mal. 109 i sam -...
TRANSCRIPT
273
qqqqÇÇÇÇ����AAAAnnnnyyyy����MMMM ����wwww����MMMMbbbbvvvvuuuuMMMM zzzzIIIIEEEEllllAAAAvvvviiiiÇÇÇÇ����rrrrAAAADDDDnnnn nnnnwwwwÏÏÏÏÝÝÝÝ
qªyImiel ��iÀèEdz�H rAmyiÇniÝ� qÇ�AnA qe�ArAÅ
jIvic�i¯Ý. sUPH �w�Mb�ArnAyi¯ÝqÇ�AnA. eyErAhAmieÀR puÒnAyi¯Ý avÀ. qlI¸vieÀR puÒnAyi¯ÝeyErAhAM. qlI¸ EtA¸vieÀR puÒÀ.qªyIMEgAÒ�iel sUPieÀR puÒnAyi¯Ý EtA¸.
2qÇ�AnyH�H rìu BArYmA¯ìAyi¯Ý.
o¯ BArYy�ew EprH h�A qÝM mE·BArYy�ew EprH epni�A qÝmAyi¯Ý.epni�yHÆ ��ik¼ìAyi¯Ý. h�yHÆ ��ik¼ìAyi¯�ilÂ.
3qlÂA vÄxvuM qÇ�AnA teÀR p�N
mAy rAmyiÇniÝM zIElAviElÆEpA�M. aviewyAyi¯Ý qÇ�AnA sÄv�zånAy yEhAvey �rADic�i¯�«Mav½ blikLÄ�ic�i¯�«M. zIElAvilAyiÝ ehAPHniy�M PIenhAsuMyEhAvy�ew puErAhitãArAyi Esvic�i¯�tH. �liy�ew puÒãArAyi¯ÝehAPHniy�M PIenhAsuM.
4q�AnA
bliyÄ�ic�E�Ae}Ae� B�N�ieÀRo¯ vItM avÀ teÀR p�iyAy epni�yHÆM nÇkiyi¯Ý. epni�y�ew ��ikÅÆM avÀ atieÀR p» nÇkiyi¯Ý.
5h�yHÆM o¯ «lYpÜH qÇ�AnA
nÇkiyi¯Ý. h�yH�u ��ik¼ìAkAÀyEhAv a½#hic�ielÂÜiÇE�AluM qÇ�AnA aÍen ecyHt�. tAÀ yTAÄØ�iÇ sHEnhic� BArY h�A �yi¯Ýq�tANH avÀ aÍen ec�@vAÀkArNM.
eeeeppppnnnniiii����AAAA hhhh����eeeeyyyy èèèèEEEEkkkkAAAAppppiiii����iiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ6epni�A qlÂAyHE�A}uM h�ey
vlÂAet èEkApi�iÆky�M m�xi�iÆky�M ecyHt�. h�yHÆ ��ik¼ìAkA�« ekAìANH epni�A aÍen ecyHti¯�tH.
7qlÂA vÄxvuM aÍen te�
sMBvic�@. avÄ zIElAviÇ yEhAvy�ew �ly�iÇ EpA�EÛAe}Ae�h�A m�xi�i¯Ý. o¯ divsM qÇ�AnA bliyÄ�iÆkyAyi¯Ý. h�AvYsniÆky�M kryAÀ «wÍuky�MecyHt�. h�A oÝM k}iÆÝìAyi¯�ilÂ.
8av¼ew BÄ�AvAy qÇ�AnA
avELAw� pR�u, þh�A, nIeyÙinANHkry��tH? nIeyÙAeNAÝM k}i�A�tH? nIeyÙinANiÒ d�+KiÆ�tH? ninÆ nieÀR BÄ�AvAy {A½ìElÂA. pÏm�EL�AÅ EBdmA¹ {AenÝ nI k¯«k.ÿ
1111 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ
1hhhh����yyyy����eeeewwww èèèèAAAAÄÄÄÄØØØØnnnn
9tiÝky�M �wiÆky�M ecyHtti½
EzxM h�A q}uE�·@ èAÄØi�AÀEpAyi. yEhAvy�ew vi²Öm�ir�ieÀR kvAw�inrikilAyi puErAhitnAy �li öri��ìAyi¯Ý.
10h�A vL
er d�+KityAyi¯Ý. yEhAvEyAw� èAÄØi�Ev avÅ vlÂAet kr�u.
11avÅ
eedv�inH o¯ EnÄc� EnÄÝ. avÅpR�u, þsÄv�zånAy yEhAEv,{AenÒ d�+KityAeNÝ kìAluM.qe� mR�¯Et. aÍH qnie�A¯ puÒen t�AÇ {Anven ninÆ smÄ�i�AM. avÀ o¯ nAsIÄ ët�ArnAyiriÆM. avÀ vIE�A mdYEmA k}i�ilÂ.�¯M aveÀR tlm�wi ori�luM ev�@ky�milÂ.ÿ*
12h�A vLer EnrM yEhAvEyAw� èAÄ
Øic�@. h�A èAÄØic�@ekAìiri�Ev�li av¼ew ¡ìukLiÇ æÖiÆkyAyi¯Ý.
13h�A av¼ew XdyM ekAìu
èAÄØiÆkyAyi¯Ý. av¼ew ¡ìukÅ cliÆÝìAyi¯ÝevÜiluM avÅzbHdM puRe�w�vic�ilÂ. atinAÇ h�A�wic�iri�Aem�H �li k¯ti.
14�li h�
EyAw� pR�u, þnI o¯pAwH �wic�iriÆÝ! vI�H �Ep�i�AÀ kAlmAyi.ÿ
15h�A mRupwi pR�u, þèEBA {AÀ
vIE�A mdYEmA �wic�i�ilÂ. mnÈAekklÍiyvLA¹ {AÀ. yEhAvEyAwH{AÀ qeÀR d�+KÍÅ pRy�kyAyi¯Ý.16{AÀ o¯ cI� OIyAeNÝ k¯t
ruEt. qni�H vLer èzHnͼ�«ekAìuM {AÀ d�+KityAy«ekAìumANHöÒy�M dIÄGEnrM {AÀ èAÄØic�tH.ÿ
17�li mRupwi pR�u, þsmADAn�iÇ
EpA�k. yi AEylieÀR eedvM nI �vzYe��etAe� ninÆ nÇke�.ÿ
18h�A pR�u, þaÍH q�iÇ sÚ
xHwnAeN�H {AÀ k¯«Ý.ÿ anÙrMh�A aviewniÝM EpAyi �hArMk}ic�@. pi�IwH avÅ�H d�+Km�ìAyilÂ.
19piE·�H atirAviel qÇ�Any�ew
�w�MbM �NÄe�NI·@. avÄ yEhAvey�rADiÆky�M rAmyiel vstiyiElÆmwÍuky�M ecyHt�.
zzzzmmmm����EEEEvvvvlllliiiieeeeÀÀÀÀRRRR jjjjnnnnnnnnMMMMqÇ�AnA teÀR BArYyAy h�y�
����¯̄̄̄MMMM ............ eeeevvvv����uuuukkkkyyyy����mmmmiiiillll eedv�i½ viEzxvAgHdAnÍÅ EnÄ�i¯�vrAyi¯Ý nAsIÄëtÐÄ. avÄ av¯ew m�wi m�RiÆkEyAm�ÙiriB�iÆkEyA vI�u�wiÆkEyAecyHti¯�ilÂ. sMKYA. 6+5 kA ¹k.
mAyi eelMgikbÓ�iElÄe�w�ky�M
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 1:20-2:15 274
yEhAv h�ey oAÄ�iÆky�M ecyHt�.20pie· vÄxM � smyE�Aew h�A
gÄBvtiyAvuky�M o¯ puÒen èsviÆky�M ecyHt�. h�A puÒnH zm�EvÇqÝ Epri�@. avÅ pR�u, þaven{AÀ yEhAvEyAw� EcAdic�@ vAÍiytinAÇ zm�EvÇ q�ANv½ EprH.ÿ
21� vÄxM bliy�M EnÄc�y�M eedv
�inÄ�i�AÀ qÇ�AnA zIElAviElÆEpAyi. avÀ teÀR �w�Mbe�y�M �ewekAìuEpAyi.
22pE� h�A EpAyilÂ.
avÅ qÇ�AnEyAw� pR�u, þ��iy�ewm�l�wi mARuEÛAÅ aven {AÀ zIElAviElÆ ekAìuEpAkAM. anÙrM aven{AÀ yEhAvyHÆ smÄ�iÆM. avÀo¯ nAsIÄ �yi�I¯M. avÀ zIElAviÇ�e� k}iy�M.ÿ
23h�y�ew B�AvAy
qÇ�AnA avELAw� pR�u, þne�ÝninÆ EtAÝ�«EpAel ec�@k. ��iÆ m�l�wi mARuMver nI vI�iÇ tAmsiÆk. yEhAv aveÀR vAÆ* pAliÆmARAke�.ÿ atinAÇ h�A teÀR puÒeÀRm�l�wi mARuMver aven pricric�@ekAìH vI�iÇ tÍi.
zzzzmmmm����EEEEvvvvlllliiiieeeennnn hhhh����AAAA zzzzIIIIEEEEllllAAAAvvvviiiiEEEEllllÆÆÆÆeeeekkkkAAAAììììuuuuEEEEppppAAAA����ÝÝÝÝ
24��iy�ew m�l�wi mARiyE�AŠh�A
aven zIElAviel yEhAvy�ew Bvn�iElÆ ekAìuEpAyi. m�Ý vyÈAyo¯ kAL, ö¯ptH pQìH mAvH, o¯ ��ivI�H q�ivy�M avÅ �ew ekAìuEpAyi.
25avÄ yEhAvy�ew sviD�iElÆ
EpAyi. qÇ�AnA ptivuEpAel kALeyekA�H yEhAvyH�H bliyÄ�ic�@. anÙrM h�A, ��iey �liy�ew k�iElløic�@.
26h�A �liEyAw� pR�u,
þqE�Aw� �miÕ èEBA. aÍy�ew awu�i¯�H yEhAvEyAw� èAÄØic� aEtOIyANH {AÀ. {AÀ pRy��« EnrAeN�H {AÀ stYM ec�@Ý.
27{AÀ öQ
��iÆEvìi èAÄØiÆky�M yEhAvqeÀR èAÄØnEyAw� ètikriÆky�MecyHt�. yEhAv qni�H öQ ��ieynÇki.
28{AniE�AÅ öQ ��iey yEhAv
yHÆ nÇ�ky�M ec�@Ý. avÀ jIvitkAlM m�}uvÀ yEhAvey ²æ<xiÆM.ÿanÙrM h�A ��iey aview vi�i�u
EpAvuky�M yEhAvey �rADiÆky�MecyHt�.
hhhh����AAAA nnnn����iiii ppppRRRRyyyy����ÝÝÝÝh�A pR�u, þqeÀR XdyM yEhAvyiÇ sÚxHwmAyi! qeÀR zåi eed
v�iÇ vÄÖic�iriÆÝ! {AeneÀR zÒ@�eL prihsiÆÝ.* nieÀR r�yiÇ{AEneR sEÙAxiÆÝ!
2yEhAvey
vvvvAAAA����HHHH �li h�yHÆ nÇkiy a½#hÍeLyAyiri�AM qÇ�AnA öview prAmÄziÆ�tH. vcnM 17.
{{{{AAAAeeeennnneeeeÀÀÀÀRRRR ............ pppprrrriiiihhhhssssiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ þqeÀR vAyHqeÀR zÒ@�L@ewEnÄÆ «RÝ mlÄ�iyiriÆÝÿ q�ÄØM.
E�Ael me·A¯ vi²ÖeedvmilÂ. nIy
2
lÂAet eedvmilÂ! n��ew eedve�E�Aelme·A¯ pARyilÂ.
3vIÛiL�Ç «wr¯tH!
ahÜAr vAÆkÅ pRy¯tH! kArNM,yEhAvyAy eedvM qlÂAM aRiy�Ý,eedvM jnÍeL nyiÆky�M viDiÆky�M ec�@Ý.
4zårAy BwãA¯ew vilÂ@
keLAwiy�Ý! d�Äb�lÄ zårAvuky�Mec�@Ý!
5sm]ÖmAyi B�Nm�ìAyi¯�
vÄ B�N�inAyi öE�AÅ pNieyw��NM. q�AÇ viz�i¯�vÄ�iE�AÅtiÝ ekA}u�AM! ��ik¼ìAkA�vÅ�}u èsviÆÝ! q�AÇ o¯pAwH ��ik¼�vÅÆ d�+KM. qeÙ�AÇ avÅ�Hm�Å nxHwmA�Ý.
6yEhAv m½xYer
mri�AniwyAÆÝ, avÀ aver jIvi�A½miwyAÆÝ. m½xYer yEhAvpAtAL�ilAÆky�M aviewni�H �yiÄ�iÆky�M ec�@Ý.
7yEhAv ciler driárAÆÝ, ciler
Dnik¯mAÆÝ. ciler yEhAv tA}HÏÝ. ciler avÀ �yÄÏÝ.
8yEhAv
driáer epAwiyiÇniÝyÄÏÝ. av¯ew d�+KÍLvÀ d�rIkriÆÝ. yEhAvdriáer èDAnikLAÆÝ. aver avÀrAj�mArãAErAewA�M ö¯ÏÝ. vizixHwAtiTik¼ew Ðl�H aver ö¯ÏÝ. yEhAv ElAke� m�}uvÀs]xHwic�@! ElAkM m�}uvÀ avEÀRtA�Ý!
9teÀR vi²Öer yEhAv sMr�i
ÆÝ. avÄ�H vI}Hc vrAet avÀpAliÆÝ. pE� d�xHwãAÄ nzi�i�e�w�M. avÄ ö¯�iElÆ ptiÆM. av¯ewzåi aver vijyi�i�ilÂ.
10aveÀR
zÒ@�eL yEhAv nzi�iÆÝ. avÄe�tier atYu�tnAy eedvM sVÄ��iÇöwim�}�uM. vid�rEdzÍLiÇE�AluMyEhAv nYAyviDi nwÏM. teÀR rAjAvinH avÀ zåi nÇ�M. teÀR vi²ÖrAjAvien avÀ zånAÆM.ÿ
11q�Any�M �w�MbvuM rAmyilu�
tÍLuew vstiyiElÆ EpAyi. ��izIElAviÇ tAmsic�H puErAhitnAy�liy�ew kI}iÇ yEhAvey ²æ<xic�@.
����lllliiiiyyyy����eeeewwww dddd����xxxxHHHHwwwwrrrrAAAAyyyy ppppuuuuÒÒÒÒããããAAAAÄÄÄÄ12�liy�ew puÒãAÄ d�xHwrAyi¯Ý.
avÄ yEhAvey vkvc�ilÂ. 13puErAhi
tãAÄ jnÍELAewÍen ep¯mARNeme�AÝM avÄ kArYmA�iyilÂ. puErAhitÄ jnÍELAw� ecE�ìtH ötANH+ oAErAtvNy�M orAÅ o¯ bli aÄ�iÆEÛAÅpuErAhitÀ � mAMsM o¯ kl�ieltiLyHÆ� ev��iliw�M. anÙrMpuErAhiteÀR B]tYÀ m�Ý m�ny�� o¯m�e�w��NM.
14anÙrM puErAhiteÀR
B]tYÀ � m�_pEyAgic�H kl�iÇniE�A ¬ÆpAÒ�iÇniE�A �Rc�@ mAMsM��ieyw��NM. m�_ekAìu B]tYÀ��ieyw�Æ� mAMsEm puErAhitnÄhmAyi�@Z. zIElAviÇ bliyÄ�i�AÀv¯� skl yi AEylukAErAw�M puErAhitÀ aÍenyA¹ ecE�ìtH.
15q�AÇ �liy�ew puÒãAÄ aÍen
yl ecyHttH. ekA}u�H yAgpIW�iÇ
275 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 2:16-3:1
EhAmiÆ�ti½ m�Ûute� puErAhiteÀR B]tYÀ v}ipAwH aÄ�i�AÀ v�v¯ew aw�E�Æ eclÂ@M. puErAhiteÀRdAsÀ pRy�M, þpuErAhit½ epAri�AÀ�Rc�@ mAMsM trik. pu}uÍiy mAMsMniÍLiÇniÝM puErAhitÀ sVIkri�ilÂ.ÿ
16bliyÄ�iÆ�vÀ öÍen pR
yAM, þ�dYM ekA}u�H dhi�iÆk. q�i�HninÆ EvìÒ qw��AM.ÿ aÍeny�ìAyAÇ puErAhiteÀR dAsÀ öÍen pRy�M, þEvì, qni�iE�AÅ mAMsM trik.nI t�ielÂÜiÇ, {Ani« piwic�@ vAÍuM!ÿ17aÍen tÍÅ yEhAvyHÆ� v}ipA
wien �driÆ�ielÂ�H ehAPHniy�MPIenhAsuM kANic�@. atH yEhAvyHe�tiery�� vLer ekAwiy pApmAyi¯Ý!
18q�AÇ zm�EvÇ yEhAvey ²æ<
xic�@. �EPAd� Dric� bAlnAy zm�EvÇo¯ shAyi �yi¯Ý.
19qlÂA vÄxvuM
zm�EvlieÀR a� avnH o¯ ecRiyaÜi «�ie�AìuvÝ. teÀR BÄ�AviEnAewA�M zIElAviÇ bliyÄ�i�AÀvÄxMEtARuM EpA�EÛAÅ avÅ a«ekAìuvÝ.
20�li q�Aneyy�M
aveÀR BArYeyy�M a½#hiÆM. �lipRy�M, þyEhAv nin�H h�yilUew ��ikeL nÇke�. h�A èAÄØic�E�AÅyEhAv avÅÆ nÇkiy ��iÆ pkrmAyiriÆM öQ m�Å.ÿqÇ�Any�M h�y�M vI�iElÆ EpA�
ky�M 21yEhAv h�EyAwH dy kA�@ky�M
ecyHt�. avÄÆ m�Ý puÒãA¯M rìupuÒimA¯M piRÝ. zm�EvÇ yEhAvyHÆsmIpM vL¯ky�M ecyHt�.
ppppuuuuÒÒÒÒããããAAAAeeeerrrr nnnniiiiyyyy××××iiii����AAAAÀÀÀÀ ����lllliiiiÆÆÆÆkkkk}}}}iiiiyyyy��������iiiillllÂÂÂÂ
22�li vLer v]ÖnAyi. zIElAviel
qlÂA yi AEylukAErAw�M teÀR puÒãAÄ ec�@�tH �li Ek�@. sE�LnÕwAr�ieÀR kvAw�iÜÇ ²æ<x nwÏ�OIkELAewA�H avÄ zyiÆ� kArYvuM �li aRi�u.
23�li teÀR puÒãA
ErAw� pR�u, þniÍÅ ecyHt tiãkeL�·i öviewy��vÄ qE�Aw� pR�u,niÍeLÙinANH öQ tiãkÅ ec�@�tH?24m�EL, ö�rM cI��ArYÍÅ ec�¯tH.
yEhAvy�ewyA¼kÅ niÍeL�·i d�xic�@ pRy�Ý.
25o¯vÀ me·A¯ventier
pApM ecyHtAÇ eedvM aven shAyiÆM. pE� yEhAvyHe�tier pApMecyHtAÇ �Ä�H aven shAyi�AÀk}iy�M?ÿpE� �liy�ew puÒãAÄ �liey vk
vyH�AÀ ��A�iyilÂ. atinAÇ yEhAv�liy�ew puÒãAer vDi�AÀ niËyic�@.
26zm�EvÇ vLÄÝ. avÀ eedv
e�y�M jnÍeLy�M sEÙAxi�ic�@.
����lllliiiiyyyy����eeeewwww ����wwww����MMMMbbbbeeee��������····iiiiyyyy��������BBBByyyyÜÜÜÜrrrr èèèèvvvvccccnnnnMMMM
27o¯ eedvpu¯xÀ �liey smIpic�@
pR�u, þyEhAv ö�ArYÍÅ pRy�Ý,
ünieÀR pUÄv�ikãAÄ PREvAeÀR �w�Mb�ieÀR awimkLAyi¯Ý. q�AÇ {AÀaE�AÅ nieÀR pUÄv�ikãAÄÆ ètY�e��@.
28nieÀR EgAÒe� {AÀ yi AEy
liel me·lÂA EgAÒÍÅ�iwyiÇniÝMetre�w�Ï. nieÀR EgAÒe� {AÀqeÀR puErAhitãArAkAÀ etre�w�Ï. qeÀR yAgpIW�iÇ bli nw�AÀ {Anver etre�wuÏ. DUpÍÅk�i�A½M �EPAd� Dri�A½M {Anver etre�w�Ï. yi AEyÇjntqni�Ä�iÆ� bliy�ew mAMsM nieÀREgAÒ�AÄÆ {AÀ avkAzmAyi nÇ�ky�M ecyHt�.
29atinAÇ nIeyÚekAìH
� blikeLy�M v}ipAw�keLy�M �driÆ�ilÂ? nI nieÀR puÒãAer qe��ALDikM mAnic�@. yi AEyÇjnt qniÆekAìuv¯� mAMs�iel nl BAgÍÅekAìH nI ekA}uÏ.ý
30þnieÀR pitAvieÀR �w�Mb�AÄ
q�AlE�ÆM puErAhitãArAyi aven ²æ<xi�Nem�H yi AEylieÀReedvmA�� yEhAv �R�� pR�i¯Ý.q�AliE�AÅ yEhAv öÍen pRy�Ý,üaetAri�luM sAÖYmlÂ! qe� mAniÆ�ver {A½M mAniÆM. pE� qe�mAni�A�vÄÆ ni� lBiÆM.
31nieÀR
piÀgAmikeL m�}uvÀ {AÀ nzi�iÆ� smymw��iriÆÝ. nieÀR kw�Mb�iel �¯M vAÄÖkYM ver jIvic�iri�ilÂ.
32yi AEyliÇ nãk¼ìA�emÜiluM
Bvn�iÇ d�ritͼìA��« nIkA¹M. nieÀR �w�Mb�iel �¯M v]ÖãArAkAÀ jIvic�iri�ilÂ.
33qeÀR yAg
pIW�iÇ ²æ<x nw�AÀ {AÀ r�iÆ� orA¼ìAyiriÆM. avÀ vLer v]ÖnA�Mver jIviÆM. aveÀR kA}Hc nxHwe�w�ky�M zåiyilÂAtA�ky�M ec�@�«ver avÀ jIviÆM. nieÀR piÀgAmikeLlÂAM vA¼ekAìH ekAlÂe�w�M.
34ö�A
rYÍÅ yTAÄØYmA�em�tinH {AÀ awyALÍÅ kANiÆM. nieÀR rìu puÒãArAy ehAPHniy�M PIenhAsuM oEr divsM mriÆM.
35{AÀ qniÆ vizVsHtnA
eyA¯ puErAhiten etre�w�ÆM. öQpuErAhitÀ qe� ecvie�A_ky�Ma½sriÆky�M ec�@M. öQ puErAhiteÀR �w�Mbe� {AÀ zåmAÆM. avenE�A}uM qeÀR etre�w��e�� rAjAvieÀR* m�ÛiÇ ²æ<x nwÏM.
36aE�AÅ nieÀR �w�Mb�iÇ avEz
xiÆ�vÄ öQ puErAhiteÀR m�ÛiÇnmsHkriÆM. avÄ aløM pN�iEnAo¯ kxNM a��iEnA Evìi örÆM.avÄ pRy�M, þqniÆ ti�AÀ B�NMEnw��tinAyi qnie�A¯ puErAhiteÀR pNi t�AluM
eeeeeeeeddddvvvvMMMM zzzzmmmm����EEEEvvvvlllliiiieeeennnn vvvviiiiLLLLiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝbAlnAy zm�EvÇ �liy�ew kI}iÇ
eeeettttrrrreeee����wwww��������eeee�������� rrrrAAAAjjjjAAAAvvvvHHHH þaBixiåÀÿq�ÄØM.
yEhAvey Esvic�@. a�Al�H3
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 3:2-4:5 276
yEhAv jnÍELAw� Enri�u sMsAriÆ�tH virLmAyi¯Ý. dÄznͼM apUÄv�mAyi¯Ý.
2�liy�ew kÎkÅ d�Äb�le��H
�tAìH aÓmAyi. o¯ rAÒiyiÇ avÀkiw�yiÇ kiwÝ.
3zm�EvÇ yEhAv
y�ew vi²Öm�ir�iel kiw�yilANHkiw�tH. eedv�ieÀR vi²Öep�kM �ek�iw�ilAyi¯Ý. yEhAvy�ew viL�HaE�A}uM k�iyi¯Ý.
4yEhAv zm�Ev
lien viLic�@. zm�EvÇ viLiEk�@, þ{Aniviewy�ìH.ÿ
5�li te� viLiÆkyAeN
�Ayi¯Ý zm�EvÇ k¯tiytH. atinAÇzm�EvÇ �liy�ew aw��H oAwiey�i.zm�EvÇ pR�u, þ{AnitA öviewy�ìH,aÍH qe� viLic�ElÂA.ÿ pE� �lipR�u, þ{AÀ nie� viLic�ilÂ. EpAyikiw�H.ÿ zm�EvÇ kiw�yiElÆ mwÍi.6yEhAv vIìuM viLic�@. þzm�EvEl!ÿ zm�EvÇ vIìuM �liy�ew aw�E�Æ ecÝ.zm�EvÇ pR�u, þ{Aniviewy�ìH, aÍHqe� viLic�ElÂA.ÿ�li pR�u, þ{AÀnie� viLic�ilÂ, EpAyi kiw�H.ÿ
7zm�EvÇ a«very�M yEhAvey aRi
�i�ilÂAyi¯Ý. yEhAv a«ver avEnAw� Enri�H sMsAric�i�@ìAyi¯�ilÂ.*8yEhAv zm�Evlien m��AM tvNy�MviLic�@. zm�EvÇ vIìuM q}uE�·H �liy�ew aw�E�Æ ecÝ. zm�EvÇ pR�u,þ{Anivi ewy�ìH, aÍH qe� viLic�ElÂA.ÿyEhAv bAlen viLiÆkyAeN�H
aE�AÅ �liÆ mnÈilAyi. 9�li av
EnAw� pR�u, þEpAyi kiw�H. öniy�MavÀ nie� viLiÆkyAeNÜiÇ,üyEhAEv, aÍy�ew dAsnAy {AÀæÖiÆÝìHý qÝ pRy�k.ÿatinAÇ zm�EvÇ kiw�AÀ EpAyi.
10yEhAv aview vÝ niÝ. m�Ûe�
E�Ael te� avÀ ecyHt�. avÀ viLic�@, þzm�EvEl, zm�EvEl! ÿzm�EvÇ pR
�u, þpRy�, aÍy�ew dAsnAy {AÀæÖiÆÝìH.ÿ
11yEhAv zm�EvliEnAw� pR�u,
þyi AEyliÇ {AÀ cil kArYÍÅec�AÀ EpAvukyANH. aEt�·i EkÅÆ�vÄ nw�ÍuM.
12�liEyAw�M aveÀR
kw�MbE�Aw�M ec�@emÝ èKYApic�kArYÍÅ {AÀ ec�@M. qlÂAM {AÀ �dYMm�tÇ avsAnM ver ec�@M.
13�liy�ew
�w�Mbe� qe�E�ÆmAyi zi�iÆem�H {AÀ avEnAw� pR�i�@ìH. kArNM teÀR puÒãAÄ pRy��«M èvÄ�iÆ�«M eedvvi¯ÖmAeN�H �li�RiyAM. aver niy×iÆ�tiÇ �li prAjye�w�ky�M ecyHt�.
14atinAlANH
v}ipAEwA bliEyA ekAìH �liy�ew�w�b�ieÀR pApÍÅ ori�luM ölÂAtA�e�wielÂ�H {AÀ zpTM ecyHttH.ÿ
15èBAtmA�M ver zm�EvÇ kiw�yiÇ
yyyyEEEEhhhhAAAAvvvv ............ ssssMMMMssssAAAArrrriiiicccc����iiii����@@@@ììììAAAAyyyyiiii¯̄̄̄����iiiillll þyEhAvy�ew
vcnM ö«ver av½ evLie�w��ie�Aw��e�
�i�ilÂÿ q�ÄØM.
kiwÝ. avÀ Enre� q}uE�·H yEhAv
y�ew �ly�ieÀR vAtiÇ «RÝ. dÄzne��·i �liEyAw� pRyAÀ zm�Evli½ BymAyi¯Ý.
16q�AÇ �li zm�Evlien viLic�@,
þzm�EvEl, qeÀR mkEn!ÿ zm�EvÇ viLiEk�@ þqÙA èEBA.ÿ
17�li EcAdic�@,
þyEhAv niE�AwH qÙANu pR�tH?q�iÇ ni�« mRc�@ vyH�¯tH. eedvMninÆ t� sE�z�iÇni�H nI qeÙÜiluM mRc�@ vc�AÇ eedvM nie� zi�iÆM.ÿ
18atinAÇ zm�EvÇ �liEyAwH qlÂAM
pR�u. avÀ �liyiÇni�H oÝM mRc�@vc�ilÂ. �li pR�u, þavÀ yEhAvyA�Ý. zriey�H av½ EtAÝ�tH avÀec�e�.ÿ
19zm�EvlieÀR vLÄc�yiÇ
yEhAv avEnAewA�m�ìAyi¯Ý. zm�EvlieÀR o¯ sE�zvuM et·AeNÝvrAÀ yEhAv öwyA�iyilÂ.
20aE�AÅ
dAÀ m�tÇ EbÄ-Ezb very�� qlÂAyi AEylukA¯M zm�EvÇ yTAÄØ�iÇ yEhAvy�ew èvAcknAeN�Ri�u.
21yEhAv «wÄÝM zIElAviÇ zm�
EvlinH ètY�e��@. yEhAvy�ew vcnmAyi yEhAv zm�Evli½ te� evLie�w��ie�Aw�Ï.
zm�Evlien�·iy�� vAÄ�kÅyi AEylielÛAw�M prÝ. �li
vEyAv]ÖnAyi. aveÀR puÒãAÄyEhAvy�ew m�ÛiÇ tiãkÅ ec�@�««wÄÝ.
eeeePPPPlllliiiissssHHHHttttYYYYÄÄÄÄ yyyyiiii AAAAEEEEyyyylllluuuukkkkAAAAeeeerrrrEEEEttttAAAAlllløøøøiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ
a�Al�H ePlisHtYÄ yi AEylumAyi y�Ö�i½ sMGwic�@. yi AEylukAÄ ePlisHtYErAwH y�Ö�iniRÍi.yi AEylukAÄ �ebEnsriÇ tͼewpALyM ÐApic�@. aEP�ilAyi¯ÝePlisHtY¯ew pALyM.
2ePlisHtYÄ
yi AEylien ��mi�AÀ t�ARAyi¯Ý. y�ÖM «wÍi.ePlisHtYÄ yi AEylukAer EtAløi
c�@. yi AEyÇEsnyiel nAlAyirE�ALM BwãAer vDic�@.
3yi AEyÇBwãAÄ
tͼew pALy�iÇ mwÍiey�i.yi AEyliel m��ãAÄ EcAdic�@, þn�eL EtAløi�AÀ yEhAv qÙinANH ePlisHtYer a½vdic�tH? nm��H yEhAvy�ew krARieÀR ep�kM zIElAviÇniÝM ekAìuvrAM. aÍen y�Ö�iÇeedvM nE�AewA�mA�M. avÀ ne� zÒ@�LiÇniÝM r�iÆM.ÿ
4atinAÇ avÄ
ciler zIElAviEl�yc�@. sÄv�zånAy yEhAvy�ew krARieÀR ep�kMavÄ mw�ie�Aìu vÝ. ep�k�ieÀRm�kLiÇ ek±bumAlAKmA¯ìH. yEhAvyiriÆ� siMhAsnM EpAelyAyi¯ÝavÄ. �liy�ew rìu puÒãArAy ehAPHniy�M PIenhAsuM ep�kE�AewA�MvÝ.
5yEhAvy�ew krARieÀR ep�kM pAL
y�iElÆ v�E�AÅ yi AEylukAÄ�c��iÇ a�hsic�@. � a�hAs�iÇ
4
277 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 4:6-5:6
®mi viRc�@. 6yi AEylieÀR a�hAsM
ePlisHtYÄ Ek�@. avÄ EcAdic�@.þqéAypALy�iÇ jnÍÅ öÒmAÒM�/AhBritrAkAÀ kArNemÙANH?ÿyEhAvy�ew vi²Öep�kM yi AEy
lieÀR pALy�iElÆ ekAìuvre��@ev�H ePlisHtYÄ mnÈilA�i.
7ePli
sHtYÄ ByÝ. ePlisHtYÄ pR�u,þeedvM av¯ew pALy�iel�iyiriÆÝ! n�Å �}��ilAyiriÆÝ.m�eÛAri�luM öÍeny�ìAyi�ilÂ!
8n�
LiE�AÅ vYA�lrANH. öQ zånAy eedv�iÇni�H ne� r�i�AÀ �ÄÆ k}iy�M? öQjipHt�kAÄÆ mhAmAriy�M pkÄc�vYADik¼M nÇkiy aEt eedvM te�yANiv½M.
9ePlisHtYEr, eeDrYzAlikLA
yiriÆk! m½xYerE�Ael EpArAw�k!m�ÛH qéAyÄ n��ew awimkLAyi¯Ý.atinAÇ �¹ÍeLE�Ael y�ÖM ec�@k. aelÂÜiÇ niÍÅ av¯ew awimkLA�M!ÿ
10atinAÇ ePlisHtYÄ kWinmAyi
y�ÖM ecyHtH yi AEylien EtAløic�@.oAErA yi AEyÇBw½M teÀR �wAr�iElÆ oAwiE�Ayi. yi AEylukAÄÆaetA¯ kn� prAjymAyi¯Ý. m��tinAyirM yi AEyÇBwãAÄ ekAlÂe��@.11ePlisHtYÄ eedv�ieÀR vi²Öep�
kM qw�Æky�M �liy�ew rìH puÒãArAy ehAPHnieyy�M PIenhAsieny�MvDiÆky�M ecyHt�.
12a�H y�ÖrMgÏniÝM ebnYAmIÀ
EgAÒ�ArnAy orAÅ oAwiE�Ayi. teÀRd�+KM kANi�AÀ avÀ teÀR vOÍÅvlic�@ kIRuky�M tlyiÇ mÎ vAriyiw�ky�M ecyHt�.
13ayAÅ zIElAviElÆ
v�E�AÅ �li ngrkvAw�inw��H o¯kEsryiliriÆkyAyi¯Ý. eedv�ieÀR vi²Öep�ke��·i vYA�lnAyi¯�tinAlANH �li aviwi¯�H nirI�NM nw�iytH. aE�AÅ ebnYAmIÀEgAÒ�ArÀ zIElAviElÆ v�H d�+KvAÄ� aRiyic�@. ngrvAsikLAek �c��iÇ kryAÀ «wÍi.
14-15�liÆ etAß
e·�@ vyÈAyi. aÓnAyi�IÄ�tinAÇ sMBviÆ�etAÝM kANAÀ �liÆ k}i�ilÂ. pE� jnÍÅ �c��iÇkry��« EkÅ�AmAyi¯Ý. �li EcAdic�@, þqÙinANH �¼kÅ öQ vliy zbHdm�ìAÆ�tH?ÿebnYAmIÀkArÀ �liy�ew aw�E�
E�Awiey�i �ìAy« m�}uvÀ avEnAw�pR�u,
16ebnYAmIÀkArÀ �liEyAw�
pR�u, þy�Ö�iÇni�H öE�AÅ v�yALA¹ {AÀ. {AniÝ y�ÖrMgÏni�HoAwiE�Ayi!ÿ �li EcAdic�@, þqÚìAyimkEn?ÿ
17ebnYAmIÀkArÀ mRupwi pR
�u, þyi AEyÇ ePlisHtYriÇniÝMoAwiE�Ayi. yi AEyÇEsnyH�H aEnkM BwãAer nxHwe��@. nieÀR rìu puÒãA¯M ekAlÂe��@. ePlisHtYÄ eedv�ieÀR vi²Öep�kM qw�ÏekAìuEpAyi.ÿ
18ebnYAmIÀkArÀ eedv�ieÀR
vi²Öep�ke��·i sUci�ic�E�AÅ�li kvAw�inw�Ï kEsryiÇniÝMmRi�u vI}uky�M ayA¼ew k}u�H owiy�ky�M ecyHt�. v]Ö½M twic�@ ekA}u�v½mAyi¯�tinAÇ ayAÅ mric�@. �liö¯p« vÄxM yi AEylien nyic�@.
