malevich president van de ruimte
DESCRIPTION
ÂTRANSCRIPT
?! Jan Paul Schutten won in 2008 en 2014
de Gouden Griffel .
Leeftijd: vanaf 9 jaar
Toekomstmensen, vliegende steden, zwarte vierkanten & schilderijen van boeren en arbeiders. Kunstenaar Kazimir Malevich (1878-1935) werd er wereldberoemd mee. Maar wat is er nou zo knap aan het schilderen van een zwart vierkant? En wat doen die futuristische wezens op de schilderijen van Malevich?
Ka z i m i r m a l e v i c h was een ontdekkingsreiziger. Altijd bezig met het maken van
de meest fantastische kunst. In dit boek stap je in de voet sporen van de wereldberoemde kunstenaar. Je kijkt door zijn ogen naar het boeren leven in Rusland, je ontdekt wat hij allemaal in de ruimte zag en je beleeft de overwinning van de ‘Toekomstmensen’ op de zon.
‘ Echte kunstenaars
maken niets na, maar
creëren iets nieuws. ’Kazimir Malevich
Karen Mertens en Jan van ZijverdenJan Paul Schutten
President van de Ruimte
met tekeningen van Sieger Zuidersma
Kazim
ir Malevich
P resident van de R uimte
KazimirMalevich
Jeugd
Jeugd
123456
<789
10123
<456789
20123456789
30123456789
301
Kazimir MalevichPresident van de Ruimte
Jan Paul Schutten
Karen Mertens en Jan van Zijverdenmet illustraties van Sieger Zuidersma
1234567>89101234>567892012345678930123456789101
Tijdreiziger met verf . 3
Vincent en Kazimir op de boerderij . 6
Oneindig wit . 22
Malevich in de spiegel . 28
De wereld van Kazimir Malevich . 32
Malevich in jaartallen . 36
Inhoud
3
123456
<789
10123
<456789
20123456789
30123456789
301
En trouwens ook totaal andere werken. Ze zijn te bewonderen in belangrijke musea overal ter wereld. Maar hoe kan dat? Wat is er zo bijzonder aan een vierkant? Wie was die Malevich? En wat maakte hij nog meer? Over die vragen gaat dit boek. Want als je weet wie Malevich was, dan snap je waarom hij dit soort kunstwerken maakte. Als je snapt waarom hij dit soort kunst werken maakte, dan begrijp je meteen iets meer van moderne kunst. En als je meer van moderne kunst begrijpt, dan wordt een bezoek aan een kunstmuseum ineens veel interessanter en leuker. Bovendien inspireert het jou misschien ook wel om net zo’n groot kunstenaar als Kazimir Malevich te worden. Want een groot kunstenaar, dát was hij.
St e l j e v o o r . Je schildert een zwart vierkant en gaat ermee naar een museum. Niet alleen koopt
het museum jouw zwarte vierkant, later wordt het ook nog eens enorm veel waard. En jij wordt wereld
beroemd. Onvoorstelbaar toch? Waarom zou iemand in hemelsnaam een schil
derij van een zwart vierkant kopen? En waarom zouden zoveel mensen dat schilderij willen zien? Zoiets kan
iedereen toch maken? Toch is dit geen verzonnen verhaal. De schilder en het
zwarte vierkant bestaan echt. De schilder heet Kazimir Malevich. Hij maakte niet alleen zwarte vierkanten, maar ook vierkanten in andere kleuren.
Tijdreiziger met verf Jan Paul Schutten
‘Het vierkant is geen onbewuste
vorm. Het is gemaakt door met het
gevoel te denken. Het is het gezicht
van de nieuwe kunst. ’Kazimir Malevich
Kazim
ir Malevich ron
d 1900
Wat is er in hemelsnaam zo bijzonder aan een zwart vierkant?
Zou jij zo’n vierkant in je
kamer hangen?
