management of organic soil for growing sago palm

Management of Organic Soil for Growing sago palmManagement of Organic Soil for Growing sago palm

ผู้��ทำ��ง�นวิจั�ยผู้��ทำ��ง�นวิจั�ยน�ยบุ�ญณรงค์� ธ�น�ร�ตน�น�ยถ�วิร มี�ชั�ย น�งส�ยหย�ด เพ็!ชัรส�ข

ศู�นย�ศู$กษ�ก�รพ็�ฒน�พ็ก�ลทำอง อ�นเน*+องมี�จั�กพ็ระร�ชัด��ร ต��บุลกะล�วิอเหน*อ อ��เภอเมี*อง จั�งหวิ�ดนร�ธวิ�ส

Mr.Boonnarong Thaneerat

Mr.Taworn Meechai

Mrs.Saiyud Phetsuk

ป�ล�มีส�ค์� (Sago) เป็�นพื�ชที่สามารถเจร�ญเติ�บโติได้�ด้ในด้�นร�วน ด้�นเหนยว และด้�นพืที่ (peat) มความ

ที่นที่านติ�อความเป็�นกรด้ส%ง พืบมากในพื�'นที่ภาคใติ�ของป็ระเที่ศ

ค์วิ�มีเป/นมี�และค์วิ�มีส��ค์�ญของป1ญห�

ล�กษณะของป�ล�มีส�ค์�

ดอก

ผู้ลเร*อนยอด ร�ก

ล��ต�นใบุ

ประโยชัน�ป�ล�มีส�ค์�ใบใช�ที่+าจากม,งหล-งคา เน�'อในของส�วนล+าติ�นใช�เล'ยงส-ติว. สก-ด้เอาแป็/งจากล+าติ�นมาใช�เป็�นอาหารเป็ล�อกนอกของล+าติ�นมาที่+าเป็�นเช�'อเพืล�งไม�ป็%พื�'น ก�านใบมาใช�สร�างที่พื-กช-วคราว เป็ล�อกนอกของก�านใบมาสานที่+าเส�อ หร�อฝาบ�าน น+'าเล'ยงจากก�านใบมาที่+ากาว ใบย�อยมาห�อขนม “ขนมจาก” ก�านใบย�อยมาที่+าไม�กวาด้

ประโยชัน�ป�ล�มีส�ค์�ยอด้อ�อนของล+าติ�นเป็�นอาหาร เก1บติ-วอ�อนของด้�วงสาค%มาร-บป็ระที่าน รากที่+ายาพื�'นบ�าน ผลใช�ร-บป็ระที่าน ป็ล%กเป็�นไม�ป็ระด้-บ ไม�ร�มเป็�นแนวก-นลม ป็/องก-นการก-ด้เซาะหร�อพื-งที่ลายของหน�าด้�น ป็ล%กเป็�นแถวหร�อแนวแสด้งแนวเขติพื�'นที่อน,ร-กษ์.

เพื�อศ5กษ์าอ-ติราป็%นและป็,6ยเคมที่เหมาะสมติ�อการเจร�ญเติ�บโติของป็าล.มสาค%ในด้�นอ�นที่รย.เพื�อศ5กษ์าการเป็ลยนแป็ลงค,ณสมบ-ติ�ที่างเคมของด้�นเพื�อเป็�นแนวที่างในการส�งเสร�มการป็ล%กป็าล.มสาค%ส%�เกษ์ติรกรติ�อไป็

วิ�ตถ�ประสงค์�

วิ�งแผู้นก�รทำดลองแบุบุ (3×3) Factorial in RCBD ประกอบุด�วิย 2 ป1จัจั�ย

ป็8จจ-ย A ค�อ การใส�ป็%นป็8จจ-ย B ค�อ การใส�ป็,6ย

อ�ปกรณ�และวิธ�ก�ร

ต��ร�บุทำ�+ 1 กรรมว�ธีไม�ใส�ป็%น+ไม�ใส�ป็,6ยต��ร�บุทำ�+ 2 กรรมว�ธีไม�ใส�ป็%น+ใส�ป็,6ยเคมส%ติร - -151515

ต��ร�บุทำ�+ 3 กรรมว�ธีไม�ใส�ป็%น+ใส�ห�นฟอสเฟติต��ร�บุทำ�+ 4 กรรมว�ธีใส�ป็%นคร5งหน5งของค�าความติ�องการป็%นของด้�น (½LR)+ ไม�ใส�ป็,6ยต��ร�บุทำ�+ 5 กรรมว�ธีใส�ป็%นคร5งหน5งของค�าความติ�องการป็%นของด้�น (½LR)+ ใส�ป็,6ยเคม ส%ติร - -151515

