyterorum ; titre hano-rif qare donné aux Papes, aux évéques et auxprétres. (Pass.)

SANCTIRE. — Afrrmare; affirmer. (I'et.Gl.)

SANCTISONUS. — Hymnus ter sanctiso-nus, id est in quo ter sant:tus resonat, Gr.Tu?UytoV. (A. SS.)

SANCTl'IUDO. — Titulushonorarius epi-SC p,lrum, ANCTIAIONIU&I.

sANCTIVUS. — Idem q. SACRIVUS.SANC'lOitALIA. — Libri continentes vi-

ta5 sanctorum; rec eils de la ie des sa ints

SA N 98G011 coffret qui les renferme. (IIormis. PP.) —Sandias et seeretius regís consilium ; le con-seil particulier du roi. (Chr. Triv.)

SANCTUARIUS. — (Subst.) Sacrista; sa-eristain. (A. 1439.)—(Aclj.) Ad sonetos, seu adEcclesiam pertinens ; qui concerne les saintsou l' glise. Sanctuaria terra, quae ad san-ctos, sen ad Ecclesiam pertinet; terre quiappartient l'Eglise. ( Tab. S. Jict. Mass.)Sanctuaria causa, .,lus sanctnarii seu Er^cle-siae ad aliquid; droit de l'Eglise d. quelquechose. (A. 968.)— Sanctuarii, r-cclesir+rum te-nentes ; vassaux de l'F,glise. (A. 1255.)

SANCTUCIIE.—Sanctimoniales Benedieti-nm, a 13.Sanctucci.a eorum í'unrlatrice nunca-pata?; les religier.isesl3énédictines.

SANCTULUS. — Patrinus; parrain. (Ch.Ital.)

SANCTUS. -- Saneti, ecclesiarum tenen-tes; Vid. SANCTUealls. (A. 1248.)

SAN.D ALE. — Tela subserica, vel patillassericus ; cendal. (A. 1461.) — Linteolum se-ricum, quo sacerdos post communionemcalicem extergit. (St. eccl. Andeg.)

SA'NDALIS. — Sandalum ; genus farriquod Galli brance vocabant, Plinio teste.

SANDALUM. — Pannus sericus , ut supraSANDALE. (A. 1419.)

SANDAPELO. -- Qui mortuorum cadaverasanclapila portal et 11u S10 mandat ; celui quiporte les .anorts, crogice-m-ort.

SANDEL. -- lignum Indicurn infectori-bus in usa ; bois de sandal. (Balth. Sping.)SANDONES. — Navigia oneraria, etumaxi-me ea quae pontis vicem praebent et ín cita-bas molendina exstruur,tur; bateaux platssicrlesquels on construit des .moulins.

SANDRIUII. — Arenaria ; sablonniére.(A. SS.)

SANGALLA. — Tela genus; bougran. (A .SS.)

SANGUIFLUUS — Sanguineus ; sanglant.(A. SS )

SANGUIIIINUERE. — Sanguinem mi -nuere, vel sanguine mínuere; saigner.(Ugut.)

SANGUIbIINU1'OR. — Qui sanguinem m i-nuit venam aperiendó ; celui qui fait les sai-gne'es. (A.12%.)

SANGUINABILIS. — Sanguinarias, san-guinis sitiens; sanguinaire, qui a soif desang.

SANGUINARE. — Sanguinem emittere;sá.igner ( L. Sax.) — Cruentare, sanguinainquinare ; ensanglanter. ( Rol land. ) — Ve-nam percutere; facre une saigne'e. (Jet. Gl.)

SANGUINATOR. — Forte qui venam per-cutit,vel laniu;; saigneur ou bouclier. (Citar-tul. Dunens.)

SANGUINIA - Justitia san;uinis idern

fL LA TINITA TIS.

Page 12: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 12/187

1987 AP EXICON AR 988SANGUINOSUS. —Qui sanguine abundat; APIENS. Tutor , qui res pupilli c,urat ;sangain. (C. Aurel.) utear. (A. 120^.)Sapientes, in Italia appella-SANGUINUS. — « Parva arbor , quod cor- bant civitatum cives primarios q uorum con-tex et fructus e jus sit sannuinei coloris. » ilio publica res gerebantur : nunc conser_(J. de J. ) — Panni species a sanguineo co- vatores dicuutur.

dicta. (A. 1390.) APIENT1A.—Christus; le Christ. (Rump.)lANGUIS. — Vita ; la vie.(13brard.) --Ale- — Spiritus sanctus; le Sairat-Esprit. (Pass.)ruin im l,crium , ma jor juslitia; haute justice, APINA. — Linter abiegnus ; sapiniére.droit da qlaive. (Steph. Tornac.) — C^>gna- A . 1324..)

tic); parenté, licns da sang. (Cod. Th.) — APINUS. — Abies ; sccpin. (A. 1338.)enus, stirps; r-ace, extractio^n, fa- AP11'OR. — Sapiens, peritus a,tiivator;^nille. (Id.)—illens, ratio; sens. (Vet. Chartul.) age et expert esitm ateur; ol. sapiteur. (A .SANGUiSUGA. — Hirudo; saragsue. (V et. 114 71.)Gl.) ^ APO. — Id q. Gallice savon nuncupatur.

SANGULAI IUS. — Aper; sanglier. (Bart. Alex. latr.)Gl.) APONARIUS. — Saponis confector; fa-SANIA. — Eadem notione q. SAGSA. (A bricant de savon. (Greg. M.)1211.) APOR. — Condira ntu ; sauce. (1'et.1ANINUS.— ProSAnuTOs, ni fallor. (Meis- Cons. Flor.)

SAPORARE. — Gustare, sapere ; savourer.t

ANITAS. — Tuitio, conservatio; conser- (Conc. Hisp.) — Sapore imbuere : « per epi-on, défcnse, garde, (Vet. Gl.) haniamChristus in nuptiis aguas saporavit

vANNADERIUS. — F. qui juncos palu- in vinum. » (Petr. Chrysotog.)

stres, quos seinas vel sagnas vocant, colligit, APOROSUS. — Sapidus, cui sapor inest;iisque utitur inter operando m ; celui qui ra- apide,savoureux. (Cons. Afr.).masse les sagnes et les utilise dans ses tra- APORUS. — Eadem notione. (Lact.)

. (A. 1?12. APPA. — Polemicis scriptoribus, murivANNATOR. —Inter ministeriales abba- fundamentorum effossio, subversio; sopeCorbeiensis recensetur in Chr. ejusd. ab- APPETUS. —Abies; s"apiri.(A. 1500.)

batiae. ' APPUS. —Uligo; humidité da sol. (Ch.SANTALMUS. — Panni species. (Invent. A ngl.) — Mes: sapin. (Ord. Vit.)

Thes. Sed. Apost. a. 1295.) APPUTURA. — Modus vinew in Sabau-SANTENSIS. — Ecclesiae aedilis, seu bo- dia ; cerlaine quantité de vigne. (A . 1216•)

norum ejusdern administrator. (A. SS.) AQUETUS. — Sacculus ; sachet. (A .14.5SANTURERIUS. — Zonarum artifcx ; fa- AQUUS. — Saccus; sac. (A. 1101.)

bricant de ceintures; ol. ceinturier. (A. 11407.) ARA.— Praesta.tionis species, apud Nor-SANUTUil1. — Pro SAMITUS. (A. 1388.) annos; certaine redevance, en Normandie.IIERIUS .— Jumentum sarcinale ; ARABAlT1E. — Monachi, qui nulla re-

béte de somme; ol. saumier. (A. I326..) ula approbati, adhuc operibus servanlesSAON1'1'IT1UM.—Saionumexactiones seu saeculo fidem, mentiri Deo per tonsurara

jurisdictio;;Vid. SAZONES. (A 1028.) oscuntur : quiinterdum bini aut terui pas-SAONNARE.— Testes improbare, ut So- sial per urbes aut castella proprio arbitratu

NÁRE. (Cons. Norm.) ivunt; Sarabaites , anciens moines vaga-SAONNATIO. —Reprobatio testis; recusa- bonds.

tion de témoins. (Id.) ARABALLA. — Capitis et crururn te-SAORRA. —Vox marítima, saburra ,g1a.- gumentum, sed praesertrm capitis; culotte

rea ; sable, lest; ol. saorre. ort ample et bonnet; ol. sarabelle.houe. ARABOTTIE. — Pro SAnABAiT E.

183.) — Mustum coctum; raisiné; ol. ARACA. — Genus pallii, aut veli, velsapet, (Vet. Gl.) tiam tunicae, idem quod infra SARRICA.

SAPARARE. — Separare, dividere; divi- (Anast.)ser. (Ap. Mur.) ARACENALLUS. — Dioncta Saraceno-

SAPATOR. — Saparum artifex; fabricant rum; monnaie musulmane. (A.1163.)dehoues. (St. V erc.) ARACENESCA. — Cratis ferrea ad portas

SAPATUItA. — Pacti violatio , infractio; urbium; sarrasine, herse.(Ap. Mur.)violation d'un accord, infraction aun, lraité. ARACENI. — Populi notissimi , qui a(St. Taur.) ara Abrahami uxore legitima id norninis

SAPELLARE. — Aperire, incidere; ou- sibi assumpseru nt ; Sarrastns.vrir une bréche, couper. (St. V erc.) ARACENIA. — Multitudo et sorietas S^t

SAPELLATA. — Pedamentum , paxillus; racenorum, vel ritus eorum, vel regio eo-

pieu, échalas. (St. Taur.) um; la totalité des Sarrasins, ou leurs habi-SAPELLUAI.—Aperlio, canalis incilis, ut tudes et leurpays. (Ubut.)

videtur (St V erc ) ti1 raccnici. — Pannus SS A R A C E N I C Ud élé f f

Page 13: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 13/187

1989 A R I'DIIE ET INFI11./E LA TIN1'I'A TIS, IR 9,:9

SARACENUM. - Velamen sanctllnOrlia- SARCIA, funalis apparatus navium. ( W.liurn ; vade de religieuse. (A. 1239.) horn )

SAItAC1NA. -Cataracta; sarrasine, herse ARCOGRAPIIIA. - A. Gmc. rlup.o7punís::pour Termo- les portes d'unzeville (A. 1305.) escriptio per nleulbra c-lrnalia. (Joan. Sa-

SARACINFSCA. - Ut SARACI:NESCA. isb.)^SARACINESCUM. - Idioma Saracenorum; Ai^COLAP^I;. - Sarrire ; sarcicr. (St

la langue sarrasine. (Ch. Raí.) orb.)SABAIUM. - Palatiun ► quocívis, sed pm- ARCOPHAGARE. - Sarcophago inrlu-

cipue Tnrcorum sultani; palais , sCrail. ere, sepelire; enfermo' da;.s un cercueil,ti'et. Gl.) nsevelir. IF^^rc.)

(ARALH.ERIUS. - Serarius; serrurier , ARCOP.IAGUS. - Sel;tllcrum : int^r-Occit. saralhé. (Ch. V ascon.) um et capsa majar saneloruln reliquias

SARANTASIIUII. - Corruptefortassis pro continens ; sarcophage,to,nbecru et chasse desSaracenismuni, vel Sas•acenicum; certe vide- saints. (Pass.)tur esse panní genus Sa.racenici operis, seu ARCOTIUM. - Vestis ecc]esiaslicro spP-aulaeurn Saracenicum, surásinois Gallis, qui- ies, tuni. a linea; rocha, (A. 1284.)bus ma^no .lialletur in pretio. (A p, :II ti ARCULARE - Sarrire ; sareler. (Ap.

SARASiNESCA. -Ul S AnACGNF.S(;A. enn.)SABAVARA. - Idern q. SARAIIALLA. ARCULATURA. - Servititlm, quo te-SARBOA. - Ut SAftBLISSINUm.. -( Vine. Bel- 'lentes debent agros ríornini sarculare; cor-

lov.) ée du sarclage. (Ap: Kenn.)SARBUISSINUM. - Vestís ;;enus, braccm, ARCULUM. -Pro sartulum, diminut. a

ídem quod SAnABaLLA. (Rad. Cogg.) ARTUM, seu surt. (luce vox Germanis sil-SARGA. - Ideal videtur q. SARACA. (S. vam denotat. (Vit. S. Luidgeri episc. 1;Linai-

Audoeu.) ardi.)SARCALOGUS. -Christus, Verbum quod ARCUS. - Rudens ; cable. (Ap. Mur.)

caro factum est; vos c,omposita ex cup„ caro, ARDA - Piscis genus ; sard Ī ne. ( Vet.et ?,ó-/os, Verbum. (Dud.) l.)

SARCELLUS. - Circulus; cerceau. (A. ARDARIUS. - Dlimns ; comédien. (Petr.1269.) ant.)

SARCENARIUS. -- Pro SALCrvnRius, ni ARDINA. - Locus, ni fallor, ubi salfallor, qui satiias, Cali. sauces, parat; sau- onfrcitur; salive. (,1.. 116'4.)cier. (A. 1313.) ARDINALIS. - Rete quo capiendis sar-

SARCHA -Arca sepuleralis; cercueil; ol. dinis utuntur Massilienses; filet pour la pd-sarquer'l. (A. SS.) he des sardines ; ol. sardineau. (St. Mas.)

SARCHARE. - Perscrutari , excutere ; ARDOCOPARE. - So'ulares conlicere;chercher; ol. sarcher. (A. 1358.1 aire des souliers. (V et. Gl.)

SARCHO. - Vestis species; Vid. SARQI- ARDOCOPUS. - Sutor ; cordonnier.Lis. (A . 128.1.) Id.)

SARCIA. - Apparatus ad navigii usum ; AREZA - Pro sarissa, lancea 3 specie.a.,grés, cordages d l'usage des navires; ol sar- (Not. Tyr.)chies. (Pass.) - Onus ; charge. (A. 1379.) ARGA. - Panni species ; serge. (A .

SARCILIS. - Panni lanei species; serge. 1356.)(Irm.) ARGANTUS. - Idem q. SIrRVILiVS, (Ch.

SARCILUS. - Eadem notione. (Id.) ccit.)SARCINA. - Onus quodvis; charge. (A . ARGEA. - Idem. q. SARGA (Ap. Ryrn.)

10142.) ARGINEUM. - Pannus sericolaneus ,SARCINALIS.- Ad sarcinas pertinens; de unde nomen ; serge; ol. sarge. (Polyp. S.

charge : sarcinale jumentum; equus clitella- Rem. Rem.)rius; bdte de somme. (Am.) ARIA. - Vasis seu cistro species, qua

SARCINARE. -Sarcinis onerare , oppri- equi clitellarii oneranlur; sorle cle paniermere cum sarcina ; charger les bagages sur, ou vaisseau qu'on met sur les bdles de somne;accabler sous le poids de. (A. SS.) - In sar- ol. sarrie. (A. 135i i..)cinam colligere; meltre en paquets. (A. SS.) ARICA - Sareca , tuuica species ;

SARCINULA.RE - Sarcinulis onerare, ut unde hodiegne sariga Roulaa dicitur vilisSARCIKARE. (W. Brit.) emilunica linea ae rudis , guaca aliis ve-

SARCITA.COR. - Qui tecla facit; eou- stibus, ut iis in opere parcant, superinduuntvreur. ( Ve . G. ) perarii ; sorte de robe, surtout d •éto ff e com-SA RCITECTOR. - Eadem notione. (Id.) mune que ron met par-dessus les vEteumnlsSA R

Page 14: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 14/187

1991 AK EaICON AT 992SARLE'fUM.—Pro SCARLETUM, pannus ARTARIUS. —Sartarii homines,qui fun-

coccineus. (Mart. Ampl Col.) os sarta nuncupatos possidebant, et in iís9AIt\ICN'1'1TII.— Vid. SEJIIAAIARIr, lienandis interveniebant, ut feudatarü ingARO'1'UA1 . — llremium,ventrale; tablier. feudorum alienatione. (A.

(Chr. Corn. Zan/:) ARTATECTOR. — ldem1231.)

g. SARCITE-SARPA. — Sarculum ; sarcloir. (Ugut.) CTOR.SARPERE. — Sarpa purgare; nettoyer ARTELLULUM. — Diminut. a SARTUm,

avec le sarcloir. (Vet. Gl.) erra in culturarn redacta; petit champ nou-SARNA. — Ut SARPA, falx. (A. 1325.) ellement défriché; ol. sarteil. (A . 1178.)SARPILLERIA. — Ideal q. SERPELLERiA. ARTELLUM. -- Eadem notione. ( A.SARPLARE. — Ponderis Ianarii species 1257.)

sacco major, sic dieta quod lanis involven- ARTOR. — Sarcinator, vestiarius ; tail-dia sarpilleri2sstatutaemensuraa utunturpra?- lenr; ol. sartre. (Busch.)cipue aphd Anglos ;poidsparticulieren usage ARTORESSA. — Sarcinatrix; tailleuse.dans le contuerce de la lame, en A ngleterre. (A. 1329.)(A. 1335.). AR'fORIA. — Locus sarciendi • boutique

SARPLERIUJI. — Eadem notione. (A. de tailletir•; ol. sartrerie. (V et. Cod.)14.78.) ARTORIUAl. — Eadem notione. (Vet.SARRABtE. — Vestimenta Saracenorum; Gl.) — Sarculus; sarcloir. (A. SS.)vctements des Sarrasins. ( ret. Gl.) ARTOTECTUM. — 111ateriaria stru-

SARR.IBARR.E. — Eadem notione. (Vet. ctwra ; charpente. (A. 1294. )67.) ARTRINARIUS. — Qui rei vestiariae

SARRACHORIDI;S. — Servi militares prmest apud monachos; rnoine chargé, dans

apud Turcas ; esclaves militaires cñez les un r^conastére, de tout cequi co ncerne les vé-Tures. (Laon. Chale.) emenls des religieux. (Beg. visit. Oton.)SARRACIUAi. — Vid. SurERPELLICIII14i. ARTRINUM.— Otlicina sartoris, vel lo-SARRACUM. — Genus vehiculi, quo fe- cus in monasteriis, ubisarciuntur, vel cepo-

runtur lapides et ligna. (Vet. Cod.) untur vestes; boutique detailleur, ou atelierSARRALHER1US. — Serarius ; serrurier. du tailleur d'un m onastére.

(A 1334. ) SARTUM —Terra dumetis pur gara, etSARRALHIA. — Sera; serrure. (A. 14.76.) in culturaui redacta; terre défrichée. (A.SARRARE. — Serra desecare ; scier. (A 1121.)

1391.) ARTURATOR. — Ut SARTOR. (Cons. Le-SARRARÍUSr =- Vid. SITULARIUS. ov.)SARRATIJRA. — Sera; serrure. ( Ben. ARTUS. -- In culturam redactus; mis

XII PP.) n culture, défriché. (A. 1121.)

SARR(s'A: — Sepimentum ex virgultis ; ARVALG1UM. — Idem q. SALVAGIUM.haie, clóture de buissons. (A.11417.) A. 1378.)SARRERIA. — Locus sepitius vdl muris ARSONARE. — Condire, apparare; as-

cinctus • lieu fernté de hales ou de murailles. saisonner, a.ccommoder. (St. Plac.))(A. 1263.) ASSINAMENTUM. — ídem quodinvasio,

SA1iREURIA. — Sera; serrure. (S. xiv.) usurpatio, SAISIAiENTITkI. (A 1195.)SARRI,. —Arabes; les A rabes. (Schilt. ASSUS.— (Quartae declinationis.) Mur,i-

Gl.) ena genus ex saxis, Ital. sasso. (A. 134.9.)SARRIA. — Vasculi species, idem f. q. ATALIA.—F• idem q. CaARTULA• (Mart.

Nov. Col.)SATALLIN. — Pannus sericus rasus. ut

videtur ; satin; ol. satallin. (A. 1375.)SATELLES. — Vassallus minores digni-

tatis, sponsus qui uxoris socíus est, qui i'eu-dum sargenterite possidet ; vassal du der-nier ordre, mari, possesseur d'un office oud'une tenure de sergent. (Pass.) Satellites;homines commuuiarum; ltornmes des con,-munes, rotitriers. (Rig.)

SA'1'ELLI'1'10. — Idem q. feud.utn ser-

SERIA. (A. 1327.)SAItRI TORIUII.— Terra, ut videtur, in

eulturam redacta, vel locus sepimento con-clusus; rectius molendinum ad ligna serradesecanda ; terne mise en culture, .ou lieuferrné, ou scierie. (Terrag. 13ellij.)

SARROCIUM. — Vid. SUPERPELLICIU117.SARROTUS. — Vestis ecclesiasticae spe-

eies, tunica linea, cujus manicae strictaesunt ; habit d'église, rochet ; ol. sarot. (Pass.)

SARSOR. — Sarsoriorum artifex; ouvrierrnosazste. (Y et. Cod.) anterice; Vid. SERJANTERIA.

SARSORIUDI. — Opus ex variis quodam- ATELLI'I'IUM: — Hominum communio,modo materiis contextum et confectutn; ruin caterva; troupes d'lcorrames des corn-mosazque. (Greg. Tur.) unes. (W. Brit.)

SARTAGIA. — Pra?statio quae ob jus ter- ATERRICUS. — Pro satyricus.. (Ann.rám sartandi , seu iu culturam redigendi, Ben.)domino penditur; droit payé au seigneur ATHANIANI. — Dicti interdum119essa-pour lamise en culture des fr-iches. (A. 1163.) liani hmretici, quod Satanana rnundigul.ierna-

SAR'l'AGa — Locus et patella in quibus torem et prmfect gm esse sdmniabant.l (V l 1% )

Page 15: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 15/187

14IEDUE ET iNFI1iEELATINITATIS. AY 29 41993 A USATICUM. — Spatium amplum, area ad

eedificandum, seu, ut volunt nonnulli, do-mus seu mansus ubi quis stat et mane'. (Ch.a..961, ap. Mart. Ampl. Coll.)

SATIETAS. —Cibi surnptio, coena; repas.(:1. SS.) — Satietas unius diei, quantumcibi per unum .diem sufficit ; ration alimen-

taire pour une journée. (Capil. C. M.)SA'I'IL. — Pondus duorum sextariorum ;poids de deux setiers.

SATIMANA. — Pro SEPTTMANA, hebdo-mada. (St. Clan.)

SATINUS. — Pannus sericus rasus; satin.(A. SS.)

SATIO. —Quaevis anni tempestas; saison.(A. 1311.)

SATIONALIA. — Agri sationi idonei ;champs propres d recevoir la semence. (loan.Sar. )

SATIS. —Valde,omnino;tout d. fait. (Mal).L iturg. Gall .)— Fere,propemodum; presque,(A. 1349.)— Nimis, plus aequo; trop. (Alex.latr.)

SATISAGERE. — Pro satagere. (Lucif.Cal.)

SATISFACERE. — Excusare ; justifier.(S. Ami): ) — Satisfacere ad Evangelia, ta-ctis, vel coram Evangeliis jurare ; jurer entouchant le livre des Evangiles. (Leg. Luitp.)

SATISFACTORIA. — Satisfactio , excu-salio, purgatio; justification, purgation. (A .

1405.)SATIUS. — Satur; rassasié. (A . SS.)SÁTRAPA. — Chartarn Ethelredi regis

Angliae post (luces subscribunt aliquot virinobiles, cum hoc titulo :Satrapa regís. Qua)appellatio eadem est forte quae minister.Bine pro quovís ministro seu satellite eademvox usurpatur apud Lamhertum Ardensem.

SATRAPIA. — Praefectura ; commande-ment. (A. 1405.)

SATRAPIZARE. — Divinare, augurari;deviner, prédire. (A . SS.)

SATRINUM. — Pistrinum; boulangerie.(A. 1223.)SATRIX. — F. monialis rei cibariae prae-

fecta ; religieuse charge'e des approvisionne-ments atimentaires de son couvent. (A . SS.)

SATULARES. — Pro SOTULARES, calcei.(A. 855.)

SATUM.—Genus mensurae, unum et dimi-(lima modium continens; boisseau et demi.(3. de J.)

SATURATIM. — Affatim; suffisamment,aargement. (V et. Gl.)

SATURATIO. — Saturatio Dorriinica, decommunione corporis et sanguinis Christidicítur, in Epist. synodica Ecel. Africana ad

SAUCEA. — Salictum; saussaie.eccl. Medunt,)

SAUCER. — Vasculum in quo salcice men-sae apponuntur; sauciére. (A 1386.)

SAUCETUM.—Iilem q. SAUCEA. (A. 1196.)SAUCIA. — Salicetum; saussaie. (A. c.

980.)

SAUCIOLUS. —Atrium sauciolurn, forumjudiciale, in quo rei capite damnantur;tribunal oia se lugent les causes capitales.

SAUCIONARE. — Servare, custodire, utvidetur; garder, conserver. (Ap. Mur.)

SAUDADERI. — Milites, qui stipendinmerent; soldats qui se-rvent pour une solde;ol. soudoiers. (A. 1442.)

SAULEIA. — Salictum ; saulaie, saussaie.(A. 1350.)

SAULO. — Salix; saule. (A. 1402.)SAUMA. —Onus, sarcina, ídem q.

SAGMA. — Sauma vini, certa vini quanlitas ;une charge de vin, mesure de capacité quivariait selon les localités.

SAUMADA. — Onus equi sarcinarii ;charge d'un cheval; ol. saumade. (A. 1197.)

SAUIIANDIUM. — Eadem notione (A.SS.)

SAUDIARIATA. — Eadem ratione. (Tab.eccl. Auxit.)

SAUMARIUM.—Onus, sarcina, ut SAGMS,(II. Loth.)

SAUMATA. — Eadem notione. (A. 1141.)SAUMATIZARE. — Orterare ; charger.

(A. 1321.)SAUMERIUS. — Equus sagmarius ; cheval

de somme; ol. somier. (A. 1351.)SAUMO. -- Salmo; sa.umon. (G. Chr.)SAUNARIA. — Idem q. SALINARIA.SAIJRARIUM. — Instrumentum piscato-

rium vel retis genus; engin de péche, sortade filet. (A. 1222.)

SAURETUS. --- Fumo exsiccatus ; sauré.(A. 1488.)

SAURUS. —Piscis species; maquereau bd-tard. (Tr. de pise.)SAUSA. — Condimentum; sauce. (SI.

Ast.)SAUSARIA. — Disculus, in quo sausce re-

ponuntur; sauciére. (A. 1405.)SAUVAGERIA. — Ager incultus, dunretis

asper; terre inculte, pleine de broussailles;ol. saure, sauvechine. (A. 12'a3.)

SAUVAGINA. — Fera silvestris ; bétesauvage, qui habite les foréts; ol. sauvagin,sauvagine. (A. 1412.)

SAUVAMENTUM. — Idem q. SALVAAIEN-TUM.

SAUVERIUIII. — Tignum ; solive. (A .1363 )

Page 16: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 16/187

scA 499699K itA EXICONSAVELLA.RIUS.— F pro SACELLARUS , abarras seu repagula fabricare; charpentier,fisci custos. (Montf. Diar. ¡tal.) eñui sier. (Mur.)SAyL NA.Ut SAVANA. (Tab. S. V icl. BARALIUM. — Repagulum, . seu muni-

M as )_ entum ad urbium et cttstrorum introitusSAVETARIUS.—Idem q. SAVATERIUS. (A. ex palis et barris, quas Itali sbarrus vocant;c. arriere, ouvrage de défense en bois destiné d123 )AVINA. — Pili quibus aspersorium in- couvrir les portes d'une place. (Sanut.)struitur; poils de l aspersotr. (Ord. eccl. BARARE. — Sbarare urbem, munes ejusamer.) ditus prtecludere, eam obsidere; bloquer,

CAVIRUM. — Seientia ; savoir. (Cap. Car. investir une ville. (Eug. IV PP.)Calv.) BARRA. — Repagulum ; barriere. (Chr.

CAYO. — Sapo; savon. (Pass.) stens.) — Crates seu sepimentum ex fer-

SAVONUM. —Eadem notione. (St. Ast ) eis repagulis intertextis; grille de fer.SAVOTIENSIS. — Pro Sabaudiensis, Sa- (Id.) — Fascia, limbus, taenia; bande, bor-baudus ; Savoyard. (Mart. Ampl. Col.) ure. (A. 1295.)

SAVUS. — Sapiens, in Vita Mathildis, ap. BARRATA.— Italis obex, Gal. barricada.Leibn., nisi legendum sit sanctus. Mur.)SAXA. — Cnitellus, gladiolus; long cou- BINDALA. — Limbus, fascia; ut SBARRA.teau, petite épée. (Got. Vit.) St. Ast.) .SAXAZOLI. — Columbarum species; B1tONDATUS.—Folüs nudatus ; ef/euillé,espece de pigeons; ol. cendrins. (Pet. de dépouillé de feuilles. (St. Mont. Reg.)

Cresc.) BURLARE. — Irridendo aliquem leviterSAXIMENTUM. — Obsignatio,:manuca- percutere, burlare; se moquer, se jouer de

ptio , se^uestratio, imo res quaevis quoquo - quelqu'un. (St. Cast. Red.)ipodo ¿dilata; saisie, dépót, chose enlevée. BURLATIO.—Ipsa levis percussio; Vid.

aSt. Mont. Reg.) BUliLARE. (Id.)SAXIRE. — Obsignare , sequestrare ; sai- CAANTIA. — T;molumentum quodvis

sir, arréter les biens d'uhze personne et les quod casu obvenit; ut EscAETA. (A. 1232 )nrettre en main de justice. (St. V erc.) CABA. — Fossa; creux, trou. (Tab. ubb.

SAXIVOIIZUl1I. — Machina p ellica saxis Conch.)emittendis apta ; perriére, machine d lancer CABARE.— Pro cavare, fodere ; creuser.des pierres. ^Elmh.) Y it. S. Elig.)

SAXONIA TRANSMARINA. — Anglia CABEA. —Pro scabies. (Paul. Warnef.)quod a Saxonibus occu pata fuerit ; la Saxe CABELLIZARE. — Sustinere instar sca-d'outre-m er, l'A nglelerre. (Epist. B onif: belli; supporter, soutenir. (A . SS.)episc. ad Zachar. PP.) CABELLUM. — Modus agri, quantum

SAXONIZARE. — Lingua Saxonum uti, uno die excoli potest; journal de terre. (A_

eorum more agere; saxoniser, vivre d la 1147.)saxonn.e, parler saxon. (A. SS.) CABIDUS. — Qui scabie laborat; galeux

SAYA. -- F. laya seu silva, in Act. S. (A. 1097.)Petri Ccelestini PP. (A. SS.) CABIEDO. — Scabies ; gale. (Folcard.)

SAYO. — Vestis species, ut SAGUm. CABILLUM. — Scabellum; escabeau,SAYRACIUM. — Serum lactis; Vid. SE - siége. (Vet. Gl.)

RAciUM.(St. A st.) CABINAGIUM. — Collegium scabinoruna,SAYRIE. — Serotini conventus, in quibus item eorumdem of p cium et dignitas; éche-

rusticae puellae lanificio una vacant; veillées. vinage, corps. des échevins, dignité et chargeSAYUS. — Vestis species, ut SAYO. (Cod. d'échevin. (A. 1272.) — Territorium, pagus,

Ital. Dipl.) istrictus scabinorum; territoire soumts áSAZIUM. — Manucaptio; saisie. (St. l'autorité d'un échevin. (A. 1355.)

Verc.) CABINALIS. — Ad scabinos spectans;SAZO. — Mensura agri apud Aquitanos. d'échevin. Litterce scabinales, quaea scabinis

(A. 1273.) — Satio, annus : proprie anni conceduntur. (A. 1376.)tempestas, Gal. saison. (A. 1296.) CABINI. — Judicum assessores, atque

SAZONATOR. — Coquus; cuisinier. (A. adeo comitum, qui vices judicum obibant;1460.) chevins, assesseurs des comtes sous les rois

SAZUS.— Quaevis anni tempestas ; saison. des deux premieres races. (S. vi, Vil, etc.)(Chart. cccl. A uxit.) CABOLARIUS. — Qui aeri campano ar-

SBADAGIARE —Ori lignum indere; gute pulsando praeest ; carillonneur. (A .btlillonner. (St. Cum ) 381.)

SBADAGIUM. — « Cumque in os illius CABOTUM. — Grex ; troupeau.de aqua S. Franchae fuisset injecta, non re- CABRA. — Lancea, seu potius lanceae

tinuit eam, sed enortniter pro ,lecit, quous- cuspis;lance ou fer de lance. (Gest. Tanc.)

que cum uno sbadagio fuit compulsum os CABREDO. —Idem quod aliis scabritia,e,us apertum stare. » (A SS.) Tanquam scabritíes, asperitas sordida. (A. SS.)

b d l CABRIDUS Scaber; galeux (A SS )

Page 17: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 17/187

,In CA ♦ 1EDIIE ET ATIIITATIS. CA 998

SCABULARE. — Pro SCAPULARE. (A. SS.)

SCACACUS. — Pro SCACATUS. (A. 1360.)SCACARIUiII.— Tabula in qua scaccis iu-

ditur, vel ludus ipse scacorum; échiquier.(Nic. Triv.) — Olim in Normanniae ducatu,suprema curia, in qua appellationes ab in-ferioribus judicibus supremo jure dijudica-

bantur; échiquier de NormandZe, haute courde justice de cette province. (Pass.) — ApudAnglos curia in qua res fisci pertractantur;cour de l'éch.iquier, chambre des finances enAn ,gleterre. (Pass.)

SCACATUS. — Quadris diversi colorisdistinctus; qui est d carreaux de diversescouleurs, quadrillé; échiqueté. (A. 1360.)

SCACCI. -- Scaccorum ludus ; jeu deséchecs. (Pass.) — Grallae, fureulae ; échasses.(A. SS.)

SCACH. — Latrocinium, vox Germanica;larcin, vol. (Lex Long.)

SCACHCATOR. — Latro ; voleur. (Cap.Car. Calv.)

SCACIA. — Furcula, gralla; échasse. (A.SS.)

SCACIARIUS. — Venator, ut videtur;chasseur. (A. 1019.)

SCADAFALE. — Ut CAFALDUS. (A. 1225.)SCADAFALTUM. — Eadem notione. (A.

1279.)SCADENTIA. — Scaditio; ut ExCADENTIA.SCADUS. — Mensura et pars vinearum;

mesure pour les vignes, quartier de vigne.(Ch. Alem.)

SCADUTA. — Haeredi tas decedentiu m sinenaerede; biens caducs, héritage sans héritier;ol. escaéte, eschoite. (A. 1213.)

SCADUTUS. — ldem -q. CADUCUS ; Vid.etiam SCADUTA.

SCAETA. — Bona Trae domino feudi exdelicto vel ex defectu haeredis obveniunt;biens dévolus au seigneur par suite de conjis-cation ou de décés sans héritier légitime; ol.escaéte, eschoite. (Chartul. SS. T'rin. Cad.)

SCIEVA. — Manus sinistra ; la main gau-che. (Vet. Gl.)SCIEVI'1'AS. — Iniquitas; iniquité. (Isid.)

SCIEVUM. — Crimen, noxa; crime, faute.(A .SS.)

SCIEVUS. — Mutilatus ; mutilé, endom-magé.

(PSCAFA. — Vas culinarium; cuiller d pot.ort.)SCAFALDUS. — Tabulatum altius edu-

ctum, theatrum; échafaud. (A. SS.)SCAFARDUS. — Eadem nutione. (Chr.

Corn. Zan f.)SCAFFALE. — Ut SCAFALDUS. (A. SS.)SCAFWARDUS. — OEconomus, procura-tor, cellarius; e'conome, procureur, cellerier.

(B Pez )

SCAILGA. --- Lapis sectilis; ardoise. (Mart.A mpl. Col.)

SCAKANA. — Securis militaris; hache• d'armes. (Lud.)

SCALA. — Urbis regio, apud Monspelien-ses; quartier d'une ville. (A .1210.) — Patera,Longobardis ; coupe. (Parid. Av arnef. ) —Trutina, seu trutin lanx ;

balance ou pla-teau de balance. (Gerv. Tilleb.) — Lecticaespecies in scalae speciem confectae; sorte delitiére. (A. SS.) — Olido cujusque; rang.(Bonif. VIII PP.) Hi ge sedere ad scalam dici-tur monacnus, qui cum aliis in refectoriosuo ordine sedet. (T'et. Cod.) — Manipulusmilitaris, seu c,uaevis milit.um turma siveequitum, sive peditum; escadron, corps detroupes, bande de soldaís; ol. eschielle. (A .1393.) — Modus agri, in Ch. Longobardica;certaine m esure de terre. (Ugh.) — Portusminor, seu proprie trajectus, vel 7répaµa, inmajori porta; petit port ou anse, parlie d'unport. (S. xlv.) — Scandula, stal:,ha, stapes,quo scilicet quis in equilm tollitur; échellettepour monter ú cheval, montoir, étrier. (A .1367.) — Vestis quaedam episcopis-proprla;sorte de vCtem.ent parliculier aux évé'ques.(H. Nem.)

SCALAGIUM. — Praestatio pro facultateapplicandi naves ad scalam; droit qui se payepour la permission de faire entrer un naviredans un port. (A. 1269.)

SCALAMENTUM. — Scalis admotis inurbem irruptio; escalade. (A. 1448.)

SCALARE. — (Subst.) Scalae gradus; esca-lier. (A . SS.) -- (Verb.) Scalis muros aseen-dore ; escalader. (Mur.) — Scalce poma renaldamnare; condamner aac pilori. (A. 1232.)

SCALARIA. — Navis piratica; navire decourse. (Ugut.)

SCALARIUM. — Gradus ; escolien. cCh.Angl.)

SCALATICUM. dem q. SCaLAG1Unz. ( A .1269.)

SCALATINUM. -- Tributum pro scalis,seu pediminibus vitium; redcvunce pourl'échalassage des vignes. (A. 1327.)

SCALATIO. — Scalce peana ; supplicc del'échelle, sorte de pileri. (A. 1478.)

SCALATOR.— Qui scalas admovet, appli-eat; celui qui escalade; ol. escaladaire. (Chr.Ast.)

SCALCHUS. — Pincerna, majordomus,architriclinus; échanson, majordome. (A. SS.)

SCALCtUS. — Discalceatus ; déchaussé.(A. SS.)

SCALDINGI. — Dani seu Normani, sic ap-pellati quod ad Scaldim alunen] positis castrisdiu ibi morati sunt, a. 883; les Danois et lesNormands des rives de l'Escaut. (II. S. Cuth-pert )

Page 18: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 18/187

^^^9 .3t:A N

SCALtA. — S luama; éeaillc. (.5. Saon.)SCALIGRADIU;1i. — Scala), gradus; esca-

lier. (A. SS.)Sf:ALINIJS.— Palus, pedamen vitium; ut

videtur; échalas. (St. Rip.) — Navis et illudquod navis religatur; navire et poteau

auqacel il est attaché. (Cathol.)SCALIONES. — Gradus, scala; échelon,

escalier. (Pet. de Creso.)SCALLATICIUS. — In modum scalce dispo-

situs, virgis quib.usdam distinctus ; ut VIR-GATUS. (Mab. Anal.)

SCALLATUS. — Eadem notione. ( Rol.Cam. Comp. Par.) — Ut SCALINUS. ( Paul. IIIPP.)

SCALLIA.--Lapis sectilis; ardoise. (Pass.)SCALLIARIA. — Lapidicina; ardoisiére,

cárriére d'ardoises; ol. escailliére.SCALNARE. — Pro SCALVARE. (A. 134.5.)SCALONES. — Dentium equi species

dents de cheval; ol. escalognes. (Pet. de Cresc.)SCALONGIA. — Idem q. ASCALONIA.SCALOR. — Pro squalor. (A. 1359.)

SCALPELLUM. — lnstrumentum quo di-ruendis muris utuntur; pic. (A. 1479.)SCALPITARE. — Crebro scalpere; couper

souvent. (Vet. Gl.)SCALUS. — Pro stallus , ni fallor, sedes

uniuscujusque monachi aut canolliCi inchoro ecclesiae; stalle. (H.Mon. Sangerm.)

SCALVAMEN. — Ramus ; branche. (St.Ast.)

SCALVARE. -- Ramos arboris amputare,arborem decacurninare; ébrancher. (St. Plac.)

SCALVAY'I'1E. — Excubiae, ut videtur;garde, guet. (St. Avel.)

SCAMA. — Squama; écaille. (Mart. Anecd.)— Lapis sectilis; ardoise. (A.1399.) — Scam-num sedile; tabouret, escabeau. (A. 1352.)

SCAMARA. — Depr2edatio; pillage, ravage.(A. 836.)

SCAMARATOR. — Praedo ; voleur, pillard.(Ch. Benev.)

SCA,IIARE. — Squamas tollere; écailler.(Vet. Gl.) .

SCAMARES. — Praedones; fourrcigeurs,pillards. (A. SS.)

SCAMARIA. — Imbrex porci, idem videtur

quod ltal. scamerila. (Mur.)SCAMBIATIO. — Permutatio; échange. (A.1043.)

SCAMBIATOR. -- Nummularius ; ban-quier. (Pass.;

SCA1iBIUM. — Nummularia ofI'icina velmensa; change, banque. (A. 1195.)

SCAMBSOR. — lEadem notione. (A. 1316.)SCAIVIELLUAI. — Scabellum ; tabouret,

ss'Cabeau. (Vet . Gl.)SCAMELLUS. — Modus agri, f. pro scam-

nellus. (A. 112&)SCAMERA. — Depraedatio, ut S eA M A R A .

(Ch. Benev.)SCAMILLUM. — ldem q. SCAMELLURI. (Vet.Cod.)

X11014 C A040

arene, tranchée, combat, tabourct, escabeau.(Pass.)

SCAMNALE. — Stragulurn seu instratumscamni; couverture ou tapis dont on couvre

S C A M N E L L U Mbancs. (A . SS.) . —

Scabellulum, de lis

lroprie intelligitur, Tribus repentes maní_

bus innituntur; unde scamnellarii nuncu-pati. (A. SS.)SCAMNIUM. — Commutatio;

échange. (S .%III.)SCAMNUM. — Equulei species; sorte dechevalet, instrument de supplice. (L. Sal.) —Vadum; gué, banc de sable, bas-fond. (A. SS.)-- Mensa in qua alerces suas exponunt mer•-catores, vel carnes silos carnifices; tributum,quo(' ab iis ob scamnum persolvitur; bancde tnarchand, étal de boucher, droit qui sepaye pour la place occupée par ce banc ou cetétal sur la voie publique. (Pass.) — Fulerumquo repentes manibus innituntur; petitecrosse d l'usage des culs-de-jatte. (A .SS.) —Mensa hurnilis; table de peu d'apparence.(Greg. Tur.)SCAMPARE. — Silvam in carnpum seueulturam redigere; défricher un bois, le met-trc en culture. (H. Cass.)— Liberare, servare,alicujus effugio favere; délivrer, sauver,favoriser la fuzte de quelqu'un. (St. Cum.)

SCAMULA. — Sgoamula; petite écaille.(A. SS.)

SCANCIO. — A cyathis, a poculis; pincer-na; échanson. (Pap.)

SCANCIONARIA. -- Munus et ofirciurnscancionis ; échansonnerie, charge et of ficed'échanson.

SCANCIONARIUS. — Eadem notioneSCANCIO. (A. 1261.)

SCANDAGLARE. — Mensuras ad examenpublicarum mensurarum expendere; échan-tillonner les mesures. (St. A vel.)

SCANDAGLIUM. — Ponderis seu trutinmspecies apud Italos; peson, balance. (St.Saluc.)

SCANDAILLARE. — Ut SCANDAGLARE. (St.Mas.)

SCANDALIA. — Funes ad tentandum fun-dum, et altitudinem aquarum agnoscendac,;

sonde. (Vet. Gl.)SCANDALIUM. — Mensura vinaria; cer-taine mesure pour le vin; ol. scandal, escan-dau. (A. 1392.) — Ponderis seu trutinae spe-eies; pesan, balance. (St. Saluc.)

SCANDALIZARP:. -- Olfendere, laedere;offenser, nuire, léser; ol. esclandeliser. (Vet.Gl.)

SCANDALIZATOR.—Vir perniciosi exem-p1i ; homme qui donne le mauvais exemple.(Conc. Bas.)

SCANDALOSE. — Cum multorum offen-sione. (A. 1409.)

SCANDALUM. — Risa, jurgium, odium,lis, controversia; querelle, esclandre, discus-sion procés (Pass )

Page 19: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 19/187

TOOi-- CA 1EDIX ET INFIM

bus tegere apud 'Ralos; coacvrir de p lan-ches. (A. 932.)

SCANDELLA. — Genus annonae, apudltalos, q. alii d icunt hordeum distichum esse,alii vero hordeum.cantherinum.

SCANDELLE.—Crepitaculum e scandulisligneis confectum, quali utuntur leprosi, nepropius quis ad eos accedat; crécelle. (A .SS.)

SCANDELLUbT.- Scamnellum ; petit banc,labouret. (A. 1476.)

SCANDILE. — Stapes, quo in equum quist.ollitur, ut SCALA. (Ugut.) — Scalarum gradus;escalier. (Caes. HPíst.)

SCANDILHARE. — Ut SCANDAGLARE. (A.1311.)

SCANDOLA. -r Pro scandula , tegulae li-gneae species ; sorte de planchette destinée dcouvrir les maisons; ol. eschandole. (St. Cad.)

SCANDULARIUS. — Qui scandulis teclacontegit, faber lignarius ; couvreur, char-pentier (Cod. Th.)

SCANNALE. — Stragulum seu instratumscanni seu seamni; ut SCAniNALE. (CLBrem.vet. eccl. Carn.)

SCANNELLUM. — Ut SCAbIELLU1i. (A. SS.)SCANNIUM. — Idem ac carnbium.. (A.

965.)SCANNUM. —Pro SCAAINUAI. (Mart. Ampl.

Col.)SCANSA -- Ferrum per quod equum

asr,endimus ; étrier. (Vet. Gl.)SCANTELLATUS. — Truncatus, mutita-tus; écorné. (For. Arag.)

SCANUSI A. — Vestis monastica, eademq. SCAPULARE.

SCANZONERIUS. — Pinc.erna ; échanson.(A. 1269.)

SCAPELA. — Idem q. SCAPULARE. (A.1162.)

SCAPELIlE. — Laqueorum species , qui-bus capiuntur aves; filets pour la chasse auxoiseaux. (Pet. de Cresc.)

SCAPELLARE. — Cmdere, incidere, fran-gere; couper, tailler, briser. (Leg. Long.)

SCAPHA. — Mensurae aridorum species ,eadem quae SCAPILUS. (Ch. Angl.)

SCAPHISMUS. — Supplicii genus apudPersas, quo Sontes in scaphis cibo et poto,muscis et vermibus ad necem cruciabantur;supplice des auges chez les Perses.

SCAPHISTELt1U1I. — Alve,olus ligneus,quo mallieres lotos pannos a fonte aut fluvioreferunt ; baquet de laveuse.

SCAPHON. — Septum, quo in crstibusfacto, pastores noctu includunt o yes; pare d

moutons. (Vet. Gl.)SCAPHULA. — Idem q. SCAPUA.SCAPILLARE. — Verberare, scapis seu

f tib d f bd (S

lE LATINITATIS. CA Gtt1

SCAPIO. — Idem q. SCABINUS. (A. 1004.)SCAPOARDUS. — F. is cui vasorum cus-

todia credita eral; Vid. DIADRI:VARIUS.(Hi ncm.)

SCAPSORIUM. — Sepulcrum ; tombeau.(Vet. Insc.)

SCAPTON. — Vas quoddam : « Scaptonaureum. » (1IIon. Angl.)

SCAPULA. — Scapulas dare, fugam inire;tourner le dos, prendre la faite, (A. 1040.)—Scapula porcina , imbrex porci; quartier deporc, jaanbon.(Lib. cens. Eccl. Bou.)

SCAPULARE. — Vestis scapulas tantumtenens; monachorum vostis propria cunalabori et operi insistebant , loco cucullae, utgime brevior esset, et minus ampla, et caputtantu>'n et scapulas tel;eret; scapulaire, pelithabit d l'usage des moZnes dans les heures datravail des mains. (Il no couvrait presqueque la t@te et les épaules.) (Pass.)SCAPULARIS. — Eadem notione. (A. SS.Ben.)

SCA PUL ARIU M. —Eadem notione. (Chr.Fars.)

SCAPULATUS. - Scapulosus, s.capulisdilatatus ; qui a de larges ¿paules. (Alex.latr.)

SCAQUA. — Mensurae species apud Occi-tanos. (A. 1292.) ( Occitani escach vulgo vo-cant reliquum frumenti, quod mensuramexcedit, unde scaqua accersenda videtur.)

SCAQUARIUS. — Ut ScACARIUnz. (A.1230)SCAQUERIUM.—Eadem notione. (St. Cap.

Audom.)SCAQUETI. — Ludi species, ut SCACCI .

(Conc. Hisp.)SCAQUi. — Eadem notione. (A. 1352.)SCAR. —Agger ad ripam; quai. (St.

11Ias.)SCARA. — Servitium hemerodromorum ;

epistolarum, monitoriorum, aliarumque re-rum minoris ponderis, ultro citroque per-latín ; corvée des comnzissions et du transportdes dépéches et atares naenus objets du sei-gneur, soit d pied (scara pedestris vel cumpedibus), soit d cheval (scara cum cabaálo):(Irrn.) — Jus uterzdi nemore alieno ; droitd'usage dans un bois. (A. 1106.) — Familia ,genus; farnille, roce. (A. SS. Ben.) — Acies,copie militares; lroupes, corps d'hommesarmés. (Hincm.)

SCARAGUAYTA. — Excubire, servitii ge-nus ; guet, service de garde dz2par le vassaldans te chdteau seigneurial. (A. 1371.)

SCARAMANGA. — Vestis, quam viri mi-

litares gestant supra vestes alias interioresad arcendas, pluvias , nives , gelu, caeteradenique .aeris incoan-onda; casaque, man-lea de grosse élo ffe (Luithp )

Page 20: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 20/187

9065E'A EXICON CA

S C A R A NTIA• — Angina; esquinancie. (A . CARPINART'. — Federe more gallina-SS.) inisteriales4 .ARARII. —Iidem qui slerialesryr,,,.,,,n varia fuit conditio; Vid. Mr:vtsTE-ntnrya. (Ch. Alem.)

SCARATUS. — Pedamentum , cui vitisinnititur; échalas. (A. 1352.)

SCARAVELLUS.—Gradus; escalier. 1Guid.de Vig.)

SCARCELLA. — Pera coriacea peregrino-re te ; cse,arcelle. (A. SS.)SCARDAVO. — Scarabaeus ; escarbot, sea-

rabée. (A. SS.) ,SCARDIUl1. — Judicium; jugement , sen-

tener; Vid. ESGARDIUM.SCARDOTIUDI. — Pecten lanarius ; peigne

ae cardeur. (Bar.)SCARDUS. — Avarus, parcus; avare,

grippe-sou; el. escliar. (Ralb. Ver.)SCARESCELLUS. — Vrnearum adminicu-

lum, pedamen ; échalas. (A. 1179.)SCABIATUS. — Villa, praediurn, denig!re

!trepe id quod scarionís cura comtliissumest ; Vid. Cl'ARIO. (Mur.)

SCARILIONES. — Ligna incisa intra quo-rum exsectiones ea inseruntur quae fulciredebent. (Guid. de Vig.)

SCARILIONUS. -- Intubus; enchive. (St.Y ero.)

SCARIi43EN'1'UM. — Pars, portio; partie,portion. (Tab. abb. Conch.)

SCARIO. — Hordei species, gt}o¡eerevisiacon6citur; escourgeon. (A. 1303.) — Ostia--rios; gardien. (Non. S. Gall.) — Ministerjudicuui, serviens, ve] minor judex ; huissieren juge inférieur. (Pass.)

SCARIOTICUS. — Scar ioticum jus, quo enumero militum quis expungitur, siveexauctoratur, interprete Acherio. (Rath.Veron.)

SCARIRE. — Res in scaras seu partes dis-tribuere ; partager, diviser. (Pass.) — Deti-

peculiariter statuere; déterminer, ré-soudre. (Cap. Car. Calv.)

SCARITUS. — Alunilus, instructus ; _ dé-fendu, armé, approvisionné. (A. 1179.1

SCARIUS. —Tamulus, qui ut bahnea ea-¡ida sint curat; domestique chargé de veiller

au chauff'age des bains. (Mur.)SCARLA'I'EUS. -- Coccineus; de couleurécarlate. (A. SS.)

— (Suhst.) Coccus, pannuscoccineus; cochenille, tissu de couleur écar-late. (Pass.) —. (Adj.) Coccineus ; de couleurécarlate. (Pass.)

SCARLATICUS. —Ut SCARLATEUS. (A .SS.)

SCARLATINUS. — Eadem notione. (A.SS.)

SCARLATUS. — Coccus et pannus cocci-neus; ut SCARLATU!11. (Id.)

SCARPA. — Calcei species, apud Itatos ;escarpia. (St. Plac.)SCARPELLIiVUS — Latomus seu sctilptor;

rnm; fouir á la maniere des poules, ( va.G l . )

SCARPSINARiJ. — « Efllagito... ut et et aet manifesta Dei opera luculento ser:tionedepingas, et in corrigendis et augendis Ruo-dolfuru adesse ?deposcas , ad ejus personaraprolongurn scarpsinans.» (Gundram.) Id est,et prologum inscribens.

SCARPSUS. — Excerptus ; extrait. (Cene.Tur. rt. )SCARPUS. — Itinerarii calceamenti spe-'

cites; sorte de chaussure de voyage, chaus-sure légére, escarpin. (Gauf. Mal.)

SCARRIE. — Hearnio, idem quod partessive divisiones, Angl. sitares. (Ch. Angl.)

SCARSUS.—lmminutus, cui aliquid defi-cit ; retranché, rogué. (Ch. Ital.) A d scar-sum, rninimum, ut videtur; pour le moins.(Conv. Saon.).

• SCARTABELLUS. — Italis, codex charla-ceus ; cahier de papier. (A. 1316.)

SCARTALAGIUM -- Lignum in quadra-tum redactum; boís équorri. (A.14.83.)

(SCARTANEA. —Lorum ; courroie.

Ttrwrocz. )SCARTAYRATUS. — In quadras divisus ;

écartelé, partagé en quatre quartiers. ( A.1356.)

SCARTIA. — iólessis; moisson. (A. SS.)SCARTUb;NSE JUS.— a Attestamur etíam

scripto praesenti quod memorati fratres cu-riam quamdam villa Twergowe contiguam adomino W. 14lagdflurgensi archiepiscoposcartuensi jure comparaverunt, cum silvis ,aquis, aquarum decursibus, pascuis e.t o1n-uibus suis attinenliis. » ( Ch. ap. Lud.) Aneo jure seu ea conditione , ut lucuni essar-tarent, id estj excolerent ?

SCARTUS. — Ager in culturam redactus ;terre défrichée, naise en culture; ol. essart.(A. 1167.)

SCASSA. — «Cum nullomodo posset am-bulare pedibus suis, positus est in quodámtarabinta sive scassa cum qua se juvaret. xi

( rb. V PP.) Videtur de lecto versa-tili , Gall. roulette , intelligi posse.

SCASTLEI. —Cessalio ab armis, armo-

rum depositio; tréve, suspension d'armes.(S. vlat,).SCATA. — Monetae species , cadera q.

SCEATTA.SCATABULATUS. — F. fultus , nixus ;

éiayé, appuyé. (A. 1365.)SCATATUS. — « Caligis rubeí.s, viridibus,

scatatis , croceis seo albis non utantur...cierici. u ( Conc. Senon.) Ubi legendum cen-suerim scarlatis , id est coccineis , vel cartascacatis , id est in scacarii speciem varic-gatis.SCATIA. — Fulcri subaxillaris species ;serte de crosse, échasse. (A. SS.)SCATICUII. — Tributum; redevance, laxe,tribut. (Ch. Lud. Pii.)

Page 21: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 21/187

2005 C E iEOIrE ETINFIMIELATINITATIS. C E G38

ditores metiuntur , ut lupinos , et similia ;écuelle dont se servent les marchands pourmesurer les légumes. (Leo Ost.)

SCATUC1A. — Pro STATUCtA f A. 1328. )SCATUITA. — Fossa, excavatio, ni fallor ;

creux, cavilé. (Mur.)SCATULA.;— Pyxts ; bo$te, cassette. ( A .

SS.)SCATUM. — Idem q. SCATZ.SCATURICARE. — Scaturire ; sourdre,

rouler. (A . SS)SCATURRIO. --- Lepra; lépre. (Isid.)SCATUS. ----- Impetigo, sicca scabies; yate

sache. (bid.)SCATZ. —Pecunia, pretium ; argent, va-

eur , prix. (Pass.)SCAULUS. —Caulis; chou. (A. 12+0.)SCAUPOLUS. -- Assufa , recisarnentum ,

imo et rami arborum succisarum ; copean,bouts de branches. (A. 1263.)SCAURUM. — Iriern q. ScEUnUni.

SCAVAGIUM. —Tributum quod a merea-toribus exigere solent nundinarum domini,ob licentiam proponendi ibidem venditionimercimonia; droit que les m arch.a.nds payentmc seigneur du lieu pour l'e ►nplacement deleurs bancs. (Ch. Angl.) ,

SCAVELLA. — Scabellum; escabeau , ta-bouret. (A. 1176.)

SCAVERE. — Affrictu det erg ere

1192. )

SCAVEZZARE. — Italis , rumpere , fran-gere : dicitur etiam de via quae interscindi-t:rr. (11ur.)

SCAVEZZUS, — Sicarius; assassin , meu?--trier. (Cod. Dipl. Ital.)

SCAVIA. — Scabies; gale. (Vet. Gl.)SCAVILLUM. — Pueda ; bulin. (J. de J.)SCAVIZARE. —Rumpere, frangere ; rom-

pre, briser. (Ap. Mur.)SCAZ. — Pret+um ; prix. (Hinr,m.)SCAZO. — Thesaurus ; trésor. (Mur.)SCAZUD1A.—Praestatio annua ; prestation

armuelle, nom►

née eschet dans le duché deBar. (A.1327.)SCEATTA. — Numwi genus apud Angfo-

Saxones; sorte de monnaae anglo-saxonne.SCEBRUII. — Idem q. SCEVRUni. (Anast.)SCELERATOR. — Pro sceleratus. ( For,n.

1lndeg . )SCELERATUS. — Infelix , infortunatus ,

miser ; malheureux , m isérable. (V et. lnsc.)SC ELEROSUS.—Pro sceleratus. (Mon.)SCELESTIS. — Pro scelestus. (Vit. S. Wil-frid.)SCI~;LETUS.— Larva nudis ossihus cohae-

rens; sqzcelette. (Vet. Gt.)SCELIO.— Scheffero prado; voleur, lar-

ron (Vet. Cod.)

(

SCENATORIUS. =- Inter ofliciarios abbatisS. Claudii rr,censetur in Statutis ejusd. mn-naslerii : « Item scenatorio domini abbatisduo quartalia frumenti. »

SCENECA. — « Omnia sceneca deserta ,vel domos intra urbem Albanensi sanclae Ec-clesiae donum obtulit Augustus. » (Anast.?Videtur leger,dum scenica , ex Graeco , nifallar, cxnvLzá, id est loca lusibus publicisaddicta , ut sunt circi, theatra, et ejus-modi.

SCENIFACTOR. — Funium factor ; cor-dier. (Vet. Gl.)

SCENOBATA. — H.istrio; baladin , comé-dien. (A. SS.)

SCENOBATES.—Ille qui graditur superfunes navis. (Vet. Gl.)

SCENOFACERE. — Facere flanes; fabri-quer des cordages. (V et. Gl.)

SCENOFACTORIUS. — Scenofactoria ars,acu scilicet pingendi ; art de la broderie-(Agnel.)— Ars ines faciendi ; art de la cor-derie. (Vel. Gl.)

SCENONIA. — « Alter autem... venit ne-sciens,'cttm caballo ad scenoniam propi •ii se-nioris. » ( A. SS.) An pro seinoria? V id. inhac voce.

SCENOPHEGIA. — F. idem quod sce-no factoria ars ; V id. SCENOFACTORIU3. ( A .SS.)

SCEPHO. — Ut SCABINUS. (A . 1171.)SCEPPA. — Mensura salis , aliorumquearidorutn , unius scilicet cochlearis. (Non.

Angl.)SCEPTORIIE. — Cisternae, receptoriae; ré-

servoirs, bassins, citernes. (Isi^i.)SCEPTRATUS. — Sceptro donatus; qui a

repu le sceptre. (Sax. (' ><r. )SCEPTRIFER. — Qui sceptrum seu vir-

grm praefert, apparitor , bedellus; porte-vergP, bedeau. (Conc. 'Esp.)

SCEPTR1GERARE. -- Imperare; com ►xan-der, gouverner. (A . SS. B.)

SCEPTRUM. — Virga, aut flagrum; yergoou fouet. (Althelrn.)—Auctoritas ipsa, cujussceptrum insigne est ; pouvoir , autorité.(A. 1023.)— Regi men ; gouvernement , admi-nistration. ( Gest. abbat. Lob. ) - Sceptrurncrucifxi, baculus, ni fallor, peregrinant ► umHierosolymarn ; bdton de.voyage des pélerinsde la Terre-Sainte. (H. Dalph.)

SCERPUM. — Agur in culturam redactus ;terre défricltée; el. essart. (A. 793.)

SCERTUiI. —Exclusa vel alveus, quo aguaad molendinurn currit; écluse ou béal dernoulin. (A. 1368.)

SCESCLA. — Sextula , sexta pars ; lesixiéme. (Rab.)SCETA -- P: armariúm ; ar noire , cof]re.

( A.

Page 22: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 22/187

10 7 CH EYICON Gtit 00í3

sorum c,)stos; Ex acristain, garde du trésord'une qltse. (1 el. Gt.)

SC

rVHUb1. — ermanice scheuer, v elschever, horreum, granarium, panaria cella,reconrlttorn rm ; grenier , magasin , garde-rnanqer, of/ice, mece quelconque oú l'on meten dép8t des approvisionnements ou autreclaose. (Pass. ) — « Seevrum chartale, char-tariuri ; » archives, lieu oia sont déposés les

actes. (Anast.)SCILaCHARE. — Latroeinari; valer. (St.Cad.)

SC[IACHTA. — Fovea profundissima ;trola , creux trés-profond. (L. Byzyn.)

SCHACUS. — Latrocinium; vol , larcin.(Lex Long.)

SCIIAFFINNARIUS.—OEconomus, procu-ratnr; adnainístrateur, économe, procureur.(Ch. Alem. a. 1234. )

SCHALCUS. — Latrocinium ; larcin, vol.(Lex Long.)

S(:HALVAT[1S. — A rbor schalvata, underarni abscissi sunt; arbre ébranché. (St.Ilion t. Reg.)SCHANCERiA. — Navigii species; sorte denavire léger. (Mur.)

SCHAPIIANSUS. --- Pro CAr'aiANSUS, capulmansi, dornus praecipua , quae pertinet adcrrimogenitum. (Alexand. III PP.)

SCiiAItGAITA.—E gcubiae; guet et garde.(A.1112.)

SCHEDA. — Scheda testimonialis, testifi-ealío, testimonium; attestation. (Conc. Hisp.)

SCHEDIA. — Genus navigii inconditum ,id est trabibus tantum inter se nexis factum;sorte de radeau. (Ulp.)

SCHEDIUM. — Pars, portio; partie, part.(A. 1292.)SCIIEDULA. — Schedula testamentalis,

idem q. scheda testimonialis; Vid. SCIIEDA.(A. 1099.)

SCHEFFA. — Praestationis species apudGerrnanns. (Lamb. Argent.)

SCHEMATIZARE. — Schenratizare se, for-mam et speciem mutare; se transformer. (A .SS.)

SCHEMATICI. — Haeretici , iidem quiJACOBIT/E. (S. Jo+in. Danr.) '

SCHENA. — Onus hominis , quantumdorso ferre potest; charge d'horn.me, tout cequ'un homme peut porter. (St. Mont. Reg.)

SCHERA.' — Acies, coptae militares, ut4l 'C A R A .(Jnst. Pat.)

SCHERIA. — Portus , seu locus in quonaves tutae sutil; port ou rade. (A nn. Gen.)

SCHIAG[ALE. — Cingulum, zona; cein-trare, bandrier. (St. Eugub.)

SCHIENCHL+'RIA. — Armorum species,qua tihi n^ muniuntur; jambiéres. (St. Verc.)

SCHIFFA. — Muniruenti genus, f. specula;guérite. (A. 1311.)

SCIIILLINGUS. —Monetae species; schel-linq. (Pass.)SCI-IILPOR. — Longobardis , armiger;

jecsat Ge. Rbodig. de Liturg. Role. Pont.;Vid. Srunr.

SCHINUS. — Arboris species, vulgo lenti-s ln

SCHIOPSTU5.entisque. (D a

— Id)jem q. SCLOPSTOn^, ltal.

schioppelto. (Barel.)

SCHIPPA . — .Nauta qui navem,° quamAngli chip vocant, remis imgellit, schipmannvulgo iisdern. (Ord. Vit.l

SCHIRAIANNUS.— Judex comitatus,judexprovinciae; juge. (Ch. Anglo-Sax.)SCHITONAS. — Slavis, armiger seu seuta-

rius regis, in veteribus chartis Dalmaticis;écuyer.

SCHiVINARIUS. — Seabinus; échevin. (A .1166.)

SCHiVIDULA. — Lapis sectilis, Gall. ar-doise, nisi idem sit, quod SCINDULA. (A.927.)

SCI:IIZA. — « Et constipavit sehizas superaliare. » (Lucif. Calar.) Id est collegit ligna,gime secuerat et scíderat super aliare : exQxtY,etv, scindere, óxiIa, lignum sectum, et inparticulas discissum.

SCHOLA.— lEditicium, ubi convenire so-lent hornines plurimi, aut stud-endi, autpraestolandi, aut conferendi, aut alterius reígratia; ita ut a loco deinde eorum, qui inhisce scholis consistebant, catervm seholreappellatae fuerint; édijEces, salles oil se tien-nent des réunions, ou s'assemble, pour uncertain temps ou pour y rester habituellenent,un nombre plus ou moins grand de personnes;ensemble de ceux qui font partie de ces réu-nions, corps, collége, corporation, société.Schola cantorum, qum schola nudo in veteri-busconsuetudinihusFloriacensis monasterii;cantorurn ecclesiae ordo; le corps des chantresd'une église. (Pass.) Schola crucis, eorumscilicet qui in processionibus cruces defe-runt; corps de porte-croix aux processions.(Ord. Rom.) Schola Dominica, ordo ecclesia-sticus; le corps des prétres, le clergé. (Raban.)Scholx palatince seu schola de rege, cohortesvaria ad palatiiet principis custodian] desti-natm ; corps militaire chargé de la garde dt^palais impérial, dans 1'enpire d'Orient. (Pass.l— SCRnLA interdum sumrtur : 1° pro Judaeo-

rirm templo , synagoga ; synagogue Rig.) ;2° secta; secte, école (Pasic.); 3° dormitoriummonachorum; dortoir d'un courert. (Conc.Tur. ir.) — Monasterium dícitu rscholaChrístiin dialpgo Euticii et Theohhili a Joann.Cordesio edito. Schola monasterii sumiturpro ipso monasterii couventu, ín EpistolaJoannis XIII PP.

SCHOLANUS. — Qui dictus sit in quibus-dam Hispaniae ecclesiis, discimus ex synodpValent. a. 15-66. : « Quia yero intelleximus,in quibusdam nostrm eíioecesis ecclesiis mi-"nistrum quem scholanum vocamus, suummunus ob minoren] aetatem exsequi nonposse; mandamus ut is in posterum habea-tur, qui et deferendae cruci et aliis faciendis

Page 23: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 23/187

2009 C l 1 E S D i 11 ;ET INrIAi1T: L ATINETATIS. CI 010

cantu, qui sutil ex schola cantorum, cantores;chantres. (Si. eccl, Barc.)

SCHOLARI. — Scholas tenere, docere ;(aire t'école, enseigner. (Mart. Anecd.)

SCHOLARIS. — Pueda quae ad vitan.i mo-

na: 4rarn instítuitur. (Mur.)SCHOLARITAS. — Jchrlarium jus et nr'i-

vileginm; droit d'enseigner; ol. scholarité.(A. 1340.

SCHOLARIUS. — Qui schotis ecclesiasti-cis praeest, ut infra SGIIOLASTICUS. (A. 1093.)— Qui in schola docetur; écolter, étudiant.(Pass.)

SCHOLARIZARE. — Scholas frequentare,studere; fréquenter les écotes, étudier. (A.1305.)

SCHOLASTER. -- Dignitas ecclesiastica,ut SCHOLASTICUS. (H. Comit. Ebroic.)

SCHOLASTERIA. — Scholastici ecclesiaedignilas ; dignité d'écoldlre. (Caes, Heist.)

SCIIOLASTICUS. -- Quivis eloquens, di-sertus, oratoriae facultatis et politioris litle-raturae studiis eruditus ; celui qui est instruit,lettré, disert, éloquent. (Pass.) — Advocatus,patronus, qui causara in foro agíl : sed pro-prie peritos, eloquens, disertus patronus;avocat, défenseur, bon avocat. (Cod. Th.)Dignitas ecclesiastica, qua qui donatus est,ecclesiasticis scholis Eiraeest; écoldtre, cha--noine charqé de la direction des ¿coles. (M-eterle.) — t_)ui,est ex schola cantorum; chan-

tre. (Ord. Rom.) — Qui scholas frequentat,disr,ipulns; étudiant, écolier. (A . SS. Ben.)SCHOLENTES. — lidem qui SCIiOLAItES.

(llacr. Lex.)SCIIOLTETUS. — Praetor; praefectus, bail-

lrvus, judex oppidl, U SCULTETUS. (Ch.-Alem.)

SCHOPOZA. —Ut SCHOPPA. (Ch. Alem.)SCHOPPA. — Officina ; boutique; al. es-

chope. (A. 1311.) — Tugurium, casa, aediti-cium rusticum ; maisonnette, cabane. (A .1287.)

SCHOPPARIUS. —Qui schopam tenet; es-choppier, petit marchand. (Cons. A rnb.)

SCHUDEZOLUM. — Scutuin ; écusson.(Mur.)

SCHULTARE. — Proferre, pronuntiare,ab Ital. scultare. (A. 902.)

SCHUL'I'ETUS. —Praelor urbanus, judex;éch.evin.(A. 1204.)

SCHUNIA. — St>uma; ¿cume. (A. SS.)SCHURLE .TUA I , - annus purpureus:

éto ffe écarlate. (Ap. Mir,)SCIA. — Coxinilicus morbus; sciatique.

(A. SS.)

SC1A11I'I'UM. —Ideen q. Ex AlVIETUAI.SCIAN'I'ACUS. -- Vox Indica, claudus ;

boiteux, cléhanché. (A . SS.)

SCIENTIA.— Tifulus honorarius, maximeubi de appellationibus ad principem sermoest : « si quis judicum duxerit esse referen-dum, nihil prouunties, sed magis, superquod haesitandum putaverit, nostram consu-lta scientiam. » (Ceci. Th.)

SCIENTIALIS. — Ad scier.tiam pertinens;scientifique, de savoir (A . SS.)

SCIEN'1'IATUS. — Scientia praeditus, do-ctus. peritus; instruit, savant. (Mur.)

SC1ENTtCUS. — L+'adem notione, nisi le-gendum sit scientificus. (Cit;al.)

SCIENTIOSI:.— Scienter; sciemment. (A .1367.)

SCIESTUM. — Pluteus ; pupitre. (A .1352.)

SCILINDRIUiVI. — « Magister coquinaeomrii die dat canonico incarcerato xxv sci-lindria, et singulis noctibus i librum desello qui in carcere ardcbit. » (Cons. eccl.Colon.)

SC1LLA. — Campanula ; clochelte. (Ch.Occit.)

SCILLIE. — Saxa latenlia in mari ; rocherscachés soics 1'eau, écueils. (V el. Gl.)

SCILLULA. — Ditnir.ut. a SCILLA, campa-n ula . (Bern. Mon.)

SCIMPODIUM. -- Lectulus ex sella etledo compositus, in quo semisupini, pedi-bus in suppedaneo quiescentibus, cubabant;bergére. (A. SS.)

SCiNANTICUS MORBUS. — Angina; es-quinancie. (A. SS,)SCINCUS. — Animal replíle, crocodilus

terrestris ; crocodile. (.Mart. Lex.)SCINDA. — Ager proscissus ; terre lra-

zaillée, labourée. (A. 829.)SCINDALA. -- P ro SCINDULA. (Lex Long.)SCINDELINGA. — Lapis sectilis YGall. ar-

doise, vel ideal quod SCINDULA. (Vet. Gl.)SCINDENS.— Acies, pars cultri qua scin-

dit; lranchant d'un couleau. (A. 1335.)SCINDERE. — Sectoris m ensarii oflieio

fungí ; rernplir l'office d'écuyer tranchant.(A. 1377.)SCINDULA. — Seandula ; bardeau. (Ugut.)SCINTERIUII. — Vallt.nl, fossa, qua ali-

quid eiuáitur; fossé, retranchement. (S .x v.)

SCINTHIrE. — Naevus, macula ; tctche.(Isid.l

SCINTILLA. — Paululum un peu. (St.Colleg. Eux. rotos.) — Brevis seutentia exalto deprom¡ita; courte sentence extraite dequelque écrit. (Mab. Ann. Ben.)

SCINTILLARE. — Breviter elucidare; élu-

cider,metlre au net, éclaircir en peu de tempsou en peu de mols. (Latir. Leod.)SCINTiLLARIS. — Liber contrnens sen-

Page 24: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 24/187

20tl iGL EX1CON CO f 12

et omnis generis bel- CLATARIA. — Navis p iratica ; navire delíc n^ achinas, sciridas quoque, ballistas, pirare. (Pap.)mil

íleque mortis parant insidias. » (A CLAUMA. — Vestis s peCieS prrecip,^e a

SS,)IIt

iatorurn us sura; Vid. SCLAVnVA.gane. (Ap, CLAVA. — Captiva, serva; remme pri-Mad.) onniére, esclave. (A.1358.)

SCIRPIIA. — Palea, forte ex Gr. xúinos. CLAVINA. — Vestis longior, sagi mili-Ten III PP.j aris instar, Sólavis, ut videlur, familiaris,

SCIRPUS. — Ellychnium ; rnéche. (Greg. unde nomen mansit ;robe longue et d'éto/J'e,) ommune. (V et. Gl.) — Teli sp ecies; sorte.)

SCIRTUM. — Armorum species, in Capi- de dard; nl. esclavine. (Mauric.)tul. Carol. M. , ubi legend. SCUTUhr. CLAVIS. — Serva, ut SCr.AVA. (A. 1358.).SCIRUPPUS. — Syrupus ; sirop. (A . SS.) CLAVONIA. — Idem q. SCLAVINA, (Lud.)

A. —Pro'Assrsa, impositio, praesta- CLAVONICIIS. — Servilis; d'esclave.tio tributi. (A. 1185.) Mat. Par.)

SCISALIiIE. — Quae forfice ex monetis CLAVUS. — Captivus, servus ; esclave,scissa sunt; roynures de métal. (A. 1332 ) risonnier, captif; oh esclas, esclau. (Mat.

SCISELUM. — Scalprum ; ciseau. (Gerv: Par.)rob.) CLEIDA. — pecies; surte deDCISIO. — Pars securis, qua scindit ; lran- char. (A. 1508.)

chanl 'une hache. (A. 1317.) CLOPETARIUS. — Qui sclopeto utitur ;

dCISMA. — Modus, ratio ; mode, m aniere. arquebusier . soldat armé d'une escopetee.

(A. SS.) Lud.)SCiSOR. - Qui monetarum typum scal- CLOPETUM. — Tormentum bellicumpro incidit ; gl raveur des rnonnaies. (A. 1341.) anuale; canon ámain, escopelte. (Chr, Est.)— Scisor robarum , vestium sartor ; tail- CLOPUS. — Eadem notione. (A. SS.)eur. (Lob. H. Brit.) CLOSA. — Ut SCLUSA. (Ap. Menest.)l SCISALHIE. (A: CLUSA. — Locos in quo concluduntur

1225.) qu a^ ; écluse. (A. 1140.)SCISSOR. — Scindendi obsonii .magister; COARSARE. — Corticem auferre; écor-

écuyer tranchant. (S. xII.) .._ F lanius ; bou- cer ; ol. escoaer. (St. Mont. Rey.)cher. (Flet.) COBA. —Scopa; balai. (Cath. Parv.)

SORIUM —Orbiculus rnensorius, in COBACES. — Sortilegi, seu patios ü de-quo conviva? danos sibi appositas vel prae- irantes, qui ad nocturnos illos conventus,sumptas scindunt; assiette ouplat de bois sur q uos sabbats dimita, scopis so deferri som-legue/ on découpe les viandes; ol, tranchoir. iant , unde vocis origo ; sorciers. (Mart.(A. SS.) mpl. Coll.)

SCISSUS. — Scniptus ; gravé. (A . SS.) COBARE. --- Scobis purgare, verrere;SCISURA. — Silva caedua ; bois taillis. (A balayer; ol. escouber.

1311.) COBILLIE. — Quaevis sordes, purgamen-SCITIA. —Pro SCOTIA, quomodo et SCITIE, ta ; ordures, balayures; ol. escoubilles. (St.

pro Scoti, in antiquis codicibus; l'Ecosse.Has.)Scitiva prati, quantum horno COBOLANUS. — Idem q SCOROLERIUS.

unum diem succidere potest; autant de COBOLERIUS. - Scoparius, qui scobispré qu'un homme peut en faucher en un jour; purga( ; balaycur; ol. escoubillié. (A. 1202.)ol. 'scilive de pré. (A. 1473.) CODERE. — Scoderebladurn, flagello ex-

SCITIVATA. — Eadern notione. (A. 1474.) culero; battre le blé. (A. 1378.)

SCITUATUS.— Situs, positus; situé. (H. COFFONES. -- Pedum indumenta; Ital.'Ved. Mon.) ' coJfoni. (Mur.) -SCITURA. — Actio scindendi vel secandi ; COGILUM. — Spatae seu gladii vagina ;

action de jendre ou de couper. (Const. Frid.) fourreau d'épée. (Ley. H. I reg. A ngl.)— Idem q. SCITIVATA. (A. 1266.) COILUII.—Pro ScoGILUnr. (Le.x Rip.)

TUS. —Locus aliquis, quoquo modo COLANDA. — ídem q. SCRUTLArrDA. (Ch.se habet; site, líen. (Ap. Mad.) —Scientia, Sax )

connoissance, savoir. (A. COLAPIUS. — Pro iEsculapius. (A . SS.1357.) — Sitos ; situé. (A. 1359.) en.)

COLARE. — Italis, eflluere; écouler. (St,nrouiales; tour, surte d'ar,noire mobile en Sal.)usage dans les couvents de femm..es (A. 1486.) COLAROLUM. — Canalis, per (verilef-

SCLAFFITORIUM. —Canalis ad educen- fluunt aquae; canal, conduit.(St. Nra.

aguas superfluas, seo alveus molendíni ; COLASTICIA. — Scholastici eccle rae di-cana.l de déclaargc ou déversoir de m oulin, nitas ; dignilé d'écoldlre. ( A.1323.)(A. 1391.) -- Eaderu notione. (A.S COLAST1tIA

Page 25: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 25/187

30t ' .5 EO Vi;EDItE ET IN)h'1:111E LA TINITA TIS. CO 0t4

collet d'habit. (fdeg .Terl iar. a. S. Franc.) — COPETINI. — Religiosi sub Regula S.Canalis, per i:luem effluunt aqua e, ut ScOLA- Augustini ; m oin es qui suiventla regle de S.Ii;ol.unl. (A. 1180.) uyustin.

SCOLAX. — Funis, funale ; corde, Corche, COPETTARIUS, — Miles scopetaarma-(VPt. Cod.) us ; arquebusier, soldat armé d'une arque-

SCOLDASCIO. — Idem q. SCULDAIS. ose,

SCOLIUM.— Scopulus; écueil. (Sanut.) COPETUS. — Idem q. SCOPETA.SCOLTETUS. — Praetor, ut SCULTETUS, COPHA. — Pila; baile. (St. Conc. Tul..(A.1248.) .1540-)

SfOLZARE. — Purgare, mundare; net- COPITARE: — Scopismundare, verrere ;foyer. (Ap. Mur.) alayer.(A. 9497,)

SCOMARZERE. — Putrescere; se g r2ter, COPOLARIUS. — Ideal q. SCOPALARIns ,se pourrir. (V et. Gl.) Cenc. Cam.)

SCOMFLARE.—Inflare, tumefacere; gon- COPOTA. — Qui scopam tenet, ni fal-/ler, enf ler. (St. V all.) or, propola; petit marchand; ol. eschop-

SCONATIO. — Mendose pro SAONNATIO pier. (Act. Mur. Mon.)(Leq. N orm.) COPPA. — Idem q. ScnOrrA.'

SCONDEGARDA. — Statio; corps de gar- COPTRUM. — Pro scrofa, machina bel-de. (A nn .Gen.) ica. (A. 1246.)

SCONDIMENTUM. -- Excusatio, satisfa- COPULANOSUS. —Quasi scopulisasper;ctio ; Vid. EXCONDICERE. angereuxpar ses écueils.(A. SS.)

SCONDIRE. — Denegare, recusare ; ne COPULARE. — Idem quod CAPELLARE.vouloir pas accepter, refuser, écarter;ol. es- Pet. Comest.)condire, escondre.(Mart. Ampl.Col.) —Abs- COPULICOLA. — Ancilla viliorihus ser-condere; cacher, déroberd la vue; ol. escon- vitiis addicta ; servante employée auxplus basdre. (V et. Gl.) ravaux. (Ch. Alsat.)

SCONIUM. — F. pro SAONNIIrM, vel SAON- COPULUM. — Pro scopulus, ( A . SS.NITIUM, reprobatio, recusatio, maxirne te- Ven.)stium. (Leg . jVorm.) COPULUS. —Idem quod COPULUS vel Co-

SCONSA.—Caeca laterna; ((Interne sourde; PULA, pars scilicet forcipis, qua ambae illiusol. e.sconse. artes sima! copulantur seu junguntur. (A.

SCOPA. — Betula, quod scopas ex illa SS.)conficiunt; bouleau. (A 1198.) — Officina, COPUS. — Mensura vinaria, idem quodUtSCIIOPPA. (A. 1214.) — Scopce,seu scopa- CoPUS, cyathus; coupe. (Cons. Sang ernc.)ruin vel virgarum disciplina in monasteriis; CORADA. — Viscera ; entrailles. (Ch.discipline, instrument era usag e dansles cou- Occit.)vents.(Petr. Dam.) CORCIUM. — Cortex, u videtur; ¿coree.

SCOPALARIUS.— Qui scopisverril, mun- (S t. Cad.)ciat; balayeur.,(Cenc. Caro.) CORIA. — Stabulum equorum vel etiam

SCOPARE, — Scopisverrere, mundare ; horreum ; écurieou grenier. (A. 822.) — F.balayer;ol. escobar. (Fort.) deal q. SCOIIIATa, scortea, flagellum ex co-

S(APARI. — Scopis caedi; recevoirla dis- rio, nisi legend. storia. (II. Nem.)cipline; V id.SCOPA. (Andr. Mon,) CORIARE. -- Corium, pellem delrahere;

SCOPARIORES. — A vulgo nuncupati ere- écorcher; nl. escorcier.(S. xli.)rnitce Auguslinianidicti de S. Salvatorequos CORIATI. — Qui scutica se flagellant ;confirmavit Gregorius XII PP. euxqui se donnentla discipline avecun fouet

SCOPaRIUS. — Ut supra SCOPALARIUS. d lan ieresde cuir. (A. 1329.)(Conc. Hisp.) CORIATIO. — Excoriatio ; excoriatíon.SCOPATICUM.— Tributi species, videtur (A. SS.)

illud esse, quod ex mensuris supereffluit, CORIATOR. — Lanius ; bozuclacr. (A ,vel ex ventílatione remanet, atque una cum 1413.)aliis purgamentis a scopario verritur, ipsi- CORIES. — Pro SCORIOVES. (Pap,)que ea ratione competit ; criblures quire-

(Ch.CORIO. — Stultus, fatuu^; fou. (Isid.)

viennen l auvanneur. ap. BRSI.) CORJATA.—Scortea, flagellu[n ex scortoSCOPELISMUS. — A Gree. a•xoireleot.eós,la- seu corto; Tonel c2 laniéres de cuir, ol.

pidum positio: crimen ejus qui lapides aut escourgée. (Vel. Cod.)alias materias per insidias disponit in loco, SCOROFIO. — Congeries lapidum ; amasin quo praevidetsuum inimicum accedenteru de pierres dont se servent les arpenteurs enaliquid submovendo aut langendo facile ob- guise de bornes (Pass )

Page 26: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 26/187

15CO

^n ts\1CON C R 010serz-anl de bornes. (Pass.) — Telum militare, is seo virgiscaed,;re; battr e deverges, fouel-quo a Cretensibus inventum tradit Ylinius; er. (Mur.)sorte de tra it. (P ass.) CRAGIE. —Fulera • chevr ons. A SS.)SCORPIONARIUS. — Qui scorpione utitur CRAMA. — Spatha lalioris species ; sor.in praeliis; soldat armé du scorpion; V id. te d'épée dlargelame. (Lex Wisi g.)Sc,onr►o. (I nr . ) SCRAI ASAXUS. —Cul tellus vulni fi cus ;

SCORPIONISTA. — Eadem nolione. (Id.) poignard d deux lranchants en usage chez lesSCORTA. — Militan) praesidium, cometa- Francs.tus; escorte. (A. 1398.) — Pro scortum :« nec CRAPEDUS. — Scabiosus; galeux, lé-ingrediatur eam (ecclesiam) manzer, hoc est preux. (Pap.)scorta natos. » (Cap. C. M.) — Sordes, CREA. — Pituita; pituite, crachat. (Isid.)

du balayures. (St. Arel.) CREO. — Camera; chambre. (Lex Sal.)—SCORTATORIIJM. — Lupanar; maison de Sepes quibus rusticaa curtes clauduntur ; cld-

uche. (ligo t.) ure, haie. (Cap. C. A7.)dCORTELLA. — Pera coriacea peregri- CRIBtE. — Iidem qui infra SCRIBONES.noru m ; bourse de cuir, escarcelle. (A . SS.) (Mart. Ampl. Col.) — lVotarii publiei, tabel-

SCORTIA. — Vas' olearium, eo quod sit liones; notaires, tabellions. (H. Nem.)ex codo factum; peau de bouc, oulre. (bid.)SCRIBANARIA — Scribce seu notarii otI'i-

Cortos; écorce. (A, SS.) ina; étude, cabinet de notaire. (Id.)—CORTIARE. •— Excoriare, pollero detra- CRIB:INIA. —Tabulad= forense; gref-

here; écorcher; ol. escorchier. (St. A st.) e; oi. escrivenage, scríbítnie, (A. 1259.). —Lanius; boucher. (Id.) CRIBANS. — Scriba; greffier. (Reg. feud.CRT AT OR

SCOR`I'ICARE. — Excorticare, vel exco- Camp.)ríare, vir:;is usque ad carnis exr,orialionem , SCRIBANUS.—Scriba navis; employéauxcaedere; fouetter jusqu'au sang. (A. 743.} critures a bord des navires. (St. Ven.)—Scri

SCORTICARIA. — Retis species, qua ca- ba; greffer. (Ann. Gen.)piuntur pisces in mari, ,juxta planum laltus; CRIBARIA. — Ofliciunl scribm; greffe.filet pour pécher d la mer; ol. escorcherie. A. 1341.)(Pe de Crese.) CRIBERE.—Pro inseribere. (Cod. Th.)tCORTICATORIUM. — F. locos ubi ani- GRIBONES. — Ministri quidaro in aulamalibus pelles delrabunlur, ab llal. scorti- Constantinopolitana quos princeps in pro-cara, pellem detrahere ; abattoir, écorchoir. incias mittebat ad mandata perferenda vel(Corl.ltal. Dipl.) xsequenda ;off ciersdelacour des empereurs

SCORTICINlUJI. — Scorta tus ; débauche, grecs qui étaient chargés de porter ou d'exé-libertin.age. (Brev. Capuan.) uter dans les provinces les ordres particuliers

SCORTISARIUS. — Vestium scortearum du chef de l'Eta.t.confeetor; fabricant d'habits de peau. (S . CRIhNOLUS . — Arca, arcula ; co ff re;Hier.) offret. (Mur.)

SCÓRTU' ♦I.—Mi !Do m praesidium, duetos et CRIKIiOFINNI. —Septentrionales popu-praestatio qua ob conductum datar; escorte, i; les peuples duNord. (Paul. Warnef.)corps de troupes qui accompagne quelqu'un, CRIMA. — Idem q. SCRAhiA. (Vet. Gl.)et droit ú payer pour cette escorte. (Mor.) CRINARiUS. — Seriniora.trn seo arcarum

SCOT. — Contribulin, conjectus; contri- opifex; coffretier; ol. escrignier. (A,1479.)--bution, redevance, taille. (Brevil. Sax. ap. dem q. SCRINIARIUS. (Urbau. II PP.)Eccard.) CRINI+:UM.—Iriemq. SCRiNIOU. (Ap. Mur.)

SCOTA. — Malleus ferreus ad molarem CRINEUS. — Eadem .notione. (Id.)acuendum; sorte de maillet de fer dont on se CRINIA.—Feretrum, ut SCRINIU:lI. (A. SS.)sert pour piquer les meules de m oulin. (A. CRINIALIS.—Idem q. SCRINIARIUS. (Joan.

SS.) II PP.)SCOTATUS. — Incisos, in orbem diminu- CRINIARIUIII. — lErarium, thesaurus,tus; échancré, écollelé. (Conc.Ilisp.) iscus principis; le trés'or, la caisse de d'Elat.

SCOTI. — Non modo Scotiae incolae, sed (M.enot.)et Hiberni; les Irlandais et les Ecossais; ol. CRINIATOR. — Qui serinia seo arcasEscots. peratur; coffretier; ol. escrignier. (Mab.)--

Sú0'CICA. — Ligo; houe. eriplor; greffter, secrétaire. (S. gu.)SCOTOMA. — Gr. c.órwi.tu, capitis vel GRINIARIUS. — Qni in scriniis operam

oculorum vertigo, visos obtenebratio et uamuam locat, et scriptoris vires aait; greffier,hebetudo; vertige, étourdissement. ) ecrétaire, employé aux écritures, archivtsfe;

SCOTOMARE. — Circurnvertere, vertigi-es

bole

¡procreare; des ét our,

vertig

dir estro

. (Aldhel

ubler. m.) Th. Pr.) SCRINIUM. — Arca, locos ubi recondun-

la St:OTO IATICUS. — Q

ol. scriniaire. (Pass.

Qui vino scotomatistur ebartmaliaqe i ns r umna o^re, boi-

SCOTO.rIIA . — L+'adem notione COTO- es. Pass.) — lUrareum, fiscus principis; le(Alex

.e

t é

d

ór public^ IA

r

c la

des pa

CaiSSe

pi ders,

l'Etat

étari

(Aat, archi

1034.)

Page 27: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 27/187

9C:17 CR EDIA: ET INI'I:G71J; LATINITATIS. CR 013

SCRIPNEA. - Vagina, ut videtur, Gall.gaíne, quia est gladii scrinium seu arca. (St.Verc.)

SCRIPNUM.—Arca, id. g. SCRUPPIIM. (Mur.)SCRIPPUIII. —Pera, sacculus, in quo que

ad victum necessaria sunt t•econdul?t pere-grini; besare, gibeciére. (A. 757.)—Arca; cof-

fre. (A. SS.)SCRIP1'ALIS. - Scriptus, litteris com-mendatus; écrit. (Mart. Ampl.¡Coll.)

SCRIPTELLUM. -- Scheda, schedula; bil-let. (A. 1332.)

SCRIPTIO. — Archivum, tabularium, lo-cus ubi scripta seu charla° asservantur, velpolyptychus ; archives, chartrier, ou polyp-tiqrte.(Can. Hibern.)—C harla, contractos con-venttonis, etc.; contrat. (:Mur.) -- Epístola,ínscriptio, stigrnrt;missive, marque impriméeau front de certains condamnés. (Cod. Th.)

SCRIPTIOMA. — Scriptionis character ,stylus , ratio scribendi ; naaniére d'écrire,style. (A .SS.)

SCRIPTIONALE. — Theca calamaria ;écritoire. (A. 1150.)

SCRIPTITARE —Nude pro scribere.(Vet. Ch.)

SCRIPTITATIO. — Iterata saepius scri-plio. (Script. rer. Fr.)

SCRIPTOR. — In monasteriis, qui libro-rum scriptioni operam dat; copiste, écri-vain-copiste. (Pass.) — Scriptor publicus seu

regius, notarios. (A. 904, 1401.)'SCRIPTORATUS. — Ofliciuln scriptoris,seu notarii ; o ff ce de secrétaire, de gref f er.(Sixt. 1V PP.)

SCRIPTORIA. — Celia, etc., ut SCRIPTO-RIUnI. (Leibn.)

SCRIPTOR1UM. — Cella in monasteriisscriptioni• librorum destinata ; salle de tra-vail; dans les couvenls , oit les moines s'occu-paient de la tra.nscriplion des livres; V id.SCRIPTOR. (Pass.) — Pars lecti interior, quaalias pluteum, exterior yero sponda dicitur;ruelle de lit. (Vet. Gl.) — P!umatium ; cous-sin de plume; ol. escriptoire. (Ves. Gl.) —Arca, aut cisca qua°vis ; coffre ou corbeille.(St. Ord. Prcern.) — Cubiculum secretius ,ubi quis studio vel scripturae vacat_; cabinet.(A. 1440.)

SCRIPTUARIUS. — Idem q. SCRINIALIS etSCRIPTOR. (Cod. lt al. Dipl.)

SCRIPTULUM. — Schedula; petit écrit ,billet. (A. SS.)

SCRI-PTULUS. — Scrupulus, minirna parsuncia° veteribus dictus ; scrupule, 24• partiede l'onee. (Y et. Gl.)

SCRIPTURA. — Charta , instrumentum,scheda, chirographus, signum quo ín sub-seribendo quis utitur, tabularium forense ;

SCRIPTURABILIS. — Ad seribendutn al;-tus; propre á écrire. (Senat.)

SCRIPTURALE. — Theca calamaria ; écri-toire. (Chr. Mellie.)

SCRIPTURALITER. — Scripturaliler prce-dieare, pro per Scripturas sacras. (Ana^t.)

SCRIPTUR1RE. — Scribere ; écrire. t5id.)SCRIPULA.—Epislola;lettre,missive.(isid.)• SCRIPUS. — Diflicultas : unde scrupulus,

rlisi ita legendum sit. (Pap.)SCRIVABILIS. — Aptus ad scribenduiii.,

ul SCRIPTURABILIS. (A 1380.)SCRIVANARIA. — Scriba° seu notara

ofliciunl; off ice de notaire. (St. Aven.)SCRIVARIUS. — Seriba, notarius ; notaire,

gre ffier. (Ann. Gen.)SCRIVEARIUS.—Eadem notione.(A.12G2.)SCROA. — Schedula, commentarius; bil-

let, •note. (U. Nem.)

SCROBULLA. — Vestis muliebris : «Istaeyero molieres ambulant'discalceata° portantesscrobullas, usque ad terram. » (B. Odor. doForojul.)

SCROELL2E.—Struma°, scrofula°; écrouel-les. (A. SS.)

SCROI~'iPASCUS. — Subulcus; porcher.SCROFOLX.—Idem q. SCRO13LLrE. (A. SS.)SCROPHA. — Machina ad sutl'odiendos

urbium obsessarum muros ; machine deguerre pour déchausser les murs; ol. truie.(W. Tyr.)

SCROPHIO. — Lapidurn congeries, uf.SCORPIO.SCROPHULAJ. -- Idem q. SCROBLL/I:.

(Ach. Spic.)SCROTER. —Navigii species apud Danos;

sorte d'em barcalion danoise. (Sax. Gr.)SCROVA.— Pro scrofa. (Lex. Sal.)SCROZIA.—Fulcrum subaxillare ; crosse,

béquille. (A. SS.)SCRUFULA.—Idem q. SCROFULA. (A. SS.)SCRUNTONNES. — Certum pondus; un

certain poids • « Ix scruntonnes candela;. »(Tab. S. Germ.)

SCRUPULOSITAS. — Conscientim stimu-lus, sollicitudo, difl'icultas, dubitatio ; sera-pule. (Ap. Pez.)

SCRUPULUS. -- Negntium , difiiculla?;affaire, difficullé. (Ach. Spic.) — Suspicio;souppon. (Id.) — Mensura agraria ; certainemesure pour les champs. (A. 840.)

SCRUTA: — Vasis species; sorte de vase.(Y et. Gl.1

SCRUTAMEN. — Inquisitio ; recherchesoigneuse. (A. SS.)

SCRUTATOR. — Idem , qui circator, etsum.rnus speculutor, in monasteriis, visitator ;surveillant, visiteur, inspecteur. (St. Ord. deSemp.) — Scrutatores, qui in electioníbus,

Page 28: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 28/187

2 1 SCU EXICON CU 090r 9 isp) H nc scrutinia calechurrreno- CULDALISIUS. —Eadem nolione (SynRorn. a. 901.)(Conc.^urta dicuntur i nteirogatrones, examinatro

rset instructinne scatechurnenorurrr. «Seru-tin iurv, inquit Papias, iter baptismi, a scru-laudo dretum , utrum firma mente tenNant ,clua a ma;;istris didicerunt. » — Eleclionisl^rma ; scrutin , nzode d'élection. (Pass.) —A rcu ia ; cassette, co ff ret , boite; ol. escrin.(Jfari. Anecd.)

SCRUTLANDA. Somnero, terra cujusprovenlus vestibus emendis assignati sunt ;terre dont le produit est destiné d pourvoirquelqu'un des vEtements qui lui sont néces-suires. (Ch. Angl.)

SCUAGIUM. — Ut SCr1TAGIUDi.SCUBLE. — Pro excubice. (Mir. Urb. V

PP. )SCUBITOR.—Pro excubitor. (Mart. Arnpl.

Col.)SCUCCA. — Anglo-Saxon., daemon, dia-

bolus; le dénaon.SCUCHEO. — Seutum gentilitium ; écu,

écusson. (A. 1338.)

SCIJCHONNI+.TUS. — Diminut. a scucho,

scutuluiri; petit e'cusson. (A, 1419.)SCUDATUS. — Aureus, moneta regum

Gallire; écn d'or.SCUDAZOLIUM. — Scutum gentililium ;

écusson. (Mur.)SCUDELARIA. — Sculella ; écuelle. (Se.

Pl.)SCUDELLA. — Eadem notione. (ioan.

Dem.)SCUDELLINA. — Eadem nolione. (Id.)SCUDELLORIUS. — Parva scutella ; pe-

tite écaielle,

SCUDERE. — Pro cudere. (A. 1356.)SCUDERIUS. — Armiger; écuyer. (Mur.)SCUDETUM. -•-Scutum gentilitiuw; écus-

son. (Pet. Amel.)SCUDETUS. -^- F. ferrea lamina qua fo-

cus munitur, quia scuta gentilitia ut pluri-mum in li s referuntur, sic dicta. (A.1379.)

SCUFERUS. — Monetae genus, idenn q.STUFEnUS. (Mart. A mpl. Col.)

SCUFFIUM. — Tributi species: ut Scu-Fr.r. (St. Ast.)

SCUFIA. — 1'rihutl species apud Longo-bardos, et onus publicum, cui cives ad lictisu n l ; sorte de redevance et charge publique.(Ch. A delch. reg.)

SCUGIUS. — Typus, quo !influidcudun-tur ; coin monétaire. (A. 1382.)

SCUISO1tIUM. — Pro SclrvsonlUnr, ve) po-ttus SCIssURIuDr , Orbrculus rnE'nsorlus i nquo drrl:res scinduntur. (A. 1421.)

SCULCIE. — Multa pecuniaria ob inol.re-dientiaur militarem ; amende infligée d celuiqui ne remplissa^it pus les devoirs nailitaires.(Mace.Lex^)

SCULCATORIUS. — Exploratorius; d•ob-serva

.

tion, dedécouverte. (Sen.)SCULDACHIO. — ideal q. SCULDAIS. (A .

1055 )

SCULDASCIUS.— Eadem notione. (Mur.)SCULDASIO. — Eadern nolione. (Ch. ap,Purie.)SCULDASSIA. — Districtus sculdais; ju-

ridict ion d'un juge, territoire soumis'ct sonautorité. (A. 923.)

SCULDASSIUS. —Eadem notione ac SCUL-neis. (A. 1027,)

SCULDAXIS. — Eadern notione. (Chr.Noval.)SCULELLA. — Siliqua, nisi leg, scul-tella. (Barel.)SCULINGUS. — Pro scyllingus , Anglo-

Saxonibus, sexabesima pars libra; le 60` dela livre. (A. 1419.)

SCULPATOR — Sculptor; sculpleur, gra-veur. (Vet. Gl.)

SCULPRE. -- Scalprum ; cerpe. (A. 129!.)SCULPTURATUS.' — Sculptus ; gravé.(Mart. Anecd.)SCULSCARA. — EYpeditio militaris ; ex-

pédition militaire ; Vid..Scana,SCULTECIA. — Prmfectura , dignitas vel

(Foffrciurn sculteti; office ou dignité de scultet.

eud. Sax.)SCULTL+'DUM. — Culpa, peccatum, noxa,

reatos ; pule , délit, contravention. (Ch.Fland. a. 1125.)

SCULTETA. — Idear q. SCULTETUS. (Spcc.Sax.)

SCULTETATUS. — Prmfectura, dignitasvel oflicium sculteti; ut SCULTECIA. (A .1323.)

SCULTETUS. — Prretor, praefectus, balli-

vus, judex oppidi; prévót, juge, bailli; ol.scultet, scultriet. (Ch. A lem. Pass.)SCUi11AR1UM. -- Porta, amplior et decu-

mana, ut videtur; porto.il• (Andr. Mon.)SCUMUM. — F. locus ubi vilia quaeque et

quisquiliae asservantur : « Et sunt omniaprIenon7inata in parvo scrinio dicti scumi. »(Ch. A ngl.)

SCUNA. — Vox Belgica : « Non divertant(clerici) etiam ad tabernas, nec inter scura-rias sedeant, nec domunculas frequentent,quae scuna: vocantur. » (St. eccl. Cam.) —F. pro STUSA.

SCUNDIRE. — Excusare, purgare se sa-cramento vel duello ; se juslif ter, se purgerpar sermenl; ol. escondire. ( Jac. II rexArag.)

SCUPEA. — «Scupea vero ejus , (serpenlis)non depicta, sed extra corticis (ovl) ordrnemIrosita, rnanu deprehendi et iractarl, veluta l ia materialis res, poterat. » (A. SS. Ben.)Ubi de figura serpentís in ovo sculpta sermoest, un Ō e scupea idean sonare videtur, quodGallis croupe dicitur.

SCUPHA. — Leg. cupha , id est cucurbita,

Gall. ventouse,in Petri Blesensis epistola.

SCURA. — Equile et horreum , in quofruges reconduntur ; écurie, grenier. (S. rx.)

Page 29: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 29/187

2021 CU EDI/E ET INFIMIE

SCURELLIUS. — Idem q. SCURIOLL S. (A .1407.)

SCURIA. — Stabulum equorum; écurie.(Lex Sal.)

SCURIOLUS. — Sciurus; écureuil ; ol. es-curieu. (A. 1276.)

SCITRIRE. — Scurire bladum, frumentum

flagello excutere; buitre leblé. (A . 1386 . )

SCUROLIE. — Pusulae; rougeole. (Micn.Scot.)

SCUROLUM. — Crypta!, sacella subterra-nea; chapelle souterraine. (Joan. Ant. Cas-tel.)

SCURRA. --Slipator, apparitor, satelles,cárnifex; a.ppariteur, garde, bourreau. (A .SS.)

SCURRAMENTUM. —Excursus; excursion.( A. 1283.)

SCURSORIUM. — Canalis per quem agaa°

excurrunt;conduit d'eau, canal.r(St. Mut.)

SCUS. —Rotundum vel rotunditas; rondou rondeur. (J. de J.)

SCUSSELLUS. •— Sarcinator ; couturier.(St. Verc.)

SCUSSO. — Scutum gentilitium ; écusson.(A. 1502.)

SCUSSUS. -- Excussus; battu, secoué; ol.escous. (Ch. Alem.)

SCUTA. — Vestis ecclesiasticae speciesapud Jacob. Gaetanurn, ubi succam legen-dum esse probat scriptor; Vid. SUCCA. —Navis species; sorte de navire. (A. 1163.)

SCUTAGIUM. — Militare servltluru a sub-ditisdomino debitum; service m ilitaire; ol.droit d'écu, escuage. (Pass.)

SCUTORUM. — Scutum minus; pelit bou-clier. (S.Ix.)

SCUTARIUS. — Armiger, spatharius ; Vid.ARhiIGER. (Jul. Firm.) — Scutorum artifex;fabricant de boucliers. (Const. Sicil.)

SCUTATOR. — Scutorum confr'ctor, utSCUTARIUS. (Cap. C. M.)

SCUTATUS. —Armiger, scuto instructus;Vid. SCUTARIUS. (Vel. Gl.)

SCUTEFER. — Pro SCUTIFER. (A. 14 .97 . )SCUTELLA. — Scutella closerice; praesta-

lionis species, ut videtur, qua tit a clusastenentibus.

SCUTELLARIUM. — Locus ubi scutellasreponuntur; vaisselier, lieu oú l'on serre lavaisselle: ol. escueillier. (J. de J.)

SCUTELLARIQS. — Oflicium in coquinaregia, cui-scutellarum cura incumbit; officierde la bouche du roi, dans les attributions du-.ttel élait la garde de la vaisselle ; ol. escuel-ier. (A. 1261.) — Qui facit vel vendit scutel-

.as; marchand d'écuelles, de vaisselle; ol. es-cuellier. (J. de J.)SCUTELLATA. — Scutellata piscium, cer-

LATINITAT1S. CY 022SCUTELLULA. — I.adem notione. (Guiri.

Disc. Fars.)SC UTELL UM .— Scu tul u m gen ti I i t i nécu,

écusson. (A, 1365.)SCUTERE. — Pro excutere. (lrm.)SCUTER1US.—Ut SCUTARIUS. (Pet. de Vln.)SCUTETUM. — Scutum ; écu, écusson. (A.

1341.)SCUTIFERI. — Armiger; écu,yer. (Pass. )

— Scutifer ad scindendurn, seu scindens, of-ficium in aula regis Majorir,., Gall. écu.ycriranchan.t. (A . SS.)

SCUTIFERIA. — Ofhcium in aula regiacomplectens quodcunque pertinet ad scuti-feros, eorum famulos, stabula, equos, equn-rum ferraturas, elc.,Gall. écurie; ol. escurie.(Ord. Hosp. 8eg.) — Stabulum equorum,equile; écurie. (A. 1305.)

SCUTOR.— F. sculptor, vel scutorum ar-tifex: «Emit dictus,cardinalis a J. de Bartavsscutore... unum hospitium. » (A. 1375.) ^

SCUTRA.— Vas aeneum, aequale in fundo,latum, apertum desuper ; sorte de plat.(Vet. Gl.)

SCUT'fER. — Vox Belgica, satelles; ar-cher. (A. 1298.)

SCUTULA. — Monile ex auro composi-tum ; collier d'or. (Pap.)

SCUTULATA. — Genera vestimentorumdicta quod orbiculos quosdam habent in si-militudinem scutelorum, ead.q. virgatce ves-tes ; V id. VIRGATUS. (Pap.)

SCUTUM.—Scutatus miles, armiger; sol-da( armé de.l'écu, écuyer. (Domnif.) — Ta-bella in formam scuti confecta, orbicularemnempe; plague circulaire. (Anast.) — Vas,quod lychnis in ecclesíis pendentibus sub-sternitur ; godet suspendu au-dessous deslampes. (Dur.) —Moneta regum Francorum,ita appellata quod in ea descripta essentFrancia° insignia in scuto; nzonnaie royalede Frunce, écu ; ol. escu. (Pass.) — Tabulatioqua° foribus et officinis rerunr venalium pra°-lenditur, eum ad excutiendos imbres, tunlad impediendum lumen; auvent, petit toiten saillie fixé á la partie supérieure de la de-vanture d'une boutique pour la garantir dela pluie ou de l'action de la lumiére. (Rog.Hoved.)—Scutum bellicurn, fe udum, dignitasfeudali s ; fief, dignité, état d'un possesseur deftef militaire. ( Spec. Sax.) Scula bellorum,Inter obventiones curionurn; ea forte girefinito bello a militibus in ecclesiis apl,en-duntur, vel potius a campionibus qui dual-lo decertaverunt; écus , boucliers déposésdans les églises, par les soldats aprés . laguerre, ou par les champions aprés le com-bat judtciaire. (A. 1078.) Scuturn anceps, tr•i-gonus; trident. (Cap. C. M.) Scutum armo-rum gentilitium; écu écusson (Ch Ilenr

Page 30: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 30/187

2095 SEC EXICON EC 02,Rirrum adDtissae s^^crificiurri otilatum ex ECRESTARIUS. —Idem q. SECR68TA-¡nri calice refrindebatur NCS.

5Ci'itA, — Anglis, provincia, comitatus; ECRETA. — Oratio, qua) post PrzeTatio_z f. o' ,17er, conzté. em in sacra liturgia secrete et submissa

1 SCI'REIIO TUS.— Anglis, placitum seu voce a sacerdote dicitur; la Secréle, partie deconventus publicus scyrce, qui alias comi- la sainte 1Vlesse. (Amal.) —Curia seu conses_tatus dicitur; assises, plaids, assemblées de us judicurn de re a3haria et fiscali ; coacrco]Rté. es comptes , chambre des finances. ( Assis,

SuUGAR1Uí1I. — llieatus, aquaeductus, ca- llierosol. ) Secreta regia, z I► rarium ; le trésormilis per quem fluunt aquze ; conduít. (St. public. (A nn. Pisan.)Mut. ECRETAGIUDI.—Secreta; locus, in regioSEl— Pro eum, vel eos; sui pro ejus, vel C ypri ; trésorerie, lieu oú le trésor est dépo-illorum; suus, sua, suum, pro ejus, vel illo- sé. (Sanut.)ruin, passim occurrunt in chartis, interdutn ECRETALIS. — Secretus , absconditus;

t in scriptoribus medii a=vi. achet, secret. (Mac. Ins. Barb.)eEAF. — Spicarum mhnipulus, ap. An- ECRETANIA. — Ser,relarium eccicsiae,os; gerbe.'(Aíatt. 1Vestm.) e quidquid llo includitur; sacristie ougEANC(A.—Dilatio, mora ; délai,proroga- tout ce qui est renfermé dans la sacristie

tion. (A. 1361.) 'une église. (A. 1056.)tEBASDIIUS. — Sebastus, augustus; au- ECRETARIA. — Seeretarium ecciesiae,guste. acristía ; sacristie. (Bern. Mon.)g

EI3ASTUS.— Dignitas in aula Constan ti- ECRE'1'ARIA'1US.^ -Ofliciurn et dignitasnopolitana notissima; dignité da palais á la ejus, qui est a secretis; charge et dignité de

caer (le Byzance.onse i ller i

ntime, de secrétaire particulier.SEBELINUS. — Ad sabelum pertinens; de Mur.)innrtre. (Mur.) ECRETARIUM. -- Locus in quo sena-

SECA. — Vox Italica, serra; scie. (A. SS.) us colla:+etus est ; lieu de réunion du sénat.—Locus seu officina ubi serra ad desecan- (Anast.) — Locus in quo judices considunt;

na utuntur; scierie. (St. Cad.) ribunal. (A. SS. )— IEdículuro seu cameradECACES.—Sequaces; compagnons, cama- - eeelesiaa adjun:,ta , in qua sacra Ininisteriarades. (A. 1390.) .econdunlur, et in qua etiam sacerdotes et

SECARE. — Castrare ; couper, chdtrer. lerici, priusquam ad sacra procedant, vestes(Leg. iYisig.)—Jugulare, gladio collo secare; cclesiasticas induunt ; sacristie. (Pass.) —égorger,couperla gorge ú. (Mur.) — Seca seu Theca reliquiarum sea feretrum in quo re-

liquias sacra reconduntur; idem q. Scnl-mum. (A. SS. Ben.) — Locus subterraneus ,

crypta ; lieu souterrain, crypte. (A. SS.)SECRETAR IUS. -- (Subst.) Qui ecctesiaasecrelum.curat, sacrista, qui est a secretis,seriba, forestarum custos; sacristain, Grclai-viste, trésorier, confidenti, secrétaire parlicu-lier, greffier, scribe, garde foreslier. (Pass.)— (Adj.) Secretus, abditus ; caché, secret.(A SS.)

SECRETELA. — Orationis genus in sacraliturgia, ut SECRETA. (Dur.)

SECRETIA. — tErarium principis, ut SE-CRETA. (H. Dalp.)

SECRETIO. — Pactio; convention, accord.(Ap. Lud.)SECRETUM. — Locus in quo judices jusdicturi consident, interdicturn judicis sen-tentia decretum, arcula in organis ubi ven-tus colligitur; tribunal, préloire, interdic-tion prononcée par le ,juge, le sommier deCargue. ( Pass. ) Secretara naturce, latrína;fosse d'aisances. ( A. SS. ) Secretum cceleste,ecclesia ; église. ( Vet. Cod. ) Secretum poli,eaderu notione. (G. Chr.) Secretum iVlissce,diplychou, seu labelia continens canonem111issa3;canon d'aulel. (A. 1195.)

SECTA. — Opiuio ab aliorum sententiadiversa, haeresis, prava opinio; sysléme,pinion, doctrine, hérésie. (Pass.)—Vi tae instiutum agendi ratio ; les mo'urs la maniere

serra secare ; scier. (A. 1303.)SECCATURA.—Res ipsa secta, de messe

aut prato (íci potest. (St. Cadub.)SECENA. — Grani vel bladi species; sortede blct. (9, Cass.)

SECESPITA.—Culter ad secandas victimasin sacrificiis ; couteau de sacrifice , seces-pite.

SI:CESSUS. — Latrina; fosses d'aisances.(Vet. Gl.)

SI:CHES. — Sepia , piscis species ; seiche,poisson. (Cam. Comp. Paris.)

SECHETA. — Eadem notione. (Id.)SECHOIRATA. — Quantum unus sector

per diem secare potest de prato; aulant depré qu'un faucheur peut en faucher en unpour ; el. soucherée. ( Iteg. Cam. Comp.Aquens.)

SECHURA. — Eadem nótione. ( Tab. S.Y ict. Mass.)

SEC1A.— Serra ; scie..(St. Ast.)SECIUS. — Falcis species; sertede faulx.

(St. A rel.)SECLUM. — Vestis vel ornatus species :

« Lego.,, unum meum mantellum et unumsecluna et unum lavezium. » (A. 1197.)

SECI►IARIUS. — Pro SAGMARIUS.

SECORDIA.— Discordia; désunion, désac-cord. (A. SS.)S ECRESTANUS.—Sacrista; sacristain; ol.

segretain (A 1133 )

Page 31: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 31/187

2025 EC wiED11E ET INF1A1fE LA TINI1A1IS. EC 025

—Servilium quodvis; tout service féodal ;bine secta. molendini , secta montee , etc. (Ch.Angl.) — Jus persequendi aliquem in ¡Lidien-)de re altqua , maxime de criminali; droit depoursuivre en justice. (Pass.) — Lis; cause,procés, poursuite. (Pass.)—Jus quod dominocompetrt persequendi suos homrnes, cum,eo inconsulto, ad alium hominem transie-runt; droit de suite, droit de poursuivre etréclamer un serf en toutes seigneuries. (Pass.)— Violatio, infractio ; vi ā lation, infraction.(A. 1322.)— Inquisitio, rei gestee acta ; in-formation, procés-verbal. (A. 1293.) —Vesti-mentí tractus , syrma; querze. (A. 1323.) —Pars, portio, appendítial; partze, suite, dé-pendance. (A. 1181.) —Series , ordo ; serie,certain nombre de choses rangées par ordre.(S. xni.)—Obiatío quae curioni ex ipsius of-ticiis 111; casuel , reventa qu'un curé retire deses fonctions. (Vet. Ch.)—Comilatus; cortége,suite, train. (A. 1211.)—In nonnullis instru-mentis, ubi de vestibus sermo est , sectadicitur vestimentorum ?similitudo, qua so-cietas a societate, classis a classe distingui-tur : « Iidem pedites... una secta vestian-tur, » id est vestibus similibus. At yero ubialiae res eodem nomine significantur , eaintelligi debent, quw ejusdem sunt speciei ,formae seu figurae, Gall. de méme sorte, desaéme fa1on. Secta vestimentorunz, ídem q.Galli dicunt habit , ornement complet , cujus

scilicet munes partes ejusdem sunt panni ,coloris, formae. (A. 14.98.)SECTANTIA. — Servitium , quo feudata-

rius curiam frequentaCe tenetur, ut SECTA.(A. 1178.)

SECTATOR. — Lanius; boucher. ( Ch.A ngl. ) — Qui curiam domini frequentaretenetur; vassal qui est tenu d'asszster auxplaids de son seigneur. (Ch. Angl.1

SECTIO. — Jus, ut videtur, scindendiligna ín silvis alienis; droit de jouissancedans les bois d'autrui. (A . 1073.)

SECTOR. — Interfector; meurtrier, assas-sin. (Zach.) — Usurpator, qui bona proscri-ptorum secat et dividit ; usurpateur , celaiqui partage les biens des proscrits. ( V et.Gl. ) — V ervex ; mouton. (A. 1078,)

SECTORATA.—Quantum unus sector perdiem secare potest de prato , ut SECaoc-RATA. (Chartul. Bit.)

SEC'1'URA.—Messium sectura, seu ser-vitium quo vassalli debent secare messesaut prata domini ; la moisson ou le serviceféodal par lequel les vassaux étaient tenus defaucher les prés ou moissonner les champs de

leur seigneur. (A. 1202.)SEC'I'US.--Eunucbus factus; devcnu, faíteunuque. (Cone, tlisp.)

est in schola qualibet; ceh ri qui, dans uncorps , un collége, est d la seconde vlace.(Cod. Th.)

SECUNDINA:. —1Tembrauae, qua' t'etumsequ u n t ur ;arriére- fa.ix. ( Auct, B'lam.)

SECUNDITAS.—Felicitas, vel prosperitas;l onheur, prospérité. (V et. Gl.)

SECUNDOGENITUS.—Natu, minor ; cadet.(A. 14.99.)SECUNDUS.—Secundus hceres, nepos; ne-

ven. (Vet. Gl.)SECLNY. — I uncía et semis; une once et

demie. (Rab.)SECURANS.—Securus ; calme, tranquille.

(d. SS.)SECURARE.—Pignore vel fi ,dejussione in-

terposita secururu facere; garantir. ( Ch.A raq. j — Securum reddere; calmer, tran-quilliser. (A. SS.)

SF.CURATIO.—Tuitio, cautio; garanlie,caution, sz"creté ; ol. seureté. (Joan. Whetlim.)SECURIARE. -- Securum reddere , ut SE-

CURARE. (Gest. Fr.)SECURIONUS. — Hordei species; escour-

geon. (A. 1244.)SECURIS. — Fidejussor ; caution, répon-

dant. (Tab. Roton.)SECURITAS.—Emunitas, ermitas; sauve-

garde. (Ratlib.) — VadirGonium, fidejussio ;süreté, caution; ol. assurement, seureté. ( A .1313.)—Obses ipse, vel fidejussor ; répondant.(A na. Gen.)—Apocha, seu instrumenlum quocredi debiturn secururn preestatur; quit-tance. (Cod. Th.) — Fiducia; confiance. (A.14.77.)—Ehistola, qua? horuic.idEe a parentibusoccisiconcedebatur,ut seca rus essetaqualibetinquietatione; lettre que les parents d'un hommeassassiné donnaient arz meurtrierpourqu'il nepüt étre inquiete' r2 raison de ce crime. (Maro.Form.) — Securitas evocatoria',;licen tia a prin-cipe concessa aticui ad ejus conspoctum ve-niendi ; lettre d'audience. (Cod. Th.)

SECURIT Elt_—Secure ; Iranquillement, en

toute süreté. (A. 89G.)SECURSELLA. —Parva securis, hachette.(St. V al. Ser.)

SECURUS:—Certus; certain, sür. (Cigalt.)—Fidus; fdéle, en qui on a confiance. (A .1477.)

SECUTA.—Obli;atio qua vassallus domi-num in hostem seu exerciturn sequi tenetur;obligation ozti ese le vassal de suivre sonseigneur d la guen e; ol. suite. (A. 1334.) --Jus quod domino competit persequeudi suoshomines, curu co inconsulto ad alium ctomi-num lransiurunl ; droit de suite , droil par

lequel un seigneur suit el réclame celul deses hommes qui s'est retiré, sans sa perniis-sion, dans /es terres cl'un nutre seigneur. (S .

Page 32: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 32/187

S ED2o97 SED .E$ICONmEDA— Idem quod camera paraenti ;S,l+R,,,t^,^e dellarade, salen de réception. ( A .

1377.)SEUALARE. - filler ornamenta ecclesia-stica recensetur in Tracia. Fuldensibus

Belin nI, pulvilli v, sedalare ni. »SEDA LIS. — Sedalis ecclesia , ecclesia ca-

thedralis; église cathédrale. (A. 1133.)SEDANEÁ. — Res immobiles; les immeu-

bles. (Mur.)SEDARE. —Componere. (llist. Dalph.)SEDATIO. — Idem q. pretium sepulcri ;

vicl. PRETIUnI. (Can. Hib.)SEDATOR. —Qui rebus componendis est

praspositus. (Ch. Dalph.)SEDAZIUS. — CriLrum, setaci:um; sas,

tavnis ; nl, sédas. (A. 1281.)SEDECENNITAS. — Numerus sedecim ;

le nombre seize, une seizaine. (S. CyriL)SEDELLA. — Discus, ut videlur, Gall.

plat, in quo aliquid sedet. (Mur.)SEDELLLS. — F. discus : « Cum uno se-

dello argenteo super aliare S. Petri. » ( A.1019. )SEDENTARIUS. — Qui sedes facit; fabri-

cant de siéges , chaisier. (Vet. Gl.)SEDEN'I'IA. —Res imrnobiles ; les immeu-

bles. (Ch. Hisp.)SEDERE. — Aplum esse ; é'tre séant, alter

bien. « Primicerius autem et secundice-rius componunt vestimenta ejus (PontiCcis;)ut Lene sedeant. » (Ord. Rom.) — Cornmo-dum vel gratuni esse ; convenir de , é'treagréable de. (A. 1222.) — Incidere ; tomber ,arriver. (Charla'. abb. de Precibras.) — Paci-fico possidere ; jouir paisíblerlaent. ( l3ull.Cas.) — Seden) episcopa(ern ohtiner,i ; deve-nir év:égae, monter sur le siége épiscopal.(Pass.)

SEDE!tIUS.— Incerniculorum jiombycino-runn ol.rifcx; fabricant de tainis ; Occit. sé-dassié. (Ch. Occil.)

SEDES.—Tribunal , forurn ; tribunal, lieuoia se rend la juslice, oiasiégent les jr.vges. ( A .1368. ) — Obsidio ; siége, attaque d'une valle.(Ach. Spic.)— Locus idoneus ad construen-dum alific.ium; lieu propre d construire une9naison, ernplacement. (A. 977.) —Modus agriqui eolitar, idem q. PECIA; piéce de terre.( Spic. Ach. ) —Proprietas, dorniniuni, pos-sessio ; propriété, seigneurie, possession.(A. 952.) — Ecclesia seu coriveritus etiarnbaerelicorum ; assemblée, réunion. (Cod. Th.)