4
1234567>89101234>567892012345678930123456789101
Schilderen, schilderen en nog eens schilderen
Op z i j n v i j f t i e n d e mocht Kazimir naar de kunst opleiding in Kiev. Daar leerde hij om zo natuur
getrouw mogelijk te schilderen. Dat wilde hij maar al te graag en Kazimir was een prima leerling. Heel lang kon hij alleen niet op die opleiding blijven, want na een jaar moest zijn vader voor zijn werk naar Koersk verhuizen. En Kazimir ging mee. Hij kreeg in Koersk geen kunstopleiding meer, maar bleef toch schilderen. Hij richtte zelfs een groepje op met andere kunstenaars. Intussen ging Kazimir bij de spoorwegen werken om geld te verdienen. Dat geld had hij nodig omdat hij naar de kunstacademie van Moskou wilde gaan. Maar geld was niet het grootste probleem: Kazimir werd niet aangenomen. Ze vonden hem helaas nog niet goed genoeg. Hoewel, helaas… Hij nam les bij de schilder Fyodor Rerberg. Bij deze oude meester leerde hij heel veel.
Kazimir Severinovich
Al s j e h e t w e r k van Malevich wilt begrijpen, dan moet je eerst wat meer weten over hem zelf, zijn
land en de tijd waarin hij leefde. Kazimir Severinovich Malevich (dat spreek je uit als Maléwietsj) werd in 1878 geboren in Kiev, in het huidige Oekraïne. Zijn ouders kwamen uit Polen en zijn vader had een goede baan als bedrijfsleider in een suikerfabriek. De familie verhuisde nogal eens en zo kwam het dat Kazimir opgroeide in plaatsen waar kunst en cultuur helemaal niet belangrijk waren. Er waren dan ook geen musea of andere plekken waar hij schilderijen kon bewonderen. Kazimir had dus weinig voorbeelden, maar hij hield wel van schilderen. Heel veel zelfs. En nog meer hield hij van schoonheid. Die zag hij overal in. Zo kon hij uren naar de sterren
hemel kijken. Of naar de natuur. Zelfs het borduurwerk
dat de vrouwen in boeren dorpjes
maakten, vond hij mooi.
‘ Er kwam een dag die schokkend voor me was. Ik zag een schilder die een dak aan het schilderen was. Het dak werd zo groen als de bomen en de
hemel. Dit bracht mij op het idee dat met deze verf de bomen en de hemel weergegeven konden worden. ’
Kazimir Malevich
Is een schilderij mooier als het
echter lijkt?
?! Of Malevich is geboren in
1878 of in 1879 weet nieman
d.
Er is geen geboortebewijs e
n
zelf deed Malevich een beet
je
geheimzinnig over zijn leef
tijd .
5
123456
<789
10123
<456789
20123456789
30123456789
301
Minder echt is echter
Ka z i m i r h a d t o t d a n t o e vooral geleerd om zo realistisch* mogelijk te schilderen. Hoe meer een
schilderij op de werkelijkheid leek, des te beter het was. Dankzij Fyodor Rerberg kwam hij in aanraking met heel andere schilderstijlen. Eén van die stijlen was het impressionisme. Impressionistische schilderijen lijken van een afstand wel levensecht, maar hoe dichterbij je komt hoe grover de penseelstreken worden en hoe minder precies alles wordt. Bekende schilders in die stijl zijn Claude Monet, Edgar Dégas en PierreAuguste Renoir. Impressionistische schilders hoefden niet zo nodig heel precies te schilderen, ze wilden vooral de sfeer of het gevoel van een bepaalde situatie weer geven. Impressionistische schilderijen zijn dan ook vaak levendige taferelen met mensen of juist rustige landschappen. Het licht en de kleuren zijn daarbij enorm belangrijk. Bij een goed gemaakt impressionistisch schilderij heb je sneller het gevoel dat je er zelf bij bent, dan bij een realistisch schilderij.
Kunst die interessanter is dan de werkelijkheid
He t i m p r e s s i o n i s m e sprak Kazimir enorm aan. Net als de stijl die daaruit voortvloeide: het post
impressionisme*. Die stijl ging nog net iets verder dan het impressionisme. Bij het postimpressionisme ging het er helemaal niet meer om dat een schilderij natuur getrouw leek. Het gevoel dat een schilderij teweegbracht was veel belangrijker. Net als de compositie of de kleuren. Deze schilderijen zagen er dus nog minder echt uit. Vincent van Gogh is zo’n schilder die in deze stijlen werkte. Als je zijn schilderijen ziet, dan valt het op dat hij kleuren en vormen gebruikt die je in het echt niet ziet, maar die wel mooi zijn. Voor Kazimir, die zo van schoonheid hield, was dit enorm interessant. Waarom zou je zo realistisch mogelijk schilderen als je met mooiere kleuren en vormen méér kon zeggen?
