makalah referat kedokteran tumor
TRANSCRIPT
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
1/23
Makalah Referat Kedokteran
▼
SABTU, 14 AGUSTUS 2010KARSINOMA COOR!CTA
BAGIAN IMU B!"A#
$AKUTAS K!"OKT!RANBAN"UNG
2010
BAB I%!N"A#UUAN
"&a 'en() t&*or +an -al(n )er(n d(te*&kan -ada .olore.tal adalah adeno*a ata&
adeno*ato&) -ol(- dan adeno.ar.(no*a/ Car.(no*a .olore.tal *er&-akan keana)an
+an -al(n )er(n -ada trakt&) a)tro(nte)t(nal/In)(den)( .ar.(no*a .olore.tal d( Indone)(a .&k&- t(n(, de*(k(an '&a anka
ke*at(ann+a/ "( Indone)(a, (n)(den)( -ada an(ta )eand(n denan -r(a/ Sek(tar 3
d(te*&kan d( re.to)(*o(d/ "( Neara arat, -erand(nan (n)(den)( lak(5lak(6 -ere*-&an
adalah 761, k&ran dar( 30 d(te*&kan d( rekto)(*o(d/ %en+ak(t (n( erh&&nandenan &)(a dan ter'ad( le(h )er(n -ada &)(a d(ata) 30 tah&n/ "etek)( d(n( denan
-enananan *ed(.al dan o-erat(f +an ter&) erke*an da-at *en&r&nkan *ortal(ta).ar.(no*a .olore.tal/1,2
BAB II
TIN8AUAN %USTAKA
2/1 Anato*( Colore.tal2/1/1 Str&kt&r
Colon d(*&la( dar( -erata)an (le&* ter*(nal5.ae.&*, )e-an'an 905130 .*, )a*-a( -erata)an )(*o(d5re.t&*/ Terd(r( dar( .ae.&*, .olon a).enden), .olon tran):er)&*,.olon de).enden), dan .olon )(*o(de&*/ Cae.&* *er&-akan a(an terlear ;,3 < =,3
.*>, dan .olon )(*o(de&* *er&-akan a(an ter)e*-(t ;2,3 .*>/ %ada ka)&) o)tr&k)(
d( d()tal, .ae.&* *er&-akan a(an +an -al(n )er(n r&-t&r/ a-()an d(nd(n .olonadalah *&.o)a, )&*&.o)a, otot )(rk&lar, otot lon(t&d(nal +an era&n denan taen(a
.ol(, dan )ero)a/ Kek&atan *ekan() dar( d(nd(n .olon era)al dar( la-()an )&*&.o)a,
+an *e*(l(k( kand&nan kolaen tert(n(/ Colon a).enden) dan .olon de).enden)
terf(k)a)( -ada retro-er(toneal, )edankan .ae.&*, .olon tran):er)&*, dan .olon)(*o(de&* erada (ntra-er(toneal dan *o(l/ O*ent&* *ene*-el -ada .olon
tran):er)&*/
Re.t&* *e*(l(k( -an'an 12513 .*, *&la( dar( -erata)an )(*o(d5re.t&* )a*-a( -erata)an re.t&*5an&)/ Taen(a .ol( erakh(r -ada d()tal .olon )(*o(de&*, dan la-()an
otot lon(t&d(nal dar( re.t&* ter&) erlan'&t/ %ada a(an ata) re.t&* *a)(h d(t&t&-(
denan -er(tone&* d( a(an anter(or, )edankan a(an aahn+a e?tra-er(toneal/Re.t&* d(kel(l(n( oleh fa).(a -el:()/1
Ga*ar 1/ Anato*( .olore.tal
2/1/2 $()(olo(
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
2/23
@ %ert&karan a(r dan elektrol(t
Colon *en+era- a(r, natr(&*, klor(da, dan a)a* le*ak ranta( -endek, )erta
*en)ekre)(kan kal(&* dan (karonat/ #al (n( *e*ant& *e*-ertahankan ke)e(*anan.a(ran dan *en.eah deh(dra)(/ Ke*a*-&an (n( h(lan -ada -a)(en denan (leo)to*a,
)eh(na le(h *&dah ter'ad( deh(dra)(/ $&n)( &ta*a re.t&* adalah )eaa( re)e:o(r dan
*enahan 1200.. .a(ran/@ Mot(l(ta) .olon
%ola kontrak)( .olon adalah -ererakan retrorad, kontrak)( )e*ental, dan -ererakan
*a))a/ %ererakan *a))a akan *en+eakan -er-(ndahan ()( .olon ke arah an&)/Mot(l(ta) .olon d(-enar&h( oleh e*o)(, hor*on, dan d(et/
@ $lora .olon
Bakter( +an -al(n an+ak -ada .olon adalah akter( anaero Ba.tero(de)/ !).her(.h(a
.ol( dan enteroa.ter(a la(nn+a adalah akter( aero/ Bakter( .olon er-eran -ent(ndala* -rod&k)( :(ta*(n K/ S&-re)( flora nor*al denan ant((ot(k road5)-e.tr&* da-at
*en+eakan -ert&*&han erle(h dar( -atoen, kh&)&)n+a Clo)tr(d(&* d(ff(.(le/
@ Ga) .olon
99 a) d( .olon adalah n(troen, ok)(en, .aron d(ok)(da, h(droen, dan *etana/ Ga)dala* &)&) era)al dar( &dara +an tertelan, fer*enta)( karoh(drat dan -rote(n oleh
akter( dala* l&*en &)&), dan d(f&)( ke l&*en &)&) dar( darah/ "ala* )ehar(, :ol&*eflat&) )ek(tar 00../1
2/2 !t(olo( faktor r()(ko
!t(olo( t&*or .olore.tal el&* d(ketah&( )e.ara -a)t(, na*&n d(ketah&( aha -rol(fera)( neo-la)t(k -ada *&ko)a .olore.tal erh&&nan denan -er&ahan kode
enet(k, -ada er* l(ne ata& *&ta)( )o*at(k +an d(da-at/
@ $aktor hered(ter
$aktor hered(ter *er&-akan )alah )at& faktor r()(ko/ "(-erk(rakan aha 10513.ar.(no*a .olore.tal *er&-akan ka)&) fa*(l(al, )e-ert( -ada $a*(l(al adeno*ato&)
%ol+-o)() ;$A%> dan )(ndro*a +n.h/
@ U)(aU)(a *er&-akan faktor r()(ko do*(nan &nt&k .ar.(no*a .olore.tal/ In)(den)( *en(nkat
d(ata) 30 tah&n/ Na*&n (nd(:(d& -ada &)(a era-a-&n teta- )a'a da-at *ender(ta
.ar.(no*a .olore.tal, )eh(na (la d(te*&kan e'ala5e'ala keana)an har&) teta-d(e:al&a)(/
@ "(et dan l(nk&nan
%enel(t(an *en&n'&kkan aha .ar.(no*a .olore.tal le(h )er(n ter'ad( -ada -o-&la)(
+an *enkon)&*)( d(et t(n( le*ak hean( dan rendah )erat/ "(et le*ak 'en&h dant(dak 'en&h +an t(n( *en(nkatkan r()(ko .ar.(no*a .olore.tal, )edankan d(et a)a*
oleat +an t(n( ;*(n+ak (kan, *(n+ak kela-a, *(n+ak a(t&n> t(dak *en(nkatkan
r()(ko/ e*ak da-at )e.ara lan)&n *era.&n( *&ko)a .olore.tal dan *en(nd&k)( -er&ahan ke arah keana)an/ Seal(kn+a, d(et t(n( )erat da-at *en&r&nkan r()(ko/
"(d&a adan+a h&&nan antara kon)&*( alkohol denan (n)(den)( .ar.(no*a .olore.tal/
Kon)&*)( .al.(&*, )elen(&*, :(ta*(n A, C, dan !, .aroteno(d, fenol t&*&han da-at*en&r&nkan r()(ko .ar.(no*a .olore.tal/ Oe)(ta) dan a+a h(d&- )edenter da-at
*en(nkatkan *ortal(ta) -a)(en .ar.(no*a .olore.tal/ %enat&ran d(et dan a+a h(d&-
+an a(k akan *en.eah ter'ad(n+a .ar.(no*a .olore.tal/
@ Infla**aror+ oel d()ea)e
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
3/23
%a)(en denan Infla**ator+ oel d()ea)e, kh&)&)n+a .ol(t() &l.erat(f kron(),
erh&&nan denan *en(nkatn+a r()(ko .ar.(no*a .olore.tal/ #al (n( d(d&a aha
(nfla*a)( kron() *er&-akan -red()-o)()( -er&ahan *&ko)a ke arah keaana)an/ R()(kot(n( ter'ad( keana)an (la on)et -ada &)(a *&da, *enena( )el&r&h .olon, dan