Ecclesia cathedraVis ; cathédrale. (A. 859.)Bine civitas de sede , uhs ;rille épiscopole, chef-lieu d'un évéché. ( A .1327.) Sedes apostolicte Ecelesiae quae apu-stulurn conditorem agnoscunt; Eglises quireconnaissent un apótre pour fondateur. ( S.Aug.) Sedes ecclestiastica, elerus loci alicujus,ut videtur. ( Lex R ayar.) Sedes májestatis ,sedile in quo celebraturus sedet dum in

arca et jus colligendi grana qua) in area emanipulis excidunt, vel granorum tritura-toro in reliquias; aire ú battre le grain et droitde rarnasser les criblures. ( A. 1253.) Sedescuria;, jus qunddam, eadcm notionc. ( A.1220.) Sedes cambor, uhi cerevisia conficilur;brasserie. (A. 1138.) Sedes intima, imus car-cer; cachos.(1'rud.) Sedes simulacrorum : 1° lo_cus in quo simulacro paganorum rixa eran',;

niches (Cod. Th.); 2° solia et lhroni , qui-bus baec simulacra circuniferebantur in po-mpa ; lrónes porlrrlifs sur lesquels lespazensplagaient les statues des dieux pendantles processions. ('1'ert.) Sedes naviu:n, reditusde statione navium ,in portu; produit dustatíonnenaenl des navires dans un pon ; olsiége des nefs. ( A. 1006. ) Sedes salinariae ,incus seu vasa in quibus sal conGcitur ;satine ou les grandes podles qui sercentfaire éoaporer l'eau dans les salines. (A .SS.)

SEDESSERIUS. —litem q. SEDERIUS.SEDET. — Decet, ex Gall. sied : « Melius

in mensa regia sedet aurum, guaro in pau-peris domo , vel rusticano tugurio, » etc.(Andr. Capel.)

SEDICULUM. — Sedes minor ; petil siége.(A .SS)

SEDILE. — Locus ad construendum aedi-ficium idoneus, et modus agri; ut SEDES.

SEDILIUM. —Locus ad aedifcandum ido-neus, ut SEDES. (A. 1257.)

SF,DILLA.—Vagina; gaine, fourreau. (A134.8.)—Locus vacuus etagri modus,ut SEDES(A. 1257.)

SI;DIMEN. — Locus quivis vacuus, ido-neus ad mditicandum vel plantandum, utSEDES. (Mur.)—Domus ubi quis sedet, ha-bitat; deineure, habitation , logement. (SS.)

SED1MON1UII.—Locus quivis vacuus, utSEDES. (A. 1083.)

SEDIOLUM. — Locus vacuus et moduagri, Ut SEDES. (S. Ii.)

SEDIPES. — Stapes, cui pede innititureques, ut in equurn ascendat; _ ut SCALA(A. SS.)

SEDITA.—Praesiaium militare ; garnison.

(Isid.)SEDITIALI'IER. — Seditiose; séditieuse-ment. (A. 1380.)

SEDI'1'I0. — Conspiratio in mortero outdarnnum alicujus • complot , conspiration.(Mag. Ch.)— Praesidtum militare ; garnison.(Seript. rer. Fr.)

SED11i0NA81LITER. — Seditiose; sédtr,'eusement, en excitant des troubles. ( A1379.)

SEDITIONALIS. — Ad seda ionem perlinens ; séditieux. (Script. rer. Fr.)

SEDITIONAR E. — Serlitionem excitare ;exciter des troubles, pousser d la révolte.(A 1379 )

Page 33: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 33/187

2010SC G 11EDI1E ET INEDIA ; I,A 3'[N11'.1TI5. i^' .1 .1):51

tentionis; motif de trouble, de division. EGNORIA. - Dominado, dominiumust.) uissance, domination, seigneurie. (A. 1234.)(EDITOR.-Sedilionis auctor; auteur des -Carcer, quia praecipuum est segnoriae seu

trocables, de la révolte. (A. 1397.) ominii signum ; prison.(A . 1268.)-Jus do-SEDITURUS.-Pro sesscarus. (A. SS.) inicurn, l.lraestatio ; service clic au seigneur,

- Seditio ; révolte. (Ch. ltal.) ^ roit yui appartient au seígneur; ol. seiy'neu-Locus ad a3diGcandum, ut SEDES. (A. 1160., iage. (A. 1283.) - Proeslatio qua a moneta3

fabricatoribusSEDNICUS.-Centurio, Slavis; capitaine. omino solvitur ex monelaaSEDUCIBILIS.-Seducto r , corruptor é- proventibus ; ui revient au seigneurdueteur, corrupteur. (A. 1251.) ur la fabrication des monnaies; ol. seigneu-

SEDULARIUM. - 5edile; síége. (Paul. riage. (A. 1319.)r ) EGNORI''UJI. - Ut SEGNORIA. (St. Ast.)DEENS. - Res immobiles; les 2mmeubles. EGNORIVUIÍ. - Dominium, ideal quod

et. Cod.) EGNORIA. (A. 122.9.)(A. - Obligatio, qua vassallus, vel te- EGNUM.- Genus vestis, Macris in Hie-uens, dominum in /austeroseu exercitum rolex. ; brevis tunica, quae sub cappa a regu-sequi tenetur, ut SEGUTA. (Pass,) aribus uefertur, Italis saio: « Alia veropuel-

SEGALE.-Seeale; seigle. (Bal. Misc.) a dedil segnum suum leproso. » (Vit. S.SEGALUi1I.-Eadem notione. 3rigid.) Legendum forte sagunt.

BEGARDI. EGOA.-Ut SEGA. (A . 1280.)(Chr. Belg.) EGREAG1U.11. -Jus dominz in vassallo-SEGATURA. s - Idem q. SECATURA. (A. ruin silvis; droit du cinquiénte sur les bois,

1202.) equel est da au seigneur quand ces bois seSEGEL.-Ut SEGALE. (A. 1085.) endent; ol. ségrage, ségraige. (Pass.)Segrea-SEhELATIUS. - Secalitius; de seigle, giiim caprarum, praestauo qua: segreario fo-

(A. 1097.) estae penditur, ut eaprae depascere possintt`. - Messores; moissonneurs. n sil va ; droit qui se paye au ségrayer pou

S EGNES(S.. xnl,) voir la perniissioñ de conduire les chévres

certaine me- ans les bois; oi. ségréage ; (A. 1258.)sure pour les champs. (Ch. A ngl.Sax.)- Gra- SEGREALIS. -Segreagto obnoxius; sujetnum quod ad molendinum defertur; grain du ctroit deségréage. (A. 1257 )

SEGRE.IRIUS. - Ofliciuln iu orestis, f^,-que Con porte au moulin. (A. 1196.) restarum custos ; garde forestier, o f/icier fo-HA. --E. officina, ubi serra ad dese- esticr, gruier; ol. ségrayer, ségraís, ségrisa

scierie. (God, ¡tal. Dipl.) Pass.) - Exactor segrettgli; recet^cur diaH1A.-Terra inculta vepribus et du- roitde ségréage; ol. ségrayer. (S . xrui.)

metis abundans ; terre inculte, couverte de EGREERIA. - Redltus, emoluroentumbroussailles. (St. Y erc.) -Quod eommenta- segrearii ex oflicio ; produit de la charge depro incarceratione praeslatur ; droit égrayer. (Ch. eccl. Turon.)de ge6lage, ce que le prisonnier donne au geó- EGREERIUS. - Idem q. SEGREARIUS.lier pour sa nourriture. (A. 1281.) Rey. Cam. Comp. Par.)

AGIUM-Redditus e navium in por- EGREGARE. -- Aulicitiam discindere ;zu statione; idem q. SEDES. ompre amitié. (A. 1386.)

SEG117ENTUM.-Idem q. SEGa. (A. 220.) EGREGUS. -Ut SEGREx. (Isid.)SEGLARIUM. - Emissarlum aquarium, EGRESTA. -Que sacrislirc praeest apudGall. évier, vel quid simile. (St. Plac.) anctimoniales ; sacristaine, religieuse char-SEGLE.-Secale; seigle. (Bal. Misc.) ée de la direction de la sacristie (dnn. llen.)

(T'ab. Casce EGREST A \IA.-Sacristce niunus; chargeDei.) e sacristain. (G. Chr.)

SEGLUM.-Eadem notione. (Tab. Vos. ) EGRESTANUS.-Qui sacristía? prxest ;SEGMENTA'TUS. - Segmentis ornatus; sacristain; ol. segretain. (Tab. S. Pet. de

qui a des ornements de diverses coulcurs. (Di-Cellafroini.)segmentis variegata, simul et EGRESI'ARIUS. - Eadem notione. (Id.)

de homine ejtismodi vestimentis induto^ EGRESTIA - Eadcw notione. ( Ap.Segmentata autem intelligo ornamenta dis- tef^h,)secta vel etiam diversi coloris seu textus. EGREY.-Segre ;atus ; place'd v« rt, sé-Ilinc segmentatus idem quod acupictus so- paré, distinct. (Aus.)natErnaldo in Vita S. Bernardi. Probus EGUA. - Obligado qua vassallus dorni-segmenta interpretatur fasciolas, qual extre- nunt in hostem sequitur ut SECUTA. (A ,mis vestium oris t G ll franges ) 399 )

Page 34: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 34/187

2n5t E I EXICON EM 0,12Sr:IGNORIV1UbI. -- Idem q. SrtGNORIUil. qui seilce insidere; morder a cheval. (Cona.

(A. 1229.) ur.)SEILLLTUi1I.— Vas, in quo agua hene- ELLARIS.—Equus sella instratus; cite-

di„ra det'ertur; bénitier; ol.seilletle. (A•1343.) al de selle. (Anast.) Animal adsellam, equus;SEILLO. — Modus agri, idem q. SELIO cheval. (Const. Sic.)

(AH. 11iad.) ELLARiUS. — Equus sella instruclus ;SEINGLARE.—Aper; sanglier. (S. xiv.) heval de selle. (Vet. I ,sc.)—Eques; cavalier.SEINIORA. — Don,inium ; ut SEGNORIA. (A SS.) --- Sellárum confector; sellier. (Cap,

(A.1211.) . 51.)

ACIO.—Charta qua reialicujus pos- ELLATOR. — Sellarum artifex; sellier.acte par lequel on céde Vet. Test.)la propriété d'une chase. (Ap. Nlad.) ELLIrER.—Equus • cheval. (Vet. Epiq.)

SEISIARE.--Ut SEiSI:vAKE. (Mon. A n.gl. .) ELLISTERNUM. —Instratum aut stragu-SEISINA.—Alicujus reí traditio; action de um selle; housse, couverture de selle. (V er.

céder, de livrer une chose, cession. (Ap. Mad.) . l.)NARE.—Mittere aliquere in posses- ELLIVUS.—Idem q. SELLO. (Mon. Angl.)

metlre en possession, investir. (As- ELLONUS. —Eadem notione. (Tab. eccl,ser.) rat.)

RE.—Possidere,occupare; posséder, ELLULA. — Sellula mansi, domus colonioccuper. (Ch. Ap. Mad.)— Sub custndis ma- in singulis mansis, ut SELLA.

mettre sous la garde, ELLULARIUS.—Er ues, vel seilarum con-donner a garder. (Chortal. S. Vine Cenom.) ector; cavalier ou sellier:

TIO.—Manucaptio, obsiSnatio; sai- ELLUS. — Mensura liquidorum ;mesuresic. (A. 1280.) our les liquides; ol. seillie: « Seillos de vi-

SEiSO.—ldern q. SATIO et SArso. o. » (T'ab. prior, de Dom.) In sellum suumSI?1SONA.—Eadem notione. (Ingulf.) rigí, altolli in sedentis situm. (G. Ch.)

OR1UNI.—Locus ubi serra dissecan- ELQUALE.—Mensura frumentaria, idemtur arbbres, vel molendinuln ad id operis . SExTARrU6I. (A. 1295.)destinatum ; scierie. (Ch. Occit.) ELVATICUS.-Silvestris; sauvage. (Mnr.)

SEI'IUNGA.—Gladius; glaive. (V et. Gl.) EMAISIA. — Mensura vinaria, que Lug-SE1ZENUM. — Re gio urbis, apud Massi- duni (liras mensuras, quas Galii pots dicuut,

lienses, quorum urbs olim in sex partes ontinet; mesure pour le vin; 01. semaise.distrihula eral, Gall. sezain. (A. 1301.) EMALIS. — Vasis genus ad usus diversos

SEJORNARE.—Commorari, manere,diem aptum ; ustensile de bois propre a porter desducere; séjourner. (A. 1202.) iquides, espéce de barillet muni de deux anses;

SELARIUS. — Sellarum equestrium arti- ol. semal. (Pas. in ch. Occit.)fex; sellier. (A. 1304.) EMALUM. — Eadem notione. (W. Pag.SELAVE. —iEdicula ve! edificiolum tumulo atir.)

a.icujns superpositurn ; petite construction, EMANTERIUM.—tir. 012 p.avtrip¿ov,signumoraloire élevé sur un tombeau. (Lex Sal.) uo Graeci fideles ad ecclesiam convocant,

SELDA.—Taberna mercatoria; boutique. loco campanarum; semanlerion, agiosidére,(M1lal. Par.) nstrument de f er dont on se sert dans l'Eglise

EGIA.—Polus species, f. cerevisia; recque pour appeler les f idéles d l'église.espéce de boisson. (A. 1055.) EMARE. — Mutilare; mutiler, estropier.

SELELARE. — Obsignare, communire; (Cap. C. M.)sceller. (A. 1362.) EMATUM. — Semivacuus, semiplenus;

SELI:N.E.—Luna ; la lune.(Joan.Scot.Erig.) oitié plein, inoitié vide. (Vet. Gl.)SELENITIS.—Eadenl nutione. (Agnel.) EMAXII. — lidem q. SEMIAXASII.

A.—Situltr, aque ex puteo [lauden- EMBA. — Forte pro scriba. (Ord.Vit.)de idonea; vase pour puiser de l'eau. (Tabul. EMBELLINUM. — Sabellina pellis; peauDal. Mon.) e martre. (Const. Catal.)

mesure de (erre d'en- EME. — Ut SAGMA, onus, sarcina. (Ch.viran vingt perches; ol. seillon. ngl.) — Apud Andegavenses et Pietones

SELIPH'1'AR1.—Genus Tureici equitatus ; flicium quod per septem dies continuos procorps de cavaliers chez les Tures. (Jov.)

ILIQUATICUM. arius; Vid. SEPTIMUS. (ASoefunctiscelebratur, ídem^1382.) nide quod seple-

SELIQUATICUMSELIUNCA. — Dimin. a SLL10. (Non. EMEBLATOR. -- Seminator, sator; se-

Anql.) reur, cebú qui sérne les grains; ol. semere,SELLA.— Latrina; lieux d'aisances. (V et. emeux. (Vet. Cod.)

Gl.) — E auitum instratum ; selle de cheval. EMEL. ^ Aliyuando; une fois, un jaur..)—Domus coVoni i q

singulis mansis ;A. 1300.) — Pro semper, passtm apud Bar-

ia maison, Z'habitation d'un ferm ier. (S. Ix.) aro-Latinos scriptores.—Scamnum • banc. (Vet. Cod.)—Quidquid ex EMEe LATUS. — Solea ínstructus; garni

li j t b i d0 il ICU 'icne melle

Page 35: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 35/187

MEDITE ET INFIMATINITATIS. E At 031033 EMSEMELLATOR. — Sutor, qui calceos so-

leis instruit; cordonnier; ol. semelier. (A.131i4-.)

SEMENALHANA. — Tantum seminisquantum ad sationem cujusdain agri satisest; le grain nécessaire pour ensemencer uneterre. (A. 133/1.)

SEMENATURA. — Terra arabilis et semi-nabilis, seu (luce seri potest; terre labourableou qui est propre á recevoir la semence; ohterre semeure. (Ch. ap. Steph.)

SEMENS. — Sationis tempus ; semailles.

(Tab. Aquic.)SEMENSTER. — Vox ambigua, qua et

seminensis et spalium sex mensium si^niF-catur; demi-mois, semestre. (Isid.)

SEMENSTRA. — Liber in quo actionessex mensium continentur; livre renfermantChistoire de six mois. (Pap.)

SEMENTA. — Sementes; sernailles. (Ap.Lid.)SEMENTARICiUS. — Terra sernentaricia,

seminalis, OUT serí potest; (erre bonne d en-semencer. (Ch. !tal.)

SEMENTARIUS. — Sationis tempus, vr lager sationi aptas; temps des semailles, ou¡erre propre d Élre sernée. (A. 1093.)

SEMENTATICIUS. — Seminalis; de se-menee. (A. 1070

SEMENTATI . — Sementis; ensernence-ment, seniailles (Tert.)

SEMENTERIUM. — Sationis tempus ; se •tnailles. (A. 1271.)

SEMENTIA. — Sementis; semailles. (Cap.C.211.)

SEMENTERA. — Semen, selTiellt¡s; se-mence, ensemencement. (A. 1217.)

SEMEOURA. — Eadern notione. (A. 1230 )SEMETRUM. — Intervallurn ; distance,

espace. (A . SS.) — Dissona sernetra; chosesirréggulieres, qui n'ont pas d'harmonie. (Prud.)

SEMEURA. — Ideen q. SEMEOURA.SEIIEURUS. — Seminalis ; de semei2ce.

a Terra semeura, » qua3 tieri consuevit. (A.

1282.)SEMIACIA. — Semitabula, ut vidctur;bout de planche. (A. SS.)

SEMIALTER. — Unus et medias; un etdemi. (A. SS.)

SEIIIALT1LE. — Semisaginatus; d demiengraissé. (A. 1188.)

SEMIA1tMATUS. — Mínus armatus; moinsarmé. (Vet. Gl.)SEIIIAXIARiI. — Appellati Christiani a

gentilibus. Rationem norninis sic proditTertullianus : « Vicirnus cuna occidimur,Hect nunc sarmentitios et semiaxiarios appet-letis, quia ad stipitem dirnidü axis revinclisarmentorum ambitu e gurimur. »

SEMIBOLUS — Oboli pars media; moitié

genus; idem quod ORAR:Uni, seo SUDARIUM.(Vet. Gl.)

SEMiCIPIUM. — Semicaput; moitié de latEle. (Vet. Gl.)

SE MICOLUMNIU;a7.—Cylindrus; cflindre.(Isid.)

SEMICORS. — Minus hahens cor; idemq. GaII. « qui a demi tinie. » (J. de J.)SE1'IICUMULA'1'US: — Demi-comblé. (A .1221a.)

SEMIDECiMA. — Quae a decímo ad quin-tum rrúmerum reducitur; cinquiéme. (St. S. -Claud.)

SEMIDUPLEX. — Dimidius; demi. (A.1387.)

SEMiFACIES. — Efigies obliqua; visagede profil. (Mal). Ann. f1en.)

SEMIFORTIS.— Male vol parum munitus;mal ou peu fortifié. (Mur.)

SEMIFRATER. —Qui ex altero patre, vel exaltera matre esl; demi-frére. (Th. Otterb.) —Apud Carmelitas, frater seu donatus secundiordinis, (Const. Carrnel.)

SEMIFRUMENTUJI. — Frt;mentum mi-scellum; blé méteil. (A. 1319.)

SEMIINTEGER. — Dimidiatils, mutilas;rogné, estropié, mutilé. (Conc. flisp.)

SEMILANCEA. — Hastae genus ; demi-pi-que. (A. 1395.)

SEMILOTUS. — Mensura liquidorum, ínquibusdarn locis Belgii, demi-lot, (luce Pari-siensi pinta respondet.

SEMIMODIATA. — Idem q. SEAIODIALE etSEMODiATA.

SE1IINALIA. -- Sationes; semailles. (St.Ord. S. Gilb. Semp.)

SEMINAbiE. — Semen-; semence. (A. 1283.)SEMINATIO. — Terra serninationis, semi-

nalis, qua) seri consuevit; terre que Con en-semence hahituellernent, qui est propre rZ rece-voir la semence; ol. serneitre. (A. 1192.)

SEMINATURA. — Sementis; semailles,ensemencernent. (A. 1180.) — Stationis Leal-pus, seu servilium quod ea anní tempestatedomino a vassallis debetur; temps des semail-les, ou prestalion due par les vassaux au sei-gneur d cette époque de l'année. (Ch. Angl.) —ldem quod SEMINATIO. (Charla'. Flor.)

SF.MINIA. — Hebdomada; semaine. (GiIl1.Crisp.)

SEMINIVERBIUS. — Concionator; haran-gueur. (Pa p. )

SEMIPANIS. — Panis statuti ponderis di-mídia pars; demi-pain, moitié d'un pain dontle poids est connu d'avance. (Mart. Anecd.)

SEMIPAR. — Qni dimidíi feudi rationedomino subditus est; covassal, copossesseurd'un tief.

SEIIIPLAGIUM. — a Minus rete, vel linee°adjunctw retibus » (Pap )

Page 36: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 36/187

5?.05s t:a EXICON EN e,aIIS. — Mensura seniirusa, idem ENAGULUbr. — Jurisdicti^ curialium,

q. 6 ^ , ,>7rsurc derni rase.A. 1224,) eu locos ubi cnnveniunt, in Legib. 111echli- 'SIsDIIRF.. — Pro serere, seminare ; semer. ensibus.

tcl), SPic.) ENAILLIA. — Sementis ; semai

lle, se-( SEIIISOLIDUS. — Dimidius; demi-sou. menee; ol. senaílle. (Vet. Ch.)

mPass.) ENALE. — Funis cu uo caricatur;(

EiIIISOLIUM. — Solium Iatrinae, sella sorle de corde. (Vet. Gl.)— Signum, quo ali-familiarica; banquelte des lieux d'aisances. uid venale indicatur; marque par laquelle(Mor.) ndique qu'un objet est á vendre. (Greg.

(EMISPATHIUM. — Brevior gladius; épée PP.)courte. (Pap.) ENAPE. — Sinapi ; moutarde. (Irm,)

cISSARIUS. —Dimidíus; demi. (Chr. ENAPIUM. — Eadem notione. (Id.)Isid. Pac.) — Dimidia ex parte haeres ; héri- ENATOR. — Nobilis, e stirpe nóbili na-tier de moitié. (Flor. Jurisc.) us; noble, de race illustre. (Pass.) Senatores,

SEIIISSECLA. — Dimidium sicli; moitié magnates; les grands. (Greg. Tu/e) Pri-du siete. (An. Goldast.) us senator, antiquior inter senatores ele-

SEMITARIUS. -- Semita ; sentier. (Ch. ricos; le doyen des conseillers-cleres. (Vet,Bp) pit.) Senatores reipublicce S. Galli; sic nun-

SEMITAS. — Imperfectio ; Vid. SEMUS. cupantur illius monasterii principales, quo-SEMITRIA. — Duo et dimídium ; deux et rum collegium senatus dicitur apud Ekkear-

demi. (A .SS.) um ,juninrem.SEIIIUSATUS. — Semitritus ; mofad usé. ENATORIUM. — Locas in ecclesia a

(A. 1450 ) arte australi, cancellis infra presbyteriumSEMIVIGILARE. — Intervigilare; veiller. prbximior, ubi senatores et principes con-(A. 1355.) istunt. (Ord. Rom.)

NIUM —Monasterium in quo degunt ENATORIUS. — Senatoria curia, mo-monachi ; couvent de moines. (Vet. Gl,) asterium ; couvent, monastére. (Andr. Flor.)-

SEMODIALE.—Semimodius ; demi-muid. ENATRIY. obilis femina, ex sena(S. vnL) — Mensura agraria, ager seu terra torio genere orla; f e m m ede race noble. (A ,semimodii sementis capas ; mesure pour les SS.)champs, autant de lerre qu'il en faut Pour ENATUS. — Camera computorum Pari--

deshambrehiensisun derni-boisseau de grains. (A 790) sis ; la ornptes de Paris. (A.SEMODIATA. -- Idem quod SEMODIALE

1294.) ^— 14lonasterium; le couvent de. S.S

ger semimodio constaus. (A. 899.) all. (Eckeard.)SENCHA. —Piscandlmodus; sorte de pe'-

SEMODIUS. — Semimodius ; demi-bois- che; ol. senehe. (A. 1479.) — Porcorum sta-seau. (A. 1097.) ulum, ubi saginantur; (fiable d pourceaux;SEMONCIA. — Invitatio; averlissement, el. sench. (A. 1356.)

invitalion; el. sernonce. (St. ecel, A utis.) ENDADUM. — Sindon; fi n issu, mous-SEMONERE —Pro SUBMONERE. ( A seline. (A. SS.)

1163.) ENDAL. -- Tela subserica, ut CENDA-SF.MO.NTIO. — 11Ionitio ; semonce, avertis- LUM.

sement. (A. 1164.) ENDALES. — Sendalia ; sandales. (A.SEMOSSA. — Aionitio, ut SEMONCIA. (A 1419.)

1356.) ENDAPILLUM. — Panni serici species;SEMOSTA. — Eadem notione. (A. 1334.) sorle d'élo fJ'e de soie :, « ítem lunicam et dal-SEMOTARE. -- Seruovere ; sépurer. (A, malicam pro episcopo de serico rubeopilano

SS.) ive sendapilo. » (Test. a. 1409.)SEIIIO TII4I. —Seorsim, separatim ; sépa- ENDATUM. --- Pannus sericus, ut CEN-

rén:ent. (Mur.) ATUM. (13ist, Dalph.)OTUS. —Defunctus, mortuus; mort. ENDRUS. —Cinereus ; eendré, (A. 1476.)

(Ach. Spic.) ENECHAUCIA. — '1'abularium forense,SEMPECTIE. — In Regula S. Benedicti, ut videtur ; gre/fe. (A. 1319.)

monachi qui quinquaginta annos in ordine ENECIO.—Piscis genus; sorte depoisson.exegerunt, et quibus eo nomine majen in- (Rumpl.)clulgentia tribuitur, ab omnibus oneribus ENECTITUDO. — Senectus; vieillesse.(Tetera immunes; religieux d'un dge avancé, (Episl. C. M.)exempts pour cela des observances monaca- ENESC ALATUS. — Dignítas senescalci ;les. énéchalal, dignité desénéchal. (Knyght.)

SEMPER. — Pro lamen. (Ch. H. IV reg. ENESCALCIA. — Pra;fectura ; sénéclzaus-

Angl.) ée. (A 1277.J —Idem q. SENESCALATUS.SE;IPER-BARO, — Qui a nullo feudum (Chr. lliaurin.)

ltal ^et, sed alii ab ipso tenent ; Vid. BABO. ENESCALCUS — Idem q SENESCALLUS.

Page 37: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 37/187

2 r 1 3 7 EN

Tenme qui a hérité d'nne sénécharassée el latrent en fief (Chartul. in H. Sabaud.)

SENESE'AI:LUS. — Oflicialis in aulis re-gis vel procerum, atque adeo etiam privato-rum, cuí domus cura iucumhebat ; nrbisprovincialis praefectus ; sénéchal, premier of-fscier on surintendant de la maison d'un roí ,

d'un prinee ou d'un simple particulier; gou-verneur d'une ville de province. (Pass.)SENESCANTIA. — Conviviurn, idean quod

PROCURATIO. (A. 1203.)SENESCARIA. — Idem q. SENESCALCIA.

(Knv;;l h. )SENESPIO. —Rubentium pusularum spe-

cies ; rougeole. (Mir. Urb. V PP.)SENEUCIA. — Viduitas ; veuvage. ( Ch.

Angl.)SENEX. — Abhas ; chef d'un monastcre,

abbé. (Pet. Aba?lard.) — Episcopus, in Afri-ca, ubi senes vel senes episcopi dicti epi-scopi promolionis aotate caeteris antiquiores.(Leo IX PP.) — Senex vel vetulus de 11Ion-tanis, Assassinorum princeps, non ob mta-tem ingravescentem sic appellatus ab Latinisscriptoribus, sed quod lingua Arabica scheikindigitaretur, t oce quresensorem et dominumsignific.al; le vieux de la Montagne, l'érnir desIsmaéliens. (Pass.)

SENGLA. — Cingulum ephipparium; san-gte. (H. Nem)

SENGLARIS. — Porcus senglaris, aper;sanglier. (A. 1399.)

SENGLARIUS. — Eadem notione. (Mon.Angl.)SENGLARSIUS. — Eadeln notioue. (A.

1501.)SENHERA. — Vexillum; drapeau, ban-

tsiére. (Ch.11isp.)SENHORIA. — Dominium, dominatio; ut

SEIGNORIA. (A. 1233)— Reditus, prmdiorumcommoda ; produits des terres, (A. 1245.) —Ve g il lum nt SENLIERA. (A. 1293.)

SENHORIU141. — Dominiurn ; seigneurie.(A. 1491.)

SENIA. — Gravia , sapientia, curte senemdecent : « Hic in brevi consummatus infanset vix ah(actatus, puer egit senia. » (A SS.)

SENICIS. — Squinantia ; esquinancie. ( A.SS.)

SENIERIA. — Vexillum, ut supra SENHE-.1ab. (A. 1312.)

SENIOR. — (Subst,) Dominus, abbas seupraefectus monasterii, presbyter , maritus,conjux ; seigneur, celui de qu.i le fiel' ou lacensive sont tenus, propriétaire, supérieurde monastére, abbé, prétre, mari. (Pass.) Se-niores, primates; les grands. (Pass.) Sensoresmonasterii , iidem q. SEnaPLCT.ZE. ( Vigil.Din.) — (Adj.) P,aecipuus; principal : « ec-clesia senior. n

S

SEN 038

potius advocatus ; seigneur ou déf ensear.(A. 1050.)

SENIORATUS. — Domínium, dominatio;ut SEeNORrA. (Cap. Car. Calv.)

SENIORIA.—Ut SENIORATlCU1I. (A 1156.)SENIORITAS. — Dominium, dominado ;

seignestrie. (A. 1085 )SENIORIVUS. — Eadem notione. ' A.

1109.)SENIOVORE. — Pro seniore, seu majare

domus. (A. SS.)SENIPE'1'lE. — linenl q. SEMPECT,C.SENISSIMUS. — Valde senex ; tres-vicux.

(A. SS.)SENISTERIUS. — Sinister; gauche. (Vet.

GI)SENIUAI. — A senectute distrnguit Joan-

nes de Deo, doctor decretorum Bononiensis,in Poenitentiario; ita ut senectus sit a 60 an-nis usque ad 80, senium yero post 80 annos.

SENIURAGIUS. — Idem qui SENIOR, do-minus, (Ap. 117a 1.)

S13NIUS ALTARE. — Praecipuum ; le mal-tre-autel.

SENIX. — Pro segnis. (Leo Ost.)SENSALIS. — Proxeneta ; courtier. (Su-

nód. Nicos.)SENSARIA.— Proxenetm rnerces; coarta.

ge , honoraires d'un courtier. ( Cod. Ital.Dipl.)

SENSARIUS. — Qui ad censum seu subaliqua prr:estatione elocat; eelui qui loue souscondition de payer un cens annuel, ou de sesoum ettre d quelque prestation; ol. censier.(St. Gen.)

SENSATICUi<I. — Pro CENSATICUAf.SENSATULUS. --- Sensni suo deditus, seu

opiniOni sua •, inhaerens. (Hincm.)SENSATUS. — Sensu pollens, prudens ;

sage, prudent, sensé. (Vet. Gl.)SENSIRILIS. — Sensu prmdilus; ut SEN—

SATUS. (V el. tren. Inlerp.)SENSIRILITAS. — Sensus; sens. (Id.)SENSIFICARE. — Sensus capac,e;n redde-

re, sentire Lacere; douer de sensibilité, don-ner le sentirrsent. (M. Cap.)SENSIFICATOR. — Qui dat sensum; celut

qui donne le senlimenl. (S. Ang.)SENSIO. — Sententia ; pense'e. (Isid.)SENSIRE. — Pro SAISrRE, obsrgnare, ad

manum regis ponere; saisir, con fisguen (A .1302.)

SENSUABILITAS. —Intellectus, cognitio;connaissance. (Iren. Inlerp.)

SENSUALITAS. — Facultas sentiendi ;faculté de percevoir des sensalions, sensibili-té. (Tert.) — Sensus, intellectus; connais-sance, intelligence. (A. 1376.)SENSUS. — Intellectus; sens, bons sens.(S. Hier.) — Sensus lerrce, iilius declaratio

1<IEDIIE ET INFI1LE LATINITATIS.

Page 38: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 38/187

9.059 SGY EXICON FP b1, 0diius, pa'escrit por jj ye»rent, jugé. (A. SS.) EPALIS. — ;Pr o jseparalis, 'ut videtur•

SENTENIIA n ITA: . — Per sentenliam, (Ap. U; hel.)Y el i, ,l ,,urn, par juyem.ent. (Diurn. [hm .)SEPAR — Divisus, se^aratus; distinct,

Si;N iIENTIARE. — Sententiarn proferre, mis de cQté, séparé. (Ves. Gl.)d,,,.,,, t;al.; sententia condemnare; prononcer EPARA BILITAS. — Separatio, divisio;un juqenent, condamner; ol. sentencicr. (A . f,paration, mise d part, dissinetinn. (Cone.I ,63,) — Staluere, judicare, decernere ; dé- Hesp.)c ,iiter, déterminer, résoudre. (Mart. Ampl. EPARALE. — Quod separat, seu dividaCot.) — Consentire ; étre d'accord, consentir tenementum a tenemento, seu rem ab alia, ('Tb.Otlerb.) e, terminus, limes; ce qui sépare une chose

Slsl\1'ENTIARfUS. —Arbiter; arbitre. (A . 'une autre, limite, borne. (Flet.) — Tene-1!a48.) — Q i+isentencias judiciarias exscrjbit, entum, aut res, quae ab alia separatur, seuscríba; grcffer; ol. sentenchier. (A. 1403.)— uis terminis detinitur ; la chose méme quiSententiarii, qui libris Sententiarum Petri st séparée de l'autre. (Id.) — Separales char-Lomhardi student; ceux qui étudient le Livre tce, separaim, distinetm a diversis homini-des Sentences de Pierre Lornbard• us scriptae ; chorees mi-parties dont on don-

SENTIENTJATOR. — Oflicium in moneta nait une moitié ci chacun des contractants.Florentina : « Sententiatores dicta: munetre -(Ap. Mad.),auri. » (A. 1317.) —Idem q. SENTENTiARIUS• I PARALITER. — Disjunctim ; sápars(A. 1298 ) nent. (Ingulf.)

SENTENTIONALITER. — Ut SENTENTiA- EPARATIO.—Praerogaliva, privilegium ;-LiTI iR. (A . 1409.) ri z ilége, immunité. (St. Rip.)

TIsRIUM. — Semita; petit chemin, sen- EPARIA. — Ut SEPÁRALE. (A. 1299.)tier; ol. senteret. (A. 1181.) EPE. — Sepes;

haie. (A. SS.)1'ER1US. —Eadem notione. (St. lllut.) EPEDIUM. — Refuaium ; refage, asile..SENTIA. — Locus sentibus referlus ; lieu p3p,)

rempli de ronces. (Vet. Gl.; EPELiA1'IO. — Actio sepeliendi mor-.SENTIFICARE. — Idem q. SENSIFICARE. tnurn ; action d'enterrer un mort, sépulture.

(Cl. Mam.) St. eccl. Tutel.)T1MENT11M —Sententia, opinio ; EPEL1C10. — Jus sepulfurae, seu obven-

avis, sentiment. (Clir. Corn. Zanfl.)—Sensu , io que sacerdoti ob sepulturam contingit;bnimi a(1'ectio ; sentiment, affection de l'dnae. roit de sépulture, ce qui revient au curas(('rPrs.) our chaque sépulture. (T'ab. SS. Trin. Ca-

SENTINA. — Meretricum habitalio; de- dom.) — Sepultura ipsa, humatio; sépulture,rneure des femmes débauche'es, lupanar. (St. ínhunmtc:on. (Mur.)Syn. Torn.) EPERALITAS.—Idem q. SEPÁRALE. (Anu_

SENTINACULUM. — Instrumentum quo prwrm)sentina exhauritur; instrument, pelle pour EPIA. — Cepa, vol condimentum ex ce-'vider la sentine. (S. Paulin.) is ; oignon o« ognonnée. (Bern. Mor,.) —

SENTINARE. — Sentinam aquis exhauri- Sepice tabularice, census ex sepiis in tabulisre ; vider la sentine, la meltre a sec. (S. Pau- recensitus. (Panch. St. Steph. de V allib.)lin.) EPIATICUM. —Quod scriptori vel nota-

SENTINATOR. -- Qui sentinam exl,aurit; rio pro scriptura datur ; honoraires, 'atairecelui qui vide la senline. (S. Paul in.) onné au notaire ou a un écrivain. (Prud.)

SENTIRE. — Olfacere ; flairer, sentir. (A . EPIOLA. — Parva spes; petit espoir. (J.SS.) — Scire , nosse ; savoir, connaitre. de J,.( SEPLASIARIUS. — Qui seplasia vendit,

SENTIS.—Fi bula; boucic, agra fe. (Af. SS.) seu pigmenta ; parfumeur, marchand de par--SENTITARE. — « In animo sensim judi- fums. (V et.Cod.)

care. » (Isid.) EPOSITIO. — Datio in pignus ;. actionSENTITUS. — (Subst.) Prospectos, visus ; de donner en gage. (Lex Wisig.)vu, apercu. (Mur. 1— (Adj.) Sensus; sentí. EPTA.—Urbisjurisdictio seu districtus;(A. 13^G.) anlieue. (A. SS.) — Conspiratio; complot.

SENIL— Senium ; vieillesse. (Vel. Gl.) antSt.StSENUS. —Pro senex. (S. Ix.) EPTARiATA. — Modus agri ; septeríe,SEO — Pro seu, sive, in antiquioribus in- quanlité de terre dont l'ensernencem entabsorbe

strumenlis. n septíer de grains. (A nn. Prom.)StAllA. — Pellis species, f. sebo

. tScript. rer Fr.)raepa- Lob. H. Brit.)ata.

EPTARIUM. — A Gall. septaer, proSE

SFONITIUM. — SaionumTA R► Unr.

exactio ; Vid. EPTARIUS. — A Gall. septzer, mensu-E'IrNES. (Ch.!Esp.) ra am vini quam annonae. (G. Chr.)

SEONNUM. —Furfur; son. (A. 1243.) EPTATUS. — litSEPTUS. (NI. Cap.)

SEPTEMPEDA. —Pertica septem pedum;SEORSI^'U:;. — Seorsum positus, separa- perche de sept pieds. (A nn. Pra'm.)tus; mis ú pan séparé (Ap Lud ) iPLIC1TER Septies tanto; sept

Page 39: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 39/187

129J1 SEP 1113DIrE El' 'NEMEs°ptern dieran) jejuniurn ; punition en usagedans les rouvents, el qui consistait en unjedne de sept jours. (St. Ord. Hosp.) — Lita-ida in qua ad singulas invocationes, septenainvocatio habPtur; sorte de pricre. (Conc. Le-mbv. a. 1031.) — Seplima pars fructuum exagris vineisve domino persolvenda; le sep-

tiérne de la récolte, sorte de droit seigneu-

rial. (A.1313.)_— Peculiari nomenclatura di-strictus jurisdlctionis urbis Bituricensis ; laseptain.e, banlieue de la ville de Bourges.tA.114.5.)

SEPTÉNALIE. — Ofiicium pro mortuís,idern q. SEPTENARIUS. (Conc. Par. a. 1212.)

SEPTENARIUS. — Officium pro mortuisper septem dies continuos; offaceetpriéresquiduren( sept jours continus pour quelque morí.(S. Steph. in Reg. Grandim.) — Tallia septe-narirr, que quolibet septennlo pensitabalur;

taille septennaire, qui se levait tous les septans. (A. 1479.)SEPTENUS. — Septima pars fructuum, ut

SEPTENA. (A. 1272.)SEPTERIUM. — Mensura annonaria; sep-

tier. (A. 1482.)SEPTIFLUUS. — Epitheton Spiritus san-

eti, utpote a quo septem sapientiae dona ef-flunnt. (Dud.)

SEPTIMAGIUñ'I. — J us septimi percipi-endi in forestis; droit du scpttéme, droit cliaau seigncur sur la colme des bois.

SEPTIMALE. — 011icium pro mortuis,ideal quod SEPTENARIUS. (A. 1078.)SEPTIMANA. — Jurísdictio el districtus

urbis; banlie.ue. (A. 1186.) — Hebdomas;semaine. (Pass.) Septim ana pcenalis, in quaChristi passionis mysteria recoluntur, etque idcircojejuniis et laboribus transigitur;la sem aine sainte. (Conc. Pisan. ap. Ach.)Septi4nana decima, decima pars pecunke exveclr:;alibus quaque septimana collectae a pu-blicanisinBohemla; ledixiéme delarecette desimpóts rentrés dans une semaine. (A. 993.)Bine septim analis exactio, pecunia: (A. 918.)

SEPTJíFTANALIS. —Mercal/un septimanale,quod in septena, seu urbis districtu, vel qua-que septimana, sive hebdomada habetur;marché qui a lieu taus les sept jours, ou quise tient dans la banlieue d'une ville. (Chart.S. Sulp. Bitur.)

SEP'I'IMANAi.1TER.—Hebdomada tina ; heb-domadairemenl.

SEPTIMANARII. — Quidam ex opificibuselecti singulis septimanis, qui rebus non tan-tum suco artis, sed el civilibus iuvi;ilareutap. Massilienses; commmissaires élus chaque

semaine par les corps d'état, espéce de pru-d'hommes. (St. 11'las.SEPTIMANARIUS. — Ideal qui H$BDOUA-RIUS

LATIN;TATIS. EQ Gk 1

SEPTIMAS. — Ut HERoorIAS. (Vit. S. Leo-nor.)

SEPTiMIANUM.—Locus, sive marmoreugconspectus in Vaticana basílica, ubi osten-duntur religniae. (Mari. Hierol.)

SEPTIi4IUM. — Oblatio que sacerdoti fitob septinaale; V id. SEPTI\IALE ( Cltartul.Cels. )SEPTIMUS. — Píes nempe septimus abobitu, quo sacra, que pro mortuis peragisolent , absolvebantur; seu rectius sacraipsa. (A. 1160.)

SEPTINOCTIUM. — Spatinm septern no-elium ; espace de sept nuits. (Vet. Gl.)

SEPTOR. — Vinitor; vigneron. '{'it. S.Wenwal.)

SEPTUARIUS. -- Mensura annonaria,idem q. SEPTARiUS. (A. 1269.)

SEPTUM. — Ager quo aliquid r;ontinetur

et includilur; enclos, dos. (A. 1336.)SEPTUS. — Pro septunx, septem uncie.(Rin). ?11a.ir.)

SEPULCRARE. — Sepelire, sepulcro con-dere : enterrer, ensevelir. ( A. 117G.)

SEPULCRETUM. — Sepultura, locos se-pulerorum; cimeliére, lieu oic sont les tom-beaux. (ilion. A ngl.)

SEPIJLCRUM. — Sepulerum septiforme,•ecclesia super senulcrum Christi constructa.(A. 1173.)

SEPULTARE. — Sepelire; ensevelir. (Forl.)

SEPULTIO. — Sepultura, !Jumado ; inhu-mcttion. sépulture. (A. SS.)SEPULTOR. — Qui rnortuos sepelit; celui

qui enterre les morts, fossoyeur. (SI. A st.)SEPULTUARIUS.— Sepa lcralis; sépulcral.SEPULTURA. — Turnulus, lapis sepulcro-

lis; tombeau, pierre tum ulaire. (A. 1444.) —Idem quod ATRrUn1 et COEMETERIU111,scilicetobventiones, que sace plotibus ob sepullu-ram contingunt; Vid. CoialETERIUU. — Se-pultura Crucifixi, sepulcri Jesu Christi ima-go et repraesentalio, que 6eri solel in aedi-bus sacris die Parasceves; représentalion dutombeau de Notre-Seigneur qui se fait dansles églises le jour du jeudi saint. (V et. Ch.)Sepultura asini, coúmeterium, sepulturaexcomulunicatorum ; lieu ozi l'on enterre lesexcommuniés. (Hug. Flav.)

SEPULTUROLA. — D4minut. a SEPUL-TURA. (Mab )

SEQUACES. — Heredes , posteri; les héritiers, les descendants. (Trad. Fuld.)

SEQUACITAS. — Obsequium ; éférence.respect. (Sid.) — Celeritas; promptilude c3suivre. (Id.)

SEQUAX. — Obediens ; obéissant, docile.(Id.) — Sectator; celui qui suit , partisan.(Paul. Diac.)

S Q A Ob i i i

Page 40: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 40/187

, 205sr ^• EXiCON ER

ol

uo fr.udatarii ^vana sua ad domini EQUIA. — Canalis, per clueca aq uinm !i cR,ivtendinnm forre astrinnuntur; obdi,gation, urrit • anal, conduit. (A. 1331.)

de portcr le grain au moulin seigneurial,b.an- EQUIMENTUM. — Comitatus, custodia;nalaté de moralin. (Ap. Cnvvel.) - Res ad ali- suite, garde. (A. 1290.)—Obligatioqua vassal-quero pertinentes, praesertiro animalia; les us dominum in hostem sequi tenetur, utbiens meubles, le bétail. (Ch. Angl.)— Sequela SEGA. (A. 1220.)peregrinorum, emolumeutum quod ex bene- EQUIPES. — Qui alium sequitur, pedis-dictione perm et baculi pn,reñrtnorum sacer- equus; laquais. (Pass.) — Sequipedes,;!se.doti obvenit; offrande que font les pélerins tatores, sequaces, dis crpuli,elc.; disciples,au pré'lre qui bénit leur bdton et leur pane eclateurs, portisans. (A. SS.)Eiére. (A. 1257.) Sequela decimx , jus exi- EQUITIO. — Idem q. SEGA.

i decimam ex agrís alterius territorii, EQUITUS. -- Via, quam quis sequilur;cum a suis hominibus eoluntar; Vid. DE hemin, route. (H. Cortus.)CUJA. EQUUS. — Siccus; sec. (A. 1334.)

SEQUENTES. — Pulli equini, vitutini et EQUUTA. — Ut SEGA.les petits d'un ER. — Dominus : Quae vox praoponitur

animal. (Ch. Norna.) ominihus appellativis apud Italos : effor-SEQUENTIA. — Canticum exsultationis, mata, ut videtur, ex Graeco xvpo;, seu, ut

quae et Prosa dicitur; la prose des Messes so- ecentiores Graeci efferunt, zUpo;, unde Galliiennelles. (Dur.) — Comittitus ; suite, cortége. ire, Itali messer, Galli etiam messire : «Ipse(A.55.)—Salariurn quod canonicis, qui pro- notarius qui vocabatur ser Aloysius. »cessioni vel officio intersunt, exsolvitur; SERA —Vespera; soir. (Vet. Gl.)— Oc-droits de présence , honoraires dus aux cha- cid ens; le couchant.

(Mur.) — Mensa, ut vi.-noines qui assistent d l'Offtce ou rk une proces- detur; table. (Mur.)sion. (Ord. cr,cl. Cam.) — Sequentia avena- ERABAITIE. — Haeretiei Valdensiumrum, praestatio quae in avenís exsolvitur; ectaria, sic dicti quod ut sarabaitce mona-droit seigneurial sur l'avoine. (A. 1290.) hi per urbes et castella vagantes proprio

SEQUENTIALIS. — Idem q. SEQUENTIA- arbitratu vivebant.Raus. ERACIIUM. — Seruna lactis; petit-lait,sé-

SEQUENTIARIUS. —Liher, seu cndex in rum. (A ct. Mur. Mon.)sequentice ; livre d'Eglise EItACULA. — Sera minor; petite serru-

contenant les proses. (Echeard.) e. (Guid. Disc. Fars.)UENTRIANUS. —Qui optimum exci- ERAGIUM. — Claustrum, inclusio; em-

pit, rnedim conditionis, vel medii pretil. risonnement, action d'enfermer. (St. Cad.)(Lex A la>n.) ERALE. — Angustiae et claustra itinerís

SEQUESTA. — F. comitatus; suite. (St. vol montium; défilé, gorge, dificulté de che-Verc.) in. (Mur.) — Vespera ; le soir : « GrossumSEQUESTER. — Imitator, discipulus; di- serale; » nuil fermée. (A. 14.72.)

sciple, éléve; bine sequester, puntas, quod ma- ERALHA. — Sera; serrure. (Pass.)trena sequitur sic dictus. (A. 1490.) — Filias ERALIA. — Eadem notione. (St. Mant.)

domum paternam sepositus et educa- ERALIUM. -- Vallum, septum, munitio;tus, eujus idcirco ortus dubius est; enfant retranchernent, ouvrage de fortification. (Ap.élezé hors la maison paternelle. (Compend. ur.).i3enef,) ERAMEN. — Semen, quidquid seritur;

SEQUESTRARE. — Separare, seponere; semence. (A. 1262.)séquestrer, ?peltre ci part. (C. C. 1W.) — De- ERAMPELINUS. - Serampelince vestes,ponere ; déposer. ( Terl.) estes inveteratae; vieux vétements. ( Vol.

SEQUEST1tARIUS. ---Ad sequestrum, seu Gl.)depositurn spectans apud jurisconsultos; ERANTA. — Pro saranta, quadraginta,séquestré, mis en dépót. x Graeco vulgari aáp«vsa pro TeaeapúxovTae

UI;S'I'I.3.ATI.lI. —Separatim; séparé- Abb.)ment. ((;a,s.) EItAPELLINIE. — Veteros pollos, seta

SEQUESTRATIO, — Separatio ; sépara- peltes parvi valoris; vieilles peaux ou peauxtion, mise á port. (Cap. Car. M.) e peu de valeur. (Cath. Parv.)

Sequestrator sacri ERAPELLUIES. — Pelles; peaux. (Y et.palatii, cujus ollicium pro cancellarii [altanero l.)

iunt. Certe apud episcopos Anglicanos, ERARE. — Occludere, seris claudere;qui sequestratores perinde habueruut, alius fermer, mettre sous clef. (Pass.) — Arctare,fuil sequestrator a cancellario, ut colligitur onstringere; serrer. (Mab. Ann.) — Ferroexcharta a. 1317ntunire; ferrer. (A 11135)

quid

on-

UIsSTRALORIUAI. —Locus ubi ali-erver. (A. 1457.)

quid deponitur; lieu de dépót, endroit oic ERATOP^. — Serarius faber; serrurier.rondépcsc quelque ciansc. (Tert.) A. SS.)

SEQUESTRUII D i i EItATURA Sera ; serrare. (A. 135L)

Page 41: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 41/187

2015 E R FDi:E ET IN FIMA; LATINiTATIS. E R 04 0re, ou mitre marque qui indique le vin d ven- ERICATUS. — Sericus; de soie. (Ley.dre en dé'tail, et droit chi au seigneur poui r la Norm.)permission de /' aire cette vente; ol. sercel. h,RICEGiNOSUS. — Eadern nntiane.

SERCLATERCES. — Mulieres quae sar- ERICEUS. —Eadem notione. (Cana.clant, seu sarriunt; femmes qui sarclent, sar- omp. Par.)cleuses. (!L. Nem.) I;RICINUS.—Eodem sensu. (Odo Clon.)

SERCLETUS. — Piscis minutioris species; I±RICOBLATTA. — Vestís serien llurpu-sorle de petit poisson. (St. Mass.) ata ; vé'ternent en soie pourpre. (Cod. Just.)

SERCOLIUM. — Feretrum; cercueil. (A : ERIOLA. — Canaliculus, per quem agua1320.). er,urrit; r,onduit. (Ap. Mur.)

SERDIA. — Pro SARGiA.(A. 1176.) ERIOSE. — Fuse, minutatim, articula-SERECIA. —F. dominium; Vid. SERERUS im ; en détail. (Bonif. Vlll PP.)— Graviter,

(Cod. Dipl. Ilal.) ente; lentement. (A. 1319.)SERENA. — Mensura liquidorum ; mésu- ERIOSITAS. — Gravitas morum • gra-

re pour les liquides. (Lob. H. Brit .) — k In ité, dignité, sagesse, noblesse. (A . SS.)serena cuhire,» id est sub dio; coucher d la ERIOSUS. — Serius, graves; sérieux,belle étoile. (A. 1194.) rave. (V et. Gl.)

SERENARE. —Clarificare, clarum redde- ERITAS. — Tarditas; lenleur, marchere; éclaircir : « Quo t'acto serenati sunt ocu- emte.f(V et. GL .)

i. » (aM11r:r. S: Cassian.) ERITURA. — Angustia, arctatio; étroi-NATIO. —Pax, tranquillitas; paix, esse. (A. 1351.)

calme.lrangasillité. (A. 1281.) ERIUNCULA. — Dirninut. a seria proSERENIFICARE. erenum reddere, ut series. (A . SS.)

SERENARE. (Lanab. Ard.) ERIUS.— Uti]is, necessarius ; nécessaire,SERERIA. — Cerasum; cerise. (A. 1362.) rofitable. (Vet. Gl.)SERFRUS. — Dominus; seigneur, sire. ERIIENS. — Sarmentum ; sarment. (A.

(Vet. Gl ) S.)Sh:RESUNi. — Locus, ut videtur, cerasis ERMENTATUS. — Juratus, sacramento

eonsitus • champ de ccrisiers. (A. 1320.) astrictus ; gui a prEté serment ; ol. sermenté,SERGA. — Panni genus et teges ex hoc (Bald. Cam.)

panno confecta ; serge et couverture de serge. ERMENTUI'I. — Sacramentum ; serment.(vet. ()bit.) A. 1410.)GANDUS. — Ut SERVIENS. : SERMO. — Tuitio, conductus; sauve-

SERGANTERIA. — Servientis off icium; garde. (Lex Sal.) — Homilía, conejo ad [^o-•

ffrce de sergent; ol. sergentie, sergentPrie, ulum in ecclesia ; sermon. (S. Aug.) — Ra-(Pass.) — Servientis feudum; fief de sergenl , ro, Gr. ).ó i oc : « Aptum ad susceptionemBorle de tenure féodale dans la contante de erfeeti sermonis expediri. » (Iren. V et.

t les coutumes anglo normandes; nt.) — Contentio, lis , controversia ; dis-el. sergentie. sergenterie. (Pass.) ute, querelle, procés. (Chartul. Maje Ilion.)

SERGENTAGIUM. — Eadern otione. Sermo publicus, seo sermo gerieralis de(Chartul. S. Trin. Cad.) ide , apud `1'olosates ullimus et solemnis

SERGENTARE. — Apparitoris oflicio fun- Inquisitionis actus adversus haereticos variisgi, exsecutioni judicis decretum mandare ; cpnis aut suppliciis afticiendos : quod asergenter, faire exécuter les décisions de la ermone de fide inciperet sic nuneupatus;justice. (A. 1307.) den7 quod alibí vocatur actio fidei, Hispa -

SERGENTARIUS. — Ad servientem seo nís auto de inquisicion, Lusitanis auto-da-fé.apparitorem pertinens; de sergent ; V id. ERIIOCINALIS. — Sermocinalis liber,SERVIENS. (A. 1307.) ermones seu hornilias continens; recueil

ENTERIA. —Tat7em notiono q. e sermons, sermonnaire. (G. Chr.)SERGANTERA (A. 1273.) • SER 4IOCINAN'1'Ei[. — Confabulando; en

SERGEN'11Á. — Eadem notione. (Lib. ausant. (Sid.)Nigr. Scace.) SERMOCINATOR.—Oratorsace r, conejo-

SERGENTURA. — Eadem notione. (neg. nator; prédicateur. (Ccerem. B. lY T.Deaur.)mag, Dier. Camp.) ERMOLOGUS. — Liber ecclesiastiiius

SERIARE. — Ordinare, disponere, quasi ontinens sermones , quos Papa et alii plu-in serie ponere ; mettre en ordre, ranger.. es sancti composuerunt, qui le°iU n• in,(Dua'I.) cclesia in festis confessorum a Natali usgneSER1A'I'IM. — Ordinatim • par ordre.l ad octavas Epiphaniai , ín Purilicationo B.(Vet. Gl.) p arim et in festo Omniurll Sanclorum et

Page 42: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 42/187

2 0 . 4 7 ER EXICON ER 048NIOSUS. — Sernia seu pruriginosa ERRATUS. -- Confertus; sr,rré, presaé,scahie laborans; galeux. (Prisc.) Vine. Belv.) —Clausus; fermé. (Mir. Ürb.

Sh,RO.—Occidens; le couchant. (Rolland.) y PP.)ON. —Sepulcrurn, vol idolum ; tom- ERRERIA. — Mons , collis ; ut Sr;RRpt•bea!r ou Mole. (J. de J.) A. 1438.)

SEROTINARE. — Sero advenire, vel no- ERREURARiUS. — Serrarius ; serrirrier.arriver lard ou passer la A. 1312.)

nuil. (A. 1329.) ERREUS. — Ad instar serrce; ut SERRA_SERPENS. — Virga lignea in modnm spi- TOMES. (A. SS.)

brefíacta, unde nomen, qua in benedi- ERRICELLA.—Dimin. a SERRA, (^i.SS.)(Ccerem. B. ERRICULUM. — Fascicula, qua herha3. Deaur.) ecantur, in rrodum serra; dentata; faucille.MERPENTELLA. — Diminut. a SERPENS. (Vet. Gl.)

(A. 1363 ) ERRIS- — Sera; serrure. (A. 1250.)SERPENTINA. — Lapis pretiosus ; ser- ERRUM. — Mons, eollis ; ut SERRA. (A.

pentine. (A. 1416.) — Tormentum bellicum c. 1063.)majus; couleuz•rine. (Mart. Ampl. Col].) ERRURA. — Sera ; serrure. (A. 1435.)

. —Idem q. SEriPENTUAi. ERRUS. — FaSClCrllll5;paquet, botte.ERP ENT NUM^—t. Gl.) ERSENTES. pparitores, qui alihi(

ERPL+'NTUM. — Monile, ornamentorn ex SERViENTES. (St. Venet.)mis quod solet ex feminarum pendere ERTA. — Corona duealis; couronne decolla ; collier, ornement de cou en muge duc; Vid. SERTUM. (A. SS.) — Ficuum ser-

mes femmes. (Isid.) u, quantum manu coutinetur ; carde de

cERPLERIA. — Idem q. SARPILLERiA. (A igues , autant delegues que la main peut en

1499.) ontenir. (Vet, Gl.)SERRA. — Sera; serrure. (Vet. Gl:) —. SERTARE. — Claudere, quasi sera or,cia-

Clusura; gorge, défilé, ravin. (Pass.)—Mons, riere; fermer. (Tabul. Cas.) — Sertum impo-collís; rnontagne. (A. SS.) — Montíum se- riere, coronare ; placer une couronne sur la

haine de naontagnes. (S. xii.) — Se- éle de quelqu'.r.n, couronn,er. (Vet. Gl.)nclos. (St. Cad.)—Apotheca recondi- ERTIS.-1{alcicula; serpe. (A. 1294.)

toria, locas ubi ad victum necessaria recon- ERTOR. — Pro SARTOR. (St. Verc.)ieu ozá ron dépose les provisions de ERTUM. —B; evis narratio; court récit.

vivres; al. serre. (A.984.)—Falcula; faucille. Anast. ap. Mur.) — Sertum imperii, corona(A. SS. Ben.) mperialis, diadema ; fa couronne impériale,

SERRACULUM. — Epistomii vertibuium , le diadéme. (Ap. Mur.)alias DccrcULVS, q. Vid. (A . SS.

Ben. ) ERTURA.—Clausura; clóture, fermelure.SERRAGO. — Ramentum, scobs serraria, (Tabul. Casaur.)serra divisa dila- EItTUS. — Situs, positus; placé, situé.

bi lur ; sciure. (C. Aurel.) A. 859.)SERRAILLA. — Sera ; serrure. (A. 1449.) ERUM. —Occidens; le couchant, le soir.SERRALHERIUS. — Serrarius; serrurier. (Ap. Mur.)

(Pass.) ERURA. —Sera ; serrure. (A. 1202.)sera elaudere ; fer- ERURARIUS. — Serarum fabricator; ser-

mer d clef. : (Pass.) Serrare granum , fru- rurier. ( A. SS. )diminuer le prix du ERVA.—Ancilla; servante.(R. Becc.Mon.)

blcf. (A. 1360.) Locus ubi colligunlur et asservantarSERRARIUM. — Collis, monticulus; co- aquae; réservoir. (A. 1299.)

line, petite nzontagne; oi. serri. tA. •1193.) ERVAGIUM. — Terra servagü, pro qua

SERRARiA. — Sera ; serrure. ^(A. 327.) ervitium domino debetur; terre roturiére,SERRARIUS. —Qui serra lapides fiudít ; sujelte d service. (lnst. Scot.)celui qui scie les pierres. (V et. Gl.) — Crri ERVALITER. — Serviliter, more servo-serarum seu portarum claves committuntur; rum ; servilement. (Tabul. S. Clod.)portier, concierge. (A. 1360.) F'.RVANS. — Gustos, ut SERVIENS. ( A .

SERRATA. — Collium series; chaine de 1268.)m.ontaqne.s. (A. 1141.) ERVANTAGIUIEI. — Pra?statio, que ae ser-

SERRATIO. — Secatio quae serra fl! ; ilü nomine pensilatur ; prestatr uesciage. (A. 14.79.1 omme service féodal. (A. 1319.)

scieur. ERVANTIA. — Ut SERJANTIA. (A. 1281.)(A. 11479.) ERVARE. —F. pro servire, cadenasal -

SERRATORIA. — Sera, id quo aliquid ern notione. (A. 14.57.) Servare se, se ge-occlu litur; serrure.

(A. 1377.'ere;^ se comporten (Lau r. Byzyn.) Ser-

S i:RRATORIUS. — Ad instar serra'; qui vare placitum, nabere, tenere. (A. 1385.)est coname une scie dentelé. (S. vi.) ER VATIO. — Exceptio; réserve. (S. xr.)

SERRATUM M lli SíiRRA Tutela protectio; protection, tutelle. (A 1;.

Page 43: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 43/187

2049 ER 11EDI1E E T 1PIFI11IlE LATINITATIS ES 0513

t+$RVELERIA.-Cassíd ls species; armurede tét.e, sorte de casque; ol. cerveliére. ( A.1336.)

SERVrLLIA. -Eatieru notione. (S. grv.)SL'RVENTA• - Ancilla, familia; servante.

(A p. Mur.)

SERVENTAGIUM. - Servientis feudurn,beneficiuro ; ft e f de serqent sujet á divers ser-vices ; ol. serventage. (A. 1100.)

SERVENTIA - Eadem nolione. ( Ai441.)

SERVERIU!I7. - divarium piscium; ré-servoir d poissons, vivier. (A. 1355.)

SERVIANUS. - Serviens, minister, famu-lus; serviteur, domestique. (A. 1373.)

SERVIATURA.-Servient2s oflicium ; Vid.SEnvIErvs. (A. 1290.)

SERVICIA -Pro cervisia. (A. 1492.)SERVICIABILIS. - Qui servit et colit ;

Vid. SERVITIALIS. (A. SS.)SERVICIUS. - Pro servitiurn. (A. 819.)SERVIDA. - Servitium ; service. ( )

=--Prwstatio detinita fruguin, ab rortulanodebita; redevance en produits de jardinage.{Irm.)

SERVIENS.-Minister, famulus; servtteur;ol. servant. ( Pass. ) Serviens de parte elmensa, famulus dornesticus ; domestique.(Chart. Ctenrmetic.)-Armiger; e'cuyer. (R(rt1.de Dic.) - Vassallus; vassal. (Tabul. Conch.abb.)- Miles pedes; fantassin; ol. sergeani.(S. Zb►I.) Eran', etiam equi tes semientes nun-cupati. (Rog. Hoved.) --In ordínibus milita-ribus Hospitalariorurn , Templariorum etTeutonicoruin militum, qui non ex generr,militari, vel nobili, in eo ordine militabas;rnernbre d'un ordre de chevalerie religicilse,qui n'était pas de race noble. (W. Tyr.)Apparitor; appariteur, huissier, bas officierdeJustice chargé de l'exécution ; ol. sergent.(Pass.) - Locumtenens; lieutenant, celui quiagit á la place el au nom d'un autre. (A.1233.) - Tiro; apprenti. (Ch. A ngl.)

SERVIEN'1'AGIU>.11. - Ideal a. SERVENTA--GIUm. (A . 942.)SERVIEN'1'ALIS. -Ad servientes seu ser-

vos spectans; Vid. SERVIENS et SERVUS.SERVIENTARIA. - Idem q. SERVENTA-

61U6Í. (A. 1315.)SF,RVIENTELLA. - Eadem notione.SERVIENTIA. - Quodvis set •v itium ; ser-

vice.SERVIENTURA. - Servientis feudum, be-

nelicium; fief de sergent. (4. 1231.)SE[iVIETA. - Mantile;4.) erviette. ( A .

14 4SERVIETUM. --- Pro servitium. (A. 1231.)SERVILIS. - Otl:'iciosus; serviable. (Chr.

h7ell } - Ignobilis; roturier (Mart Anecd )

SERVITICUM. - Ut servitium; quo modoetiam f. legendum est. (A. 1153.)

SERVITIES. - Pro servitiurn. (Otfrid.)SERVITIO. - Olriciurn; devoir. (A. SS.)SERVITOR. - Famulus; serviteur. (Dici-

tur non raro de eo qui alicujus sancli servi-tio se mancipavit.)-Qui Ecclesiae alicui de-servi t ; desservant. (Conc. Sen. a. 1239.)

SERVITORIA. - Idem q. CAPELLANIA. (St.eccl. S. Pet. Red.)

RIERVITx. - Famula; servante. (Rol-)

SERVITUDO. - Servitus; esclava.ge. (Vet.Gl. )

SERVITURA - Servientis ofl'ícium ve.l eucíum ; fief ou office de sergenl ; ol. sergen-

terie. (Req. episc. Nivern.)SERVITUS. - Servilium, seu oflicium ec-

clesiasticum; service, office divin. (A. 10S5 )Ministerium, ofticiuul; fonction, occupa-

tion, service. (Chartul. S. V and.) - Ministeripse; celui qui rernplit la fonction. (Alex.III PP.) -O[Gcium, obsequlunr ; déférence,condescendance. (S. x.) -Census, IirlCstatiU;cens, prestation. (A. 134-5.) Servitus signo-rurn, pcnsitatio debita, cujus initiunl igno-ratur; redevance, prestat ion si ancienne gzc'oran'en connait pas l'origine. (A. 1325.) Ser-vitutes exactorice et coactitice, lrrlestationesvel operae serviles; corvées. (Ord. Vit.)

SERVIUNCULUS. - Dirninut. a servus :a Ego Patricias humilis serriunculus Dui. »(Dlon. Angl, )

SI+.RVO_ RIIJ;'I.--Idem q. SERVATORIU3i.SESC^Cii. - Dimidium; la rnoitié. ( V et.

Gl. )SESCUPLUS. -Pro sescuplex. (MIL,SESIGNARI. - Pro designari. (Gl. A ntiq.)SESO_-Idern q. SATIO.SESPERALIS. - Pro SUSPIRALIS, a Cali.

soupirail, spiracnlum. (A. 1443.)SESQUTALTERA. - Sescup!uin ; une fois

et derni. (Isid.)

SESQUIVOLUS. - Animal quadrupes ;animal inconnu. (S. Aug.)SESSA. -hiero q. SEDES.SESSE. -Eadem notione.SESSICARE.- Siccare; sécher. (A. 1146.)SESSINA. - Possessio et praeslatio qua)

domino pro possessione adepta exsolvitur;possession et ,droit payé au seigneur du !Jetspour cette possessíon. (A. 1261.)

SESSIO.-Locus idoneus ad redifrcandurnet construendum; einplacernent propre d ba-tir. (A. 1214.) - Locus ubí sal conficitur;

lieu oic se fait le sel, satine. (A. 1142.)SESSORIUM. - Sedes ; siége. ( \V. Bril. )- Praestatio, quar domino exsolvitur pro

Page 44: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 44/187

9051SETÉXICON EX U ^ ^

SrS T^^It,ARICUII. -- Idealq. SEXTARIATI- ETTA.-Comilalus; auile, train, cortége.cu,r (A.9103.} Chartul. S. Joan. Laud.)--Pu11i equini, vi-

SIiST AIRADA. -Ut SEXTARATA. (Chartul. ulini, etc., ut SEQUELA. (A. 1183.) •-. «Fili o,tpccnse.) eo lego unam aulam bleucum torellis curnSES'TAIRALATiCU:l1. - Idem q. SEXTA- lecfo e,lusdern settce. »(A.1386 .1 Id est ejus-

i{,ATicU^l. (A. 1103.) em coloris sea panni; Vid. SECTA.S1^:STARAGIUJI . -Ut SEXTARIATICUM. (A . ETURA.-Ager dumetis et vepribus ob-

situs, gaibus succisis et secritis in culturam1 0 3 G)

ESTARIALE - Eaaem notione. (A rE;digilur; frichemise en culture. (A. 126L)-''antum prati, quantum urnas sector per

1930 )ESTARILA. - Modus agri , ut SEXTA- diem secare potest; mesure de pré, autant

ATA et SEXTA Pi A. (A. 1217.) u'uri homme en peul faucher dans un jour;ATASESTARIUII. - Ut SEXTARIUM. (A 1262.) ol. seyture. (A. 1381.)SfiSTEIRALE. -- Idem q. SE gTARIATICUM. ET ZENA.-Priedium, unde pars septima

1278.) ructuum domino redditur; terre louée ou(ESTELLAGIUM. - Eadem notione. (A. donnée en fief pour le sepliPme du produit.(A. 1210.) - Mensura annonaria, alterius128)

ESTERADA. - Idem q. SEXTARATA. (A mensura) pars septima ; mesure pour les947.) rains qui est la septiéme partie d'une autre

SESTEBAGIUM. -- Idem q. SE%TARIATI• esure. (A. 1307.)cual,. (A. 1270.) EIJ.-Pro et, conjunctiva.

SESTERLA fUM. -- Eadem notione. ( A . EÍJLLURA. -- Tigaum, trabs lacunaria;

1209. + olive. (A. 1441:)SESTEYRATA. - Ut SEXTARADA. (Terr. EUPUM.=Sebum; suif (A. 1287.)chon.) ' SEURPRISIA,-- Tribute stati ac ordinaril

^ES'fRA.-Idem q. SEXTARATA. (A. 1342.) species, sic appellafa, quod domini ultraSL+'StiERIUM. - u Sub talaron turris nocte consueta tributa tenentibus suis imposue-

abstrusi, sesverio perforalo, summo diluculo int, lit SUPERPRISIA. (A. it244.)cabulis impositis ad sumixra ascenderunt. » SEUTA. - Series, dependenlia, accessio ;(A. SS.) Canalis forte, quo egeruntur ¡do- ut SECTA. -Actio qua quis aliquem in judi-mus aqum ac sordes, Gral'. évier, nisi legen- cio ersequitlxr, ut SECUTA.dum existimes solerium, quod satis arridet. EVERIA.-«Nec invidorum laudes afl'e-

SETA - Sericum ; soie. (D'oú vient la ctemus, aut ipsorum vituperia pavescamus:formule per ceram et setam commendare, sed ipsis in patientia nostra respondearnus,paree que les sceaux des charles étaient sus- ut suas rnanducent severias.» (Joan. Long.)pendus á des cordons de soie.) - Tantum An frenos? g•uomodo Galli dicunt, rongerprati, quantum unus sector per diem secare son f rein; an reveriai, ineptial;2 ul conjectantpotes(; la quantité de pré qu'un homme peut Bollandistae.faucher en un jour. (A. 1258.) E.VERIANi.-11aeretiei, a Severo quodam

SI:'1'ACEUM. -SÑecies canterii, fonticuli, ar•eionis et Tatiani discipulo sic nuncupati.alUs SETO, setones,q. Vid. (Gland.) EVERINUS. -« A severitate judiciaria

SETACIARE. - Cribrare; cribler, passer dicitur. » (Pap.)au crible. (Gem.) EVERITAS. - Sa;vitia ; cruauté. ( A .

SETAIiCIA. - Ut SITARCHIA. (A. SS.) 75.)SETARIUS. - Mercator setarius ; mar- EVIR.-Dignitatis nomen, ut duumvzr,

chand de soie. (bien.) ecemvir, etc.SE'TA'I'IUM. -Cribrum; crible, tanais. (J. EVRUM.-Sebum; suif. (Irm.)

de J.) EWARE. -Rigare, aquam ad irrigatio-SETENU3I. - Dare ad setenum, ad sepli- nem deducere ; arroser. (A. 1220.)

mara partem fructuurn ; affermer une (erre EWERA:. - Fossae in locis palustribusm .o2lennant le septiéme de la récolte. (A. d eliciendas aguas; canaux qui servent de1271. ) écharge d des élangs ; ol. . serviéres. (Ch.

SI 'TERIATA. - Idem q. SEXTARATA. (Ch. Angl.)Ucc,t.) EWERIA.-Idem q. SEWERIE. (A. 1264.)

SE'I'EYRATA.-Eadem notione. (Id.) EXA.-Idem q. SESSA, locus ubi sal con-SE'TIIIANI.-13aeretici quiChristúm fuisse icitur. (A. 1180.)

Sed) Adami filium delírabant, EXAGENA. - Monelae species f. quodSETRORATA - Tantum prati, etc., ut pretü 60 solidorum esset, apud Polonos.

SETA (A. 1305.) Lu l.)SETICUS.-Modus agri; certaine quantité EXCAIIIBIUM. - Pro E%CAMBIUM. ( A.

de terre. (Ch. Car. Cal.) 358.)SE'1'ItsER.-Jocularius • aisant arnusant. T;XENA.-Idem g• SEXENUS. (A. 1310.)(1'ilt).) p EXENUiV1.-Ut SEiZENUM.

►a pars fructuum quam

Page 45: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 45/187

265't2053 EX 1EDU E E T INFIMtE LATINITATIS GA

uod llora sexta eanitur ; sexte, partie EXTERLATA. — Ut SEXTARATA. ( A .de l'Office. (Greg. Tur.)—Mensura liquido- 1216.1rum; mesure pour les liquides; V id. SICLA. EXTERNUS.—Codex sexfoliorum; c•altiem

AGIU!VI. —Quod pro singulis fru- e six feuillets. (A. 1418,}menti aut alterius grani sextariis domino EXTERTIATA. — Ut SEXTARATA. (A-SOlVilur; Vid. SEXTARí,1TiCUM. (A. 1482.) 223.)

SEXTAIRADA. — Idear q. SEXTARATA. EXTEYRALITIUM.—Idem q. SEXT::RIA0(Chartul. B it.) ICUM.

AIRALAICUM.—Ut SEXTARIATICUM. EXTOR1UdI. — Panni vol telecr,issic ► ri:;(A 11'15.) pecies ; sorte de tissu grossier; ol. sex-

SEX'1' ALERIUS.—Qui sextarialicum col- tiaus.Ii ;it; nisi idenl sit atque SEXTANALERIUS, EXTUARIUM.—Iuem q. SEXTARILM. (A .qui ejusmodi tribuli immunis est. (St. Aven.) 450.)

SEXTARIUS, mensura EXTUS.—Collectio decretalium factasubaridorum et liquidorum. (A. 1201) onifacio VII PP ; exte, collection des dé-

SEXTARAG1U14Z.—UtSE%TARIATICUM. (A crétales que le Pape Boniface V III fit faire10 79) n 1298.

SEXTARATA. — Modus agri, ager certi EXUS. — Sexus debililatus, castra tus.sementis sextariorum numeri capax, tametsi Vet. Gl.)ad silvestres et pratenses terras vox post- EYATUS.—Serratus; scié. (A.1360.)modnm translata; mesure agraire; o!. sexte- ' SEYNA.—Sagena; seine. (A. 1482.)rée, sisterée, seslrée, etc EYNATA. — Quantum sinu portad po-

SEXTARIA.—Modus agri, ut SEXTARATA. test; charge, autant qu'on peut en porter.(Ch. in Tabul. A M.) — Mensura annonaria; St. A rel.)

e pour les grains, setier. (A. 1246) EYNCLUS.—Idem q. SEINTELUS.SEXTARIALE. —Idem q EXTARIATICUM. EYSSENUS.—Monetae species ; ancienrce

(A. 1214. ) onnaie franpaise ; ol. sixain. (A. 1343.)SEXTARIATICUM. — Quod pro singulis EYSTORIA.—Tantum prati, etc., ut SE–

frumeriti aut alterius grani sextariis domino UBA. (A.1256.)exsolvitur; idem est quod latiori signifi- EYTA.—Serra, et oficina ubi serra seca-catu mensuraticum die,itur,jus scilicet quad ur ; scie et scierie. (Lib. V il. de Alavard.)

ensuris a domino exigitur; droit de EYTERIUM.—Modus agri, ut SEXTEaI:v.tnesurage qui se leve sur chaque septier de (A. 1272.)grajos qui se vend au marché; o1. sexte- EYTORATA. — Tantum agri aut prati,raye, sextenage, minage, etc. (Pass.) uantum unus sector per diem secare po-

SEXTARIETAS. — Ut SENTAR ATA, (Ap. test; Vid. SETURA. (A 1256.)Stepb.) EZANA. — Sexta pars rei cujuslibet • le

SEXTARIUM. = Mensura liquidorum et sixiélne d'une chose.septier, mesure de capacité pour EZENCIA.—A vet. Gall. séance, decentia.

les 9natiéres séches etpour les liquides. (Pass.) unc bienséance. (A. 1380.)Sextarius rini, praestationis species apud EZENUS.--Idem q. SrXYENUS et SEYSSENUS.

nos, que a rei cujuspiam immobilis, FIBLALIUII. —hiliula, qua veslissvu praedii, vel domus venditione, domino ubligalur; broche , boucle, agrafe. (A.tiebat ; droit qui se payait au seigneur d la 010.)rente de tout immeuble. (A. 1172.) Sexlarii FLORATUS.—Calcina sflorata, calx ex-jus, idem quod SEXTARIATICUM. (A. 1246.) tincta ; chaux éteinte. (St. Rip.)

YRALIUM -- Mensure genus, ut FORCIAMENTUII.—Vis, víoleutla ; vio-SEXTARIUnI, ence. (Steph. de Inf.)

—Mensura.

SrXTAYRATICUM. ^- -SEXTARIATICUM, vel FORCIARE. — Vim inferre , praesertirnpotius,quodvistributum, vectigal. (St. A st.) irgini ; faire viole nce cá, forcer. (Ch. Lusit.)—ensura, ut SExT.^RIUM. (St. Ast.) FORC1Uí11. — Vis, violentia; force. (St.

TEIRAVA.—Idear q. Cad.)1063.)

SE X TE LLAG1U V. — Ut SEXT RIATICUM.) henal isanq (A .quus, canterius;

(A. 1280.) FRIDUM. — Timar, tremor, ni fallar:SEXT ELLATA. — Ut SEXTARATA. ( A. « Quis ergo vos fugat Y quis vos sequitur? ut

118'4.) ivitatem Istam sic ponatis in sfi"ido 7»S EXTERAG1UlI.— Idem q. SEYTARIATI- (Mur.)

cur<I (A 1036 ) FUNGIA Panis species ; Vid IFUNGIA

Page 46: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 46/187

2055SIC EXiCON

SGA RLATARE.—Sub nervare , ut SGA»RR-SIt)

T .► r: E . ,st. Rrp•S (;AttRETARE.—Sub nervar e ; couper les

ner/'s des jambes, énerver. (illamot.)SGAVAUE. — Evellere, arracher. (St.

Cad.)SGOLONATUS. — Vox. Italica, elumbist;

éreinté, énervé,affaibli. (A. SS.)SGOA.BRARE. — Ita jis est vacuare, ex-

haurire,,rur;;are; aider; nettoger.'(St.Mut.)SGRAFIGNARE.— Unguibus discerpere ;égratigner. (St. Palav.) — Clepere, furari;vuler. (Barel.)

St;UANZARE. — Malas alicui frangere;briser la milchoire d quelqu'un. (St. Rip.)

SGURARE. — Mundare, purgare; écurer,netto7/rr. (Mur.)

SI9I i'HIRDIS. — Ovium custos , berger.(Clr. .Irrgl.)

SIACA'l'A.—Inter n]inisteria sacra recen-setur in Ch. Hísp. inter Conc. Hisp. « Da-rnus... tres hacelelias et duas siacatas et

una cappa serir,a el tres calices, » etc.SIA'I'US. —Deformis; mal fait. (Ap. Mur.)SIBADA. — Avena; aroín.e. (Ch. Occit.)SIL'I. — Pro se : « sibi duodeeimus ju-

ret. » — Pro illi : « I)ou]inica vero sequentiadjecimus dom. Reginam Franciau apud S.Gerrnanumin Laya, et negotia vestra, prout

• nobis injunctum fuerit, síbi exposuimus. »(A.192G2.)

51131LLACIO. — Irrisionis genus; sorte deanoquerie. (St. Unir. And.)

S113LOTUS. — Tibia rnilitaris, ni fallor;fifre ; ol. siblet. (Andr. Dand.)

SIBULUS. —Sibilus; sifflement. 450.)SIBYNA. — Telum, venabulurn; hasta;trait, épico, lance. (Tert.)

SItCA. — Sulcurn aquarium, !acuna, lira,elix, etc.; fossé, rigole, sillon, etc. (Ilion.Angl.)

SICACYRALiS. — Vasis species, cujususus in.ministerüs sacris.

SICAG1UM. — Quod pro re qualibet infurno siccanda solvitur; droit que Pon payepour [aire sécher quelque chose au Tour. (A .9240.1

SICALiS. —Secale; seigle. (St. Verc.)SICALUM. — Eadem notioue. (St. Gen.)SICARIA. — Societas, congregatio, ut vi-

detur, apud Buschiurn (De reform. monasl.)ubi forte legend. secaría, vitae institutum, utSECTA. — Agri portio, ut SICCARIA. (A.1317.)

SICARIATUS. — Sicw seu pugionis con-fixus ; percé d'un coup de poignard, (Corn.Agrip.)

SICARIE. --Proditorie, per sicarios ; trai-lreusement, par des assassins. (Laur. Leed.)

SICATOR. — Pro SECATOR, qui ligna cae-dil ; bücheron. (A. 135!:.)

SICCA. — Sepia, piscis; seiche. — Pugio,ensis; poiqnard (Greg Tur )

2t)5t1caro sicca, ut fumosa perna? An condimcrntispecies? — Materia omnis, quao sicca etarlda est. (Script. rer. Fr.)

SICCARE. — Sensu pasivo : « Et in ipsomea!u exitus sui illico lacryma3siccaverunt.»(A. SS.)

SICCARIA. — Agri portio, ubi siccanturpanni eloti; étendage. (A .1320.)SICCATORiA. — Ubi siccanda appendunt;

étendage. (Gi^ib.)SICCA'1'ORIUM. — Locus ubi aliquid sic-calor, hypocaustum, vaporarium; séchoir.(II. Median. ilion.)

SICCATURA. — Idem q. SrCCARrA.SICCINA. — F. idem q. SICCAMEN aut Sic.

Cuirl. (Mal). Ann. Ben.)SICCUS. — Siccus census;•V id. CENSUS,SICELA. — Diminut. a sien ; petit poi-gnard.SICERA. — « Omnis polio quao extra vi•-

num inebriare potest.» (Isid.)SICERATOR. — Qui cervisiam, vel pc,-.

matium, sive piratium, vel aliud quodcun-que liquamen ad bibendurn aptum facerescit ; celui qui sait faire la biére, le cidre, lepoiré ou loute autre boisson du mérne genre.(S. ix.)

SiCHALiS. — Secale; seigle. (loan. Dem.)SICHEL. — Monetaú species; Vid. SI-

CLUS.SICHELA. — Falx, falcinula ; faux, f au-

cille. (Vet. Gl.)S1t:IN 1U'V I_. — «Dicitur, quasi singularis

canlilenae vox, id est, cum unus canit, quodGrtecis monodia dicitur. » (Vel. GI.)

SICLA. — Mensura liquidorum; mesurepour les liquides : « xv siclas de cervisia. »(Lex Alam.) — Maneta, seu cedes, in quacuditur, Ital. laseca, sic dicta Arelatensibusa siclo vulgari Judmorurn ibi habitantium;monnoierie, lieu oic ron fabrique la monnaie.(A. 9385.)

áICLADES. — Panni species, idea] q. C y—CLAS.

SICLARIUS. — F. qui monetam cudit;ouvrier monétaire. (Pet. de Vin.)

SICLUM. — Pro SICALUM, ut videtur. (Ap.

Leib.)SICLUS. — Apud Hebra)os moneta rrotis-sima, de cojus pondere et pretio mulla corn-mentati sunt; siete, nronna.ie des Hébreux.(Pass.) — Silulus a ueus; rase de cuivre.(Agnel.)

SICULA. — Vasis genrls ad usum eccie-siae, f. pro sítula. (G. Chr.) — Mensura) li-q+,idorum genus, ut SIGLA. (Cap. Car. 1I1.)

SICUS. — Sulcus aquarius, lacuna, lira,Idem q. SICA. (Ch.Scot.)

SICUT. — Sicut alias, formula in iteratojussu usurpar) sol ita:«Praecipirnustibi (sicut

alias praec]ptmu s) quod non omittas,propteraliquam libertatem In ballivatua,quin eamingrediaris et capias. » (Ch. ap. Th. B1.) Sic-

Page 47: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 47/187

201i7 iG t11JDi1C ET 1NF Iâ 1E LATINITATiS. 1G 451SIDEN. — Polu.s species, Ī 3elgis; sorle de

boisson.. (T'elon. S. Berlin.)SIDERA'1'US. —Paralysi percnssus; para-

lysis, f rappé de paralysie. (Vet. Gl.)SIDIPEDiU11. — Cultellus ca amarius;

canif ou grattoir. (Y et. Gl.)SIDRUS. -- Ponis ex sueco malorlrrn vel

pirorum confectus; cidre. (Reg. Cariz. Comp.Par.)

SIERUM. — Serum lactis; peal lail. (Ch.A rag . )

SIFFLOTUS. — Fistula, seu potius tihíamililaris; sif/let ou f f re; ol. siblot.

SIFFULS. — Species mensura) Anglica-na?, : « Debent batiere rnonachi ad virt festi-vitates principales, ocio summas frumenti...et in eisdem festivitatibus singulos silJ'ulsde frumento tad wastellos do granario. »(Mon. Angl.)

SiFON. — Vas sic appellatum, quod aguassufllando fundat; tuyau. (Vet. Gl.)SIGALINUS. -- Secalitius; de seigle. (A.

1031.)SIGALIS. — Secale; seigle. (SI. Y erc.)SIGALUIi. — Eatlem notione. (Ugut.)SIGAUllA. — Veslis species : «

hendimus presbyteros qui per parochias va-dunt in supertunicalibus arlertis, nimiabrevitate notandis, el in sigaudis... » (St.eccl. Const.)

SIGELIS. — Secale; seigle. (Cap. C. A1.)

SIGERA. — «Purgamenta metalloruni inignP, sive rubigo. » (Vet. Gl.)SIGILA. — Ut SIGALUM. tTab. S. Mart.

Leni.)SIGILINA. — Eadeni notione. (Chartul.

k emperl.)SIGILLA. — Eadern notione. (Chron. lllel-

leac.)SI'GILLARE. — Diplornate, seu litteris si-

gillo munitis rem confirmare; confrmer unechose par acte authentique. (Chi p-tul. S. Y ine.Cenorn.)

SIGILLARIARIUS. —Sigillorum

seusigno rulu con flator; fabricant de statuettes.(Vet. Inscript.)

SIGILLARIS. — ()ni sigillo suo charlan)sigillat; celui qui scelle une charle. (Ap. OE-fel.)

SIGILLARITIUS. — Ut SIGILLARIARIUS.SIGILLARIUS. — (Subst.) Custos sigilli;

garde du secan. (Rad. de Dic.) — Sigillorumseu Sianoruln Contlator, ut SIG1LLARIaRrUS.(Vet. Gl.) — (Adjecl.) Ad sigilla seu signaspeclans; de figurine, de staluetle. (Tert.)

SIGILLATICU:19. — F. tribunal», quodpro sigillo publico domino exsolvi!ur;draft de sceau qui se paye au seigneur. (Cap.Benev. a. 836.)

(Pass.) Sigillatm serim, vestes pictw; na-bits brodés. ( Cod. Tlt. ) Sigillatus lepra,lepra afl'eetus; atteint de la lépre. (A. 1188.)—(Subst.) Sigilli, publici emolumentum;produit du secan. (A. 1180.)

SIGILLIFAI3CR. — Sigillorurn artifex ; fa-brica.nt de sceaux. (A. 1359.)

SIGILLITER. -- Costos slgilli, ut SIG LLA-

Rlus. (A. 1191.) Sigilliferi nuncupati scri-ba', Gall. grcff ers, quod penes eos esset si-gillum jurisdictionis, cujas crant scriba?.(A. 1322.)

SIGILLIO. — Vestis ex srmplici patino,seu non duplicato, Bollandistis interpreti-bus. (A. SS.)

SIGILLO.— Ut SrGALUnt. (Chortal. S. Pet.de Dom.)

SIGILLUM. — Pnreceptum, charla, epi-stola ; charle, titre, diplGme, lettr-e, écrit.(Pass.) — Emolnmenturn sigilli; droit desceau, pro fts de l'apposition du sceau sur lesacles. (A. 1202) -- Juris aiclio, potestas ; ju-ridiction. (Ch. Navar.) — Parvurn vexillum ;petite banniér-e. (13arth. Gl.) — Signurn, si-mulacrum; figure. (Gr. 'lur.) — Vasculumquod vulgo pax dicilur; Vid. PAx, (A. SS.Ben.) — appendiciuin, appensivurnseu pensile, pendens; sceai.c pendant. (Pass.)Sigillum ad coronam, regiurn; sceru royal.(A. 1302.) Si'gillum autltenticum seu gros-sum, quo liltérm patentes muniuntur ; grandsceau ou sceau de la chancellerie; it portaitla figure du roi et servait á expédier les 'en-tres de commandement et de finance, et lesdécisions du conseil d'Elat (Pass.) Sigil-lum mediocre, breve, commune, secretum velsecreti, quod litteris clausis apponitur; petítsceau ou scean de petite chancellerie; il por-tait seulement les armes du roi, et servait lexpedid' les actes de justice. (Pass.) Si-gillum palatii, quod omnibus episcopis ali-cujus provincire cornmune est; sceau communa bous les évégices d'une province ecclésiast2-

que. ( A. 1211. ) Sigillum piscatoris, quoRomanus Poutifexutitur in litteris Llrivatis;petit sceau, sceau particulier du Pape. (Clem.1V. ) Sigillum repercussum, sigillurn ce-reum quod charlara) lrajicit, et illl ex utra-que parte adhaeret; seea2b en cire (luí est ap-pliqué sur une ouverture cruciforme prati-quée clans le prarchemin, de telle sorte qu'il selrouve reprocluit sur le verso da libre. (Ch.imper. Henr. II.) sigillurn altaris, parvurnlapis curo quo sepulerum sive foramen, inquo reliquia reconduntur, clauditur ; pierrqui ferme l'ouverlure d'un caveau renferniant

des reliques. (Dur.) Sigillum superaliquenzsniltere, projiccre, a!iqúem in jus vocare;ciler en juslice, assigner. (Ch. Hung.) Si-

b l d

Page 48: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 48/187

s 1 ' t .211 Ot):;9 n: EXI

SIGLA. — Velum, mouile, sigatum, n)en-sura liqurdoru; singulariae litterae, sic di-et,.e quod singul

mae verbum componant; voile

de nnvare, collier, seigle, mesure pour les li-quides,•siple. (Pass)

SIGLARE. — PI)

nis velis navigare; cin-gler. (W. de Nang.

LICUII. — Secale ; seigle. (S. xtv.)SIGLIk. —Eadem notioné. (Ch. Occit.)

SIGNACULUII. — Signurn , sigillum ,baptismus ; marque, signe, cachet, sceau, bap-téme. (Pass.) Signaculum corporis, circuin-cisio; circoncision. (Tert.) — Nota militimseu qua quis in mililem ascribebatur. (A. SS.)

SIGNALE. — Signum ; signal. (A . 12117.)Signum vini alteriusve rei venalis; mar-

que, signe pour indiguer les objets á vendre.(A. 1205.)

SIGNANTER. — Aperte, distincte; claire-sncnt, dislinetement. (S. Hier.) — Praecipue,in primis; surtout, principalement. (Byz.yn.)

SIGNANUS. — Pro antesignanus. ( Jóan.Alon.)

SIGNARE. — Signum crucis digitis acnianu eflingere; faire le signe de la croix, sesigner. (Tert.) -- Subscribere; signer, appo-ser sa signalure. (Pass.) — Signum crucis adperegrinationes vel expeditiones Hierosol•y-ruitar=as vestibus assuere; se croiser, coudreune croix d'étoffe sur ses habits pour alter cila croisade. (Casar.) — Contirmationis sa-rramantum conferre; con férer le sacrementde confirmtalion. (Nlart Bracar.)—Reis stigmavcl signum imprimere; marque'', [aire subirle supplice de la marque. ( Gonst. Valent.) —

Signum facere, id est signis aliquid peteraa.t innuere ; faire signe, dem ander par si-gnes, indique?' par signes. ( Cies. Hesterb.)— Prodere, palatu t'acere; divulguer, dévoi-ter, [aire savoir. ( A SS.) Signare (erras,dicitur,cumcertis signis si;;nificatur non li-rere in eas animaba pascenda immittere;i'ndiquer par certaines marques que l'entrée.du bétail est interdite dans certaines terres.(A. 1317.)

SIGNAIi1t1S. — Signarum seu statuarumartifex ; fabricant de statues. (V et. Gl.)

SIGNATE. — Pra;cipue, ut SIGNANTER. (A .1227.)SIGNATI. — Ii, qui Catechumeni per sig-num crucis, quo in frontibus signabanturfacti , a proposito zt Christianae religionis

'amplectendae consilio recedebant, et ad prio-'rcm vomitum revertebantur. Catechurnenosautem per signum crucis, quo in frente etpectore signabantur, ad religionem Chrislia-nam admissos, testatur S. Augustinus. (Cap.C. H. a. 803.)

SIGNATIGUS.—nFueruntque omnia exqu gdratis marmorrbus signaticis exstructa,

'et camera ipsa laminis aureis sutlixa. » (Jul.Afric.) Id est, ni fallor, sculptis.SIGNAT1O. — Benedictio quao frt signo

i bé éd (

coNsnrip[io; signature, souscription. (St. L'orn.Ven.)

SIGNATOR. — Qui men-snras pnbticasobsignat, ut legitima) ostendantur; vérifica-teur des poids el mesures. (A. 1229.)—T,stis;lérn• (Pass.)

SIGNoin

t1TORIUM. — Annulus sign aloríus;cachet. (S. Av it.)SIGNATUR A .—Vox curia) Romana), llevo

apostolicum, quo supplicanti atiquid corree-dihir sub bac forma ab ipso Pontifico scripta :fiad ut pelilur, vel sub bac voce: concessumab alio corarn Papa supplicationi ascripta ;signature, sorte de rescrtl pontifical. — Sub-scríptio, ut SiGNATIO. (A. SS.)

SIGNATUS. — Signo crucis benedictns ,consecratus ; bénit : « Candela signata. »(Mir. Urb. V PP) — Haeredes, posteri, sue-cessores; héritiers, descendants; ol. signance.(A. 1090.) — Vid. SIGNATi.

SIGNETUM. — Parvum sigillum, quod se-creti vulgo appellant, quo litterm cl gusa) si-gillantur; sceau du secret, petit sceau parti-culier cru roi dont 'on signe les leltres closes.(A. 1387.) — Chirograpbum ; seing, signa-ture. (A. 1454.) — Sitgneta oralinnis, globuliserti precatorii ; chapeta. (A . SS.)

SiGNIFER. — Zodiacus; le zodiaque.SIGN1FERIA. — Digcitas signiferi, vaxil-

larii; dignité de porte-banniére. (Gest. Cons.Andeg.)

SIGNiFICANTI:1.—Res, negotium ; chose,affaire. (A. SS.) — Significatio, sensus; si-gni/ication, sens. (Gl. R od.)

S1GN1POTENS. — 1lliraculorum patrator,

er,itlieton S. Martini; faiseur de miracles.(Gest. Cons. And.)StGNOCHRISTUS. — Pro signum Christi.SIGNORESSA. — Domina ; dame. ( A .

1261. )SIGNORIA, — Dominíum, dominatio; sei-

gneurie. ( A. 1239.) — Praestatio pro molleta,idem q. SEIGNORIA. (A. 1340.)

ShGNULU.Ii. — Catnpanula; clocheae. (A .1092.)

SIGNUM. — Signum crucis, seu Dominivel Dei aut Christi; campana, sigillum, cla-mor militaris , limes, terrninus, milliare,servitium feudale, nota, symbolum seu tes-sera, edictum, proclamatio, rnoneta, scopus;signe de la croix, cloche, cachet, sceau, cride guerre, borne, millier, seruice chi, par levassal, abréviation, jelon, marque, ban, ar-gent monnagé, m onnaie, cible, bul. (Pass.)Signum ap. monaclros dicebatur forma qum-darll, manu aut cJibidis res quaslibet, et qua)haberent in mente, vel petera deberent, de-signandi ; signe ;f.ait avec la main ou seale-ment un ou plusieurs doigts pour demanderquelque diese. (Pass.) Hovrtnes de signo, vas-

lli;les vassaux. (Cli. Hisp.) Signurn levare,

i gillum solvere, ut videtur; lever les scellés.(Const. hurn.) Signum veri, pw gatio per fe.r:

d l'épreuve da fer chaud

Page 49: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 49/187

29G1 IM EDIA: E'1' 11Vr1t11

SILENTIARIUS.—Qui ad cubiculum prin-cipis excubias agit, cavetque ne quodplamtnurmur excitetur; silentiaire, sorte d'huis-sier de la chambre. (]'et. Gl.) — Qui in con-sistoriis principis considebat ac deliberabat ;silentiaire, conseiller du prince. (A. SS.)

SILENTIUM. -- Conventus prlvatus , inquo dissertatiOnes de rebus publicis , sedpraesertim de rebus ecclesiasticls agebatur;canseil secrel, conférence particuliére oic setraitaient les affaires secretes, párticuliére-ment les affaires ecclésiastiques. ( Pass.) —Secretariuni; sacristie. (Anast.) — In silen-tiu,n mitti, poena monastica, Gall. ol. estremis en silence. (A. 1327.)

SILFORI. — « Abstulit de S. Benedicto...spara par unum, sericamque de sil fori cumauro et gemmis. » (Anast..) A cayo voceGraeca vox videtur deducta, guro Gra3cis

blallani sonat.SILICERNI[JS. — Senex , adate gravis;vieillard. ,Frideg.)

SILICTARIL— Milites Turcici, ex quibuspostea janizeri, seu milites praetoriani crea-bantur; sorte de utilice turque dans laquellese recrutait le corps des janissaires. (Laon.)

SILIGA. — Secale; seigle.SILIGENEUS. — Siligeneus color, idem q.

Gallice couleur d'ocre. (Alex.latr.)SILIGER. -= Ut SrLIGA , ni fallor. ( A.

1271.SILIGINALI;;. — Secalitius; de seigle. (S.

xiv.)SILIGINARIUS. — Placentarum ex sili-

gine confectarum venditor; pdtissier, bou-tanqer. (Dig.)

SILIGINEUS. — Panis siligineus, e secaliconfectus; pain de seigle. (A. SS.)

SILIGO. — Secale ; seigle. (Pass.)SIL1QUA.—Vicesima quarta pars solidi;

silique, vingt-qualriéine partie du sou. (Grog.11I.) — Secale; seigle. (S. x11I.)

SILIQUATARIUS. -- Qui siliquaticum egi-git; receveur du siliquaticum. (Sen.)

SILIQUATICUM. — KepartQµés, id quodin nundinis exigitur ob venditionern pro-ponendam ; droit du vingt-quatriém e quepaye toute denrée. (Cod. Th.)

SILITUS. — Taéitus. (A. SS:SILIVA. — Palus; triarais, étang. (Tab.

eccl. Vienn.)SILLABE. — Idem q. SELAVE. (Lex Sal.)S1LL1GERUM. — Ut SILIGER. (A. 1275.)SILLONUS. —Modus agri, ut SELIO. (Tab.

Absens.)SILVIA. —Potionis species, f. pro salvia,

vinunl salvia mistum. (Aldric, ep. Cenom.)SILVINUS.— Silvestris; sauvage. (Elmh.)SI LVITATICUM. — Idem q. SYLVAGILTM.SILVIU Annonae species ; sorte de

!1 1.ATIlVITATIS. I512069

SIMA'1'IDES. --- Condiscipulus ; compá-gnon, camarade. (V et. Gl.)

SIMELLA. -- Ut SIM1IENELLUS, papis exSimila. (Vet. Necrol.)

SIMENELLUS. — Panis similaceus, ex si-mita; pain ou gdteau de fleur de farine ; ol.simenel, simonnel. (Cap. C. M.)

SIMENTORIUII. — Pro ccemelerium. ( A.1390.)SIMIANUS. — Duamon ; le démon. ( V et.

Gl. )SIMIATICUS. — Simulatus, frctus , vel

polins a daemone injeetus. (Ap.Pez.)SIMICHENIUM. — « Tunicam candidam ,

et peuulam castaneam inconsutilem, stolarn,et simichemium Duro variata. » ( Niceph.Patr. ap. Baron.) Ubi videtur legendum se-micinctium, id est sudarium.

SIMILA. —Ut SIMENELLUS. (A. 1101.)

SI MILAGO. — Eadem notione. (A. SS.)SIMILARE. — E[lingere , repraesentare ,imitad , exprimere ; irniter, représenter ,contrefaire, singer. (]'el. Gl.)

SIMILARIA. — Instrumentum medicum ,sorte d'instrument chirurgical. (Isid.)

SIMILARIUS. —.Simila; pistor; pdtissier,boulanger. (Mir. S. Udalr.)

StM1LATI0. — Pro simulatio. (A. 1511.)SlMILIGENUS. — Ejusdem generis ; sem-

blable, similaire. (C. Aurel.)SIMILIJIEMBRIUS. —Uniformis , sihi in

omnibus ,?eclualis; uniforme , iderttique. (S.Iren. Interp. )

SIVIILITUDINARIE. — Ad similitudinern ,ad instar; pareillement, á sa ressemblance.(Alan.)

SIMILITUDINARIUS. — Similis , unifor-mis ; pareil , uniforme, identique. ( Leo XPP. )

SIMILITUDO. — Imago,?e(iigies, simnla-crum ; représentalion , portrait, im age. (V it.St. Mart. Lemov.)

SIMILLUS. — Similis; semblable, pareil.(Form. V et.)

SIMMA.—Mensa in sigmatis seu hemicycaspeciem confecta; idem q. SIGMA.SI1IN10. — Monasterium, ut SEMNIUII.SIMNO. —Delphinus; dauphin. (Pap.)SIMONIA. —A Simone Mago dicta sacrorum

venditio ; simonie, tr afac des choses saíntes;ol. sirnoniale.

SIMONIACUS. — Qui sacra vendit; :simo-niaque; ol. simoniax.

SIMPLAGIUM. — Idem q. SEMIPLAGIUM.SIMPLASIARIUS. — Pro SEPLASIARIUS.SIMPLEX.—Purus, sincerus : « Servavit

nobis (Deus)simplices Scripturas in lEgypto,in qua adolevit et domus Jacob. » ( S. tren.Int. ) Simplex charla, non indentata, seudecisa inrnodum dentium ; acte uni e6 dont

Page 50: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 50/187

SIN EXICÓN IP 0 (34

^^ Seo siraahliciler tit; homicide involon-ü¡ire conanais dans le cas de légitime défense.

S26•)t;IIIPLICII'ER. — Omnino ; entiérement ,

tout a. fait. (Th. Olterb.) — Pacifice, lran-ll ; paisablement, avec calme. (A.1376.)—

Ñegligenter, incaute ; avec négligence, sansprécatrtton. (A. SS.)

SIJIPLICUS.—Pro sitnplex. ( Ch. II. irreg. Angl.. )

511iPLIF1CARI.—Simplicem fieri : «Quante quis magis unitus sibiet iuteriussimplificatas f uerit. » (Gers.)

SIIIPLO.—Conviva ; convive. (Fulg.)SI:NPLUS.—Simplex, singularis, unrcus;

seul, simple. Simpli equi, solitarii , ad eo-ruru discrimem, qui .jungunturad currum ;cherarcx isolés. (Vet. Insc.)

SIrti1I'ULARIAR1US. — Qui simpula ad Iiquores in sacrificiis libandos eonlictt ;. fabri-cant de simpules ou coupes pour les libations.(Vet. Inscripl.)

SIAIPULATOR. — Ut SISIPLO. (Vet. Cod.)

SIDIRILIUS. — ./Esalon ; émertllon.SIMULA.— Ut SIMENELLUS. (A. 1278.)SIIIULACRUAI.— Actio scenica, qua res

alíqua simulatur; représentationdramatique.(St. eccl. Tul. a. 1497,)

SIMULARE. — Idem q. SnllILARE. (Pap.)SI1lULA"i'10.-- Similitudo; ressemblance,

analogie. (A. SS. Ben.)SIAlULATII'IUS. — Simulatus, fictus; si-

mulé, imité. (A. SS.)SIAIULTARE. — Stmu,tatem cum aliquo

gorere, vel inter se simultatem exercere.(Gene.)

SIAIULTAS. — Conspiratio, factio; com-plot , conspiration. (A. SS.)

SIAlULT1AI. — Simul, eodem tempore;ensemble, en mérrae temps. (A. SS.)

SIMUA1. — Extremitas, sanar-taitas ; cime.(A . 13,!11.)

SINAIDA. -- Incisio, facta in arboribusad limites designandos; entaille faite á unarbre pour indiquer qu'il sert de borne. ( L.Long.)

SINATIO. — Concessio, donatio; conces-sion , donation. (Chartul. S. V and.)

SINCERATUS. — Pro sinceras. ( Conc.Ilisp. )SINCERIS. — Eadem notione. (Fulg.)SINC1NNtUJI. — Quasi singularis canti-

lenae vox, cuna veto multi, chorus; V id.SlcryrUnt.

SINDIIANNi. -- li qui ad nuntia aut alíaperterenda tenentur ; vassaux tenus de [aireles commissions de leur . seigneur. (A. 892.)

SINDONARIUS. — Artilex sgndonurrt, nifallor. (A. SS.)

SINDONES. — Linteamina, in quibus rP-cipiebant et reponebant panes, qui a fideli-bus ad diviuurn sacrilicium oti'erebantur;linges destinés d couvrir les pains offerts parles fidéles (Ord Rorn )

SINGLARI:. — Constringere , firmare ;ferrer , consolider. (A. 1264.)

SINGULA. — F. pro cingula, vel sigla,vexilli pars extrema. (Gest. Cons. Andeg.)

SINGULARE. — (Verb.) Sequestrare; de-posen, mettre en dép8t. (A. SS.)

SINGULARES. — Privati; particuliers. (A .v357.)SINGULARIS. — Aper; sanglier. (Cuj.)SINGULARITAS. — Monachatus ; vita mo-

nastica ; la vie religíeuse. (Ann. Ben.)SINGULARIUS. — Monachus; moine. (A.1351

SI GULIZARE. — « Quapropter opere Deisingulizato, magnificae necessaria definitioneconclusae sunt, » etc. (Alcuin.)

SINGULOGISTICUS. — Claustra singulogi-stica, ubi singuli monachi singulatim degunt;cellules séparées. (Alcuin.)

SINGULTINUS. — Lacrymosus; triste, quifait pleurer. (A . SS.)

SINGULTIZARE. — Singultire ; sangloter.(A. SS.)SINGULUS. — Unusquisque; chacun. (A.1257.)SINIMUM. — An cinnamomum, Gall. ca-

nelle? (Lit. R ic. II reg. A ngl.)SINISTERITAS. --- Infelicitas, sinistra for-

tuna; rnalheur, infortune. (Sid.)SINISTIMUS. — Sinister; Vid. DEXTIMUS.SINISTRARE. — Adversari; s'opposer, étre

contraire, étre opposé d. (Ap.Alur-. --Ad si-nistram comitari, ut dextrare, ad dextram.(liad. de Dic.)

SINISTRUAI. —Malum, damnum, incom-modum; préjudice, dommage, etc. (A. 1384.)

SINJUGARE. — Conjugare ; unir, joindreensemble. (Vet. Gl.)

SINNICHIUM. — Umbella acuminata; bal-daquin. terminé en cGne, dais. (A. SS.)

SINOPIS. — Color viridis; sinople, couleurverte. (A. SS.)

SINSIPIUM. — Sinciput; le devant de latéte. (Vit. S. Cast. epis. Apt.)

SINTA. — Zona, cingulum; ceinture ; ol.cinte. (A. 1419.)

SINTATUS. —Cinctus, ab Occitanico sintat,vel cintat; ceint. (Ch. Occit.)

SINTIIICIA. — Pactum, conventio ; pacte,accord. (Vet. Gl.)SINU. — Mortarium; mortier. (Vet. Gl.)SINUA. — Pro sonia, saltem eodem sensu.

(Ch. Fland.)SINUAMEN. — Motus flexuosus. (A. SS.)SINUÜI. — Vas in quo butyrum conficitur;

batte d beurre. (Isid.)SION. — Oriens; le levant, l'orient. (V et.

A grim.)SIPARE. — Ponere; placer. (Ley. Polon.)SIPHONES. — Canales, vel fistulae, quae con-

cepto spiritu aquam vel alium liquorem emit-tunt; siphons, sorte de pompe ; Leo imp.)

SIPHORiJS. — Genus texti]is : « In ciborioConstantinian5e basilicaa optimes de siphoriset

Page 51: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 51/187

2065 IS MEDIA.; ET INFI . IA LATINITATIS. il 2066

STPUM. —Pro sepum. (A. 1295.)SIQUARE. — Pro secare. (A. 1343.)SIRASCULA. — Vas aquarium ; vase á mettre

de l'eau. (Isid.)SIRIA. — Provincia, comitatus; province,

comté. (A. SS.)SIRIATICUS TIJRGOR. — « Si.riatico tur-gore inflatus. » (Baldric.) Id est, qui, quod

dorninus nuncupetur et compellelur, inflaturac turget, a voceGallica si.rc, qua donabanturmagnates, et generatim qui militan dignitategaudebant.

SIRICA. — Pannus sericus ; éto ffe de soic.(A. SS.)

SIRICELLA. — Vestis sacra, a sirico sic di-cta. (Inst. Ital.)

SIRICUM. — Rubri coloris pigmentum, exquo librorum capita scribuntur; minium, ver-millon. (Vet. Gl.)SIIIICUS. — (Subst.) Laneum tomentum,quod Gall.charpie dicunt. (L. Alarn.) — (Adj.)Opulentus, qui vestibus sericis utitur ; riche,qui est vétu de soie. (Vet. Gl.)

SIRIMPIA. — Rubentium pusularum spe-cies ; rougeole. (Isid.)

SIRIONES. — Vermiculi, qui oriuntur indentibus; sirons. (illatt. Silv.)

SIROCCUS. — Ventus, qui Latinis Euro-No-lhus dicitur ; vent du sud-est, sirocco. (Ann.gen.)

SIROGALUS. — Cuniculus, f. pro sirogril-lus. (A. 1241.)SIROGRILLUS. — Cuniculus; la.pin ; ol.

conil. (A. 1438.)SIRVENS. — Ut SERVIENS. (Pass.)SIRVENTAGIUM.— Idem q. SERVENTAGIUM.SIRVENTIA. — Idem quod SERVITIUM.SISA. — Pro ASSISA, impositio, praestatio

tributi. (A. 1251.)SISCINDENSES. — Valdensium asseclae qui

concorcíabant cuna iis fere in omnibus, nisiquod recipiebant Eucharistiw sacramentum.

(Rein.)SISENAL. — F. ad sisam sea praestationempertinens : « Gerardus de Beria duos copasordei sisenals. » (A. 1246.)

SISIA. — Idem q. ASSISIA, tributiimpositioet exactio. (A. 1353.)

SISINNUS. — Pro cincinnus. (A. SS.)SISISMA.— Asthma; asthme. (A. SS.)SISIT. —Pro saisierit, apprehenderit. (Leg.

Alam.)SISMA. — Proschisma. (A . SS.)SISIIIUSINUS. — Vestis certis pellibus mu-

nita; vEtement garni de fourrures. (A. 808.)SISPES. — Sospes, sanus; sain et sauf,

sauvé. (Vet. GI.)SISPETATICUM — ProCESPITATICUM

SISTERNUS. — Codex sex foliorum; caltierde six f euillets. (St. Univ. Tal.)

SISTERTIUI7. — Perperam pro SISTEIrIUnI.(Chartul. S. Vandreg.) -

SISTORIORA.—Modus aari, idem q. SEXTA,BATA. (A. 1122.)

SISTORIUM. -- Pro consistorium. — (1Vi-tik.)— Pro storium, idem q. STOIiF.A. (A. SS.)SIT. -- Pro sive, seu; soit. (A. 1238.)SITA. —Terminus, limes, ut videtur; borne,

limite. (Ch. Hisp.) — Pro seta., pilus; poil,soie. (A. 1470.)

SITARCHIA. — Sacculu.s vc;l cisteila, quapannis cibusve defertur; petit meuble propred renfermer la nourriture. (Pass.)

SITARCIUM. — Eadern nolione. (A. SS.)SITELLA. — Silulae species ; sorte de pe-

tit vase á renferrner les liquides. (Ap. Mur.)SITHCUNDUS.— Anglo-Saxonibus, hornoqui turnan] terrre habet tIt se.rvitiurn mili-

tare inda exhihere possit, ideoque viris no-bilibus accenseatur; hornme qua posséde as-sez de terre pour rendre le service militaire áson seigneur. (Pass.)

SITHIA. — Navis species ; sorte de navire.(Sanut.)

SITITOR. — Siliens, avidus; qui a soif de,avide. (Mat. Par.)

SIT000:III. — Rei frumentarice curatores,a Graec. viTos, frurrrenlunl, el xoptew, rrI-

rare : quorum pru)fectura sitoconria dícitur.(Dig.)SITONES.—Qui scilicet frnmento enrendo

pr,p fecii erant : quorum ofi:iciumsiton.ia nun-cupaliatur. (Id.)

SITONICUII. — Stipendium, annona, nisílocum significet in quo frumenturn publiconomine emplum reconditur : quod ianucravidelnr Gregorius M. :« De frumentis autenrquae scrihitis, longe aliter vir nna;nificus Ci-rrdanus asseril ; quia taulumrnodo sola trans-rnissa sunt, quae pro transactaú indictionis

debito ad replendum sitonicuna sufrree-rerrt. »S11'1'A. — F. situla : '« Duos caminos, et

duas sitias et un um coopertoriulu ferrato in,et 12 sculellas plumbeas magnas, » ele. (Jfet.Invent.)

SITTO. — Pro SEDERIT, a Saxon. sitien,sedere, in pacto legis Salica'.

SITUARE. — Ponere, collocare, consti-tuere ; situer, placer, établir, assigner. (Pass.)— Manere, habitare; dem eurer, habiter. (A .1317.)

SI1'UATIO. — Situs; satuation. (A. 1380.)

— Constitutio; assignation. (A. 1320 )SITUATUS. — Pro sitas; situé. (A. 1338.)SITULA. — Mensura Iiquidoru:n aputl

Page 52: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 52/187

-2e67 S\ O EN

Locos acimclificand um idoneus'; ernplucenentiro re ctbatir. (Inst. Ital.)

1 S1 U^i. —Coc ilear; Fuiller. (Ritual. Vet.)SIVADA .— Avena; avoine; ol. sivade.

(pass.)SI^ E. —Pro et conjunctiva. (Pass.)SKELLA. — Tintinnabulum, campanula ;

clochette, sonnette. (L. Sal.)SKEBDA. — Schidia, assula, seu pars

ossis fracti aut contriti minuta; esquille.

(Bract.)SKILLA.— Ut SKELLA et SKEBDA.SKILLINGUS. — Genus monetae, apud

Suecos; schillinq.SKJPIAMENTUM. -- Navis armamentum

et instructio, annona scilicet cibaria, arma,cretera ad victum et defensionem neces-

saria ; armement, équipement d'un navire. (A ./302.)

SKUVINAGIUM. — Redilus ex ofiicio etdignilate scabinorum; V id. SCABINUS. (A .1431.)

SLEYAGIUM. — F. idem c'. STnN;LAGIUAI.(A. 1310.)

SMACARE. — Vulnerare, mutilare, de-bilitare ; frapper, blesser, mutiler. (St. Cad.)

SMACATUIiA. — Vulnus, membri muti-latio, vel debilitatio; blessure,, mutilation._(1(1.)

SMALDUS. — Ut SMALTUN.SMALTATUS. — Encausto distinctus;_

émaillé. (Const. Sicil.)SMhLTITUS. — Eadem notione. (Anast.)SMALTUM. — Encaustum, liquali colo-

ratiqoe metal! pi,mentum ; émail. (Pass.)SMALTUS. — Ut ShIALTATUS. (Const. Sic.)

SIMANIARE. — Ira excandescere, fremere,furere ; enrager. (Boninc.)SMANTACO:I7PAGNUS. -- « Mulieres quo-

que blasphemantes, ipsum haereticum ap-pellantes, eadem verba repetebant , et aliaderisoria verba decantabant, norninanteseum lingua vulgari smanlacompagnum. »(Act. Alex. I1l PP.) Id est cui mantum abla-tum fuera!, ex 'tal. smantellare.

SMARAGDINA. — Locus ubi sma.ragdieruuntur ; lieu d'oic l'on extrait les éme,rau-des. (Guiri. de l3ald.)

SIIARAGDINES. — Pro sm aragdi. (Sug.)SMARAUDA. — Smaragdus; . meraude;,

oh smaragde. (Gest. episc. Cenom.)SAIERALDiNUS. — Smaragdus; émeraude.

(Jac. de Vorag.)SMERIa. — Adeps, Belgis smeer; graisse.

(Telon. S. Bert.)SMERILIO. —Avis species } émerillon.SMIRALDUS. — Smaragdus; émeraude.SMIRIGLIUS.— Tornienti bellici species;

sorte de bouche d f.eu, émerillon. (Car. Ca-raf.)

SMURDUS. — Slavonibus, servns gleba,liomo'manus module ; ser f de la glébe, hommede main-morte. (A. 1279.)

SA9YRNA. — A Gran. óµvpvns, Inyrrha;

ICON. OC . 1y63fieri snlcl; cha$nettes d'argent. (Schilt. Gl.)

SNODARh:. — ltalis nodum solvere; dé-nolder. (Ap. Mur.)

SNODL'N. — Glomus, a Saxon. snod; pe-loton. (A. 1425.)

SNYRTIR. —Ensis species; espéc.e d'épéecourte. (Sax. Gram.)

SOALAGIUM. — Pro STALAGiVnt, praasta-lio pro stallis. (Ord. reg. Fr.)

SOALIS. —Sus, porcus, pro SUALIS.

SOBJORNUS. — Commoratio , Iminsiuunius diei; séjour. (A . 1238.)-SOBOLUS. — Pro soboles. (A. 875.)SOBREVERSÜIVI. — Ideo) quod SUPEBVEIi_

sum, quod mensuram escedít; ce qui est ensus de la mesure. (St. A rel.)

SOBRIARE. — Vigilare ; veiller. (Vet. Gl.)SOBURINA.— F. mansio, domus : «Dedi...

cum terris, duas soburinas, etc. » (A. 720.)SOC.—Vomer, ut Soccos. (Alex. Nech.)—

Jus domino competens nomines suos perse-quendi, ut SECTA. (Ap. Spelm.)

SOCA.—Modusagri, ut SoGS. (Chr. Fars.).—Aratrum ; charrue. (S . L:)— Stipes, trun-cus; souche, tronc d'arbre; ol. soche. (St.,Arel.) — Jus domino competens honiinessuos persequendi, ut SECTA. (A. 1131.) —Manerium,. dominium, locus privilegio etimmunitate socce donatus ; manoir; seigneu-.rie. (Ap. Spelm.) Soca placitorum, jus te-nendi curiam in suo dominio; droit de jus-tice. (Leg. II. I.) Servitium soco, obligatioqua vassalli agros domini arare et coloretenentur; etiam id quod solvilur pro ejus-dem obligationis exemptione; service dechar-rue, et le rachat en argent de ceservice ; ol.

socage. (Chr. A ngl:) Per servitium socce pos-sidere,id est ea condltione arandi et colendiagros domini; tenir par service de charrueou par charrue, e. b. ri. sous la condition ded .evoir le socage. (Pass.) Soca molendini, obli-galio qua tenentur granum ad molendinumdomini vehere; bannalité de moulin. (S.xlIi.)

SOCAGIUM. — Ideal q. socce servitium;.Vid. Soc A .

SOCAMANNUS. — Qui , socagium debel;tenancier qui doit le socage; Vid. SocA et So-CAGIUnI.

SOCCA. — Vestis muliebris species, Tirealiis superinduebatur ; vélernent de dessus dl'usage des femmes. (Ap. Mur.)—Stipes ; sou-che, tronc d'arbre. (Pass.) — Caleci species,ut SoccL s. (A. 855.)

SOCCIA. — Sagina ; engraissement. (Cap..Car. M.)

SOCC1UM. — Idem q. SOCiDA.SOCCOMANNUS. derii q. SOCARIAN-

NUS.SOCCULUS. — Dimin. a Soccus, calceus.

(Ccerem. Cist.)

SOCCUS. — Vonler, ferrum aratri; soc decharrue. (Pass.)SOCIIA. — Vestis muliebris species: lit

J di i i

Page 53: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 53/187

2669 OD 1I:DI1E E T'NEME LATINITATIS. " O L 070

quanti(é de pré •qu'un )tornme peut faucher enun jour. .A . 1501.)

SOCIA..—Uxor; compagne, épouse. (Burch.episc. Norm.) — Grex , examen ; troupe ,essairn. (Bal. Form.) — Famula, pedisequa ;servante, suivante. (Forrn. Vet.l

SOCIALIS. — Militaris turma, quaecom-

pognia appellatur ; compagnie de soldats.(ann. Vict. Mass.)

SOCLALITAS. — Societas, congregatio,communitas; association, sociélé, corpora-¿ion. (CC. Car. C.)

SOCIALITER. — Commoniter, una ; en-semble, en commun. (Bolland.) — Societatiscausa; par cornpagnie. ( St. A uger. episc.Cenom.)

SOCIAR[;. — Socium sibi adjun;ere; s'as •socier, s'adjoindre quelqu'un. (A. 807.)—Atl-jungNre, sibi assercre; s'approprier, s'attri-buer. (L. Bavar.) Fisco sociare, confiscare;confasq,uer. (A. 813.) ,— Comilari; accompa-gner. ( Ann. Gen.) — Sequi, ut farnul us ;suivre. (A. 1459.)

SOCIDA. — $ocietas qua quid ad medie-ta tam datur ; association d mottié fruits. (Ch.llal.)

SOCIETARIUS. — Socidce particeps; fer-mier ou tenanciér d moilié fruits. (Chartul.Mont. S. Elig.)