EEEEttttjjjjÈÈÈÈHHHH nnnnxxxxHHHHwwwweeee��������@@@@19�liy�ew m¯mkL@M PIenhAsieÀR
BArYy�mAyi¯�vÅ gÄBiNiyAyi¯Ý.avÅ�H èsvsmymw��i¯Ý. eedv�ieÀR vi²Öep�kM qw�ÏekAìuEpAy kArYM avÅ aRi�u. teÀR a�Ayiy�nAy �liy�M BÄ�AvH PIenhAsuM mrNmw� vAÄ�y�M avÅ Ek�@.� vAÄ� Ek�mAÒyiÇ te� avÅÆEvdn «wÍuky�M avÅ èsvi�AnArMBiÆky�M ecyHt�.
20avÅ mri�ARAy
E�AÅ aveL pricric�@ ekAìi¯�sHÒIkÅ avELAw�, þvYsniE�ì! nIeyA¯ puÒen èsvic�iriÆÝÿ qÝpR�u.�liy�ew puÒBArY mRupwi pRy�k
EyA a« æÖiÆkEyA ecyHtilÂ. 21ati
nAÇ avÅ ��i�H öQKAEbAdH q�HEpri�@. þyi AEylieÀR EtjÈH EpAyiriÆÝ!ÿ q�ANtinÄØM. anÙrMavÅ mriÆky�M ecyHt�. eedv�ieÀRvi²Öep�kM aphri�e��«ekAìuMav¼ew BÄ�AvuM BÄ�]pitAvuM mrNmw�« ekAìumANH avÅ ��i�H �Epri�tH.
22avÅ pR�u, þyi AEyli
eÀR EtjÈH nxHwe��@.ÿ ePlisHtYÄ eedv�ieÀR vi²Öep�kM qw�ÏekAìuEpAytinAlANH avLiÍen pR�tH.
vvvviiii²²²²ÖÖÖÖeeeepppp����kkkkMMMM eeeePPPPlllliiiissssHHHHttttYYYYeeeerrrr����wwww����ÆÆÆÆÝÝÝÝ
ePlisHtYÄ eedv�ieÀR vi²Öep�kM �ebÀ-�esriÇniÝM asH
EtAdiElÆ ekAìuEpAyti½EzxM2avÄ atien dAEgAeÀR EdvAly�iÇaveÀR vi#h�inw�Ï vc�@.
3piE·
Ý èBAt�iÇ asHEtAd�kAÄ q}uE�·E�AÅ dAEgAÀ m�KM nil�wic�@ vI¹kiwÆ�tAyi kìu. yEhAvy�ew ep�k�i½ m��ilANH dAEgAÀ vI¹ kiw�i¯�tH.asHEtAd�kAÄ dAEgAeÀR vi#he�
yTAÐAn�H vIìuM �R�ic�@. 4pE�
piE·�H asHEtAd�kAÄ �NÄ�E�AÅdAEgAÀ vIìuM nilÏ vI¹ kiwÆ�tANH kìtH! yEhAvy�ew vi²Öep�k�i½ m��ilAyi¯Ý dAEgAÀ vI¹ kiw�tH. öE�AÅ dAEgAeÀR tly�M k�@MepA�i emti�L�iÇ kiwÆkyAyi¯Ý.dAEgAeÀR �wÇ mAÒEm o· kxNmAyi¯ÝZ.
5atinAlANH öÝM dAEgAeÀR
EdvAly�iElÆ v¯� aveÀR puErAhitErA m·A¼kELA emti�L�iÇ kAlu��A�tH.
6asHEtAd�kA¯ewy�M ayÇ�A¯ewy�M
jIvitM eedvM d�xHkrmA�i. eedvM av
5
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 5:7-6:12 278
ÄÆ �w�tÇ vixmͼìA�i. avÀ avÄ�H m�}k¼ìA�i. yEhAv avriElÆqlikeLy�M ayc�@. qlikÅ av¯ewk�lukLiluM ÐlÍLiluM oAwi nwÝ.ngrvAsikÅ vLer ByÝ.
7sMBviÆ
�tH asHEtAd�kAÄ kìu. avÄ pR�u,þyi AEylieÀR eedv�ieÀR vi²Öep�kM öview vyH�¯tH! ne�y�Mn��ew EdvnAy dAEgAeny�M eedvMzi�iÆkyANH.ÿ
8asHEtAd�kAÄ aÉu ePlisHtYBrNA
DikArikeLy�M viLic�@��i. asHEtAd�kAÄ EntA�ELAw� EcAdic�@, þyi AEylieÀR eedv�ieÀR vi²Öep�kM nAemÚec�NM?ÿ EntA�ãAÄ mRupwi pR�u, þyi AEylieÀR eedv�ieÀRvi²Öep�kM g�iElÆ mA·@k.ÿ atinAÇ ePlisHtYÄ eedv�ieÀR vi²Öep�kM mA·i.
9pE� ePlisHtYÄ eedv
�ieÀR vi²Öep�kM g�iElÆ mA·iyti½EzxvuM yEhAv � ngre� zi�ic�@. jnÍÅ vLer ByÝ. y�vA�¼M v]ÖãA¯mw�m�� jnÍÅ�H eedvM vLer �}�ͼìA�i. g�ieljnÍÅ�H eedvM�¯�¼ìA�i.
10atinAÇ ePlisHtYÄ
yi AEylieÀR eedv�ieÀR vi²Öep�kM qE�AniEl�yc�@.pE� eedv�ieÀR vi²Öep�kM
qE�AniElÆ v�E�AÅ qE�AÀkAÄprAtie��@. avÄ pR�u, þyi AEylieÀR eedv�ieÀR ep�kM qÙinANH{ͼew ngrmAy qE�AniElÆekAìuv�tH? {ÍELy�M {ͼew �¼kELy�M ekAlÂAnAENA niͼew BAvM?ÿ11qE�AÀkAÄ skl ePlisHtYBrNADi
pãAery�M viLic�@��i. avÄ BrNADipãAErAw� pR�u, þyi AEylieÀR eedv�ieÀR ep�kM, a« {ÍeLy�M {ÍL@ew jne�y�M vDiÆMm�ÛH tiric�yyHÆk.ÿqE�AÀkAÄ�H jIvBym�ìAyi¯Ý.
eedvM aview aver vlÂAet pIfi�ic�@.
12pl¯M mric�@. mri�A�vÄ�H m�}k¼
ìAyi. qE�AÀkAÄ sVÄ��iElÆEnA�i �c��iÇ kr�u.
eeeeeeeeddddvvvv����iiiieeeeÀÀÀÀRRRR vvvviiii²²²²ÖÖÖÖeeeepppp����kkkkMMMMttttiiiirrrriiiicccc����yyyyyyyyHHHHÆÆÆÆÝÝÝÝ
ePlisHtYÄ vi²Öep�kM �}u mAsMtͼew nA�iÇvc�@.
2ePlisHtYÄ
tͼew puErAhitãAery�M mA×ikãAery�M viLic�@. ePlisHtYÄ pR�u,þvi²Öep�kM n�eLÚ ec�NM? vi²Öep�ke� qÍen atieÀR ÐlE�Æ tiric�yyH�AemÝ pRy�k!ÿ
3puErAhitãA¯M mA×ikãA¯M pR�u,
þyi AEylieÀR eedv�ieÀR vi²Öep�kM niÍÅ tiric�yyHÆÝevÜiÇa« o}i�tAyi�Ayiri�¯tH. yi AEylieÀR eedvM niͼew pApÍÅ ölÂAyHm ec�@�ti½� v}ipAw�kÅ shitMEvNM atH ayyHÆvAÀ. aE�AÅniÍÅ suKe�w�M. niÍÅ ²ÖIkri�e�w�M. eedvM niÍeL zi�iÆ�tvsA
6
ni�i�AÀ niÍÅ öÍen ec�NM.ÿ4ePlisHtYÄ EcAdic�@, þ{ÍELAw��miÆ�tinH yi AEylieÀR eedv�inH qÚ v}ipAw�kLANH {ÍÅ k}iE�ìtH?ÿ puErAhitãA¯M m×vAdik¼MmRupwi pR�u, þaÉu ePlisHtYEntA�ãA¯ìH. oAErA ngr�inH oAErA EntAvuvItM. niÍÅÆM niͼew EntA�ãAÄÆM oEr èzHnmANH. atinAÇ aÉu�¯�Å EpAel aÉu sVÄÌmAt]kk¼ìAÆk. aÉH sVÄÌ qlik¼ew ±pͼM �ìAÆk.
5aÍen rAjYe� nzi�i
Æ� �¯�L@ewy�M qlik¼ewy�M ±pM�ìAÆk. öQ sVÄÌmAt]kkÅ yi AEylieÀR eedv�inH s�AniÆk. aE�AÅyi AEylieÀR eedvM niÍeLy�M niͼew EdvãAery�M niͼew rAjYe�y�Mzi�iÆ�tH avsAni�iec�ÝvrAM.6PREvAeny�M öQjipHt�kAery�M EpAelkWinXdyrAk¯tH. öQjipHt�kAer eedvMzi�ic�@. atinAlANH öQjipHt�kAÄyi AEylukAer tͼew nA�iÇniÝMEpAkAn½vdic�tH.
7þniÍÅ o¯ putiy vìiy�ìAÆky�M
öE�AÅ èsvic� rìu p²�eL sMGwi�iÆky�M ec�@k. ori�luM vylukLiÇpNieyw��i�ilÂA�v �yiri�NMav. p²�eL vìivli�AÀ atiÇ ek�@k. anÙrM ��ikeL avy�ew etA}u�iElÆ tiriek ekAìuvÝ ek�@k.avey avy�ew t�keL piÚwrAÀa½vdi�¯tH.* 8yEhAvy�ew vi²Öep�kM vìiyiÇ vyHÆk. niͼew pApÍÅ epARuÆ�tinH eedv�i½� v}ipAwANH sVÄÌmAt]kkÅ. vìiey atieÀR v}iyilUew ayyHÆk.
9vìiey
nirI�iÆk. yi AEylieÀR sVÙMnAwAy Eb�HEzemzinH EnÄ�ANH vìiEpA��etÜiÇ yEhAv nm��H mhAvYADikÅ nÇkiyiriÆÝ. pE� p² EnerEb�HEzemziElÆ EpA��ielÂÜiÇyi AEylieÀR eedvM ne� zi�ic�telÂÝM nm��RiyAM. n��ew ErAgÍÅsADArN EpAel bADic�tAvAM.ÿ
10puErAhit¯M mA×ik¯M pR�«
EpAel ePlisHtYÄ ecyHt�. aE�AÅèsvic�, kiwAÍL@� rìu p²�eLePlisHtYÄ keì�i. ePlisHtYÄ p²�eL vìiyiÇ ek�@ky�M kiwAÍeLavy�ew etA}u�iliw�ky�M ecyHt�.11anÙrM ePlisHtYÄ yEhAvy�ew
vi²Öep�kM vìiyiEãÇ vc�@. m�}k¼ewy�M qlik¼ewy�M sVÄ̱pÍLi�sÉiy�M avÄ vAhn�iÇ vc�@.
12p²�Å Ener Eb�HEzemziElÆ
EpAyi. p²�Å v}iyilUew te� m��yi�@ nwÝ. av öwM vlM tiri�ilÂ. Eb�HEzemzH ngrAtiÄ�i ver ePlisHtY
aaaavvvveeeeyyyy ............ aaaa½½½½vvvvddddiiii����¯̄̄̄ttttHHHH p²�Å ��ikeLetr�u piwi�AÀ æmiÆ�ielÂÜiÇ eedvMaver nyiÆÝevÝM av¯ew s�AnÍÅavÀ sVIkric�@ev�ANÄØemÝM ePlisHtYÄ k¯«Ý.
BrNADikArikÅ p²�eL piÚwÄÝ.
279 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 6:13-7:1113Eb�HEzem²kAÄ tA}HvryiÇ tÍ
¼ew EgAtÛu ekA�@kyAyi¯Ý. avÄm�kLiElÆ EnAÆky�M vi²Öep�kMkA¹ky�M ecyHt�. ep�kM vIìuM kìtiÇ avÄ vLer sEÙAxic�@. avÄa« ki�AnAyi oAwi.
14-15vìi Eb�HEz
emziel EyA²vy�ew vyliel�i. �vyliÇ o¯ vliy pARy�ew aw��Hvìi niÝ. Eb�HEzem²kAÄ vìiev�i�IRi. avÄ p²�eL ekAÝ. avÄp²�eL yEhAvyHÆ bliyÄ�ic�@.ElvYÄ yEhAvy�ew vi²Öep�kM
tAe}eyw�Ï. sVÄÌmAt]kkÅ vc�i¯�sÉiy�M averw�Ï. yEhAvy�ewep�kvuM mAt]kk¼M ElvYÄ vliy pAREmÇ vc�@. a�H Eb�HEzem²kAÄ yEhAvyHÆ EhAmyAgÍLÄ�ic�@.
16Eb�HEzem²kAÄ ecyHt ö�ArYÍ
eLlÂAM ePlisHtY¯ew aÉu BrNADipãA¯M kA¹ÝìAyi¯Ý. anÙrM aÝte� BrNADipãAÄ qE�AniElÆmwÍi.
17aÍen ePlisHtYÄ tͼew pAp
ÍÅ epARu�e�wAÀ yEhAvyHÆ v}ipAwAyi m�}k¼ew sVÄÌmAt]kkÅ ayc�@. oAErA ePlisHtYngr�i½M oAErAsVÄÌm�}kÅ vItM avryc�@ .asHEtAdH, gÈ, asHkElAÀ, g�H,qE�AÀ q�ivyAyi¯Ý � ePlisHtYp�NÍÅ.
18qlik¼ew sVÄÌmAt]
kk¼M ePlisHtYÄ ayc�i¯Ý. aÉuePlisHtYBrNADipãA¯ew p�Nͼew qÌ�ieÀR aÒ qlik¼ew sVÄÌmAt]kk¼ìAyi¯Ý � p�NÍÅÆ¡·@M mtiluk¼ìAyi¯Ý.Eb�HEzem²kAÄ yEhAvy�ew vi
²Öep�kM o¯ pAREmÇ vc�@. pAR öE�A}uM Eb�HEzemziel EyA²vy�ew vylilANH.
19pE� Eb�HEzem²kAÄ
yEhAvy�ew vi²Öep�kM kìE�AÅo¯ puErAhit½M avErAewA�m�ìAyi¯�ilÂ. atinAÇ eedvM q}up« Eb�HEzem²kAer vDic�@. yEhAv averatiBIkrmAyi �pávic�i¯�tinAÇEb�HEzem²kAÄ kr�u.
20atinAÇ
Eb�HEzem²kAÄ pR�u, þöQ vi²Öep�kM pripAli�AÀ k}iy�� puErAhitÀ qviewyANH? öQ ep�kM öviewniÝM qEÍA�@ ekAìuEpA�M?ÿ
21kirY�HeyyArImiÇ o¯ puErAhit½
ìAyi¯Ý. Eb�HEzem²kAÄ kirY�HeyyArIMkAÄ�H o¯ sE�zmyc�@. d�t ãAÄpR�u, þePlisHtYÄ yEhAvy�ew vi²Öep�kM tiriek ekAìuv�iriÆÝ.öRÍi v�H atH niͼew ngr�iElÆekAìu EpAvuk.ÿ
kirY�HeyyArImiel �¼kÅ v�HyEhAvy�ew vi²Öep�kM qw�Ï
ekAìuEpAyi. avÄ o¯ ��iÇm�kLilu� abInAdAbieÀR vI�iElÆ yEhAvy�ew ep�kM ekAìuEpAyi. yEhAvy�ew ep�k�i½ kAvÇ niÇ�AÀ abInAdAbieÀR puÒÀ qelyAsArien²ÖIkriÆ�tinH avÄ o¯ viEzx cw
7
ÍuM nw�i. 2ep�kM dIÄGkAlM, ö¯p«
vÄxM kirY�H eyyArImili¯Ý.
yyyyiiii AAAAEEEEyyyylllluuuukkkkAAAAeeeerrrr yyyyEEEEhhhhAAAAvvvv rrrr����iiiiÆÆÆÆÝÝÝÝyi AEylukAÄ vIìuM yEhAvey
piÚwrAÀ «wÍi. 3zm�EvÇ yi AEyÇ
jntEyAw� pR�u, þniÍÅ yTAÄØ�iÇ yEhAvyiÜElÆ pUÄÌmnEÈAew mwÍi v¯e�ÜiÇ niÍÅ niͼewviEdzeedvÍeL d�er�LyNM. asHEtAer�ieÀR vi#hÍÅ niÍÅ d�ereyRiyNM. niÍÅ yEhAvyHÆ pUÄÌmAy�M�´smÄ�NM nw�NM. niÍÅ yEhAvey mAÒEm ²æ<xi�AvU! aE�AÅyEhAv niÍeL ePlisHtYriÇniÝMr�iÆM.ÿ
4atinAÇ yi AEylukAÄ bAlieÀR
y�M asHEtAer�ieÀRy�M vi#hÍÅqRi�ukL�u. yEhAvey mAÒEmavÄ ²æ<xic�@Z.
5zm�EvÇ pR�u,
þyi AEylukAerlÂAM misHpyiÇ sE�Li�NM. {AÀ niÍÅ�Ayi yEhAvEyAw� èAÄØi�AM.ÿ
6yi AEylukAÄ misHpyiÇ oÏ�wi.
avÄÆ ev�M ki�@ky�M avrtH yEhAvy�ew sviD�iÇ o}iÆky�M ecyHt�.aÍen avÄ �pvAsM «wÍi. avÄa�H �hArM oÝM k}i�AtiriÆky�Mtͼew pApÍÅ �·@pRy�ky�M ecyHt�. avÄ pR�u, þ{ÍÅ yEhAvyHe�tier pApM ecyHt�.ÿ aÍen zm�EvÇ misHpyiÇ yi AEylukAÄ�HnYAyADipnAyi.
7yi AEylukAÄ misHpyiÇ sE�Li
Æ� kArYM ePlisHtYÄ aRi�u. ePlisHtYBrNADipãAÄ yi AEylukAErAw�y�Ö�i½ puRe��@. ePlisHtYÄ v¯�kArYM Ek�H yi AEylukAÄ ByÝ.
8yi A
EylukAÄ zm�EvliEnAw� pR�u, þn��ew eedvmA�� yEhAvEyAw� {ÍÅÆEvìi èAÄØiÆ�tH avsAni�i�¯tH! {ÍeL ePlisHtYriÇniÝM r�iÆvAÀ avEnAwAvzYe�w�k!ÿ
9zm�EvÇ o¯ ��Awien qw�Ï. �
��Awien avÀ o¯ pUÄÌ EhAmbliyAyi yEhAvyHÆ EhAmic�@. yi AEylukAÄÆEvìi zm�EvÇ yEhAvEyAw�èAÄØic�@. zm�EvlieÀR èAÄØnyHÆyEhAv mRupwi pR�u.
10zm�EvÇ EhAm
bli nw�Ev ePlisHtYÄ yi AEyliEnAw� y�Ö�ien�i. pE� yEhAvePlisHtYÄ�w��H vliy öwim�}�Ms]xHwic�@. atH ePlisHtYer �zyÆ}��ilA�i. öwim�}�M ePlisHtYer Bye�w�Ïky�M avrAek �}Íuky�M ecyHt�. av¯ew EntA�ãAÄ�H aver niy×i�AÀ k}iyAet EpAyi. atinAÇyi AEylukAÄ�H y�Ö�iÇ ePlisHtYer EtAløi�AÀ k}i�u.
11yi AEy
lukAÄ misHpyiÇniÝM oAwiyiRÍiePlisHtYer oAwic�@. Eb�HkAÄveraver yi AEylukAÄ oAwic�@. v}iyielÛAw�M avÄ ePlisHtYBwãAervDic�@.
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 7:12-8:18 280
yyyyiiii AAAAEEEEyyyylllliiiiÇÇÇÇ ssssmmmmAAAADDDDAAAAnnnnMMMM12 öti½EzxM zm�EvÇ o¯ viEzxzil
ÐApic�@. eedv�ieÀR èv]�ikÅ jnÍeL oAÄ�i�i�AnANH avn« ecyHttH. zm�EvÇ misHpyHÆM Ezni½miwyH�A¹ zil ÐApic�tH. zilyH�H þshAy�ieÀR zilÿ qÝ zm�EvÇ Epri�@.zm�EvÇ pR�u, þöviwM very�� mAÄ��ielÛAw�M yEhAv ne� shAyic�@.ÿ
13ePlisHtYÄ prAjye��@. avÄ
yi AEyliElÆ pie� èEvzic�i�ilÂ.zm�EvlieÀR EzxkAlM m�}uvÀ yEhAv ePlisHtYÄe�tirAyi¯Ý.
14ePli
sHtYÄ yi AEylieÀR p�NÍÅ piwiec�w��i¯Ý. qE�AÀ m�tÇ g�u very�� èEdze� p�NÍLANH ePlisHtYÄ k�w�iyi¯�tH. pE� yi AEylukAÄ � p�NÍeLAe� tiric�@piwic�@. � p�NÍÅÆ ¡·@m�� ÐlͼMyi AEyÇ tiric�@piwic�@. yi AEyli½M aEmArYÄÆmiwyiluM smADAnMpulÄ�i¯Ý.
15teÀR jIvitkAlM m�}uv½M zm�EvÇ
yi AEylien nyic�@. 16yi AEyÇjn
tey viDic�@ekAìH zm�EvÇ ÐlÍÅEtARuM sÉric�@. EbETÇ, giÇgAÇ,misHpA q�iviwÍLiÇ avÀ EpAyi.aÍen öQ ÐlÍLiellÂAM avÀ jnÍeL viDiÆky�M BriÆky�M ecyHt�.17pE� zm�EvlieÀR BvnM rAmyilAyi
¯Ý. atinAÇ zm�EvÇ qE�A}uMaEÍA�@ mwÍiE�Ayi¯Ý. zm�EvÇ rAmyili¯�H yi AEylukAer viDiÆky�MBriÆky�M ecyHt�. rAmyiÇ zm�EvÇ o¯yAgpIWM yEhAvyH�Ayi pNiy�ky�MecyHt�.
yyyyiiii AAAAEEEEyyyyÇÇÇÇ oooo¯̄̄̄ rrrrAAAAjjjjAAAAvvvviiiieeeennnn����vvvvzzzzYYYYeeee����wwww����ÝÝÝÝ
v]ÖnAyE�AÅ zm�EvÇ teÀR puÒãAer yi AEylieÀR nYAyADipãA
rA�i. 2zm�EvlieÀR m��puÒeÀR EprH
EyAEvÇ q�Ayi¯Ý. abIyAvu q�Ayi¯Ý rìAme� puÒeÀR EprH. EbÄEzbyiel nYAyADipãArAyi¯Ý EyAEvluM abIyAvuM.
3pE� zm�EvlieÀR
puÒãAÄ avÀ jIvic�« EpAelylÂjIvic�tH. EyAEvluM abIyAvuM eekÕlivAÍi. avÄ rhsYmAyi pNM vAÍuky�M EkAwtiyiÇ tI¯mAnÍÅ mA·@ky�MecyHt�EpAÝ. avÄ jnÍeL EkAwtiyiÇ vÉic�@.
4atinAÇ yi AEyliel
m��ãAÄ oÏ�wi. avÄ zm�EvlienkANAÀ rAmyiElÆ EpAyi.
5m��ãAÄ
zm�EvliEnAw� pR�u, þninÆ vyÈAyi. nieÀR m�LAke� EnrAy v}i�lÂjIviÆ�«M. avÄ nie�E�AelylÂ.öni {ÍeL Bri�AÀ m·@ rAjYÍLiEl«EpAel o¯ rAjAvien t±.ÿ
6aÍen m��ãAÄ aver nyi�AÀ o¯
rAjAvien �vzYe��@. aetA¯ EmAze�� �zymAeN�H zm�Evli½ EtA�i.atinAÇ zm�EvÇ yEhAvEyAw� èAÄØic�@.
7yEhAv zm�EvliEnAw� pR�u,
8
þjnÍÅ niE�Aw� pRy��« EpAelec�@k. avÄ nie� t�i�L�i�ilÂ.avÄ qe�yANH tirsHkric�tH! {AÀav¯ew rAjAvAyiri�Anl av¯ew�#hM!
8qE�A}uM ec�@EÛAel te�
yANvÄ ec�@�tH. aver {AÀ öQjipHtiÇniÝM puRE�Æ ekAìuvÝ.pE� avÄ qe� vi�H anYeedvÍeL²æ<xic�@. niE�Aw�M avÄ aÍente� ec�@Ý.
9jnÍÅ pRy��« Ek�H
avÄ �vzYe�w��« ec�@k. pE�avÄe�A¯ m��Riyi�H nÇ�k. o¯rAjAvH avErAw� ec�@� kArYÍÅ avÄÆ pR�u ekAw�Æk! o¯ rAjAevÍenjnÍeL BriÆe��H avErAw� pRy�k.ÿ
10avÄ o¯ rAjAvien �vzYe��@.
atinAÇ yEhAv pR�etlÂAM zm�EvÇ avErAw� pR�u.
11zm�EvÇ pR
�u, þniÍeL Bri�AÀ o¯ rAjAvueìÜiÇ öÍenyAyiriÆM avÀ niÍELAw�ep¯mARuk. avÀ niͼew puÒãAerpiwic�@ ekAìuEpA�M. avÀ aver niÄbÓic�H aveÀR EsvkrAÆM. avÀaver aveÀR p�AL�ArAÆM. avÄaveÀR rTÍLiluM �tir��RÏmi¯Ýy�ÖM ec�@� BwãArAyi�I¯M. rAjAvieÀR rT�i½ m�ÛilUew oAw�� kAvÇ�ArAyi�I¯M niͼew puÒãAÄ.
12niÍ
¼ew puÒãAer BwãArA�AÀ o¯ rAjAvHniÄbÓiÆM. avriÇ cilÄ sh ADipãArAyiri�AM. cilÄ aÄÖztADipãA¯mAEy�AM. rAjAvH niͼew puÒãAerteÀR vylukLiÇ �}vu nwÏ�ti½MviLvu ekA�@�ti½M niEyAgiEc��AM.niͼew puÒãAriÇ cilere�AìHrAjAvH y�Ö�i½� �y�DͼìA�iEc��AM. teÀR rT�ieÀR sADnͼìA�A½M avÀ aver niÄbÓiÆM!
13rAjA
vH niͼew ep¿m�eL piwic�@ ekAìuEpA�M. niͼew puÒimAriÇ cilere�AìH avÀ tniÆ sugÓávYͼìA�iÆM. niͼew puÒimAriÇ cilere�AìH avÀ pAckM ec�iÆky�Mec�@M.
14þniͼew nl vyluk¼M m�Ùiri
E�A��kLuM olIvu EtA�ͼM rAjAvHqw�ÆM. avÀ aetlÂAM niÍLiÇ nie�w��H aveÀR �EdYAgÐãAÄÆ nÇ�M.15niͼew DAnY�ieÀRy�M m�Ùiriy�
Ewy�M p�ielA�H avÀ qw�ÆM. öetlÂAM avÀ teÀR �EdYAgÐãAÄÆM B]tYãAÄÆM nÇ�M.
16niͼew B]tYãArAy
OIpu¯xãAer rAjAvH ekAìuEpA�M.niͼew mikc� kAlikeLy�M k}utkeLy�M avÀ ekAìuEpA�M. aveyavÀ teÀR sVÙM EjAlikÅ�Ayi �pEyAgiÆM.
17niͼew kAliÕ��ieÀR
p�ielA�H avÀ ekAìuEpA�M.þniÍÅ sVyM öQ rAjAvieÀR awim
kLAyi�I¯M. 18� kAlmA�EÛAÅ niÍÅ
etre�w�� rAjAvienEyAÄ�H niÍÅvilpiÆM. q�AÇ aE�AÅ niͼewkrc�ilinH yEhAv mRupwi nÇ�ky�milÂ.ÿ
281 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 8:19-9:2019pE� jnÍÅ zm�Evlien ecvi
e�AìilÂ. avÄ pR�u, þEvì! {ÍÅÆ {ÍeL Bri�AenA¯ rAjAvu EvNM.20aE�AÅ {ÍÅ me·lÂA rAjYÍeLy�M
EpAelyA�M. n��ew rAjAvH ne� nyiÆM. avÀ nE�AewA�M v�H n��ewy�ÖÍLiÇ pwev�@M. ÿ
21zm�EvÇ jnÍ
LiÇniÝM tiri�H yEhAvEyAw� av¯ew vAÆkÅ �vÄ�ic�@.
22yEhAv
mRupwi pR�u, þnI aver ecvie�A�NM! avÄ�H o¯ rAjAvien ekAw�Æk.ÿanÙrM zm�EvÇ yi AEylukAErAw�
pR�u, þekA�AM! niÍÅe�A¯ putiyrAjAvien lBiÆM. öE�AÅ niÍeLlÂAv¯M vI�iElÆ mwÍuk.ÿ
eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ tttteeeeÀÀÀÀRRRR ppppiiiittttAAAAvvvviiiieeeeÀÀÀÀRRRR kkkk}}}}uuuuttttkkkkeeeeLLLL eeeettttrrrryyyy����ÝÝÝÝ
ebnYAmIeÀR EgAÒ�iÇniÝ� o¯èDAn vYåiyAyi¯Ý kIzH. abI
EylieÀR puÒnAyi¯Ý avÀ. esERARieÀR puÒnAyi¯Ý abIEyÇ.ebEKARy�ew puÒÀ esERAÄ. ebnYAmIÀkArnAy aPIhieÀR puÒÀ ebEKARA.
2kIzinH ezQÇ qe�A¯ puÒ½
ìAyi¯Ý. ezQÇ su�rnAeyA¯ y�vAvAyi¯Ý. ezQlien�AÅ su�rnAyime·ArA¼ìAyi¯�ilÂ. ezQÇ yi AEyliel m·Aery�MkAÅ tleyw����v½mAyi¯Ý.
3o¯ divsM kIzieÀR k}utkeL
kANAtAyi. atinAÇ kIzH teÀR puÒnAy ezQliEnAw� pR�u, þB]tYãArielA¯vEny�M ��i k}utkeL EtwiE�Avuk.ÿ4ezQÇ k}utkeL EtwiE�Ayi. qªyImiel ��iÀèEdzÏ�wi ezQÇ nwÝ.zAlIzAyHÆ ¡·@m�� èEdzÏ �wiy�MezQÇ nwÝ. pE� kIzieÀR k}utkeLkìupiwi�AÀ ezQli½M B]tY½M k}i�ilÂ. atinAÇ ezQluM B]tY½M zAlImi½¡·@m�� èEdzE�Æ EpAyi. pE�aviewy�M k}utk¼ìAyi¯�ilÂ. atinAÇ ezQÇ ebnYAmIeÀR èEdzÏ�wisÉric�@. pE� k}utkeL keì�AÀav½M B]tY½M aE�A}uM k}i�ilÂ.
5avsAnM ezQluM B]tY½M sUPH q�H
EprAy p�N�iel�i. ezQÇ B]tYEnAw�pR�u, þnm��H mwÍiE�AkAM. qeÀRpitAvH k}utkeL�·iy�� �ElAcnniÄ�i n�eL�·i vYA�le��@ «wÍiyiri�AM.ÿ
6pE� B]tYÀ mRupwi pR�u,
þöQ p�N�iÇ o¯ eedvpu¯x½ìH.jnÍÅ �driÆ�vnANyAÅ. ayAÅpRy��etlÂAM yATAÄØYmAkARuìH.atinAÇ nm�Æ p�N�iElÆ EpAkAM.n�Å öni qEÍA�H EpAkNem�u pRyAÀ cilE�AÅ eedvpu¯x½ k}iE�ÆM.ÿ
7ezQÇ teÀR B]tYEnAw� EcAdic�@, þtIÄ
c�yAy�M nm�Æ p�N�iElÆ EpAkAM.pE� nm�Æ avenÚ nÇkAÀ k}iy�M?eedvpu¯x½ ekAw��AÀ n��ew eekyiÇ oÝmilÂ. n��ew sÉiyiel B�
9
NM EpAluM tIÄ�iriÆÝ. n�Å avnHqÙH nÇ�M?ÿ
8B]tYÀ vIìuM ezQli½ mRupwi nÇki,
þEnAÕ qeÀR k�iÇ �Rc�@ pNm�ìH.nm��« eedvpu¯x½ nÇkAM. aE�AÅnAM öni qview EpAkNem�H avÀpRy�M.ÿ
9-11ezQÇ teÀR B]tYEnAw� pR�u, þnlÂ
�zyM! nm�Æ EpAkAM! ÿatinAÇ avÄeedvpu¯xÀ vsic�i¯� p�N�iElÆ EpAyi. avÄ �ÝkyRi nw�Hp�N�iElÆ EpAyi. ev�M EkArAÀEpAy cil y�vtikeL avÄ kìum��i.avÄ y�vtikELAw� EcAdic�@+ þdÄzkÀöviewy�EìA?ÿ (m�ÛH yi AEylukAÄþèvAckenÿ dÄzkÀ q�A¹ viLic�i¯�tH. eedvE�Aw� qeÙÜiluM EcAdi�AnA#hiÆEÛAÅ, þnm��H o¯ dÄzkeÀRyw�E�Æ EpAkAMÿ q�A¹ pR�i¯�tH.ÿ)
12y�vtikÅ mRupwi pR�u, þ�v�H, dÄz
kÀ öviewy�ìH. ö�ANE�hM p�N�iElÆ v�tH. jnÍLiÇ cilÄ �rADnyHÆ� Ðl�H o¯ smADAnbli p»vyH�AÀ oÏ�w�kyANH.
13p�N�i
ElÆ EpAvuk. niÍÅ�ven kANAÀk}iy�M. niÍÅÆ D]tiy�eìÜiÇ avÀ�rADnAÐl�H B�N�i½ kyRuMm�ÛH aven kANAM. èvAckÀ blieya½#hiÆÝ. atinAÇ avÀ avieweyÏMver jnÍÅ oÝM k}ic�@ «wͯtH. atinAÇ niÍÅÆ D]tiy�eìÜiÇèvAcken kANAM.ÿ
14ezQluM B]tY½M mlkyRi p�N�iEl
Æ� yAÒyArMBic�@. avÄ mlkyRiec��E�AÅ zm�EvÇ tÍL@ewyw�E�ÆnwÝ v¯�« kìu. zm�EvÇ p�N�iÇniÝM �rADnAÐlE�Æ EpA�� v}iyAyi¯Ý atH.
15m�ÀdivsM yEhAv zm�EvliEnAw�
pR�u, 16þnAeL öQ smy�H {AenA
rAeL nieÀRyw�E�Æ ayyHÆM. avÀebnYAmIÀEgAÒ�ArnAyiriÆM. avennI yi AEyliel qeÀR jnty�ewEntAvAyi aBiExkM k}i�NM. ayAÅqeÀR jntey ePlisHtYriÇniÝMr�iÆM. qeÀR jnt yAtny½BviÆ�« {AÀ kìu. qeÀR jnty�ew nilviLi {AÀ Ek�@.ÿ
17zm�EvÇ ezQlien kA¹ky�M
yEhAv avEnAwiÍen pRy�ky�MecyHt�. þöyAeL�·iyANH {AÀ pR�tH. qeÀR jntyHÆEmÇ avÀ BriÆM.ÿ
18ezQÇ kvAw�iÜÇ zm�EvlieÀR
aw�E�Æ vÝ. ezQÇ EcAdic�@, þdÄzkeÀR vIEwtANH?ÿ
19zm�EvÇ mRupwi pR�u, þ{AnANH
dÄzkÀ. qniÆ m�EÛ �rADnAÐlE�Æ EpAvuk. nIy�M nieÀR B]t½Mö�H qE�AewA�M B�NM k}i�NM.niÍeL nAeL vI�iElÆ EpAkAÀ {AÀa½vdi�AM. niͼew EcAdYÍÅe�Ae� {AÀ ��rM nÇkAM.