*ender(ta le(h dar( 10 tah&n/ Oleh karena (t& -erl& d(lak&kan )kr(n(n .olono).o-+
denan (o-)( *&ko)a *<(-el )e.ara a.ak )et(a- tah&nn+a -ada -a)(en )etelah 510tah&n *ender(ta -an.ol(t()/
@ $aktor r()(ko la(nn+a
Merokok erh&&nan denan *en(nkatn+a r()(ko adeno*a .olon, kh&)&)n+a )etelah -en&naan le(h dar( 73 tah&n/ %a)(en denan &retero)(*o(do)to*+ *en(nkatkan
r()(ko ter'ad(n+a adeno*a dan .ar.(no*a/ T(n(n+a kadar roth hor*on dan (n)&l(n
l(ke roth fa.tor51 akan *en(nkatkan r()(ko/ Irrad(a)( -el:() da-at *en(nkatkan r()(ko
.ar.(no*a re.t(/Ident(f(ka)( faktor r()(ko .ar.(no*a .olore.tal -ent(n &nt&k *enent&kan -rora*
)kr(n(n dan )&r:e(llan.e/1
2/7 %atoene)()
"efek enet(k Sela*a le(h dar( 2 dekade, -enel(t(an *en'ela)kan *enena( defek enet(k dan
anor*al(ta) *olek&lar +an erh&&nan denan -e*ent&kan dan -rore)(f(ta)adeno*a dan .ar.(no*a .olore.tal/ M&ta)( da-at *en+eakan akt(:a)( onkoen ;K5ra)>
dan ata& (nakt(:a)( t&*or )&--re))or ene) ;A%C,"CC ;deleted (n .olore.tal .ar.(no*a>,
-37>/ Car.(no*a .olore.tal d(d&a era)al dar( -ol(- adeno*a denan ak&*&la)( *&ta)(ter)e&t/
"efek -ada en A%C -erta*a kal( d(de)kr(-)(kan -ada -a)(en $A% dan d(te*&kan *&ta)(
en A%C/ #al ter)e&t d(te*&kan -ada =0 .ar.(no*a .olore.tal )-orad()/
Gen A%C *er&-akan t&*or5)&--re))or ene/ M&ta)( -ada alel5alel d(-erl&kan &nt&k*e*&la( -e*ent&kan -ol(-/ Kean+akan *&ta)( adalah )to- .odon +an -re*at&r, +an
*enha)(lkan -rote(n A%C +an ter-oton/ %ada $A%, loka)( *&ta)( erkorela)( denan
eratn+a e'ala -en+ak(tAk&*&la)( *&ta)(5*&ta)( *en+eakan ak&*&la)( enet(k +an r&)ak +an
*enha)(lkan keana)an/ K5ra) *er&-akan -roto5on.oen dan *en+eakan
-e*elahan )el +an tak terkontrol/ "CC *er&-akan t&*or )&-re))or ene dankeh(lanan ke*a*-&ann+a dala* *endeenera)( keana)an/ T&*or )&-re))or ene -37
*er&-akan -rote(n +an -ent(n &nt&k *en(n()(a)( a-o-to)() )el +an *e*-&n+a(
ker&)akan enet(k +an t(dak da-at d(-era(k(/1,7
Ske*a +an *en&n'&kkan -rore)( dar( e-(tel .olon
+an nor*al *en'ad( kar)(no*a .olon1,3
2/4 Ge'ala Kl(n(k
Ge'ala aal dar( kar)(no*a .olore.tal (a)an+a t(dak 'ela), )e-ert( keh(lanan erat adan
dan kelelahan/ Ge'ala lokal -ada &)&) (a)an+a 'aran, dan ar& t(*&l ket(ka t&*or telah
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
4/23
t&*&h *en'ad( er&k&ran e)ar/ B(a)an+a *ak(n dekat denan an&), *aka e'ala lokal
-ada &)&) )e*ak(n )er(n *&n.&l7/
Ge'ala kl(n(k d(a( *en'ad( e'ala lokal, e'ala kon)t(t&)(, dan e'ala *eta)ta)()7/
@ Ge'ala lokal1,7,4 6
D %er&ahan %ola BAB, da-at er&-a kon)t(-a)( *a&-&n d(are/
D %era)aan BAB +an t(dak t&nta) ;tene)*&)> dan d(a*eter fe.e) *ene.(l )er(n
d(te*&kan -ada kar)(no*a .olore.tal/
D $e.e) +an er.a*-&r darah
D $e.e) denan *&.&)
D $e.e) erarna h(ta* )e-ert( tar ;*elena> da-at t(*&l, teta-( (a)an+a le(h erh&&nan denan kela(nan -ada trakt&) a)tro(nte)t(nal a(an ata) )e-ert( kela(nan
-ada la*&n ata& d&oden&*/
D O)tr&k)( &)&) *en+eakan n+er(, ke*&n, dan *&ntah +an )e-ert( fe.e)/
D "a-at teraa *a))a d( ado*en/
D Ge'ala +an erh&&nan denan (n:a)( kar)(no*a ke :e)(.a &r(nar(a *en+eakan
he*at&r(a ata& -ne&*at&r(a, ata& (n:a)( ke :a(na *en+eakan -enel&aran )ekret
:a(na +an era&/ In( ter'ad( -ada )tad(&* akh(r, *en&n'&kkan t&*or +an e)ar/
@ Ge'ala kon)t(t&)( ;)()te*(k>1,7,4 6
D Keh(lanan erat adan *&nk(n adalah e'ala +an -al(n &*&*, d()eakan karena
h(lann+a naf)& *akan/
D Ane*(a, *en+eakan -&)(n, *&al, kelelahan, dan -al-(ta)(/ Se.ara kl(n(k -a)(en akanterl(hat -&.at dan ha)(l te) darah *en&n'&kkan kadar hae*olo(n +an rendah/
@ Ge'ala *eta)ta)()1,7,4
D Meta)ta)() -ada hat( *en+eakan 6
E Ikter&)
E Ra)a n+er( d( ado*en, le(h )er(n -ada a(an ata) dar( e-(a)tr(&* ata& d(nd(n
kanan ado*en/
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
5/23
E %e*e)aran he-ar
D Bek&an darah -ada arter( dan :ena, )(ndro*a -araneo-la)t(k +an erh&&nan denan
h(-erkoa&la(l(ta) dar( darah/
2/3 T&*or ana)
2/3/1 #ered(tar+ .olore.tal .ar.(no*aa/ $a*(l(al Adeno*ato&) %ol+-o)() ;$A%>
Mer&-akan -ol(- adeno*a +an er-ro)e) *en&'& keana)an *en(k&t( r&nt&tan
adeno*a5.ar.(no*a, d(*ana '(ka t(dak d(tera-(, *aka (n)(den)( -er&ahan keana)an
adalah 100/ / #ered(tar+ Non-ol+-o)() Colore.tal Can.er ;+n.hF) S+ndro*e>
S(ndro*a (n( d(krakter()t(kan oleh a&to)o*al do*(nan +an d(t&r&nkan, *an(fe)ta)(
keana)an ter'ad( -ada &)(a *&da, le)( -redo*(nan -ada -ro?(*al .olon, dan adan+a
tenden)( le)( )+n.hrono&) dan *eta.hrono&)/ %a)(en )ea(kn+a d(tera-( denan.ole.to*+ )&total/ Car.(no*a erke*an dar( -ol(- adeno*a *elel&( -rore)(f(ta)
adeno*a5.ar.(no*a +an t(-(kal/ %ada :ar(an dar( )(ndro*a (n( terda-at -en(nkatan(n)(den)( keana)an endo*et(&*, a)ter, o:ar(&*, dan trakt&) &r(nar(&)/
Kr(ter(a &nt&k )(ndro*a (n( adalah6
%ada a*aran h()to-atolo(), )e'&ran5k&rann+a d(da-atkan a)dan+a 7 h&&nandenan .ar.(no*a .olore.tal, 2 dar( hal ter)e&t *er&-akan dera'at -erta*a/
Han terl(at )ek&ran5k&rann+a 2 enera)(
Sek&ran5k&rann+a 1 -a)(en d(d(ano)() d(aah &*&r 30 tah&n/ 1,7,4
2/3/2 Car.(no*a .olore.talIn)(den)(
Car.(no*a .olore.tal *er&-akan keana)an +an -al(n )er(n -ada trakt&)
a)tro(nte)t(nal/ In)(den)( .ar.(no*a .olore.tal d( Indone)(a .&k&- t(n(, de*(k(an '&aanka ke*at(ann+a/ In)(den)( -r(a )eand(n denan an(ta/ Car.(no*a re.t( le(h )er(n
-ada lak(5lak(, )edankan .ar.(no*a .olon le(h )er(n -ada an(ta/ %en+ak(t (n(
erh&&nan denan &)(a dan ter'ad( le(h )er(n -ada &)(a d(ata) 30 tah&n/1,2%red(lek)(
Sek(tar 3 .ar.(no*a .olore.tal d(te*&kan d( re.to)(*o(d/ 2
Tael 1/ %red(lek)( .ar.(no*a .olore.tal2
etak %er)enta)e
Cae.&* dan .olon a).enden)
10Colon tran):er)&*