SOCIETAS. — Tenere ad societatem, te-nere ad medietatem fructuum ; posséder, te-sar d m oitié fruits; hinc in socio dare, daroad medietaterlp ; donner d moitié. (Edict.)Roth.) — Militarium turma; bande de sou-dars, cornpagnie. (n2ir. Urb. V PP.) — Exer-citus ; armée. (Bart. Gl.) — Coetus, caterva;bande. (A. 855.) — Comitatus; suite, lrain,corlége. (A. 1444.) — Societas inter mona-chos variorum monasteriorum, qua sua sibiinvicem bona ita communicabant, ut tau-quam fratres alterius rvonasterii llaberen-tur; association de priér:es que ftcisaierct entreeacx les moines de plusieurs couvents.

SOCIUS. — Socio fisco, formula quae pas-sim in veteribus tabulis occurrit, qua res fi-sco publico adjuncta aut adjungenda inuui-tur; Vid. Flscus et SOCIARE.

SOCRIA. — Socrus ; b,elle-mere ; ol. socre.(A. 9266.)

SOCULUS. — Solum, pars domus inferior;Vid. SOTULUhI.

SOCUS. — Slipes, truncus; souche. (A .1279.) — Celia, promptuarium, locus remo-tus et depressus ; cellier, magasin de provi-sions, offtce ,etc, (A. 1476. )

SODA.—Morbús capitis; migraine..

¡Mich.Scot.)

SODADERIUS. -- Miles, qui stipendiomeret; soldat homme de g erre q i est d la

SODES. — Sodalis, amicus, s9clus; corn-paqnon, arni, carnarade. (Pass.)

SODUM. — Ager incultus; (erre inculte,friche. (+fi'orm. V et.)

SODUS. — Terrce sodce, ineultae; lerres enfriches. (A .1358 ) — Firmus, stabilis ; soli-.de, stable. (Tract. de re

vnilit.)SOFFERANA. — Crocus ; sopan. (Ap.Mur.)

SOFFRATA. — Culpa, el mulla in eccle-sia Lugdunensi, cum aliquis ex canonícisin culpa erat; nom donné á la punition, pé-cuniaire ou non, que ron infligeait, dans l'é-glise de Lr/on , au bénéficier lrouvé en fartte.

SOFOSORIUM. — Pro SUFFOSOIiIUAI, ligo.(Can. Hib.)

SOFRAYTA. — Idem q. SoFF11ATA.SOFRONUNI. — Crocus ; safran. (St. Rip.)

SOGA. — Restis; corde.( I n n o c . 1I1 PP.)—

Agri modus; certaine m esure de terre; ol.sodée. (Cit. Sabaud.)

SOGALIS. — Census ex quavis soga, seuagri modo, pendi solitus; cens produit parune sodée de (erre. (Cap. Car. C.) — Sus,porcus ; porc, (Irnl.)

SOGARE. — Secare, a Gall. soyer; nisilegendum sit segare. (A. 1372.)

SOGNEIA. — ldem q. SONNIATA.SOIESTURA. — Idem q. 5o1sTUnA.SOIGNA. — ídem q. SOGNEIA.SOINUS. — Ut SUNNIS. (Ch. Angl.)SOISTURA. — Idem q. SoCIDA.SOLTURA. — Tantum prati , quantum

unus sector per diem secare potest ; la quart-tité de pré qu'un homme peut frtucTter en unjour; ol. soiture, soipture. (A. 1314.)

SOJURNARE. —Morad, diem ducere; sé-journer. (A. 1411.)

SOK. — Llem q. SocA.SOL. — Dies; jour. (Pass.) — Stylus fer-

reus quo solet excuti ignis silice; fer dubriquet. (A. SS. Ben.)

- SOLACL+'RIUM. — Celia seu obedientiamonastica, vel pr aedium rusticunl ab abba-tia pendens; celle, métairie dépendant d'uneabbaye. (A. 1325.)

SOLACERIUS. — Qui solacerio prteest;moine chargé de la garde el de l'exploilationd'une celle. (I,i.)

SOLACIAMENTUM. —Solatium, levamen-tum ; soulugement. (A. 1473.)

SOI.AGIUM. — Agrarium, praestatio ex a-gris ; imp8t foncier ; 01. solage , solaige.Chartul. Matisc.)

SOLAMENTUM. — Solum, fundus; t e r re ,

fonds. (A. 941.)SOLARATUS. — Ut SOLAnEATUa. (Ch. ap.

Mur)

Page 54: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 54/187

, ^ ra ;l OI. LEXICUN OL ;,7?OLAR1Oi.UM. •-•- Dom+rscontignalio, di_ OLDARE. — Solidare, retrcere; aJJ'er,,rir,

min. a SocARIUM. (A .SS. Ben.) onsalider, refaire. (Ap. Mur.)— Slir^endinrriSOi.AItIS.— (Subst.} Agrt portio. cum praebere; donner u^ne paye, solder. (sal. Ma.,-

habiiaonmo coloni, ut :LlAxsvs. (A. 1107.) — lésp )(,^(lj.).Solaris trureus, nurnmus aureus, scu- OLDARIUI♦I. — Idem g. SOLAGIUIN. {A,turn curo solo; écu au soleil. (A 1533.) — 1071.)Solaris justil:a, goce sotum seo fundum spe- OLDARIUS. — Ut SOLDAFRIIiS.ctat; jostice foncaere. (4. 1211.} 0LDATARIA. -- !4leretrix; ^ernmedébau-SOLARtTER. — Instar solis; comme leso- chée.kit. (A. SS.) OLDATES. — Soldaerü; V id. goLDAE_SOLARIUM. — Domos contignatio, vel RrUs.cnbicnlum majasac snperius, tabulatum ; SOLDATOR. — Soli seo territorii huela¿Coge d'une maison, le plus haul étage; ol. so - et Pullor; celta qui habite une terre et la col-lier. (Pass.) — Vectit;al, quod pro solo pen- tire. (A. 1366.)dilur; ut SOLARIA (Ulp.) — Suggestum; es- OLDEA. — hiena q. SoLnU♦I. (Ch. Iral.)fraile, tribuno. (Garamp.) OLDICUS. — Ideal q. SYNDICUS, alrud

SOLARIUS. — Calcei species; sorte de Burrligalen.es.chaussure, soulier. (fi. Dalph.) -- - Darnos OLDIi\US. -,1^Ioneta? genus, ut Sor t-contignatio, tabulatum; plancher, étage. (A. rus.1309.) SOLDITIAR1US. — Idem q. SOLDAERIUS1

OLATIARE. — Fidejirbere; cautionner, (A. 1315.)servir de garan,t. (Mac. Ílier.) - Anxiliunt OLDONERIUS. — Eadem uotione. (A.vel solatium impertiri, praebere; aider ou 305.)consolea•. (Lex Long.) OLDES'.— Slipendinm militare; solde,

SOLATIARI. — Animum relaxare; se di- paye des hommes de guerre; ol. soldée. (S .vertir. (Arnulf. episc. Lexov.) v.)SOLA"1'IATIiÍ. — Solatiandi set] animurn OLDUS. — Solidus; sou. (A nn. Gen.).---

relaxandi cansa; pour serécréer. (A. 1410,) tipendium militare, ul SoLDUnI. (Id.)ATIATOR. — Auxiliator; celui qui ai- OLEA. — Solea calcei , piscis sp.ecies,

de, assíste, secourt. (Cap. C. Calv.) uaclratus later quo pavimeutum sternitor,SOLA"l'IOSE. — Diem q. SOLATIATnFI. (A. fundos, solum, planns navis fundus, trabs,SS.) ignum, pila lusoria; semelle de soulier, le

SOLATIOSUS. — Delectabilis, jucundus; poisson appelé sole, carreau, brique á carre -qui plait, délicieux, ag.réable. (A. 1401.) er; sol, fonds de (erre, le fond plat d'un na-

SOLA TIUM. -- Salar:ium, Judus, specta- vire, solive, balle djouer, paume; ol. sol, sole,m, autílium, refectio, cautio, coito- oule. (Pass.)

quium ; honoraires, salaire, jeu, div^t.

erlisseOLECLUM. —Umbella portatilis; ara-ment, aitle, secours, repeas, nourriture, ,garan- sol. flaitú , enlreticn. (Pass.) — In Ir]OCIJSLer11S, qui

vel que monachis aut monialibus ofliciurn et OLEMNIS. — Illustris, claros, insignis;mur.us aliquod peragentibus inadjumenturrt -cé gébre, renommé, illustre. (Inn. IV PP.)

ide, celui, celle qui aide á faire quel. OLEMNITAS .— Juris formula,prae-.que chose. (Chrodeg. Regul.) cripta ratio; formalité. (A. 1310.)

ATIUS. —Qui in monastNriis, etc. OLEMNIUM. — Solemnitas; solennité,Vid. SOLA TiURi. . ompe. (A. SS.)

ATIVUS. —Qui solatium affert ; con- OLEMNIZARE. — Publicare, vulgare ;solant. ublier, divulguer, rendre public. (Alan, de

SOLATURA. — Pulveres et siliqum grana- lnsul.)rii, ab Ital. solaro, granarium. (A. SS.) OLEAIPNE. — Solemnis et antigua prae-

SOLATURUS. — Pro solandus.s(A. SS.) tat9o. (Cod. Ital. Dipl.)ATUS. —Pavimentis stratus ; pa yé. (S . OLEMPNIZATIO. — Festum solemne;xiv.) éte solennelle. (A. 1308.)

lie de vin. (A. OLERATUS. — Idem q. SOLARIATUS. (A .1378.) 22.)

SOLDAERIUS . — Miles qui stipendio OLERE. — Sola seu pila ludere; jouer am~t ; soldat ; ol. soldaier. a soule;- ol. soler. (A. 1352.) — Pavimentis

SOLDANARIA. — Soldani dignitas; di- ternere; paver; ol. soler. (A. 1385.)gnité de sullan. (Nang.) O LE R1111I. —Solum, pavimeutum; payé,

SOLDANATUS. — Eadem notione. (W. sol; al. solement. (A.1450.)Tyr.) OLEIiIUS.— nonius con tignatio, ut SOLA-

SOLDANIA —Eadem notione. (Ann. R IUS.(A . 1309.)Gen.) OLERTIZA TUS. — Solers, diligens; ingé-

SOLDANUS. — l ►loneta sultanorum • mon- nieux, inlelli ent, expéditif.,naie des sultans. (Nang.) — Apud TUCOS, su- OLEII"1:U5. — Eadem notione. (Ord. reg.i remu> princeps; sultaaa; l ld (P ' ir )

Page 55: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 55/187

1073 OL ED ITE E T INFiMM LATINITATIS. OL 074

SOLFiZARE. — Musicales notas canere;solfter. (Georg. Rhan.)

SOLGUS. — Lucius, piscis; orochet. (Ch.Araq.)

SOLIARDUS. - Coquinm minister; mar-miton; ol. soullart. (A . 134.0.)

SOLICANUS. — Qui solus csni t; qui chanteseul. (M. Cap.)SOLICATIO. — Solis fervor; ardeur au

^oleil, soleil brillara. (C. Aur.)SOLICULUM. — Unibella; parasol. (A.

1295.)SOi.ICULUS. — Dimin. a sole. (A. SS.)SOLIDAMENTUM. — Firmarnentunr, , id

quo aliquid solidum f11 : vox architectisnota; consolidation, soutien. (Lae1.)

SOLIDANTER. — Solide; forlenrent, soli-dement. (A. SS.)

SOLtDAN1'IA. — Idem quod LíGAN TIA ,dominium seu jus quod dominus babel invassallum, qui ligin seu solido horninioobnnxius esl. (A. 1206.)

SOLIDARE. — Conlirmare, asserere; con-firmer, assurer. (Tab. S. V ine. Cenom.) —Firmare, munire; fortifier. (Roland.) — Sti-nendium pra'bere; payer, solder. (Senal.)

SOLIDATA. — Valor unius solidi; valeurdun sou. (A. 1069.) — Solidus i pse; amonnaie appelée sou. (A. 1118.) — Numerusplurium solidorum ; certaine sonrme de sous.

(A. 1134..) — S:ipendinm unius solidi, quoddatur militi ; solde rnilitaire. (A. SS.) — Libra,pondus; la livre-poids. (S. XI.) — Ager uniussolidi reditus; soldée, terrain qui ne rapportequ'un sol de rente. (Mon. Angl.)

SOLIDATIO. --- Contirnratio; con firmation,approbation.. (Vet. Gl.)

SOLIDATUM. — Quidquid in solidumpossidetur : a Reddensque ei solidatum ,quod aspiciebat ad regnum Austrasiorum ,boc totum exinde, quod citra Ligerim , velProvinciw partibus srtunl erat, suae ditioniretinuit. »

SOLIDATURA. — Ferrumen; soudure. (S.xiv.)

SOLIDATUS. — Cortos solidorum nume-rus, lit SDLrDATa. (Chart. S. Vand.)

SOLIDITAS. — Solum, fundus, ni fallor :« Donam-+, ad ipsum rnonasterium ( Pru-miense) villam nostrarn una cum terminis,vel soliditate, vel appendiciis suis, » ele.(A. 763.) — Stabililas, conslantia; solidité,fixité. (A. 876.1 — GFIu, congelatio; gelée,glace, congélation. (A. SS.)

SOLIDITER. — Solide, ut SOLIDANTGri. (A .1266.)SOLIDU M. —!n solidum, Gall. solidaire-ment. (A. 1353 )

ad interrogationem ipsi nobis respondemus;soliloque, monologue. (Pap.)

SOLINUM. — Umbraculum, qno sol arce-tur; dais, parasol. (Vine. Bellov.) — InDomesday, modus agri; certaine quantité deterre.

SOLiS. — Pro solus, errabundos. (B. chAmor.)SOLITARITAS. — Simplicitas. (011. Fri-

sing.lSOLiTARiUS. -- Pro Sor,DARIVs, miles

qui stipendio meret. (Petrob.)SOLITUDO. —Vastum, terra erema; désert,

solitude. (Ch, Fland.) — Soliditas. (A. SS.) --Solitudinis ma;ror, caelibatus ; le célibal.(Cod. Th.)

SOLIVA. — Trabs; solive. (Gest. Tancr.)SOLIVARL+'. — Trabes pollero; placer des

solives. (A. 1381.)SOLIUM.— Urnbraculum, quo sol arcefur,ten toriurn ; dais, pavillon. (A. 4197.) — Area,aire. (A. 815.) — Limen; seuil. (A. 1299.) —Camera; chambre. (Alb. Agnens.) — F. ambo,suggestum ; arnbon, estrade. (V el. Cod.)

SOLLECTIO. — l3ollandistis quasi subte-cito, syncope, deliquium. (Mir. S. Zilce.)

SOLLICITATE. — Pro sollicite. (A .. 1308.)SOLLIC1TATOR.— Sollicitator exercitus,

qui exercitui cibariam annonarn suppedilal,vel qui milites eonscribil ; fournisseur des

vivres, ou préposé á l'enrólernent des lroupes.(Ch. ap. Pez.)SOLLiTUDO. — Contracte pro sollicitudo.SOLLUS. — Piscis species, lucias; brochet.

(A. 1165 )SOLMATA. — Iclem q. SALaiAT.r..SOL111ENTARIUS. — Idem, ut videtur,

atque SOirARIUS, qui cellarii vinarii curamhabet, nostris sommelier. (A. 1302.)

SOLMIFACIO. — Canlandi per notulasratio; action de solfier, solfe'ge.

SOLOBORDA. — Scabellum a solo parum

dislans illudque contingens; banc fixé au sol.(A . 14.57,)SOLOTENUS. — Quasi ad terram prostra-

tus. (G. Chr.)SOLSATIRE. — Solsatire reum, dícitur de

judice cum causa excidisse reum declarat,qui, in jus vocatus, vadimonium deseruit,neque excusationem legitiman] misit; con-damncr par défaut l'appelé ou l'accusé quin'a ni répondu á l'assignalion ni produje uneexcuse voluble. (Marctllf.)

SOLSI. — Pro salvi. (A nn. Bened.)SOLTA.— Solutio; payernenl. (A.1282.) ---

Pecunia, quae in permutationibus compens a,

t ionis gratia rei comrnutatae additur; soulle(A 124 8 )

Page 56: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 56/187

eo;; 01d LEXICON otv

~toruno

rtlcensas. (A.1108.) - Pro soltares, absolutos, 0 Vi

sNIALFA

,Liber superstittasus ita in.

libar, (v i ultle. (Ap. Atad.) ) criptu.in yuo ~torunoobservationeaqOLUTIO. - Abdicatio; ut GUEISPITIO. (S. continebantur, suhnominc;Danielisprophetmxrr.) also divulgatus. (Maer. Hierol.)

Solutio; payement. (St. OMNIALITER. - Somniando; en révan t .Cad.) Fulg.)SOLUTOR. - Debitar, ad solvendum obli- OMNIARIUS. - Somniorum interpres ;

gatos débiteur. (Cod. Th.) elui qui exnlique les songes. (Vet. Inlerp.)tSOLUTUM. - Solutio, debili liberatio ; O^INIAT:1. - Procuratio, etc., ut SoN-.

pc» 1ement. (A. 1272.) IATA. (A. 1122.)SOLUTUS. - Caelebs, qui u gorem non 0MNIATOR. - IR GO DĪ NiAnIUS. (S. Hier.)

duxit; célibataire. (A. 1253.) - Stipendia- OMNIS.,- Pro SUNNIS.ui recoit une solde, mercenaire. (A. OMNOLENTER.-Samniculose; ?loncha_

1468.) amment, avec paresse. (Barel.)SOLVERE. - Possessionem alícujus rei OIV1NlUM.- Cura,sollicitudo; souci, sol-

dimittere, ut GUERPIRE. - Absolvere, li- icitude. (Vet. Gl.)absoudre, déclarer quille. OMONIARE.-Ut SUBMONERE, citare. (Ch.(A 1106.) - Finíre , peragere ; terminer, A ngl.)

achever. (Ritual. eccl Seno OAIPNEIA. - ONNIATA. (A. 1239.).1'UlFI. - Abdicado, ul GUERPI- ONA. - Pax, compositio, par,tum, feedus ;OLVIMENTUM(A. 1119.) ' lliance, paix, accord. (A. 1317.) -Multa,T

OMA. - Membrana; parchemin, et, par quae ob inflictum vulnus imponitur; arriendeextension, livre. (Amalar.) - Corpus; corps, imposée pour une blessure. (Const. Furn.)(Vet. G.) - Summa; somme d'argent. (A. ONAGIUJI.-Procuralio,gislum,velpra?-- s, ut AGrIA. tatio, quae tiebat vice procurationis; droit438.) n

SOMALIS. - Somalis vini, quantum soma- de gite, ou toule prestalton pécuniaire qui enrius ferre potest.; autant de vin qu'un mulet tient lieu. (A. 1137.)prul en. porter. (A. 1318.) ONAGLIA. - Tintinnabulum; sonnetle.

SOMARIUS. - Jurnenlum sarcinale; bt te (A p. Mur.)de somme. (A 1339.) - Qui cellarii vinarii ONAITA. - Eadem notione. (St. Perus.)curam habet; sornmelier. (A. SS.) t)NALHA. - Eadem notione. (A. 1268.).

SOMASA. - Sarcina; bagage. (Mur.) ONALIUM. -- Tintinnabulum orbieulare;SONBRUM. - Anni tempestas, qua ager grelot. (Const.`Sicil.)

saison oic l'on donne ONARE.- Dicere, dici ; dire, parler, étrele premier labour aux champs; ol. sombre. dit : «Quia usuale est atnud eos sonare, Glii.(A. 1328.) atrem sequuntur.» (Conc. Ticin.) « Sicut

SOMEGIA. - Praestatio, ut videtur ex sonat in praeceptis regurn. ». (A. 1056.) Idsrcm+nis, v. gr. l,ladi, frumenti; forte idem q. st, sicut scril;tum est. -Iu veteri consuetu-SOG NEIA . (A . 1210.) ine Nornianniae, sonare testes idem valet ac

SOVIERIUS. -- Tignum, trabs; sommter. testes improbare; Gall. reprocher les témoiats,(A. 1509..) d est les récuser. Sonare pecuniam, respuere

SOMETA. -Mensura liquidorum : «10 so- vel certé examinare per illius sonurn, an probametas vini.» (A.1216.) il; re fuser la monnaie,ou examiner en la faisant

SOMETUM. - In Delphinatu, servitium tinter, si elle est de bon aloi. (Leg. Ethelr.)quo vassalli' tenentur praestare somarios ad Sonare signa, campanas pulsare; sonner les

obligation oú sont loches. (A. 1122.)les vassaux de fournir les beles de somme né- ' SONATIO. - Teslis improbatio; récusa-cessaires au transport des denrées de tetar sei- tion des témóins.. (Cons. Norm.)gneur; n!. somez/. ONDRUM. -<-, Solum, fundus, ut videtur;SOMILAGIUM. - Onus, sarcina; charge, vel potros domanium:«Agri,prataetquidquidbagages. (A. 1299.) d ipsas colonias pertinet, cura omnl sondro

SOMIIA- Eadem notione. Somtna vini:, ut suo ex inte^ Tro. » (A. 766.)SOMALIS. (Ap. Mur.) ONEGIÁ - Ut SONNIATA. (A. 1137.1

SOMMARE - Citare, vocare; sommer. ONELLA.- Campanula, et animal CUjuS(A. 11+68.) ollo appensa camparrula; grelot, clochette,

SO11:11ARIUS. - Equus sagmarius; cheval et l'animal au cou duquer elle est suspendue.de bdt, bé'te de somme; ol. sommier. (A. 1202.) (A. 1268.)

SOIiMATICA. - Praeslationis species, ea- ONES'1'1.--Grex, nurr,eruspraefinitus ani-den] q. somelum in summarn pecuniariaen matium; lroupeau, certain nombre de beles decommutata ; Vid. SOMETUM. (A. 1158.) élail. (L. Sal.)

SOMIIELARIUS.-Qui sommariurnagil et

iONGt:IA. - Ul SuNNraTS.

niuletier; ol. solnmelter. ONGLI.- Iial. songía; adeps, unguen;(Bel. II. Arv.) raisse, axonge.

SOIIMERIUM Lig (A ONG1NA Idem q SONNIATA (A 11103

Page 57: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 57/187

2077 OP T 1tié1ICE LATiNITATIS. OR 2073

procurare, necessaria puchero; soigner, four-

nir ce qui est nécessaire. (Pass.)SON1TUS. — Murmur; bruit.A. 817.)SONIUM. — ldem q. SUNNIS. A. 1198.)SONIUS. — Eadem notione. (Ch..Anyl.)SONNA. — Eadem notione. (1d.)SONNEIA. — Ut SONNIATA. (A. 1120.)SONN1ATA. — Procuratio, vel gisturn; ea

praestatio quae lit vice procurationis; deni-que gnaJvis pensitartio; droit de gite; presta-lion d laquelle on se soumet pour étre exemptdes obligations ivnposées par ce droit; servz ceféodal quelconque.

SONNIATICA. —Eadem notione. (A. 11!18.)SONNULA. — Campanula ; clochette. (A .

1361.)SONOTAIR. —Yerres, dux gregis ; verrat,

porc. (L. Long.)

SONORIOR. omparat. vous sonoros.(Joan.?Abr.)SONORITA. — Cantor; chantre. (A. SS.)SONORITAS. —Sonorcanorus; bruit reten-

tissant. (Cap. Karl.)SONOROSUS. — Pro sonorus. (Vet. Gl.)SONUS.—Rurnor, fama; bruit. (Greg.Tur.)

Sonum facere, murmurare, aut alarmar exci-tare; faire du bruit. (A. 817.). — Clamor in-conditus multitudinis, quo reuni alicujus cri-minis insectatur ; bruit qu'on doit faire pourla poursuite d'uncriminel, cris de la foule qui

poursuit, cri de (taro; Vid. HuESiUM. (A.1291.) —Campana; cloche. — Psalmus Davi-dicus: Venite exsultemus, etc., qui in Mato-tinis canitur, forte sic dictus, inquil GarsiasLoaisa, « quia sonora voce decantatur,» utcontra nulto sonointervenienteorationem diciait Amalarius, in Eglogis de Ofhcio Misste,quae voce subrnissa dicitur. — Differentia,discrimen • di fférence, distinction. (A. 1391.)

SOON111N1.— iJISUNNIS. (Const. Norm.)SOPA.—Locus ubi menees venurn expo-

nunlur; boutique; el. eschoppe, sope. (Necr.

Rotom.) — Fustis crassior;grosse poulre.

(A .1399.) —Tunican vel pallii species; sorte devétement ou de manteau; Vid. CnoPA, ScIIUPA.(Vet, Gl.)

SOPANUS.— Idem q.ZUPANUS.SOPARIA. — Vasis species; soupiére. (S .

xin.)SOPHiA.—A Grano 0-0 ?1«, sapientia, scien-

tia ; savoir, science. (A .10;4.)SOPHISNIA. (.E.) —Eadem notione. (A. SS.)SOPHISNIATICARE.—Decipere verborutu

inlricatione ; tromper. (Uaut.)SOPHISMUM. — Fraus, simulatio ; ruse.

feinte. (A. 1214.)SOPHISTA. — Concionator; orateur, ha-rangeur. (A . SS.)— Sophistcc, «Lati narurn,lit-

SOPITIVUS. —Soporern seu somnum cc,n-cilians, inducens; soporiftque. (Pet. Cellens.).

SOPORARE. — Dormire; dormir. (A. SS.)SOPORiFLUUS.—Soporil'er, ut SOPITIVUS.

(Vet. Cod.)SOPPA. —Ut SCUoPPA, officina. (A. 1295.)SOPRALECTA. — Stragulum; cóuverture.(4. 1266.)SOPRISA. — Injusta caplio, exactio; Vid.

SUPERPRENDF.RE et SUPERPItISIA. (Greg. 1t.PP.)

SOQUETUM.—Tributum, quod exquihus-dam rebus venalibus exigendum alicui oppidoa rege conceditur; droit seigneurial sur ce?-taines marchandises, accordé d une ville enforme d'octroi; ol. soquel, souquet. (A . 14-!1• )— Acies bastan; fer de lance. (Vet. Gl.)

SOBA. — Sorbum; corme. (Conc. Ilisp.)

SORATORiUM. —Receptaculum per quodagua exundans defluit; décharge, déversoir.(St. Blut.)

SORBELLUNI.—Quantum uno hauslu quissorbere potest; gorgée. (A. SS.)

SORBER IUS., -Sorbus; sorbier. (A. 1264.)SORB1C1UM. — Jus, jusculum, quidquid

'muriendo sorbetur; potion. (A. SS.)SORBILLATOR. — Degulator ; goítrrnand',

goulu. (Isid.)SORBILLUM. — Ut SORBELLUM.SORB11'IUNCULA.— Dimin. a SORRICIhns..

SORCILRIA.— Sortilegium; sortilége,malé-fice, magie; ol. sorcherie, sorcerie.SOItCINA. — Origo, causa ; source. (St.

Com. Ven.)SORCIRE. — Exagitare, succu ten ; se-

cono-. (A. 17457.)SORCiUM. — Feretrum, ut videtur, in

grio mortui cadaver deponitur; cercueit.(Chartul. S. Joan. A ng.)

SORCOTIUM. — Vestis species; vélementde dessus, espéce de surtout; ol. surcot, sor-col.

SORDEMANDA. — Vox forensis, cum do-minus feudi mejoren] censuro, quam ei de-betur, vel indebitum servitium a vassalloexlnil; Vid. SUPERDERIANDA.

SORDIDARi. — Infaniari ; étre dl/fmné,décrié. (Leg. II. I reg. A ngl.)

SORDIDUS.— infamis; perdu d'honneur,infttme. (Juan. XXII PP.)

SORDFI'IES. - Serles ; saldé, ordure.(Vet. Gl. )

SORDULENTUS. — Sordidus; sale, cras-seux, malpropre. (Conc. Hisp.)

SORDUS. — Retis venalorii species; sortede fllet pour la chasse.SOItELLUS. — Modulus agri, ut vidotur,diminut. a sors. (A. 1260.) .

Page 58: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 58/187

21i- OR EXICON OS 9 r,80g

)

ORISCULA. — Vasculum; ppajevase. t<'itirer un présag y du premier passa^^eVer.Gl.) ue I'on rr nCOnlrail.

O1tTUS.— Color equi; Vid. SAURIIS. ORTELIA. — Annulus; anncau, ba^ue.

(-Hmuxnres a—quiPresbyte

bus ii rorub s t im n , e v o l nepiscopot, (Cene.

. (Ch.SORTELLUEsp.)M. — Plantee volcorticis spo_

ORORES.

1{lrtisc.) — Mulieres extraneae, giras avvu- cies quae tineloribus prohibetur. (St. Corc,)^a.rousvoc•antGraeci, quarum consortiurn vi- ORTIARE —Sortiri ; obtenir. (A ,ubentur clerici in concilio Ancyrano et 350.)Sorores ORTIARIA. — Venefica; sor•ciére. —.a mecachis, 1°virgines ac ortilegium , male€icium; naatéfce , sorti-

ac devotionis intuitu, ége.eorum disciplinae ac regulae sese addicunt, ORTIARIUII. — Sortilegium, ut S oRTIA_ta ut domicilia seclusa omnino habNant a RA

monachnrum mdibus, ne qua preve oriatur ORTIARIUS. — Negus, sortilegus; sor-uspicio (Acl. Mur. Mon.); 2° mintieres quae- cier. (St. er,cl. Nann.)

vis, quibus ora tionum beneficia concedunt. OR'I'iCELLUS. — Modulus agri; petileTab. A bsiens.) — Sororum appellatione re- quantité deterre. (Mur.)seu principum uxoresctonabantur,cum ORTICULARIUS. --- Divinator, veneti-

de iis verba facerent principes exteri, aut si us ; sorcier. (Conc. Narb. a. 589.)ad . eas scriberent, giiemadmodum earum ORTILIA. — UI. SORTELIA.onju;es fratres atrpelfitabant. ORTIMEN. — Fons, scaturigo;

source,ORORGiA. — Uxoris soror, vel soror (Ap.-Lud.)mariti ; belle-smur. (A. 1285.) ORT10. — Alereditatis portio, Tire serleORORGIUS. — Sororis • maritus; beau- alicui obvenil; lot, portion d'un héritage.

fr•ére; ol. sororge, serourge. (A. 1120.) MSORORIA. — Soror; sceur. (A. 1351.) -- ORTIRI. — Per sortes reí eventum ex-

Uxoris vel mariti soror, aut fratris uxor; eriri, inrluirere; chercher á connaitre parbelle-scxur, (A. 1093.) es sorts gecelle sera la marche d'un éaéne-

ORORiARE. — Simul grandescere, assi- ment. (A. 789.)ilari. (Vit. S. Adelhard.) OR'I7SSARE. — Eadem notione. (Leg.

ORIGER. — Uxoris frater; beau-frére. uitp.)Vet. Tabul.) ORTI'1'OR. — Qui rem aliquam sortitur.

SORORINA. — Uxor fratris; belle-sccur. Cono. flisp,)

A. SS.) ORTIVIDUS. — Qui videt per sortes.beau- (Isid.) Id est, Gra3vio, qui judicat de ebusfrere, nmri de la sa;ur. (Carol. IV imp.) — uturis ex oraculi sententia, qui consulitUxoris frater; beau-frére, frére de la femme. raculum.(A. 1237.) — Filiolus sororis; petit enfanl ORTIVIS. — Fons, scaturigo; source.e la sceur. (A . SS.) St. Pla,c.)

rcligieuse, ORTUIIEN. — Eadem notioue. (A.sccur. (A. SS.) 432.)

SOitOItITAS. — Sorarttalis benefcium su- ORTUS. — Modulus agri; petile porlionscipere, in sororurn seosallctintonialium al- e terre. (S. x.)

ino admitli, conscribi ; Etre admise parmi ORURCULA. -- Diminut. a soror. (Guid.les religieuses, entrer au couvent. (Th. rel.)

ats.) ORUS. — Idem q. SAURUS.ORIUS. — Sororis maridos, uxoris OSARIUII. — Lorica; cuirasse. (V il.

rater, sororis 61ius; Vid. SoRonINUs. Car. M .)ORORIZARl;. — Ut SORORIARE. OSCANIA. — Genns vestis muliebris;ORPRISIA. — Ut SFURPRIS ► A . abit de fernme fait de lin el de laine ; olORRE; I'1'IALIS. — Carnifex; bourreau. sousquenie.

11.1c.Hierol.) OSCIA — Fenestrae species, f. spiracu-

ORRUS. -- Fumo'

exsiccatus • oréA. lum; pelito fené'tre, lucarne. (St. Neap.)

214.OSPITARE. alulare, sospilatem, in-

) olumitatem et sanitatem alicui aplirecari;SORS. — Sortileaiurn ; maléfce, ntagie, aluer, svuhailer d quelqu'un sanlé, conser-

ortilége, sort. -- Modus, ratio; sorte, uta- vation, etc. (Eulog. Cord.)nidre. (A. 1418.) — Judicium Dei, purgatio OSPITATIO. — Salutatio; salutation,

ulgaris; le jugernent de Dieu ; Vid. PURGA- salut. ( A . SS.)TIO, JUnIC1Uli. (Pass. S. 17I, via.) — Modus SOSPITATÓ R. — Qni sospilatem, salutem

ortiondeterre lot (On donna sur- at; celui qui donne la santé, le salta, re -

Page 59: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 59/187

2081 OU EDIA ET 1NFiMEE LA TiNITATIS. PA 082

SOSTR(T17I. --- Munera quae Deo vel san-ctis ejus dantur ob recuperatam valetudi-nem. (A. SS.)

SOTANUM. — Togae set' tnnicae species ;soutan.e, tanque robe; ol. sotane. (Ap. Mur.)

SOTiLARIA. — Ut SUBTALARES.SOTTUS. —Slofidns, bardus; sol. (Theod.

Aurel. episc.) —Simplex, hinc CarolusSo[tns, qui vulgo Simplex.

SO'I'ULARES. — Calcei; souliers. (Pass.)Sotulares consutitii , certa ratione con-su li ; souliers cousus d'une maniére parlicu-liére. ( Syn. iÉotom a. 1299. ) Sotularescordelati, cerlis suluris ornati; souliers en-

jolivés, ornés de ccrtaines coutures formant

des dessins. (Ap. Mart. A necd.) Sotularescordulrrni, ex pelle de Cord ba ; souliers encuir de Cordoue. ( Ord. Vit. ) Solularescorrigiali, quorum usus erat in equitando;chaussure de cheval, espéce de bolles. (St.Cluniac. ) Sotulares excolati , collari or-nad ; chaussure ornée d'une bordare. (St. S.Vict. Illass. ) Salubres focilares , f. 1i-gnei; sabots. ( Mur.) Sol(.alares intaliati,

souliers lailladés. (A. 1325 ) Sotu-lares laqueati, laqueis ornati; souliers lacés.(Mart. Anecd.)

SOTULUM. — Solum, pars donnls infe-rior; rez-de-chaussée d'une maison; ol. so-toul. (Litnb.)

SOTUM. — Nemus; forét. - Sculum;écrc, liouclier.

SOt'US. —Sylva, parcus, sepes; bois,pare, haie. (Ch. Hisp.) — Stipes, truneus;souche, tronc d'arbre. (A. 1473.) — Tenerede soto, f. sub tutela babero. (Mur.)

SOUI3RA. — Soubra, salara, voces Arver-nira; quaa superius et inferius significara.« T enemeriturn de soubra, et tenernen de sou-lra, » hoe est, superius et inferius.

SOUCRIO. — Hordei genus; escourgeon ;ol. soucrion. (A. 1473.)

SOUDANUS. — Ideal q. So(.DArrUS.

SOUDERARtUS. -- Miles qui pro mercedemeret; soldat, homane de guerre qui repitune solde ; ol. soudoyer.

SOUFLETUS. —Follis; souf/let. (A .1260.)

SOUFLICULL'S. — Eadem notione. (A.1472.)

SOULA. — Pila vel glohulus ligneus, in-tenten] el.iam follis; boule de bois, soufilet;OI.soule. (A. 1361.)

SOULDIAIt1US. — Pro S OLDAR(US. (Ap.Rynt.)

SOUMARIUS. — Equus clitellarius, utSACifAnlus.SOUPERCUM. --• Ciena ; souper. (Ap.

I ti )

SOUTURA. — Soliditas, firmilas, ut vide-tur : « Ego tradidi ecclesia3 Slrumensi 26mensuras Ternicienses jacentes in sartisad etlilicandum in perpetuam soutaranzlibere et pacifice possidendas. » (A. 1229.)

SOZAVOLUS. -- Qui in socida seu socie-tate animalia curanda accipit ; Vid. SOLIDA.

(St. Rip.)SPACERIUM. — Aqua3 ductus, vel id quoagua continetur; agr.aeduc, conduit, ou di-que; al. poissiére. (A. 1459.)

SPACIII. — Equites Tureici; spahis, cava-liers tures.

SPACIARE. — Amplificare ; acc1'o$t1'e.(Vet. Testam.)

SPADA. — Equus castratus; cherai hon-gre. (Id.) — Gladii genus ; épée. (Pass.'Spada legis Saracenorum, titulus honorariu:principis militia3 apud Saracenos, idem q.protector, defensor. (Ch. ap. Lam.)SPADARE. — Spadonem fáeere; chdtrerun cheval. (Lex Sal.)

SPADATUS. — Eunicltizatus; chdtré. (L.Sal.)

SPADDRAPOR. — F. pannus Phryñius :« Sanguis pretiosissimus et odoril'erus desilo corpore revoluto in spaddrapore et incessa nava posita, emanavit. » (Blir. B. II.Baucenens. in A. SS.)

SPADLARIS.— Humerus; épaule. (A. 945.)SPADO. —Equus spadatus ; cheval hongre.

(S. xv.) — Caelebs; célibataire, non m arié.(Tert.) — Vervex; moulon. (A. 1240.)SPA DONARE. -- Ident q. SPADARE.SPA DONA TUS. — Caeliba tus ; condition de

celui qui n'est pus rnarié, célibat. (Tert.)SPADULA.— Idumerus; ¿paule; ol. espaule.

( V it. S. Emer.)SPAGNOLUS.-- Hispanos; Espagnol.SPALAGUS. — `Palpa ; taupe. (Aldhelm.)SPALARIA. — Vid. SPALARIUSSPALARIUS. — In ecclesia Tullensi ueco-

nomus, qui ecclesim bona administra( : cujusofficium spalaria nunenpatur; l'économe et lereceveur de téglise de Toul.

SPALDA`I'US. — Spaldis munitus; Vid,SPALDUlFf. (Ap. Mur.)

SPALDUM. — Murus exterior, vel prorni-nens, propugnaculi species; mur extérieurde défense. (A. 1320.)

SPALIsR1A. — Peripetasma ; tapisserie,(A. SS.)— Ligna, quibus afli;;untur tapetes;boiseries sur lesquelles on fixe les lariisseriesdont on orne les murs d'zcn édifice pour quel'humidité de ces derniers ne puisse pas les en-dommager. (A. SS.) -- Armorum genus, quospallceseu humeri teguntur; partie de l'ar-mure qui couvre les ¿paules , épauliére. ( A .1335 )

Page 60: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 60/187

^t 53 r A EXtCUN PA ^t ^

and. )

SI ' ALLA111 Ut . — Ar•rnorum- gr^nus, quo PARGICIA. — Jus quod domino compe-sprrl lte teguntur; ut SFALERIA. (St. Equit. it ratione emendarum quae pro damno ani-

' e ^^t • ) imbuir'mbuir' in agris et pascuis irrogari solera ,p,^LLATURA. — Spallce seu humeri absque tamen praejudicio aestirnationis da dan,:

]nnsano; lux"ation, déboitement de l'épaule. i, ei exsolvendae, cui illud fact actura est•liu mendcs dues au seigneur pour le üégdt f^rit

(A

(Ritua

LllIARE. —Palmis excutere pulveres aux récoltes par les animaux; ol. p'arglcz.a vest ibus ; secou.er la poussiére ;des habits. PA

. 1206liG1LLUM.

.) Aspergillum ,P quo agua

( sp^lmer. (St ^ ns,)ungere; góudronner; benedicta spargitur ; goupillon , aspersoir.—Actio'quaemptoretvenditor, PAR GI

l.Ci'1'tAercR E.

:) —Frequenter s¡ argere

alma, de re aliqua inter se conveniunL; rroser souvrnt. (V et. Gl,)conclusion d'un marché ( ce qui a lieu en se PARGIUM. — Asparagus; 'asperge.; (Ver.rappant dans la main ). ( St. Cad.) l.)

MATOR. —Qui pnlveres a ves[ir us PARGNIA. — IErárium puolicum, re-ex otlicin 1>raestat ; celui gtti est chargé d'é- ;iunl ; tresor public ; oh l'espargne. ( A .p•ousseter les vétements. (.d. SS.! ^00•

LMITUS. —Audax, superbus , ut vi- P:IRGO. — Aspersio ; aspersion. (A .SS.)er, vaniteux, orgueilleux. '( Pet. PARGUS. — Piscis g+;uus, s^parus; bré-

Azar.) me. (Tr. de pise.)SPALMUS. —. Pro psalmus, PARIVLRIUS. -- Idem q. SPARVARIUS.SPAL''UM. — F. parcus, locus mur is, se- . PARRA. • epagufum ; barre; ol. es-

s aut fnssis circumseptus et defensus ; arre. (Inst. episc. Carn.)pare fermé de murs, de huies ou de fossés. PARRO. —Telum ruslicum , ni modum(A. 90GL.) edis recurvum ; petit javelot recourbé.(PAMARE. — Animo deficere, s3'ncope (Pass.) SPARSARIUS. — Censüum dominicorum ,allici ; pdncer. (A. 1476.) ui Gail. éparses appellantur, quod in pluri-

SPANA. — Idem q. SPANNA. (A. SS.) us locis dispersi sint, exactor; receveur deséten- ailles éparses. (A. 1306.)

dre, vel épandre. (Chr. Cassirr).— Elfundere ; PA RSO, .—Ut SPARSORIUM.répandre, verser. (A . SS.) PARSORIUM. — Id cum quo aliquid

SPANGA.— Fibula, ex Teutonico span- pargitur; aspersoir, goupillon; ol. espar-qe, quod idem sonat ; agrafe. ( Rudolpll• ouer. (Ber. Mon.)presb.) — Trabs exterior, qua© muros invi- I'ARSUM. — Stupa; éloupe. (Alex. Iatr.)cem couttnet, ex eadem voce Teutonica PARSURA. —Herbarurn florumque stra-spang e ., fihula , quod a3dificiurn connectat; ura, quae in quibusdam ecclesiis üeri solet;poutre , faitiére qui lie les murs d'un édr fice. onchée. (Obit. eccl. A lort.)ÇL. Bavar. 1— Idem q. SPANNA. ( Chr. Corn. PAR'I'A. — F. pro SPELTA . seu SPEUTA.,tan fl. ordei species. (A. 1226.,

SPANISCUS. — Pannus Hispanicus ; drap PARTARIUS. — Qut ex sparto restesd'Espagne. (Anast.) exit, vel qui spartum ,vendit; fabricant ola

SPANNA.—Spithana, spatium inter polli- marchand de cardes de sparte. (A . SS.)et minimum digitum extensos , unde PARUS.—Genus gladii ád modum Inagni

omen ; pan, empan. (Pass.) ultri vel falcis; fauchon. (Y et. Gl.)SPANNALE.—Clavus , quo immisso clau-SPARVARIUS. — Species accipllris , qui-

untur pedicae el arctisstme aslringuntur;busdaul fringilarius diclus; épervier, oaseaulon, boulon. (A. SS.) e proie; ol. esprevier.NOCLYSTUS.—Corona desuper clan- PARZATA. — Septum clatratum ; en-

a ; couronne fermée. (Anast.) ceinte grillée. (A. SS.)SPARA. —Repagululn, barra, Italis spa- PASMA.—Deliquium; pélmoison. (Pass.)

rango , Gall. barriere , hinc sparapetto , re-— Contractio , rigor vel distentio nervorum;agulum , quod pectus protegit, Gall. pa- aideur, contraction, resserrement des nerfs,

rapet. Spara fossa, fossa prior; avant fossé.crampe. (Alex. latr.)St. Pa.duv.) PASMARE.—Contrahere; resserrer, con-

PARAGA. — Repa c;ulum, obex, tignum, tracter. (M. Just. Lip.)barriére. (Andr.Dand.) PASMEA. —Convulsio, contorsio; con-

SPARANGA.— Ut SPAR AG A (Andr. Dand.) z^ulsion, crampe. (Sulp. Sev.)

SPARAVEHARE. — Curo sparaveriis au-PASSARE. — Male aecipere, castigare ;

hasser aux oiseaux avec l'épervier. altraiter . cr^átier. (Conc. Trib. a. 821.)(St. Cum.) PATAFERIUS. —Qui ensem domini fert,

l (S i t Fr)

Page 61: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 61/187

2Q35 PA tIEDiJE ET INF

l'épée , loiser avec une épée, quippe qui .spa-thte longitudinem attingerant, mrltttle idoneicensetiantur. (Gest. [fagot). i`ég.) De planis

spathis ferire ,'Gal. donrrer des coups de platd'épée. (Chr. S. Pet._V iv,) Spatha in fuste, id,esl , cui fustís pro vagint, est; canne c3 épée.(Vel. hascript.) — Spatharins , qui tü•incrlrisspatham fert; Vid. SPATHARIUS. ( Vet. Ch.ap. Ugh. ) — Spaihula, gladiolus, quo mar-tvrunr carnes dissecabantur el incidebantur ;poignarcl, stlllet, coutelas. (A . SS.)

SPATHARIUS.— Qui spathas confíen; fa-bricant d'épées ; ol. espeer. ( L. A lem. ) — Irtt-peratorii corporis custos ; garde-du-corps.( Script. Btlxant. ) — A r•n.iger , qui ensemdomini defert ; dcuger', porte-épée. (Pass.)- Spatharii , rnililes ordtnis nulitarr.s S.

Jeacobi de la •Spalha, institriti in Hispaniacirco ;inri In 1158 ; chevaliers de S. Jacgues

de l Enríe.SPATIIA1tOCURiCUL ARIUS. — Spathariicubieularius. (Anast.)

,S PA•I'HA'I'US. -- Spatham habens, vlsprrtha armalus; qui a une épée, ou qui est'armé d`une épée (Ugut.)

SPA'I'HIUIi. —Eusis ; épée. (S. August.)SPA'1'IIUS. — Pro spadatus. (L. Sal.)SPA'I'lAlíENTUM. — Deambulatio , anirni

relaxatio ; promenade , récréation ; ol. spaci-inenl. (Sl. Cap, A utiss.) — Jocus ; jeu, amu-sernent. ( A 1350. ) Compota tio; réunion

pour boire ensemble. ( A . 1357.) — Venatio ,rus venationis ; chasse , droit de chasse. ( A .1182.) —Spatium ; espace, éloignement.(Claud. Tanr.)

SPA'I'IARE. — Diducere, dilatare, spaliurnciare; élargir, agrandir. (Leo Ost.)

SPATIARI. — Ludere , genio indulgere ;jouer , se livrer uta plaisir, se récréer. ( A .1353. )

SPATIATIi4I. —Per spatia , ubique; par-tout. (Script. rer. Fr.)

SPATIA'1'OR1US. — Amplus; spacieux.(Joan. de Monast.)

SPA'1'1O. — Vagatio , venatio : « Venatuac spatione victum quoudianum quaeritant.»(R heg.)

SI'ATIOSE. — Lente, moderate , spatiisinlerl.rositis; avec lenteur, en faisant des po-ses. (:Miss. Burd.)

SPA'11Uh1.— Deambulatio , anirni relaxa-lio; promenade, délassement. (A. SS.)

SPA'1SER1UiY1. — Canalis, quo agua admolendinum ducilur, vel contextus ac se-ries palomita ; idem q. PAXERIA (A. 1229.)

SPATULA.—F. tuauriurrr, agreste habita-

culunr; cabane, maisonnelle. (Libell. de remed.peccat.)—Huu,erus ; épaule. (J. Jan.) — Ar-nioruer species, f. gladiolus; arme d'estoc,

é é i d ( A 1191 ) L

iltí!I? LATINITATIS. SPE 086

SPATULUM.— « Turre indutos artus agrc-sli de spatulo surgens arrexit.» (Vil. S. Gulh-lac.) Legend. f. spartulo ,: ex sparlo, junco.

SPATUM. — Pro spartuna.

(SSPAULA.—Humerus; épaule; ol. espante.. x ir.)SPAU1'IETA.—Hordei species; f. épeautre.

(A. 1470.)SPAVA.— Vid. SPAVi.E.SPA VANDUS.—Expavefaetus, exl'erritus ;

épouvanté, efrrayé. (Ap. Mur.)SPAVENUS. — Morbus equinus vulgaris ,

quem Galli éparvin dicunt.SPAVERIUS. --- llena q. SPAi4VARíUS.SPAVIIL.—Animalia vagantia et errantia ,

quw expavefacta , el metu , seu pavone , eCominorurn suorum dornibus erutnpunt, etin aliena dominia transeunt, ín incerto, cu-jns juris sint, eo nomine domino, incujus praedio reperiuntur, addicuntur; béleségarées el éy,ouvanlées , qui ne sont réclarnéespar personne et appartiennent au seigneaar;ol. espaves , ¿pa yes. (Pass.) — Qumvis bonamohilia, quorunt dominus non epparel ;tout bien meuble dont le propriétuire est in-connu; o1. espaves, épaves. (Pass.)

SPAVIUbI. — Quiilquid juri spavice ob-noxium est; tout ce qui est soumis au droitd'épave. (A. 1142.)

SPA VUS. — Errabundus , vagans , cujasdominus ii;noralur; errant , dont le proprié-laire est inconnu.

SPA7.ERIUS. — Qui spathas conficit, velidem q. ESPAZERiUS , aquaeductuum exstru-ctor; fabricant d'épées , ou fonlainier; 01. es-pusier. (Ch. Occil.)

SPEAULTA. — Hordei species; épeaulrc.(A. 1304.)

SPEBUS. — Pro speciebus. (Frideg.)SPECC1IlIL1S. — Diem q. SPECTABILIS.SPECERIA. — Res qu.evis árornaticee,

aromatunt merco luna ; épieerie, épices, aro-males. (Com. Leal.)

SPECIA. — Ut SPECEIUA. (Ap. Mur.)SPECIALIS. — Qui species venda ; épi-cier. (St. Pist.)

SPECIALITAS. — Vox fori Analici, quachirographi cautio, scripti obligatio, volquid sirnile inslrunrenlunr signilicatur; en.-gagement écrit, obligation, ou acrtre titresenablable. (Cow.) — Farvi liari tas , necessi-tudo conjunctissirna ; amitié particuliére.(A. 1316.) - • Persona : « Dehiuc ar•ticulunrejes specialitati prout dominus concesserit,accommodernus. (Vit. S. Adalb.) — Opposi-tunr un i Vursi ta ti :« In distribudone faciendaet in specialitate interpretanda. » (Tert.)

SPECIALITER. — Speciatim, expressespécialemenl (Cod Th )

Page 62: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 62/187

A o s 7 PE EXICON PE 08A— Specie, forma decoros; pECULARIUS. — Speculorum confector;

f rttl ,•é, ¡„ r•onné, bcau de forme. (Tert.) abrican de glaces, miroitier. (Cod. Th.)SPI:CIriS. — Vox jurisconsultorum notis- SPECULA'I'IO. — Prrestatio pro excubiis

s ima, cl uibus ideal sonat, quod munus do- seu custodia casto, Diem q. SUETAGiU;R, (A,n „ ), ele, ; présents faits au juge ou a toute 12!18.)personne dont on veut capter la bienveillance, PECULATIVUS. — UL SPECULARIS. (Mart.épaces. (Pass.) — Res , vel quaevis supellex tin. Litter.)

ota mcublede prix. (L. Wisígot.) PECULATOR. — Episcopus ; évEque. (A— Fr u.^;es, ut vinuru, oleum, i'rurnentum, S. Ben.) — Ecclesiaslicorum bouorunl ad-If +;;nmina; denrées. (Greg. Tur.) — Aro- n inistrator; administrateur, gouverneur des, vel res quaevis arontalirae; aromates , iicns de l'église. (Cap. -C .11I.) — Testis ocu-épices. (Pass.) — Quidquid diebus jejunio- atus ; lémoin oculaire. (A. 105!x•.)— Carnr u na vespere appouitur ut bellaria , fructus, ortor ; bourreau., tourneszter^r. (Y et. Gl.)

oreum a^eto el oleo conditum, etc. ; PECULATORIA. — Caliga mililarís;alitrents qui cornposenl le repas du soir les chaussure des solduls du corps des éclaireurs.j ours de jeitne, tels que les plitisseries, les su- Tert.)crrries, les conf itares, les f ruíts, etc. ; ol. PIiCULATUS. — In speculutu, id est, inépicos. (A. 1351.) — Facies; figure. (Can. conshectu , coram oculis ; en présence de, a]lib.) — Matrria sacrifieii corpor+s el san- a vue de. (S. Iren. Interp.)

espéccs. ($Iissal. Goth.) — PECULIUII. — Diem q. SPECULAR.ad rn,•dic.inaw spectaute.s; substances PECULUM. -- a Sirniliter et specula ejus-

anérticrarnonteuses; nl. espéces. (A . SS. Ben.) em ec.clesiae, S. Petri quae súper sedern— Varietas; ilifférence. ;(L. Sal.) •--- Polio unl, vol regios arcos rna .lores sunt, reno-1iciii,tr; médecine, potion. (A p. Pez.) avit. » (Anast .) Ubi legendum videtur

SPEC1..'1':1S. — Pulctarítudu, amanitas, pecularia, id est, vitreas ve] gypseas fene-vel .-isruec[us. A. SS.) tras.—In re typographiea, idean quod rcgi-

SPLCIFFICA TUS. - Factus, fabricatus ; strunz vol regestuna vocabant, quo scilicet bi-fuPouaté, forme'. (A. 13'43.) lirapegis series hartaruln indicabatur;

SPECIF1t:ARi+,. — S1}eciatim notare, ex- egistre, termo de typographie. (Maitt.)prit n ere ; spécifier. (J. de .1.) PEDUS. — Spiculum, venahulurn ; épieu,

SPECIF1CATIO. — Enumeratio, expressa sorte d'arme de chasse; ol. espiet. (St. Pist.)declaratio ; spéci f ication. (A. 1277.) P1sLMUM. — Antrum, ex Gr. Q7rrÁacov;

SPisCIFICATUS. — F. memoratus , ata caverne, grotte. (Leo Ost.) — Cellula mona-facie inrmutatus, quasi in exstasin raptus. hica ; cellule, chambre de moine. (Pet. Clu-(A. SS.) iac,)SPEi;IF1Cr. -- Speciatim; en partictt.lier. PELDA. — Annonts species; épeau t re(A. 1 . 329.) Ch. Alem.)

:- Speciatirn notare, expri- PELDOLUM.— Uncus, per quem catenamere ; spéci fier. (St. eccl. i'ull.) erm irnratiltilur. (A. SS.)

specilitate dili- PELLA. — Mitrare , ut SPEL.EU9í. (Agunt nobilitatenl sanguinis DI). imperato- 93.ris. » (Ap. Mur.) Hoc est , prfe cmleris, PELTA. —Far; épeautre. (Vet. Gl,)speciatim. (Leg. forte specialitate.) PELUM. — An Idem quod spela'!una°

SPECIOSITAS. — Species, forma; forme, « Qui spatius agri... maximus est fioibusfigure. (Agnel.) erminus, spelis, saltibus , pascuis , » etc.

SPECIUS. — F. pro PECiUS, modus agri , (Ap. Mab. Dipl.)

Gail.' piéce de terre. I,A. 766.) PELUNGA. —Sepurcrum; tombeau. (Vet.SPECLA —Forte locus edilus, collis ; Obit.)ltauteur, éminence, colline. (Ap. Ugh.) PENACIUS. — Qui vendit paniculas plu-

SPEC'1'AI3ILIS. — Titulus dignitatís, quo marias; Inarchand de panaches. (St. V ere.)ntur varii rnagistratus in ulroque codice, PENDA. — Distributio ; istribution.

inter illustris el clarissi:ni titulos meditas. Ap. Duell.)SPECTARE. — Pro exspectare. ('1'hwroc.) PENDERE. — Libare, ex Gr. a7rwSew.

SPECTiARiUS. -- Pro SPECIARIUS , ut vi- (Joan. Seol. Erig.)detur. (A. SS.) PENDlBILiS.—Spendibilis anoneta, usua-

SPECTRUM. --Aspectos; aspect. (A1ed. lis , quaa cursum babel, quae in couamuuiSal.) su expenditur; monnaie courante. (A

SPECULA. — AMO, pulpitum , trinunar 9`^2 ^ dépensecclesiae • triba.tne ubé. A. 1340. eta- PENDIUM.—Impensa, sumptus,

p

phorice pro provid ^ntia ; ( pr évoya aice. (Ord. frais. (A5A?^14Penaria, ut llISPENSA. (S. xiv.)I eg Fr )

SPENDIUM (A 1409 )j

Page 63: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 63/187

249 t'L IEDLE El' 1NF I\t,^^, i,A'álíNl'l 'AI'iS. PI iJ9

SPENTUM. — Pilum, ut ESPIETUS. (A.13'a•3.

SPERA. — Splirera, glohus; boule, sphére ;ol. spére. (V a. Gl.) — Terrninus, praeslitu-lus dies; terme, échéanc.e, jour assigné. (A.1325,) — Speculurn ; rniroir. (S. x[v.) —Munsura liquidorum apud Italos ; mesurvpour les liquides. (Cens. eccl. Real.) — F.exspectalio ; Gall. attente, in For. Oscensib.Jacobi I regis Aragonum, a. 12ta7.

SPERADORSITII. — Perperam pro SPARo-aoxsunl. (rinn. Bened.)

SPERARE. — Creciere , timere, metuere;exspectare, petere, spectare; croir é, crain-dre, redouter, attendre , dem ander. •Pass.)— F. solere, usum habere : « I-Iorum autemprope Saracenorum gens vivit, rapina spe--rantium suam vitam transigere. » (Alyp.Antioch.)

SPERATIO. — Spes ; espérance. (A. SS.)SPEItGIA. —Aspergillua, ; goupillon. (A .1 tw73.)

SPERICUS. —Pro sphcericacs. ( Bern,I3reyd.)

SPERIFICARE. — Spem injiccre; dortnerde l'espoir. (Ap. Pez.)

SPERIUM. — Idem q. SPERA, pro sphcer-a.(Andoen.)

SPERMA. — Semen ; semence. (A. Pez.)SPERI'<OLOGIUS. — Qui serit verba, ser•-

moc•,inator, pradicator verbi; orateur, pré-

dicateur. (Rad. Glab.)SPERNACITAS. — Contemptio; mépris.Gl.)

SPERNACULUS. — Contemptor; celui quirnéprise. (Y et. Gl.)

SPERNATUS. - Pro spretus. (Gl. A ntig.)SPERNAX.— Spretor, contemptor; celta

quí dédaigne, qui méprise. (Sid.)SPERNULIS. — Eadem notione. ret.

Gl.)SPEROIDES. — Pro sphaeroides, globosus,

in moríurn sphaerae; sphérique. (Ap. Mur.)SPERONALIA. — Morbos in calcaneo, ab

Italicosperone, calcar; maladie du talan. (A .SS.)SPERONISTIE. — $aerelici quidam; iidem

q. PÁRONIST/E.SPERONUS. — Calcar ; éperon. (II. Nem.)SPERSORIU?4I. — ídem q. SP,1RSORtU11.

(Ber. Mon.)SPERULA. — Pro spharrula. (Hon. Au-

gust.)SPERULATUS. — F. sphaerulatus, quod

spha?ris seu globis instar rotularuw promo-veatur. (A. SS.)

SPERUM. — Genus vasorum rotundurn, aspera dictum. (Ugut.)SPES. — Animus, voluntas, propositum ;

i i l é d i (A 1350 )

cecl. Par.) — inspector; surveillant, inxpec-teur •-ol. spec. (.l. SS.)

SPEZZARE. — Sp issare, seo holius inc;i-dere, discinders, dissolvere; épaissir, en fen-dre, dissoudre, couper. (Chr. Parm.)

SI'IIIERISTA. — Qui sphccra seu pila lu-dit ; joueur de paume. (Sid )

SPRUERISTERIUí1I. — Locos placereeludus exercetur ; jeu de palme. (Sir!.)SPHINX. — Fibula ; agra fe. (fI. Occit.)SPHONGATUII. — Placenta sper;ics

« Transiere mercatores, yui, viso sphongcat®gratissimum odorem spirante:Cornedawus,induiunt, hanc tortam. » (A. SS.)

SPHRAGITIS. ignum, signacurum ;empreinte, stigmate. (Prud.)

SPIA. — Explurator, delator; intertluorgeneraiiler quivis nuntius ; éclaireur, dénon-ciateur, porte-nouvelles , espion , messager.

(Pass.) — Exploratio, spice otlicium ; saarveil-lance, espionnage. (A. 134.8.)SPIACHIA. — An specula, vel lecti spe-

cies ? «^^igilat, meditatur, dornrit in spia-chia, genuflectit altissimo Domino, » etc. (:1.SS.)

SPIARIJ. — Explorare, speculari ; obser-ver, espionner. (A. 1372.)

SPICA. — Spiculurn ; javelot. (A. SS.) —Idem q. SPELTA, g. Vid.

SPI(,AItI. --- Sp2:cas flagello excutere ;battre le blé. (A. 1396.)

Sl'ICARIUit. — Lor,us reconr.enrlis sege-tibus, a spicis dictas; item, quavis cella pa-noria, arrnamenlarium; grange, lieaa propred renfermer les moissons, et, par extension,toule piéce oia Ion dépose les provisions debouche. (Leg. Bnrb.) -- Censos annuus ea`anliquissimus, qui e g agris debetur comili-hus Flandriae, quod in spicis seo granis sol-veretur sic appellalus ; anciennc redevanceen blé que percevaien.t les condes de Flandre;ol. espler. (A. 1230.)

SPICATUS.— Spicatus nardus ; aliud nar-dum pisticum, aliud spicatum scribit Euche-rius' Lugdunensis : « Nardum pisticum, in-quit,narduru íd est sine impostura,Graecum est. Nardurn spicatum, ab co quodspecies ipsa nardí in rnodum spica: fit, quainfusa conficitur. »

SPICELIA. — Specillurn, instrumentunnparvum ac teres, quo medici utunlur ad vul-nerum aut fistularum viarn vel profundila-tern perquirendam; sonde chirurgecale. (Sext.Plat.)

SPICEPLATG. -- Vas , ut videtur, in quoaromatice.) species reponuntur; vase rz ren-

fermer les aromates. (A. 14.02.)

SPICULARE. — 5picula, seu minutiores()astas ewittere; (cocer des jat;elots. (Bart.Gl )

Page 64: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 64/187

S PI1,PICORÑELLtJS. - Idem q. St>rcansFL_

r.uq. (A . 1975.)sPIGUA. — Id. videtur ac SPICA[i1UU. (A .

1318.)SPIGULUS. — F. tatos ; talon. (A. SS.)SPIGURNELLUS. — Ohsignator regicírum

e,lir,tnru m ; grandchancelier. (Joan. de West.)SPILA. — Pro pila, pyramis ; clocheton.

((

Tab. S. Mart. Lemov.)SPILETU11I. — Acrcula ; pelile épinglc.

Ccerem,. capel. papal.)SPILLARE. — Dolio spillum seu episto-

mium apponere; metlre un robinet a un ton-neau. (A. 14.57.)

SPILO. — Purgamentum frumenti, seuspicae remanentes post ventilalionem; cri-blures du bid. (A. 1221.)

SPINA. — Dolii epistomium ; bonde. (A.SS.) — Dorsurrt ; dos, croupe. (A . SS.) -Spi-na ventosa, morbi genus ; espéce de maladiedes os. (A. SS.)

SPINACHIUM. - Navígii species; pinasse.(H. de Knyglh.)

SPINALE. — Pars dorsi, ubi spina pro-currit ; épine dorsale. (Mich. Scot.)

SPINARGIUM. — Spinachium, legarninissperies; épinard; ol. espinoche. (A. 1351.)

SPINARIUM. — Eadem notione. ( Ch.Aquit.)

SPINATA. — Clausura ex spinis; cl6turede buissons. (A p. I<'Iur.)

SPINA'IT111. adem notione. (A. 1330.)SPINDA. — Eleemosyña, erogatio, idern

q. •SPENTA. (A. SS.)SI'INDULA. — ldem q. SPINULA. (Gerv.Dornb.)

SPINDULATUS.—Pallio archiepiscopali or-natns; Vid. SPINDULA. (Gerv. Cartorb.)

SPINETA. — Fíbula, acicula; agrafe, pe-tite épingle. (A. 1363.)

SPINGAItDA. — 111achínae bellicae seu ba-lisla3 species ; sorte de machine de jet; 01.esprin •qole, bricole. (Pass.)

SPINGATUS. — Pro pictus. (Isid.)SPINGERE. — Pellere, trudere ; pousser.

(II. Cartus.) - Obvertere ; tourner vers, di-rige) . contre. (A. 1409.)SPINGLA. — Acicula; épingle. (A. 1363.)SPINGUM. —Nardus vulgaris, ut videtur;

lavande, aspic; ol. espic. (St. Ast.)SPINLA. — Idear videtur quod SPINULA,

acicula, risi sit carbunculi species, Hispanisespinela. ( Ch. flisp.)

SPiNO:.+UL.US. — Diminut. a spinosus ,tli(licilis ; diffrcile, épineux. (S. Hier.)

SPIN'fA11IA. — Acicularum artiticium ;épinglerie. (A. 1353.)

SPINTER.—Acicula;épingle. (St.Ord.Cist.SPINTERUS.— Eadem nolione. (A. 14.98.SPINULA.—Acicula, fibula ; épingle, agra-

f b h ( )

2092in spiram, unde vocis etymon, efformatum.(A. SS.)

SPIRACULUNi.—Flatrus vel spiritus ; sou¡-(le, esprit_ (l3ibl.)

SPIRARE. — ltalis, animam efIlare; expi_rer. (A. SS.)

SPIRATUS. — Sine spiritu, qui exspira-vit; qui a rendu l'cl,ne. (A. SS.)

SPIR AUCA. —Nlaii seu pomr species ; sor-te de pommier. (Cap. Car. M.)SPIRITALIS. — Vox. frequens apud scri-

ptnres ecclesiasticos , ad mentem spectans ;qui concerne l'esprit, spirituel, inttnatériel.

SPIRITATUS.—Daernone correptus, ener-gumenus ; possédé du démon. (A. SS.)

SPIRITUALES. — Ecclesiastici ad distin-ctionew laicorum, qui vocantur temporales;les prétrós, les cleres. (Ann. Gen.)

SPIRITUAL1A. — Bona ecclesiastica, etpraesertim oblationes, quw ecclesiis fiunt;biens de l'Eglise. (A. 1240.)

Sl'IRITUALITAS. — Jurisdictio episcopa-lis seu ecclesiastica; juridiction de l'évé'queou d'une église. (Conc. Hisp.)

SPIRITUALITER.—« Catecnumeni... Sym-bolum, quod est Credo in Deum Patrem, spi-ritualiter doceantur.u(Can. Vet.) Ubi glossa :id est quod non de verbo ad verbum rne.-moriter relineri debet, sed tanlum sufricitapprehenrfere sensum.

SPIRI'1'UALIUS. — Consultius, pruden-ti us, maturius; avec plus d'attention, de pru-dence, de maturité. (A. 1350.)

SPIRITUS. — Quidquid ad cultual divi-num pertinet significatur : « Et faciant omneservitium ipsius (ecciesiae) canonice in spi•ritibus et in caeteris secundum consuelucii-nem antecessorum suorum, » etc. (A. 1127,in G. Chr.)

SPISSAi IENTUM. — Frequentia, multitu-d() • foule, a f fluence, grand nombre. (Ernald.)

SPISSITUDO. — Compressio; serrement.(J. de I>rokel.)

SPISSUM. — Spissitudo; épaisseur. (A.1272.)

SPISSUS. — Frequens; épais, nornbreux.(A. SS.)SPITUA7. — Veru ; broche. (Vet. Gl.)SPLANARE. — Pianurn reddere; aplanir.

(Ap. Mur.)SPLANATA.— Locus planus, apertus; es

planade. (II. Cort.)SPLANEIRA. — Splaneira terra, planities,

planus ager; plaine, terrain plat. (A. 1039.)SPLECHA. — Jus pastus, venationis, pi-

scatiouis , lignationis et aliarum usualiun ►

commoditatu m , quas aisantias vocant, inforesta vel dominio alterius; droit d'usagedans la forét d'autrui, droit d'y chasser, p @cher, faire du boís, etc.; oh espleis, espleiche,t Vid E PLETA et SPLETA

L E XICON PL091

Page 65: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 65/187

2093 PO 11EDIlE ET 1NFI1[r'1?; LA TINiTA TIS. PO 119&

SPLENDIFICE. — Splendide; d'une ma- PONDiLIA. — Cnlli veriebrte; vertébresbrillante: clat. (Fu lg.) a con; ol, spondilles. (A . SS.)—Anterides,nEND1FICUS. —Splendidus; brillant, ris nata ; ares-bozatnnls. (Ap. Mur.)

resplendissant. (Corte. . PONDIUS. — Pro spondens, lit videtur.r

PLENDIFLUUS.—Splendorem spargens; (Baluz. Formal.)onne de l'éclat, brtllant, lumineux. (A . PONGIA. — Macula, lindevestis ad mn

^'S) um retis contexta srongia appellatur. (A.SPLENDORIFER.—Idem q. SPLE1rDiFLUUS . S.) SPONSA. — Sponsa Christi, sauclimnnia-Tert.). — Ut SPLECSA. (A. 1141.) is ; religieuse. (L. lavar.) Sponsa solis,S PLETA i-

SPLETUM. — Reditus , prnventus terrm , Corea; chicorée, endive. (Vel. Gl.), pra?bendae , etc.; revenu , produit PONSALiA. -- Donatio facta sponsfle, do-

d'une lerre, d'une prébende, etc. ; ol. espleil; nalio propter nuptias; donaire. (Cod. Th.)Vid. EXPLETUAI. (Cons. eccl. Bare.) PONSALIC1US. — Sponsalicia charla ,

SPOLA. — Fusus, cui subtegmen circurn- qua sponsalia contrahuntur; contrae de ma-volvítur; bobine; oí. spolin. (A . SS.) iage. (5. xt ► .)

SPOLiARIU1I.— Exterior balneorum cel- PONSALITAS. — Idem q. SPONSALIA.qua balneantium spolia reponuntur; PONSALITIUM. — Donado propter nu-

vestiaire dans les établissements de bains. ptias, Uf SPONSAI.IÁ. (Ch. Car. Calv.) — Dos(Pap.) cclesiae; dotation d'une église. (A. 1030.) —

SPOLIATORIUM. — Locus, ubi se denu- Rerum inter se permistio , vox Cbymica ;dant relibiosi ad disciplinara ; lieu, dans les nélange, conibinaison. (Arnald.)rnonastéres, oú les religieux metlent bas leurs PONSALITIUS. — Ad sponsaliliuna per-habits pour recevoir la discipline. (V et. Gl.) inens : « sponsalitia largitas,» donatio pro-

q. SPOLiARIUJI allt balneorum cellula; nter nuptias ; Vid. SPOnsALt,1.vestiaire ou cabinet de bains. (Vet. Gl,) PDNSALIU,1. — Ternpus, quo licilum

SPOLIUítii. — Rerum ablalio ; vol, larcin. est sponsalia seu nuptias contrahere; temps(Spec. Sax.) -- Quidquid ex agris colligitur; oú il est permis de se marier. (A.. 1462.)produit de la terre, récolte, (A. 1277.)— Su- PONSA111ENTUM. — Sponsalia, nuptias;pcllex quaevis; meuble. (L. Alam.)— Jus quod épousaílles. (Ap. Mur.)ex bonis mobilibus defunctorum praelatoruan PONSARE.—Sponsalia contrabere; fian-carr►erae apostolicae, vel r,uratorum deceden- cer, se marier. (Cod. Th.) —In matrirnoniunrtium archidiaconis obvenit, practicis ollocare; donner en mariage, marier. (Id.)cis dépouille. (A. 1409.) ponsare ecclesiam : 1° eam dotare , annuos

SPONDA. — Loculus mortui; biére. (A. rrsditu,s illi attribuere; doler, fonder uneSS. Ben.)—Italis agger, crepido lapidea, re- église (A. 1096) ; 2° ecclesiam sibi in sepul-pagulum,erisma,anteris; digue,quat, garde- turam eligere ; choisir l'église o2't l'on velttfou, parapet, arc-boutant, tout ce qui conso- astre enterré. (Ap. Steph.)lide les flanes d'un édi fice. Hinc spondas di- PONTALITER. — Spoute; spontané,nent.

igna recta in quae defiguntur et acli- Sid.)guntur gradus scalao, vel paxilli seu clavi PONTANEE. — Eadem notione. ( S.qui axi intiguntur ad retinendam rotam;tras d'une é chelle, et cheville de fer fixée aux PONTO. — Pugio; poignard. (Auct. Ma-

extrénailés de l'essieu pour empécher les rones mol.)de sortir. (Vet. Gl.) — Pagus, regio; contrée, SPONTONUS. — Fustis ferro rnunitus ;cantan. « Sponda Navarrensis. » (Ch. Beneh.) bdton ferré. (St. Cast. Red.) — Scalprum si--Exterior pars lecti; bord extérieur du lit. gnater ► um, quo in signandis monetis utun-(A. 1371.)—Fcedus ad mutuam defensionem tur; poinpon. (St. Gen.)inilum; alliance défensive. (Vet. Gl.) PONZONUS. — Doliarís fístula; robinet.

SPONDALARIUS. —,Ide ►u q. SPONDARIQS. (A. SS.)(For. Oso. a. 12!17.) PORA. — Calcar; éperon. (Ch. Ilisp.)

DALIA. —Partes exteriores pontis PORCA. — Retis, seu instrumente prsca-rluibirs munitur in lateribus ; pat'apels, orii species ; engin de péche. (A. 1353.)garde-fous. (Raym. de Agil.) PORLA. —1.1 quod propter investitaram,

SPONDALIUS. — Exsecutor testamenti ; aut ratione relevü solvitur; droit de relief,exéculeur testamentaire. (A. 1251.) roit de mutation , qui se paye aa seigneu7-

SPONDA RE. — Spondis seu aggeribus pour la mise en. possession; OI. sporle.de diques ou de quais; Vid. PORLARE. — Sporlam, seu id quod pro-SPOtiDA, (Ann. Gen.) ter invr stiturarn aut ratiune relevii domino

Page 66: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 66/187

9 ^ QU E ICON T A.J3 51 il }-- Ostioluna; petile porte. QUIERIUS. — ArmiSer, eques; écuyc9•.T Ap. R1ad.)

rttcl s, d 'aumónes^rgul s vi vere ; viere QUtFA'CUS. — Idem u. ScYri^•r US, (Ni e.ale .) S. Cypr.) I I P.)

SNOURO. — Clcar; éperon. (A. 1009.) QUILATUS.—Skellarnunitus; munid'uneSPBANGA — Subscudís genus ex li„ np cloehette. (A 1375.)

vel ferr , rel agulum. (Guid. de Vig.) QUILLA. — Anguilla alas lucios; an-SPRANGATUS. — Laminis argenteis or-guille

ou brochet.(A. SS. g en.)

)(;t1111t,a_

,

natus; orné, garni de lames d'argent. ( S. ua; lochette. (A. 128!t )xris'.. ) QUILLARI:. — Re^onare; faireda bruitSPRE'1'US.—Sprelio,contemptio; mépris, rendreun son. (Cod. A ntíg.)alédain. (Sid.) QUINA. — Spina dnrsl et renos; épin.eSPREVARIUS. — Genus accipitris; éper- dorsale, échine. (A.1326.)vier. ( Pm) SQUNANTA —Angi na ; squinancie.

SPRIMÁTUS. — Spr•irnatus panis , factus ( A . SS.) Squinantialis passio , ead,! m no-ex mistura; pain de méteil. (Irrn.) iene. (A. SS )

supports, étais. (Ve!. QUINATICUS, -- Qui squinantia laborat;Gl,) ui est atteint d'esquinancie. (A. SS.DfEUa11. —Academia; ¿cole, académie. QUIRELUS.LUS. — Sciurus; écureuil ; ol. es-(A. SS.) uire 1. (A. 1410.)SPUDIUS. — Studiosus, industrius ; labo- QUIRIO. — Eadem notione.(A. 1061.

rieu.x, aclif, intelligcnt. (Rath. Veron.) QUITATOR. — Armiger, eques; écuyer.PULGA. - • F. rivulus. (I l. Occit.) A. 1291.)S'1'A — Pro isla, ut STE, pro irte, saepe -SpU(tAR1U1I.— Calcar; éperon. (A. 9292,) cl'URCAIIEN. — Paganica superstitio; le arril apud seriptores aavi medii.

BI

pctganisme. (Dud.) TABELARIUS. — Appari.tor ecclesiasti-SPURCIDUS. — Spurcus; malpropre, irn- cus; bedeau. (A. 1404.)onde. (A. SS.) TABELLU?^I.; Lanionis pliateus, mensa;SPURCITI . — Spureiticc gentilitatis, pa- ¿tal de boucher; ol. establerie. (Ch. Scot.)

^erslitiooes; superstitions da pa- labellum placía, locus ubi judices sedent;ganisme. (Cap. C. M. ieu oú sidgent les juges; f. 1eUend. scabellum.

SPURIÚS.l— (Subs t .) lncerto patre natas; Ch.ap. Lud.) g^

bdlard. (Pass.) - (Adj.) Spurii versus, id est TABILIA. — Bona irnrnobilia; biens irn-

ncerti auctoris. (Aus.) zobilicrs , immeubles 1 Bonif. VIII PP. )SPUTACULU II. — Sputum; erachat. ( E- Stabilia, seu breve de stabilia, quod dari so-agr. ) et ei, cui vir aliquis potens feudunt vel te-SPUTAMENTUAI.—Eadem nolione. (Conc. nementurrr, quod legitime possidere so a,-

lisp.) erit, calunzniat, sera repetit; arrét de maiza-PUTARIUhl. — Eadern notione. (Isid.) enue ; al. bre f d'établi. (Pass.)

SQUADRA. --- Acies, cuneas, copia mili- TALIATU^I. — Status, conditio; élat,tares , Gallis escadron. (Ap. Mur.)— Ca- ondition. (A. 1309.)torva, turba, cohors; bande. (Id.) — Plaga , TABILICUb1.—Tributum, quod pro sta-regio; pays, conlrée, plage. — Norma, pie- bilimento ilitadeu prmsidio milita a vassallisnon- équerre. (Guid. de Vi;.) xigitur; Víd. STABULATIO. (A. 1313.j 'SQUAGNA. — Mensura agraria , modusSTABILIDIL'. — Ideal q. stabilitales; Vid.

;;ri ; cerlaine étendue de¿erre. (A. 1303.) TAnILrTAs.ALETUial. —Pannus coccineus; drap TABILIb1ENTUAI. —Ecbictum, statulum,carlate. (A . SS.) onstitulio; ordonnance; ol. élabtiSSelnC

ALLA. —« Can) superpelliceo seu . xan.) — Suasio, jussus; conamaanclenaesquallis uigris. » (Ap. . 1150.) — Instilado; établissement. (A .

Mab. Mus. 'tal.) Id est, ut videtur, de 341.) -- Praesidium militare ; garnison.ellil.aus nigris. B al tVi

----

^ Ideal q. STABILIA, vox lloren-QUAMATA. -- Larica ferrea ex laminis sis. (Leg. ^orm.)

ferreis cal <^reis concatenata in m^duoa TABILIRE. — Votum slabilitatis in mo-quarnac piscis ; colla de nzailles. (Vet. Gl.) asterio emittere; Vid. STeBILITAS. (Chr. Iilel-

SQUARA''US. — Quadratus, in quadrum tic.) — Ordinare, co .ustituere; établir. (Usat.ll'oruratus ; équarri. (St. Cad.) 3arc.);- Instituere, reditus assignare ad

SQUAROSUS. — Aspen , vel in^^equalis ; rem aliquam; assi ner, établir des revenusude, rabotezax. Vel. Gl. ii rune destinatioñ (Necrol. A^ntig.) — Sto-

— Itali s , quadratinn dísse= ilita, seu praesídio nailitari castrurn rnu-ave dila i i quac#rantes ; écarteler ié} mettre une garnisorz dans une place.

Page 67: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 67/187

2397 TA EDIA; ET Ii`vF 'IZIY LA TINITA I'1S. TA 095

tare; garn.ison. (A. 1314.) — Vox fori Nor-niannici, curn scilicet res, (legua est contro-versia , in rnanus regis ponitur , donecindicio decisa fuerit; arrét de rnaintenue;ol. établie; Vid, STABILIA.

STABILITARE. — .Prcesidia militada col-locare; metlre des garnisons. (A. 1342.) —Pro cerio habere, tenere; tenir pour assuré,compter sur quelque chose ou sur quelgct'un.(A. SS.) — Ordinare, conslitúere; établir,régler. (A, 1361.)

STABILITAS. — Votum quod inter cae-tera emittit monachus in capitulo sese incongregatione et in ipso monasterio, in quoIrrofessionem emittit, permansurum ; vmumonacal par lequel on s'engage d résider cons-tamment dans la congrégatton et le coatvent oitl'on a fait lacte de profession. (Pass.) (Stabili-talem etiarn in locrs, ad quos ordinabantur,prornittebant presbyteri. ) — Coutirrnatin,sentenlia, qua quis u re possessa stabili-tur ; con f irmation, déclaration par laqu( lleon est de nouveau reconnu en possessiond'une chose. (A. 1208.) --Slabilitates, praesidiamilitada in castris et oppidis, in quibusstant et stabiles sunt milites; garnisons mi-litaires. (Conc. Tel. a. 1229.) Stabilitas,(lomos, domus ipsa uti sial; maison, habi-lation. (Ch. Occit.) Stabilitas carri, ipsiuscompages. (A. SS.)

STABILITIONES. — Ut STABILITATES.STABLIDUM. — Domus, habitatio; mai-

son, demeure. (St. Cad.)STABULA. — Pro stabulum. (Tab..Calens.)— F. navis onus, Gal. cargaison, facture desmarchandises chargées. (St. Mass.)

STABULANUS. — Stabularius ; valet d'e'-curie. (Gl. Antig.)

STABULARE. -- Stabulum; étable. (L.Rayar.)

STABULARIS. — Stabularis curia, chorsubi stabula exstructa; basse-cour. (A. 1073.)

STABULARIUS. — Qui stabulorum velequorum et jumentorurn curaru babet; va-let d'écurie. (L. Wisig.) — Pastor gregis;berger. (A. SS.)

STABULATA. — Pro STABULARIUS, is quistabulo seu equili servil. (Ccerena. Rom.)

STABULATIO. — Pra 3statiouis species,eadem f. quod supra STABII.rcUAi. (A. 1012.)

STABULATOR. — Stabuli magister, co-mes; connetable. (Gunth.)

STABULETU)tt. Domus rustica, ejusappendilire; maison des charnps, ses dépen-dances. (A. 1066.)

STACA. — Palus, postis, paxillus; pieu,poteau; ol. estac, estache. (St. Pallav.) —

Pra?statio pro facultate fir;endi slacas seupalos et ad lilas navem aliaque alligandi;drait d aequitter pour pouvoir planter desi l b d d' i ié d'

anains du juge ota du seiqneur par les partiesgui viennent contester devant leur tribunal,ort qui remettent aux chances d'un duel la so-lulion de leur procés. (A. 1212.)

STACARE. — Palis seu paxillis munire,vel potins ad palos ligare; planter des pieux,ou allar•her, lier. (A. 1192.)

STACASIUJI.— Idear q. STACAGIL'M. (Apllirmum.)

STACHA. — Capistrum; lico?t. (Vet. Cod.)— Praestatio, etc., ut STACA. (A. 1221.)

Italis, acicnla ; épingle. (Ap. Mur.)STACHARE. — Constringere, alligare;

altacher. (Il1ir. Urb. P.)STACIA. — Vectigalis species; Vid. S T A-

cA (Clero. VII PP.)-- Forte mansio, ul STA-B Ln )UII. (A.1213.)

STACIU'el. — Statio navium in porto, utvidelur, ut SEDES. (S. lx.)

S1'ADAL -- Candela niajor; gros •cierga.(Mir. Urb. V PP.)STADERIA. -- Sralera, verticulum ; pe-son. (St. I'lae.)

STADIA. — Dormís, mansio ; rnaison, de-mucre, habila(ion. (A . 1h-61.)

STA DICHIUM. — Pignus ;1269_ ,

S"1'ADtROLA. — Italis, bilans; balance.(A. 136'1.)

STAIDITIUS. — Non recens; gcci n'est pasfrais, passé. (SI. Aren.).

STAD1UíV1. — Pum arrum; verge'1'. ('1'ert.)

— Spatium quodcunque; inlervalle, espace.(A. 1357.) — Portus, locus ubi naves strcrepossunt, ripa, liltus; port, lieu quelconqueou les navíres peuvent slationner. (Cod. ¡tal.Dipl.) — Pluteus vel sun¢;estuiu; estrade,tribune. (Ap. Mur.) — Mensuree species;certaine m esure de longueur. (A. 1291.) —Sedile in choro; siége, stalle. (S. xn.)

STADIVUM. •— Idem quod sedes salinaria;Vid. SEDES (Ap. Doub.)

STADUi4I. — « Propterea cantionem dostado meo tibi emitlo, » id est de juri stan-do. (Foral. V et.)

STAFFA. — Baculus, scipio; bdton pours'appuyer, canne. (A SS.) — Stapes, quoquis in ec:iuum tollitur; étrier ; ol. slaTer.(Pass.)

S'1'AFFETA. — Vox Italica, tabellarius;estafette. (A. SS.)

STAFFILARIS. -- Ad staphilum spe-ctans; Vid. STAPIIILUAI.

STAFFILE. — Stapes ut STAFFA. (Ord.Roni.)

STAFILIS. — Idem q. STAPxILUnI.STAFOLIUM. — Idem q. STAPLUM. (L .

Rip.)S1'AGA. — Palas, etc., ut STAGIA.STAGATUS. — Defessus, oppressus; fa-

ti é d (A F )

gage• .1 .

Page 68: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 68/187

STAGI. — P^imarii quidam e conventu TAGNATOR. — Stagni opifes ; etameur,calhedral.is ecciesim., qui moderamJis'sta- palier d'étain. (Lib. Mg. Scacc.)requi-

''AGNTUS. — Stagnans ; stagnant, crotc-

pissant. (.4. SS.) — Stanneus ; d'étain (A l),Mur.)

STAGNINABBR. — Vasorum stanneorumopife :: potier d'étain. (A. 134+.)

STAGNIOLUM. — Diminut. a STAGNUarSTA GNIUi•1. — Pro STAG iy U 11 r.(A. 798.)STAGNOLUS.—Diminut. a STAGNU$r. (A pMnr.)STAGNUM. — Mare; la fuer. (Tider.

Lan;.) — Stannum; étain. (Pass.) -- Sedes,sedi le ;siéqe. (A . 12'19.)

STAGUETA. — Scopus; blanc, but. (A.1353.)

S'1'AJARIA. — Obses ; otage. (Gens. ecct.Born.

ST)

AINU;VI. — Stannum; élain. (A. 124.8.)STALANUM. — Locus ubi quis habitat,

ut STALLUNr. (A , 1322.1STALHATA. —Ut STALLAIiIA. (St.

A,ven.)

ru

r

ntur, scrlrcet decanus, subdecanus, etduo vel tres majores canonici; alias RESI-nLNrIAR. Sic inPaulina ecclesia Londi-nensí. (Suela].)

STAIitA. nmus, habitado; maison,habitalion. (A. 1298.) — Commoralio assi-fina, domicilium; résidenc,e, domicile. (.St.Miss.) — Palus, seu tigillum, quo rele adcaniendas aves susterltatur; potrau pourtendre les f ilets de chasse. jPet. deCresc.) —Pluieus, librorum locularuentum; pupitre.(A. 1h.59.)

STAGIARIUS. — Qui slagiurn seu dornurnincolit sub animo censu, ídemq. Hosrr;s.(A. 1358.) --Canonicus qui in stagio cst,rtuí singium suum decurrit ; Vid. STAGrUn: .(Obit. eccl. 11Íorin.)

S TA(11A1'OR. —Canoni us, etc., u t STA-crAntUS.(Ve!.Obit.

S''AGILI:. — Idem forte quod STAGIA, pa-lus. (A. 1149.)S'1'AGIMFNTUM. — Sequestrum . seque-

slratio: mise ú part, séquestre. (St.STAGIRE. — Seqnestro ponere; mctlre

sous le séquestre. (St. FI.)ST_SGIS. —Idem q. STAGIUAI.S''AGITUS. -- Domus, vel locus domui

diticandm- aptus; liaison 011 emplacementpour batir une maison. (Act. capil. eccl..Lugd.)

STAGIUII. — Coenaculum ; salle cl mo,n-ger; nl.

estage. (G. Chr.) — Obli;;alio quavassallus tenetur slare in castro domini sui,sive pro eo tuendo contra hostes, sivo exalio debito; service féodal en verltt duquel levassal cst tenu de venir garder le chdteau deson seigneur. (A 1211.) — Feudurn slagioobnoxium; fief qui doit la garde du chdteauseigneurial. (A. 1108.)— Domus in qua quisstat, habitat; maison, demeure. (Cons.t. Le-mov.) — Mansio, commoratio; résidenee,séjour. (A. 1262.) — Portus, locus ubi navesstare possunt; port, tout li.eu oic les navirespeuvent stationner. (A. 1342.) — Stcgium fá-cere et complere, dicuntur canonici qui fa-ciunt residentiam, qua ad alíquot díes inanuo computatur ; résider, habiter le lieu oitest un bénéfice pour le desservir. (A. 1262.)Stagiurn concederc, absolvere a residen-tia, verbi gratia, eanonicum qui pro servi-tio ecclesiae peregre proficiscitur ; donner úetn bénéficiaire la permission de ne pas llabi-ier le lieu oic est son bénéfice. (Id.)

STAGIUS. Obses; otage. (A p. Mur.)STAGMEN. — Stannutn, ni fallor; étain.

.(Ch. Angl.)STAGNACULUM. — Dimin. a STAGNUAI.

(Ach. Spíc.)

triendisque e¡usdem rehus necessari

STAI.ICIA. — Arboretum, ut STALLARIA(A. 993.)

STALLA. — Mercatorum sedes ; bane desmarchands, lieu oú as se liennerl ; ol. estal.(Ap. Th, BI.) — Stabulum ; écurie. (A. SS.)

STALLAG1Ul<1. — Ccnnaculum, tabula-tum; étage. (A. 1453.) — Prtestatio pro stal-lis, sen jure ea trabendi in foris, mercatis elnundinis; droit d'étalage; ol. stallage. (A .1195.)

STALLANGIARIUS. — Qui habet stallum

et locum in publica via tempore nundina-rutn; • celui qui a le droil de frettre sa mar-chandise en vente aux foires el marchés, quia un banc. (Leg. Burg. Scot.)

STALLAItE —Stabulari : « Stailantequi.T» (Gocl. Lex.)

STALLARIA. — Arboretum, salicetum;bosquel, saulaie. (L. Long.) — Locus ubiservantur pisces ; vivier, réservoir á vois-sons. (Tab. Fisc.)

STALLARIUS. — Stabuli praefectus; or-ficier préposé aux écuries, connétable. (Ch.Angl.) — Idem q. STALLANGIARIUS. (A .1360.)

STALLA TI. — Forte pro TALLIATI, talliisobuoxii : ata potius qui stallum, id est re-sidentiam in loco debent, qui glebae ad-seripti sunt, aut qui in aliquo loco moran-tur. (Ap. Ughel.)

STALLATIA -- Vivarium piscium, etc.,ut STALLARIÁ. (Chartul. S. Vand.)

STALLIIJI'1. — Idem q. STALLO.STALLO. — F. mensura, quae Gallis ¿la-

Ion dicitur. (Ch. Carol. C.)STALLUM. — Locos, ubi quis habitat,

sedet,- stat , praeserlim yero in foris etnundinis mercatorurn sedes vel apott;eca?;résidence, demeure, boutique des rnarchands

2(199 TA EYICON TA . 100

Page 69: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 69/187

q 40I TA 1iEDIA ET INFIJ1.lE LATINITATIS. TA ;U 2

STALLUS. -- Cubiculum, cella, cellula;chambre, chambrelte, cellule. (Ap. Mur.) —Hahitalio, domicilium ; résidence, demeure.(Pet. de Vin..

STALO. — Pondernm et mensurarumexemplar, modulas; étalon, modéle des poidset mesures. (A. 1282.)

STALONNUS. — Eadem notione.1275.)STA LONUS. — Equusadruissarius; cher7alpelar la reproduction, étalon. (Mon. A ngl.)

STALUM. — Chalybs; acier, fer trempé.(A. 1163.)

STANIBECHUS. — Italis, rupicapra spe-cies; chamois. (St. V ercel.)

STAMBUCINUS. -- Ad rupacapram per:i-nens ; de chamois. (Ap. Mur.)

STAMEN. — Stannum; étain. (A. 1304.)STAMENTUM. — Ordo ; élat. (Conc.

Hisp.)

STAMESERICUS. — Hdlosericus, ex se-rieo contextus; de soie. (Ap. Mur.)STAMETA. — Panni species, idem quod

STAniINE.A l; ¿lamine. (Ch. Ital.)STAMINA. — UI STAM1NEa.STAMINEA. — Laneus pannus; élofJ'e de

laine; ol. estame, estamine. (1{1on. .4ngl.) —Lanea interula, seu camisia, qua monachiquidam vice cilicii utebantur ; chemise delaine d l'usage des moines; ol. estamine.(Pass,)

STÁM1NEUM. — Lanea interula, ut STA-MENEA. (Udalr.)

STAMMELARIUS. — Balbus ; bégue.(Necr. Eauresh.)

STA9INUM. — Mercatoris sedes, idem q.STA LLUnI. (A.14.04..)

STAMPA. — Italis, typus quo moneta si-gnatur; coin monétaire. (St. Rip.) — Starn-pcE, scabellula, quibus repentes manibusinnituntur; petites crosses á l'usage des culs-de jalte.

STAMPUS. — Nota, impressio, signum ;enapreínle, marque. (Ap. Lud.)

STANCA. — Agger aquis oppositus, ve,id quo aqua / ^ontínetur ; dique. (A. 1193.)STANCARE. — Sanguinern sistere nefluat ; étancher. (Ser. Sana.)

STANCARIUM. — Agger aquis oppositus,ut STANCA. (A. 1311.)

STANCHATORIA. — Aggcr itinerarius;chaussée, chemin. (A. 1226.)

STANDA. — Dolium vinarium; tonneau.(Vet. Cod.)

STANDALE. — Vezillum, ut STANDAR-DUM. (Rig.)

STANDALIS. — Eadem notione. (Ap.Mur.)

STANDARDUM. --- Vexiilum; banniére';oi. estendart. (Pass.) -- Ponderum et merr-surarum modulus; élcilon modele des poids

STANGIUM. — Idern videtur,quod STAL-LAGIri\I, praestatio quv; fit ob. alerces venumexpositas. (A. 1154.)

STANIUM. — Pauni species, ut STA:vI;vr:A.(A. 1233.)

STANNARIA.—Stanni fodina;inine d'élain.(Ch. ringl.)

STANNEATUS. — Stanno fuso perlih3s ;étanzé. (St. Ord. Cist.)STANNIFEX. — Vasoru m stanneorum opi-fex ; polier d'é'lain. (A. 14.84.)

STANNUM.—Sedes et apotheca, ubi mov-eos venuru rxponuntur ; boutique, baraque,ernplace.ment oic le marchand met sa marchan-dise en vente. ( A. 1277.) — Vas stañneum,quaevis supeller ex stanno ; vase d'étain ettout objel.de méme maliére. (St. eccl. Nann.)

STANS.—Domus, hahitatio ; demeure, mai-son, habitation. (St. A ven.)

STANTARIUM. — Vexillum, ut STANDAR-

DUDi.STANTES.—Qui in fide perstiterunt, utie contrario lapsi, qui a fide defecerunt. (S.Cynr.)—Petrae, rupes, quae per se stant. (A.1038.>

STANTIA.—Camera; ehambre. (Ap. Mur.)—Statulum pretium, praescripta aestimatio ;taux, estimation, prix réglé d'une marchan-dise. (St. Salun.) — Dornus, habitatio, utSTANS. (Cod. Ital. Dipl.)

STANTIAMENTU.17. —Stalulurn, consti-talio, sandio; décrel, constitution, lraité.(Ap. Larn.)

STANTI ARE.—Statuere, defiuire ; arré'ler,régler. (Chr. Parm.) — Mensuras ad exem-piar exigere ; régler les poids el mesures dleur étalon. (St. lllont. Reg.)

STANTIATOR. — Qui ex oficio mercihuspretium indicit; celui qui est rhargé de ré-gler leprix des aamrchandises.(St. %Ilont.li'e.)

STAN''IVUS.—Stans, erectus ; qui se tic.debout. (Charlul. Kemp.)

STANTOR. — Copiarum dux ; chef destroupes, général. (Ord. Vit.)

STANNUM. --- Pannijgenus; ¿lamine. (A .1429.)S'1'APEDA .--i0 t STApES.

STAPEDIUM.—Eadern notione. (diem. IVPP.)

STAPELLA. — Emporium, forum [mod-em; marché, place d'un marché. (Avesb.)

STAPES.—Id quo quis in equum tollitur,ul SCALA. (A. SS.)

STAPFOLUS.—Idem q. STArEUS.STAPIA. — Slapes, staphi, scala, qua in

equos tollirnur: «Durn vrrgunculre placerocuperern, pes htesit stapice, el tractus Inter-ii. » (Vet. Insc.)

STAPIO. —Pedurn ornamentum, ut vnftMabillonius, seu, ut alii putant, reoium dia-dema (Vit S Radegund )

(A .

Page 70: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 70/187

1to5 STA EXICON ST:1 ?'G1seu quod a mereatorit,us (Lomillo furi sol-virar; marché ou droit payé par les mar-eltands au seigneur du lieu. (V et. Cod.)

STAPLUS.—Dnrnuncula exponendis mer-eibus apta ; baraque, édifice établ-i å la hatepour étaler les marchandises. (Vet. Gl )

STA PRON. -- Ventrale crassum ; ceinturegrossiére. (A. 9 42:1.

STA IPULA.—I:mporium,iforum'pnblicum,in civitatihus pre'sertim marilimis constitu-tum, ubi mer•ces exLraneae publice distra-Ilun tur; foire, marc,lté public ; oi. estaple, éta-pe. (Pass.) Stapulce májor, qui collegio sta-pulae, set] merralorurn prmest ; syndic ducorps des marchands. (Ch. A ngl.)

STAPUL.iRIU:1I. — Series, ni fallnr, stal-lorum seu se¡liurn in choro; rang de stalles.(Obit. eccl. Mor.)

STARA.--Sextarius; seticr. (A. 1195.)STARCIA.—UI SITA RUMASTARE. — ( Subst. ) Domus ; habitation,

maison. (A. 1095.) — Sextarius; _ setier. (Ch.

Pa/.)—(Verb.)Hahitare, domicilium batiere;habiter, résider. (Pass.) Stare recto vel adreclum, stare jurr, Gall. ester en droit. (St.Los.) Stare nade, inimicitias inter se babero ;élre mal anee quelgr.t'un. (A. 1196.)

S'I'ARELLUS.—Sextarius ; seticr.( A.1267.)STARIOLUS. — Sextarius, mensura fru-

lnentaria ; setier. (A. 1249.)S'I'ARIORA.—Eadem natione. (L. Long.)STARIUM. — Don,ns, ut STAR E. (Ch. 11'a-

z•rtr.)—Sextarius, ut STARA. (A. 1159.)S'I'AItNA.—Avis species, sturnus ; étour-

9tcare.S`I 'ARRTI.—Domus, ni STARE. (S. xrr r. )

STARRENE.—Alvus seu frrndus uavis, utvidetur. indo f. pro carena. (Ch. ,Vlass_)

STARR01.—Clrirographum , vel iíastru-mentnm, quo Juda i pactiones suas rerum-que transactiones conficiehant, apocha, scri-litura, charta ; papier de commerce chez lesJuifs, acte, facture, quittance, etc. (Pass.)

Domus, cedes, ut S1'ARIV. (A. 1215.)STAR'I'IA.—Reneficii ecclesiastici species.;

sorle de bénéfice ecclésíastique. (Forne. Vet.)S`1'AS`1'ARUI'US. — In sequestro, vel sub

custodia positus; mis sous le séguestre oudonné en garde. (3Iur.)STATARII. —Edema qui STAGIARtt, id est

qui re.siclentiatn deben t; Vid. STAGIUM.STATER. —Numinus; argerit inorinagé.

(W. 11Ialmesb.)STA'1'ERA.—Eadem nolione.S'I'ATGIA.—Ilabitalio, caenaculum ; Vid.

STAGIA. (Ch S. Mart. Lem.)STATIfES.—P¡,rtus, navium stalio ; port,

lieu, oú stalionnent les navires. (Ap. Ilyt:¡.)S,TATICA.-1'riesidiuur militare; garnison

mililoire. (Usat. Barc.)—Comrnoratio, dom-

cl i nm dorrricile, résidence. (Const. Perp.)S"I'ATICULUIi.— hiera q. STA•ruI1COLUnt.

rum ; nintc tio; rnaison, habitalion, assemblc^ cdes fddles, station, lieu oics'arrdtent les pro-cesseons, école, résidence, procuration, four-niture de vivres , plancicer, boutique ,marche', vivier, relais. (Pass.)—Scriptoribusecclesiasticis, jejunium ; jeüne prescril parl'Eglise. (Pro quovis jejunio stationem usur-pant nonnulli; alii vero stationem a jejriniodrstinguunt. TerluIlianus ostendit stalioneaepraescriptam ex mero arbitrio et propria de-vuti one observatam.)

S1'A1'IONAIt1A. — Ofl'rcina libraria ; bou-tique de libraire. (St. Univ. rotos.)

STATIONARiATUS.— Librarii ofl'icium;librairie, élat de libraire. (St. Univ. .4urel.)

STATIONARIUS.—ldenr g mansionariusseu maneas ; domicilié. (Pass.) — Librorumvenditor ; marchand de livres, libraire. (St.Univ. Paris.)— Canonicus, qui residentiarnfacil, íiut lacere debet; chanoine résidantou astreint ci la résidence. (Ap. Lud.) -- Sub-diaconus in Ecclesia Romana, qui, hebtio-

mada sua in stationibus Romano f ontilice1M issam celebran! e, Elristolam cantal. (Anast.)STA'1'IOSí's.—Diu, cum mora. (Anast.)STATIUM. — Sedile; siége. (Mart. Arnpl.

Col.)STATIUNCULUM. — Apolhoca ; boutique.

(A. 1236.)STATIVA.—Domus, ubi quis stat, manet,

ut STATIO. (A. 1153.)S1'A'I'IVUS.—Stativus equus, quem slii re-

fractariuln vocant; clacval rétif, (Wichb.)S"I:ATOR.—Apllaritor vel quivisfamulus;

apliariteur, sergent ouserviteur. (Vel. dnsc.)STATUA.—Columna ; pilier, colonne. (A .1095.)STATUALIS.— Stupidus, instar slatuaa

(hinc adahium: statua taciturnior) ; stupé-fié, slupéfait. (V et. Cod.) Statualis cereus,qui ata statuam seu altitudinem alicujus ef-fictus; cierge de la hauleu.r d'une statue ou dela taille d'un llomnee., (A. SS.)

STA.TUARE. — Statuere, praescribere;décider, arréter, statuer. (A ct. ad Conc. l3asil. )

STATUARIUIVI.. — Selrulcrum, monumen-tum mortuor •um stands atiornatutn; mauso-

lée, tombeau orné de statues. (Ingulf.) — Lo-rus ubi statum confiad solent ; fonderie.(Zach.) — Candela seu cerei genus ; Vid.STATUAI.1S• (Ugut.)

STATUITIO. — Statutum, edictum ; dé-eret, arrélé; Andr. Dand.)

STATUNCULUM. — Parvula statua; sta-tuette.

STATURA. — Hominis altitudinis men-sura ; stature, taille. (Anast.) — Statua, ima-go; statue, rPprésentation d'une per.sonrie.(A. 1397.)S'1'ATUROSUS.—Eleaantis staturae : « For-te babes sorvum formasunr, slaturosttm, be-rra composítum. » (S. A tczill e. (Lact ) — Re-STATUS St t

Page 71: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 71/187

0;113 TA 1íLDIfE ET INIIl1.1 L" 4.TIN{ TA 1'I`. TEtus, comitatus, familia ; train de vie, naaison,état. (Polypt. eccl. V ivar.) — Reditus, pro-ventas, liscus regias ; revenu, prod:cit, tré-sor royal. (Ch. A ng.) — Sedes; résidence.(Ethelr.) —Stallnm iironachornm et canoni-corum in eccicsia ; stalle. (Galbert.) — Se-des, apotheca ; boutique. (A. 113'4.) — Dila-

tio, induci;r ;retard, ajournern.ent, [lélai.

(Pass.) —Honoris et dignitadis grados;rang, degré d'honneur. (A. 1390.) — Miriis-terium, artiticium ; nrélier, état. (A. 1216.)-- In statu tenere, curare, tueri, sois sli-pendiis servare; tenir en état. (A. 1293.)

STATUTARII.— Magistratus, qui statutaedunt, vel borona observationiinvigilant, velsecundum ea judicia sua edunt. (A. 1208,ap. Mur.)

STATUTARIUM. — Archivarla, in quo re-ponuulurstatuta, seu acta publica; dép8t de

titres, archives, chartrier. (inn. IV PP.)STATUTIO.— Statutum, edictum; décret,édit, ordonnance. (Ardí, Spic.) — Juris^lictio}avalorara eornmuniae; juridiction des jaratsd'i.rne municipcclilé. (A. 1070.) — Assignatio,edictio; action d'assigner, d'adjuger. íA.1938.)

STATUTORES. — Ut STATOTABII.STATUTUM. — Slatutum locale, rnstit:r-

i i,m, consuetudo recepta in loco ; coutucoe lo-cale. (A. 1336.)

STAUDELLUM. — Futcrum mensarurn,(St. eccl. Cast.)STAULUS. — Stallus, sedes canonicorum.v a l monachorum in choro ecclesire; stalle.(A.1227.) — Stallum, apotheca ;• boutique,¿tal. (A. 1228.)

STAUPUS. — Scyphus, crater, poculum,mensura liquidorum; coupe, mesure pourles liquides.

STAURACINUS. — « Vestes stauracintr., »id esl aura et serico pampiaratre, corí.ulbialae,filicatm ;Vid. TAURACIS.

STAURACIS. — « Locellum aperuit , in

quo interius plumacium ex lroloserico su-perpositum , quod stauracis dicitur, in-venit. » (Anast.) Ex his plurnaciuua idealesse videtur quod opus plumariuco; V id.PLUüARiUN. Bollandrstis vero staurieis pan-olis est crucibus intextus, a Gr. 6TRVPds,crux.

STAURAMENTUM. — Quidquid non advitae duntaxat, sed et ad agrorum culturain,et pra?dii supellectilem pertínet; ideal quodINSTAURUM. ,(Tab. Cad.)

STAURAI{E. — Instruere, adornare ; gar.nir, meubler; ol. estorer.

STAURIA. — Crux; croix.STAUROFORIA. — Portatío crucis; por-

temen! de croix (Vet Gl ) C i la

S'I'AURUM. — ídem q. STAURASIEyTti9I.(Elrrrh.)

STAURUS. — Cr ux ; croix. (Vet. Cl.)S'CAVA. — 141a;joris retis 91enus ; espéce de

granel f2let ; nl. estave, (L. Sal.)S"{'AZONA'i'ICUM. — Prxstatio pro sta-

tione seo stallo in fnris et nundinis, idem g,STALLAGIL' â I. (Ap. Mur.)

STECCARE —Stando ante altare S.Arrrbrosii fuit ita compressa et steccata, cluodPullo modo poterat discedere. » (117ir. S.A mbros. Senens.) Id est lixa, ex ltal. stec-ca, baculus, stipes.

STECCARIA. — Palorum- series, vallalioex palis, locas palis circ,uuiseplus; palissa-de, enceinte fermée de picux; ol. estucarle.(A. 14i4.)

STECCATA. — Eruten] nolione. (Ann.Gen.)

STECCO. -- Vox Italica, spina, festuca,palas ; épine, 7^aill^e, pieu. (A. SS.)

STECFfATIJM. — UI STEa',CATA. (Ap. Mar.)STECHETUM. — Palas, repagulum ; piea,

barre, barriere. (Pet. de Creso.)STELAREA. — Salictum saussaie. ('Ap.

Mur.)STELE. — F. retis genus, vel pali in flu-

vio disí,osili ad capiendos pisces ; filet depéche ou pé'cherie, enceinte f'errnée pieux.(Ch: Tlcrnd)

STELENGARDA. — Locos palis crrcum-se-ptus; líen fermé de pieux, pécherie. (Ap.Mur.)STELLA. — Circulas furreus habens pia-res cercos, quo muniuntur eccle.sioe; cou-

ronn e de lamierede lustre e n usagedans les églises; ol. estelle. (Dar.) Slellce,bacilli; quibus alligatur crnx post ruplrrratuconsolidanda; 9norceaux de bois donl on sesert pour joindre ensemble les deux parliesdu bdton d'une croix, quand il est cassé; ol.estelles, esteilles. (A. SS.) Socielas stellce,ordo militaris institutus a Joanno reg.Frane. •,ordre rnilitaire de l'Eloile. (A. 1351.)

Stellce festuco, dios Epiphaniae; la rete del'Epiphanie. (Cod. S. Vict. Par.) Slellheapparitor, vesper, solis occasus; le soir, lecoucher du soleil. (Ch. A rag.) Sigila grossade sero , eruten] rlotinne. (Chr. Parm.)

ST ELLARE. -- Stellis micare; étre étoilé.(Synrm.)

STELLARII, — Slellarii seu stelliferi Itos-pitalarii, frarres seu milites ordinis Teuloni-.ci; chevaliers teutoniques.

STELLA'I'A. — Palas, repagulum ; pieu,,barre, barriere. (Ap. Mar.)— Valla tio ex pa-lis, locos palis circurnsel.ttus ; palissade, lieuceint de pieux. (Id.)

STELLATICUS — Stellaticus pannus , se-i i i ll i i di i

Page 72: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 72/187

2to7 TF. EAICON TI 10 Kut videtur, sea potius intertignium, Gall. TERCUS.—Nariumeaeret cenlum;marce.coson A. 1206.) Vl. S. 1:Venzoal.)

^I'I;LLIF I?RI.— Vid. STELLIGERI. TER{:U'I'IUM. —Ut ST ERCO HARIUM.STELLIFIi;ARE. — In divorum numerun, TERIFIUM. -- Slapes, quo in equurr;refcrre, stellis et astris inserere; meltre au uis totlitur; étrier.(Mart. A necd )ombre des dieux, diviniser. (Eric. Ups.) TERILENSIS. -- Idem q. ESTERLINGUS.S'I'ELLIGERI. — Nomen factionis Basiteaa TERLINUS. — Ut supra STELLItvos. (Ach.n Helvetia, cui opposita Psittacorum factio. Spic.)1A • 2t8. TERMENTOR1UNI. — Stabulum jumen-

S•1'ELLIGUS. — Unciae pars vicesima; la orlinr; étable, écurie. (Ugut.)245.)é

►ne Donelaee species; Vid. eESTERL i N (Ord. Ron

A^ US. — Pro stratus, Gall. jonché.

os. TERNAX. — Humil:is ; humble. (Sid.)STELLINUS. — Eadem nolione. (1Vecr. TERNERE. — Pacificare, praeparare, in-

ar.) ellare, obruere; pacifer, préparer, détruire,eTELLIONA TUS. — Sortilegium; malé- briser, setter un cheval, monler ci chetial. (Vet.ce: sortilége. (Vet. Gl.) l.) — Scribere; écrire. (Pass. S. Mamixil.)TLLONAI'A. —Sepimentum, seu val- TERNIC1U14I. — Stramentum, palea quae

latio ex palis; palissade. (St. Mont. Reg.) quis sternitur; litiére pour les animaux.TELLUM. — Locus palis circumseptus; (St. Avel.)enceinte fermée de pieux. (St. A ven.) TERNOMENTUAI. — Sternutatnentum ;

STELLUTIA. — Stellula; petile étoile. (A. ternuernent.(Vet. Gl.)

S.) TERNUTUS. — Sternutatio; action d'é-STELZIA. — Grana vel baculus cui quis ternuer, éternuement. (Mab. Anal.)innitiiur; bdton, canne. (Bal. Cap.) TERPARE. — ltalis, exslirpare; déraci-

STEMA. — Poena reis inflicta, vel jus eam ner, extirper. (St. Taur.)nfligendi; Vid. ESTEnIA. TERPERE. — Fadem notione. (Mur.)

STEMMA. — Corona , diadema, cou- TERPUS. — Ab Italico sterpo, stirps,onne, diadé ►ne. (Prud.) — Pro schema, seu truncus ; •souche. (A. SS.)

cxñµ«, non semel usurpat Ordericus Vita- '1'ERQUILINIUM. — Stercnrum recepta-lis : « Monachile stenama. » ulum ; trou d fumier. (A. 99!+.)

STENDATUS. — Marca stendata, ad s l an - TERTINA. — Aratri culter; ,coulre, ferda.rdum scilicet examinata; maro élalonné. e charrue. (Vet. Gl.)

NTARI. —Dislineri, occupari, vox TERTURA. — Substramen; litiére pourItalica. (A. SS.) e bétail. (A. 1244.)

S'1'ENTARIUM. — Vexillum, ut STANDAR- T E U R A . — Vecligal, tributum, collatio,DUNI. (Jac. de Vor.) tc.; imp8t, taxe, redevance. (St. A rdac. a.

STEPA. — Palus, tigillum, fulerum; pieu, 356.)élai, soliveau. (A. 1435.) TEYGNATUS. — F. notis variegalus et

TEPHADIUM. — « Dedit et alium mis- distinetus, vei punctis interstinctus; parsemésorium similiter anacteum pensantem lib. e petits dessins ou pointillé. (Mon. Angl.)40 et dimid. qui babel, in medio rolan] cum TEYRA. — Ut STEURA. (A. 1342.)

stephadio, et in gyro homines et feras. » (II. TICA. — Tunica ; tunique, espéce de véle-eplsc. A utiss.) An ex Gr. Qrevzacov, ut sit rnent. (Isid.) — Cerlus numerus anguillarum,coronula; vel quod scacarium, quod stepha- Anglis esticlte, id est numerus vigniti án-

iu a vocabant, etformaturufuerit2Pron-,en^a guillarum réunion de vingt anguilles, ving-tepltadiuln in Vita S. Laudi, Cons- aine d'anguilles. (Ch. Angl.) — Pro STRIGA,

ant.in. c ,pisc.) enefica. (II. 1Vlon. Gemrnetic.)HANIENSES. —Vetus molleta comí- TICARE. — Palis munire; palissader.ancienne monnaie des corales 'TICATA. — Dalmatis, propugnaculnm,

de B orcrgogne ; ol. estephanois, esteve- unimentum, 'basada,Halls; ouvrage aran-ants, etc. é, redoule, bastide. (A. 1345.)

TI?PHANIZARE. — Coronari • étre cou -STIGCATELLUS . — Dirninut. ab Italicoronné. (A. SS.) teccato, palus, sudes, assula lignea. (A. SS.)

tCOLA.—Nutrix, quae cunaspurgat; TICCHA. — Tunica, Ut STICA. (Cene.)ourrice, celle qui lave les langes. (Tert.) TICHATUS. --Gontextus ae series palo-

TERCOLINUt1I. — Fimus, quo stercoran- ruin • palissade. (Ap. Mur.)tur agri; fu ►nier. (Vet. Gl.) TICULARIUS. — Stigularum seu ligula-

TERCORACES. — St'aiguillettes,

ercora • ^ente or- rum artifex; fuisertr d' igutlde-

dures des animaux. (Conc. Lipt. ^a . 43.) ier. (A. 1280.)S''ERCORANIS'T1E. — Haeretici, qui Eu-

•TU'US' — Piscis fluviatilis, tinca; tanche,

sliae sacramentum secessui obnosiumoisson. (Vet. Gl.) incitatioAculeus stimulus

Page 73: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 73/187

N1EDiIE ET INFINIfE LAT INITA TIS. il 119109 TLS'1'IGINA. — Ornamenta regia; insignes,

ornements royaux. (Isid.)STIGLUS. — Lignum teres et longum,

stilua; piéce de bois longue et arrondie. (Tr.de art. milil.)

STIGMA -- Signurn, character, nota;tnarque, em preinte. (Andr. Flor.) — Modus,ratio; maniere. (A. SS.)—Lernniseus nodatusqui ad sinistrum humerum militis alligaturcum balr.enrum caeremonia creatus est aprincipe; nceud de rubans que le chevaliernouvellement créé porte sur l'épaule gauchejusqtt'cI ce que, d la suite de quelque actiond'éclat. un prince ou une dame le lui coupe;ol. emprise. (Nic. Upton.) — Stigm ata, prax-stigia"', characteres manict; caracteres, insi-gnes tnagíques. (A. SS.)

STIGMARE. —Notaria infligere; imprimcrun stigmate sur. (Prud.)

STIGIIA'lIZARE. — Eadem notione. (A.

SS.)STIGMATUS. — Punctis inlerstinctus;pointillé. (fiouif.)

STIGULA. —i.igula ; aiguillette. (Vet. Gl.)STILA. — Campanula ; clochette.STILARE. — Vox Ital. obtinere, ín usu

e.sse, usurpari. (II. Nem.)STILBON. — Splendens, splendidus; bril-

lan.t, étincelant. (Frideg.)STILIARE.—Stilus; style, instrument pour

écrire. (A. 1352.)ST1[I,LARIIE..— Aquarum ductus; canal

pour condirire l'eau;ol.

estier. (A. 1023.)STILLATUNI. — Sorbitiuncula; breuvage

délicat, bouillie. (A. SS.)STILLICIDARE. — Slillare; lomber goutte

d goutte, déqoúter. (Vet. Gl.)STILLICIDIUM. — 11lomenturn, punetum

temporis; instant, moment. (Vet. Iren. In-terp.)— Ludiera pugna, hastiludium ; tour-noi. (A. 1314.) — Morbi genus oculorum, f.aegilops; sorte de rnaladie des yeux. (A. SS.)— Aquae decurrentis murrnur; bruit de l'eauqui court, murmure.Vel. Com.) — Área anteaedetn sacram, alias ^ IÜPLUVIUM, q. Vid. (G.Chr.)STILLUS. — Stylus, formula, method.usconficiendi acta forensia, vel scribae officium;style, maniére de rédiger un acte, formule, ouoffice d'écrivain, de greffier. (A. 1322.) — Pa-lus, sudes; pieu, perche. (A. SS.) — Ponlishila; pile d'un pont. (A. 1391.)— Stilus, gra-phium; style, instrument pour écrire. (A .1291.) — Consuetudv, rnos; habilude, con-turne. (A. 1288.)

L PTIO. - Pusillus , hnmuncio; petithomme, homme chétif. (I'el. Gl.)

STILUM. — lnstrumentum calceandisequis ai,tum. (Ap. Mur.)STILUS. -- Reditus, emolumentum, sala-rium; salaire honoraires (A 1370 ) — Jus

S1'IMATIO. — IEstimatio ; estimntion,détermínation de la vaieur cl'une chose. (Ord.reg. Fr.)

S'1'IMPLO. -- Pro extemplo. (A. SS. Ben.)S'1'IMULATUS. — Fervens; bouillant, ar-

dent, brillan/. (A. SS.)STINCiUS. — Piscis ; sorte de poisson,

épinoche. (Vet. Gl.)STIOPUS. — Inflatio oris; 'en flrtre de labouehe. (J. de J.)ST 1PA .—Obturamentunc; bonde, bóuchon.

(A. 1381.)STIPADIUM. — Scaccariurn; échiquier,

(Ugnt.)STIPALIA BONA. — uum ex stirpe pa-

terna vel materna proveniunt; biens patrimo-niau.x. (II. Lossens.)

STIPARE. —Slupa vel stipa rimas occlu-dere ; boucher des fentes avec des étoupes ;ol. estouper. (Bed.) — Stipitibus claudere,

munire; palissader, fermer de pieux. (V et.Gl.)S1'IPARiUM.— Ir.iem q. ST1PADrUAI.STIPARIUS. — St.ypticus, astringens; as-

lringent, styptique. (Ve,t. Gl.)S'11PATE. — Contracte; d'unemaniérc res-

serrée. (A p. Mart. Anecd.)STIPATORES. — Milites, culi inquisitori

ad inquirendos et puniendos htereticos au-xilium et comilatum praestant; familicrs ded'Inquisition. (Limb.)

S"1'IPENDIALIS. — Ad stipendium perti-

nens;de tribut, relatif á un. tribut. (Sid.),

STIPENDIARL -- Sustentari, tueri ; en-tretenir. (Ch.r. S. Trud.)

STIPENDIARIE. — In stipendium. (Ap.Mal). Anal.)

STIPENDIARIUS. — Qui alicujus stipen-diis meret; celui qui est á a. solde de quel-qu'un; ol. stipendier. (Ap. Mur.) - 7-- OEconn-mus , procura tor penus ; économe. (A. SS.)

STIPENDIUM. — Quitlquid vitae susten-tandae est necessariuna ; cc qui est nécessairepour l'entretien.d'une personne; ol. stipende.(A. 850.) — lia, ratio, modus aliquid cursi-para nd i;voie, moyen, tnaniére. (Sax. Granim.)— Stipendia patria, tnunera curialia, quae etnecessitates municipales drcuntur; chargesmunicipales. (Cod. Th.)

STIPES. — Furca, patibulurn ; potence, gi-bet. (A, 863.) Stipes altaris, ejus basis.(Pontíf: Tlncns. eccl.)

STIPIIA. — « Cum de lecto surtiere cu-peret et nemo sibi ministrantium afforet,nisu quo potuit, stipham lectuli apprehen-dit. » (lrlir. S. Celsi, episc. Trevir.) F. lecticolumna, fulcrum.

STIPPA. — «Ex stippa amianti. n (Anast.)Id est ex papyro seu stuppa ítumacutata,pura.

STIPS. — Furca, patibulum; gibet. (A .

Page 74: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 74/187

21.1 s.o LE!(IOON ^TO `211'.ou ltevtnourea u qui donnail plus de force 4, n arte, en sorte que celui qui voulait enobtenir larescision, encourait par Id mémele speines pronorzcées par la loi romaine Aqui-lia. (C'est une expression assez ordinairedaos les chartes d'y lire ces mots : stipula-tione subnixa.)

STIPULUM. — Pro STIPULA. (V et. Gl.)STIPuS. — Mendicus ; g

nendiant. (.1. deJ.) — Slirps, principium, causa ; source, ori-gine, cause. (A . 1322.1

STIRILLUM. — Barba caprae; barbe dechévre. (Vet. 61.)

STIRPALIS. — Ut STIRPATICU]í. (À. 1076.)STIRPARE. — Pro exstirpare, stirpitus

evellere. (Prud.)STIRPARIUM. — L1crrl q. STIRPaTICUnr.

(A. 1179.)STIRPÁTIC.UIi. — Silva exstirpata, alias

ESSARTUII. (A. 1175.)STIRPA'1'OR. — Decoclor; dissipateur.

