mandukya upanishad

123

Upload: narasimhulu-d-kotte

Post on 18-Feb-2016

92 views

Category:

Documents


8 download

DESCRIPTION

This upanishad belongs to Atharva Veda, the smallest upanishad out of 1180 upanishads having only 12 mantras. It also contains the maha vakya - "ayam atma brahma". The only upanishad which needs karika's to understand it completely, written by Sri Gaudapadacharya, the great guru of Sri Jagat Guru AdiShankaracharya. The main goal of this upanishad is to establish Advaita and "AUM_" pranava is the subject matter of the upanishad.

TRANSCRIPT

Page 1: Mandukya Upanishad
Page 2: Mandukya Upanishad

First Published: February 2015

Second Edition: May 2015

Page 3: Mandukya Upanishad

గ ర రన

త తండ లన ర పర శ ర లక తల టం

ంగ నమ రమ య చు ను.

గ ర ష న స భగ నులక , పరమగ ర వ ల ఆ

శంక ర ల , రమణ భగ నులక , కర ణ సమ దులన

సదుర వ ల చలప వ దపద మ లక

నమస సు ను. జన న త తండ ల దమ లక

పణ మమ ల .

హప తలన త తండ లక , తలన వతలక , అధ క

సజ నప తలన ఋ ర లక , ధ కర ప తలన

ట మనుష జనులక , సర వ ఋణగసుడను. ఈ

లక యక ం న తప ల ంట మ ం ,

స న న పరబహ నమ ర ప నమ నక

అనుమ ం , ంచగలర ర త ను.

Page 4: Mandukya Upanishad
Page 5: Mandukya Upanishad

శరణగ

ధరణ అ శవం ల వ న వం, ం ంచు ల వ న వం రక

ట శవం క ంత, వం శ తం, శవం అ శ తం

ల టలవ ఈశవం, కనుక ల ట మనం వం ప

ఇ క త ం దు ఏ రం, ల సుక న వల ం

రమ అం కట ం, మర వ య క మననం రంతరం

ఇ మనసు నుం వ న తం జగధంభ అం తం

అమ మ ప ద

ఈ ఖ .

Page 6: Mandukya Upanishad
Page 7: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 1

మ ండూ ప ష

త పరబహ స ర ప న ఓం రతత మ సు ంచుట ఈ

మ ండూ ప షత ల ప బ య న . అనుష ఛందసు . ధనచత షయసంపద

క న ధక ఈ ఉప ష అధ యనం య అరత క న అ .

మండూ ప దు ఈ ర ఎందు ం ? అ క దృ దల అం క ంచబ సత

ధక లక లన స న మ రమ ల న ంచట ఉప గ ప ధమ ఉన వరణ, సదుర

చలప వ ర ఇల వ సు ర . సంస ృతంల మండూకమ అంట కప . కప స

సంభం ం న స ఈ మ ండూ ప షత . రణం కప 8-9 లల ట టల ,

భ రదల , మ గ ంటల , ళ గ టల , ళ మధ ల , ఎక స ఆ అల

వ సుం . ఆ అక డ ఎల ఉంట ందంట తపసు సు అన ట షబ ం , ఏప

య క ండ ఏ రక ం అంట యం , మంగ ఉంట ం , ఆతర త వర లం

వ నప టకల బయట వసుం , వ క ర ర సున ణ లను ర సున ట వరంల

మ హర నట వంట ధ క కల డ త వ ంట ం . జ నట వంట మ త ల క ఈ కప

స వ ఎందుక ? ఎందుకంట జనసమరమ ల ఎ ంత ప లల ఏ మ లయ ం లల

ఎ ంత ప లను చూసు , ఏ గ హలల , ఏ రహస ప లల ర మ ల ఆనం

అనుభ సుంట ర . ఇల ంట ఆత దృ క నట వంట ప ప ర వ క ల ఆత యం మనసు ,

ఆత ల ర సు ఏ కల లక ం , ఏ కర ల య క ం అంట మంగ, యం వలం

ఆత అనుసం న , అంట ను ఆత అ వమ రంతరం ఆ నభ

ందుత వ ంట ర . అంట ళ క 8-9 లల తపసు ల వలం ఎవ సంభంధం

ట క ం ఉంట ర . వ లం వటం ట అంట త శ ంల (ఆ ప మ ధల -

కప మ వరక ) న షవ ట భహ పపంచంల వ ర . అల వ న ల ర

కను న స లను, ర ం నట ంట అనుభ ల , అంట ఆత అనుసంధన క

ఆనంధ ఉం ఆ ఆనంధనుభ భహటం ర ఇతర లక ర . ఐ ఎల రట?

పపంచ షయ హల వ న మ ను లక ళ క క ల , ధల ఎల

ఉంట యంట కప ల క కల ల ఉంట య ంట. ఎందుక మహత ల అనుభ ల మ ను లక

Page 8: Mandukya Upanishad

Page 2 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

కప ల క కల ల ఉంట ? మహత ల కను న ట వంట సత షయ ల ఎ ఉ , ర

అనుభ ం నట వంట అనుభ త ల ఎ ఉ , ట మ హరం , సు తం ప ట ,

మనసు క ం ఆ ద రణల ప ట త దు, ఎందుకంట ర ఆత నభ

ం నత వంట ర కవ ల , పం త ల ర , సు తం మ ట డటం యదు,

అనుభ అల మ మ ల గ ర . బట మ ల సుక న ట వంట సత షయ లక

ఏమ తం ర గ ల దక ం , ల ంధర ం లక ం క ండభదల టనట ప ట

ల సు. అందుక సు త హృదయం క నట వంట మ ను లక మహత ల క సత క ల

కప ల క కల ల నపడతవ ంట . దరం ప ణకధల ఎం సు తం ఆ దకరం

నట ంప ఉంట . ఆత జ అల ప టక ల లదు ఎందుకంట,

పపంచ హల ను పరమ త నన షయం మర , అప ర పం ల ం న ఈ

మ నవ జన ను వ రం సు ట వంట ర స గ ం లంట త మ టల

క దు. గ ం, ఆత జ నం కల లంట ల మ ం ం .