10
Colon de).enden)3
Re.to)(*o(d
3
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
6/23
Ga*ar / %red(lek)( .ar.(no*a .olore.tal2
%atolo(
Se.ara *akro)ko-() terda-at 7 t(-e .ar.(no*a .olore.tal/ T(-e -ol(-o(d ata& :eetat(ft&*&h *enon'ol ke dala* l&*en &)&)/, erent&k &na kol dan ter&ta*a d(te*&kan d(
.ae.&* dan .olon a).enden)/ T(-e )k(r&) *enak(atkan -en+e*-(tan )eh(na ter'ad(
)teno)() dan e'ala o)tr&k)(, ter&ta*a d(te*&kan d( .olon de).enden), )(*o(d danre.t&*/ Bent&k &l.erat(f ter'ad( karena nekro)() d( a(an )entral, terda-at d( re.t&*/
%ada taha- le(h lan'&t, )ea(an e)ar .ar.(no*a .olon da-at *enala*( &l)era)( dan
*en'ad( &l.&) *al(na/2Ge'ala kl(n()
Ge'ala dan tanda d(n( .ar.(no*a .olore.tal t(dak ada/ U*&*n+a e'ala -erta*a t(*&l
karena -en+&l(t, +a(t& an&an faal &)&), o)tr&k)(, -erdarahan ata& ak(at *eta)ta)()/
2/3/2/1/Car.(no*a .olon kanan8aran ter'ad( )teno)() dan fae.e) *a)(h .a(r )eh(na t(dak ada faktor o)tr&k)(/
Ga*aran kl(n() t&*or .ae.&* dan .olon a).enden) t(dah kha), e'ala &*&*n+a ner&-a
d+)-e-)(a, kele*ahan &*&*, -en&r&nan erat adan, dan ane*(a/ Oleh karena (t& -a)(en
)er(n datan dala* keadaan terla*at/ N+er( -ada .ar.(no*a .olon kanan er*&la d(e-(a)tr(&*/
2/3/2/2 /Car.(no*a .olon k(r( dan re.t&*Ser(n er)(fat )k(rot(k )eh(na an+ak *en(*&lkan )teno)() dan o)tr&k)(, terle(h
karena fae.e) )&dah -adat/ Men+eakan -er&ahan -ola defeka)(, )e-ert( kon)t(-a)( ata&
defeka)( denan tene)*&)/ Mak(n ke d()tal letak t&*or, fae.e) *ak(n *en(-(), ata&)e-ert( kotoran ka*(n, ata& le(h .a(r d()erta( darah ata& lend(r/ Tene)*&) *er&-akan
e'ala +an (a)a d(da-at -ada .ar.(no*a re.t&*/ N+er( -ada .olon k(r( er*&la d(
aah &*(l(.&)
%ada -e*er(ka)aan f()(k, (la t&*or ke.(l *aka t(dak teraa -ada -al-a)( ado*en, (la)&dah tera erart( )&dah *en&n'&kkan keadaan lan'&t/ Ma))a d( .olon )(*o(de&* le(h
'ela) teraa dar(-ada *a))a d( a(an la(n .olon/ %e*er(k)aan .olok d&&r *er&-akan
kehar&)an/ 2Tael 2/ $aktor +an *enent&kan tanda dan e'ala2
Colon kanan
Colon k(r(Re.t&*
T(-e t&*or
eetat(:e &l)erat(f
Stenot(k Inf(ltrat(f
Ul)erat(f
eetat(f Kal(er :()k&)
Be)ar
Ke.(lJ-(-(hBe)ar
I)( :()k&)
Setenah .a(r
Setenah -adat
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
7/23
%adat
$&n)( &ta*a
a)or)(%en+(*-anan
"efeka)(
Tael 7/ Ge'ala kl(n() 2Colon kanan
Colon k(r(
Re.t&*A)-ek kl(n()
Col(t()
O)tr&k)(
%rokt(t() N+er(
Karena -en+&)&-an
Karena o)tr&k)(
Tene)*&)"efeka)(
"(are ata& d(are erkalakon)t(-a)( -rore)(f
Tene)*&) ter&) *ener&)
O)tr&k)(8aran
#a*-(r )elal&
T(dak 'aran
"arah -ada fae.e)Sa*ar
Sa*ar ata& *akro)ko-()
Makro)ko-()$ae.e)
Nor*al ;ata& d(are>
Nor*al%er&ahan ent&k
"()-e-)(
Ser(n
8aran8aran
Me*&r&kn+a keadaan &*&*
#a*-(r )elal&a*at
a*at
Ane*(a#a*-(r )elal&
a*at
a*at
2/ %e*er(k)aan -en&n'an
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
8/23
Terda-at eera-a -e*er(k)aan +an ereda &nt&k t&'&an (n(7 6
@ %e*er(k)aan re.tal )e.ara d((tal ;re.tal to&.her> 6 dokter *e*a)&kkan 'ar(n+a +antelah *e*aka( )ar&n tanan dan d(er( l&r(ka)( &nt&k *eraa daerah +an anor*al/
T(ndakan (n( han+a da-at *endetek)( t&*or +an .&k&- e)ar -ada a(an d()tal dar(
rekt&*, teta-( er&na )eaa( -e*er(k)aan )kr(n(n aal7/@ $e.al o..< lood te)t ;$OBT> 6 -e*er(k)aan terhada- darah dala* fe.e)/ Ada 2 t(-e
-e*er(k)aan darah -ada fe.e) +a(t& &a(a. a)ed ;-e*er(k)aan k(*(a(> dan
(**&no.he*(.al/ %e*er(k)aan denan .ara k(*(a( t(dak )-e)(f(k, )ea 90 -a)(endenan $OBT -o)(t(f t(dak *ender(ta kar)(n(*a .olon/ Sen)(t(:(ta) dar( -e*er(k)aan
(**&no.he*(.al 'a&h le(h a(k dar(-ada -e*er(k)aan )e.ara k(*(a(1,7/
@ !ndo)ko-(Re.to)(*o(do)ko-(
Re.to)(*o(do)ko- +an kak& d(&nakan &nt&k *en(la( re.t&* dan .olon )(*o(de&*
a(an d()tal/
$lek)(el )(*o(do)ko-( dan .olono)ko-(S(*o(do)ko- dan .olono)ko- +an flek)(el denan :(deo ata& f(ero-t(k da-at
*e*-erl(hatkan a*aran .olon dan re.t&* denan *&t& +an a(k/ S(*o(do)ko-( dan.olono)ko-( da-at d(&nakan &nt&k d(ano)t(k dan tera-et(k, *er&-akan *etode +an
-al(n ak&rat &nt&k *en(la( .olon/ %ro)ed&r (n( )anat )en)(t(f &nt&k *endetek)( dan
da-at &nt&k *elak&kan (o-)(/ Colono)ko- &nt&k d(ano)t(k *e*(l(k( )at& )al&ran &nt&kleatn+a alat5alat )e-ert( )nare, for.e- (o-)(, elektro.a&ter, dan )eaa( 'alan &nt&k
*elak&kan -enh()a-an dan (r(a)(/ Colono)ko- &nt&k tera-et(k *e*-&n+a( 2 )al&ran
+an da-at d(&nakan )e.ara )(*<an &nt&k (r(a)( J -enh()a-an dan &nt&k leatn+a
alat5alat/
Ga*ar / Colono)ko-( .ar.(no*a .olore.tal
Ga*ar kar)(no*a .olon dan -ol(- .olon
@ "o&le .ontra)t ar(&* ene*a ;"CB!>6 -erta*a5ta*a -er)(a-an &nt&k *e*er)(hkan.olon d(lak&kan )e'ak )e*ala* )eel&*n+a/ Bar(&* ene*a d(*a)&kkan, d((k&t( denan
-e*a)&kan &dara &nt&k *ene*ankan .olon/ #a)(ln+a adalah la-()an t(-() dar( ar(&*
akan *el(-&t( d(nd(n )eelah dala* dar( .olon +an akan terl(hat -ada ha)(l -e*er(k)aan
)(nar / kar)(no*a ata& -ol(- -rekar)(no*a da-at d(detek)( denan .ara (n(/ Na*&ntekn(k (n( da-at aal *endetek)( -ol(- +an datar ;'aran d(te*&kan> ata& er&k&ran
k&ran dar( 1 .*/
@ (rt&al .olono).o-+ *enant(kan f(l* )(nar -ada -e*er(k)aan do&le .ontra)t
ar(&* ene*a denan CT5S.an )eh(na ha)(ln+a le(h ak&rat1,7,
@ %en.(traan
5ra+ foto -olo) dan .olon (n loo-
5ra+ foto -olo) dan .olon (n loo- *e*(l(k( -eranan -ent(n dala* *ene:al&a)( -a)(en
+an d(d&a *ender(ta .ar.(no*a .olore.tal/ $oto -olo) ado*en ;)&-(ne, teak, dan
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
9/23
"> er&na &nt&k *endetek)( -ola a) &)&) +an *en&n'&kkan adan+a o)tr&k)(/
Colon (n loo- er&na &nt&k *ene:al&a)( e'ala o)tr&kt(f/ Colon (n loo- denan