?! Malevich tekende op elk snippertje papier dat hij kon vinden. Hij had altijd een schetsboekje bij zich .
Zomerlan
dschap, Kazim
ir Malevich
, omstreeks 1929
6
1234567>89101234>567892012345678930123456789101
Boeren zijn echtVincent van Gogh tekende en schilderde tijdens zijn korte leven vooral boeren. Bij boeren voelde hij zich gelukkig. ‘Ik ben een boerenschilder’ zei hij, ‘Boeren zijn tenminste echt’. Ook Malevich was helemaal in zijn element op het platteland. Als jongetje bewonderde hij het kleurrijke borduurwerk van
Malevich was dol op boeren. In Nederland was ook een kunstenaar met een grote voorliefde voor het boerenleven. Dat was Vincent van Gogh. Je kent hem vast wel van schilderijen als ‘De aardappel eters’ en ‘Zonnebloemen’. Vincent van Gogh leefde net iets eerder dan Kazimir Malevich. Hij stierf in het jaar dat de kleine Kazimir z’n twaalfde verjaardag vierde en besloot om kunstenaar te worden. Van Gogh maakte kunst waar Malevich graag naar keek.
de boerinnen en soms hielp hij boerenfamilies met het versieren van hun kachels en vloeren. Volgens Malevich leefden boeren op het platteland in vrijheid en daar was hij erg jaloers op. Soms ontsnapte Malevich zelfs even uit z’n atelier om koeien te zien en mestlucht op te snuiven. Kwam hij onderweg een boer tegen, dan maakte hij altijd even een praatje.
Van Gogh in DrentheVan Gogh ging ook graag naar de boeren toe. Zo belandde hij in 1883 in Drenthe. Een andere schilder had hem namelijk verteld dat je in deze provincie fantastisch in de open lucht kon schilderen. Dat was toen hevig in de mode. Maar de arme Van Gogh hoopte vooral ook dat het leven in Drenthe lekker goedkoop zou zijn. Bovendien wilde hij alleen nog maar rust. Het was namelijk net uit met z’n vriendin. In het dorpje Nieuw-Amsterdam huurde Vincent een hotelkamertje. Hij ging er hard aan de slag. Binnen drie maanden maakte hij zestien tekeningen, zeven schilde-rijen en heel veel schetsen.
Maaier m
et sikkel, Vincent van G
ogh, 1889
Maaister, K
azimir M
alevich, 1928-1929
Vincent en Kazimir op de boerderij Karen Mertens
7
123456
<789
10123
<456789
20123456789
30123456789
301
‘Op de velden werkten de boeren. Ik, kunstenaar
in de dop, bewonderde de velden en de ‘kleurige
arbeiders’ die aan het wieden waren of suikerbieten
rooiden. Groepen meisjes in kleurige kleding gingen
in rijen over de akkers. ’Kazimir Malevich
Dief en moordenaarVincent had hoge verwachtingen toen hij in Drenthe aankwam. Het was er inderdaad rustig en goedkoop. En de Drenten waren fantastisch, dat wel. Maar de Drenten hielden niet van Van Gogh. Ze begrepen hem niet, lach-ten hem uit en beweerden zelfs dat hij een dief en een moordenaar was. Vlak voor kerst 1883 ging Van Gogh naar zijn familie in Noord-Brabant. Hij liet al z’n bezittingen in het hotel achter, omdat hij dacht snel weer terug te zijn. Maar Van Gogh kwam er nooit weer. Toen het hotel in 1904 werd
verbouwd, gingen al zijn spullen – ook de tekeningen, schetsen en
schilderijen – gewoon in de houtkachel.
Er was immers niemand die zulke
rare dingen wilde hebben…
Het beste schilderijEén van de schilderijen die Van Gogh in Drenthe maakte, was ‘De Turfschuit’. Volgens mensen die verstand hebben van kunst, is dat het beste schilderij dat Van Gogh in Drenthe produceerde. Het schilderij is losjes geschilderd,
maar maakt toch een krachtige indruk. En ondanks dat het een beetje donker en somber is, zitten er opvallend veel bijzondere licht- en kleur-effecten in. Van Gogh was zelf ook erg tevreden over het schilderij van de turfschuit. Dat schreef hij in een brief aan zijn broer Theo.