(Lib. Ord. S. V ict. Par.)ST'IRPERE. — UI STIRPARE, stirpitus evel-

1ere. (St. 7'aur.)ST'IRPES. — ,Idem q. STIRr ATICdnI. (Ch.

1:ab. req. Fr.)STIRPETU'áll. — Ut ST1ItPATICL'ñI. (A .

1108.)STÍRPIGE;`lA. — E slirpc genitus. ( A.

SS.)Sl'IRPI;'Y. — Qui stirpes effodil, radicum

sector ; celui qui fouille, coupe les racines.(Vet. Gl. )

STIRPUS. — Ager stirpibús pnrg .atus cnl-

turmque accommorldtus ; champ essarté.(Irm.)STIVA —Stapes, quo in equum quis

tollitur; étrier. (A. 1160.) — Instrumentummus icuni ; cornenzuse, sorte de trompelte;o!. estire. (Doniniz.)

STIVANDARIUS. — Custos pecor um ptl-tre, Occit. estivandié. (Á. 1318:)

STIVARIUM. — Pecorun; stabula a;slatistempore ; étable du bélail en été. (Ch. f3ene-hard.) --Idem g. IESTIVAItIA. (A1). Mur.)

STOBIA. — Stipula ; chaume; ol. esteule.

(St. Mont. Reg.)STOCHUS. — Ensis species ; sorte d'épée.(Sl. Cast . Red.)

STOCIUS. — Stultus ; sot. (Vet. Gl.)STOCMEDUS. — Qui virsam defert, qui

apparitoribus prmest, seu hotius carceriscustos ; chef des huissiers ou gardien de pri-son, geólier. (Ap. Lud.)

STOCUM. — De stoco, punetim ; a'estoc,de poin.te. (A.3362.)

S1'OhARE. — Instruere, ornare; équiper,garnir, parer; ol. esto [ter. (A. 1366.)

STOFFA.— Instructus quivis ; garniture;oi. esto[fe. (A. 1207.)ST'Oh'FATUS. — lnsl.ructus ; garni, muni,

é l i é i i é l (

STOGARIUS. — hiero q. STOTARIUS.STOLA. — Custodia ; garde. (Joan. del3a}on.) — Una e vestibus ecclesiasticis,

qliai et orarium dicta ; vEtem en t ecclésiast_que, étole; oi. stole, estofe. (Pass.) Sub stotaexcommizñicare, id ést stola sumpta, ad ma-jorem excommunieationis caeremoniam; ex.communier sous rétale (allusion ii la céré-

monie de 1'excommunication que le prLtreprononCait aprés avoir pris 1'étole). (A.1214.) — Oblatlones, qua? curionibus casuobveniunt ; casuel, oJfrandes éventuelles. (A .1452.)

STOLATUS. — Stola indutus; qui est re-vé'lu de l étole. (Chr. Trud.)

STOLI)US. — Mensura vinaria ; mesurepour le vin : « Duos sloldos vini. u (A.1200.)

STOLEUM. — Classis, navis, uf STOLUS.(Ao. Mur.)

STOLICHERI. — In Germania sic ap-

pellati aliquando Fratres ord. Praedicato-rurn.STOLIDITAS. — In agencio tarditas; len-

teur. (Chr. Triv.)STOLIUM. — Classis, navis, ut STOLUS.

(Ap. Mur.) — Exercitus terrestris; armée deterre. (Id.)

STOLUM. — Classis, navis, at SroLUS.(Ann. Gen.)

STOLLU\I. -- Idem videtur quod SOCIDA,concessio ad medietatem fructuum. (Vet.Forra.)

STOLUS. — Sedes in choro ; stalle d'é-glise. (S. xa i.) — Cíassis, navis ; jlolte, da-vire. (Ut;ut.} — Expeditio navalis ; expédi-tion maritinze. (Vel. Inscript.)

STOMDEGARDA. — Munimentt genus;redoute. (Ap. Mur.)

ST'OPA. — Stupa ; étoupe; oI. estoupe.(St. Verc.) — Obstructio, seu jus obstrueudirivos defluentes; barrage des cours d'eau otI

droit de l'établir. (A. 1207.)STOPARE. — Obstruere, occludere; bou-

cher, ferrner; ol. estoper, estouper. (St. V erc.)STOPASSIS. -- Topazius, lapis preliosus,

topaze. (A. 1379.)ST'OP1-IARIUS. — Tributarios, qui regicensuro debet; contribuable. (Vet. Gl.)

STOPINUS. -- EIlyclinium; meche, lurni-gnon. (Ann. Gen.

STOPULA. — Stipula ; chaurne. (A p. Mur.)

STORATA. — Praestatio pro storea merci-bus in foro exponendis necessaria ; droit ápagó' pour la natte ou couverture tressée surlaquelle les marchands étalent leurs marchan-dises dans les foires et niarclrés. (Ap. Mur.)

STORATIA. = Storea ; valle, couverturetressée. (A: SS.)

STORDATUS . — Obtusus, obstupefactus;é di é é é i é d f i (A+;b

Page 75: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 75/187

9: TP.,, 1., TIi 1F.D1rLET Ii\I^11t.

y STOINUS. -- Color sturni, qui Balicestornello dicitur. (A. SS.)

STORiO. — (Subst.) Asellus, acipenser;esturgeon. (Ap. Mur.)— (Adj.) Stultus, lnep-tus ; sot, inepte, idiot. (Vet. Gl.)

STORIU^I. — Unlbraculum liáneum; au-vent de bois. (A. SS.) —Storea ; natte. (U;ut,)—'Clas sis; flolte; ol. estorée. (R o;. Hov.)

STOR31ENUlI. — Idem q. STORhlUS. (St,

I A'I'li\CCATIS

Palay.)STORMUS. — Be Boli",pugna, seu multi-

turiinis congregatio ad pugnan]; combat, ouappel de la populationaux armes; ol. estour-rnie. (Joan. Vtillar].)

STORTISS1US. — Fax, taeda, pro ToRTt-

clUS. (A. 1362.)STORUS. — Ciassis; flotle, armée navale;

ol. estorée. (Ap. Mur.). STOTARIUS. — Qui equorum admissario-

mu uran' gerit; palefrenier de chevaux-étalons. (L.Alem,)

STOTTUS. — Equus admissarius; étalon.

(Ap. Mri.) pro facultatepascendi Lrorcos in stipulis; droit d payerpour la permission de conduire les pores dansles chaumes; el. estoublage. (Polypt. Fisc.)

STRABUCARE. — Everlere, dernolire;démolír, renverser, détruire. (Ap. Mor.)

STRABULAJ.—Femoralia, vestis species,qua crura teguntur; chausses. (Ilion. eccl.

Aquí].) atinis strabo. (Adhe]m.)STRACCHUS. — Lassus ; las, fatigué. (Ap.

Mur.)STRACIA.—Vllis lacinia ; chiffon. (Conv.

Saon.)STRAFORATUS. — Ab Ital. straforare ,

perforare; percer. (Ap. Mur.)STRAGICIOSUS, — Perniciosos , exitie^-

sus, a Lat. es. (Ap. Mor. )

STRAGIOLA. — Stragulutn; couvcrture.(Ca;r. Rom.)- STRAGULA. ^ Veslis monachorum; Vid.

STRAGULUP). (VV a.Gl.)S'I'RAGULA'fURA. — Angustia ; étroitesse,

lieu. resserré..(Cone. Consl.)STRAGULATUS. -- Diverso colore varia-

tus ; bigurré. (Ap. Mad.) Str agtclati, rcrdiati,ve1 birrati, seu potius barrati fratres ;rrlelita, quod vestibus (iiverso colore varia-lis uterentur; donec 1tlarlinus papa a. 1279nomen eorum et batlitum mutavit, convertensrestes stragulatas in capas albas, Carmelita-rum indita appellalione; les Carmes. (Pass.)

STRAGULUM. — Vestis discolor plumarioopere facta; vétemen t d'éto ffe bigcn•rée, rayée.(Vet. Gl.)

STRAMEN Q id id d i t d

quid ad insternendum lectum necessariumUt STRAMEN. (Cap. S. Viet. liT^ass.)

STRAM1TA.—Ut supra STORMUS, et infraSTRE3IITA, (dan. Gen.)

STRANEUS. — Pro extraneus , Anglísstrange. ( Forni. Andeg.)

STRANGUILLO. — Morbus equi;maladiede cheval ; ol. estranguillon. (Petr. de Cresc.)

STRANGU1RA. — Urinaeen

iliicultas • ;. ré -llio n d'urine. (Ord. Vit.)

su f fSTRANGULATIO. — Suffocatio, Gr. üy,r,cs;

ocation., étou/fement, (Vet. GI.)STRANIUM. — Domus, tugurium stra-

mine tectum, vel horreurn stranrinibus in-structurn , ant acervos straminens ; tnaisoncouverte de chaume, grenier rempli de paille,Ou meule de paille. (A. 1388.)

STRANIUS. — Ut STRÁNEUS. (Jac. de Vo-rag.)

STRAPA. — Porta tabulati; trappe. (Gest.Cons. Andeg.)STRAPODIUM.—Straminca culcita; pail-

lassé. (A. 1461.)STRAPON'.1'A.—Culcitrae species; sorte de

paillasse; nl. eslraponte. (Ap. Aloe.)STRASCINARE. — T ralcere ; lrainer. (A p.

MSTur. )

RATA. — Via publica lapidibus seosiiice musita; chemin pccvé, qrand cherrir?,( Pass. ) Strata grossa , a;;ger itinerarios ;chaussée. (Ch. Boson. episc. Catalaun.) Stra-

laan frangere, crimen in ea cntnmillere;comineltre un crime sur la voie publique.(St. Taurin.)

STRATATICUM. — Teloncum slratarum;droit de péage sur les chemins publics. (A.99t,., etc.)

STRATEGUS. — Praefectus seu -'rector ci-vitatis alicujus, vr'I provincire; slratége, gora-vcrneur d'une ville ou d'une province. (Ch.Ital.) Slrategi, sclrola sirat+:p;oru nl ; le corpsdes straléges. (Guill. Bibliol.)

STRATh:LLA. — Diurinut. a(Vet. Cod.)

S'1'RATICCIOLA. — Eadem out irme. ( A.11r48.)

SThATICL'S. -- litem a. STRATEGUS. (Ch.Dalnrat.)

STItATICOTUS. — Ut STR.ITEGUS. (Const.Fred. iiI rey. Sic.)

STRATICOTIA. — Slraticotia círitatis ,prml'eclsra ; gouveriemer>t d'une rifle. ¡U.)

STRATIGAItI, — Regi vol judicarr prrstrategos; étre gouverné ou jugé par des stra-téges. (Ch Rog. reg. Sicil.)

STHATILAI'ES. — E.r'ercituum dux, ri,rxmilitiae; chef d'arrnée, conarnandanG mililaire.(J. cíe J.) -- Satclli tes ; gardes. (A. SS.)

STRATILI' sC'1'ILIA. — Stragula iuslr•ata,instrumenta lecti; Vid STRAxENTU;+t (3lat

slrata lucí.

Page 76: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 76/187

2I IN IR EXICON IR.116

STREUGA. —Ul STREPA. (A p. B al.Mi.er..)STREVA. —Eadem notione. (Req. TemptS IA. — Eadem notione. (A. SS.)STRIA. — Strix, striga, venefica; magi-cienne, sorciére; ol. estríe. (L .Sal.)STIiICA. — Densa turba, con!'erla multi-

tud(); presse. (Ap. Mur.)

STRICARE. — Consumere; user. (Reg.Mag.)STRICCITAS. — Sterilitas, quasi stricti-

tas, quomodo un temps étroit dicunt Galli.(A. 779.)STRICTERE.—Radere, strigillare ; raser,

raeler. (Vet. Gl.)S1'RICTIO. — Sirictura ; rélrécissement ,

resserrement. (Vet. Gl.)STRICTORIA. — Tunica?, quead corpus

stringuntur ; justaucorps. (V et. Gl.)STRICTOILIUM. — Fibula; agrafe. (V et.Gl.)

STRICTUII. — Via stricta, montium fau-ces; chemin resserré, gorge de montagnes.(W. de Pod. Laur.)

STRICTURA. -- Via strlCta, ut STRICTU3(Ap. Mur.) — Tributum, pensitatio; impót,laxe, redevance. (H. 1 imp. a. 1023.1— Fol-lis ; soufflet. (Vet. Gl.)

STRICTURATOR. — « Concessi... abba-tiae B. Vincentii, omne jus meum tam inplateara el stricturatore, quam in tractu etmobilibus rebus aliis. » (Chartul. S. V ine.Cenom.) An qui mensuras radio exaequal(?

STRICTUS. —• Astrictus ; astreint. ( A .1388.) —Arctus , angustus ; étroit. ( A .1379.)

S'1'RIDERE. — Inconditum et horrendumclamorea/ edere, quod faciunt Turcae pauloante praelium; pousser des hourras, colmefont les Tures en fondant sur l'ennemi. (Gasp.Gl.)

STRIDOR. — Clamor bellicus Turcarum;hourra ; V id. STRIDERE. (Id.)

STRIGA. — Venefica, ul STRIA. (Ugnt.) -Genus vestis c sorte de vrstement. (Isid.) —Caper; bouc. (Vet. Gl.) — In castris, inter-val!um turmarum; espace vide qui sépare lesescadrons ou turmes dans un camp. (Pap.)

STRIGARIUM. — Locus in quo docenturet exercentur equi; manége. (Vict.)

S'1'RIGILARIUS. --- Qui strigiles facit ;fabricant de strigiles, d'étrilles. (Vet. Gl.)

STRIGIO. — Mimarius, scenicus; mime,acteur. (lsid.)

STRIGIUM: — Genus vestis, ul STRIGA(Isid.)

STRIGLIA. — Strigilis; ¿trille. (A. SS.)STRIGULA. — Genus vestis, Ut STRIGA.

STRILLA. — Strigilis; ¿trille. (St. Mass.)STRIIRIA. — Stapes ; étrier. (A. SS.)STRIMULENTU S.— Stridulus ; qui rend

praiparet; copiarum militarium dux praeei-puus; carceris custos, grassator, apparitorisadjutor; off icier des écuries royales, officierchargé de choisir l'emplacement des camps ,chef d'armée, gardien de prison, recors, ban-dit, voleur de grand chemin. (Pass.)

STRATORIUM. — Stabulum equorum ,stragulum lecti, sella equestris, stramentumsel lae ;écurie, couverture de lit, selle, houssede cheval. (Pass.)

STRATORIL'S. — Stratus, ad 'terram de-jectus; couché, jeté d terre. (Caes. Heist.)

STRATUM. — Idem q. STRATATICIIhi. (S.xlv. )

STRATURA.—Multa, ut videtur, ob de-lictum in slrata commissum ; amende pourdélit sur les grands chemins. (A. 1235. ) —Florum herbarumve sparsio in ecclesia;jonchée. (Calend. eccl. Camer.)

STRATUS. — Lectus; lit. (A.p. Mab.Anal.)

STRAYA. — Exuviarum hostilium mo-les, seu, ut alii volunl, convivium in honoredefuncti solitum, apud Hunnicos aliosqueportillos.

STRAWSSA. — Mensura species apudAlemannrrs : « Eodem anno 1415 valebal unastrawssa siliginis v. libras et den.Lanz-huetie. » (Ap. Duel.)

STREGUA. — Idem q. STREPA. (A ct. A -drian. IV PP.)

S'I'REIRA. — Stapes ; étrier. (Ap. Mur.)STRELAGIUM. — Idem q. SE%TARIATI-

CU,ti1.STRL+'LICI. ^- Pedites Rllssici ; strélitz ,corps de fantassins russes. (Horll.)

S'I'REMITA.—Conclrru.iatio ad arma ; Vid.STORDIUSet STRAMITA. (St. Verc.)

STREIIULA. — Index, ut conjiciunt edi-tores. (A. SS.)

STRENA. — Munus quodvis; étrenne, ca-dcau. (Conc. Hisp.)

STRENARE. — Strenam novo anno mit-tere, universe munusculum dure; envoyerune étrenne au nouvel an, faire un cadeau.

(Gen])STItENICUS. — Slrenarum cupidus. (J.de J.)

S'1'RENITA. — Via lapidibus munita, utSTRATA .

STRENUTA. — Stapes ; étrier. (Lup. Pro-toslr.)

STREPA. —Eadeln notione. (Act. Adrian.1V PP.)

S'1'RLPARE. — Exstirpare; déraciner, dé-truire. (W. Th.)

STREI'ERUS. — « Tu honorificus, etinter slreperos plausus prmfecturas exer-cr,listi. » ( Ach. Spic. ) Id est ingentes,multiplices, repetitos.

STREPES Ut STREPA (Steph Torn )

Page 77: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 77/187

1117 STR ED IA ET INFIM1E LITINITATIS. TU 2118

nise. (Racine sirena, étrenne, paree qu'on leiivrait au commencement de janvier.)

STRINARE. — Densare; serrer.S"f1t1NGA. — Venefica, ut STRIGA. (S. xr.)

STRINGERE. — Cogere ; contraindre. (A.SS ) Stringere urbem , in angustian conclu-

dere ; serrer une ville.(Laur. Byzyn.

Stringerei.gnem, incendium inhibere; rtielirele feu. (Tract. de re mil.) Stringere se adterram; terram stringere; raser la (erre, lalonger, ne pas s'en écarler. (Ann. Gen.)

STRINGINA. — Restrictio uríuae ; réten-tion d'urine. (Isid.)

STRINIARI. — Insolescere; devenir ftcr,arroaant. (S. XVI.)

STRIÑNUS. — F. pro TsAiNUS, baro, virnobilis. (Joan. UVI PP.)

STRIOPORTAS. — Qui strigas portat, veldeducit ad locurn congregationis; celui quiporte les sorciéres ou les conduit au sabbat.1Ch. Alem.)

STRIOPORTIUS. —Eodem intellectu.STRIPATICUS. —Pexus, pectinatus ; pei-

gné. (Ap. Lud.)STRITITUII. — Flagellum ex funibus ;

étriviére. (Ap. Mur.)STRO -- Stipula, palea ; paille. ( Vet.

Gl.)STRONUS. — Sturnus; étourneau. (Vet.

Gl.)STROPATURA. — Septum; enceinte, ció-

tare. (St. Cadub.)STROPHA. — Zona ; ceinture. (V et. Gl.)S'I'ROPHIEUM. — Eadem notionO. (J. do

J.)STROPHARIUS. — Impostor, fraudator;

fourbe, imposteur. (Vet. Gt.)S'l'ROPIIA'I'US. — Subtrlis; sublil, délié,

fin. (S. rx.)STROPHIOLUM.— Mantile, linteum, quo

manus absterguntur ; essuie-main, serviette.(Corte. Misp.)

STROPHIUII. —Ut STROexe. (J. de J )

STROPHUS. — Fraudalor ; fourbe, trom-peur. (Pap.) — Follis ; ballon. (A. 14(10.)STROPIATUS. -- 11lancus ; estropié. ( A.

SS.)STROPUS. — Certus ovium numerus, ut

videtur, gre y ; troupeau. (St. Mora. Reg.)S'TRUCIUNI. —Brasica ; chou. (Vet. Gl..)STRUCTUARIUS. — Cui mditicíorun} cura

dermandata est; idear etiam qui alibi GEL-LERARIUS dicitur. (Ap. Leibn.)

S1'RUCTURA. -- Cancelli, septnrn quod-vis; grille, birriére, clóture. (L. Sol.)

STRUCTUS. — Apparatus; appareil. (Ord.Vit.)STRUDERr. — Suppeditare, suggerere ;fournir, procurer. (A. 1392.)

STRUMO.—« Gibbus, id est strumo, signi-ficat hominem sagacern, valde ingeniosum,»etc. (Mich. Scot.)

STRUNIUM. — Velitatio , leve pra'liurr.seditio, turba; escnrmouche, émeute; ol. es-tour , estourmie. (Ap. Mur.)

j STRUNCO. — Falciculus, ceda rei alicu-us quantitas in unum collecta ; botte, poi-gnée, paquet. (Chartul. S. Germ. ;Pral.)

STRUNUS. -- Loculus, feretru m ; cercueil,lieu oii on dépose les morís. (Mart. .-Inecd.)—Sturnus ; élourneau. (Vel. Gl.)

STRUSARE. — Collidere, illidere, ,conte-rere; broyer, briser. (A p. Mur.)

STRU1'HIO. — Piscis genus; esturgeon.(Udalric.)

STUBA. — Vaporarium, hypocaustum;étuve. (L. Alam.) — Stubcc dicta in monaste-riis camera capituli, seu, ut vocant, ipsa ca-pitula,uod in jis essent aestuaria ac hypo-causta.^Eric. Upsal.)

STUBELLA. — Oflicina, coenatiuncula;cabinet; petite salle d manger. ( Chr. Mel-lic. )

STUB1RE. — Servare ; conserver, garder.(A. 1419.)

STUBULA. — Culmus; chaume; ol. estou-ble. (Pap.)

STUDENTER. — Diligenter ; soigneuse-ment. (A . SS.)

STUDERE. — Curare; penser. ( Gr. Tur. )STIJDIA LIS. — Ad stud-ium spectans ; d'é-tude, qui concerne l'étude. (A. 1.402.)STUDIALI"I'ER.— Consulto, de industria;

d dessein, exprés. (Ap. Mur.)STUDIARE. — UtSTUnr:RE. (Greg. Ter. )STUDINl. -- Vepres, dumela; buisson. (A .

SS.)STUDIOLUM. — Celinda,'muselina, con-

clave, ubi studetur; cabinet de travail, salepour l'étude. (Chr. Medie.)

STUDIOSITAS. — Discendi cupiditas;désir d'apprendre. (Ph. Eystetens.)

STUDIOSUS. — Expetendus, ohhortunus,in Digesti Praofalione.—Bonus, probus apuclJustinianum.

STUDIUí1i. — Academia publica, univer-sitas, lino schola; acadérnie, universilé,école. ( S. mi. ) — Conclave ubi studetur;cabinet, chambre d'étude. (A . SS. ) -- A d stu-cliuna,studiose, diligenter; avec zéle, rapi-dement. (Ann. Gen.)

S'1'UFF/E. — Balnea calida; bains chauds,étuves. (1Iicli. Scot.)

STUFFARE. — lnstruero; garnir, appro-visionner, munir; ol. estoffer. (Pass.)

STUFFATUS. — lnstructus, ut STOFFA-TUS. (A. 1357.)STUFFURA. — Apparatus, ut STOFFURA.

Page 78: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 78/187

9.119 TU EXICON UB 1249quens; sot ou celui qui dit des soltises, sot TULA - Equile, ut videtur; eeurae.discoureur . iDud.) rinrz. 13en.)

STULTITIA. — « In stultitia sua, id est TU 'A. — Balneum calidum; bain claaud,in concubinatu non legali. » ( Tab. S. Y inc. tuve. (A. 1312.)Cenom.) 1yCA,— lErea moneta minutissima An_

STULTIZARE — Insanire, in furiarn ver- glo Sasonum ; menuc monnaie anglo-saxon-ti ; c^lrefou, ctre furieux. (Auct. Mamot.) e d e cuivre.

STULTULUS. — Diminut. astultus. (Bel.) TY LUS. — Studium :«Cum charitate di-STULTUS. —Jocularis qui principr est, a v i na nima tr •ansformatur in divina ma-jocationibus; pu en litre d'office, fou de jestate, et ibi ponit suum stylum, quia amatcour. (A. 1327.) Stultorum festum; Vid. hA- psum in charitate, » ( A ct. S. I'ranciscce

rwn,^. orn.)S''UilIBLUM. — Acumen; aiquillon. (Ch. 'CĪ rRPUS. — Idem q. E%ARTUS. (Irmin.)

Anql.) UA. — Domusin qua scholastici stnder;t;S'I'U9MM1A. — F,jusdem sermonis repetí- alle de travail, étude, école. (Vet. Gl.)--

tio; ta.ulologie, répétition du n7éme m ot. us; cochon, porc. (A 1442.)V 'et. Gl.) UADELA — Suasio, oratio persuadendi(

' iédes-base, piédes im habens; persuasion, discours persuasiftul. ( l'et. Gl.) S. Tren. Interp.)

STUMULLUS. ilton. (A Ut1D^NTER. —Ad suadencluru apposite ;.!r00.) lee maniére éa persuader. (hl.)1

TUNULUS. ----F. etiam pro stirnulus. (A . Verisímrlis, probal^ilis;SS.) raise.mblable, probable. (id.)

STUPA. — Idem q. STUBA. ( St. Mass. ) UADORIUM. — Sudariutu, mappa parvaSTUPARE. — Stupa occludere,et univer- sacerdotum; manipule. (St. Syn. Torn. a.

se pro obstruere; boucher, fermer, élancher; 366.)ol. estouper. (L. A lem.) UAPTIM. — Suapte, sua sponte; de lui-

STUPARIUS. — Qui slupam seu stubam mime, de son propre naouvement. (Joan. Diac.)tenet, balneator; baigneur, étaviste. (Lib. pi- UARE.—Abstergere; cssuyer. (St. I'erc.)tent. S. Germ. a Pral.) UARIA. — Fiara,. suile, vel, quod pro-

STUPATUII.— A stupa, cannabum ; chau- babilius videtur, sus; étable d porcs, ouvre. (A. 1371.) orc. (Ap. Steph.)

STUPEFACTIVUS.— Stuporem ,encrans; UARÍI.--•Qui ex oílicio tenebantur po-qui engourdit, gui frappe de stupeur. ( lijar. ulo Romano praebere anirnalia, parcos, la-Monti.sf.) idum, carnes porcinas, etc. (Ced. Th.)

STUPELLUS. — Crater, scyphus, mensu- UASSUS. — Pro suasus. 1,Conc.Ilisp.)rae species; coupe, sorte de mesure. (Ap. UATIM. — Intra se, apud se, penes se :Mur.) Quorum privilegiorum tenorem, si non sua-

ST UPERE.-Stupa uti ; se:baigner.(S. xtv.) ina frater Hincmarus uartim celasset, » ele.STUPHA. —Ideal q. STUBA, vapórarium. (Nicol. PP.)

(Menot.) UAVILUDILS. --- Oui ludís delectatur;STUPHARE. — Ut STUPEnB .. (Menot.) mateur des spectacles. ('1'ert.)S'1'UPITUS. — Pro stupi,dus. (A. SS.) UAVITER. — « Postea dom. archiepisc.STUPLA. — Idem q. STVBLLA. ( Édict. incipiat ad Vesperas mediocri voce cali-

Roth. rei .) ena, etc Et cborus suaviter dicat Vespe-

S'I'UP(JR. — Pro tumor, superbia. ( S. as (Joan. Abrinc.); » id est remissa voce,Cypr.) Placide, sedate, mansuete. (A. 1407.)STURA. — Ut STEURA, UB. — Pro super ; sur. (Chr. episc. Met.)STURCO. — Avis species : « Sturcones — Per sub, subter; par-dessous. (II. 1{Ion.

faciunt equis fugam, et irruunt í.n eos ac S. Germ. Prat.) — Cuan ablat. substant. propungunt cum aculeis in summitate alarum dverbio : sub brevitate, breviter; sub festi-dictos equos. » (V et. tract, de art. m ilit.) alione, festinanter; sub celeritate, celeriter.

STUREMANNUS. — Anglis, gubernator (Pass.)Uaviurn ; tunonni£r. UBr1CASARE. — Ideal q. subinfcodrare,

STURGIO. — Piscis genus; esturgcoH. all. donner en arriérc-fief; ol. suracaser.STURIA. — Storea ; natte. (A. 1389.) A. 1275.)STURMA. — Seditio, leve praelinm, im-m UBACELLARE,—Clanculare; occultare,

{^etus, conclamatio ad arma; Pi.d. STORMUS,alliare ; cacher, atténucr, pallier, couvrir

STaiEnrtTa et STRUMMUM. (A. 1034.) on^me d'un manteau, (bid.)STUR1iUM.—Eadem notione. (Ap. Mur.) UBACTIO_—Dominaum; seignezr-ric. (C

E d i (Id ) )

Page 79: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 79/187

Z9?í UB 1ED1^^ ET INHA LE LA TI^I 'TA TiS. IIB 1 9 . 3

SUBAJULUS. — Qui banjo subest, baillivi Ciuin seu relro f eaadu^n I ossidCt; arraére-vas-aices;erens; lieutenantd'unbailli,sous-bailli. al. (Ap Cho¡ .)A. 1133.) UBBIBERE. — Gustare; gozcler,. essayer.

SUBALARIS. -- Subalaris ecclesia, eadenl (Vet. Gl.)lu^ Gallis église succursale die,itur. UBBOSCUS. —Silva eaedua; bois taillis.

S.UBALLIGATURfE . —Amuleta; Vid. Li- Flet.)aá TUL UBBOTELLERIUS. —Qui est loco botel-

SUBALLIUS. — Ut SUBAJULUS. (A1133.) lerii ; sous-boutilier; Vid.

BI'TICULABrusSUBALLIVUS. — Eadem notione, (Ach. (A. SS.)Spic.) UBI3URGERialI:ISTER. — Proconsul; ad-

SUBALTERNUS.—Ex alitr dependens, se- joint, sous-boi.crgucrnestre. (A. SS.)i.undarius, inferior ; subalterne.. ( Inri. 1 1 UBCAMERARIUS. — Qai ‘ices camerariiPP.) git ; sous-chambrier, vice - canrcr^ier.

NCA. —Mensa; table, banc. (St. Av.) UI3CANCELLARIUS. —Qui vices cancel-SUBANNARE. —Praetinitum tempus prae- larii añit; sous,chancelier.

tergredi, vox cancellariae; de'passer le temps UBCAPELLANUS. — Qui capellani vicesfixé, périnaer; ol. subanner. (H. Nem.) git; sous - chapelain.

ANNAi'1O.—Litteraa ilues singulis an- UBCAS1'LANUS. — Qui vires castellaninis renovari debent ut valeant; letlre qui nit; sous-ch.c2telain.ac'est plus valable au bout de l'an et qu'il UBCENSUS. — Censos e;cceclens; secondf'racat renouveler; ol. surannation. (Id.) onsenti au pro fit d'un tiers par le te-

ANNIS. —Ialinor aunis; moins ($gc s, ancier; ol. surcens. {A . 1266.)-plus jeune; ol. sous-dgé. (S. xni.) UBCERNICULUM. — Cribrum; crible.

SUBARATUS. — Subscriptus, infra scri- (Vet. Gl.)plus; soussigné. (Ap. Lud.) UB C1ClA rIUly1. — Prosubsidiara, concus-

SUBARCHICHORUS. — Qui archichoro sio; croulement. (Pet. Dam.)subest, succentor; sous-chantre. (Lib. eccl. UBCINCTA. — Idem q. SUBCItGULUDI.it33aioc ) Ap. Pez,)

SUBARI. — Calceamenti species, Gallis, UBCINCTORIUM. — Ead. notione. (Vet.ut videtur •, pantou fle. (lun. 111 PP.) l.)

ARITUbI.—Locussuberibusconsi tus ; UBCINGULUM. — Perizona; ceinture,lieu plein d'arbres d lie'ge. (II. Cass.) ablier. (S. Aug.)

SUBARMALIA. —1liilrtum arma, sarcinao, UBCLA111A'1'1O. -- Supplicatio, querela;impedimenta castrorum; bagages d'une ar- supplication, priére, plainte. (Cod. Th.)mée. (Gerv. Tilb.) UBCLAVABIUS. — Qui clavario subest;

SUBARMALIS. — Vestis sic dieta, ut qui- sous-clavaire; V id. CLAVARIUS. (St. A rel.)dam putant, quod sub armis gestaretur; petit UBCOLLECTOR. — :Ilinister secunda-vétement que l'on portait sous l'aa-mure pour rius in colligendis pecuniis; sous-receveurqu'elle ne blessa26 pas, gambeson. (Pass.) 'impóts, collecteur en second. (A. 1351.)

.SUBARMATUS. — Occultis armis muni- UBCONFESSIO. — Sacellum subterra-tus; pourvu, d'armes cachees. (Ap. Rym.) eum, crypta, quw sub confessione seo aedis

SUBARRAIIE, — Arrhabone sibi uxorem acra 3 altari exstructa est; erypte, clterp l:sdesponsare; fiancer, promettre le m ariage. souterraine. (Ap. Ughel.)(S. I1ier.) — Subscribere; souscrire, signer. UBCONSERVATOR. — Qui jura mona-

(S. xlii.) terii post abbatem ronservat ac tuctur;SUBARRATUS. — Irretitus; gagné. (Laur. avoué d'un monastére. (Ap. Pez.)Byzyn.) UBCONSUL. —Proconsul ; sous -consul,

SUBAUDI'I'IO —Pro superauditio, contu- adjoint au consul. (Y et. Insc.)macia, despectus; Vid. OVEItAERNESSA. UBCOQUUS. — Coquus secundarius ;

SUBAUI.A. — lEditici um, quod aula ad- sons-cuisinier, aide de cuisine; ol. soubl¿cu.jacet; Vid. IzaoAULA. (><'it. abbat. S. A lban.) Chartul. eccl. Curnot.)

AU1tICULARE. —In aurem insu- UBCUMBUS. — Terrninus cavus; Vid.surrare; parler, souffler a2 l'orcille. (G. Chr.) UMBA.

SUBAUXILIUM. — A uxilium quod. subte- SUBCURATOR. — Qui sub alio curatorerientes persolvere domino intermedio tenen- res alterius curra ; sous -régisseur, régisscrcrtur; aide payé par les arriére-zcassaux au en sous-ordre. (Dig.)vassal qui devait lui-mEane uu suzerain; ol. UBCUi,A''US. Qui curcatcseu parochisous-aide. (Pass.) ires agit, vicarius ; vicaire. (A. 14-8t.)

SUBAX. — Gossipium; colon. (V et. Gl.) UBCURSA. — Succussus; secousse, se-SUB BASILICANI Qui habitara circa ha couement. (A. 1399.)

Page 80: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 80/187

?1:25 UR EXICON UR 12 4SUBDIsC. ,NUS. — Qu i ecani vires agit; UBFEUDATARIUS. -- Qui rerojeatdtmntxorts-doyen.SUt3DEFI.NSU S. — Ut sirnplum DEFE,ysUs,

g Yid. Dicitur de agro, silva vel prato,l^};r quidpiam agere, quod iis noceat, nonlicet.) (Sal. Males.)

SUBDELEGARE. — A Gall. subdéléquer,vicem suarn alleri demandare. (Ch. Ii. { 'rey. A ngl.)

SLBDEItE. — Subdere se, se dedere; serendre, se soumetlre. (Laur. Bvz,yn.)

SUBDESCENllERE. — « Et quicunque delego sua subdescenderevoluerint, et pactionesala convenientias inter se fecerint, » etc.(Ley. Luitp. rey. Long.) Hoc esl, ni fállor,qui legan suam eiuraverint, vel ea uti no-luerint, etc

SUBDIACONA LÍA. — Pestes, quibus sub-dictconi in sacrís liturgiisutuntur; véterrmentsde cérémonie des sous-diacres. (Ord. Rom.)

SUBDIACONISSA. — Uxor subdiaconi ;fernme d`u.n sous-diacre. (Pass.)

SUBDIACONUS. — Ecclesiasttcus qui subdiacono est; sous-diacre. (Pass.) Subdiaconireyionarii, dicti Romaa qui per regiones u y

-bisdiebusstationumPontiticimuztstrabantcelebranti. (lidem nuncupabantur basilica-rii.)

SUTsDICT10.—S ubjectio, fides, lzomi nium ;condition de roture, foi,hommage. (II. Occit.)

SU13D1'1'A'I'US. — Ideal q. CAPELLAN1A velVICARL A , beneGcium ecclesiasticum alterisubjectum. (A. 1310.1

SUBDITIO. — Subjectio, servilus; vassa-

lilé, condition de vassal, état de celui quidépend d'un autre. (S. Greg. M.)SUBDITUS. —Vassallus, cliens, qui alte-

rius juri ac potestati subest; vassal, suiet;ol. subget. (Pass.)

SUBÚIVAL. — Pars domus sine tecto;plate-forme, terrasse, balcon. (Tert.)

SU DOCTOR. —Ideal a. PROSCHOLUS.

SUBDUCTIO. — Remotio; action d'éloi-gn.er, d'écarter. (A. 1182.)

SUBDUCI'URA. — Lacinia extremitatí ve-stis assuta, vel assutus intrinsecus vestiJxtnnus; bordure ou doublure. (Ap. Pez.)

SUBDUPLUII. — « Et satis forsan congrueut quod desuper daturn est, daretur dupluro,(luod vero deorsuin , subduplurn, » rA. SS.)ld est paulo minas quam duplum.

SUBI;LEEib10SYNARIUS.—SecunduQ ele-entos,yuarius; aumónier en second. (A.9376.)

SUBER. — Cortex ; écorce. (Vet. Gl,)SUBESCAETOR. — Locum tenens ac vi-

carias escaetUrts; scAETORSUBEX. — Subjectus; soumis. (A. SS.)SUBEXSECU'1'OR.—Qui ab exsecutore ad

vires suas gerendas delegatur ; Vid. Exst;-Cusua. (A. 134.5.)SUBEXSPECTARE Pro exspecltre (A

possidet ; arrtere-vassal. (A. 1410.)SUBFORIOi1IERIUS. — Clericus inferiorisordinis in ecclesia Lugdunensi, quia in stal-

lis inferioribus sedet; clerc d'ordre inré-rieur. (A. 1342.)

gUBFORNAR1US.-111inister furni ; j'c'ur-nmer. (A. 1187.)

SUBERAGAMEN. —Auailium; ctide.(Bart.Gl.)SUBFUGIUM — Refugium; asile, refuge.

(Mab. Anal.)SUBFUi1ARE. — Suffumigare; exposer a

des furnigations. (Y et. Gl.)SUBGARDA.— Subgarda monetarum, qui

sub magistro garda; lis quae ad monetatuspectant invigilat sous-garde des monnazes,officier de l'adrninistration monélaire. (Ch.Dalph. a. 1345.)

SUBGLUTIO. — Singultus ; sanglot; ol.souglout. (Mat. Silv.)SUBGRUNDIUM. — Pars tecti prominens,

qua stillicidia a parietibus arcentur, quaaquae a muro projiciuntur ; avancernent dela toiture destinée a rejeter au ¡crin les eauxpluviales. (La ur.)

SUBGUARNIMENTUM. — Idem q. GARVI-ntEvTUni. (A. 1231.)

SUBGULTIRE. — Singultire ; sangloter.(A. SS.)

SUBHASTARE. — Hastíe subjicere, perauctionemvend ere ; vendreti l'encan;ol. sub-haster. (St. Saon.)

tiUBHAS'1'ATIO. — Auctio ; vente aux en-

chrres; ol. subhastation. (A. 961.)SUBHASTATOR. — Auctionarius corn-rrrissaire-priseur. (St. A ren.)

SUBHAUTO. — Spicae non ómnino tritu-ratae aliaque minora stramina, quae secundaventilalione a frumento separantur ; eriblu-res, le 7nenu grain qui reste aprés que le bleest vanné; ol. itauton. (A. 1182.)

SUBHi:BDO;tilADA. — Hebdomada altera ;deuxiéme semaine. (St. capit. Sen.)

SUBHOMAGIUM. — Clientelaris profes-sio, ab eo, qui retro feudum obtínebat pr^-stita ; hormrmage d'arriére-vassal. (A. 1258.)

SUBItOSPES. — Qui per medium hospittsa domino superiori ienet, nec propriam pos-sidet hmreditatem ; m anant qui ne possédeaucun héritage en propre; ol. soubhoste.(A. 1208.)

SUB%IUMATUS. — Humatus ; inhumé (A .1358.)

SUBIMAGINATIO. — Sigillurn imaginernalicujus exhibens; sceau qui porte l'effgie dEquelqu'un. (A . 1132).

SUBINTHRONI ZARE. — In throno locare,

in thronumitrrlucere ; introniscr. (A. SS.)

SUBINTRARE. — Possessionem adipisci ;acquérir la possession d'une ehose. (Scrilrt.

I t é él (A

Page 81: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 81/187

1125 UB EDIA: El INFIEI:E LA TIN,TA TIS. UBSUBINVOLANS.-Dolosus,fallax;f ourbe , UBLEVATOR. - Exactor veetii;ali uní ;

trompeur. (S. Iren. Inlerp.) ecevaur des tailles. (Script. rer. Fr.)SUBIL4I. -- Extolli : ctre eleve. (Ap.

Steph.)SUBITARE. - Re quapiatn insolíta et su-

bitanea percelli, expavescere ; éprouvcr unsaisisseme^nt soudain. (S. Cyprian.) - Subitó

venire ac insperato ; urriver soudatnement etsans etre attendu. (Pont. Diaa.)SUBJACENTIIE. - Appendcces, accessio-

nes ; uppartenances, dépendances. (A. 881.)SUBJACERE -- « Subjacet ergo hren re-

sponsio Deo.» (S.Iren. Interp.) Id est, pe-nes Deum est, soli Deo nota.

SUBJECTANEUS. - Qui alteri suiiest ,subjectus ; sujet subordonné. (Guid. Disc.Fars.)

SUBJECTARE - Dominium alicujuságnoscere ; reconnaitre la souveraiareté dequelqu'un, s'avouer vassal. (A. 1288.)

SUBJECTIO. - Dicitur de eo,quod alicuiconceditur et subjicitur; ce qu'on accorde etltivre á quelqu'un. (Y it.S.14'inwal.) Subjectiocanonica, quae erga episcopum a cano-nibus praescrobitur, in obedientia et reve-rentia, in ordinationibus sacris et consecra-tionibus ecclesiarum, aliisque similibus po-sita. (Fulbert. Carnot,)

SUBJECTOR. - Minister imponenrlis etcolligendis tributis destinatns; oflicier char-gé de l'établissement -et de la renlrée des irn-pBts. ( Ch. Dalph. a. 1299.)

SUBJECTUS. -- Obteraperatto ; saumis-sion, obéissance. (Mart. A necd.) .-V assallus;vassal. (Pass.

SUBJORNARE. - 11lorari, diem ducere;séjourner, habiter; ol. soujourner. (141on.14ngl.)

SUBJORNA'1'US. - Commoratio ; séjour.(A. 1481.)

SUBJFJllEX. - Judex inferior; juge derang inférieur. (Conc. Pictav. a. 1030.)

SUBJUGA LE. - Equus, jumentum ; che-val. (Auct. Mam.)

SUBJUGALIS. - Sub jugo positus; qu'onmet sous le joug. (Prud.)SUBJUGATIO.- Servitiurn, exactio, ma-

latolta ; service féodal, impGt , laxe. (Ap.Ughe.l.)

SUBJUGATUS. - Ad rem aliquam astri-Ctus ; obligé. (Ccerem. B. 41. Deaur.)

SUBJUGIUí1I. - Jumeutum sarcivale ; bétede somme. (Vet. Gl.)

s UBJUNC'I'01.iIUM. - Vehiculum ; chcra-.(Cod. Th.)

SUBJUSTITIARE. - Justitiani exerceresub alio superiore judice ; rendre la justicesous l'autorité d'un aictre juge. (Leg. 1Vorrre.)

Jades.- Jude inferior isordinís; juge inférieur (Id )

SUBLEVI"I':1. - Subir iaconus ; sous-diacre.(A. 1146.)

SUBLIGA\7ENTUII. - Sutil igar ; petit ta-bli.er. (J. de J.)

SUBLIGAR. - Cingulum, quo equus sub-ligatur,

vel li;;ulá r.aligae. (Joan. de Garl.)SUBLIGATORIUAI. - Idem ct. SUBLIrT:f-n1ENTUM. (Pap;)• SUBLIMARE.- Coctione vel igne perpur-gare ; sublimer. (Pet. de Cresc.)- In sublimeforre, extollere, subtirXOem facere; éleverquelqu'un, le faire arriver ic un honneur, ^.une fonclion. (Cod. Th )

ShBLI1R'1A17O. -- Arnplitúdo; étcndtce,grandeur. (Ap.Mur.)-Irt reaem inaugurarlo ;couronnement. (A. 1132.) -Ampliticr,tio, i Ī c -crementuni ; a•ugnaentation, accroisse:raent.(Script. rer. Fr.) - Excoctio, percoctio, voxchymica; coction. (Arnald. de Vil.)

SUBLIMATOR. - Oui alium sublimenfacit, alterius protector ; cebú qui en éléveun autre, qui le protege. (Salv.)

SUBLINGIU.M. - Operculum gurgulío-nis ; Incite. (Pap.)

SUBLINGUIUM. - Eadem notione. (Id.)SUBLOCUIIITENENS. - Locura teneritis

vices agéns ; sous-lieutenant. (A. 1558.)SUBLONES. - Hictnuli , culo primurn

curnua iis prorumpunt; les faons, quand lPbóis commence á pousser sur leer tete. (Gl.Antiq.)

SUBLUCARE. - Sublucere; briller fai-blement, jeter un faible éclat: (I'ct. Gl.)

SUBIIAGISTER. - Secundus ma;;ister;sous-maitre, maitre en second. (A. 1315.)

SUBOIAJOR. - Urbis subprmfectus, cuJu,sdignitas sicbmájora dicitur ; sous-maire ,sous-gouverneur d'une ville. (A. 1288, ap.Rym.)

SUBi7ANENTES. = j'id. MANENTES.SUBMEN. - .Subventrile; le bas-ventre.

(C'et. Gl.)

SUBIIERGIUII. - Poena submersionís ;noyade, supplice consistant d foyer le cou-palile. (A . SS.)

SUBMERINUS. - Qui merini ser] majorisvices agit ; Vid. RIERiNUS. (A. 1322.)

SUB1^YILI'I'O. - Vassallus; vassal. (.t'ab.a^bb. Conch.)

SUB3IINISTRATIO. - Auxilian-)'subsi-

diun) ; aide, secours. (S. lren. l'et. Interp.)SUB.t1IS,SUS.-Statutus, definitus; arrété,

déterminé, •réglé. (A. 1357, ap. Rym.)SUBíilOLINARIUS. -.L'inister•niolendini;

meunier. ( Tab. .Brivat. )SI ú1IONERE.- Citare, vocare ; mander,appeler íá, convoquer; ol. semoraer. (Lag,

Page 82: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 82/187

t 2 1 2 7 L'B G X I : C O Y Uc 21-5stobir, quibus episcopi ad concilium submo- UBRECITARE.—Submissa voce recitare,nentur, et evocantnr: lettres de convocation egpre; tire, réciter d voix basse. (Vet. Gl.)adressées aux évéques pour qu 21s se rendent UBRECTUS — Congelatus; aelé , rozdi(2 un concite. (Radulph. de Dic.) e froid A . SS.)

SUB310NTES. — Montes, loca montana; UBREF ECTORAItIUS. — Qui refectoriomontagnes, lieux montagneux. (Ap. Mur.) ubest in monasteriis ; moine chargé de (aSUBiIOTIO. — Idem q. SUH11oNITIO • urveillance du réfectoire dans une ab-SUBM1IUNTORIA. —Submuntoria brachio- bage.

ruin. axillm; aisselles. (A . SS.) UBREGNARIUS. — Qui (aciales hebdo-SUBMURUM. — PrmJium , quod est an madarios in tabula annotabat ; ecclésiastiqueurbis muros ; métairie, f erme située aux chargé de marguer sur une tablette les cha-portes d'une ville. (Chr. Fars.) oines de semaane qui ne faisaient pus leur

SUBMURUS. — Eadem notione. (I+_l.) ervice. (Ord. Eccl. Laud.)SIJBNhMUS. — Idem q. SUnaoscvs. UBREGULUS. — Majordomus sub primaSUBNERVARE.—Nervos poplitum succi- regum Francorum stirpe, quod rerurn sum-

dere; couper les jarrets. (W. Brit.) a penes eum esset ; niaire du palais. (Vit.SUBNOTARE. — « Ernustus notarius ad S.A rnulf. episc. Met.) Subreguli, apud An-

vicem Askerici episcopí subn,otavit. » ( A. glos, nuncupanturduces,comites et barones :993.) Qua; formula huic I gnae usitatiori re- « Cura Edgarus, rex Angliae, regem Scoto-suon-iet : Ad vicein N. recognovit. um et alios subregulos suhjugasset. » (Th.

SUBN01'ATIO. — Subscrrptio ; signalure. Walsing.)

(A. 1147.) UBRELICTORUM.—Liber Subrelictorum,SUBOBSITUS. -- Tectus, opertus ; cou- Paralipomenon; les Paralipoménes. (Luc•.ifvcrt. (A. SS.) alar.)

SUBOLERE. — Crescere; croitre. ( Vet. UBREPTIVE. — Dolose, subrepta ra-Gl. ) ione ; subrepticement. (Urb. lt PP.)

SUBOPERARIUS. — Qui operibus puuli- UBRIPINUS. — Locus ad ripam positus,cis sub maaistro operarum wat. ( Const. tipa vicinus; lieu voisin du bord d'un courseccl. Valent.) 'eau. (A. SS.)

SUBORNARE. — Sigillo suoornare, mu- UBROGARI. -- Reddi restitui , étrcp ire, illud apponere ; sceller , apposer le rendu, restitué. (Cod. Th.)sceau. (Chartul. Bux.) — F. pro subrogare, UBROGATIO. — Rei litigiosaz in aliunisaltero eo sensu. (A. SS.) ranslatio ; mise d'un tiers au lieu et place

SUBPEDIRE. — Baculis subnixus gradi;d'une autre personne , subrogation. 'Gl.niarcher en s'appuyant sur des bdtons. ( A . Jur )

SS.) UBSANIUM. — Derisio ; moquerie, dé-SUBPEDITARE —vincere, superare, rision, outrage, insulte, risée.(Indic.Lrcmin.)

quasi sub pedes ponere; vaincre. (W. Wir- Subsanii.em navis, id est ima pars, Gal. leeest.) ond de cale. (A. SS.)

SUBPEDITATIO. — Contemptio , despe- UBSANNATIO.--Ut SUBSANNIUDi. (S. Hier.)ctus; mépris, dédain. (Vel. lnstr.) UBSANNATIVE. — lrricletido; ensento

SUBPI.LLIC1UílI. — Ut SUPEBPELLICIUYI. quant. (Ap. Leibn.)(Mart. Col. Nov.) UBSANNIUM. -- Idem q. SUBSANruai.

SUBPERTINENTIA. — Appendiees ; ap- (lndic. Lum.)pa.rtenances. (S. ix.) UBSCALPERE. — Titillare: chatouiller.

SUBPISCIONARIUS. — Oíiicium monasti- (Dud.)cuui, cui piscium ministrandorum cura post UBSCRIBERE. — Infra scribere; écrirepiscionarium incumbit; re^ligieux qui a ladireclion en second de la poissonnerze d'une au-dessous, souscrire. ( Ep. A bb. de Ebor. )Subscribere se, nomen suum apponere; ap-aG

UB Pd.AC1TARE. — In jus vocare;assi- poser sa signature. (A. 1381.)

gner, citer en justice. (Mon. Angl.) UBSCRII 11. — Subscripti dieuntur inSUBPOR'lULANUS. — Tributorum ex- pristinorum temporum scriptoribus baptismi

actor; receveur d'imp8ts, collecteur. (Const. andidati, quia qui baptismum postulabant,Sic.) eripto nomen edere teriebantur

SUBPRIMATES. — Optimates secundi or- UBSCRIVATOR.--Scriba, rotarius ; grepp er, notaire. (Ap. Mur.)diniS; les grands du deLtxiérne ordre ; V id. Í SUBSECRETARIOS.—Idem g. SuncosTOS.

PRIMAS. (Script. rer. (+r.)SUBI; RIOR. — Qui absenle priore ctetui (A. SS.) .

monastito l:,raeest; sous-prieur, office mo- SUBSEDERE. — Supersedere, omittercf abstenir de, omettre. (A . SS.)

Od )

Page 83: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 83/187

21.29 UB EDLE ET INF1111 Ū

; LATINITATIS. UD 17,,0

sella positum; couverture qui se place sousla selle drt cheval. (St. Ord. de Semp.)

SUBSENESCALLUS. — Qui senescalli vi-ces agit; sous-sénéchal.

SUBSEQUENTER. — Deinde, postea ; sub-séquemment. (Ann. Gen.)

SUBSEQUIUM - Servitium ; service.

(Ugut.)SUBSEQUIVUS. — Subsequens; suivant.(Julian. Tolet )

SUBSEttGENTERIA. - Servientis seu ap-paritoris secundarii ofI'icium; charge de sous-sergent. (A. 1290.)

SUBSLS. -- Subsidiarius, vices alteriusgerens; suppléant, remplavant, celui qui agit4 la place d un autre. (A. 1142.)

SUBSESS/1:. --- Insidia); piége, e»tbüches.(Gl. Antiq.)

SUBSESSOR. — Insidiator; celui qui tend

des piéges, qui dresse une embuscade. (Id.)SUBSIDES. — Subsidium, auxilium; aide,secours. ( Frid.) — Vassalli, clientes ; vas-saux, sujets, ceux qui sont soumis á quel-qu'un. (A. 1379, ap. Lud.)

SUBSIDIALIS. — (Subst.) Subsidium, au-xilium, vel potius pra°statio auxilii nomine;secours, ou les redevances appelées aides.(S. Ix.)

SUBSIDIARE. — Milites subsidiarios con-scribere; lever des soldats de réserue. ( Ach.Spic.)

SUBSIDICTUS. — Subditus ; sújet, vassal.(A. 1361.)SUBSIDIO. — Obsidio; siége d'une ville.

'A. SS.)SUBSIDIOSE. -- Insidiose, dolose; avec

rase, frauduleusement. (Ap. Mur.)SUBSIDIUM — Praestatio auxilii nomine;

zide, subside. (Ord. reg. Fr.)SUBSIGNARE. -- Idem interdum quod

jUBSCRIBERE , ataviando quod OBSIGNARE.;1íah. Dipl.)

SUBSISTENTIA.— Stabililas, firmitas; so-!idité, stabilité, fcrmeté. (Eug. IV PP.)

SUBSISTERE.—Exsistere, esse; étre. (A .1336.)

SUBSTANS. — Pra°sens; qui est présent.'Cod. Th.)

SUBS'l'ANTARE. — Sustentare; soutenir,entretenir. (A. 145G.)

SUBS'lAN'11A. — Alimentum ; aliments,nourriture ; ol. soutenance. ( L. W i sig.) —Coagmentatio ; assemblage, reunion. (S. Iren.Vet. Interp. ) — Persona, horno ; per-sonne, homme. ( Ap. Mur.) — Materia, mas-sa ; matiére. (Cod. Th.) — Fecunditas, opi-nri.tas ; fécondité, itbondance. ( Id.) — Bona ;bien, avoir. ( L. Long.) — Praedium, undebona pereipiuntur; ferme, niétairie. (A.983.)

SUB

SUBSTAN'J'IVALIS. — Substantiam ha-be,Ils ; substantiel. (Tert.)

SUBSTAN l'IVUS.—.Eadem notione.(Tert.)SUBSTEN'I'Ai4IEN. — Substentaculum ,

subsiclium; soutien, aide. (Roland.)SUBSTERNIUM. — Stramentum equí; ti-

tiére de cheval. (Gerv. Tílleb.)SUBSTINCTUS. — F. pro subexstinctus,suppressus. (A. SS.)SUBSTITUTIO. — Materia. ( S. Iren. In-

terp. ) Substitutio personarum, pra°statioque episcopo fit in mutatione personarme,altarium redemptio dicta; Vid. PERSONA. (A.

1124.)SUBS'J'RATORIUII. — Mappa altaris, cid

corporale insternitur; nappe a'autel. ( Ord.Rom. ) — Stratus ; couverture, natte, etc. (.a.SS.) — Substratoria, topeta qua° pedibussubsternuntur, et prmcipue episcoporum ,quasi stratio pedem ; tapis de pied. (Du-rand.)

SUBSTRATORIUS. — Stratus, acl terramdejectus ; couché, jete' á terre (C. Iieist.)

SUBSTRATUM. — Idem q. SUBSTERnIU •(Tab. S. Remiq. Rem.)

SUBSTUS. - Idem videtur ac SUBSTER-NIUAI. (Ap.OEf.)

SUBSUMMATIM. — Statim; aussilGt. (Y it.S. Winebald.)

SUBTALARES. — Calcei, Gall. souliers,pantou/les. (Pass.)

SUBTANA. — Ut SUBTANEUM. (Urb. VIIIPP.)SUBTANEUM. — Toga° seu tunicae spe-

cies; robe longue des cleres, soutane. (Pass.)SUBTEGíIIEN. — Indusium, interula; che-

rrrise. (A nn. Ben.)SUBTELA. — Corrigia qua° tenditur sub

cauda equi; croupiére. (Isid.)SUBTELARES.— Idem q. SUBTALARES. ( J .

d e J . )

SUBTELLA. — Calliditas, astutia ; rase,finesse, astuce. (Ve/. Missal.)

SUBTENENS. — Ut SUBVASSOR.

SUBTERALES. — Pro SUBTALARES. ( A.

1147. )SUBTERFIRMARE. — Subscribere signo

suo, vel sigillo infra apposito cilartam fir-mare; authentiquer un acte par l'appositiondu sceau ou de la signature. (Mal). Anal.)

SUBTERFUGIUM —Effuáiuri,; subter-fuge. (Joan. Sarisb.)

SUBTERIOR.— Pro `inferior. (A p. Pez.)SUB'1'EP.IUS. — Subterraneus; souterrain.

(Mart. Anecd.)SUBTERNUS — Ut SUBTERIOR. (J'et. Ne-

crol.)SUBTERRARE. — Humo mandare, sepa-

lira ; enterrer. (J. de J.)

Page 84: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 84/187

SLTC 2152UB E?( I( ;ojT

7nnl des sous- diacres, la tunicelle. ( ion.A ugust.)

SLB"I'ILIARE. — Tenuem facere; rendremínce, arnincir. (A. 1217.) — Argutari, suli-tiliter agere; subtiliser. (Pet. Cellens.)

SUBTILILO(2UIUM.— Subtilis sermo, ar-gutice; arauties, subtilite's. (V et. S. Iren. in-

terp• )SUBTILIS. — Subtiles rnerces, aromatii:a;;aromates, épices. (A nn. Gen.)

SUBTILITAS. — Callidilas, astutia; rase,astuce. ( Ap. Mur.) — Similitudo; ressent-blance. (A. 1366.)

SUBTILITER. — Occulte; en cacicette,se-crétemen. (Ap. Lud.)

StJBTILLARES. — Ut SUBTALAAES. ( Ap.Mur.)

SUBTITULARE. — Subtus scribere, infrareferre; écrire au-dessous, ci-aprés. (A. 965.)

SUBTOLLERI.. — Auferre, tollere; ente-ver. (Ley. Luitp. rey. Long.)

SUB"1'47NIA -- F. pro SUBTANEA. (A.13141.)SUBTRABES.— Feni meta, acervus; meule

de foin. (Ileg. Carn. Comp. Par.)SUBTRAHERE. —Protrahere; tirer hors,

faire sortir. (Rey. S. Ben.)SUBTRANUS. -- Inferior, ut SUBTER[OR.

(St. Mont. Rey.)SUBTULARES. —Ut SUBTALAnES.SUBTULUAI. — Locus depressus; lieu bus;

o]. soutil. (Pass.)SL'BTUliIULARE. — Humo confiere ; rrtet-

tre en terre, enterrer. (Bart. Gl.)SUBTUNICALE. — Vestis qua; sub tvnicadeiertur, eadem q. COTA. (A. SS.)

SUBTUSMANU.ZI. — Secreto, clam; par-dessous main. (Ap. Mur.)

SUBTUSSELLIA. — Ornamentnm equisub sella positum, ut SUBSELLIUYt. (Chetrtul.S. Vict.11lass.)

SUBUBÉRES. — Infantes qui adhuc suntsub altere ; enfants á la mamelle. (Isid.)

SUBUCA. — Fabrica ferraria ; forge á fer.(G. Chr.)

SUBUI;UL ARES. — Calcei, pro SUBTALA-RES. ( A. SS.)SUBULA. — Veru, vel ferrum longius ac

praeacutum, cujusmodi est cerdonum subula;broche. (A. SS.)

SUBULCUS. — Subulcus stilus, impurus,exilis. (Paschas.)

SUBU:iiBRACULU>"ai. — Suburbium, velterritorium urbi ac]jacens; faubourg oubanlieue d'une ville. l Chartul. S. dlrsin.i32:tur.)

SUBUi1BRAR1. — Obumbrari; couvrir,

o,7ivrager. (Atb. Muss.)SUBUNCULARE. — Resarcire, segmentalocis vestium vel calcearum attritis appo-

bern est; métairie, rernte située dans la ban-lieued'uneville. (Vet.Gl.)— Urbisterritoriuur,tractus urbi subiectus; banlieue d'une(A. SS. Beu.)

- -SUBURBANUS.—Qui suburbanum trabitnt,rusticus ; celuí qui habite en dehors d'uneville. pausan. (A. SS. Ben.)

SUBURBICAItI1E. — Regiones ac provín-ciaé sic dicta in Italia, quod urbis vic„riijurisdictioni subditae essent, ut urbicaricc,quae a praefecto urbis administrabantur.

SUBURIA. — Sonus quilibet; son., bruit.(Pap.)

SUBUSTIO. — Calefactio; action de chau.f-fer. (Cod. Th.)

SUBVASSOR. — lirmiger; écuyer. (Leg.Scot.)

SUBVECTARE. — Subministrare, adju-vare, auxiliári; aider, donner du secours..(Gualf. M1ionem.)

SUBVECTOR. — Qui subvehit, latos.;celui qui porte, porteur. ( Script. rer. Fr.)

SUBVECTORIUM. — Vectura; transpon.(Steph. Tornac.)

SUBVECTUS. — Eadern notione. (Ley.Luitp. rey. Long.)

SUBVENDA.—Praestatio, minorvenda,qu, edomino feudali exsolvitur pro distractiouisseu venditionis praedii facullate; droit dit auseigneur toutes les fois •que l'on aliene en toutott en partie le bien que l'on posséde; Vid.VENDA. (A. 1440.)

SUBVENIMEN. — Auxilium; aide, se-cours. (A. SS.)SUBVI:NIRE. — Subvenire in casi.btts con-suetis domino capitali, auxilia a lene et con-suetudine in.ducta praestare; Vid. AUxiLIA.(A. 1309.)

SUBVENTIO. — Praestatio extraordinariapro subsidio princi pis in necessitatibus suis;aide extraordinaire accordée au prince; o!.su-buention.(A.1303.1—Impensa; dénense. tA .1223.)

SUBVENTOR. — Auxiliator; qui vient ausecours, qui donne de l'aide. (V et. Inscript-)

SUBVERTERE. — Subvertere judicitcrn,un ctiouibus sancti chrismatis al iisve adversusignis sensum roborantibus manum alicujusjudicium sea purgationenl ferri candentissubituri munire, ne igne laedatur; empEchl'eff et du juyement de Dieu par des onctionsdu saint cltré'me, gui garantissent la nrai nde l'action du feu. (A. 809.)

SUBVIARIIJS. — Vicarrus viarii; Vid.VIABIUS. (A. 1057.)

SUBVICARIUS. — Qui vicarii, eo absenic,vices agit, « qui placitat placita pro vicario; »

Vid.VlcASros. (A. 1251.)

SUBVICEGOMES. —Apud Anglos, otrieia-lis aut deputatus vicecomitis; Vid. VICECO

(A 1415 )

Page 85: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 85/187

SUC IEDI:E ET INFIS11L LATINI;'A'IIS. SUF 13f2133pote; oi. souquenie. (St. Doin. Dei Paris.)

SUCCARE. —Su: ;ere; sucer. (d. SS.)SUCCARUM. — Saecharum ; sucre. (Batir.

Sping.)SUC.CEDANEUS.—Successor; remplarant,

gui vient aprés. (1'et. Gl.)SUCCEDEN'I'IA.—Successio, series; sui-

te, succession. (A. 912.)SUCCEDERE. — Cedere, abire; se retirer,

s'en alter. (Iren. V et. Interp.)SUCCF.N'1'OR, —Qui in ecciesia post prae-

centorem sive principalem cantorenr sub-sequenter caneado respondet, vel qui facitofi'icium principaliter in choro sinrstro. (J.de J.) « Cantonan duo sunt in arte musicagenera, pra'centor scilicet, et succentor.Pra?centor vocem praemittit in cantu; succen-lor canendo subsequenter respondet; con-ccntor vero, qui consonat. » (Dur.)

SUCCENTORIA. — Succentoris dignitas;SUC C6 NTOrI. (Paul.1I1 PP.)SUCCESSA'I'R]1. — Qufl; alteri in alíquo

numere succedit; celle qui succéde ú une au•tre dans girelque charge. (Paschal. 11 PP.)

SUCCESSIO. — Pro filits seu successori-11us. (Cod, Th )

SUCCESSIVE. — Postea; ensacite. (Ap.Lud.)

SUCCESSORIUS. —1l8ereditarius; hérédi-taire. (A. 1331.)

SUCCID11IENTUM. — Quod ab olio de-

pendet, ejus appendices; appartenances, dé-pendonees. (A. 1052.)SUCCIDIUM. —Excidium, ruina, eversio;

oestruction, ruine. (Script. rer. Fr.) — « Vosestis daernonum victimae, ad seternae mortissuccidium destinatae. » (Pet. Datu.)

SUCCID]US. — Pro SUCCEJAN1rUS. (it7ar-culf.

SÚCCINCTA. —Ut SIIBCING ULU FI .SUCCINCTIiII. — Breviter, succineta ra-

tione; briévement, succincternent (Gen].)SUCCINCTUS.—Diligens, strenuus; actif,

zélé, diligent. (Ach. Spic.)SUCCISUS. — Figurate, pro attritus, 'de-

]^ifitatus. (Cod. Th.)SUCCLAMATIO. — Submonitio, citatio in

jus; assignation, ajournement. (A. 898.)SUCCCMBENTIA. — Dicitur de eo, qui

causa cadit ; perte d'un procés. (St. Saon.)SUCCURIO.—Hordei species; escourgeon.

(A. 1266.)SUCCURIS.—Saccharum; sucre. (A.1399.)SUCCURSIVUS. — Subsidium, aus=iliurn,

suppetiw; secours. (Elrnh.)SIJCCURSUS.—Eadem notione. (A. 1257.)

Hinc succursus dicitur ecelesia qua) alteripotiori auxilio est in administrandis plebiCbristianae sacramentis, Gallice église suc-

SUCUS. — Stercus, lutum, coenum; fu-miar. (A. 1345.)

SUDA. — Fossa, set] potius valium, velsudes, quibus vallum ipsurn et castra mu-niuntur; le fossé d'un camp, ou le relran-chernent et les palissades qui le défendent.(Ethelw.) — Castrum sudibus, seu vallo etfossa munitum ; carn p dé fen dt.rpar un retran-cheneent et un fossé. (A. 1115.•—• Porcoru urstaí.>ulum; étable pores. (Gerb.).

SUDATUS. — Sudibus armatus vel orna-tus ; muni ou orné de palissades. (J. de 1.)

SUDARE (11.18). — Sudiuu-r compago, velcontextus; palissade.. (A. SS.)

SUDARIA. — Stragulum, quo equus in-sternitur, ne ejns sudor equitem inficiat;couverture de chaval. (A. SS.)

SUDARIUII. — Vestis sacerdotalis, qua)alias MA p ruLA (Arralar,)

SUDIS. -- Porcorutu stabulum: étable cipores; ol, sou. (L. Sal.)SUDORARE.— Sudare, sudorem emittere;

suer. (Gem.)SUDUS. — Seta suda, nondum abinta, non-

dum tincta; soie écr ue. (Cons. Catal.)SUEGALUM. -- Fistula; chalunrcau, pi-

peau. (Vet. Gl.) .SUEILIIA. — Fimetum, fossa ubi fimus

congeritur; trou c2 fumier. (St. illass.)SUELLIUM. — Arca ubi frurventum terí-

t.ur; aire d buitre le blé; ol. sueil, suel. (A .

1391.)SUEOR. — Sutor; cordonnier ; ol. sucre,suer. (A. 1160.)

SUERIUS. — Ut SUEOB. (A . 134.5.)SUE'iE'A. — Pro SI CTA, Ō al. suite.

(A. 1263.)SUFFARCINATUS. — Instructus; fourré.

(S. Bern.)SUFFECTIVUS. — Suflicieus ; suffisarrt.

(A. SS.)SUFFECTUS. — Exsecutio; action d'exé-

cuter, exécution. (Cone. Hisp.)SUFFERENTIA. — Patientra, tolerantia ;

patience, tolérance : « Sufferentia vi ri gene-rat spem. » (Evagr. mon.) — Vol untas, arbi-trium, consensus; volonté, consentement.(A. 1136.) —Mora, prorogatio diei; dálui,répit. (A.9295.)—lnduciae; tréve. (A. 1295.)

SUFFEI:RARE.—Ferreas equo soleas sub-dere; ferrer les cicevaux. (Gen].)

SUFFERRE. — Sul7icere; suffire. (Pet.Gl.)

SUFFERTA. — Volunfas, consensos ; bouvouloir, accord, conforrnité de sentiments.(SS. Mass.) —Mora, prorogatio; délai, répit.

(A. 131,7.)SUFFERTUS. — Toieratus; supporté. (A .SS.)

SUFFIf3ULATORIUJI Ideal q SUIILIGA

Page 86: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 86/187

sIíF ESUFFITORIUBi. — Anastasius in Hor-

rrliyrla PP.: « Pallia ()lobera blattea cum tabu-I¡, auro textis, de clrlamyde vel de stola im-periali, suffitorium super confessionem D.1'etri apostolt. Ha?c omnia a Justito Augustoortlrorloxo votorum gratia oblata sunt. »

SUFF LAiIIIsN. — Aclminiculurn, sustenta-cubrir]; appui. (Pop.) — Illuri quod rola op-

ponitnr, nc currat; sabot. (Gl. Y et.)St;Ft+'LARE. — .lactare, laudibus etTerre;tirer ranité de, ranter. (A. SS.)

SUFFLATOR. — Officium in coquina re-g`a ; souffleur. (A. 1261.)

SUFFLA'1'ORIU lt . — Fornax ; Jcur, four-nea-u. hr.) — Follis; soaa/f lel á souff ler.(Calh. Parv.)

SUFFLETUS. — Sibulus ; si/flet. ( C h.N orna. )

SUFFLUS. — Eadem notione. (Id.)SUFFOCARE. — Infodere, humo man-

dare; metlre en terrc, enterrer. (Ap. Lud.)

—tsxstinguere; clétrui.re,anéantir. (St. 11Íass.)— llletairhorice, opprimere : vim inferre;opprimer, f aire violence. (Ch. Y et.)

SUFFOSSORIUM.— Ligo quo terra st:f-foditur; houe, bdche. (A. SS.)

SUFFRA. — Via lu,trandis vigiliis com-p;rrata; chemin de ronde. (A. 1358.)

SUFFRAGANEUS.— Sulf raganea ecelesia,oratorium, ut videtur, ecclesia minor; petiteéqlise, chapelle. (A . SS. Ben.) — Suffraganei,1' episcopi metropolitano subjecti; éréquessu/fragranls. (Pass.) 2" Episcoporunn adjuto-

titulares scilicet episcopi, et ín episco-palihus fúnetionihus cooperatores, seu vi--car i i ;évéques coadjuleurs.-(J. de J.)

SUFF1tAGANTIA. — Auxilium; aide. (A .d02.)

SUFFRAGATORES. — lidero qui sacffra-ganei; V id. SUF[RAG-ANEUS. (Pelag. 11 PP.)

SUFFRAG1U15I. — Prastatio , alin onia,sustentatio, auxilium , districtus, territo -rium, privilegium, itnmunitas, perfugium ;redevance, prestation, nourriture, entretien,aide, secours, ressort, juridiclion, privilége,i.ntnrtcnilé, refuge, asile. (Pass.) Suffragia ;orationes quibus Dei sanctorum auxilia itn-1.tlorant; orationes gpm pro defunctis dicun-tur; orationes ntonachorunt, aliaque eorum-detn pia opera ; priéres adr essées aux saintspourréclamer leur protection, priéres pour lesmorís, priéres etautg'escezsvres pies des naoines;ol. su/Jraiges. (Pass. ) Suffragia extrema, sa-cramenta yuae in extremo positis concedun-tur; dern.iers sar.rements. (Cod. Th.)

SUFFRAN'lIA. — Induciae; .tréve, armis-lice; ol. suffrance. (A. 1356.)

SUFFRATOR.— Adjutor, protector; aide,soutien. (Vet. Gl.)

aICUti U L2 3t+

SUFFUAIIGIUM. — Suffumigalio , funridi.lfusio ; fumigation. (A. SS.)

SUFFURATtRA. ^— Pcll Ī ttum, quo vestisornatur; parrare. (Conc. i Sarisb.)

SUFFUSORIUi4i. — lnfusorium; rase pourl'huile des lampes. (Uaut.) — Infundibulum;

SUFInoir

L?S..

—Je

Folt. Gl.)

l is ; sou fflct. (S. Ast.) e

SUFULA. — Calceus ; soulier. (A . 1316.)SUGA. — Hirudo, sanauisuga; sangsue.(Jet. Gl.)

SUGGERENDA.— Libellus supplex; sup-plique. (A. SS.)

SUGGERERE. — Fundere; verser. (Ord.Rom.) — Designare, nominare; nommer, dé-signer. (Jet. Ccerem. eccl. Carnot.

SUGGESSIO. — In veteribus codicihusconciliorum Gallicanorum legi monet Sir-mondus ad Corten. Parisiense zv pro sugge-stio.

SUGGESTIO. — Libellus supplex, litterae

rogatoriae, relatio, consultatio ad principenr ;supplique. (Cod. T'h.) — Scriptuntuodvis ;écrat, aíre, charle. (Script. rer. Fr.)

SUGGESTOB. — Qui suggerit, impulsor ;celui qui suggére, qui pousse, qui anime.(Const. Ilirs.)

SUGGESTÚNI. — « Ad aeolytnum pertinetpraeparat.io luminariorum ín sacrario : ipsecereum portat, ipse su.ggesta pro Fuchari-stiae cauce prwparat.» (Cone. Ilisp.) Ubi ne-scio an intelligi debeat tabula seu mensa, inqua vasa altaris rel}onuntur, Gal. créden.ce ,an suggerenda, id est, infundenda in can-een), vtnurn scilicet et aqua.

SUGGESTUS. — Suggesta urbs, in quasunt suggestus, seu publican scholae, ni fal-lor. (Ap. Lud.)

SUGGILLARE. — Suffocare, strangulare ;suff oquer, étrangler. (Greg. Tur.)

SUGGILLA'1'I0, — Exactlo, malatolta; im-pGl, laxe injuste. (Ch. Navarr.) — Infatt,ia,dedecus; déshonneur, infamie. (Script. rer.Fr.)

SUGRUNDIA.— Partes tecti prominentesles parties du bit d'une m aison qui avancentsur la rae. (Isid.)SUIANCIA. — Praestationis species; sertede redevance; ol. suiance. (A. 1303.)

SUICHETUS. -- Monetae species, f. proSANCI1TiTU5. (A. 1317.)

SUILLINUS. — SuillUS, ad suem perti-nens ; de porc. (Greg. Tur.)

SU1LLUS. — Sus, porcus; porc. ( Conc.llisp.)

SUITA. — Jus domino competens homi•nes suos persequendi, ut SECTA. (Pass.)

SUIVISNUS. — Suillus, suinus; de porc.

(A. 1309.) a üs s ecies ut CHE-SULANDIiIA . --LANDIURū . F i

Page 87: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 87/187

2157 Uí11 EPIAs' ET INP'I111E LA SINITA TIS.UN 133

SU1.Cus. — Rivulus; rigole. (A. 1399.)—Linea yuca instar sulci ducitur ; raie. (A.SS.)

SULIRE. — Furere; étre en fureur. (V et.Cod.)

SULIVA. — Trabs, tignum ; salive. ( Er-nulf. episc. Rof.)

SULPHURIVOMUS. — Qui •sulphur evo-mit ; qui vomit du soufre. (A. SS.)SULTA — Pro SOLTa.SULTANUS. Apud Turcos supremos

princeps; le Grand Seigneur, le saltan.(Pass.)

SULTOR. — Cultor; paysan, laboureur.(Vet. Gl.)

SUMA. — Ut SAGilA (Ch. Long )SUMAGIU111. — Sarcina, onus saumarii;

charge d'une béte de somme; ol. sommaige.(A. 1412.)—Jus quo vassalli sarcinas do-

niini vehi tenentur; corvée de charroi; ol.droit de sornrnage. (S. xiv.)SUMBERINUS. — Mensura) species; me-

sure pour les graíns : « Tres sumberinosavene. » (Cons. cccl. Colon.)

SUMELLA. — Calcei solea; semelle. (A.1245.)

SUIIERIUS.—Jumentum sarcinale; mulet,béle de somrrte; ol. somier, (Ch. Angl.)

SUJI;IIA. — Sors pecunias creditae; sommeprétée, le capital. (Cod. Th.) — Summariurn,breviarium; somme. (A. 1271.) — Epitome,synopsis, compendium; sommaire.(Ach.Spic.)—Deliberatio summatim exacta; courte dé-libe'ration. (St. Univ. Aurel.)—Onus; charge.(A. 1341.) — Sultana montis, vertex; somrne.td'une montagne. (Chr. Fa.rs.)

SUAIIIARE. — Suhmoncre, adhortari;avenir, exhorter, sommer. (Regest. ?flag.dier. Trec.) — I'ecuniao sumnras exigere;lever des sornrnes d'argent. (Ap. Leibn.) —Sunima rerutn capita annotare, sunrmatiurdicere • marquer les points les plus impar-tants d'un titre, et les exposer som.ntairement.(Conc. Pisan.) -- Onerare; charger. (5. mil.)

SUIIMARIETAS. — Brevitas ; briéveté.(Clern. VII PP.)SUMMARIU,1.—Tignutu Ininus; sommier.

(A. 1486.)SU.111iAR1US. — Jumer‘tum sarcinale ;

béte de salame; ol, somier. (A. 1186.)SUMMATICA. — Census episcopo pendi

solitus a clericis ipsi subditis; undo forteansrwnmatica dictas; sane de dr'oit que payentt révEque les ecclésiastiques du diocése. (A .1074.)

SUItIMATICUM. —Quod pro sarcinis sum-nrariorum domino exsolvitur; droit cid ausetqncur pour choque charge de béte desormrre. (Ch. Frie'. 11 imp. a. 1214•)

SU M\lA'1'i NI. — Sta' im;air ssitGt (A. 1243.)

péches et en , fail sontrnairernrrrt connaitre lespat atús importantes au S Pér'e. (A o. Mart.Ampl. Coll.)

SIJM!VIEARE. — Carro vebere, onerare;charrier, charger. (Chortal. SS. Trin. Cad.)

SUMMERE. — 'tupiere, bibere ; renrplir,boire. ( j'et. Gl.)

SUMDIF,RINUS.—Idem q. SutiI rSLRiNUS.SUMMIPOTENS. — Otnoilrotens ; tout-

puíssant. (A. c. 1000.)SUMMISSARII. — Presbyteri in ecclesia

Argentinensi inferioris ordinis, quibus exofficio competa majus sacrum seu sutmmtnMissam, ut vocant, celebrare; unde vocisorigo : íd quippe inter eorum oflicia pr^-cipuum est, etsi alía ipsis committantur;chanoines d'un ordre infér •ieur dans l'église deStrasbourq, qui sont prépose's pour chantola grand'Alesse.

EUMIIISSUS. — Pro submissus. (A. 1176.)SUMMITAS. — Culmen, fastigiurn; faite,somrnet. (Ap. Mur.) — Immoderatio; excG,.(Id.)

SUMMIVIRGIUS. — Surtimos Jictor; lepremier des huissiers. (Vet. Gl,)

SUIIIMOSANCTUS. — Sanctissimus; trés-saint, tout á fait saint. (Tab. V ierz.)

SUMMOTIO. — Pro SU\ilioNITIo ; citatio,vocatio. (G Chr.)

SUINIMULA. — Dimin. a SUMMA, compen-(ituil]; Vid. SUMIIULISTIP.

SU11111ULARIUS.—Qui sagmarium equinove l jumentum agit ; rmtletier, condttcteur dibétes de somme ; ol. sommetier. (A. 1353.)

SUM"'IULISTIE. — Scholares, quibus sum-malee seu compendia philosophica traduntur;eleves en pltilosophie_

SU11MU111. — Castrum; chttteati-fort. rlír,-]and.)

SUMMUS. — Summi hornanrcm, gni aliispra)sunt, summates; les grands. (A. 1153.)

SUIIPNIA7'A. —Iclern q. SoNrATA.SUM S'TA RE. —Exscribere; copier. (A.SS.),SUMP'1'ICULUS_umptLlS modicus, exi-

guos; petite dépense. (S. Aug.)SU1IP'l'ICUS. — Pro SONTICUS. (A 125'4.)SUMPTOR. — Librarius, exscriptor; co-

piste. (S. xtri.)SUMPTORIUII.—Fistula qua Gdeles san-

guinem Christi hauriebant, seu cochlear quoad varios usus in sacrosancti saeriticii cele-bratione utebantur; chalumeau ou cuillerd'église. (F lod.)

SUMP7'UARI:. — Cibum prazbere; fournirla nourriture, enlretenir. (A . SS.)

SUIIPTUARIA.—Cibaria; aliments, nour-rilure. (A . SS.)

SU1IP'1'UM. — Exemplum, descriptío ; co-pie. (Rolland.)SU :1PTĪ ;OSITAS-. — Luxus, sumptuosa

Page 88: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 88/187

Page 89: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 89/187

2141 CiF 4iEDIrEET ií1FI31rELATItiITATIS. UP 142

mis au conseil par exception. (A 1318.)SUPERCOPA. — Operculum cupae, sea

poculi; couvercle d'une cou.pe. (Ch.Lus2t.)SUPERCOQUUS. — 111agtster coquorurn;

cuisinier en chef ; ol. ma$lre üueux. (Cene.in Ord. •Rom.)

SUPERCRESCEN'i'IA. -- Red un:jantia,superfluentia ; excés , surabondance. ( A.1211.)

SUPERCUBITUS. — Armus ; épaule. (A.1252.)

SUPERDEMANDA. — Vox forensis, cumactor in processu litis plus petit quam s•on-tinet libellus actionis vel cum dornínusfeudi majorern censum quam ei debetur,a vassallo exigit. Gal. ol. surdemande.

SUPERDICERE. — Acensare, criminari,insimulare ; accuser, i.ncriminer. ( l'et. Gl.)

SUPERDICI'IONES. — Superscriptionesdeletis imponi solitae; surcharges. (Mar-culf.)

SIJPERDIURNARE. — lllorari, diem (la-cere; tarder, lrainer en longueur. (A nual.S. B ertin.)

SUPERDOMINATIO. — Suprema juris-dictio ; juridiction souveraine, haute justice.(A. 1263.)

SUPL+'RDUCERE. ---Jus denegare; refuserde rendre justice; ol. surmener. (Assis. fuer.)

SUPERDIILIA.— Pro Gr. hyperdulia, cul-tus qui Virgini sanctae ethibetur. (A. SS.)

SUPEREGANEUM. — F. fenum autum-na?e alterum ; second reyain. (S. XIII.)SUPI:REGLANGELIARF.. — F. super-

erany eliare. « In thesauro ecclesiae olierocalicein, coronara, et supereglangeliare ar-genteum , lucernam et signum aereum. »(Test. S. Gennadii.) Paulo ante legitur, evan-ycliarium: hic vero libri Evangeliorum in-tegumentunn intelligo.

SUPEREROGARE. — Ultra praescriptumfacere. (Hon. 1Pl PP.)

SUPEREROGATIO.— Gall. suréroyalion,

quod sponte fit et praeter (lebitum. (Ap.Lud.)SUPERESSE. -- Instare, imminere ; me-

nacer, approcher, etre pressant. (A. SS.)SUPEREXCEPTUS. — Spretus, contem-

ptus ; dédaiyné, nréprisé. (Ley. Adelstan.)SUPEREXCREMEN'1'U1I. - Quod exce-

dit ; excédani, surplus. (A. 1232.)SUPEREXCRESCENTIA. — Accretio, irr-

crementutu ; accroissément , auymentalion.(A. 1262.)

SUPEtiEXIRE. — Licitari, auctioni ad-dore • enchérir, pousser aux enchéres. (A .1106.)SUPERFARI. — Ir(super e[l'ari , adaere;ajouter. (S. Iren. V et. 1 nterp.)

d'un bien nloycnnant une pension annuellequ'il sert au propriétaire. (St. Gen.) — Ex-terior; c.xtérieur. '1A. SS.)

SUPERFICIES. — Domus fastigium, cul-men ; faite, charpente d'une maison. ( A.1265.) Superficies nemoris, silvae sectionisreditus ; produit de la coupe d'un bois ; ol.seurefait, surfais, (A. 1233.)

SUPERFICIUII. — Vestis quaedam exte-rior, qua; aliis superinduitur; certain vete-ment de dessus. (S. Iren. Vet. Int. )

SUPERFLUITAS. — Excessus in exactio-nibus, malatolta; Vid. SUPERIRIPOSIT.1. (Tab.Dervens. D'Ion.)

SUPERFLUUS. — Injustus; injuste. (Cola.T

SUPERFODERE. — Pro superfidere, nr-mium et plus justo fidere. (A p. Brornpt.)

SUPERFORANEUM. — Supervacuum; cequi est superflu, mutile. (Sid.)SUPERFUNDERE. — In lege Burgunu.mater superstes esse dicitur, « rebus super-[asís humanis, » id est, ut infra babetur,« curo contraria fatorum decreta vertuntur. •»

SL'PI:RFUSI. --- Sic dicti , illi quihus obmorbum, vel periculum rnortis, baptrsmusconferebatur superfusa salutari aqua, nonyero immersione; ceux qui se faisaient bap-tiser quand ils se voyaient en dcr:nyer de mart.{On leur donnait le bapt@me non par imme_•-sion, mr;is par infusion.)

SUPEI?FUS1O. — Cum vinum et aguapost communionem sacerdotis calici a mi-nistro infunduntur; ut PROFUSIO et PER-FUSIO.

SUPERFUSUM Quod in censu, velperaaquatione alicujus tributi inique alicuiimposittrrn et adscriptu ►n est; cens ou im-pGt applirfué en trop á un censilaire ou ci uncontribuable lors de larépartition. (Cod. Th.)

SUPERGREDI. — Transilire, despicere,nihil curare ; passer par-dessus, mépriser, nefaire aucun casde. (Capit..) Superyredi leyes,

eas transgredi, violare;violer, transgresser les

lois. (Id.)SUPERGUARDAIiE. — Dilióenter custo-

dire ; garder avec soin. (St. Pisé.)SUPERGULA .—Pro SUPERREGULA. ni fal lor,

regule lransyressio, violátio. (A. 1253.)SUPELtHA13ERE. — Pro insuper habere,

despicere, negligere. (Ley. Anylic.)SUPEitHAUTO.—Secundus hauto; deuxie-

me criblure da blé; ol. surhauton. (A. 1231.)SUPERHUMERALE.—Vestis sacerdotalis,

que ephod vel sul-rerindumentum appel l atur ;superhuméral, éphod, vélement parliculier

aux prétres de l'ancienne loi, espéce de iRan-teau.« Est autem,» inquitS Euuherius, «velutin caracallae modula, sed sine cuculo; cujus

d l

Page 90: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 90/187

9;43 UP EXICON CP 141riuna : « Si quis alteri alignod malefir;iumst,perjuctatus fnerit, » etc. (L. Sal.) Galli di-cuut , jeter le sort sur quelqu' un.

SUI'EItICONICUS. — Supericonicce lit-tera', litter,m in imagine alicnjus sanctianl>osita?, guares visuntur in libris eccle-siasticis. (Gr. Tur.)

SUPERIlIPOSITA. —Excessus ín imposi-tionibus, malatolta; imposition extraordi-aaaire, surcroit de charge. (S Ix.)

SIIPERIIIPOSITIO. — Eadem notione.(S. Ix.) — Subscriptio; souscription, signa-ture. (A. 1097.)

SUPERIMPOSITUM. — Idem q. SUPER-IHPOSITA. (A. 582.)

SUPERINDE. -- Pro propterea. (A. 1492.)SUPEIt1NDICTUDI. — Quidquid prmter

indictionena provincialibus iniponitur; impo-sition cxtraordinaire, surcharge; ol. surin-dict. (A. 1223.)

SUPERINDUCTA. — Mulier extranea,concubina; concuhine. (W. Armor.)

SUPERINDUCTUM. — Ut SUPERINUICTUAI.(Senat.)

SUPERINSIGNE. — Sagum militare, quodarrnorum insignibus distinctum gestan'. inbello milites • cotte d'armes.

SUPI.RINSPL'C'1'OR.— Episcopus; su'rveil-lant, inspecletcr, évEque. (Senat.)

SUPERIN'1'I'sNDENS. — Episcopus, eademratione dicitur, qua superinspector. ( S .Ilier.) — Cui incumbit summa cura ratio-num negotiorumque; surintendant ( Ap.Duel.)

SUPERINTENDENTIA. —Superintenden-tis munus ; surintendance, charye de surin-

tendant. (Ap. Duel.)SUPERINTEN'i'OR. — Idem q SUPER-

INSPECTOR. (S. Aug.)SUPERiORATUS. — ( Subst. ) Praestantia,

excellentia, suprema jurisdictio. (Ap. Rym.)— (Adj.) Ad superioratum seu suprernam ju-risdictronem 1?ertinens. (A. 1338.) — Praú-tLt tus ; brodé. (St. cccl. Amb.)

SUPERIORITAS. -- Locus vel pars supe-rior. (A. 1476.) — Praestantia, ut SUPERIORA-TUS. (Tb. Otl.erb.)

SUPERISTA. -- lEdituus ; gardien. (A.882.)SUPERJEJUNARE —Strictius quam

ab ecclesia indicitur jejunare ; faire desjeünes plus rigourcux que ne l'exige l'Eglise;Vid. SU PERPOSITIO.

SUPE RJUIlAMENTUII.—In legibus Adel-stani regis pro• prrvjrcramento accipi obser-vat Solnnerus; Vid. SUPERJURARE.

SUPERJURARI's. —Juramento testari ; dé-poser sous la foi du serment. (Capit. Theod.arch. Cantuar.) — Juramentum a pauciori-bus praestitum, juramento plurium praepon-deraturn superare, vincere, evertere, atqueadversarium falsi convincere; détruire les

contre lequel il y a plus de témoins qui dé-posent el ,jurent qu'il est coupable, glI'il n'ade jureurs en sa faveur. (A. 895.)

SUPERLABIUI I . — Labium superius; le-vre supérieure. (Leg. Xanut. reg.)

SUPERLA'1'IVUS.—Optimus, praestantis_simas; excellent, parfait. (Gest. Cons.

deS ))UPERI:CTILE —Stragulum, quod lec-to insternitur, vel etiam id orone quo lectusinstruitnr; couverture ou garniture de lit.(Bened. XII PP.)

SUPERLICEN`1'lA. — Licentia extraordi-naria; pernaission inusitée. ( St. Jlon. S.Andr. Aven.)

SUPERLICIUM. — Ut SUPERPELLICIU$I.SUPERL1M1NARE. — Gr. úr, Epeupov, idem

q. Gall. eñtrée de maison, linteau de porte;ol. surlime. (Vet. Gl.)

SUPERMAGNUS. -- Pro maximus. (Ap.Mur.)

SUPERMANENS. — Inquilinus, colonus ;habitant, colon. (A.1222.)

SUPERMISSA. — Epistola, quae canitur inMissa ; l'épitre, partie de la Messe. (Alcuin.)

SUPERNAVIGARE. — De nave dicitur,qure alteram praecurrit; devancer. (Th. Ot-terb.)

SUPERNOMEN. — Cognomen; sur/unir,.(A. 969.)

SUPEROBLATA. — Offertorium, seu ora-tio qua) fit super oblata; oraison qui se récitesur les offrandes des fidéles. (A. SS.)

SUPEROI,DINARE. — Anquear loco alte-

rius ordinare,subrogare; mettre quelqu'un

au lieu et place d'un autre, subroger, nom-n z'er. (Mart. A mpl. Col.)

SUPEROS. — Callus ossi adnascens; cal.(A. SS.)

SUPEROSSUM. — Callus ad equi genu;sttros. (Dur.) — Tumor super ossum, bomi-num morbi genus ; espéce de maladie. (Cod.mss. cedes. V esunt.)

SUPERPALL1UbI. — Umbel la, baldachi-num ; baldaquin, dais. (Eug. IV PP.)

SUPERPEDES.--- Sine mora; sans retard.(A. 1390 )

SUPERPELLICEATUS. — Superpelliceoindutus; revétu du surplis. (A. 1258.)SUPERPELLICEUII. — Apud moniales,

euculla mejor; grand capuclton des religieu-ses. « Habeat quaeíibet monialis quolibetarmo duo superpellicea alba el duo nigra,quae terram tangant. » (A. 1209.)

SUPERPELLICI ATUS. — Idem q. SUPER-

PELLICEATUS. (A. 1258.)SUPERPELL iCIUM. —Vestis ecclesia-

stica, manicata, e lino facta; surplis,vétementecclésiastique; ol. surpelis, sobrepeliz, etc.

(Pass.)Superpellicium concedere, clertcurn

facere, aliquem inter cleros et canonicosadmittere ; revétir du surplis , f aire prétre,dmettre d ns les r ngs d clergé (Clem IV

Page 91: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 91/187

2 1 4 5 U P EME ET INFI\ i1E LATINITATIS. U P 14 6

SUPERPONDUS. —Quod pondus excedit;surpoids, Occitanic. subrepes. (For. Mor:ac.)

SUPERPONERE. — Ultra debitum exi-gere ; exiger plus qu'on ne vous doit : a Cen-sum superponere. » (A. 812.)

SUPERPORTOR1UM. — Tributum, quodin urbibus exsolvitur; droit d'entrée qu2 sepaye aux portes d'une ville. (A. 1160.)

SUPERPOSITA. — Morbus seu la3sio equi-na inter carnem et ungulam, faciens ruptu-ram carnis ibidem, etc. • cerlaine m aladiedes chevaux; ol. suposte. (Pet. de Cresc.)

SUPERPOSITIO. — Exactio extraordina-ria; surcharge, im pót extraordinaire; Vid.SUPERPONERE. (Pass.)—Accessio, inerelnerr-tum; augmentation, accroissement. (A. 868.)—Jejunium strictius, et quod majori absti-nentia observatur, quarn cantera jejunia, quaee'x regula, aut ab ecclesia indicuntur; re-doublement deeicne, jeitne plus rigoureuxque le jeüne c^rL^inaire. (Pass.) — Medicis ve-te ribus, morbi auge(' en aggravationd'unemaladie, paroxysm e. (C. Aurel.;)

SUPERPOSII'U9it.—Super0cies, quidquidagro inaediiicatum est, aut in eo satum velplanlatum ; la partie d'une terre qui n'estpoint couverte de constructions. (Test. Iry'i-drad. abb. Flavin., S. vII.) — Exactio extra-ordinaria, nt SUPERPOSITIO.

SUPERPOSITUS. — Propugnaculum, mu-nimentum, quo aliud defenditur; ouvrage

de défense, fortification. (A. 986.) — Dicilurde arboribus, segetibus, etc., quae superfr-ciem. terne occupent; les fruits de la terre,soit arbres, blés, etc.; ol. surpoids. '(Script.rer. Fr.) — Superpositus monasterii, abbas;directeur d'une abbaye, abbé. (A. 992.)

SUPERPOS''ULATIO. —Quod praeter de-bitan) exigitur; ce que l'on fait payer en susde ce qui est dit. (Cod. Th.)

SUPERPRENDERE. — Capere ultra quamfas est, aut licet; prendre plus qu'il ne fautou qu'on ne doit. (L. Ripuar.)

SUPERPRISIA. — Tributi stati ac ordina-rii species, sic appellata, quod domini ultraconsueta tributa tenentibus suis id olim im-posuerint; sorte d'imposition ordinaire dontle nom vient de ce qu'elle fut oriyinairementextraordinaíre; ol. surprise; Vid. SELRPRI-StA et SUPPRtsA. (A. 1114 )

SUPE1iPUNCTUM. — Vestis species lanaspissiori perpuncta et coactili farta; pour-point. (A. 1374.)

SUPERQUIESTA. — Pensitatio extraordi-naria, quae praeter consuetam imponitur ;Luxe extraordinaire;¡o1. surprise, surindict.

(A. 1339.)SUPERREDDERE. — Reddere, remitiere;rendre, remettre. (A. 1339.)

SUPERSED1AlENTUM. — Di]atio, indu-Crc2''.; ntSUPERSEDEtiTIA.

SUPERSIs'DIUh1. — Sedis stragulum ; ta-pis, couverture que l'on met sur un siége.(IIrig. Flaviniac.)

SUPERSEL[.IUM.—Stragulum, quod sel-lae insternilur; couverture d'une selle de che-val; el. surselle. (A. SS.)

SUPERSF.NIORATUS. — Superins domi-nium ; suzeraineté. (Chartul. eccl. A ptens.)

SUPERSIGNUM. — Vexillurn navis ; barr-niére d'un navire. (Sanut.)

SUPERSISA.—De iis dicitur qui juri stareac parere recusant vel negligunt. ( Ap.Bract.)

SUPERSPECIA[.IS.— Pro magis spccialis.(B. de Amor.)

SUPERSPECUI.ATOR. — Episcopus ; c v @ -que. (A. SS. Ben.)

SUPERSTANS. — Praefectus, proepositus,ut SUPRASTANS. ( A. SS.)

SUPERSTARE. — Pranesse; cornrnander.(Ap. Mur.)

SUPERSTATUTUl1I. — Qnod proeter sta-tutum exigitur; irnpGt extraordinaire. (Cod.T h. )

SUPERSTES.—Proefectus, ut SUPRASTANS.(A. SS.) Superstes spcatiurn, reliquum,quod superest. (Cod. Th.)

SUPERSTI'I'IA. — Ideal q. SUPERSTITIO.Vet. Gl.)

SUPERSTITIO. — Vexatio, quidquid su-per status et ordinarias proestationes exigí-tur ; redevance extraordinaire , exactiona.joutée aux laxes d'usage. (A. 822.)

SUPERSTI'1'IOSITAS. — Superstitio; su-perstition. (Sal. Malesp.)

SUPERSTITIOSUS. — Extraordinarius ;inusité, extraordinaire. (Ap. Mur.) — Atnbi-guus ; ambigu, obscur. (S. aiv.)

SUPERSTITIUM. — Idem q. SUPERSTITIO.SUPERSUADERE. — Dissuadere; dissua-

der, détourner. (Pap.)SUP?LRTALLIA. — Tallia quan ordinaria;

additur; taille extraordinaire, taille nouvelleajoutée ú l'ancienne. (A. 1339.)

SUPERTENERE. — Detinere, possidereper vim, aut contra jus ; garder illégitinre-ment ou au deld du terme prescr?t pour lureddition de l'objet gardé. (Leg. A lfred.)

SUPER'1'ERRliNUS. -- Terrestris ; terres-tre, qui est sur la terre. (Tert.)

SUPERTOTUS. — Vestis species, quarnitinerantes supra omnia consueta vestimentasuperinjiciebant; vétement qui se met sur lesatares, surtout. (St. Ord. S. Ben.)

SUPERTUNICA. — Vestís quae tunicce in-jicitur;- vEtement qui se porte par-dessus latunique. (St. Hosptt.)

Ali i d

Page 92: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 92/187

5147 UP Exmino e ` iaendi competir; Vid.VEND A et RE_

Tnov ,•..NU:+. i A. 1308. )SUPERVIsNIRE. — Superare ; surpasser,

vulnere. ( SicÍ. )Sl: i'iliVEN7'1O. — Latrocinium; vol, lar-

( ld ).,UPLRVE`i1'OR. -- Qui pro alio inter-

venit et spondet; ronde' de pouvoirs, procu-rr.ur. ( Conc. Arausic. i.) -- Latro ; voleur.( I,. Buril.)SUl'EI:VENTUS. — Latrocinium ; vol,lnrcin. ( Sid. ) — Ad vena , adventitius;élranger, celui (fui est ou vient du dehors. (A .1351.)

SUPERVERSARE. -- Mensuran' exce-dere; dépasser la mesure. ( St. Mass.)

SUPEItVERSUM. -- Quod mensuram ex-ceda; excédant. ( St. A ven. )

SUPERVESTIIIIENTUA7. — Tnnica aliisveslibus superinjecta; sorte de vétement dedessus. ( A. 1393. )

SUPLRVICTUS. — Victus ; nourritu.re ,a.linrents. ( Ch. Ang. Srtx. )

SUPIERVIDIERli. — lnspicere ; examiner.( Vi'. Tb. ) — Specuiari ; reconnaitre. ( Ap.^Inr. )

SUPERVI T A. — Donum quod superstitironjug,i ab altero post modem suarn conce-rirtur; donation ti. cause de mort. (A. 11431. )

SUPER'~'IVENTIA, — Designara succes-sin; survivance. ( A ct. Cap. Par.)

SUPER5'IVERiE. — Dicitur, qui alteri su-perstes est ; survivre, vivre plus longtempsqu'un autre. ( Pass.) — Salvum evadere : sesauver, échapper it. ( Pass. )

SUPOR'I'ABILIS. — Tolerabilis; szdppor-table. ( A. 1501. )SUPPAR. — Socius, comes; compagnon.

( Ch. N'av. )SUPPAitARE. — Accornroodare ; a;jt;stcr,

adapter, appréter. ( Tert.)SUPPARATURA. estitutio, restaura-

tio ; rétablissentent, reslauration. ( Tert. )SUPPEDAMENTUM. — ídem q. SUPPEDA-

nEU3i.SUi'PED.1NEU141. — Sc,amnum , scabel-

ltim ; marchepied, escabeau, tabouret. ( J.de J. )

SUPPEDARE. — Subjicere, ut SuPPrDi-TA RE. ( A. SS. )

SUPI'rDIRE —Sufficere, suppetere;s;r f^re , étre suff isant. (Alart. Ampl. Coll. )'

SUPPED1TAItE. — Subjicere, evertere,pedibus coriculcare, sub pedes ponere ; ren-4•erser, fouler aux pieds. (V et. Inscript.)

SUPPEDITATIO. — Submissio; abaisse-9nent. (A p. R nl.)

SUPPEDIUí11. — Refubium; asile, refuge.(Zsid.)

SUPPELLICIATUS. — Suppellicio indutus;vé(u dun surplis. (A. SS.)

SUPPELLICIUM. — Ut SUPERPELLICIUM.

d l

ICQN UP 1 ,^SUPPETIARI. — Suppetias ferre, auxi-

lian ' • poner srcours, secourir. (A. SS.)SUl'PIVCERNA. -- Piucerna secundes; se-

cond échanson. (A. 1312.)SUPPLANTANEUS. — Supplanlator, qui

aliun, s upplanrat; celui qui supplante, trom-pear. (111ich. S c°ot.)

SUPPLANTARE. — Evertere; renverser.(A. SS.) — Auferre ; enlever. (Ann. Bertin.)

SUPPLANTAR1U1i. — Assulum vesli re-sarcilac segmentum : unde su pp lanlarius, quivesTes detri tas resarcit. (Vet. Gl.)SUPPLANTATOR. — Proditor; traitre,

trompear. (Cap. Car. Calv.)SUPPLEIIENTUII. — Viaticum , quod ad

iter conficienduin suppedilatur; provisionsde Gouche pour le voyage. (A .SS) -- Subsi-diurn ad vilar; necessaria; ce qui est néces-saire pottr l'entretien. (Mon. A ngl.)

SUPPLERE.— Su pned itare ; fournir. rAch.Spic.)SUPPLETARIUS. — Qui vices allerius

supplet;suppléant. (St..Eccl. Tur.)SUPPLE'I'IO.— Suppletio diabolica, obses-

sio a daemone. (Cass.)SUPPLETOR. — Qui vices alte.rius sup-

plet; suppléant. (Mart.)SUPPLLsTUS. — Expletus, linitiis ; termi-

né, fini. (Bal. 1Vlisc. )SUPPLICAAlEN'1'UM.--Supplicatio;priére.

(A . SS.)SUPPLICANDA. -- Libellus supplex; sup-

pli.que. (A. 11416.)SUPPLICARE. — Dicunturmonachi, eum

ante abbatern in capitulo, aut alrbi, se incli-

nara, seu cum euro salutant. (Us: Cislcrc.)SUPPLICATIO. — Libellus supplex ; sup-plique. (Bal. Cap.)

SUPPLICA'I'UItIO. — Litterae commenda,abbati factm, ut in coenobio aliquem,qui

monacbus fieri cupit, recipiat : « Supplica-turio pro eo qui in monasterio conversaredesi,lerat. » (Marculf.)

SUPPLICIA. — Quaestiones, torturae; tor-ture, getestion. (L .Sal.)

SUPPLICI AM ENTUM. --- Supplicium, poe-na ; supplice, chtllimsnt. (Tert.)

SUPPLI Ī :IATUS. -- Idem q. SUPPL'LLiCIA-

TUS. (A. 1398.)SUPPLICIUa1I. — Seditio ;révolte, sédition.

(A. 1358.)SUPPLICIUS. —Pro Sulpitius, quomodo

Supplice pro Sulpice Gall. quibusdain dici-tur.

SUPPLUMBARE . — Imniergere; plongerdans l'eau. (Guib.)

SUPPODIARE. — Sustinere; soutenir,suppOrler. ( S. xIII. )

SUPPONERN . — Pro superponere, appo-nere. (A. 1353.) — Pro deponere, demittere.

(A. 1355 )SUPPORTAR E. — To,erare, alicui paree-re, protegere, favere, perferre, sus.traiere,t f i d dj to

Page 93: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 93/187

21.9 UP MEDI:E ET INFINLE LA TIi\'ITA TIS. UR 150

si o, translatio, subsidiorum .impositorumsuppeditatio ; protection, défense, c.ession.,payement des taxes. (Pass.)

SUPPOR TUS. — Subsidium . auxilium ;taille, aide. (A. 1407.)

SUPPOSITORIUM. — Medica balanus;sz.appusitoire. ( Pet. Bles. ) — Scabellurn, ut

SUPPEDANEUM. ( V et. Gl. ) —Vasis genus ;

sorte de vase d boire, coupe. (Gr eg. 111.)SUPPOSITUM. — Subditus, subordinatus;

sujet, celui qui est soumis d un autre; ol. sup-pét. (A. 1426.)

SUPPOSITURA. — Medica balanus , utSUPPOSITORIUAI. (Const. Afr.)

SUPPREVDERE. — Capere ultra quamfas est aut licet, violenter occupare ; prendreplus qu'on ne doit, usurper, occuper par laviolence. (A. 1252.)

SUPPRESTIS. — Pro superstes. (Pass.)SUPPRIMUS. — Inferioris conditionis ;

qui est de basse condition. (A . SS.)SUPPRIOR. —Ut SL'BPRIOR. (Pass.) —In-

ferior, secundi ordinis. (A. 1366.)SUPPRISA. --Exactio extraordinaria, guro

-praeter consuetam exigitur, violenta occupa-tio ; Vide SORPRrSIA.

SUPPRISIA. - Eadem notione.SUPPROSSIJíII. — Callus, ut SUPEROS.

(A. SS.)SUPPURARE. — In pus solvi; suppurer.

(Vet. Gl.)SUPRACAPITANEUS. — Pra;fectus civi-

ta!is, vel exercitus; chef d'une ville ou d'unearmée. (Ap. Mur.)SLiPRACELUIII. — Baldachinum, umbella;

baldaquin, dais. (A. 1356 )SUPRACÍ!.NSUS. -- Ut SUPERCENSUS.SUPRACOPA. — Operculurn cupae seu

poculi ; couvercle de rase. (A. 1311.)SUPRAJUNCTARII. — OfTícialesapud Ara-

gonenses, quí iisdem muneribus fungi u rturquibus prcepositi rrctrescallorum, Gall. pré-véts de la maréchaussée.

SUPItAMITTERE.—,1littere supra, acensa-re;

metire sus, accuser. (Tab. S. A lbin. A n-deg.)SUPRANOMEN. --- Cognomen ; surnom.

(A. 1049.)SUPRAPONS. — Pars navis, oons tertius ;

le pont d'un navire. (A. 1268.)SUPRAPOSITIO. — Exactio extraordina-

ria, ut SuPRRPOStTUM. (A. 1039.)SUPRAPOS1TUitI. — Superficies, etc., ut

SUPER POSI:TUaI.(Lind. Form.)SUPRAPOSI'I'URA. — ,Oilici um sK.prapo-

siti in collegiis artificum; office. charge degardc juré. (S. xiv.)

SUPRAPOSITUS. — Qui in collegiis arti-ficum invigilal, ut statuta quae totius corpo-ris utilitatem spectant diligenter observen-

• SUPRA T ENTUS. — Supradictus; susdil,précité. (Chartul. S. ti'and. )

SUPRAV:ESTIS. — Sagulum; colte d'ar-mes. (St. Ord. Hosp. S. doan. Hier.)

SUPRAVIDERE. — Speculari ; reconn.ai-tre.(.Ann. Gen.)

SUPRAVI'1'A. — Dotalitium, quod uxori

cedit post mortenl mariti, ex Galileo srrrvi-vance, vel survie. (A. 1247.;SUPREMA. — Solis occasus; coucher du

soleil. (Isid.)SUPREDI1TAS. — Suprema potestas ; sou-

veraineté. (A. 1450.) — Gall. suprématie, voxusurpata apud Anglos, qua regis supremajurisdictio ín Ecclesiam Anglicanam sibni-[icatur.

SUPREMUS. — Suprema actio, accusatio,actio criruinalís, quam premit suprema pee-na. (Cod. Th.)

SURCHOTUS. — ldem q. SURCOTIUnr.SURCOTIUM. — Vestis snecies; surcot.

(Pass )SURCULAMEN. — Surculus ; rejeton,

scion, drageon; ol. surgeon. (Gild.)SURDARE. — Surdum facere ; reudre

sourd. (L. Bavar.)SURDUS. — ū ctus surdus, idem qui ictus

orbus: Vid. ICTUS.SURER. — Porcellus ; pourceau. (A. SS.)SURGERE. — Emergere ; jaillir; ol. sour-

dre, surdre. (Ap. Ughel. ) — Erigere; lever.(A„ SS.) — A]tius tullere; exhausser. ( A p.Mur.) — De loco tullere, amovere; éter. (Ap.Steph.) — Suscitare; ressusciter. (A p. Mart.A necd.) — Supertunicale ad surgendum, quoquis utitur cum e lecto surgit. (A. 1202.)

SURGIA —Chirurgia; chiruraie ( A .1358.)

SURGICUS. — Chirurgus ; chirurgien; ol.surgien. (A. 1261.;

SURGIUS. — Lana surgia, succida ; lainegrasse. (A. 1413.)

SURGOTUM. — Idzm q. SURCOTIUM.SURGEN'. — Idem q. SuncUnr. (Ap. Mur.)

SURGUS. — Indicum frumenlum ;blé de

Turquie. (A . SS.)SURIANI. — Ita dicti in terra sancta qui-

dam servi ;te tributarii, el ad usus agricultu-ra?, et ad alias inferiores necessitates (intuí-p is suis reserva-ti. (Jac. de Vitriac.)

SURICUM. — Idem videtur quod SUR.-GUS.

SURIRCICUS. — Chirurgus, ut Sr;ncicos.(S. xir.)

SURISCULA. --- Vasis species : « Pueru•las stetit ante eum liabenspanem et suriscu-lum aqua3. » (Pelag.)

SURPLUSAGIUII. — Idem q. SUPERPLUS.SURPRENDERE. — Decipere, circumve-nire • tromper, surprendre. ( A. 1239.)

S S A t

Page 94: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 94/187

SUS EXICON US 152vi;;are; remonler le cours de l'eau. (L. IYi- USPI,NDIUil1.—Patibulum,furca);giba.

T'a6.ítiemNSA

p.)SURSA. — Fons, scaturigo; source, fon USPF.'1'IO. — Interdictum, muneris

mine. (111on. A ngl.) el bene(ir,ii a a tempus privatio ; suspension,SUItSI3RE. — Emergere ; ut SURGERE. ( A privalion momentanée d'une charge ou d'un

I;.20.)

SUIiSISA. — Diem q. SUPRSISA. ( Bract.)béné /i

) USPceF

..NSIO.(Arnol —

UtLub

SU.)

SPRNSATIO ( L1nd1V.)SUIttiiJM. — Sursum reddere, auferre; en- USPENSIVE. —Non defiuite ; d'une tila-

leven (Laur. Bvz.) iére indétermin.ée. (S. Bern.)SURSUS. — Ut SURSA. (A. SS.) USPENSORIUM. — Uncus, cui appen-SURTA. — F,xcuhiae excurrentes et no- duntur carnes in culina, sen potius, camini

c.tu:nm ;patrouille, guet. (Const. Sicil ) ocus, ubi ad esum suspenduntur pernae,SC '14'1 ':1B IA. — Proscutaria. (Greg. M.) arnesque a1i2e fumo indurantur : vel etiamSURTERIUS. — Vigil qui surtas facit; superioras contignation:s .locus, nbi, post-

soldat du quet . (Const . Sici l.) quam sunt fumo indurataE;,aere ventilantur;SURTU1IrN. — Idem q. SURSA. (A1180.) crochet á. suspendre les viandes dans une cui-SURVI1'ENS.—Superstes; survivant. (Ap. sine, ou partie de la cheminée oic ron fait fu-

Mur.) er les viandes, ou encore, grenier oú ronSURURGICUS. — Chirurgus; chirurgien. expuse les viandes d l'air aprés au'elles sont

( ^ 14.16.) umées. (Ctes. Hest.)SURLS. — Surculus; scion, rejeton; ol. USPENSUS. —Esse vel leneri in suspen-

surgeon. (1sid, o, suspensum haerere; étre en suspens. (A .SUS. — Machina bellica, quae et SCROPxA, 1327.)

(;allis lruie.— Susurus, aper; sunglier. (Tab. USPICAI3ILIS. — Suspectus; suspect.I i, Script. rer. Fr.)

^UgALiCUS. — Susalica terra, a Salica, ut ÜSPICARt. — Existimare; penser. ( S.

videtur, dependens. (Ap. Mart. Anal.) ren. hzt:)SUSCAVARE. - Sufl'odere; creuser. ( A. USPICERE. — Suspicari; soupconner.

ZG3.) A.SS . )1USCEMATUS. — Suscematcc carnes, id USPICIO. — Exspectatio, spes ; attente,est, quibns putredinis notae insperguntur ; spoir. (1d'.) — Opinio, sententia; opinion,viandes qui présentent des marques de décorn- pensée, sentr:ment. (Id.)posilion. (Flet.) USPICIOSUS. — Suspectus; suspect.

SUSCEPTARE. — Pro suspicere. ( A . SS.) (Fab. PP.)SUSCEPTATIO. — Idem q. PROCUR9TIU. USPIRIOSUS. — Anhelus, aeare spirans,

(A. 969.) ui spiritus angustia et diiTicullate laborat;SUSCEPTOR, — Qui aliquem ad fontem asthmatique. (Ant. Mus.)

bapiismisuscipit; parrain. (Greg. M.) USPILESSURA. — Idem a. SOUSPRES-SIISCEPTOR[;S. — Qui annonas.et tribu- sURA.

tis utriusque a3rarii recipiendis praipositi USTANTIALIS. — Pernee,essarius • n-sub ti isposi Lione ratioualium sunt ; receveurs ispensable. (A. 1572.)des tailles et des prestations en nature. (Cod. SUSTELLA. —F. axilla. « Dum Christo-Th. ) -- Qui principern iter agentetn, aut phorus pateretur febrem maximam et unumejus comitatum in aedibus suis suscihiunt., anouinem subtus susteilam dexteram, » etc.vel exeipiunt ; ceux qui hébergent le roi ou (A . SS,)sa suite quand il esl en voyage. (Ilinem.) UST ENTACULUM. — Alimentum ; ali-

SUSCEPTORI UII. — Iieceptaculutn; ré- ments, ce qui est nécessaire au soutien de laservoir. (Iren. V et. Interp.) ie; ol. suslance. (A. 789.) —Fulcruni, bacn-

SUSCI,PTULUS. — lit SUSCEPTUS. (A. SS.) lis quo quis susteutatur; bdton, béquille.

SUSCEPTUS. — Cliens, cni adest advoca- (Á. SS.)tus in judicío; client, partie a l'égard de l'a- USTTNTAMI:N. — Alimentum, ut SUB-vocal. (S. Aug.) TANTIA. (Laur. Byz.)

SUSCINTUM. — Ut SUCCINCTORIUIII. USTENTAMENTUM. — Eadem notione.SUSCII'L+'RE. — Baptizandum ad fontem tA. 1164.)

suscipere; tenir sur les f onts baptisniaux, USTENTARIUM. — Fulerum ; étai, sou-•élre parrain. (Gr. M.) ien. (A. SS. )

SUSCITADO.— Resurrectio • ésurrec- USTENTATIO. — Alimentarium; entre-tion, rappel d la vie. (Tert.)

Resurrectio;ien. (Greg. 1I1 PP.)—Subsidium,auxilium;

SUSCI"l'ATOR. —Qui vitam reddit; celui secours, soutien. (A. 876.)qui ressuscite, qui rappelle a la vie. ( Id.) USTI+'.N'1'ATIVL11l. — Alimentara , ut

SUSPECTIO. — Spes ; esperance. (A. SS.) .SUSTENTATIO. (A. 980.)SUS'I'1NATI0. — Ut SUSTENTATIO.

SUSPECTUS. — (Subst.) Suspicio; soup-pon. (A. SS.) — ( Adj. USTINENTIA. — Patientia ; tolérance,) Suspicaz, suspicio- patience. (A. SS.) — Sumptus ad sarta te-sus ; soupconneux, défant. (Tert.) tadomustuendanec.essarü; dépense

Page 95: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 95/187

61ED1'1E ET IN%IAIlE LA TINITATIS. YIII 13t2153 YLSUSTINCRI. — Pertinere, spectare; re-

garder, concerner. (Cod. Th.)SUSURRARE. — Maledicere, clanculum

carpere ; maugréer contre. (Conc. Ilisp.)SUSURRA'i'ORIE. — Susurronum more,

murmurando et clam machinando ; d la ma-niere des calomniateurs, en parlant et ma-chinant par-dessous main. (A.11105, ap.R,hm.)

SUTELA. — Assutum vesti resarcitaa se-gmentum ; piéce rapportée cousue d un ha-bit. (ti'et. Gl.)

SUTELLARE. — Sucre; coudre, joindreensemble. (Vet. Gl.)

SUTELLARES. — Idem q. SUBTALauES.SU'1'IARI:.—F. idem q. excutere; buitre le

blé. (A. c. 800.)SUTILARES. — Iclem q. SUBTALAIiES.SUT11'IUS, — Sutilis ; composé de picces

de rapport. (Conc.SUTOR VACCtE. — Sutor qui utitur co-vio vaccm; cordonnier ; ol. sueur. (A. 1036.)SUTOIt1Ui01. — Locus ubi satores vel sar-

tores merces süas venum exponunt ; lieac o f f ,les' cordonniers exposent leurs ma.rcharédiscsen vente. (A. 1321.)

SUTORIUS. -- Sulor ; cordonnier ; ol.sueur. (A. 1348.)

SUTRIU:II. — Locus ubi suuntur speciesaliquae; atelier de couturc. (Isid.)

SLTRIUS. — Sutor ; cordonnier. (A.1348.)SUTRIX. — Sartrix; couturiére, (A. 1429.)

SUTULUM. — Solum, pars domus infe-rior ; reN-de-cltaussée, le bas_cl'.unc ntaisonaol. soutoul. (A. 1309.)

SUTULUS. — Porcellus; pourceau. (Tab.S. Mart. Pontis.) — Ut SUTULUAf. (A. 1311.)

SUTIL — Porcorum ccetus ; troupeau depares. (j'et. Gl.)

SUUS. — Pro ejus, non semel apud scri-ptores medii aevi. — Pro taus. (Bonif. VIIIPP,)

SUZZENS. — Pro sugens, hauriens. (Tract.de re mil.)

SWA.IGA. — Prmdium pecuarium; mé-tairie pour l'éléve des bestiaux. (Ch. Germ.)

SWANIMOTUM. — Apud Anglos, curialibera tenentium in foresta qua de delictisin foresta accidentibus ter in auno cogno-scit ; assemblée des juges qui connaissent desdélits forestiers.

SWA'I'HE. — Apud Anglo-Sasones, quan-tum unus sector per diem secare potest deprato, idem quod falcata prati; V id. FAL—CATA.

SYATICA — Ischias ; sciatique. (A. SS.)SYCAilIINA. — Syconoori; sycomorc.

(A.SS.)SYDRACIA. — Parvi tuberculi, qui in

carne nascuntur; vet•rues ou loupes. (Vet. Gl.)l

SYLLOGIZARE. — Concludere, decer-riere arrétcr, conclu.re. (Erie. Upsal.)

SYLVA. — Sylva minuta, cmdua; boiataillis. (Polyp. S. Rem. Rem.) Sylva nu-trita, ut pastilis; ii.l est pastui auimaliumidonea ; bois oia le bétail peut , pailre. (Mon.A ngl.) Sylva palaris,

ex qua pali et peda-menta sumuntur; bois d'oia l'on tire despieux et des perches. (j'et. Gl.) 'Sylva sagi-nacia, saginaridís porcis idonea ; bois oú Ponpeut conclv.eíre les porcs pour les engraisser.(T'et. Cod.)• SYLVAGIUM. — Jus utendi sylva , vel

praestatio pro jure utendi sylva, ut ForVESTA-GIUR1. (A. 1130.)• SYLVALIS. — Ad sylvam pertinens ; de

bois. (Ap. Mur.)SYLVARIUS.—Qui sylvam mistada, pro-

videt ;foresticr. (Polypt. S. Rem. Rém.)SYLVATICUM.— Idem quod SYLVAGnUnr.

SYLVAI'ICUS.—Agrestis, i ncul( us, asperoingenio ; rude , aux habitudes peu palies.(Ord. Vit.) Sylvalica indurnenta, pcllibusferarum sylvestrium munita ; vCtements gar-nis de peaux de Mes. (Ann. Ben.) Sylvaticu.mopus, eadem notione, ut videtur.(Mart. Nov.Col.)

SYMAISIA. — Mensura vinaria sex men-suras continens, seu octo sextarios Pari-sienses; mesure pour les liquides valant huit

setiers de Paris ; ol. symaise. (Tab. ecclAnic.)S-YMBOLA, —Cil2orium; seu pyxis in qua

corpus Christi asservatur ; ciLórium, hitc dhosties. (Ord. V et. Ambian.) Symbolc;?, con-vivia publica ex singulorutu syrnbolis; re-pas commun aux frais des convives, pique-nique. (Pass.)

SYAIBOLISATIONES. — In ordine Pr.rocli-catorum appellantur convivia seu comes-sationes quae inter fratres fiunt, data al) uno-quoque sua symbola. (Mart. Anecd.)

SYMBOLOGIZARE. — Syroholum con-ferre. (Galv. Flan.)SYMBOLUM. - Summa fidei Christian,ro,

convivium, canmpana, u is, ciboriurn;,Symbole des ctpGtres, repas, pique-nique,boite d hosties, pixis, cloche. (Pass.) Symbo-lum violare, peecare; pécher. (S. Laur. No--varieric. episc.) Symbolunc licnainis, censuspro luminaribus ecclesim; droit pour l'en-tretien da luminaire d'une église. (Ch. Anyl.)

SYAIBOLL'S. — Prmfectus urbis ; gouver-neur d'une ville. (A. SS.)