20m�Ý divsM
m�Ûu nxHwe�� k}utkeLEyAÄ�H vYA�
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 9:21-10:13 282
le�Ewì. av keìw��e��@ k}i�u.öE�AÅ yi AEylukAÄ�H nie� �vzYm�ìH. nie�y�M nieÀR pitAvieÀR�w�Mb�Aery�M avÄ�AvzYm�ìH.ÿ
21ezQÇ mRupwi pR�u, þpE� {AÀ
ebnYAmIeÀR EgAÒ�iel orMgmANH.yi AEyliel �·vuM ecRiy EgAÒmANitH. ebnYAmIÀ EgAÒ�iel �·vuMecRiy �w�MbvuM qEÀRtANH. pie�ÙANH yi AEylinH qe� EvNem�HaÍu pR�tH?ÿ
22anÙrM zm�EvÇ, ezQlieny�M av
eÀR B]tYeny�M �QNH m�RiyiElÆ ekAìuEpAyi. m��EtALM Eper B�NM k}i�A½M bli p»vyH�A½M �Nic�i¯Ý.zm�EvÇ ezQli½M B]tY½M EmzyiÇ �·vuM èDAn ÐAnM te� nÇki.
23zm�
EvÇ pAck�ArEnAw� pR�u, þ{AÀnie�Eyløic� mAMsM ekAìuvrik.sU�ic�@vyH�AÀ niE�Aw� {AÀ pR�vItmANtH.ÿ
24pricArkÀ «weyw��H ezQlieÀR
m�ÛiÇ EmzEmÇ vc�@. zm�EvÇ pR�u,þötANH {AÀ ninÆEvìi sU�ic�mAMsM. öQ vizixHw sE�Ln�iÇ ninÆtrAÀEvìi o¯�iytAkyAÇ a« tiÝk.ÿ atinAÇ ezQÇ zm�EvliEnAewA�MaÝ B�ic�@.
25avÄ B�NM k}ic�tieÀREzxM �rA
DnAly�iÇniÝM puR�iRÍi p�N�iElÆ mwÍiE�Ayi. zm�EvÇ, ezQlinH mc�iÇ o¯ kiw�eyA¯�iyi�H �RÍAÀ EpAyi.
26piE·�H atirAviel zm�
EvÇ mc�ilu� ezQliEnAwH �c��iÇ pR�u, þq}uE�ÇÕ. niÍeL {AÀ niͼew v}iey ayyH�AM.ÿ ezQÇ q}uE�·Hzm�EvliEnAewA�M vI�iÇ ni�iRÍi.
27ezQÇ, aveÀR B]tYÀ, zm�EvÇ q�i
vÄ o¯mic�H, p�N�ieÀR oArÏ�winwÆkyAyi¯Ý. zm�EvÇ ezQliEnAw�pR�u, þnm�Æ m�EÛ EpAkAÀ nieÀRB]tYEnAw� pRy�k. qni�H, ninÆ trAÀeedv�iÇnie�A¯ sE�zm�ìH.ÿ atinAÇ B]tYÀ avÄÆ m�EÛ nwÝ.
zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ eeeezzzzQQQQlllliiiieeeennnn aaaaBBBBiiiiEEEExxxxkkkkMMMM eeeecccc����@@@@ÝÝÝÝ
zm�EvÇ vi²Öeetl�ieÀR BrNieyw�Ï. zm�EvÇ eetlM ezQ
lieÀR tlyiÇ o}ic�@. zm�EvÇ ezQlien ¡Mbic�i�@ pR�u, þaveÀR jntey nyi�AÀ yEhAv nie� aBiExkMecyHtiriÆÝ. yEhAvy�ew jntey nIniy×iÆM. avÄÆ ¡·@m�� zÒ@�LiÇniÝM nI aver r�iÆM. yEhAvnie� av¯ew BrNADipnAyi aBiExkM ecyHtiriÆÝ. ötH stYmAeN�tinHorwyALmitA+
2nI ö�H qe� vi�@EpA�
EÛAÅ esÇshiÇ ebnYAmIeÀR atiÄ�iyilu� RAEhlieÀR zv�wIr�inw�Ïvc�H rìuEper kA¹M. avri¯v¯MniE�Aw� pRy�M, ünI tiry�� k}utkeL�ErA kìu. nieÀR pitAvH k}utkeL�·ivixmiÆ�tvsAni�ic�@. öE�A}vÀ
10
nie��·iyANH EvvlAtie�w��tH.avÀ pRy�Ý+ qeÀR mkeÀR kArY�iÇ {Anini qÚ ec�@M?ýÿ
3zm�EvÇ pR�u, þanÙrM nI tAEbA
riel BImÀ oAÆmrM ver EpAkNM. aview m�Ý EpÄ nie� kA¹M. avÄ EbETliÇ eedve� �rADi�AÀ EpA�kyAyiriÆM. orA¼ew k�iÇ m�Ý ��Aw�k¼ìAyiriÆM. rìAmeÀR k�iÇ m��Ha��xNͼM. m��AmeÀR k�iÇ o¯��i vI�uM �ìAyiriÆM.
4övÄ m�Ý
Ep¯M nie� aBivAdYM ec�@M. avÄnin�H rìH a��xNÍÅ t¯M. nI avriÇni�H � rìH a��xNÍÅ vAÍNM.
5anÙrM nI giebyA�H �ElAhi
miElÆ EpAkNM. aview ePlisHtY¯ew o¯ EkA�y�ìH. nI � p�N�iEle�ÏEÛAÅ o¯ sMGM èvAckÄ puRÏv¯M. �rADnA ÐlÏniÝmANH �èvAckÄ puRÏ v¯�tH. avÄ èvciÆkyAyiriÆM. avÄ sArMgi, tMbu¯,oAwÆ}Ç, vipÉi q�iv vAyiÆÝìAyiriÆM.
6aE�AÅ yEhAvy�ew
�´AvH ni�iÇ mhAzåiEyAew v¯M.nI èvAckãAErAewAÏ èvcic�@ «wÍuM. ninÆ mA·M sMBviÆM. èvcnMnwÏEÛAÅ nI tikc�@M vYtYsHtnAyi�I¯M.
7öQ awyALÍeLAe� sMBvic�
ti½EzxM nin�ixHwm��« ec�AM. kArNM, eedvM niE�AewA�mANH.
8þqniÆ m�EÛ giÇgAliElÆ EpA
�k. aE�AÅ {AÀ nieÀRyw�E��view v¯M. {AÀ ninÆ EhAmyAgͼMsmADAnblik¼M nÇ�M. pE� nI �}udivsM kA�iri�NM. aE�AÅ {AÀv�H qÚ ec�NemÝ niE�Aw�pRyAM.ÿ
zzzzQQQQÇÇÇÇ èèèèvvvvAAAAcccckkkkeeeerrrrEEEE����AAAAeeeellllyyyyAAAA����ÝÝÝÝ9ezQÇ zm�EvlieÀRyw�ÏniÝM EpA
kAenA¯ÍiyE�AÅ eedvM ezQlieÀRjIvitmAek tiric�@. � awyALÍeLlÂAMaÝ te� sMBvic�u.
10ezQluM B]tY½M
giebyA�H �ElAhimiElÆ EpAyi.aviewvc�H ezQÇ o¯ sMGM èvAckerkìum��i. eedv�ieÀR �´AvH mhAzåiEyAew ezQliÇ vÝ niRy�ky�MezQÇ èvAckãAErAewA�M èvcnMnwÏky�M ecyHt�.
11ezQlien m�ÛH
aRiyAvu�vÄ, avÀ èvAckãAErAewA�M ni�H èvciÆ�« kìu. avÄprsHprM EcAdic�@, þkIzieÀR puÒnHqÚ sMBvic�@? ezQluM èvAckãArielA¯vnAENA?ÿ
12giebyA�H �ElAhimiÇ tAmsiÆ
� o¯vÀ pR�u, þaEt, avÀ av¯ew EntAvAeN�H EtAÝÝìH.ÿ atinAlANH ötH o¯ èsiÖmAy vcnmAytH,þezQluM èvAckrielArALAEyA?ÿ
eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ vvvvIIII����iiiieeeellllÏÏÏÏÝÝÝÝ13èvcn�i½EzxM ezQÇ teÀR
vIwinw�Ï� �rADnAÐle��i.
283 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 10:14-11:714ezQlieÀR öLy�À ezQliEnAw�M
aveÀR B]tYEnAw�M EcAdic�@, þniÍÅqviewyAyi¯Ý?ÿ ezQÇ pR�u,þ{ÍÅ k}utkeL aEnVxiÆkyAyi¯Ý. {ÍÅ�vey keì�AÀ k}iyAet v�E�AÅ {ÍÅ zm�EvlienkANAÀ EpAyi.ÿ
15ezQlieÀR öLy�À
EcAdic�@, þdyvAyi qE�Aw� pRy�k,zm�EvÇ niE�AewÚ pR�u?ÿ
16ezQÇ
mR upw i pR�u , þk} utkÅkìupiwi�e��@ k}i �uev�H zm�EvÇ{ÍELAw� pR�u.ÿ ezQÇ teÀRöLy�EnAw� qlÂA kArY ͼM pR�ilÂ.r A x H \ e � � · i z m � E v ÇpR�etlÂAemAÝM ezQÇ pR�ilÂ.
zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ eeeezzzzQQQQlllliiiieeeennnn rrrrAAAAjjjjAAAAvvvvAAAAyyyyiiiièèèèKKKKYYYYAAAAppppiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ
17yi AEyÇjnt m�}uvÀ misHpyiÇ
yEhAvEyAewA�M oÏEcrAÀ zm�EvÇqlÂAvErAw�M pR�u.
18zm�EvÇ yi A
EyÇjntEyAw� pR�u, þyi AEylieÀR eedvmA�� yEhAv pRy�Ý,üyi AEylien {AÀ öQjipHtiÇniÝMnyic�@. öQjipHtieÀR niy×N�iÇniÝM niÍeL awic�mÄ�AÀ æmic� m·@rAxH\ÍLiÇniÝM niÍeL {AÀ r�ic�@.ý
19pE� öÝ niÍÅ niͼew eedv
e� t�i�R�u. niͼew qlÂA �}�ÍLiÇniÝM qlÂA èzHnÍLiÇniÝMniͼew eedvM niÍeL r�ic�@. pE�niÍÅ pR�u, üEvì, {ÍÅÆ {ÍeLBri�AÀ o¯ rAjAvien EvNM.ý öni, v±niÍÅ �w�MbͼM EgAÒͼmAyiyEhAvy�ew sviD�iÇ niÇÆk.ÿ
20zm�EvÇ yi AEyliel qlÂA EgAÒ
ÍeLy�M aw�Ï ekAìuvÝ. anÙrMzm�EvÇ putiy rAjAvien etre�w��AÀ «wÍi. �dYM ebnYAmIÀ EgAÒMetre�w��e��@.
21ebnYAmIÀ EgAÒ
�iel qlÂA �w�MbÍELAw�M kwÝEpAkAÀ zm�EvÇ pR�u. mÒiy�ew�w�MbM etre�w��e��@. mÒi �w�Mb�iel oAErA¯�ErAw�M nwÝ EpAkAÀzm�EvÇ pR�u. kIzieÀR puÒnAyezQÇ etre�w��e��@.pE� yi AEyÇjnt ezQlien etr
e�w�e�ÜiluM avÄ�ven kìupiwi�AÀ k}i�ilÂ.
22aE�AÅ avÄ yEhA
vEyAw� EcAdic�@, þezQÇ öniy�M vrA�etÙH?ÿyEhAv pR�u, þ�hArpdAÄØÍ
ÅÆ pi�iÇ oLic�iriÆkyANH ezQÇ.ÿ23jnÍÅ oAwiec��H ezQlien �hAr
pdAÄØÍÅÆ pi�iÇniÝM piwic�@.ezQÇ jnÍÅ�iwyiÇ vÝ niÝ. mE·etArAeL�A¼M tleyw���ìAyi¯ÝezQlinH.
24zm�EvÇ qlÂAvErAw�mAyi pR�u,
þyEhAv etre�w��ven kA¹k.ezQlienE�Ael me·ArAÅ jnÍÅ�iwyililÂ. ÿaE�AÅ jnÍÅ viLic�@ pR�u,þrAjAvH nINAÅ vA}e�.ÿ
25rAjtV�ieÀR
c�ÍÅ zm�EvÇ jnÍÅÆ vivric�@
ekAw�Ï. c�ÍÅ avÀ o¯ pusHtk�iel}utievc�@. avÀ pusHtkM yEhAvy�ew sm��iÇ vc�@. anÙrM vI�iElÆ epAyHe�A�AÀ zm�EvÇ pR�u.
26ezQluM giebyyilu� teÀR vI�i
ElÆ EpAyi. eedvM eeDrYzAlik¼ewXdy�iÇ sHpÄziÆky�M avÄ ezQlien piÚwrAnArMBiÆky�M ecyHt�.27q�AÇ cil �}��AÄ pR�u, þöyAÅ
e�Íen ne� r�i�AnAvuM?ÿ avÄezQlien d�xic�@ sMsAriÆky�Mav½ s�AnÍÅ ekAìuvrAÀ vis�tiÆky�M ecyHt�. pE� ezQÇ oÝMpR�ilÂ.
nnnnAAAAhhhhAAAAzzzzHHHH,,,, aaaaEEEE����AAAAnnnnYYYY¯̄̄̄eeeewwww rrrrAAAAjjjjAAAAvvvvHHHHaE�AnY¯ew rAjAvAy nAhAzH, gAdi
eÀRy�M ±EbeÀRy�M EgAÒ�Aer �pávic�i¯Ý. nAhAzH oAErA¯�¯ewy�M vl«kÌH «re�w��i¯Ý. aver shAyi�AÀ nAhAzH �ery�M a½vdic�@milÂ.EyAÄ�AÀndiÆ ki}Æ� qlÂA yi AEylukA¯Ewy�M vl« kÌH aE�AnY¯ewrAjAvAy nAhAzH «re�w�Ï. pE�,�}AyirM yi AEylukAÄ aE�AnYriÇniÝM oAwiyk�H yAEbzH-gielyAdiÇq�i.
�kEdzM o¯ mAsM k}i�E�AÅaE�AnYnAy nAhAzH teÀR ees
nYvumAyi yAEbzH-gielyAdH vL�u.yAEb²kAÄ m�}uvÀ nAhAziEnAw� pR�u, þ{ͼmAyi nI o¯ krARuìA�iyAÇ {ÍÅ nie� Esvi�AM.ÿ
2pE� aE�AnYnAy nAhAzH pR�u,
þniÍELAErA¯�¯Ewy�M vl« kÎ pRiec�w��AÀ qe� a½vdic�AÇ mAÒM{AÀ niͼmAyi o¯ krARuìA�AM.aE�AÅ qlÂA yi AEylukA¯M l�iÆM!ÿ
3yAEbziel EntA�ãAÄ nAhAzi
EnAw� pR�u, þ{ÍÅ�H �}u divsMtrik. {ÍÅ yi AEylielÛAw�M d�tãAer ayyHÆM. �¯M {ÍeL shAyi�AÀ v�ielÂÜiÇ {ÍÅ nieÀR m�ÛiÇv�H kI}wÍAM.ÿ
eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ yyyyAAAAEEEEbbbbzzzzHHHH----ggggiiiieeeellllyyyyAAAAddddiiiieeeennnn rrrr����iiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ4ezQÇ vsic�i¯� giebyyiÇ d�t
ãAer�i. avÄ jnÍELAw� öQ vAÄ�pR�u. jnÍÅ �c��iÇ kr�u,5ezQÇ vyiliÇ p²�ELAewA�mAyi¯Ý. vylieÀR m�ÛiÇ v� ezQÇ jnÍÅ nilviLiÆ�« Ek�@. ezQÇ EcAdic�@, þ�¼kÅe�Ú p·i? averÙA¹kry��tH?ÿaE�AÅ yAEbziÇniÝM v� d�t
ãAÄ pR�tH avÄ ezQliEnAw� pR�u.
6av¯ew kT ezQÇ Ek�@. eedv
�ieÀR �´AvH mhAzåiEyAew ezQliElÆ vÝ. ezQlinH kw�� EkApm�ìAyi.
7o¯ EjAwi p²�eL ezQÇ kxN
ÍLA�i. anÙrM avÀ � kxNÍÅd�tãAÄÆ nÇki. � kxNÍÅ yi AEylielÛAw�M ekAìunw�AÀ ezQÇavErAw� kløic�@. yi AEyÇjntyHÆ
11
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 11:8-12:13 284
� öQ sE�zM avÄÆ nÇ�vA½MavÀ pR�u. þv±, ezQlieny�M zm�Evlieny�M piÚw¯k. v�H aver shAyiÆky�M ec�A�v¯ew p²�ÅÆMöÍen te� sMBviÆM!ÿyEhAvyiÇnie�A¯ mhABIti jnÍ
LiElÆ vÝ. avÄ o· vYåiey�EpAel o¯mic�@ EcÄÝ.
8ezQÇ jnÍeL
Ebes�iÇ viLic�@ ��i. yi AEyliÇniÝM m�Ý l�M Ep¯M ey¸dyiÇni�Hm��tinAyirM Ep¯M �ìAyi¯Ý.
9yAEb
ziÇniÝ� d�tãAErAw� ezQluM BwãA¯MpR�u, þgielyAdiel yAEb²kAErAw�,nAeL �c�EyAew avÄ r�e�w�em�upRy�k.ÿd�tãAÄ yAEb²kAErAw� ezQlieÀR
sE�zM pR�u. yAEb²kAÄ�H vliysEÙAxmAyi.
10aE�AÅ yAEb²kAÄ
aE�AnYnAy nAhAziEnAw� pR�u,þnAeL {ÍÅ nieÀR aw�Ï v¯M.aE�AÅ nin�ixHwm��tH {ÍELAw� ecyHt� ekA_k.ÿ
11piE·Ý rAviel ezQÇ teÀR Esn
ey m�Ý sMGÍLA�i tiric�@. sUErYAdy�iÇ ezQluM aveÀR BwãA¯M aE�AnY¯ew pALy�iel�i. èBAt�iÇavÄ kAvÇ�Aer mA·ie�Aìi¯�E�AÅezQÇ aver ��mic�@. �c�yHÆ m�ÛHezQluM BwãA¯M aE�AnYer EtAløic�@.avEzxic�i¯� aE�AnYBwãAÄ vYtYsHt dizkLiElÆ citRiEyAwi. rìu BwãAer o¯mic�@ kANAÀ �wiy�ìAyilÂ.12anÙrM jnÍÅ zm�EvliEnAw� pR
�u, þezQlien rAjAvAyi Eveì�upR�verview? aver öview ekAìuvrik. {ÍÅ�ver ekAlÂNM!ÿ
13q�AÇ
ezQÇ pR�u, þEvì! ö�H �ery�MekAElÂì! yEhAv mAÒmANi�H yi AEylien r�ic�tH!ÿ
14aE�AÅ zm�EvÇ jnÍELAw� pR�u,
þv±, nm�Æ giÇgAliElÆ EpAkAM. giÇgAliÇvc�H nm�Æ ezQlien vIìuM rAjAvA�AM.ÿ
15qlÂAv¯M giÇgAliElÆ
EpAyi. aview, yEhAvyHÆ m�ÛiÇ jnÍÅ ezQlien rAjAvA�i. avÄ yEhAvyHÆ smDAnblikLÄ�ic�@. ezQli½MqlÂA yi AEylukAÄÆM aetA¯ mEhA/vmAyi¯Ý.
rrrrAAAAjjjjAAAAvvvviiiieeeennnn����····iiii zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ ssssMMMMssssAAAArrrriiiiÆÆÆÆÝÝÝÝzm�EvÇ yi AEylukAErAw� pR�u, þniÍeLE�AwAvzYe��et
lÂAM {AÀ ecyHt�. niÍÅÆEmÇ{AenA¯ rAjAvien vA}ic�@.
2öE�AÅ
niÍeL nyi�AÀ niÍÅe�A¯ rAjAvuìAyiriÆÝ. qniÆ vyÈAyi nrc�@.pE� qeÀR puÒãAriview niÍELAewA�m�ìH. {AÀ ekAc�@��iyAyi¯� kAlMetA�H niͼew EntAvAyi¯Ý.
3{Ani
tA öviewy�ìH. {AÀ niÍELAw� ete·eÙÜiluM ecyHti�@eìÜiÇ niÍLtHyEhAvEyAw�M niͼew etre�w��e�� rAjAviEnAw�M pRy�k. {AnA¯eweyÜiluM p²viEnEyA k}utEyEyA
12
EmAxHwic�i�@EìA? {AnAereyÜiluM �páviÆkEyA vÉiÆkEyA ecyHti�@EìA?�¯eweyÜiluM niymlMGn�i½ EnÄÆ kÌwyH�AÀ {AÀ eekÕli vAÍiyi�@EìA? {AeneÙÜiluM et·@ ecyHti�@eìÜiÇ ti¯�AM!ÿ
4yi AEylukAÄ mRupwi pR�u, þölÂ!
nIeyAri�luM o¯ tiãy�M {ÍELAw�ecyHti�ilÂ. nIeyAri�luM {ÍeL vÉiÆkEyA {ͼew sADnÍÅ EmAxHwiÆkEyA ecyHti�ilÂ!ÿ
5zm�EvÇ yi AEy
lukAErAw� pR�u, þyEhAvy�M aveÀR etre�w��e�� rAjAvuM öÝsA�ikLANH. niÍÅ pR�tH avÄEk�i�@ìH. q�iÇ o¯ et·@M keì�AÀniÍÅÆ k}i�i�ielÂ�vÄ aRiy�Ý.ÿjnÍÅ mRupwi pR�u, þaEt! yEhAvsA�iyA�Ý!ÿ
6aE�AÅ zm�EvÇ jnÍELAw� pR�u,
þsMBvic�etlÂAM yEhAv kìi�@ìH.EmAezeyy�M ahErAeny�M etre�w��tH yEhAvyANH. niͼew pUÄv�ikãAer öQjipHtiÇniÝM ekAìuv�«MavnANH.
7öni aview niÇÆk. yEhA
v niÍELAw�M niͼew pUÄv�ikErAw�MecyHt nãkeL�·i {AÀ pRyAM.8yAE�AbH öQjipHtiElÆ EpAyi.pi�IwH öQjipHt�kAÄ aveÀR piÀgAmik¼w jIvitM d�xHkrmA�i. atinAlvÄyEhAvEyAwH shAy�inAyi nilviLic�@. yEhAv EmAezEyy�M ahErAeny�M ayc�@. EmAezy�M ahErA½M niͼew pitA�ãAer öQjipHtiÇniÝM nyiÆky�M aver öview tAmsi�AnAyinyiÆky�M ecyHt�.
9þpE� niͼew pUÄv�ikãAÄ av
¯ew eedvmA�� yEhAvey mRÝ. atinAÇ yEhAv aver sIesry�ew awimkLA�i. hAEsAriÀR EsnAnAyknAyi¯Ý sIesrA. anÙrM yEhAv averePlisHtY¯Ewy�M EmAvAbiel rAjAvieÀRy�M awimkLA�i. averlÂAM niͼew pUÄv�ikErAwH y�ÖM ecyHt�.
10pE�
niͼew pUÄv�ikãAÄ shAy�i½yEhAvEyAw� kr�u. avÄ pR�u,ü{ÍÅ pApM ecyHt�. {ÍÅ yEhAvey evwiy�ky�M vYAjeedvÍLAybAlieny�M asHEtAer�iEny�M �rADiÆky�M ecyHt�. pE� öE�AÅ {ÍeL {ͼew zÒ@�LiÇniÝM r�iÕ.{ÍÅ aÍey ²æ<xiÆky�M ec�AM!ý
11þatinAÇ yEhAv ey±b�Ael�
giedEyAeny�M bArA�ieny�M yiPHtAhieny�M zm�Evlieny�M ayc�@. yEhAv niÍeL niÍÅÆ ¡·@m�� zÒ@�LiÇniÝM r�ic�@. niÍÅ sur�itrAyijIviÆky�M ecyHt�.
12pie� aE�AnY
¯ew rAjAvAy nAhAzH niÍeL ��mi�AÀ v¯�tANH niÍÅ kìtH. niÍÅpR�u, üEvì!ý {ÍeL Bri�AÀ o¯rAjAvienyANH {ÍÅÆ �vzYM!ý niͼew eedvmA�� yEhAv niͼewrAjAvAeNÜiluM niÍÅ aÍen pR�u!
13öE�A}itA niÍÅ etre�w��
285 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 12:14-13:11
rAjAvH. yEhAv öQ rAjAvien niͼewEmÇ evc�@.
14niͼew eedvmA��
yEhAv «wÄÝM niÍeL r�iÆM. pE�niÍÅ öetAe� ecyHetÜiEl eedvMniÍeL r�iÕ. niÍÅ yEhAvey �driÆky�M aven ²æ<xiÆky�M EvNM.aveÀR klønkÅe�tier niÍÅ EpArAw¯tH. niͼM niÍeL BriÆ� rAjAvuMniͼew eedvmA�� yEhAvey piÚwrNM. aÍeneyAe� ecyHtAÇ niͼew eedvmA�� yEhAv niÍeL r�iÆM.
15q�AÇ niÍÅ yEhAvey a½
sri�AtiriÆky�M aveÀR klønkÅe�tier klApM ��uky�M ecyHtAÇavÀ niͼew pUÄv�ikÄe�tier tiri�«EpAelte� niÍÅÆemtirA�M.yEhAv niÍELy�M niͼew rAjAviEny�M nzi�iÆM.
16þöE�AÅ anÍAet ni�H niͼew
k¿m�ÛiÇ yEhAv ec�AÀ EpA��mhAkArYÍÅ kA¹k.
17öE�AÅ EgAtÛi
eÀR ekAyHÏ kAlmANH. {AÀ yEhAvEyAw� èAÄØiÆM. öwiy�M m}y�M �ìA�AÀ {AÀ yEhAvEyAwAvzYe�w�M.aE�AÅ, o¯ rAjAvien �vzYe�w�kv}i qÒ vliy o¯ tiãyANH niÍÅyEhAvyHe�tier ecyHtet�H niÍÅÆ EbAÖYmA�M.
18atinAÇ zm�EvÇ yEhAvEyAw�
èAÄØic�@. aÝte� yEhAv öwiy�Mm}y�M ayc�@. aE�AÅ jnÍÅ yEhAveyy�M zm�Evlieny�M vlÂAet ByÝ.19jnÍeLlÂAv¯M zm�EvliEnAw� pR�u,
þnieÀR eedvmA�� yEhAvEyAw�nieÀR B]tYãArAy {ÍÅÆEvìi èAÄØiÆk. {ÍeL cAkAÀ a½vdi�¯Et!{ÍÅ plv�M pApM ecyHt�. öE�AÅrAjAvien �vzYe�w�k q� pApM�wi {ÍÅ atiEnAewA�M EcÄÏ.ÿ
20zm�EvÇ mRupwi pR�u, þBye�
Ewì. ö« stYmANH! niÍÅ qlÂA tiãk¼M ecyHt�. pE� yEhAvey piÚw¯�tH niÄ�¯tH. niͼew XdyM niR�HyEhAvey ²æ<xiÆk.
21vi#hÍÅ
evRuM ètimkLANH. avyHÆ niÍeLshAyi�AnAvilÂ! atinAÇ avey�rADi�¯tH. vi#hÍÅÆ niÍeLshAyi�AEnA r�i�AEnA �vilÂ. avoÝmlÂ!
22þq�AÇ yEhAv aveÀR jntey
eekevwiy�kyilÂ. ölÂ. yEhAv niÍeLaveÀR sVÙM jntyA�AÀ sÚxHwnAyiriÆÝ. atinAÇ aveÀR te�nl nAm�AÇ avÀ niÍeL eekevwiy�kyilÂ!
23qe� sMbÓic�AeNÜiÇ
{AenAri�luM niÍÅ�Ay�� èAÄØn�Ep�iÆky�milÂ. niÍÅ�Ay�� èAÄØn {AÀ avsAni�ic�AÇ {AÀyEhAvyHe�tier pApM ec�@kyAyiriÆM. nl jIvitM nyi�A½� EnrAymAÄ�M {AÀ niÍeL pWi�ic�@ ekAEìyiriÆM.
24pE� niÍÅ yEhAvey �d
ri�NM. niÍÅ niͼew pUÄÌXdyE�Aew stY�iÇ yEhAvey ²æ<xi
�NM. avÀ niÍÅ�Ayi ecyHt atHtÍÅ oAÄ�iÆk!
25pE� niÍÅ kWin
XdyrA�ky�M tiã ec�@ky�M ecyHtAÇ eedvM niÍeLy�M niͼew rAjAvieny�M §luekAìH cvRwic�@kLy�EÛAel nzi�iÆM.ÿ
eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ ����ddddYYYYeeee���� vvvvIIII}}}}HHHHcccc vvvv¯̄̄̄ÏÏÏÏÝÝÝÝa�H ezQÇ rAjAvAyi�H o¯ vÄxmAyi. ezQlieÀR rìu BrNvÄx
ÍÅ k}i�E�AÅ, 2avÀ yi AEyliÇ
ni�H m�vAyirM Eper etre�w�Ï.avEnAewA�M EbETliel mlçEdzÏ� miûmAsiÇ �ìAyi¯� rìAyirMpu¯xãAÄ atiluìAyi¯Ý. ebnYAmIniel giebyyiÇ EyAnATAEnAewA�HtAmsic�i¯� �yirM Ep¯M atiluìAyi¯Ý. eesnY�iel m·@�ver ezQÇvI�iElÆ mw�i ayc�@.
3EyAnATAÀ ePlisHtY¯ew sÄv�
eesnYADipen av¯ew pALymAyEgbyiÇ evc�@ EtAløic�@. ePlisHtYÄöEt�·i Ek�@. avÄ pR�u, þqéAyÄqtiÄ�iriÆÝ.ÿ ezQÇ pR�u, þsMBvic�tH qéAyÄ EkÅ�e�ÿ atinAÇyi AEylielÛAw�M kAhLM m�}�AÀezQÇ �¼kELAw� pR�u.
4yi AEylu
kAerlÂAM öQ vAÄ� Ek�@, avÄ pR�u, þezQÇ ePlisHtYEntAvien vDic�iriÆÝ. öE�AÅ ePlisHtYÄ yTAÄØ�iÇ yi AEylukAer evRuÆÝ!ÿezQliEnAewA�M giÇgAliÇ oÏ
EcrAÀ yi AEyÇjnt viLi�e��@.5yi AEyliEnAEw·@m��AÀ ePlisHtYÄoÏ EcÄÝ. ePlisHtYÄ�H m�vAyirMrTÍL�M �RAyirM �tir�wyALik¼m�ìAyi¯Ý. kwlø�Re� mNÇ�rikÅEpAel ePlisHtYBwãA¯M �ìAyi¯Ý.Eb�H-�Ev½ ki}�u� miûmAsilAyi¯Ý ePlisHtYÄ pALymwic�i¯�tH.6tÍÅ �}��ilAey�H yi AEylukAÄ kìu. ekNiyilke��tAyi avÄÆEtA�i. �hkLiluM pARkLiel vi�lukLiluM oLi�AÀ avÄ oAwi. pARkÅ,kiNRukÅ, ®miyiel m·@ vi�lukÅ övyielAe� avÄ oLic�@.
7cil qéAyÄ
EyAÄ�AÀndi kw�H gAdieÀRy�M gielyAdieÀRy�M EdzE�Æ EpAluM EpAyi.ezQÇ aE�A}uM giÇgAlilAyi¯Ý.aveÀR eesnY�iel qlÂAv¯M ByMekAìH viRyHÆÝìAyi¯Ý.
8giÇgAliÇ vc�H ezQlien kìuekA
�Aem�H zm�EvÇ pR�i¯Ý. ezQÇaview �}u divsM kAÏ niÝ. q�i�@M zm�EvÇ giÇgAliel�iyilÂ. BwãAÄezQlien vi�@EpAkA½M «wÍi.
9ati
nAÇ ezQÇ pR�u, þEhAmyAgͼMsmADAnblik¼M ekAìuvrik.ÿ anÙrM ezQÇ EhAmyAgmÄ�ic�@.
10ezQÇ
v}ipAwH bliyÄ�ic�@ k}i�y�wen zm�EvÇ q�i. ezQÇ aven kANAÀ puRE�Æ EpAyi.
11zm�EvÇ EcAdic�@, þnI
qÙANH ecyHttH?ÿ ezQÇ mRupwi pR
13
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 13:12-14:10 286
�u, þBwãAÄ qe� vi�@ EpA��tH{AÀ kìu. aÍH smy�H q�iyilÂ.ePlisHtYÄ miûmAsiÇ sMGwiÆky�mAyi¯Ý.
12ePlisHtYÄ vriky�M giÇgA
liÇvc�H avere� ��miÆky�M ec�@em�H {AÀ sVyM k¯ti. {AnAke�shAy�inH ö«ver yEhAvEyAwHaEp�iÆky�M ecyHtilÂ! atinAÇEhAmyAgmÄ�i�AÀ {AÀ eeDrYe��@.ÿ*
13zm�EvÇ pR�u, þnI o¯ vifHFi�M
ecyHt�! nI nieÀR eedvmA�� yEhAvey a½sric�ilÂ! nI eedv�ieÀRkløn a½sric�i¯e�ÜiÇ q�AlvuMyi AEyÇ BriÆvAÀ nieÀR �w�Mbe� avÀ a½vdiÆmAyi¯Ý.
14pE�
nieÀR rAjYM öE�AÅ nitYmAyiri�ilÂ.yEhAv te� a½sriÆ� o¯venetry�kyANH! yEhAv ayAeL keì�i. teÀR jnty�ew putiy EntAvAkAÀ yEhAv aven etr�w�Æky�mANH. yEhAvy�ew kløney a½sri�A�«ekAìANH avÀ putiy o¯ EntAvien etre�w�Æ�tH.ÿ
15anÙrM zm�
EvÇ q}uE�·H giÇgAÇ vi�@.
mmmmiiiiûûûûmmmmAAAAssssiiiieeeellll yyyy����ÖÖÖÖMMMMezQluM aveÀR eesnY�ieÀR
bA�iy�M giÇgAÇ vi�@. avÄ ebnYAmIniel giebyyiElÆ EpAyi. tE�AewA�M aE�A}uM �ìAyi¯�ver ezQÇqÌiEnA�i. avÄ aRu¾ERALM Ep¯ìAyi¯Ý.
16ezQÇ, aveÀR puÒÀ EyAnA
TAÀ, BwãAÄ q�ivÄ ebnYAmInielgiebyyiElÆ EpAyi. ePlisHtYÄmiûmAsiÇ pALymwic�i¯Ý.
17� èEdz
Ï vsic�i¯� yi AEylukAer zi�i�AÀ ePlisHtYÄ tI¯mAnic�@. atinAÇav¯ew mikc� BwãAÄ ��mNM �rMBic�@. ePlisHtYEsn m�Ý sMGÍLAyitiri�e��i¯Ý. o¯ sMGM ezQlinw�Ï� oªyiElÆ� v}iEy vwE�A�@EpAyi.
18rìAme� sMGM Eb�HEhA
ErAniElÆ� v}iEy etÆki}E�A�@EpAyi. m��Ame� sMGM atiÄ�iyiElÆ� v}iEy ki}E�A�@M EpAyi. �v}i esEbAyiM tA}HvryH�H aBim�KmAyi m¯®yiElÆ�tAyi¯Ý.
19yi AEylukAÄ�H ö¯ÛusADnÍÅ
�ìA�AÀ k}iy�mAyi¯�ilÂ. yi AEyliÇ ekAlÂãA¯m�ìAyi¯�ilÂ. yi AEylukAÄ ö¯ÛuvA¼k¼M �ÙͼM �ìAÆEmA q�H By�tinAÇ ePlisHtYÄyi AEylukAer ö¯Ûu sADnͼìA�A½� vidY pWi�ic�«milÂ.
20ePlisH
tYÄÆ mAÒEm ö¯ÛAy�DÍÅÆ m�Äc�v¯�AÀ k}i�i¯ÝZ. atinAÇyi AEylukAerlÂAM kl�, �ÙAli, m}u,arivAÅ q�iveyAe� m�Äc�e�w�E�ìi v¯EÛAÅ ePlisHtYeryANHsmIpic�i¯�tH.
21ePlisHtYyiel ekA
aaaattttiiiinnnnAAAAÇÇÇÇ ............ eeeeeeeeDDDDrrrrYYYYeeee��������@@@@ puErAhitnAyzm�EvlieÀR ÐAnÏ ni�H bliyÄ�i�AÀ ezQlinH avkAzm�ìAyi¯�ilÂ.
lÂãAÄ kl�, �ÙAli q�iv m�Äc�
��u�tinH m��ielA�H oQ¿sH ev�i�liyAyi vAÍiyi¯Ý. �ÙAli, m}u,kALE�A�iy�ew ö¯Û·M q�iv m�Äc���u�tinH �RielA�H oQ¿sH ev�iy�MavÄ �liyAyi vAÍiyi¯Ý.