ต��ร�บุทำ�+ 6 กรรมว�ธีใส�ป็%นคร5งหน5งของค�าความติ�องการป็%นของด้�น (½LR)+ ใส�ห�นฟอสเฟติต��ร�บุทำ�+ 7 กรรมว�ธีใส�ป็%นเที่�าก-บค�าความติ�องการป็%นของด้�น (LR)+ไม�ใส�ป็,6ยต��ร�บุทำ�+ 8 กรรมว�ธีใส�ป็%นเที่�าก-บค�าความติ�องการป็%นของด้�น (LR)+ใส�ป็,6ยเคม ส%ติร - -151515

ต��ร�บุทำ�+ 9 กรรมว�ธีใส�ป็%นเที่�าก-บค�าความติ�องการป็%นของด้�น (LR)+ ใส�ห�นฟอสเฟติ


ต��ร�บุก�รทำดลอง 9 ต��ร�บุ จั��นวิน 4 ซ้ำ�5� แต6ละต��ร�บุมี� 4 ต�น


ว-ด้การเจร�ญเติ�บโติที่างด้�านความส%ง ว-ด้ขนาด้เส�นรอบโคน

น-บจ+านวนการแติกหน�อการเก1บติ-วอย�างด้�น (pH, OM, Available P, Extractable K)

ก�รเก!บุรวิบุรวิมีข�อมี�ล

กรรมีวิธ�ไมี6ใส6ป�น

0

200

400

600

800

1000

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550

ป8(พ็.ศู.)

ค์วิ�

มีส�ง

(เซ้ำนต

เมีตร)

ไม�ใส�ป็,6ย ใส�ป็,6ยเคมส%ติร15-15-15 ใส�ห�นฟอสเฟติ


0

200

400

600

800

1000

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


ค์วิ�

มีส�ง

(เซ้ำนต

เมีตร)


กรรมว�ธีไม�ใส�ป็%นกรรมีวิธ�ใส6ป�น1/2 LR

0200400600800

10001200

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


ค์วิ

�มีส�ง

(เซ้ำนต

เมีตร)


กรรมีวิธ�ใส6ป�น1/2 LR

0200400600800

10001200

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


ค์วิ

�มีส�ง

(เซ้ำนต

เมีตร)


กรรมว�ธีใส�ป็%น 12/ LR

ผู้ลก�รทำดลอง

ศู$กษ�อทำธพ็ลของป�นและป�9ยต6อก�รเจัรญเตบุโตของป�ล�มีส�ค์�

ก�รเจัรญเตบุโตทำ�งด��นค์วิ�มีส�ง

กรรมีวิธ�ใส6ป�นLR

0

500

1000

1500

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


ค์วิ�

มีส�ง

(เซ้ำนต

เมีตร)



0

500

1000

1500

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


ค์วิ�

มีส�ง

(เซ้ำนต

เมีตร)


กรรมว�ธีใส�ป็%น LR


0

50

100

150

200

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


เส

�นรอบุ

โค์น(เซ้ำ

นตเมีต

ร)



0

50

100

150

200

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


เส

�นรอบุ


นตเมีต

ร)



0

50

100

150

200

250

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


เส

�นรอบุ


นตเมีต

ร)



0

50

100

150

200

250

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


เส

�นรอบุ


นตเมีต

ร)


กรรมว�ธีใส�ป็%น 12/ LR


ขน�ดเส�นรอบุโค์น



0

50

100

150

200

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


เส

�นรอบุ


นตเมีต

ร)



0

50

100

150

200

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


เส

�นรอบุ


นตเมีต

ร)




จั��นวินก�รแตกหน6อ



0

20

40

60

80

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


จั��น

วินหน

6อ(หน

6อ/กอ)



0

20

40

60

80

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


จั��น

วินหน

6อ(หน

6อ/กอ)



0

20

40

60

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550

ป8(พ็.ศู.)จั��นวิน

หน6อ

(หน6อ/ก

อ)



0

20

40

60

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550

ป8(พ็.ศู.)จั��นวิน

หน6อ

(หน6อ/ก

อ)


กรรมว�ธีใส�ป็%น 12/ LR กรรมีวิธ�ใส6ป�นLR

0

20

40

60

80

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


จั��น

วินหน

6อ(หน

6อ/กอ

)