SYMMYSTA.— Sacrorurn eorumdem par-ticeps, collega; ir Ī itic (lux mé,nes mystéres,colléque. (S. Hier.)

(R ll )

Page 96: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 96/187

SSN EXICON21:i5 YN 215fiSY^1^iPLEGAS .— Vox Graeca, comple gio; tis, munus syixdici, instrumentum yy^

arsembla g e, réunion. (Tert.) icus constituitur, examen in mores alicu-SYMPTOMA .— Casus quilibet, sae} ius do jus; syndicat, acte constatant la pro

quo

motionjis quae in morbis accidunt ; sympt8me. au"syndzcat, enquéte sur les mxurs. (Paso(A. SS.) YNDICUS. — Defensor, patronus, acíor

SYNANTICUS. — Synanticus morbus, an- universitatis, collegii, aliusve corporis, ur-gn1; esquinancie. (A. SS.) is consiliarius; syndic, procureur, celui qui

SYNAPIUí1i .— Sinapi ; moutardc. ,S. xv. ) gére les affaires d'une communauté, d'un col-SYNAXARIA. — Vitae sanctorum in com- lége, consealler municipal, échevin. (Pass.)pendium redacte in Menaeis aliisque eccle- YNEDRUS. — Confessarius, qui dirigitiasticis libris insertas; abrégé des V ies des mores, a Graec. av vcap's, consiliarius; confes-sai^^ts. eur, directeur. (A . SS.)SYNAXIS. — Graecis Qvvz;es, Latinis col- SYNERGIUM. — Monasterium, in quo

]ecta : conventos seu congregatio monacho- scilicet opus Dei exercetur; monastére. (V et.runa, ad orationem et ',salmodiara coeun- Gl.)

éunion, assemblée des moines pour la YNERGUS. — Cooperator; coopérateur.priére et l'Office en commun. (Pass.)— Cursus YNGRAPHEUS. — Scriptor, historieus ;seu ollicium ecclesiasticum; l'Offtce, le bré-écrivain, historien. (Idac.)viaire. (Pass ) — Apud GrecosPatres parti- ` SYNGRAPHIS. — Diploma ; charte, écrit,io divinas Eucharistiae; communton. cte. (Erid.)(Pass.) -- « Siquidem, post unius anni sy- YNOCHUS. — Contir_uus ; continu. -(A.na,xim, cum amplioris jam potentie esset, SS.)taiil.ius aggreditur eosdem principes ser- YNODALE. — Quaevis epistola a synodonlonibus, » etc. (flist. Luitp.) Id est ex- missa ; lettre synodique, toute lettre ¿maneepleto unius anni cursu. 'un concite , particuliérem ent celle qu'un

SYNCELLATUS. — Idem q. SYNCELLUS. oncite écrivait aux prélats absenls, auxSYNCELLITA. — Qui alias concellaneus : eglises, ou en general aux fidéles, pour leur

monachus scilicet, qui in eacjem cella, id est notifier les décisions qui avaient été prises.monasterio babitat, moratur; syncellitas, la- YNODARE. — Castigare, punire, emen-tiore signifrcatione, monachos omnes vora- dare ; chtd,ier, punir, corriger. (Pass.) — Adbant; moine qui habite le mcme couvent qu'un sy nodum vocare; convoquer pour un concite.cutre; tout moine en général. (Pass.) Pass.)

SYNCELLUS. — Dignitatis ecclesiastice YNODATICUM. — Census species, utgenus; syncelle, ecclésiastique que, pour pré- SYNOnUS.venir tout mauvais soupfon sur leur con- SYNOD1CA. — Epistola ab ipsa episcopo-

duite, les évéques s'élaient autrefois imposé ruin synodo scripta ad Romanum Pontifi-la loi d'avoir toujours auprés d'eux, la nuit cem, vel ad patriarchas aut metropolitanos,comme le jour. (Pass.) ua eorum, que statuta ac decreta sunt in

SYNCHRONUS. — A úraec. cúyxpóios, co- synodo, ratio exponitur; leltre des Péres dua3vus, equalis; qui est du mém e temps, con- synode au Pape, aux patriarches ou aux mé-teinporain. (A. SS.)t ropolitains, pour leur faire co nnaltre ce q ui

SYNCLETUS.—A Graec.óvyYanTos, san á tus; a été arrété par l'assem blée. (Pass.) — Epi-,quéri. tola quam pontifices mittebant, in qua fidei

SYNCOPARE. — Verba non omnino pro- sue rationem exponebant; leltre des évéauesnuntiare, sed ea quasi secare ; ne prononcer nouvellement ¿tus aux añciens, dans laquellequ'une purtie des mots. (Synod. Cist. a. is faisaient leur pro fession de foi. (Pass.)1289.) Epistola episcopi de fide, vel rebus eccle-

SYNCOPE. — Deliquium, defectus cordis; siasticis, ad presbyteros sum dioecesis scri-syncope. (A. SS.) ta; leltre administrative d'un évéque aux

SYNCOPIZAHE. — Syncopem seu deli- prétres de son diocése. (Rath. Veron.)gnium pati; tomber en syncope. (.4. SS.) — YNODITA.—Ceenobita; cénobite,moin.e.ídem quod SYNCOPABE. (A. 1345.) Cod. Th.)

SYNCOPISIS. — Ut SYNCOPA. YNODOCHIC'ú. — Simul, pariter; égale-SY NDhTUS — Conjunctus, a Gran. culi- ment.

, eadem notione ; qui est joint, uni. YNODUS. — Conventus publicus, Graec.(A. SS.) •,;voao; ; assemblée générale. (A. 773.) — Vox

SYNDICARE. — Examinare, in alicujus generica scriptori.bus Christíanis , quibusmores vel acta inquirere, notare, acri cen- fere semper quodvis coricilium episcoporur.isura carpere ; censurer, examiner quelqu'un dicitur; propria yero significatione synodus(fans ses 7nceurs; ol. syndiquer. (limbo. IV apud nos appellatur, que ab episcopo lit,1'P.)—Synclicari,judicio syndicatorum clan- convocatis quOtannis para;cia; sum presby-ntiri ; élre condamné par jugement des syn- teris; réunaon d'évéques, concite, et plus par-clics (A SS ) iculiéreurent a.ssemblee des prétres d'un

Page 97: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 97/187

$157 A B EDIIE ET INF IMtF,vire ; se conduire honteusement, se livrer ,d ladébauche. (Lup. ad Can. Conc.)

SYNTOCHIUM. — Idern q. SINODOCHIUIlI.

SYNTROPHUS. — Graer. cdvrpog+os; qui aété nourri, élevé ensemble. (Tert.)

SYRI.— Negotiatores, qui ex Syria in Oc-cidente mercuraturam exercebant ; mar-

chands syriens. (Sid,)SYRIARCHIE. -- Sacerdotes provinciaeSyriccc; syriarques, prétres syriens.

SYRINGATUS. — Syringatus aguas, quiadhuc lac sugit; agneau qua tette.

SYRMA. — Charta, cui in modum caudaeappensum est si g illum ; charte ayant le sceautr'ainant et penda.nt. (Ach. Spic.)

SYItOCOSUS. — « Ungo te uno unguentosyrocoso, quo unctus fuit unus sanctus quifuit vocatus S. Cyricus. » (A. SS.) Me]ius,

LATINITATIS. AB iZ58

ut videtur, nrs. codex habet siricoso, idest, delicatiori.

SYROCUS.— Ventus qui Latinis Euro-No-thus; siroco, vent du S.-E. (San.)

SYROPARIUS.— Qui syrupos seu jusculapraeparat, ut videtur; apothicaire, celui quifait les sirops.

SYSSITUS. — A Graec. óuceczo5, simul ci-bum capiens, convíctor ; convive. (Leg.Roni.)

SYSTATICUS. — Systa.ticce littercc, com-mendatitiae, Gra;c. cucrureiuí; lettre de recom-mandation.

SYSTEMA. —Gran. vvarn j u, proprio com-pages, collectio. Hinc astronomis pro mundiconstitutione et f orma usurpatur ; theologisvero pro conaplexu articulorum fidei.

TT:— Littera numeralis, quin 160 designat. Ei-

dem litterao si recta linea superaddatur (T),160 millia significat. — T pro D scribi, autvicissim, jam dictum est in D, ut et D pro THpassim apud Germanos. Septentrionalibuspo-pulis fanuliares sunt mutationes litteraru.m r,z et c. Notissima quoque est T et e muta-tio, etiam apud Latinos.

TAAGIUDI. — Male pro kaagium seu caa-gium; Vid. C A A G I U M .

TABALDUS. — Idem q. TABAnnUhi.TABANUS. — Animalis species ; taon ; ol.

taban.TABARDATUS. — Tabardata tunica, idem

q. TABARDUII I .TABARDILII. — Pustulae pestilentes apud

Hispanos. (A. SS.)TABARDUIII. — Tunica, seu sagum milita-

re ; manteau court d l'usage des gens de guer-re ; ol. tabar. (Les ecclésiast.iques en por-taient aussi, mais beaucoup plus longs.)

TABAYLHO. — Mappa longior, eadem qumLONGERIA. (A. 1360.)TABELERIUS. — Tympanista ; tambour.TABELETUM. — Pubillares ; tablettes. (Ob.

eccl. Mor.)TABELLA.—Tabella paschalis, notm chro-

nologicae cerco paschali anime ; Vid. CEREUS.TABELLARIUS. — Qui rationes conficit,

data et accepta referens in tabulas ; teneur deli.vres,calculateur. (Sid.)

TABELLIO. — Qui contractuurn et testa-mentorum instrumenta conGCribit ; tabellion,notaire. (Pass.)

TABELLIONALIS. -- Tabellionale signum,subscriptio tabellionis, quae juridice fidem fa-eiat ; stgnature d'un t abellion A SS.)

ubi alea luditur; cabaret, licu oia l'on jume.(St. Aven.)

TABERNA. — Jus seu facultas habendi ta-bernam in villa, cella venaria, arca e tabulisligneis compacta, domus, habitatio; droit ouperrnission de tenir auberge, cellier d vin,caisse de bois, maison , habitation. (Pass.)Taberna bannalr's, ad guara venire tenentur,qui feudum domini manent, si quidem iis adeam divertere sit animus; cabaret banal.TABERNACULARE. — Habitare; habitcr(Mart. Arnpl. Col.)

TABERNACULUM. — Taberna, ciborium.seu pars altaris ubi reponitur p^xis, feretrum,thecareponendis sacris reliquiis apta, sedesabbatis in choro, vectigal quod pro vino inurbem solvitur ; cabaret, tabernacle, cerr,ueil,reliquaire, siége abbatial, droit d'entrée (tu-pid est soumas le vin ú la porte des villes.(Pass.)

TABERNAGIUM. — Multa, qua tenentur

tabernarii, qui statuta principis de tabernistransgrediuntur ; amende éa laquelle sont con-darnnés les cabaretiers qui violent les orden-nances sur la tenue des cabarets. (.Tabul. Fisc.)— Tributum pro facultate vini distraherrdi do-mino solutum; droitguise paye pour avoir laperrnission de vendre le vira en détail. (G.Chr.

TABERN ALIS. — Pertinens ad tabernana ;de cabaret.

TABERNARE. — Tabernam tenere, vinurnsinaiilatim vendere; faire auberge, vendre duvin au détail. (A. 1367.)

TABERNARIA. — Prrepositura, seu baliain monasteriis, monacho addicta, cui incum-bit tabernarum monasterii cura, seu taberna-

Page 98: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 98/187

2 5 5 1 ) :i r1L

. TAT 3 tDITA S.—Putredo; pourr /tare •(V et. G1.)TAEII't'AS. — Eademnotione. (Id.TAt1ITUllO. — Eadem notione. ^ Vet. Gl.)TABLAR1US. — Talilarius culte tus, sive

mensalis; couteau de table. (A. 1256.)TABLEMENTUM. - F. aaratus tabule

altaris ; devant d'autel. (A. 1415 ap. Rym.)TABLENA. — Mappula, mantile ; touaille,

nappe. (A. 1296.)TABLERIUM. — Eadem notione. (A.1357.)

TABLETTUS. — Parva tabula in qua quidseribitur aut pingitur; tablette. (A. 1419.)TABLETUM. — Theca reponendis sacris

reliquiis apta; chdsse, reliquaire; ol. tablet.(.5. 1328). — Idem q. TAISLETTUS. A. 1419.)

TABLISTA. — Quí tabulis ludit; qui joueaux tables; Vid. TABULA.

TABOLATIUS. — Majus scutum e ligrto ;grand bouclier de bois ; ol. pavois. (Ap. Mur.)

TABOLERIUM. — Scruporum alveolus;.damier; ol. tablier. (Id.)

TABOLLARE. — Strepitur facere; faire dubruit ; ol. tabouler. (A. 1529,

TABORELLUS.—Tympan um; tambourin;ol. taborel, tabourin. (S. xv.)TABORINUS. — Tympanista ; qui bat du

tantbour; el. taboureur. (A.1497.)TABORNUM. — Tympanum ; ta.rrrbour•;

ol. tabour. (A. SS.)TABULA. — Tabella quae altari praetendi-

t.r.rr ;panneau qui forme le dcvant de l'autel.(Latir. Leed.)— Orbrculus, clavus in vestibus;!anule, nmud, bouton. (Ánast.)—Tabula libneabni us percuSsione excitabantur monachi ,manolo scilicet tabulam tundente ; planche

crcr laquelle on frappait, cI défaut de cloche,rour éveiller les m oines. (Jet. Cod.) — Go-nus instrumenti musici ; espéce de crécelle.;el. tablc. (Arnal.)-11Tensura° abrariae species;sorte de m esure agraire. (S. x.) — Lex, Nea-politanis ; loi., ordonnance. (M. Frec.) —Men-sa in qua prostant res venales ; banc de mar-chands, étal. (G. Chr.) — Quiclquid ex bonisnlicujus. est et ad varia vitae cornmoda condil-cit ; mense, la partie du patrimoine dont lerevenusert ci l'entretien. (Chart. eccl. A uxit.)— Feudurn seu quidquid ad illud pertinet ;fief ou tout ce qui y est relati f. (Pass.) — Cal-culus ; boule, jeton pour compter.. (St. Mont.,Reg.) — Tabellula ; panneau, plague. (Pass.)—Corta panni quantitas ; piéce de drap. (A .1359.) — Sacrarum reliquiarum exposrtro;exposrtionde reliques. (St. eccl. Par.) — Ta-bularunl ludus ; jeu de dames, de trictrac, d 'é-ehecs; o]. tables. (Pass.) — Tabula itineraria,altare portatile ; autel portatif. (Hiriera.) Ta-bula pacis, idem q. OseuLAT7RrUM (A. 1368.)Tabula offrcialis, quw ín monasteriis con-tirret seriem ministrorum qui per hebdoma-

clam publicis functionibus deputantur ;ta-

bleau indicatif des off.cier s monastiques desemaine. (Leo Ost.) Tabula cambii, nummula--rii bi i i i i

► GUN A r3 toovoir des droits de navigation. (Ch. Mass.)Tabula marm-orea, quo nomine donatur tri-plex jurisdictio ap. Gallos; prima comitisstabuli, altera amiralli, tertia p rotoforestarü •table de marbre, ancienne table qui tenaittoute la largeur de la grande salle da Pa-laisct Paris, et devant laquetle tenaíeirt jarri_diction le connétable, l'anairal et le grandmaitre des eaux et [oras ; de la le nom detable de marbre donné á chacune de ces trois

juridictions. (Pass.) Tabula rotunda; de_cursionis aut hastiludii genus; joüte, tour_noi ; ol. table ronde. (Pass.) Tabula sicca,ludus aleatorius; 'brelan, sorte de jeu; ol. ta-blesecque. (Pass.)

TABULAGIUM. — Idem q. STALLAGIUM.(S . x iv. )

_A.BULA MENTUM.— Sty lobata;piédestal;ol. entablement. (A . 1419.)

TABULARE. — Contabulare, tabulis com-pint;ere ; planchéier. (V et. Gl.)—Librostabulisseu asserlbus compiñg,ere ; relier. (A . 1358.)

TABULARIA. Tabularia lex, conditio,

quw adhibetur in manumissione per tabulas,seu libertorum tabulariorum. (Trad. Fuld.)TABULARIUS. — Servus per tabulas, seu

per instrumenta chartarum manumissus ;serf aff ranchi par lettres. (L. Ri p.) — Q uires ecclesiasticas administrat ; adnainistr a-teur des biens de l'Egli.se. (Greg. M.) — Ta-bula, qua ferunt cibos in refectoriis mona-chorum ; tabletee cl rebords sur laquelle onporte les plats de la cuisine au réfectoire ;el. taulier. (A. 1341.)

TABULARIUM. — Officina, locus ubi sedetnotarius et acta ab ipso servantur, stabulum,conventus, mensa aleatoria; boutique, étudede notaire, étable, assemblée, da.mier, échi-quier; ol. tablier. (Pass.) — Ambo, sugñesturnve] exedra ; jubé, estrade ou salle de réunion.(A. 1386.) T'abularium cerco, massa; pain decire. (II. Mon. Bec.)

TABULATA. — F. zedicula tabulas compa-cta, vel in qua plures sunt tabule usibus ru-sticw domus destinatae : seu potius stabulum.(Ann. Ben.)

TABITLATULZI. — Quwvis tabula. (Valer,Cemel.)—Abacus, alveolus, seu tabula lusoria,Gal. damier. (Sax. Gram.) — Orbiculus, cla-vus in vestibus, nisi sit pro efigies, imago.(A. SS.)

TABULATUS. — Instar tabule planos;plat comme unetable. (A . SS.) Tabulatus la-pideus, pavimentum ; pa yé. (Andr. Flor.)

TABULERIA. — F. linoáris adumbrat.iorei alicujus faciendae in tabulis descripta ;dessin, croquis. (St. Mont. Reg.)

TABULERIUM. — Speculum, ut videtur ;naíroir. (Ap. Mur.) — Umbella, seu umbra-culum, ni fallor, Gal. écran. (A. 1333.)

TABULETA. — Dim. a tabula. (A. 1379.)TABULETL'S. — Tabellula, ut TABULA.

(A 1375 )

Page 99: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 99/187

2161 A G IED1rE ET INFIIIlE LATIN1TATIS. AL 2162

Inum ; ta.mboicr; ol. tabour, tabur, labor.TABURCINUM. - Eadern notione. (II. Hun-

ting.)TABURCIUM. - Eademnotione. (Id.)TABUSSARE. - Idem q. TABOLLARE., stre-

pitum facere. (A. 1383.)

TABUSTELLUS. - Certa campanee pulsa-tio, ac fortassis illa, qua altero duntaxat la-tere pulsatur ; tintement d'une cloche.

TAC. - Idem, ut videtur, quod TAXA, im-positio ; taxe. (1+orm. A ngl.)

•TACCA. - Patera ; tasse. (A. 1429.).TACCUNATUS. - « Calce-os sihi novos, et

Irene taccunatos fieri petivit. n (Caes. Heist.)Alü codd. habent tacciniatos. Italis tacconareest calceos reficGre, resarcire.

TACEA. - Patera; tasse. (Ch. A rag.)TACETA. - Parva tacea; petite tasse.

(:1. SS.)TACHA. -Macula, labes ; tache. (St. Mas.)Praestatio agraria, ut TASCA. (A. 1360.) -^

Inst.runlentum piscationi aptam ; engi.n depeche ; ol. tache. (A. 1289.)

TACHARENTIA TERRA. - Ager obnoxiustasco; terre soumise au payement de la tache;ol. terre tachible. (A. 1391.)

TACHETUS. - Clavi species; clou d tetedorée ou argentée. (S. xtv.) - Quivis claviis;clon; Oceit. tache. (Ch. Occit.)

TACI-IIA. - Coria decem, preestatio tigra-ria, ambitus ; paquet de dix cuirs, champart,e.r,ic.einte, tour ;ol. tache. (Pass.)

rACIHABILIS. - Obnoxius tasL% ; sou-mis a la tache, qui doit le champart; ol. ta-chible. (S. xui.)

TACIIRA. - Cória decem, ut TACmA. (Ch.Bitur.)

TACITURIRE. -Silentium appetere ; avoirenvie de se taire. (Sid.)

TACLA. - Sagitta, telum; trait, fléche; ol.lude.

TACOLINUM. - Italicúm taccol ino, genusdensioris panni, diversicolori filo contexti.(A. SS.)TACRA. - Corla decem ; paquet de dixcuirs; ol. tacre, tache. (Reg. Cast..Lid.)

TACTARE.- Confirmare ;confirmen (Flet.)TACUS. - Iinpositio; taxe, imposition.

(A. 916.)TrEDiABILITER. -Moleste; péniblernent.

(Ch. Loth.)T,EDIARE. - tEgrotare ; etre malade. (A .

SS. Ben.)T1EDIbLUM. - Parvum taedium ; petit en-

nui. (J. de J.)TiEDIOSUS. - Teedium afT'ereris, mole-

stos ; qui donne l'ennui, fatigant, assommant.(Scrip. rer. 1+r.)

TfLDI TUDO TMdium ; enriui ( i'et Gl )

TAGNERIA. - Oflicina ubi coria subi ;tln-tur ; tannerie. (A. 1258.)

TA.GULA. - Cumulus, strues ; tas. (Cons.1{larch. DumU.)

TAHONA. - Moletrina; moulin, et particu-lüxement, moulin mú par des chevaux. (Ch.flisp.)

TAHUTIS. - Feretrum ; biére, cercueil ; ol.tahus.

TAILEA. --- Silva caedua ; bois taillis. (A .1221.)

TAILHARE. - Disponere, statuero ; d.éci-der, arreter; ol. tailler.

TAILHATOR. -- F. cui silvarum caeduarumcura commissa est; garde forestier. (A. 1292.

TAILHIA. - Idem q. TAILHUI4'I. (A. 1316.^TAILHUM. - Jus, ut videtur, exscindendl

lignum in silva caedua ; droit de faire du boisdans un taillis. (A. 1231.)

TAILLA. - Silva caedua; taillis. (Domesd.)TAILLABILIS. - Tallicc obnoxius ; sujet '61

la taille; ol. taillable, taillablier. (Pass.)TAILLADA. - Preestatio quae vulgo Gallíce

taille nuncupatur; Vid. TALLIA. (A.1185.)

qTAILLADUS. - Orbiculus mensarius, sopor

uo cibi discinduntur; sorte d'assictte sur la-quelle on coupe les viandes ; ol. tailloir.

TAILLAGIUM. - Exactio quaevis; imp8t,taxe, taille ; ol. taillage.

TAILLANDERIUS. - Sartor ; ta.ictéur ; o).taillendier. (A.1481.) ,

- Caedere; tailler, couper. (A .1316.)

TAILLATA. - Impositio ; ut TAILLAGIUDI .(Pass.)

TAILLATOR. - Sculptor monetarius; mon-nayeur, tailleur des monnaies. (A. 1353.)

TAILLETA. - Sylva caedua; taillis. (A .1222.)

TAILLIARIUS.-Idem q. TAILLABILIS.TAILLIATIO. - Taillia' impositio ; imposi-

tion de la taille. (A. 1284.)TAILLIATOR. - Sarcinator; tailleur. (A .

1320.) - Sculptor monetarius; ouvrier mon-nayeur, celui qui taille les m onnaies. ( A .1371.) - Tailliaruni partitor vel exactor; ré-partiteur ou receveur de la taille ; ol. tail-la.ire. (A. 1378.)

TAILLIATUS. - Tailliatus lapis, malleo po-litus; pierre taillée. (A . 1319.)

TAILLINATUM. - Silva ca3dua; taallis. (A .1309.)

TAINTURARIUS. - Tinctgr, infector; tein-turier. (S. XIv.)

TAIOLA. - Pedica qua cajnuntur vulpes etlupi; piége d renards. (Pet.. de Cresc.)

TAIOLUS. - Tessera lignea, etc., ut TALEA.TAISSARE. - Veneno 6ais vel tays nuncu-

pato inficere ; empoisor2ner. (Ch. Mass.)

Page 100: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 100/187

iG3 AL EXITALAi)iELLARITJS. -ldem q., TAi.EMARIUS,TALARE. — Vastare, rem invadere, per vira

auferre; dévaster, prendre par force ; ol. ta-ter. (L. A lam.) — Putare, scindere; couper,fendre; ol. tailler. (Ch.Hisp.)

TALATA. — Exactio ; taille. (St. Arel.) .TALATIUM. — Culcitra; maulas. (A. 1449.)TALATOR.— Qui vastat, scindit; celui qui

devaste; Vid. TALARE.

TALAUCHA.— Clypei genus; espéce de bou-clier ; ol. taloc•he. (A.1339.)TALAVACIUS. — Majoris ac spissioris cly-

pei species; sorte de grand bouctier courbédes deux cfités; ol. talevas.

TALAY.E.—Excubiae excurrentes et explo-ratoriae; patrouille, guet. (A . 1322.)

TALCUS. — Lapis pellucidus; tale. (A. SS.)TALEA. — Tessera lignea in duas partes

fissa, in quarumutraque debitum continetur,transversaria quaedam caesura denotatum , al-tera penes emptorern vel debitorem, alterapenes venditorem, vel creditorem remanente;taille, petit báton divisé en deux parties, unepour l'acheteur ou le débiteur, l'autre pour lemarchan.d ou le créancicr, sur lequel un indi-que, au moyen de coches ou entailles, les quan-tités de marchandises, etc., livrées et reques.(Pass.)

TALEAIIE. — Idem quod supra TALARE ,scindendo vastare. (Ap.11Iur.)

TALEATA. — Certus ac .definitus locus in};alude, taleis seu palis defixis septas, in quopisces asservantur : vol fortassis fossa , locuscavatus, canalis. (G.Chr.)

TALEMARIUS. — Pani ex, qui panera con-t7cit , ac venum exponit; boulanger; ol. tale-a,aellier. (A. 1231.)

'1'ALEMETARIUS. — Eadem notione. (A.1176.)

TALEMIS. — Pro TALMUD.TALEN AGIUM.— Tus exigendi singulos sex-

tarios pro singulis modus vini venditis; droitseigneurial sur le vín. (A. 1202.)

TALENTUM. — Ar1iml decretum, voluntas ,desiderium, cupiditas; bonne disposition, vo-lonté, désir; ol. talant, talenx, etc. (Ch. Tlisp.)

— Centurn libras, quinquaginta libras, seuetiam libram et marcam interdum siguificat ;cent livres , cinquante livres , une lii,•re , unamare. (Pass.)

TALERUS. — Monetae species apud Ger-tuanos; tltaler, monnaie allemande.

TALETA.—Exactio; taille,imp8t. (S. XIII.)TALGATUS. -- Talgata braca, cui assuta;

perae, ni fallor; braies ., chausses ú poc.hes. (A .a55.)

TALIIADORUM. — Idem q. TAILLADTJS•

(Brand.)

`1'ALIIUM.—De talho, eaasim, GaL de taicle.(Vet. forinul.)TALIA.—Stria in vestimentis, seu ruga pars

C ON AL 1^^TALIATA.—«Sicharta manifestat, qu orin,is_sus vel tutor comparasset vel de i n fante fr ataliata. » (Form. T'et.) Roe est, si bene'opi-

nor, tale seu id fiat, quod in 'arta facierr_dum eclara.

TALIATsseGIUM. —tur

Territiorum urbis; terr itoire, banlieue d'uneville; ol. taille. (A. 1401.)TALIATOR. — Sartor ; ta^illeur; ol. ta^il

(A. SS.)

prTALIATURA.— Scissura ; coupure, entaille.et. Agrim.)TALIATUS. aesus, scissus, divisus; taillcoupé. (Ap. Mur.)TALIBUS. — Pro TALMUD.TALIERIUII. — Escalis orbiculus quivis ,

sed proprie ligneus; assiette,assiette de bois.(Ap. Mur.)• TALIMPULUIII.—F. tantillum, aliquantum :

« soloque pare et agua et sale legumirris ta-/imputo utatur. » (Can. Hib.)

TALIMUS. ro TALMUD.TALIOLA. — Tendicula; petit lacet, petit

piége. (L. Long.)TALIPEDARE. —Titubare ; chanceler. [aire

des faux pus. (Sid.)TALIS QUALIS. — Mediocris, medius ;

quel. (Lob. H. Brit.)TALIUM. -- De talio, ca'sírra ;Vid. TALxuM

— Idem q. TALIVUM. (A. 1341.)TALIVUM. Silva caedua, ni fallor, jus ea

utendi, vel etiam prwstatio quw ob id jurisexsolvitur ; bois taallis , droit d'en user,redevance que l'on paye pour l'exercice de cedroit.

TALLA. — Vastatio, damnum, ut TALA. —F. funis angularius , complicatorius, nautisGallicis taille de point, taille de fond. (Ch.Mass .) A d tallara, singulatim ; en détail.1270.)

TALL AGIA .— Exactio, utTALLI ATALLARE. — Exscindere ; tailler, couper.

(A. 867.) .TALLATA.— Exactio, ut TALLIA. (St. AreTALLATOR. — Numerator , ratiocinator ;

-nisi sit sarcinator ; calculateur, teneur de li-ures, ou tailleur. (Lib. Nig. Scacc.)

TALLAVACIUS. — Clypei species ; sorte dgrand bouclier ; o, allevas. St. Ferr.)TALLEA.—Species tigni, materíae ve! scan-

dula ; b ardeau. (St. Cad.)TALLEICIUM. — Silva caedua; .taillis. •

1236.)TALLETA.—Exa.ctio, ut TALLIA .(Ap. Stepli.

TALLIIUM.—Bessis aurei ve] argenti num-maria partitio ; taille (en parlant .des mon-naies). (A. 1417.)

TALLIA.—Vastatio, damnum; silva cwdiáa;tessera lignea ; bessis aurei vel argenteí num-

maria partido; territorium urbis; scissura,divisio quae fit in partes scindendo, vendidoquae fit minutatim ; certus militum nunierus

i fkd t i it t t i

Page 101: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 101/187

Page 102: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 102/187

2t;7 AN LE1ITANGANAItE.-Intcrpclllre; sommcr juel-

qre'icn en jeastice. (L. Sal.)TAVGANUDi. - Ipsa ínterpellatio judicia-

ria ;som.rnation. (L .TANGERE. - Dicere, de re aliqua sermo-

neln habere; toucher, parler d'une chose.(Aun. Gen.) - Statuere, convenire; convenircl'une claose, tomber d'accord. (A. 1337.) -Pulsare ; .sonner. (Miss.Y et.) Tangere c ar-tara, dicebatur de iis qui chartam propria

manu non subscribebant, neque apponeNantsil;num crucis, sed manu tangebant, ut sub-scril!tionern nominis sui a notario factam ra-tam haberent; approuver un acte, consentir dson contenu en touchant le parchemin. (A .936.)

TANGIBILIS. - Qui tangi potest; palpa-ble , tangible. (Lact.)

TANIA.- Cansa, arca, ut videtur. (A.1330.TA11'IUi1f.-Querceuspulvis; tan. (A . 1225.)TANLAGIUM. - Vectigal; Vid. TELON.TANNARE.-Coria subigere; ta.nncr. (Pass.)TANNATOR. - Qui corra subigit prwparat-

qa.ie ;tanneur. (Id.)TANNELLA. - Forceps; tenaille. (A. 1326.)TANNERIA.- Officina vol ars corla subi-

gendi; tannerie. (Flet.)TANNERIUS.- Qui coria subigit; tanneur.

(A . 1482.)T:1Ni 'EYUM. - Idem q. TANATUS. (A.1332.)TANNUM. - Locus vacans et publicus ;

place vide et dont V acas est public; ol. tande.(Ch. Tosstcac.)- Quercinus pulvis ; tan. (Ilion.Angl.)

TANOVEI?IUS.-Idem, utvidetur, q. TANNA.-ToR. (A. 1469.)

T 1`iQI-I.1NU1i. - Conventus illicitus, sedi-tio, turba; réunion illicite, émeute,attroupe-vaent; ol. tcaquehcan.(A. 1285.)

TAN QUADI. - « Tán juam, inquit Grtlbertusin Prologo ad Vitam S. Caroli comitis Flandr.,non est semper sirnilativtuii, sed saepe confir-mativum. Tanguarn enim dicitur in Scripturasilueta pro• eo, quod vere est, sicut est ibi :tanquam sponsus, hoc est vere sponsus. »

TANSA. - Prxsidiunz militum; garnison.(Ap. Mur.)

TANT. - Vox Arvernis usitata pro umbra-e ^lttm ; dais.

TANTALLUS. - Arclea; hc{•ron. (Vet. Gl.)TANTANELLUDI.- Gari species; trentanel.

(.St. Carc.)'I'ANTI. -Pro tot, ut quanti, pro quot, pas-

sirn oceurrit apud scriptores revi medii.TANTILI,ITAS. - Eziguitas; petitesse, exi-

g,aité. P.::ast.)TANTILLULUS. - Tantillus; tout petit, si

fcrible. (A .SS.)TANTITAS.-Eziguitas : « tantitas n•ostra.»

(Fiod.)TANTO - In tanto , interim , idiotismo

Itt;lico. (A. SS.)T ANTU:\i QUANTUM = Dum interim

Cc;;ii AL]. 103TANUS.-Dignitatis nomen, nt TIIAINUS.-

Pro?stationis , scu tributi species ; sorte de re-devanee. (A. 1151.)

TAPARE. - Occludere, obturare; f ermer,boucher. (A . 1331.)TAPECIUS. - Tapes, aulaeum ; ta.pis, tap ir_serie. (A. 1010.)TAPER. - Anglis, fax, Cereus; cierge.

(A . 1386.)TAPESIUDí. - Ut TAPECIUS. (Vit, abba.t.

S. Alb.)TAPETIA. - Ead. notione.TAPETIABIUS. - Cuíapetium cura com-

missaest; tapissier. (A . 1483.)TAPETUM. - Pannus qui feretro insterni-

tur; drap morluaire.(Chartul. Maj. Mon.)TAPIIUS. - Sepulcrum ; tombeau. -(A.SS.)TAPICERIA.-Aulwa, peristromata; tapis-serie. (A. 1495.)TAPICERIUS. - Aul aeorum opifez-; tapis-sier. (A. 1273.)TAPICUS. - Eadem notione. (St. Ast.)TAPINAGIL'M. - Per moclum tapina- gü,

clanculum, secreto; en tapinois. (A . 1355.)TAPINATIO. - Cum tapinatione aliquidoyere, Gallis en tapinois, furtim, clanculum.(A. 800.)

TAPISSARE. - Acu pingere ; broder. (A1479.)

TAPISSIUB7. - Aulaeum, tapes; tapis. (A1361.)

TAPITU`I.-Eadem notione. (Ponta: f. EcEln.)

TAPITUS. - Eadem notione. (A. 1361.)TAPPA.-A Teutonico tappen, obturamen-

tum., epistomium; bonde, bondon. - Venderevirtum ad tappam, venciere vinum parvis men-suris; vendre le vin en détail. (St. Ord. Semp.)

TAPPETARIUS.- Aulaeorum opifeA; tapis-sier. (A. 867.)

TAPPONNARE. - Cavare, suffodere; creu-ser, fouiller la terre. (Ap. Mur.)

TAPPONNATOR. - Cünicularius; mineaa(Id.)

TAPPONUM. - Machina ad suffodicndosmuros; mach.ine ci saper les murs. (Id.)

'I'APPUS. - Epistomium, truncus ligneus,quo foramen dolii, per quod liquor infunditur,obturatur ; tampon, bonde. (Lamb. Arel.)

TAPSERIA - Idem q. TAr'ICF.RIA. Opustcapserice, acu pictum; ouvrage de broderie,broderie. (A. 1388.)

TAQUEIIA. - Idem q. TA N Q r- r A N U M .TARA. - Pondus , seu potius superpon-

dium; poids ousurpoids. (lu yera. Eccl. Anic.)- Vasis species; espéce de rase. (A. 1323.)

TARABINTA. - Fulcrum anillare; béquille,e'chasse. (A. SS.)

TARAGA. - Fascia, similis illi qua uti ju-bentur episcopi peregrinantes ex Calerno-niati ^lib^. I, cap : « Circa collum fascianasericam coloris nigri latitudine duoruni pal

Page 103: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 103/187

2169 AR 11ED I:E ET 1NF1:lLE _LATINITATIS. AS 170et Siculos ; monnaie d'oren cours en Sicile etdans la Poui.11e.

TARATA. — Vestis regia et purpurea ; véte-ment royal. (Ugut.)

TARATANTARA. — Instrumentum musi-euin, cribrum ; instrument 'de musique, sas

passer la [(trine.

TARATRUM.—Terebra; tariéz'e; ol. tarelle.(T'et. Gl.)TARAVELLA.— Eadem nótione. (A. 1379.TARCASIUS. — Pharetra; carquot.s.(A. SS.TARCIIETA. — Minor targa; petite targe,

bonclier d'un petit diamtre.TARDA. — Mora ; retardemen.t.(í" or. drag.)TARDILOQUL' S.— Qui diflictilter loquitur;

qui parle arce di f f.culté. (Conc. A quisgr. a.836.)

TARDIUS. — A d tardius, cum tardissime.(A. 1227.)

T ARDUS.—Serotinus; qui vienttard. (Pass.)Tarda hora , ad vesperum ; sur le soir. (A .1301.)

TAREC:ENA. -- Apud Mauros, domus muni-tissima ubi moneta conticitur, aliaque regiaquredam opera fiunt. (A. SS.)

TARENTINUS. — Idem q. TARENOS. (Nicol.IV PP.)

TARENUS. — Molleta aurea, apud Sicúlos;;monnaie d'or de Sicile. (Mat. Silv.)

TARERIUM. —Terebra ; tariére. A. 1270.TARERIUS. — Eadem notione. A. 1113.^

TARETRUM. — Eadem notione.TARETTA. — Sat;ittw vel arcus specres;sorte de f léche ou d'arc. (St. Mant.)

TARGA. — Pelta ; sorte de bouclier, targe.'(Pass.) — Moneta 2 clenariorum ducum ]3ri-tanniae ; monnaie féodale des ducs de I3reta-gne; ol. targe, écu.

TARGATUS. — Targa munitus ; arméd'une targe. (Mur.)

TARGIA. — Navis species; sorte de vais-sean; ol. targe.

TARIDA. — Navis onerariae species, eademqurU TARTANA vocitata, ut quidam volunt. (Ap.Mur.)

TARIFA. — Index pretil; tarif. (Ap. Mur.)TARINGIE.— Sudes Terreno; broches de fer.

(A. SS.)TARITATICUM. — Tributum ex navibus

qu L taritce appellabantur in ch. ubi alii le-gunt CAn VATicUM et TRANATICUM.

TARLATUS. — Cariosus ; gctté, pourri ,ca;'ié. (A. SS.)

TARMUS. — Blatta, tinca; blatte , teigne.(I'ct. Gl.)

TARPONERIA. — Moles aquis opposita, nifallor; dique, chaussée. (St. Peras.) •TARQU_1. — Idem q. TACRA.

TARRA33RU1I. —Terebra; tariére. (A.1206.)T

TARTA. — Placentae species ; tarta. (A .1103.) — Species navis , ut TAiuUA.

TARTANA.—Instrumenturn piscandi;ins-trument de peche. (A.1337.)

TARTARA. — Peccata , delieta ; péchés ,fautes. (Missal. Goth.) — Species panni, utTA RSICUS. (A . 1335.)

TARTAREALIS. — Tartarcus; de Tartario.(A. 1054.)TARTARICUS.—Panni species, ut TARTATtI-

Nos. (A. 1320.).TARTARINI. — Tartari; les Tarta.res.TARTARINUS. — Species panni, ut TARTA-

Ricos. (Mon. Angl.)TATUARON. — Moneta anea Graecanica,

a Nicephoro Phoca imperatore adinventa ;petitemonnaie de cuivredc t'empire grec.

TARTARUM. — Aridm fa'cis cioliaria, cru-stula, vini faix indurata, et doliis adha,rcus;

tartre. (J. de Garl.)I'ARTAVELLA. — Instrumentum quoddamcompluribus ligneis frustis sese invicem colli-dentibus constans, cujus strepitu piscatorescoguntpisces ad retia; sorte de crécetle ; ol.tartavelle.

TARTAVELLARE.— Pulsare; faire du bruitavec la tartavelle; ol. tartaveler.

TARTELETA. — Placentula ; tarleletle. (A .1488.)

TARTRA. — PlacenUe specics, idem q.TARTA. (A. 1482.)

TARTUGA.— Testudo ; tortne; ol. tartugue.TARUS. - Monet.ae geuus, idem q. TA RENUS.TASCA. —Pera, sacculus; besare, petit sae,

sorte de bourse; ol. tasse. (A. SS.) —Praestatioagraria, agrarium, campipars, vox in chartisOccitanis , et provinciallbus pr wsertim , satfrequens ; impótsur les ¿erres, terrage, cham-part; ol. tasque. (Pass.)

TASCIIEREIUII.— Tempus quo tasca colli-gitur, ni fallor ; époque de la perception de latasque. (Polyp. S. Rem. Rcm.)

TASCODROGIT. — Haeretici ita appellatiaauQzó;, quod illis paxillum sonabat, et ijpoup—yac. nasas, quod inter (manchan indicen' digi-tum naso apponerent, ut airara trístitiarn etaffectatam quamdam sanctitatem pile se fcr-reut.

TASIUM. — Iliensurre annonarire species ;mesure pour les grains. (A. 1184.)

TSQUERIUS. — Conectar tascrr; cclui quiléve la tasque; V id. TASCA. (:1. 1268.)

TASSA.— Seyphus, patera ; tasse. (A.1337.)— Curnulus; ¿as.(S. xin.)—UrnainCnti bcnus,vittarum strues seu nexus, videtur; na'dGd

de raba.ns. (Conc. Senon. a. 1336.)

TASS.IGIUII. — Scrvitiunl , quod dominodebent vassalli 'in tassando seu aggerancloipsius fenum ; corvée e011 sistrrnt á ramasser lefb d á l l (

Page 104: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 104/187

Page 105: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 105/187

2173 EL EMA!: ET II^FI

SS..) — Teetum; toit. (Gest. Cons. Andeg.)— Pro tagallum, canterius; che-

vron. (Ap. Leibn.)TEGLA. — Ti;illum ; chevron. (Tract. de re

milit.)TEGNON. — Ex Graec. záxv ov filius : « Et

dixit milii : Bene venisti, tegnon.» (Pass. SS.Perpet. et Felicit.)

TEGULARE. — Tegulas facere, vel tegulisoperire; (aire des tuiles ou couvrir une mai-son avec des tuiles. ('J. de J.)

TEGULARIÁ. — Tegularum ofI'icina; tulle-rie. (V et. Gl.) — Terra tegulis conficiendisapta ; terre ú briques, argile. (A. 1318.)

TEGULARIS. — Tegularis . petra, tegula;tuile. (Ap. Mad.)

TEGULARIUS. — Qui tegulas facit ; tuilier.(Vet. Gl.) EGULATOR. — Eadern notione. (Lind-rvOd.)

TEGULATUS. — Tegulis tectus ; couvert detalles. (Ap. Mad.)

TEGULITIUS. — Factus e tegulis; fait detulles. ( Vet. Insc.)

TEGULUM. — Pro tegula. (S. xiv.)TEHINGUS. — Decanus, ap. Anglo-Sa yo-

nes.TEINTURARIUS.— Tintor, infector; tein-

turier. (A. 1359.)• TEISIA. — Pertica seu mensura sex pe-dum; toise. (Pass.)

TELA. — Pro telum, jaculum, spiculum.(Mart. De ant. I;ccl. rit.)— Panni seu tele la-titudo. (A. 1!176.)

TELARIS. -- Tela confectus ; fait de toile.(St. cccl. Tull.)

TELARIUM. — « Eaque (pa.11ia)sect.is qua-dratisque lignis munita, que telaria vocant,ne rugosa aut sinuosa... conspiciantur. »(Ccarem. episc.) Lignum esse videtur cui affr-guntur tele, vel pallia seu aulea altaris, Gal-lis contrerétable. Tetare dicitur in ceremonialimonastico Congregat. S. Mauri.

TELARIUS. — Qui facit aut vendit telam;fabricant de toiles, toilier.(V et. Gl.) — E telaetinfectus ; fait de toile. (Id.) — Telarius cer-vus, domesticus, Inansuefactus ; cerf privé. (S .vII.)

TELATA. — Cataracta oculi ; taie. (A .SS.)

TELERIA. — F. offieina ubi tela texitur ;toilerie. (Const. Clun.)

TELLi. — Modus agri, aut vinee; mesurepour les champs et les vignes. (Ch. Bürg.)

TELLENCUS. — Idem q. TELON. ( A. 692.)TELLUMO. — Deus telluris ; Dieu de la

terre. (S. A ug.)TELLERUS. — Eadem notione. (M. Cap.)

d

1LE I.ATiNITAT1S. EM 17,1

portitoribus preerat; chef des huissiers drspalais des rois francs. (IIincm.)

TELONARIUM. — Tributi genus, ut TELOrr.(S. Ix.) — Locus in. quo telonarius sedet; bi-reau de douccnc, lieu oú se paye le tonlieu; ol.tonneu. (A. 1011.)

TELONEARIUS. — Idem q. TELONARIUS.(A .1214.)

TELONEUM. — Idem q. TELON. (Pass.)TELONIUM. — Idem q. TELON. (Pass.)TELUM. — Id omne quod hominum saluti

nocere potest; toute arme, tout ce arce quoion peut (aire du mal. (S. ix.) — Dolorlateris;point de até. (Pap.) — Telum amicitie, ami-citlte factum ; trait d'amitié. (Ap. Lud.)

TEMERARE. — Infringere, violare ; violen,ne pas respecter. (Chart. Cels.)

TEMERATIVE. — Ternero ; témérairement.(Joan. VIII PP.)

TEMO. — Navis gubernaculuni; gouvernail.(Ann. Gen.)

TEMPE. — Montium angustie, etusure ;gorges, déf lés, pas. (Alex.)—Pascua in mon-tiunr eonvallibus; pdturages dans les monta-gnes. (Ch. Morov. a. 1235.)

TEMPELLUM. — IEdicula sacra; chapelle,oratoire. (A. SS.)

TEMPERACÚLUM. — Pro TESiPEII:AniENTOnr.(A. SS.)

TEMPERAMENTUM. - Temperatio ; mé-lange. (Andr. Flor.)

TEMPERANTES. — Qui ceIibem vitanl af-fectabant, iidem qui CONTINENTES, q. Vid.TEMPERARE. — Diluere, parare, scalpere,

disponere ; délayer, dissoudre, préparer, tail-lcr, régler. (Pass.)

TEMPESTARE. — VeAare, molestare ; in-qui.éter, tourmenter. (Vet. Gl.)

TEMPESTARIUS. — Qui tempestates etalia maleficia facit; sorcier. (A . 805.)

TEMPESTAS. — Tempestas extrema, poenaconfiscationis ; la conf scation. (A . 1284.)

TEMPESTATIO.— Pro temptatio seu tenta-

tio. (Greg. Tur.)TEMPESTATUS. — Pro conspersus. (:1.SS.)

TEMPESTE. — Pro (dignando. (A. SS.)TEMPESTIALIS. — Tempestialis febris, f .

febris ardens, que quasi tempest<,tenr excitain laborante, qui sui colnpos non est curiatalem febrim patitur. (Mir. Urb. V PP.)

TEMPESTIVE. — Impetuoso ; impétueuse-ment, avec violence.. (A. 1364.)

TEMPESTUARIUS. — Idem q. TEMPESTA-RIUS.

TEMPESTUS.nus ; qui arriveSS.)

TEMPLACIUM.

— Tempestivus , opportu-cc propos , opportun. (A .

— Iidem q. templum, spiri-

Page 106: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 106/187

LEX1coN ENEN<2175 21113

iammdesTemplariorum ; l'ordre du Temple,roxvcnt de l:&rdre da Temple; ol. Temple.

Templum Dci, ccetus Christianorum,li.cc;asía; l'assemblée des fldéles, t'Lglise.k act )

1 TEJiPORALLI. —Pulvinus; traversin, cous-(Ritua.l. Vet.) — Bona clericorum; le tem -

porel du clergé. (G. Chr.) — Jejunium Qua-tuor 't'emporum; le jeüne des Quatre Temps.

(A p. Mur.)TEIiPORALIS. — Smcularis, laicus; qui vitdans le monde, séc.ulier. (Pass.) —Inconstans;qui n'est pas constant, inconstant. (S. Col.) —Ejtasdem mtatis, cowtaneus ; qui est da mCmetemps. (Vel. Chartul.) — Qui ab oflicio amo-ver potest; amovible. (A. 1411.)

']'E_l]PORALITAS.— Bona ecclesiastica; utT G 3 2 I ' n R A L I A .

TEIIPORALITER. — Ad tempus; provisoi-rement, pour un temps. (Tert.)

'f'EIIPORANEE. — Tcmporlus; de bonnebe are.

TEMPORANEUS. — Maturus, tempestivus;quise fait ou vient c`L temps.(Pass.)TEMll'ORARE. — Tempus ducere vel in

ti.mpore vivere, adtemporare, contemporare,simul temporare; temporiser ou vz,vre enmente temps, étre contemporain. (J. de J.)

'i'EIIPORARIE. — Ad tempus; provisoire-ment, pozo- un temps. (Salv.)

TEMPORATIM. — Pro vario tempore; se-lon le temps. (Tert.)

TE:IIPORICARE. — Ut TEMPORIZARE. (Ap.Mur.)

'['EMPORINUS. — Tener, mollis; tendre.(Ord. Clan.)TEMPORIUS: — Maturius ; plus tGt, de.

meilleure heure.TEMPORIZARE. — Cunctari ; h.ésiter.

(Mart.)TEMPTATUS. — Pro tentus seu detentas.

(Cap. Car. M.)TE1íPUS. — Ad tempus, suo tempore, ma-

ture ; c2 temps ou en son ternps. (Cap. Car.1l7.) — Aer, eeelum; temps, température.

-lnn. Gen.) — Liber temporum, id est Para-ipomenon.

(S. IIier.)— Tempus Octavianum,

quo Crosar A'ngustus imperabat ; épo que du ré-gne de C. A uquste. (Ap. Meich.)

I'E1IPUSCCILU>11. — Tempus, retas; ternps,4.g e.(A. SS.)

TEN A. - • ingulze qure dependent de mi-tra pontiíicis ; les fanons de la mitre. (V et.G l.)

TENABULA. — Forceps ; tenailles. (Ap.Mur.)

TENABULUM. — Idem q. TnNACUnUM. (Vet.Gl.)

TENA.CES. — Forcipes;tenailles. (Vet. Gl.

— Fuscinte ; fourchettes. (Ch. Hisp. a.1101.)

'iTNACIA P i (A SS )

TENALEA. — Forceps; lenailles. (Id.)T E N A L L E AT U S . — Candenti forcipe lania

tus; tenaillé. (Id.)TENANCIA. — Idem q. TENENTIA, q. Vid.TENANDRIA. — Villa; maison des champs,

ferme. (St. Rob. III reg. Scot.)TENANDRIUS. — F. vlllicus..(Id.)TENATOIt. — Qui prtedium a domino feu-•

dali pendcus tenet et possidet; tenancier.(Ann. Prxrn.)TENATURA. — Idem q. TENETURA. (k.1182.)

TENCIIURERIUS. — Tinctor, infector; te in-turicr.

TENCIA. — Induciao ; tréve, suspension.(A. 1234.)

TENDA. —Tabernaculum, tentorium; tente.(Tucleb.) — Locus vacuus, in quo aliqua ex-tendi seu expandi possunt; étendage, éten-doir; o]. tende. (Ch.Ili.sp.)

TENDARE. — Pro tendere, explicare. (H.Nem.)

TENDARII. — Qui in tendis merces suasvenum exponunt; marchands qui étalent lesmarchandises sous des tentes, dans des bara-ques d ce destinées. (Ch. Hisp.)

TENIIARiS. — Locus ubi panni explican-tuhseu extenduntair; étendoir. (A . 1335.)

TENDARIUS. — Tinctor, infector; teintu-rier; and.eur. (A.1344.)

TENDERE. — Extendere ; étendre. (Cod.Th.) T'endam explicare ; dresser sa tente.(Vet. Gl.)

TENDICULA. — Diminut.,'a tenda, taberna-culum; petite tente. (St. Czim.)

TENDITAS. — Voluntas auctoritasve. (Grea.IY PP.)

TENEBRIE. — Officii ecclesiastici genus;l'Off ice de Ténébres.

TENEBRARE. — Obscurare, tenebrosumfacere; obscurcir, remire obscur, cacher. (Vet.Gl.)

TENEBRATIO. — Obscuratio, caligatio;obscurcissement. (C. Aurel.)

TENEBRESCERE. — Tenebrosum fieri, tenebris obduci; s'obscurcir, se couvrir de té-nébres.

(St. Aug.) —Eaciem notione. (Tert.)TENEBRI.COSI'rAS. — Obscuritas; obscur-

cissement. (C. Aurel.)TENEBROSITAS. --- Eadem notione. (A.

1398.)TENECIO. — Possessio; possession. (A

1204.)TENECULA. — Idem quod T E N A C U L A. A

SS.)TENEDO. — Idem q. TENETURA et TENF-

1 4 I E N T U M . (Usat. Barc.)TENEDURA . — Preeclium quod quis ab ali

quo tenet; tenure. (A. 1202.) S.)TENELLA.—ForcÓbiuraculam s óris SclolTENELLUS

Page 107: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 107/187

21i'7 EN ED ItE E T INFIMIE L ATINITATIS. EN, 178agroru.m veetigalium; cadastre, livre terrier.(Pass.)

TENEMENTARIUS. - Feudatarius, idemq . TENENS. ( A . 1 2 5 6 . )

TE NEMENTATOR. - Eadem notione. (A.1 3 2 9 . )

TENEMENTUM. - Id quod quis ab alio te-net , feuclum, prrndium, proprietas, possessio ;ce qu on tient de la concession d'un seigneurou d'un propriétaire, fief, censive, etc.; pro-priété, domaine, héritage, possession, jor.trs-sance; al. ténement, tenure, teneure, tenance,tenanche, etc. (Pass.) - Territorium, distri-ctus alicujus loci; territoire, district, ressort.(Pass.)

TENENS. - Forense vocabulum, reus; ledéfendeur; ol. tenant. (Pass.) - Qui praediumab aliquo tenet; celui qui tient un héritage áfief ou á. cens; ol. tenancier, tentad, tenernen-

tier. (Pass.) - Qui possidet, detinet ; posses-seur, détenteur; ol. tenant. (Pass.)TENENSA. - Possessio quam quis tenet

ab alio, lit TENEMENTUM.TENENSARIUS. - IdeIn q. TENEMENTA-

mus. ( A . 1 3 3 3 . )TENENTA. - Idem q. TENENSA. ( A . 1 3 3 1 . )TENENTIA. - Securitas standi promissis

et conventis ; garantie d'une promesse, d'uneconvention. (A. 1209.) - Proprietas, domi-nium; propriété, héritage. (A. 1312.) - Re-ditus, qui ex prlediis percipitur; produits des

fonds de tcrre, revenu qu'on en retire. (A .1 2 2 2 . ) - . - Praediunl quod ab alio tenetur; fief;ol. tenance, tenanche. ( A . 1 2 4 6 . )

TENENTOR. - Idem q. TENENSARIUS. ( A .1 4 5 1 . )

T E N E N U M . - Ager, ut videtur, clausus;dos, enelos. ( A . 1 3 5 8 . )

TENERARE. - Teneruin efI'icere ; rendretendre.

TENE RE. - Praedium a domino feudali de-pendcns, et in ejus feudo vel dominio possi-dere; posséder, avoir, tenir en fief. (Pass.) -Patrini baptismalis oflicium exsequi; tenir surles fonts baptisin.aux, étre parrain. (Pass.) -Claudicare, obtinere, habcre, existimare, con-gregare, cogere, pertingere, credere, pro fi-dei articulo habere, tractare, accipere; boi-ter, gagner, obtenir, réputer, estimer, recon-naitre pour, réuni.r, rassembler, recueillir, s'é-tendre, couvrir, croire, adm cttre, recevoir,agi9•. (Pass.) Tolere campum duelli, ducllopraeesse; présider le cornbat judiciaire. (S .xrl.) Tenere chorum , cantantium choropra;esse ; conduire le chc.eur. (Lob. H. Par.)Tenere regnum, illud regere; régner, gou-verner. ( A . 1 2 1 3 . ) a Tenere se, viril vi repel-iere; se défendre. (Ap. Mur.)

•TENERLA. - 11lanubria arcubalistarum;

Non sint legitime curatae, esbucatae et repa.ratie. » (A. 1471.)

TENESO. - Ut TENEMENTUM. (S. X I I I . )

TENETERIA. - Mansio in qua consisteredebet fidejussor, donee isro quo spopondit,creditori saüsfecer •it. (A. 1 2 9 1 . )

TENETURA. - Status, conditio; état, con-dition. (A. 1224.) - PrTdium quod ab quo-darn domino pendet, ut TENEMENTUM. (A .1202.)

TENEURA. - PI'aP.dlum, etc., lit TENEMEN-TUM. (Pass.)

TEÑILIS. - Qui teneri potest; qui peúl étretenu. (Pap )

TENOR. - Argumentum instrumenti, quodin scripto continetur; le contenu d'un écrit .sa teneur. (Pass.)

TENSA. - Idem q. TENSAMENTUM. (A . '1188.) - Expilatio; pillage. (A. 1 3 4 8 . )

TENSABILIS. - Defensus ; mis en de'fense,`prohibé. (Ch. Angl.)TENSAMENTUM. - Protectio; tutela, et

pensitatio quae a vassallis aut subditis dominopro ea protectione solvitur; prolection accor-dée par le seigneur ct ses vassaux, et le droitque lui payent ces derniers pour cette protec-tion; ol. tessement, tensement. (Chr. $1aur.)

TENSARE. - Defendere, protegere, se- -curum facere, in pratum defensum redigere,expilare, grassari; défendre, protéger, garan-tir, mettre en dé fense, piller, larronner; ol.

tencer, tensier. (Pass.)TENSARIA. - Latrocinium, rapina, expila-tio; vol, pillage. (A. 1 3 6 6 . )

TENSATOR. - Praedator ; pi7lard. (A .1 3 4 8 . )

TENSEAMENTU111. - Ut TENSARIA. ( A .

1 3 6 9 . )TENSIBILIS. - Qui tendi potosí.; qui pcut

étre tendu; ol. tendable. (Vet. Gl.)TENSIO. - Pensitationis species, ut TEN-

SAMENTUM.(Ch. Nornt.)TENSURA. - PrEestatio , ut TENSA3IEN-

Tu,1T. (A. 1181.) - Praedium, feudum, ut TE-

NEMENTUM.( A . 1290.) - Tensio arcus ; actionde bander l'arc. (L. Burg.)

TENSUTUM. - Rete : filet. (A. 1317.)TENTA. - Tentorium; tene, A .

1324). - Locus ubi panni explicantur ; éten-doir. (A. 1317.) - Linainentum quod vulne-ribus apponitur ; cornpresse, bande de lin; cl.tente. (A. 1468.)

TENTARE. - Oppugnare; attaquer. (Ap.Mur.) - rentan?, vulneri apponere; panserune plaie , y mettre une tente ; ol. tenter.(S. xv.)

TENTATIO. - Examen; essai. (Ch. Angl.)-Fidei desertio; apostasie. (S. Cypr.)TENTATOR. - Examinator, seu judex do-

i

Page 108: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 108/187

M? 79 ER n!

TENTnR. — Qui. tenet seu possidet; pos-se sscr^r, détentcur. (Ap. R3in.)

TENTORIIJM . — achina bellica,' eademq u , e L a t i n i s pluteus; mantclet. (Abb.) —Lo-cus ubI panni explicantur; étendoir , éten-daqe. (S. XIv.)

7'ENTUM. — Tabernaculum ; tente. (Ap.

TENTURA. — Aulteum, tapes, a GaIl. ten-ttrre. (Cccrena. eccl. Larn.)

TENTUS. — Tentus in furto, in turto ipse/lepra ensus; pris sur le fa.i.t, en flagrantdélit. (L. Long.)

TENUITIQ. — Possessio; possession. (A .1139.)

TENUITURA. — Eadem notione. (A. 1224.)— Ideln q. TENETURA. (A. 1190.)

TEiVIJRA• — Ut T E N E M E N T U M .(Pass.)TENUS. — (Subst.) Virgultum , vel ramus

de arbore declsus • branche d'arbre ou ar-brisseau. (L. Fris.) — (Adv.) Tenus hoc,pro hactenus. (Vit. S. Isid.) Tenus verbo, vel

poliusverbo tenus, verbo, voce, ore; de vive

voi.x. (Clem. VI PP.)TENUTA. — idem q. TENEMENTUM. (Ch.

Norm.)TENUTARIUS. — « Balthazar Porche tenu-

tarius Gnoini commendavit se... D. Cunegun-di. » (A. SS.) Editor lenutarium dici arbitra-tur eum , cui tenutarum seu possessionumcura incumbit vel administratio. Posset etiamintclligi manceps , feudatarius aut villicus;,Gall. tenancier, nisi forte legendum sit tein-turarius, (luce vox suo loco legitur, tinctor,infector, Gall. teinturier.

TEODISCUS. — Idem q. TEUDISCUS.T.EfdLIC1E. — Tectum ; toit, couverture de

maison; ol. taulisse. (A. 1216.)TEONNIUM. — Vectigal, ut TELON.TEOPANTLACA.. — Vox Indica, tributorum

exactor; percepteur, collecteur. (Conc. Hisp.)T.EPESCI. •— Pro tepescere. (A. 876.)TEPIDITAS. — Pro tepor. (Conc. Hisp.)TEPORARI. — Pro tepescere. (A. SS.)TEPb.IS.— F. sectio, pars, portio ; portion,

port. (Ap. 11lur.)TEPPA. -- Terra inculta et viridi cespite

cooperta; terre inculte et couverte d'un vertgazon. (A. 1467.)

TERA. — Pro terra, ni fallor : « Duo puerisecundum R., duo de secunda tera tertiumR..., duo clerici de tertia teraquartum R., duo"de quarta tera quintum R., duo de basilicasextum R., duo canonici diaconi septimumR.,» etc. (Ord. eccl. Tan-) Ubi pueros clericosvede tera dictos puto, quod non in stallis sedin terra seu in chori solo starent variis in locisdictis de prima tera , de secunda tera, etc.

TERAMENTUM. — Terrae proventus ; pro-duits de la terre. (A. 1206.)

TERBICHETUM. — Machina tollénonis in-star ad putei marginen' erecta cujus fini alteri

CON ER 1g0TERCENARIA,— Vectigalis species; sortede eza.nce. (A. 2761_1.dT E R C E N A R

reI UNI m q. TRICENARIÜyI.

- TERCENARIUS. — Tercenarius numeras,triginta; le nombre trente. (A. 1385.)

TERCENERIA.—Id. q. TERCELLUM.(A .1476TERCEOLAGIUM. — Praestatio ex vino et

vineis; droit seigneurial sur le vin et les vi-gnes ; ol. terceuil, terceau. (A . 1229.)

TERCERIA .—Ead. notione .q.TERCENERIA.TERCERIUM. —Tertia pars, ut puto ; tiers.(St. Verc.) — Modus agri, ut TERCELLUM. (A

1220.)— Instrumentum, ut videtur, cujus per-cussione monachi ad Officium divinum voca-bantur ; crécelle. (Ordin. S. Pet. Aur. Val.

TERCEYROLA. — Dolü pars tertia; le tierd'un tonneau. (A. 1488.)

TERCIEYRA. — Tercieyra justa, mensuravinaria eapiens monachi portionem tertiaparte majorem quotidiana; Vid. JUSTA.

TERCIGENITUS. — Pro tertio guatas. (A1361.)

TERC1NALE. — Armamentarium ; arsenal(Ch. Ital.)TERCIOLUS.—Dolii seu modii pars tedia

le tiers du tonneau ou du boisseau. (A. 120TERCOLIUM. —Modus agri, ut TERCELLU

(A. 1270.)TERCÚLUM.—Diminut. a tergum. (Vet. Gl.)TERCUS. — Vortex aquarum, Bollandistis.

(A. SS.)TERDRUM. — Collis, clivus, ut TERTRUM.

(A. 1404.)TER DUPLEX. — Major gradus festivitatis;

idem est quod in aliis quibusdam festum sefestivitas triplex ; de quo dictum est in voceFESTUM.

TEREFORUM.—Terebra ; tariére. (Vet. Gh)TERETES.—S p ecies navis, eademq. TA R ITERGAFUGA. — « Dicitur, apias

quoties milites fugientes a tergo caeduntur. »TERGAVERNATOR. — 14lorator, qui tergi-

versatur, moratur, impedit. (A. 776.)TERGIA. — F. pro cergia, cenia, potionis

genus e grano. (Ap. Mart. Ampl. Coll.)TERGIVERSABILITER. —Fallaciter, tergi-

versando ; non avec franchise, en tergiver-sant. (A. 1302.)

TERGIVERSATIO.—Fuga; faite. (Bart. GlTFRGIVERSATOR.—Deceptor; trompeur,

fourbe. (J. de J.)TERGIVERSUTUS. — Ut TERGIVERSATO

(Anast.)TERIPES. — Stapes; étrier. (Ord. Vit.) —

Pedes, qui pedibus iter facit; piéton. (AMart. Ampl. Coll.)

TERMEN. — Pro TEi;MINUS. (Cene. Ileln. a1065.)

TERI.IIINALE.—Praedium, dominiuln ; terre,

domaine, héritage ; ol ^ ter ñdices ád h qu mTERMINALIA. — p l ; .locum pertinentes, conflma ; dépendances ,

Page 109: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 109/187

2131 1JLt EDIA, El ILA1+1L1

étendue de territoaá •e déterminée. (Pass.)—Qui aliquod tenementum ad terminum , seuannorum spatium definitum, possidet ; bail-liste qui possede un bien d terme préfix. (Rad.de Heng.)

TER111INATIO. — Terminus, limes ; limite,borne. (A. 820.)

TERDIINATOR. — Oflicialis in Ecclesia Pa-normitana , . Agrimentina, et aliis , magistercaeremoniarum; m,aitre des cérémonies. (Pir.)— Finitor , qui terminos seu limites statuit;arpenteur, celui qui détermine et marque leslimites des champs. (A. 1366.)

TERi1IINATURA. — CCemeterium seu spa-tium ecclesiaa vicinum et ad eccicsiam perti-nens, certis terminis contentum atque privi-legiis donatum; cimetiére ou espace de ter-ruin attenant á une église et lui appartenant.(A. c. 950.)

TERl1IINI,NTUM.—Pagus, regio ;pays, dis-

trict, juridiction. (A. 1399.)TERMINIA. — Terminus , limes ; limite ,

borne. (Vet. Cod.)TERMINIUII. — Eadem notione. Pass.)TERMINUM. — Eadem notione. A. 1357.)TERM1NUS.— Pagus, regio, districtus ; ut

TERMINENTUM. (Greg. Tur.) — Definítio; dé-termination, déftnition. (Pass.) — Praefinitumtempus, dies prwstituta; terme. « Solvere intermino,» dicitur in ch. a. 1341. (Ap. Lud.— Conventus ; assemblée, réuraion. (A: 1260.—Ratio, modus, forma; maniere, forme. (A .1325.)

TERMONLANDES. -- Apud IIibernos terraead Ecclesíam pertinentes; biens ecclésiasti-ques.

TERMOTIO. — Quasi terrae motio, terraemotus ; trernblement de [erre.

TERNALE.—Tertia pars ; le tiers. (A. 1272.)Minoris ponderis species; menu oids ap-

pelé turnal d Montpellier. (A. 1356— Mo-dus agri, idem q. TERCELLUM. (A. 1509.)

TERNALIS. — Molleta Dalphinalis pretiitrium obolorum vel denariorum , i-unde ter-nalis dicta, ut videtur; ternal, ancienne mon-naie daupl:noi.se.

TERPENTINUS. — Terebenthina resina ;térébenthine.

' ERRA. — Praedium, ager, dominium ; do-maine, bien, terre. (L. Ilurg.) — Regnurnroyaume. (Gualt. IIeming.) — Italis , castcl-lum, oppidulum rnuratum ; chdteau , petiteplace forte. (A. SS.) — Modus agri, forte tan-tus, qui uni pari houm possit suílicere ;• me-sure agraire, piéce de [erre , ou cr.ictant deterre qu'une paare de bceufs peut en laboureren un jour. (A. 1077.)

TERRACEA. — Agger terreus; terrasse-meatt, renrpart. (lIart. Ampl. Coll.)

TERRACEUII Agrariurn idem q TErI

TER 182

TERRADA.—Terra, ager ; chanrp. (4. 908)TERRIEMA'GNENSIS. — Idem q. FE'UnATA-

Rlus, vassallus major. (Ap. Mur.)TERRtETENUS. — Ad superficiem terrae.

(Script. rer. Fr.)<: TERRAGENARIUM. — Agrarium , ut TER-

RAGIUM. (Ap. Aug. de. Pees.)

TERRAGERARE. — Dicitur, qui terragiijus habet ; avoir le droit de lever le tcrrage ;ol. terrager.

TERR.AGERIA. — Agrarium, ut TERRAGIUnI.(A. 1105.)

TERRAGIALIS. — Ager obnoxius terragio ;terre sujette au droit de terrage; ol. terragé,terragens. (A. 1285.)

TERRAGIATOR. — Qui terragium colligit ;celui qui leve le terrage; ol. terrager, ter-ragier. (Pass.)

TERRAGIRE. — Ut TERRAGERARE.'

ERRAGITOR. — UtTERRAGIATOR.

TERRAG1UM. — Agrarium; redevance an-nuelle sur les fruits de la terre, cltampart ;ol. terrage. (Pass.) — Ager, praedium ; pilae-statio, ut videtur, (luce domino solvitur profacultate. acquirendi terram seu praedium infeudo suo ; quod pro inhumatione solvitur,ipsa inhumatio ; agger terreus; praestatio proloco ubi quis merces suas venum expolia ;champ, terre, domaine, droit que ron paye cseigneur dans le fief duque! en achéte uneproprie'té, droit chi 2u curé pour l'enterre-ment d'un mort, enterrement , sépulture, ter-rasse, rempart, droit d'étalage aux foires etmarchés ; ol. terrage. (Pass.)

TERRAIUS.—Agger terreus, ut TEnIIACIUnr.TF.RRALAGIUi1I. — Tributum pro aggere•

terreo ad castrum munienduln; taxe dont leproduit servait a construire en entretenir lesdéfenses du cháteau seigneurial. (V et. Char-tul.)

TERRALE.—Agger terreus, ut TERrrAGIUh'(A. 1327.). TERRALEUi1i.—Eadem notione. (St. Mut.)

TERRANEUS. — Terranea domus, pars in-

ferior domus , solum ; la partie basse d'une?liaison, le rez-de-chaussée. ( St. S. Laur.Rom.)

TERRANIUS. — Oppidum ; ville , place.(A. SS.)

TERRARE. — Terra munire, obstruere, velcooperire ; • terrasser. (A. 1435.)

TEIfRARLA. — Ager, praedium , possessio,territorium ; champ, terre, propriété , terri-toire. (A. 1297.)

TERRARIUM. — Agger terreus, prxdium ;terrasse, propriété, terre. (Pass.)

TERRARIUS. — (Subst.) Vassallus, firrna-rius, tenens; vassai, fermier, tenccnci.er. (A .1264.) —Qui multas terras habct; seignczr-rqui a beaucorcp de.terres, grand propriétaire ;

3.E L:A.'INITAT[S.

Page 110: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 110/187

2 1 S 3 E R uloTERRASSIA. — Agger terreus, solarium ;

terrrtssc. (A p. Fant.)TERIi.ASSOtiUS. — Eadem notione. (Form.

f'et.)C E R R AT E A .--Idem quod TErmATIC UM. (A .

1224.)TERRATIA.—Ager, territorium ; terre, ter-

ritoire, pays. (A. 1260.)—Agger terreus ; ter-rasse. (A. 1450.)

TERRATICARIUS. — Qui terraticum colli-git; celui qui léz e le droit de terrage; el.terraqier. (A. 1273.)

TERRATICUM. — Agrarium, ut TERRAGIUM.TERRATIO. — « Hoc est mansos domini-

cos... et terrationes, et servos, et ancillas, »etc. (Baldric.) Idem videtur quod terrac ,agri.

TERRATORIA. — Matta;" natte. Vet. Gl.)TERRATORIUM. ,-- Pro TERRITORIUM.

(Pass.)TERRATUS. — Terra clausus, obturatus vel

aggcre terreo munitus ; terrassé. (Radulph.

Cogesh.)TERRAYLLIUM. — Agger terreus, ut TER-RALE. (A. 1336.) .

TERRELLUS.—Agger terreus, ut TERRALE.(A. 1310.)

'.i EIIREIIERITU11.—Terrae proventus; pro-duit de la lerre. (A. 1263.)

TERRENA. — Via terrca , agger ; chaiassée.(A. 1375.)

TERRENIERII;TTUP,I.—F. idem quod TER-RATICCiAI. (11a1t. Anecd.)

TIsRRENUM. — Funílus , solum ; terrain.(Roland.)

TERRCRIA.—Indigcna; habitant du payi;ol. terrien. (A p.' Mur.)

TER.RCRIU;iI. — Codex agrorum vectiga-liuln; terrt:er, cadastre. ( A. 1338. ) — Terri-ic,rium,districtus; territoire , pays, canton;ol. terreur , terrouer , etc. (A. 1247.)

TEfI1tlERIUS. — Cui censuum ex terris per--cipicndoruni cura cornrnissa est; celui qui cstcharqé de lever le terrage ; ol. terraigier. (A .1335.)

TIERRESTR1S. — Ad territorium seu distri-ctum pertinens; du ressort, du territoire. (A .

1336.)TERRIi3ULUM. — Quoddam tormentum ;certaine maniére de donner la question. ( J.de .1.)

T.ERRIBUNDUS. —Terribilis; terrible. ( A .SS.)

TERRICEI..LA. — Campulus , campellus ;petite terne. (Ap. Ughe1. )

TERRIFINIS. — Pro ftnis , terminus. (A.1099. )

TICRRIGENA. — Indigena , ut TERRERIUS.( V et. Cod.)

TERRINEUS.—Terreus ; de terre. (S. xnl.)TERR.ISONUS. — Terribili sono ; arce unbruit e ffrayant. 1(A. SS.)

t,un En 7 1;i-1dium ; champ, terre, propriétd. (Coa. Th _-Modus agri; mesure'de terre. (Ch. Alune.)

TERRIT(IRIUS. — Humi stratus ; étendupar terre.

T L'RRUA Agrarium colligeré ;leve,rle droit deCTARE.

champa.rt. (Chartul. Aquic. )TERRUACTUM. — Agrarium, ut

(Id.)(Id RRATERRULA

n I .. Agellus , exiguum pr dium ;

G

petite terre, petate propriété. in codiceTheod. , terrulu dicuntur privatorum posses-siones, quae alibi terrcc nuneupantur.

TERRULENTUS. — Terreus ; de terre.(Prud.)

TFRRUNCULA.—Modica terne portio ; loernepin de terre. (Mart. Ampl. Coll.)

TERSANA. — F. idem q. TRESExUM: (A.1296.)TERSAYROLA.—Do1ü pars tertia • le tiersda tonneau. (A. 1279.)TERSOLUS. — Trium annorum natus; Q^g

de trois ans. (A. 1476.)

TERSONUM.— Panni species, videtur idemq. Gall. tersenet. — Urbis regio , idem q. TER-CERIUM. (A . 1378.)

TERSOR. — Mappula, seu lintcum ad ter-gendos pedes pauperum ; linge pour essuyerles pieds des pauvres le jourdu jeudi saint.(Cons. S. Aug. Lemov.)

TERSORIA. — Locus ubi fiebat lotio pe-dum apud monachos in usu; salle oia lesmoinesse lavaient les pieds.

TERSORIUM. — Linteum quo pedes abs-terguntur; Unge pour essuyer les pieds.(S. Bern.) — Linteum quo sacerdos in sacrismanus abstergit; linge avec lequel le pa-ares'essuie les mains pendant le saint sacrifice.(S. Bern.)

TERTIA. — Pars oílicü ecclesiastici; l'o ffdc Tierce. (Pass.) — Agrarium; champart ;ol. tierce. (Id.)— Id quod maritus sponsae sua3dat tempore desponsationis; douaire; ol. tiercoutumaer. (Id.) — Mensura liquidorum; certaine m esure pour les liquides; ol. tiersain.(Id.) — Tributum pro pane solvendum; droisur la vente du paan. (S. XIII.)

TERTIABILIS. — Tertiae obnoxius; soumis

payen le droit de champad; ol. terciable. (1259.)TERTIAGIUM. — Jus quod curioni compe-

tit in bonis defunetorum; droit die au curé surl'héritage de ses paroissiens ; ol. tiersaige.(Ce droit égala d'abord le tiers des biens, d'oúson nom; Il fut, par la suite, considerable-ment réduit.)

TERTIALES. -- Tertia agrorum proscis-sio; troisiéme labour donné á la tcrre. (Tab.Fossat.)

TERTIARE. — Sequestrare, in tertiam m

num mittere;séquestrer, mettre en mainsticr-

ces. (L. Sal.) — Tertio iterare; (aire une choscune troisiéme fois. ( Rad. Cad. ) — Tertianlpartembonorttm confcrre vel auferre; donne

Page 111: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 111/187

2185 ER EDIE ET INi INLE LATINITATIS ES 186

orte de redeva,rrce. (Ap. Uglrel.) —Tertia pars fructuum, quan] conductor redditlocatori, lrraediumve tali conciitione locaturn ;redevance du tiers des fruits de la terre, pa.r/éepar les tenanciers d lewr •s sei gneurs, en exécu-tion d'engagements pris lors de la rernise destcnures , ou ténure donnée au tiers des fruits ;ol. terchénerie. (St. Cast. Red.)

TERTIARIUM. — Modus agri a tertüs, dequibus supra, nomen sortitus. (A. 858.)

TERTIARIUS. -- Collector terticc, agrarii;receveur du champart, de la tierce. (S. x Ī u.)— Vir e tertio aliquo ordine religioso; qui estd'un tiers ordre ; ol. tierciaire , tertraire.(Pass.) — Tertiana febri laborans; qui a laficvre trerce. (A. SS.) — Terliapars fructuum,ut TERTIARIA. (A 1251.)

TERTIATIM. — Tertia vice; pour la troi-sit' nre. fois.,(S t. CCon .s.)

TERTIATOR. — Qui ad tertiurn tenet, seuqui tertiaanfructuum agri domino pensital;Je r•inier ar.c tiers des fraits. (A. 836.)

TERTtENARIA. —PrEedium quod a colonoad tertiam frttctuun] partem colitur ; terre louéeeiutiers des fruits. (Reg. Carn. Comp. Par.)

TERT[EYR:I JUSTA. — Mensura vini ter-tia parte majar solita fíate majoribus solemni-tatibus prmbebatur monachis in monasterioSolemniacensi ; I 'i%I. JUSTA et T Ī ER.cELLUS.

TERTIOGENITUS. — Tertius filius; le 'troi-siérne Tls. (A. 1381.)

TERTIOLUM. — Modus agri, idem q. TER-CELLU1r. (A. 1250.)TERT10LUS. — Accipitris species minor;

tiercelet. (Frid.IIimp.)TERTIONARIE. — Ad rationem tertio par-

lis fructuum; moyennant le tiers des frui.ts.(A . 1290.)

TERTIONARIUS. Tertionariurn bla-turnfrumentum , ut videtur, tribus granis mistum ;ólé tiercerain, qui est niélé de trois espi?ces deqrains. (II. Mon. Ilecc.) — Tertiana febri labo=rans; qui souffre de la ftévre tierce. (A. SS.)

TERTIUM. — Tertia pars pretii venditiprredii, quaead dominum feudalcm datur prolauditnio; droit de mutation ou de relief payéeta seigncur , lequel est le tiers du prix devente. (A. 1220.) Tertia pars deciniarum;le tiers de la dime. (Conc. Tol. a. 1056.) —Agraria l]ensilalio; claarnpart, terroge.(A .1173.)—'I'ertia parsann i ; le liers de l'annee. (A.1173.)Terlircmel dangeriurn ; Gall. tiers et dangiers,jus quod res babel in forestis et silvis Nor-n]anniae, in quarum caesionibus ac vencliticni-bus pretil lerlram partem percipit,nisiexemptio

et inununilas cbartis aut longo uSU probetur;di-oil per-va par le roi sur les cocrpes et la ventede urlairrs bois, en Norrnnndie principale-

TERTUSSUS. --- Porcellus domesticus, qnidomi nutritur; jeunc cochon domestique; ol.tertusse. (L. Sal.]

TERZA. -- Crines intexti; tresse. (A p.Mur.)

'1'ER7.;INa. — Tertiana, seilicet.febris ; fié-ere ticrce; al. tierc•einne. (A. SS.)

TERZANELLA. — Schedula data laboran-tibus tervana seu febri tedian ; billet donadaux malades de la fié yre ticrce. (A. SS.)

TERZAIIIA. — Tertia pars fructuum guau]tenens domino reddere debet ; droit da tiersdes fruits, terrage, cleanrpart. (A. 1138.)

['ER7.AIfINUS. — Tenens qui tertiam par-ten] fructuum ex agris, quos tenet, nasceir-tium domino reddit ; vassal sonmi.s d. payenla ierce ou terrage. (St: Cast. Recluid.)

TESA. — Mensura sex pedum ; toise. (A .1270.) Tesa candelle, Gail. toise de clacrndelle ;

dabantur nempe candelm reñiis olticialibus admensuran] tesiae. (A. 1154.) In cbr. 1317tesa • candelce idem videtur csse quod Gal .poigrrée de clrandelles.

TESCUA. — « Loca quihus j ecor •a castran-tur. Unde tescuare, castrare, lesena.tor•es, cas-tratures, et tc.scuationes, castrationes dicml-tur. » (J. de J.)

TESI:iTA. — Ut TESA. (A. 1327.)TESSAIIENTUi1I. — Pro TErrsAilErruu. (Ta-

bul. Calens. j

TESSARA. — F. praestatio agraria, eaden]

cc QUARTA. (S. xIL)TESSARRANDAR[US. —Testor; tisserand.(A. 1482.)

TESSAYROLUM. — Species veli ; sorte devoile de n.avire. (Inf. Mass.)

TESSELLARE.— I essellis, lapillis, seu ligniscluadratis distinguere; qundriller, paren enpetits ar•rearr.x, osaFque. (V et. G.)

TESSELLA7'tJ.+I. — Pavirnentunr; payé.(Vet. Gl.)

TESSELLUS. — Cuu]ulus seu strues feni;las, mente de fama. (A . 1227.)

TESSERARE. — Tesscris luciere; jorro- aladés. (Gen].)

TESSER[SARE. — Tesseris luciere, ut TES-SEIIARE.

TESSO. — 1llelis ; blaireau: ol. laisson. (A .1290.i-- Porcellus; porsrceau. (A. 14(19.)

TESSUTIUS. — Te!ctur]], vilta , twnia;tisslc, ()ande, ruban ; ol. lessu. (A. 1239.)

TESTA. — Persona , homo, ut Gall. téle.

^

A. 1210.) — Vertex, sun]mítas; sommel.cimc.(;lr. Norman.) — Capta; (die; a. este.

(Aus.) — T esterr,seu testarum confractarumfragmenta, super ciuibus tyranni nudos volu-

tari cogebant martyres; 7rcorceaux de vasescassés; ol. tests. (S. Aug.yTEST,+EITANGELIUM. — Liber seu codex

(A 1197 )

Page 112: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 112/187

^iR7 rs EXI'I'ESTAniENTALITI'sR. — Per testanicntum

seu chartanr donationis ; par testament Oupardonation. (Ap. Lud.)

TESTAjviENTARE. — Donare per testamen-tw,r ; cton.ncr par testament. (A . 120.7.)

TESTADIENTARIE. — Testando; testamen-tairerncrrt, en faisant teslarnent. (A. 1398.)

TESTAi4II:NTAItIUS.—Exsecutor testamen-ti; exécuteer testamentaire; ol. testamenteur.(Leq. A lphons.1 X, rey. Castel.) — Ófhcium

rüor,asticum, penes quem fuit díspositio pio-ruin legatorum, seu ab exteris ea, seu a do-mest.icis proficiscerent.ur, velut hae in re fide-lium testamenta exsequeretur ; reliyie.uxchargé d'appliquer d leer destination les lcyspieux faits ci .son. rnonaslére. (Brower.)

TESTAMENTATOR:--Exse cutor testamenti;exécuteecr testamentaire. (A. 1242.)

'1 'ESTAMENTU,I. —.Donatio seu potiuscharta, qua3 in donationis ac largitionrs ar-gunaentum conscribitur , diploma quod vis,prmcepturn, seo ) ut habet scriptor qui-,lain , quaevis charta testium subscripti o-taus firnmta; donation, acte de•donation,titre qur_•lcnnque, tente cha.rte revétue dela souscri.ption des tém,oins. (Pass.) — De-c.retum ecclesire; décision de, l'Eglise. (Corle.

`festiir,oniurn; ténr-oignage; o]. tes-timonie. (1'itha;us.) Testarnentorarn pri.n-ceps, cliartaruni regiarum costos; !larde desarchives de la couronn.e. (A. SS. Ren.)

TESTARDIA. — Pertinacia, contumacia,obstinado ; entélenrent, opiniátreté, obstina-(ion; ol. testardie. (Vet. Gl.)

TESTARE. — Testad, testimonium dicere;attester en justice, rendre t,énm ignage. (L.J1ar.•ar.)

TESTATA: — Ett.remum , finis, apud Ita-los ; bout. (St. Mutin.)

TESTATIO. — Jus quod episcopi habebantdisponendi de parta, interdum nona parterelictorum de testamentis , scilicet in piosusus; droit qu'avaient les évéques de disposerdu quart ou la neuviénte partie des legsfaits á l'Eglise.

TESTATIOR. — Magis testatus, comper-tius, notior ; « Quo facilior sit discussio pecu-nia;, cujus nobis fuerit summa testatior. »(Cod. T7r.)

TESTATOR. — Patronus, intercessor; pa-tron, •inter cesseur. (A. SS.)

TEST:iTORIUS.— Testatoria littera, dona-tio, charca, etc., idem q. TESTr1biENTUAi.(A. 915.)

TESTELA. — Furtum clandestinum et oc-cultum; vol, larci.n. (S. vIII et ix.)

TESTERIUM. — Lecti supernum tegmen ;ciel de lit. (A. 1388, ap. Rym.)

TESTEUS .— Pro testaceus : « Testeum vas. »(Ap. Mart. Anecd.)

TESTIGIDIUM. — Testis cwdes, occisio ;meurtre d'un térnoin. (Bal. ^12ac.)TESTIFICARE — Pro testi fi cart (A 1012 )

CON I E S 1`8Teslinroni.ctlis charla , publicum instrumen-tum ace public. ,(A.1399.) Testi.mo-niadiaconus, custos episco piconcionantis; VidDIACONUS et TESTIMONIL'JC Te stimoniales lit-urce, in alicujus rei testimonium data ; attes-tations, certificats, congés pour les ltommesde guerre. (Ap. Mad.)

TESTIMONIARE. — Testiir,onium dicere ;témoiqner; ol. testemoigner. (Cap. Car. 16TES TI3IO'_':iU1VI. — Testis;témoin; ol. tes-timoine. (A. 779). Testimonia, ni fallor,multa pecuniariae, c;uae domino feudali de-bentur oh falsum testimonium : nisi malis in-te]ligere eo nomine designari id quod ipsidomino exsolvitur audita ab ipso testi-monia ; témoignages , anrendes payées •auseigneavr par les faux témoins, ou droit quelui payent les parties poto-.procéder lui -mérná. l'áeclition des térnorn.s. (Tab.,eccl. S. Audern.) Testimonium ecclesiasticurn , episco-porum socii, quia erant vit;e eorum testes;les ecclésiastigrces attachés ci la personne de.?é2équ,es. (Chr. Reicherp.) Testimonium, Jesu

Christi, Novum Testamentum, Evangelium;le Nouveau Testament. (S. Paulin.)TESTIMA. — Armatura capitis, f. eadem

qua; Gallice testiére dicitur , quar homi-num et equorurn erat. (A. 1099.)

TESTIS. — (Subst.) « Prohibemns singu-lis sacerdotibus parochialibus, ne ipsi paro-chianis suis die Paschatis testes seu hostialoco panis benedicti ministrent, ne ex ejusministratione, seu receptione erubeseent.iamevitare videantur; sed panem benedictumfaciant, sicut aliis diebus dominicis fieri con-suevit. » (St. Synod. Nicol. epise. Ni2ern.a. •1263.) Ubi pro evitare legendum puloirritare, forte enim intelliguntur paniculi seuoblat.T in testiculorum figuram format:e, quasin hoc festo Pascha]i loco panis beriedicti da-bant. — Testes crediti , quihus fides haben-da est ; témoins dont le témoiynage naéritetoute confiance. (A. 1121.) Testes synodalespublici, qui publice recepti et probati in sy -nodo , « de quorum fide non duhitatur. »(Concil. Cabi.l. a. 813.) Testes termin.iiidem, ut videtur, qui testacii termini; Gperdriaux, vel témoins de bornes appellaquatuor silices ad metas apponi solitos, quimetam esse ostendunt.

TESTITUDO. Testimonium ; témoignag(A. S.)A

TESTON. — Nummi genus, quod Gallis 18denariis valebat; teston, monnaZe d'argent.

TESTRUII'1.—Lecti tegmen supernum ; ,rielde lit. (A. 1386.) — Collis, clivus, f.TERTRUM (A. 1234.)

TESTUDINATIS. -- Pro testudrnatrrs .

1379.)TESTUDO. -Calva; cr(tne; ol. test. (A.

-- Testa, lagena ; vase de terr •c, bo>.ctcillc.SS.) — c tr genus oblongur ^e, tar'gá;tbit^,lrquadrangulaire ta rge (Nang )

Page 113: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 113/187

2189 EU EDIEEET 1NI'IM.E LA'I'INl'TATIS. i1A .190

TESTUTUS. -- Pro TEXTUS. (A. 1476.) —Idem g. TESTON. (St. Aven.)

TESURA. — Claustrum vel Gratis, qua in-

ó^*ressus loci defenditur, prohibetur; clóture

u barOiére qui interdit l'accés d'un lieu.(A. 1073.) -- Plaga, rete; filet, panneau; ol.tesure. (A. 1325.)

TETIiINGPENY. — Apud Anglos, pecunia,guara subsidii causa vicecomes olim exige-bat ex singulis tethingis, seu decuriis sui co-mitatus; redevance que les vicomtes anglasse faisaient livrer par les principaux de leurressort.

TETINA. -- Mamma ; mamelle. (A 1362.)TETIX. — F. tectum seu tugurium. (A.

SS.)TETMALLUM. — Pro mallum , placitum.

(S. ix.)TETRA. -- Quatuor; quatre. (Althelm.)TETRACTY. --- Vox Grseea TeTpaxTÚ, apud

Ingobertum Caroli M. scribam, qua voce in-telligit virtutum quaternionem , justitiam sci-bcet, prudentiam, fortitudinem et temperan-tiam.

TETRAGRAMMATON. — Quatuor litterisconstans ; composé de quatre lettres. (Sic apudJudaeos dicebatur Dei nomen Jehovab , quodexprimere illis erat religioni.)

TETRANSITON. -r F. annona pro schola-ribus. (Anast.)

TETRAPLARE. — Quadruplicare; quadru-pler. (M. Cap.)

TETRAPLASIS. — Quadruplicatio ; qua-druplication.TETRAPLASIUS. — Quadruplus ; quadru-

ple. (Id.)TETRARCHA. — Tetipúpxr,s , qui quartam

partem regni tenet; qui a le quart du royau-me. (S. Luc.) — Qui quatuor cohortibúspra.^est ;chef de quatre cohortes. (Leo Tact.)

TETRASSARIUS. — Semuncia ; demi-once.(M. Emp.)

TETRAVELUM. — Vela quatuor, quae incircuitu ciborii quo altare tegitur, expandi

solent;les quatre draperies que l'on suspen-

dait au ciborium pour cacher l'autel. (Anast.)TETREVANGELIA. — Quatuor Evangelia ;

les quatre Evan.giles. (Platin.)TETTERIA. — Capitis equorum armatura;

armure de fer qui couvre la ate du cheval ;ol. testiére. (A. 1294.)

TEUCRI.--Pro Turccevel Turci. (A . c. 1412 )TEULA. — Tegula, tuile; ol. teule. (A .

1322.)TEÚLERIA. — Tegularum calcina; tuile-

rie; ol. teulerie. (A. 1322.)TEULERIUS. — Qui tegulas facit; tuilier.

(Id.)TEULICIA. — Tectum ; toit d'une maison.(A . 1212.)

TEX_iMEN.—Textura; tissu, élOffe. (.Script.rer. Fr.)

TEXAlVIENTUM. ensitatio, ut TENSA -114ENTUM.

TEXARE. — Texere; tusen. (Cod. redit.episc. A utiss.)

TEXELLA. — Lepusculus ; petit liér;re.(Vet. Gl.)

TEXENDERIUS. — Textor; tisserand; ol.teissandier. (Tab. Vosiens.)

TEXERIUS. — Eadem notione. (A. 1405.)TEXITARE. —Saepe texere; tisser fréquem-

ment. (Vet. Gl.)TEXITURA. — Textura, actio texendi; ac-

tion de tisser, tissa.ge. (St. Mont.. Reg.)TEXON. — Melis; blaireau; ol. taisson.TEXORIUM. —Machina textoria, textrinum ;

métier cZtisser. (A. 1317.)TEXTA. — Pro TESTA putamen : « Texta

ovi. » (Bern. Mon.)TEXTARE. — Ornare, operire, texturrs seu

aulaeis instruere; paren, garn.ir de tapisseries.(Ord. S. Firm. A mb.)

TEXTtiTOR. — Textor; tisserand, tisscur.(A. 1341.)

TEXTORES. — Haeretici Albigenses , seuCathari, quos Galii Tisserans vocabant.

TEXTRINALIS. — Textrinale o f f cium, arstexendi seu ipsum textoris opus; l'a.rt du lis-sage ou le produit de cet art. (Mart. Anecd.)

TEXTRINUM. — Locus ubi naves fabrican-tur; chantier de constructions navales. (Pap.)

— Locus ubi feminae texunt telas ; atelierde tissage pour les femmes. (Id.)TEXTUAL — Idem quod TEXTOS : « Texta

aurea, texta argentea. » (Vet. Catal.)TEXTUS. —Libre seu codex Evange iorum ;

recueil des Evangiles, evangéliaire. (Pass.) —Character; signe de l'écriture. (A . SS.) —Calva; crdne. (A. 1364).—Regestum; registre.(W. Thorn.)

TEX.UITALIS. — Qui textum seu litteramexplicat; qui explique la lettre d'un écrit pouren faire connaitre l'esprit ; ol. textuaire.(A. SS.) — V id. TExus.

TEXUS. — Gallis alias, textus seu texturtespecies acupicta, vel auro argentove. elabo-rata, qua mulieres capillos certa ratione dispo-sitos decorant. (Lob. II. Brit.)

TEXUTUS. — Textus, texura; tissu. (A .151)0.)

TEYSA. — Mensura sex pedum ; toise.(St. A st.) — Strties; tas. (A. 1469.)

TEYSIEYRA. -- Textrix; femme qui lisse,qui fait de la toile. (A. 1366.)

TEYTUII. — Tectunr; toit, toiture. (Tab.S. Mart. Lemov.)

TH: — Vid. cum T.TH. — TH seu e, charáctér Graecus quioúvarov seu obítum designat in necroloziis

i

Page 114: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 114/187

^;,^} IE it^: 19'2

T1{AI.A1 I1'S. — Veli species,colla, cellula,r.fli;;int+, t<<l,ulatum; rideau, draperie, charn-b •,•, ehanebrette, boutique, plancher, étage.(Ma=s.)

TILALAPTA. -- Duodecim :- « In quantascausas thalaptas debeant jurare, » id est inquot vol quibus causis duodecim jurare de-bcant. (L. Sal.)

TIIANASIA. — Placentae species : « AdPascha debet thelonarius episcopo thanasiaan,ducentorum ovorum.» (Ch. Theob. episc. Am-bian.)

TIIAN.ITUS. —11loribundus; mourant. (A .SS.)

THAURUSCA. — Forte plaustrum cui sub-juncti sunt tauri seu bo yes; char trajiné pardes bcetafs. (Cheuta". S. V and.)

THEAM. — Vox Saxonica; laudare aucto-rem, ad yocare, proferre; item, jus sequendiservos proprios, si a dominio donrini evadentaut in alienara ter •am t.ranseant. (Brompt.)

TIIEATO. — Denarius • denier. (Lex Sal.)TIIEATRALLA. — Ludi thcatralcs; rcpré-

sentations dranzati jnes. (Concil. ,l-lisp.)THECA. — ori;_n, capsa sanctorum reli-quiis iilstructa ; reli gi.ra2re. (A . SS.) — Parso •rentalis ; le até du levant. (A. 1107.)—Digi-tale ; dé á coudre. (A. 1328.)

TIIECATUS. — Theca lilciusus; enfermédans un étui : « Arcus thecatus. » (Sid.)

TIIECELLA. — Diminut. a theca, capsa ;cassette. (A. SS.)

TIIECLATURA. — Censura, incisio in ar-bore, qwz' více terinini est ; cntailte faite dun arbre de limites pour le distinguer. (Ch.

Long.)TÍIECULIOLA. — « Ante Tyrum lapis mar-Inorcus, super quem sedit Jesus, nunc superse haber-1s th.ecrcliolaan. (Alb. Strad. abb.)Forte tegaliclam, seu parvurn tcctum.

TIIEFANIA.' — Ornamenli genus : « Itemunatn thefa.niarn ad arcus cunl lilüs. » (A1295.)

TIIELETUS. — Perfectus, a Gr. <ano; ;achevé, aceompli. (Ten.)

TIIELODIVES. — Qui dives videri vult ; quiveut parai-tr e riche. (S. Aug.)

— Qui humilis videri vult;qar.i^ver.at paraitre petit, htarnble. (S. Aug.)

THELOSAPI.E`óS. — Qui sapiens videri vult;qzai veut paraltre saqe. (Id.)

THEIIA.. ctoris llbellus ; demande li-belléc; ol. thesme.

T11L+'MAT — Regiones, pro vinciae, ita dictaa legionibus, que in ii"s prresidio erant; pays,proviraces ; ol. thé,'mes. (Script. Byz.)

THEMELA. — Pro thym ele. (A . SS.)TIIE11iLLA — Parva theca ; coffret, cas-

sette. (V et. Gl.)THEMISTA. —Jurisprudens, leñum consul-

tus ; homme de loi, jurisconsaclte. (Gocl. Lex.)TIIE\IISTIANI. —Ilreretici iidenl qui Agnoi-

tae sicdictia Thenaisti o diacono qui do

THEVSA. -- Capsa; boite, co ffre. (A. SS.¡— Ferculi species; sorte de petit brancard.(Id.)

THEODISCI. —Teutones; les Allemands.TIIEOLOGARI. --- De theologia tractare ve'

loqui ; théologiser, parler de théologi.e. (J. de JTHEOLOGUS. — In singulis ecclesiis cathe-

dralibus, qui sacerdotes 'et alios prr:esertiminformal quae ad curan] animarum spectareno-scuntur; théologal. (Conc.Later. sub Inn.11l.)

THEOLOQUELARIUS. —Theoíogus, qui dDeo loquitur; théologien. (Ach. Spic.)THEOMACHA. — Venefrca, saga, maldita;

sorciére, naagicienne. (A. SS.)THEOPHANIA. — Dies Christi natalis;

Noel. (Edict. Pamphil. patriarch. A lexandr.)—Epiphaniorum festivitas; la fé te de l'.Lphanie; o1. Thiphaine, Thiphanie. (Pass.)

THEORARE. — « A theos dicitur, vitíere,quia Deirs omnia videt, et theorare, propriest considerare divina. » (J. de J.)

THEORETRUM. — Quidquid sponsa; in prw-niium defloratae virginitatis a sponso datur eodie qua se vidandum preebet et prodit inpublicum; présent de noces fait par le marid la femme le jour oú, aprés la consornrna-tion du m.iariage , ils se montrent , pour lapremiére fois, en public.

TIIEORIA. — Meditatio, -contemplatio ;tion de rnéditer, méditation, contemplutiora.(A. SS.)

THEORICA. — Theologia; théologie. (B.Amor.)

THEORICALIS. — Spiritalis , ut videtur:« Sciatis, vos ipsos non hujus cosmi cum ho-

nore esse residuos, neo theoricalis amoerprosperitatis gaudere, nisi jam dicto omniarestituatis loco. » (A. SS.)• TIIEORICUS.— Contemplativus, qui tantumcontemplationi vacat ; contemplatif, qui m

ne vie contemplativo. « Vita theorica ;» ríecontemplativo ; ol. théorique. ( Ap. MaAnecd.

TIIEOSOPHICUS. — Theologicus, specta.ns• heologiam; théologique. (Mab.Anal.)

THEOSOPHUS. — Theologiae peritus; thlogi:en. (A.-999.)

THEOTIIECA. — Quasi eEor:rxn, pyxis, inqua reponitur sacra Eucharistia, aegris defe-renda; ciboire. (V et. Inscr.)

THEOTISCI. —Teutones; les Allem.ands.THEOTOCHE. — Deipara; la mere de Dieu

la j'ierge. (A . SS.)THEOTONICUS. — Germanus ; Allerr

(Ap. Mur.)THEOTONISUS. — Eaaem notione. (Id.)THERISTRUII. — Genus pallii muliebris;

habit a l'usage des fenmes, mantelet, grandvalle; ol. théri.stre.

THERMARIUAI. — Therma; bain, éta.blis

semert de bains, thermes. (Vet. Gl.)THESAURAR E. — Facere thesaurum, thc-

saurum congregare ; thésaarr iser , ra.naassrr

Page 115: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 115/187

2193 UL EDLE ET 1NP'IlI lE LA TINITATIS . IIU ,Ifi1THESAURARIATUS. -- Thesaurari'i digni-

tas in ecclesiis; trésorerie. (Ap. Rym.)THESAURARIUD'I.- — Pro thesauras. (S .

Aug.)THESAURARIUS. — Thesauri regiicustos;

dignitas in ecclesiis cathedralibus et capitu-laribus, cui thesauri ecclesiae servandi curaincumbit, quod ipsa docet nomenclatura; tré-sorier, garde du trésor ; ol. thésaurier. (Pass.)— F. procurator, syndicus; procr.creur, syn-dic, régisseur. (Aun. Ben.) — Cellerarius;sommelier, cellérier. (Cons. Fontan. — lEdí-tuus; gardie'n, concierge. (A. 1352.)

TIIESAURENSES. —Oficiales comitis the-saurorum ; o f ficiers da directeur des finalices.(Cod. Th.)

THESAURIA. — Thesaurus, seu locus ubithesaurus reconditur, gaiophylacium ; le tré-

sor, la trésorerie. (A . SS.)THESAURIS. —Ut TIIESAURARIUS.TIIESAURIZARE. — Idem quod THESAU-

RARE. (3. de J.)TIIESAUROPHYLACIUM. — Ut THESAURIA.TIIESAU7tUM. — (Neutro genere.) Pro thc-

saurus. (Alcuin.)THESAURUS. — Monile; collier. (Ch. Val-

et:od.) Thesauras ecclesiasticus , vasa sacraaliaque pretiosior supellex ecclesiastica, gem-mai et alia hujusmodi; trésor d'une église,ensemble des objets précieux de cette église et

lieu °zc jis sont ert. dépGt. (Pass.)TIIESICUS. — Phthisi laborare, ni fallor, athesis, pro phthisis. (Ch. Occit.)

TIIESINDUS. —Idem q. THAINUS.TIIES'\I.OPHORUS . -- OEcrµofóPos, legislator ;

législateur.THEUNUARIUM. — Tributum , idern I.

TELON.TIIEUROMA. — F. aulaeum ser.r tapes, rIt

videtur ; draperie ou tapisserie. (Mart. Ampl.Col.)

TIIEURORA.— Vel, ut legere mavult Eccar-dus, theurona, puella ; jeune filie. (L. Sal.)

TIIEUSEBIA. — Ex Gr. esorrslECU pietas;piété. (Ord. Vit.)

THEUTRAI4IUS.—Vir eximius ac celebris;homme éminent et de grande renonamée. (Er-nold. Nig.)

THLA. — Amita ; tante. (Ch. Occit.)TRIARA. — Honorarius cancellarií cudo ;

bonnet de charr,celier, mortier. (A. 1483.)THINGARE. — Donare, vox Longobardica;

faire don, donner. (L. Long.)THIROTINUIII. — Tirocinium, scientiai ar-

gumentum. (G.Chr.)THIRUS. — Serpens venenosissimus , dequo fit theriaca. (V et. Gl.)THIIIBDA. —Furtum; vol, larcin. (L.Fris.)

TIILIPSIS. — ©)(5e;, afflictio, oppressio.(Lucif. Calar.)

THOL. — Praestatio, ut TELON"'IIOLUS.—« Fecit quoque 18 tholos ejus-

dem metalli ( cupri Hispanici) sparsim inchoro desuper infixos. » (Gest. Fraile.) F.lan-rineae cuprrbracteatm, a Gall. tGle,quod deferro bractcato potissimum dicitur.

THOMATIZARE. — Incredulum esse instarD. Thomae, qui credere nolebat Christumresurrexisse; étre incrédale. (A .SS.)

THOMOCHARTA. — Charta, diploma, scri-ptum ; acta, tit,re, d i hl5nie, écrit,

TIIONA. — Dolium, vas ; tonneau, tonne,raisseau. (A. 1310.)—Retis species ad venan-dum, f. ad capiendos thunnos. (A. 1341.)

'MOR. — Getarum Deus; Thor, dieu desGermains.

TIIORA. -- Toxicum , venenum; poison,(A. 1330.)'1TIORACIDA.—Imago pectore tenus; baste.

(Vet. Cod,.)TIIORACIUM. — Carchesium, proprio ea

navigii pars quae Galiiee hune nuncupatur ;in medii aevi scriptoribus, specula, inspecto-rium ; observatoire, lieu d'oic l'on pela voir.

THORACLA. — Idem, ni fallor, quod Trro-R A C r D A .

TIIORACOMACIIUS. — Loricx genus,idernf. q. GAdn3ESO. (Script. imp. Byz.)

MORAL. — Culcitra; matelas. (Vel. Gl.)— Lectus ; lit. (A. SS.) — Idem q. cartapointa, Cali. courte-pointe. (Ebrard.)

TIIORELAGIUM. — Pensitatio ex terraliseu mdifrcio, in quo frum ente torrentur; Vid.TORRA.'ORRA. (A. 1292.)

7TIORERIA. — Monialis torno seu tAmpanoversatili praeposita ; tou^rire. (S. xrrr,)^

THORUS. — Deus gentilis; le dieu Th°r.THOSELLA. — Annonae frumento infe-

rioris species; touselle. (A. 1536.)THOUIIA. — Caseus recens; fromage frais.

(A . 1482.)TIIRENARE. — Plangere; se plaindre.(Ratb. Pasch.)

THRENOSUS. — Queribundus ; qui seplaint. (Vet. Cod.)

THRONI. — Angeli ex primo hierarchimangelicae gradu; les Trenes, auges de la pre-miére hiérarcha:e.

THRONUM. — Statera publica et vectígal ,quod pro throno pensitatur; poids public ctdroit d payer pozo- le pcsaye d ce poids ; ol.throsne. (A. 1234.)

THRONUS. — Sedes episcopi; siége epis-

copal. (Pass.) ThronusDei, et,iscopus; évéqueTHROTEBOLLA. — Guttur ; gorge. (LegAngl.)

Page 116: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 116/187

T IN 219i9 5 tG E^TIIUIi,1ItiIJbI. —Accrra ; cassolctle.TITURARIIJS.— Pigmentad us; parfismeur.

('I'ert.)T1IUREUS. — Ad thus pertinens; d'encens,

rehuí ú l'encens. (Vet. Gll.)TIIUBIBOLORUM. — ProTIIURIBULUM.TIIURIBULARE. — Thure adolece. (A.

1305.)TIIURIBULARIUS. — Idem qui TxUnIFB,

RARIUS, qui in cazremoniis ecclesiasticis deferttleus vel thuribuluan. (Breviar. Sarisb.)THURII3ULUM. — Vas, in quo thus reponi-

tur; encensoir. (Alcuin.)TIIURICRE1tIIUM.— Ead. notione. ( I'ct. G).)TITURIDUS. — Ut TIIUREUS. (J. de J.)TI-IURIFERARIUS. -- Acol ,}°tus, qui lncen-

sarilml in ecclesia defert; thuriféraire.(Pass.)TIIURJI?EX. — Sacerdos ; prétre. (Ugut.)TIIIJRIFICARE. — Thura adolere, sacrifi-

care ; liritler de l'encens, faire une cérérnonic.(Idct. Arare. PP.)

TIJURIFICATI. —Ildem q. SACRIrICATI.

TIIURIFICiN_A. — Locus ubi thus efliciturvel incendilur; licu oit l'on fait, oit l'on brülel'encens. (Ugut.)

THY111ELICI. — Musici scenici ; ntusiciensde l'orchestre des thédtres. (Isid.)

TIIYMIAMA. — Thus et clumdam confectiodiversarum specierum, quam sacerdos in al-tari thuribulo adolet ; encens et toute composi-tion que l'on brisle en guise d'encens. (Ugut.)

THYMIATERIUM. — Vas in quo thus ado-letur; rase fixe oú l'encens prés de l'au-tel. (Ord.ldom.)

THYRSUS. —Cerea fax; torche. (A .. SS.)THYSIASTERIUi+7. — Altare; autel. (Mart.

Anecd.)TIARA.—Mitra episcopalis, interdum etiam

abbatis ; mitre, coi/fitre des éréques et desabbés mitrés. (Pass.) — Mitra papalis; tiare,coi-/fure du Pape. (Pass.)

TIABATUS. — Qui gestat tiararn; coiffé dela tiare. (Sid.)

TIARIES. — Portitores signorum, f. protriarii. (Isid.).

TIBIA. -- Tibia petasonis, tibia norci seuperna ; jambon.

TIBIA.LE. — Idem q.IlousELLus.TIBIATOR. — Qui canit tibia; joueur de

/li"rle.(Sanut:)TIB1CINARE. — Tibia canere ; joucr de la

fliste. ('1'ert..)TIBISSARE. — Aliquem per tu alloqui; tu-

to,yer. (/En. Sylv.)TIBRACA. — Ocrea farrea ; Vid. TuBRUCUS.'I'IDINA. — Navis Ecclesim, si recte divino :

Qualiterautem 3anuens j sprmdictis captioni-bus interfuerunt et auxilium prmbuerunt, scri-ptum erat litteris aureis in tidina S. Sepulcri. »(Ap. Mur.)

T1ERCELLUS. -- Mensura vinaria, caclemq TERCELLUM (A 1269 )

ICUNTIGULI. — Foramina Tribus exit fun ►us

trous paroiesort la fumée: (Vet. Gl.)TIGL'RIUM. — Idemq. TEGORIUSI.TIIIANUS. —Vas coqurnarium; vase de c

siiee; ol. tihctn..TLIILA.— Sax onibus accusatio, pOStulatio,

conlpellatio, quasi titulas accusalorius. (Leg.Canut. reg.)

TILEA. — Pro tilia , arboris tillcul;ol. til.TI.LLA. — Scandula ; bardeau, douve ; otille. (S. xtv.)

TILLETUM. — Locus ti.liis consitus;- lieuplanté de tilleuls. (A. 1260.) .TILLIOLUS. — Tilia; tilleul ; ol. tilloel.(Chortal. S. Vand.)

TILPTALIUM. — Linteolum minutissime• carminatum, sive carpia ; Vid. CARPIA.

TIlVIANIADARIS.— Thuribulum; encensoir.(A. 1210.)TIMBRELIUS.—Parvus cactus; petite asseni-

blée. (Sken.)

TIMBRELLUM. — Genus tormenti, idemgliod TUMBRELLUM.TIMBRIUM .— Fasciculus, vel certus mune-

rus pretiosarumpellium cujusmodi sunt mar-turum , murium Ponticorum , etc., qu •e aexteris regionibus deferuntur ; paquet delóurruresattachées ensemble ; ol. timbre.

TIMBBUIi. — Pro scuto insignium seu ar-morum videtur sumi in ch. Martini regis Ara-p;onum.

TI\IERE. — Cogere , compellere; forceobliger. (A. 1264.)

TIMIDUS. — Horrihilis, qui timorem incu-i.it.;effrayant, qui fait peur. (A . SS.)TIMINUS. — Mensurar species Neapoli-

tanis. (Cene. Cens. Eccl, Rom.)TIMO. — Pro TEMO.TIMONAGIUM. — Idem quod THEMON:IT

CUnI. (A.1182.)TIMONARIUS. — Gubernaculum navis;

gouvernail de navire. (A. 1263.)TIMONATICUM. — Ut THEMONATICUM.TIMONUS. — Gubernaculum navis, seu

gubernacu]i rnanubrium; gourernail de va-vire ou barre de ce gouverna.il. (Ch. Mass.)

TIMORANTER. — Timide; arce tim iditéTIMORARE. — Timorern incutere; ilrsp

rer de la crainte. (Ott. Mor.)TIDIORATUS. — Dei timutus et a levihus

culpis aversus; timare', cratignant Dieu. (PaTIi1lOROS1;.— Tinlide; timidement.

atenter et linaidose. » (RolandTIMOROSUS. —Timidus; peureux. (Co

Afr.)TIMPA. — F. limbus: « Trine dixit archiepi-

scopus accipiens timpam cappae prmposrtr •Non obest vobis, » etc. (Busch.)

TIMPANUM. — Idem q. TIMBRIUM.TIIIPUS. --- Capitis pars, tempus ; temp

(A 1352 )

Page 117: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 117/187

2197 IN EDI:E 1;T INFIiIX LATINITATIS. IR 5 9 1 _

TINALE . —.Vas grande, idem q. TINA. (A .'1480.)

TINASIUM. — Torcular, vel cella vinaria;pressoir pour le vi.n ou cellier, lieu oia sontles tines. (A. 1169.)

TINCMAN. — Decanus; doyen.

TINCTA. — Subscriptio ; souscription, si-gnature. (Lucif. Calar.)TINCTIO. — Baptismus; le baptéme ; V id.

TINGERE.TINCTITARE. — « Tinctitare vel anclare,

tabourer, ou joer des naquaires, ou souventtaindre. » (V et. Gl.)

rINCTITULA. —Parva tinctrix; petite teira-turiére. (Vet. Gl.)

TINCTOR. — Infector; teinturier. (A 1257.)TINCTORIA. — Ol7icina tinctoria; teinture-

rie. (A. 1317.)TINCTORIUM. — Baptisterium; baptistére,

lieu 'on baptise.TINCTRIX. — Quw tingit ; teinturiére.

(J. de J.)TINCTUM. —Panni species; sorte de drap.

(Ch. H. II reg. A ngl.) — Officina tinctoria;atelier de teinture. (Ap. Cene.)

TItiCTURARIA. — Quidquid ad tincturaannecessarium est; drogues, áppareils de tein-ture. (A. 1372.)

TINCTURARIUS.—Ad t,incturant pertinens;de teinture. (A. 1156.)

TINEA. — Scabies, teigne; ol. tign.e. (A.SS.)TINELLUS. — Coenaculumaulicorum ; salled manger des personnes de la suite d'unprince; ol. tinel. (H. Ilalph.) — Vas grande,ut TINA; ol. tinel. (St. Mont. Reg.) — Vectiss; ecies quo vasa aguaría vel vinaria feruntur ;gros báton, levier pour porter les tines; ol.tinel. (A. 1357.)

TINETA. — Doliolum; petite tine ; V id .TINA. (A . 1287.)

TINEUM. —F. pro tannum, quernus cortex.(A . 1288.)

TINGATIO. — donatio; donaiion, don. INGERE. — Baptizare, baptismunl imper-tiri; baptiser, conférer le sacrement de bap-teme. (S. Cypr.) —Forte pro tondere. (A .1273.)

TINGINUS. — Decanus; Vid. TUNGINUS.TINGITARE. -- Freque.nter tingere; tein-

dre souvent. (Vet. Gl.)TINGULARE. -- Regulis ligneis aperturas

obstruere ; fermer des ouvertares au moyen detringles de bois, griller. (A. 1381.)

TINIOSUS. — Scabie laborans; quiteigne; ol. tigneux. (A. 1352.)

TINNA. -.-- Vasis genus, ut TINA.TINNELIUS. — Extrema pars ejus lociquem alluit fluxus maris. (Sken.)

TINTIGNAMENTUM.—Tinnitus; tinterner.t,sonnerie. (A. 1399.)

TINTILLARE. — Iterato tinnitu fores pul-sare, tintinnare; frapper a une porte, agitervivement la sonnette, carillonner.

TINTINELLUDI. — Campanula; clochette.

(Ap. Mur.)TINTINNABULARIUM. — Campanile; clo-cher. (A. 1488.)

TINTINNABULUM. —Vas aquariúm, dimi-nut. a tina, unde legendum videtur tinabulurn.:(II. S. Germ. a Prat.) — Campana, qure pul-satur in refectorio monachorum; clochette deréfectoire dans les couvents. (Belet.) — Tin-tinnabulum campanee, clava ,tudicula; battantde cloche. (Obit. eccl. Mor.)

TINTINNUM. — Tintinnabulum armento-rum erillo appensum; sonnette que Con suspendau con des animaux. (L. Burg.)

TINTIRCONUS. — Infector ; tei.nturier.(A. 1375.)

TINTORIA. — Ofl'icina tinctoria ; teinturc-rie, atelier de teinture. (Ch. Sicul.)

TINTULUS. — Promulgatio, qual fiebatpercampanee tinnitum in parochiis ; proclanta-tion, publication a son de cloche. (A. 1323.)

TINTURARE. — Tingere ; teindre. ( A .1525.)

TINTURIA. — Tingentium ofl'icina, ut TIN-TORIA.

TINUM. — Vas magnum , ut TINA.TIPETTUM. — Apex, qui capitio imminet ;toupet; ol. tipet. (A. 1342.)TIPSANA. — Ptisana; tisane. (Pass.)TIPUS. — Simulatio, causa , pra?textus. (A.

1273.)TIRA. — Tortilis ex virgultis laqueus; hart,

tiende brartches entrelaee.'es. (A. 1332.)TIRANNI. -- Trabes, quibus tedium muri

continentur; tirants. (Hist. V ezel.)TIRARE: — Projicere, displodere, pulsare,

ext.endere, explicare, producere, moleste ali-quem bine et Inde trahere, nomen alicujus

in schedula scriptum sorte eclucere, aliquema t equi caudam aut ad currum alligaturn perurbem ducere ; écarter, éloigner, sonner, agi-ter, tirailler, ballotter, c sten-dr-e, allonger, ta-rer au sort, traEner á la queue d'un cheval ouderriére une eharrette. (Pass.)

TIRASSARE. — Trabare ; trainer.(A . 1268.)T1RASSE. — Rete; ftlet de peche, tirassc.

(A. 1379.)TIRATOR. — Trahens; qui traine. (A .

1360.)TIRATORIUM. — Locus ubi crucíabant

reos; lieu des exécutions; ol. tirouere. (S .XIv.)TIRETANIUS. — Pannorum qui tiretanivocantur textor; fabricant de tiretaine; ol.

a la

Page 118: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 118/187

2i E XICON TOL 23ü(,ii,ict •1111 nonmuneo non scel confunditur;,l ' cl'nrdre de bataille. (Mo1.1.)•1'tjt I; ENI'S. — Pro TArit;NUS.

'rIRuSCULUS. —'Miles recens; conscrit,rrrrue. (-I. SS.)

TISANA. -- Ptisana; tisane. (Pass.)TISI CA - I'hthisis; phthisie. (A .SS.)TISIS — Pro phthisis. (J.°de J.)TI SO — Titio; tison. (Ap. Mart. Anecd.)TISSERANDUS. - Textor; tisserand. (A .

1372.)TISSEi..IUS. — Eadem notione. (A. 1287.)TISSOR. — Is'adem notione. (A. 1317 .)TISSUTIJS. — Textgs; tissu. (A. 817.)'i'ITILLARE. — '1'itubare, vacillarc; chan-

ccler. (Bart. Gl.)TITIONARI. — Titiones in ignem mittere;

tisonner. (Ugut.)TITIOVAItIU1I. — Locus^gnis, ubi titiones

morantur; vel instrumentum mittendititionesin gnem; foyer, partie d'un.e cheminée oe:c setrouvent les tisons, ou instrument, appelé cau-trefois tisoir, pourccttiser le feu. (J. de J.)

TITIUNCULUS. — I'ro PIPIL'nCULLS.TITU13AftE, — Tituba re campanam, alta-

V11111 campante latuslente pulsare. (Obit. Vet.)TITULARE. --Titulo prwsignire, exornare,

inscribere; donner un titre ou ún n•om á quel-qu'un, ou uelque chose , désigner, nom-mer, intituler; ol. titule)*. (Tert.)—Significare;sign.ifier. (V et. Gl.) — Titillare; chatouiller.(S. Althelm•) — Exarare , conseribere ; i7as-

crire, prendre note. (Tab. S. V ine. Cenoni.)— Donare titulo, hoc est scripto, charta;donner par écrit. (S. rx.) — Ad ti.tulum velecclesiam promovere; nommer d une église,donner la direction d'une paroisse. (Leo IV.PP.) — Fisco addiscere , tit•u,lis appositis;confisque) . , rnettre entre les mains du Jisc.(Grcg. M.) — Titulare se regem, regium no-men sibi adsciscere; prendre le titre deroi. (Sal. Mal.)

TITULATIO. — Confiscatio ; con,fiscation.(Greg. M.) — Pro titillatio. ( Vit. S. ll'en-wol.) — Titulatio litteralis, charta, scriptum,donatio scripto tirulata : «Nullam donationemsine litterali titulatione fieri debere. » ( A.1073.)TITULATORIUS. — Titulatorium altare; al-tare praecipuum; ma2tre autel.

TITULUS• — Limes, meta, proprie lapisinscriptus seuinscriptio; borne, limite, pierrebornale revétue d'une inscription, cette ins-cription elle-méme. (Pass.) — Instrumentuinquo prr.edii possessio firmatur; acte consta-tant et validant une vente, titre de la pro-priétéd'une terre. (Id.) — Ecclesia, cui deser-viendae ordinabantur presbyteri, ita ut in eastabilitatis promissione tenebantur; église ddesscrvir (elle forrnait un lien indissolubleavec le Pr@tre attachC a son service, et nopouvait étre abandonnee de celui-ei) Tituli

cl es i<e sacellum ; chapelle , purtié rt'uneé.glise oée i l a un autel. (A. SS.) — Clamoüirlitaris; crade gucrre. (A:gid. Mon.)—Ver•-sus lugubres de morte insigniorum persona-runa, rluos scribebant monachi varror'uin mo-nasteriorum r[uibuscum imita erat societas;complainte, élégie. (Pass.) — Schedula quaearumdern personarum mors nuntiabatur;billet elenco et d'annonce de la mort de quel- -qu•'un. (Pass.) — Id quod praediis in fisco re-dactis imponitur; marque, pann.onceauque l'onfixe sur les biens confisqués. (Pass.) Titulosopponere, fisco addicere; apposer des pan-nonceaux sur un bien, le confisquer. (Id.) —Titidus crucis, crux ; la croix : « Ut corpusChristi Domini non in imaginario ordine, sedsub crucis titulo conrponatur.» (Conc. Tur. rr .)