22ati
nAÇ y�ÖdivsM ezQliEnAewA�m�ìAyi¯� yi AEyÇBwãAÄ�AÄÆM ö¯ÛuvA¼kELA �ÙÍELA �ìAyi¯�ilÂ. ezQli½M aveÀR puÒÀ EyAnATA½MmAÒEm ö¯ÛAy�DÍÅ �ìAyi¯ÝZ.23miûmAsiel ¡r�iÇ o¯ sMGM ePli
sHtYBwãAÄ kAvÇ ni�i¯Ý.
eeeePPPPlllliiiissssHHHHttttYYYYeeeerrrr EEEEyyyyAAAAnnnnAAAATTTTAAAAÀÀÀÀ ��������mmmmiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝa�H ezQlieÀR puÒnAy EyAnATAÀ teÀR �y�DÍÅ ¡m�i¯�
y�vAvumAyi sMsAriÆkyAyi¯Ý.EyAnATAÀ pR�u, þnm�Æ tA}Hvry�ewmE· vzÏ�wi ePlisHtYpALy�iElÆ EpAkAM.ÿ q�AÇ EyAnATAÀ ö�ArYMteÀR pitAviEnAwu pR�ilÂ.
2ezQÇ ��ieÀR arikilu� miE#Ani
el mAtLnArk�ieÀR ¡v�iliriÆkyAyi¯Ý. aviwe� emti�L�inw��Ayi¯Ý atH. aRu¾ERALM EpÄ ezQliEnAewA�m�ìAyi¯Ý.
3ahIyAvH q�Ayi
¯Ý orA¼ew EprH. �li zIElAviÇyEhAvy�ew puErAhitnAyi¯Ý. a�HahIyAvAyi¯Ý puErAhitÀ. ahIyAvH aE�AÅ �EPAdH Dric�i¯Ý. öQKAEbAdieÀR sEhAdrnAy ahI¬bieÀRo¯ puÒnAyi¯Ý ahIyAvH. öQKAEbAdH PIenhAsieÀR puÒÀ. PIenhAsH �liy�ew puÒÀ. EyAnATAÀEpAyi�}i�i¯Ýev�H BwãAÄ mnÈilA�iyilÂ.
4¡r�ieÀR ö¯vzÏM oAErA vliy
pARy�ìAyi¯Ý. � ¡r�ilUew ePlisHtY¯ew pALy�iElÆ EpAkAnAyi¯Ý EyAnATAeÀR pripAwi. EbAEssHq�Ayi¯Ý o¯ vzÏ� vliy pARy�ew EprH. mE· vzÏ� pARy�ew EprHEsen qÝM
5o¯ pAR vw�H miûmAsinu,
ElÆ EnA�i ni�i¯Ý. mE·tH et�HgiebyyHÆM aBimuKmAyiru�u.
6EyAnATAÀ teÀR �y�DÍÅ ¡m�i
¯� teÀR y�vshAyiEyAw� pR�u,þv± nm��H � viEdzik¼ew pALy�iElÆ EpAkAM. n�eL ekAìAyiri�AMyEhAv över EtAløiÆ�tH! yEhAveytwyAÀ o�i½mAvilÂ. nm��H aEnkM BwãA¯EìA aEtA �Rc�@ Epery�E�Aq�tH èzHnmlÂ.ÿ
7EyAnATAeÀR �y�D
ÍÅ ¡m�i¯� y�vAvH avEnAw� pR�u, þnlÂet�H aÍyHÆ EtAÝ�«ec��k. {AÀ aÍEyAewA�m�ìH.ÿ
8EyAnATAÀ pR�u, þnm�Æ EpAkAM!
nm�Æ tA}Hvr kw�H � ePlisHtYkAvÇ�A¯ew aw�E�Æ EpAkAM. avÄ ne�kA¹vAÀ nm��½vdi�AM.
9ü{ÍÅ
niͼew aw��uv¯M ver aview niÇÆký q�vÄ nE�Aw� pR�AÇ nm��Hn�Å niÇÆ�iwÏ niÇ�AM. n�Åav¯ew aw�E�Æ EpAEkì.
10üpE�
14
287 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 14:11-32
öEÍA�u v±,ý q�H � ePlisHtYÄnE�Aw� pR�AÇ n�Å av¯ew aw�E�Æ kyRiec�lÂNM. kArNM atH eedv�iÇniÝ� orwyALmAyiriÆM. averEtAløi�AÀ yEhAv ne� a½vdiÆÝq�ANtinÄØM.ÿ
11atinAÇ EyAnATA½M aveÀR shA
yiy�M ePlisHtYÄ kA¿ek ecÝniÝ.ePlisHtYkAvÇ�AÄ pR�u, þEnAÕ!qéAyÄ avÄ oLic�i¯� dVArÍLiÇniÝM ötA v¯Ý!ÿ
12EkA�yiluìAyi
¯� ePlisHtYÄ EyAnATAEnAw�M aveÀR shAyiEyAw�M viLic�@ pR�u,þöEÍA�H kyRi vrik, {ÍÅ niÍeLo¯ pAWM pWi�iÆM!ÿEyAnATAÀ teÀR shAyiEyAw� pR
�u, þqniÆ pi�Ael �Ý kyRuk.ePlisHtYer EtAløi�AÀ yEhAv yi AEylien a½vdiÆkyANH.ÿ
13-14atinAÇ EyAnATAÀ teÀR eek
k¼M kAluk¼M �pEyAgic�H ��iÀm�kLiElÆ kyRi. aveÀR B]tYÀ av½ etA�@pi�Aely�ìAyi¯Ý. EyAnATA½M aveÀR shAyiy�M � ePlisHtYer ��mic�@. �dYe� ��mN�iÇ avÄ ar��Ä Ðl�i½�iÇ ö¯p« ePlisHtYer ekAÝ. m��iÇ ni�A�mic�verEyAnATAÀ Enri�@. EyAnATAeÀR shAyi avnH etA�H pi�Ael ec�H m�RiEv·vereyAe� vDic�@.
15y�Ö�L�iluM pALy�iluM EkA�yi
lum�� ePlisHtYBwãAerlÂAM ByÝ.eeDrYzAlikLAy BwãAÄ EpAluM ByÝ.nilM viRyH�AÀ «wÍiytH yTAÄØ�iÇ ePlisHtYBwãAer Bye�w��i!
16ebnYAmIeÀR Edze� giebyyi
lu� ezQlieÀR kAvÇ�AÄ ePlisHtYBwãAÄ nAnABAgE�Æ citRi oAw��«kìu.
17ezQÇ tE�AewA�m�ìAyi¯�
eesnYE�Aw� pR�u, þn��ew �¼keLqÎk. �rANH pALyM vi�@EpAyet�Hqni�RiyNM.ÿ avÄ �¼keL qÌi.EyAnATA½M aveÀR shAyiy�mANHEpAytH.
18ezQÇ ahIyAviEnAw� pR�u, þeed
v�ieÀR vi²Öep�kM ekAìuvrik!ÿ(aE�AÅ eedv�ieÀR vi²Öep�kMyi AEylukAErAewA�m�ìAyi¯Ý.)19ezQÇ puErAhitnAy ahIyAviEnAw�
sMsAriÆkyAyi¯Ý. ezQÇ eedv�iÇni�H �pEdz�i½ kA�iriÆkyAyi¯Ý. q�AÇ ePlisHtYpALy�ielzbHdvuM �zyÆ}�vuM vLÄÝvÝekAìi¯Ý. ezQÇ a�mnA�kyAyi¯Ý. avsAnM ezQÇ puErAhitnAyahIyAviEnAw� pR�u, þmti! nieÀReek tA}H�iyi�u èAÄØiÆ�« niÄÏk!ÿ
20ezQÇ teÀR eesnYe� viLic�@ ��i
y�Ö�i½ puRe��@. ePlisHtYBwãAÄyTAÄØ�iÇ �zyÆ}��ilAyi¯Ý! avÄ tͼew vA¼kÅ ekAìH prsHprM EpArwiÆkEpAluM ecyHt�.
21m�ÛH
ePlisHtYer Esvic�i¯�v¯M ePli
sHtYpALy�iÇ tAmsic�i¯�v¯mAyqéAy¯M öÕ��iluìAyi¯Ý. q�AliE�AÅ öQ qéAyÄ ezQliEnAw�MEyAnATAEnAw�emA�M yi AEylukAErAw� EcÄÝ.
22qªyImiel ��iÀèEd
z�H oLic�i¯� yi AEylukAÄ ePlisHtYBwãAÄ oAwiE�A�ÝevÝ Ek�@.atinAÇ öQ yi AEylukA¯M y�Ö�iÇ Ec¯ky�M ePlisHtYer oAwi�AÀ«wÍuky�M ecyHt�.
23aÍen yEhAv a�H yi AEy
lien r�ic�@. y�ÖM Eb�H-�evnH a��RE�ÆM prÝ. ezQliEnAewA�M eesnYM m�}uv½m�ìAyi¯Ý- �kEdzM ptinAyirM EpÄ. qªyImiel mlçEdze�qlÂA ngrÍLiluM y�ÖM vYApic�@.
eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ mmmmeeee····AAAA¯̄̄̄ vvvvIIII}}}}HHHHcccc����wwwwiiii vvvv¯̄̄̄ÏÏÏÏÝÝÝÝ24pE� ezQÇ ae�A¯ vliy vI}Hc
v¯�i. yi AEylukAÄ�H �INvuMviz��m�ìAyi. ezQÇ avere�AìH öQètijH{ qw��ic�«ekAìANtH. ezQÇpR�u, þeev�E�r�i½ m�ÛuM {AÀzÒ@�eL m�}uvÀ EtAløiÆ�ti½ m�ÛuMB�NM k}iÆ�vÀ zi�i�e�w�M!ÿatinAÇ yi AEyÇ BwãArielA¯v½MoÝM k}ic�ilÂ.
25-26y�ÖM m�lM jnÍÅ kA�iElÆ
EpAyi. aview avÄ o¯ Etnw kìu.avÄ Etnwy�ew aw�E�Æ ece�ÜiluM oÝM k}ic�ilÂ. ètijH{ lMGi�AÀavÄÆ BymAyi¯Ý.
27q�AÇ EyAnA
TAnH � ètijH{ey�·i aRiyilÂAyi¯Ý. teÀR pitAvH jnÍeLe�AìH ètijH{ qw��iÆ�tH EyAnATAÀ Ek�ilÂ.EyAnATAeÀR k�iÇ o¯ vwiy�ìAyi¯Ý. avÀ vwiy�ew «ÛH EtnwyiÇ��i �Rc�@ EtÀ vliec�w�Ï. avÀEtÀ �wiÆky�M aveÀR �INM mARAÀ«wÍuky�M ecyHt�.
28BwãArielA¯vÀ EyAnATAEnAw� pR
�u, þnieÀR pitAvH BwãAere�AìH niÄbÓic�H o¯ ètijH{eyw��ic�i�@ìH.ö�H B�NM k}iÆ� �etA¯v½M zi�i�e�w�em�ANH nieÀR pitAvu pR�tH!atinAlvÄ oÝM k}ic�ilÂ. atinAlANvÄ �INitrAyiriÆ�tH.ÿ
29EyAnATAÀ pR�u, þqeÀR pitAvH
rAjY�inH o¯pAw� �}�ÍÅ v¯�i!ötilløM EtÀ k}ic�E�AÅ qeÀR ÐitiqÒmAÒM emc�e��@ev�H EnAÆk!
30zÒ@
�LiÇniÝM avriÝ piwiec�w�� B�NM k}i�AÀ aver a½vdic�i¯e�ÜiÇ vLer n�Ayi¯Ý. nm�Æ �w�tÇePlisHtYer vDi�AÀ k}iy�mAyi¯Ý!ÿ
31a�H yi AEylukAÄ ePlisHtYer
EtAløic�@. miûmAsH m�tÇ aE�AElAÀver avÄ ePlisHtYErAw� y�ÖMecyHt�. atinAÇ BwãAÄ vLer �INiÆky�M avÄÆ n�Ayi vizÆky�MecyHt�.
32avÄ ePlisHtYriÇniÝM
�w�kÅ, p²�Å, kiwAvukÅ q�iveypiwiec�w��i¯Ý. öE�AÅ yi AEylukAÄ vlÂAet viz�E�AÅ m]gÍeL nil
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 14:33-15:3 288
Ï vc�@te� ekAlÂ@ky�M tiÝky�M ecyHt�. råM m�}uv½M vAÄÝ EpAkA�mAMsmANvÄ ti�tH!
33orAÅ ezQliEnAw� pR�u, þEnAÕ!
avÄ yEhAvyHe�tier pApM ec�@Ý.råm�� mAMsmANvÄ tiÝ�tH!ÿezQÇ pR�u, þniÍÅ pApM ecyHti
riÆÝ! öE�AÅ te� o¯ vliy klÂHöview �¯�ie�Aìu vrik!ÿ
34anÙrM
ezQÇ pR�u, þoAErA¯�¯M avrv¯ewkALEyy�M �wiEny�M qeÀRyw�ÏekAìuvrAÀ avErAw� EpAyi�Ry�k.ati½EzxM avÄ tͼew kALEyy�M�wiEny�M öview vc�@te� ekAlÂNM.yEhAvyHe�tier pApM ec�¯tH! råM�� mAMsM ti�¯tH.ÿ� rAÒi qlÂAv¯M tͼew m]gÍeL
ekAìuv�H aview vc�H ekAÝ. 35an
ÙrM ezQÇ yEhAvyHÆ o¯ yAgpIWMpNi«. ezQÇ sVymANH yEhAvyHÆ�� yAgpIWM pNittH!
36ezQÇ pR�u, þnm��iÝ rAÒi ePli
sHtYer piÚwrAM. nm��H av¯ew qlÂAsADnͼM qw��AM! nm��vereylÂAMvDi�AM!ÿ eesnYM mRupwi pR�u, þnlÂet�H aÍyHÆ EtAÝ�« ec�@k.ÿq�AÇ puErAhitÀ pR�u, þnm��H eedvE�Aw� EcAdi�AM.ÿ
37atinAÇ ezQÇ eedvE�Aw� EcAdi
c�@, þ{AÀ ePlisHtYer piÚwErì«EìA? ePlisHtYer EtAløi�AÀ aÍH{ÍeL a½vdiÆEmA?ÿ q�AÇ a�HeedvM ezQli½ mRupwi nÇkiyilÂ.38atinAÇ ezQÇ pR�u, þqlÂA EntA�
ãAery�M qeÀRyw�E�Æ ekAìuvrik!�rANiÝ pApM ecyHtetÝ n�LRiye�.
39yi AEylieÀR r�knAy yEhA
vyAeN stYM pApM ecyHttH qeÀRpuÒnAy EyAnATAnAeNÜiÇE�AluMvDi�e�wNM.ÿ �¯M or�rM EpAlum�riyAwiyilÂ.
40anÙrM ezQÇ yi AEyÇjntEyA
wAek pR�u, þniÍÅ öQ vzÏ niÇÆk. {A½M qeÀR puÒÀ EyAnATA½MmRuvzÏM niÇ�AM.ÿ BwãAÄ mRupwi pR�u, þèEBA, aÍy�ew öxHwM EpAel!ÿ
41anÙrM ezQÇ èAÄØic�@, þyi A
EylieÀR eedvmA�� yEhAEv, aeÍÙANi�H aÍy�ew B]tYeÀR EcAdY�inHmRupwi pRyA�tH? {AEnA qeÀR puÒÀEyAnATAEnA pApM ecyHti�@eìÜiÇyi AEylieÀR eedvmA�� yEhAEv�QRIM trik. yi AEyÇjntyA¹ pApMecyHtetÜiÇ «�IM trik.ÿ ezQluMEyAnATA½M etre�w��e��@. yi AEyÇjnt sVt×rA�e��@.
42ezQÇ pR
�u, þ{AnAENA qeÀR puÒÀ EyAnATAnAENA pApM ecyHttH q�RiyAÀqRiy�k.ÿ EyAnATAÀ etre�w��e��@.
43ezQÇ EyAnATAEnAw� EcAdic�@,
þpRy�, nI qÙA¹ ecyHttH?ÿ EyAnATAÀ ezQliEnAw� pR�u, þqeÀR vwiy�ew «Ûu ekAìH {AnløM EtÀ ¯ciÆkEy ecyHti�@Z. aÍen ecyHttinH
{AÀ mriE�ì«EìA?ÿ 44ezQÇ pR�u,
þ{AeneÀR ètijH{ niREv·iyielÂÜiÇqe� zi�i�AÀ {AÀ eedvE�Aw�èAÄØiÆÝ! EyAnATAÀ mri�NM!ÿ45pE� BwãAÄ ezQliEnAw� pR�u,
þEyAnATAÀ yi AEylien ö�H o¯ mhAvijy�iElÆ nyic�@. EyAnATAÀ mri�NemE�A? ori�lumilÂ! EyAnATAen�erÜiluM �pávi�AEnA aveÀR tlyiÇ nie�A¯ m�wiyi} tAe} vI}AEnAjIviÆ� eedvmAeN stYM {ÍÅ a½vdi�ilÂ! ePlisHtYÄe�tiery�� ö�e� y�Ö�iÇ eedvM EyAnATAenshAyic�@!ÿ atinAÇ jnÍÅ EyAnATAen r�ic�@. aven vDic�ilÂ.
46ezQÇ
ePlisHtYer piÚwÄ�ilÂ. ePlisHtYÄav¯ew ÐlE�Æ mwÍi.
yyyyiiii AAAAEEEEyyyylllliiiieeeeÀÀÀÀRRRR zzzzÒÒÒÒ@@@@����EEEELLLLAAAAwwww����eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ ����····@@@@mmmm��������@@@@ÝÝÝÝ
47ezQÇ yi AEylieÀR pUÄÌniy×
NM �e·w�Æky�M tAnA¹ rAjAevÝkA�ie�Aw�Æky�M ecyHt�. yi AEyli½ ¡·@M vsic�i¯� qlÂA zÒ@�ELAw�M ezQÇ y�ÖM ecyHt�. EmAvAbH,aE�AnYÄ, qEdAM, EsAbAhiel rAjAvH,ePlisHtYÄ q�ivErAewlÂAM ezQÇy�ÖM ecyHt�. EpAyiwe�Ae� ezQÇyi AEylieÀR zÒ@�eL EtAløic�@.48ezQÇ vLer eeDrYzAliyAyi¯Ý.
yi AEylukA¯ew sADnÍÅ EmAxHwi�AÀ æmic� qlÂA zÒ@�LiÇniÝM ezQÇyi AEylien r�ic�@. amAElkYerE�AluM ezQÇ EtAløic�@.
49EyAnATAÀ, yizVi, mÇ�I³vA q�i
vrAyi¯Ý ezQlieÀR puÒãAÄ. ezQlieÀR m��puÒiy�ew EprH EmrbH q�Ayi¯Ý. ezQlieÀR öLy puÒiy�ew EprHmIKÅ qÝM �yi¯Ý.
50ahIEnAvM
q�Ayi¯Ý ezQlieÀR BArYy�ew EprH.ahImAsieÀR puÒiyAyi¯Ý ahIEnAvM. ezQlieÀR öLy�nAyi¯� EnrieÀR puÒnAy abHEnÄ �yi¯Ý ezQlieÀR eesnYADipÀ.
51ezQlieÀR
pitAvAy kI²M abHEnrieÀR pitAvAy En¯M abIEylieÀR puÒãArAyi¯Ý.
52ezQÇ teÀR jIvit�iluwnILM
DIrt kA�i. ePlisHtYÄe�tier avÀzåmAyi EpArwic�@. zå½M eeDrYzAliy�mAy �ereyÜiluM kìAÇ ezQÇaven rAjAvinw�Ï tÍu� EsnyiÇEcÄ�H aven sMr�ic�@ EpAÝ.
eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ aaaammmmAAAAEEEEllllkkkkYYYYeeeerrrr nnnnzzzziiii����iiiiÆÆÆÆÝÝÝÝo¯ divsM zm�EvÇ ezQliEnAw�pR�u, þyi AEyÇjntyHÆEmÇ
nie� rAjAvAyi aBiExkM ec�AÀyEhAv qe� ayc�tANH. öE�AÅyEhAvy�ew sE�zM æÖiÆk.
2sÄv�
zånAy yEhAv pRy�Ý, üyi AEylukAÄ öQjipHtiÇniÝM v�E�AÅ avÄknAniElÆ EpA��« twyAÀ amAElkYÄ æmic�@. amAElkYÄ qÙA¹ ecyHtet�H {AÀ kìu.
3öE�AÅ EpAyi amA
15
289 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 15:4-24
ElkYErAw� y�ÖM ec�@k. amAElkYery�M av¯ew vsHt�vkkeLy�M niÍÅpUÄÌmAy�M nzi�i�NM. oÝM jIvEnAew avEzxi�¯tH. qlÂA OIpu¯xãAery�M av¯ew ��ikeLy�M ekAc�@��uÍeLE�AluM vDi�NM. av¯ewm�}uvÀ p²�eLy�M �w�keLy�M k}utkeLy�M o�kÍeLy�M niÍÅ ekAlÂNM.ýÿ
4etlAyImiÇ ezQÇ eesnYe� sMG
wi�ic�@. rìul�M kAlAÅpwy�M ptinAyirM m·@�v¯m�ìAyi¯Ý. ey¸dyiÇniÝ�v¯M atiluÅe�w�M.
5an
ÙrM ezQÇ amAElkY¯ew ngr�iElÆEpA�ky�M tA}HvryiÇ kAÏniÇÆky�M ecyHti¯Ý.
6ezQÇ, ekniyErAw�
pR�u, þamAElkYer vi�H d�erEpA�k.aE�AÅ amAElkYErAewA�M niÍeLnzi�i�Atiri�AÀ qniÆ k}iy�M.yi AEylukAÄ öQjipHtiÇniÝM v�E�AÅ niÍÅ avErAw� dy kA�i.ÿ atinAÇ ekniyÄ amAElkYer vi�@EpAyi.
7ezQÇ amAElkYer EtAløic�@. avÄ
avErAw� y�ÖM ecyHtH aver hvIlyiÇniÝM öQjipHtieÀR atiÄ�iyilu� ³Ä ver oAwic�@.
8�gAgH �yi¯Ý
amAElkY¯ew rAjAvH. ezQÇ, �gAgienjIvEnAew piwic�@. avÀ �gAgienekAlÂAet vie�ÜiluM amAElkYriÇ avEzxic�ver m�}uv½M ekAÝ.
9qlÂAM nzi
�iÆ�« zriyelÂ�H ezQli½M yi AEylukAÄÆM EtA�i. atinAlANH avÄ�gAgien jIvEnAew vi�tH. ekA}u�p²�eLy�M nl �w�keLy�M ��Aw�keLy�M avÄ ekA�ilÂ. èEyAjnm��etlÂAM avÄ sU�ic�@vc�@. aveyAÝMavÄ nzi�ic�ilÂ. sU�ic�«ekAìHyAetA¯ èEyAjnvumilÂA� sADnÍÅ mAÒEm avÄ nzi�ic�@Z.
zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ eeeezzzzQQQQlllliiiiEEEEnnnnAAAAwwwwHHHH aaaavvvveeeeÀÀÀÀRRRRppppAAAAppppeeee��������····iiii ppppRRRRyyyy����ÝÝÝÝ
10aE�AÅ zm�EvlinH yEhAvyiÇ
niÝM o¯ sE�zM lBic�@. 11yEhAv pR
�u, þezQÇ qe� piÚw¯�« niÄ�iyiriÆÝ. atinAÇ ezQlien rAjAvA�iytiÇ {AÀ d�+KiÆÝ. {AÀ pRy��tl avÀ a½sriÆ�tH.ÿ zm�Evli½ EdxYm�ìAyi. avÀ rAÒi m�}uvÀkry�ky�M yEhAvEyAw� èAÄØiÆky�M ecyHt�.
12piE·�H atirAviel q}uE�·H zm�
EvÇ ezQlien kANAÀ EpAyi. q�AÇjnÍÅ zm�EvliEnAw� pR�u, þezQÇey¸dyiel kÄE�Ç q� ÐlE�ÆEpAyi. tniÆ te� o¯ bµmAnsHmArkmAyi o¯ zil ÐApi�AnANvÀEpAytH. o¯pAw� ÐlÍÅ ¡·i�RÍiyi�AyiriÆM avÀ giÇgAliElÆEpA�k.ÿatinAÇ zm�EvÇ ezQÇ EpAyi¯�
ÐlE�Æ EpAyi. amAElkYriÇniÝMtAÀ piwiec�w�� sADnͼew �dYBAgM avnE�AÅ v}ipAwÄ�ic�Ety�Z.EhAmyAgmAyi�Ayi¯Ý avn« yEhA
vyH�Ä�ic�i¯�tH. 13zm�EvÇ ezQlieÀR
aw�e��iyE�AÅ ezQÇ aven aBivAdYM ecyHt�. ezQÇ pR�u, þyEhAvaÍey a½#hi�e�! yEhAvy�ewklønkÅ {AÀ a½sric�@.ÿ
14pE� zm�
EvÇ pR�u, þaE�AÅ {AÀ EkÅÆ�� zbHdEmA? �w�k¼M p²�iwAͼMkry��« {AÀ EkÅÆ�ElÂA?ÿ
15ezQÇ pR�u, þBwãAÄ avey amA
ElkYriÇniÝM piwiec�w��tANH. �·vuM mikc� �w�keLy�M kÝkAlikeLy�MnieÀR eedvmA�� yEhAvyH�H EhAmbliyÄ�i�AnAyi r�ic�tANH. pE�m·@�etlÂAM {ÍÅ nzi�ic�@.ÿ
16zm�EvÇ ezQliEnAw� pR�u, þniÄ
�H! k}i� rAÒi yEhAv qE�Aw� pR�etÙAeNÝ ninÆ EkÅ�ENA?ÿezQÇ pR�u, þekA�AM, avenÙA¹pR�etÝ pRy�k.ÿ
17zm�EvÇ pR�u, þm�ÛH nI èmANiyA
eNÝ nI k¯tiyi¯�ilÂ. aE�AÅ nIyi AEyÇEgAÒͼew EntAvAyi.yEhAv nie� yi AEyli½EmÇ rAjAvAyi etre�w�Ï.
18o¯ èEtYkdQtY
�i½ yEhAv nie� ayc�@. yEhAvpR�u, üEpAyi amAElkYer m�}uvÀnzi�iÆk. avÄ d�xHwãArANH. averm�}uvÀ nzi�iÆk! avÄ pUÄÌmAy�Mnzi�i�e�w�Mver y�ÖM ec�@k!ý19pE� nI yEhAvey vkvc�ilÂ! �
sADnÍÅ sU�i�AÀ nI �#hic�@.atinAÇ yEhAv tiãeyÝ kløic�tHnI ecyHt�!ÿ
20ezQÇ pR�u, þpE� {AÀ yEhA
vey a½sric�ElÂA! yEhAv qe�ayc�iwE�Æ {AÀ EpAyi. amAElkYer m�}uvÀ {AÀ nzi�ic�@! av¯ewrAjAvAy �gAgien mAÒEm {AÀekAìuvÝZ.
21BwãAÄ giÇgAliÇ
nieÀR eedvmA�� yEhAvyHÆ bliyÄ�iÆ�tinH nl �w�keLy�M kAlikeLy�M ekAìuvÝ qÝ mAÒM!ÿ
22pE� zm�EvÇ mRupwi pR�u,
þEhAmyAgͼM blik¼mAENA yEhAvy�ew klønkL½sriÆ�tAENA yEhAvey �w�tÇ sÚxHwnAÆ�tH? eedv�inH blikLÄ�iÆ�tiluM nlÂtHaven a½sriÆkyANH. �NAw�k¼ew ekA}u�H aÄ�iÆ�tiluM EBdM eedve� ecvie�A_kyANH.
23niExDiÆ
�tH m×vAde��AÅ ekAwiy pApmANH. kWinXdynAyiriÆky�M EtA�iy« EpAel èvÄ�iÆky�M ec�@�tHvi#hArADn EpAeleyA¯ pApmANH.yEhAvy�ew klønkL½sri�AÀ nIvis�tic�@. atinAÇ nie� öE�AÅrAjAvAyi sVIkri�AÀ yEhAv vis�tiÆÝ.ÿ
24aE�AÅ ezQÇ zm�EvliEnAw� pR
�u, þ{AÀ pApM ecyHt�. yEhAvy�ewklønkÅ {AÀ a½sriÆ�ilÂ. aÍHqE�Aw� pR�«EpAel {AÀ ecyHtt�milÂ. {AÀ jnÍeL ByÆky�M avÄ�vzYe��«EpAel èvÄ�iÆky�M
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 15:25-16:12 290
ecyHt�. 25öE�AÅ {AnÍEyAwEp�i
ÆÝ, qeÀR pApÍÅ�H qE�Aw� epARu�AluM. qeÀR �ew v�AlYM, aÍen{AÀ yEhAvey �rADi�e�.ÿ
26pE� zm�EvÇ ezQliEnAw� pR�u,
þ{AÀ niE�AewA�M mwÍivrilÂ. yEhAvy�ew klønkÅ nI nirsic�tinAÇyi AEylieÀR rAjAev� nilyiÇyEhAvyiE�AÅ nie�y�M nirsiÆÝ.ÿ
27zm�EvÇ EpAkAÀ tiri�E�AÅ
ezQÇ aveÀR ��Ay�iÇ kyRi�iwic�@. ��AyM kIRi.
28zm�EvÇ ezQli
EnAw� pR�u, þnI qeÀR ��AyM kIRi.aEt rItiyiÇ yEhAvyi�H ni�iÇni�H yi AEyÇrAjYM kIRieyw��iriÆÝ. yEhAv nieÀR suXÏ�LielArAÅÆ rAjYM nÇkiyiriÆÝ. ayALA¹niE��AÅ EBdM.
29yEhAv yi AEy
lieÀR eedvmA�Ý. yEhAv nitYnA�Ý. yEhAv ½N pRy�kEyA mnSmARukEyA ec�ilÂ. mnS mARu� o¯m½xYenE�Aelyl yEhAv.ÿ
30ezQÇ mRupwi pR�u, þzri, {AÀ
pApM ecyHt�! pE� dyvu ecyHtHqE�AewA�M tiric�@v�AluM. EntA�ÅÆM yi AEylukAÄÆM m�ÛiÇ vc�HqE�AwløM �drvu kANiÕ. qni�HaÍy�ew eedvmA�� yEhAvey �rADi���viDM qE�AewA�M mwÍiv±.ÿ31zm�EvÇ ezQliEnAewA�M mwÍiE�A�
ky�M ezQÇ yEhAvey �rADiÆky�MecyHt�.
32zm�EvÇ pR�u, þamAElkY¯ew
rAjAvAy �gAgien qeÀR m�ÛiElÆekAìuvrik.ÿ �gAgH zm�EvlieÀRm�Ûiel�i. �gAgien cÍl ekAìHbÓic�i¯Ý. �gAgH ciÙic�@, þtIÄc�yAy�M avene� vDi�ilÂ.ÿ
33pE�
zm�EvÇ �gAgiEnAw� pR�u, þnieÀRvAÅ ��uÍeL a�mAriÇniÝM qw�Ï. atinAliE�AÅ nieÀR a�yH�H��uÍLilÂAtAke�.ÿ atinAÇ zm�EvÇgiÇgAliÇ yEhAvyHÆ m�ÛiÇ �gAgien kxNÍLA�i.
34anÙrM zm�EvÇ
aviewniÝM rAmyiElÆ EpAyi. ezQÇgiebyyiel teÀR vstiyiElÆ kyRiE�A�ky�M ecyHt�.
35ati½EzxM zm�
EvÇ teÀR jIvit�ielAri�luM ezQlien kA¹ky�ìAyilÂ. ezQlieÀRkArY�iÇ zm�EvlinH vLer d�+Km�ìAyi. ezQlien yi AEylieÀR rAjAvA�iytiÇ yEhAvy�M vLer d�+Kic�@.
zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ EEEEbbbb����HHHHEEEElllleeeehhhhmmmmiiiiEEEEllllÆÆÆÆ EEEEppppAAAA����ÝÝÝÝ
yEhAv zm�EvliEnAw� pR�u,þninÆ qÒkAlM öÍen ezQli
en�·i vYsnm�ìA�M? ezQlien yi AEylieÀR rAjÐAnÏniÝM {AÀ t�i�L�iriÆÝev�H {AÀ niE�Aw� pR�EzxvuM nI ezQlien�·iEyAÄ�HvYsniÆÝ! nieÀR ekAÛiÇ qÌniRc�H Eb�HElehmiElÆ EpA�k.yi�Ayi qÝ EprAy o¯veÀRyw�E�
16
�A¹ {AÀ nie� ayyHÆ�tH. Eb�HElehmilANH yi�Ayi tAmsiÆ�tH.aveÀR puÒãArielArAeL putiy rAjAvAkAÀ {AÀ etre�w��iriÆÝ.ÿ
2q�AÇ zm�EvÇ pR�u, þ{AÀ
EpAyAÇ ezQÇ � vAÄ�yRiy�M.aE�AÅ avene� ekAlÂAÀ æmiÆM.ÿyEhAv pR�u, þEb�HElehmiElÆEpAvuk. o¯ p²Æ�ieyy�M �ew ekAìuEpAvuk. ü{AÀ yEhAvyH�H o¯ bliyÄ�i�AÀ v�tANH.ý qÝ pRy�k.
3yi�A
yiey bliÆ �NiÆk. aE�AÅqÙA¹ ecE�ìetÝ {AÀ ninÆkANic�@trAM. {AÀ kANic�@t¯�yAeLnI aBiExkM ec�NM.
4yEhAv ec�AÀ
pR�tH zm�EvÇ ecyHt�. zm�EvÇEb�HElehmiElÆ EpAyi. Eb�HElehmiel EntA�LAy m��ãAÄ ByMekAìuviRc�@. avÄ zm�Evlien kìuviRc�@.avÄ avEnAw� EcAdic�@, þsmADAn�ilAENA nieÀR vrvH?ÿ
5zm�EvÇ pR�u, þaEt {AÀ smA
DAn�iÇ v¯Ý. yEhAvyH�H o¯ bliyÄ�i�AÀ {AÀ v¯Ý. sVyM t�AeRw��H qE�AewA�M bliÆ vrik.ÿ yi�Ayieyy�M aveÀR puÒãAery�M zm�EvÇ o¯�i. anÙrM zm�EvÇ averv�H bliyiÇ p»ekA�AÀ �Nic�@.
6yi�Ayiy�M aveÀR puÒãA¯M q�i
yE�AÅ, zm�EvÇ qlIyAbien kìu.zm�EvÇ ciÙic�@, þyEhAv etre�w��vÀ tIÄc�yAy�M öyALAyiriÆM!ÿ
7q�AÇ yEhAv zm�EvliEnAw� pR
�u, þqlIyAbH �yrm��v½M su�r½mANH. pE� kArYÍÅ aÍen ciÙi�¯tH. m½xYÀ kA¹�tl eedvM kA¹�tH. o¯ vYåiy�ew puRM mAÒEm m½xYÀkA¹Ý_. pE� yEhAv aveÀR Xdy�iElÆ EnAÆÝ. qlIyAbl zriyAy vYåi.ÿ
8anÙrM yi�Ayi teÀR rìAme�
puÒnAy abInAdAbien viLic�@.abInAdAbH zm�EvlieÀR aw�Ï �ewEpAyi. pE� zm�EvÇ pR�u, þalÂ,öyALl yEhAv etre�w��vÀ.ÿ
9anÙrM zm�EvlieÀR aw�Ï �ew
kwÝEpAkAÀ yi�Ayi z�EyAw� pR�u. pE� zm�EvÇ pR�u, þalÂ, öyAeLy�ml yEhAv etre�w��tH.ÿ10teÀR puÒãAriÇ �}u Epery�M
yi�Ayi zm�Evli½ kA�ie�Aw�Ï.q�AÇ zm�EvÇ pR�u, þövrilAery�ml yEhAv etre�w��iriÆ�tH.ÿ11anÙrM zm�EvÇ yi�AyiEyAw� EcAdi
c�@, þnin�H öÒy�M puÒãAEr �E�A?ÿyi�Ayi mRupwi pR�u, þal qniÆme·A¯ puÒÀ �wiy�ìH- qeÀR öLypuÒÀ, avÀ �w�keL pripAli�AÀpuRÏ EpAyiriÆÝ.ÿ zm�EvÇ pR�u,þaven viLiÆk. aven öviewekAìuvrik. avÀ qÏMver n�Å�hArM k}i�ilÂ.ÿ
12teÀR öLypuÒen viLic�@ekAìu
vrAÀ yi�Ayi ciler ayc�@. � puÒÀ
291 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 16:13-17:13
su�r½M ¡m� m�wiy��v½mAeyA¯y�vAvAyi¯Ý. avÀ atIv su�rnAyi¯Ý. yEhAv zm�EvliEnAw� pR�u,þq}uE�·H aven aBiExkM ec�@k.avnANH etre�w��e��vÀ.ÿ
13zm�
EvÇ qÌ niRc� ekAÛH qw�Ï. �vi²ÖeetlM avÀ yi�Ayiy�ew öLypuÒeÀREmÇ aveÀR sEhAdrãAÄEnA�i niÇ�Ev aBiExkM ecyHt�.yEhAvy�ew �´AvH dAvIdieÀREmÇaÝm�tÇ mhAzåiEyAew vÝ. anÙrM zm�EvÇ rAmyiElÆ mwÍi.
eeeezzzzQQQQlllliiiieeeennnn oooo¯̄̄̄ dddd����rrrrAAAA´́́́AAAAvvvvHHHHppppIIIIffffiiii����iiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ
14yEhAvy�ew �´AvH ezQlien vi�@.
anÙrM yEhAv o¯ d�rA´AvienezQlieÀRyw�E��yc�@. atH avnHvLer �}�ͼìA�i.