ం మంతం :

ఓం భదం క ః శృణ య మ ః । భదం ప మ ర జ ః ।

రం సుష ంస సనూ ః | వ మ వ తం య య ః ।

స న ఇం వృదశ ః । స నః ప శ ః ।

స న ర అ ష ః । స బృహస ర త

ఓం ం ః ం ః ం ః ||

ధట(1) కం "ఓంకర " సర ం అ వ సున . ం వ(2) కం సర ం "పరబ హ " అ

వ సున .మ డ (3) నుం ఆర (6) వరక ల “అవ తయ రణ” పరమ త క

“ ర-సగ న” ర వ సున . ఏ వ(7) కం పత క న పరమ త క “ ర-

ర న” ర వ సున . ఎ (8) కం షబంల నుం ప ట, షబంల కల త న

“ఆ ర, ఉ ర, మ ర” శబం ప "ఓంకరమ " మ య సర వ న “పరబ హ మ ” ఒక ట అ

ప బడ త న . అంట "ఓం" అ “పరబహ ” క ర పం మన కంట మ ందు ధుల త ం

అ అరం. (9) నుం ప ండ (12) వరక పరమ త క మ న "ఓం ర" వరణ.

Page 9: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 3

మ ండూ ప ష 12 మంతమ ల

1. ఓం ఇ తద ర ద o సర ం త ప ఖ నం భ తం భవద ష సర ం ర ఏవ !

య న ల తం తద ం ర ఏవ !!

2. సర o తద యమ బహ 2యమ చత !

3. జ గ త బ ష జ: స ంగ ఏ న ంశ మ ఖ: !

సూలభ నరః పధమః ద: !!

4. స ప : 2oతఃపజ : స ంగ ఏ న ంశ మ ఖ: !

ప కభ జ యః ద:!!

5. యత సు న కంచన మం మయ న కంచన స ప ం పశ త సుష ప !

సుష ప న ఏ భ త: పజ నఘన ఏ నందమ నందభ మ ఖ:

జసృ య: ద: !!

6. ఏష స శ ర ఏష సర జ ఏషః అంత ష : సర స !

పభ ప య భ o !!

7. ంత:పజo న బ ష జo భయత:పజo న పజ నఘనం న పజo పజo!

అదృషo అవ వ ర o అ హ o అల ణం అ ంత ం అవ ప శ o ఏ త పత య రం

పపం పశమం ంతం వమ తం చత రం మన ం స ఆ స జ యః !!

8. 2యమ 2అధ రం ఓం 2మ తం !

మ మ శ అ ర ఉ ర మ ర ఇ !!

9. జ గ త న 2 ర: పధమ మ !

ఆ మ ఆ హ స మ శ భవ య ఏవం ద !!

10. స ప న జస: ఉ య మ !

ఉత దుభయ ఉత ర హ జ నసన o సమ నశ భవ బహ క ల

భవ య ఏవం ద !!

11. సుష ప నః జ మ రసృ య మ !

ర హ ఇదం సర మ శ భవ య ఏవం ద!!

12. అమ తశ త 2వ వ ర : పపం పశమః 2 త !

ఏవ ం ర ఆ వ సం శ త 22 నం య ఏవం ద!!

Page 10: Mandukya Upanishad

Page 4 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

పధమ: ఖండం

ఓం ఇ తద ర ద o సర ం త ప ఖ నం

భ తం భవద ష సర ం ర ఏవ !

య న ల తం తద ం ర ఏవ !! (1)

డ ట చదువ ట:

ఓం ఇ ఏ త అ రం ఇదం సర ం తస ఉప ఖ నం,

భ తం భవ భ ష ఇ సర ం ఓం ర ఏవ !

య చ అన ల-అ తం త అ ఓం ర ఏవ !!

ప ప రం: ఓం - కర ర ణ పరమ త ; ఇ - అ ; ఏత - అ ; అ రం - రం , శనం

ల ; ఇదం - ఈ; సర ం - అం ; తస - క ; ఉ ఖ నం - వరణ; భ తం - గ న ;

భవ - జర గ త న ; భ ష - జర గబ ; ఇ - అ ; సర ం - అం ; ఓం ర వ - ఓం ర ;

య - ఏ; చ - మ య ; అన - అన న ; ల తం - మ డ ల లక ; త - ఆ; అ -

ఎవర క ; ఓం ర వ - ఓం ర ;

వం: ఈ ల కం మనక న , య య వత ఓం ర . ఓం ర వరణ ఏమంట గ ం న ,

ఉన , బ అ క ఓం ర . మ డ ల లక అ త న దుం అ క

ఓం ర .

ఖ : ఓం, ఆ పణవ దం, ఓం ర పరబహ ం క ఒ ఒక మమ మ య సంప ర న

గ ంచవచు . ఎల ఒక నయ న తర త తన స వ , అల

అజ నంల ఉన వ డ ఈ హమ బ దుల త ం అఖండ న పరమ త జ నం టన

తర త, ను ఆ పరమ అ ల సుక ంట డ . ఇ ళ క ం న పపంచమ క పరమ

క ట దు అ ల క ంట డ . అసల మర ల ల పరమ త . ధకదశల ఉన

వ పరమ త గ ంచట ఒక మమ అ ఓం రం.

Page 11: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 5

మర లంట ఒక “ లక వసువ ” క హ మ (జ పకమ ) గ ంచవచు . ఎందుకంట ఒక

మ క ర పం చూ ంట ఆ ర పం క మమ బ మ . అల మమ

మనమ ఆ క ర పమ ను గ ర క చు క ంట మ . క ంచ పరబహ మ క ఒక

మమ ఇ లంట అ ఓం రం. ఈ ఓం ర “క ం -క ంచ ”, “క ల -కదల ”,

“ఉ ంచగ -ఉ ంచల ”, “గ న -జ -జరగబ ” అం క ఓం ర . ఉప ష ఏ

బ త న దంట వ డ క ఓం ర , పరబహ . ఓం ర శబర ప న పరబహ మ .

ఆల చనల సమ హ వసువ ప ణ మం ందుత న . ప వసువ ను ఒక మమ

ల సు వచు . కనుక ఆల చనల ఈ మర త క న పపంచమ . “ ధ పత య గమ ం శ ం”

అ ర ఆ శంక ర ల ర అంట “ ల క ల ఆల చనల ఈ సూలం క సున శ జగత ”.

శబమ క అరమ త మర ల గ ంచబడ త ం , మర ల డ యల , ఎందుకంట

ర పం ల మమ లదు, ఒక ళ ర పమ ఉ ఆ ర గ ంచుటక ఒక మమ

వ ం . శబ మమ . పరబహ మ సర స తంత డ కనుక తనక ఒక ఇచ క ం , ఏమ ?