De Turfschuit, V
incent van Gogh
, 1883
8
1234567>89101234>567892012345678930123456789101
verbeteren en waren allebei ‘voor-op lopers’. Malevich en Van Gogh bedachten nieuwe manieren van schilderen waarmee ze andere kunstenaars inspireerden. Hoewel ze soms door niemand werden begrepen, piekerden ze er niet over om dingen mooier te schilderen dan ze waren. En schilderen wat anderen wilden, deden ze ook niet. Toen ze stierven, zaten ze allebei nog vol ideeën.
2.315 kilometer verderopIn hetzelfde jaar zag Malevich, die 2.315 kilometer verderop in Moskou woonde, voor het eerst een schilderij in de stijl waarin Van Gogh werkte. Het was ‘Kathedraal van Rouen’ van Monet, een impressionistisch schilderij. Malevich was super-enthousiast en zei: ‘vanaf nu ben ik een impressionist’. Hij schilderde een tijd lang op dezelfde manier als de impressionisten. Malevich bestudeerde voor zijn werk veel schilderijen, vooral van… Vincent van Gogh. Later schilderde hij nog in een heleboel andere stijlen. Maar hoe hij ook schilderde, boeren en boerinnen speelden altijd een grote rol.
Twee eigenwijze ‘vooroplopers’Vincent van Gogh en Kazimir Malevich deelden niet alleen hun fascinatie voor boeren. Hun levens draaiden helemaal om kunst. Ze wilden zichzelf steeds
Kathedraal van R
ouen, C
laude M
onet, 1894
Boeren
, Kazim
ir Malevich
, 1928-1929?! Als je de boeren bekijkt die
Malevich aan het einde van zijn leven schilderde, dan zie je dat het leven op het platteland erg zwaar was .
9
123456
<789
10123
<456789
20123456789
30123456789
301
De hou
thakker, Kazim
ir Malevich
, 1912
Een wereld van kubussen en bollen
Er wa r e n n o g m e e r s t i j l e n die Kazimir interesseerden. In 1907 zag hij op een tentoon
stelling werk van allerlei moderne schilders uit WestEuropa en dat inspireerde hem enorm. Kazimir wilde voortaan niet meer natuurgetrouw schilderen. Hij wilde vernieuwen, net als de Europese schilders. Eerst maakte hij veel (post )impressionistisch werk. Vanaf 1911 maakte hij schilderijen die meer bij een andere stroming pasten: het kubisme*. De schilder Pablo Picasso heeft ook veel kunst in deze
stijl gemaakt. Kubisten vonden dat elke vorm in de natuur was opgebouwd uit voorwerpen met rechte lijnen of cirkels. Je kon dus alles schilderen met behulp van bollen en rechthoeken. Vandaar dat je veel hoekige vormen en bollen ziet in het werk van Malevich uit die tijd. Door de invloed van het kubisme werd zijn werk steeds moderner en moderner. Hij gebruikte meer abstracte vormen, oftewel vormen die niet bedoeld zijn om iets voor te stellen. Tegelijkertijd bleef Malevich ook trouw aan zijn afkomst: hij schilderde vaak taferelen die te maken hadden met het boeren leven.
Tála niew môet mák
Ma l e v i c h w i l d e n i e t meelopen met de andere schilders. Hij wilde vooroplopen en nieuwe dingen
maken. Als het om schilderen ging, dan voelde hij zich als een god. Zoals God een wereld had gemaakt die nog niet bestond, zo wilde Malevich schilderijen maken zoals die nog nooit hadden bestaan. Hij ging weer over op een nieuwe stijl: het futurisme*. Het futurisme (‘futuro’ betekent ‘toekomst’) zette zich af tegen alle bestaande regels in de taal. Weg met alle oude regeltjes, vonden de futuristen. De taal moest weer opnieuw uitgevonden worden. Of, zoals een futurist van toen het had kunnen zeggen: ‘tála niew môet mák’. Want zo schreven ze, met zelf bedachte woorden en gekke leestekens. Hun gedachte gang sprak iemand als Malevich natuurlijk heel erg aan. Met nog enkele andere schilders verlegde hij de ideeën van de futuristen naar de schilderkunst.