do&le .ontra)t )en)(t(f &nt&k *endetek)( *a))a +an erd(a*eter le(h e)ar dar( 1 .*/"etek)( *a))a +an ke.(l )anat )&l(t, )eh(na .olono).o-+ le(h d()&ka( &nt&k
*ene:al&a)( *a))a .olon +an nono)tr&k)(/
Ga*ar =/ Colon (n loo- .ar.(no*a .olore.tal=CT ).an
Co*-&ted To*ora-h+ ;CT> d(&nakan &nt&k )ta(n .ar.(no*a .olore.tal, karena
ke)en)(t(:(ta)n+a dala* *endetek)( *eta)ta)()/CT Colonoraf( ;(rt&al .olono).o-+>
(rt&al .olono).o-+ *en&nakan CT hel(.al dan rekon)tr&k)( 7 d(*en)( &nt&k
*endetek)( le)( .olon (ntral&*en/ Unt&k *e*ak)(*alkan ke)en)(t(:(ta)an *aka
d(lak&kan -er)(a-an &)&) -er oral, -e*er(an kontra) -er oral dan re.tal, -end()ten)(an.olon/ Alat (n( )en)(t(f &nt&k *el(hat .ar.(no*a .olore.tal +an er&k&ran le(h dar( 1
.*/ .olono)ko-( teta- d(&t&hkan '(ka terda-at le)(/ Alat (n( er&na )eaa( -en.(traan
-ada o)tr&k)( .olon -ro?(*al/ Keterata)ann+a adalah ter'ad(n+a fal)e -o)(t(f ak(at
fae.e), -en+ak(t d(:ert(k&la, l(-atan ha&)trae, artefak, dan ket(dak*a*-&an *endetek)(adeno*a +an datar/
(rt&al .olono).o-+ .ar.(no*a .olore.tal9
MRI
Manet(. Re)onan.e I*a(n ;MRI> le(h )en)(t(f dar(-ada CT ).an dala* *endetek)(keterl(atan t&lan ata& d(nd(n -el:() ak(at -erl&a)an .ar.(no*a .olore.tal/
%en&naan endore.tal .o(l akan *ena*ah )en)(t(:(ta)/
%!T
%o)(tron !**()(on To*ora-h+ ;%!T> d(&nakan &nt&k -en.(traan 'ar(nan denankadar l(kol()() anaero +an t(n( )e-ert( -ada t&*or ana)/ %!T d(&nakan )eaa(
ta*ahan -e*er(k)aan CT ).an dala* )ta(n .ar.(no*a .olore.tal dan da-at d(&nakan
&nt&k *e*edakan kanker rek&ren denan f(ro)()/!ndore.tal <ra)o&nd
!ndore.tal <ra)o&nd d(&nakan &nt&k *ene:al&a)( kedala*an (n:a)( .ar.(no*a re.t(/
"(nd(n re.t&* +an nor*al terd(r( ata) 3 la-()an/ Ultra)o&nd da-at *e*edakan t&*or '(nak dar( t&*or (n:a)(f erda)arkan (nter(ta) la-(a)an )&*&ko)a/ Ultra)o&nd da-at
*e*edakan t&*or )&-erf(.(al T15T2 denan t&*or +an le(h dala* T75T4/
Keak&ra)(an <ra)o&nd dala* *endetek)( kedala*a* (n:a)( t&*or (ntra*&ral erk()ar
antara =1594/ Ultra)o&nd '&a da-at *endetek)( -e*e)aran nod&) l(*fat(k&) -er(re.tal, +an *en&n'&kkan *eta)ta)() ke nod&) l(*fat(k&), d(*ana keak&ra)(annn+a
adalah 3=5=7/ Ultra)o&nd '&a da-at d(&nakan &nt&k *endetek)( rek&ren)( lokal
)etelah -e*edahan/@ aorator(&*
%e*er(k)aan darah )a*ar -ada fae.e)
"(&nakan &nt&k te) )kr(n(n -ada t&*or .olore.tal +an a)(*-to*at(k, -ada (nd(:(d&denan r()(ko )edan/ !f(ka)( te) (n( erdea)arkan te) )er(al karena kean+akan
.ar.(no*a .olore.tal erdarah )e.ara (nter*(ten/ Te) (n( *er&-akan te) non)-e)(f(k &nt&k
-ero?(da)e +an terkand&n dala* hae*olo(n/ %erdarahan trakt&) a)tro(nte)t(nal akan
*e*er(kan ha)(l -o)(t(f/ Beera-a *akanan ;da(n, eera-a &ah dan )a+&ran, dan
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
10/23
:(a*(n C> da-at *e*er(kan fal)e -o)(t(f, )eh(na -a)(en )ea(kn+a d(et )ela*a 257 har(
)eel&* te)/ Te) (n( da-at d(t(nkatkan )-e)(f(k dan )en)(t(:(ta)n+a denan *en&nakan
(**&no.he*(.al/ #a)(l -o)(t(f -ada te) (n( )ea(kn+a d(lan'&tkan denan -e*er(k)aan.olono)ko-(/
%e*er(k)aan "NA fe.e)
%e*er(k)aan "NA fe.e) adalah teknolo( ar& +an erke*an &nt&k )kr(n(nkar)(no*a .olore.tal/ Adeno*a -re*al(nan dan kar)(no*a *enha)(lkan *arker "NA
+an t(dak terderada)( )ela*a -ro)e) -en.ernaan dan teta- )ta(l d( dala* fe.e)/ #a)(l
-enel(t(an -e*er(k)aan (n( *e*(l(k( )en)(t(:(ta) 1591T&*or *arker
T&*or *arker )e-ert( C!A, CA 1959, dan CA530 d(&nakan &nt&k -a)(en .ar.(no*a
.olore.tal/ Car.(noe*r(on(. ant(en ;C!A> +an -al(n &*&* d(&nakan, )edankan
CA 1959 dan CA530 t(dak r&t(n d(&nakan/ C!A da-at *en(nkat -ada 0590 -a)(endenan .ar.(no*a .olore.tal/ Na*&n C!A &kan *er&-akan te) )kr(n(n +an efekt(f
&nt&k keana)an/ C!A t(dak )-e)(f(k karena da-at *en(nkat '&a -ada -a)(en denan
.ar.(no*a )ela(n .ar.(no*a .olore.tal/
d/ Te) )er&*%e*er(k)aan f&n)( he-ar )e-ert( alkal( fo)fata)e, SG%T, SGOT, SGGT, dan "# da-at
*e*-red(k)( ke*&nk(nan *eta)ta)() ke he-ar/@ B(o-)(
B(o-)( d(lak&kan *elal&( endo)ko-(/ #a)(l -atolo( dar( (o-)( da-at *ende)kr(-)(kan
t(-e )el dan rada)( t&*or/ T(-e )el +an -al(n )er(n d(da-at -ada .ar.(no*a .olore.taladalah adeno.ar.(no*a ;93>/
#()to-atolo( .ar.(no*a .olore.tal
@ B(o-)( nod&) l(*fat(k&) )ent(nelTekn(k (n( d(&nakan -ada eera-a keana)an, (a)an+a -ada .ar.(no*a *a**ae dan
*elano*a/ T&'&an (o-)( (n( adalah &nt&k *en(dent(f(ka)( nod&) l(*fat(k&) -erta*a
+an )er(n *en'ad( te*-at -erta*a *eta)ta)()/ %ada .olore.tal .ar.(no*a, tekn(k (n( ert&'&an &nt&k *en(nkatkan ha)(l )ta(n/ %e*er(k)aan +an (nten)(f denan -otonan
h()to-atolo( +an *<(-el, (*&noh()tok(*(a, dan re:er)e tran).r(-ta)e -ol+*era)e .ha(n
rea.t(on ;RT5%CR> da-at *endetek)( *(kro*eta)ta)() -ada -a)(en +an d(ketah&( N0 -ada tekn(k kon:en)(onal/1,4,
2/ "(ano)()
"(ano)() .ar.(no*a .olore.tal d(teakan erda)arkan ana*ne)(), -e*er(k)aan f()(k dan
-e*er(k)aan -en&n'an/ Ke-a)t(an d(ano)() d(tent&kan erda)arkan -e*er(k)aan -atolo( anato*(/2
2/=/ "(ano)() and(n
Tael 4/ "(ano)() and(n 2Colon kanan
Colon tenah
Colon k(r(Re.t&*
A-end(.&lar a).e))
Ma))a -er(a--end(.&lar
A*&o*a
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
11/23
!nter(t() re(onal()
Ul.&) -e-t(.&*
Car.(no*a a)ter A).e)) he-ar
#e-ato.ell&lar .ar.(no*a
Chole.+)t(t()Kela(nan -an.rea)
Kela(nan )al&ran e*-ed&
Col(t() &l.erat(:e%ol(-
"(:ert(.&l(t()
!ndo*etr(o)()
%ol(-%rok(t()
$())&ra an(
#ae*orrho(d
Car.(no*a an(2/9/ Kla)(f(ka)(
A*er(.an 8o(nt Co**(ttee on Can.er *e*aka( )()te* TNM/ S()te* (n( *e*()ahkan dan*en(dent(f(ka)( erda)arkan kedala*an dar( (n:a)( t&*or ;T>, )tat&) nod&) l(*fat(k&)