ఒక డ ఉన ను అ కమ లనుక డ . బహ సంకల ం అంట ర . ఇ పరబహ మ ల

క న ధట స ందన సృ ఆరంభమ నక రణ ం . ఈ స ందన వల వ న కంపన ఓం రమ

శబమ . అ మర లక రణ న . కనుక ఓం ర సృ రణం, వ క-అవ క స ర పం,

ఓం రం ల సుక న డ అ న సమ నం. ఓం ర సర , మ ర ల ల ,

భ ంచల , స యంప శ న, త ఆనంద న, శనమ ల త సత ం. ఎల ఒక మమ

వసువ గ ంచవ అల ఓం రం పరబహ మ ను గ ంచవచు .

ఇక ఓం రమ అంట స ష న అర టంట అ అ రం. ఇక డ అ రం అంట ఎన ట న ంచ అ

అరం. భ త, వరమ న, భ ష లమ ల మ డ క ఓం ర , మ డ (3) ల లక ఆవల

ఉన క ఓం ర . ఈ అ ర న ఓం ర గ ణర త అవ క పరబహ మ , గ ణ ల (సత ,

రజ , త గ ణ ల ) పపంచమ క ం వ క పరబహ మ క ఓం ర .

డ మ ఉ హరణ రణ:

" కటల ఉన డ ను చూ మ అను భయపడ ట. అ ల గ ల చూ నప డ , య ర న

డ క ంచుట, త భయం ల వ ట"

Page 12: Mandukya Upanishad

Page 6 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

గ ర వ ల డ ర ల ర మ ండూక కలల సృ ఇ న డ - మ ఉ హరణ. ఈ

ఉ హరణ అరం సుక ధం? ఇక డ " కట", " డ ", " మ ", " ల గ ", "భయం" అన ప ల

అ క దృ ల చూ నప డ ఎల అరం సు ? ఇక డ " కట" అంట పరమ త క

క క న అజ నం అ అరం, అంట పరమ త తనక అల న పపంచ దృ చూ లన

ఆల చ “అజ నం” లక “ వ వం ” ప బడ త న . ఇక డ " డ " అంట పరమత స త గ

జ నస ర పం, జ నం అంట ఘ భ ం న జ ప ల /ఆల చనల , ఈ ఆల చనల ఒక సమ హం

డ అ పరమ త ల ప వ న ఒక మర ల క ం వసువ లక పపంచమ

ప బడ త న . ఎప అ పరమ త అజ న దృ , అంట వ వం చూ నప డ ఆ డ

అ వసువ ల , అంట తన జ న స ర ప న ఆల చనలను “ మ ”, అంట పపంచమ ల క ం

“ షయ ల ” చూసు డ . ఇక డ డ ల అంట పపంచమ ల , మ అంట పపంచమ మన

ఆక ం షయ ల అ అరం. ఆ “ మ ” చూ నప డ "భయం" క ం , ఇక డ “భయం” అంట

వ డ అజ నం ఈ పపంచంల “ షయ ల” ంటప క మనం ం “సుఖ-ధు:ఖ ల ” అ

అరం. ల గ ల అంట జ న దృ అ డ ను చూ నప డ అంట పపం చూ నప డ ,

అంట పరమజ న స ర ప పరమ త దృ తన స స ర పంల ఉం చూ , అజ న దృ ల మనక

పపంచం క సున తనల ఆల చనలన , అ తన స ర ప న అర త ం . ఒక

జం న తర త “ ధ ” ఉం అవ శ లదు ఇక “సుఖ-ధు:ఖ ల ” ప లదు.

సర o తద యమ బహ 2యమ చత ! (2)

డ ట చదువ ట: సర ం ఏత బహ , అయం ఆత బహ , సహ అయం ఆత చత !

ప ప రం: సర ం - అం ; - జం ; ఏత - అ ; బహ - పరబహ మ ; అయం - ఈ; ఆత -

త క ; బహ - పరబహ మ ; సహ - అ ; అయం - ఇ ; ఆత - త ; చత - ల గ

గమ ల లక దమ ల లక అవసల ఉన ;

వం: పపంచమం పరమ . వ డ , ఆత ఇదర క ఒక ట పరమ త . ఇట వంట పరమ త

ల గ ప మ ణ ల ( ల ) ప వచు . ఈ ల గ ప మ ణ లల ధట మ డ అబదమ

ల వ మ త సత మ .

Page 13: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 7

ఖ : ఈ ఓం రం అ మమ లవబ పరబహ స ర ండ ప వచు .

“అవ కబహ ం” అంట కర ర ణ పరబహ ం, “వ కబహ ం” అంట రసగ ణ పరబహ ం - ఇ

పపంచమ . ఇక డ గమ ంచవల న ఏ టంట ండూ క ఒక ట ఓం రమ . చూ దృ బట

కర ర ణ పరబహ మ ను పపంచమ క చూడవచ అరం. మ ందు మంతమ ల

మర ల క ం క పరబహ న ప బ య న . ఈ మంతమ ల పపం

చూసున వ డ క పరబహ అ ప బడ త న . పరబహ మ ను చూ ంచుట ఎవ

ధ ం దు పపంచమ ల అనుభ లను బట అందర పరబహ మ ఉన అ మ తం

స షమ ల సు వచు , ఎందుకంట ఎవ ర “ ను లదు” అను ర క , పరబహ ం లదు అనుక ంట

నువ లనట. ఈ షయ మంతంల ఒక మ క మ బ త ర . ఋ క అప

అనుభవం ఏ టంట "అయం ఆత బహ ". అంట " త పరబహ ". ఇక డ ఆత అంట సర

అ అరం. ఈ మ క మ ల " ను పరబహ " అన ఈ గంధ కర పత అనుభవం.

బహ జ నసంపను న ఋ ఆత రమ ను బహ అ ల సుక న అనుభవం ఈ

మ ఖ ం చూప డ ల తనను ను చూ ంచుక ంట " ను బహ మ న " ట

ప త డ . మనక ల గ లల ల గ మ ఖ ల , ల గ క ఒ

షయ ల ప త .

1. మ దం - ం గ ఉప ష - "తత మ " - "అ - ను ఒక ట" – ఉప శ ఖ ం, గ ర వ

ధక పరబహ మ గ ం ఉప ం ఈ మ ఖ ం.

2. ఋ దం - ఐత యఉప ష - "పజ నం బహ " - " క స స ర పజ నం లక క

ఎర క పరబహ " – స ర ప బ ధ ఖ ం, పరబహ మ క స ర ప వరణ ఈ మ ఖ ం.