TIUS. — Patruus; oncle.TIUT1SCE. — Germanice; en allem•a.nd.TIXATOR. —Textor; tisserand ; ol. tissier.TOACULA. — 11Iappa, mappula, mantile,

manutergium; touail e, essuie-mains, nappe.

(Pass.)TOCA. — Rugatus pileolus; toque. (MenTOCIIINARE. — Tochinorum, hoc est pra?-

datc?rum seu rebdlium more agere; se con-duire comme des tuchins, c'est-ú-dire des ba.n-dits. (Ch.lirem.)

TODINUS. — Gracilis, lubricus, qui nonfirmiter stat; peu solide, qui ri'est pas ferme.(II. Rosl.) — Gracilis; gréle. (A. SS.)

TODONUS.— Gallus ; coq. (J. de J.)TOELLA, — Mappa, ut TOACULA.TOFINEUS. — Vid. TuFUS.

TOFTA. — Cowello est locus,.uhi stetit aedi-ficium, Gallice masure, Reynerio vero genusluci parvuli , seu loci consiti arboribus mi-nusculis. (11?on. Angl.)

TOI i US. — Species lapidis; tu f.TOGA. — -Toga monachoruna, eorum con-

gregatio, monasterium ; assemblée de mines,rnonastére. (Ap. Pez.)

TOG-ALA. — Mondo se pro tigris. (A. SS.TOGARE. — Vestire ; habiller. (A. SS.)TOGIFORIUM. — Locus ubi scholastici

disputant. (Pap.)TOG-ILLA. — Mappula..mantile, ut TOA-

C U L A .TOGILLATIl1'I. — Sigillatim. (Isid.)TOGULA. — Mappula, mantile, ut ToA-

C U L A .TOILLIA. — Eadem notione. (Ch. Occit.)TOISA. — Mensura sex pedum ; toisé. (A

1267.)TOISO. — Canaliculus ; rigole. (S. xiv.) —

Vellus ; toison. (A.1383.)TOL. — Vectigal, tributum ; impGt, taxe.TOLA. — Pro TOLTA•

TOLAGIUM. — Census, praestatio annua;cens annuel. (A. 1190.)TOLENEUM. — Ut TELON.

li 11I fii

Page 119: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 119/187

2201 OM 1EU11EET IN r1M1E L ATINITATIS. ON 902TOLES. — Tumores in faueibus; Vid. TU-

SILLIE.TOLETUM. — Idem q.TELON.TOLIA. — Toles, tonsrllae; tumeurs, glan-

des de la gorge.TOLLEMENTUM. xactio, ut TOLTA. (A .

1044.)TOLLENUM. — Pro tolleno, seu machina,

qua hauriuntur aquae, pondere pprmgravantealterum ejus-frnern; longue perche ou levierpour puiser l'eau. (L. Long.)

TOLLERE. — Liberare, redimere ; rache-ter, délivrer ; ol. toller. (L. Sal.)

TOLLETUM. — Tiibutum, vectigal, idem q.TELONEUM. (A: 1221.)

TOLLIRE. — Pro tollere; enlever; ol. tolre.(A. 1145.)

TOLLONIUllI. — Idem q. TELONEUM.TOLLUTUS. — Ablatus; enlevé; ol. tollu.

(Ap. Goldast.)TOLO. — Idem q. TELOCIUBr.TOLOMENA. — Censas, praestatio annua;

cens, imposition. (A. 822.)TOLONEUII. — Ut TÉ,.oNÉitivz.TOLONIUM. — Eadem notione.TOLOSIPETA. — Qui pctit, seu tendit To-

losanr; qui va éc Toulouse. (Joan. Sarisb.)TOLTA. — Exactio, quae per vim fit, quod

contra jus tollitur, quodvis tributum; rede-vance forcée, laxe injuste, et, dans un sensplus général , impüt, droit, taille, etc.; ol.tolte, tatúe, toute. (A. 1085.) Tolta mala,vel malatolta, mantota, malum vel indebitumtributum; pecunia a subditis injuste et vi etmale ablata sub specie telonei aut vectigalis;maltote, taxe injuste, levée de deniers contraireaux lois. (Pass.) — Practicis Anglis, breve,quo lis tollitur e curia baronis, et fertur adcuriamvicecomitis, nostris evoccttio, tolla pla-citi. Ilaec vox, inquit Spelmannus, signiGcatprocessum, per quem causa ajurisdictione j u-rrs temporalis tollitur. .

TOLTICIUI4I. — Census, praestatio annua;redevance annuelle. (A. 1352.)

TOLTURA. — Injustitia, damnum, violen-tia; inju.stice, domma.ge, dégdt, violence. (S .xrv.)

TOLTUS. — Ablatus ; enlevé; ol. tollu.TOLUM. — Fastigium, etc., ut THOLUS.TOl1IA7.LA. — F. intestina. (Mart. Anecd.)TOMBARE. — Saltare ; sauter. (Dial.

Creat.)TOMBARELLUS. — Plaustri genus; tombe-

reau; ol. tomberel. (A. 1379.)TOMBELLUM. — Sepulcrum quod in me-

moriam alicujus exstrul solet • tombe, tom-

beau; ol. tombel. (St. eccl. Tul.)TOMELLUS. — Parvus tomus, libellus, autepistola; petit volume, livret ou lettre. (Ach.S i )

mémoire, sürtout écrit sur des sujets reltctifsau culte.

TONA. -- Dolium; tonne. (Ch. Occit.,TONABULUM. — Sonus, vel tintinnabu-

lum ; son ou clochette. (J. de J.)TONACELLA. — Idem q. TUNICELLA. (A.

SS.)TONAGIUM. — Tributum, vectigal ; droit,

redevance. (A. 1255.)TONAIRA. — Rete .piscatorium 250 or-

gyas longum; filet pour la péche clu Ilion; ol.tonaire. (A. 1451.)

TONALE. — Vas vinarium, dollum ; vais-seau d Mettre le vin, tonneau. (A. 1381.)

TONALIS. — Tonalis pronuntiatio, alta etclara, eodem tono quo cantan solet in choro« Dominus vobiscum. » (Ber. Mon.)

TONALITER. — Cantando, cursi modula-tione et notis; en chantant. (A. 1300.)

TONARE. — Canendo praedicere ; prédire,annoncer. (Mart. A necd.) rozare horren-dum, clamare horrenda et minaci voce. (i11ab.Ann. Ben.)

TONARIUS. — Liber de tonis seu eantu;livre sur le chant. (Trit.)

`fONATE. — Cum tono, seu modulatione,canendo ; en chantant. (Guid.)

TONDEIA. — Idem c . TENDA, praestatio projure habendi tendam. ^A. 1114.)

TONDERARE. — Pro tondere. (A . SS.)TONDERE. — Tonsura clericum aut mona-

chum efI'rcere; tonsurer, faire entrer dans leclergé ou dans un couvent. (S. rx.)TONDURARIUS. — Sarciriator; tailleur,

couturier. (A . SS.)TONEtxARE. — Tonegare navem ; f. sebo

vel pice illinire, ah Italico tonicare, induce-re, illirrire; enduire un navire de sui f ou degoudron.

TONELLA. — Parva tunna; tonnea.u; ol.tonnel. (A. 1241.)

TONINUS. — Tonanum formagium, recens;fromage frais.

TONITRUARE. — Tonare ; tonner. (A .SS.)

TONIZARE. — Corto tono, seu modulationecantare : « Psalmos juxta antiphonas toni-zare. » (Belet.)

TONLEIUM. — Idem q. TELON.TONNA. — Tributi spccies, ut TONAGIURI.

(A. 1235.) — Vas majus vinarium; tonne.(Pass.)

TONNELERIA. — Vicus Parisiis , ubi habi-tant doliarii; la Tonnellerie, quartier de Pa-ri.s. (A . 1263.)

TONNITUS. — Pro tinnitus, campante al-

tero latere tantum pulsatae sonus. (Guid.Discip. Fars.)TONNOLIUM. —Prcestatio ex pane et vino;

Vid TELON (A 1317 )

Page 120: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 120/187

9-207 , TOP LE C

yoNS(1NA. -- I'ellis lanata; pcau non dé-

paill rrc e sa laine; 01 . t o n s e a u . (A. 1369.)TO\SOR. — Qui monetam tondit; rogneur

( l e Jraounrrics . (Pass . )

TONSORARE. — Tondere in clericum velrn«narhuiu ; 1'id. TONDERE. (A. 755.)

TONSORATIO. — Tonsura; ac t ion de f a i r eI n tonsure. (l1on.III PP.)

TONSORIUM. — Linteum, quo teguntur

1,ectus et hurmri, cum quis raditur, autetiampelvis ad barbam abluendam; serviette queorz met, sur la poitrine q u a n t i o n se fa.it la

ba rbe ou plat á barbe . (Guid. Dise . Ta.rs.)TONSURA. - Tonsura Petri, corona cleri-

calis; tonsure. (Gr. Tur.) Tonsura nemo-runa,jus exscindendi el colliriendi ramos in5;i1vis; droit de Irrendre da bois de c l t a a c f J ' a g e

:fans l e : : foréts. (A. 1125.)TONSURATOR. — Exactor; collecteur, re-

cercar des inzpóts. (G r. i\I.)TONSURATUS. — Ut PSALMITATUS. (Dar.)TONSUS. — Clericus, tonsura initiatus;

clero, prEtrc, (Flod.)TONUS. — « Tres psalmi... in t o n o dican-lur. » (Joan. Abrirlo.) Id est voce altiori etcantu nnflexo, sexi Gregoriano, contraria no-tione pro cantu directo absque ulla inflexionetn synodo Limee. (A. 1582.)

TOOL. — Ut TELON.TOPA. — Ager incultus; ter•re inculte, patu-

rage ; ol. tope. (Ch. Burg.)TOPACA. — Species panis dulciarii cum

casco, f. idem q. FLATO. (Cons. Floriac.)TOPAZIO. — Topazius ; topaze. (Ap. Mad.)

TOPAZIIJ_lI. — ProTYPAIt Ī U11,

f. quod to-pazio sigillum, seu pr •incipis imago irisculptaerat. (1Iat. Par.)

TOPIIUS. —Íúem q. Turus.TOPL1. — Ilal. topaia, domus caduca, semi

ruta ; maison nnoitíé r•uinée. (St. Avel.).1't_1PPUS. — Fascis, manipulas, ut videtur;

touJJé, bolte, praquct. (A. 1158.)TOPUS. — Gr. Tont s, locus ; lieu, endroit.

(Man.)TORAGERIUS. —Carceris custos; geGlier;

91.tour ier•. (S. xn.)

TORAGIUM. — Id quod ab 'incarceratotoragerio solvitur, ut GEOLAGiUi1i;ol. tourage.(Id.)

TORALE. — Supellex lectaria; assortimentd'un lit, tout ce Tul sert d le garnir. (Vet. Gl.)—Species aggeris inter agros ducti, per queminceditur, cum opus est, uiide et pro via ces-pititia inter agros exstructa sP.rnitur; sorte dechaussée élezée portr coraumunigater d'un champ(luir autre, sentier tracé dans les champs ; ol.toral. (Pass.)

TORALLUM. — Forte idem q. 7.'oRAr.E, spe-

eies aggeris, etc. (A. 1181.)TORALLUS. — Co11is, idem quod Tono. (A.1038.)

T

ICOtN •OR 220 iTORCARE. — Detergere; cssuyer, torcher

(Flet..)TO[iCF.A. — Ut TORCHIA. (A. SSTORCIIA. — F. ce gtus coriorum nr,wúerus,

idern q. TACRA. (A. 1330.) — Modusagri; c.ertamomesure de terre. (Chartul. A pt.)— I:unale, ut TnRCxrA. (Lob. H. Par.)

TOPiCF1ETA. — Parva torchia; petite lar-che ;01 . torchette. (A . 1420.)

TORCIIETUS. — Eáderr. notione. (Ap.Rym.)TOB CHÍA.— Funale tortitium; gros flam-

beau, torche. (Knygh.)TORCHO. — 'Decía minor, candela cerca;

chandelle, eierge. (A. 1393.)TORCIIONNUS. — Contextum stramen pe-

dibus suppositum ; espéce de natte pour mettresous les pieds. (A. 1245.)

TORCLA. — Agger ad Ligeris ripas, quo hie-males fluminis exundationes comprimantur;digues, levées, chaussées.

- TORCIMANNUS. — Interpres; interprete,trucheman.TORCINIA. — Ut TORCIDA. (A. 14 22.)

TORCIO.— Damnum, injustitia; tort. (Lob.^I. Brit.)

TORCONNERIE. — Injuria; d tort. (A .1379.)

TORCULA. — Torcular; pressoir. (V et.Gl.)

TORCULARE. — Uvas terere, calcare ; pas-ser les raisins aupressoir. (Fort.)

TORCULATOR. — Calcator; celui qui pres-sure le raisin. (Vet. Gl.)

TORETUS. — Collieulus;petite éminence.

TOREUMA.—Vas, opus caelatum; vaso ciselé,ciselure. (Vet. Gl.) — Carmen nuptiale; chala.nuptial. (S. Mar.) — Torus, toralis ; concitecoussin, sopita. (Salv.)

TORGIA. — Idem quod ToRdxiA.TORITUS. — F. pro tortas, cujus frons ob-

ducta est, nostris re frogné, rechigné.TORMENTARE. — Torquere, tormentis

excruciare ; tourmenter. (Am. Lub.)TORMENTINA. — Resina terebenthina; té-

rébenthine ; ol. tormentine. (Tr. de re milit.)

TORMENTUM. —7'ormentum Inunde, idem

q. BOMBARDA. (Ap. Mur.)

TORMENTURA. — Tortura ; torture. (ASS.)

TORMIN. — Balista ad tornatm; batiste r1tour. (Ap. Mart. Ampl. Coll.)

TORMOVELIE. — Ribernis , trabes trans-versariae, ad portas, vel in aditu viee alicujus,qua arceri equi aut currus solent : vel cratesmobiles , aut septa , quibus pratorum claudiingressus solet; sorte de barriere. (A .SS.)

TORNA. — Duellum ex formula recepta ;duel judiciaire. (A. 1086.) — Quanti pluris ressit compensatio , in permutation ibus ;

13251l t (A 1325

Page 121: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 121/187

MOLE ET ATINITA'I'IS. OR 206:205 OItles cauce pluviales; ol. torne. (Tab. S. Tic.Mass.)

TORNAFOLLIS. — Propugnaculi genus , uti 1 , AT I F O L I UâI.

TORNALERI. — Pertinentiae, appendices;appartenances, dépenclances. (A. 1273.)

TORNALERIUS. — Haeres legitimus ; héri-tier légi.time. (A. 1263.)TORNALIS. — Tornale opus; legendum

forte torrale, nisi quis malit tomate opus essequod torno fiebat. (V it. mirac. S. R ichard.)

TORNAMENTUM. — Praelium hostile ; coni-bat, bataille. (Ap. Duch.)

TORNARE. — Divertere, deflectere, rever-ti, versare, subigere, compensare, supplere, ,pradium venditum ab agnato redimere , inregesta deponere, instituere, tradere, depo-nere ; changer de place, changer de position,

s'écarter, revenir, tourner, pétrir, donnerdu retour , indemniser-, racheter une terre ,coucher sur des registres , mettre par écrit,éta.blir, livrer, donner; ol. torner. (Pass.)

'fORNARIA. — Praedium permutatione ac-quisitum ; terre acquise par la voie de l'é-change. (Ap. Mur.)

TORNARIUS. — Idem q. TORNATOR. (A .1052.)

TORNATILIS. — Torno politus, perfectus ;fait au tour, parfait. (Cant. ca.ntic.) — Ver-sat.ilis ; mobile. (A. 988.)

TORNATIO. — Praelium , conflictus , in-terdum etiam decursio equestris, vel bellica;combat sérieux , et combat simulé, tournoi.(Ga'.b.) —Forma, elegantia; tournure. (Guid.alib. Cist.)

TORNATOR. — Qui torno operatur; tour-neur. (Vet. Gl.)— Qui retrahit rem venditam;celui qui revient sur une vente , qui reprendune chose vendue. (S. xiv.)

TORNATRIY. —Saltatrix, mima ; danseuse,saltimbannque. (Hincm.)

TORNATURA. — Opus torno factum ; ou-vrage fait au tour. (Reg. Lib.) — Commeatusultro citroque, ut videtur , codera significa-tu q. SCARA. (Irm.)

TORNEA. — Turris, propugnaculi species,idem q. 7'ORNA FOLLIS .

TORNEAMENTARE. — Hastiludio decer-tare; figurer dans un tournoi; ol. tournoier.(Pass.)

TORNEAIIIENTUM. — Ludi bellici species ;tou-rnoi ; 01. tournoiment, tournéement, tur-n.eim.ent.(Pass.)

TORNEARE. — Ut TORNEAMENTARE.TORNELLA. —Turricula; tourelle ; ol. tor-

nelle.TORNERIUM. — Ut TOxNIAMENTUnI.TORNERIUS. -- Idem q. TORNATOR. (Ca-

'fORNICLUM. —Vestis species, qua collumcircumcingit.ur, ad usum puerorum' syfapho-niacorum. (A. 1400.)

TURNIO. — Ut T0I3NEAMENTUIITORNUS. — Bellicae mach.inae species,

idem f. q. balista de torno seu baiistac pars.

(Ch. llisp.) — Compensatio , Gall. retour velpotius census qui singulis annis solvitur. (A. .1197.) — Forte ambitus, Hispan. torno ; tour,circonférence. (A. 935.) — Instructus campa-nee ; mouton. (Ch. eccl. Lugd.) — Mensuraspecies ; certaine mesure de longueur. (St.Mass.) — V ersatile timpanum , apud monja-les; tour, sorte d'armoire tournante en usagedans les couvents de femmes. (A. SS.)— Tor-nus exercitus, prastatio pro expeditione mi-litari. (Ch. Agi.ü.t.)

TORO. — Collis cacuminatus et rotundus;

colline a.rrondie et allant en pointe. (A. 1200.)TORONUS. — Eadeni notione. (W. Tyr.)TORQUATUS. — Tortus ; tortita. ('Mon.

Angl.)TORQUERE.— Naves orquere, eas in latus

invertere , ut commodius ntrgari possint;renverser les navires sur le ^Canc, les abattre.(St. Mass.) — Molestare , damnum inferre ;faire du tort, inquiéter. (IIon. III PP.)

TORRALE. — 1Edifieium in quo frumentaet grana torrentur et exsiccantur; bdtiinentoii l'on fait sécher les grarns ; ol. toraille.

TORRELLA(' IUII. — Pensitatio, quia extorrali exsolvitur; droit á. pager au maitre dela, toraille pour y faire sécher ses grains;ol. torrelage. (A. 1301.)

T-ORRENS. — Fluviolus , rivus ; torrent,riviére. (A. 1319.)

TORRENTULUS. — Parvus torrens, rivu-lus , fluviolus ; ruisseau, petit cours d'eau.(A. 1033.)

TORI$ICULUS. — Parvus torris; pctil tison.(J. de J.)

TORS. — Machina bellica, ut TURNUS. (A.1114.)

TORSA. — Fax , taeda; torche; ol. torse.(0b. eccl. Mor.)

TORSATA. -- Ut TORSELLUS.'TORSELLUS. — Fasciculus ; pac¡uct, bottc,

trousseau; o'. torsel. (Cons. Aud.)TORSERIA. — Ilippopera, vidulus ; valise.

(A. 1267.)TOR SI_i. — Agger, etc., ut TORCIA.TORSIUS. — Candelabri genus; grand

chandelier dans lequel on brillait des torcheset que ron plasait au milieu des grandessalles ; ol. torsier, torchier. (A. 1269.)

TORSOR. — Tortor;tourmenteur. (V et.

Gl.)TORSORIUM. — Peniculum ; torchon :

M d i t i c lin e (Men )

Page 122: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 122/187

2207 OR EX

la Torio-te dicta, cujus redditus primum as-signari potuerunt a capitulo ad alendos hoscecanonUcOS.

•tY)I{TELLA.. — Artocrea pannis carnemcnnt.incns ; ptlté. (Pap.)

TORTIA. — Fax, taeda; torche, grosse chau-(hile. (A. 1333.)

TOI:{TICA. -- Eadem notione. (A. 1407.)TORTICIA. — Eadem notione. (Ord. Rom.)TORTICIUS. — « De dictis ossibus accepit

ab eis aliquam partem, et posuit júxta torti-ciuna•domus suae ante imaginem crucifixi. »(Limb.) — Lutarium parietem intelligc sicdictum ab Occitanico tourtis, Gall. torchis.

TORTICORDIUS. — .Tortum cor habens ;qui a le cm,ur dépravé. (S. Aug.)

TORTICUS. — Iclem q. ToR T S US

TORTI L TER — Modo qui torquet ; avectourment; ol. torment.ablement. (J. de J.)

'1'ORTI\ US. — Cereigenus; sorte de cierge.(A. 1290.)

TORTIONARIE.—Injuria; cr tort. (A. 1531.)fiORTIONAlIIUS. — Injustas, injuriosas;

practicis Gallicis tortionnaire. (A. 1394.)TORTISIUS. — Taeda; torche. (A. 1287.) -TORTISSUS. — Lutum paleatum ; torchis..

(A. 1435.)TORTITUDO. — Gibbositas ; gibbosité.

(Const. Afr.) — Injustitia, violentia; acte deviolence et d'exaction. (Chr. Bes.)

TORTIUS. — Idem q. TORTISIUS.TORTIX. — Tortix cercos, idem q. ToR-

TISIUS. (A. 1300.)TORTOLANI. - IIaeretici Waldensium sec-

latores, quod tortellum facerent, de quo com-InuniGabantur.

TORTOR. — Jaculator, qui tela torquet, im-mittit, vibrat ; archer. (Rad. Cad.) — Baculusquo funes carrorum contorquentur; petit bd-ton á. serrer les cordes des charrettes. (A .1332.)

TORTORIUlI. — Carcer, custodia; prison,garde. (lólir. S. Angi,lb.)

TORTUA. — Testado ; tortue. (Silv. Gi-rald.)

TORTULA. — Trochlea ; poulie. (Vet. Gl.)— Placentae species , ut TORTA. (Ugut.)

TORTUII. — Damnum , injustitia ; tort ,dommage.

TORTUOSA. — Gladii species, eadem quaeMAcIIUAtortuosa. (Leg. Furn.)

TORTUOSITAS. — Pravitas, dolus ; méchan-ceté, fourberie, détour, entortillement. (Tert.)

TORTUOSUS. — Falsas; faux, qui n'est pasfranc, perf de. (Bart. Gl.j

TORTURA. — Torturae , cruciatus, tor-menta, seu supplicia, quibus ad eruendam aveis confessionem judices uti solent; torture,question. (Pass.) — Idem q. TORTUS et ToR-TITUI)o. (A 1078 ) —Circuitus iter obliquum

ICON OZ °tU$

gnum torturo, ob reverentiam Dominicas re_surrectionis et fidem. » (J. Blak.

TORTUUS. — Distortus, curvus; tortu. (A .SS.)

TORTZA. —Fax; torche. (A. SS.)TORVA. — Cespes ; gazon. (Polyp. Frie.)TORVIDUS. — Torvus ; sauvage, méGhant.

(A. SS.)TORZIZIUM. —Fax, taeda;

torche, cierge.(A. 1409.)TOSCA. — Nemus, silvula ; bois , bosquet.

(Tab. Abs.)TOSCIIUS. — Eadem notione. (A. 1297.)TOSTA. — Panis tostas ; rótie de pain,

grillade ; ol. toste, toustée. (Menot.)TOTA. — Vestis species qua totum corpus

involvitur ; sorte de vétement de dessus. (G.Chr.) — Pro TOLTA. (Pass.)

(CTOTAGIUM. — Solidum; total; ol, tostage.ons. Arvern.) —"Idem q. TOLTA. (A. 1231.TOTALIS. — Totus, integer ; entier. . (Cal

III PP.)TOTALITAS. — Abundantia. (A. 1278.)TOTALITER. — Omnino ; entiérement.

(Pass.)TOTENNIS. — Tot annorum ; de tant d'an-

nées. (A. SS.)TOTFARIAM. — « Tot modis fando : et tot

modis in genere. l, (Martin.)TOTO. — (Adverb.) Omnino; tout d fail,

entiérement : « Alicujus asse in toto, » adaliquem omnino pertinere. (A. 1341.)

TOUBAILLIA. — Mappa, manutergium ;essuie-mains , nappe. (A. 1473.)

TOUCIIIA. — Nemus , silvula; petit bois ;ol. touche. (A. 1354.)

TOUCHUS. — Lapis lydius; pierre de bou-che. (A: 1369.) "

TOURAGIUM. — Quod carcerum custodiab incarcerato solvitur, Gall. tourage; idem q.GEOLAGIUM.

TOURTA. — Placentae genus, ut TORTA,TOUSQUATA. — Ut ToucnlA. (A. 1349.)—TOUSSA. —Eadem notione. (A. 1319.)TOUTA. — Exactionis.species , ut TOLTA.TOUZELLA. — Annonae species ; s.orte de

froment dont le grain n'a pas de barbe; olmisolle, touzelle.

TOWAGIUM. —Navis subductio in tutioremstationis partem, seu navis ductio per navi-culas alligatas; sive ejusdem ad alterius navispuppim alligatae remuleatio; Gall. touage,Angl. towage a voce marina tover, remulcarealicubi, Gal. remorquer. (W. Tb.)

TOXA. — Stragulum e grosso panno ; grossecouverture. (Pap.)

TOXICARE. — Veneno inficere , necare ;empoisonner. (Joann. Sar.)

TOXICATIO. — Toxici seu veneni praebitio;empoisonnemen t. (S. xv.)TOXUS — Areus ; are (Agnel )

Page 123: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 123/187

2249 RA 11EDLE ET INrI111iE LA TINITAT1S. RA 2 '0

TRABACA. -- Tentorium ; tente, pavillon.(A.1317.)

TRABALE — Lignum, quod transit per ro-tas ; essieu. (Joan. de Gatl.) Trabale judici-um,firmum, ratum et supremum ;jugement en der-nier ressort. (Conc. Tolet. xnr. ) Trabale fer-rum, gladius; le fer, l'épée. (Ap. Mart. Anecd.)

TRABARIA. --Navicula in fluminibus, quaee singulis trabibus cavatur; canot fait d'untronc d'arbre. (Pap.)

TRABATICUl1I. — Tributi species, fort epro

trabibus ad publica opera - devehendis, velprasstandis; redevance pour le transport desbois de construction. (A. 840.)

TRABATTEiIE. — Verberare, saeviter per-entere ; frapper, battre avec violen.ce. (L. Sal.)

TRABBA. — Trabs; poutre. (A. SS.)TRABEA. — Porticus tecta; galerie cou-

verte. (V et.Gloss.)TRABEATIO. — Incarnano seu nativitas ;

l'Incarnation ou la 11'ativité de N. S. (Pass.)TRABEATUM. — Locus ubi fenum recon-

ditur; grenier d foin. ( Ap.11Iur.)TRABEATUS. — Ortus, natus; né. (A .SS.)TRABETUS. — Trabecula, tigillum; solive,

soliveaa,a ;ol. trabatel.TRABUCARE.-- Evertere, diruere ; renver-

ser, détruire, dém-olir; ol. trabuclaer. (A.1358.)Trabucare moneta yn, de justo ejus ponderedetrahere ; altérer le poids des montajes, lesrogner.

TRABUCCA. — Ut TREBUCHETTUM.

TRABUCCUS. — Mensura agraria sex pe-dum ; mesure de terre, perche ; ol. trabúc.(St. Ast.)

TRABUCHETTUS. — Ut TREBUCHETTIJhd etTRABETf,US.

TRABUCIIIO. — Ponderis mon etarum minu-ti.o;altération du poids des monnaies. (A.1327.)

TRABUCUS. — Forte genus calceamenti ;sorte de chaussure. (Bal. Msc.) Monetalisstatera ; trébuchet. (Const. Jac. reg. Sic.)

TRABUGARE. — Pro TRABUCARE.TRABUNCULA. —Trabecula; solive. (Vet.

Cod.)TRABUS. — Pro trabs.TRACADA. — Strues lignorum ; pile de bois.

(Amalt.)TRACEA.— Perquisitio ; poursuite, recher-

che. (Bract.)TRACINARE. —Trahere; trainer.(A.1355.)TRACONES. — Meatus subterranei, caver-

irae, speluncae • lieux creusés sous terre, grot-tes, cavernes, (W. Tyr.)

TRACTA. —Vectio, vectigal,quod exigiturpro mercium exportatione seu evectione ;droit qui se léve sur les marchandises qu'on

exporte ou qu'on importe ; ol. traite fóraine.(A. 1377.) —Pecunia exportatio, seusyngraphaú pecuniariae solutio; exportatr:on

TRACTAMENTUM.— Agendi ratio ; traite-ment. (A. 1049.)— Paetunr, compositio ; pacte,accord. (V et. Ch.)

TRACTARE. — Consulere, sententiam incommune proferre , una proponere : « IIi

autem sunt qui legem Salicam tractaverunt,Wisogast, » etc. (L. Sal.) — Loe mulgcre;traire.

(Flet.) — Disserere ; disserter, pro/es-ser, ensei gner.(Serv .)—Controversari, litigare;disputer, plaidcr. (Cod.Th.) — Convivio acci-pere; traiter, recevoir chez soi. (Ap. Ach.Spic.) — Abolere, tollere; supprirraer, crnnulcr.(A. 1111.) — Difl'erre, in longum tuncere;trainer en longueur. (A. SS.) — Pacisci, trans-igere; s'accorder, convenir de. (A p. 11Iur.) —Tractare ad mort ern , occiclere ; m.al frait r

jusqu'á la mort, tuer. (A . 1328.) — Tractare se,se gerere. (A. 1415.)

TRACTATE. — De industria; a dessein, parca.lcul. (St. Cad.)

TRACTATIM. —Lente, graviter; lentement'(Vet. Gl.)

TRACTATIO. — Exportatio, evectio • lra.ns-port, exportation; ol. fraile. (A. 1342.)

TRACTATOR. — Clrartularius, qui trae talvel retractat largit.ionales titulos ; celui grairédige les actes de donation (Cod. Th.) --Concionator, (fui tractatus, seu h omiliasfrabctad populum; prédicateur. (Petr. Consil.) —Librorum sacrorum interpres, qui de rebussacris tractat; celrci qui intcrprcte les livressaints , qui éfudie les analiéres relfgieuses.

(S. Aug.) — Consiliarius; conseiller, guide.(Senat.) — Arbiter, conciliator'; idem etiamforte qui conservator, interdum etiana judexdelegatus; ar-bitre, juge de pai, -r, rontmissatre.(A. 1356.) — Tractator paeis, mdilis, sea bines,qui pacernint.er cives tuetur, ídem qui PACrA-RIUS. (A. 1501.)

TRACTATORIA.— Epistola s nndalis, si^rio-diea, quaeasgnodo, quam lractatum appcllarimox docemus, ad episcopos scribitur, vol dequavis re ad traclaturn seu syncdunc sl,e-ctante ; lettre syrr,odigue, circulaire des Péresd'un synode.

TRACTATORIUM,—Locus, in que tractatusseu consilia agitantur; lieu oú se trailent lesaffaires. (Sid.)

TRACTATUS. — Collatio, prwscrtim derebus sacris; concio episcopi vel saccrdotisad populum ; consiliwn; congregatio, con ven-tus monachorum in capitulo conaregatorum ;conciliurn episcoporum; epistola quarn porr-tifex recens electus ad alios pontifrces rnitte-bat, fidei suae testis ; pactum , compositio ;examen, convulsio, spasmus,jactus; entretien,conférence, concite, chapitre de mOines, ho-

mélie, avis, conseil, lettre dans laquelle l'éré-

que nouvellement élu exposait sa foi (Vid. SY-NODICA), accord, traité, engaréte, information,examen convulsion crise action de lancer

Page 124: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 124/187

Hl 1 R.k EX

T1t.1CTOltIA.— Diploma quo jus et facultasdatratur evos, vehicula et víaticum petendi depublico; letire par lagrcclle l'em.pereur autori-

) sail c2 voyager aux /'i •aas de l'Elat. (Cod..Th.)— Epistola citatoria et evocatoria qua jubeturquispram certo loco et temliore praesentem sesrstere , qua scilicet trahitur et evocatur quis-piarn ; lettre de rendez-vous. (S. Aug.) — Vasgrande; vase de grande drm.enston. (A .SS.)—PJaustri gen uS, ut TrtAIIA et TRAGA. (Erchemp.)

T.RA CTUA TIM. — Idemm q.TRACTIM, lente.(Lob. II. Par.)TRACTURA. — Fructus qui ex aliqua re

trahuntur seu percipiuntur; revenus, fruits.(A . 1130.)

TRACTUS. — (Subst.) Piscatio, jus pisca-ti onis, vivarium; pars decima guara percipitqui eascolligit, i.rahrt seu vehit in horreunrdecímatoris ; telum, sagitta, spatiunr exten-surn ad ten jactum ; mors, obitus ; pars, por-fío; eonsensus, consensio; lorum tractatorium;venatio; exportatio, evectio, coninrercium;vectura; ecclesiastici cantus species; pdche,clroit de peche, vivier, étang poissonneu.x,droit qui se paye, en nature d celui qui prélév.ela dime et la conduit chez le décimateur, f léche,trait, portée de trait, mor t, part, portion,piéce, consentement, longede corde ou de cuir,trait, chasse, com.merce, transport, serte dechant d'église. (Pass.) Tractus decimce, ídemq. REDECISrA. (S. XIII.) Tractum facere, mor'imourir.(A. SS.) Tractus quadrigcc, opera cumcuriu domino debita ;corvée de cha.rroi. (Char-tul. S. Vand.) — (Adj.) Praeteritus, elapsus,contractus; passe, contracté, crispé.(Pass.)

TRADERE. — Prodere ; trahir.TRADIl1IENTUM. — Proditio ; tráhison. (A .1190.)

TRADITIO. — Proditio; trahison. (A.1088.)— Cessio, concessio, alienatio, ve] dispositiopertestamenturn; cession, aliénation, trans-mission ou dispositionpar testarnent.(A . 813.)Traditio S. Benedicti, ejusdem S. Patris Re-gula ; la régle de saint .13enoit. (A nn. Ben.)Traditiones E zang eli.i, explanationes; com-mentaires, explications de l'Evangile. (A. 915.)Traditio ponderum et 7nensurarum, jus domi-

no competens pon derumetmensurarum exem-plaria proponendi, ad qua, subditi teneantursuapondera et mensuras exigere ;droit qu'ale sei-gneur d'établir l'étalon des poids et mesures.(A. 1275.)

TRADITIONALIS. — Trctditionalis notitia,idem q. TRADITORIA.

TRADITIOSUS. — Proditorius ; traitre.(A.SS.)

T1tADI'TOR.—Donator; cetui qui donne, do-nateur. (II. Mon. 11Tur.) Traditores, dicti ex

Clrristianis, qui atrocitate poenar cum per•territi,quos apud se haberent codices sacros tracie-baut tyrannis; traditeurs, chréliens des pre-

ICON IZA 212laquelle est rev@ lucd'une des formules d'usage,« per l'estur,am, per ramum, n etc.

TRADUCERE. — Traducere uxorem, duce_re; prendre Tenme. (Chr. Corn. ZanJl.)

rTRADUCTA. — Quaematrimonio junctaest;

emme mariée. (Cons. Toles.)TRADUCTUS. — Trajectus, seu locus quo

fluvius navigio trajicitur; passage. (A. 1285.)TRADUX. — Stirps, progenies; race, sou-

che, l'origine d'oú une famille est sortie.(V et.Gl.) - Peccatum originale quod Adarn com-misrt, et ab ipso in posteros fuit translatum,sicut de patribus fui pronagantur; le péchéoriginel. (J. de J.)

TRAFICA. — Commercium, mercatura pro-prie; trafic, commerce, négoce. fPass.)—Dolus, •fraus ; ruse, fourberie. (11Ien.

TRAFICARE. — Negotiari; trafiquer. (Ap.Mur.)TRAFICU;VI. — Commercium, ut TRAFICA.(Ch. ¡tal.)TRAGA. — Plaustri species ; espéce de cha-

riot, traineau. (Vet. Gl.) — Instrumenturndentatum quo terne glebas conterunt; herse.(W. Brit.)

TRAGERIA-- Pyxidis srecies,in qua ani-•sum, am3 Tgdalum aliaque hujusmodi saccarocircumducta, servabantur; drageoir; ol. dra-gier, tragier. (A. 1347.)

TRAG1NA. — Vectura, opera cum curru;corvée de charroi. (S. xl.^— Vio per quamcurrus potest duci ; chemin de charrette. (Ch.ITisp.)

TRAGINARE.— Trahere ; trainer.(A . 1211.TRAGO. — Opera cum plaustro, ut TRA-

GIrvA. (A.1150.)TRAGUM. — Instrumentum piscatorium,rete; filet de péche. (Vet. Gl.)

TRAIIA. — Idem q. TRAGA,TRAHARE. — Terram occare; herser. (A

1310.)TRAIIATICUM —Vec.tigal pro mercibus

quae traba ducuntur; taxe sur le transpondes denrées. (S. ix.)

TRAIIERE.— Rapere, dolose seducere, tur-piter fallere, destruere, dísrumpere, evellere,moras agere, mulgere, reumquadratrmdiscin-

dere, prodere, equovelcurru ducere, introdu-cere, aliquo contendere, campanam pulsare,dedolio haurire, promulgare, publicare, pro-ferre, exhibere, ad colorem aliquem accedere ;enlever, séduire., tromper, dévaster, détruire,trainer en longueur, traire, tirer d quatrechevaux, trahir, mener, conduire, introduire,tirer vers, aller, sonner la cloche, tirer du vind'un tonneau, édicter, promulguer, publier,produire, tirer sur une couleur. (Pass.) Tra-here ad arma, ad arma ire; couri •r aux armes.(Ap. Mur.) Trahere in ca.userm, seu curiam.,

in jus vocare, ad tribunal adducere ;assigner,

citer en justice, trainer devant les tribunaux.(Ch. Norm.) Trahere in consequentiam, ad

tirér d conséquence (A

Page 125: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 125/187

21113 RA IIEDIJE ET 1NFi,^1^ELATINITATIS. RA 214

TRAIARE. — Seligere; trier. (Ap. Rym.)TRAILLIA. — Cancelli, clathri; gr2lle ; 01.

traille. (Ap. Mur.)TRAILLIARE. — Trajinare ferro fenestram,

cancellis munire, ornare; garnir une fenetrede grilles de fer; ol. trailler. (St. Cad.)

TRAINA. — Tigillum, trabecula; soliveau ;

ol. traine. (V et, Tab.)TRAINARE.—Trahere ; trainer. (Ch. Occit.)TRAINELLUM. — Parcopollex ; chausse-

pied ; ol. trainel. (Vet. Gl.)TRAITA. — Vectigalis species, idem f. q.

TRACTA. (A . 1253.)TRALICIUM. — Cancel]i minus densi; treil-

lis. (A. 1374.)TRAMALLÚM. — Species retis ad capien-

dos pisces; tramad, serte de flet de peche; ol.tramaire.

TRAMASERICUM. — Sericus, bombycinus;

dé soie, fait de soja. (Vet. Gl.)TRAMBLUS. — Populus tremula; le trem-tile. (S. xrü.)

TRAMELA. — Species retis, ut TRAMALLUM.TRAMELLUM. — Idem q. TRAINELLUM.TRAMESAGIUM. — Idem q. TREt4IESIUM.TRAMETUM. — Immutatio in consueto or-

dine et ratione excolendi agros; changementde moda de culture. (A. 1276.)

TRAMISIA. — Idem q. TREMrssrs.TRAI IISIS. — Idear. q. TIIEMESIUnz.TRAMONTANA. — Aquilo, Boreas; le vent

da.cnord;ol.

la tramontana.TRAMOSERICA. — Pannus qui stamina ex

lino, traman].vero ex serico habet; tissu dontla trame est de soie et la chaina de lin. (Ugut.)

TRA^IPESIUS. — Agua in qua salsamen-tum maceratur et diluitur; eau dans laquelleon fait dessaler une chose scrlée, conznm de lamorue, etc.; .ol. trempois, trempis. (A. 1384.)

TRANATARE. — Tranare; passer, trucar-ser. (Elm11.)

TRANATICUM. — Quod pro evectione mer-cium domino penditur; droit sur le transportdes m,archanclises /á.it autrement que val-descitariots. (Pass.)

TRANCHEIA. — Fossa • fossé, tranchée. (11.I3ec.) — Jus exscindendi lignum; droit decouper le bois sec. (A. 1146.)

l,'RANCIIETUS. — Cultri species; tranchet.(A. 1364.)

TRANICTICUII. —Idem q. TRANATICUM.TRANQUILLACIO. -- Pro trangi.cíllitas.

(Joan. `Vheth.)TRANSACTARE. — Transferre, possessio-

railaut re iIi alium trtrnsferre; céder, fairecession. (Ap. Mur.)

TRANSACTUM. — Ilabere in transa.cturn,id est gaasi per modum transactionis; sonpacti. (L. Long.)

TRANSCENDERE. — Pr'acceptum trans-gredi; transgresser, enfreindre une ordon-nance. (Gr. Tur.)

•TRANSCENSUS. — Idem q. TRECENSUS. (A.1138.)

TRANSCITARE. -- Transmitiere ; fairepasser. (A. 1366.)

TRANSCOPIARE. — Exscribere, iranseri-here; copiar, tra.nscrire. (Chr. T$'hetlt.)TRANSCORPORATIO. — Anima, in aliud

atque aliud corpus migratio; t,rartsmigra.tion,passage de l'dme d'un corps dans un autre.(Val. Or tg. Interp.)

TRANSCORPORATUS. -- Qui de uno con-poro migrat in aliud ; transmigré. (Id.)

TRANSCRIPTUM. — Exemplum; copie, vi-dimus. (S. xiv.)

TRANSCURSUS. — (Subst.) Vectigal quodpraestatur a transeuntibus per terras alicujus ;

droit de passage, péage. (A. 1339). — (Adj.)Praeteritús; passé, om^as. (Cod. T'h.)TRANSDORSABE. — Post equitem sedero;

Étre en croupe. (St. Aren.)TRANSDUCTA. — Idern q. TRADUCTA.TRANSDUCTUS. — Canalis quo agua trans-,

fluit ; canal, conduit. (A. 1341.)'fRANSENDA. — Via, platea, qua transitu; :

sed proprio via strictior; rue, ruelle, passage.(Anast.)

TRANSENNA.— Camellos; grille. (Anast.)— Fenestra ; fen.étre. ( frct. Gl.)

TRANSEUNTER. — Obiter; en passant. (S .Cypr.)

TRANSFEGATOR. — Expiorator, investiga•tor; celui qui recherche. (St. A ren.)

TRANSFERISCERE. — Transferre,tradere;donner, [aire ecSSion , ransférer ú quclqu'unla propriété d'une chose: (Ap. Ughell.)

rRANSFERITOR. — Donator; celui quidonne. (A. 992.)

'I'R ANSFEIISIO. —• Translotio, transeriptio,cessio ; donation, cession de propriété. (A .1072.)

'I'RANSFIGL1RAItE. — Transf igurare fa-ejem, ideur q. Gall. se défgurer, se déguiser.( L. Long.)

TRANSFIG URATIO. — Consueta vestismutatio; action de se déguiser, drquisernent.(Al-t. Mur.) Tra.ns; guralionis Dominica; Do-minica secunde Quedra ^jesirnw; le seconddirnanche de Carc-rne, (Pass.)

TRASFIGURATUS. — Transltgrcr'atus investinaentis, alieno veste indutus; déguisé.(=1p. Mur.)

TRANSt+IRM1RE. — Tra.nscribere, tradere;aliéner, céder, /'arre passer.

TR AN SFLU ‘.11 iiE. — FI uvi um pertransire ;

trarerser une ririt<re. (Comm.)TRANSFOSSORIUM. — Veru quo car:.cs

b h d (P )

Page 126: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 126/187

`^ . RA EXIC

TR;tNSr,LaDfATUS. ---- Gladio transfixus;prevé rl'nne épée. (A .SS.)

T1UNSULLJTIRE. — Deglutire; avaler, dé-t 'ore •. (A . 1270.)

TRANSGREDERE. — Pro transgredi. (A .802.)

TRANSGULARE. — Transglutire; avaler,absorber. (Ugut.) — Cogere; Torcer. (Gilb.Porret.)

TRANSMITAS.— Transibilis mensura, me-diocris mensura, qua? neque minor sit, nequemajar; mesure passable. (Chartul. S. Vand.)

'.['RANSIGERE. — Transire; passer, traver-ser. (A .SS.)

TRANSIGIA. — Idem q. TIrANSVECTUnA.TRANSILIRE. — Transilire sacros ordines,

per saltccm, ut aiunt, sacris ordiníbus initiari,id est suscipere superiorem omisso inferiori,v. g. presbyteratum non suscepto diaconatu.(Con.c. Belv. a. 1114.)

TRANSIRE. — Tolerare, ,dissimrllare, tra-dticere, superare, peragere, defungi., obire;tolérer, su,ppor ter , camener, surpasser, accom-pl'rr, exécuter, mourir, passer. (Pass.) Trans-ire actum, chartam rei gc,staé conscriberQ;passer arte. (Pass.) Transire accordra, seulitteras, dicitur parlamentum, cum illa pu-blica auctorítate confirmat; homologuer.(Pass.) — « Cura aute.nr nos iter facere ali-cubi continget, debebit aquam, ornamenta, pa-ramentave, et argentea vasa portare, cum qui-bus transire possimus, ad usum nostrum. »(A. SS.) Iloc est, quae nohis satis sint, autqurbus simus contenti, cum iter, agimus.

TRANSITA. — Translatio, cessio possessio-nis; transmission, cession. (Ap. Mur.)TRANSITORIUM. — Quod puestatur a trans-

cuntibus per terras alicujus domini; droit depassage. (Pass.)

TRANSITUDO. — Consuetudo; couturne.(St dlniv. A urel.)

TRANSITUS. — Mors, obitus; le passage decette vie á l'autre, la mort. (Dur.) — Quodprrr;statur a transeuntibus per torras alicujus;droit de passage. (Pass.)

TRANSLATARE. — Transferre, in aliamlinguam vertere; traduire, faire passer d'unelangue dans une autre; ol. translater. (Anast.)— Alio transferre ; mettre d'un lieu dans una,utre. .(Anast.) — Exscribere; copier. (A .1142.) — Transcribere, rem ab aliquo pos-sessam in alium transferre; transm ettre dquelqu'un la propriété d'une chose. (St. V erc.)

TRANSLATIO. — Onus translationis, cumscilicet res fiscales transvehendae erant apudRomanos, vel etiam annona militaris ; corvéedc transport. (Cod. Th.) — Id quoci a trans-euntibus exsolvitur, idem q. TELON, et TnANS-ITUS. (V et. Cod.) — Translatio ccausce, Gal-]icis practicis évocation, cum ab inferiori cu-ria ad superiorem evocatur

O N RA 9.1TRANSLEGARE. — Delegare; envoyer, dé-

puter. (Mart.Ampl. Col.)TRANSLETUM. — Culcita, ni fallor, e tela

crassiori, quam treillis vocant. (A.1342.)TRAN SLICIUM. — Idem g. TRA LITRANSMARINARE. — Trans mare l:tirofici-

sci, proprie iter H ierosolymitanum aggredi;passer la mer, alter en pelerinage á Jérusalcm.(A. 1131.)

TRANSMENTATIO. — Mutatio mentis, re-ditus ad sa.nam mentem, pCCnitentia; retourde meilleurssenti.ments, repen.tir. (Gocl. Lex.)

TRANSMIGRARE. •— Transferre rera ali-quam in alium, ut TRANSLATAIiE. (L. Long.)

TRANSMISSUM. — Pensitatio quw solviturab iis qui trans locum aliquem merces ve-llunt; droit de circulation que pat/ent les mar-chandises pour traverser les ¿erres d'un sei-gneur. (A . 1328.)

TRANSMISUM. — Tempus, quo tremes iumseritur, vel colligitur; semailles, ou temps dla moisson du blé trémois.TRANSNAVARE. — Navi trajicere ; traver-ser la mer. (Thworc.)TBANSNOCTARE. — Noctem transigere,

vel rem ultra noctem unam detinere ; passelca nuit, oiI retenir une chose plus d'une nuit.(For. Ose.)

TRANSbLVERE. — Iderrr q. SOLVERE.TRANSPARERE. — Pellur,ere; are trans-

parent. (Vet. Gl.)TRANSPASSARE. — Ultra progredi ; passe

outre, contrevenir; ol. trépa.sser. ('.l'hworeTRANSPERStO. — 1?ossessionis transiatio,

cessio; transrnission, eession d'une propriétéú quelqu'un. (A.p. Lato.)TRANSPLEND1FER. — Perlucidus ; trans

parent. ( A .. SS.)TRANSPONERE. — Srrvurn transponere,

avertere; détourner un esclave. (L. Long.)TRANSPORTARE. — Cedere, transcrihere,

transferre, practicis Gallicis ; transporten.TRANSPORTUS. — Cessio, trarlscriptio ;

cession, transport. (A. 1377.)TRANSPOSITIO. 'ra.nspositt:o subilanea,

mors, obitus; mort. (1larculf.)TRANSPUNGERE. — Perforare; ita ut san-guis exeat; percer, blesser de maniere ú faire

couler le saaig. (d,. A lam.) Transpungerenotitiam, chartam falsi tupiere. (A. 876.)

TRANSREMiGARE. — Navigare; naviguer(Elmh.)

TRANSRIPARIA. — Ripa quw est ultra flu-vium ; la rive opposée d'un cours d'cau.1509.)

TRANSSOLVERE . — Idem q. SOLVERE.TRANSSUMERE. — Transcrrbere ; cop

(A. SS.) yTRAIVSTOLLERE. — Transférre; transpor-

ten (A . SS.)TRANSUBSTANTIARE. — Unam substan-

Page 127: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 127/187

Page 128: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 128/187

, , ,, Ir Ex►

s ;iria; cttenun ae traverse. (Chartul. S. Y an-rtrey.)17LAVERSENUM. - Dolii vinarii speeies;snrtc de vaisseau vinaire ; 01. traversine. (A .1210.)

TRAVERSERIUJI. - PuIvínar, transver-sum lecti cervical; traversin; ol. traversier.J'A . 1476 .)

TR:AVERSLA. -Vicus transversarius; Vid.TRAVERSA. (St. 132'áss.) - Favonius, Occidens,in a;risLugdun. et Bellijoc. ; le couchant.( Vet. Terr.)

T1.tAVERSINUII. - Ut TRAVERSERIUM. (A .1367.)

TRAVERSUM. - Pensitatio, quae exsol-vitur ah iis, qui trans locurn aliquem, autvillalm vel urbem tuerces vehunt ; droit detrcaasit, de passage ; ol. droit de travers. (A .1 13 .) - Trausversum; travers. (A. 1371.)

TRAVESA. - Via transversa; chemin detraverse. (Conc. Idisp.)

TRAVESTITU:II. - In travestito, veste mu-tata. (Ap. Mur.)

TRAVEYA. -- Intertignium ; travée. (A .1381.)

TRAVOLTUS. - Inversas, contortus ; ren-versé. (A. SS.)

TRAXATIO. - Supplicium quo reus qua-dratim discinditur ; supplice, peine de l'écar-tilement. (Th. Otterb.)

TRAMARE. - Trahere ; tratner. (Rol.)TRAYTURARIUS. - Prodit.or; traitre.

(Gualt. IIerm.)TREBACITER. -- Callide, astute ; avec ruse,

arre adresse, astucieusem ent. (Sid.)TREBAX. - Astutas, callidus; rusé, fin,

adroit. (Sid.)TRi?BLIARE - Triturare ; broyer. (A.

SS.)TREBES. - Pilum, instrumentum quo

trituratur ; pilon. (A. 1358.)T1IE13IUM. - Trivium ; endroit oic abóutis-

sent trois c-,hemins , carrefour. (Ap. Mur.)TREBUCIIARE. _ Evertere, dejicere, dis-

turbare ; détruire, renverser, ruiner; ol. tre-buchier, trebuquer. (A. 1202.) - De monetisdicitur ut TRABUCARE. (A. 1353.)

T1'IEBUCHATIO. - Trebuchatio monetce,detractio de legitimo pondere; action de di-min.uer le voids légal des monnaies. (A .1315.)

TREBUCIIETUII. - Catapulta species seamachina grandior •ad projiciendos lapides etconcutienclos urbiuin Obsessarum muros ;tt'ébuchet, macltine d Jeter des pierres. (Pass.)

TRERUCULUS. - Machina bellica. eadenlcl. '1'REI;UCUETUM. (Mat. Par.)

'x iIEBUCUS. - Machina bellica, ut TREBU-CIcTUil (A 1412 ) - Calceamenti genus ;

C ON RETRECENSARIUS. - Qui de prr.dio, quo('

tenet, trecensuna solvit; celui qui paye le tres-cens, fermier; ol. trescensicr. (A. 1330.)

TRECENSIUM. - Ut TRECENSUS. ( A. 124TRECENSUALIS. - Trccensui obnoxius ;

soumis au trescens. (A . 1210.)TItECENSUS. - Census exterra seu pra?-

dio, quasi terrae census; rente OU revenu querapporte un fonds de terre, cens, prix de lalocation ; ol. trécens, trescens. (Pass.

TRECIA. - Idem q. TI ;icA. (Mur.^TREDECIMUS. - Decimus tertius; trei

ziéme. (A. SS.)TREDENUM. - Tricesimum ; le trentiéme.

(A. 1318.)TREFFA. - Trifolium; tréfle. (A. SS.)TREFFUNDAL?S. - Ad trefl'undum spe-

ctans ; foncier; ol. tré foncier. (Pass:) « Dminus treffundalis, justitia treffündalig, »Gall. seigneur foncier, justice fonciére;seigneur tré foncier, justice tréfonciére.

(PasTREFFUNDUS.-- Ager, solum, dominium,proprietas, territorium , fonds, propriété,seign.eurie, juridiction; ol, trefJ'onds, tres-foncls. (Pass.)

TREFOAGIUM. - F: locus cespitibus fo-diendis aptus. (A. 1320.)

TREGINERIUS. - Mulio; muletier. (Ch.Ilisp.)

TREGUA. - Induclae, ut TREUGA.TREILEA. - Ut TRELA. (A. 1213.)TREILLIARk,. - Cancellis munire ; grille

(A. 1357.)1.'RELA. - Cancelli, clathri, transenna ;grille, -treillis. (A. 1231.)TRELHIA. - Vitis; treille.. (A . 1385.

Cancelli ; grille. (A. 1311.)TRELLA. - Ut TRELA. (.1. 1497.)TREIIBLEIA. - Populetum albura ; tren

blaie, lieu planté de trembles. (A. 1443TREMBLIUS. - Populustremula; tremb

(A. 1217.)TREMEBUNDITAS. - Tremor; ébranl

ment, tremblement. (Ap. Mur.)TREMECIATUM. = Btadi species a tre

' sagio distinctum, f. frumentum ñlisceltum,ab Ital. tramestare, miscere. (Clem. III PP.)TREIIEIS. - Trimense triticum ; Vid. T

hiESIUM.TREMELAGIUM. - Eadem notione. (A.

1211.)TREMELLUM. - Infundibulum molendini;

trémie ; ol. trénacl. (Non. Angl. )TREMENSE. - Triticum trimense, idem

q. TREMESIUIII.TREMENTICA. - Terebenthina resina ;

térébenthine . (Con?). Saon.)

TREMERE. -- (Notione activa.) Mover°,agitare; remuer, agtter. (A . SS.)TREMERELL UM. -- Ludi genus; sorte d

Page 129: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 129/187

T I ' Y E iEUIrEET 'NEME LATINITATIS. ;,E 1:21

TREMISIA. — Tres asses, trium assium ;trois as, de trois as. (Lib. Nig. Scacc.)

TREI4IISSALIS. -- Qui valet trernisse ; glcivaut un tiers de sou.

TRE;.IIISSUS. — Eaclem notione. (S. vI.) —Tremissa pars, pro tertia, ni fallor. (Lobin.H. Brit.)

TREMODIUII. - Infundibulum molendi-ni ; trémie. (A. 1354.)

TREMODIUS. -- Mensura frumentaria, mo-dius; boisseau. (Ap. Lud.)

TREMOLA. — Idem quod. TREMELLIJM. (A .1217.)

TREMPA. — Vinum aqua mistura; vin al-lon.gé d'eaiE. (St. Mas.)

TREMSATICUS. — Trem.satica satio, satiotrimensis tritici; saison oú l'on séme le blé tré-mois. (Polypt. S. Rem. R em.) -

TREilIUTA. — Idem q. TREMELLUM. (A .1238.)TREMULARE. -Dubitare; hésiter, douter.

( 1V et. Gl.)TREMULUS. — Populus tremula; tremble.

(A. 1213.)TREMUM. -- Pars brachii inter cubit.um et

pugnum ; avant-bras. (L. Long.)TREMUS. —. Species monetu , f. eadem q.

TARENUS. (Bern. de Breyd.)TREMUTA. = Infundibulum molendini;

trémie; o]. trémuée. (Ap. Kenn.)TR>;•NARE. —Trahere; trainer. (A. 1399.)TRENCARE. — Credere, scindere; tran.cher.

(A. 1328.)TRENCATiE. —Ventris tormina; tran.chées,

douleurs abdominales. (Gerv. Tilleb.)TRENCATOR. — Arbiter, qui rem aliquam

definit; arbitre, celui rlui décide et tranche lesdiffcultés; o]. trenquador. (A, 1267.,

TRENCATUM. — Vallum, fossa; traazchée,fossé; o]. trenchis, trenque. ngl.)

TRENCHEATOR. — Scissor, scindendi ob-sonii magister; écuyer tranchant. (A. 1497.)

TRENCHEIA. — Jus scindendi lignum mor-tuurn in silvis ; droit de couper le bois mort •dans les foréts. (A. 1413.) — Vallum, utTRENCATUM. (Mon. Angl.)

TRENCHIS. — Cesio; coupure. (A. 1307.)TRENCOLUS.— Qui res emit viliori pretio,

ut carius vendat; revendeur. (Ap. Mur.)TRENKEIA. — Fossa , ut TRENCATUM. (A .

1184.)TRENTA. — Triginta; trente. (Ap. Mur.)TRENTALE. — « Si yero aliquis capellano

vel parochiali sacerdoti nummos, vinum, a.n-nonarn, vel etiam illud quod vulgo trentaleappellatur, reliquerit, coamllune babeatur. » (A.1152). Id est pecuniam , que pro trentena-I•io adimplendo sacerdoti exsolvitur Et qui

TRENTENARIUM. — Ut TrtENTANEA (a.1293) et TRICENARIUM. (Gauf. Vusiens.)

TRENTENUM. — Triginta Missae, etc. , ^^tTRENTENA. (A . 1361.)

TRENUS. — Lamentahilis; déplorable, la-mentable. (Com. S. Nom.)

TREOGA. — Pro TREUGA.TREPALIUM. — Locus ubi rei torquenllrr;

chambre de la question. ( C one. Ma.t ise. u.)TREPANUM. — Terebra qua utuntur cbi-

rurgi ad cranium cauto perforandum; trépan,instrument de chirurgtie.

TREPARE. — Jocari, saltare , tripucliare ;danser, gambadcr; ol. treper. (A. 1192.)

TREPASSUS.—Pensitatio que exsolvitur atranseuntibus per torras alicujus domini ;droit de passage, péa.ge; ol. trespas. (A.1343.)

TREPATUS. — Trepatce oestes, quasi tere-brote, -perforate; habits tailladés. (A. 1234.)

TREPEDIA. — Scabellum tripes; Vid. 'rRI-PETIA. -

TREPEDICA. — Idem q. TRIPEDICA.TREPELLUM. — Rotondus acervus; tas

a.rrondi, meule.TREPERARIUS. — Idem q. TRaPERIUS.TREPID t,RE. — Ilastiludio se exer•cere,

vel deCCrtare ; ut TORNEARE , BEIIOIIDARE.(Conc. Alb.)

TRES. — Vox Gallica, pone; prés de: «Pra -tum situm tres la Comba. » (A. 1424.)

TRESANTIIE. — Pars claustri, in qua lee-tioni vacabatur; salle de lecture dans les n¿o-'nastéres. (A.1100.)

TRESCIA. — Crines intexti, imolicati • lressede ehevcux. (A. 1313.)

TRESCURTIS. — Praedium rusticum. iclemq. CURTIS. (A. 1362.)

TRESDECIMUM. — Pars clecima tertia ; letreiziéme. (A.1310.)

TRESELLUS. — Do]ii vinarii species : soriede tonneau; ol. tresel. (Tab. Foss.)

TRESENUaI. — Decima tertia ]iars pretil

venditionis domino persoh^enda ; le treiH,ém .edu prix de la vente pour le seigneur droitde m.utation. (A. 1388.)

TRESFONSARIUS. — Qui torre fundurnpossidet ; seianeur foncier: ol. tresroncicr(A. 1282.)

TRESGONELLUS. — Qui tres habet vestesgonellas olim dictas; qui a trois gonelles.( Lob.H. 13rit.)

TRESPES. — Tripes; trépied. (A . 1284.)TRESSETUS.— Fulmentum focarium; cÍie-

net.-(A. 1476.)TRESSORIUM. — Crinium intertextorum

muliebris ornatus; ornement de téte pour lesf emmes, bandeau formé de eheveux tressés;ol tressoir , tresson. (A. 1415.) — Crines

Page 130: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 130/187

2 25TR.CXi

TIIFTiA. -- Volumen funium; paquet deordnqrs . (A. SS.)

TREIJ. -- Ilsdicula sacra; chapelle, ora-torre,THEUDIS. — « Et si cervus itle (furto sub-re ptus aut occisus) treudis non habet, mediumso .comilonat. » L. Alem.) Quod yero treudisllic dicitur, triuta appellatur in lege Ripuar :

« Si quis ccrvLUn domitum vel cum triutisocciderit, aut furatusfuerit, » etc.; ubi triutasbinnulos quidam interpretantur, pullos cer-vinos Eccardus.

TREUGA. — In.luciae; tréve, suspensiond'hostilités; ol. treugue. (Pass.) — Securitaspraestita rebus et personis, discordia nondumfinita ; süreté, sau/-eonduit, etc. (Baldo.) —Treuga Dei, idem q. Gall. la tréve de vieununcupatur. (Pass.)

TREUG:,RE. — Treugas seu inducías fa-eere; conclure une suspenston. d'armcs. ( Pet.Gl.) — Sedare, pacificare ; apaiser, calmer,

pacifier. (Ugut.)TREUGARIUS. — Treugce procurator etarbiter; celui qui ménage une suspension d'hos-tilités, paci fi.cateur, arbitre. (A. 1177.)

TREUMIA. — Idcnr f. q. TREDIUrA, TREBIUTA.(A. 1310.)

TRUSA. — Tributi species; droit de tran-sit, péage, imposition. (S. xrrr.)

TREVA. nduciae, ut TREUGA.TREVANUS. — F. fecialis nuntitls ; héraut.

(Ap. Mur.)TREVIA. — Induci , ut TREUGA.

TREVIANUS. — Societate vol fcedere con-:tinctus ; associé. (St. Eccl. Corisc.)TREVILLU;lI. — Idem q. TROLIUhI, torcu-

lar. (Ap. Charv.)TREZA. — Crines intexti, ut TRICA.TREZEBIA. — Crinium intertextorum

liebris ornatus; ut TRESSORIUil. (li'don. Ecel.Ag tr-il.)

REZELLUS. — Dolii vinarii species; sortede tonneau; ol. tresel. (A. 1414.)

TREZENARE. — Trezenum exigere ; leverle treizi.éme .; V id. TREZErrUm.

TREZF\'UM. — Pretii venditionis parsdecinra tertia , quae domino exsolvitur prolaudimio, seu vendendi facultate vassallo veltenenti indulta; droit du treiÑién g,e, sorte derelief ou de mutation; ol. trcitiiéme denier,treizibne. (Ch.lY orin.)

TRIA. — Columbarii species; espéce decolombier, voliére; ol. tríe. (A. 1347.)

TRIACIIA. — Theriaca; thériaque; ol. tria-ele. (Al_). Mur.)

'I'RIACONTAS. — Tricenarrus numertis ; lenombre frente, trentaine. (Tert_)

TLIIACONT ASIMUS. — Pannus, qui tri-ginta clavis exornatur, ex G r. TpLUx ovT fu,nt,coS';Grwci enim Qnu.0 et o Y N._^oJ, clavum aun et

b d l

C ON RI 224couteau ou poignard d lame tr.iangulaire.(A lb. Chr.)

TRIALLUM. — Triandi actio, id est exa-ctissima litis contestatae coram judice per duo,decimvirale sacramentum excogitatio; preuvepar tém.oíns; ol. triel. (Ch. Angl.)

TRIAI,OGUS. — Mutuum inter tres collo-quium ; dialogue entre trois personases.

TRIANFACTA. — « Pro se dona numeravit,ne sacrifrcaret ; sed tantum ascendisse vide-tur usque ad trianfacta., etinde descendisse.»(St.Cypr.)iTbi Pamelius locum fuissc opinatur,ubi sacrificabatur. Alii volunt locum 0550, quiRoma tria jata dicebatur

TRIANNUM. — Triennium ; terme, espacede trois ans ; ol. trienal, trienne. (A . 1268

TRIARCIIF.S. —Sic vocantur tres fui LuCo-vici Pü, qui regnumin tres partes diviserunt ;les trois fils de Louis le Débonnaire. (Script.rer. Fr.)

TRIARE. — Ex multis eligere; trier, choi-sir. (A. 1268.) — F. -aurum vol argentum abaliis metallis separare ; séparer l'or oul'argentdes métaux avec lesquels ils sont combinés.(Vet. Ch.) — Causam agere, rem probare,jus dicere ; plaider, dé fendre son droit, juger;ol. trier. (Ch. A ngl.)

TRIAS.— S. Trinitas ; la S. Trinité. (Sigeb.TRIATIO. — Idem q. TRIALLUM. (Ch. Angl.TRIATOR. — Is cujus sacramento aliquid

probatur; témo'in; Vid. TRIARE et TRIALLUM.(Ch. An.gl.)

TRIATRUS. — Tertius dies ; le troisiclne

jour. (Am.)TRIBATTERE. — Sine sanguinis effusioneverberare vel caedere, inquit Spelmanus; aliivero ter sive scepius batiere seu percuterointerpretantur. (L. Sal.)

TRIBILIUM. — Catinus, paropsis, vas inquo cibi proponuntur; plat. (Agel.)

TRIBLA. — Instrumentum prscatorium ;truble. (A. 1243.)

TRIBLAGIUM. . — Servitium quo vassallítenentur poma conterere, ut ex iis succusexprimatur; corvée du pressr.r.rage et da

broyage des fracits pour en extraire le suc..(A. 1214.)TRIBLATTON. — Trini coloris pallium, ti•cl

in blatta aut coceo ter tinctum :« Mihi palliumreverenter obtulit, quo(' tribla.thon justa suigeneris speciem nuncupatur. Trium quoquecolorum est, et blathon dicitur, unde tribla-thon pallium vocatur, quod trium cernitur essecolorum. » (Pet. Dam.)

TRIBOK. — Machina bellica, eadem q.TREBUCxETUnI.

TRIBON. — Pallium tritum, sordidrun ,guantean rdpé. (Sid.)

TRIBUCCUS. — Machina béllica , ídem q.TIIEBUCHETTUIII

TRICES Ocrea lanea idem q Tu

Page 131: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 131/187

TRl IEIuIIE ET INFII1IE LA TINITA TIS. It I ?2s3energumeni, daernoniaci, qui xEc i.z441svot inconciliis, 7rv.axe7.o1. in Vita S. Euprasiae di-cuntur ; les démoniaques. (Ilist. Fr.)

TRIBULARE. — Proprie tribulis tundere,comminuere , metaphorice vero afiligere ,vexare , in Bibliis sacris passim ut et apud

'scriptores ecclesiasticos; tourmenter, vexer,accabler de tribulations. (Pass.) — Turbare,turbulentum facere ; tror.ib er. (St. 11'lass.)

TRIBULATIO. — A.rumna, calamitas, af-flictio, in Seripturis sacris et apud scriptoresecclesiasticos saepissime ; .tribulation. (Pass.)

TRIBULOSUS. — Tribulis plenus, sentico-sus, asperrimus; couvert de tributes , dpre ,rude, difficile. (Sid.)

TRIBULUM. — Instrumentum quo tribla-tur seu teritur; instrument á broyer. (V et.61.)

'I'RIBULUS. — Machina belbica, eadem, ni

fallor, ac TREBUCnETUffi. (Jac. de Vitriac.)TRIBUNA. — Ambo, pulpitum ecclesim,hemicyclus muralis qui in fine presbyteriisolet terminari; ambon, jubé, abside ; ol.tribune. (Pass.) -

TRIBUNAL. — Gradus super querrl aseen-dit diaconus ad legendum; ambon, jubé, tri-bune, tour, lieu elevé oic se place le diacrepour lire l'Evangile. (Pass.) — Gr. pi-2µu,locus in templo ubi sacerdotes consistunt,laicis interdictus; le sanctuaire. (Ord. R om.)— Agger; terrasse, remblai. (Jos.) — Hemi-

cyclus testudinatus; hémicycle vouté, abside.(A. SS.) —Sedile, pulpitum portatile seu quidaliad simile ; sie'ge, pupitre portatif, ou quel-que atare meuble de ce genre. (111ab.Lit.Gal.) Tribunalia siderea, coelestes beato-rum sedes; le séjour céleste. (A. SS.)

TRIBUNATUS. — Praefectura; dir-ection,comm.andement, administration. (A. 1078.)

TRIBUNUS. — Tributorum exactor ; rece-vez« des tailles ; ol. tribun. (Ebrard.) —Magnas ; grand personnage. (S. xi.) — Syn-dicus seu procurator civitatis; syndic. (Conc.Ilisp.)

TRIBUS. — Pagus, villa, regio, tractus, ec-ctesia succursalis; bourg, vine, canton, pays,quartier, église succursale, petite paroisse dé-pendant d'une autre. (Pass.)

TRIBUTALES. -- Coloni liberi, obnoxiaú li-cet conditionis, ut qui ad tributa et servilesoperas tenerentur; tributaires, hommes d'unecondition libre, mais redevables envers leursanciens maatres de certaines corvées et serví-tudes.

TRIBUTARE. — Italis, tributum exigere;faire payer l'imp8t. (Ap. Mur.)

TRIBUTARIU&I.—litodus agri a tributariisseu colonis possessus et cultus, colonia; laquantité de terre possédée par chaque , colon

TRICALIUM. — Trivinm, trlp,ei; calles, autvia ; carrefour, ou chemirz. (Ap. Mur.

TRICAMERATUS. — Constans triplici ca-mera; Vid. BICAâ IEIiATUS.

TRICAPITINUS. — Triceps, tría habcns ca-pita ; qui a trois tCtes. (V et. Gl.)

TRICAPITUS. — Eadem notione. (A. SS.)TRICARE. — Morari, ditferre, cessare, inI-pedire ; retarder, ch8rner, empécher. (I.. Sal.)

— Implicare, innectere ; enlacer, lier, atta-cher, unir. (A . SS.)— Conqueri; se plaindre.(W. Malmesb.)

TRICENARIUM. — Oflicium 30 Missaruni ,quod totidem diebus pera^ Titur pro dr^fun-ctis : vel. obventiones qu;:e o^veniunt sacerdo-tibus ratione ejusdem OClicü ; Office de trenteMesses qui se disaient pour les morís, une119esse par jour, ou profits qui revenaienl crtcpré'tre pour cet Office. (Lanf.)

TRICENARIUS. — Ead. notione. (Vel.lllartyr.)TRICENNALE. — Ut TRICEN.ARIU'.I. (A .

1391.)TRICENNALIS. — Tricenarius ; de irrnte.

(Pass.)TRICEOLUS. — Forte ab Italico, treccone,

esculentorum uropola, caupo ; aucbergisle.(A. SS.)

TRICESIIIIALE. — Iclem q. TIIICENARIU1r.TRICESIi11ALIS. — Tricesimalis consueta-

do, seu tricesimce, praestatio tricesirna ' e-

dituum quam episcopi sufFraganei sobrarequotannis tenebantur ecclesiae Ravennatensi;redevance du trenffime de leur revenuqui était • payée d l'église de Ravenne par lesévéql-us sulfragants de cette église. (Anast.)

TRICIIA. — Decevtio ; tromperie, triche-rie. (J. de J.)

TRICHARIA. — Ead. notione. (Ita appel-labant Massilienses aliique ludos aleae.)

TRICIIERIA. — Ead. notione. (A. 1.208.)TRICHORUS. — Cubiculum aliquod, vol

camera vicem pransorii aut ceenaculibens, idem q. trtclini.um Latini appellabant ;piéce d'Irabitation ou salle ct manger, réfec-toire ou chambre en tenant licu. (Pass.)

TRICiA. — Crines intertexti, ut TRICA. Tri-cia asini, f. clitella e crinibus seu pilís sar-ta ; bdt. (A. 1080.)

TRICINCTUbI. — Trinas fossarum vel mu-rorum ambitus, castlwn triplici fossato toti-demque mceniis vCStitunl ; triple fossé outriple rernpart, chdteau entouré de trois rosscset de trois murs. (M. Par.)

TRICINIUM. — Quasi triplex cantus. « Tri-ciniurn semivolucrum puellarum . » id est

Syrenum. (Symm.)TRICOCINARE. — Cribrare; tamiser, cri-bler. (Vet. Gl.)

f trois par

Page 132: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 132/187

1 ,, ^ E, t EXIC7'itICTUtt.1. — Pro Drz:runn, ut vidctur;

^ ,is quod (pisliabut in re aliqua. (A. 1173.)TRI(;IrLUS. — Esculentorum propola ;

aubergiste. (A. 1297.)TlI1DECENNAI.E. —Ut TRICENARIUM. (A .

1245.)TRIDENA. — Trium mensium spatium ;

trimestre. (A. 1450.)TRIDE\TARIUS. — Tridenarias numerus,

pro tricenarius, (Reg. Ord. de Semp.)TRIDIGITALIS. — Trium digitorum ; detrois doigts, qui a trois doigts.

TRIDUANA. — Tridui jejunium ; jame detrois jours. (S. Hier.)

TR1EN. — Tertia pars solidi ; le tiers dusou. (L. Sal.)

TBIENNALE. — Ut TRICENARIUIFI .TRIENNALITAS. — Administratio per

trienlllunl ; triennalité. (A. 1517.)TRIENS. — Furca, trisulca ; fourche, ou-

til d trois dents. (Cons. Domb.)TRIERIS. — Pro triremis, a Gr. T ptnpns ;

navire ct trois rangs de rames. (A , SS.)TRiERIUM. — « In trierio rusticano se-dentem eum invenimus, et tridente areo-1am olerum novellantem, » etc. (Ilion. Sang.)Forte atrio. Idem videtur quod tripetia di-citur Severo Sulpitio in V ita S. Martini.

TftIFACLARE. — Trifaciare Missas, liocest Missas tres diversi argumenti usque adotfertorium inceeptas sub uno canon° con-cludere ; Vid. MISSA.

TRIFFOLETUD-I. — F. trifolium ; tré fle.(A. 1444.)

TRIFILUM. — Gemmarium, nostris unc,ollier detroi.s rangs de perles. (Vet. Gl.)TRIFINIUM. — Ager qui tres fines spe-

clat, sic dictus, « co quod trium possessio=(ium fines astringit. » (Isid.)

TRIFOCALIUM. enus sedilis ; tabou-ret de forme triangulaire.

TRIFORIATUS. — Triforio ornatus ; orne'd'une galerie. (Mon. tingl.)

TRIFORIUM. — Porticus, seu poteus por-ticuli in modum claustri species, qum totumiedis sacra aadificium ambit, eo fine ducta,

ut transitum prmbeat locum circuire vel lus-trare volentibus, in ipso mdis muro, suprainferiorern columnarum et arcuum ordinem;

forivan, galerie supérieure c7ui fait intérie-u-rernent le tour d'une ¿Ose au-dessus dia pre-mier ordre. (Pass.) — Limbus vel ornamen-turn ad oram rei alicujus adtextum, in tri fo-r•ii, de quo supra, speciem et formám ; orne-ment en forme de galerie : « Morsus ^ti'illelmide Ely argenteus, cresta ejus argentea cumtriforio exterius aureo. » (A. 1295.)

TRIFUNDUS. — Terrae fundus; Vid. 'I'REF-F UNDUS.TRIGA. — Currus a tribus equis tractus, utbiga a duobus; char d trois chcvaux de front;

ON ul 225

TRG ENARUI I . — Ut TRICENAIUUM. (A .1243.)

TRIGENAP.IUS. — Tricesirnus; lrentiéme.(J. de J.)

TRIGERE. — Deradere, exsculpere ; racler,enlever, ef facer. (St. eccl. Cor.)

• TRG ERS — Pro TRIERIS. (Hariulf.)TRIGESIMALE. — Idem q. TRICENARIU1i.

(A . 1200.)TRIGESLMALIS. -- Eaclem notione. (A.c. 1100.)T13IGIES. — Triginta vicibus ; trente fois.

(J. de J.)TRIGILDUM. — Tripla eomposii.io; triple

cornposition, composition trois fois plus forteque celle d'usage. (L .Burg.)

TRIGINTALE. -- Idem q TRICENARIUM.(Ilion. A ngl.)

TRIGIN'I`ALIUIII. — Eadem notione. (A.1097.)

TRIGINTARIUM. — Eadem notione. (A.1517.)

TRIGINTARIUS. — Eadem notione. (A1054.)TRIGISIMUM. — Eadein notione. (St

Cad.)TRIGMA. — Excoriatio; action d'écorcher.

(Gl. Alex. Iatr.)TRIGODLI:111ONES. — « Poeta qui fmcihus

faciem collinere consueti, in viis curribus in-sidentes, ne cognoscibiles fierent, poemaiaconcinebant, cavillis probrisque lacessentesqui praaterirent. » (Vet. Gl.)

TRIGONUS. — Instrumente genus; sorte de

grue. (Bern. Mon.)TRIGUM. — Triticum; blé f roment. (A832.)

TRIHORIUM. — Spatium trium horareun ;espace de trois heures. (Aus.)

TRILA. — Idem q. TRELA.TRILHATUM. — Idem q. tri.11ta.ta v in

Vid. TRILfIATUB. (A. 1401.)TRILIIATUS. — Trilhata vinea, vinea tri-

chitis sufl'ulta; treille. (A. 140L)TRILHIA. — Concameratio cancellatio;

trcillage. (A. 1371.)

TRILIS. — F. currus a tribus equis tractus,Ut.TRIGA. (C. Heist.)TRILLA. — Cancelli. clathri. ut TItEL A. (A

1207.)TRILLIA. — Eadem notione. (A. 1412.)TRILLIATUS. — Trans.enna ; j alousies. (A

1438.)TRILUMINARE.-- Candelabrum trium lu-

minum; candélabre , lampe á trnis bees.(Laur.)

TRIMENSALE. — Idem q. TRE3IESIU`I. (A1127.)

TRIMENSE. — Eadem notione. (Isid.)TRIMEN SIS. — Trium mensium; de troismois, de trimestre. (J. de J.) -

Ut TIIEMESIUi (

Page 133: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 133/187

232J RI MEDIA: ET INF1MrE LATINITAT(S. RI ^^.^.el V

TRI;4IITUM. — Pannus ternis liciis textus,t.°ilix; tissu de trois ] tls. (Vet. Cod.)

TRIMMA. — « Cameram basilicat es aurotri.nima in longum. » (Anast.) Ubi Bullin-gerus trimmam esse ait aurum in tenu.issi-mas bracteas . tritura, ex Gr. Tptu; oe, Gallis orbatía.

TRIMNIUNGELDUM. — Idem q. TRINIL'nI-GELDUbI.

TRIMODIA. — Molendini infundibulum';trémie. (A. 1197.)

THIMODUS. — Triplex; triple. (Wib-.)TRIMGCIUM. -r Idem q. T aun ODIA. (Vet.

I'ab.)TRINCIIETUS. -- Rectus anterior malus;

trinquet. (Bern. Breyd.)TRINION. — Modulatus et numerosus (Tris

campani sonitus; ca.r illon. (A. 1495.)TRINISSIMUS. — Maxime trinus. {A. SS.)TRINITAS. — Imago SS. T r iniiatis; repré-

sen.tation de la. S. Trinité. (Andr. Flor.)TRINIUi.IGELDU111. — lit TIIIGILDUm. (L.l a t • . )TRINNA. —Triennium ; tenue ou espace de

trois ans; ol. trienne, trienal. Y et. Gl.)TRl TODA 1!'ECESSITAS. -= Triplex servi-

tium, scilicet expeditio militaris, pontis et ar-cis exstructio, cui obnoxia erant apucl Saxo-nes omnia prmdia, et.iam allodialia, qum ali o-

quin ah omnibus pra ^stationibus erant libera.Ap. Kenn.)

TRINODIUM. — Infundibulum molendini;

trémie. (A. 1141.)TIIINQUETUIII. — Scrupulorum ludus; lejeu de trictrac ; o]. trinquet, trimblet. (A .1404.)

TRINUNDINP,1;. — Trium dierum mercatum;marché gi.r.i dure trois joúrs. (Pap.)

TRIOL'ULARIS. — Triobular is miles, mi-nimi pretii, trioboli Plauto, Gallis de troisdeniers. (Ap. Mart. Ampl. Col.)

TRIODIUM. — Tpl aeov, iber ecclesiasti-cus, in quo OfrrciuminecclesiisGraecorumre-citari solitum a Septuagésima qua sua inci-

piunt je unia ' ad Sabbatum sanctum confine-tur; un des livres liturgiques de l'Eglise orien-tale. (11contient l'Office de la Septuagésime ausamedi sáint.) — Dominica Septuagesimmapud GrWcos; le dirnanche de la Septuagé-sime.

TRIONES. — Vox vernactila, qua significantailores certa ratione decacuminatas, quibusagri, prata, prmsertimqúe silvm disterminan-tur in pago Dombensi. (A. 1404.)

TRIPA.—Interanea, intestina; boyaux, tri-pres.(J. de J.)

TRIPARIUM. — Supellectilis genus, fortetripus, Gall. trépied. (Ch. Angl.)

T111PA1t1US. — F.extaris 1 ►ropola; tripier.(A p MartAnecd )

TRIPIDARE. — Tripudiare; danscr, sarctero(A.1378.)

TR1PLARE. — In triplum augere; tri^lcr.(J. deJ.)

TRIPLASIUS. — Ternus ; triple. (M. Cap.)TRIPLICABILIS. — Qui triplari potest; qui

j?citt é'tre triplé.TRIPLICATIO. — Tercia defensio, refuta-

1-o ; replique. (A.1482.)TRIPODA. — U t TRIPETIA.TRIPODARE. — Gradus hacino veluti tertio

pede firmare; s'a.ider d'un bdton en marchant.(Ap. Mart. Anecd.)

TRIPODIUM. — « In quibus yero causis trl-

plicem laclam l'aaberet, ferat.judicium triporlii,I. 60. solid. » (Leg. 11. 1 reg. Angl.) Quteverba Spelmannus intelligenda censct de tri-plici ordalio, scilicet de ferro pensante 60 soh--dos, id est tres libras. Sed puto, trrjrodirrnacsse mensuran t.riurn pedum, ex Gr. Teenáóeo^,

infra quam brachiurn in cacabuun i►

nmit.tere t c:-►rebantur, qui aguce ferventis judicium sub-ibant, si triplicis ladm delictuna. esset

TRIPIIRTICUS. — Atriuln, vel aren constan.,tribus porticibus : cujusmodi fuere ante mdessacras; atrito» ou cour entourée d'rine galcrie.,sur trois de ses cGtés. (Anast.)

TRIPS. — Vermiculuslignis innascens mate-riasque vitians; ver da bois, ca-ret. (V et. GL)

TRIPTES. — l+rictor, unctor, cubicLllariu:=;parfumeur, f rotteur, valet de chambre. (M.Cap.)

TRIPTIRE. —In tres partes dispertiri ; perr-tcrger en trois. (Vet. Gl.)TRIPTOTUS. -- Nomen habens tres casus,

a tris, et ptotos, casus; nom qui n'a que troiscas. (J. deJ.)

TRIPUDIALIS. — Laetus, jucundus; gar,j<,yeux. (A . 1237.)

TRIPUDIUM. — Gaudium, l2etitia; joie, al-légresse. (Script. rer. Fr.)

TRIQUETUiII. —Scrupulorum ludus; tric--trac; ol. triquet. (St. eccl. A udom.)

TRISAGIUM. — I3, mnus, sic dictus a ter re-

petita yoce ri 7 e o1, nempe ee¿S, 17coS

í^ / vpeS, üqeoSulúvuTOS, á ),énóov 7uv S , hj'rnnUSsacer apud Gra;cosfrequentissimus.

TRISANTIA. — Latera seu alm claustri,forte sic dicta; a tribus quibus constabat clau-strum porticibus ; les cótés dit clo-ltre. (Ber.Mon.)

`I'RISCAMr:IARIUS. — Dignitas palatina,camerarüdignitate inferior; tricarnérier, offi-cicr de la courdcs empercurs d'Allerrtagne.

TRISCARE. -- Tripudiare, quasi crin tribuspedibus saltare, vel chorizare; trépigncr,danser, sa.uter, bondir; ol. tripéir.

TRISCIIISMA. — Tertium vel triple.- sclri-sma ;Vid. QUARTISCHISDiA.RISCURRIUM. — « 11lultiplex scurrilitas. »

Page 134: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 134/187

2951 IiI ElI

stat s; rase r3 lroís piecls, ustensile decuisine., 1347.)TIIISSADORIIJ i I. —Ut TRISORIUDI. (Ord.

R'orn.)TRISSESIVA_ — Crassitudo ; épaisseur.

(P.Il1.)TItISSOi\U1I.-- Pilum; pilon. (A. 1329.)TRISTABILIS. — Tristis, molestos; triste,

flic•heux : «tristaliilis eventus. » (A. 1341.)TRISTAMEN. — Tristitia, animi dolor; tris-

tesse. (,1. SS.)'MISTARE— Tristem facere, contristare;attrister. (\V. Brit.)TRISTARI. — tEgre forre; souffi •ir avec

peine. (A. 1007.)TRISTATIO. — Tristitia, mceror; tr2stesse,

chagrin. (A.SS.)TRISTEGA. — lEdificium constans tribus

tabulatis, contignationibus, vel coenaculis; cu-b.iculum superius, quodvis cubiculum; buti-^nent à trois étages ou d trois parties, cham-hre de l'étage le plus élevé, chambre quelcon-que. (Pass.) -- Ofircina mercatorum; boutique.(A 1145.) —Latrina; l d'aisances. (Vet.Cl.) -- Machina bel lira, turris tribus con-stans tabulatis; tour mobile a trois étages,(Sug.)

TRISTELLUM. — Idem quod TRESTELLUS,tripedis specics. (A. 1405.)

TRISTIFICATIO. — Tristitia; tristesse. (A.SS.)

TRISTITER. — Triste ; tristenaent. (A .1359.)

TRISTUS. — Improbus, pra.vus, Ital. trisco.(A. SS.)

TRITA. — Pulmentum es. rebus tritis :a Die Nativitatis Dotnini... debet pittantiariusministrare... generalia tritarum. » (St. S.Claud. )

TRITtE. — Tritarum societas, seu trito-rum, vel trituratorum, id est Flagellatorum,sic dieta quaedam militaris turma, seu socio-tas, forte quod armorum vice flagella rusticadeferret , vel quod bada seu triticeas messesIiassimdetereret : nam alii fuere a Tla,gellatori-bus, de quibus supra egimus; corps de troatpesallemaa^des.

TP.ITARE. — Frequenter terere; broyersouvent. (J. de J.)

TRITENNALE. — Idem q. TrtICEZVAiuunl.(ilion. Angl.)

TRITEUS. — Idem q. TRETEUS et TYPICUS.TRITIEITrE -- TOCBELTaC , haeretici sic

dicti, quod tres in SS. Trinitate substantiaset naturas per omnia similes esse dicebant,quarnvis tres deos dicere omnino refuge-rent.

TIRTHINGA. — Apud Anglos, dicitur teniapars comitatus, seacenturia, cujus praesestri.hingere fas dicebatur ad quem defe-rebantur causa, qu^ definiri non poterant in^vapentachiis , seu hundredis ; la troisiémepurtie d'un comté ou d'une centurie

( :O:Y ItO 232TRl'i'OLITrE. -- I3eeretici, üdenl qui

TU

T[iEIT^E.TRITORIUDi. — Molenainum'seu torcülar •

moulin ou pressoir. (Vet. Gl.)TRITURA. — Clava, ni fallor, a lerendo

dicta; masse, massue. (Ap. Lud.)TRITURARE. — Excutere frumentum gra-

na terendo; fouler le blé, le buitre. (ilionAngl.)

TRITUS. — Tedias ; troisiéme. (Pass.)TRIVA LLUS .— Fasciculus, ut vid et

cccl_Aquil.)TRIVERBERO. — Qui fortiter vertiera

sustinet; dur aux coups. (V et. Cod.)TRIVIALIS. — In tres partes divisas ; di-

visé en trois parties. — Qui docet vel qui stu-det in trivio; celui qui enseigne le trivium ouqui l'étudie. (J. de J.)

TRIVISIO. — In tres partes divisio ; divi-sion en trois parties. (A. 1409.)

TRIVIUM. — Grammatica , rhetorica etdialectica; ut quatuor aliae liberales artes,quadrivium , nempe astrologia , geometria,arithmetica et musica ; trivium,

cours d' études detrois années, comprenant lagrammaire,la rhétorique et la dialectique.

rRIVULGI. —Iidem f. q. tribuli; chausses-trapes. (San.)

TROA. — Species ligni seu trunci ad instarmensae; billot. (St. Verc.)

TROCCA. — Species vestis superioris ec-cesire pra?latis in usu, pro Roccus, ni fal]or.(Conc. Const.)

TROCCUS. — Calo ; goujat. (Chr. Hal-berst. )

TROCELLUS. — Fasciculus; trousseau. (1251.)

TROCHA. — Florum vel gemmarum fasci-culus ; bouquet, assemblage ; ol. troche. (1376.) — Piscis genus; truite. (A .. 1308

TROCHETUS.- Trutina publica, ut vi etur;poids public. (A. 1287.)

TROCHUS. — Turbo; toupie. (A. SS.)TROCIEYRA. — Pars instructus equini, f.

postílena, Gal. croupüre. (A. 1334.)TROCIUM. — Modus agri apud Majoricen-

ses; « unum trocium terrw. » (A. 1316.)TROCTA. — Piscis fluviaticus notissimus;

truite. (Pass.)TROCTUS. — Citatus equi gradus • tro

(Ap. Mur.)TROFIMA. — Idem q. TRIBUNA. (A p. 11TROGA. — Sus femina; truie. (Tal). V os.TROGALIUM. — Cicer frictum, fEgyptiis;

pois grillé. (Cass.)TROGULUS. — Genus cilicii; sorte de ci-

lice. (A. SS.)TROLA. — Machina bellica, Gallis truie

seu troye. (Cons. Solens.) — Idem quod TRE

VA, si non est ita legendum , Gall. tréve , indu

(Ap. Lud.)TROILLIUM. — Molendinum quo grana adoleum confrciendum premuntur; pressoir d

Page 135: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 135/187

2?^5 RO ttEDIlEE T ]N i'I. TRU 234ItE LATINITATISTROLIARE. — Torcwum; treuil, pressoir.

( Tab. Ilrivat.)TROI.IUM. — Eadem notione. (Id.)TROLLERIUS. — Olearius, a trolio sic: di-

ctus; fabricant d'huile, Vascon. trouillier. (A .1339.)

TItOLLIETUM. — Idem q. TROILLIUM. (A .1390.)

TROLUM. — Cloaca, canaliculus, per quemcflluuntaquae pluviales; conduitpour les cauxpluviales. (St. Mut.)

TROMALIUM. — Retis species ; f. idem q.TRAMALLUII.

TROMBA. — Tuba, buccina; tro^npette ;ol. trompe. (Ap. Mur.)

TROMBAR.E. — Tuba canere; sonner dela trompette; ol. tromper. (Id.)

TROMBATOR. — Buccinator, tubicen ; ce-lui qui sonne de la trompette; ol. trompeur,trompéor. (A. 1349.)

TROMPATOR. — Idear qui TRO.IIBATOR.(Ch. Occit.) — Irrisor; moqueur; ol. trom-pere. (A. 1388.)

TP.OMPERLA. — Fraus, dolus ; tromperie.(A. 1394.)

TROMPETA. —^ Tableen, ut TROMPATOR.(A. 1334.)

''ROMPHERIUM. — Aquae receptaculum,vel aquae ductus; réservoir ou conduit. (Ter-rea.r. Bellij.)

TBOMPILLATUR. —Tubicen, prwco; trom-pette, crieur public; ot. trompille. (A. 1362.)

TRONA. — Statera publica, seu trutina ,apud Scotos et Anglos; poids public.TItONAGIUM. — Vectigal quod pro trona

pensitatur; droit de pesage. (Flet.)TRONARE -- Concamerare ; •voaiter. (Vet.

Cod.)TRONATOR. — Qui ad tronam mercedes

appendit; peseur public. (Id.)TRONATURA. — Concameratio; voüte, cin-

tre. (Vet. Gl.)TRONCHA. — Truncus, stirps; tronc. (A .

1402.)

TR()NCHETUS. -- Sedile ligneum , utTRUNCUS. (A. 1303.)TRONCHONUS. — Globus; boule. ( St.

Cum.)TRONCIRE. —In frusta diffringere; mettre

en piéces ; ol. troncir.TRONCUS. — Arcula stipis recipiendae in

aedibus sacris ; tronc d'église. (Ob. eccl. Mo-rin.)

TRONOLIARE. — T'ronoliare campanas ;aera campana numerose modulateque pulsare;caa^illonner.

TRONSO. — Frustum, fragmentum; tron-Pon. (A. 1407.)TRONUS. — Ligustrum Gernianicum, spe-cies arbusculae ; troéne (A 1221 )

le chane d'église Cticct autrefois mdlé, ségucn-ce, prose ; ol. trope. (Pass.)

TROSCELLUS. — Fasciculus; fai.sceau, pa-g-uet; ol. trossel. (A. 1241.) — Orbiculariumtignorurn congeries, nautis Gallicis trosse. (St.Mass.) — Fasciculus ; trousse , trousscau,fa.isccau, paquet, botte. (Pass.)

TROSSA. — Tributum ex ovibus; droitseigneurial sur les bétes d. laine; ol. trousse.

(SS. xiv.) — haretra; cal guois; ol. trousse.

. XIII.)TROSSARE. — Convasare , supellectilem

in sarcinas cogere ; em baller ; el. trousser.(Pass.)

TROSSATUS. — Divisus, intercisus, inter-rupias ; coupé, divisé, tronché. (St. A rel.)TROSSELLUS. — Fasciculus, ut TROSSA.

(Erigen. II PP.)TROSSERIA. — Fasciculus, ut TROSSA, (A .

1354.)

TROSSIS. — Vasis genus; sorte de rase.(A. 1356.)TROSSO. — Fragmen seu pars; fra.gment,

morceau; ol. tros. (A. 1398.)TROSSOLLUS. — Ut TROSSis. (A. 1356.)TROSSUS. asciculus, ut TROSSA. (A .

1382.)TROTANS. — Equus ; cheval. (Ap. Mart.

A mpl. Con.)TROTANUS. — Erro, hariolus, mendax,

ut TRUTANUS. (Ott. Frising.)TROTARE. — Tolutare ; alter autrot, trot-

ter. (Pass.) — Ire ; alter. (S. ix. )TROTARIUS. — Cursor; courrier, messa-ger. (Ch. A rag.)

TROTINGI. — Joculatores ; bou ffons, bala-dins. (Pap.) —Iid. g. PARANY,1IPnI. (Ap.Mur.)

TROTTA. — Italis, piscis genus ; truite. (A .SS.)

TROTTONARE. — Iclem q. TROTARE. (S .XIV.)

TROUSSA. — Idenl q. TROSSA.TROWENTUS. — Aremoricis troacent, mo-

letrina cujus molw ventorum vi versantui•;moulin a vent. (Ch. A rem.)TROYA. — Sus femina; truie; ol. troye.TRUAGIU'it'I. — Vectigal, carcer, servitus ;

imposition, subside ,rison, esclazage ; ol.truaige, truage. (Pass.

TRUANNUS. — Mendicus; mendian.t, va-gabond; ol. truand. (Pass.)

TRUBLA. — Rete piscatorium ; sorte defilet de péche, truble. (A. 1333.)

TRUBLATOR . — Qui rubla piscat; Vid.TRUBLA. (Ch. Floriac.)

TRUBUCULUS. — Idem q. TRIIIuI.us.

TRUCA. — Arca ; coffre. (S. xII.)TRUCHA. — Ut TROTTa. (A . 1303.)TRUCTE. — Paranyinphus; Vid. DRuc.n7l:.

l

Page 136: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 136/187

CONRU EXIT1tUELLIU i- — Idem q. Tliolr.Lluli. (A.

13:"•)T T;`iJrA- - Fraus, nequltla, jocus ; r2aSe,irornh erie, méckanceté, plaisanlerie, raillerie;al- trat/je.

TItUFAt3UFA. — In ec.clesia Luodunensisolemnis nominatio, quce publico 23 Decem-Lris fit, eorunl qui in Ofiic.iís divinís festivita-tis N'atalitü Christi deservire debent.

TRUFARE. — Illudere, fallere; tromper,friponner, m oquer; ol. traf]'er. (A. SS.)THUFATICUS. — Dolosus , fraudulentus;trompear, fripon; ol- trapear. (A. 1377.)

TRUFATOR.— Jocosus, facetus ; qui aime dpla-isanter, ú badiner ; ol. truféezar. (S. xrri.)

TRUFATORIUS. — Ut TRUFATIGUS et TRU-FA TOR.

TRUJA. — L't TRUECA. (Ch. Mas.)TRULLA. — Fraus, dolus, astutia; adrcsse,

ru ge, f ourberie; ol. trullc. (A. SS.)TRULLARE.— Prelo premere ; pressurer ,

passerara pressoir; ol. traüller. (A. 1531.)TRULLA. — Ut TItUBr.A_ (A. 1281.)TRULLUM. — Torcula.r; pressoir. ( A .

1253.) — Vas v-inariuna ; rase ú renfermer duzin.. (Flod.) — Qucevis cedes, ut TeaLLUS. (S.XIII. )

T13ULLUS. — 1Edes, domus, a;dificium ro-tulldum et concameratum in fornlam ovi, ci-Lo,ium; mai^snn, édifice, rotoudc, baldaquín,cib,o'rre. (Pass.)

T lU'i ,i131. - Buccina; trompette, trompc.(Ap. Mur.)

TRUMELATOR. — Scortator , . libidino-sus; déba.uché, adonn.é ar.t plaisir de la chai.r ;ol. trumeleur, (A. 1357.)

TitUDIETA. -- Tuba ; trompcttc.(Th«<rocz.)TRUNCARIUS. evorator ; qut dévorc,

dissipatertr. (Pap.)TRUNCÁTIO. — Oht.runcatio , amputatio ;

amputation. (Cod. Th.)TRUNCATURA.— Mutilatio; action cle mtt-

tiler, mutilation. (A. 1334 )TRUNCÍIUS. — Decretus, statutus, deCini-

tus; décidé, rcrglé, tronché. (Ap. AIur.)TRUNCIA. — C esio , lnrtatlo ; rtction de

couper, de taillcr. (A. 1340.)TRUNCUS. — Lapis cavus, ubi aqua, undesacra lavantllr, efll_lndltul', :11 c`]Cdlblls sacris ;p%scine. (CÉilleb. Lun.) — Vas apuna, in trua-cis arboroum; ruche da.beilles. (Lob. H. Brit.)— Arceila, cujusnlocii in ecclesiis prostant adrecipiendas fidelium cleemosynas; tror.c, cas-sette d rece2oirles aumúnes. (Pass.) — Cxentlsferrauicnti quod truncat , stipes, ad guetoalligantur r •el; ccps á na cttre (lux pieds. (Ande.SIIen.) —Truncati seu mutilati membr •i eatre-lnitas ; n2o •ignon. (Bid: lllisc-) — S_cdile lig-

nr'urn et hornito; escabeau, tabouret de bois.(C +rid. IJi.sc. Fars.)TRUNGULUS. — Mutilus; mutilé, tronqué.

TUCregai'i, dicuntur qui regi ipsi fulem jura rétre dans la truste du ror:, son protégé, son ay-trustion. (L. Sal.) — Is qut in tr•aasteregiacst; a.n.trusti.on, protégé du roi. (A. 877,)Districtus, terri•torium; ressort, juridiction,territoire. (S. vir.)

TRUSULA. — Strigilis ; racloire. (1 'et. Gl.)TRUFA. — Ut TROCTA. (J, de J.)TRUTANIA. rutannorum agendi ratio;

tic de truand ; ol- truandie.TRUTANIUS. —Ut TRUTANUS. (Vet. Gl.)• TRUTAN IZA RE- — i%itam trutannorum ge-

raro ; gucuser, na.errdicr ;ol. tralander. (J. de J.)— Decipere, illudere , ut

TRUFFARE. (Vet. Cod.)TRUTANUS. — Erro, mendicus; mendican

arzacux,ta.gabond; ol. truand. (Pass.)TRUTINA, — Trutina m^onastica, norma,regula; réglc rnon-a.stique. (Ann. Ben.)TRUTZÉL MANNUS--Internres, u TU>zcxE-

uArrnUS.TRUYA. —Porca, sus ; traje. (A . 1287.)TRUYNA. — « Ilis dichas completa fuit

truyna episcopatus S. C^eornii de Ferraria etlaborerium historia S- » (Al),Mur.)Anslr-uina, tcditi;, irun, domus, ab Ital. struire,conste-Itere

TRYTIILA. — Ut T, ucTA. (Alan. de Insrl.)TUAZA. — Mensura sex pedum ; toise. (A

1356.)TUBA. —113orbus e quinus ; maladie de che-

val; ol. cortrbc. (Pet. de Creso 1 — Preco;crier,cr publi.c. (St. Venais.)

TUBALITER. — Instar tubcc. (A. SS.)TUBA.RE. — Tubam inflare, tuba canere;

sonner de la tromhrtte. (A. 1317.) .TUB.IRIUS. — Qui tubas faca; fabricant

de tronipettes. (Dig.—Qui tuba canit; cclui qui

sonne de la trompette, trompette. (A p. Mur.TUBECTA. — Tuba ; trompette. (Ap. Mur.TUBERNIUlI. —Pro contatb cr-r^aiam.(Laur.)

n .TUBEROSUS. — Superbus ; go flé d'or-guei.l. (huih.)

TUBEX. — Pro turnex.TUBICINARE. — Tuba canere,u UBA

(V et. Gl.) Tr.tbicin.are aliquem, per l.^rlrco-

nenl citare ; citen quelqu'un u son de irom pe.

(Cons- Tol.)TUBICINIUM. — Proclalnatio qum fit sonitu

1:.Iba1; procla.mation, 1; atb picatiora ú son detrompc. (A. 1330.)

TUBLIUM. — hlensul< fr:v.mentarim spe-cies , apud Ralos ; certaine mesure po^urtes grains. (Gest. Irin. III PP.)

TUBRUCUS. —Lama ocrea, ncreis aut caceis coriace is superimponi solita; bottines dlaine; ol. gamaches.

TU11

—Tibialia, qua; Gra'ci recent.ioresou^lz vocant. (Vet. Gl.)

TUCEPTUM. -•s- Idem g. TUCd:TU:kI. (A. SS.Q i fá it taceta;V id Tu

Page 137: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 137/187

21.57 UM ED1tEET 11lF1;t1A: LATInITATIS, UN 25$TUCIIINATUS. — Ilebellio; révolte, rébel-

lion; ol. tuchinerie.TUCI3INUS. — Prwdo, grassator; pillard;

ol. tuchin. (A . 1364.)TUCUS.— Avis genus; coucou. ( Fe,t. Cod.)TUDATUS. — Malleus; marteau. (J. de J.)

TTUlati, quí habent capita grossata ad mo-

dum mallei. grossi; ceux quí ont de grossestestes. (Id.)TUDITES. — Cognomen Caroli Martelli, a

ttcdes, malleus.TUELLA. — Triticum preestantius, idem q.

TOZELLA (A. 1267.)TUELLUS. — Radix ungulrn equi ; la partae

qui est au-dessus du sabot checheval; ol.luyan. (Pet. de Cresc.)—Canalis, tubus, caminialveus; conduit , luyan; ol. tuel. (A. 1301.)

I ' UERL_— Defendi, protegi, passiva no-tione : « Ut monasteria virginum a monachistsceantur. » .(Conc. Ilisp:) — Administrare,-rcgere; gouverner, adm inistrer. (A. 1264.)

'I'UERIA. — Fenestrae species in muris ca-strorum t qua in hostes tela emittebantur;tneurtriére. (A. 1339.)

T U F E L L U S . — Lapidis friabilis ' genus, Gal. -tuf. (A. SS.)

TUFFOSUS. — Tophicius , tophinus; detuf. (Tract. dere milit.)

TUFUS. — Idem. q. TUFELLUS.TUGURIUM. — Cal amus quo sanguis Christi

hauriebatur e cauce ; chali.cmeau, tube qui ser-vait, lorsqu'on cornniuniait sous les deux espe-ces, d recevoir le sang de Notre-Seigneur;

- Vid. FzsTULA. (Us. Sang.)TUGURIUNCULUi1I. — Tuguriolum; mai-

sonnette, cabane. (A . SS.)TUIFIC ARE. — Confirmare; con f rmer, va-

lider. (Vet. Charttilar.)TUSARE. — Vocare aliquem tu per despe-

ctun] ; tutoycr. (Laur.)3.'I1ISS1MUS.—Totustuus; tout á toi. (Eck.)TUITIALIS. — Tutus, ut puto : « Urbe-

MIS VI PP. captus fuit a Carolo, rege Sicilia,et in carcerem tuitialem positus. » (Ap. Mart.Ampl. Coll.)TUITIO. — Irnmunitas, tutela, defensioquam rex fidelibus suis vel ecclesiis indulget,quee et mundeburdium dicitur; Vide MUNnE-Bu]3crunr. — Administratio rerum el bonorumpupilli; tutelle. (Chartul. episc. Par.)

fUIT1SCUS. - Idem q. TxEOTisous.TULUM. — Vasa, impedimenta; bagages.

(Vet. Gl.)TULERE. — Pro tollere, auferre : « Vesti-

menta cum calceam cutis ,quibussanctus vir in-dui solebat tulentes, » etc. (A. SS.)

TULERIA. —Tegularum o(licina;tuilerie.

7A. 1352.)TULERIUS. — Te ;ularum artifex; tailier.

(A 1352 )

de murs ou de toute autre maniére. (Pass.)TUMBATOR. — Tubicen; trompette. (A .

1333.)TUMBATUS. — Sepultus ; enseveli. (Ap.

Pez.)TUMBERELLUM. — Idem q. T UJIBIiEL-

LU1I.

TUMBETTA. — Tuba et tubicen; lrompetteet cebú, qui en sonne. (A. 1333.)TUIIIRRELLUM. — Plaustri genus : tombe-

reau. (Pass.) •TUílIRULA. — Parva tumba; Vid. TUMBA:T,UIIRUS. —Sepulcrum; tombe. (1ret. Inse.)TUDIENTUM. — Tumor; cn(lement. (Vet.

Cod.)TUMEX. — Livor , vibex; meurtrissi.are.

(rl,.)TUhIIDARE. — Inflare, tumeficere; en-

¡Ter, gonller. (A. SS.)

TUMNA. — Campanee clava ferrea; battantde cloche. (A. 1402.)TUMO. — Temo; timon. (Guid. de Vi;;ev.)TUMORATUS. — Tunrens, tumidus ; en jlé,

gon/lé. (A. SS.)TUMULARIUS. — TU3nularia sepultura ,

tumba, sepulerr.n; Vid. TU MB A UAIULATOR.—In Necrol. lsecles.Carnut.:« Sigo levita... pr;r •sr.ilis h'ulberti... » dicitur« tumuda-torliberalis, » quippe qui celcbraridisejus exsequiis, ornandoque tun:ulo opes et

operarn contulerit, ut habet Mabillonius.TUíI'IULLULUS. — Parvus tumulus; petit

tombeau. (J. de J.)TUMULTUARE. — Tumultr.tose clamare;

pousser des cris dc-sordo-nnés. (A. 1386.)TUIIULUS. — Mensura frr]]entaria, Sicu-

lis et Melitensibus; sorte ele mesure pour lesgrains. (A. SS.)

TUNC. — Ad tunc, tum, tune ; alors. (Ap.Mad.)

TUNCIIINIUM. —Coetus judicialis cui prx-eratttcngi;nu; t i d . TUnGrnUS.

TUNGINUS. — Judex, qui loco cou]itis jusdicit; assesseur d'un conde et qui jugeait enson absence. (L.Sal.)

UNICA. — Sagunr militare quod armaturmferrea , vel ihoraci superinduebatur; called'armes. -(Pass.) Tunica ad armare , cadenrnotione. (A.. 1202.) Ta,n.ica audaz, sea lrar-dita, idem q. cotardia. (S. ln.)

TUNICELLA. — Vestís sub;iinconori u'npropria, cad. q. SUBTrt.r?. (Dar.) Pro tun.icripontrficali occurrrt ]ri synodo Valcniina, en.1590.

TUNINA. — Thunnus salsus, lt;+l. tu;zrinrr.(Ann. Gen.)

TUNINUS. — Asserculus, ornithon gailirt-i-rium assercr,ilis seu an]bricibus canecilaturn;petite solive, chevron, barreau, voWre grillée.(Irm )

Page 138: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 138/187

5' 239TU R E\JCTUNSIDI. — Minuliul, concisim; menuement,

par morceaux. (S. de J.)TUI INA. — Species exercitii militaris ludi-

crí ;joute, e.r.erctce militaire; ol. tupineiz. (A .1329.) — 011a teme, vas terreum ; pot detcrre; ol. tupin. (A. 1081.)

TUPPA.— Tuppa catence, sera ; serrure. (A .SS.)

TUR ABUL A. — Baculus collo porcorumappcnsus, ne prata subvertant. (Cons. Sol.)

TURACIIIUM. — Epistomiurn, dolii obtura-'munan ; bonde. (A. SS.)TURBA. — Niger cespes, qui e terra palus-

tri et bituminosa eruitur, et vicem carbonisprmhet ; tourbe. (Lamb. Ard.) —PracticisGalli-cls,Inqui sitio ajudice del egatasu per usuetmorerecepto in aliqua provincia; enqué'te par tiirbeou tourbe, qui se fait par l'audition de pra-ticiens sur un point de coutum e. (Pass.) —fltereticorum convent.us ; a.ssenmlée, réuniond'hérétiques. (Cod. Th.) =A ctio juridica, quaquis in possessione sua turbatur; trouble, ac-(ion juridique qui trouble quelqu'un dans lapossession de son bien. (A. 1319.)

TURBAGIUII. — Sus turbas fodiendi; droitd'exploiter les tourbiéres. (A.1308:)

TURBAMEN. — Turba, motus. (W. Neu-brig.)

TURBANTIA.— Eadem notione. (Ap. Mur.)TURBARE. — Turbas fodere ; exploiter des

tourbiéres; ol. tourber. (A. 1308.) — Om-nem animi sensum c^mden o auferre; étour-dir au moyen dp coups. (L :Bavar.)

TURBARIA. — Locus turbae fodiendae ap-tus; tourbiére. (W. Armor.)

TURB ARIUS. --- Miles levis armaturae, utTURBICUr.vs .TURBATICUS. — Agitatus, turbulentus;

agite', troublé, remué. (A. SS.)TURBATIO. — Ut TURBAGIUrI. (A. 1294.)TURBEDINES. — Tempestates, procellae;

orages. (Rur.Lemov. episc.)TURBELLA. — Procella, quae aerem tur-

bat ; orage, tempéte. (S. Aug.)TURBERA. — Idem q. TURBARIA.TURBICARE. — Turbationem facere; faire

dtt bruit. (Vet. Gl.)TURI3ICULUS. — Apud IIibernos miles le-vis armature, qui jaculis amentatis, machae-

ris, et cultris, sive sicis, skeynes vocatis,dimicabat.

TURBIDARE. — Perturbare, iram conci-tare ; troubler, irriter. (Sid.)

TURBIFIC Raucuul fieri; s'enrouer.(Med. Saler.)

TURBINUS.— Turbo; toupie. (Vet. Gl.)TURBONES. —11linte, terrores, clamores ;

9nenaces, frayeurs, cris. (Pap.)TURBULENTARE. — Idem q. TURBIDARE.

(S. Zen.)TURBULOSUS. — Conturbatus ; troublé, qui

est dans le trouble (A SS )

ON UR ,^nTURCIIEIIANNUS. — Interpres; truclte-

man, rprete.TU R

intCIIESIUS. — Lapis pretiosus ; tur-quoise. A.1317.)

TURC IIIFA RUS. — Monetae aureáspecies ; monnaie d'or turque.

TURCIIINA. — Ut TURCHESIUS. (A. SS.)TURCIIINUS. — Caeruleus; turquin. (A .

SS.)TURCUS. — Turcus magnus, impera-

tor Turcarum; le Grand Turc, te sultan. (Bernde Breyd.)TURELLA. — Parvus agger inter agros du-

ctus, per quem inceditur; petit chemin pourl'exploitation des terres. (A. 1301.) — Ttirri-cula; tourelle. (Ch. Angl.)

TURELLUS. — Parva turris, ut TURELLA.(A. 1327.)

TURELUPINI. -- Iidem q. TURLUPIIVTURFA. — Níger cespes, ut TURBA. (A.

1246.)TURGIA. —Sus, ut puto; truie. (A p. MTURGIDARE. — Tumefacere ; gon,2er. (.1.

SS.)TURGO: — Acipenser, turslo; esturgeon,TURGOR — Tumor, turgiditas ; enriare

(J. de J.)TURIZELLUS. — Turricula, ni fallor : «Duo

turizelli primo facti et levati fuerunt su-per baptismo ecclesiae majoris cum colo-nellis et cum pannis deauratis. » (Chr. Paran.ap. Mur.)

TURLUPINI. — Haeretici Valdensium se-ctarii in Gallia sub Carolo Y rege Francia.(A. 1372.)

TURMA. — Regio; pays, cantan. (S. AugTURMELLUS. -- Coxa; cuisse ; ol. tru-meau. (A. 1287.)

TURMINOSUS. — Torminosus ; qui a decoligues. (Vet. Gl.)

TURMULA. — Diminut. a turma.. (A. 14TURNA. — Quanti pluris sit compensa-

tio in permutationibus vel bonorum di-visionibus ; retour que l'on donne en éehan-ge ; ol. tourne. (Pass.) .— Modus agri : « Fo-dere in campis unam turnam fossati. » (Patav.)

TURNARE. — Vertere ; tourner. (L. Bav.)TURNARIUS. — Qui praedium vel feudumcum aliis possidet ; copropriétaire, cosei-,gneur. (V et. Chr.)

TURNELLA. — Turricula ; tourelle ;tournelle. (A. 1202.)

TURNICLIA. — Sagum militare ; cod'aranes ; ol. tornicle.(A. 1268.)

TURNUS. — Vices seu ordo quo quisquevice sua aliquid peragit ; tour, rang. « Cpellani canomcoruma d sute turnuan hebdolrl

dae ad totum teneantur servitium.» (A. 1405.)

— Census pecuniarius ; sorte de redevanceannuelle. (A. 1351.)—Verticillum; tourniquet

(Lob H. Brit.) V id. TORrrUS. — Timpanuud

Page 139: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 139/187

2 : ! 4 1 UR 1 1 E D I . E EET I N14 I1 I .E LATINITATIS. YM °^49.

TURPARE. — Mutilare ; mutiler. (Ap.Mart. Anecd.)

TURPATOR. — Qui turpat. (Vet. Gl.)TURPEFACERE. — Stuprare ; déshonorer.

(Vet. Gl.)TURPERE. — Esse vel fieri turpem ; en-

laidir. (V et. Gl.)TURPIDO. — Turpitudo ; in famie, déshon-

neur. (Tert.)TURP1LIANUM. — Infamia ; infamie. (Ap.

Columb.) In turpilianum cadere, infamiamsubire ; étre déshonoré. (Id.)

TURPILOQUUS. — Qui turpia loquitur;qui parle d'une m aniére obscé•ne. (Ap. Duell.)

TURPILUCRUS. — Turpiter lucrum fa-ciens ; qui gagne honteusement sa vie. (Vet.Gl.)

TURPITUDO. — Locus turpis, obscenus,zloaca ; égout. (Thwrocz.)TURQUEMAN. — Peregrini sermonis in-terpres, ut TURCHE â rANNUS.

TURQUESIUM — Species vestis.TURRAGIUM. — Turris seu carceris cu-

stodia ; garde de tour ou de prison (A. 1356.)TURRALIS. — Vid. DoMUS.TURRARIUS. — Turris seu carceris Gu-

stos ; gardien d'une tour ou d'une prison ;01. tourier.

TURRELLA. —1435.)

TURRESINUS. — EademMur.)TURRESTINA. — Assatura ; viande rótie.

(Vet. Gl.)TURRETA. -- Ut TURRELLA. (S. xII.)TURRIBILE. — Thuribulum ; encensoir.

(A.1462.)TURRICELLA. — Ut TURRELLA. (Ap. Mur.TURRICELLUS. — Ut TURRILE. (Ap. Mur.7'URRICULUS. — Pro TuRRICELr.A. (Flod.TURRILE. ampanarii pyramis ; la flé-

che du clocher. (Lib. Mir. S. I3erti.n.)

TURRIONUS. — Turris majór ;, grossetour. (Ap. Mur.)TURRIS. — Campanarium ; clocher. (Mir.

S. Colunaban.)— Arx, castrum ; chtlteau-fort,citadelle. (W. Gemet.) — Carcer ; prason.(Ord. Hosp. S. Joan. Meros.) — Vas in quoChristi corpus asservabatur in turriurn esi-guartim figuram efl'ormatum ; ciboire enforme de tour. (Gr. Tur.)

T'URRISINUM. — Ut TURIrESINUS. (Ap.Mur.)

TURRISTA. — Turris defensor ; sot,datpréposé á la défense d'une tour. (Tract. dere mil.)

TURRUNDA. — Ut TURRESTINA . Vet. Gl.)TURTA Ut TORTA

TURTURUS. — Pastor; berger. (3 de J.)TURUCA. — Vestis regia ; vé'tement royal.

(Pap.)TUSCHA. — Locus arboribus ad ornatum

consitus • Vid. TOSCHA.TUSCULANUM. — Prmdium quodvis amaú-

num ; propriété d'agrénncnt. (Ap. Duel.)TUSCUS. — Rudis, Ilisp. tosco. (A. SS.)TUSSITARE. — Tassire freciuenter ; tous-

ser souvent. (Ap. Pez.)TUSSITUS. — Tussis ; toux, toussem•ent

(Vet. Gl.)TUSTAQUA. —Tectum porcorum ; étable

d pares. (A. 1328.)

TUSTARE. — Pulsare; fr•avper; ol. tuster.(Ch. Occit.)

TUTACULUM. — Tutamen ; protection,abri, asile. (Prud.)

TUTALANA. -- Pannus e lana tantum con-fectus ; tissu tout de laine. (St. Fer.)TUTAML+'NTUM. — F.irmamentum, prote-

etio ; appui, protection. (Vet. Gl.)TUTARE. — Occidere ; tuer. (Cli. Occit.)

Tutare candelam aut cercana, exstinguereéteindre la chandelle. (Ord. Rom.)

TUTELARIUS. — Qui sub alicujus tutelaest ; prote'gé, celui qui est sous la protectiond'un arare. (Ap. Lucí.)

TUTELATOR. — Protector ; protecteur.(Vet. Gl.)

TUTELLA. — Administratio bonorum pu-pilli; administration des biens d'un pupille.( A . 1 4 7 2 . )

TUTELLUS. — Calamus quo sanguisChristi a fidelibus hauriebatur; idem a. C A -LAMUS, FISTULA, Slrno, etc. (A. 1050.)

TUTELUS. — « In primis indulgentiaTnChristianis communi tutelo clatarrr to1;:tMasirninus imp. » (Lact.) Legendum est con--mi/ni titulo, hoc est communi utriusqueimperatoris consensu.

TUTIA. — Cadmia ; calaminc ' ol. tuthic.

(St. Rip.)TU'T'OR. — Advocatus pralclii ecclesiae ;l'avoué d'une église. (A. 1043.) — Qui ad nra-nistrat, regit ; adrninistrateua , ge'rant. (:!.1254.) — Fidejussor ; rénorulant, .caution.(A. 1216.)

TUTTA. — Exactio, tributurn, ut Tor.Tn.TUTUBA. — Tubicen; trompette. (A. 1504.)TUTUPIA — Capitís tegumentum clericis

propriurn ; bonnet carré. (Pass.)TUVEUS. — Ex tufo ; de tuf. (A p. Mur.)TYGANUM. — Sartago ; poele. (A. SS.)TYG UB IU:II . — Pro Tr;corirUM.TYMALLUM. — F. lacitum, judicium do-mini feudalis. (A. 1201.)TYIIBA. — Sepulc.rum, ut TU MB A .

Turricula ; tourclle. (A .

notione. (Ap.

Page 140: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 140/187

• UCIIT]"AIPANISTRIA. — .Campanee ; cloches.

(Vet. Cod.)TYAiPANIZARE. -- « Totum intumuerat

corpus ejns, cutisque facta livida, per omnescorporis partes ad tacuil)] quemlibet tympani-zans, vchementissirne tendebatur. » (Yit. S.Gerald. abbat.) Editor reddit « tendí in-star t ,y-rnpani; » malim, « instar tympani re-

sonare_ »T1'il1PANUM. — Campana quae non clava,sed malteo percutitur, qua monachi ad re-fectorium vocanl.ur; timbre. (Cons. S. Gerna.a Prat. )

TYNERARIUS. — Tinarum artifex; tonne-lier. (A . 1350.)

TYPACIUM. — Ut TYPARIUM.TYPARIUM. —Sigillum cui principis zvzroS

seuimago inscu,pta est; sc.eau. (A. 1124.)TYPIILOCOMLUlI. — Domus in qua croci

a luntur; hospice pour les aveugles. (A. SS.)TYPIIUS. — Superbia, mentis elatio ; va-

nité, orgueil. (V et. Gl.) — Febris; la fiévre.`PaTYPI. — Imperatorum constitutiones , de-

creta, O:EotTv,:ot; édits et constitutions desenipereurs, surtout ceux qui sont relatifs á lafol.

TYPICARE. -- Figurare, exprlmere; expri-mer, représenter, jigurer. (Ap. Mart. Ampl.Col.)

TYPICUS. — lit TRnTEUS. (Vet. Gl.)i'YPRUS. — Vasculi species : « Vas, quod

typrunz nuncupant, in celerarium deportavit,

et ante vas, in quo erat cerevisia, deposuit, ex-tractoque epistomii vertibulo, in illud cerevi-siari excepit. » (Vil. S. Colu.mb.)

TYPUS. — Febris accessio, febris ipsa,edietum, superbia; acccs de f iévre, fiévre,

ULN 22244,

édit , ordonnance , orqueil, vanitc^ (PassTYRA. — A d t yram recta, a Cali. d tire.(A.217.)TYRAMN1ZARE. — Tyrannidem exercere ;

régner, gouverner. (Th_ Otterb.)TYRANNA. — Mulier (luce tyrannidem exer-

cet; femme qui rigne, qui goaaverne. (Vet.Gl.)