re(onal ;N> dan ada t(dakn+a *eta)ta)e ;M>
a/S()te* TNMTael 3/ Kla)(f(ka)( .ar.(no*a .olore.tal erda)arkan )()te* TNM7
Stad(&* 0
T()
N0M0
Stad(&* I
T1T2
N0
N0M0
M0
Stad(&* II
T7T4
N0
N0M0
M0
Stad(&* IIISe*&a T
N1
N2,N7
M0
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
12/23
M0
Stad(&* I
Se*&a TSe*&a N
M1
T&*or %r(*er T6 T&*or -r(*er t(dak ()a d(te*&kan
T06 T(dak ada &kt( t&*or -r(*er
T()6 Car.(no*a (n)(t&T16 T&*or *en(n:a)( )&*&ko)a
T26 T&*or *en(n:a)( *&).&lar() -ro-r(a
T76 T&*or *en(n:a)( *&).&lar() -ro-r(a )a*-a( )&)ero)a ata& kedala* non
-er(toneal()a)( -er(.ol(. ata& -er(re.talT46 T&*or *en+eakan adan+a -erfora)( ke -er(tone&* :().eral ata& (n:a)( ke oran
ata& )tr&kt&r la(n/
Nod&) l(*fat(k&) re(onal
N6 Nod&) l(*fat(k&) re(onal t(dak d(te*&kan N06 T(dak ada *eta)ta)e nod&) l(*fat(k&) re(onal
N16 Meta)ta)e -ada 157 nod&) l(*fat(k&) -er(.ol(.a ata& -er(re.tal N26 Meta)ta)e -ada 4 ata& le(h nod&) l(*fat(k&) -er(.ol(.a ata& -er(re.tal
N76 Meta)ta)e -ada )e*&a nod&) l(*fat(k&) )e-an'an .aan -e*&l&h darah
Meta)ta)e 'a&hM6 Adan+a *eta)ta)e 'a&h t(dak da-at d(n(la(
M16 T(dak ada *eta)ta)e
M26 Meta)ta)e
S()te* TNM (n( da-at d(kon:er)(kan ke )()te* "&ke +an le(h )ederhanaStad(&* I dar( TNM )a*a denan "&ke A
Stad(&* II dar( TNM )a*a denan "&ke B
Stad(&* III dar( TNM )a*a denan "&ke CStad(&* I dar( TNM )a*a denan "&ke " 7
/ S()te* "&ke)2
Tael / Kla)(f(ka)( "&ke 2"&ke)
"ala*n+a (nf(ltra)(
%rono)() h(d&-
)etelah 3 tah&nA
Terata) d( d(nd(n &)&)
9B
Mene*&) la-()an *&)k&lar() *&ko)a
=0C
C1
C2
Meta)ta)() ke kelen'ar l(*fe
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
13/23
Beera-a kelen'ar l(*fe dekat t&*or -r(*er
"ala* kelen'ar l(*fe 'a&h
373
"
Meta)ta)() 'a&hL3
Sta(n TNM .ar.(no*a .olore.tal3
kla)(f(ka)( "&ke3
./A8CC )tae ro&-(n)1,3
Stad(&* kar)(no*a (a)an+a d(t&l()kan )eaa( anka I,II,III,I, +an *er&-akan t&r&nan
dar( )()te* TNM, erda)arkan -rono)()n+a/ Anka +an le(h e)ar *en&n'&kkan
kar)(no*a +an le(h lan'&t dan ha)(l akh(r +an le(h &r&k/
Stae 0 T(), N0, M0
Stae I T1, N0, M0
T2, N0, M0
Stae IIA T7, N0, M0
Stae IIB T4, N0, M0
Stae IIIA T1, N1, M0
T2, N1, M0
Stae IIIB T7, N1, M0
T4, N1, M0
Stae IIIC An+ T, N2, M0
Stae I An+ T, An+ N, M1
Ga*ar -en+earan kar)(no*a
2/10 #()to-atolo(
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
14/23
#a)(l h()to-atolo( (a)an+a d(da-atkan dar( anal()() 'ar(nan +an d(a*(l dar( (o-)(
ata&-&n -e*edahan/ T(-e +an -al(n &*&* adalah adeno.ar.(no*a, +an d(da-atkan -ada 93 ka)&)/ T(-e la(n +an le(h 'aran adalah l+*-ho*a dan )&a*o&) .ell
.ar.(no*a/ Kar)(no*a -ada .olon kanan ;.olon a).enden) dan .ae.&*> (a)an+a
e?o-h+t(., d( *ana t&*or t&*&h kel&ar dar( d(nd(n &)&), *aka 'en() (n( )anat 'aran*en+eakan o)tr&k)( &)&) dan (a)an+a *&n.&l denan e'ala aal ane*(a/
Sedankan kar)(no*a -ada .olon k(r( )er(nn+a )(rk&*ferent(al, dan da-at *en+eakan
o)tr&k)( &)&)7/
Ga*ar 2/ Ga*aran h()tolo() dar( kar)(no*a .olon denan
-earnaan #!7
%ada -e*er(k)aan h()to-atolo( adeno.ar.(no*a adalah t&*or ana) e-(tel(al, era)al
dar( kelen'ar e-(tel dar( *&ko)a .olore.tal/ T&*or (n( akan *en(n:a)( *&ko)a,*en(n:a)( *&).&lar() *&.o)a, )&*&.o)a, lal& ke *&).&lar() -ro-r(a/ Sel t&*or
*e*(l(k( )tr&kt&r t&&lar +an (rre&lar, (nt( +an eraa*, erl&*en an+ak, dan )tro*a
+an )ed(k(t/ Terkadan, )el t&*or *en(n:a)( 'ar(nan (nter)()t(al dan *enha)(lkan an+ak *&.&)/ %ada -e*er(k)aan *(kro)ko-() ta*-ak )eaa( daerah5daerah +an
ko)on, (n( d()e&t *&.(no&) ;.ollo(d> adeno.ar.(no*a, dan *er&-akan 'en() +an
erd(feren)(a)( &r&k/ 8(ka *&.&) tertahan d( dala* )el dan *endoron (nt(n+a ke te-(
*aka akan *e*er(kan a*aran S(net r(n .ell/ Berda)arkan ar)(tekt&r kelen'arn+a, -leo*orf()*e )el&ler, dan -ola )ekre)( *&.&), adeno.ar.(no*a da-at d(edakan *en'ad(
erd(feren)(a)( a(k, )edan, ata&-&n &r&k/ 8(ka -er&ahan h()tolo() *enarah -ada
)&a*o&) .ell .ar.(no*a *aka le)( ter)e&t akan le(h re)-on)(f terhada- ke*otera-( danrad(otera-(7,=,9/
Ga*ar kar)(no*a .olon (n:a)(f ; ent&k )e-ert( kaah,
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
15/23
ke*erahan,ent&k (rre&lar>7
2/11/ Meta)ta)()Car.(no*a .olore.tal *&la( erke*an -ada *&ko)a dan ert&*&h )a*(l *ene*&)
d(nd(n dan *el&a) )e.ara )(rk&ler ke arah oral dan aoral ke 'ar(nan dan oran :().eral
la(nn+a/ %en+earan -erkont(n&(tat&* *ene*&) 'ar(nan )ek(tar ata& oran )ek(tarn+a)e-ert( &reter, :e)(.a &r(nar(a, &ter&), :a(na, ata& -ro)tat/
Keterka(tan nod&) l(*fat(k&) re(onal *er&-akan ent&k +an -al(n )er(n -ada
-en+earan .ar.(no*a .olore.tal dan (a)an+a *endah&l&( *eta)ta)() 'a&h ata&*en+eakan .ar.(no*ato)()/ %en+earaan ke nod&) l(*fat(k&) *en(nkat denan
-erta*ahan &k&ran t&*or, d(feren)(a)( h()tolo() +an &r&k, (n:a)( l(*fo:a)k&lar dan
kedala*an (n:a)(/
%ada .ar.(no*a .olon, -en+earan l(*fat(k (a)an+a *en(k&t( al(ran :ena e)ar dar()e*en .olon +an terka(t/ %en+earan l(*fat(k dar( re.t&* *en(k&t( 2 'al&r/ %ada
re.t&* a(an ata), -enal(ran a).enden) )e-an'an -e*&l&h re.tal() )&-er(or ke
kelen'ar *e)enter(.a (nfer(or/ %ada re.t&* a(an aah, -enal(ran l(*fat(k ter'ad(
)e-an'an -e*&l&h re.tal() *ed(a/ %en+earan )e-an'an -e*&l&h re.tal() (nfer(or kekelen'ar (l(a.a (nterna ata& (n&(nal 'aran ter'ad( ke.&al( '(ka t&*or *enena( .anal()
anal() ata& al(ran l(*fat(k -ro?(*al d(lok oleh t&*or/Te*-at +an -al(n )er(n terkena -ada *eta)ta)() 'a&h .ar.(no*a .olore.tal adalah
he-ar/ Meta)ta)() (n( t(*&l dar( -en+earan he*atoen *elal&( )+)te* :ena -ortal/