3. య దం - బృహ రణ ప ష - "అహం బహ " - " ను - పరబహ మ ఒక ట" –

అనుసం న ఖ ం, ధక మనసు పరబహ మ ల ప టక ఉప గప ఈ

మ ఖ ం.

4. అధర ణ దం - మ ండూ ప ష - "అయమ బహ " - " ను పరబహ " – అనుభవ బ ధ

ఖ ం, ధక డ వ సన ం అప అనుభ ం న సమయమ న

సం షం ను అనుభవం వ క పర చుట ఈ మ ఖ ం.

1.

ఖ మ ల శవనమ "తత మ " అ గ ర మ ఖత , య "పజ నం బహ " అ

మననమ , శద బహ నుభ సం "అహం బహ " అ ధ సన ం న ధక ,

“అయమ బహ ” అన అనుభవం తధ ం.

Page 14: Mandukya Upanishad

Page 8 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

మహ ఖ వరణ: ధన త షయ సంపద ప జ నం లల దు న ష

గ ర వ "తత మ " “ఆ వ ఒక ట” అ ఉప శం డ , ఇక డ “త ” అంట పరబహ మ ,

"త ం" అంట వ అ అరం. త కజ న సంపను న ష డ ఇప డ

భ నుప ం తర మ "త ం" పదమ క అరం రణ ం ధం ఈల గ ంట ం ,

"త ం" ప ర రణ: గ ర వ “పరబహ మ ను” ఒక ట అంట డ క , ఇక డ ను

అన ప డ "త ం" అంట ఎవ ర ?

1. ఈ హమ ? దక డ రణ ఈ హమ ను దు అ ల సుక ంట డ .

ఎందుకంట ఈ హమ ల ఒక ల ఒక ల య ఆ ల లక ం

ను ఉండగల గ త ను క , అంట ను హమ దు.

2. లక ఈ మనసు ? దక డ రణ ఈ మనసు ను దు అ ల సుక ంట డ .

ఎందుకంట ఢ దల మనసు లదు ను ద ల క న తర త సుఖం దపటన

షయం ల సు గల గ త ను క , అంట ను మనసు క దు.

3. మ లక ంట ఈ భ ? దక డ రణ ఈ భ ను దు అ ల సుక ంట డ .

ఎందుకంట భ ల కలను ను మ ందు ల సు గల గ త ను వ న

పణ కల మనసు ఆల ంచగల గ త ను క , అంట ను భ క దు.

4. హమ , మనసు , భ ను దు అ ల సుక న దక వ అదు త న ప

మ “ వ ర ”? ధన త షయ సంపద క న దక ర రణ ఈ ధం

ల సుక ంట డ . ను హం య కల లక , మనసు ఆల చనలక , భ ల క

కలను చూసున జ న స ర , అంట ను వలం అ ంట ల సుక ంట న

పజను మ త .

5. అంట మ అ ంట ల సుక ఈ పజ బహ మ ? అవ ను "పజ నం బహ " అంట న

ఋ దం, అంట స ర పం పజ , "త ం" ప అరం పజ . పజ స శ ర పం అ

ల సుక న దక డ ఇప డ వ మ మ త ం జ న దృ అంతర ఖ "అహం బహ "

అ ర లం ఆత రణ ం నప డ “ రణ దక డ ”, “ రణ య బ

పరబహ మ ”, “ రణ అ ర మ ” మ డ (3) క ఏక న లక “ ప ట ఏక న” ల

దక డ ం అనుభవ "అయ ం ఆత బహ " ను ఆ పరబహ మ ఒక ట అన అనుభవం, అ

సమ . ఇ మ టలకంధ మహఅనుభవం వ డ వ యన , ఈ ఓం ర

స ర పం ఈ ఉప వ ంచబ య న .

Page 15: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 9

ఇట వంట ఓం రమ ల గ దమ ల కల , ఇక డ దమ అంట తనల ఒక గమ లక అవస

అ అరం. ఇక డ అవస అంట కం క ం అనుభవ గ న ప య. అంట అ సత ం

దు ం ం ప క సుం - తర త మ య త ం . అంట ఈ ప యక ఒక ఆ - అంతం

ఉండటం ట ంత ల న ం త ం . మరల త సృ ంచబ నట క సుం , ంత లం

ఉంట ం - తర త మ య త ం . ఈ అవసల ఇల సృ , , లయ ల క న రంతరప య,

ఈ ప యక మ య(ఊ శ ) ఆ రం. జ గృ వసల త డ అంట ర . స వసల

త జసుడ అంట ర . సుష వసల త డ అంట ర . త య వస - అసల అవ

దు నున మ డ అవసలక ఆ ర న ఇ పరబహ ం. ఎల వల , అరర ల

ఉంట ం , అరర మ వల ల ఉంట ం , మ వల ఒక ర ల ఉంట ం , అల

డ జసు ల శ ంపబ , జసుడ ల శ ంపబ , డ పరబహ మ ల

క గలడ . ల గ న పరబహ మ ల సు లంట నున మ డ లల వ

వ వహ సున పరమ త క అసల త గ ం . అల గ ం న వ డ మ నం

ట జసు ల క , తన క స స ర పజ నం త ను పరమ త అ

గ ంచటం వల జసు ల క య టం వ డ సమ ల ప డ , సమ ల తన

క స స ర ప అనుభవం కలగటం వల మనసు శనం వటం పరబహ ం ఉం డ .

ఇక డ దమ లక గమ లక అవస వలం త య వస ర నుటక ఒక ప కరం మ త , ఇ

జం ల వ .

“స - -ఆనంద” స ర ప డ పరమ త . డ , జసుడ , డ మ గ ర క పరమ త

తన మ క ప ంబ ల. డ పరమ త క “స ”-స ర వ కపర సు డ .

జసుడ పరమ త క “ ”-స ర వ కపర సు డ . డ పరమ త క

“ఆనంద”-స ర వ కపర సు డ . వ ఒక మ జన ల మ త ఈ మ డ

అనుభ ల ఉండ ట అదృషం. అందు ఒక మ జన ల మ త పరమ త అందు వచు .

ఎందుకంట న జన లల ల క ఈ మ డ అనుభ ల ఒ జన ల క అవ శం లదు.

డ ప ట ట " ను అన అహం రం ( వ వన)" ప ట ట , ఇ ల అవస న

త యమ నక రమ , పరమ త ర నుటక మ రమ . " ను అన అహం రం ( వ వన)"

ప ట ట ల సుక న వను క డ , ఇత మర జన ఎతవల న అవసరం లదు.