TYRANNIS. — ( Adject. ) Pro tyrannicus.(S. Ix.)•TYRANNITAS. — Pro tyrannis. (A p. 11'ITYRANNUS. — Non modo re y pessimus

atque improbus; sed etiam rex quivis dictus;tyran, roi, tout chef de natigia.

TYRIACA. — Pro TnERIACUM

TYRIUM. —PurpuraTyria, vel pannus pur-pureus ; pourpre de Tyr, tíssu de pourpre

TYRO. — D1.iles, qui mlhtiae cingulo recensdecoratus est, et necdum in beilis vel tornca-mentistyrocinium suurnexereuit; nouveauche-valier quin' a pas encore paru dans les tournois.

TYROCINIUM. — Militia ; chevalerie. (V ct.Gl.) — Torneamentum, ludi equestres, inquibus novi milites armorum suorum tyroci-nia exercebant; tournois, joute. (A. 1221.)—Stipendiurn ; solde, sa.laire. (A. SS.)

TYTERES. — Vox I-Iispamca, ludricra si-gila ; rnarionnettes. (Gane. plrsp.)

TZANGII+,. — Calcei seu potius cothurni,qui crura et pedes tegebant; brodequins. (Ap.Script. Byzant.)

TZANSIUS. — Dignitatis nomen apud Grro-cos recentiorés, idem qui chiausius, vel chiaus-

sus hodieTurcis dicitur.TZUSTRIA. — Monomachialudrica, hastilu-dium singulare, idem quod JUSTA. (Vet. G

TZWYDIK. —Lini manipulus; botte de lin(A. 1281, ap. Lud.)

9.243 LEXICON

URACUM. — Septentrio, apud Provinciales;le Nord.

UBA RTILLUS. —1tlensurae species ; sorte demesure de capacité pour les grains. (S. xlr.)

'MERARE. — Fecundum esse vel uberapraebere ; allaiter ou are fécond : « G-ravidaeparturieut, steriles uberabunt. » (A. SS.)

UBERTARE. — Abundare, uberem ac fe-cundum esse, ubertim habere; dtre fécond,avoir en a.bondance. (Gem.)

UBI?I;TUOSUS: — Uber, abundans; l'écond,fertile, plantureux. (J. de J.)

UBICADA. — F. modus agri : « Concedi-mus.... ad casam S. Vincentii res quasdamsitas in pago Lugdunensi in villa Montisgudini'meter silvam quam reservamus, et de ipsasilva damus ubica.dain unam. » (A. 942.)

UBIVIS P bi (A SS )

— Arca vel cistae species, Picardis a]iisquehuche.

UDO. — Equi stra;ulum coactile; couvcture ele cheval en tissu feztré. (V et. Gl.)

UFFINGI. — Dicti reges orientalium Anglo-rum ab Uba rege, qui vixit a. 578.

ULCEA. — Locus pascuw ; licu de páture,pQtura,ge.

ULCUS. — 'Navis oneraria ; bdtinient dtransport. (Leg. Ethel.)

ULIXYCE.— Ulyssis more, astute; d la mañiére d'Ulysse, astucieusement, avec fourbe-rie, adroitem .ent. (Ap. Mur.)

ULLOMINUS. — Ullomodo ; d'aricune ma-niére.

ULMETA. ocus ulrnis consitus, ulma-rium; lieu planté d'ormeaux; ol. oraaioieormillc (Chartul S V ict Mas )

Page 141: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 141/187

21_5 IIB 1EDLEET ATINITATIS. NC 246

Pro pannorum cum ulna mensura domino sol-vitur ; droit d'aunage.

ULNARE. — Ulna metiri ; mesurer á l'aune,auner. (Pass.)

ULNATIM. — Minutatim; en détail, parfragrnents : « Ulna.tim vendere. » (A. 1337.)

ULNATOR. — Qui ulna metitur; celaai q uamesure arce l'aune, a Laneur. (Ch. A ngl.)

ULOZE. — Majoris navigii gemas ; navire,batean d'un grand toizriage. (A. 1276.)

ULTELLA. — Lecythus ; flacon, pot d, ren-fer~mcr des liquides : « Et offerant ibi quisquedonativum suum et brachium candela, atqueultellam seu lecythum olei, et sanas eris. »(A. SS.) Legerrd. F. ulicella ab ltal. uliva,()lea.

ULTERPES. — Choreze species ; sorte dedanse. (A. 1217.)

ULTIMARE.—Ad extrema vergere, m ulti-ma parte esse ; finir, s'approcher de son terne,toucher c8 sa fin. (Tert.)

ULTID'IATE. — Pro ultimo : « Recognoscome recepisse... surnmam 4 lib. et 10 sol.Paris. pro termino paschali ultima.te przeterito.»(A. 1497.)

ULTIMATIitI. —Eadem notione. (Thwroc.)ULTIMATUS. — Ultimas, extremus; der-

nier : « ealtimatixna arrestum. » (A. 1399.)ULTLIIISSI.iICS. Onaniunr postremas; le

dernier de tous : « Ego ancilla vestra ultimis-

sirna, servissima omnium ancillarum vestra-rurrr: »

ULTIMITAS. — Extremitas; fin, ternainai-son. (Const. Afr.)

ULTRA. — Pro contra. (A. 1397.)ULTRAGIUi'+I.—Quod excedit summam ali-

quacn ; conviciurv, injuria ; immoderatio, im-prudentia; praUstationis species; excédant,ce gaci est au delá de la mesure; outrage,affront; passage des bornes de la modération,im.pruderace ; redevance, taxe ; oultrage,oultraige. (Pass.)

ULTRAMONTANUS. — Qui ultra montes,hoc est Alpes, degit ; qui de7neure au delúdes A lpes, ultramontain. (Clem. IV PP.)

ULTRARE. — Injuriis aíl'rceré; • outrager,couvrir d'insultes. (A. 1346.)

ULTRARHODONENSES. — Qui ultra Rho-donum habitant, Occitani comparate ad Dtassi-lienses ; les habitants d'au delia dct R iaáne,les Lcanguedociens relativement aux D•Icarseil-lais. (A. 1312.)

ULTRERIUS. — Trausversus; qui traverse,obligue, transversal. (A. 1243.)

ULTRINUS. — Uterinus; de la Tate mere,utérin. (A. 1382.)ULTRIS. - Auctus; acera, augmenté. (A .1303 )

UMBRA. — Territoriun Ī urbi adjacens ;partie de la banlieue d'une ville qui en touciceles murs. (A. 1307.) Species, simulalio ;ombre, prélexte. (A. 1316.) — Urnbr re,phan-tasmata ; fantGmes, 0171b1" C5 (Vet. Gl )

U1IIBRACULUM. — « SacrOSanctS+ basilictS. Sulpicii Nivensis monasterii clni cst sube-ambraculum. Biturige civitatis construclus. »(Charlo/. Bit.) Roe est prope muros civitatis.

UMBRALE. — Velum, cunopeum ; rideau,m.o'rrsti(pulir e. (?,'ec. ab. Altor f.)

L191131iAP.IUS. -- Qui umbrarum scli spiri-tuum responsa expela ; superstitieurz-,cclui quiattend les réponses des esprits. (S. vli.)

UM.BItATICI. — Umbm; esprits, fcant8rnes.(Vet. Gl.)

UIIBRATILITER. — Levi pictura, rudibuslineamentis ; en esquissant légérement. (Sid.)

UMBRELLA. — Idem q. UMBRELLUM.UMECTA. —Loca paludosa, vel palustribus

vicina; lieuxrna.récageux 0n L'oiS'inS de marais.(Ap. Īlleic:helb.)

UMUS. -- Cassis; heaume. (A. 1345.)UNALIS. — Singularis : « llonacbus Graece,

Latine unalis, sive quod solos in cremovitam solitariam ducit ; sive quod sine im-pedimento muncliali nlunclum laabitet; sivequod ia hac vita solas etsi inter multas ha-bitet versetur. » (Can. Iliber.)

UNADLITANS.—Pro un animis. (Conc. Ilisp.)

UNAMMES. — Ama.zones; Amcazoncs. pret.%rl . )UNANIIIIIT.LS. — Animi necessituclo : «Lit- .

leras ab unaninaitcate tua nostro directas aprastolatui, apostolica patientia suscepiutus. »(A. 928.)

UN'ALTIMITUS. — Una mente, uno animo;unaninrement. (Ap. Duel.)

UNARE. — Unurn cllicere , congregare •unir, joindre. (Tert.)

UNATIM. — Simul, una ; ensemble. (A. SS.)UNCATUS. — Instar unci factus; en forme

de croe, erochu. (Sid.)UNCIA.—I4lonet(e aurcw genus in asir apudSiculos aliosque ; monnaie d'or en r.asaye enSicile et ailleurs: — Modus agri, non ubiqueidem ,; sorte de mesure agraire. — Uncara

pollicis, articulus pollicis; l'articulation dupouce. (A. SS.)

UNCIALIS.— Unciales littera', characteresinicia, id est pedis duodecima parte constan-tes ; lettres onciales.

UN.CIATA. — Modus agri, ut UNCIA.UNCENARE. — Hamare, unco prehendere;

accrocher, •saisir cavec un croe. (Vet. Gl.)

UNCINULUS. — Dirninut. ab uncus ; petitcrochet. (Sid.)UNCIUNCULUS. —Calceamenti recurvi spe-

Page 142: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 142/187

^s^2i7 iN I U X I C O N \U 243' ilun utuntur Ianam carminantes; halle a ca- NICUBA. -= Unius viri ux.or; fcmme gacider la lame. 'a été mariée qu'un.e fois. (S. Hier.). NCTUOSUS.—Unguine plenus; onclucux. NICULTOR. — Unreís Deicultor; adara-(1•.eon-) eur d'un seul Dieu. (Prud.)

I7NCT UR:1. — A deps ;graisse. ( A . 827. ) NIFICARE.— Unum facere ;unifier, faireIrNCUS.—Modus agr apud Danos; sorte cle un: « Uni ficantis gratine aeternumf^ usaguo-mesure agraire.— Uncus pastoralis, virga vel vit. » (S.Paulin.)baculus episcopalisrecurvus;crosse ép sco pae NII:ORUISARE. — Uniformem reddere ;

UNDACIO.—Inundatio ; débordcment.(Lob. rendre uniforme, uni forrniser. (Coanc.Basil.)I. I3rit,.) NIGAM US. —Qui uni tanturn nupsit; ce-UNDAI'LARE.-- Ut UNDEIARE. (Pass.) u^i qui n'a été qu'une fois marié. (Vet Gl.)NDARE. —Eaticm notione. (S. xvi.) NIGENA.— Ejusdem gentis; . de la nzéme

UNDANTER. — Copiosa; copieusement , en nation. (Gest. Tanc.)bon.dance. (Vet.Gl.) NIGENEA.— Quae sunt ejusdem gencris;

INDE. -- Pro de quo • d'oú. — Pro cújus•; qui•sont de la méme espéce. (Gocl.Le,x.)ont. — Qua; par ou. NIGENEITAS. — llomogeneitas; état deiNDEC Ii1IA. — Prnestationis species ;droit ce qui est de la mém.e espéce, homogénéité. (Id.)e ontiiézne, sorte de redevance scigneuriale. NIGRA NUIII:— Grani genus, id.g. GRAVA-A. 1309.) ETUM.

DE(ARE. -- Infantenl vel moribundurn NIO. — Societas, feedus, conso-ciatio; li-on omnibus adhibitis baptismi cwremonüs gue, association, unjan. --

C epe ;oignon; —haptizare

—nampersonam,

ructus,,lustrali agua perfundere ; ondoyer; Unitas; unité.

euro— Vox

duobusforibeneficiunlmf

ecclesiastici in rel. u^mdéer. (Pass.)NDEN US . — P raestationis genus, utUPi DE- sub éodem titulo uni tribuuntur ; cumul_

crnrA. (A. 1375.) ocles; borgne. (Ditm.)NDE^RE. Abundare, a(Il

eneficiaria

uerc ; arriver NIONITIE.—Ilaeretici'qui« dicebantunamn abondancc, a/'(Caer (Ep. S. ILildey.) ubstantiam et unam

,

ne

Filium et S

UNIOCULUS.

IJiNDESCERE.

IL

In undas excrescere , tu- ritum negabant. »ere;« ita quod non undescit mare in via , NIPEC IUS. —In.teger ;d'une piéee. (Emp

er quam transiit dolium ; sed serenitas sem- NIRE. — Con jun ;ere ;unir. (Conc. Ilisp.er ibi apparet. » (A. SS.) NISONUS.—Ejusdemsoni;ztntss

NDESECUS. —Pro undequaque. (A. 866.) NISSIM.US. =« Tam simplex Deus, quamvD1FRAGUS. — Qui undas frangit; qua unus est. Est autem unus, et quomodo aliud -

rjse les vagues. (Verrant.) ihil , si dici potest, unissimus est.» (S. Berta.)UIZ^DRA MEN TUñI.—R eliquum, quod exce-NISUBSTANTIANI.—Yid.I^otsolit stunmam ; excédant, ce qui dépasse la me- NITATUS. — Conjunctus, unitus ; joint,ure. (A. 1230.) ni. (A. SS.) — V acuus , planus, nudus ; sansIINGIANA. — Annonae specics,cadena f. q ^négalilé, atni. « Idem Gaudefridus dedit prio-

NIr,RANUM. (A.1373.) atui... totam vineam suero tarn plantatamNGUETARIUS. —Qui ungl.tentarium seu quam unitatam. e (A. 1222.) Iloc est, agrum

c^ipemvenda; marchand de graisse. (A.1287.) vineis plantandis idoneum, sed iis nondumNGUENTUM. — A deps ;graisse. (A. 1418.) consitum.NGUICULARIUi17. — Culter autquid si- NITER. —«Unius estis oves; heul cur non , [

mile, quo ungues resecantur; instrument á niter itis?» (Fort.) Quasi unum. iter.ouper les ongles. ( I'et. Gl.) - NITESTIS. — Ut UNlcor.EUS.

NGULA.—Ferramentum mueronatum quo NITIM. — Una, simul ; ensemble. (Camuleatim corpora laniabantur et fodiebantur; Pereg.)nslrz.ttnent de torture arce lequel on déchircait NITIO. — C onjunctio;uni on. (A. 1390.)e corps des condananés, gr i[Je. (Ugut.) NITUM.—Panni speciesa simplicetextura

UN GU LA RE. — Un gulis sul^iicer•e, ungula- sic dicti ; tissu uni. (A. 1446.)^uin tormentum inferre; appl; q ‘cr..r att supplice NIVERSALITER. — Universe ; générale-e l'ungula, [aire décltirer avec des griffes de ment, engénéral.

fer. (Vet. Cod.) JNIVERSITAS. — Incolarum urbis vel op-XIAPrIit. EN'.fU1I. — >11etallorum temperatio;idi universitas; l'e^senzble des ltabitart^ ts d'

lliaqe. (A.1225.) tllc la conamaane. (A.1271.) — Collegica

Iab.

UNIANIMIS.—=Prou^nanimis: « Fratres cha- nonicorum ; collége decltanoinrs. (A. 11'a t78.)

(issimi orati.one unianimes deprecemur. » NIVIRA

'un mari. . (Tert.)— Quae uni

^

upsi t; ui n

Gal.} •, uNIDOS.— Unobo ye vectus; traine par un

nio, status univir

seul ba:uf (A SS ) rum ; condition de laUNIVIRATUS.—

feCondit

m e qui n'a eu qu'ttn

Page 143: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 143/187

1,249 RN iEC31tEE Tll\Ffil1ITNX. — tinguis ; ongle. (Vet. Gl.)UPLANIiA. — Superior terra, Anglis, seu,

ut vulgo loquinnur, terra firma, respectu pa-ludosm ; terre ferme et élevée (pour la distin-l;uer d'une terre aquatique).

UPLANDENSIS. — Ap. Anglos, rusticus ,agrestis , silvestris, montanus; paysan, itabi-.tant des foré'ts, montagnard.

UPPATURA. — Cantilenae seu cantus spc,-cies; espéce de chant. (Const. Garniel.)

UNTA. — Pro upupa.UQUA. — Bannum, proclamatio ; publica-

tion, proclamation. (A. 1370.)UQUAVINUS. — Praeco, qui venum venale

proclamat ; crieur public. (A.1330.)URANICUS, —Cmlestis ;. du ci.el, céleste. (II.

Occit.) « Uranica patria; » le séjour céleste.( Vet.I12 sc.)

UR ANITUS.—Eadem notione. (A. SS.)UR ANIUS. —Eadem notione. (Vet. Gl.)ITRANUS.—Eaclem notione. (Vet. Gl.)URBALIS. — Urbanus ; de ville. Tcclesice

urboles, majores, cathedrales. (Ach.Spic.)URBANARI. — Rempublicam administrare,

in urbe de,ere ; gouverner l'Etat , vivre á lavilie. (Vet. 61.)

URBARIU>SI. — Pra?dium úrbi proximum ;bien de empape situé aux environs d'uneville.(A. SS.)

URBATUS. — Sulcus qui fit in urbe con-deuda urvo aratri designatus ; sillon que l'ontrace lors de la fondation d'une ville pour enindiguer l'enceinte.

URBECULA.— Oppidulum; petite ville. (A .1456.)

URBICARIUS.— Urbicari.oe regiones, Traea prrr;fecto urbis administrabantur ; .quartierssitués aux approclies des 'cines et dépendantde leur admini.stration. (A. SS.)

URBICUS. — Civis; habitant d'une ville',linurgeois. (A . SS.) — Romanus; de 13ome?,.A3omain.: « Urbicus Papa;» le Pape de Borne.(S. Paulin.)

URBS.— Urbs a.urea, Roma ; Borne. (Prud.)LTRBURA.—ApúdIlungaros, jus regium infodinis aureis, argenteis, etc.; droits du roi

sur les mines et m.iniéres.URCA.— Modus agri , pro UNCIA. (A.t1255.)URCEOLUS. — Situla; vase pour puise.r de

l'eau, seau. (hale.) --Vas superius unde lavan-dis manibus agua infunditur; pot d eau, ai-,quiére. (Lanf. arch. Can t.)

URCEUS.—Sepulcrum, feretrum, theca re-liquiarum ; tom.beau, sépulcre , chdsse, reli-quaire. (A .SS.)• URCIUS. — Pro URCEtrS.

URGESCERE. — Smpius urgere;presser

souvent_ (Lucif. Calar.)URGUERE. — Accusare; aecuser. (Cod.

Thend ) U (A 822 )

I 1.ATINITATIS. USA 2.50

pacité pour les liquides. — Sepulcrurn ; tona-beau..

orle. — Mensura liquidorann ; mesure da ca-

URPIIEDA. — Apud Germanos , ,luramén-lum gi.iod ex carcere dimissus prrestat de nonulciscendo ; serment fait, par celui qu.i sortde prison de ne pas se venger de ses accacsa^teurs.

URSA LIBRA. —Pro trrsa; V id. A.strruk,(henn.)

URSARIUS. — Vir e familia, domesticus,ofiieialis palatinus ; serviteur, dumrsliaue;.(A. 1176.) — Cui ursos ad spectaculi »m in-struendi cura commissa est ; celui gaci dresséou qui est chargé de dresser les otir.. de,st i^irssaac.x spectacles publics , montreu.r d'curR.(Lamb.)

URTÉLLA. — Judicium divinum, purgatiovulgaris ; juyement deDieu ; id. q. ORn.lr,ruli.

URTIFER. — IIur-tus; jardin. (V et. Tab.)URUS. — Bes silvestris ; brcuf sa-uLoge;

urus.URVUS. — Aratri curvatura proprio ; item

sulcus aratro designatus, intra quem urbc;áa3dificarcnt. (Rol. Pat.)

USA. —Fluvius ; eours d'ea.u.. (Ch. Sa.r.) —.Jus trtendi aliqua re; clroit d'ttsage. (A . 1308.)

USAGGERIUS. --- Ofl'icium apud Templa ^rios; usagier, diyn'i.taire du Temple.

USAGIARE. — Ea qum ex usu debenturprmstare ; payer les droits'et les rrderancesetc., étáblis par l'usage. (A.1295.)

USAGIARIUS. — Quo utilicet; chose don€.on a la jouissance, principalem,ent les bois etles pttturagcs: « Solvent unum denarium dequolibet poreo lactente quem habebunt in alionemore communi e.tusagiario. » (A. 1279.)Qui in silva alieno usagi:uan habet. ; celui qui cile droit d'usage , c'est-á-dire de couper dubois dans une forCt et de mener paitre sestrou.peaux dansun páturage ; ol. usagier. (A .1331.)

USAGIUM. — Usus, mes; couti.cane, acsa-ge. — Tus utendi aliqua re (dicitur petissi-mum de nemorum usu); usage des boas, droitd'y fa.ire paitre ses bestiaux et d'y prendre leboas dont on a besoin pour sa consornmation..— Tributum, vectigal, vel etiam scrvilium,quod domino exusu etconsúetudine debetur;redevance, corvée, etc., tata ce gire le vassaldoit au seigneur en vertu de la coudume, redc-va.nce, prestationeoutumiére.

USAGIUS. — Vectigal, quod ex usu domi-no clehetur, ut USAGIU;1i.(A. 1202.)

USAGO. —Usus, consuetudo; usaye, cou-turne. (Ap. Perard.)

USAIGIUM. — Idem ct. UsAGIUBi.(A. 1216.)USANCIA. — Prazstatio quae ex usu et con-

suetudine debetur, ut USAGiUDI.(A . 1166.)USARE —Frui gaudere'; jouir, user. (Pass.)

Page 144: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 144/187

22N1 ; SU EX

ex usa et consuctudine pensitatur, ut USA-Gtuar. (Usatica et Usatici crebro appellanturconsuetudines municipales.)

IJSATICUS. — (Subst.) eaderri notione. (A.941.) -- Ususfructus, jus re aliqua utendi pervitam, ut videtur ; usufruit, jouissance vza-gére. (A. 1370.) (Adj.) Ex usu et consuetu-dine debitus, ut USATICALIS. (A. 1344.)

USATUS. — Societas certis usaticis addi.eta; association, compagnie. (Dom. de Crav.)—Detritus : usé; « usatus pannus. »— Quodex usu debetur ; idem q. USATICUM. (Ch.Prov.)

USCERIUM. — Navis qua equi transvehun-tur ; navire destiné au transport des chevaux.(A. 1336.)

USCLADA. — Pars silvm combusta , idemq. ARSEIA.

USIA. — « Causa hujus doloris erat pedicu-Ius ovinus, clilemrammatici usiam, quasi aburendo, vocant. » ^V it. S. Bern. Pcenit.) Lo-quitur de clolore aurtum.

USIAI'ICUS. — Tributum, praústatio quaeex usu et consuetudine debetur, ut USAGIUM.(A. 1184.)

USIBILIA. — Supellex, utcnsilia : « De an-nona txlotli.i xxx cum omnia usibilia ligni etferri quod necesse habet homo in omnibus. »(A. 855.)

USICHERIUS. — Ut USCERIUM.USIHERUS. —Eadem notione.USIMENTUM. — Facultas quam quis habet

utendiin alieno prtudio rebus non suis; droitde se servir des choses qui ne nous appartien-nent pas, jouissance. (Mart. Ampl. Col.)

IISINA. — Ustrina, vel oflicina quaevis adaguas exstructa; atelier, usine (en general).USINAII:E. — F. usimentum hab,ere ; Vid.

1JSI1rENTUM. (A. 1240.)iJSITARE. — Uti ; faire usage.(Bal. Misc.)

— Frequentare; fréquenter un lieu. (A. 1412.)USITATA. — Praestatio quae ex usu exigi-

tur, ut USAGIUM. (A. 1224.)USITATIO. — Usus ; usage, exercice. (A .

1372.) — Idem q. USITATA. (A. 1173.)USITATUS. — Detritus ; idem q. USATUS.

(A. SS.)

USSARIUS. — Idem g. USCERIUM.USSERA. — Officii nomen in ecclesia Colo-niensi ; f. ostiarius, a Gallico huissier.

USSERIA. — Ut USCEIiIUM.USSERIUS. — Eadem notione, imo ostia-

rius ; portier, concierge, a Gal. huissier.USTAGIUM. — Pro HoSTAGIUM. (A. 1265.)USTEARIUS. -- Pro ostiarius Flericus.

(Mab. Lit. Ga.11.)USTENSILIA. — Pro utensilia.USTERNA. — Pro ustrina.USTIARIUS. — Idem q. USTEARIUS.

USTURA. — Inflammatio ; in. flammation.(Alex. Iatro.) — Flamma; flamme. (A. SS.)

USTUS U i i d b ül b ül

iCON TAsoit, cela surtout qui a le droit d'usage duna

2259

un bois ou un pctturage ; ol. usagier.USUALE. —Jus utendi; droit d'usage dan

les bois et les páturages. (A . 1150.)USUALIS. — Qui in usu est ; habitual, or-dfnuire, commun: « Usuale argentum, zcsua-lis sermo. »USUALITAS. —Idem q. USUALE. (A . 1261USUALITER.— Usualiter tencre, ad usurn-fructum possidere; avoir l'usufruit de. (S.ix.)USUARE. — Frui, gaudere, ad usumfru-ctum tenere ; avoir la jouissance, user, pos-séder en usufruit. — In usu esse, solere; étre

en usage, habituel , ordinaire.USUARIA. — Ususfructus seu potius jus

utendi , ut USUALE. (A. 1142.)USUARIUM. — Eadem notione. (A. 1140.)USUARIUS. — Qui alicujus rei usura habet ;

celui qui a le droit d'user d'une chose, usa-gier. (A. 1309.) — Usuarius fructus, usus-fructus ; icsu fruit. (Tab. S. Vin. Cen.)

USUCAPIO. .— Pecus vagabundum, servusfugitivus ; troupeau égaré et vagabond, serjfug.itif.USUFRUCTUARE. —Daread usumfructum,usufructuario et precario jure ; donner l'usu-fruit d'une chose, donner Une chose d titreusufruitier (A. 955.) — Usufructuario jure realiqua uti; jouir á titre usufruitier. (A.1133.)

USUFRUCTUARIUM. — Pro ususfructus.(Greg. M.)

USURA. — lisura realis et mentalis : «Usu-ra realis est guando mutilo dantur xn dena-rii pro xIII; vel alias secundum majus etminus. Et nientalis est, guando propter di-

lationem carius vendunt et vilius emunt. »(St. eccl. Const.)USURARE. — In foenore nummos ponere,

dare fenori pecuniam ; placer son argent dintérét. (Pass.) « Usuras producere ; » produire du revenu,porter intért't. (Bract.)

USURARII.— Foeneratores, qui ad usuramcommodant ; préteurs, usuriers. (Pass.'

USURARIUM. — Ususfructus , jus utendi;idem q. USUARIA. (A. 1124.)

USURIA. — Jus utendi, ut USAGIUM. (A1051.)

USURPARE. — Exorare; obtenir : « Usur-pavi ut mecum infans in carcere maneret. »(A. SS.)

USURPATIVE.— Injuste, inlque; contre ledroit, i.njustement : « Panes sanetos quos nonlicet edere , nisi solis praedicatoribus usurpa-tive comedunt. » (Hug_ Met.)

USURPATOR. -- Injustus occupator; celuqui posséde une chose sans y avoar droit ,usurpateur. (Symm.)

USURPATRIX.— Qua 3 injuste aliquam remtenet; celle qui usurpe. (Sálv.)

USUS.—(Subst..) Jus utendi; droit d'us age(A. 1482.) —Praestatio qu ex us Détritus ut

tusAGIUni (A. 1030.) Adj.)

Page 145: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 145/187

S253 AA 1GDI/E ET INFI11

naire dans les titres du xt°, t du XIII°siéele, etqui correspond á la locution: ásavoir..

UTARE.—Uti; jouir, faire usage. (A.1358.)UTAREUS. — Vetus, antiquus; anczen.

(Vet. Ch.)UTARINUS. —Eadem notione. (Id.)UTARIS. — Eadem notione. (Id.)UTDICUS. —Frisionibus, agger contra inun-

dationes maris ; dique construite pour arre-ter les débordements de la mer.

UTELE. — Mensura 'frumentaria , et agerin quo tantum frumenti seminari potest ,quantum capit h: mensura; Vid. OcTALIUM.

UTELEIA. — Eadem notione.UTELIS. — Eadem notione.UTENSERIA.— Utensilia ; ustensiles: « Om-

nia coquinae utenseria argentea dedit. » (Joh.Iner.)' UTENSILE.—Instrumentum ; outa. (A. SS.)

— IJstrina oficina quaavis; boutique, atelier,usine. (CEf.)

UTENSILITAS. — Utilitas , usus ; utilité,usage, cmploi. (Tert.)

UTENSILIUM. — Ornamentum , ornatus ;ornement, objet de décoration. (And. .Flor.)—Utensile; instrument, outil. (A. 1240.)

UTENSIS. — Utilitas. commodum; utilité,avantage. (A. 1011.)

UTENSUS. — Eodem sensu. (A. 1011.) •UTERINUS. — Eadem matre natus ; uté-

rin, né de la mém e m ére. (Fratres uterini,vulgo dicuntur qui eadem matre sed diversopatre geniti sunt. Uterini etiam interdumnuncupantur ex altero connubio procreati ,ad discrimen duntaxat eorum qui eodem pa-tre, sed diversa matre ex prioribus nuptiis natisunt. Tandem uterini appellantur monachiejusdem cmnobii alumni ap. And. Flor.)

UTFANGI. — Novales terrae, videlicet novi-ter exeultae; terres novales. (Ch. Fland.)

UTHAGIUM. — Pro HUESIUM.UTIIESIUM. — Eadem notione.UTI. — Cum accusativo non raro sumitur :

« ut lectores oraria non utantur.» (Ferr.Bre.—Solere, in usu esse; étre en usage. (A.1317.^UTIFRUI. — Usumfructum habere, usufru-ctuario jure re aliqua uti; avoir l'usufruitd'une chose, posséder une chose d titre usu-fruitier. (A.1298.)

UTILIS.— Probus, bonus, strenuus, fortis;

E LATINITATIS. AA 354

capable d'exercer une chane, plein de capa-cité et de m•érite, brave, acti.f.

UTILITAS. — Probitas , animi magnitudo ;honnéteté, bonté, bonnes mceurs, valeur mo=rale , grandeur des sentiments. — Utilitates,eommodum , negotia; avantage , affaires.(Gr. M.)

UTINGA. — Villa, domorulu collectio ; vu-lage, hameau. (A. SS.)UTINUS. — Consuetus, solitus, quo utimur

« Pauperibus eléemosvnam de utinis cibi^annonae, ad mensurara stabulensis oppidi da ►

statuit. » (A. 1182.)UTITt1RI. — S a3pe uti; faire souvent usage.

(Gl. V et.)UTLAGA. — Exlex, extorris, proscriptus ;

banni, proscrit, gui est hors la loi. (Ch. Angl.)UTLAGARE. — Extra legem ponere, exie-

gem facere, proscribere; metcre hors la loi,proscrire. (Id.)

UTLAGARIA. —Proscriptio ; action de met-tre hors la loi. (Lcg. II. reg. A ngl.)

UTLAGARIUM.—Eadem notione. (A. 1452,)UTLAGATIO. —Eadem notione. (Id.) -- In-

terdictum ; défense, interdit. (Tab. Lepros.S. A udom.)

UTLAGIIIARE. — Idem q. UTLAGARE. (Rad.

CoUTLAGIUM. — Id em q. UTLAGARIA. (Leg.Kan. reg:)

UTLEIPA. — Anglis, evasio; action de s'é-chapper, évasion.

UTIIICLARII. — Nautarum genus, ab utri-culis quae forma navium erat, ita dicti; ba-teliers.

UTTERARE. — Scriptoribus Anglicis, pro-ferre, distribuere ; distribuer, donner. (A .1551.)

UVERE. — numere, pinguescere; étre hu-mide, engraisser, croi.tre. (Vet. Gl.)

UX. — Vid. Uss.UXELLATUS. — Avibus ornatus ; orné d'oi-

seaux : « de toalliis uxellatis. » (St. V erc.)UXORARE.—Nubere; se marier. (Ap. Mur.)

UXOREUS. — Conjugalis ; matrimonial ,con 7ugal : « uxorcum vinculum. » (A. 862.)UZIFUR. —11linium; cinabre, minzum. (Vet.

Gl.)UZUFAR. — Eodem significatu. (Mart.

Anecd.)

V. — Littera numerales quaa 5 designar.

Eidem litterm si recta linea superaddatur(V), 5 millia significar. V pro B et vicissim BproV in frequenti usu apud Hispanos alios-

t B t V B i it pro Vixit

meridie ab ipsa collina. » (A. 1048.)VAANAGIUM. — Fructus ex agro culto,

ager cultas, praediumruslicum; /erme,champcultivé, produits de ce champ; oI. vaagnaige.(Charqui S Vand )

Page 146: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 146/187

IrilCALIn. — Vaccarum grex ; troupeau dans unpdturage ; ol. vacherie. (Lob. H.ea.•aches. A. 13 40 ) 3rít.)VACANS.—(Suhsl.) Juscaduci in benefciis ACCERIA,—Ut YACCAI.tiA, (A.1066.)

ecclesiastic is, quandovacant; idem q. DEi^oa- ACCHARIA,—Ead. notione.(1V7on . Ang )Tus. (A. 1327.)—Superriumerarius magistra- ACCHELLA. — Vacca junior, var,cula •us; magistrrrt surnuméraire, c¡ui jou^t des jeune vache.(A p. Mur.)Inémes praviléges que ceux qui sont en exer- ACCHETA. — Eart. notione. (A. SS.)—c'ice. (Cod. Th•)—(Adj.T'acan.tes terrce. deser- mo, urarium, ap. hatos; je2lrnal. (Mur.)tae, incul lte; lerres incultes etdésertes, friches; ACELLUS. — Modus agri, nisi sit prool. terres vagues etvaines, vains lieux. (Cod. alliculus: «ln aresna de Cosreel

2 sesta -'Th,) Mulier vacans, vidua; veuve. (Vet. Cod.) ia; in alio vacello eitra 1 modium ; in z'n -V'ACANTIA. — Re.liU;s rinitis anni enjus- eno juxta carupum Aiberici, » etc. (Tab. S.cunquebeneticii vacantis; utANNATA.(A.1415.) uint.) Vid. VALLO et VAUCrer.US.— Jus succedendi deficiente haerede, Juque ACFIAGIUl7.— Ut Veccerlc uni .

uacunnue racione vacantia sibi acci- ACHARIA. — Stabulutn vaccarum; va-droit de déshérenee, d eschéance acquis herie. (A. 1303.)au seigneur. (Pass.)— Locus vacuus, ut va• ACHERIA.—Ut VACCARIA. (Flet.)cantes terrce; Vid. VACAns. (A. 1386.) —Otium; ACHERINU3.—Caseus ex lacte vaecino •epos, Taconees. (1'et. ) romage de tuche. (A.1 7496.)

VACANTIVUS. — Otiator; qui est sans oc- ACHERiUS.—Ut VACCAaras.upation, qui a du loisir. (Syn.) CHiRIA.—Ut VACCARIA. (Mon, Ang.)VACABETIUS. — Ad vaccas spectans ; de VAC1LtUi71.—I'ro BACILE. (Ap. Mur.)

aacf. (A. 7054.) ACINARIUS. — Ut VACat;IUS.(Bta. PiiACARIUS. —Quí penes vaccinas sive IV PP.)

bubulas depsít ac pr xparat, vel lis utitur; ACIVUS.—Vlxciva bestia, ex vaeca nata elui gui tanne ou emplote les peaux

(T'et. Cod.) ce^c/'.!(An. Mur.)ATA. —Reditus unius anni ut A- ACl1Uh,RIUS. — Vaccarum custos;

l fta-

ANTIA. (A. SS.) erACUAlF1ENTUb'I.— L,ocus vacuus etin-acl2on de chGmer, ultus ; lieu désert et non cultivé, terre va-

repos, rcl(lcfte. — « la hoc alodo accipient ue. (A. 1054,)achi de Domina 9 denarios et unum di- ACUARE.—Inane, irritum efl'rcere; an-

n^idiunl de servido. Reddent autem prm- uler, bi f f'ér. (Fac. Herm.)rnonacbi 7 denarios de vacatione. » ACUASIO.—Charta qua quis declarat se

Tab.prior. de Domina.) Forte ídem est at- nultum jus Labere in res controversas legi-quepra- statio, altarium redem ptio dicta, quae imamque esse adversarii possessionenacante personatu exsolvi debebat. gnosett ; acte de renonciation, reconnais-

ACATI Ubl . —U VACCAGIIIIIr. anee des droils d'autrui. (A. 852.;VACATURA ACUA''ORiUS. — Obligatio vacuatoria,

um nondum vacans , sed vacaturum, ad vacua, irrita; obligation nulle, qui a perduqnod Suuamus Pontifex vel praelati ípsi seu oute sa force.

opi clericum aliquern promovebant ; ACUE. — Limitar; vainem.ent, inutile-énéftce ecclésiastique don! on dispose avant la men(.

nort du titulaire. (Joan. Brompt.) ACUUS.—Irritus, inanis ; nul, de nulleTruca mulsa, id est lactans; aleur: « Quae licentia, si quolibot árdine

racfte laitiére. (L. Bar.) V acca jugo domita, mpetrata fuera et obtenta, a judicibus re-seu vacca domita, qute ad ara trua' jungitur; udiata habeatur et vacua.» (S. vr.)—Incul-vaelce de labour. (L, Long.) T'acca de karro, tus, ut VACANS ; Vid. VACANTES. —T"acui, ma-

vache de trait. (A . istratuum civilium species; certains offi-1110. ) Vacca varia, ariis coloribus iers municipaux ; ol. voges. (A. 1274 - .)

ache dont le poil est de plusieurs ADABILIS. — Vadosus; guéable. (Scouleurs. ( A. 1366.) Vacca mascula l os; ni,)

ceuf, (A. 1310. ADARE.—Vado transire; passer a gué,ACCAGIUM.--Tributum ex vaceis; rede- (Vet.Gl.)

ance sur les troupeaux de bceufs; V id. YAC- yADATIO.--Ut YADIUM1r. (G. Chr.)ATICUhi.

CARIA. —Ager seu prmdium vacca-ADD10— Fidejussor; répondont, cate-

um numero alendo proprium; (erre sufft-laon. (A. 69^ )

sante pour nourrir un troupeau de bétes dADE IN PACE.— Carcer rnonact orum,

tornes, (Ch. Angl.) ic dictus quod qui in e Ī lm conjicieb ^ntur,VACCARIUM. — Stabulum vaccarutn; va- ibi ad roorlem usque perseverabant ;

prisonerpétuelle d laquelle un moine étatt con

A235 VAC EXICON AD 250

Page 147: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 147/187

2`3: i7 AD iiEDLlE ET INFInIfE LATINITATIS. AI 258.Audiani, Arlliropomorphitee, haeretici quiChristtlm purum hominem asserebant.

VADIARE. — Promittere, pignori dure,cogertraliquem pignoribus; protnettre, s'en-gager, m oyennanl une garantie donnée, aeom paraltre tel jour deranl le juge; saisirles effets d'un débiteur a déjala de pagement;ol. gager. .(Pass.) Jtcdiciuna ferri vel aguce va-diare, purgationern crinainis síbi imposiliper hm.cce judicia offerre ; ofj'rir, demandera se disculper d'une accusati.on par le juge-ment de Dieu. (S. vni.) Vadiare vrulierenz,eam sibi in sponsam pignore asserere ; don-ver des arrhes pour fiancailles. (St. Cad.)Vadiare de servitio dreebantur vassalli,cum notum faciebant domino seso ab ejushnmagio recessuros, nisi enrum parijis seu rectum faceret; déclarer a son sei-

gneur qu'on lui reírme les devoirs de fief,jusqu'a ce qu'ra ait fcril droit a ce qu'on luideman.de; ol, gager justice. (Pass.) Vacilarebellum set' duellurn ; Vid. DUELLUBi.Legemvadiare ; Vid. LEx.

VADIATOR.—Testamenti exsecutor; exé-cuteur testamentaire.

VAD111IONIARE.— Pignori ponere; enga--ger, donner h. ,ypothéque. (Chartul. Apt.)

VADIIIONIUII.—Ul VADIUM. (A. lla!45.)VADISCAPIUA7. — Aquagiim , agnaeri u-

chis ; conduil d'cau, aqueduc. (Ch. Adal. ep.

Latid.)VADIUM. — Vadimonium, pignus, fide-jussio, res ipsa in pignus data; promesse,engagement, cautionnernent, garantie, chosemise en gage pour assurance. (Pass.) Ponereper vadiurn, vadium ciare juri standi vel re-citan faciendi, quod vadium recti vocantquedarla instrumenta; promeltre, s'cngager,nroyennant caution, de com paraitre devantle juge a certain jour désigné. (Pass.) Darevadcurn in misericordia pecunia sute, hocest, ni fallor, ita ut in arbitrio sit domini

vadium reddero: u Et si quis baronum meo-rurn forifecerit, non dabit vadium in mise-ricordia pecuniu' suce, sicut faciebat temporepatris meí vel fratris ; sed, secundum foris-facti modum ita emendabit, » etc. ( Leg .Ilen. 1 reg. Ang.) Vadium mor¿uum : 1° hy-potheca, creditori sic oppignerata, ut fru-ctus quos durante tempore oppignerationisproducit, omnes fiant creditorls, idque sinocomputo indo debitori faciendo; 2° feudum,seu preedium, quod a parentibus datur<libe-ris in maritagium, vel per testamenturn,quo, ut et reditibus, ii fruantur, donec con-stitulo tempore redimatur;Vid. G UavcUnl.—Varlirtnr interdum idem est q. 1° vadum ;qué; 2° paena multa pecuniaria ; amende,

esse, sed id etíanl duello adversus quemli-bet probaturum profitetur (tino enim acen-sa/0r, aut quívis alius, pignus a torra tollit,eoque ipso duellurn amplectitur) ; gage debataille.

VADUAI.—Pro VAniUU. (Pass.)ViE.— Vad.VE.VIE NALICARIUS.—Pro venalic.ius.V1ENARE. — Venundare, vendere ; ven-dre.V1EVEIV'I11E.—Tanquam malum evenire;

mésavenir. (A. 1366)

fz

VAFRAAIENI'UM. — Astutia, calliditas;,nesse, astuce, ruse. (Mur.)VAFRITAS.—Eadeni notione. (Id.)VAGA BUNDIA. — Erra tio ; action de va-

gabonder, vagabondage. (A. 1379.)VAGA BUNDUS.—Erro; vagabonrJ.(Vet,Gl.)VAGATIO. — Facultas discurrendi superfiuvium scu utenili viis absque ulla prr^e-

statione exsol venda ; permission devoyagersans étre sounris au payement des droi¿s depéage. (S. vil.)

VAGERIA. — Aquagturn, aqua 3ductus;conduite d'eau, aqueduc. (A. 1201.)

VAGEZARI+:. — Oculis verbisque alicui:blandiri. (Mur.)

VAGINA. — V agina habitationis, domus,habitatio ; rnaison, de+rreure, habitation.(Gest. Norm.)iV agina nativi incolalus, patria,

nativum solum; patrie, ¿erre nalale. (Aud.Floriae,.)VAGINARE. — Vaginas parare; faire des

gaines. (Vet. Gl.)VAG1NARIUS.—Vaginarum artifex ; gai-

nier. (Id.)VAGINATUS.— A vagina eductus; dégai-

né, sortidre fourreau. (V et. Gl.)—Vagina in-sertus: « gladius vaginatus argenti ; » épéeayant un fourreau d'argent. (St. Aven.)

VAGISARE. — Contemplad ; regarder at-tentivement, contempler. (Barl.)

VAGITARE.—Vagari, discurrere;aller de

divers cótés, errer. ((sir].)VAGIUM.—Pignus, ut VADIURi. (A. 1133.)VAGIVUS. — Desertus, incultus, ut VA-

cites. (A. 1115_)VAGNA. — Lagena, vas vinarium ; bou-

teille, vase a vin. ( V et. Gl. )VAGOSITAS. — Discursus, vagatio, huo

illuc itio ; action d'aller pa et la, vagabon-dage. (Ap. Duel.)

VAGULUS. — Vagans; allant rd et la, er-rara. (Ap. Mur.)

VAGURRiRE.—Per otium vacare, seu va-

garl, ul VAGITARE. (Isl d.)VAGUS.—Vagusservus, fugitivos, nequam;serf fugiti f , vagabond. (Servus fugitivus di-

Page 148: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 148/187

2959 ALI .EXCON AL 260AILDA• — « Quando rusticus facil rail- uvare, auxilio esse ; donner tes' secoursdam in torra vilenagii... redüit de qualibet u'un vassat doit d son seigneur. (Ha;c focra unum sexteriurn. » (A. 1235.) An WAl- mula est qua vassalli dominis suis in clien•-

DA ' elari professione auxilia consueta j urabant.)AILLENTIA. — Valor, pretium; valeur, ALENTINIANI. —Haeretici a Valentinorix d'une chose; ol. vaillance. (A. 1232.) uodam lEñyptio sic dicti, fabufis et J u-AINA. — Mensur, annonaria? species ; daeorum pariter et Platonicorum. doctrinaorte de mesure de capacité pour les grains. confectis celebres.A. 1187.) ALENTIUS. — Magis; plus, davantage.

VA 1RL'S.—Idem q. VARES. A. 9069.)VAISELLUM. — Vas quodvis ; va-se, vais- ALERE. — Juvare,_auxilio esse, ad3uvaemi, coupe; ol. vaissel, (Vet. Tab.) e ; aider, venir en aide. (A. 1274.)VAISSA.—Vacca; vache. (A. 1368.) ALESIA —Hippnpera, ut VALISIA.VAISSELLA.—Vasa, supellex ; ustensiles, ALESIANI .— Hterclici quorum parens

atterie de cuisine, vaisselte; 01 vaisselle- fuit quid= Valens Arabs quem ahí circa-ment. (A. 1388.) nnuan Christi 198, alii 240 vixisse tradunt.VAISSELLAMENTUM. — Ead. notione. ALESII. —Eadern notione.(A.1293.) ALETRO. —Gluto ; gtouton, licheur.AISSILLA111ENTUM.—Etid. nolione. (A. (Pass.)1298.) ALETUDINARIUM. — Quod • alias iAlUS. — Pannus aureus ; drap d'or. monasleriis intimada dicitur ; nfrmerie.(Mur.) ALI:'fU60. — Facultas, potzstas ; pou

VAIVODA. — Dalmatis, Croatis ct l'rlun- voir, puissance. A. SS.) — Valor, pretium ;garis, exercitus ductor, capitaneus; chef prix d'une chose. (A. 1175.) — Robur; vird'armée, chef militaire, capilaine. us, auctoritas ; force, vígueur, puissance..

VAIVUS.—Res derelicta ; chose abandon- (Latid). Ard.)ée et sans rnaitre, éhave. (Cons. Norm.) ALETUS. — Qui sine liberis est, seuti-

AIXELLA111ENTA.—Idem q. VAISSELLA fer, tiro, operarius, mercenariils, armige•,(A. 1331.) amulus; jeune Ultime non marié, écuyer,

AL.—Color cinereus; couleur de cendre, a.pprenti, ouvrier, soldat, serviteur, valecendré. (Gl. Sch.)—Jus domini in bona ho- ( Pass.) V aleti appellati vulgo magnatumIni rlUnl manus mortuae sine prole defun- fi.lii, qui tiecduin militare cingulum eranctorum ; droit du seigneur sur l'héritage des consecuti ; valets, varios. (On omma

) m rainmorlables m orts sans enfants. ( Ch. insi les tils des grands seigneurs avala

Alam.) u'its fussent armés chevaliers.)VALCATORIUM.—Molendinum, seu po- A LEXIUS. — Ilippopera, ut VALiSII. ('iris exclusa aut agger, quo coucluduntur 1526.) guíe ; moulin, digue ou écluse. ALGIA. — Retrorsio labiorum guacal

ALCELLA. —Ditninut. a VACARÍA.' par- facimus guando aliquell^I derideutus ; ah

vulum }.rraediurn; petitemétctirie.(.Tab. Aquic.) ace; ol. valgue.ALCHERIA. — Ideas f. q. VALCATORIU111. ALIDARE. — Validum reddere ; val

A. 1256.) er. (A. 1394 .) — Munire; fortifier. (MuVALDENSES: — Dicti quidam haeretiei a ALIDE —Valde, multum; beaucoup

rimo eorum auctore Petro Valdo, cive (Cons. Burd.)Lugdunensi praedivite. ALIDITAS. — Valor, pretium ; pri

ALECTOR. — Coadjutor ; qui aide, qui d'une chose, sa valeur. (Conc. Hisp.)

ecourt. (A. 1295.) ALIDUS. — Legiti►

uus, admittendus;.ALECTUS. — Famulus ; valet (hodier- bon, valable. (Ccd. Pat. Dip.)na notione) ; Vid, VALETUS. AL1AIEN'I'UM.—Ut VALIDITAS. (A. 1281

VALEDICERE. — Salutem dicere; dire ALIS. — Pianus ; plat. (G. de Vig.)adieu. ALISARIUS. — Qui valasías portal ve

ALEDICTUS. —Cui vale dicitur ; ce- eas curat; celui qui porte;ou soigne les v

lui d qui l'on dil adieu,lises. (A. SS.)ALEDO. — Valor, pretium ; prix d'une ALISIA. — Hippopera ; valúe, porte-

hose. (A. 1163.) anleau. (A . 14OZ.)ALEFACERE —Ut VALEDICERE. ALUARE.— Va/ere ; valoir. (Isid.)ALEIA, —Vallis valide. ALITOR. --- Ut VALECTOR.

ALEMBRUAUS. ^ Panul s eeíes • Vid. ALI'1'UDO. -- Facultas, potestas, roouiALAI3RUVUS.

rotiuila, animi firmitas, vis, v ►olentia ;puis-

ALE^iS,— (Subst.)Va1o{', prelium ; prix, anc(Pass

e, orce, p.rix, valeur, ferineté, violence.aleur d'une chose. (Tab. Bedlij. Lemov.) — )

VALLADERIUSi f i ossor cui fossator u

Page 149: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 149/187

996i A N EDITE ET INFIMIELATINITATIS. AN 269. aput, nisi cum totius corporis circumfer-re valebat machina. » (A. SS:) Ubi valla-giam sepimc•ntum quidam interpretantur.

VA LLAMEN. — Ut VAr.LATUSI.VALLAMENTA. — Conditiones quibus

pactio aliqua vallatur ; conditions d'un ac-rord.

VALLARE. — Obsidere;assiéger. (A .

1535.) --- Ventilare ; vanner. (St. Vere.) —Firmare, stabilire ; rendre solide, consolider.(A. 1392.) — V allare castrum, militibus addefendendum munire; mettre garnison dansun chdleau-fort. (Gab. Rad.)

VALLATA. — Ut VAI.LATUar. (A. 1343.)VALLATUM. — Fossatum ; fossé.— Lo-

cus vallo septus ; lieu entouré de son fossé.VALLEGIA. — Ut VALISIA.VALLI.ATACIA. — Saltalio ; danse.VALLESTRIA. — Valles ; valides. (Fulch.

-Carn.)VALLE'fERIA. — Valeti conditio ; V id.

VALETUS. (A. 1296.)VALLEYA. — Vallis ; valide. (A. 1337.)VALLICELLUS.—Valliculus; petilevallée,

vallon. (Ap. Mur.)VALLO.—Vallis; valide, vallon. (A. 1063.)

— Vallas, palus, stipes; pieu, poteau, palis-sade. ( A. SS.)

VALLONCELLUS. -- Vallis , uC VALLO.(A. 1068.)

VALLONUS. — Eadern nottonf ,. (A.1285.)VALL.UIII.—Fossa, Lit VALLATtrIr. (l.ai ut .

Agil.)VALLUS. — Eadem notione. (Id.)VALO.— Sarcina, fasciculus; balrot. (Vet.

Form.)VALOR.— Strenuitas, virtus br;llica; bra.-

voure, valeur guerriere. ( Gas!). Barib.)Quidquid ernolumenti ex re aliqua percit}i-lur ; honoraires , salaire , pro fils. ( Cons.Dnnrb. )— Valetu.lo, facultas; pouvoir, possi-bilité. (A. 1184.)

VALORIUM. — Reditus, en;olumentum;pro fits, honoraires. (A.1092.)

VALOROSUS. — Fortis, strennus; brave,valeureux. (Ap. Mur.)—Magni pretil; quivaulbeaucoup , qui est d'un prix ¿levé. (A. 1395.)

VALSATURA. — Sepimentum e cratíbusquo locus vallatur ; palissade. (A. 1486.)

VALUA. —Reditus, ernolumentunt; gain,pro fit, produit; ol. value. (A. 1235.)

VALUTARE.—/Estimare; évaluer, estimer.(A. 1546.)

VALVUS. — (Subst.) Aqumductus , portaeforis , munís ante portarla ; conduite d'eau ,battant de porte, ouvrage conslruit en avantd'une porte pour la défendre. (Pass.) — (Adj.)

Fortis, strenuus; brave, pleintlecourage. (Ap.Lud.)— Villosus; velu. (S. xiv.)VANA.— Bractea versatilis; girouette. (Ch.

A i

sunt , certis anni temporibus, cum scilicetfenutu a pratis , messes ab agris ablataesunt, vel in silvis, cum non vetitae sunt aedefensre; droit d'envoyer pallre le bétail danstous les lieux qui ne sont pas fermés, aprésl'enlévemenl des récoltes , droit de vaine pd-ture.

VANAGLORIARI.—Jactare se, ostentare;se vanter. (Ap. Mur.)VANAGLORIOSUS. — Vir vanam gloriam

aucupans ; homme vain , qui aime la vainegloire. (Id.)

VANARE. — Vanum reddere ; annuler.( A. 1351.) — Vanno purgare ; vanner. ( A.1340.)

VANATA.—Tempus quo frumenta aliavograna vanno purgantur; temps du vannagedes grains. (A. 1248.)

VANATIO.—Ipsa purgado granorum, quavanno 6t; vannage. (A. 1222.)

VANATURA. — Purga®enta qure ex gra-nis ventilalis remanenl; ce qui reste aprésque le grain est vanné; ol. hauton. (A. 1258.)

VANUAGIA. -- Vid. WANDAGIIL.'VANDALIENSES. -- Militurn gemís apud

Anglos ; corps particulier de troupes chez lesAnglais

VANELLA. — Angiportus, viculus , viastrictior ; peale rue étroite ,et tortueuse; Oc-cit. baudio. (A.1297.)

V ANELLUS. — A vis species; vanneau.VANGA. — Sarcula ; béche. (Ugut.) — Ar-

morum species ; vouge. (Vd. Gl.)VANGA111ENTU11.—Vindicta , vindicatio ,tildo ; vengeance, action de se venger; ol.vangement. (A. 1018.)

VANGARF. — Terram vanga seu ligoneversare ; bécher la terre. ( Ap. Mur. ) — Va-gari ; courir de até el d'aulre. (A. 1250.)

VANGATA.—Actio terram ligone versan-di ; action de bécher la terre. (Ap. Mur.)

VANIARE. — Vagari, vana encere ; diva-guer. (A. SS.)

VANIGLORIUS. — Vanam gloriam aucu-pans , ut VANAGIARIOSUS. (A. SS.)

VANILOQUIUM. — Vana ; paroles futiles,billevesées , vdins propos, bavardage. ( V et.Gl. )

VANIRr. — Vannare; vanner. (Id.)VANITARE.--Vanitatem dicere, laudare';

tour un faux langage, prodiguer de fausseslouan,ges. (J. de J.)

VANITAS. — Lassitudo, virium defeclio;lassitude, fatigue, affaiblissement el abandondes forces. ( Cons. ont. ) — Phylacterium;amulette, phylactére. (Gaud. Brix.).

VANIUS. — Vagus ; errant. (Leg. Norm.)

VANIZARE —UtVANACIARE. (Ap. Mur.)

VANNA. — Straguti species; sorte de cou-verture. (A. SS.) — Ut VENNA. (A. 1287.)

VANNATIO Purgatio frumenti alío

Page 150: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 150/187

Q ^ G 3 AR f;YICVANNDERE. — Idem q. V.iNiIIE. ( Vet.

Gl. )VANNULUM. — Verillum minus ; petite

úa+tn irre. .VANNUM.'— Pars navis : « F.t babel dilos

i;;u arlisns , el unurn vannum et supervan-num rouperturu el cirios pontes. » ( A1268. )

VANNUS. — Mensure species, iu vannlgnu ventilabri forrstam forte confecta ; Vid.`<',iVVr.i.1.iJ5.VANOA. — Pro VANN,v. (A. 1216.)

VAN7'A.—Prasl •dtionis genus , u t VENDA.(A. 1499.1

VAPORARE. — Calefacere ; chau ff eréchalrffer, faire charrffer. (S. Arribe.) — Exu-rere; brz2ler, embraser..(ld.)

VAPORA'i'OR1UAl. -- Vaporarium , hy-pocaustum ; calori/'ére, ltr/pocauste. ( And.Dan. )

PORUS. — poriferus ; qui don.ne dela vapcur , de la funtée. (Niuni.) — Cal idus;cltaud , en f latnmé. (Pr'ud.)

VAPULAItI.—Pro vapulare. (A. SS.)VA PULATOR. — Qni fiagello spieas excu-tit ; balteur. (A. 1181.)

VAQUA LIS. — a Mansus Rasapota... red-dit pro carcio 12 den. et sex yaguales. »F. motleta rnitluttOr vacca insignita, ut BE-11 EH ARNENSI S•

VARA. — Speeies aucupii fluvialis ; sorleD;le piége pour prendre les poissons. (A. 1311.)—Seinita ; sentier. (St. Aven.)1— Bonitas, va-lor; bonié. ( De monetis dicitur earumquesinceritatís examine. ) (Lu.d.)

VARARE.—Mari na •'em comrniltero; lan-eer un raisseau e1 la méo. ; dnn. Gen.)

VARE. — UL Venus.VARENDA.—Cautio, auctoritas, defensio;

qlarantie.VARENS. — iJt WARANTUS.VARGUS. — Latr.unculus , bannilus , qui

latroc;inio vivit; banni , bandit , qui vil devol. (Sid.)

VARIARE. — Mutare ; changer. (A. 1391.)—Per varios alveos decurrere (de agua di-citur ) ; circuler. (A. 1409.) V ariare forum,jurisdictionem pro libitu mutare. ( Conc.Ilisp. a. 11x29. )VARIASCERE.— Coloren mutare; chan-ger de couleur. (Al. latr.)

^ ALRICARE. — Transgredi ; passer oulre ,franchir, passer. (V et. Gl.)

VARICUS. — Morbi species, f. idem q.VARiOLA.

— Astutia , calliditas; ruse ,. (S. Ir. V et. Inl. ) — Invali-lijo; maladie, indisposition.Dissensio ; diff érend. ( Ann.

— Exterus , alienigena ; cilt-(A. SS.)

VARIOLA

O N AS 2g;'sVARIS. — 1!?aris Pontici species ; her-

mine, petiL-gris.VARIUS. — (Subst.) Idem q. Venis. (Pass.

— (Adj.) Coloribus variis distinctus; qui e tde plusieurs couleurs ou de couleurs ciran-geantes; ol. vair. (Pass.) Palles varia, id estmurium Ponticorum ; (ourrures de petít-gris , menu vair. (Pass.) Equus varius,habet duns colores; cheval gris-pornmeféou de d fférentes couleurs; ol. cheval vairon,vair palefroy. ( Pass.) Penna varia , duo-bus coloribus dislineta; plume vaire, tache-tée de deux couleurs. (S. xiv.),— Leprosus;lépreux. (A. SS.)

VARMIGRISUM. — Muris Pontici pellis ;petil.gris, vair. (Ley. Norm.)

VAROCL11UM. — Carchesii versatilis spe-cies, idem q. TRASPUM.

VAROLUS.— Animal quoddarn : «Trans-iens per quaindam villam, audivit ab M-enfis loci illius, duas feras immauissimas,qute vulgo varoli, in nemore proxirno desae-vire. u (Vil, S. Bern. ) A variis fortassenrar,ulis sic dictum videtur.j VARONUS.— Piscis genus, gobius ; gou-on. (Ap. Mur.)

VARRENTATIO. — Idem q. VARENDA.VARUS. — Species ancupii f)uvialis, ut

VARA. - MuS Ponticus, ut VARfs.VAS. — Vid. cura VASS.VAS. — Sepulcruri5 subterraneum camera-

tum, sarcophagus ex lapide vel marrnore;caveau funéraire, sépulcre de pierre ou demarbre. (L.Sal.)— Quxlibet res; chose. (Quosensu non seniel occurrit iu Scripturis sacris.)—Corpus; le corps humoi.n. (Jul. Af.) — NaTvis; vaisseau, navire. (Ord. Vit.) — Alvearaapuru; ruche d'abeslles. (A .SS.) —Domíniurn,possessio; propriété, droit de propriiété. (A1161.) — Locus tectus, ubi frumeutum re-conditur ; grenier d blé. (A. 1198.) — Su-pellex castrensis ; bagages naililaires. (Mur.)— Vas de syntbolo , ciborium; ciboire. ( A1117.)— V asa : 1° arma; armes (bino vasaconciamare, convasare ; criar, appeler auxarmes); 2° campana; cloches. —Vasa Christi,sanetilnoniales; les religieuses. (A . SS.) —Vasa infirmiora, sequior sexus, fetnina3 ;les femmes (SI. Pac. lieg.) — Y asa decimce,werges, garba ; bolle, gerbe. (A. 1198.)

VASARE. —In vasa seu dolia infundere;nretlre dans des tonneaux. (A. 1310.)

VASARIUS.— (Subst.) Is qui vasariis sivovasi}ous pra;est, ofticium palatii ap. Anglos;officier chargé de la surveillance des vases dla tabla royale.

VASA'í'ICU;VT, — Vectigal quod pro na-vibus vel apibus solvitur; redevance sur lesvaisseaux ;ou les ruches ú, miel. (Chr. Fars.)

Clieutuüi et feurialium agmen, familia ;

l'ensemble des vassauxd'un seigneur, /'arriat

féoclale. (Vil. SI. 13e'n.)— Fides gav.istat; ¡vassus domino; Choarzlnag a PO

nda l, S.

) P l l i lii l occasioiii

VARIETAS.adresse , finesseludo , indispos(Lex Rip.) —Gen.)

VAR ►NGUS.bain, élranger.

B tit é l ( V t

Page 151: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 151/187

Page 152: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 152/187

4387 E G EXICON E G /C 8VATICINARE.=Provaticinari. (Gasp. B. ECTAGIUM. H Servilíum, crin vectu-Gl.) as suppeditare quis tenetur ; corvéede char-VA TICINISSA. — Mulier grite vaticina-. roi. (A. 1t6i.

tur; devineresse, sorciére. (Ap. Pez.) ECTARE.—.Veete oceludere; fe rmer aroVATICINIUM. — Mendacium ; mensonge. verrou. (Vet. 61.)(Gasp- B . ECTARIUS. — Portatilis .; portati f, facileVATROPETES. — Monachi, apurl Arme- a porter. (A . SS. Ben.)Dios; nom des moines chez les Arméniens. ECTICULARIUS. — Qui vectes vendit

VAUCHELLUS. — Vatlieulus, ni fallor;; ut facit; celui qui fail ou vend des leviers ela;allon, pelite vallée. (A. 1341.) es verrous.VAULOItDIA. —Locus publlcus urn roer- ECTIGALERIUS. —Qui vectiáalia col-ees venum exponnntur; lieu oú l'on met igit; receveur d'impóts. (A. 1330.)

tes m archandises en vente, halle; ol. vaular- FCTIGALIA. -- Vecturae ; voitures ¡ ( A .díe.P(A. 1326.) 031.)ULSURA. —Fornix , concameratio; Et:TIGALIUM. — Pro vectigal. (Vet.'Gl.).

voüte. (A. 1492.) EC1'IGINAL. — Ead. notione. (A. 1385.)VAURA. — Ager incultus, sterilis; terre ECTIS. -- Veretrum : « Si libero... ve-

e, lande. (A. 1208.) lem evulserit... censurn sol. componat. »sAVASSOR. — Generafim vassallus feu- (L, ring. Sax.)avasseur^, vassal qui posséde fief IsCTOI:iIUM. — Feretrum; brancard ci-

dans la direction d'un seigneur. (II y avait iere. (Ugut.)deux espéces de vavasseurs : les premiers ECTUAGIUM. — Vectura ; transport. (A ,appelés majores vavassores, regni et regis 1263.)

vavassores, étaient gentilshommes, et sur- ECTUARIUS. -- Qui vecturas facit; voi-t immédiatement les barons. Les petits urier. (A. 1353.)vavasseurs on arritrre-vassaux étaient les ECTURA.—Naulum, merces guro pro ve-gens tenant fief dans quelque seigneurie : tiono datrarnaviculario; fret, ce que ron payeon les nommait minores vavassores, ou en- pour le transport des ntarchandises par mer.

vassaux de %assaux , vassalli vassallo- .1.de J.)---Omne jumentum, nempe cameltrs,runa. Ils formaient plusieurs classes. Leurs quus, asinus, bos, etc.; gotita bete de som rn

vat;assoría 'villana , tandis Gasp. Gl.) - Servitium quo vecturas sup-que ceux des majores vavassores étaient des editare quis tenetur; corvée , service desvavassoria franca.) ransports. (A. 1360.)

VAVASSORAI'US. -- Vassalli servitium ; ECTURALIS. — (Subst.) Mulio; ni.ule-service dic par le vassal cison seigneur. ier, (A. SS.) — (Adj.) Vectorrus; qui sert d

VAVASSORIA. — '1'enementum vavasso- transponer, de lransport. (St. Pat.)tenure de vavasseur, fief; ol. ECTURARE. — Vecturam facere; voi-

vavassoríe; Vid. VAVASSOR. (Pass.) — Idem urer, transporten. (Ap. Mur.)q. MEDIETARIA. (A. 1202.) EERGARES. — Ead. notione q. vares,

VAY. — Vid. VAss seu VA. id. VARI:s.GAITA. (St. Taur.) EFABA.—Parva faba; petile féve. (Isid.)

VAZUS. — Testamentum, ut VADIUII. (A. EGADA. — « Per quantas negadas tu nos1154.) ommonueris; » id est quoties nos commo-

VEADOR. — OEconomus ; écónome, admi- nueris; toutes les fois que..., ab Hispanieonistrateur : « allatas bullas veadores suscope- egada, eadem notione. ;Ch. tlisp.)runt cum ornni devótione. » (A. SS.) EGARIA. -- ldem q. V'ICArotA,

VEAGES. — Iter; voyage. (A. 1430.) EGARIUS. — Ut VIGERIUS.VEAGIUM. —Eadern notione. (A. 1325.) EGES. — Italis, vas vinarium, modius,,VE6ER. — Fiber; castor; ol. bicvre. (A . olium ; vaísseau d vin, tonneau.

1429.) EGESTIUNCULA. — Doliolum; petilde castor : « ve- onneatt. (A. SS.)

brinm, pelles. » (Va. Gl.) EGETAMEN. -- Vogetatio, motas; forceHIA. — Leguminis ' genus , vicia ; ttale, principe de vie. (Prud.)

vesce. EGETARE. — Fovere, alece; nourrir,VECHTINA,— « Vechtinam autem pe por- entretenir. {Conc. Tttr. In.)

nis hominunn suorum ecelesia habebit. » I:GETA'flO. — « B. María magdalena(A 1125.) An quod pro pascendis porcis Maximino sociata tune iter usque ad maroexsolvitur? irexerunt, ascendentes navem prospero

VECIACUM. — Pr2estatio ex viciis • rede- cursu ervenerunt Massiliam, ibique vegeta-

vance en vesces. (S. xtv.) tionem navis relinquentes, Domino annuente,

VECORDIA, — Praecórdia; entrailles. (A .. — « Saepe y

ero ut place- Aquensem aggresst sunt comitatum. »(Bre-

VECORDIALISSS.) aar

ium.. A quens. ) F. suhsidiutn, arlminlcu-

=Doliolum; pelit ton

Page 153: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 153/187

2269 EL ED t1E ET INFIVEGIUS. -- F. hariolus; devin, sorcier.

(L. Burg.)VEGLiONES. — Senes utriusque sexus ;

vieillards, des deux sexes. (Ap. Mur.)VEGLONES. — Eodem sensu. (Id.)VEGLONI. — Eodem sensu. (Id.)VEGRI. —Agri inculti; guérets, terres

ineultes. (Id.)VEHATI4. — Vectura; transport. (Cod.

Th.)VEHEITURA. -- Vehiculum ; voiture. (A.

1302.)VEHEMENI'ESCERE. — Ingravescere ;

s'aggraver. (C. Aur.)VEHENÚII. —Octava pars ; le huitiéme.

(Ch. Mas.)VF.HERIA. — Districtus, oft'Icium, munus

veherlr, nt VtGUERIA.VF.HERIUM.—Vehiculum ; char, chariol.

(S. xrv.)

VE13ER1US. —Idem qui VICARIUS val VI-GERIUS.

VENIA. — Vehes, onus vehiculi; charre-tée. (A. 1511.)

VEHiCULARIS. — Ad vehiculum perti-nenc ; de charroi, de voiture. (Dig.)

V1;HICULATA. — Ut VEaiA.VEHICULUM. — Facul tas ducendi currum

per silvam, pro qua nescio quid pensitaba-tur domino silvae; permission de mener unecharrelte dans les bois.

VEHICULUS. — Equus; chez-al: «Nam ve-lüculus qui eum ferre debuerat, cum illis quiprimitos vadurlr transierant, fortuito vacuus,neminem in dorso suo ferens transmeave-rat. » (His. transl. S. Faust. virg.)

VEHITARE. — Vehere ; voiturer, trans-porter. '(Act. Mur mon.)

VEHiTURA. — Vectura; voiture. (Tab.S. Bem. Rern.) ---• Omne jumentum ad vehen-dnm aptum ; tout animal de trait. (A.1221.)

VEIARIA. — Ut VEHERIA.VEICULA. — Ut VESICULATA.

VEIELUS. — Vetus; vieux, anden. (A .2Oa.2.)VEIRERIA. — Vitriana fornax, ofhcina;

verrerie. (A. 1509.)VEITURA. — Ut VECTURA. (A. 1196.)VEL. — Sa?pe pro conjunctiva et usurpa-

tur apud scriptores eevi rnedii.VELA. — Pro velum. (A . 15.4.1.)VELABER. —Venditor minutarum rerum;

marchan(' de menus objets, particuliérementde comestibles. (Pap.)

VELAMEN. — V elamen religionis in sesuscipere ; monachicam vitam inter sancti-Fltoniales profiteri ; e,nbrasser la vie monas-ligue, prendre le voile, en parlan des leí-a-mes. (Leg. Long.) Velamen S. Dei Genilriciv,

M1ELATINITATIS.VEL 270VELARIUS. — Velorum confeetor;, fabri-

cant de voiles. (Vet. Insc.)VELATIO. — Benedictio nuptialis ; béné-

diction núptiale. (A. 1582.) — Solemnis ca-stitatis professio; action de faire solennelle-naent viceu de chastelé, prise de l'habit reli-gieux. (Ch. Angl.)

VELERIU111. — 141a1us;mdt de navire ; o].voilier. (A. 1309.)VELIFICARE. —Nava piscatoria uti;. [ai-

re usage d'un bateau de péche. (Schw.)VELIFICATIO. — Navis pise atori t-eusos ;.

action de faire usage d'un bateau de péche.(Id.)

VELIGARE. — Velificare, navigare; fairevoile, naviguer. (Ap. Lud.)

VEL1MENTUM. — Velamen.um; enve-loppe, couverture. (Mur.)

VELLIBAT. — Pro volebat. (A. c. 658.)Vl+',LLONUS. — Tersoríuin seu linteum

villosum ad tergendos pedes et manus; linged essuger, essuie-mains d'éto ff 'e grossiere. (A.SS. Ben.)

VELLUDELLUM. — Pannus sericus villo-sus; veloacrs; Ol.velluau. (A. 1351.)

V ELLUELLUM. — Eadem notione. (A.1351.)

VELLUETI1141. — Eadem notione. (A.1332.)VELLUVI.UnI. — Idem q. V E L L U V E L L U i lI.

(A. 1308.)VELO. — Velum majus; voile de grande

dirnension. (A, SS.)

V[sLOCITARi.— Celerare, properare; há-ter, aecél,érer.(íI. Cort.)VELONU191. -- Velum, ut VELO. (A. SS.)VELo'1'I34.'RU11.— Velum et aulaeum quod

foribus pra;lenditur, quo diduclo interiorcubiculi pars patescil; portiére.

VELOTUM. — UL VELLUllELLURi. (A. 1+19.)VELUELLU\:I. — UL V ELI.UETUAI.VELUM — Aulaeum quo principum vel

judicuru consessus ac cublculorum vestibulaoccludebantur; draperie, ride.au qui séparaitla partie du tribunal occupée par le juge oule prince de celle oü se tenait l'auditoire,porliér'e. (Ce rideau était quelquefois double :d'oú les expressions primum velum, secun-dum retal-u.) V ela dieta aediurn sacrarumaulLea, duibus velantur parietes ipsi , veletiam ipsi postes. Velum, rnquít Durandus,aliud est conversionis, aliud consecralionis,aliud professionis, aliud ordinationis , aliudprcElationis. V elum conversionis accipit illaquae de saeculari vita ad religionem trans-ieus, illud assumit. Y elum consecrationis asolis episcopis solis virginibus, et solea, infeslivis et Dorninicis diebus datur. (h'lami-

neum virginale a S. lijaron. dicilur.)Velum

professionis suscipitur a virgine, cum cr,nti-neutiam -proGtetur. Datur vera illud cuuiU di ti l i l lit i Veluni

Page 154: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 154/187

sQ; t EN E^i Ico>v EN /7tf ;,cere, velo dore; faire voile. (Epis. P. de duntur; danrrles, marchandises. (A. 1250.)Cn

.enaii'i'Ud.) ENhAGIIE. -- Perones seu rndume

L. - Mnaq ^FLnELLUit. (A. genus tibias et pedes operiens : nhibe.3S.) ur auctorítate capituli generalis universisSR,LUTUS.--Eadem notione. (A. 154 0.)< •d;nis nostri personis, no sine corrigiisVENA. - Mensura lieluidnrurn apud ha- vendagias sive snlutares portare prmsu-

lns : « Cín annuali censa 50 veuartrrn ant. T.(St. Ord. Cist.). urnarum.- Platea, via; large rue, ENBAC=iU.II. - Vendido; venle. (A .place publique. - hletalli forlina; mine, mi- 1229.) - Pr,^^stalio pro prredii vend^ítione,

n tére. - Series, ordo; suite, série. - Alveus, ut VENDA.. (A.1222.) - VindemiarGtm tem-cnnalis; eonduit, luyan. - Septum ad inter- pn;, avlumnus; temps des vendanges , uu,eipiendos piscos, lit VENNA. omo e. (A. 1386.).

VENA BULATOR. - Qui venabulo utitur, ENDARIUS. - Vendarum exactor; re- .venalor; chasseur. (Vet. fll.) eveur des droits seigneuriaux dans les foires

VI:NABULUJI. - Canis vena treus; ehien et marchés; ol. vendier. (A. 1227.)de chasse. (A. 940.) ENDEDA. - Prmstalio pro iiraedii ven-

VENALIS. - (Subst.) Spiculum ~ato- dil nn, nt VENDA. (A. 1103.)rium, veuabulum ;épieu de chasseur. (A. SS. ENDERE. - ln re fnrestaria, caedere;/len.) - (Adj.) Vena tioni idoneus; bon pour couper, exploiter une forét. (A. 1217.) - Lo-la eh.asse. (A. 14.64..) Forum venale, in quo aro ; donner á loyer, a ffermer. (A. 1366.)res venales exponuutur; place du marché. (A. Ī NI)f Sl:\. - PISCIS genus; vendoise.21^.) A. 1273.)1

VENALITAS. - Venditio , nundinatio;i Ni)T'1'A.- Forum mil Incns uhi niel',aclion de vendre, rente. (13ul.11Tart. 1 PP.) es vencluulur; place du marché, halle. (A .

VENALITIARIA. -11lercatura ; commerce, SS.)n.dgoce, ENDICIA. - Venditio ; vente. (A.

VENARI. - Pro piscari. (A. 12811.) 243.)VI:NARIA. - Animalia, quae in silvis ve- I;NDIDA. - ldern q. VENDEDA. (A ,

natu capiuntur; gibier, bétes fauves. (Ch. 103.)Angl.) ENDIiIIONIARE. - Idea] q. VAL1M0-.

VI:NATICUl1I. - Tribulí speeies; dro t N1ARE. (A. 1113.)sur la chasse. (A. S40.) FNDITA - Teloneum pro mercruus

VENATIO -- Jus venandi, ferae ipsm nae in foris vendunl'ur, et jus pro prredii.(jure in ter vena ndum cai-,inn(ur ant interfi- enditione, nl. VENDA.

roil de chasse, gibier que l'on prend ENDITIO. - Tribntnm pro meremos,ou tue á la chasse. (A. 1175, 1025.) - Au- jus pro prmdiorrrrn venditioue, caesura silvae.clin ; angrnentation, accroissernent. (S. xrv.) íJecirim, DI VENDA.- Silclin; exaction, imposition. (S. x.) ENDITURA. - Praeslatio pro mercibus

.VENATOR. - Minister publicus quí sci- qum in nundinis venduntur, ut VENDA.nrinicie, venationi pra?est, migue eo ENDO3IEISIS. - F pro VErrnES[A. (A

ipso procurationes a subditis exigere 'ice- 235.)bat ; qrand veneur. (A. 1164..) - Fera ipsa ENDRERIA. - Prmstationis genus, quoqure intc.rficiiur; gibier. (A. 1313.) orrignerii averis minuti, pro singulo gre-

VENATORIA - Venatus, ofricium in ge, qualuor caseos singulis annis, pro qua-aula rel,tia; vénerie. (A. 1134•.) uorVeneris diebusmensís Maii,.dounrnodare

VENATORIUS. - Ad , venationem . per- tenentur; redevance de quatre fi •ornages que,e chasse. « Yenaloriunb exer'ei- nns quelques ccnlrées, les éleveurs de menu

tiune. » (Eninh.) étail payaient elttrque année .et chagtie ven-VENA7'URA. - Jus venandi; droit de dredi de ntaid leur seigneur. (A. 14.97.)

chasse. ( A 13 ) ENE. - « Famdem paludem cursi terraVENA1'US - Venosus, venis distínctus; djacente, videlícet nene, curn proprietate,

veineux. (A . SS.) ursi censo, decimis rnajoribus et minori-VENDA - Teloneum, quod preestalur us, etc...., eidern ecclesiae tradimus. » (A•

pro quibusvis mercibus que in 1'orrs ac non- 122.) 13elgis ven vol venne est locus pa-dlnis venduritur; droit que les marchands ustris el biruminosus, vol pascuus.opa c), payer pour exposer en vente leurs inar- ENEDRIA. -< Bebas de Podio... re-eltanclises dans les foires et les n^rrrciaés droit o rnovit se vendidisse... unarn venedriarn,d'étnlage. (Pass.) - Quod prmstatur diruino idelicet tedian!partetn eunin<^ siliginis eli'eudali pro dislrartiunis seu venditionis nam quartam ^avenac. v (A. 1204•.) An a

pr,edii far,uitale; lods el yentes, dr oil que le enda, pl.-restarlol.-restarlopro facullate in nundiuisseigneur préléve sur les fonds de terre gui se endendi ?:'rrdent dans sa rlirecte; ol vende vendage ENELLA. - Viculus, angiportus, vül

Page 155: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 155/187

2273 EN T IN) 111^E LATI\ITATIS . EN 2 7 11VI,NERABILIS. — V enerabilis lex; Chri- tione; en faisant une génuflexion, en incli-

stiana rel;gio. (Cod. Th.) V enerabilis ordo; ant le corps. (Ralh.. Ver.)senalus. (lbid.) V enerabilis substantia; res ENILIA. -- Accessus aestus marini :privata princípls. (luid.) V enerabaisvila; Uter gueto salacia sustulit unda, ad snunlmonasiica professio; unde venerabais, pro nrum post tuum eñressum reportabit veni-rnonachr+s, nndo non semel occurrit. ia. » (1'i.t. S. Columb.)

VENERAI3ILITAS. — Veneratio, ro yeren- ENIPETA. — Qui venias seu inclinalin-tia : respect. vénération. (Script. rer. Franc.) os itr^ral, vel genuflexiones iterat ; Vid.

VENERA131LI1'ER. -- Decenler, ea ra- VExra :« Quadam nncte, discurrens intorc , ut vonerentnr; con.venablernent, de itaria, ni ante soleuat, frequens venipetn,

t innaniére el nrériter le respect. (A. 1030.) abnri sacro vigilanter iusistebat. » (A. SS.VENEIiABILLI ;IUS. — Arlmodunr vene- Ben.)randus; iota d fait digne de respect. (Script. l?NIItE. — Vendcre.; vendre. ( d, SS.)rer. írranc.) cnire contra, inlercedere; venir colare,

VENERACIA. — F. pro V INZ;RITIA. (A s'opposer. (S. xiv.) Penire in querelas, con-1152.) uorn : se rloindre. (Cod. Th.)

VENERALIS. — Venereus, libidinosus; ENITARE. — Liber ecclesiasticns incéncierrx, libidinc2tx. I"n descriptos psalnrus cum notis musicis,l

ENERALITAS. -- Ideal q. VENERABII.I- V enite , exsullernus Domino, etc. (Synod.TAS. xon. n.1287.)

VENERANDOSUS. -- Pro venerandus. I:NITARIUM. — Eadem notione. (TYlon.VENERANTIA. — Pro VENEBATIO, abba- 1ingl.)tum tilnlrts honorarius. (Amoin.) ENNA. — Septum ad intercipiendos pi-

VENERAP.IUM. — Calvarius mons, ob sees; dique ou vmnn.c pour arréter et prendrestaluaut Veneris in eo collocatam sic ab Am- le poisson. --- Sr•pimentum quodvis ; haiebrosio áppeltatus : « Dominus secundum buisson, palissade, clóture quelconque.caeli tractum in Venerario passus est. » ENNELLA. —Tegulae species; espéce de

VENERATIO. — Titulas honorarius epi- tulle; ol. vennel, senneau. (A . 1!44 1.)scoporum et aliorurn. (S. Aug.) ENNUS. — Septum ad piscos, ul VENNA.

VENERIA. -- Venatio; chasse; ol. vénerie. ENTA. --- Locus ubi tuerces venum ex-(A. 1410. onuntur; tributum ex rr^bus ihi vcrrditis;

VENERINUS. — Venerinus dies, Lijes Ve- foire, halle, marché; droit sur les ma.rchmr-neris; vendredi. (A. 1474.) ises qui se vendcnt aux rnarcltés; ol. vente.

VENERIPETA. --- Luxuriosus; débauché, — Augurium, quod captabatur ex venienti-dissolrc. (]sid.) us aut supervenientiuushominibus ve! avi-

VENESO. — Ferina caro; venaison. (A. bus; augure qui se tire du vol des oiseaux elSS.) érne des hommes qui surviennent.

VENETIANI. —Monelte Venetorum spe- ENTACULUM. — Flabellurn, musca-des ; rnonnaie de Venise : « Veneliani riurn, cujus usus in sacris liturgiis; éventail,grossi. » labelir.trn. (Hariulf.)

VENETUM. -- Retis species; filet pour ENTALIA. — Clathrus, cancelli; bar-pécher; nl. venet. (A.1423.) iere, Brille. (Ccereur. vet. ecc. Carn.)

VENETUS. — V enetus color, c:eruleus; EN'1'ALIUIII, --ldem q. exclusa, canalisbien de Venise. quarii valvula ; écluse, vanne, ce qui re

VENIA. — Sacrnsancta Eucharistia; l'Eu- iercl l'eau d'un canal; ol. venlaille. (A

charislie, (Gasp. Gl.) — Remissio poeniten- 10VEÑ'CALLUM. — Eadem nolione. (Id.)ire, pro peccatis, idem q. INllDLGENTIA.(Mur.) — Inclinatio vel genuflexio mona- F.N'IAMUS,—Antenna, ut videlur; Ler-chorum, quaa Graecis 1.trc^140c« vocanl, quod gue. 1,St. Cad.)ut plurirnum in pcenitenliam injungi sole- EN'i'A1tE. — In ventum spargere; jeterrent ; génuflexion (sorte de pénitence com- au vent ; ol. venter. (Flet.)mune dans les livres pénítentiels). -- Salu- VENTARIA. — Jus habeudi ventalium son

talio qua apud monachos cum inclinatione exclusarn, vel praestatio quae pro ejusmorlivel genullexione fieri solebat ; salta, maniere facultate penclitur; droit de faire une ventaille

dont les moines se saluaient. (Pass.; V eniant pour détourner le cours de V ean,, ou axe rcnranupetere tanlum, id est alanuoriadmota, pa J er-pour l'obtention de ce droit. (A. i202.)

(St. Ord. Pra?m.) Veniam emitís concedere, ENTARIUS. — Silva custas; garde-fo-emancipare, litter,rs dame quibus alicui bona restier; ol. vanlier. — Qui vendas re.cipit ;

sua administrare eoneeditur', quas Gallice préposé cl la perception des droits seignere-leltres de bénéfice d'dge ñuncupant. (A. riaux sur les marchés; ol. venclier.1217 ) EN1aTA. — «Urrum modium frunienli

Page 156: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 156/187

9 7 !1 EN LEXICUN ER 276l'G:N1'ELIA . — Idem q. VENTAT.rUM. (A ,

1310.)VENTELLUM. — Eadem notione. ( A.

1315.)VEN1'ER. — Fetus , fructus ventris ; li-

qnée et descendants : « Item ventreni meumhaeredem instituo. » (A..1293.) Ventres, pel-les murium Ponticorum, qui vetare tantumalbi snnt; ut VARIs. (A. 1416.)

VENTIGIATUS. — « Statim secundumnumerum rnensae prioris in uno galletag vasemensuratae potiones, ab eis callida rr.iscea-tur, et ventigiata a calice pntione, petita be-nediclione, adsaporet, qui miscuit, si aequa-Ii est teverie mistum , et sic in primamensa ouintbus eroget » (Reg. m ag.), idest, mota et ventilata.

VEN1'1LABRUbi. — Vexillum ecelesiae ;banniére. (Bald. Cam.) — Aluscarium, fla-beltum ; éventail. — Follis ; soufflet. ( A .1352.)

VENTILAIlIEN. — Purgamentum ex fru-monto; résidu du vannage du bld.

VENTILAMENTUM. — Idem q. VENTILA-BRaaI. V el. Gl.)

VENTILARE. — V entilare causam,. eamagitare, de ea disputare, dissereri,; exposer,traiter, discuter, examiner, plaider une af-faire; ol. ventiler une cause. (A. 1027.) ,

VENTILATIO. — Tempus quo grana ven-tilantur; temps oú l'on vanne les grains. (A.1174.}

VEN'TILATORIUM. — Ventilabrum ; van.(Pass.)

VENTILAI'RIX.—Mulier quae frumenturnventila!; vanneuse. (A. 1425.)

VENTILE. — Ut VENTELLUM. (A. 1351.)VENTILIS, — Molendinum ventile, quod

vento vcrsatur; moulin d vent. (A. 14J0.)VENTíLOGIUII. — Pinnula versatilís qum

in redium culrninibus poni solet,quae veutumllantera desigual ; girouetle.

VENTIO. — Venditio; vente, action devendre. (S. xlli.) Quod praestal u r dominofeud,ili pro facultate vendendi, ut VENDA.(A. 1072.)

VENTOLIUM. — Locus ubi ventilaturfrnmentum; lieu oit Con vanne le grain. (A.111r2.)

VENTOSA.—Cucurbita medica ad elicien-dum sanguinern; ventouse.— Propugnaculíspecies, f. quia cucurbilae forman] refert ;sorte de retranchement.

VENTOSARE. — Ventosa seu cucurbitamedica sanguinem elicere; appliquer lesventouses ; ol. ventoser.

VENTOSIA. — Jactantia, uf VENTOSITAS.(Ugut.)

VENTOSITAS.

souffle. (A. SS.) -Lance. (S. Aug.)VF.N'fOSUS. —

verter dePendilur; partie de l'armure deati-née d protéger le ventre

VENTRICOLA. — Venlri et gulae deditos;gourmand, qui fait un dieu de son ventre.(S. Anl;.l

VENTR1X. — Ut VENTILATRTx.VENTURA. — Quod praoslatur pro mer-

cibns, lit VENDA.VENTUS. — Anima, extremus halitus ;

dme, dernier sou ff le : « Ventum de pectorejpcit. » — Auster ; vent du Sud le 1VlidiVenlusGraee,us, aquilo; vent duNord.

V ENUARIUS. — Pro venditor. (A. 862.)VENULA: — Dimin. a vena, parva vena;

petite veine. — Angiporlus, q t VENELLA.VENUNDIPIRUS,--Qui vendil pira; mar-

chand de poires. (Joan. de Jan.)VENUS. — C ,yprium tes; cuivre. ( Chr.Mel.VE

)NUSTARE. — Ornare, decorare; parer,orner, embellir. (Prud.)

VENUTA. — Adveutus; venue. (A. 1318.)VENUTUS. — Venut+.rs eral, pro venerat.(Vet. Ch.)VEPROSA. — Vepres; buisson épineux,épine. (Bart. Gl.)

VERA —Veru , virga; verge, broche.(Guid. de Vig.) — Pro werra, bellum. ( A.1366.)

VERACULU:17. — Jus veras seu virgas ca-piendi in silva ; droit de couper des vergesdans un bois. (A. 1300.)

VF.RAGIU51. — Be,tim maculatae, vel di-versi coloris; toutes les bétes qui, sont tache-tées ou qui sont de denx couleurs. (Vlet.)

VERAGUS. — Testis fide dignus; témoinqui mérite confiance. (A. 770.)

VERATONUS. — Sagittae genus; petitelleche ; ol. vireton. (A . SS.)

VERATUS. — Ratus, con6rmatus; vérifiéapprouvé. — Teli brevis et spissioris genus,ut VERATONUS. — V era obtirmatus; rendsolide au moyen d'une verge.

VERBALITER. —Verbo, ore; verbalement.(A. 1369.) — « Si clericus (blasphemator)...poena pecuniaria vel corporali pro prima vicepuniatur, pro secunda carceribus mancipe-tur, pro tertia verbaliter degradetur et adtriremes mittatur. » (Conc. Tarrac. a. 1519.Id est, per verba han in re adhiberi solita.

VERBATIM. — Prout verba sonant et ferunt. (A. 1476.)

VL'.RBECARIUS. —Pastor berbicum ; gardeur de brebis. (S. xIT.)

VERBF.LLA. — Ovis; brebis. (Vet. Gl.)VERBENNA. — Terra proscissa aratro;

terre labourée. (V et. Gl.)VI.RBEI3ACULUM.. — Flagelluro ; fléa

(J. de J.)VERBERAMENTU IIi.— Aclio verberandi

se ; flagellation. (A. 1260.)VERBERARE. —Verberare contra venturo,dicebatur is qui in carnpum, rnonomacbia

— Ventus, flalus ; vent ,

- Jactantia; vanterie, jac-Jactans; vantard. (V er.

Page 157: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 157/187

M 77 VER EDItE ET ATINITATIS. E R L27$diciaire, n'y trouvait pas son adversaire, etque celui-ci faisait défaut, il donnait de sonépée comme s'il avait réellemenl combattu,et le juge le déclarait vainquenr.)

VERBERATIO. -- Ut VERBERA141ENTUM. (A ,1260.)

VERBERATOR.— Qui verberat; celui quifrappe, qui fot.cette.—Qui pielatis causa se ver-

berat; flagellant..VERBERATURA. — Percussio ; action defrapper, coup. (A. 1233.)

VERBIGENA. — Ipsum Vernurn; le Verbefait. chair, Tésus-Christ. (Prud.)

VERBILOQUIUAI. — Sermo; discours.(Fu tg.)

VERBITARE. — Saepe verberare; baltresouvent. (Vet. Cod.)

VERBO. — Ambo, pulpitum ; tribune, am-ban, chaire. — In verbo regio jurare, Gal.jurer en parole de roi (serrnent de Louis VII :

les ecclésiastiques juraient in verbo sacerdo-lis, les moines in verbo et verilate, les évé-ques in verbo veritalis).

VERBOCINIUM.— Colloquium; entretien,entrevue, conversation. (A. SS.)

VERBOSARE. — Multum loqui; parlerbeaucoup, bavarder. (Vct. Gl.)

VERBOSARI. — Eadem notione. (S. Aug.)VERROSATIO. — G»rrulitas, verbositas ;

bavardage, verbiage. (Id.)VERBOStTARE. — Ut VERBOSARE. (A. SS.)VERBOSITAS.— Ut VER Ī 30SATI0. (Vet. Gl.)VERBOSITATIO. — Eadem uotione. (Id.)VERBOSULUS. — Dimínut. a verbosus;

bavard, verbeux, qui dil beaucoup de perolesmutiles. (S. Bern.)

VERBOTENUS. —Verbi gratia; par exem-ple. (Isid.)

VERBU;4I. — Secnritas, luitio; protection,sauvegarde. (L. Sal.) In verbo regís esse,id est in ejus tutela. (Id.) — Prmceplum,mandatum; commandenent, ordre : « Et pra;-cipiat de verbo nostro, » etc. (A. 807.) Ver-bum commune, sermo vulgaris; langue vul-gaíre. V erbum crucis, expeditio sacra; croi-sade. Verbum directum habere, avoir droít defaite quelque chose.

VERCARIA. — Locus vervecibus alendisidoneus, alius tatuen ab ovili; praedii speciesenana cum certa agri portione; bergerie, etpelite m étairie. (A. 825.)

VERCEILLUM.—blodus agri, f. herbosus;terre, métairie. (A. 1268.)

VERCHERIA. — Apud Allobroges, Pro-vinciales el Occitanos, dos, fundus, feminisin doten] concessus; dot d'une femme mariée;ol. vercheire, Occit. berquiero.

VliRDEARIUS.— Viridarium, pomarium;verger., (Mal t. Anecd.)

VERDEGARIUS. — Eadern notioñe. (Ap.Step h )

VERDUGARIUS. — Ut VERDIGARiUS.VEREBIARE. — Mutilare ; blesser, muti-

ler. (Vet. Gl.)VERECUM. — Ut WRECfiU;17. (A. 1234.)VERECUNDARi. — Timare percelli; é'lre

frappé de peur, étre démoralisé. (Bart. Gl.)VLRECUNDIA.— Pudendum facinus, tur-

pe, indignum; vergogne, honte. (Ch. Catal.)— Injuria, contumelia; outrage, affront.(A. SS.)

VERECUNDIOSUS. — Turpis ; honteux.(A. 1359.)VERECUNDIUM. — Injuria, contumelia;

oulrage. (Ch. A ngl.)VEREDA. — Umbraculum foliis aut arno-

rum ramis concinnahin-r ; berceau de feuillage,treille. (A. 1344.) — Via publica; le cheminpublic. (A. 829.)

VEREDALiS. -- Authenticus , verus etgenuinus ; authentique, vrai. « Charta vere-

dalis. » (A. 1005.)VEREDARIUS. — Qui veredis publicis uti-tur et responsa vel manciáta principis defert;courrier de 1'Elat. (Cod. Th.) —Nuntius:messager en général. (S. Hier.)

VEREDICTIO. - Probitas, veritatis amor ;probité, arnour du vro. A. 1374.)

VEREDICTUM.—Testrnonium scriptum;térnoignage écrit. (A. 1246.)

VE1tED1S. — Pro VEREDUS. (A. 844.)VEREDUS. — Equus publicus cnrsui desti-

na tus ; cheval de p osle, cheval destine' nutrans-porl des dépéches et des courriers de l'Etat.

VERESCENS. — Pro veritus. (Bart. Gl.)Vh;RETRUM.—Fenestra, pro veretrinum.

(A.1418.)VERGAIUM. — Jus mensura3 ad quam

exiguntur dolía vinaria, quod virga sit sicdictum, ut videtur; droit pour le jaugeagedes tonneaux; el. vergage.

VERGATUM. — nstrumentum piscato-rium; sorte de f ilet de péche; ol . vergat. (A .1397.)

VERGATUS. —Variis coloribus distinetus,ut VIRGATUS.

VERGERIUM. — Viridarium; verger. (A .1455. )VERGETA. — Modus set] mensura agri ;

cerlaine mesure agraire ; ol. vergette. (A.128a.1VERGIA. — Ead. notione. (A. 1360.)VERGNA. — Atrios, arboris specres;

aulne; ol. yergue. (A. 1236.)VERGOBRETUS. --Summus magistratus

apud 1Eduos; premier magistral chex lesEcluens.

VERGUF.T UM. — Viridarium minus; petitverger. (Tab. Gem.)

VERIALE.—Loc,us herbis abundans; lieu

oú t'herbe vieni en abondance. (Chr. Furs.) —Apertura, fenestra cancellis obducta ; ouver-ture, fenstre ferrnée d'une grille; ol. verjal.

Page 158: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 158/187

^ ^^ ER E^ICON E : l '>0ERISIJi1LIS. - A verisimili, p^obabíli- nr; toldes les prodrectiona du erü et gie'on

er; prohaGlement. (Th. Ott.) 'arhéle pas. (Cod. Th.)VERIT^IS. -- Deposítio testis; déposition ERN:1t'^IU11. - Alnetum, Incus alnis

de témoin; ol. vér itez. (A. 1228.)- Inquisitio nn^itus; lieu planté d'aulnes, aulnaie. (p,,nquéte judiciaire;; ol. vérctez. - 3!31rF.I

^onsessus proborum hominum ad excipien- 117 - instrnmentnm pise,alnrium,

réunion de per- ri is 4+eriec; e,spéce.de filet de peche ; 01. ver-onnes graves, chorees d en g ndre les dires des na,t.. (: . 1241.}

parties.- Jus, privileaiurn (pr. ncil.rue dicitur 1?RNA L1S. - Vernaculus, servus; ser-de bouis propriis); droit, priviléye :« Praeci- itear, domestique. (A. 1288.)

s ut trienniurn non iriciudat ecr;lesiasti- ERNARI?, - Ftnrere, canern, munirr,cas veritccles : sed unaqua?,.lue ecclesia, sicut nctruere; flearir, chanter, fortifter, garnir.canones praecipiunt, et sicut lex Gothica Pas,z .)

rlat, omni tempore suas veritates recu- ERN:IRI A. - Idem videt ur q. V EiaE

peret et pos (Conc. Coyac. a. 1050.) v}r. (A. 9á.:;.)VERITUS. - Verecundus; réservé, mo- ERNARIU51. - Verlium tempus; prin-

e.cle. (A. SS.) e+np.c.RIU17. - Locos in fluvio patorum se- ERNE\IETIS. - F:lnum ingens; granelarctatus piscium capiendorum gratia ; emple. (Fem.)-

orte depécherie; ol. gord. (A. 1227.) l RNE"í'[1A1.-U; VEris.4Giu >. (A. 1343 )VERJUTU^ I. - Ompha g et onzphacium ; EitNIA. - Ea.ie.n i,rllione. (A. 913.)

erjas. !A. 1379-) ERNiARIA. - Eliden'notione. (Mart.ERMELATUS. - Coecinel^s ; teint avec Anecrl.)

de la r,ochenille, vermeil. (A. 1244.) VERNiACUM.-Ea:lem nntione. (A. 1310.)IIEi.HUI. - Grani species, coccum; ERNICIUII. - Liquata juniperl la,cryma;..grm'ne d'écarlate, kermés. (A. 1208.) erni.c, (:.t. SS.)' 'ERIIELIUS. - Ut VERniELATUS. (Conc. l?liNICUS. - Familiar'ic, vernaculus, fa-

ii sp) nluq. u VERA L1 s (A. SS.)VERIIELL ATA.-Tempus quo vorrnellum ERNIFICUS. - Vernos; relutif au prin-

coliinitnr; telnp.s de la récolle do kerrnés. emps, printctnier. (G. Chr.)A. 12G8.) ERNULITAS. -- Famulatus ; servitude :

ERMELLUS. - Ut VERMELATUS. (A. « Quando debitas sum vernv,litalis horas,367.) - 0her, pessolus ; verrou, barré pour aeterasque Missarum cel+•bratinnes Cliristo

er,' ter une porte. (A. 14!10.) )omino solvere c^nsuisset. » (lirosiv.)ER N; EN. - Pro Vlr.r► ;IIS. (A. SS.) ERNUJI. - Ver, vernum lernpus ; prin

rv

VE It:'riis'SCIiRE. - Vei^inihus consumi ; emps. (Req. S. Frract.)di re cléc^or-é (lesver s Rail!. Ver.) ERNUS. -Mutis ; aulne ; ol. vergne. (AVi^R1IEUII. - 1d1J ►n q. VE dI1CULUn1:. (A. 377.)

1108.)' ERO - SpPCies pectoralis; plastron,ERMICATUS. - Ut VERMICULATUS. (Sl. garde-poitrine. ( V. Brit.)

Or•^l. Pr.nz.) VERONICA. -- Tabella in qua Christi Do-ER\IdCULATUS. - Disiinclus el. vaa ini peraeritis ad crucis supplicium, divino

ore ver nri +cr rl rlecoralus ; tach.elé, mar- íraculo expressa elfll;ies éfi'ormatur, qu,r,ueté, chargé d'ornements vermiformes. - asservatur et colitur Roma?in eeclesiaSancti

Rbo l i ndos occineus ; tcint en rouge, erri ; irnaño harte t.rbellam repranentans ;iarla, o, verrncil. la Sainte Face de Borne, e t su r eprésentation

liR1iICUI>U4I. - Vorms sprces qua; peinte ou gravée.

olorern dat; kermés.- Palinus ver- EROSUS. - Plenus veritate;véridique.

eiculo tinctils; e'toffe téinle él? rozcge. (:tl. Cap.)VERIIICULUS: - Vernlis genus, lit VER^ ERPIRE. -= Ut GUERPIRE. (A. 1i'15.)

IiICULU1i. ERPI CIO. - Ut GUERPITIO. (G. Chr.) --ERAIILEUS.-Rubeus, urpureus; rouge, . VL'RQUERIA. - Locus vervicibus alenriis

écarlate, verrneil. (A. 1119.. dorir>us, ut VCitCAR1A. -- Dos feminaruru,VERniICULUIT. A. l VERCIIERIA. - S'ptnlll ex V1S ad ca-

073.) ienrios pisrec, ut VERId]íl ū .

ERniELLAnl US.

(F

(A. ERRACIIIUVI. - lvauticurn ilrsti^umen-24!1.,) unl, ídem q. VER4CIIlUDI. (A. SS.)

VERn i CULU ret. EIi amtllRl . - S!;crp,m; s, rnenues Gran-

rl.) ltes. (Tr. de art. Gel.)

VERMIS CAN IS . -Scrofutaruin f rrlassís F. { i R E C U L U V I .-Sa;ittr] 3 acunen; pointe

slier.ies áliyua, vel herpes; espéce e Tac e fleche (Mur.) nvo er. - Ter-u rrrcin. A. SS. I?RRERE. - hiítlere ; Jd f i t +J t yerros;

Page 159: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 159/187

22R1 ER 1IEDifE ET INFi11vendit ; fabricant et marchand de vitres, 2 er-rier. (A. 1309.)

VERRES. - Porcus masculus; verrat. (A .1158.)

VERRIFICARE. — Terram versare, utVE.RRERE. (Ch. Scot.)

VERRIFICATIO.— Actio versandi terral!' ;

Vid.VERRERE. (id.)

VERRINA. — Ut VERRERiA.VERRINUII. — Terebellae species, Gal.

vrille, nisi sit sagitta, jaculum, verrina,quippe Italis ea notione nunc.upatur. « La-tro... capsam in qua erant repositae crucescura verrinis perforavit, et ipsas cruces di;civitate portavit. » (Ap. Mur.)

VERROLUS. Y — Pessulus; verrou. (A .14'35.)

VERRUS. — Pro YERRES, porcus mascu-1us : « Si quis verrum furaverit. » (LexSal.)

VERSAGIUDI. — Jus utenai foresta, idemq. USAGIUM. (A. 1404.)

VERSALITER. — lnconstanter; d'unerna-niére inconstante. (A. 1342.)

VERSANA.—Terra proscissa, agerde novoad cultual redactus ; ¿erre mise de nouveauen culture; ol. versaine.— Ager proscissus etHondura satus; ¿erre préparée pour la se-menee; o]. ursaine. — Tempus quo agriproscinduntur; saison du premier labourdes ¿erres; ol. verserel, verserot. .— Mensura?,spccies ; certaine mesure; ol. versane.

VERSARE. — Evertere ; renverser. (A .SS.) — Pro versari : « Denique reniinr-scens ea iu quibus ab ineante mtate versavi.»(Cene. Hisp.)

VliRSAI?I. — Diciturde vino quod cor-rumpitur ; se tourner, lourner. (Pet. deCresc.)

VERSARIUS. — Tempus quo agri pro-scinduutur, ut VERSANA. (A. 1248.) — Libereeclesiasticus coutinens versus qui canun-tur in ecclesia ; antiphonaire. (i 'et. Necrol.)

VERSATILIS. — Versatilis gradúes, utro-

bique secans; épée á cleux traachants.VERSATi11. — Vice versa ; réciriroque-anent. (A. 560.)

VE[iSERIA. — Aratio, actio terram ver-sandi ; labourage, action de labourer. (A.1210.)

VERSETUS. --- Versiculus ; verset.VERSIBILIS. — Mutabilis; changeant, qui

change. (Victor.)VERSIBILITAS. — Mutabititas, incon-

stantia ; inconstance, variabililé. (Eut. Cord.)VERSiCANORUS. — Poeta; qui écrit en

Vers, poéle. (Chr. Noval.)VERSIDICUS. — Ut VERSiCANORQS. (Vict.

Fabr.)VERSIFICARE Psaimos ar tiphonatim

^ LATiNITATiS. ER 28VERSl11. -- Adverso vultu, vel alternis

vicibus : « S;llola yero forinsecus cum epi-scopo slans totum psalmum cum antiphonaversim decantet. » (Pontif. A ntig. )

• YERSORIUM. — Instrumentum rustirumquo terra versatur; serle de ch,arrzze. (Ap.Mur.)

VERSUS.—Gratiarnrn actio post mcnsam ;les grdces, priéres uprés le repas. (,1. SS.Ben.) V ersunz perdere dicebautur mona-chi, cum ad refectorium tardius venerant,primusque aut secundus vel tertius ()ratio:nis versus jam dictus esset. (Lib. us. Ord.Cist.) ersus pro adversus : « lnveno-runt euro (regem Francirn)variis militia?bellisirnplicitum, scilicet versus regem Analo-rum. » (Chr. S. Petri Vivi.)

VERTELLA. — () parta pars juáeris aliadGermanos; le gzrart d'un arpenl.

VERTELLU.bI. — Anfractus;détour. (A .1268.)

VERTEOLUS. — Globus qui ad extremi-tatem fusi additur, ut facilius vertatur ; es-péce de bouton que t'on met au bas da fuseaupour le faire tourner plus facilenient ; ol. ver-ter. (A. SS.)

VERTERE. —Mutare; changer. (A. 1372.)— Gressus versus aliquem locum dirigere,accedere ; diriger ses pas d'zznc8té. (A.1250.)— Vertentes causce, que reapse coram judi-cibus agitantur; causes qui se présentent d,nouveau en justice. (A. 1369.)

VERTIB1LIS. — Mutabilis, animo incoa-stans ; inconstant, versatile. (Gu ib.) Vertibi-lis equus, cursor, stradriodromus equus;cheval ú course rapide. (Mur.)

VI:RTIBILITAS. — Verlibilitas lingum ,mobilitas ; volubilité. (Ep. Joh. de Monst.)

VERTIBULUM. — Vertehra ; ver-abre.(Lact.) — lnslrumentum culi) quo carbonesvertuntur iu fornace; pinces de forgeron.E:1SS.)

VERTIFACERE. -- Pro VERSARE. (Terr.Bellij.)

VERTIGINARE. — Circurnvertere; tour-ner autour. (Tert.)VERTILE. — Troehlea; poulie, rouletle.

(Vet. Gr.)VERTILOGIUM. — Numella versatilis ;

pilori. (A. 1420.)VERTILUS. — Versus , obversus. ( A.

1386.)VERTOLENUJI. — Instrumentum pisca-

loriurn ; nasse. (A. 1268.)VER1'UOSUS. — Virtute praeditus; vcr-

lueux. (A. 1471.)VERIL — Stipes instar subulaeprmacutus;

pica aiguisé, pozntrc. — Armorum speciErs,basta ; espc-ce de pique ou de lance, fer pum-tu etnmanché a.0 bout d'un long batan.

Page 160: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 160/187

:^L3 VES GxIC4N ES ^8bfuste, converaable. Bid. ESTARARIUS.-Thesauricuslos•I'It[JS. ^- lj.C [UUS ; ] SGrCie

Pise.) u trésor, trésorier. (Anasl.)VI:1tUTATUS. - Qui arma c0gnomine ve- LSTATI. - Dignitas Palatina apud iIn_

o•tc lt al >et ; qtti est armé d'une baste. (V et. Gl.) eratores B,yzaulinos. (11Iur.)petit-gris. ES'lERAItIA. - Quae vestium curarla

A.1480.) abet ; fen2tne de chambre. (Mur.)VERUTU9T. - Veru ; broche. (A. 1379.) ESTI. - Ut VESTATI.

ERUTUS. -IR ^rERUTATUS, ES''lAR1T1E. - Nobiles aulici qui cirr,aVERVICUAI. - Ileiis species, idem q esliarium principis versabantur, in palatio

73RV(LIU\i. (A. 1119.) mperatorum Byzantinorum. (VV. Tyr.)VEItViLIU11. -Reus species, instrumen- ESTIARIUM. - Locus ubi non modo

unat>iscaterriurn ; verveacx. (A. 1073.) estes asservantur, sed etiam cimelia, atqueERZ,^RIA. - Viridarium ; vergel'. (Mur.) adeo thesaurus et péeuniae; trésor. (Pass.)ESCHLRIA - Pro usseria , idem g. - Vestis geiius; sorte de vétement. (A. 1279.)

qua,(A. 1180.) Certa pecuniae alteriusve rei pensio qu1ESCO111TESSA. - Vicecomitissa ; vt- ad vestes emendas eeoñabatur, quidc{uid adorntesse. (A. 1212.) estes pertinet; redevance en argent ou en

ESDUII. - Glastum, ut videtur, idem q. nature destinée 4l'achat et á l'enlrelien des^UA (SD (U$I. (T ab.S. A ud. s^oth,orra.) étements, tout ce qui regarde les véternenls;

NLTUiW. - Ut VICINETU&I. ( Leg. 1. vesture. (A. 1136.)Tdorm.) ESTIARIUS. - Qui vestibus praeest ;

'ES;IIETUII . - Eadem notione. (Id.) heff de la gar de- rob e. - Cui no(i vestium

ESO. - Fe1is seu catti species;putois.

ti untaxat , sed et thesauri et cimeliorum cura.1.51.Ord. Chut.) résorier. - Dignaos in cede-TESI'EIt. - Vesper prior, pervigili um ; sia cathedrali Magalaunensi et quibusdam

m(Aeille .(Ann. Mera.) liis, cujus cura incumbehat «induere o-VESPEIt1E - Una ex horis ecc^esiasti- nes canonicos et conversos, exceptis priori-

^.is;t'Office du soir, vépres. (Pass.) « Hm ve- bus; » dignitaire ecclésiastique chargé d'ha-sper ce, ait Ugutio, significat id temporis in iller les chanoines.

a;satur iiluCl officium : hi vcsperi, ip- ESTIBULUM. - Vestiarturn , sacristia ;s-um olliciutn. Vesperi siquidern cantautur ; ieu oit l'on revét les ornements sacerdotaux,ed vesperce pulsantur. Quilma Lamen n6n sacristie. (A. SS.)

distinguunL inter vesperas et vesperos, quan- ESTICEPS.- Pubertatis menses ingres-tum ad ollicium. » us, vel etiam emensus; qui a atteint 014

VESPERI. =- Vd VESPEr(1C. érne dépassé l'dge de la puberté. (S. Aug ¡V.ESPLRIA. - Ultimus actus in uni- ESTIFICA. - Qum vestes conficit; ta•v.-

versitatibus ad consequendam docloris di- euse. (Vet. Insc.)guitateui, seu disputatto, qum a baccalario fit VESTIFICINA. - Ars vestes confieiendi,pridie quam birreta doclorali donalur, in vel. ipsa eonfectio; art du tailleur ou confec-qua disputant tres doctores cura eodem bac- tion de vétements. (Tert.)oalario; derniére thése que soutenaient les as- ESTIFICIUI4I. - Eadem notione. ( Vet.pirants au doctorat; ol. vespe'rie. l.)

vesperiam facere ESTIFICUS. -Vestium artifex; tailleur.ui doit soutenir la vespérie ; Vid. Id.)

ESPERIA. ESTIGARE. - Dicitur dominus ct:i jusVESPERTINALIS. - V espertinales, floree competit persequendi su .os howines, cuca eo

scilicet : « V espertinales quoque in vigilia nconsulto ad alium dominum transierunt;Paschm melius celebrandae sutil. propter líe- droit de poursuivrtr le serf qui a tránsfneitiam resurrectionis Domini, quam di.cait- sans permission. V id. SECTA.

ondee. » (Conc. A quisgr. II.) ESTIGIUM,. - Pes; pied. (4. SS. I3en.,ESPERUGO. - Vesper, tenebrae vesper- Vestigiasm minare, vestígare, vestigiurn se-

tinae; le soir, les ténébres du soir. (A. SS. ui; suivre cl la piste. (S. vil.).i3en.1) EST1MEN. -- Vestimentum ; vétement.

ESPETIJ;lI. - Locus ubi abundant ve- (A: SS.)pm; licu oit iG y a beaucoup de guépes. (J:VESTIiiMEN TUM. - Mssio in possessio-

eJ ) nem; nvestiture; Vid. VE5TIFiE - A.talíeutESPILIO. - Grássator nocturnus; mal- ut VESTIS.

aitetar nocturne. (A. SS.) VESTIRE . -- Possessionem conferre reiESI'tlA1 ARE - Sub ves eram come- alicu us ; ?mitreen possession, investir; ol.

riere; martger dans la soirée ,p souper. ( A . estir. ( S. x: ) -- Colere agrura , excolere ;3i6.) ravailler, cultive? . un champ. (A. 993.) --

l i orner de draperies. (Gr. !11.)

Page 161: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 161/187

2/85 E T EDI1EET INFI111rEI,A'1'1NITATIS. EY 22binnrdinala, vetita; vélement ínterdit. (Mart.A mpl. Col.) 1'estissanctce Mario, velum san-etimonialium; voile de religieuse. (L. Long.)

VESTITIO. — Actio vestiendi; action des'habiller, toilette. (A. 1395.) — Bene(icium,feudum; tenure, (erre donnée en f ief. (S. xr.)

Investitura ; mise en possession, investí-ture. (S. xix.) — Census qui quotannis do-mino solvitur pro investitura ; droit que l'o-npaye chaque année au seigneur pour l'investi-ture que l'on en a rerue ou que l'on en reccvra.(Tab: Conch. abb.) — Alansio, domus, prae-diolum; habitation !accompagnée d'une cer-taine quanlité de terre , petile ferme ; al.mesnil. (A. 1153.)

VESTI'fOR. — Qui alterum vestit, seu inpossessionem mittit ; seigneur dominanl ,celui qui donne l'investiture. (Trad. Isrnm.)-- Agricultor ; laboureur, cultivateur. ( A.

993.)VESTITURA. — Missio in possessionem,ut VESTIDO (Vad.) — Census in sif;r-iuroconcessa3 vestiturce , ut V ESrITIO. (A. 855.)— Quidquid ad vestimenta pertinet, ut VE-sTIARIU;VI. (A 1113.) Veslilura testainenti,census, qui quotannis exsolvitur in sianumconcessae vestiturae earum rerurn gura postmortem testatoris in possessionem donan-tur; droit annuel pour l'investiture des hé-ritages : « Pro vestitura vero llujus lesta-menli quotannis tres modii vini in nomine

sanctae Trinitatis exhibe() ad eleemosynair.»VESTITUI:IIA. — Census qui quotannissolvitur in si;num concessae vestitura, utVESTITIO.

VESTITUS. — (Subst.) Vestis; véternent.(Act. episc. Cenom.) — (Adj.) Qui de re ali-qua investitus est, qui rern possidet; qui arepu l'investiture. (S. ix.) — Cultus; cultivé,mis en rapport. (Pass.) V estitus ager, cuifructus' insunt; (erre productive , en pleinrapport. (S. xii.) Pulli vestiti , cum ()vis avassallis domino dati ; poulets accompagnésd'veu fs et donnés en redevance. (km.) Mansusvestitus, qui reate atgüe ordine colitur, un-deque praestationes ac vectiSalia juxt ,a legemnrinsorum expedite percipiuntur; manse enplcin rapport et sonnais á toutes les chargesdes propriétés de celte nature. (Irm.)

VESI'UARIUA7.— Ut VESTIARIU9I.VESTURA. — Quidquid ad vestimenlum

pertinet, ut VESTIARIUnI. (Ch. A ngl.) — lnpossessionem missio , ut VESTITURA. ( A .1267.) — Census qui quotannis solvitur insignuriu concessae vestiturm, re tararen ipsaetiani nondum obtenta , ut VESTITURA. (A .

1273.) — Fructus quilibet agro pendentes ;produits du sol. (A. 1311.)VESTUS. —Cultos,ut VESTITUS. (A.

!ice! ; champ, pré, r,ois, etc., sur lesquels il yaquelque défense faite. (Ch. Araq.)

Vls'7'ERAIIIENTAILIA• — Vestes detritac,aliaque ejusniodi; vieilleries.

VET ERARE. — Corroborari , confirmariex diulurnitate; prendre force el consistance,en vieillissant. — Vetustatem induere; vicil -lir.VE TIi,RARIUS. — Veleramentarius; quiconcerne les vieilles choses. (Vel. ^l.)

V ET ERATIO. — Cortsuetudo; coutum.e ,habitude. (A. SS.)

VETERATOR. — Diabolus ; le démon. (Ch.S. V ic. Mas.), ETERINARIA. — Ars curandi veterina ;médecine vétérinaire. (V"et. Int. S. tren.)

VE'I'ERNARE.—Abolere, antirtuare; nepasadmeltre, supprimer, etc. (A}->. Baf.1Vlisc.)

VETERNOSITAS. - Pinrilia, torpor; soria-nolence, léthargie. (Fulg.)

VETERNOSUS. — Veterator, versutris ;rusé, fin , astucieux. ( Conc. Hisp.) — Ve-tustus; anden, vieux. (S. Bern.)

VETERNUII. —Vetustas ; vieillessegrand dge. (A . SS. I:eri.)

VETICULUS. — Juvencarum et vitulo-rum custos ; berger, pdtre. (St. Univ. Tul.)

VE'I'OCIIETUd7. — « Pulsetur (Of ficiu;nprima?) hora octava curo duobus modus (legend.modicis et supp. campanis), cerlis velochetisinterrnediis, secundurn quod estcousueturu, »etc. (Ball. incoe. VIII PP. a. 118ra.) —Emendo retochetis et pulsus campante itera-tos intelli;o, Gal. lintements.

VETULONES. — Ut VEGLONL'S. (17ab.Itin.Ital.)

VETULONISSI>J. — Eadem notione. (l(1.)VE'1'ULUS. - Petulus ele montanis, prm-

fectus cujusr.lam factionis apud Saracenos;le Vieux dé la Monlagne. — Ideal q. VETICU-LUS. (A. 1020.)

VETUM. — Vetitum, interdictrrm; rhosedéfenclece. (A 1370.) V eluna vini, tempu5

quo vetituro est vinurn vendare; temps pen-dant lequel la vente du vin est interdite; ol.banvin. (A. 1131.)

VE'fUttERIUS. — ldem q. VECTUAniusVET USTARE. — Vetustescere ; devenir

vicux, vieillir. (A. 1366.)VETYSA. — Ut VECIIIA. (A. 1236.)VEUAGIUiII.—Jusquod viduae prreter do-

talitiuin competir; ce qui revienta une venceen dehors de sa dot, donaire; o]. veuveté. (A .1367. )

VEURA. — F. pro VAURA. (G. Chr.)VEUTA. — Insper,tio rei de qua litigan] t.

examen des faits qui sont en litige, enquéte,descente sur les lieux; ol. vue. (S. xiv. )VEYA Vexatio ; vexation tracasserie

Page 162: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 162/187

<,?S7 ''' 1 G X I C O Y lA 2E9V1:YILLARL+. —Ofricíurn, munus, digni- ture. (Mur.) Via communis, publica. Via beitas vexrllar •ir ; offce el dign ité dcbanneret. xpeditiovel pere;rinatio Hierasolymitana;

(Co9rc.Itisjp.) qrn viam Hierosolymitanam ar,pellat Gnil-VE\.ILLARIUS. — Miles banneretus , Gal. ertus ; voyage en terre sainle, voyageeret. (P.)hann ou-chr.valirr ss re-mer. (Pass.) Via ferrala, iter a RomanisVEXII.LA1'OR. — Vexillifer; porte-ban n provincia confer,tum ; voie rornaine.ni^re . (Non.fingl.) Pass.) Vía S. Jacobi, galaxias, lacteus circu-

`"F.11LL1rER . — Eadem notione. ( A . is; la voie laciée. (Ugut.) Y ia levala, a

r

r;1328.) — Exercitus dux ; géne'ral d'armée. levée, chaussée. (Ap. Mur.) V ía molarg^

um ,(4.. mur .)) —Vexilli g miles, idem q. Barr- pensitatio pro frumenti molitura; droit deirErrETUs. Vexillifer regius, cui auriFlam- moulure. (A. 1185.) V ia munita, lapidibusmam d ele rendain cotumittebant reges Franco- c•onfecta ; chemin pa yé, empierré.' (S. vol.)ruin ; porte-oriflamme. (Script.rer. Franc.) ria pedagiaria, in qua pedagium eaigitur;

VEXILLUi`I. —Signum crucis ; le signe de chemin ou l'on payeun droit de péage. (Pass.)la croix. «Crux anuro est vexillum Christi V ia ad pedes, qua pedes vadit; chemin pourel signum triunrphi sud, » inquit Durandus. es piélons. (A. 1496.) Vicepublicca Iransitus,Innoceutius I11crucem, vexillr.am scilicet Do- eu cognitio vel justilia de delictis quffl in -minicc.e passionis appellat. Hine in hymno viis publicis perpetrantur; droit de punirV exilla Dei prodeunt, etc. Vexilla Christ i les crinies et délics commis sur la voie puhli-nuncupanturrnstr umeuta passionísejusdem. que. (Hug. de 'Plana.) Vía quadrigalis, per(A. 1360.) Vexillum, pro LABAIiUm. (Vet. quam quadrig,m vadunt; chemin oú peut cir-C.l.) V exilli lingulce, V id. FLA1IArULA. (Ord. culo- une charrette d quatre rones. (Tab. Lep..Vit.j V exillurn regale, regis Franciae sci• S. A ud.) Y ia regalis sea regia, inqua duolicet prmcipuum, ex serico caeruleo, liliisque arrí sibi possunt obvian et 16 milites equi-inl.erstrnctim; la banniére de France. (NY. tare armati de latera; grand chemin, celuiBrit.) V exillum S. Dionysii, id q AURI — ic derex chariots passent de front. (Leg. H.FLAninIA. V exildurn sanctae crucis et Eccle- 1 reg. A ngl.) V ia sanclorum, ut V ia Dei. (A .sia Romance, quod Pontifex Romanus ad priu- 1181.), V ia viaria, trita ; cheminpassant. (A .cipes Christianos mitlere solet, qui in pa- 213.) V íam carnis ingredi, mori ; mourir.ganos expeditionern suscipiunt, veI contra (Modus loquendi scriptoribus sacris et eccle-schismaticos aut liaereticos. Vexilla mortua, s'asticis famitiaris.) Vias quatuor dare, tna-panni nigri, qui mortuorurn aedibus appen- numiltere; donner la liberté d un serf. —Víadi solent. Interdurn a voce vexillo sif;niti- interdum sumitur pro 1° modus, ratio; voie,catur : 1° clamor militaris; cri de guerre; moyen, maniere; 2' vicis; alternativo, tour,2° nota , testimonium, signum; marque, en- changement.sci7ne. IACULUM. — Semita ; peti;t chernin, sen-

VEYERIA. — Idem q. VICARIA.• tier. A. 1356.)VEYRERA. — Qua' vasa vitrea vendit; IACU\i. — Locus vacnus aedilicandis do-

marchande de verrerie. (A. 1334..) nibus idoneus; lieu propre d bcitir une niai-VEYRERIUS. -- Qui eadem vasa vendit; son, emplacement. (G. Chr.)

marchand verrier. (A. 1334.) IAGERIA. —Jurisdictio viarii; voierie,VEYRIALE. — Fenestra vítrea; fené'tre juridiclion d'unvoyer. (A. 1229.)

garnie de vieres, vitrail. (A.1341.) IAGERIUS. — Usufructuarius; usufrui-VEYRIA LIS. — Vitreus; de yerre. (Mir. tier. (A. 14.50.) V iagerius redditus, ar^nua

Urb. V PP.) ensio quae morte exstinguitur; rente via-VEYROLA —Ut VARIOLA. (A. SS.) ére. (A. 14.99.)VEYRUS. — Ut V.AI;rs. ; IAGIUM. — Iter, itineris terminus, eape-VEYSSELLATA.— !den] q. VASSELL'A. itio, itineris pretium, pra?statio pro facu'-VEZENDA. — EYcubite, statio ; garde, ate iter faciendi ; processio, vita, cursus

guart. (St. Mas.) ujus vitae, annua pensio ad vitam, ususfru-VEZIA —Apud Ralos tubos per quena ctus; voyage, expédition militaire ou cutre,

atina decurrit; tuyau, conduite d'eau. ut du vogage, frais de voyage, prix de trans-VL:ZIOLA. — Doliolum; petil tonneau. port, procession, cours de la vio, redevanee

(Ap. Mur.) iagére, usufruit, lenure d vio; ol. viage.VEZIRUS. — Dux exercitus apud Turcas; (Pass.)

vizir. IALE. — Trihutum quod a transeunti-VI3'l.OLUS. —Ut VEZIOLA. (Ap. Mur.) us per vías exigitur; droit de passage,1 l:'ZZOLUS. — Artelnisia •

'ar•rnoise. ( A. péage. (A. 1507).