Zou je andere dingen schilderen
als je ergens anders opgroeit?
10
1234567>89101234>567892012345678930123456789101
Een koe met een viool
Ma l e v i c h s c h i l d e r d e niet alleen voor de schoonheid. Hij had een
boodschap met zijn schilderijen. En omdat hij wist dat de meeste mensen die er nooit uit zouden halen, schreef hij begeleidende
teksten op de achterkant. Het is alleen de vraag of iedereen die wel snapte. Zo schilderde hij in 1912/1913 een koe en een viool met op de achterkant de uitleg. Het schilderij was bedoeld om onlogisch te zijn. Vandaar een koe en een viool. Het werk is een gevecht tegen de dingen die de meeste mensen ‘gewoon’ vinden, zo schreef hij. Malevich bedacht een nieuwe naam voor zijn stijl: het alogisme*, het nietlogische. Om dat idee nog duidelijker te maken liep hij rond met een knalrode pollepel in zijn knoopsgat. Niet bepaald logisch. Maar dat was dan ook precies de bedoeling…
Koe en viool, K
azimir M
alevich, 1913
Malevich draagt een rode pollepel
op zijn overhemd, 1914-1915
Bekijk een schilderij (maakt niet uit wat en waar,
een plaatje mag ook). Kijk er een tijdje goed naar en
bedenk wat je allemaal wilt veranderen. Leuk om
uit te proberen op de computer of op je telefoon.
Bekijk een schilderij (maakt niet uit wat en waar,
een plaatje mag ook). Kijk er een tijdje goed naar en
bedenk wat je allemaal wilt veranderen. Leuk om
uit te proberen op de computer of op je telefoon.
11
123456
<789
10123
<456789
20123456789
30123456789
301
Weg met de logica!
In 1913 k r e e g Malevich de vraag of hij het decor en de
kostuums voor een opera wilde ontwerpen. Die opera heette ‘Overwinning op de zon’. Er was nauwelijks geld voor, dus alles moest eenvoudig uitgevoerd worden. En er was ook geen orkest, alleen maar een valse piano. Dat laatste maakte toch niet uit, want minder dan de helft van de artiesten kon zingen. Na één keer repeteren werd de opera opgevoerd. Niemand begreep het stuk en al snel liep de helft van de mensen in de zaal weg. Dat vond Malevich niet erg. Er viel niets aan te snappen. Je moest alle logica overboord gooien. En als je dat deed, dan kwam er ‘diepzinnigheid’ voor in de plaats. Alleen door alogisch na te denken kwam je op totaal nieuwe, diepzinnige gedachten en ideeën. Trouwens, één van de decorstukken was een zwart vierkant. Dat stelde de zon voor, alogisch toch? Van dat zwarte vierkant bleef overigens niets over. Het werd aan het eind van de voorstelling door de ‘Toekomstmensen’ verscheurd. Dat was de overwinning op de zon.
Schets en kostuum
van een ‘Toekomstm
ens’, K
azimir M
alevich
?! Tijdens de opvoering van de opera beledigden de acteurs het publiek en gooiden glazen water en thee vanaf het podium naar de toeschouwers .
Malevich schilderde niet alleen, hij ontwierp ook operakostuums. Zo tekende hij de pakken van zogenaamde ‘Toekomstmensen’. Hoe ziet jouw toekomstmens eruit? Verkleed je als toekomstmens of teken er eentje.
12
1234567>89101234>567892012345678930123456789101
De overheersende stijl
He t m e e w e r k e n a a n de opera bracht Malevich op nieuwe ideeën. Volgens hem kon je elke gedachte
of elk gevoel weergeven in abstracte vormen. Zijn werk kreeg daarom weer een andere stijl. Een stijl waarin alles abstract geworden was en je geen herkenbare dingen meer kon onderscheiden. Het werk van Malevich bestond vanaf 1915 uit schilderijen met alleen maar recht
hoekige en ronde vormen in zwart, rood, of andere kleuren. Of uit ‘monochromes’. Dat zijn schilderijen die met dezelfde kleur gemaakt zijn, zoals witte vormen op een
achtergrond van een net iets andere kleur wit. Het bijzondere aan deze schilderijen was dat ze nooit op de kop konden hangen. Ze waren zo gemaakt dat ze altijd even mooi waren, hoe je ze ook hing. Bovendien leek er een soort beweging in te zitten. Net als bij de lijntjes die je achter stripfiguren ziet die hard rennen. Alleen… Malevich had geen strips als voorbeeld. Hij is daarmee één van de uitvinders van die lijnen. De striptekenaars van nu mogen hem dus dankbaar zijn!