Page 16: Mandukya Upanishad

Page 10 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

య ఖండం

జ గ త బ ష జ: స ంగ ఏ న ంశ మ ఖ: !

సూలభ నరః పధమః ద: !! (3)

డ ట చదువ ట: జ గ త- నః బ ః- పజ: సప-అంగః ఏక-ఉన ంశ మ ఖ: !

సూలభ - నరః పధమః ద: !!

ప ప రం: జ గ నః - ఎవ మండల జ గృ వస ; బ ః పజ: - బ ర ఖ తన మ ;

స ంగః - ఏడ అంగమ ల ; ఏ న ంశ మ ఖ: - పం ళ ; సూలభ - సూల వసువ ల

క న జగత అనుభ సున ; నరః - డ ; పథమః - ధట; ద: - దమ లక గమ ;

వం: ఆత ల ధట గమ నర డ అనబడ త డ . ఈ నర తన ం

హ మ ఖం ఉన , ఏడ (7) అవయ ల , పం (19) ళ నర డ జ గృ వసల

హ జగత ను అనుభ డ .

ఖ : ఈ మంతం ల గ లల ధట న జ గృ వస క వరణ. అ ధ ను ఆ రమ

సు శ డ అన వత , జ గృ వసల సూల వసువ ల క న హ పపం

అనుభ సు డ . ఈ హ పపం ఏడ అంగమ ల , పం ళ ఉ .

ఏడ (7) అంగమ ల :

1. స ర నర క తల.

2. సూర , చందుల నర క కళ .

3. య వ నర క స.

4. అ నర క ర .

5. ఆ శ నర క శ రం.

6. ర నర క జన ం య ల .

7. భ నర క దమ ల .

పం (19) ళ :

1. ఐదు(5) జ ం య ల - , చర మ , కళ ,

ల క, మ క .

2. ఐదు(5) క ం య ల - ర , త ల ,

దమ ల , జన య ల , స ం య ల .

3. ఐదు(5) ణ ల - ణ, అ న, న, ఉ న,

సమ న.

4. ల గ (4) అంతఃకరణ ల - మనసు , బ ,

తమ , అహం రమ .

Page 17: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 11

ఈ పం క ళ ప ట రణమ వ డ ట ఉప ం సూల జగత

అనుభ సుంట డ , ఇ వ సూల జగత అనుభ ంచట వ న ల వంట . ఈ

మంతమ ల వలం శ వరణ మ తం ఇవ బ న , ప ర ష వరణ దు. అంట

ఈశ ర డ లక వ క పపంచం. శ డ అంట వ క పపం అనుభ సున వ డ (ఇక డ

వ డంట వలం మనుష ల మ త దు, పపంచమ ల తన ం క లదం క వ ల).

అ వ ల క స ర ప ప ర ష డ అంట ర . అందు ఏ మన శ రంల ఉన

అ జగత ల క ఉన . జగతం లక ఈశ ర శ రం. మనం క ఈశ ర శ రంల

గ . క ం ఈ పపంచమ ప ర ష క సూల హమ . ప ర ష క

సూ హమ (స అంతః రణ ల , స జ ం య ల , స క ం య ల , స ణ ల )

బహ బ త ర . బహ రణ గర అ క అంట ర . ప ర ష క రణశ రం

(స సనల ) మ య (ఉ శ ) బ త ర , మ య ఈశ ర డ అ క అంట ర .

నర అ పదమ ల "నర" అంట ఒక ప సుక వ ట అ అరం, " శ " అంట జ గృ వసల

ఉన సర వ . నర అంట జ గృ వసల ఉన సర వ ఒ ప సుక త ం .

అంట శ డ వలం హ స ృహ మ త క య ంట డ , అందు వ జ గృ వసల క ం

సూల జగత ల అనుభవం సం పణ ఉంట ంద అరం. జ గత ల వ డ సూర చందుల లమ

సు , పం ళ సూలజగత ను అనుభ సుంట డ . జ గృ వస ఈశ ర సృ కమంల

ఆక , లయ కమమ దృ చూ నప డ మ తం ధట . న ండ అవసల స వస,

సుష వసల జ గృ వస అనుస . లయ కమ అనుస ం జ గృ వస ధట దం

అ ర . ఆత రం ఆత రణ ధ ం, ఆత రణ ధనచత షయసంపద క న

ధక మ త ధ ం. ధక డ ఆత రణ జ గృ వస రం ం , ఎందుకంట

జ గృ వసల న ండ అవసల స వస, సుష వసల జ నం ఉంట ం . ఇ మ రణం

జ గృ వస ధట దం అనట . ఆత శ డ వ వహ ం నప డ క ం హ జగత

ప ర ష సూల శ రంల గం. ఆత జసుడ వ వహ ం నప డ కల క ం ఉహ

జగత రణ గర సూ శ రంల గం. ఆత డ వ వహ ం నప డ సర ం క

అజ నంల మ ఉన మ య క రణ శ రంల గం. ప ర ష మ య ప వమ త

మనసు , బ , తం, అహం రం హనమ సు సూల శ రం ఆశ ం శ డ

అవ త డ .

Page 18: Mandukya Upanishad

Page 12 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

స ప : 2oతఃపజ : స ంగ ఏ న ంశ మ ఖ: !

ప కభ జ యః ద:!! (4)

డ ట చదువ ట: స ప - నః అంతః-పజ: సప-అంగః ఏక-ఉన ంశ మ ఖ: !

ప కభ జ యః ద: !!

ప ప రం: స ప నః - ఎవ మండల స వస ; అంతః పజ: - అంత:ర ఖ తన మ ;

సపంగః - ఏడ అంగమ ల ; ఏ న ంశ మ ఖ: - పం ళ ; ప కభ - సూ వసువ ల

క న జగత అనుభ సున ; జస: - జసడ ; యః - ండవ; : - దమ లక గమ ;

వం: ఆత క ండవ గమ జసుడ అనబడ త డ . జసు తన మ

అంతర ఖ న , ఏడ (7) అవయ ల , పం (19) ళ జసుడ స వసల

మ న కల అనుభ డ .

ఖ : ండవ దమ స వస. జ గృ వసల తమ మ ంచుక న జ ప లను ఆ రమ

సు మనసు అ ధ , క, కర క పణల తనక ఒక ఉ జగత ను సృ ంచు

అందుల హ సుం , ఇ స వస. స వసల మన దష, మన దృశ ం క .