0

20

40

60

80

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550


จั��น

วินหน

6อ(หน

6อ/กอ

)





ต��ร�บุก�รทำดลองค์วิ�มีส�งของล��ต�น ค์วิ�มีย�วิเส�นรอบุโค์น จั��นวินก�รแตกหน6อ

ป8 2541 ป8 2550 ป8 2541 ป8 2550 ป8 2541 ป8 2550

ไมี6ใส6ป�น+ไมี6ใส6ป�9ย 67.22 b 412.00 c 24.40 a 123.70 c100.

b22.50 d

ไมี6ใส6ป�น+ใส6ป�9ยเค์มี� 70.47 b 874.20 b 21.30 ab 182.50 ab100.

b61.25 ab

ไมี6ใส6ป�น+ใส6หนฟอสเฟต 79.32 a 597.25 c 23.65 a 133.60 bc100.

b33.50 cd

1/2LR+ไมี6ใส6ป�9ย 71.85 ab 465.50 c 22.67 ab 107.40 c 00. 0 c 19.50 d

1/2LR+ใส6ป�9ยเค์มี� 67.82 b1071.88

ab21.90 ab 187.80 a

100. b

47.00 bc

1/2LR+ใส6หนฟอสเฟต 67.71 b 916.42 ab 20.73 ab 184.30 ab200.

a54.25 abc

LR+ไมี6ใส6ป�9ย 66.36 b 543.80 c 21.53 ab 112.50 c 1.00 b 16.00 d

LR+ใส6ป�9ยเค์มี� 73.04 ab 1150.80 a 21.23 ab 178.20 ab 1.00 b 70.50 a

LR+ใส6หนฟอสเฟต 65.82 b 942.60 ab 18.67 b158.44

abc1.00 b 51.50 abc

F- test 0.01 0.01 0.05 0.01 0.05 0.01

C.V. (%) 14 19 9 21 55 34

สร�ปผู้ลก�รทำดลองก�รเจัรญเตบุโตทำ�งด��นค์วิ�มีส�ง

ใส6ป�นเต!มีอ�ตร�ร6วิมีก�บุก�รใส6ป�9ยเค์มี�

ใส6ป�นค์ร$+งหน$+งของค์วิ�มีต�องก�รป�นร6วิมีก�บุหนฟอสเฟต

ไมี6ใส6วิ�สด�ใด ๆ

สร�ปผู้ลก�รทำดลอง ขน�ดเส�นรอบุโค์น

ใส6ป�นค์ร$+งหน$+งของค์วิ�มีต�องก�รป�นร6วิมีก�บุป�9ยเค์มี�

ใส6ป�นค์ร$+งหน$+งของค์วิ�มีต�องก�รป�นร6วิมีก�บุ

หนฟอสเฟต

ใส6ป�นค์ร$+งหน$+งของค์วิ�มีต�องก�รป�น

สร�ปผู้ลก�รทำดลอง จั��นวินก�รแตกหน6อ

ใส6ป�นเต!มีอ�ตร�ร6วิมีก�บุก�รใส6ป�9ยเค์มี�

ใส6ป�นเต!มีอ�ตร�

ใส6ป�นเต!มีอ�ตร�ร6วิมีก�บุหนฟอสเฟต

ศู$กษ�ก�รเปล�+ยนแปลงค์�ณสมีบุ�ตทำ�งเค์มี�ของดน ค�าความเป็�นกรด้-ด้�าง (pH)


ต��ร�บุpH OM (%) P (mg Kg-1 ) K (mg Kg-1)

ก6อนทำดลอง

หล�งทำดลอง







ไมี6ใส6ป�น+ไมี6ใส6ป�9ย 4.20 4.60 56.44 38.05 9.00 7.00 46.00 36.00

ไมี6ใส6ป�น+ใส6ป�9ยเค์มี�ส�ตร 15-15-15 4.20 4.80 41.84 40.24 7.00 16.00 56.00 37.00