15ezQlieÀR B]tY
ãAÄ avEnAw� pR�u, þeedv�iÇnie�A¯ d�rA´AvH nie� bADic�iriÆÝ.
16ki�rM vAyi�AÀ k}iy��
orAeL kìupiwi�AÀ {ÍÅÆ klønt�AluM. yEhAvyiÇniÝ� d�rA´AvHaÍy�ew aw�Ï v�AÇ ayAÅ aÍyH�Ayi gAnmAlpiÆM. aE�AÅ d�rA´AvH aÍey vi�@EpAvuky�M aÍyHÆsuKM EtAÝky�M ec�@M.ÿ
17atinAÇ ezQÇ teÀR B]tYãAErAw�
pR�u, þn�Ayi ki�rM vAyiÆ�orAeL kìupiwic�H qeÀRyw�Ï ekAìuvrik.ÿ
18B]tYãAriÇ o¯vÀ pR�u, þEb�H
ElehmiÇ yi�Ayi qe�ArAÅ vsiÆÝìH. yi�Ayiy�ew puÒen {AÀ kìu.avnH ki�rM vAyi�AÀ n�Ayi�RiyAM.avÀ vLer eeDrYzAliy�M nelÂA¯EyAÖAvuM �wiyANH. avÀ vAûcA«rYm��v½M su�r½mANH. yEhAvy�M avEnAewA�muìH.ÿ
19atinAÇ ezQÇ yi�A
yiy�ew aw�E�Æ d�tãAer ayc�@.avÄ yi�AyiEyAw� pR�u, þaÍyH�HdAvIdH qe�A¯ puÒ½ìElÂA. aÍy�ew�w�keL EmyHÆ�vÀ. aven {ÍELAewA�myyHÆk.ÿ
20atinAÇ yi�Ayi, ezQlinH �tA½M
s�AnÍÅ sMGwi�ic�@. o¯ k}uteyy�M �eR a�vuM o¯ ��i vI�uM o¯��Aw�M yi�Ayi sMGwi�ic�@. �sADnͼM �løic�H dAvIdien yi�AyiezQlieÀR aw�E�Æ ayc�@.
21aÍen
dAvIdH ezQlieÀRyw�e��i aveÀRm�ÛiÇ niÝ. ezQÇ dAvIdien vLersHEnhic�@. dAvIdH ezQlieÀR �y�DÍELÚ� shAyiyAyi.
22ezQÇ yi�A
yiyH�H o¯ sE�zmyc�@, þdAvIdH qE�AewA�M ni�H qe� Esvi�e�. {Anven vLer sHEnhiÆÝ.ÿ
23eedv�iÇniÝ� d�rA´AvH ezQli
eÀREmÇ v�E�Ae}Ae� dAvIdH teÀRki�remw�Ï vAyic�i¯Ý. d�rA´AvHezQlien vi�@EpAvuky�M ayAÅÆsuKM EtAÝky�M ecyHti¯Ý.
yyyyiiii AAAAEEEEyyyylllliiiieeeennnn EEEEggggAAAAllllYYYYAAAA����HHHHeeeevvvvllllÂÂÂÂ@@@@vvvviiiiLLLLiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ
ePlisHtYÄ tͼew EsnkeLy�Ö�inAyi viLic�@��i. avÄ
EsAEKAviÇ oÏ�wi. avÄ EsAEKAvi½M aEse�yHÆM öwyiÇ �ePsHd�IM q� Ðl�H pALymwic�@.
2ezQluM yi AEyÇBwãA¯M sMGwic�@.
�lAtA}HvryilAyi¯Ý av¯ew pALyM. ezQlieÀR BwãAÄ vrivriyAyi ni�HePlisHtYErAw� y�Ö�i½ t�ARAyi.3ePlisHtYÄ o¯ ��iÀ m�kLilAyi¯Ý.yi AEylukAÄ me·A¯ ��iÀm�kLiluM.avyH�iwyilAyi¯Ý tA}Hvr.
4ePlisHtYÄ�H egAlYA�H qÝ
EprAy o¯ ml½ìAyi¯Ý. gTukArnAyi¯Ý egAlYA�H. egAlYA�inH oÀptwiyilDikM �yrm�ìAyi¯Ý. egAlYA�H ePlisHtYpALy�iÇniÝM öRÍivÝ.
5aveÀR tlyiÇ oAw�ekAìu�
o¯ zirOm�ìAyi¯Ý. mInieÀR ec«ÛlukÅ EpAel niÄ�ic� o¯ oA�@kvcMayAÅ Dric�i¯Ý. atinH ¾·iyi¯p�Éu pQìH ¬�m�ìAyi¯Ý.
6oA�@
kAÇc��k¼M egAlYA�H Dric�i¯Ý. aveÀR pi�iÇ oAw� ekAìu� o¯ EvÇek�iyi¯Ý.
7egAlYA�ieÀR �Ù�i
eÀR eek�iwi enyHÏtwiÆ «lYM vlu�m��tAyi¯Ý. �Ùm�nyH�H ptinÉupQìH BArm�ìAyi¯Ý. egAlYA�ieÀRshAyi egAlYA�ieÀR pricy�emw�ÏekAìH av½ m�EÛ nw�i¯Ý.
8oAErA divsvuM egAlYA�H puRÏ
v�H yi AEyÇBwãAer evlÂ@viLiÆmAyi¯Ý. avÀ pRy�mAyi¯Ý, þniÍeLlÂAv¯emÙinA¹ y�Ö�ienA¯Íi vriyAyi niÇÆ�tH? niÍÅ ezQlieÀRdAsãAÄ. {AenA¯ ePlisHtYÀ. atinAÇ orAeL etre�w��H qnie�tiermlÂinyyHÆk.
9ayAÅ qe� vDic�AÇ
{ÍÅ ePlisHtYÄ niͼew awimkLA�M. pE� {AÀ niͼew �eL ekA�AÇ, atAytH {AÀ jyic�AÇ niÍÅ{ͼew awimkLA�ky�M ec�@M.niÍÅ {ÍeL EsviE�ìi v¯M!ÿ
10ePlisHtYÀ öÒy�M �wi pR�u,
þöÝ {AÀ yi AEyÇeesnYe�prihsiÆÝ. niÍLiÇ nie�A¯venqeÀR aw��yc�H EpA¯nw�AÀ niÍeL {AÀ evlÂ@viLiÆÝ!ÿ
11egAlYA�u
pR�etAe� ezQluM yi AEyÇBwãA¯M Ek�@. avÄ vLer ByÆky�M ecyHti¯Ý.
ddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH yyyy����ÖÖÖÖmmmm��������NNNNiiiiyyyyiiiiEEEEllllÆÆÆÆEEEEppppAAAA����ÝÝÝÝ
12yi�Ayiy�ew puÒnAyi¯Ý dAvIdH.
ey¸dyiel Eb�HElehmiel qªAtY�w�Mb�ArnAyi¯Ý yi�Ayi. yi�Ayi�H q�@ puÒãA¯ìAyi¯Ý. ezQlieÀR kAl�H yi�Ayi o¯ v]ÖnAyi¯Ý.13yi�Ayiy�ew m�� m�Ý puÒãAÄ
ezQliEnAewA�M y�Ö�i½ EpAyi¯Ý.
17
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 17:14-38 292
qlIyAbAyi¯Ý m�� puÒÀ. rìAme� puÒÀ abInAdAbuM. z�A �yi¯Ý m��Ame� puÒÀ.
14dAvIdAyi¯Ý
öLy puÒÀ. m�� m�Ý puÒãA¯M ezQlieÀR eesnY�ilAyi¯Ý.
15pE�
dAvIdH Eb�HElehmiÇ teÀR pitAvieÀR �w�keL EnA�AÀ kAlAkAlÍLiÇ ezQlien vi�u EpAy�M vÝmi¯Ý.
16qlÂA èBAt�iluM sAyA��iluM
ePlisHtYnAy egAlYA�H puRÏv�Hyi AEyÇeesnY�ieÀR m�ÛiÇ ni�i¯Ý. öÍen nAlø« divsM egAlYA�Hyi AEyÇEsney prihsic�@.
17o¯ divsM yi�Ayi, teÀR puÒnAy
dAvIdiEnAw� pR�u, þml¯ niRc� öQ�wy�M p�H a��xNͼemw��H pALy�ilu� nieÀR sEhAdrãA¯ewyw�E�Æ EpAvuk.
18öQ pÏ kxNM pAÇ
��ik¼emw��H sEhAdrãAer nyiÆ�sh ADip½ ekAìuekAw�Æk. nieÀRsEhAdrãAÄÆ suKmAENAeyÝ EnAÆk. nieÀR sEhAdrãAÄ zriyAy«ec�@ÝEìA q�ti½ etLivu ekAìuvrik.
19nieÀR sEhAdrãAÄ, ezQli
EnAw�M yi AEyÇBwãAErAw�emA�M �lAyiel tA}HvryilANH. ePlisHtYErAw�y�ÖM ec�AnANvÄ aview EpAyiriÆ�tH.ÿ
20atirAviel te�, �w�keL EnAÆ
� ¡mtl dAvIdH me·A¯ öwyen �løic�@.B�Nemw��H yi�Ayi pR�«EpAeldAvIdH puRe��@. dAvIdH av¯ew vAhnMpALy�iElE�Awic�@. dAvIed�iyE�AÅ BwãAÄ tͼew y�ÖÐAnÍLiElÆ puRe�w�kyAyi¯Ý. avÄ EpAÄviLi nwÏkyAyi¯Ý.
21yi AEylu
kA¯M ePlisHtY¯M y�Ö�inw�Ï.22klvR sU�i��kAer B�NM �løic�
EzxM dAvId� puRe��@. dAvIdH yi AEyÇBwãA¯ewyw�E�E�Awi. avÀteÀR sEhAdrãAer�·i aEnVxic�@.23avÀ teÀR sEhAdrãAErAw� sMsAri
�AÀ «wÍi.aE�AÅ gTiÇniÝ� mlÂnAy egAlYA
�H q� ePlisHtYÀ ePlisHtYeesnY�iÇniÝM puRÏ vÝ. egAlYA�Hptivu EpAel yi AEylientier�E�Azic�@. avÀ pR�tH dAvId�Ek�@.
24egAlYA�ien kì yi AEyÇ
BwãAÄ oAwiE�Ayi. avÄe�lÂAM egAlYA�ien BymAyi¯Ý.
25yi AEylukAriÇ o¯vÀ pR�u,
þaven nI kA¹�iElÂ? aven EnA�H!egAlYA�H puRÏv�H yi AEylukAervIìuM vIìuM prihsiÆÝ. avenekAlÂ@�vnH DArALM sÛÏ lBiÆM!ezQÇ rAjAvH av½ DArALM pNM nÇ�M. egAlYA�ien ekAlÂ@�vnH ezQÇteÀR puÒiey vivAhM k}ic�@ ekAw�Æky�M ec�@M. ayA¼ew �w�Mbe�ezQÇ yi AEyliÇ sVt×rAÆky�Mec�@M.ÿ
26dAvIdH tni�w�Ï ni�yAELAw�
EcAdic�@, þavenÙANu pR�tH? öQ
ePlisHtYen ekA�H yi AEylieÀRapmAnM nIÆ�vnH qÙA¹ s�AnM?�rANH öQ egAlYA�H? avÀ pricHECdnM �·i�ilÂA� o¯ ePlisHtYÀ mAÒM.jIviÆ� eedv�ieÀR eesnY�ientier tniÆ sMsAri�AnA�em�H avenÚ ekAìA¹ k¯«�tH?ÿ
27atinAÇ � yi AEylukArÀ
egAlYA�ien ekA�AÇ lBiÆ� ètiPle��·i dAvIdi½ pR�u ekAw�Ï.28dAvIdH BwãA¯mAyi sMsAriÆ�tH dAvI
dieÀR m��sEhAdrÀ qlIyAbH Ek�@.qlIyAbinH EkApm�ìAyi. qlIyAbHdAvIdiEnAw� EcAdic�@, þnIeyÙinANHöview v�tH? m¯UmiyiÇ �w�keLEnA�AÀ nI �eryANH �løic�tH? nIeyÙinANiview v�et�H qni�RiyAM.niE�Aw� ec�AÀ pR�« ec�AÀninÆ tAlørYmilÂ. y�ÖM kANAÀ EvìimAÒmANH nI öview v�tH!ÿ
29dAvIdu pR�u, þ{AniE�AÅ qÙA¹
ecyHttH? {AÀ ete·AÝM ecyHtilÂ!{AÀ evRuEt sMsAriÆkyAyi¯Ý.ÿ30dAvIdH m·@ cil¯ew Ener tiri�uM
öEt EcAdYÍÅ EcAdic�@. avÄ dAvIdinH m�Ûe� mRupwi te� nÇki.
31dAvIdH sMsAriÆ�tH cilÄ Ek�@.
avÄ dAvIdien ezQlieÀRyw�E�ÆekAìuEpA�ky�M dAvIdu pR�tH avEnAw� pRy�ky�M ecyHt�.
32dAvIdH ezQli
EnAw� pR�u, þegAlYA�H aver ni¯/Ahe�w�ÏvAÀ a½vdi�¯tH. {AÀaÍy�ew B]tYÀ. ePlisHtYEnAw� EpArwi�AÀ {AÀ EpAkAM!ÿ
33ezQÇ mRupwi pR�u, þninÆ
EpAyi � ePlisHtYnAy egAlYA�iEnAw� y�ÖM ec�AÀ p·ilÂ. nI o¯ BwÀEpAlumlÂ. ��i�AlM m�tÇE� y�ÖMec�@�vnA¹ egAlYA�H.ÿ
34q�AÇ dAvIdH ezQliEnAw� pR�u,
þaÍy�ew B]tYnAy {AÀ qeÀR pitAvieÀR �w�keL pripAliÆkyAyi¯Ý. o¯ siMhvuM krwiy�M v�H ��iÀp·�iÇni�H oAErA �w�keL piwic�uekAìuEpAyi.
35� vnYm]ge� {AÀ
piÚwÄÝ. atien ��mic�H {AÀ atieÀR vAyiÇniÝM �wien piwiec�w� Ï.m]gM qeÀREmÇ cAwivIeNÜiluM {AntieÀR tAwiÆ piwic�@. q�i�H atienawic�@ ekAÝ.
36o¯ siMhe�y�M o¯
krwieyy�M {AÀ ekAÝ. avyE�Aelte� viEdziyAy � egAlY�ieny�M{AÀ ekAlÂ@M. jIviÆ� eedv�ieÀReesnYe� prihsic�tinAÇ egAlYA�H mriÆM.
37siMh�iÇniÝM krwiyiÇ
niÝM yEhAvyANH qe� r�ic�tH. öQePlisHtYniÇniÝM yEhAv qe�r�iÆM.ÿezQÇ dAvIdiEnAw� pR�u, þEpA�,
yEhAv niE�AewA�mAyiri�e�.ÿ38ezQÇ teÀR sVÙM vOÍÅ dAvI
dien aNiyic�@. ezQÇ o¯ oA�uzirOMdAvIdieÀR tlyiÇ cAÄÏky�M oAw�ekAìu� o¯ aÜi aven aNiyiÆk
293 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 17:39-18:4
y�M ecyHt�. 39vA¼M Dric�H dAvIdH ¡·@M
nwÝ EnA�i. ezQlieÀR vOAdikLNi�u nw�AÀ æmic� dAvIdinH ati½k}i�ilÂ. � BAric� vsHt��Å avnHapricitmAyi¯Ý.dAvIdH ezQliEnAw� pR�u, þöv
eyAe� Dric�@ekAìH y�ÖM ec�AÀ qniÆ k}iyilÂ. öv qniÆ zIlmu�vylÂ.ÿatinAÇ dAvIdH aetlÂAM �Qri mA·i.40jlèvAh�iÇniÝM mi½smu�
aÉu klÂ@keLw�Æ�tinH dAvIdH teÀR�QÝvwiy�mAyi puRe��@. � klÂ@kÅavÀ teÀR ��iwysÉiyiliw�ky�MteÀR et·Ali k�ielw�Æky�M ecyHt�anÙrM avÀ ePlisHtYen kANAÀEpAyi.
ddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH eeeeggggAAAAllllYYYYAAAA����iiiieeeennnn vvvvDDDDiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ41ePlisHtYnAy egAlYA�H emel nw
�H dAvIdiEnAww�Ï. egAlYA�ieÀR kvcvAhkÀ av½ m�eÛ nwÆÝìAyi¯Ý.
42egAlYA�H dAvIdien EnA�i ciri
c�@. dAvIdH su�r½M ¡v� m�wiy��vu½mAy o¯ y�vAvu mAÒM.
43egAlYA�H
dAvIdiEnAw� pR�u, þ� vwi qÙinANH? o¯ p�ieyE�Ael qe� oAwi�AnAENA nI v�tH?ÿ anÙrM egAlYA�HteÀR EdvãAErAw� dAvIdien zpi�AÀèAÄØic�@.
44egAlYA�H dAvIdiEnAw� pR
�u, þv±, nieÀR zrIrM {AÀ p�ikÅÆM kA�@m]gÍÅÆM ti�AÀ ekAw�ÆÝìH!ÿ
45dAvIdH egAlYA�iEnAw� pR�u, þnI
qnie�tier vALH, �ÙM, EvÇ q�ivy�mAyi v¯Ý, pE� {AÀ sÄv�zånAy yEhAvy�ew, yi AEyÇeesnY�ieÀR eedvmA�� yEhAvy�ew nAm�iÇ v¯Ý! nI aventier nieÀRanAdrvu m�}uvÀ èkwi�ic�t@ekAìH46ö�H nie� EtAløi�AÀ yEhAv qe�
a½vdiÆM! {AÀ nie� ekAlÂ@M. öÝ{AÀ nieÀR tl ariy�ky�M nieÀRzrIre� p�ikÅÆM kA�u m]gÍÅÆMB�NmAÆky�M ec�@ÝìH. qlÂA ePlisHtYErAw�M {ÍÅ a« te� ec�@M.aE�AÅ yi AEyliÇ o¯ eedvm��tAyi ElAkM m�}uvÀ aRiy�M!
47jnÍeL
r�i�AÀ yEhAvyH�H vAELA �ÙEmAEveì�H jnÍÅ kA¹M. y�ÖM yEhAvy�EwtANH! niÍÅ ePlisHtYer m�}uvÀEtAløi�AÀ yEhAv {ÍeL shAyiÆky�M ec�@M!ÿ
48ePlisHtYnAy egAlYA�H dAvIdien
��mi�AÀ q}uE�·@. egAlYA�H emelÂaw��w�Ï vÝ. aE�AÅ dAvIdHegAlYA�ieÀR aw�E�E�Awi.
49teÀR
sÉiyiÇniÝM dAvIdH o¯ kelÂw�Ï.atH teÀR kvNyiÇ vc�H et·ic�@. klÂHkvNyiÇniÝM pR�H egAlYA�ieÀRen·iyiÇ ptic�@. klÂH aveÀR tlyiEl�A}H�iRÍuky�M egAlYA�H nil�H m�Kmwic�@ vI}uky�M ecyHt�.
50aÍen dAvIdH o¯ kvNy�M o¯ klÂ@M
mAÒm�pEyAgic�H ePlisHtYen prAjy
e�w��i! avÀ ePlisHtYen awic�@ekAÝ. dAvIdinH o¯ vA¼EpAlum�ìAyi¯�ilÂ!
51atinAÇ avÀ oAwi ePli
sHtYeÀR aw�Ï ec�H egAlYA�ieÀRte� vAÅ aveÀR vA¼RyiÇniÝMqw��H aveÀR tl ev�imA·i. aÍenyANH dAvIdH � ePlisHtYen vDic�tH.tͼew EntAvH mriec�Ý kìE�AÅ
m·@ ePlisHtYÄ tiriE�Awi. 52yi AEy
lieÀRy�M ey¸dy�ewy�M BwãAÄ �E�Azic�@ekAìH ePlisHtYer piÚwÄÝ.g�ieÀR ngrAtiÄ�i very�M qE�AnieÀR kvAwM very�M yi AEylukAÄePlisHtYer oAwic�@. ePlisHtYrilDikM Epery�M avÄ vDic�@. g�iElÆMqE�AniElÆm�� zyryIM mAÄ��ilUew av¯ew m]tzrIrÍÅ citRi�iwÝ.53ePlisHtYer oAwic�ti½EzxM ePli
sHtY¯ew pALy�iElÆ mwÍi v�yi AEylukAÄ aview niÝM aEnkMsADnÍeLw�Ï.
54ePlisHtYeÀR tl
dAvIdH ey±zElmiElÆ ekAìuEpAyi.ePlisHtYeÀR �y�DÍÅ dAvIdH eekvzM vyHÆky�M av teÀR sVÙM �wAr�iÇ te� vyHÆky�M ecyHt�.
eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ ddddAAAAvvvvIIIIddddiiiieeeennnn BBBByyyyÝÝÝÝ ««««wwwwÍÍÍÍuuuuÝÝÝÝ55dAvIdH egAlYA�ien EnriwAÀ EpA�
�tH ezQÇ nirI�ic�@. ezÇ teÀR eesnYADipnAy abHEnriEnAw� sMsAric�@.þabHEnÄ, �rANH � ecRu��AreÀRpitAvH?ÿ abHEnÄ mRupwi pR�u, þtIÄc�yAy�M qni�Riyil èEBA.ÿ
56ezQÇ
rAjAvu pR�u, þ� y�vAvieÀR pitAvArAeNÝ kìupiwiÆk.ÿ
57egAlYA�ien ekA�ti½EzxM
dAvIdH q�iyE�AÅ abHEnÄ avenezQlieÀRyw�E�Æ ekAìuvÝ. dAvIdHaE�A}uM ePlisHtYeÀR tl k�iElÙiyi¯Ý.
58ezQÇ avEnAw� EcAdic�@,
þy�vAEv, �rANH nieÀR pitAvH?ÿ dAvIdHmRupwi pR�u, þaÍy�ew dAs nAyEb�HElehMkArnAy yi�Ayi y�ewpuÒnA¹ {AÀ.ÿ
ddddAAAAvvvvIIIIdddd����MMMM EEEEyyyyAAAAnnnnAAAATTTTAAAA½½½½MMMM ����····ccccÍÍÍÍAAAAttttiiiimmmmAAAArrrrAAAA����ÝÝÝÝ
dAvId�M ezQlumAy�� sMBAxNMavsAnic�E�AŠEyAnATAnH dAvI
diEnAw� vLer aw��m�ìAyi. te��e�ey�EpAel EyAnATAÀ dAvIdiensHEnhic�@.
2� divsM m�tÇ ezQÇ dAvIdien
tE�AewA�M tAmsi�ic�@. dAvIdienteÀR pitAvieÀRyw�E�Æ mwÍiE�AkAÀ ezQÇ a½vdic�ilÂ.
3EyAnATAÀ
dAvIdien vLeryDikM sHEnhic�@.EyAnATAÀ dAvId�mAyi o¯ krARuìA�i.4tAÀ Dric�i¯� EmlÜi a}ic�H EyAnATAÀ dAvIdi½ nÇki. teÀR pwc��y�MEyAnATAÀ dAvIdi½ ekAw�Ï. teÀRvilÂH, vALH, ar�� q�iv EpAluM EyAnATAÀ dAvIdi½ nÇki.
18
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 18:5-27 294
ddddAAAAvvvvIIIIddddiiiieeeeÀÀÀÀRRRR vvvviiiijjjjyyyyMMMM eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ ææææÖÖÖÖiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ
5plpl y�ÖÍLiÇ peÜw��AÀ
ezQÇ dAvIdien ayc�@. dAvIdH vLervijyiy�mAyi. anÙrM ezQÇ dAvIdienBwãA¯ew ¡mtl�ArnA�i. ötH ezQlieÀR �EdYAgÐãArw�M qlÂAvery�MsÚxHwrA�i!
6dAvIdH ePlisHtYÄe�
tiery�� y�Ö�i½ EpAyi. y�ÖAnÙrM avÀ mwÍivrev, yi AEylielqlÂA ngrÍLilum�� OIkÅ dAvIdien kANAniRÍi vÝ. avÄ ciriÆky�M n]�M vyHÆky�M ecì ekA�@ky�Mki�rM vAyiÆky�M ecyHt�. ezQlieÀRetA�@m�ÛiÇ vc�ANH avri« ecyHttH!7OIkÅ pAwi,
þezQÇ �yirM zÒu�eL ekAÝ.q�AÇ dAvIdH ptinAyirM zÒ@�eLekAÝ!ÿ
8OIk¼ew gAnM ezQlien EkApA�
lnA�i. þdAvIdH ptinAyir�N�i½zÒ@�eL ekAe�ÝM {AÀ �yir�N�i½ zÒ@�eLEy ekAÝZevÝM avÄpRy�Ý. rAjtV�ilupri me·ÙANinidAvIdi½ lBiÆk?ÿ q�H ezQÇ sVyMk¯ti.
9atinAÇ aÝ m�tÇ ezQÇ dAvI
dien vLer sU�HmtEyAew nirI�ic�@.
eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ ddddAAAAvvvvIIIIddddiiiieeeennnn BBBByyyyÆÆÆÆÝÝÝÝ10piE·�H eedv�iÇniÝ� o¯ d�rA
´AvH ezQlieÀR niy×NM �e·w�Ï.ezQÇ teÀR Bvn�iÇ �ãAdAvÐyilAyi. dAvIdH ptivuEpAel teÀR ki�rMvAyic�@.
11pE� ezQlieÀR k�iÇ o¯
�Ùm�ìAyi¯Ý. ezQÇ ciÙic�@, þdAvIdien {AÀ Bi�iEyAw� EcÄ�H tRyHÆM.ÿezQÇ rìu tvN �ÙM qRi�u. pE�rìu èAvzYvuM dAvIdH r�e��@.
12yEhAv dAvIdiEnAewA�mAyi¯Ý.
yEhAv ezQlien vi�@ EpAvuky�MecyHt�. atinAÇ ezQÇ dAvIdienByÝ.
13ezQÇ dAvIdien t�iÇ niÝM
ak·i. ezQÇ dAvIdien o¯ sh ADipnA�i. dAvIdH y�Ö�iÇ eesnYe�nyic�@.
14yEhAv dAvIdiEnAewA�mAyi
¯Ý. atinAÇ dAvIdH qlÂA�ArYÍLiluMvijyM vric�@.
15dAvIdH vijyiyA��tH
ezQÇ kìu. ezQÇ dAvIdien �w�tÇ�w�tÇ ByÝ «wÍuky�M ecyHt�.
16pE� yi AEyliluM ey¸dyilu
m�� qlÂAv¯M dAvIdien sHEnhic�@.avÀ aver y�Ö�iÇ nyiÆky�MavErAewA�M y�ÖM ec�@ky�M ecyHttinAlANH avrven öxHwe��tH.
eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ tttteeeeÀÀÀÀRRRR ppppuuuuÒÒÒÒiiiieeeeyyyyeeee����AAAAììììHHHH ddddAAAAvvvvIIIIddddiiiieeeennnn vvvviiiivvvvAAAAhhhhMMMM kkkk}}}}iiii����iiii����AAAAÀÀÀÀ
����####hhhhiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ17pE� dAvIdien ekAlÂAÀ ezQÇ �#
hic�@. atinAÇ dAvIdien �¯�AÀezQÇ o¯ t×M �ElAcic�@. ezQÇ
dAvIdiEnAw� pR�u, þötA qeÀR m��puÒiyAy EmrbH. aveL vivAhM k}i�AÀ {AÀ nie� a½vdi�AM. aE�AÅnine�A¯ zånAy BwnAyi�IrAM. nIqnie�A¯ puÒenE�AelyAyi�I¯M!ÿaetA¯ t×mAyi¯Ý. þöE�AÅ {AÀdAvIdien vDi�ilÂ. qniÆEvìi ePlisHtYÄ aven vDi�e�ÿ q�Ayi¯ÝezQlieÀR ��iliri�H.
18q�AÇ dAvIdu pR�u, þqniÆ
�w�MbmhimyilÂ! {A½M aÒ èmANieyAÝmlÂ! rAjpuÒiey vivAhM k}i�AÀ qni�AvilÂ.ÿ
19atinAÇ ezQli
eÀR puÒiyAy Emrbien dAvIdi½ekAw�E�ìiyi¯� Enr�H, ezQÇaveL emEhAlA�ArnAy aáiEyli½vivAhM k}ic�@ekAw�Ï.
20ezQlieÀR
me·A¯ puÒiyAy mIKÅ dAvIdien sHEnhic�@. mIKÅ dAvIdien sHEnhiÆ�kArYM jnÍÅ ezQliEnAw� pR�u. atHezQlien sEÙAxi�ic�@.
21þmIKLien
�pEyAgic�@ {AÀ dAvIdien �¯ÆM.dAvIdien vivAhM k}i�AÀ {AÀ mIKLien a½vdiÆM. anÙrM ePlisHtYÄaven vDiÆMÿ q�H ezQÇ k¯ti. atinAÇ ezQÇ rìAM tvN dAvIdiEnAw�pR�u, þnin�iÝ te� qeÀRpuÒiey vivAhM k}i�AM.ÿ
22ezQÇ teÀR �EdYAgÐãAÄ�H o¯
��rvH nÇki. ezQÇ avErAw� pR�u,þdAvIdiEnAw� sVkArY sMBAxNM nwÏk. avEnAw� pRy�k, üEnAÕ rAjAvHnie� öxHwe�w�Ý. aveÀR �EdYAgÐãA¯M nie� öxHwe�w�Ý. nI aveÀR puÒiey vivAhM k}i�NM.ýÿ
23ezQlieÀR �EdYAgÐãAÄ a�ArY
ÍÅ dAvIdiEnAw� pR�u. q�AÇ dAvIdHmRupwi pR�u, þrAjAvieÀR jAmAtAvA�k q�tH q¼�mAeN�AENA niÍÅk¯«�tH? rAjAvi½ ep¿pNM nÇkA½�Ò DnM qni�ilÂ. {AÀ o¯ pAve�� sADArN�ArÀ mAÒM.ÿ
24ezQlieÀR �EdYAgÐãAÄ dAvIdH
qÙANu pR�et�H ezQliEnAw� pR�u,
25ezQÇ avErAw� pR�u, þavEnA
wiÍen pRy�k, üdAvIEd, rAjAvH niE�Aw�ep¿pNM �vzYe�w��ilÂ! zÒ@�ELAw�� jymANv½ EvìtH. atinAÇaveÀR puÒiey vivAhM k}i�A½�ep¿pNM ¾Ru ePlisHtY¯ew a#cÄ�mANH.ýÿ ezQlieÀR rhsYpÖtiyAyi¯Ý atH. ePlisHtYÄ dAvIdien vDic�@ekA_em�H ezQÇ k¯ti.
26ezQlieÀR �EdYAgÐãAÄ a�ArY
emlÂAM dAvIdiEnAw� pR�u. rAjAvieÀRjAmAtAvA�key� �zyM öxHwe��tinAÇ dAvIdH awiyÙirmAyi cil«ecyHt�.
27dAvId�M aveÀRyA¼k¼M
ePlisHtYErAw� y�ÖM ec�AÀ öRÍipuRe��@. avÄ ö¯ÞRu ePlisHtYervDic�@. dAvIdH ePlisHtY¯ew a#cÄ�emw��H ezQli½ smÄ�ic�@. rAjAvieÀRjAmAtAvA��ti½ EvìiyANH dAvIdHa« ecyHttH.
295 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 18:28-19:21
teÀR puÒiyAy mIKLien vivAhMk}i�AÀ dAvIdien a½vdic�@.
28yEhAv
dAvIdiEnAewA�mAyi¯Ýev�H ezQÇmnÈilA�i. teÀR puÒiyAy mIKÅ dAvIdien sHEnhic�i¯ÝevÝM ezQÇ mnÈilA�i.
29atinAÇ ezQÇ dAvIdien
�ERÕwi Bye�w�kyA¹ìAytH. aE�Ae}Ae� ezQÇ dAvIdientirAyi¯Ý.
30ePlisHtYEsnAnAykãAÄ «wÄÝM
yi AEylien ��mic�@ . pE�qE�A}uM dAvIdH aver prAjye�w��i.ezQlieÀR �·vuM vijyiyAy �EdYAgÐnAyi¯Ý dAvIdH! dAvIdH èsiÖnA�ky�M ecyHt�.
EEEEyyyyAAAAnnnnAAAATTTTAAAAÀÀÀÀ ddddAAAAvvvvIIIIddddiiiieeeennnn sssshhhhAAAAyyyyiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝezQÇ teÀR puÒnAy EyAnATAEnAw�M teÀR �EdYAgÐãAErAw�M
dAvIdien ekAlÂAÀ kløic�@. q�AÇEyAnATAÀ dAvIdien vLer aDikMöxHwe��i¯Ý.
2-3EyAnTAÀ dAvIdi½m��Riyi�� ekAw�Ï, þsU�ic�iriÆk!nie� vDi�AÀ orvsrM pAÄ�iriÆkyANH ezQÇ. èBAt�iÇ vyliElÆEpAyi oLic�iriÆk. vyliÇ {AeneÀRpitAvumAyi öRÍivrAM. nI oLic�iriÆ�iw�H {ÍÅ vÝ niÇ�AM. {AeneÀR pitAvumAyi nie��·i sMsAri�AM. q�i�H nie��·i {AÀ mnÈilAÆ�« {AÀ pRyAM.ÿ
4EyAnATAÀ teÀR pitAvAy ezQlu
mAyi sMsAric�@. EyAnATAÀ dAvIdien�·i nl« pR�u. EyAnATAÀ pR�u,þaÍu rAjAvA�Ý. dAvIdH aÍy�ewB]tY½M. dAvIdH aÍEyAw� ete·AÝMecyHtilÂ. atinAÇ avEnAw� ete·AÝMec�¯tH. aÍEyAw� dAvIdH qÝM nlÂEtecyHti�@Z.
5ePlisHtYnAy egAlYA
�ien vDic�E�AÅ avÀ sVÙM jIvÀpNye�w�ÏkyAyi¯Ý. yi AEyli½ m�}uv½mAyi yEhAv o¯ mhAvijyM Enwi. aÍH a« kA¹ky�M sEÙAxiÆky�M ecyHt�. dAvIdien aeÍÙinANH �páviÆ�tH? avÀ nixHkLÜnANH aven ekAlÂAÀ o¯ kArNvumilÂ!ÿ
6ezQÇ EyAnATAen ævic�@. ezQÇ
o¯ ètijH{ ecyHt�. ezQÇ pR�u,þyEhAv jIviÆ�«EpAel stYmAy�MdAvIdien ekAlÂAn½vdi�ilÂ.ÿ
7ati
nAÇ EyAnATAÀ dAvIdien viLic�H sMsAric� kArYÍeLlÂAM pR�u. anÙrMEyAnATAÀ dAvIdien ezQlieÀRyw�E�Æ ekAìuecÝ. aÍen dAvIdH p}y«EpAel ezQliEnAewA�mAyi.
eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ ddddAAAAvvvvIIIIddddiiiieeeennnn eeeekkkkAAAAllllÂÂÂÂAAAAÀÀÀÀvvvvIIIIììììuuuuMMMM ææææmmmmiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ
8y�ÖM vIìuM �rMBiÆky�M dAvIdH
ePlisHtYErAEw·@m��AÀ EpAvuky�MecyHt�. dAvIdH ePlisHtYer EtAløiÆky�M avÄ oAwiE�Avuky�M ecyHt�.9pE� yEhAvyiÇni�H o¯ d�rA´AvHezQlieÀREmÇ vÝ. ezQÇ teÀR vI�iliriÆkyAyi¯Ý. ezQlieÀR k�iÇ
19
aveÀR �Ùm�ìAyi¯Ý. dAvIdH teÀRki�rM vAyiÆkyAyi¯Ý.