జ గృ వసల క అ అనుభ ల అచ ం అల ఏ హ వసువ ల యం లక ం

స వసల ఆశ ర కరం వలం మనసు ఒక ట సృ సుం అనుభ ల క ందుత ం . శ రం

హ పపంచమ ల అల న తర త జ గృ వసల క డబట క న సనల , గత

జన ల సనలక అనుగ ణం మనసు సృ ంచుక ఉ జగ స ప మ . స వసల శ రం, బ ,

అహం రం ం ల ఉంట వలం మనసు , తం మ తం ప సుంట . శ డ అ

య కల ల ఆ ం సుక ంట ంట డ . స వసల దష, దృశ ం ండ క

మన సృ ంచుక ంట ం , ఇక డ అనుభ ల ం “ ను” అనబ దష జసుడ అంట ర .

ఎందుకంట స ప మం ఆత జసు సృ ంచబ న కనుక. ఈశ ర పణ రణ గర

సూ శ రంల క ర మనసు ను హనమ సు జసుడవ త డ . స వసల ఉన

వ డ స ప ల కం ఒకట తయ ర సు ల హ సుంట డ , ఈ అవసల వలం మనసు

మ తం ప సుంట ం . ఎల ఒక మ పగలం ప తవ ఇంట వ తల ప ల

Page 19: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 13

మ సు అల శ రమ ఇంటల వ సున మనసు ఇం య లను బయట పపంచమ

నుం ఉపసం రం తంల ఉన సనల , సం లను ఆ రం సు సూ వసువ ల

సూ పపంచం తనల సృ ంచు స ప ల కంల హ సుం . స ప ం వలం మనసు క ఆట,

మ పలకం సూ వసువ ల సూ శ రం స ప పపం అనుభ సున జసు

అనుభవం క సూ , జ గృ వస అనుభవం సూలమ .

ఎల ల ల మ ం న తమ ల మ ర ధ పమ ణ ల బ మ ల

కద కల జం జర గ త న ట అ సున అల జ గృ వసల మనసు మ ంచుక న

సనల వల సృ ంచబ న స ప ల కంల స ప ప ర ష న జసు స ప ంల అనుభ ల

జం అ . ప క అంట ణ న. జ గృ వసల చూ న సూల పపంచమ ల వసువ ల

పపంచమ ల నున అ వ లక సమ నమ య రమ క . స వసల చూ న

వసువ ల జ గృ వసల క న అనుభవమ ల ం న సనలక అనుగ ణం మనసు

సృ ంచుక న టకం కనుక స వసల చూ న వసువ ల ఒక కలగన మ త

య రమ క , బయట పపంచమ ల ఉన వ లక ఎట వంట సంబంధమ ఉండదు.

అంతఃపజ అంట ల ప కమ లక తనక సంబం ం న కమ , ల దృ , అంట ఇక డ కలగ వ

జసుడ తన క కల మ త ల సు గలడ పక కల గ ం ల సు లడ . వ

సనల ఆ రం సు మ దృ చూ డ త , మ ల సృ ం న సూ

పపంచమ ల ఉన ప ర ష జసుడ అ ర . జ గృ వసల మనక క ం ఈ ల పపంచ

స సనల , కల జర పం ఈశ ర ల య ంట , ఈ ల ఉన ఈశ ర

రణ గర డ ర . ఎల స శ లను అన , అల స జసుల

రణ గర అంట ర .

Page 20: Mandukya Upanishad

Page 14 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

యత సు న కంచన మం మయ న కంచన స ప ం పశ త సుష ప !

సుష ప న ఏ భ త: పజ నఘన ఏ నందమ నందభ మ ఖ:

జసృ య: ద: !! (5)

డ ట చదువ ట: యత సుపః న క -చన మం మయ , న క -చన స ప ం పశ , త

సుష ప !

సుష ప న ఏ భ త: పజ నఘన ఏవ ఆనందమయః ఆనంద-భ త -మ ఖ: పజ: తృ య:

ద: !!

ప ప రం: యత - ఎక డ; సుపః - ంచు మ ; న కంచన - ఎ య ను లదు; మం - క

(వసువ ల క); మయ - కల గ ం ఆల చన లదు; న కంచన – ఎ య ను లదు; స ప ం

- కలల ; పశ - ద ంచుట; త - ఆ; సుష ప - ఘ డ ద; సుష ప నః - ఎవ మండలమ

ఘ డ ; ఏ భ త: - అత ఒక ట క ఉండ ట వలన; పజ నఘనః - తన మ ఘ భ ం న

మ దల ; ఏవ - ఏక న; ఆనందమయః - బ నందమ ం న; - జం ; ఆనందభ -

ఆనంధం అనుభ సున ; మ ఖ: - ఎవ మ ఖ తన లక జ న ; పజ: - అత డ ;

తృ య: - మ డవ; : - దమ లక గమ ;

వం: జ గృ వసల ఉంట కల , స వసల ఉంట కలల . కల , కలల ఏ ల ఢ

ఆత క మ డవ గమ త న . ఈ అనుభ ం డ డ . ఈ ల పం క

సంబంధ న అనుభ ల ఏ ఉండవ . షయగహణశ ర ఒక ప ఉండటం వల జ గృ

మ య స ప త లక దూరం ఉంట ం . అందువలన డ ఆనంద స ర ప న

ఆ నం అనుభ డ .

ఖ : ఎప ఈ పం ళ క వృత ల ప ఆ మ య మనసు క

వ వ ల ఆ , త ఢ దల జ ర క ంట డ . మనసు ఆ వటం అ

అలజడ ల వటం వల “ ను అ అహం రం” క ఈ అవసల ఉండదు, అంట వ డ తన

స ల ఉంట డ , అత అ ధ ( వ ర అన షయం స షమ యక వటం) కప బ

Page 21: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 15

ఉంట ం . “అనుభ ల ందుటక దమ ఉన సనల ” మ య “అనుభ ల ందుటక ఇక

దమ ల సనల ” ండూ క న అ సనలను అవ కం అంట ర . ఈ అవ కంల ఉన

“అనుభ ల ందుటక దమ ఉన సనల” సృ రణం మ య అంట ర . ఈశ ర

ఆశ ం ఈ అవ కంల ఉన సనల అనుభ దమ ఉన స స ల మ య, ఈ

మ యల ఆత ను ఆశ ం న ఒక వ సనను రణ శ రం లక జ అ ల సు ర .