Se-ert( -ada -en+earan ke nod&) l(*fat(k&), r()(ko *eta)ta)() ke he-ar *en(nkatdenan -en(nkatan &k&ran t&*or dan rade t&*or, na*&n t&*or +an ke.(l -&n da-at
*en+eakan *eta)ta)() 'a&h/ %ar&5-ar& '&a *er&-akan te*-at -en+earan he*atoen
.ar.(no*a .olore.tal, na*&n 'aran ter'ad(/ %en+earan ke -er(toneal *enak(atkan
.ar.(no*ato)() ;*eta)ta)() -er(toneal d(f&)> denan ata& tan-a a).(te)/1,22/12/ %enatalak)anaan
A/ %e*edahan7
%e*edahan da-at d(kateor(kan *en'ad( .&rat(:e, -all(at(:e, +-a)), fe.al d(:er)(on,ata&
o-en5and5.lo)e/
E C&rat(:e, t(ndakan (n( da-at d(lak&kan (la t&*or terlokal()(r/ Kar)(no*a +an )anat
d(n( )e-ert( -ol(- (a)an+a da-at d()e*&hkan denan -ol+-e.to*+ -ada )aat
.olono).o-+/ T&*or +an le(h lan'&t *e*&t&hkan )ea(an .olon +an *enand&n
t&*or d(&an h(na ata) tertent& ;.ontohn+a .ole.to*+> dan re)ek)( rad(kal en5lo.dar( *e)enter(&* dan l+*-h node &nt&k *en&ran( re)(ko rek&ren)(/ 8(ka *&nk(n
a(an +an ter)()a dar( .olon d(lak&kan ana)to*o)(), '(ka t(dak *e*&nk(nkan an&)
&atan ;)to*a> har&) d(&at/ %e*edahan terhada- *eta)ta)e ke he-ar +an ter()ola)(da-at *en+e*&hkan -ada -a)(en tertent&/ "enan )e*ak(n *a'&n+a ke*otera-(, *aka
)e*ak(n an+ak -a)(en +an d(taarkan -e*edahan terhada- *eta)ta)() ke he-ar +an
ter()ola)(/
E %all(at(:e, d(lak&kan '(ka terda-at *eta)ta)() +an *<(-el/ Re)ek)( dar( t&*or -r(*er
*a)(h d(an'&rkan &nt&k *enh(ndar( ke*at(an ak(at -erdarahan, (n:a)(, ata&-&n efek
kataol(k/ "(lak&kan (la t&*or t(dak da-at d(re)ek)( &nt&k *en.eah dan *enata)(
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
16/23
o)tr&k)( ata& *enhent(kan -erdarahan )&-a+a k&al(ta) h(d&- -ender(ta a(k/ 8(ka t&*or
t(dak da-at d(ankat *aka da-at d(lak&kan edah -(nta) ata& an&) -retenat&ral()/ %ada
*eta)ta)() ke he-ar +an t(dak le(h dar( 2 ata& 7 nod&l da-at d(-ert(*ankan ek)()(*eta)ta)(/ %e*er(an )(to)tat(ka *elal&( arter( he-at(.a, +a(t& -erf&)( )e.ara )elekt(f,
kadan d()erta( tera-( e*ol()a)(2
E 8(ka t&*or *en(n:a)( )tr&kt&r d()ek(tarn+a )eh(na ek)()( )&l(t d(lak&kan, *aka ahl(
edah le(h *en+&ka( *elak&kan +-a)) dar( t&*or ;(leotran):er)e +-a))> ata&
*elak&kan fe.al d(:er)(on denan -e*&atan )to*a -ada te*-at +an le(h -ro?(*al/
E %ada ka)&) ter&r&k da-at d(lak&kan -e*edahan o-en5and5.lo)e/ #al (n( d(lak&kan
'(ka ahl( edah *ene*&kan t&*or t(dak da-at d(re)ek)( dan &)&) ke.(l )&dah ter(n:a)(,
dan t(ndakan le(h lan'&t akan le(h *e*aha+akan -a)(en/ "enan *a'&n+a tekn(k -en.(traan hal (n( )&dah 'aran ter'ad(/
E a-aro).o-(.5a))()ted .ole.to*+ adalah tekn(k +an k&ran (n:a)(f +an da-at
*en&ran( &k&ran )a+atan dan n+er( -a).a o-era)(/
Ko*-l(ka)( dar( -e*edahan antara la(n7,9 6
E Infek)( l&ka
E I*-oten)(
E "eh().en.e ata& hern(a
E ana)to*o)() o.or ata& terle-a), *en+eakan -e*ent&kan a).e)) ata& f()t&la, dan
ata& -er(ton(t()/
E %erdarahan denan ata& tan-a -e*ent&kan he*ato*
E Adhe)( *en+eakan o)tr&k)( &)&)
E Cedera oran d( )ek(tarn+a ;)er(nn+a &)&) ke.(l, &reter, l(*-a, dan :e)(.a &r(nar(a>
E Ko*-l(ka)( Card(o-&l*onal )e-ert( (nfark *(o.ard, -ne&*on(a, ar(t*(a .ord(), e*ol( -ar& dan )eaa(n+a/
T&'&an &ta*a t(ndakan edah adalah *e*-erlan.ar )al&ran .erna, a(k er)(fat k&rat(f*a&-&n nonk&rat(f/ Ke*otera-( dan rad(a)( er)(fat -al(at(f dan t(dak *e*er(kan
*anfaat k&rat(f/ Bedah k&rat(f d(lak&kan (la t(dak d(te*&kan e'ala -en+earan lokal
*a&-&n 'a&h/T(ndakan edah terd(r( ata) re)ek)( l&a) .ar.(no*a -r(*er dan kelen'ar l(*fe re(onal/
B(la )&dah ada *eta)ta)() 'a&h, t&*or -r(*er akan d(re)ek)( '&a denan *ak)&d
*en.eah o)tr&k)(, -erdarahan, ane*(a, (nkont(nen)(a, f()tel dan n+er(/
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
17/23
%ada .ar.(no*a .ae.&* ata& .olon a).enden) d(lak&kan he*(.ole.to*+ kanan/
%e*&l&h darah (leo.ol(.a, .ol(.a de?tra, dan .aan kanan dar( .ol(.a *ed(a d(l(a)( dan
d(-()ahkan/ Ile&* ter*(nal )ek(tar 10 .* (k&t d(re)ek)(, ke*&d(an d(&at ana)to*o)()(le&* denan .olon tran):er)&*/
%ada .ar.(no*a d( fle?&ra he-at(.a ata& d( -ro?(*al .olon tran):er)&* d(lak&kan
he*(.ole.to*+ kanan +an d(-erl&a)/ Caran+a )a*a denan he*(.ole.to*+ kananna*&n d(lak&kan l(a)( -e*&l&h darah .ol(.a *ed(a -ada -ankaln+a/ Colon kanan dan
-ro?(*al .olon tran):er)&* d(re)ek)( dan d(lak&kan ana)to*o)() (le&* denan .olon
tran):er)&* d()tal/ 8(ka al(ran darah d(ra&kan, *aka re)ek)( da-at d(-erl&a) )a*-a(fle?&ra l(enal() dan d(lak&kan ana)to*o)() (le&* denan .olon de).enden)/
%ada .ar.(no*a .olon tran):er)&* tenah dan d()tal d(lak&kan .ole.to*+ tran):er)&*/
"(lak&kan l(a)( -e*&l&h darah .ol(.a *ed(a/ Ke*&d(an d(lak&kan ana)to*o)()
.olo.olon(k/%ada .ar.(no*a .olon tran):er)&* d()tal, fle?&ra l(enal(), dan .olon de).enden)
d(lak&kan he*(.ole.to*+ k(r(/ Caan k(r( -e*&l&h darah .ol(.a *ed(a, .ol(.a k(r(, dan
.aan -erta*a -e*&l&h darah )(*o(d d(l(a)(/ Ke*&d(an d(&at ana)to*o)()
.olo.olon(k/%ada .ar.(no*a .olon tran):er)&* d()tal da-at d(lak&kan he*(.ole.to*+ k(r( +an
d(-erl&a)/ Caran+a )a*a denan he*(.ole.to*+ k(r(, na*&n d(lak&kan l(a)( -ada.aan kanan -e*&l&h darah .ol(.a *ed(a/
%ada .ar.(no*a .olon )(*o(de&* d(lak&kan .ole.to*+ )(*o(de&*/ "(lak&kan l(a)(
dan -e*()ahan .aan )(*o( dar( arter( *e)enter(.a (nfer(or/ Colon )(*o(de&*d(re)ek)( )a*-a( ata) reflek)( -er(tone&* dan d(&at ana)to*o)() .olon de).enden)
denan re.t&* a(an ata)/
Cole.to*+ total dan )&total d(lak&kan -ada -a)(en denan fa*(l(al adeno*ato&)
-ol(-o)()/ %ada -ro)ed&r (n(, -e*&l&h darah (leo.ol(.a, .ol(.a de?tra, .ol(.a *ed(a, dan.ol(.a )(n()tra d(l(a)( dan d(-()ahkan/ %e*&l&h darah re.tal() )&-er(or d(-ertahankan/