10teÀR
�ÙM dAvIdieÀR EmÇ qRi�H dAvIdieÀR zrIre� Bi�iyiÇ tRyH�AÀezQÇ æmic�@. pE� dAvIdH o}i�umARi.�ÙM dAvIdiÇniÝ et·i Bi�iyiÇtRc�@. aÝrAÒi dAvIdH oAwiykÝ.
11ezQÇ dAvIdieÀR vI�iElÆ �Å
�Aer ayc�@. avÄ dAvIdieÀR vIwHnirI�ic�@. avÄ rAÒi m�}uvÀ aviewtÍi. èBAt�iÇ dAvIdien vDi�AÀkAÏniÇÆkyAyi¯Ý avÄ. q�AÇdAvIdieÀR p�i mIKÅ av½ m��Riyi�� ekAw�Ï. avÅ pR�u, þaÍHöÝ rAÒi te� oAwiE�Ayi jIvÀ r�i�NM. alÂA� p�M nAeL aÍH ekAlÂe�w�M.ÿ
12anÙrM mIKÅ dAvIdien jnAl
yilUew tAE}�iR�i, dAvIdH r�e��H oAwiE�Ayi.
13mIKŠprEdvtAvi#hemw��H
atiEãÇ vOÍLi�@. q�i�H � ètimavÅ kiw�yili�@. atieÀR tlyiÇavÅ ��iÀ ErAmvuM qw�Ïvc�@.
14dAvIdien twvukArnAyi piwi�
tinH ezQÇ d�tãAer vi�@. q�AÇ mIKÅpR�u, þdAvIdi½ suKmilÂ.ÿ
15d�tãAÄ
mwÍiec��H ezQliEnAw�ArYM pR�uevÜiluM ezQÇ aver mw�i ayc�@.ezQÇ avErAw� pR�u, þdAvIdienekAìuvrik. niÍÅ�AkuemÜiÇ aven k�iElAew qw�ÏekAìuvrNM! aven {AÀ ekAlÂ@M.ÿ
16d�tãAÄ dAvIdieÀR
vI�iElÆ EpAyi. avÄ dAvIdien piwi�AÀ akE�Æ kyRieyÜiluM aviewo¯ ètim kiwÆ�tAyANvÄ kìtH.atieÀR m�wi evRuM ��iÀ ErAmmAeNÝMavÄ kìu.
17ezQÇ mIKLiEnAw� pR�u, þqÙi
nANH nIeye� öÍen ctic�tH? qeÀRzÒ@vien r�e�wAÀ nI a½vdic�@!dAvIdH oAwiE�Ayi!ÿ mIKÅ mRupwi pR�u,þr�e�wAÀ {AÀ a½vdic�ielÂÜiÇqe� ekAlÂ@em�H avÀ pR�u!ÿ
ddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH rrrrAAAAmmmmyyyyiiiieeeellll ppppAAAALLLLyyyyÍÍÍÍLLLLiiiiEEEEllllÆÆÆÆ EEEEppppAAAA����ÝÝÝÝ
18dAvIdH r�e��H rAmyiÇ zm�Evli
eÀRyw�E�ÆH oAwiE�Ayi. ezQÇtE�Aw� ecyHt kArYÍeLAe� dAvIdHzm�EvliEnAw� pR�u. anÙrM dAvId�Mzm�EvluM èvAckãAÄ tAmsiÆ�pALyÍLiElÆ EpAyi. dAvIdH aviewtÍi.
19dAvIdH rAmyH�w�Ï� pALyÍLilu
eì�H ezQÇ Ek�@. 20dAvIdien piwi
�wAÀ ezQÇ �¼keL ayc�@. q�AÇavÄ pALy�iel�iyE�AÅ o¯ sMGMèvAckãAÄ èvciÆÝìAyi¯Ý.zm�EvÇ aviewni�H � sMGe�nyiÆkyAyi¯Ý. eedv�ieÀR�´AvH ezQlieÀR d�tãA¯ewEmÇvriky�M avÄ èvci�AÀ �rMBiÆky�M ecyHt�.
21öEt�·i Ek� ezQÇ m·@ d�tãAer
ayc�@. pE� av¯M èvcnM nw�AÀ
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 19:22-20:21 296
«wÍi. atinAÇ ezQÇ m��AmetA¯sMGM d�tãAerÕwi ayc�@. av¯M èvci�AÀ «wÍi.
22ow�viÇ ezQÇ sVyM
rAmyiElÆ EpAyi. ezQÇ EsÕvilu�emti�L�inw�Ï� vliy kiN·iElÆvÝ. ezQÇ EcAdic�@, þzm�EvluM dAvId�Mqview?ÿjnÍÅ mRupwi pR�u, þrAmyH�w�
Ï� pALyÍLiÇ.ÿ 23anÙrM ezQÇ
rAmyH�w�Ï� pALyÍLiElÆ EpAyi.eedv�ieÀR �´AvH ezQlien bADiÆky�M avÀ èvcnM �rMBiÆky�MecyHt�. rAmyiel pALyÍLiElÆ�v}iyiÇ ezQÇ �w�tÇ �w�tÇ èvcnM nw�i.
24anÙrM ezQÇ teÀR
vOÍ~ri. zm�EvlieÀR m�ÛiluMezQÇ èvcic�@. rAÒi m�}uvÀ avÀaview ngHnnAyi kiwÝ. atinAlANHþezQluM èvAckãArielArALAEyA?ÿq�H jnÍÅ EcAdiÆ�tH.
ddddAAAAvvvvIIIIdddd����MMMM EEEEyyyyAAAAnnnnAAAATTTTAAAA½½½½MMMM oooo¯̄̄̄kkkkrrrrAAAARRRRuuuuììììAAAAÆÆÆÆÝÝÝÝ
dAvIdH rAmyH�w�Ï� pALyÍLiÇniÝM oAwiE�Ayi. dAvIdH EyAnATA
eÀR aw�e��i avEnAw� EcAdic�@,þ{AenÚ et·A¹ ecyHttH? qÙAeNeÀR �·M? nieÀR pitAvH qÚekAìAeNe� ekAlÂAÀ æmiÆ�tH?ÿ
2EyAnATAÀ mRupwi pR�u, þatH
asMBvYmANH! qeÀR pitAvH nie�ekAlÂAÀ æmiÆ�ilÂ! �dYM qE�Aw� pRyAet qeÀR pitAvH oÝM ec�ilÂ. a«èDAne��EtA evRuM ecRiy kArYÍELA�ke�, qeÀR pitAvH qlÂAyHE�A}uMav qE�Aw� pRyARuìH. pie� nie�ekAlÂ@� kArYM qE�Aw� pRyAÀ aE�hMqÚekAìH mwiÆÝ? ölÂ, aÍeny�ìAvilÂ!ÿ
3q�AÇ dAvIdu pR�u, þ{AÀ nieÀR
suX�AeN�H nieÀR pitAvi½ n�AyRiyAM. nieÀR a�À sVyM pR�u,üEyAnATAÀ öEt�·i aRiyAniwyAyAÇaveÀR mnÈH vYsnM ekAìu niRy�ky�M avÀ dAvIdiEnAw� pRy�ky�Mec�@M.ý pE� {AÀ mrNE�Aww�Ïev�tH nie�E�Aely�M jIviÆ� yEhAveyE�Aely�M stYmANH!ÿ
4EyAnATAÀ
dAvIdiEnAw� pR�u, þnI qE�Aw�ec�AÀ pRy��etÚM {AÀ ec�AM.ÿ
5anÙrM dAvIdu pR�u, þEnAÕ, nAeL
yANH amAvAsisdY. {AÀ rAjAviEnAewA�M �hArM k}iE�ìvnANH. pE�{AÀ eev�E�rM ver vyliÇ oLic�iri�e�.
6{AÀ EpAytAyi nieÀR pitAvH
kìAÇ aE�hE�Aw� pRy�k, üdAvIdHEb�HElehmiel vstiyiElÆ EpAkAÀ �#hiÆÝ. aveÀR �w�Mb�inHöQ mAsbliy�ew sdYy�ìH. tAÀ tAe}teÀR �w�MbE�AewA�M EcrAÀ Eb�HElehmiElÆ EpAkE�ey�H dAvIdHqE�Aw� EcAdic�i¯Ý.ý
7nieÀR pitAvH,
üzriý qÝ pR�AÇ {AÀ sur�itnANH. pE� nieÀR pitAvinH EkApm�
20
ìAyAÇ aE�hM qe� �pávi�AÀEpAvukyAeNÝ ninÆR�i�AM.
8EyA
nATAEn, qE�Aw� dyy�ìAkEN. {AÀnieÀR B]tYnANH. nI yEhAvyHÆ m�ÛiÇqE�Aw� o¯ krARuìA�iyi�@ìH. {AÀ�·vALiyAeNÜiÇ nI Enri�H qe�vDiÆk! pE� qe� nieÀR pitAvieÀRyw�E�Æ ekAìuEpAk¯tH.ÿ
9EyAnATAÀ mRupwi pR�u, þöl ori�
lumilÂ! qeÀR pitAvH nie� �pávi�AÀ pripAwiyi�AÇ {AÀ ninÆ m��Riyi�H nÇkAM.ÿ
10dAvIdu pR�u, þqni
e�tier nieÀR pitAvH niE�Aw� pR�AÇ �rH qniÆ m��Riyi�H t¯M?ÿ11aE�AÅ EyAnATAÀ pR�u, þv±,
nm�Æ vyliElÆ EpAkAM.ÿ atinAÇEyAnATA½M dAvIduM vyliElÆ EpAyi.12EyAnATAÀ dAvIdiEnAw� pR�u,
þyi AEylieÀR eedvmA�� yEhAvyHÆ m�ÛiÇ {AÀ öQ ètijH{eyw�ÆÝ. qeÀR pitAvinH nie��·iy��aBièAyM {AnRiy�M. nie��·i nlÂEtAnlÂtlÂA�EtA qeÀR pitAvH ciÙiÆ�tH qeÙ�H {AnRiy�M. aE�AÅ m�Ýdivs�inkM {AÀ nie� vyliÇ vivrmRiyi�AM.
13q�AÇ nie� �pávi�A
nANH qeÀR pitAvinH pripAwieyÜiÇ{An« nie� aRiyi�AM. nie� {AÀsur�itnAyi ayyHÆky�M ec�AM.{AniÍen ec�A� p�M yEhAvqe� zi�i�e�. qeÀR pitAviEnAewA�mAyi¯�« EpAel yEhAv niE�AewA�vumAyiri�e�.
14{AÀ jIviÆ�Ò
kAlM qE�Aw� kA¯NYM kA�@k. {AÀmric�ti½ EzxM,
15qeÀR �w�MbE�Aw�
k¯N kA�@�tH nI ori�luM avsAni�i�¯tH. yEhAv nieÀR zÒ@�eL m�}uvÀ ®miyiÇniÝM nzi�iÆM.
16ati
nAÇ þdAvIdieÀR zÒ@�eL yEhAvzi�i�e�ÿ qÝ pR�uekAìH dAvIdieÀR vstiy�mAyi EyAnATAÀ o¯wÛwi �ìA�i.
17tE�Aw�� sHEnhètijH{ �vÄ�i
�AÀ EyAnATAÀ dAvIdiEnAwAvzYe��@.EyAnATAÀ tE��e�ey�EpAelyANH dAvIdien sHEnhic�tH q�«m�lmANH EyAnATAÀ aÍen ecyHttH.
18EyAnATAÀ dAvIdiEnAw� pR�u,
þnAeLyANH amAvAsisdY. nieÀR öri�iwM o}i�iriÆEÛAÅ, nI EpAyiriÆem�H qeÀR pitAvH k¯«M.
19m��AM div
sM, öQ �}�ÍLArMBic�E�AÅ nI oLic�i¯�iwE�Æ te� EpA�k. � mlyiÇkAÏniÇÆk.
20m��AM divsM {AÀ �
mlyiel�i o¯ l�Y�iElÆ aeÛ�@�tAyi nwi�AM. �tA½M aÛukÅ{AÀ q�@M.
21q�i�H aÛukÅ keì
�AÀ o¯ bAlEnAw� {AÀ pRy�M. qlÂAMEnerecAv�AyAeNÜiÇ bAlEnAw� {AÀpRy�M, ünI vLer d�rM EpAyi. aÛukÅqeÀR aw��ANH. mwÍiv�H av epRuÆk.ý {AÀ aÍenyANu pRy��etÜiÇ ninÆ oLiviÇniÝM puRÏ vrAM.yEhAv jIviÆ�«EpAel nI sur�i
297 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 20:22-21:5
tnAeN�« stYmANH. orpkwvumilÂ.22q�AÇ qeÙÜiluM �}�m�eìÜiÇ
bAlEnAw� {AÀ pRy�M, üaÛukÅ vLerd�eryANH. EpAyi qw�Ï ekAìuvrik.ý{AnÍenyANH pRy��etÜiÇ nI d�erEpAkNM. yEhAv nie� d�Er�yyHÆkyANH.
23ninÆM qniÆmiwyilu� öQ
krAÄ oAÄ�iÆk. yEhAv n��ew nitYsA�iyA�Ý!ÿ
24anÙrM dAvIdH vyliÇ oLic�@.
ssssddddYYYYAAAAEEEEvvvvLLLLyyyyiiiieeeellll eeeezzzzQQQQlllliiiieeeeÀÀÀÀRRRR mmmmEEEEnnnnAAAABBBBAAAAvvvvMMMMamAvAsisdY �yE�AÅ rAjAvH B�
N�ini¯Ý. 25Bi�iEyAw� EcÄ�H pti
vAyiri�ARu�iw�ANH rAjAvi¯�tH.ezQlieÀR EnEr qtiÄvz�ANH EyAnATAÀ ö¯�tH. ezQlieÀR etA�w��HabHEnÄ ö¯Ý. q�AÇ dAvIdieÀRÐlM ³nYmAyi¯Ý.
26a�H ezQÇ oÝM
pR �ilÂ. þqeÙÜiluM sMBvic�H dAvIdHa²ÖnAyiri�AMÿ q�H ezQÇ k¯ti.27piE·�H, mAs�ieÀR rìAM divsvuM
dAvIdieÀR öwM o}i�ukiwÝ. aE�AÅezQÇ EyAnATAEnAw� EcAdic�@, þamAvAsisdYyH�H ö�elEyA öE�A yi�Ayiy�ew mkÀ vrA�etÙANH?ÿ
28EyAnATAÀ mRupwi pR�u, þEb�H
ElehmiElÆ EpAkAÀ dAvIdH qE�Aw�a½vAdM EcAdic�@.
29avÀ pR�u,
üqe� EpAkAÀ a½vdiÕ. {ͼew�w�MbM Eb�HElehmiÇ o¯ bliyÄ�iÆÝìH. {Aniviewy�ìAkNem�HqeÀR sEhAdrÀ kløic�@. öE�AÅ {AÀaÍy�ew s]X�ANH, dyvAyi qe�EpAkA½M qeÀR sEhAdrãAer kANA½M a½vdic�AluM.ý atinAlANH dAvIdH,rAjAvieÀR EmzyiÇ vrA�tH.ÿ
30ezQlinH vLer EdxYM vÝ. ayAÅ
EyAnATAEnAw� pR�u, þniExDiyAyawime�ÌieÀR mkEn, nIy�M aveLE�Ael te�. nI dAvIdieÀR p��ArnAeNe�ni�RiyAM! nI ninÆM nieÀRa�yHÆM apmAnM v¯�ivc�iriÆÝ.31yi�Ayiy�ew puÒÀ jIvic�iriÆ�Ò
kAlM ninÆ rAjAvAkA½M nine�A¯rAjYm�ìA�A½M öwyilÂ. öE�AÅ dAvIdien qeÀRyw��Ç ekAìuvrik! avÀvDi�e�wNM!ÿ
32EyAnATAÀ teÀR pitAviEnAw�
EcAdic�@, þdAvIdH qÙinANH vDi�e�EwìtH? avÀ qÚ et·A¹ ecyHttH?ÿ
33q�AÇ ezQÇ EyAnATAen �Ùem
Ri�u ekAlÂAÀ æmic�@. atinAÇ, teÀRpitAvinH dAvIdien vDi�AÀ vLertAlørYm�eì�H EyAnATAÀ mnÈilA�i.34EyAnATAÀ vLer EdxYe��H �Q¹Emz
yiÇniÝM öRÍiE�Ayi. EyAnATAeÀRmnS vLer klÍuky�M teÀR pitAviEnAw� vLer EdxYm�ìA�ky�M ecyHttinAÇ avÀ vi¯�ieÀR rìAM divsMoÝM k}i�Aet öRÍiE�Ayi. ezQÇte� apmAnic�«ekAìuM ezQÇ dAvIdien ekAlÂAÀ evÛu�« ekAìumANHEyAnATAnH EkApm�ìAytH.
ddddAAAAvvvvIIIIdddd����MMMM EEEEyyyyAAAAnnnnAAAATTTTAAAA½½½½MMMM vvvv}}}}iiiippppiiiirrrriiiiyyyy����ÝÝÝÝ35piE·Ý rAviel EyAnATAÀ v}iyi
El�iRÍi. avÀ pR�i¯� Ðl�HdAvIdien kANAÀ EpAyi. EyAnATAÀtE�AewA�M o¯ bAlEny�M ��iyi¯Ý.36EyAnATAÀ bAlEnAw� pR�u, þoAwi
E�Ayi {AÀ qyHt aÛukÅ kìupiwiÆk.ÿ bAlÀ oAwiE�A�ky�M EyAnATAÀ aveÀR tlyHÆ m�kLilUew aeÛ�@ky�M ecyHt�.
37bAlÀ aÛukÅ vINi
wE�E�Awi. q�AÇ EyAnATAÀ viLic�@pR�u, þaÛukÅ öniy�M akelyANH!ÿ38anÙrM EyAnATAÀ viLic�@ pR�u,
þEvgmAke�! EpAyi av ekAìuvrik!aview�e� niÇ�Aet!ÿ bAlÀ aÛukÅ epRu�i tiriek EyAnATAen �løic�@.
39sMBviÆ�tien�·i bAlÀ oÝM
aRi�ilÂ. EyAnATA½M dAvId�M mAÒEmatRi�uZ.
40EyAnATAÀ teÀR vilÂ@M
aÛuk¼M bAlen �løic�@. q�i�HEyAnATAÀ avEnAw� pR�u, þp�N�iElÆ mwÍiE�Avuk.ÿ
41bAlÀ
EpAvuky�M dAvIdH mly�ew mRuvzÏ�oLiviÇniÝM puRÏvriky�M ecyHt�.dAvIdH EyAnATAnH m�ÛiÇ m�Ý tvNnmsHkric�@. anÙrM dAvId�M EyAnATA½M prsHprM ¡Mbic�@. avri¯v¯Mo¯mic�@ kr�u. pE� dAvIdH EyAnATAEn�AÅ kr�u.
42EyAnATAÀ dAvIdiEnAw� pR�u,
þsmADAn�iÇ EpAvuk. n�Å yEhAvy�ew nAm�iÇ suXÏ�LAyiri�Aem�H ètijH{ ecyHt�. nm�ÆM n��ewpiÀgAmikÅÆM yEhAv nitYsA�iyAyiriÆemÝM n�Å pR�u.ÿ
ddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH ppppuuuuEEEErrrrAAAAhhhhiiiittttnnnnAAAAyyyy aaaahhhhIIIIEEEEmmmmeeeellll����iiiieeeennnn kkkkAAAANNNNAAAAÀÀÀÀ EEEEppppAAAA����ÝÝÝÝ
anÙrM dAvIdH d�rE�Æ EpAyi.EyAnATAÀ p�N�iElÆ mwÍu
ky�M ecyHt�. 2puErAhitnAy ahIEm
el�ien kANAÀ EnAbup�N�iEl�ANH dAvIdH EpAytH. dAvIdien kANAÀahIEmel�H öRÍivÝ. ahIEmel�HByM ekAìH viRyHÆkyAyi¯Ý. ahIEmel�H dAvIdiEnAw� EcAdic�@, þnIeyÙA¹ o·yH�H v�tH? nieÀR �ew �¯MölÂA�etÙH?ÿ
3dAvIdH ahIEmel�i
EnAw� pR�u, þrAjAvH qnie�A¯ viEzx ��rvH tÝ. avÀ pR�u, üöQdQtYe��·i �¯M aRiy¯tH. {AÀniE�Aw� pR�tH �¯M aRiy¯tH.ýqe� qview vc�u kANNem�H qeÀRyA¼kELAw� {AÀ pR�u.
4öE�AÅ
nieÀR p�Ç �« B�NmA¹�tH?aÉH a��xNÍELA aÍy�ew p�lu� mE·etÜiluM B�NEmA qniÆtrik.ÿ
5puErAhitÀ dAvIdiEnAw� pR
�u, þqeÀR eekyiÇ sADArN a�emAÝmilÂ. �tA½M vi²Ö a�M qeÀReekyiluìH. nieÀR �EdYAgÐãAÄ�H,avÄ o¯ OIy�mAy�M eelMgikEv}HcyiÇ �Äe��i�ielÂÜiÇ, ö« ti�AM.ÿ
21
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 21:6-22:9 2986dAvIdH puErAhitEnAw� mRupwi pR
�u, þ{ÍÅ �etÜiluM OIkELAewA�M �yi¯�ilÂ. {ÍÅ y�Ö�i½MsADArN dQtY�i½ EpA�EÛA}uM zrIr²Öi pAliÆ�vrANH. öE�AÅ {ͼEwtH o¯ vi²Ö EjAliyAytinAÇ ö«èEtYkM stYmANH.ÿ
7vi²Ö a�mlÂAet
me·A¯ a�vuM aview �ìAyi¯�ilÂ.atinAÇ puErAhitÀ � a�M dAvIdi½ nÇki. atH yEhAvy�ew m�ÛiÇvi²ÖEmzEmÇ puErAhitÀ vyHÆ�a�mAyi¯Ý. oAErA divsvuM avÄ �a�M qw�Æky�M putiy« vyHÆky�Mec�@M.
8ezQlieÀR �EdYAgÐãArielArAÅ
a�viewy�ìAyi¯Ý. ayAÅ qEdAmYnAy EdAEvgH �yi¯Ý. ezQlieÀR öwnAyknAyi¯Ý ayAÅ. ayAeL yEhAvy�ew s�iDiyiÇ tw�uvc�i¯Ý.
9dAvIdH ahIEmel�iEnAw� EcAdic�@,
þöview o¯ vAELA �ÙEmA �EìA? rAjAvieÀR niEyAgM prmèDAnmANH. qniÆ EvgM puRe�Ewìiv�tinAÇ {AeneÀR vAELA m·Ay�DÍELA qw��ilÂ.ÿ
10puErAhitÀ mRupwi pR�u, þePli
sHtYnAy egAlYA�ieÀR vAÅ mAÒEmöviewy�_. ötH �lAtA}HvryiÇ vc�HnI aven ekA�H Enwiy vALANH. atH�EPAdi½ pi�iÇ o¯ «NiyiÇ epAti�iri��ìH. EvNemÜiÇ nin�etw��AMÿ dAvId� pR�u, þaetniÆ trik.egAlYA�ieÀR vA¼EpAel me·A¯ vA¼milÂ!ÿ
gggg����iiiieeeellll zzzzÒÒÒÒ@@@@����¼¼¼¼eeeewwww EEEEnnnnÄÄÄÄ����HHHHddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH ooooAAAAwwww����ÝÝÝÝ
11a�H dAvIdH ezQliÇniÝM oAwiy
kÝ. dAvIdH g�iel rAjAvAy �KIzieÀRyw�E�Æ EpAyi.
12�KIzieÀR
�EdYAgÐãAÄ�H atixHwmAyilÂ. avÄpR�u, þyi AEyÇEdze� rAjAvAydAvIdANitH. aven�·iyANH yi AEylukAÄ pAw��tH. aven�·iy�� öQgAnM pAwi avÄ n]�M vyHÆÝ+
þezQÇ �yirM zÒu�eL ekAÝ.q�AÇ dAvIdH ptinAyirM zÒu�eLekAÝ!ÿ
13avÄ pR�tH dAvIdH n�Ayi æÖi
c�@. dAvIdinH g�iel rAjAvAy �KIzien BymAyi¯Ý.
14atinAÇ dAvIdH
�KIzi½M aveÀR �EdYAgÐãAÄÆMm�ÛiÇ &AÙBinyic�@. avErAewA�m�ìAyi¯�E�AeLAe� dAvIdH &AÙBinyic�@. avÀ kvAwÍLiÇ «�i. teÀRtAwiyiluM «�Ç vI}ic�@.
15�KIzH teÀR
�EdYAgÐãAErAw� pR�u, þayAeLEnA�H! &AÙÀ! niÍeLÙinANH avenqeÀRyw�Ï ekAìuv�tH?
16qni�H
�vzY�inH &AÙãA¯ìH. qeÀR m�ÛiÇöQ &AÙen niÍÅ ekAìuvErìiyi¯�ilÂ! EmliÇ öyAeL qeÀR Bvn�iÇkyRAn½vdi�¯tH!ÿ
ddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH ppppllll ÐÐÐÐllllÍÍÍÍLLLLiiiiÇÇÇÇ EEEEppppAAAA����ÝÝÝÝdAvIdH g�H vi�@. ad�lÂAM�hyiÇavÀ aByM èApic�@. dAvIdH ad�
lÂAmilueì�H dAvIdieÀR sEhAdrãA¯MbÓu�¼M Ek�@. avÄ dAvIdienkANAÀ aviewey�i.
2aEnkMEpÄ
dAvIdiEnAw� EcÄÝ. pltrM �}�ÍLiÇe��v¯M aÕ��iluìAyi¯Ý. vliykwbADYtk¼�v¯M �ìAyi¯Ý. jIvit�iÇ t]pHti vrA�v¯m�ìAyi¯Ý.a�rmA¼keLlÂAM dAvIdiEnAw� Ec¯ky�M dAvIdH av¯ew EntAvA�ky�MecyHt�. �kEdzM nA¾ERALM EpÄ dAvIdiEnAewA�m�ìAyi¯Ý.
3dAvIdH ad�lÂAM vi�H EmAvAbiel misH
pyiElÆ EpAyi. EmAvAbiel rAjAviEnAw� dAvIdu pR�u, þeedvM qE�AewÙA¹ ec�AÀ EpA��et�H {AÀ aRiy�Mver qeÀR mAtApitA�Å aÍEyAewAÏ k}iyAÀ a½vdic�AluM.ÿ
4ati
nAÇ dAvIdH teÀR mAtApitA�eLEmAvAburAjAvien �løic�H puRE��iRÍi vÝ. dAvIdH EkA�yilAyi¯�Òy�MkAlM aveÀR mAtApitA�Å rAjAviEnAewA�M k}i�u.
5q�AÇ èvAcknAy gAdH dAvIdi
EnAw� pR�u, þEkA�yiÇ tͯtH. ey¸dyiElÆ EpA�k.ÿ atinAÇ dAvIdHaviwM vi�H Eher�H vn�iElÆEpAyi.
aaaahhhhIIIIEEEEmmmmeeeellll����iiiieeeeÀÀÀÀRRRR ����wwww����MMMMbbbbeeee���� eeeezzzzQQQQÇÇÇÇttttkkkkÄÄÄÄÆÆÆÆÝÝÝÝ
6jnÍÅ dAvIdieny�M aveÀRyA¼k
eLy�Mp·i aRi�tAyi ezQÇ Ek�@.avÀ giebyyiel ��iÀpuR�H o¯mrc�@v�iÇ öriÆkyAyi¯Ý. ezQlieÀR k�iÇ aveÀR �ÙvuM �ìAyi¯Ý. aveÀR �EdYAgÐãAerlÂAM aveÀR ¡·@m�ìAyi¯Ý.
7tniÆ ¡·@M
ni�i¯� �EdYAgÐãAErAw� ezQÇ pR�u, þebnYAmIÀkAEr, æÖiÆk! yi�Ayiy�ew puÒnAy dAvIdH niÍÅÆ vyluk¼M m�ÙiriE�A��k¼M t¯em�HniÍÅ k¯«ÝEìA? dAvIdH niÍeLÐAn�y·M t�H ztADipãA¯M sh ADipãA¯mAÆem�H niÍÅ k¯«ÝEìA?8niÍÅ qnie�tier �FAElAcn nwÏkyANH! niÍÅ rhsYpÖtikLi�@.niÍLilA¯M qeÀR puÒÀ EyAnATAen�·i qE�Aw� pR�ilÂ. yi�Ayiy�ewpuÒ½mAyi avÀ o¯ krARuìA�iykArYvuM niÍÅ qE�Aw� pR�ilÂ! niÍLielA¯�½M qe�ÆRic�H d�+KmilÂ.qeÀR puÒÀ EyAnATAÀ dAvIdienEèA/Ahi�ic�i¯Ýev�H niÍLilA¯MqE�Aw� pR�ilÂ. oLic�i¯�H qe���mi�AÀ EyAnATAÀ qeÀR B]tYnAydAvIdiEnAw� pR�u! dAvIdH öE�AÅec�@�«M a« te�!ÿ
9qEdAmYnAy EdAEvgH ezQlieÀR �EdYA
gÐãAErAewA�M �ìAyi¯Ý. EdAEvgHpR�u, þyi�Ayiy�ew puÒnAy dAvIdien {AÀ EnAbiÇ kìu. ahI¬bi
22
299 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 22:10-23:13
eÀR puÒnAy ahIEmel�ien kANAÀv�tANH dAvIdH.
10ahIEmel�H dAvI
di½Evìi yEhAvEyAw� èAÄØic�@.ahIEmel�H dAvIdi½ B�NM ekAw�Ï.ePlisHtYnAy egAlYA�ieÀR vA¼MahIEmel�H dAvIdi½ nÇki.ÿ
11anÙrM puErAhiten teÀR m�ÛiÇ
ekAìuvrAÀ ezQÇ ��rvi�@. ahI¬bieÀR puÒnAy ahIEmel�iEny�MaveÀR m�}uvÀ bÓu�ELy�M piwic�@ekAìuvrNem�Ayi¯Ý ezQlieÀRkløn. ahIEmel�ieÀR bÓu�ÅEnAbiel puErAhitãArAyi¯Ý. averlÂAM rAjAvieÀR m�Ûiel�i.
12ezQÇ
ahIEmel�iEnAw� pR�u, þahI¬bieÀR puÒA æÖiÆk.ÿ ahIEmel�H mRupwi pR�u, þzri èEBA.ÿ
13ezQÇ ahIEmel�iEnAw� pR�u,
þnIy�M yi�Ayiy�ew puÒnAy dAvIduMqÙinANH qnie�tier �FAElAcnnwÏ�tH? nI dAvIdinH a�vuM vA¼MnÇki! nI av½Evìi eedvE�Aw�èAÄØic�@. öE�AÅ dAvIdH qe� ��mi�AÀ kA�iriÆÝ!ÿ
14ahIEmel�H mRupwi pR�u, þdAvIdH
aÍEyAwH vLer vizVAsm��vnANH.aÍy�ew me·A¯EdYAgнM aÍEyAwHöÒ vizVAsm��vnAyi�ilÂ. dAvIdH aÍy�ew sVÙM jAmAtAvANH. aÍy�ewaMgr�k¯ew nAyknANH dAvIdH. aÍy�ew �w�Mb�AÄ dAvIdien �driÆÝìH.
15�dYmAyl dAvIdi½Evìi {AÀ
eedvE�Aw� èAÄØic�tH. mAÒvumlÂqe�EyA qeÀR bÓu�LilAery�EmA�·e�w��¯tH. {ÍÅ aÍy�ew dAsãAÄ. qÙANH sMBviÆ�et�H qni�RivilÂ.ÿ
16pE� rAjAvu pR�u, þahIEmel�H,
nIy�M nieÀR qlÂA bÓu�¼M mri�NM!ÿ17anÙrM teÀR vzÏ ni� kAvÇ�A
ErAw� rAjAvu pR�u, þyEhAvy�ewpuErAhitãAer ekAlÂ@k. avÄ dAvIdieÀR p��ArAytinAlANÍenecE�ìtH. dAvIdH oAwiE�AvukyAeN�RiyAmAyi¯�i�@M avrtH qE�Aw� pR�ilÂ!ÿ q�AÇ yEhAvy�ew puErAhitãAer �pávi�AÀ rAjAvieÀR �EdYAgÐãAÄ vis�tic�@.
18atinAÇ rAjAvH
EdAEvgiEnAw� kløic�@, þEdAEvgH, puErAhitãAer nI ekAlÂ@k.ÿ atinAÇ qEdAmYnAy EdAEvgH EpAyi puErAhitãAervDic�@. a�H EdAEvgH q¿p�ÉupuErAhitãAer vDic�@.
19EnAbAyi¯Ý
puErAhitãA¯ew ngrM. EdAEvgH teÀRvA¼ekAìH OIpu¯xãAery�M ��ikeLy�M zi²�eLy�M vDic�@. av¯ew p²�eLy�M k}utkeLy�M �w�keLy�MEdAEvgH vDic�@.
20pE� ahIEmel�ieÀR puÒnAy
abYATAÄ r�e��@. avÀ oAwiE�AyidAvIdiEnAw� EcÄÝ.
21yEhAvy�ew
puErAhitãAer ezQÇ ekA�tAyiabYATAÄ dAvIdiEnAw� pR�u.
22a
E�AÅ dAvIdH avEnAw� pR�u, þqEdA
mYnAy EdAEvgien {AÀ EnAbiÇ kìi¯Ý. avÀ ezQliEnAw� pRy�em�H{AnRi�u. nieÀR �w�Mb�A¯ew mrN�inH {AnANH ��rvAdi.
23niÍeL
ekAlÂAÀ æmic�vnH qe�y�M ekAlÂNem�ANH �#hM. qE�AewA�M k}iy�k.Bye�Ewì, nI qE�AewA�M sur�itnAyiriÆM.ÿ
ddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH eeeekkkkyyyyIIIIllllyyyyiiiiÇÇÇÇjnÍÅ dAvIdiEnAw� pR�u, þötAePlisHtYÄ ekyIlyHe�tier
y�ÖM ec�@Ý. emti�L�iÇniÝMavÄ enlÂ@ kv¯kyANH.ÿ
2dAvIdH yEhAvEyAw� EcAdic�@, þ{AÀ
EpAyi öQ ePlisHtYErAw� y�ÖM ec�ENA?ÿ yEhAv dAvIdiEnAw� mRupwi pR�u, þEvNM, EpAyi ePlisHtYer ��miÆk. ekyIley r�iÆk.ÿ
3pE� dAvIdieÀR �¼kÅ avEnAw�
pR�u, þn�Å öview ey¸dyiÇ vLerByÝ k}iy�kyANH. ePlisHtYeesnYM��iwE�Æ EpAyAÇ n�Å qÒmAÒMByÆeme�AÝ ciÙic�@EnAÕ.ÿ
4dAvIdH vIìuM yEhAvEyAw� EcAdic�@.
yEhAv dAvIdiEnAw� mRupwi pR�u,þekyIlyiEl�iRÍiec�lÂU. ePlisHtYer EtAløi�AÀ {AÀ nie� shAyi�AM.ÿ5atinAÇ dAvId�M eesnYvuM ekyIlyiElÆ EpAyi. dAvIdieÀR eesnYMePlisHtYErAEw·@m��i. avÄ ePlisHtYer EtAløic�H av¯ew kÝkAlikeLpiwiec�w�Ï. aÍen dAvIdH ekyIl�Aer r�ic�@.
6(dAvIdieÀRyw�E�E�Awi
E�AyE�AÅ abYATAÄ o¯ �EPAd�Meekyielw��i¯Ý.)