కల హమ ల ఉన వ డ శ జ గృ వసల సూలశ రంల క అనుభ ల

ం అల న తర త, శ రం ం సు నుట ద త ం . శ రం ద ఇం

కల అణగ మనసు అల లదు, కనుక జసు స వసల సూ శ రంల క

కలలర పంల అనుభ ల ం అల న తర త సూ శ రం అంట మనసు క ం

సు నుట అవ కంల త ం , ఇ సుష , సుష ల వ డ అజ ఆశ ం ఉండటం

వల తన స స ర పజ నం ఉండదు పరమ త నంల ఉండటం వల ఆనంధం అనుభవం

ఉంట ం .

ఏ భ త: - ఎల కటక కటల అ వసువ ల ఒక ట క అల ఏ భ త: అంట

అ ఒక ట ఉండ ట అ అరం. వ డ సుష వసల న ంట శ డ , జసుడ ల ,

జ గృ వస, స వస జ నం, జ గృ వస, స వసల ం న అనుభ ల అ క

ఒక ట . “ ను” అనబ అహం రం స అ ఆల చనల క ఒక ట జర పం

త గ ణ ప వమ త అ తనమ ఒక మట మ దల ప ఉంట డ సుష వసల ఉన వ డ .

జ అంట - ఆశ ం న ఆజ - అజ నమ ను, అజ నమ ను ఆశ ం న లక అ య న

లక భ త, భ ష గ ం య న లక అ షయజ నం క య న లక

సర పపంచజ నం క య న లక సృ , , లయ జ నం క య న అ అరం.

ఢ దల మనసు రణశ రం క త న . రణశ రం అంట మ లఅజ నం లక అ ధ ,

త పరబహ మ నక మధ ఉన ఈ అజ నం లక అ ధ అ ర. ఈ అ ధ అ ర అడ

ఉండటం వల వ సుష ల తన స స ర ప జ నం అంట ను పరమ త స ర ప అ

ల సు లడ . సుష ల వ డ ం సుఖమ క అ ధ అవృత సుఖం అంట అజ నం

Page 22: Mandukya Upanishad

Page 16 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

ఆవ ంచటం వల క సుఖ బ నందం దు, అందు వ డ సుష ల అనుభవం

గ ర ంచు గలడ జ గృ వసల మ త వ కపరచగలడ . ం న వ లక వ

వ న తర త ను సుష ల ం న అనుభవం ఇల గ ర చు క ంట డ " యదు

సుఖం ం ను". ఇక డ ం న వ ల క న తర త ండ షయ ల య ప డ ,

" యదు" ధట "సుఖం ం ను" అన ం వ . పరమ త ల ం

సుక న వ డ అ ధ అ ర అడ ఉండటం వల తన స స ర ప జ నం యక "

యదు" అంట డ . ను ఢ దల ం న అనుభవం మ తం గ ర న అ లక వల

బ త డ "సుఖం ం ను" అ , ంతమ ల వన అంట ర . ఇక డ

జ గృ వస, స వస, సుష వసల మ ంట వల మ త పరబహ మ . పరబహ ం అంట

కరృత , క త వన ల డ , వల స ర ప డ , అమనసు డ అంట మనసు అ ల డ .

ఆనందమయ అంట పరమసుఖం అ అరం. ఇ కల సమ ల ల ం పరమ ష న,

ఉన త న బ నందం మ తం దు. ఈ ఆనంధం వలం మనసు ం ల సంకల -

కల ర తం అల జడమ ప ఉండటం ఏ సంకటమ ల ల వల క ఆనందమ .

మ ఖ అంట ఈ సుష వస జ గృ వసల మ య స వసల ం అనుభ లక

రమ ల ంట అ అరం. ఈ సుష వస మ య కల ల (ఆల చనల య ట,

అనుభ ల ందుట, ఇం య ల పపంచజ నం ందుటవంట ) క న జ గృ వస మ య

స వసలక చూప త న . సుష వస , స ప మ య జ గృ వసల డ క ,

మనుమడ ల ంట .

సుష వస వల వ బహ జ నం ల ంచదు ఎందుకంట సుష వసల వలం మ లయం మ త

జర గ త న , మ శనం వటం లదు. అందు వ డ జ గృ వసల మ మనసు

య ప అ ఆరం ం సున . సమ ల ఋ ం మ లయం దు

మ శనం, మ శనం వల ఋ బహ మ ఏక డ అందు తన క సంప ర

స స ర ప జ నం ఋ సమ నుం బయట వ న తర త క అల ఉంట న .

Page 23: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 17

ఏష స శ ర ఏష సర జ ఏషః అంత ష : సర స !

పభ ప య భ o !! (6)

డ ట చదువ ట: ఏషః సర -ఈశ ః, ఏషః సర జ:, ఏషః అంత , ఏషః సర స ,

పభవ-ఆప య భ o

ప ప రం: ఏషః - ఇ ; స శ ః - అంద పభ వ లక ఈశ ర డ ; ఏషః - ఇ ; సర జ : - సర మ

న డ ; ఏషః - ఇ ; అంత - త రణమ ; ఏషః - ఇ ; : - మ లమ ; సర స -

అ ంటల ; పభ ప య - ఆ మ య అంతం; - జం క ; భ o - సర భ లక

ఉ (ఏ ప టం భ త అంట ర );

వం: ఇత స శ ర డ , ఇత సర మ న డ , ఇత అ ణ ల ల పల ల

న సు డ . సమ మ ల రణం ఇత . ణ ల ఉత , శ క ఇత రణం.

ఖ : స శ ర అంట ఈశ ర డ లక పభ వ అ అరం. సూల, సూ జగత లక రణ న డ ,

అ ంట అ అత . ఈశ ర ఆ ల ర అ మ న క మ య సూల జగత ల

నడ చుచు . సర సృ మ య అ నంల ఉంట ం , మ య క ఈశ ర అ నంల

ఉంట ం అందు అతడ సర శ మంత డ . ఈశ ర డ మ య పపంచం ర దు ఎందుకంట మ య

అ భ తదం చూ నప డ ఈశ ర పపంచంల క సు డ . పజ అంట ఈశ ర అంట న

ఐ యఉప ష మ ఖ ం "పజ నం బహ ". ఎల సర జగత ఈశ ర నుం వ ం అల

సుష వస నుం స వస, జ గృ వసల ండ క వసున . అందు మ ందు మంతంల

సు వస , స వస మ య జ గృ వసలక ంహ రం ల ంట అ ప బ ం . అందు

జ గృ వస, స వసల ండూ క సుష వసల క . ఈ అ న డ

అత అ వ సులల అ సమయమ లల ఉన డ , అ ంట ల సుక ంట న డ క

ఇత . ఇత అంత - అంట అ వ లల ఉన డ , అ వ ల అ రం క న డ ,

సర జగత లక ప లక డ . ఇత అ వ లల ప ం అ ల జ సున డ .