ไมี6ใส6ป�น+ใส6หนฟอสเฟต 4.10 4.80 43.74 41.92 5.00 12.00 43.80 28.00

1/2LR+ไมี6ใส6ป�9ย 4.40 4.60 42.15 60.55 10.00 11.00 50.00 36.50

1/2LR+ใส6ป�9ยเค์มี�ส�ตร 15-15-15 4.10 4.80 36.41 45.20 6.00 18.00 67.00 67.00

1/2LR+ใส6หนฟอสเฟต 4.50 4.80 40.32 53.44 9.00 16.00 72.00 84.00

LR+ไมี6ใส6ป�9ย 4.20 4.60 21.99 59.91 11.00 9.00 38.00 58.00

LR+ใส6ป�9ยเค์มี�ส�ตร 15-15-15 4.40 4.90 32.95 54.87 10.00 20.00 60.00 80.00

LR+ใส6หนฟอสเฟต 4.30 4.80 28.45 64.36 8.00 14.00 32.00 58.00

ป็ร�มาณอ�นที่รยว-ติถ,ในด้�น (OM) ป็ร�มาณฟอสฟอร-สที่เป็�นป็ระโยชน. (Available P) ป็ร�มาณโพืแที่สเซยมที่สก-ด้ได้� (Extractable K )

สร�ปผู้ลก�รทำดลอง ก�รเปล�+ยนแปลงค์�ณสมีบุ�ตทำ�งเค์มี�ของดน

ค�าความเป็�นกรด้-ด้�าง (pH ) ของด้�นมการเป็ลยนแป็ลงเพื�มข5'นเล1กน�อยในที่,กติ+าร-บการที่ด้ลอง

ค�าป็ร�มาณอ�นที่รยว-ติถ,ในด้�น (OM ) ในติ+าร-บที่ไม�ใส�ป็%นมแนวโน�มลด้ลง แติ�ติ+าร-บที่มการใส�ป็%นมแนวโน�มเพื�มมากข5'น

ค�าป็ร�มาณฟอสฟอร-สที่เป็�นป็ระโยชน. (Available P) ก1มแนวโน�มที่จะเพื�มข5'น โด้ยเฉพืาะในติ+าร-บที่มการใส�ป็,6ยเคมส%ติร - -1515

15 และติ+าร-บที่ใส�ห�นฟอสเฟติ ส�วนติ+าร-บที่ไม�ใส�ป็,6ยมแนวโน�มลด้ลง

ค�าป็ร�มาณโพืแที่สเซยมที่สก-ด้ได้� (Extractable K) มแนวโน�มเพื�มข5'นในติ+าร-บที่มการใส�ป็%นร�วมก-บการใส�ป็,6ยเคมส%ติร - -1515

15 และติ+าร-บที่ใส�ป็%นร�วมก-บห�นฟอสเฟติ ส�วนติ+าร-บอ�นมแนวโน�มลด้ลง

ข�อเสนอแนะ

ควรมการศ5กษ์าเพื�มเติ�มเกยวก-บการเป็รยบเที่ยบป็ร�มาณมวลชวภาพืของป็าล.มสาค%ในแติ�ละติ+าร-บว�ามความแติกติ�างก-นหร�อไม�อย�างไร เพืราะ

จะเป็�นติ-วช'ว-ด้ที่ช-ด้เจน เพื�อน+ามาป็ระกอบก-บติ-วช'ว-ด้อ�น ๆควรมการศ5กษ์าเพื�มเติ�มเกยวก-บสภาพืแวด้ล�อมที่างธีรรมชาติ�ที่

เป็ลยนแป็ลงไป็อย�างติ�อเน�อง เพืราะเม�อมการป็ล%กป็าล.มสาค%เป็�นเวลาหลายป็> พืบว�า มความหลากหลายที่างชวภาพืเพื�มมากข5'น และสภาพื

แวด้ล�อมที่างธีรรมชาติ�ติ�าง ๆ ด้ข5'นอย�างช-ด้เจนควรมการศ5กษ์าการใช�ป็ระโยชน.จากส�วนติ�าง ๆ ของป็าล.มสาค% ที่-'งเช�ง

ป็ร�มาณค,ณภาพืและผลติอบแที่นที่างเศรษ์ฐก�จอย�างเป็�นร%ป็ธีรรม เพืราะป็าล.มสาค%มป็ระโยชน.มากมาย เช�น ใบน+ามาที่+าจากม,งหล-งคา เน�'อ

ในส�วนล+าติ�นใช�เล'ยงส-ติว. แป็/งจากล+าติ�นใช�เป็�นอาหารส+าหร-บมน,ษ์ย. เป็ล�อกนอกล+าติ�นใช�เป็�นเช�'อเพืล�ง ไม�ป็%พื�'น นอกจากน'ย-งสามารถน+าส�วน

อ�น ๆ มาใช�ป็ระโยชน.ได้�อกมากมาย

management of organic soil for growing sago palm

Documents