7dAvIdH öE�AÅ ekyIlyil�eì�
kArYM jnÍÅ ezQliEnAw� pR�u.ezQÇ pR�u, þdAvIdien qniÆ eedvMekAìut�tANH! dAvIdH sVyM �¯�ilAyiriÆÝ. kvAwͼM sA�k¼m�� o¯p�N�iEl�ANvÀ EpAyiriÆ�tH.ÿ8ezQÇ teÀR eesnYe� o¯ y�Ö�inAyi viLic�@��i. avÄ ekyIlyiEl�iRÍiec��H dAvIdieny�M eesnYe�y�M��mi�AÀ t�ARAyi.
9ezQÇ tnie�
tier pÖtikLiw�kyAeN�H dAvIdH mnÈilA�i. aE�AÅ dAvIdH puErAhitnAyabYATAErAw� pR�u, þ�EPAdH ekAìuv±.ÿ
10dAvIdH èAÄØic�@, þyi AEylieÀR
eedvmA�� yEhAEv, ezQÇ ekyIlyiElÆ v�H {AÀ m�lM öQ ngrM nzi�i�AenA¯Íu�tAyi {AÀ aRiy�Ý.11ezQÇ ekyIlyiElÆ v¯EmA? ekyIl
�AÄ qe� ezQli½ ekAw�ÆEmA? yi AEylieÀR eedvmA�� yEhAEv, {AÀaviw�e� dAsÀ! dyvAyi qE�Aw�pR�AluM!ÿ yEhAv mRupwi pR�u,þezQÇ v¯M.ÿ
12dAvIdH vIìuM EcAdic�@, þekyIlyiel
jnÍÅ qe�y�M qeÀRyAL@keLy�MezQlinH ekAw�ÆEmA?ÿ yEhAv mRupwipR�u, þavÄ ec�@M.ÿ
13atinAÇ
23
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 23:14-24:8 300
dAvId�M aveÀRyA¼k¼M ekyIlA vi�@.dAvIdiEnAewA�M aRuÞRu EpErALMEpAyi¯Ý. avÄ oAErA ÐlÍLiElÆM nIÍie�AìiriÆkyAyi¯Ý. dAvIdHekyIlyiÇniÝM r�e��tAyi ezQÇmnÈilA�i. atinAÇ ezQÇ � ngr�iElÆ EpAyilÂ.
eeeezzzzQQQQÇÇÇÇ ddddAAAAvvvvIIIIddddiiiieeeennnn ooooAAAAwwwwiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ14dAvIdH m¯®miyiElÆ EpA�ky�M
aviewy�� EkA�yiÇ tÍuky�MecyHt�. sIPH m¯®miyiel ��iÀèEdzE�ÆM dAvIdH EpAyi. oAErA divsvuMezQÇ dAvIdien aEnVxic�@. q�AÇdAvIdien piwi�AÀ yEhAv ezQliena½vdic�ilÂ.
15sIPH m¯®miyiel EhAErzilAyi¯Ý
dAvIdH. ezQÇ te� ekAlÂAÀ v¯e��HavÀ ByÝ.
16pE� ezQlieÀR puÒ
nAy EyAnATAÀ dAvIdien kANAÀEhAerziElÆ EpAyi. EyAnATAÀ dAvIdiÇ zåmAy eedvvizVAsm�ìAkAÀshAyic�@.
17EyAnATAÀ dAvIdiEnAw�
pR�u, þBye�Ewì, qeÀR pitAvHezQlinH nie� m�RiEvløi�AÀ k}iy�kyilÂ. nI yi AEylieÀR rAjAvAyi�I¯M. {AÀ nieÀR rìAm½mA�M. qeÀRpitAvi½EpAluM ötRiyAM.ÿ
18EyAnATA
½M dAvId�M yEhAvy�ew m�ÛiÇ o¯ krARuìA�i. anÙrM EyAnATAÀ vI�iElÆEpAyi. dAvIdH EhAErziÇ tÍi.
ssssIIIIPPPPuuuukkkkAAAAÄÄÄÄ eeeezzzzQQQQlllliiiiEEEEnnnnAAAAwwww���� ddddAAAAvvvvIIIIddddiiiieeeennnn����····iiii ppppRRRRyyyy����ÝÝÝÝ
19sIPukAÄ giebyyiÇ ezQlieÀRy
w�Ï vÝ. avÄ ezQliEnAw� pR�u,þdAvIdH {ͼew Edz�H pA�iri��ìH.EkA�yHÆ�ilANvÀ. eyziEmAeÀRet�H hKIlA��iÇ EhAErzilANH �EkA�.
20rAjAEv, öxHwm��E�AÅ aÍH öR
Íiv�AluM. dAvIdien aEÍyH�Hpiwic�@ tErìtH {ͼew kwmyANH.ÿ
21ezQÇ mRupwi pR�u, þqe� shA
yiÆ�tinH yEhAv niÍeL a½#hi�e�.
22EpAyi aven�·i �w�tÇ aRi
y�k. dAvIdH qviewyANH tÍu�et�HaRiy�k. dAvIdH aview �ereyAe�kA¹Ý qÝM aRiy�k. ezQÇ k¯ti,üdAvIdH miw��nANH. avÀ qe� �w��AÀ æmiÆkyANH.ý
23dAvIdH �pEyAgi
Æ� qlÂA oLisEÜtͼM kìupiwiÆk. anÙrM qeÀR aw�Ï mwÍiv�HqE�AewlÂAM pRy�k. aE�AÅ {AÀniÍELAewA�M vrAM. dAvIdH aviewy�eìÜiÇ, skl ey¸dA�w�Mb�AÄ�iwyiÇ etr�AeNÜiluM {AÀ avenpiwi�uM.ÿ
24anÙrM sIPukAÄ sIPiElÆ mw
ÍiE�Ayi. ezQÇ pi�IwH aEÍA�uEpAyi.dAvId�M aveÀRyA¼k¼M dAEvÄ m¯
®miyilAyi¯Ý. eyziEmAeÀR etÆ�m¯èEdz�Ayi¯Ý avÄ.
25ezQluM
aveÀRyAÅ�A¯M dAvIdien tir�iyi
RÍi. pE� jnÍÅ dAvIdi½ m��Riyi�� ekAw�Ï. ezQÇ aven etry�Ýeì�H avÄ avEnAw� pR�u. aE�AÅdAvIdH mAEvAÀ m¯®miyilu� þpARÿyiElÆ öRÍiec�Ý. dAvIdH mAEvAÀ m¯®miyiElÆ EpAyi�@eì�H ezQÇ aRi�u. atinAÇ dAvIdien kìupiwi�AÀezQÇ aEÍA�@ EpAyi.
26ezQÇ mly�ew o¯ vz�Ayi¯Ý.
dAvId�M �Å�A¯M aEt mly�ew mRuvzÏM. dAvIdH tiw���iÇ ezQliÇniÝMoAwiE�AvukyAyi¯Ý. ezQluM aveÀRBwãA¯M dAvIdieny�M aveÀR �Å�Aery�M piwiyH�AÀ mlyHÆ ¡·@M EpAyi.
27aE�AÅ ezQlinH o¯ sE�zM lBic�@.
d�tÀ pR�u, þEvgM vrik! ePlisHtYÄne� ��miÆÝ!ÿ
28atinAÇ dAvI
dien piwi�A½� æmM �Ep�ic�H ezQÇePlisHtYer EnriwAÀ EpAyi. atinAlANH � Ðle� jnÍÅ þetÝ�pARÿ qÝ viLiÆ�tH.
29dAvIdH mAEvAÀ
m¯®mi vi�H �Àegdiyiel EkA�yiElÆEpAyi.
ddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH eeeezzzzQQQQlllliiiieeeennnn nnnnAAAANNNNMMMM eeeekkkkwwww����ÏÏÏÏÝÝÝÝezQÇ ePlisHtYer oAwiÆkyAyi¯�E�AÅ jnÍÅ ezQliEnAw�
pR�u, þ�Àegdi�w�Ï� o¯ m¯®miyiÇ dAvId�ìH.ÿ
2atinAÇ ezQÇ yi AEyliÇniÝM
m�vAyirM Eper etre�w�Ï. avery�M ��i ezQÇ dAvIdieny�M sMGe�y�M etryAÀ «wÍi. avÄ kA�A�iÀpARyH�w��H aEnVxic�@.
3pAtEyAw�
EcÄÝL� ��iÀ��iElÆ ezQÇ èEvzic�@. aview aw��H o¯ �h �ìAyi¯Ý. ezQÇ visÄ�n�inAyi � �hyHÆ�iElÆ kyRi. �hy�ew �·vuMpi�ilAyi dAvId�M aveÀR �¼k¼MoLic�iri��ìAyi¯Ý.
4�ewy��vÄ dAvI
diEnAw� pR�u, þyEhAv pR� divsM ö�ANH! yEhAv niE�Aw� pR�u,ünieÀR zÒ@�eL {AÀ nie� �løiÆM.aE�AÅ ninÆ nieÀR zÒ@viEnAwHöxHwm��« ec�AM.ýÿanÙrM dAvIdH ö}�H ezQliEnAw�
�w�tÇ aw�Ï. ezQlieÀR ��Ay�ieÀR m�l dAvIdH m�Ric�@. ezQÇ dAvIdien kìilÂ.
5pi�IwH dAvIdinH aÍen
ecyHttiÇ d�+KM EtA�i. 6dAvIdH teÀR
�¼kELAw� pR�u, þezQlientieraÍen qeÙÜiluM ec�@�tiÇniÝMyEhAv qe� twe�ÜiÇ! ezQÇyEhAvy�ew etre�w��e�� rAjAvANH. {AÀ ezQlien oÝM ec�AÀ pAwilÂ.aE�hM yEhAvy�ew etre�w��e��rAjAvANHÿ
7teÀR �¼keL twyAnANH
dAvIdH öÍen pR�tH. ezQlien �pávi�AÀ dAvIdH aver a½vdic�ilÂ.ezQÇ �hyiÇni�iRÍi teÀR v}i
Ey EpAyi. 8dAvIdH �hyiÇniÝM puRÏ
vÝ. dAvIdH ezQlien viLic�@, þqeÀRyjmAnnAy rAjAEv!ÿ ezQÇ puREkA�utiri�uEnA�i. dAvIdH teÀR m�KM
24
301 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 24:9-25:11
�nic�@ nmsHkric�@. 9dAvIdH, ezQli
EnAw� pR�u, þüdAvIdH aÍey �pávi�AnAElAciÆÝý qÝ �¼kÅ pRy��tinH aÍH qÙinANH kA«ekAw�Æ�tH?
10{AÀ aÍey �pávi�ilÂ! aÍ
yH�tH aÍy�ew kÎekAìH te�kANAM! yEhAv ö�H �hyiÇ aÍeypiwi�AÀ qni�vsrM tÝ! pE�aÍey ekAlÂAÀ {AÀ t�ARAyilÂ. {AÀaÍEyAw� kA¯NYM kA�i! {AÀ pR�u,ü{AÀ qeÀR yjmAnen �pávi�ilÂ.ezQÇ yEhAvy�ew etre�w��e��rAjAvANH!ý
11qeÀR eekyilu� o¯ «Ni
�xN�iElÆ EnAÆk. aÍy�ew EmlÜiy�ew o¯ m�l {AÀ m�Riec�w�Ï.qni�H aÍey ekAlÂAmAyi¯Ý. pE�{AÀ atH ecyHtilÂ! öE�AÅ aÍeyö« mnÈilA�i�rAÀ {AnA#hiÆÝ! {AÀ aÍyHe�tirAyi o¯ pApvuM ecyHtil qe�niÆ etLiyi�NmAyi¯Ý! {AÀ aÍEyAw� o¯ et·@MecyHti�ilÂ! pE� aÍH qe� Ev�yAwiekAlÂAÀ æmiÆÝ.
12yEhAv nYAyviDi
nw�e�! aÍH qE�Aw� ecyHt et·inHyEhAv aÍey zi�i�e�! pE� {AÀaÍEyAw� �·@m��@kyilÂ.
13o¯ p}eÉA
lÂ@ìH+ üd�xHwãAriÇ niE� d�xHwtkÅ v±!ý{AenA¯ tiãy�M ecyHti�il !
{AenA¯ cI�yALlÂ! {AÀ aÍey �pávi�ilÂ.
14�eryANH aÍH piÚw¯
�tH? �Äe�tier y�ÖM ec�AnANHyi AEyÇrAjAvH v¯�tH? aÍey m�RiEvløiÆ� o¯venyl aÍH oAwiÆ�tH.c� o¯ p�iEyEyA ec�iEnEyA oAwiÆEÛAelyANtH.
15yEhAv nYAyDipnA
yiri�e�. aÍyHÆM qniÆmiwyiÇyEhAv niËyi�e�. yEhAv qe�piÚNyHÆky�M qeÀR BAgM zriyAeN�H kANiÆky�M ec�@M. yEhAvqe� aÍyiÇniÝM r�iÆM.ÿ
16dAvIdH sMsAriÆ�« niÄ�i. ezQÇ
EcAdic�@, þa« nieÀR zbHdmAENAqeÀR puÒnAy dAvIEd?ÿ anÙrMezQÇ vLeryDikM kryAÀ «wÍi.ezQÇ vLeryDikM kr�u.
17ezQÇ pR
�u, þnIyA¹ zri; {AÀ et·@M. nIqE�Aw� nã kA�i. {AÀ niE�Aw� tiãyANH kA�iytH.
18nieÀR sdHèv]�ikeL
�·i nI qE�Aw� pR�u. yEhAvyANHqe� nieÀR aw�E�Æ ekAìuv�tH.pE� nI qe� ekA�ilÂ.
19{AÀ nieÀR
zÒ@velÂ�H ö« kANiÆÝ. �¯M teÀRzÒ@vien piwic�i�H evRuet viw�kyilÂ!avÀ teÀR zÒ@viEnAw� nã kA�@kyilÂ. ö�H qE�Aw� nã kA�iytinHyEhAv ninÆ ètiPlM t¯em�H {AÀ�ziÆÝ.
20nI putiy rAjAvA�em�H
qni�RiyAM. yi AEylien nI BriÆM.21öE�AÅ nI qE�Aw� o¯ ètijH{
ec�@k. qeÀR piÀgAmikeL ekAlÂ@kyielÂ�H yEhAvy�ew nAm�iÇ ètijH{ ec�@k. qeÀR nAmM qeÀR pit]EgAÒ�iÇniÝM �ã�lnM ec�@kyielÂ�H �R�� trik.ÿ
22atinAÇ dAvIdH ezQliEnAw� èti
jH{ ecyHt�. ezQlieÀR �w�Mbe� vDiÆkyielÂ�H dAvIdH vAgHdAnM ecyHt�.anÙrM ezQÇ vI�iElÆ mwÍi. dAvId�M�Å�A¯M EkA�yiElÆM mwÍi.
ddddAAAAvvvvIIIIdddd����MMMM nnnnAAAAbbbbAAAAÇÇÇÇ qqqq���� dddd����xxxxHHHHwwww½½½½MMMMzm�EvÇ mric�@. yi AEylukAÄqlÂAv¯M oÏ�wi zm�EvlieÀR
mrN�iÇ d�+KM èkwi�ic�@. avÄ zm�Evlien rAmyiÇ aveÀR Bvn�inw��H aw�i. anÙrM dAvIdH pArAÀ m¯®miyiElÆ EpAyi.
2mAEvAniÇ DniknAy orAÅ jIvic�i
¯Ý. ayAÅ�H m�vAyirM ec�riyAw�k¼M �yirM EkAlAw�k¼M �ìAyi¯Ý.ayAÅ kÄE�liÇ cil vYApArÍÅ nwÏkyAyi¯Ý. ayAÅ teÀR ec�riyAw�k¼ew ErAmM m�Ri�AÀ kÄE�liElÆEpAyi.
3nAbAÇ q�Ayi¯Ý ayA¼ew
EprH. kAElbieÀR �w�Mb�ArnAyi¯ÝayAÅ abIgyiÇ q�Ayi¯Ý nAbAlieÀR BArYy�ew EprH. avÅ viEvkzAliy�M su�riy�mAyi¯Ý. pE�nAbAÇ o¯ m�zw½M d�xHw½mAyi¯Ý.
4nAbAÇ teÀR ec�riyAw�k¼ew
ErAmM m�RiÆkyAeN�H dAvIdH m¯®miyiÇ evc�H Ek�@.
5nAbAliEnAw� sMsA
ri�AÀ dAvIdH pÏ y�vA�eL ayc�@.dAvIdH avErAw� pR�u, þkÄE�liElÆEpA�k. nAbAlien kìH qniÆEvìiaven aBivAdYM ec�@k.ÿ
6dAvIdH,
nAbAli½� öQ sE�zM av¯ew vzMekAw��yc�@, þaÍyHÆM �w�Mb�i½ME�memÝ k¯te�. aÍyHÆ�etlÂAMn�AyiriÆemÝ k¯te�.
7aÍH aÍ
y�ew ec�riyAw�k¼ew ErAmM m�RiyHÆkyAeN�H {AÀ Ek�@. aÍy�ew öwyãAÄ �Rc�@ EnrM {ÍELAewA�m�ìAyi¯Ý. {ÍÅ avErAw� ete·AÝM ecyHt�milÂ. avÄ kÄE�lilAyi¯�E�AÅ aÍy�ew öwyãAriÇniÝM {ÍÅ oÝM qw��«milÂ.
8aÍy�ew B]tYãAErAw� EcAdi
c�AÇ ötH stYmAeN�H avÄ pRy�M.dyvAyi qeÀR y�vA�ELAw� dy kA�iyAluM. {ÍÅ öQ �hÂAdEvLyiÇ aÍy�ew aw�E�Æ v¯Ý. aÍyHÆ k}iy��tH öQ ecRu��AÄÆ nÇkiyAluM. aÍy�ew sHEnhitnAy dAvIdi½ Evìi ö«ecyHtAluM.ÿ
9dAvIdieÀRyAÅ�AÄ nAbAlieÀR aw�
E�Æ EpAyi. avÄ nAbAlinH dAvIdieÀR sE�zM nÇki.
10pE� nAbAÇ
avErAw� m�rw�M kA�i. nAbAÇ pR�u,þ�rANH dAvIdH? �rANH yi�Ayiy�ewöQ puÒÀ? ö�Al�H tͼew yjmAneÀRywuÏniÝM oAwiE�Ay DArALM awimk¼ìH!
11qeÀR k�iÇ a�vuM ev�
vum�ìH. qeÀR ec�riyAw�k¼ew ErAmMm�RiyHÆ� B]tYãAÄÆ nÇkAÀ {AÀekA� m]gͼew öRc�iy�m�ìH. pE�� mAMsM {AnRiyA�vÄ�H {AÀ nÇ�kyilÂ!ÿ
25
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 25:12-36 30212dAvIdieÀR �Å�AÄ mwÍi v�H
nAbAÇ pR�etlÂAM dAvIdiEnAw� pR�u.
13aE�AÅ dAvIdH avErAw� pR�u,
þniͼew vA¼kÅ DriÆk!ÿ aÍendAvId�M aveÀRyA¼k¼M tͼew vA¼kÅ Dric�@. nA¾ERALM EpÄ dAvIdiEnAewA�M EpAyi. ö¯¾Ru EpÄ B�NsADnͼewyw�Ï niÝ.
aaaabbbbIIIIggggyyyyiiiiÇÇÇÇ ����}}}}����MMMM ttttwwwwyyyy����ÝÝÝÝ14nAbAlieÀR B]tYãArielArAÅ nAbA
lieÀR BArYyAy abIgyiliEnAw�sMsAric�@. B]tYÀ pR�u, þdAvIdH,n��ew yjmAnnAy nAbAlieÀRyw�E�Æ m¯®miyiÇniÝM d�tãAer ayc�@. q�AÇ dAvIdieÀR d�tãAErAw�nAbAÇ m�rw�rM kA�i.
15avÄ {Í
ELAw� vLer kA¯NYM kA�iyvrANH.{ÍÅ puRÏ vyliÇ �w�kELAewA�mAyi¯Ý. m�}uvÀ smyvuM dAvIdieÀRyA¼kÅ {ÍELAewA�m�ìAyi¯Ý.avÄ ori�luM {ÍELAw� ete·AÝMecyHtt�milÂ! aE�Ae}AÝM avÄ {ÍLiÇni�H oÝM EmAxHwic�ilÂ!
16rAÒiyiluM
pkluM dAvIdieÀRyAÅ�AÄ {ÍeL sMr�ic�@! avÄ {ÍÅÆ ¡·@M o¯ Bi�iEpAelyAyi¯Ý. avErAewA�M {ÍÅ�w�keL EnA�iyi¯�E�AÅ avÄ {ÍeL sMr�ic�@.
17öni nin�tiÇ qÚ
ec�AnA�em�H �ElAcic�H tI¯mAniÆk. aveÀR mnS mA·AemÝ k¯tisMsAri�AÀ �wi k}iyA�Ò d�xHwnANHnAbAÇ. n��ew yjmAneÀR �w�Mb�i½M ekAw�M�}�ÍÅ sMBviÆM.ÿ
18abIgyiÇ D]tiyiÇ ö¯ÞRH a�
ͼM niR� rìu vI�usÉik¼MpAkM ecyHt aÉH �w�k¼M aÉupRml¯M ¾RH �N�m�ÙiriÆlk¼M ö¯ÞRHa�iywy�M qw�Ï. avÅ av k}ut��RÏ ky·i.
19anÙrM abIgyiÇ
teÀR B]tYãAErAw� pR�u, þpuRe�w�,{AÀ niÍÅÆ pi�Ael vrAM.ÿ pE�avÅ aetAÝM teÀR BÄ�AviEnAw�pR�ilÂ.
20abIgyiÇ k}utkeL etLic�H ml
y�ew mRuvzE��iRÍi. qtiÄdizyiÇv¯� dAvIdieny�M aveÀRyA¼keLy�MavÅ kìum��i.
21abIgyilien kA¹�ti½ m�ÛH,
dAvIdH öÍen pRy�ÝìAyi¯Ý, þm¯®miyiÇ {AÀ nAbAlieÀR sV�H sMr�ic�@. aveÀR �w�kLielAÝ EpAluMnxHwe�wAet {AÀ sU�ic�@. o�i½MEvìiyAyi¯�il öetAe� ecyHttH!{AnvnH nãkÅ ecyHt�. pE� avenE�Aw� EmAzmAyi ep¯mARi.
22nAeL
rAviel ver jIvi�AÀ nbAlieÀR �w�Mb�iel o¯veneyÜiluM {An½vdic�AÇ eedvM qe� zi�iÆM.ÿ
23aE�AÅ�e� abIgyiÇ q�i.
abIgyiÇ dAvIdien kìy�wen k}utkeL vi�@. avÅ dAvIdi½ m�ÛiÇ nmsHkric�@.
24abIgyiÇ dAvIdieÀR pAd
ÍLiÇ kiw�H öÍen pR�u, þèEBA,
aÍEyAw� sMsAri�AÀ qe� a½vdic�AluM. qniÆ pRyA½�« EkÅÕ.sMBvic�tieÀReyAe� �·M qeÀR EmlAke�.
25aÍH ayc�ver {AÀ kìilÂ.
èEBA nIcnAy nAbAlien æÖi�¯Et.aveÀR EprH av½ Ec¯�« te�yANH. üd�xHwÀý q�ANH � EprieÀRaÄØM. avÀ zriÆM o¯ vifHFite�.
26nixHkLÜer ekAlÂ@�tiÇni�H
yEhAv aÍey tw�i�@ìH. yEhAvjIviÆ�«EpAel, aÍH jIviÆ�«EpAel stYmAy�M aÍey �pávi�AÀæmiÆ� aÍy�ew zÒ@�¼M m·@�v¯MnAbAlienE�AelyAke�.
27öE�AÅ öQ
s�AnM {AÀ aÍyH�Ayi ekAìuv¯Ý. öQ sADnÍeLlÂAM dyvAyi aÍy�ew �¼kÅÆ nÇkiyAluM.
28qeÀR
et·@kÅ epARuÆk. yEhAv aÍy�ew�w�Mbe� zåmAÆem�H qni�RiyAM.aEnkM rAjA�ãAÄ aÍy�ew �w�Mb�iÇ niÝìA�M! yEhAvy�ew y�ÖÍÅ nI ecyHttinAlANH avniÍenec�@�tH. aÍH jIvic�iriÆ�Ò kAlMjnÍÅ aÍyiÇ o¯ vI}Hcy�M keìÏkEyA d�xic�@pRy�kEyA ec�Atiri�e�!
29�erÜiluM aÍey piÚwÄÝ
ekAlÂAÀ æmic�AÇ aÍy�ew eedvmA�� yEhAv aÍy�ew jIvÀ r�iÆM!pE� zÒ@�¼ew jIvite� yEhAvd�ereyRiy�ky�M ec�@M. o¯ kvNyiÇniÝM kelÂ�« EpAel.
30aÍyH�H aEn
kM nãkÅ ec�AemÝ yEhAv vAgHdAnMecyHti�@ìH. yEhAv teÀR vAÆ pAliÆky�M ec�@M! eedvM aÍey yi AEylieÀR EntAvAÆM.
31nixHkLÜer ekAlÂ@
� �·M aÍyHÆ ìA�ky�milÂ. � ctiyiÇ aÍH vI}ukyilÂ. yEhAv aÍyHÆvijyM nÇ�EÛAÅ qe�y�M oAÄ�iÆk.ÿ
32dAvIdH abIgyiliEnAw� mRupwi pR
�u, þyi AEylieÀR eedvmA��yEhAv vA}H�e��vÀ. nie� qeÀRyw�E��yc� eedvM vA}H�e��vÀ.33nieÀR viEvcnEbAD�inH eedvM
nie� a½#hi�e�. nixHkLÜer ekAlÂ@�tiÇniÝM nIeye� tw�u.
34yi A
EylieÀR eedvmA�� yEhAvyAeNstYM, nI epe��H qe� vÝ kìilÂAyi¯ÝevÜiÇ nAbAlieÀR �w�Mb�iel �¯M nAeL èABAtM ver jIvic�iriÆmAyi¯�ilÂ.ÿ
35anÙrM dAvIdH abIgyilieÀR
s�AnÍÅ sVIkric�@. dAvIdH avELAw�pR�u, þsmADAnE�Aew vI�iElÆEpA�k. {AÀ nieÀR aBYÄØn Ek�@.nI �vzYe��tH {AÀ ec�AM.ÿ
nnnnAAAAbbbbAAAAlllliiiieeeeÀÀÀÀRRRR mmmmrrrrNNNNMMMM36abIgyiÇ nAbAlieÀR aw�E�Æ
mwÍi. nAbAÇ vI�iluìAyi¯Ý.ayAÅ o¯ rAjAvienE�Ael B�iÆkyAyi¯Ý. ayAÅ �wic�@ mdic�iriÆkyAyi¯Ý. atinAÇ abIgyiÇ èBAtMver nAbAliEnAw� oÝM pR�ilÂ.
303 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 25:37-26:1637piE·�H rAviel nAbAÇ suEbAD
�ilAyi. atinAÇ BArY avEnAw�qlÂAM pR�u. nAbAlinH o¯ XdyAGAtm�ìA�ky�M ayAÅ o¯ pAREpAel�Rc�@EpA�ky�M ecyHt�!
38pÏ divs
E�ALM k}i�E�AÅ yEhAv nAbAlien mri�AniwyA�i.
39nAbAÇ mric� vivrM dAvIdH aRi�u.
dAvIdu pR�u, þyEhAv vA}H�e��vÀ! nAbAÇ qe� d�xic�@ pR�u.pE� yEhAv qe� piÚNc�@.yEhAv qe� et·@ ec�@�tiÇniÝMtw�u. nAbAlien aveÀR et·@ m�lMyEhAv mri�AniwyAÆky�M ecyHt�.anÙrM dAvIdH abIgyilinH o¯
sE�zmyc�@. ayAÅ abIgyilienteÀR BArYyAyiri�AÀ �Nic�@.
40dAvI
dieÀR B]tYãAÄ kÄE�liel�i abIgyiliEnAw� pR�u, þnie� kANAÀdAvIdyc�vrA¹ {ÍÅ. nie� aveÀRBArYyA�AÀ dAvIdH �#hiÆÝ.ÿ
41abIgyiÇ m�KM nil�mÄ�i nm
sHkric�@. avÅ pR�u, þ{AÀ aÍy�ew B]tYyANH. aÍey ²æ<xi�AÀ{AÀ t�ARANH. qeÀR yjmAnnAy dAvIdieÀR B]tYãA¯ew pAdM k}ukA½M {AÀt�ARANH.ÿ
42abIgyiÇ EvgM o¯ k}u
t��RÏ kyRi dAvIdieÀR d�tãAErAewA�M EpAyi. avÅ aÉu pricArikmAery�M ��iyAyi¯Ý v�tH. avÅdAvIdieÀR BArYyAyi.
43yi AEyliel
ahIEnAvmieny�M dAvIdH vivAhM k}ic�i¯Ý. ahiEnAvm�M abIgyiluMdAvIdieÀR BArYmArAyi.
44dAvIdH ezQli
eÀR puÒiyAy mIKLieny�M vivAhM k}ic�i¯Ý. pE� ezQÇ aveL avniÇniÝM EvÄepw��i lyIzieÀR puÒnAy PÇtiÆ nÇkiyi¯Ý. glÂIMkArnAyi¯Ý PÇti.
ddddAAAAvvvvIIIIdddd����MMMM aaaabbbbIIIIzzzzAAAAyyyyiiiilllluuuuMMMM eeeezzzzQQQQlllliiiieeeeÀÀÀÀRRRRppppAAAALLLLyyyy����iiiiÇÇÇÇ
sIPukAÄ ezQlien kANAÀgiebyyiElÆ EpAyi. avÄ
ezQliEnAw� pR�u, þdAvIdH hKIlApÄv��iÇ oLic�iriÆÝ. � mleyziEmAeÀR qtiÄvz�ANH.ÿ
2ezQÇ sIPH m¯®miyiEl�iRÍi
ec�Ý. yi AEyliÇniÝM etre�w�� m�vAyirM BwãA¯M ezQliEnAewA�M�ìAyi¯Ý. ezQluM av¯M sIPH m¯®miyiÇ dAvIdien etr�u.
3ezQÇ teÀR
pALyM hKIlApÄv�t�iÇ ÐApic�@.pAtv�ilAyi¯Ý pALyM.dAvIdH m¯®miyiÇ tÍiyiriÆkyAyi
¯Ý. ezQÇ te� piÚÄ�H aviewey�iyi�@eì�H dAvIdH mnÈilA�i.4atinAÇ dAvIdH cArãAer ayc�@.ezQÇ hKIlAyiel�ieyÝ dAvIdH aRi�u.
5anÙrM dAvIdH ezQÇ pALymwic�i
riÆ�iwE�Æ EpAyi. ezQluM aveÀReesnYADipnAy EnrieÀR puÒÀ abHEn¯M �RÍu�iwM dAvIdu kìu. pALy�ieÀR nw��Ayi¯Ý ezQÇ �RÍiyi¯
26
�tH. eesnYM ezQli½ ¡·ilumAyi kiw�i¯Ý.
6dAvIdH hitYnAy ahIEmelÆmAy�M
es±yy�ew puÒnuM EyAvAbieÀRsEhAdr½mAy abIzAyiy�mAy�MsMsAric�@. avÀ avErAw� EcAdic�@,þ�rANH qE�AewA�M ezQlieÀR pALy�iEl�iRÍiv¯�tH?ÿ abIzAyi mRupwi pR�u, þ{AÀ aÍEyAewA�MvrAM.ÿ
7rAÒiyAyE�AÅ dAvId�M abIzA
yiy�M ezQlieÀR pALy�iElÆEpAyi. ezQÇ pALy�ieÀR mÖY�iÇ�RÍukyAyi¯Ý. aveÀR �ÙM aveÀR tlyH�w��H tRyiÇ ��iyi¯Ý.abHEn¯M m·@ BwãA¯M ezQli½ ¡·@MkiwÝRÍukyAyi¯Ý.
8abIzAyi
dAvIdiEnAw� pR�u, þö�H nieÀR zÒ@vien EtAløi�AÀ eedvM nie� a½vdic�iriÆÝ. ezQlien {AÀ aveÀR�ÙM ekAìH tRyiÇ EcÄÏ tRyH�e�.oE� {AÀ �Ïky�Z!ÿ
9q�AÇ dAvIdH abIzAyiEyAw� pR
�u, þezQlien ekAElÂì! yEhAvy�ewetre�w��e�� rAjAvien �páviÆ�vÀ zi�i�e�w�M!
10yEhAv jIviÆ
�« EpAel stYmAy�M yEhAv te�ezQlien zi�iÆM. ezQÇ sVABAvikmAEyA y�Ö�iElA mri�AM.
11q�AÇ
yEhAvy�ew etre�w��e�� rAjAvien �pávi�AÀ yEhAv qe� ori�luM a½vdi�¯et�H {AÀ èAÄØiÆÝ. öni ezQlieÀR tlyH�lu��ÙvuM jlpAÒvuM nm��H qw�ÏekAìuEpAkAM.ÿ
12atinAÇ dAvIdH ezQlieÀR tlyH�
li¯� �ÙvuM jlpAÒvuM qw�Ï.anÙrM dAvId�M abIzAyiy�M ezQlieÀR pALyM vi�@. sMBvic�etAÝM �¯MaRi�ilÂ! �¯M a« kìilÂ. �¯M �N¯ky�ìAyilÂ. yEhAv aver gAFniáyilA}H�iytinAÇ ezQluM aveÀRBwãA¯M n�Ayi �RÍi.
ddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH vvvvIIIIììììuuuuMMMM eeeezzzzQQQQlllliiiieeeennnnaaaappppmmmmAAAAnnnniiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ
13dAvIdH tA}Hvry�ew mRuvzE�Æ
kwÝ. ezQlieÀR pALy�ientiery��pÄv�t�ieÀR m�kLiÇ dAvIdH kyRiniÝ. dAvIdieÀR pALyv�M ezQlieÀRpALyvuM prsHprM vLerykelyAyi¯Ý.
14dAvIdH eesnYE�Aw�M EnrieÀR
puÒnAy abHEnriEnAw�M viLic�@pR�u, þabHEnÄ, qniÆ mRupwi trik!ÿabHEnÄ mRupwi nÇki, þ�rA¹ nI?nI qÙinANH rAjAvien viLiyHÆ�tH?ÿ
15dAvIdu EcAdic�@, þnI o¯ pu¯xnElÂ?
nI mE·etA¯ yi AEylukAerEny�MkAÅ EæxHw½mANH. a« zriyElÂ?pie� qÚekAìANH nI nieÀR rAjAvAy yjmAnnH kAvÇ niÇ�A�tH?nieÀR yjmAnnAy rAjAvien ekAlÂAÀo¯ sADArN�ArÀ vÝ.