8(ka d(-erl&kan &nt&k *e*-ertahankan .olon )(*o(de&*, *aka -e*&l&h darah
)(*o(d d()tal d(-ertahankan dan ana)to*o)() d(&at antara (le&* dan .olon )(*o(de&*d()tal ;)&total .ole.to*+ denan ana)to*o)() (leo)(*o(d>/ 8(ka .olon )(*o(de&*
d(re)ek)(, -e*&l&h darah )(*o(df d(l(a)( dan d(-()ahkan, dan d(&at ana)to*o)()
(le&* denan re.t&* a(an ata) ;total ado*(nal .ole.to*+ denan ana)to*o)()(leore.tal>/ 8(ka ana)to*o)() d(kontra(nd(ka)(kan, *aka d(&at end5(leo)to*+ dan re.t&*
ata& .olon )(*o(de&* d(&nakan )eaa( f()t&la *&.&) ata& #art*ann -o&.h/
re)ek)( .olon A/ .ar.(no*a .ae.&*, B/ .ar.(no*a fle?&ra he-at(.a, C/ .ar.(no*a .olontran):er)&*, "/ .ar.(no*a fle?&ra l(enal(), !/ .ar.(no*a .olon de).enden), $/ .ar.(no*a
.olon )(*o(de&*1
T(-e5t(-e ter*(nolo( re)ek)( .olore.tal6 AC (leo.e.e.to*+ APB" a).end(n
.ole.to*+ APB$ he*(.ole.to*+ kanan APBG he*(.ole.to*+ kanan d(-erl&a)
!P$GP# .ole.to*+ tran):er)&) GI he*(.ole.to*+ k(r( $I he*(.ole.to*+ k(r(d(-erl&a) 8PK .ole.to*+ )(*o(d APB8 .ole.to*+ )&total APBK .ole.to*+ total
APB -ro.to.ole.to*+ total/1
%ada .ar.(no*a re.t&*, tekn(k -e*edahan d(-(l(h terant&n dar( letakn+a, kh&)&)n+a
'arak ata) aah .ar.(no*a dan an&)/ Seda-at *&nk(n an&) denan )-h(n.ter an(
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
18/23
ek)tern&) dan )-h(n.ter an( (ntern&) akan d(-ertahankan &nt&k *enh(ndar( an&)
-reternat&ral()/ %ada .ar.(no*a re.t( 1J7 -ro?(*al d(lak&kan re)ek)( anter(or/ %ada
.ar.(no*a re.t( 1J7 tenah d(lak&kan re)ek)( denan *e*-ertahankan )-h(n.ter an&)/%ada .ar.(no*a re.t( 1J7 d()tal d(lak&kan a*-&ta)( re.t&* *elal&( re)ek)(
ado*(no-er(neal Q&en&5M(le)/
@ Re)ek)( anter(or "(lak&kan re)ek)( -ro?(*al re.t&* *elal&( (n.()( ado*(nal )a*-a( -el:() tan-a
*elak&kan (n.()( -ada -er(neal, )a.ral dan daerah la(nn+a/ Terda-at 7 t(-e re)ek)( anter(or
+a(t&6#(h anter(or re)e.t(on
Re)ek)( a(an d()tal .olon )(*o(de&* dan a(an ata) re.t&*/ B(a)an+a d(&nakan
&nt&k t&*or '(nak -ada re.to)(*o(d '&n.t(on/ Re.t&* t(dak )el&r&hn+a d(ea)kan dar(
kelenk&nan )a.r&*, a(an ata) re.t&* d(ea)kan na*&n -er(tone&* -el:() t(dakd(-()ahkan/ Arter( *e)enter(.a (nfer(or dan :ena *e)enter(.a (nfer(or d(l(a)( -ada
-ankaln+a )e.ara ter-()ah/ "(&at ana)to*o)() antara .olon dan &'&n re.t&* ;(a)an+a
&'&n ke &'&n>/
o anter(or re)e.t(on"(&nakan &nt&k .ar.(no*a re.t( ata) dan tenah/ Re.to)(*o(d d(ea)kan, -er(tone&*
-el:() d(&ka, dan arter( *e)enter(.a (nfer(or d(l(a)( dan d(-()ahkan/ Re.t&* d(-()ahkandar( )a.r&*/ "()ek)( d(lak&kan d()tal dar( ata) anore.tal, d(-erl&a) ke -o)ter(or *elal&(
fa).(a re.to)a.ral )a*-a( .o..+? dan ke anter(or *elal&( fa).(a "enon:(l(er )a*-a(
:a(na -ada an(ta ata& :e)(.&lar )e*(nal() dan -ro)tat -ada -r(a/ Re.t&* dan*e)ore.t&* d(-()ahkan/ Ana)to*o)() re.t&* letak rendah (a)an+a *e*erl&kan
-e*ea)an fle?&ra l(enal() dan l(a)( )erta -e*()ahan :ena *e)enter(.a (nfer(or denan
-an.rea)/ Alat )ta-ler )(rk&ler da-at d(&nakan &nt&k *e*&at ana)to*o)()/ %en+&l(t
+an )er(n ter'ad( dalah an&an f&n)( )ek)/!?tended lo anter(or re)e.t(on
!?tended lo anter(or re)e.t(on d(-erl&kan &nt&k *e*&an t&*or +an erada d( d()tal
re.t&*, eera-a .ent(*eter d( ata) )-h(n.ter an(/ Re.t&* d(ea)kan )el&r&hn+a )a*-a( ata) *&).&l&) le:ator an(, d()ek)( ke anter(or d(-erl&a) )e-an'an )e-t&* re.to:a(nal
-ada an(ta dan d()tal :e)(.&lar )e*(nal() dan -ro)tat -ada -r(a/ Setelah re)ek)(, d(&at
ana)to*o)() .oloanal/ Karena adan+a r()(ko o.orn+a ana)to*o)() dan ter'ad(n+a )e-)()ket(ka ana)to*o)() d(&at -ada d()tal re.t&* ata& .anal() anal(), *aka da-at d(&at
(leo)to*a )e*etara/
@ %ro)ed&r #art*ann dan f()t&la *&k&)
B(a)an+a d(lak&an -ada -a)(en denan .ar.(no*a re.t&* d(*ana ana)to*o)() -ada -el:()t(dak da-at d(&at/ %ro)ed&r #art*ann d(t&'&kan &nt&k re)ek)( .olon ata& re.t&* tan-a
an)to*o)() d(*ana .olo)to*( ata& (leo)to*( d(&at dan d()tal .olon ata& re.t&*
d(t(nalkan )eaa( kant&n tert&t&-/ Kond()( (n( (a)an+a d(&nakan ket(ka .olon k(r(ata& )(*o(de&* d(re)ek)( dan )()a re.t&* d(t&t&- dan d(t(nalkan d( -el:()/ 8(ka .olon
d()tal .&k&- -an'an &nt&k *en.a-a( d(nd(n ado*(nal/ Maka da-at d(&at f()t&la
*&.&) denan *e*&ka &)&) +an tak erf&n)( dan *en'ah(tn+a ke k&l(t/@ Re)ek)( ado*(no-er(neal *en&r&t Q&en&5M(le)
Re)ek)( (n( *e*&an re.t&*, .anal() anal(), dan an&) denan -e*&atan -er*anen
.olo)to*a dar( .olon de).enden) ata& )(*o(de&*/ %ro)ed&r -ada ado*en dan -el:()
)a*a denan e?tended lo anter(or re)e.t(on/ Re.t&* dan )(*o(d denan *e)o)(*o(d
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
19/23
d(le-a)kan, ter*a)&k kelen'ar l(*fe -arare.t&* dan retro-er(toneal )a*-a( kelen'ar l(*fe
retro-er(toneal/ Ke*&d(an *elal&( (n.()( -er(neal an&) d(ek)()( dan d(kel&arkan
)el&r&hn+a denan re.t&* *elal&( ado*en/ "()ek)( -er(neal d(&at denan ek)()(.anal() anal() denan ata) )(rk&*feren)(al +an lear/ "()ek)( -er(neal da-at da-at
d(lak&kan denan -o)()( l(thhoto*+ ata& -o)()( -rone )etelah -en&t&-an ado*en dan
-e*&atan .olo)to*a/ %en&t&-an l&ka *en(nalkan defek -er(neal +an e)ar,kh&)&)n+a (la telah d(&nakan rad(a)(, *aka d(-erl&kan -en&t&-an denan fla- -ada
eera-a -a)(en/ %en+&l(t +an )er(n ter'ad( dalah an&an f&n)( )ek)/1,2,3
Tera-( o-erat(f .ar.(no*a re.t(3
B/ Ke*otera-(7
Ke*otera-( er&na &nt&k *en&ran( ke*&nk(nan *eta)ta)(), *ene.(lkan &k&rant&*or, ata& *e*-erla*at -ert&*&han t&*or/ B(a)an+a d(er(kan )etelah -e*edahan
;ad'&:ant>, ata& )eel&* -e*edahan ;neo5ad'&:ant>, ata& )eaa( tera-( -r(*er
;-all(at(:e>/ Ke*otera-( )e)&dah -e*edahan (a)an+a d(er(kan )etelah kar)(no*a