Verdwijnen
de constructie, K
azimir M
alevich, om
streeks 1917
‘ Ik heb de blauwe lampenkap van de hemel
naar beneden getrokken
en ben aan de andere kant
beland in de witte diepte,
de vrije oneindigheid. ’Kazimir Malevich
13
123456
<789
10123
<456789
20123456789
30123456789
301
Wat is een rood vierkant?
Ma a r wa t b e d o e l d e Malevich nou met zijn schilderijen? Hij wist dat niemand ze zou begrijpen.
Daarom schreef hij op de achterkant van het rode vierkant: ‘Dit is een realistische schilderkundige versie van een boerin in twee dimensies’. Voor Malevich bestond realistisch schilderen dus niet uit het namaken van de werkelijkheid. Realistisch schilderen was laten zien hoe zijn wereld eruit zag. De abstracte vormen waren een nieuwe ‘taal’. Een taal zonder logica die je aan het denken zette. Een taal die bovendien het zuiverste gevoel weergaf. Zuiverder dan de taal die we dagelijks gebruiken.
De tramlijn naar het gekkenhuis
In 1915 w e r d Malevich uitgenodigd om deel te nemen aan een expositie in een belangrijk museum
in SintPetersburg. De titel van die tentoonstelling was ‘Tramlijn V’ en die naam sloeg, je raadt het al, nergens op. Naast Malevich exposeerden er tien andere kunstenaars. Allemaal droegen ze een rode pollepel in hun
knoopsgat. Er kwamen vijf schilderijen van Malevich te hangen waar hij als uitleg bij schreef: ‘De maker weet niets van deze werken’. De tentoonstelling was allesbehalve een succes. Een krant beschreef ‘Tramlijn V’ als een tramlijn die regelrecht naar het gekkenhuis leidde. En al snel werden alle kunstwerken van de tentoonstelling uit het museum verbannen. Later volgde er een tweede tentoonstelling in de stad, die heette ‘0,10’. Op de schilderijen kwamen geen herkenbare dingen meer voor, alleen rechthoekige vlakken. Maar ook, jawel, het zwarte vierkant. Net als een rood vierkant trouwens.
De tentoon
stelling ‘0,10’ in S
int-Petersburg.
Als je goed kijkt, zie je het zw
arte vierkant van M
alevich boven in de hoek hangen
Rood vierkant, K
azimir M
alevich, 1915
14
1234567>89101234>567892012345678930123456789101
?! Van sommige
schilderijen maakte
Malevich meer dan één
exemplaar. Zo zijn er
maar liefst vier zwarte
vierkanten. Het oudste
zwarte vierkant mag Rusland niet uit. Het is gemaakt in
1915 en hangt in de
Tretjakov Galerie .
En dat zwarte vierkant dan?
Al l e r e e r s t i s h e t zwarte vierkant (net
als het rode) meer dan een vierkant. Het is een zwart vlak, omgeven door een witte rand. Die witte rand noemde Malevich het ‘niets’. Het ‘oneindige’. En, ‘het witte heelal’. Het zwarte vierkant was een raam dat uitkeek op die oneindige ruimte. Maar er was nog iets. Tijdens de tentoonstelling ‘0,10’ hing het schilderij hoog in een hoek van de zaal. Op die plaats hangen gelovige Russen schilderijen van heiligen. Malevich plaatste het vierkant dus op dezelfde hoogte als heiligen uit de Bijbel of zelfs God, zodat het ook een religieuze betekenis kreeg. En al eerder was het de zon, zoals in de opera. Zo was het zwarte vierkant dus een symbool voor heel veel dingen.