SS.) IAMEN. -- Jus commeandi : « Pacen-) etVIA. — Nude, iter; voie, grand chemin. viamen latoribus sanctorum offerendo. »

(ConsuetudoClaromont.quinquespecies via- (A. SS.)i tit it S it IANDA —Cibaria iter facienli necessa-

Page 163: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 163/187

2'289

Vit.) — Idem q. ADVOCATIO. ( Ch. Strp. rp,Paras.) — Oliicium carceris custadis; officede gedlier. (A. 1314..)

VIARIUM. — Annua pensio ad vitam, utVIAG iUnI. (A . 874.)VIARIUS. — Dnminus feudalis cui com-

petit inferior vel medía justitia ; seigneurfe'odal qui a la moyenne ou la basse justice,bas juslicicr; ol, voyer. — Carceris custos ;gardien de príson, ge8lier.

VIATICARE. -- Viatico instruere ; donnerce qui est ne:cessaire pour le voyage. (A . SS.)

VIATICARIUS. — Ductor, viator; voya-geur.

VIATICU:VI. — Vis, tributum ab itinerao-tibus praestitum, sacra Eucharistia, auxi-liám, subsidium, tuerces, praemium, cibus,esca, aditus; chemin, tribal payé par lesvoyageurs, sainte Eucharistie, viatigice, aide,secours, salaire, nourriture, acds. (Pass.)

VIATICUS. — Dominas feudalis, ut Ya-RIUs. (A. 1195.)

VIATIM. — Per vias. (Bart. Gl.)ViATIO. — Iter ; voyage. (A. SS.) — Idem

q. VIARIA. (A. 1256.)VIATOR. — Dominus feudalis; seigneur

voyer ; V id. VIARIUS, (S. .) —Viatores :

1° Fratres con versi in monasteriis, ita t1i-ct! quod pro negotiis monasteriorum a prae-fectis nnssi crebrius viaa se committerent(Caes.) ; 2° qui in hujus vitte cursa versan-tur. (Mars. Pat.)

VIATORIA. — Advocatio, ut VIaRiA. (A .1133.1

VIATRIX. — Quae iter agit ; voyageuse.(M. Cap.)

VIA'1'URA. —Ut VIATORi A, (A. 1091.)VIBRAMEN. — Coruscatio; éclal, splen-

deur : « Qui sanctos suos potenter miriti-

cans, vario non cessat decorare miraculo-rum vibrarnine. » (A. SS.)VIBRELLA. — Tormentum bellicum ;

canon, boliche ri feu. (A p. R,}-m.)VIBRELLARIUS. — Tormentarum libra-

tor ; canonnier. (Id.)VIBIiELLATOR. -- Eadem notione.(Id.)VIBRIANIJII. — Axilla ; aisselle. (A. SS.)VIBRINUS. — «Moneo specialius... vesti-

menta lucida vel nigra, ve! cum purpura,vel vibrium nunquam in usa habeantur,nisi tanturn laia ac lactena. » (Reg. S.Cces.) Ubi Voss%us rescribendum existimatfibrina, vestemque inlerpretatur factam expilis tibri, quibus nil mollius.

VICARIA. — Districtus, jurisdictio vica-

2290praestatur; obligalion de fournir un hoamnevivant et mourant ; ol. vicairie. — Saceliurnredditibus annuis instructum a presbyte-ro deserviendum ; chapelle, bénéfice ecclé-siastique; ol. vicairie. — Vicarii ecclesia-stici dignitas; dignilé de st.tppléant de curé,

vicairie. — Pagas ; canton, surte de divi-sion ac)ministrative. — Regio ; quarlier,canton, pays. — V icaria prianrehlissct, redi-tus assignatu.s pro prima Missa. (A. 1380.)

VICARiATA. — 7urisdictio, ofI'icium vica-rii, nt VICARiA. (A. c. 1068.)

VICARIA'f10. — Functio vicarii seu ejusqui alterius vices agit • exercice des fonc-tions de vicaire, de suppléant. (A. 951.)

VICARIATUS. — Jurisdictio vicarii ejus-que oflicium, munus, ut ViCARIA. (A .1219.)

VICARIUS. — Generatim ille qui alle-rius vices agit ; suppléant, remplapant, lieu-tenanl. — Medite aetatis tem,t7oribus, qui vi-cecomitis aut alterius judicis partes exse-quitur in pagis vel rninoribus oppidis ;assesseur du comte ott d'un juge, juged'ordre in f ériettr ; ol. viguier. — Canipio,pugil, qui pro alio monomachiam seu duel-Ii, vel quodlibet aliud vulgare judiciuuiexsequitur et esperitur; champion gui sebaltait pour un mitre dans les duels judi-cíaires el terminait le différend ai ses rasqueset périls ; ol. vicaire. — Is qui vice mo-

nasteriorum aut virorum religiosorum, velecclesiarum, domino feudali offerlur ; quide praediis ab iis acquisitís, neque amor-lizalis, respondent, tam de forefacturis guarade releviis ; homtne vivant, mouranl cl con-fisguant, celui que les gens de mainnaorte doi-vent fournir ata seigneur pour qu'il serve lefaef en leur place, et c2 la morí duquel le sei-gneur peut usen de ses droits contarte s'il étaitle véritable tenancier ; ol. vicaire. — Fide-jussor ; caution, répoaidant ; ol. vicaire. —Qui in ecclesia vices agit parochi ; ecclésias-tique chargé de remplacen le curé d'une pa-roisse, vicaire.

VICATIi4I. — Alternatim; alternativeanent.(AD. Lud.)

VICEADMIR ATUS.— Propraefectus marisvice-amiral. (Si. Gen.)

VICEADVOCATUS. — Vid. ADVOCATUS.VICEBAILLIVUS. — Baillivi vicarius ;

lieutenant d'un bailli; ol. vibaillif, vice-bail-lif. (Pass.)

VICECA:IIERARIUS PAR/E. — Officiunlpalatii Romani Pontificis quod in OrdineRomano memoratur; vice - camérier. ( A .

1561.VICECANCELLA[{IUS. — L1ern aliquandoqui notarias. (Mab. De re dipl.)

VICECAPITANEUS D i l

VIC 11IEFl1E ET INI+IlI1E LA TINITATIS . I(strictus viarii; juridiction, ressort, jusliced'un seigneur voyer; ol. voierie. •— litem q.PRAEPOSITURA. (A. 1230.) — hiera q. VICL•'—coniITIA, hocestvicecomitisjurisdictio. (Ord,

Page 164: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 164/187

^ lc .EZICON lC ?. trn,nte, officier de robe qui levait les Impdts et ICENTUS. — Loci insola, ut Vlcrnusendait la justice au nom du roi et des sei- (Script. rer. Fr.)

q,,rurs. — Qui caslel lo pr, efectus est ; com- ICEPLEB AN S. — Plebani seu curionisnandant d'un ch@lcau fort. ( Ap. Lamb. icarins; vientre, suppléant de curé.Ard.) -- Nomeri dignitalis, índuclum poste- ICEPROTONOTARiUS.—idem q. ViCE-•ioribus sa culis , rnaxime in- Anglia ubI ANCELLARIUS.(A. 1212.)

crean ceepere; litre honorifique crié en A n- ICERECTOR.—Ul V ICEPLEBANUS, recto-gleterre par Ilenri V et adopté ensuite sur le ris vicarius; Vid. RECTOR. ( A. 1409.)ontinent.ICEIIEX. — Prorex, qui regis nomineICECOMIT1A. — Vieecomilis jurisdic- agit; vice-roi. (A. 1435.)

tia; vicomté. (A 1311). ICEROSISS1NiUS.—Dileetissimus; bien-ICECOMI'1'ISSA.—Vicecnmitis uxor, vel aimé, tres-cher. (A. 1284.)

ua vicecomitaluni possídet ; vicomtesse. ICES. — Pro naves. (A.1257.)— DicuntcrVICECOMITURA. —Jurisdictio seu justi- de animalibus quae matrern suam sequen-

tia viarii, ul VIArrIA. (A. 1115.) ur : « Centum voceas cum vicibus SUIS. )bVICECONJUX. — Concubina; concubine. (A.-1160.)

( Dig. ) ' ICESIMA.—Ut INTE,NUAI.VICECONSUL. — Vicecoms ; vicomle. ( A . ICESSOR. — Qui vices alterius agil ;

1119. ) ondé de pouvoirs , procureur , celui qui enICECUSTOS. —Officiam apud Francisca- représente un autre. (Lex Bav.)nos; Gal. sous-garrtien; Vid. CUSTODIA. ICIBUS. — Per vices, aliquando, quan-

VIC1sDA11'EUS.--Pr'OVPCEDORIINUS: Domi- .finque;quelquerois, de temps á; autre. (A .nus vicedamus de Citartres: » Gal. le vidame SS. )

de Chartres. ICICOLA. — lncola vici ; habitan! deVICEDAPIFER. --- Qui dapiferi vices sup- bourg. (A. SS.)

l.let ; sous-sénéchal. ICINAGIUM. — Tus civitatts; droil deVICEDECANUS. — Subdecanus ; sous- bourgeoisie. (A. 1207.)

doyen. ICINANS. — incola ; habitan!. ( Cap.VICEDOGNAUS. — 1úemg. VICliDOAItNA- C. 111. )

TUS. (A. 1353.) ICINANTIA. -- Urbis seu burgi regio;VICEDOM1NA.—Vicedomini uxor; femme territoire d'une ville, d'un bourg , baraliene.

de vidame. vidamesse. (A 1 41 0)(Ap Mur.) — Jus civitatis , ut VICINAGIUñlVICEDOMINALIS. — Ad vicedominum (1(1.)

pertinens; de vicomte, vicomtol. (Ap. Agn.) ICINARE. — Vicinum esse , appropin-VICEDOIIINARiUS. — Eadem notione. piare; élre prés de, s'approcher de. ( Ap.VICEDOMINATUS.— Vicedornini rnunus, Mur. )

oflicium, dignitas; emploi, office et dignité ICINARI. — Eadem notione. (Id.)ele vidame; ol. vidamé, vidomnat. ICINATICUM.—Apud Majorenses, jura-

V10ED01IINUS. —Qui vices aut locum torum, seu vicinorum civitatis conventus,domini obtinet; lieutenant, celui qui en rem- communia ipsa ;'réunion des magistrats mu-place un atare, vicomte. — Apud Massilien- nicipaux, la c ā mmune.ses , judex quidarn qui sub patricio provin- ICINATUS. — Vicinitas; voisinage, envi-cienjus dicebat, a quo ad eulndem patricium rons. (Ap. Lud.)—Civitatis vel burgi distri-lrrovocabatur; offcier de robe qui rendait la tus jurisdiclio; territoire d'uneville, saban-iustice au nom d'un seigneur ou du roi ; ol. ieue. (A. 1340.)viguier, vicomte.— In monasteriis, ecclesiis VICINETUM: —Anglicis praetieis, jus,et episcoporum palatiis, oeconomus ; vice- forma r val modus dirimendi controversiasdome , régisseur du temporel d'une église, civiles val criminales, in rebus dubiis nequed'une abbaye , d'un évéché. ( Le vicedorne omnino certis , per assisarn vicinorum deallaít) h la guerra pour I'évéque , l'église villis, vel civium, aut burgensium , iis sci-ou le monastére qu'il représentail; il admi- licet advocatis, ex quorurn veredietis seunistrait la°justice au nom de ce méme évé- depositionibus judex pronuntial; maniere deque, etc.) erminer les procés diffciles par l'enquéte des

VICEDOMNATUS. — Ut VICEDOAIrNATUS. abTtants de la localíté.VICEDONNUS. -- Ul VICEDonIINUS. ( A . ICINIA. -- Vicus, civitas; bourg, ville,

1293.0 ité. (A. SS.)VICEDUX.—Qui ducis mes agit apud Ve- ICINITAS.—Jus civitatis; droit de bo2cr-

netos; vice-doge. eoisie. -- Burgesiea concessio , in vicinum

VICEGERENS.—Judex ecclesiasticus, qui seu civem admtssio; octroi du. droit de bour-oflicialis vices agit; vice-gérant. (Ch. Lud. geoisie, admissio21 dans la classe des bour-reg Sic ) i

Page 165: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 165/187

T295 le IPDIIE ET INF1;WE LA TINITATIS. V I T ? 991VICISSERE. — Per vices agero : « Frater (Mab. Anal.) Vicus publicus, quí fisei est,autem ejusdem presbyteri, vicissentibus se qui non est in beneficiara datus. (Cap. C.per ordinem caeteris monachis, hujus mona- M .)

sterii pistar effectus est.» (.4. SS, Ben,) IDACERIUS.— Locas editas, ut videtur,VICISSITUDINARIUS.—Reciprocus; réci- unde conspectus patet; observatoire, tourproue.. (Ap. R,ym.) 'observation. (A . 11344.)

SSITUDO.—Vi.cissitudo alterna, prae-

IDATIO. — Locus unde ligna crosa eva-miram vitae retern-e. (Ep. Joan. V PP.) uantur. lG. Chr.)TAGIUAI,—Jus vicecomiti debitara ; IDECACUS.— I'iusticolae majoris species;sorte de droit (tú au vicom te; ol. vicontaige. rosse béeas.se; ol. videcoq. (S. xiii.)A. 1317.) IDENTES. — Testes oculares; téntoins'ICORIUM. — Vicus minor, mansionum oculaires. (A. 1110.)

ve1 tedian]coilectio a najori vico depen- IDENTIA.—« }loe domino fuit pactnm...de ha^rnea^u.(S. mi.) in videntia et prmsentia Pontii de 111ontopes-

VICORNIUDI.— Vas quocidam duabus a-n- ulana,).etc. (A. 12+9.) Vid, VIDENTES.case á deux an.ses. ( A . IDERE. --- Saiutaro ; fréquenter, scr.lucr,

1416. ) oir. (Pass.)—Videre se, apparere; parmilre,VICORNU;iI<. — Eadem notione. (Id.) embler. (A. SS.) — «Visis et diligenter exa-VICTARIUS.—Prmbitor annonarius , Gal. mina lis ac correelis secunda

videre no-vivanclier, sea idem q. UrCTLRrUS. (A. 1202.) trunz, » etc. Id est , prout nobis visumVICTERIUS. — Vector, vectarius; voitu- est. (A. 1368.)

rier. (A. 1378.) IDERI. — Pro e.s.se, passim occurrit inVICTIIIA.—Idem q. FRISCINGá. (A. SS - .) edii mvi instrumentis.VICTORABILIS. — Vincere assuetus ; qui IDIMARE. — Apographum ad exem-

est habitué á vaincre.. (Bart. Gl.) lum exigere; collation.ner une copie avecORIARI,. -- Victnriarn adipisei , re- 'original et certifier qu'elle y est conforme;

#'erre ; remporter la victoire. (S. Eulog.) l. vidimer.ORIATUS. —Qui victoriam rctulit; IDIilAT10. — Recognitio scripturm ;

vainqueur. (V et. Gl.) ction de reconnaitre une éc.riture, vidima-VICTORIFER. — Eadem notione. ( Ap. ',ion.

Mar. ) IDIMUS. -- Vidirnatuna instrumentum ;VICTORINUS. — Monetae species a Frede- litre qui a été vidimé, collationné.

I imperatore cusa; monnaie de Frédé- IDISSE. —.Laical notione. (A. 1321.)ric II, empereur d'A llemagne. VIDUA. — Vidua regís, juriscons. Anglis,

VICTORIOSE. — i1lanu victrici ;- d'une st lila clima dotem legi lirTaam o terris etgnain victorieu.se. (Pet. de Vin.) enementis viri sui qui rn capita de corona

VICTORIOSUS. — Victor ; vainqueur. egis tenebat, regís auxilio sibi. subveniri( Pa ) ellt.

VICTRíN1E. — Fenestrm vitreae"; ver- IDU.E. — Apud scriptores ecclesiaslicos,riéres. (Chr. Bec.) uae servandm « viduitalís professionenr

VICTUALIA.— Commeatus, victui neces- coram episcopo in secretario cmittebant ,saria ; provisions de bouche , victuaille. (S . mposita ab co veste vidnalí, » Professa',Ambr.) onsecratm., benedictce, in coneiliis aliquot

VICTUALIARE. — Commeatu munire ; Galliarum appellantur.munir, approvisionner de vivres. (A. 1357.) IDUALiS. — Vidua ; vence. (A. 1397.)VICTUALIO. — Ipsa viclualium distri- IDUARE.— Orbare, privare; deÍaouiller:

distributionlou con- Cap. C. 1YI.) — Evacuare; délor/er, vider,sommatíon des approvisiónnernents de vivres, vacuer. (A. 1407.)(A. 14.92.) IDUARI. — Villamil esse; étre vence. (A .

VICTULATIO, — Eadem notione. (Id.) 480•)VICTURALIS. — Vector; voilurier. (St. IDUINA.. — Bivira , quae daos habuit

Verc.) aritos ; vence de deux maras. (Pap.)VICTUS. — Pensio annna, qua victui ne- IDUITALIS. — Ad viduam periir.cr.s;

cessaria comparantur; ce qui est nécessaire e veuve. (A. 14.74..)pour nourrir une personne penclant un an : IDUITAS. — Prudentia, providentia ;

« Ego ad quatuor ivictus pro quatuor artis-prévoyance. (Ep. A lexand. IiI PP.) — Vox

lis... me et bona mea praesent"sa et futura nri, jura vidum; les droits d'une veuve; ol.obligo. » (A. 1302.) V ictus mortui, portio euz^eté.(Pass.)b l h d IDULA — Instrumenturn musicum ut

Page 166: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 166/187

2093 i(; .EYICON iG2 9 6vIELLATOR. — Qui viellcrne pulsat ; octem mnrolo sollicitando; veiller un ma-

pxenr de vielle ou de violon. ude- (Men.)VIis'NAGIUiI. -- Praestatio ¿luce domino IGILARjjI.— lilem q. VIGII.Es.solvĪ tur pro securo transilu ; drois payé pour IGILATIO. — Obligado vigilias srtn ex-la szireté des grands che:nins; ol. vienage. nbias ant u idi ; obligation de faire le qust,

(<< 1193- ) ervice militaire dic par les vassaua ; ol.VIENATOR. — Qui vienagiurn exigit ; guet. (A. 1369.)r.clui qui perroit le vienage. (1d.) IGILATOR.— Idem q. GAiTA. (A. 1293.)VIi±.NATUIII, — Eadem notione. (S. xlar.) igilatores, exploratores;

éelaireurs, ceuxVIERE. — Purgare , exenlerare ; vicáer, qui vont d la découverte. (Ch. Lusil.)neltoyer. (A. 1282.) IGILAX. —Vi;;ilans, industrius; tabo-VIERIA. -- Jurisdictio viarii ; juridiction rieux, appliqué, z élé. (Sid.)

du voyer, voierie. (A. 1080.)— Locus in flu- . VIGILES. — Tenentes, qui excubias de-vio palorum serie coaretatus piscium ca- bent ; vassaux qui doivent d leur seigneur lepiendorurti gratia ; dique faite dans une ri- droit de guet..viere au moyen de palis. pour faciliter la IGILGALLUS. — Ut vigil ; V id. VIGiLESpéche du poisson. (A. 1139.) IGILIA. — Festum .solemne in signumVIERLINGUS. — Quarta pars libraz; le rretitiae publicaP; féte donnée d titre de ré-quart d'une livre. (Necr. A rg.) ouissance publique; ol. veille. (A. 1491.) —VIERRUII. — Apud Dumbenses, ager in- Obligatio `excubias faciendi; obligatian or'tcultus et srerilis ; friche. taient les vassaux de faire le guet sur les

VIERSCARA -- Apud Belgas, tribunal mursdes villes ou dans les chelleaux deisei-ubi de rebus cum civilibus, tuca crimivali- neur.

bus,suprema sententia judicatur; vierschare, IGILIlE. —Nocturnas preces quibus ve-tribunal de justice en Flandre. eres olim Christiani vacabant, nunc aboli-

VIERUS. — Locus piscando idoneus, :ut ta-±; ij,sum oílicium nocturnum, quod in vi-VIERTA. iliis nocturnis decantabatur; vigiles, priéres

VIETA. — Diminut. a via, semita ; petit et cérémonies qui se faisaient autrefois pen-chemin, sentier. (A. 1319.) ant la nuit.— Of ócium quod pro defunctis

VIETA'hIO. — Vetitum, interdictum ; dé- canitur; Office des morts. — Obventio quae-ferrse, inlerdiclion. (A. 1424.) arn curionunl : « Bernardus et uxor ejus

VIEZERIA. — Forum vestiarii mangonii ; ecclesiam S. Hilad) et S. Mariae... cum de-marché de la friperie; ol. vieserie. (A. 1292.) imis, et primitiis, et offerentiis, vigiliis et

VIGARIA —Jurisdictio, districtus vige- cimeteriis... concedunt. » (Tab. Gellon.)rii. ut VIGERIA. (A. 1473.) igilias facere dicehautur tirones, qui mi-

VIGENNIUM. — Vicennium ; espace de litarem ordinem erant consecuturi; pridievingt ans. (llig.) nim in ecclesiam secedebant, ibique per-

VIGERALIS. — Justitiae vigerii obnoxius ; noctabant, orationibus dantes operam ; fairejusticiable da viguier. (S. stv.) a veillée des armes (cérémonie qui précé-

VIGERARIUS. — Eadem notione. (Id.) ait la réception des nouveaux chevaliers ,VIGERE. — Adolescere , roborari, inva- lesquels passaient en priéres, dans I'église,

lescere : « Et sicut vera resurgit, sic et vere la dernMre nuit de leur grade d'écuyer).praemedilabitur incorruptelam, et augebitur, igilias cuin clava notificare :« Debentet vigebit in regni temlioribus, ut fiat capax rnni nocte vigilare, et vigilias cum clavag1orlce patris. » (V et. interp. S. Iren.) nvicem notificare. » (A. 765.) Id est is ,

VIGERIA. — Justitia et jurisdictio vige- ui vigilias facit , debet clavae percussionerii; justice, juridiction el ressort du viguier; ubinde se vigilare indicare.ol. viguerie. — Uxor vigerii; fernme de vi- IGILIARII. — Monachi qui in monaste-guier. iis alios evigilant ad matutinos; moines

VIGERIATA. — Jurisdictio, districtus vi- chargés d'éveiller les autres pour l'Offtce dugerii, lit VIGERIA. (A 1224) rratirc.

VIGI.RIUS. --- VicariUS; suppléant, lerranl IGILIS. — Lucerna vitrea ; lanterne delieu, lieutenant, substitut; 01. viguier. Vid. erre pour veiller, veilleuse; ol. veillole. (A

VECECO1IE5, el VICARrUS, 3fa2.)VIGESII'rIARE. — Solidum pro libra exi- IGNALIS. — Ager vineis consitus; terre

,;ere; prendre le sou pour livre, lantée de vignes, vignoble. (A . 1471r.)VIGNL'I'lE. -- Viticul^xl, ornamenta inVIGL' 'I'US. — Vjbells : « Virlute vigetus. » enrula en forme de feuilles

(Frid.) odum vitiurr ;VIGILANTER. —Prudenter, sapienter;

de vignes, arabesgites. A1eum; ) vignoble. (AVtGNOBLUM• --

d ( h )

Page 167: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 167/187

2297 IL CD1JE E'T INI'11e9;E LATIIVtTAT1S. IL 29 8V1GOItA`I'US. — Vigore praedilns; /'orl,

robuste, vígoureux; ol. vigouroux. (Dud.) --Excitalus, accensus; animé encouragé. (A .108G.)

VIGOROSE. — Acriter, strenue; vigoureu-sement. (A. 121i.)

VIGUERIA. — Justitia, jurisdíctio vigerii,ut VIGERIA. (A. 1362.) — Exactio quamviguerius far,iebat intra vigueria: suae limites;laxe que le viguier établissait dans le ressortde sa viguerie. (A. 1215.)

VIGUERIATUS. — Justitia, jurisdictio vi-guerii, ti t VIGUERIA. (A.1!14.7.)

VIGUERIUS. — Idem q. VIGERIUS.• VILAGIUM. -- Pannus lanneus, villosus;élo fié de laine, velue. (A. 14.06.)

VILANAGIUM. — Tenementum villani, utVILLENAGIUM. (A. 1181.)

VILANATICUM. — Servilium, maxime cui

praedium, alioqui liberum, obnoxium est, utVILLANIA. (A. 1153.)VILARIA. — Idem q. VILLáBE. (A 1116.)VILARIUM. — Eadern notione. (5. xll:)VILARUS. Eadern notione, (A. 833.) ILATGIUM. — Ut VILLAGIUM.

VILENLIRE. — Vulnerare; maltraiter,blesser; ol. villener, villegnier. (A. 1306.)

VILESCERE. — Conternnere, vili 'latiere ;mépriser, faire peu de cas. (A. SS.) — In con-terllptum adduci; perdre sa valeur, se dégra-der. (A. 1359.)

VILIFICARE. — Vilem reddere, submit-tere; anéantir, abaisser. (Im. Chr.)VILIPENI;IUM. — Contemptus; mépris,

dédaín. (A. 13'13.)VILITAS. — Ignavia; ldcheté. (Ap. Mur.)VILITER.— Cure dedecore et contumelia;

avee holle el ignominie. (Ap. Lud.)VILLA. — Cotr ► plurium in agris mansio-

num collectio; village et son territoire, pa-roisse. (Pass.) — Civitas; ville. (Pass.)

VILLAGIUM. — Mansus, praedium rusti-cum ; mélairie, terre, propriété rurale. (A .1106.) — Villa, vicus; village. (A. 1235.) --Villaedistrictus, terriUlriurn ; lerriloire d'uneville, d'un bourg, sabanlieue. (Chartul.Flor.)— a Super dill'erentia pannorum alboruu,01andorum auno quolibet in festo S. D1i-chaelis monachis conventualibus ministran-dorum, videlicet unicuique de vilagzis se-cundum gradus suos. » (A. 11116.) Ubi il vi-dentur indicar: Inonachi qui 1 q praediisrusticis habitabant, ui üs excolendis invi-gilarent.

VILLALINUSr — F. villanus, rusticus,rudis : « Sicut in superioribus noster villa-linus calamus descripsit. » (A. SS.)

villani, nl VILLENAGiUAI, quod Vid. — S •vi•tium,maxirnecui praedium, alioqui Iiberurn+obuoxíum est ; service, surtout celui auquelune terr•e, libre sous certains rapports, estassujettie. (A.1128.)

VILLANICUS. — Ad villanum spectan

ic

s;de vilain, relatif au vilaín. (Pass.)

Villanaconsuetudo, villanica servitus, idem q. VIL-LEN AG IUM.

V ILLANITER. — Villani more • « Gam^-rius dimidiam acram frar.cae torra) secundumconsuetudinem villauae terrae suae vill anilertenebit. » (Chartul. S. V and.) Id est subonere praestationis, census et operarum.

VILLANUS. — (Subst.) Qni ruri habitat,praecipue yero, apud scriptores medii aevi,is qui, gleba: ascriptus , vílis ac servilisconditionis eral; payan, lcabitant de locampagne, surtout ser f; ol. villain, vilain.

(Pass.) — (Adj.) A d villanum spectans; devilain. (Pass.)VILLA RE. — Villula, vel viculus decem

aut duodecim domorum seu familiarurm;hameau.

VILLARIA. — Eadem notione. (A. 1202.)VILLARICL+'LLUS. — Diminut. a VILLA RE.

(A. 878.)VILLARIS. — Eadem notione. (A. 677.)VILLARITIUM. — Eailem notione. (A,

875.)VILLARIUM -- Eadem notione. (A

1152.)VILLARIUS. — Villicus, nisi legendum

sir villanas : « Ego ipse Amelius dono eis-dem fratribus quidquid poterunt acquirerode feualibus meis, et servientibus, et villa-rüs ubiaue, et in omnibus locis. » (G.Chr.)

VILLARUNCULA. — Ul ViLL:mBE. (Ch.Sisp.)

VILLATA.— Adunatio plurinm marismo-num, seu villa major; bourg. (Fiel.)

VILLATICA. — Communrtas, hominesunius villa ; l'ensernble des habitants d'unlieu, la commune : « Juraverunt Richardussacerdos et iota villalica Stephani. » (A•SS.)

VILLATICUS. — Rustícus; paysan, hon wncde la campagne, (Ch. ringl.)

VILLA'1'US. — Eadenl nolione. (1+I.)V1LLENAGIUM. — Conditio villani ; con-

dítion de vilain ou lnanant; nl. villenage.(Pass.) — Villanum servitiurn, id est illudquod villani praestant; service de vilain.,Iline tenere in villenagio, tenere sub ouer'f'villani servilii; tenir en villenage, lenir unbien sous la condition de rendre au proprié-taire des services bas et abjecls, coluvie decharrier des fumiers, etc. (S. xr ►l.) — Tene-rnenturn vitlani, vel villano cogcessum ad

Page 168: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 168/187

%, aa u. g,t1CON ' INus, faciet rle villenagio quidquid ei pra3- iLNAGIUM. — Pro VILLENACiUgi.

eepturn fuerit, nec scire debeat sero quid IMICILLUM. — Crates, quia ex vimi_facere debcat in crastino, et semper tenebi- - nibus confuta ; ctaie.

ad incerta. Talliari autem potest ad yo- IMPLA. —Veium muliebre ; V dluntalem domini ad plus vel minus, etc. GUiD1PA.V illemagium privilegiatum est illud quod V1MUS. —Vimen; osier, bronches d'osiertenetur a rege, idque dicitur socagium villa- dont on lie les cercles des tonneaux • o]. vivaum.Eorum autem privilegium est quod a mois, Occil. bimes. (Ch. Occit.)

aamoveri non debent, quamdiu velint, INACEA. — Quw remanent ex uviset possint facere servitium debitum. Villana guando premuntur a vino; résidu du raisin

m faciunt servitia,sed dlterrninata, nec prés qu on en a extrait levin. (P^.Rp.)compelli possunt con

a,voluntatern suam INACHCRItI^. — Ut V IY AGEiti fi,

(A

ad tenenda hujusmodi tenementa, et ideo 1344.)dicuntur liberi. Dare autem non possunt te- INACIA —ldem t1. VINACEA. (Ap.nementa sua, neo ex causa donationis ad Mur.)altos transferre, non magis quam viliani INACIUM. — Eodem sensu. (Vet. Gt.)

et unde, si transferri debeant, resti- iNACULUM. -- Agellus vineis consitus;tuunt ea domino, vol baillivo, et si ipsi ea elit vi,gnoble.tradunt aliis in villenagiunl tenenda.) INADA. — Obligatio qua qui possidet

VILLENATIO. — Servilium, maxime cui pr<mdium villanum, seo servile, tenetur se-pr yedium alioqui libertan obnoxium est, ut mel in anno, vinum domini cum duobus

VILLANIA. (A p. Mari.) oumjuáis et carro inejus domum^deducere,VILLTCALIS. — Villicales curtes, quae nisi malit dominus quindecim solidós sibisubsunt villicis : « Tres videlicet curtes vil- pro hisce operis prrestari ; corvée que devaitlicales cum adjacentibus molendinís. » (A un vassal pour mener le vin de son seigneur;1154.) l. vinade. — Prmstatio cerlae vini mensuree

VILLICANUS. -- Villicance curtes, ut villa - ro vinois quaa vulgo domino feudi exsolvi-cales curtes; Vid. VILLiCALIS. ltr vice eensus, ut VINAGICIVI. (A. 1201.) ---

VILLiCARh.. — Regere, administrare vil- Vinum acidurn agrlae mistum pro víli plebe-lam ; gouverner une vine. (Vel. Gl.) ula ; piquelte. (A.1176.)

VILLICARIA. — Districtus vicarii seu INAGI+;RI?E. —Ampullae vinariaa in qui-viliici; ressort du viguier; ol. viquerie. (A. bus vinum reponitur adsacrificium; burettes

villicus faciebat in- Ap. Lab. Bibl.)

illicarice sum; redevance que le AGIA LIS. — Vinagio obnoxius; sovoyer percevait dans l'élendue de son res- mis au droit de vinage. ( A. 1267. ) Vsort. (Chartul. S. V ine. Gen.) agialis cultura, ager vineiseonsitus; ter

VILLICATIO. — O(licium et rmtnus vil- plantée en vignes. (A. 1217.)lici seu ntajoris vill.m, ut VILLICATVS. (A. VINAGIARIUS. —(lui vinagium exigit1141.) — Praedium rusticurn, cojos admini- celui qui fait payer le droit de vinage; ol. vstratio villico committebatur; propríété ru- nagier. (A. 1345.)role, ntétairientisesous l'administration d'un INAGIUA`T. — Am pulla vinaria in quain.lendant. — Parochiae districtus; ressort vinum reponilur ad sacri6cium ; burettd'une paroisse. (A. 1203.) — Priunus, distri- A. episc. Cenom,) — Praestalio cert¿e vínichis villici seu vicarii, ut VILLICARIA. (S . ensurae pro vineis, quae domino feudi ex--x111.) -- V illicationes, praestationes qua, olvitur vice census; droit seigneurial sur les

fiunt villicis a tenentibus; redevances payées vignes, lequelse payait en vin el lenail lieupar les fermiers aux intendants. (A. 1012.) e cens. » A . 1136.) — Obligatio qua vassal-VILLICATURA. --- Mimos villici; chargechar e us tenetur, semel in anno vinurn domini

de préi^Gt,prcv8lé, viguerie. (L. Ard.)^ educere,idemq. VINAnA. (Tab.Compend.)—VILL1CATUS. — Ofliciulll et monos vil- Vinu1Il benedictum, sacrum oratiorttbus et

!ici seu majoris villaL; districlus villae, sea eliquiarum alicujus sancti tacto; vin bénichiae, prmstatio a tenentibus villico fa- A. SS.) raest.atio quaelibet; redeun

airie banlieue ressort d'une paroisse, uelconque, roit (121ata seigneur pardroil dü au viguier par ses jttsliciables. v assal. (A . 1 319

tout.)

(Pass.) INAGO. — Prmstatio pro vectura vini;VILLICOLA. —Habitator villae ruslicus • t VINAnA lTabul. Conepend.)

ca mpagnard,paysan. (Ap. Steph.) ^INAGRÉRIUNT. — Acetabulum; vase

VILLICUS. — Gubernator iurbis, rm osí- ren ermer le vinaigre, vinaigrier. (A. 1218tus, baillivus, maior• gotcverneur d tcné vil- INALE. — F praestatiopro vectura vini,le 'naire prév8t bailli 1P ) VINADA (Tabul Ua lon )

27,0

Page 169: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 169/187

9501 VN1i I ED E ET Ii\Fi11ilELATI N1TATS. V1N27 C2'I'orcular; pressoir , m achined presser. (V et. ligendi racemos; vendange, récolte des rai-Gl.) - Ofl► cium monasticunn cui vini cura stns. (A. 1222.)ineurnbit; moine chargé de la conservalion el INDEl1IATOR. - Servitus qua allqulsdel l'administration des caves d'un couvent. tenetur homines qui vindetniam domini col-nbul. Cison.) i;;ant domino , subministrare; corvée qui

(INATA. - Vinea, vinelum ; vigne, vigno- oblige d fournir au seigneur les personnes lié-

ble. -, Praestatio pro vineis et pro vecturacessaires pour vendanger ses vignes. (A.vini, ut VINADA el VINAGIUM. 098.)

VINATARIA. - Praestatio pro vineis, ut INDICARE. - Usum hahere. (A. SS.)VINAGIUM. (A. 1348.) INDICA''IO. -- Redemptio pra' 3dii ; re-TARIUS. - Institor vinarius ; mar- taail, rachat d'une terre ore d'un droit. (:1.INAehand de vin, cabaretier; oh vinotier, vinicr. 1288.)(A. 1012.) - Qui vinuln domini in ejus do- INDICATRIX. - Ultrix ; vengeresse. (A .mum vehere tenetur; vassal qui (1oit la vi- 1256.)nade; V id. VINADA. (A. 1284.) INDICES. - Exactores, cxactioni tribu.

VINATERIIE.- Ídem q. V1NAGEni/E. (A torum praeposit.i; ceux qui levaient et f ui-1312.) aient la recette des impóts, collecleurs. (Nov.

VINATEPIIUS. - Vineis consilus; planté Just.)de vignes. (A. 1460.) INDICIUM. -- Vindicta; punition, chd-

V INA TICIUM. - Praestatio pro vineis, ut timent. (A. SS )ViNAGIUnI. (A. 1218.) INDICTA. -- In vindictam dan, pnniri ;

VINATICUM. - Vini penus, supperlilatio, élre puni, recevoir le;chdtiment (tú d uneprmhitio; provisíon, fourniture de vin. (A aute commise. (S. vn.) Vindicta scanguinis,387.) - Praestatio pro vineis, ut VINAGIUaI. alta, -ut vocant, seu snpremajustitia; haute-(A. 1150.) - Vinum benedictum ; vin bénit. justice, droit de vie et de mort. (A. 1226.)(Ann. Ben_) IN.DICTOR. - Defensor, vindex; dé-

VINATIO - Certa vini quantitas, quam fenseur, libérateur. (Vet. Gl.)in torculari suo percipit dominus feudi ex VINDRAGIUM. - Quod casu preshyterovinderniis tenentium et horninum suorum ; obvenit ; cancel, revenus accidentels. ( A.droit seigneurial sur les vins pressés au pres- 1070.)soir banal. (A. 1218.) INEA. - Villa, hortus; ?liaison de cam-

V INA TIUM. .- Ut VINACiA. (Ch. Sicul.) pugne, jardín. (A. 1176). - Prceslalio certroVINATOR. - Vini venditor; marchand vini tnensurae pro vinois, decinta ex vineis ;de vin. (A. 1247.1 roit sur les vignes, (Unte de leur prodacil. ('A .

VINATUM. - Praestalio pro vineis, ut Vi- 1287.) T'inea satis , pro vena ; Mol, reineNAGIUnI. (A. 1112.) e set. (A. 1065.) Vinea ( ux ad quintum ra-

VINCI;NA. ,- ro VINTsNUaI, q. Vid. emum, hoc est ad quintam partem, excolitur;VINCERE - Convincere ; conva2ncre. igne louée sous condition que le cinquiénae

(Mart. A necd.) - Vinculare, in vincula con- des fruils sera livré au propriétair e. A .jicere; mettre en prison. (J. de J.) 309.)

VINCULAR!. --- Obligad, astringí ; se lier; INEALE. - Ager vineis consitus ve!s'engager. (Lob. H. Brit.) lantandis idoneus; vignoble, ou terre pro-

VINCULATIO. - Vinculum, calena; lien, pre á le devenir. (A. 1163.)chame.

(A. SS.)INEARE. -Vineare campum, vineis con-

VINCULATIVUS. - Vinculatira custodia, serere; planter un vignoble, transformer unecarcer; prison. ( Gest. episc. Trevir.) erre en vigne. (A. 1246.)

VINCULATORIUM. --r Carcer ; prison. INEARIUi1l. - Ampulia vinaria ; bnrette.(V it. S. Eutrop.) ger vineis consitus; vigne, vignoble

VINCULATUS. - V ínculutabona, quin by- INEARIUS. -- Qui vineas serval; gar-potheeae subjacent; biens hypothéqués. (Ch. ien des vigiles, messier; o!. vingnier. (A .Ilisp.) 259.) - Qui vineaw colit; vigneron. (S .

VENDAGIA. - Vindemiae; vendanges. (A vlll. )1b.83. INEATIC^i. - Ager vineis consitus, ut

VIÑDEMERE. - Vinderniare; vendanger. VINrAnIUnr. (Tab. Cas.)(A p. Brus.) INEATOR. - UI VINEAT<IUS et VItiiTOn.

VINDEMIA. - Racemi, vindemiarum col- ( Unut. }

lectin ; vendanges, récolte du raisin el pro- INEATUS. - Ad modum vinero aeul,i-duit de celle rc colte. (A. 1261.) tus ; bxodé d'arabesgr.ces ou de fcuillagcs ; ol.VINDE\1IALIS - Vindemialis pullus, qui vigneté. (A. 1295.)- Vineis consitus ; planté,

l d (A M )

Page 170: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 170/187

LEXICON tN

feudi competit,cujusjure percipitvicesitnamfructuum partem in terris vassallorum,

ausubditorum, coque ipso tonetur castrorurr,et burgorum muros refrcere suis sumptibusad hostium incursus propulsandos; le ving_tiéme des revenus des terres des vassoux ap_partenant au seigneur á charge par lui d'en-tretenir les fortifications du cháteau el cellesdes bourgs et villages ; ol. vingtain.

(Pass.)— Mari urbium vel castroruiu, sic dicti avinteno seu vicesima fructuurn parte qu<ariis exstruendis vel reGciendis exigebalur;les murs d'une ville ou d'un chdteau; ovingtain. (A. 1317.) — Ti;inti, vicenariusnumero s; ringtaine.. (A. 1324..)

V1N'1'ENUS. — Moneta dell.ihinalis pretiivig nnti denariorum ; sorte de monnaie dan-phinoise. (A. 1339.)—Urbium muri, ut VITENUM. (A. 1317.)

VINTERIUM.—Pro VI NTENUM.VINTINA. — Exactio ad vicesimam par-

tem ; imp8t du vingtiéme;ol. vingtain. (St.Fl.)

VINTRAGIUM.—Praestatio quae domino ti tob vini dolium emptum, quod tralla ducitur ;droit dü au seigneur pour chaque tonneau devin que ron aehéte el que l'on fait portentraineau ; o!. vientrage, vientrer. (Pass.)

VINU11. — Id quod praeter pretium co-rollarü vice in emptionibus conceditur ;que l'on donne, dans une vente, en sus daprix convenu, pot-de-vin; ol. vin dumarché(Pass.)-1d quod domino feudali exsolviturab emptore prtedii censualis; droit demutation, droit de vins et Y entes. (Pass.)—Vinumab iis qui inter cives ascribebantur ma-jori et scabinis civitatis pra;stari solitum;présent, pot-de-vín offert au ntaire el aaxéchevins, c1 aire de bienvenue, par celtaqui recevait le droit de bourgooisie. (PaY inzam acetum seu agasaturn, aceturr ; vin

' gre. (A. 1/76.) V inum baslardurn seu lyphaturn, mistnm ; vin allongé d'eau; ol.bastart. (A. 1320.) Vinurn botalum, quod vvinarium redolet; vin qui a legoitt da bois.(A. 1023. ) V inum de bocha, quod mensrprincipis apponi solet; vin serv i d la tabldu prtnce; oI. vini de la bouche. (Ch. Dalph.).V inurn claretum, rubel!um; vin clairet. (Mnol.) Vinum clerici, quo(' a liligantibus ta-bularii forensis cfericis nitro conceditur;gratification donnée por les plaideurs auxexpédtttonnaires du greffe; ol. van du c le(A. 1193.) V inum comitis, praestatio pro vneis ; droit seigneurial sur le vin; o!. v incomte. (A. 1278.) Vinum expensabile seuexpensa, quolídiani potus in usas dontesti-

corum; vtnpour l'usage ordinaire, ol.

de dépense. (Lib. nig. Scac.) V inurn ntun-dum, merum ; vin pur, vinÓ i

d abatur (cú) V inurn nuptiarum quo

2303t„gnr, vignoble.— ` -indomia ipsa, id est vin-dowiarum tempestas seu. collectio; temps etrécolte de la vendange. — Servi tus devehendivinJemiam collectam vinumgne recens fa-ctum; ítem tributum pro illa praestatione re-dimeuda ; corvée du transpon de la vendangeet da vin nouveau, el droil que on paye cutsciqncur pour n'étre pas soumis d celle cor-vóe.

V1NER1TIA. — Idem videtur quod vi-neragium, nisi forum intelligas in quo vinumvenllitur. « Episcopus babel terliam partembladf rim et vineritice » (A. 1287.)

VINE'I'A. — Vinea ; vigne. (Ch. Mas.)V1NE'i'AR1US. — Institor vinarius; mar-

ehand de vin; ol. vinotier. (A. •1226.)VINETUl1. — Praestatio pro vineis, ut

VINAG ► UIU.VINGTEMIUM. . — Ut VINTENUAi. ( A.

1296.)VINICAi IBIA. — Praestatio qum in per-

mutationibus domino debetur; droit payé auseigneur cZ l'occasion des échanges, sorte dedroit de snutation. (Ch. Mas.)

VINIDRIA. — Datio vineae ad medium vi-1111111 ;location d'une vigne d moitié fruits.( T'ab. Cels.)

VINIFICARE. — Vinurn producere; pro-duirc du vin : « Nunc viles nostrae vinifica-bunt Itetius, arva luxuriabunt uberius. »(Vet. In.s.)

VINIFORUM. — Vas vinarium ; vaisseauvinaire, tonneau. (V el. Gl.)

V INIGOL1Ur11. — Prmstatio pro vineis, utVINAGIUna. (A. 1093.)

VINIHAURIUS. -- Vini haustnr, bibax ;qui boit beaucoup de vin, ivrogne. ( S .Aun.)

VINIPA.—« Tria superpellicia de vinipa etcortina.» (Joan. Rub.) Forte legenduur vi,n-pa, pannus scilicet lineus ex quo conGcie-bantur rimpce, seu pepla mulierum.

VINIPERUS.—Pro juniperus.VINITAR1US.—Oliicium txlonasticurrm, cui

vt l i ura demandata erat; «Quartum oll'i-cium t'uit vinitarii, qui providebat de vinis,faenis, lectis, lectisterniis et omnia necessa-rio hospilurv.» (Ap. Mart. Anecd.)— Institorvinari lis ; rnarcltand 'de vin. (A. 1/p73.)

VINITOR. —Vineae cultor; vigneron.(Irm.)—« Qui vineam custodit, vel qui cal-cat uvas, vel qui custodít vinum.» (Vet.Gl.)

V1NNA.—Ut VENNA. (A. 871.)VINNL+'TU31. — Pro VICINETUAí vel VISN)s—

TUM.VINOBL1Uli.—Vinea, ager vitibus consi-

tuslieu planté de vignes, vigne,vignoble; ol.vignole, vignon.

VINOBR h.---Eadem notione. (A. 1053.)

Page 171: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 171/187

2305 IR 1C Dl1EET ATINITATiS. I P . 306o► . vin poireau. (A. 1391.) V inum protro-pum, seu de pura guita, vinum sponte de-fluens, antequam calcetur, muslum; rnéregoutte. (Pass.) V inum sacrificale, quod Mis-sm sacrificio potissimnm addictum est ; vinpour la céléhralion de la Messe. (Ch. Angl.)Vinum superlativr.arn, generosum, optimurn;

vin de premier choix, excellent, parfait. (S .xlv.) V inum de tenello, familiariurn seu do-mestieorum, qui in teuello comedunt ; vinpour l'usage des domestiques. (FI. Dalph.) V i-7runa tolticium , quod domino in censurapraestatur; redevance en vin payc e au sei-gneur. (Id.) V inum tornatum, va prdnrn; vintourné. (S. g iu.) V inutn viride, acerbum, exviridi uva expressum ; vin ver!. (11ang.)

VINUS. —Pro VINUM (A 873.)VINYOGALARiUS. — Vinearum custos

apud Aragones ; garde des vignes, messier.VIOLA. — Anguslior callis, semita ; sen-

tier, petit ehemin; ol. violet. —Instrumentummusieum ; violon; o!. viole.

VIOLARIUM, — Census; cens et rente.(Ch. Hisp.)

VIOLATUS. — Violaceus;. de couleur vio-lette, violet. (A. 1197.)

VIOLENTARE. — Vi cogere ; violenter,Torcer. (A . SS)

VIOI,ETUM. — Semita, ut VIOLA. (Ch.Dum b. )

VIOLETUS. — (Subsl.) Eadem notione.(Id.) -- (Adj.) Violaceus ; violet. (A. 1!119.)

VIOLUS. — Semita, lit VIOLA. (A. 1268.)VIONAGIUM. — Praestatio qua domino

egsolvitur pro securo transitu; droit de péage,droit pour la süreté des chemins. (A. 113!1.)

VIOTTOLA. -- Apud hatos, semita, utVIOLA. (A. 1297.)

VIPA. — Pulruenti genus ez pane el vinoconfectum; soupe au vin, rótie trempée dansle vin. (Hermol.)

VIPIDA. — Aquae gurges; nbi m e, fosse, eaudormante. (L. Sal.) •

VIRA. — Uxor ; femrne maride, épouse.(Bal. I'orm.) — '1'eli genus; vireton. (S. xrv.)VIRAGIUM. — Pro HonIAGIUnI (ut (aoma-gium, ab horno, ita viragium, a vir).

VIRARE — Vertere deor •sum sursum;virer. (St. Eccl. Mas.) V irare se, serpere ;ramper. (A. SS.)

VIRATONUS. — Teli species, ut VIRE-TONES.

VIRATUS. — Fortis, animi virtute praedi-tus; courageux, qui a l'flme virile. (Ugul.)

VIRBIUS. — « Bis vir exsistens,Gal. deuxfois homme, seu qui binas habuit uxores, seuqui bis fecil facta hominis digna, vel quiresuscitatus est, ut Lazarus et Hippoly tus. »(V el. Gl.)

VIRCARIA UI VERCARiA (A 1195 )

lonche la voie publique les jours de grande[die. (Vil. S. Leodeq.)

VIRETONUS. — Pili spectes, ut VERETO-NUS.

'IRGA. — Annulus ; bague, anneau; ol.verge. (A. 1367.) — Baculus episcopnlis seuabbatialis; báton pastoral on bClton abbatial,crosse. (Pass.) V irga prmcentoralis, baruluspraecentoris; b(lton cantoral. (Andr. Flor.)1'irga regialis, sceptrum; lé sceptre. (A.1127.)V irga regia, apud Anglos, distrir;tus sene-scalli hospitii regis, cui in signum jurisdi-ctionis commissa est virga coram rege de-Prenda ; ,juridiction du sénéchal de la maisondu roi. Virga terrce, modus seu mensuraagri ; vcrge, mesure agraire. (Pass.) Virgaponderis, verticillum librarium, et praestatioquee pro ponderibus publ Ī cis exsolvitur, dumres et merces ponderantur; verge de peson,et droit de pesrrge.

(Pass.)VIRGADA. — Modus agri, ut VIRGA.VIRGARETUM. — Virgetuni; oseraie. (A .

10!x8.)VIRGAREUM. — Eadem notione. (A. 993.)VIRGARIUII. — Eadem notione. (Tabul.

S. Alb. Andeg.)VIRGARIUS.—Apparitor; huissier á verge,

sergent. (A. 1370.) — Apud Caroaldulenscsis esse videtur qui facultates monasterii ad-ministrat, vel qui agrorum cultura inviáilat.(Ep. A mb. Camald.)

VIRGA.STRUM. — Virgetuni ;oseraie. (A .993.)

VIRGATA. — Modus agri, ut VrRGA. -^Praedinm rusticnm, vel terra ind(eGuit,ti rnen-surt>e;métairie, bien de campagne, piéce deierre. — Pannus virgis quibusdam distinctus;élnffe rayée.

VIRGA'1'OR. — A pud Anglos, idem q. SER-VIENS AD ARMA, qui virgam auream defertante regern.

VIRGATUS. — Pannus virgis quibusdamin longunr vel in latum varia serie et coloreporrectis distinctus; dio ffe rayée.

VIRGEIA. — Mensura specres, kit VI RGA.ViRGELLA. — Instrutnentum [pusieran,

f. fistula. (A. SS.)VIRGERIUII. — Víridarium ; verger. (Ch.

Mas.)VIRGEUS. —Virgeus serpens, virga Jloysis

in serpentern conversa; la z•erge de 1{lo:sechangée en serpent. tGlab. Ra i.)

VIItGII3AJULUS. — Ideal q. VIaGATORapud Anglos.

VIRGIFER. —Qui fert virgarn, apparitor;porte-verge, appariteur, haiissier, bedeau.

VIRGILDUM. — Pro VEREGILDUII.VIRGINAL. — Liher Offrcium B. llarim

virginis continens; l'0ff ice de la V ierge, le

Page 172: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 172/187

9:-",07 vta .rXtCi ► N IS 3Gticonduire e^tjetute filie, avoir,des manieres de IRI4YOTENTES. — ū Fetninte^ nubiteseu+te filie. ('Cert.) uiUus nu ^er e Iicuit • fllesnubilcs. A.IRGINIFICARI.—Vir ninerrr 6eri :« Vir- A.

26, )ines ^oes sunt vir ini calce D^er verbum Dei, IR1TA.

VIRSCUI.

—— uptaUt

,W

viro

ECconjUM.uncta (emmqui credere volunl, aut crediderunt. » (Veta ma.riée. (Guib.)

ralerp. Or ig.) IRITEUM. ...... Species potionis apmudVIRGINISSI99US. — Castissirnus; de la Egyptios, illa forte de qua S. Hieronyuslus grande chasteté. (A . SS.) e vrta clericorum cum « palmarurn fructusVIRGO. — Qui a carnalibus voluptatibus exprimuntur in lignorem, coctisque frugi-

1rt inet ; celui qui s'abstient des plaisirs char- bus aqua piuguior coloratur. »els. (Eccl. Pat.) — Persona scaocorum quae IRLENDINUM. — « De ipsis patuentiis,t regina appellatur; la reine au jeu des t de ipsis hoscis, et virlendinis, et palu iealees. et u psis expletiis, » etc. (G. Chr.) Le-VIRGULA. — Mensura vcl modus agri : gend. forte molendinis. Una virgula terrae. » (Irrn. Polyp.) IRLINGUOSUS. —. Loqua g ; avardVIRGULA''A. — Modus agri, ut VIRGr, r A ( Adr )

(A. 1235.) IRLINGUS. — Quarta pus sextarii ; lIRGULATUS. — Pannus virgulis dis- qunrt du setier.rr?ctus, idem q. Vrnr.ATOS. IRMILIUS. — Coccineus ; de couleurIItGUL1'UM. --- Viridarium, pomarium; écar ae verml .

vergr,r. (A. 1178.) IItNELI.US. — Modus agri, f. idem q.``IRGUNCULOSUS. — VirSultorum feraX; JORNAL E (Ach. Spic.)

quí produil, qui est couvert de broussailles.IROLA. — Victorius annulus, victoriaA. 909.) ibula; virole. (A. 13147.)

VIR1A. — F. pratum virens; prairie. (A . IROPS. — Ut viri potens; V id. VlRrr227.) ENTES.

IRBILITER — Viriliter; avec vigucur, IROSUS. — Potens, fortis; fort, puis-courageuserneul. (Con.c. Ilisp.) ant, courageux. (Fridegod.) — Venerratus ;

VfRIDARE. —Virere, florere; étre floris- empoisonné, envenirné•: « V irosa verborumsala, élre dans sa force. (V et. Gl.) acu ►a. » (Vet. Chortal.)

IRIDARIA. — O(Frcrum viridarii ; o ffice IRPII;NS. — Fidejussor ; repondant ,e verdier ou garde- forestier; ol. verderie. aution. (A. 1119.)

(:1. 1316.) IRPISCERE. —Possessionern rei alicujusIRIllAR1US. — Officialis in foreslis; imitiera, desarene, lit GnIiRPIRE. (A. 1119

qarde-forestier, agent des eaux et foréts qui IRSCARA. — Llem q. VI ERSCARA (At intérteaar au nraitre et n'a juridietion que 231.)

:asqu á60 sois d'ctnaende pour les dégdls corra- IRTUOSITAS.— Virtus, honestas ; honmis dans les f oréts confiées á sc4 garde; o. éi'eté, vertu. (A. 1162.)verder. IRTUOSUS. — Vírtute praeditus, probis

VIRIDE. --In legibus forestarum, qui d- moribus; vertueux. — Honestos, laudabilis;quid frondes fert, aut folia viridia, unde pa- louable, digne d'éloges. — Qui viribus polieseantur, aut ubi tegantur eervi et dama; ; vigoureux, d'une force remarquable.dans les réglements des eaux et forét.r, arbres, IRTUS. — Vis, violentia; violence : «

rbrisseaux, broussailles, et généralernent quis cum ingenua puella per virtutem mtout ce qui porte feuilles que les daians et les clrarus fuerit. » (L. Sal.) — A9iraculum; mcerfs puissent brouter et oúils puissent se ca- vade : « Faciens multas virlutes in nominclter. — Pellis varia; peau, fourrure de pe- Christi. » (IL. S. A pollin.) — Copia, vis ho-tul-gris; V id. VARrs. (Ap. Rract.) tilis ; troupes , f órces : « Posta.luam venit

VIRIDIARIUM.—Pomariurlt, coemeterium maxirna virtus illorurn, quite erat retro, acri-rraonasterii, atrium quod cingunt claustni er invasit nostros.» (Tud.) Virtutes : 1° Anporticus in n-tonasteriis; verger, jardWn, ci- eli, ex secundo anPelica; hierarchiae gradu,naetiére de couvenl, préau. (Pass.) uorum est ea procurare omnia, . quae ad

VIRIDIGARIUM. — Eadem notione. eligionem spectant in communi ; les vertusDISNETUM —F. ornpltacium. (Lob. une des catégories qui composent la troupe

. Par.) es auges. (Pass.) 2° Religari¿e sanctorurn;VIRIDI'1'AS. — Color rutilus, qualis est reliques des sainls. (Form Lindeb.) 3° Jura

auri; jaune d'or. (V it. 5. Lib.) rivilegia; droits, priviléges. (A. 894.)V11tlU1TENTOIiIAN1.—Factiosiapud Leo- 1R'1'U''1FER. — .Puteus, eflicax; puis

dienses sub'annum 1466, sic appellati a viridi ant, énergique.(A. SS. Ben.)

velillo seu tenlorio quo utebantur. IR'1'UTIGENA. — Cui est ingenita. vir.- VIRIDUM. — Pellis varia ; fourrure de tus ; qui est naturellernent vertueux. ( GI.i

Page 173: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 173/187

Page 174: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 174/187

231 t l ' LEXCON il ' ." ,S 3t '1SN];Tt71Vt. —Ideal q. VICrrerT09r. 5 XII.) Vila algaris, seilicet laicora m ;VISO. — Gnus Lovas silvestris ; espéce vie séculicre. (S. Ix.) Vita communis, quamde -intuí sauvage, bison. (A. SS ) onaclri protitentur, qui in communi vivunt

ISORliS. — Testes qui rem aman-) vide- ae simul degunt, et, ut ait Cassianus, « exrunt eigue interfuerunl ; térnoins oculai- commnnione consortii, eoenobitre, cemqueres qui ont ru par eux-mémes ; ol. véeurs. c diversuria eorurn ecrenobia vocantur; »(pass,) —Qui forestis inspiciendis, ne vie monastique. « Ire ad commun.em vitam, »vasta fierent, i,rtefecti erant a reoe; inspec- omonasteríum ira ; seretirrr dnns un mo-eurs, surveillanis des ¡'oréts. (11. 1135.) — naslére, embrasser la viemonaslique.

d ea qum liti,r ntur insfncie nda dele- ITALi A. — Corpnris partes linde vitacli sunt ; cornmissatres nom.més pour exa- potissimum pendet: «Rogerins telurn edu-miner sur les lieax les choses en litige ; al. eles ex vulnere illudque eominus in hosternvéeurs. (Pass.) ibrans, ejus vitalia -ferro trajecit. » Vitalia,VISORIA. — Cassirlis eonspicillum ; ví- ntestina, art Y et. Gl,, quia in vita, id estsiére de casque. (A. 1294.) nima, continenlur. — Victui utilia aut ne-

VISORIU.11. — Locus unde visos patet, ut cessaria ; alirnents, provHon de tala ce quirsr.rriA. (Sena t.? st nécessaire d la nourriture de l'hom nre;

palais l. vitaille. (Rig. Form. vet.)épiscopal, évCclaé. (A. 1194.) ITALIS. — V italis- reditus, quod ad

ISPILIO -- Tersorium ; instrument a iduae mulieris vitam victumq,ie assi uatur^essut/er ; ol. gouspillon. (Quae quidern vox. idem q. VITALITIUM. (A. 150'i.)

goupillon, quod ejusmodi ITALITIUM. — Annua pensio qure mor-

tersnria plerurnque ex caudis vulpecula- te exstinbuitur; pension viagére. — Quod adrurn fiaren t.) iduaemulieris vrtam viclumque assi natur;VISPOLIATOR. — Grassator ; vagabond, ce qu'on laisse a une veuve pour son entre-

volear à mrrin arrnée, volear de grand che• ien, sur les biens' da mari; 01.vlvelotte.min. (A. 1345.) ITALITIUS. — V italitius reditus, annua

VIS'fA. — Prospectos in domurn vel te- ensio, ut VrTALITrunr. (A. 1382.)neureutum vicini ; vue dans la maison ou ITARI.— Dicuntur excornmunícati, quo-la propriété voisine, droit de vue sur son rum consortium et conversatio fidelibus in-voisin. (A. 1283.) — Locus unde visus patet; erdicitur : « PronunLiabunt infra 8 dies,lieu d'oú la vue s'élend, lieu d'observation. trum sit vitandus, vel ad ecclesiam admit-(A. 1268.) — Celloguium, congressus ; vi- endus. » (A. 1334 )site, entretien, entrevue. (Litt. Philip. III ITAS PATRUM. —(indeclinabile.) Libarreg. Fr.) — Inspectio, visitatio ; visite, ins- cclesiasticus continens vitas SS. Patrum,pection. (A. 1329.)— Nota, signum quod fa- qui Grrncis 7ra.rcpex6v, et iru •rpxóv appellatur.cde viderí potest ; marque, signe. (A. 1317.) ITATORIUM. -- lnvrtatorrunr, psalmus— Vasis genus, urna sepulcralis ; espéce de nvitatorius : « Dicant Allclur:a, alleluia, al-rase (una vista de vino) ; urne sépulcrale; eluía : et postea Venite,suo cantu cor,sueto.al. viste. (Pass.)— F. districtus,territorium : inito vitatorio inclinent se omnes. » F.« Non possit... aliquid novi facere, aliquod ro VocATOaIUar, q, Vid.

litium vel tenere vel habere, nec ca- ITELLARIUS. — Qui vendit viclualia;stellum in vista monasterii. s (A. 1295.) narchaud de comestibles. (V el. St.)

FISCELLÁ. (Bern. de ITELLATIO. — Commeatus, víclu; ne-Breyt., essaria; provisions de bouche, viclurailles.

clairement A.1415.),

ila vue de tous. (Chr. Comod.)

ITELLATUS. — Necessariis ad vietumVISURA. — Prospectos ; vue de : « Juan- instructus ; pourvu de ce qui ea nécessaire

nes... reliquit anniversariis hujus ecclesiae a vie; nl. avilalié. (A. 1402.)erninarn annonae eensualem ad visuram Mas- ITILIGARE. — Vituperare; bldrner, vi-siba. » (Vet. Obituar.) -- Inspectio ; exa- lipender. (V et. Gl.)men. (A. SS.) ITINEUS, — Coluurnce vitine,ce, f. torti-

V1SUS.— Oculus; ceil. (L.Alam.) — Cassi- les, in modum vilis elaboratae, Gal. cvlonrrvisiére da casque. (Fulr,. orses. (Anast.)

Carn.)—Vullus; visage; a vis. (A .SS.)—OIIi- ITIS. -- Cochlca; vis de pressoir (el viinspectoris ejusque emolumento ; o/'- rdinaire). (A . SS.)

¡rice,chcrrqe d inspecleur et pro its t u'elle ITIUM. --• « Hic...fecit lriclinium, quodprocure. (A. 1289.) — Judicium, arbitriurn ; iversis marmoribus, et vitio metallis, at-

3ugement arbitral, sentence arbítrale. (A.ue musivo, et pictura ornavit. » (Arna;t.)

1249.) —luspeclio rei de qua litigatur ; bi Cod. Maz. lrabet vitri metallis; T,ruan.descente judiciaire pour examiner sur les du utoaerneroeamenamihilitro.itro

di i i fb vitiuna vel lroUus

Page 175: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 175/187

^?3t3 IV 1ED1IE ET ENFILE LA TINITATIS. IZ 231.qVITRA. -- Fenestra vilrea ; vitrail, ver- rée : a Quoniam ea quae geruntur littera

. (A. 1214.) um vivacitati committere coasueverunt. »rITRALEade

VITRALE. - Eodern sensu. (A. 1455.) A. 1218.laI. - notione. ( A 1V1E ^- Equorum morbus; naaladie desVTRAL U

.} hevaux, avives. (llir. Urb. Y PP.) )

1ITRARE. - Vitro instruere, vitreis la- ANDA.- Cibus omnis pr^ter panerr ;

nrinis oc:ciudere ; garnir de vitres, vitrer. out ce qui est bon d manger excepté le pain,-- -A 1a5 .) rdinaire. uidquid necessarium ad 110--

(- Vitreum i- inen)et ars vi inen)ne nutriendum; alirnents en général.ITRARIUM

trea; ouvrage de yerre, art de préparer et de IVARIOLUS. - Hortus ; jardin. (Conc.travailler le y erre, verrerie. (Pass.) lis>>.)

-NITRE/E.- Fenestrae vitreae ; fenélres vi- IVARIUbI. - Quod ad vitam, victumque, verriéres. (Gr. Tur.) ecessariu st; vivres, alimezzls, tozct cet réeITREALE. - Fenestra vitrea, ut VITRA. ui serl d nozcr rir l'ltomzne. (A. 1190.)

(Dur.) IVARIUS. -- Pro vivarinm, ubi nutriun-VITREATOR. - Qui circa vitrum opera- tur pisces ; vivier. (A. 1220.)

tur; ouvrier qui travaille le yerre, verrier. IVENDA. - lIensurae genus videtur.(Vet. Necrol.) A. 1217.)

VITRERIA. - Vitri oficina; verrerie. (A . IVENDUS. - Vividus, vivos; vivant,1482.) lein de vie. « Vivenda terra, » id est, fer-VITREUM. - Vitrum ; yerre. (Ap. Mur.) trlis.

VITRIIE. -ldemq. VITRE/E. (A. 1347.) IVERE. - Vim hahere, alicu ,jus esseVITRIALE. - Ut VITREALE. (A. 1392.) irtutis; atre valáble, valoir, avoir de lr.VITRIARIUS. - Ut VITREATOR. ( Cod. force. (Cod. Th.) V ivere de suo, seis sum

Th.) tibus; vivre ci ses propres frais. (S. rx.)VITRIATIO.-Ut VITREM. (Chr. T. Whet.) IVERITA. - « Canonicus regularis capaVI'1'RIATOR. --Ut VITREATOR. igra et clausa, non viverita, et consuta pel-VITRICARE - Vitrici more agere ; se ibns, curo equitat... utatur. » (Conc. Ilionsp.

conduire en beau-pére. (Pet. de Vin.) . 1214.) Forte viverita, a viverra, Gal. fu-Vl'1'RIN1E. -Ut VITRE/E. (A. 1493.) el,,seu potius a vares, Gal. petil-gris, vair.VITRINUS. -Vitreus; de yerre. (A. 1376.) IVERIUM. - Vivariuur, leeus l-^iscibus

VITRIOLI. -Ampullae vitreae; flotes, fla- ervandis aptum; vivier. (A. 1098:)cons de yerre. (Mur.) íVER1US. - Vivarium cuniculorum le-VITRUM. - Scyphus vitreus ; coupe de porumve; garenne. (A. 1316 )

yerre, yerre d boire. (Luitp.) IVIALE. - Vivariurn; réservoir iI pois-V 1TRUS. - Pro vitrum. ons, vivier, pare, garenne. (A. 901.)V1T`I'ATOR1US. - Vittatus : « Deinde IVIBILIS. - Vita donatus ; qui est doué

subtus theristrum vittatoriarn verticis coro- evie. (Vet. Gl.)positionem detrahens,et revellens, sinu in- IVICOMBURIUM. - Snppliciunl iánis;teriore recoudit. » (A. SS.) e supplice du feo, biccher. (Tert.)

VITULA. - Instrumenturo musicum ; IVIERIUM. - Ut VIVERIUJ,`. (A. 1231.)violon; ol. viole. (J. de J.) IVIFICARE - Vitaru dore; vivifür,

VI1'ULAMEN. - Surculus, stolo; rejelon, ranirner. (Pass.)jeune plante. (Lib. Sapient.) IVIFICATOR. - Qui vitam dat; celui

MIMARE. - Vitulum edere; valer. (Ap. qui vivife. (Id.)Flet.). IVIFICA'1RIX. - Quae vitam dat; celle

VITULARI. - Cursi vitula cantare ; jouer qui vivi f e. (Id.)du violon; ol. violer. (J. de J.) IVIFICUS. - Ut VIVíF1cATOn.

VITULAIilUM. - Stabulum vitulorum; IVITURUS. - Pro victurus. (A. 1079.)étable d veaux. (A. 1341.) IVIUS. - Agua vivo, fluvius; eau cou-

V ITULAR IUS. - Qui vitulorum curara rante, cours d'euu. (A.1036.)

lrabet; celui qui est alargó de soigner les IVOLtE. - Equoruw morbos, ut VIV.E.

veaux. (Vet. Gl.) IVOLARIUS. - « Donationes quas Ar-Vl'1'ULIANI. - Hominurn nauticorum nulfus episcopus, Arnalricus clericus... in

genus; matelots. (Lud.) cclesiam vestrarn contuleruut, curn vivola-

VITULINIU\I. - Pellis vitulina, ad sexi- riis quae tenuerunt per S. Felicenl, decimos

ptioneur idonea et parata;vélin, peau de ve- t prrmrtias valli Aradi. » (A.1169.) Legend.

lin. (A. 1321.) idetur violariis, id est censí.bus (Vid. T ro-VITUPERABILITAS.- Vituperatio ; bl a- ARIUAr); bine vivolaria charta, censualis, in

l l i é i (G ib ) ua possessiones et cerrsus exhibentur;

Page 176: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 176/187

Page 177: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 177/187

2M7 OL EDIA; ET INFi1

latilibus ; droit scigneurial sur la volaille ,redevance en r,olaille.

VOLATiLIS. — Volatilis numm us, leviorisquanl par est ponderis; monnaie qui n'a pusle poids l.égal. (A p. Lud.) — F. -pro tortilis :« Columnas volatiles. » (Anast.)

VOLATUS. — Venatio cum accipitre, utvidetur ; chasse au faucon. (A. 1161.) — F.locus ubi volatilia includuntur; voliére. (Ap.Mad.) V olatus apum, jus in apum examina,ideal q. ABOLLAGIUlI. Mata ligna, rami ven-torum vi avulsi ; branches cassées par le vent.(A. 1308.)

VOLAN.. — Volucris, velox ; rapide. (Pet.Dam.)

VOLENTES. — Qni non ex ofcio , sedsponte et voluntario serviunt; volontaires.(A. 1409.)

VOLENTIA. — Voluntas; volonté, actionde vouloir. (A. SS.)

VOLERIUM. — Ut VOLARIUM.VOLFTUS.—Velum minus; petit rídeau:

rrUnus voletus sericus ad rigas sericas di-versorum coloruni. » (A. 111.9.)

VOLGERE. — Vertere; tourner. (A. SS.)VOLGRANUIVi. — Idem q. VoGRANUnI.VOLGRENUM. — Eadem notione.VOLIPES. — Pernix, velox pedibus ; dont

la course es! rapide : « V olipes nuntius. »(Ap. Mur.)

VOL1'IiATICUI7, — Ut VOLATILiATICUAI•( A. 848.)VOLSINA.—Vestis pellitm species; habitfourré. (Chartul. S. Joan. Ang.)

VOLSURA. — Pellis a'qua evulsi suntanimalís píli; peau dépouilÉée de ses poils.

VOLTA. —Fornix; voúte. (Pass.)—'Perralocura aliquem circulncludens; terre qui enenveloppe une autre. (A. 1110.)— Terra aquiscircumclusa ; terre entourée d'eau. (A. 1023.)--- :ilargo putei, quia in orbem est ; margellede puits. (A. 1307.) — Ornamenti genus ,forte circulus; objet de parare, bague ou bra-

celet. (St. Verc.)VOLTARE —Concamerare ; voicter.(Pass,)

VOLTICIUS. — Volticius pons, versatilis;pone levi.s.

VOL7:TJRA. — Ut Voi.vzro.VOLTURIUM. — Vultur , avis species;

Poi/tour. 1VOLUCRITARE. — Celeriter locum per-

transire instar volue,ris; traverser un lieuaussi rapidemenl que le ferait un oiseau. (Vit.S. Sarns.)

VOLUCROSUS. — Abundans avibus ; oic ily a beaucoup d'oiseaux.VOLUCRIJM. -- Involucrnm quo peregreeuntis sarcine ac vrsles conduntur ac invol-

IA ^ LATINITATIS; VOS ri3par une vocation, qui se livre de sa proprevolonlé d une chose. -- Qui tributum volun-tarie prmstat; cclui gui paye les impóts Sansqu'on l' ,y contraigne. Pertinax ; qui nevert faire que sa volonté, volontaire. --Qai quovis modo jus babel in rem ex volun-

tate trossessoris; ayant cause. — Strcnuus,animosos ; actif , plein de eourage.VOLUNTAS. Tributum spontanetlm;

Vid. TALLiA. — Quotl cuique rei convenit ;ce qui convient éc chaque citase. (A. 1448.)

VOLUPTARE. — Voluptatem atl'erre, v0-

(luptate donare ; faire, occasíonner du plaisir.Rrit. Arm.)

VOLUPTUOSE. — Delicate; d'ccne 7naniéreefféminée , vul.uptueusement. (Rol. Pat.)

VOLUPTUOSITAS. — Voluotas; plaisir,volupté : « Tanquam bestiales ratione nonu ten tes et voluptuositati servientes. » (Joau.de Card. )

VOLUTATICUM. --Ver,tiáal seu tributunoquod pro damno , quod in viis pubiicis cur-rus vol,vendo facere solent, exsolvitur domi-no ; droit seigneurial pour l'enlretien des'rentes. (A. 759.)

VOLU'I'I0.—Fornix, concameratio; voüte,coupole, rotonde. (Pass.)

VOLUTUS. — Subversus ; bouleversé, ren-versé. (A .SS.)

VOLVERE. — Expellere , ejicére; caasser.(A. 1268.)—Concamerare ; voicter. (A. 1310.)V alvere se, vertere; se tourner. (A. SS.)V olvere causam fznitam, cana renovare , inindice seu rotulo eam inscribere ; re-mettre en question une chose déjá jugée. (Leg.Rot. )

VOLVOLUS.—Instrumentum piscatorium,idem q. VERTEROLUl1I el V ERVILIUM. ( A .1!,•04. )

VOMER. -- Machina jaculatoria; rnachinede jet , espéce de catapulte. (Gest. Tancred.)V omcr anserinus , calamus ; vlume. ( A.SS. )

VOMERULUS.—Ferrum lanceae obtusum ;fer de lance émoussé.VOMITUS. — V omitus sanetilatis: « Qui

yero inebriantur, contra nrmceptum Domini,si vornitum snnclitatis habent, hoc est ebrio-sitas, guando sensurn menffis irmmutat, etlinac!a balbutit, et oculi turbantur, » etc.(Vet. Pcenitential.)

VORA. — a Ut a delictis jejunantes absol-vas, quos incunlirlentia vorarum in pravitatistransaressione immersit. » ( Lit. Gal. ap.Mab. ) Gulam significare videtur.

VORAN GIA. — Vasli las ; ravage, dévastcc-

tion, ruine. (A. 1494)VORATRINA.—Popina, ubi carnes voran-tur; taverne, cabaret. (Tert.)

ó i

Page 178: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 178/187

°37 9 ox EtICON UL i20^ 08.1};{% . — Ident q.Vot3rsAnE. ujet de la possession d'une chose. (A. 1036•)'OSSUIiA.—Cella viciada; lieu d mettre ,— Fiscus, dominium; trésor , propriété:le zin, ccllier. (A. 1374.) quod invaserit vobis vel voci vestra;, inVOSTA. — Concameratio, fornix; voúte,' contraduplum reddat. » (A.1210 ) — Falsiscoupo A.1415.) vocibus cantare , dicitur musicis de vocelOTA.—Pro BOATA vel BOLLADA, servitium acutam vocem ementiente ; chanter en fausset.quo vassallus unum par boum domino prae- (Inst. Ord. Cist.) 6'ocem ciare; accusare, de-stare tenetur ad ¡Milis vinum condücendum. ferre, querelam deponere ; accuser, seplain-— Conca meratio, fornix, ut VOLUTIO. (A. ' dre de quelqu'un, porter

plainte. (Cono.1246.) eg. a. 1012.)VOTALIS. — Votivus : « Et sub obliga- OYAGiUM.— Itineris sumptus; frais detione votali promisit, » etc. (A. SS.) oyage. (A. 1409.)VOTANEUM. — Voturn temere facturo; U. — Pro U tongo in aliquot inscriptio-

vmu téméraire, irréfléchi. (A. 1326.)'

nihus usurpatur.VOTARE. — Vovere, spondere ; ,promet- UA. — Vox exclamantis : « Ubi cum

tre solennellement, faire viceu de, s'engager. exaretur, ;licebat : Vua, vua, quid putatis(Yr,t. Gl.) ualis est ille rex coelestis, qui sic tam ma-

VOTATIO. — Datum ex voto; don d la gnos reges interticit? » (Gest. reg. h'r•)suited'un viceu. (A . SS.) UADA. — Praefurnium ; bouche de four.t

OTIFICARE. — Vovere; faire un viceu. (A. 1435.)(Ap. Mart. Ampl. Col.)

Pez.)VUADRUS. — Silva, nemus ; forEt, bois.

VOTIVE. — Optabiliter ; d'une maniérr,désirable. (A. 1394.) — Sponte ; de plein gré, ULCATIO. — Morbos igneus sea in-volontíers. (A. 1109.) lammatorius ; maladie in flammatoire , in-

VO'1'IVU11I. — Votum, optatum ; viceu, dé- flammation. (A nn. Y ict.)sir, souhait. (A. 1355.) ULGAGO. — Nasarum , plantee genus;

VO'i'IVUS. — Voto consecratus ; consa- nard sauvage. (Fulb. t' .arn.)cré par un vxu : « Si quis majalem sacrivum, VULGARIA. — Id quod est communeom-qui dicitur votüvus, furaverit, » etc. ( Lex nibus villae incolis, videlicet praedia que-Sal.) — V oto expetitus; qui est demandé ^ a am seu prata quibus utuntur indivisim ;un merc. (Vet. Gl.)—Deo oblatos, consecra- terres communales, communaux. (Conc. Gal.)tus; o ffert, consacré a Dieu. ( Gre g . M. ) ULGARIS. — Plebs, vulgus ; foule, peu-f"otivus homo, is qui in servitium alicujus pie, gens du peu.ple• -- Colonus, rusticussancti, id est ecclesiae, se suaque tradidit; iber factus • métayer, villageois libre.

. q. OBLATUS. (Irm.) ULGARITAS. — Vulgus, vulgaris ¡nos;VOTUM. — Sacreo preces, eü¡tfl; priére. . le peuple, le vailgaire, l'usage vulgaire. (Arn.)

(S. Aug.) — Suffragium ; vote, su ffrage. (St. VULGARITER. — Lingua vulgari, verna-A cad. Par ) — Nuptiae; noces, mariaye. (S. cula ; en idiome vulgaire. (Chr. A lel.)Ambr.) Dies votorum ; dies quo nupttae VULGARIZARE, —In vulgarem linguamperaguntur; jour des noces. (Leg. Long.) — traducere; traduire en idiome vulgaire. (AExactio seu praestatio sub nomine voti, ea- 1377.) — Vulgare, publicare; publier, com-dem q. PRECARIA etPRECES, q. Vid. (A. 1156.) muniquer, rendre public. (Gaiet.)—Votum quo sese obligat monachus; viceu VULGUS. —Pro vulgo : « Quia quod vul-monastique. (Pass.) Vota substantialia, prin- gus dicitur, ex fine actus hominis probatur. »cipalia, potissima, qum solemnia vulgo di- (Ep. S. Rem.)cuntur; viceuwáclennels. (A 1401.) ULNERARIUS. -- V ulnerarius medicus,

VOUEI.iIA, —Justitia et jurisdictio viarii, qui vulnera curat, chirurgus; chirurgien.llt VIARIA. ULPECULA. — Sic aliquem appellare

VOUGETUS. — Armorum species,ut VAN- convitii olim species fuit. Ilaec vox non ho-GA. (A. 1511.) inera callidum et vafrum sibnificari, sed ti-

VOVENDfE.—Alissae votivae :« In voven- midum et meticulosum, auctor est Eccardus.ds requentius superaddebat, Credo in — Pro versuto homine usurpatur ab auctoreDeum, et injungebat imagines cordis. »(A Vitae B. Remigii.-117achinae bellicae species,SS.) ineae instar; machine de guerre propre á

VOVITIO. - Votara ; vreu. (A. SS. Ben.) l'attaque des places, espéce de mantelet ou deVOX. — Clamor militaris • cri d'armes. tour destinée á faciliter aux mineurs l appro-

( W rit. ) —Jus testimóni%ferendi • che des murailles.droit de servir de témoin enjustice. (S. vil.) ULPECULATOR.—Qui vulpes venatur;

Vocear non habere dicitur de quibusdam qu¡ chasseur de renards• (A. 1202.)inter infames habentur, coque ipso ad testi- ULPENNIUS. =- Callidus, versutus; fin,

moniumdicendumnonadmittuntur (Ap roué adroit (Mab. Anal.)

Page 179: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 179/187

2321 A I iIEDIfT E T ATINITATIS. V :11V

VULPINOSE. —Malitiose, subdole; arli-ficr:eusernent,par ruse. (A. 1411.)

VULPINOSUS.—lllalitiosus, astutus;roué,fin, adroit. (A. 1414.)

VULSELLA.—Instrumentum ad pilos evel-lendos; pince á épiler. (Vet. Gl.)

V ULS1O. — Surculus; rejeton, pousse. (S.Iren. kit.)

VULTATICUM. — Idem q. VOLUTATI-(:UnI.

VULTAVA. —Cicatrix, vulnus in vultu;cicatrice, blessure au visage. (L. Sax.)

V IIL'I'1VA. — Eadem notione. (Id.)VULTIVOLI. — Incantatorunn species;

sorte d'enchanteurs, envoüteurs. (L'espéced'enchantement mis en pratique par cetteclasse de prétendus ma giciens, consistait áíigurer en cire molle celui voulait en-chanter, et á enfoncer des épingles dansmage obtenue.)

VUL'1'IVUA. - Ut VU1.Ta.vA.V ULTORIUM. — Vultur; vŌ utour. (i'et.

Gl.)VULTUARE. — VeneGcio ' occidere; don-

ner la mort par des enclrante:ncrtts, -tuer aumogen de l'envoüterncnt; f id. V uLTrvOLI. (A .1396.)

VULTUARIUS. -- Idem q. vultivolus; i'id.VULTI{'OLI.

VULTUOSUS. -- Superbus; orgncillcux,vaniteux. (Y . S. Ermin. ab.) — Pulcirer; bcaude visage. (Barth. Gl.)—'I'ristis; triste. (Vet.Gl.)

VULTUS. — Imago; image, portrait, re-présentation : u F ecit imaginem Dei Genitri-cis throno sedentern, gestanten in genibusvultum Salvatoris Domini nostri Jesu Chri-sti. » (Anast.)

VYSSERIUM. — Navis species, ut IIUIS-SERiUAI.

W. — V id. V, G, seu GU.WACARITIA. —Bubile; vacherie. (Irm.)WACTA. —Excubias, et jus excubiarum;

quet et droit de guet. — Vadum; gué.

WACTARE..--Gxcubias agere; faire leguet. (Pass.)WADARFIDA. — Consuetudo; couturne.

(Ch. Long.)WADDA. — Bombycinum tomentum ;

oa.aate. (A. 1380.)WADER. — Nemus, silva; bois. (A. 1112.)WADIA. —Fidejussor, sponsor; répon-

dant, caution. (L. Long.) -- Ut VADIUnI.WADISCAPUM. — Ut WATERSCAPUM.WAD1US. -- Fidejussor, ut WADIA (L .

Sal.) -- Vadimonium, ut VADIUM. ( Cap.C. M.)

WADNA. — « Stitvvíne habet bunnariaxI1. Arat bunnaria Ii. Dat carra ad wadnamet ad monasterium. » (Tab. S. Bert.) Ita for--tassis dicitur vivarii purgatio a Belgico wade,vivarium, stagnum , Gal. vivier, élang.

WAD REGANIUS. — Belgis, judex qui deaquarum cursu cognoscit ; juge qui connaitdes affaires relatives aux eaux et foréts.(A. 1244.)

WAERIA. — Idem q. VAIERIA. (Flet.)WAESTYNA. — Illud, in silvis, quod

planumest seu absque arboribus. (A.

1190.)WAGA. -- Mensura species apud An-

gloset Scotos; sorte de poids : « una waga ca-i

WAIDARE. — Vadimonium dare, ut VA-

DEARE,.WAINAGIUIYI. — Idem q. GAGNAGInn1.WAISDA. — Glastum, ut WAIDA.

WAIWIUM. — Proprie pecus vanans,quod nullus petit, sequitur, vel advocat;bétail abandonné el sans proprtétaire connu.(Ap. Flet.)

WALDA. — Silva; bois.WALDANA. — Aries, exercitus, ut GUAr.-

DAN A..WALDEGRAVIUS. — Germanis, comes

sen praefectus silvarunr, forestarius ; officierde la maitrise des fordts:

WALDORA. — Ut WALDA.WALDUS. — Eadem notione.`VALLA. — Anglo-Saxonibus, muros,

paries, vailum, praúsertim aager; mur, re-lranchement, rempart. (1VIon. Angl.)

WALLARE. — Pallo vel muro claudere;entourer d'un rempart, fortifier. (Id.)

WALLATOR. — F. vallorum confectores.(Larnh. Ard.)

WALLIA. — Ut WALLA.1VALPIRE. — Ut GUERPIRF.. (A. 1107.)WAIIBA. — Venter, uterus; ventee. (I'et.

Gl.)1VA11IBASARIUS. — Wambasiorum arti-

fez; fabricant de gambesons. (Non. Ang.)WAMBASIUM. — Armorum genus, ut

GA3IBESO.WA 311BISIUS Idemq GAUBESO

Page 180: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 180/187

W.l r i E?► 1'C. iá3WANDINGI:I,7s'. — « Secas oran) fluminis

in Orienten) longo (indino porrecta; erantcivium mansiones per wandingeias quasi;ta liis duobus, quod est quanta l,ars millia-rii. » (A. SS . 13en.)

WANGA. — Urdo; rang. (Fred.)WANGNALE. — Ager cultus et satus;

champ cultivé, terre labourable. (A. 1200.)AVANNABILlS.— [I'annabilis terra, culta;

terre exploitée, terre labourable. (Mad.)

WANNAGIUII. — Fructus ipse ex agroculto; produit de la terre. (A. 1234.1éVANTO. — Chirotheca, ut GANTUS.WANTUS. — Eodem significatu.WAPENTACRIUM. — Apud Danos An-

glicos, ídem fuit quod comitatus, seu HUN-DR FnL'S.

1VAPPENTAGUM. — Eadem notione.WAPRA. — « Quidquid juris nostri erat

infra cruces quas prmdicti fratres nostronostrorumque consilio et laude usque adgrossam wapram posuerunt. •» (A. 1153.) Anvepres?

WARA. — Modus agri apud Anglos; me-sure ragraire. — Spicarnrn nlanipulus ; gerbe.(A. 1509.) — Bonitas, valor; bonté (en l.-iar-lant des monnaies). — Libera wara : « Redi-tus talis conditionis quod, si non solvatursuo tempore, duplicatur in crastino, et sicdeinceps in die. » (Ch. Angl.)

WARACHIA. — Equorüm vel animaliumpabulum, ex frugum leguminumque mi-scellanea, idem q. FERRAGO. (A. 1469.)

WARACTUM. — Pro 1•VARECTUlI.WABANDA. — Cautio, auctoritas, defen-

sio ; garantie. (A. 1216.)WARANDARE. — C ayere ab evictione,spondere, praestare , defendere, auctoremesse; garantir, répondre pour un autre. (A.1308.)

WARANIO. — Equus integer, admissa-rius; cheval entier. (L. Sal.)

WARASCHETUM. — Idem q. WARECTUIli.(A. 1248.)

WARATARE. —Terram novalem colere.;cultiver en jachére; ol. gacherer, m ener ajachére. (T'ab. S. :Crin. Cad.)

WARDECOSIA -- Vestimenti pars, utGARnAC(1RSIUAí. (A. 1360.)WARDETITE. — Multa ob custodias ne-

glectas (Non. Angl.), seu quietantia miseri-corcliae in casu quo non invenerit homi.nemad wardam faciencíam in castro, ve] alibi(Flet.), vel etialn, quietutn esse de denariisdonan^Jis pro wardis faciendis. (Rast.)

WAR.DPENI. — Denarii vicecomiti velaliis castellanis persolvi soliti, ob castrorumwardas sea custodias. (Mon. A ngl.)

WAREC. — Ideal q. WRECKUMWA RECTA. — Ut

WARECTUM. (A. 1364.)WARECTARE. — Ut WArrATAREWAREC'f ATIO. — Proscissio agri ; action

d l b l t l b (A 1399 )

CON A U 32.áWARF,NNA. —General¡ter vivarium cun¡-

culorum seu leporum, ut GARliNNA. (Pass.)—Silva defensa, in qua nerot>e venari, I ristdomino, non hect; foret réservée, bois olé, lachasse est interdite. (A. 1355.) ilY arenn c:aquarr.cm, vivarium pisciu ni;vivier. (A. 1186.?Libera warenna, jus venationis, interdumetiam et piscationis; droit de chasse, et droit,en meme temps, de chasse et de peche. (Pass.)

l,VARENTIA. —Rubia; garance.WARESCHU?vI. -- ldem q. WRECHUnl. (A .

1257.)WARI;TABIL[S. — Proscissioni ahtus;waretabilis campus. » (A. 1281.)WARETARE. — Ut WARECTARE.

WARFUS. —Ripa, crepido littoris, sinusarcana habeus contiguarri navibus operandiset exonerandis idonearu; bord de la mer,saillie du rivage, plage, anse pror,re au char-gement et a la constr2cction des navires. (Ch.Angl,.)

WARGANEUS. — Extraneus, alienigena,cujus modi sunt wargi, extornes et banniti,et a patria sua facti exsules ; étranger, banni,proscrit. (A.1069.)

WARINGA. — Quotidiana clistributioquae Coloniensibus canonicis fiebat; dístri-bution quotidienne qui se faisait aux cha-noines du chapitre de Cologne.

WARINGI. — Anglo-Danos qui, ex An-glia a Normannis expulsi, Byzantinorumimperatoribus obsequio sese manciparunt,arcessit Spelmannus, qui it8 appellatos putata Saxonico seu veteri Germanico, ac próindeGallito warián, quod est imprecari, exsecrari;mide waringe, Angli maledictionem et ana-thematisationem vocant, ita ut waringi, pe-rinde ac vargi, exsules fuerint et banniti, seu,ut ait Ordericus Vitalis, extorres : eosqueNormanni,voce Anglicatunc recepla et pro-brosa ¡cargos et waringas appellarint.

WARISCAPIUM. — Ut WATERSCapiUnx.)

WARPISCIRE. — Possessionem re i ali-cujus dimittere, ut GUERPIRE (A. 1067.)

eVARPITORIA. — Charla qua quid war-pitur, ut Gr. ArrPrTORrA. (A. 945.)

WARPITURIA. — Eadem notione. ( S.xr. )

WASSIIUM. — Vadune, terra, undis velmari abluta; gué, endroit que l'a mer couvreel d.écoiivre. (A. 134.6. )

WASSORES. —Pro VAVASSORES. ( A .1221.)

WASTELLUS. — Panis delicatior vel pla-centae species, ut GUASTEi.LU S.( Mora. A nal.)

WATERGANGIA.— Acjuaeductus et fossaquibus eliciuntur aqua> in palustribus re-glonibus ; canal et aqueduc d'écoulement.

(Ch. Flan d .)WA'1'E1iSCAPIUM.— Eadem notione. (Ch.

A nyl')

Page 181: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 181/187

2325 ES EDRE ET INF[ALELATINITATIS, W1T 3`J(;da quibusdam dicitur vestiaria pensio mo-nachís praestari solita ab afilíate.

WAUDA. — Glasti specíes; gaude. (Tel.S. Wed. )

WAULA. — Vírga; gaule; ol. waule ( A .1370.)

WAULASSUS. -- « Fugare waulassuin ,venire ad waulassuin. » (Ch. Ang.) Ubi agi-tar de incondito clamore quern ad fugandasferas inter venandum ex servitio edere te-nebantur vassalli.

WAVARE.— Derelinquere ; abandonner,renoncer ci la propriéle d'une chose.

WAO'IARE. odem sensu. (Lract.)WAWATUS. — Derelictus; abanclonné.

(S. xm.)WAYDIA. — Glastum; guc de; ol. waide.

(A. 1327.)WAYF. — Res derelicta et qua? a nomine

repetitur ut sua; chose abandonnée qui n'apas de maitre ; ol. chose gaive.WAYVIUAI. — Proprie pecas vagans,

quod Hullas petit; bete égarée. (Flet.) ¡aswayvii dicitur dominas feudi hairere, cuipecora vaga in suo feodo et a nullo reclama-ta aut asserta competunt ; droit d'épave.

VAYVUS. — Res vayvice, res derelicta ;citases abandonnécs, égarées, que personnene réclame; ol. choses gayves. (Pass.)

WEDE. — Glastum; guéde. (Ch. Fiand.)WEDIA. — Aquarium; bassin, réservoir.

(A . 11475.)WEGSTURA. — Tributum ab itineranti-bus ad reparandas vías exsolutum; droit depéaqe. (Ch. Germ.)

VEID'1'ALA.— Vastatio, invasio, ac prae-serian ea qua in agris fit; déy[bt, ravage.(Ch. Belg.)

WEAIAIINGA.—Causae vel sententiae fru-stratio appellationis remedio; vel, si placet,vitii, erroris, falsitatis, et injustitiao decreti,vel sententiao per inferiorem judicem in pri-ma, ut vocant, instantia latan, coram judice

superiori ostensio, et judicü abrogatio.(Ley.

H. 1 A ng. reg.) V id. FA.LSARE et JuDIcIuM.WENDUS. — Procinctus terrw amplior,

plurajuga continens ; espace de terrain d'unegrande étendue, contenant plusieurs arpents.(Ch. A ng l.)

WENUNGA. — Idem q. WEMMIrr-GA.WERA.— Anglo-Saxonibus et aliis natio-

nibus septentrionalibus, hominis seu capi-lis a stimatio; estimation de ce que vaul icnhoniine, composition, ranpon que l'hommecoupable d'un acte de violence payait cl lapersonne ou a la-famille lésée. (Pass.)

WEREGELDUAI. — Eadem notione. (We-regeldum et Widrigildum distinguunt qui-dam; illud, inquiunt, llorarais pretium

nombre de jureurs déterminé par la loi. V id.J I RAME NTIiNi.

WERENDARE. —Idem q. WARENDARE.(A. 1278.)

ERPIRE. — Vid. GUERPIRE.W ERPLANDIU;;I. -- Terra derelicta vel

inculta;terrain inculte, friche. (A. 1197.)WESDIA. — Glastum ; l¡uéde. (Pol. Fisc.)

IVESDUAI.— Eadem notiono. (Id.)A^I 1€A1t±A.— Litlus ubi recrees venunt etpermutautur ; poitit du rivage bia ont lieu l'a-

chat e l'échange des inarehandises. (Leq.Anyl.)WIARE. — .Dimittere possesslotiem rei

alicujus. ut GuERhIRE. (A.1118.)WICHA. — Sil va ; bois, forét. (Ch. Angl.)WICHAR1A. — Servitii genus quod prLe-

stant vassalli in silva dominica, vecturaíge-nus; corvée du charroi. (Irisa.)

WICHARISCA. — Eadem notione. (Irm.)WICLEh'IS'r1E. —Ilairetici qui Joannein

Wiclefum natione Anglum patrem aguo-se u n t.

AVIDA. — Salix ; saule. (Ch. Germ. ) —Pr2estatio pro transitu securo, ut GUIDA.(Alur.)

WIDRIGILDUAI. —Id em q. WEREGELDUM.WIERENTARE. — Salvum et tu (uní prm-

stare ; garantir.(A . 1100.)WIFA. — Signum quod prmdio, posses-

sioni, vel redí, cujas possessionem quisadit, vel quam auctoritate judicis sibi vin-dicat, apponit; marque que fá.it apposer lenouveau maitre sur un bien dont il entre enjouissance par l'autorité du juge. (L. Bav.)

WIFARE. — Notare, signare; marquer.Vid. WIFA.

WIGANIA'1I0. — Cautio, pignus, idem q.PIGNORATIO.

WIGARIA. — Jurísdictio viarii, idem q.VIARIA.

WILDFANGIATUS. — Jus et facultas exprivilegio electoratui Palatino competens,retinendi homines alterius dominii, ita ut apropriis dominis repeti non possint; ideen q.apud Gallos ATTR.AcTUS dctur•.

WILPIRE. —idear q. GUERPIRE.WIAIPLA. — Peplum, u GUINIPA.WINAGIU!!I. —Praestatio quae domino ex-

solvitur pro securo transitu, eadem q. Gur-DAGIUM. (Tab. S. Ron. Iein. )

WINATICUiI. — Eadem notione. (Id.)WINDALUAI. — Tolleno; levier, bascule ;

ol. windal. (A. 1367.)WINDASIUAL — lnstrumentum ligneum

quo in exonerandis doliis utuntur,. ruden-

tem circa illud vol vendo; espéce de cubestan;ol. wendas. ( Churtul. S. Vand.)WINEGIATOR. — Judex viarum, seu qui

iti ti it ti i igil b t t

Page 182: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 182/187

2,27 CIi GX I

WISTA. —Mensura agraria apud Anglos;sorie de mesure agraire.

WITA. —Multa, amerciamentum , exSaxon. acite,q. idem sonat; amende, pun.itionpécun.iczire • ( Ch. Angl. ) Secundum witamjurare, pro modo multe° irroganda3 pro(Tintine, totadhibere testes, quot criminisqualitas requirit; Vid. JURAMENTUM. (Id.l

WI1'.L+'LLATA — Modus agri wztell'umsementis continens; nzesureagratre, quantité

de terre contenant un witel de sem ence ; ol.witelée. ( Id. )WITELLUS. — Dimidia pars quartalis ;

mesure de grains, moitié d'un quartaut ; ol.witel. (Ch. Belg.)

WITHINGI. -- Pirattae, Danis; pirates,écumeurs de mer. (Ad. Brem )

WITRAGIUM. — Idem q. VINTRAGIUM.WITREPERA. — Quadrivium apud Lon-

gobardos; lieu off aboutissent quatrechemins,carrefour.

WITTI:MON. — Dos ; :dot d'une maride.

(Leq. Burg.)WI :TTESCALCHI. — Ministri qui multas

CON ND 2.,`IF,a judice'decretas exigebant; officicrs chargésdefaire payer les amendes prononcées parlesjuges. (Ch. A .ngl.)

WODEGELDUM. — Census vel tributum,quod ratione nemorum in forestis colligi-tur; droit féodal sur les bois. (Ilion. A ngl.)WOODVARDIA. — Silvarum custodia;garde des foréts. (Ch. Angl.)

WOODWARDUS. —Apud Anglos, silva-rius, viridarius, saltarius, proprie silva)custos, forestarius ; garde des (oréis, fores-tier.

WORPIRIi. —Idem q. GUERPIRE. (A .1125.

W STINIA. —Idem q. WASTINA. (A .1119.)

WRECKUM. — Id quod fracta nave nau-fragii causa a nemine repetitur ; tout ce quela mer rejetto aprés un naufrage, épaves,droit sur ces débris, droit de bris; oi. wrac.(Ap. Bract.)

WYKA. — Praedium rusticum, villula;métairie, petite terre. (lnst. A n,gl.)

WYKETTUM. — Portula, ostiolum ; pe-tite porte, guichet. (W. Thorn.)

xX. — Littera numeralis quae decem sonat.

Eidem litterae si recta linea superaddatur

(x), decem millia significat. Pro CH, S etSC interdum sumitur; v. g. Xamitum, Xanc-cio, Xantus, Xemus, Xexus, Xic^, Xire, proSamitum, Sanctio, Sanctus, Sem us, Sexus,Cilla, SCire.

X.— Vid. cum S, SC, C et CH, voces quaenon infra inveniuntur.

XABATENSES. — Iidem q. S A B ATAT I .XAINTURA. — Cingutum; ceinture; ol.

xainture. (A. 1397.)XAPHAi:DUi11.— Tabulatum, ferale , pega;

échafaud, estrade. (Mart. Ampl. Col.)

$ENIA —Praestatio, auxilium ; rede-vance, droit, aide. (Ap. Mur.)XENIUM. — Eadern notione. (S. x.)XENODOCHARIA. — Xenodochii prae-

fecta ; directrice d'un hospice, in firmiére.XENODOCHARIUS. — Xenodochii pra©-

fectus; directeur d'hospice, infirmier.XENODOCHIUM. — Locus in quo pere-

grini suseipiuntur; hospice pour les étran-gers et les pélerins. (S. ix.) — Monasterium ;monastére, couvent. (A . SS.)

XENODOCHUS. —Ut XENODOCHARIUS.XENODOXIA. — Vana gloria ; vaine

gloire, ostentation. (Vit. S. Joan. Val. episc.)XENODOZIOLUl1!I. — Diminut. a XENO-DOCHIUM.

XENOSTORIUM. — Locus ad peregrinossuscipiendos, ubi peregrini stant; ut XENO-DoculuM (Dur.)

XENOTROPHIUM. — Eadem notione.(Vet. Gl.)

XENOTROPITA, -- Idem q. XENODOCIIA-IiIÜs. (Id.)

X1LIVUM. — Xili bombyx, Gal. coton :« Statuimus quod candela) fiant ex bono

sero, et illarum ellychnium sit exbono xi-

livo seu bombaci. » (St. Av.)XISTUS. — Tribunal, pulpitum ; estrade,

lutrin. (A. SS.)XIUS. —F. idem q. PATRONUS. (A .SS.)XUNGIA. — Unctum , adeps ; graisse ,

axon ,ge, saindoux. (Ap. Mur.)XYSTARCHES. — Praeses certaminis seu

g ,ysti; directeur d'un xyste, gymnasiarque.(Tert.)

Y

Page 183: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 183/187

btl;•DIIE ET INFIMtE LATINITATIS..,29 A BZAG 330

vel eu EX voces quae non infra inve-itiontur.

YBENUS. — Ligni species, ebenus; ébé-ne ; ol. ybenne. (A. 1363.)

YBURPANANSECA. — Furtum vituii velarietis, vel quantum quis supra dorsutnsuum poterit portare de cibo. (Reg. Maj.)

YCHONIA -- Imago; iniage, portrait.(Vd. Necrol.)

YDONEUM. — Praestatio quaevis ; droit,redevance. (A. 1292.)•

YEROPHAGIA. — Mate pro xeropltagia.YFFANTAItIUS. — Erro , qui infantes

alienos abducit; vagabond , voleur d'en-f ants. ( A. 1312.)

YAIACHINATUS. — Qui vices alterius inrebus gerendis implet, supposititius ; celuiqui en représente un a;utre, qui lui est substi-

tué. (A. 1364.)Y11IUS. Fossilis ; qu'on tire de la terre,fossile. (S. sur.) Terra ymia, cadmia; cala-mine. (A. 1281.)

YNDARDUS. — Instrumentum quo navesadverso flumine navigant ; cabestan ; ol. in-dart. (Cod. cens. episc. Autis.)

YNSPURUS. — Pro impurus, nothus; bd-tard.

YOPA. -- Vestimenti genus apud Germa-nos. (Lud.)

YPEPA. -- Locas vel praedium a majori

dependens, ut videtur; lieu ou terre qui dé-pend d'une nutre. (Vet. Tab.)YPE1iLYRICUS. —Vox Graecavim cornpa-

rativi habeas a lyricus : « Citharaúdorumyperlyrica harmonia.» (Elmh.)

YPOCARE. — Obligare, oppignerare , utEiYPOTHECABG. (A. 1308.)

YPOCRASIUII. — V1num submistum;hypocras. (A. 1440.)

YPODECANUS. - Suhdecanus ; sous-

doyen. (A. 943.)YPOGAUBIN. — Idem q. HUISSP:RlU,11.YPOPANTON — Pro HYr APANTr. (A .

1101.)YPOTECARIA. — Fundas oppigneratus;

bien hypothéqué. (A. 1195.)

YPOTHETICE. — Jure •hypothecario seuoppignerationis; hypothécairemcnt. (A.12!16.)YPOVICARIUS. — Subvicarius, qui vica-

ni vices agit ; sous-vicaire, etc. V id. VICA-1tlUS.

YPSIVREl1IETA. — Altitonans, ex : Gr.v GtE , pE µázns :«Die, rogo, die lacryniis pietalisclausula, Jesu, paree tuo famulo, ypsivre-meta pie. » (Epit. a. 1010.)

YRENEUS. — Pacificas ; pacifique, con-ciliant, gtci ainie la paix. (A. SS.)

YSARNODOIiI.— Ostium ferreum, liuguaTeutonica; porte de fer grande et foi :te; ol.isandor.YSICIUS. — Salmo, piscis genus; sau-4non. (A. SS.)

YSMIRALLUS. — Smaragdus; énteraude.(A. 1314.)

YSNECUS. — Navigii species, scapha ;sorte de btitiment léger; ol. csnégites. (St.Mas.)

YSOLUS. — Parva insula ; ilot. (A. 1258.)YSOPUM. — Aslsersorium; goupi.11on.YSPIA. — Etplorator; qui va a la décon-

verte, éclai.re-ur, espion; ol. espie. (A. 1362.)

YSPIARE. — Explorare; alter á la décou-verte, éclairer. (A. 1362.)

YS17:AICUS. — Funestas; fatal, !'uncste.a I'straica bella. ,, (lsid. Pac.)

YYESIA.—F. caecus paternianimi alTectusin filiara : « •Nescis prorsus quid sit yyr,sia,vir es discretionís, horno es pacis, nihil rn-maniter, nihil inhumaniter agis. » (Hug.Alet.)

Z. — Littera numeralis quae 2,000 efl'icit.Eidemlitteraesi recta linea superadda tau (Z),bis niillies mine significat. Z pro X et Screbro usurpatur ; sic Zenodochiuin pro Xe-nodochium, Zenia pro Xenia, Zabulum proSabulum, Zaccharum pro Saccharuni, etc.

ZABA. — Idem q. GAmBESO. (Vet. Gl.) --

Galea seu lorica cucullata; casque ou che-mise de mailles d capuchon. (j'et. Cod.)ZABATUS. — Galeatus, crrstatus; qui a le

ZABULUS. -- Diaholus; le diable, le dé-naon. (Vet Gl.)

ZACHARA. — Saecharum ; sucre : « Can-namellus zacharm. ; » caniied sucre.

ZACHARELLUS. — F. arando unde eli-citur saccharum; canne d sucre. (Mur.)

ZAFALDIERINUS -- Id. q. ZAVALMEII1NA.

ZAFFINUS. —Lapidis species, sapphirus;saphir. (A. 1295.)

Di i A

Page 184: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 184/187

9 351Z AR EXI

'Z,ATTAI.DiI?DINA. — Ut ZAVAr.AiEnrNA,ZALA. —Incendium, de populatio;(incen

die. dévastation, ravage,. (A. 851.)ZA LAAI ELLA.— lnst rum entum musicum';

lderil q. CALAMELLA.ZALANDRIA — Navigii species, ut CI4E-

LAND1U1r.ZALARE. — Incendere ; brieler, incendier.

(Vet. Chr.)ZA LATA. — Grando ; gréle. (J.ede J.)ZALDA. — Lancea longissimar.pud Italos;

lance tres-longue en usage en halle.ZALDUS. — Luteus, ílavus; blond, jau-

nQlre. (A. 1295.)ZALLA. — Mantile, linteum quo manus

exterguntur; essuie-main, serviette. (Guid..Disc. lars.)

ZALMEDINA. — Ut ZAVALMEDINA.

ZAItiIBILOTTUS.—Pannus ex camelorumpílis confectus; étoffe de poils de cltameau,camelot. (Paul. Venut.)

ZAMBORIUII. — Pro CI»oRlUM (Conc.Hisp.)ZAMBRA. — Saltationis Mauricm species;danse maure. (Conc. Ilisp.)

ZAMBRERIUS. — Apud Italos, camera-rius, minister camera ; chambrier, cham-bellan.

ZAMETUM. -- Pro ExAniETVni.ZAMMETTA.—Baculus qui gambcv vicem

praastat ; ut GAMBETTA. (A. SS.)ZANCHA. — Tibia : « ingottatus in mano.

dextera et gamba, zancha. » (A. SS.)

ZANDALE. — Panni holoserici species ;cendal.ZAPA —Ferrea solea ; fer de cheval.

(St.Mont. Real.) —Ligo ; houe. (A. 1.1.96.)—Mensura agri seu potius vineae, id est, tan-tum quantum v aut xrr ligonibus coli potestin anno ; certaine mesure agraire, autant deterrc .que 5 ou 12 hommes peuvent en houeren un an. (A. 1196.)

ZAPARE. — '1'erram zapare, seu ligonefodere ; houer la terre. (Ap. Mur.)

ZAPATOR. — Itaiis, fossor; travailleur

de terre, journalier. (A. 1308.)ZAPATURA. — ictus calcis equi; coupde pied de cheval. (A . SS.)

ZAPELLUS. — ltatis, via excavata; che-min raviné par les pluies. (St. Mal.)

ZAPHIRELLUS. — Dirninut. a ZAFFINUS.ZAPO LARE. — Ut zapare. (St. Gas. Red.)ZAPONUS. — Ligo; houe. (Id.)ZARABOLLA. — Vestís qua crura et ti-

bim teguntur, eadem notione qua SARA-BALLA.

ZARAROTANA. — Machina) jaculatorias

species : « Vehebantur bombardee pl tr rimae,quas zarabotanas nominant. » (Chalo.)ZARDA. — Alorbus equorum; maladie de

h l b é l (

CON ER

^ ZARZAPARILLA. — Salsaparilla ; salse-pareille. ( A . SS.)7.A'l A. — Navis species ; bdtiment léger,chaloupe, barque. (A. SS.)ZAVA. — Hominum collectio et adunatio;

attrolcpement, rassemblernent. (L. Long.) —Lor, ut ZABA.

ZAVica

ALRII,DINA. — Praetor urbis apudHispanos ; bailli, bas justicier.

ZAllARA. — Ap. Halos, caesaries; che-velure. (J. Dec.)ZEBUS. — Pro diebus. (Vet. Insc.)ZEDA. — Pro ScnEnA (Ber. de Breyd.)ZEDOARIA. — « Sunt et aliae arbores,

gua pura radices sunt zinziber, galanba, etzedoaria, qua) vulgariter citouart appella-tur. » (Jac. de Vitr.)

ZEIDLARII. — Forestarum ministri, ii-dem q. mellicidm, , apum silvest.rium custo-des. (A. 1310.)

ZELARE. -- Studere, favere, fervere ;s'intéresser d, protéger, favoriser, aimer pas-sionnément, étre zélé pour. (Ach. Spic.)

ZELARI . — Ex petere, peroptare; désirervivement, souhaiter. (A. 1399.)

ZELARIA. — E carnibus elixis jus con-actual ; gelée. (Jo. Dom.)

ZELATIO. — Attenta rei consideratio ;examen attentif d'une chose, (St. Fl.)

ZELATOR. — Fautor ; partisan zélé. (A .1416.) — IEu,ulator, inimicus ; ennemi, ja-loux. (A. SS.)

ZELATUS. — Cupidus, studiosus ; zélépour. (A. 1250.)

ZELOS TJS. — Zelo ductus ; rempli de zéle,actif : « Fiat vero non minus zelosus contraquoslibet altos pauperum oppressores eccle-siasticmque libertatis oppressores. » (S. lElug.episc. Ling.)

ZELOTES. — IEmutator, vel etiam zeloplenus ; amantpassionné, amantjaloux. (V et.Gl.)

ZELOTISSA. — Qua zelum alicujus ac-cendit. (A. SS.)

ZELUS. — Studium , amor, iracundia ,óclitam ; attachement, amitie', amour , coléreitranspon de colére, haine. (Pass.)

ZEMA. — Jusculum; bouillon. (Pass.)ZEMBLA. — Pro embla, jumentum sarci-

narium, Z addito euprroniae causa. (A. SS.)Bine zeinblerius dictus cui cura zembla-rum cornmissa est. ( A. SS.)

ZEMBLERLUS. — Vid. ZEMBLA.

ZENATUi4I, — Idem q. ZENDADUM.

ZENDADUM. — Tela subserica, vel pan-nus sericus, idem q. CENDALUM.

ZENGiALUS. — Italis, aper, ut videtur;sanglier. (Jo. Dem.)

ZERBALARIS Herbidus; couvert d'her-

Page 185: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 185/187

2353 OA EDIIE ET 1NFIMIE LA TINITATIS. ZUG 554ZERLA. —Italis, mensuraegenus : « zerla

vini. » (St. Rip.)ZERLATOR. — Qui zerla mensurat; me-

sureur public. (Id.)ZESSUS. — Gypsus ; pldtre, gypse. (B .

Odoric.)ZETA. — Ccenaculum ; quodvis aedis cu-

biculum, et locus capas unius lecti cunaduabus sellis, qui velis obductis et reductismodo adjicitur cubiculo, modo aufertur, cu-jusmodi sunt alcovicc nostra3 hodiernae;saltea manger, chambre quelconque, alcóve.— Specula quae castellorum muris immi-net; tour, tourelle, échauguette. — Vitii si-gnum in libris; signe de correction dans leslivres, marque destinée ci indiquer les passa-ges dénaturés.

ZETARIUM. — Tric)inium; salle a man-ger. (A. SS.)

ZETARIUS.— Minister in palatio impera-torum Romanorum qui videtur idem essequi cubiculi interiores palatii custos. (A.SS.)

ZETONINUS. — Pannus sericus; tissu desoie. (Ap. Mur.)

ZETULA. — Dirninut. a ZETA, ccenacu-lum.

ZIANUS. — Idem q. ZIIIs.ZIBELLINUS. — ldemq. SAI3ELLINUS.ZIBETHUM. — Italis zibetto, aromatis

genus; civette.

ZIDELWEIDA. — Germanis , glandesquernae, quibus pascuntur porci; glands dechéne. (A. 995.)

Z1LIUAI. — ¡tal. lilium; lis. (Mur.)ZIMERA. — Pinna, galeae ornamenturn;

cimier. (Ap. Pez.)ZINDARUM. — Iclem q. ZENbADUIi.ZINESTRA. — Genista; gene?. (Mur.)ZINZALA. — Parva musca, culex; mou-

cheron, cousin. (Vet. Gl.)ZINZICLA. — Spongia; éponge. (Ap. Mab.

Mus. Ital.)ZIPO. — Tunica ex maculis contexta, ut

Giro. (Mur.)ZihPULA, — Placenta3 genus; beignet.

(A. SS.)ZIRBUS.— Omentum; épiploon, membrane

qui enveloppe les intestins.ZIRO. — Propugnaculi species apud Ita-

los. (Ap. Mur.)ZITATA. — Italis, mensura agraria, id. q.

Gal. espace de la portee du jet d'une pierredicitur. (Ap.>tlur.)

ZIUS. — Patruus; oncle. ZIA, tante.ZiZANIATOR. — Qui zizaniarrt interserit';

brouillon. (S. xiu.)ZIZANIUM Di di é i lli

ZOCA. — Idem q. Zoccus.ZOCCUS. — Stipes, truncus; tronc d'ar-

bre. (Inn. III PP.)ZOCHOLIE. — Calones, crepida3 ligneae;

chaussures de bois, galoches, socques, patins.(Ap. Mur.)

ZOCHOLARIUS. — Zocholarum artifex ;Vid. ZocaoLm.ZOCHOLI. — Eadem notione q. Zocnoi.n:,ZOCHULIE. — Eaclem notione.ZODIACTEUS. — Ad zodiacum pertinens;

du zodiaque, zodiacal. (A. 969.)ZOETA. —« Cum maturiori pulli cantu ürl

boum custodiam a zoeta propria prosilirecontingeret, » etc. (A. SS.) Quidam legen-dum censet c cp ta, lectulo, quasi a r.oí.rn : atnihil emendandum esse haud mole colligiturex voce zotlteca infra.

ZOIA. — Ex Italico zoia, idem q. JocALiA.(St. Med.)

ZOIELLUS. — Eodem sensu. (Ap. Mur.)ZOJOLLATUS. — Jocalibus instructus,

ornatus; muni, orné, enrichi de joyaux. (Id.)ZOLLENARIUS. — Germanis, qui teln-

nium exigit, portitor; receveur des impóts,(A p. Pez.)

ZONA. — Cingulum, vestis sacerdotalis ;ceinture, particuliérement celle qui fait par-tic du costume ecclésiastique. (Zona romana

dicitur quod ab ecclesia Romana zonae usoscaeteras ecclesias proiluxerit.) — Cor-rigia, lorurn; courroie, laniére. — Ignissaeri species, qua3 medium Dominen] ainbitcingitque, erpes; ulcere malin, 2alcére ron-geant. — Zona regince, praestationis genus;sorte d'impót établi ct diverses époques, no-tamment au quatorziéme siécle, en Frunce, ell'époque da marine de Charles VI crvec Isabeau de Raviére ; ol. ceinture de la reinetaille du pain et da vin. (Pass.)

ZONATOR. — Zonarum artifex; faliricaatt

de courroies ou deceintures. (Á. 1350.)

ZOFtA.—Sorbum; corne. (Conc. Ilisp.)ZOSTRA. — Monomachia ludiera, eadern

q. JDSTA. (Ap. Mur.)ZOTHECA. — Celia in qua saginantur

viva animaba ut turdi, gallina et alía, quili-bet parvus conclavis, abscidicula ; volUre,lieu oic l'on engraisse les animaux, spéciale-ment la volaille, petite chambre, boudoir,niche de saint. (Pass.)

ZUCARA. — Saccharum; sucre. (A . 130'1.)ZUCHEUS. — Stipes siccus et aridus;

vieux tronc d'arbre, tronc mort. (Ch. A ngl.)ZUCRUM. — Ut ZOCAi1A. (A. 1393.)ZUCURIUM. — Eadem nohone. (Id.)

Page 186: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 186/187

2.3.35 .336 E % 1 C O p tiV7 336ZUGLARIUS. — Eadem notione. (Id aZUPPARELLUS. —Tunicarum artifeZ,UNCTA. — Ceetus , conventus a tra-

ctanda negotia, idem q. 7vNCTA. (Ap. Lud.)ZUPA. — Apud Croatos et Dalr>;atos, regio

nlidua habitata, vel ejusdem regionis homi-nes congre;;ati ; contrée habitée, ensemble dela population de cette contrée.

ZUPANUS.—Zupae praefectus; chef, comte,seigneur de la zupa ; Vid. ZUPA.

ZüPP A. — Sagum militare ; pourpoint.(Sanut.) Zuppa salís, Íodina salis; minede sel. (A. SS.)

Sartor; coutur2er, tailleur, pourg ointierZUPPARIUS. — 'Zuppae satis prarsfectus;

celui qui dirige l'exploitation d'une mine desel. (A. SS.)

ZUPPONERIUS. — Ut ZUPPAItELLUS. (Mur.)

ZURA. — Italis , confeederatio, conjuratio;complot, association illicite, coalition. (St.

Verc.)ZWYNANCIA. — Angina; esquinancie.CBusch.)

FINIS.

Page 187: Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

7/22/2019 Maigne d Arnis W H Lexicon Manuale Ad Scriptores Mediae Et Infimae Latinitatis Parte 6 1858

http://slidepdf.com/reader/full/maigne-d-arnis-w-h-lexicon-manuale-ad-scriptores-mediae-et-infimae-latinitatis 187/187

Notas sobre la edición digital

Esta edición digital es una reproducción fotográfica facsimilar del original perteneciente al fondo bibliográfico de la Biblioteca de la Facultad de Derecho de laUniversidad de Sevilla.

Este título contiene un ocr automático bajo la imagen facsimil. Debido a lasuciedad y mal estado de muchas tipografías antiguas, el texto incrustado bajo lacapa de imagen puede contener errores. Téngalo en cuenta a la hora de realizar

búsquedas y copiar párrafos de texto.

Puede consultar más obras históricas digitalizadas en nuestra BibliotecaDigital Jurídica.