16nI EmAze��
o¯ kArYM ecyHt�! yEhAv jIviÆEÛAel stYmAy�M nIy�M nieÀRyA¼
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 26:17-27:12 304
k¼M mri�NM! kArNM niÍÅ niͼewyjmAnnAy yEhAvy�ew etre�w��e�� rAjAvien sMr�ic�ilÂ. ezQlieÀRtlyH�li¯� rAjAvieÀR �ÙvuM jlpAÒv�M EnAÆk. av qview?ÿ
17ezQÇ dAvIdieÀR zbHdM tiric�Ri
�u. ezQÇ EcAdic�@, þmkEn dAvIEd,ö« nieÀR zbHdmAENA?ÿ dAvIdH mRupwipR�u, þaEt, aeteÀR zbHdmANHqeÀR yjmAn½M rAjAvumAyvEn.ÿ18dAvIdH «wÄÝ, þèEBA, aeÍÙinA
eNe� piÚw¯�tH? {AenÚ et·A¹ecyHttH? {AenÚ �·�ArnANH?19qeÀR yjmAn½M rAjAvumAyvEn,
qe� ævic�AluM! yEhAv aÍyH�HqE�Aw� EkApm�ìA�ieyÜiÇ avÀ o¯bli sVIkri�e�. pE� m½xYrANHaÍey qnie�tier tiric�etÜiÇyEhAv avÄÆ d�ritÍÅ nÇke�.yEhAv qniÆ nÇkiy nA�iÇniÝMm½xYrANH qe� oAwic�tH. avÄ qE�Aw� pR�u, üEpAyi viEdzikELAewA�MvsiÆk. EpAyi anYeedvÍeL �rADiÆk.ý
20öE�Ae}e� yEhAvy�ew
sA�iÖY�iÇniÝM vLerykel vc�@mri�AÀ öwyA�¯tH. yi AEyÇrAjAvHo¯ kIwe� Ev�yAwAniRÍi. pÄv�tÍLiel kA�@EkA}iey Ev�yAwAÀ öRÍiyvenE�AelyA¹ aÍH!ÿ
21aE�AÅ ezQÇ pR�u, þ{AÀ pApM
ecyHtiriÆÝ. mwÍiv± dAvIEd, qeÀR�E�. qeÀR jIvitM ninÆ èDAnmAeNÝ nI öe�niÆ kA�i�Ý. atinAÇ {AÀ nie� �pávi�AÀ æmi�yilÂ. {AÀ vÜ�M kA�i. {AenA¯ vliyet·@ ecyHt�.ÿ
22dAvIdH mRupwi pR�u, þrAjAvieÀR
�ÙmitA, aÍy�ew y�vA�LilAerÜiluM v�H ö« ekAìH epAyHE�Ae�.23oAErA¯�ÄÆM avrv¯ew èv]�iÆ
�tH yEhAv nÇ�Ý. nã ecyHtAÇs�AnvuM tiã ecyHtAÇ zi�y�M nÇ�Ý. ö�H aÍey EtAløi�AÀ yEhAvqe� a½vdic�@. pE� yEhAvy�ewaBixiånH {AÀ o¯ �pávvuM ec�ilÂ.24aÍy�ew jIvitM qniÆ èDAnmA
eNÝ {Ani�H aÍyHÆ kA�i�Ý!aEtEpAel qeÀR jIvitM av½ èDAnmAeN�H yEhAvy�M kANic�@ tre�!yEhAv qe� qlÂA �}�ÍLiÇniÝMr�iÆM.ÿ
25anÙrM ezQÇ, dAvIdiEnAw� pR�u,
þqeÀR mkEn dAvIEd, eedvM nie�a½#hi�e�, nI mhAkArYÍÅ ec�@ky�M vijyiyA�ky�M ec�@Mÿ dAvIdHteÀR v}iÆM ezQÇ vI�iElÆM EpAyi.
ddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH eeeePPPPlllliiiissssHHHHttttYYYYEEEErrrrAAAAeeeewwwwAAAA����MMMMttttAAAAmmmmssssiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ
dAvIdH sVyM k¯ti, þezQÇ qe�qe�ÜiluM piwiÆM. ePlisHtY
¯ew nA�iElÆ r�e�w�kyANH qniÆec�AÀ k}iy�� �·vuM nl mAÄ�M.
27
aE�AÅ yi AEyliÇ qe� tiry��tHezQÇ avsAni�iÆM. aÍen qniÆezQliÇniÝM r�e�wAM.ÿ
2atinAÇ dAvId�M aveÀR ��rAy
aRu¾RuEp¯M yi AEyÇ vi�@. mAEvA�ieÀR puÒnAy �KIzieÀR aw�E��ANvÄ EpAytH. g�iel rAjAvAyi¯Ý �KIzH.
3dAvId�M aveÀR ��ALi
k¼M av¯ew �w�MbvuM g�iÇ �KIziEnAewA�m�ìAyi¯Ý. ahIEnAvAMq� yi AEylukAriy�M abIgyiÇq� kÄE�lukAriy�mAyi¯Ý avÄ.nAbAlieÀR viDvyAyi¯Ý abIgyiÇ.
4dAvIdH, g�iElÆ oAwiE�AykArYM
jnÍÅ ezQlien aRiyic�@. atinAÇezQÇ aven tiry��tvsAni�ic�@.
5dAvIdH �KIziEnAw� pR�u, þaÍ
yH�H qE�Aw� dyy�eìÜiÇ nA�iÀpuR�H qnie�AriwM trik. {AÀ aÍy�ewdAsÀ mAÒM. aÍy�ew öQ rAjkIy ngr�illÂ; aview {AÀ jIvEc�ALAM.ÿ
6a�H �KIzH, dAvIdinH sikÂAgH ngrM
nÇki. q�AlvuM ey¸dArAjA�ãA¯EwtAyi¯Ý sikÂAgH.
7dAvIdH aview ePli
sHtYÄ�iwyiÇ o¯ vÄxvuM nAlumAsvuM vsic�@.
ddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH ����KKKKIIIIzzzzHHHHrrrrAAAAjjjjAAAAvvvviiiieeeennnn ccccttttiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ8dAvId�M aveÀR �¼k¼M öQjipHti
ElÆ� v}iyiÇ ³rinw�Ï� etElAMm�tlu� èEdzÏ vsic�i¯� amAElkYErAw�M eg³rYErAw�M gi IEyErAw�M�·@m��AÀ EpAyi. dAvIdieÀRyAÅ�AÄaver EtAløiÆky�M av¯ew sV�H�e·w�Æky�M ecyHt�.
9dAvIdH �
èEdzÏ�ver EtAløic�@. dAvIdH av¯ew m�}uvÀ �w�kÅ, kAlikÅ, k}utkÅ,o�kÍÅ vOÍÅ q�iveylÂAM qw��H av �KIziElÆ tiriek ekAìuvÝ. dAvIdH avereyAÝM ekAlÂAetvi�ilÂ.
10ötH dAvIdH plv�M ecyHt�. oAErA
tvNy�M qviewyA¹ y�Ö�i½EpAyi öQ sADnÍÅ ekAìuv¯�et�H �KIzH avEnAw� EcAdic�i¯Ý.þey¸dy�ew et�ÀèEdzvumAyANH{AÀ y�ÖM ecyHttHÿ aelÂÜiÇ þeyrhHEmlieÀR et�ÀèEdzͼmAyANH{AÀ y�ÖM ecyHttHÿ qÝM þeknisY¯ew et�ÀèEdzͼmAyANH {AÀy�ÖM ecyHttHÿ qÝM dAvIdu pR�i¯Ý.
11g�iElÆ o¯ OIEyEyA pu¯x
EnEyA dAvIdH jIvEnAew ekAìuv�i¯�ilÂ. dAvIdH k¯ti, þn�Å �ereyÜiluMekAlÂAet vi�AÇ {AenÙANH yTAÄØ�iÇ ecyHtet�H ayAÅ �KIziEnAw�pRy�M!ÿePlisHtYyiÇ jIvic�i¯� kAlmÒ
y�M dAvIdH öÍen ecyHti¯Ý. 12�KIzH
dAvIdien vizVsi�AÀ «wÍi. �KIzHsVyM pR�u, þöE�AÅ dAvIdieÀRsVÙ�AÄ aven evRuÆÝ. yi AEylukAÄ dAvIdien vLer evRuÆÝ. önidAvIdH q�AlvuM qe� EsviÆM.ÿ
305 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 28:1-22
eeeePPPPlllliiiissssHHHHttttYYYYÄÄÄÄ yyyy����ÖÖÖÖ����iiiieeeennnnAAAA¯̄̄̄ÍÍÍÍuuuuÝÝÝÝpi�IwH ePlisHtYÄ yi AEylukAÄe�tier eesnYe� sMGwi
�ic�@. �KIzH dAvIdiEnAw� pR�u,þyi AEylientiery�� y�Ö�iÇnIy�M nieÀRyA¼k¼M qE�AewA�M vrNM. mnÈilAyiElÂ?ÿ
2dAvIdH, mRupwi pR�u, þtIÄc�yAy�M!
aE�AÅ qnie�Ú ec�AnA�emÝaÍyHÆ Enri�@ kANAM!ÿ�KIzu pR�u, þekA�AM. {AÀ nie�
qeÀR aMgr�knAÆM. nI q�AlvuMqe� sMr�i�NM.ÿ
eeeezzzzQQQQlllluuuuMMMM ����ÀÀÀÀEEEEddddAAAArrrriiiieeeellll OOOOIIIIyyyy����MMMM3zm�EvÇ mric�@. zm�EvlieÀR mrN
�iÇ yi AEylukAerlÂAM d�+Kic�@.avÄ zm�Evlien aveÀR sVÙM ÐlmAy rAmyiÇ sMsHkric�@. m�ÛH ezQÇevLic��AwãAery�M BAvi pRy��very�M yi AEyliÇniÝM «r�iyi¯Ý.
4ePlisHtYÄ y�Ö�ienA¯Íi. avÄ
³Enmiel�i aview pALymwic�@.ezQÇ yi AEylukAer m�}uvÀ sMGwi�iÆky�M giÇEbAvyiÇ pALymwiÆky�M ecyHt�.
5ePlisHtYEsney
kì ezQÇ vlÂAet ByÝ. aveÀRXdyM EpwiekAìu «wic�@.
6ezQÇ yEhA
vEyAw� èAÄØic�@evÜiluM aveÀRèAÄØnyHÆ eedvM mRupwieyAÝMnÇkiyilÂ. eedvM ezQliEnAw� sVpHn�iÇ sMsAric�@milÂ. avenA¯ mRupwinÇkAÀ �QRIm�M �pEyAgic�ilÂ. ezQliEnAw� sMsAri�AÀ eedvM èvAckãAery�M �pEyAgic�ilÂ.
7avsAnM ezQÇ
teÀR �EdYAgÐãAErAw� pR�u,þqniÆ o¯ evLic��Aw�iey kìupiwic�@ trik. öQ y�Ö�ieÀR PlemÙAyiriÆem�H qniÆ avELAw� EcAdic�RiyAmElÂA.ÿaveÀR �EdYAgÐãAÄ mRupwi pR
�u. þ�ÀEdAriÇ o¯ evLic��Aw�iy�ìH.ÿ
8te� �¯M tiric�RiyAtiri�AÀ
ezQÇ vYtYsHt vOÍÅ Dric�@. �rAÒiyiÇ ezQluM aveÀR rìH �¼k¼M� OIey kANAÀ EpAyi. ezQÇ avELAw� pR�u, þBAviyielÙA¹ sMBviÆk qÝ pRy��tinH mric� orA¼ew�tHmAvien nI ekAìuvrNM. {AÀ niÄE�ziÆ�veÀR �tHmAvien nI v¯�NM.ÿ
9q�AÇ avÅ ezQliEnAw� pR
�u, þezQÇ ecyHtetÙAeNÝ nin�RiyiElÂ! yi AEyliÇniÝM avenlÂAevLic��AwãAery�M BAvi pRy��very�M puR�A�i. nI qe� ctic�@ ekAlÂAnA¹ æmiÆ�tH.ÿ
10ezQÇ yEhAvy�ew nAm�iÇ �
OIyH�H o¯ vAgHdAnM ecyHt�. avÀpR�u, þyEhAv jIvic�iriÆ�«EpAel stYmAy�M aÍen ec�@�«ekAìH nI zi�i�e�w�kyilÂ.ÿ
11avÅ
EcAdic�@, þ�eryA¹ {AÀ ninÆ
28Evìi ekAìuvErìtH? ÿezQÇ pR�u,þzm�Evlien ekAìuvrik.ÿ
12aÍen
sMBviÆky�M ecyHt�! zm�EvlienkìH avÅ nilviLic�@. avÅ ezQliEnAw� pR�u, þnIeye� vÉic�iriÆÝ! nI ezQlANH.ÿ
13rAjAvH OIEyAw�
pR�u, þBye�w¯tH! nIeyÙA¹ kA¹�tH?ÿavÅ pR�u, þnilÏni�H orA´AvH
�yÄÝ v¯�« {AÀ kA¹Ý.ÿ 14ezQÇ
EcAdic�@, þavÀ qÚEpAelyANiriÆ�tH?ÿ avÅ mRupwi pR�u, þo¯viEzx nILÀ��AymNi� vyÈenE�Ael.ÿ anÙrM atH zm�EvlAyi¯Ýev�H ezQli½ mnÈilAyi. ezQÇ nmsHkric�@. aveÀR m�KM nilÏ sHpÄzic�@.
15zm�EvÇ ezQliEnAw� EcAdic�@,
þnIeyÙinAeNe� kxHwe�w��iytH?nIeyÙinANH qe� viLic�@v¯�iytH?ÿezQÇ mRupwi pR�u, þ{AnAek �}
��ilANH! ePlisHtYÄ qnie�tiery�Ö�i½ v�iriÆÝ. eedvM qe�eekevwiy�ky�M ecyHtiriÆÝ. eedvMönieyE�Aw� mRupwi pRyilÂ. qE�AwHmRupwi pRyAÀ avÀ èvAckãAerEyA sVpHnÍeLEyA �pEyAgiÆÝmilÂ. atinAlANH {AÀ aÍey viLic�tH. qÚ ec�Nem�H aÍH qe��pEdzi�NM!ÿ
16zm�EvÇ pR�u, þyEhAv nie�
eekvi�@. dAvIdAke� nieÀR ayÇ�ArEnAewA�vumANH. a«ekAìH nIeyÙinAeNe� buÖim��iÆ�tH?
17teÀR tAlørY
ÍÅ niE�Aw� pRyAÀ yEhAv qe��pEyAgic�i�@ìH. yEhAv ec�@emÝpR�« EpAel ec�@kyANiE�AÅ.yEhAv ni�iÇniÝM rAjYM vliÆkyANH. rAjYM nieÀR ayÇ�AriÇ o¯vnHyEhAv nÇkAÀ EpAvukyANH. dAvIdANH � ayÇ�ArÀ.
18nI yEhAvey
a½sric�ilÂ. nI amAElkYer nzi�iÆkEyA avErAw� yEhAv qÒmAÒMEkApic�i�@eì�H aver EbAÖYe�w�ÏkEyA ecyHtilÂ. a«ekAìANHyEhAvyi�H niE�AwiÍen ec�@�tH.19ö�H yi AEyÇEsnEyy�M nie�y�M
EtAløi�AÀ yEhAv ePlisHtYer a½vdiÆM. nAeL nIy�M nieÀR puÒãA¯Möview qE�AewA�mA�M!ÿ
20ezQÇ Evg�iÇ tRyiÇ vI}uky�M
aview kiwÆky�M ecyHt�. zm�EvÇpR� kArYÍÅ ekAìH ezQÇ vLerBy�i¯Ý. � rAÒiy�M pkluM oÝMk}i�A�«ekAìH ezQÇ vLer �INitnAyi¯Ý.
21� OI ezQlieÀRyw�Ï vÝ.
ezQÇ yTAÄØ�iÇ By�i¯Ýev�HavÅ mnÈilA�i. avÅ pR�u,þEnAÕ, {AÀ aÍy�ew B]tY. {AÀ aÍey a½sric�@. qeÀR jIvÀ pNyMvc�@M aÍH �vzYe��« {AÀ ecyHt�.22öni dyvAyi {AÀ pRy��« Ek�A
luM. {AÀ aÍyHÆ �Rc�H �hArM nÇk
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 28:23-30:8 306
e�. aÍH a« ti�NM. aE�AÅ aÍy�ew v}iÆ nIÍAÀ aÍyH�H mtiyAyzåi lBiÆM.ÿ
23q�AÇ ezQÇ a« nirsic�@ avÀ
pR�u, þ{AÀ B�i�ilÂ.ÿ ezQlieÀR�EdYAgÐãAÄ avELAw� EcÄ�H �hArMk}i�AÀ aven niÄbÓic�@. ow�viÇezQÇ avÄ pR�« Ek�@. avÀ nilÏniÝM q}uE�·H k�ilili¯Ý.
24�
OIy�ew vI�iÇ o¯ ekA}u�kALÆ�iy�ìAyi¯Ý. avÅ EvgM kALÆ�ieyekAÝ. avÅ �Rc�@ mAevw�Ï eekyiÇevc�H pr�i. q�i�vÅ puLimAvuEcÄ�A� a�m�ìA�i.
25avÅ B�NM
ezQlieÀRy�M �EdYAgÐãA¯ewy�Mm�ÛiÇ vyHÆky�M ecyHt�. ezQluM aveÀR �EdYAgÐãA¯M B�ic�@. � rAÒiyiÇ�e� aver}uE�·H aviwM viw�ky�MecyHt�.
þþþþddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH {{{{ÍÍÍÍEEEELLLLAAAAeeeewwwwAAAA����MMMM vvvvrrrr¯̄̄̄ttttHHHH!!!!ÿÿÿÿePlisHtYÄ tͼew BwãAer m�}uvÀ aEP�iÇ sMGwi�ic�@.
yi AEylukAÄ yie EyliÇ �� jlDAryH�w�Ï pALymwic�@.
2ePlisHtY
BrNADikArikÅ tͼew BwztÍELAw�M Bwsh ÍELAw�emA�M nIÍukyAyi¯Ý. dAvId�M aveÀRyA¼k¼M�·vuM pi�iÇ �KIziEnAewA�mAyi¯Ý nIÍie�Aìi¯�tH.
3ePlisHtYnAykãAÄ EcAdic�@, þöQ
qéAyÄ öview qÙA¹ ec�@�tH?ÿ�KIzH � nAykãAErAw� pR�u, þötAezQlieÀR �EdYAgÐãArielA¯vnAyi¯� dAvIdH. vLer�AlmAyi dAvIdHqE�AewA�mANH. ezQlien vi�H qeÀRyw�Ï v�ti½EzxM aven �·M pRy��tAyi {AÀ oÝM kìi�ilÂ.ÿ
4pE� ePlisHtYnAykãAÄ�H �KI
ziEnAw� vLer EdxYm�ìAyi. avÄ pR�u, þdAvIdien tiric�yyHÆk! aÍHavnH ekAw�� ngr�iElÆ dAvIdHmwÍiE�AkNM. avÀ {ÍELAewA�My�Ö�i½ v¯vAÀ pAwilÂ. avÀ öviewy�ìAyAÇ nm��H n��ew pALy�iÇ�e� zÒ@ q� gtiyA�M. n��ewyA¼keL ekA�H avÀ aveÀR rAjAvAyezQlien sEÙAxi�iÆM.
5yi AEylu
kAÄ öQ pA�ilUew, sHt�tiÆ� aEtyA¼ te�yANH dAvIdH,
þezQÇ �yirM zÒu�eL ekAÝ.q�AÇ dAvIdH ptinAyirM zÒ@�eLekAÝ!ÿ
6atinAÇ �KIzH dAvIdien viLic�@
pR�u, þyEhAv jIviÆEÛAel stYmAy�M nI qniÆ vizVsHtnANH. nIqeÀR EsnyiÇ EsvnM a½xHWiÆ�tiÇ qniÆ sEÙAxEmy�Z. nI qeÀRyw�Ï v�ti½EzxM ni�iÇ {AenA¯�·vuM kìi�ilÂ. q�AÇ ePlisHtYBrNADipãAÄ nie� o¯ nlÂvnAyi
29
aMgIkriÆ�ilÂ. 7smADAn�iÇ mwÍi
E�Avuk. ePlisHtYBrNADipãAÄe�tirAyi oÝM ec�¯tH.ÿ
8dAvIdu EcAdic�@, þ{AÀ qÚ et·A¹
ecyHttH? {AÀ aÍy�ew aw�Ï v�«m�tÇ öE�AÅ ver {AÀ qÚ tiãyA¹ ecyHttH? qeÀR rAjAvA��yEhAvyHÆEvìi zÒ@�eL EnriwAÀaÍH qÚekAìANH qe� a½vdi�A�tH.ÿ
9�KIzH mRupwi pR�u, þnIeyA¯ nlÂ
m½xYnAeNe�ni�RiyAM. nI eedv�ieÀR o¯ d�tenE�AelyANH. pE� ePlisHtYnAykãAÄ üdAvIdH nE�AewA�M y�Ö�i½ vErìý q�H öE�A}uM pRy�Ý.10atirAviel te� nIy�M nieÀRyA¼k
¼M mwÍiE�AkNM. {AÀ niÍÅÆ t�ngr�iElÆ mwÍuk. nAykãAÄ nie��·i pRy�� tiãkeLAÝM ecvie�A�¯tH. nI nlÂvnANH. sUrYÀ �diÆ�EtAewÐlM viw�k.ÿ
11atinAÇ dAvId�M av
eÀRyA¼k¼M atirAviel te� q}uE�·H ePlisHtY¯ew rAjYE�ÆEpAyi. ePlisHtYÄ yie EyliElÆ kyRiE�Avuky�M ecyHt�.
aaaammmmAAAAEEEEllllkkkkYYYYÄÄÄÄ ssssiiiikkkkÂÂÂÂAAAAggggHHHH ��������mmmmiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝm��AM divsM dAvId�M aveÀR�¼k¼M sikÂAgiÇ q�i. amAEl
kYÄ sikÂAgH ��mic�tAyi avÄ kìu.enegbH èEdz�ANH amAElkYÄ ��mNM nw�iytH. avÄ sikÂAgien ��miÆky�M ngrM ¡e�riÆky�M ecyHt�.2sikÂAgiel OIkeL avÄ twvukArA�i. ecRu��Aery�M v]Öery�M avÄpiwi�wi. �ery�M avÄ ekA�ilÂ. aver piwic�@ ekAìuEpAvukmAÒM ecyHt�.
3dAvId�M ��¯M sikÂAgiel�iyE�AÅ
ngrM k�ieyriy��tAyANvÄ kìtH.av¯ew BArYmA¯M puÒãA¯M puÒimA¯Moe� nxHwe��@. amAElkYÄ avereylÂAM piwic�@ekAìuEpAyi.
4öniy�M kryA
nAvA�Ò �INiÆMver dAvId�M aveÀR EsnAMgͼM �c��iÇ nilviLic�@.5dAvIdieÀR BArYmArAy yie EylukAriahiEnAvM, kÄE�liel nAbAlieÀRviDvyAy abIgyiÇ q�ivery�MnxHwe��@.
6tͼew m�eL twvukArAyi piwic�@
ekAìuEpAytiÇ EsnAMgÍÅ m�}uv½Md�+KiÆky�M EkApiÆky�M ecyHt�.avÄ dAvIdien kelÂRi�u ekAlÂ@�tien�·i sMsAriÆkyAyi¯Ý. atHdAvIdien vLer d�+KitnA�i. q�AÇdAvIdH teÀR eedvmA�� yEhAvyiÇzåi keì�i.
7dAvIdH puErAhitnAy
abYATAriEnAw� pR�u, þ�EPAdHekAìuv±.ÿ
8anÙrM dAvIdH yEhAvEyAw� èAÄ
Øic�@, þ{ͼew �w�MbÍeL piwic�@ekAìuEpAyver {AÀ piÚwrNEmA?{Anver piwiÆEmA?ÿ yEhAv mRupwipR�u, þaver piÚw¯k, nI aver
30
307 1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 30:9-31:3
piwiÆM. niͼew �w�MbÍeL nI r�iÆM.ÿ
ddddAAAAvvvvIIIIdddd����MMMM ��������¯̄̄̄MMMM ööööQQQQjjjjiiiippppHHHHttttiiiiÇÇÇÇnnnniiiiÝÝÝÝ����aaaawwwwiiiimmmmkkkkeeeeLLLL kkkkAAAA¹¹¹¹ÝÝÝÝ
9-10dAvIdH tE�AewA�m�� aRu¾Ru
Epery�M ��i ebEsAÄmlyiw��iElÆEpAyi. aveÀR sMG�iel ö¯¾RuEpÄ � ÐlÏ tÍi. yAÒ «wrAnAvA�Ò �INit¯M d�Äb�l¯mAytinAlANHavÄ aview tÍiytH. atinAÇ dAvId�M nA¾Ru Ep¯M amAElkYer piÚwÄÝ.
11dAvIdieÀRyAÅ�AÄ o¯ vyliÇ o¯
öQjipHt�kAren kìu. avÄ avendAvIdieÀRyw�E�Æ ekAìuEpAyi.avÄ avnH ev�vuM B�NvuM ekAw�Ï.
12avÄ öQjipHt�kArnH o¯ kxNM
a�iywy�M �N�m�ÙiriÆly�M nÇki.B�NM k}ic�E�AÅ aveÀR �INM mARi.k}i� m�Ý dinrAÒÍLiÇ avÀ oÝMk}ic�i¯�ilÂ.
13dAvIdH öQjipHt�kArEnAw� EcAdic�@,
þ�rA¹ nieÀR yjmAnÀ? nI qviewniÝM v¯Ý?ÿöQjipHt�kArÀ mRupwi pR�u, þ{AÀ
o¯ öQjipHt�kArnANH. o¯ amAElkYeÀR awimyANH {AÀ. m��H divsM m�ÛHqniÆ ErAgM vriky�M yjmAnÀ qe��Ep�iÆky�M ecyHt�.
14E�tYÄ jIvi
Æ� enegbH {ÍÅ ��mic�@. ey¸dy�M kAElbukAÄ vsiÆ� enegbuM{ÍÅ ��mic�@. sikÂA�M {ÍÅ k�ic�@.ÿ
15dAvIdH öQjipHt�kArEnAw� EcAdic�@,
þ{ͼew �w�MbÍeL piwic�@ ekAìuEpAyv¯ew aw�E�Æ nI {ÍeLekAìuEpAkAEmA?ÿ öQjipHt�kArÀ mRupwi pR�u, þeedvsm��iÇ niÍÅo¯ viEzxvAgHdAnM ecyHtAÇ averkeì�AÀ {AÀ niÍeL shAyi�AM.q�AÇ qe� ekAlÂ@kEyA yjmAnentiriEc�løiÆkEyA ec�ielÂÝ niÍÅvAÆ trNM.ÿ
ddddAAAAvvvvIIIIddddHHHH aaaammmmAAAAEEEEllllkkkkYYYYeeeerrrr EEEEttttAAAAlllløøøøiiiiÆÆÆÆÝÝÝÝ16öQjipHt�kArÀ dAvIdien amAElkY
¯ewyw�E�Æ ekAìuEpAyi. avÄtiÝM �wic�@M o¯ eemtAn�i½ ¡·@MkiwÆkyAyi¯Ý. ePlisHtYriÇniÝMey¸d�AriÇniÝM tÍÅ piwiec�w��sADnͼew EpriÇ avÄ ahÂAdiÆkyAyi¯Ý.
17dAvIdH aver ��miÆky�M
vDiÆky�M ecyHt�. sUErYAdyM m�tÇpiE·�H sAyA�Mver avÄ �·@m��i.o�k��RÏ kyRi oAwiE�Ay nA¾Ruy�vA�eLA}iek amAElkYrA¯M avEzxic�ilÂ.
18amAElkYÄ piwic�@ekAìuEpAy
teÀR rìu BArYmAÄ shitM qlÂAM dAvIdHtiric�@piwic�@.
19oÝM nxHwe��i¯�ilÂ.
m�}uvÀ ��ikeLy�M v]Öery�M avÄkeì�i. tͼew m�eL m�}uvÀ avÄkeì�i. amAElkYÄ ekAìuEpAyetlÂAM avÄ keì�i. dAvIdH aveylÂAM
tiriek ekAìuvÝ. 20�w�keLy�M kÝ
kAlikeLy�M m�}uvÀ dAvIdH ekAìuvÝ.dAvIdieÀR �Å�AÄ öQ m]gÍeL m�EÛnw�i. avÄ pR�u, þav dAvIdieÀRs�AnmANH.ÿ
qqqqllllÂÂÂÂAAAAvvvvÄÄÄÄÆÆÆÆMMMM ««««llllYYYY ppppÜÜÜÜHHHH21ebEsAÄ mlyiw��iÇ tÍiyi¯�
ö¯¾Ru Ep¯ewyw��H dAvIdH q�i.avÄ dAvIdien piÚwrAÀ k}iyA�d�Äb�l¯M �INit¯mAyi¯Ý. avÄdAvIdieny�M avEnAewA�M EpAy BwãAery�M kANAÀ öRÍivÝ. dAvId�M eesnYvuM aw�Ïv�E�AÅ ebEsAÄ mlyiw��iel jnÍÅ aver �zMsic�@.dAvIdH avErAw� �zlmEnVxic�@.
22dAvI
diEnAewA�M EpAyvriÇ �}��ArAy�tA½M d�xHwãA¯ìAyi¯Ý. � �}��AÄ pR�u, þöQ ö¯ÞRu EpÄ nE�AewA�M v�ilÂ. atinAÇ n�Å avÄ�HoÝM ekAw�E�ìtilÂ. avÄ�H av¯ewBArYmAery�M m�ELy�M mAÒEm lBiÕ.ÿ
23dAvIdH mRupwi pR�u, þa¯tH sEhA
drãAEr, aÍen ec�¯tH! yEhAv nm�Æ nÇkiytien�·i ciÙiÆk! ne���mic� zÒ@vien EtAløi�AÀ yEhAvne� a½vdic�@.
24niÍÅ pRy��tH
�¯M æÖi�ilÂ! sAmAnÍELAewA�Mni�vÄÆM y�Ö�iÇ EpAyvÄÆM «lYsADnÍÅ nÇkNM. qlÂAvÄÆM o¯EpAel p»vyH�NM.ÿ
25dAvIdH ötH
yi AEyliÇ o¯ kløny�M niymvumA�i. öÝM öQ niymM «w¯Ý.
26dAvIdH sikÂAgiel�i. anÙrM
amAElkYriÇniÝM piwiec�w�� sADnÍLiÇ �ER avÀ ey¸dyiel EntA�LAy teÀR suXÏ�Å�yc�@ ekAw�Ï. dAvIdu pR�u, þyEhAvy�ew zÒ@�LiÇniÝM {AÀ qw�� sADnÍLiÇniÝ niÍÅÆ� s�AnmANH öv.ÿ
27dAvIdH, � sADnÍLiÇniÝM �eR
EbETÇ, enegbiel rAEmA�H, yAØIÄ,28aErAEvÄ, siPHEmA�H, qsHetEmAvA,
29rAKAÇ. eyrhHEmlY¯ewy�M EknY¯ew
y�M ngrÍÅ, 30EhAÄ�A, EbAÄ �zAÀ,
aTA�, 31ehEéAÀ q�iviwÍLiel
EntA�ÅÆM ekAw�Ï. dAvId�M ��¯MtAmsic� qlÂA sMGÍLiel EntA�ÅÆM avÀ � sADnÍLiÇ �eR ayc�@ekAw�Ï.
eeeezzzzQQQQlllliiiieeeeÀÀÀÀRRRR mmmmrrrrNNNNMMMMePlisHtYÄ yi AEylientierpwev�@ky�M yi AEylukAÄ
ePlisHtYriÇniÝM oAwiE�Avuky�MecyHt�. giÇEbAvApÄv�t�iÇvc�HaEnkM yi AEylukAÄ ekAlÂe��@.2ePlisHtYÄ ezQliEnAw�M puÒãAErAw�M kw�� y�ÖM nw�i. ePlisHtYÄezQlieÀR puÒãArAy EyAnATAÀ,abInAdAbH, emÇ�I³vA q�ivervDic�@.
3ezQlientiery�� y�ÖM �w�tÇ
�w�tÇ vxLAyi. vilÂALikÅ qyHt
31
1 zzzzmmmm����EEEEvvvvÇÇÇÇ 31:4-13 308
aÛukEL·H ezQlinH vLer priE�·@.4teÀR �y�DvAhkEnAw� ezQÇ pR�u, þnieÀR vAeLw��H qe� vDiÆk.aE�AÅ viEdzikÅ qe� m�RiEvløic�HprihsiÆkyil ÂEl  A ? ÿ q�AÇezQlieÀR �y�DvAhkÀ vis�tic�@. ayAÅ vlÂAet By�i¯Ý. atinAÇ ezQÇ sVÙM vAeLw�Ï sVyMmric�@.
5�y�DvAhkÀ ezQÇ mric�«
kìu. atinAÇ av½M sVÙM vA¼ekAìH �´htY ecyHt�. ezQliEnAewA�M avÀ aview mric�@vI¹.
6aÍen,
ezQluM aveÀR m�Ý puÒãA¯M �y�DvAhk½M o¯mic�H aÝ mric�@.
eeeezzzzQQQQlllliiiieeeeÀÀÀÀRRRR mmmmrrrrNNNN����iiiiÇÇÇÇ eeeePPPPlllliiiissssHHHHttttYYYYÄÄÄÄÆÆÆÆ ssssEEEEÙÙÙÙAAAAxxxxMMMM
7tA}Hvry�ew mRuvz� yi AEylu
kAÄ, tͼewyA¼kÅ y�Ö�iÇ niÝMoAwiE�A��« kìu. ezQluM puÒãA¯Mmric�tH avÄ kìu. atinAÇ � yi AEylukAÄ tͼew ngrÍÅ vi�H oAwiE�Ayi. aE�AÅ ePlisHtYÄ av¯ewngrÍLiÇ vÝ tAmsmA�i.
8piE·�H, m]tEdhÍLiÇniÝ� sAD
nÍeLw��AÀ ePlisHtYÄ mwÍiE�Ayi.
giÇEbAvApÄv�t�iÇ ezQluM m�ÝpuÒãA¯M mric�@kiwÆ�tH avÄ kìu.9ePlisHtYÄ ezQlieÀR tl ev�imA·@ky�M aveÀR �y�DM qw�Æky�MecyHt�. � vAÄ� avÄ ePlisHtYÄ�iwyiluM tͼew vi#hͼew �lyÍLiluM q�ic�@.
10avÄ ezQlieÀR
�y�DM asHEtAer�ieÀR EdvAly�iÇ vc�@. ePlisHtYÄ ezQlieÀRzrIrM Eb�H-zAniel ¡mriÇ ¬�iyiw�ky�M ecyHt�.
11ePlisHtYÄ ezQliEnAw� ecyHt
kArYÍÅ gielyAdiel yAEbzHnivAsikÅ Ek�@.
12atinAÇ yAEbziel
qlÂA BwãA¯M Eb�H-zAniElÆ EpAyi.rAÒi m�}uv½M avÄ nwÝ! anÙrMavÄ ezQlieÀR zrIrM Eb�H-zAnielBi�iyiÇniÝM qw�Ï. ezQlieÀRpuÒãA¯ew zrIrͼM avÄ öR�i. anÙrM avÄ � zrIrÍÅ yAEbziElÆekAìuEpAyi. aview yAEb²kAÄezQlieÀRy�M m�Ý puÒãA¯ewy�M zrIrÍÅ dhi�ic�@.
13anÙrM avÄ ezQ
lieÀRy�M puÒãA¯ewy�M aÐikÅepRu�i yAEbziel mrc�@v�iÇ sMsHkric�@. anÙrM �}u divsM �pvsic�HyAEb²kAÄ tͼew d�+KM èkwi�ic�@.
License Agreement for Bible TextsWorld Bible Translation Center
Last Updated: September 21, 2006
Copyright © 2006 by World Bible Translation CenterAll rights reserved.
These Scriptures:
• Are copyrighted by World Bible Translation Center.• Are not public domain.• May not be altered or modified in any form.• May not be sold or offered for sale in any form.• May not be used for commercial purposes (including, but not limited to, use in advertising or Web banners used
for the purpose of selling online add space). • May be distributed without modification in electronic form for non-commercial use. However, they may not be
hosted on any kind of server (including a Web or ftp server) without written permission. A copy of this license (without modification) must also be included.
• May be quoted for any purpose, up to 1,000 verses, without written permission. However, the extent of quotation must not comprise a complete book nor should it amount to more than 50% of the work in which it is quoted. A copyright notice must appear on the title or copyright page using this pattern: “Taken from the HOLY BIBLE: EASY-TO-READ VERSION™ © 2006 by World Bible Translation Center, Inc. and used by permission.” If the text quoted is from one of WBTC’s non-English versions, the printed title of the actual text quoted will be substituted for “HOLY BIBLE: EASY-TO-READ VERSION™.” The copyright notice must appear in English or be translated into another language. When quotations from WBTC’s text are used in non-saleable media, such as church bulletins, orders of service, posters, transparencies or similar media, a complete copyright notice is not required, but the initials of the version (such as “ERV” for the Easy-to-Read Version™ in English) must appear at the end of each quotation.
Any use of these Scriptures other than those listed above is prohibited. For additional rights and permission for usage, such as the use of WBTC’s text on a Web site, or for clarification of any of the above, please contact World Bible Translation Center in writing or by email at [email protected].
World Bible Translation CenterP.O. Box 820648Fort Worth, Texas 76182, USATelephone: 1-817-595-1664Toll-Free in US: 1-888-54-BIBLEE-mail: [email protected]
WBTC’s web site – World Bible Translation Center’s web site: http://www.wbtc.org
Order online – To order a copy of our texts online, go to: http://www.wbtc.org
Current license agreement – This license is subject to change without notice. The current license can be found at:http://www.wbtc.org/downloads/biblelicense.htm
Trouble viewing this file – If the text in this document does not display correctly, use Adobe Acrobat Reader 5.0 or higher. Download Adobe Acrobat Reader from:http://www.adobe.com/products/acrobat/readstep2.html
Viewing Chinese or Korean PDFs – To view the Chinese or Korean PDFs, it may be necessary to download the Chinese Simplified or Korean font pack from Adobe. Download the font packs from:http://www.adobe.com/products/acrobat/acrrasianfontpack.html