*en+ear ke l+*-h node ;)tad(&* III>/ Beera-a oat +an d()et&'&( oleh US $ood and"r& Ad*(n()trat(on adalah 6
Ad'&:ant ;)etelah -e*edahan> ke*otera-( 6
Ko*(na)( denan (nf&)an 35fl&oro&ra.(l, le&.o:or(n, dan o?al(-lat(n ;$O$O>
35fl&oro&ra.(l ;35$U> ata& Ca-e.(ta(ne ;eloda>
e&.o:or(n ;, $ol(n(. A.(d>
O?al(-lat(n ;!lo?at(n>
Ke*otera-( &nt&k +an )&dah *eta)ta)()7,10 6
Oat -(l(han &ta*an+a adalah ko*(na)( 35fl&oro&ra.(l, le&.o:or(n, dan o?al(-lat(n;$O$O> denan e:a.(&*a ata& (nf&)an 35fl&oro&ra.(l, le&.o:or(n, and (r(note.an
;$O$IRI> denan e:a.(&*a
35fl&oro&ra.(l ;35$U> ata& Ca-e.(ta(ne
U$T ata& Teaf&r5&ra.(l
e&.o:or(n ;, $ol(n(. A.(d>
Ir(note.an ;Ca*-to)ar>
O?al(-lat(n ;!lo?at(n>
Be:a.(&*a ;A:a)t(n>
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
20/23
Cet&?(*a ;!r(t&?>
%an(t&*&*a ;e.t((?>
Sedan dala* -er.oaan &nt&k +an kar)(no*a *eta)ta)() +an t(dak efekt(f denanke*otera-( d( ata) 6
Borteo*( ;el.ade>
Ol(*er)en ;Gena)en)e, G7179>
Gef(t(n( dan !rlot(n( ;Tar.e:a>
To-ote.an ;#+.a*t(n>
C/ Rad(otera-(7
Rad(otera-( t(dak d(&nakan )e.ara r&t(n -ada kar)(no*a .olon, karena da-at*en+eakan rad(at(on enter(t(), dan )&l(t &nt&k *e*(d(k daerah )-e)(f(k dar( .olon/
B(a)an+a le(h )er(n d(er(kan rad(otera-( -ada kar)(no*a re.tal karena re.t&* t(dak
ererak )ean+ak .olon *aka le(h *&dah &nt&k d((d(k/
Ind(ka)( rad(otera-( adalah 6
E Kar)(no*a .olon 6
E Menh(lankan n+er( dan -all(at(:e, d(taretkan -ada de-o)(t t&*or '(ka *enekan
)tr&kt&r :(tal ata& *en+eakan )ak(t/
E Kar)(no*a re.tal
E B(a)an+a d(er(kan )eelo* -e*edahan ;neoad'&:ant> -ada t&*or +an t&*&h
kel&ar dar( re.t&* ata& telah *en+ear ke nod&) l(*fat(k&), denan t&'&an *en&r&nkan
re)(ko rek&ren)(/
E Ad'&:ant, '(ka t&*or *en+eakan -erfora)( dar( re.t&* ata& kar)(no*a )&dah
*en+ear ke nod&) l(*fat(k&)/
E %all(at(:e, &nt&k *en&ran( &k&ran t&*or &nt&k *er(nankan e'ala/
"/ I**¬era-(7
Ba.(ll&) Cal*ette5G&r(n ;BCG> )edan d(tel(t( )eaa( .a*-&ran ad'&:ant &nt&k tera-(
.olore.tal7/
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
21/23
!/ ak)(n7,4
%ada No:e*er 200, :ak)(n ar&, Troa? eker'a denan *en(nkatkan (**&n(ta) -a)(en &nt&k *elaan -en+ak(t/
Tael / Tera-( .ar.(no*a .olore.tal *en&r&t )tad(&*1Stad(&*
Tera-(
Stad(&* 0;T&*or In S(t&>
!k)()( lokal )e.ara ko*-l(t *elal&( endo)ko-(
Stad(&* 1
;Car.(no*a Colore.tal terlokal()a)(>Re)ek)( .olon ata& re.t&*
"a-at d(ta*ah ad'&:ant ke*otera-( -ada -a)(en tertent& ;&)(a *&da, te*&an h()tolo(
+an ere)(ko t(n(>
Stad(&* 2;Car.(no*a Colore.tal terlokal()a)(>
Re)ek)( .olon ata& re.t&*"a-at d(ta*ah ad'&:ant ke*otera-( -ada -a)(en tertent& ;&)(a *&da, te*&an h()tolo(
+an ere)(ko t(n(>
Stad(&* 7;Meta)ta)() ke nod&) l(*fat(k&)>
Ad'&:ant ke*otera-(, rad(otera-( (*¬era-(/
Re)ek)( rad(kal
Stad(&* 4;Meta)ta)() 'a&h>
Ad'&:ant ke*otera-(
Re)ek)( he-ar (la terda-at *eta)ta)() ke he-ar Tera-( %al(at(f
2/17/ %rono)()
%rono)() terant&n dar( ada t(dakn+a *eta)ta)() 'a&h, +a(t& kla)(f(ka)( -en+earan.ar.(no*a dan t(nkat keana)an )el t&*or/ B(la d()erta( d(feren)(a)( )el t&*or +an
&r&k, *aka -rono)()n+a )anat &r&k/2 Anka hara-an h(d&- -ada )tad(&* aal
adalah 3 kal( l(-at le(h e)ar dar( )tad(&* akh(r/ C!A '&a )e.ara lan)&n erh&&nan
denan -rono)() dar( -en+ak(t2/14 $ollo5&-
U/S/ Nat(onal Co*-rehen)(:e Can.er Netork dan A*er(.an So.(et+ of Cl(n(.alOn.olo+ *e*er(kan -and&an &nt&k follo5&- kar)(no*a .olon 6
@ %e*er(k)aan f()(k )et(a- 7 )a*-a( &lan )ela*a 2 tah&n/, lal& )et(a- &lan )ela*a 3tah&n/
@ CT5).an dada, ado*en, dan -el:() da-at d(-ert(*ankan &nt&k d(lak&kan )e.ara r&t(n
)ela*a 7 tah&n -erta*a -ada -a)(en denan re)(ko t(n( ter'ad( rek&ren)(/
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
22/23
@ Colono).o-+ da-at d(lak&kan 1 tah&n )etelahn+a, ke.&al( el&* d(lak&kan -ada
)eel&* -e*edahan karena adan+a *a))a +an *enhalan(/ "ala* ka)&) ter)e&t)ea(kn+a d(lak&kan )etelah 7 Sa*-a( &lan/
@ %!T or <ra)o&nd ).ann(n, .he)t 5ra+), -e*er(k)aan darah lenka- ata& te) f&n)(hat( t(dak d()arankan7/
"A$TAR %USTAKA
1/ Br&n(.ard(, Ander)en, B(ll(ar, "&nn, #&nter, %ollo.k/ 2003/ Colon, re.t&*, and an&)/
In S.hartF) %r(n.(-le) of S&rer+/ =th ed(t(on/ USA6 M.Gra5#(ll/ % 10350/
2/ S'a*)&h(da'at, (* de 8on/ 2007/ U)&) hal&), a--end(k), kolon, dan anorekt&*/"ala* B&k& a'ar (l*& edeah/ !d()( 2/ 8akarta6 !GC/ #al 4537/
7/ Ton)end, Bea&.ha*-, !:er), Matton/ 2004/ Colon and re.t&*/ In Sa()tonF)
Te?took of S&rer+/ 1th ed(t(on/ 2004/ %h(ladel-h(a6 !l)e:(er Sa&nder)/ % 144753/
4/ (nner, S.hart, !ll()/ 2001/ T&*or) of the .olon/ In Ma(not)F) Ado*(nalo-erat(on/ 10th ed(t(on/ 2001/ S(na-ore6 M.Gra5#(ll/ % 12=151700
3/ (nner, S.hart, !ll()/ 2001/ Re.tal Can.er/ In Ma(not)F) Ado*(nal o-erat(on/ 10thed(t(on/ 2001/ S(na-ore6 M.Gra5#(ll/ %1433599
/ (k(-ed(a/ 200/ Can.er .olore.tal/ htt-6JJ/(k(-ed(a/or/
/ Ma+o.l(n(./ 200/ Colon .an.er/htt-6JJhealth/+ahoo/.o*Jto-(.JotherJotherJart(.leJ*a+o.l(n(.J
=/ G!/200/ Car.(no*a .olore.tal htt-6JJ/*ed.+.lo-aed(a/.o*Jl(rar+Jto-(.)J
9/ Bar()h ,M/A/ Ro.ha, T/C/ 200/ Role of :(rt&al .olono).o-+ (n ).reen(n for .olore.tal
.an.er/ htt-6JJ/.an.erne)/.o*JdataJArt(.leJ2=4/a)-Makalah Referat Kedokteran d( 00/34
Bera(
7 ko*entar6
Anon(*23 "e)e*er 2010 13/27******// ad k&*-&lan )oal lat(han lok d(e)t(: + tha?
Bala)
Anon(*2 A&)t&) 2011 02/07
th? (nfon+a er*anfaat aned///
Bala)
Anon(*2 "e)e*er 2011 0=/77tr(*aka)(h///
Bala)
-
8/18/2019 Makalah Referat Kedokteran Tumor
23/23
M&at +an la(n///
V
WBeranda
(hat :er)( e
M!NG!NAI SAHA$oto Sa+a
Makalah Referat Kedokteran
(hat -rof(l lenka-k&"(erda+akan oleh Bloer/