Zwart vierkant, K
azimir M
alevich, om
streeks 1923
15
123456
<789
10123
<456789
20123456789
30123456789
301
Tijdreizen met verf
Ee n r o o d v i e r k a n t als boerin. Een zwart vierkant dat een raam is
naar het oneindige, maar misschien ook God. Schilderijen als taal zonder logica… Maak je geen zorgen als je er niets van begrijpt. Er waren maar weinig mensen in de tijd van Malevich die hem snapten. En ook
tegenwoordig nog zijn er kunstliefhebbers die helemaal niets
met de bizarre ideeën van die ‘rare’ Rus heb
ben. Malevich dacht voort durend na over zijn kunst. Hij was met zijn ideeën en
gedachten veel verder dan andere mensen. En al kon hij
alles schilderen wat hij wilde, voor hem was zo’n vierkant op dat moment het hoogst bereikbare, het beste van het beste. Maar wat je zéker zult begrijpen, is dat de schilderijen van Malevich voor die tijd revolutionair waren. Tegenwoordig hangen musea vol met werken waarvan mensen zeggen: ‘Ja, maar dat kan ik ook!’ In de tijd van Malevich waren dit soort werken ongehoord. Alsof je Heavy Metal muziek laat horen aan mensen van 200 jaar geleden en verwacht dat ze het mooi vinden. Malevich was eigenlijk een tijdreiziger. Hij reisde naar de toekomst. Niet met een tijdmachine, maar met verf.
Sommige muziek moet je
vaker horen voordat je het mooi vindt. Zou dat bij het kijken naar
schilderijen ook zo werken?
Suprem
atisme, K
azimir M
alevich, 1915-1916
?! Malevich zou aan één van zijn leerlingen hebben verteld dat hij een hele week niet kon eten, drinken en slapen, nadat hij had ontdekt dat een zwart vierkant op een wit vlak een schilderij kon zijn .
1234567>89101234>567892012345678930123456789101
Uitgave
WBOOKS, [email protected] Museum, [email protected]
TekstJan Paul Schutten, Karen Mertens en Jan van Zijverden
IllustratiesSieger Zuidersma
VormgevingSpletters Grafische Vormgeving, Utrecht
© 2014 WBOOKS / Drents Museum / de auteursAlle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten met betrekking tot de illustraties volgens de wettelijke bepalingen te regelen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Van werken van beeldende kunstenaars aangesloten bij een CISAC-organisatie is het auteursrecht geregeld met Pictoright te Amsterdam. © Pictoright Amsterdam 2014.
ISBN 978 94 625 8048 0NUR 646, 247
Dit boek is gemaakt bij de tentoonstelling ‘Kazimir Malevich – De jaren van de figuratie’ in het Drents Museum in Assen (23 november 2014 – 15 maart 2015).
Jeugd
123456
<789
10123
<456789
20123456789
30123456789
301
SAMENWERKINGS PARTNER
HOOFDSPONSORS
SPONSORS
SUBSIDIEGEVER
Dit boek is mede mogelijk gemaakt door:
BEGUNSTIGERS
IMMUNITEIT VERSTREKKER
INDEMNITEIT VERSTREKKER
?! Jan Paul Schutten won in 2008 en 2014
de Gouden Griffel .
Leeftijd: vanaf 9 jaar
Toekomstmensen, vliegende steden, zwarte vierkanten & schilderijen van boeren en arbeiders. Kunstenaar Kazimir Malevich (1878-1935) werd er wereldberoemd mee. Maar wat is er nou zo knap aan het schilderen van een zwart vierkant? En wat doen die futuristische wezens op de schilderijen van Malevich?
Ka z i m i r m a l e v i c h was een ontdekkingsreiziger. Altijd bezig met het maken van
de meest fantastische kunst. In dit boek stap je in de voet sporen van de wereldberoemde kunstenaar. Je kijkt door zijn ogen naar het boeren leven in Rusland, je ontdekt wat hij allemaal in de ruimte zag en je beleeft de overwinning van de ‘Toekomstmensen’ op de zon.
‘ Echte kunstenaars
maken niets na, maar
creëren iets nieuws. ’Kazimir Malevich
Karen Mertens en Jan van ZijverdenJan Paul Schutten
President van de Ruimte
met tekeningen van Sieger Zuidersma
Kazim
ir Malevich
P resident van de R uimte
KazimirMalevich
Jeugd
Jeugd