సర జగత లక మ ల న డ , అంట సర జగత లక ప టక సలమ . ఈశ ర డ లక డ

అ ల సు ర . బట ఈ సర జగత ల ప ట ట మ య లయ ట క .

Page 24: Mandukya Upanishad

Page 18 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

పళయ లమ న వరక అ జగత ల ల అదృశ . సర వ ల శరణం

ందవ న ఈశ ర డ ఇత .

ఈశ ర డ ఏ బయటనుం న ప రమ ల ఈ సర జగత ల సృ ంచుట లదు. ఒక

బం ర నగల య లంట మన బం రం , అల నగల య ట వ న క

. ఈశ ర డ వలం తన సంకల ం సర జగత ల సృ సు డ , ల వ సు డ ,

త ప సు డ , తర త త తనల లయం సుక ంట డ . ఎందుకంట సర జగత ల క

సృ ఈశ ర త రణం, ఉ న రణం ండూ క , ఇక డ త రణం అంట

సర జగత ల సృ ంచట వ న , ఉ న రణం అంట సర జగత ల సృ ంచట

వ న మ సర క ండూ క పరమ అ అరం. ఎల ఒక మరప ష మ సూర రణ ల

పడ చు క ంట ం అల ఈశ ర సృ సమయమ న సర జగత ల ం త డ

మరల ఎల మరప ష మ చందు లపడ మ డ చుక త న అల

పళయసమయమ న అ జగత ల ఈశ ర ల లయ త .

జ గృ వస మ య స వసల వ డ ం అనుభ ల నుక మ య మనం జగత ల చూ న

లను అరం సుక ప యల ఆల చనల , గ ంచబ న షయ ల జ ప ల లక జ నం

మనల మ ంచుక ంట . అ ట ఆ ర న ఆత తన ం వ క గహ శ నుక ఎళప డ

షబం న గ త ఉంట ం . ఈ ఆత తన ం న ఎ ధ బ త న ర పమ ల

వ ళ త ండచు క ఆత తన ం మ తం క దరక ం ఏమ ర ల లక ం అల ఉంట న .

అ ట ఆ ర న ఆత తన ం, రంతరం మ ర ప లక గ త న మ న క మ య క

యలక అ త న , శ ర మ య మనసు లక సంభంధం ల .

ఈ క ం మర పత క న పపంచమ నక ఆత తన ఆ రమ అన షయం వ

సు వస వ కపర చబడ త న . ఈ ఆత తన జ గృ వసల మ య స వసల

జ షయ ల ల సుక ంట న ల నుం అ మ న క మ య క అనుభ ల

ఉద ంచుచున . ఈ ఆత తన ప శం ఆ రప సృ సమయంల జ గృత మ య స ప

ల ల వ కమ త న , పళయ లంల ఆ ఆత తన ప శంల అదృ త న .

Page 25: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 19

వ డ ఎలప డ తనక న షయ వ కపరచటం త ప ఫలం ందటం త

షయ లను ర క ంట తన తపర ంతమం గడ ప డ . వ డ ఏ న ఒక ప ల

మగ నప డ ఆత తన ం ఆ రం తన క ఇప ట బ ల జ న వ కపర డ .

ఎప ఈ వ కప న జ నం అనుభవం కల గ త ం అప డ ఆ అనుభవం క ప ఫలం

ందు డ . వ డ ఎప డ పపంచంల జ షయ ల ల సుక ంట ంట డ , ల సుక న

అరం సుక త వ న త అనుభవం ఆత తన ంల గ డ , ఈ గ ం న త

అనుభవం వ డ మరల జ నం పపంచంల వ కపర సుంట డ , ఈ ప య రంతరం అల

నస ఉంట న .

వ డ ఈ మ ర ల క న పపంచంల తనక న జ కర ల వ కప నప డ ,

త వ న ప ఫలం సనల , కర ఫ తల ఆత తన ంల మ ం క ంట న . ఈ

ధం వ డ అనుభవం వ క పరచటం త త సనల , కర ఫ ల ందుట, ఈ త

ం న సనల , కర ఫ ల ఆత తన ంల మ దల పడ ట ప ణం అల జ త వ న .

ఈ మ ర త న పపంచమ ల ప ణం అనుభ ల కల గ త ఉన అల ఒక అనుభ

మ క అనుభ మధ ల త సనల , కర ఫ ల ప డ త వ న , ఈ త

ప టన సనల కర ఫ ల షబం ఆత తన ం మ దల ప త వ న . వ

క ఇప ట అనుభవంల నుం త ప టన సనల కర ఫ ల వ దృ అందక ం

షబం ఆత తన మ ల మ దల గ ంచబడ త న క ఈ మంతంల సు

అ ప బడ త న .

జ గృ వస మ య స వసల ఎట వంట గ ర ల లక ం ణకం జ ఈ ప య

క శ ల లక త న సు వస సమ న న . ప ం చూ ఇట వంట ప య

లక జ గృ వస మ య స వసల న గట అవ శంలదు. పపంచంల క ం

ప తం క షబం సు ల శ ప ం త వ కమ త న , అందు ఈ అవసల

అ ంట కర (స శ ర), అ న ణ (సర జ), అ ంట అ

(అంతర ), అ ట మ లమ ( సర స ), అ ంట ప ట కక మ య లయ

రణం (పభ య భ తనం) ప బడ త న .

Page 26: Mandukya Upanishad

Page 20 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

ంత:పజo న బ ష జo భయత:పజo న పజ నఘనం న పజo పజo!

అదృషo అవ వ ర o అ హ o అల ణం అ ంత ం అవ ప శ o ఏ త పత య రం

పపం పశమం ంతం వమ తం చత రం మన ం స ఆ స జ యః !! (7)

డ ట చదువ ట: న అంతః – పజo, న బ ః - పజo, న ఉభయత: - పజo, న పజ న - ఘనం, న

పజo, న అపజo !

అదృషం, అవ వ ర ం, అ ం, అల ణం, అ ంత ం, అవ ప శ , ఏ పత య రం, పం క-

ఉపశమం, ంతం, వం, అ తం, చత రం మన ం స ఆత స జయః !!

ప ప రం: ఈ మంతమ ల 3 ల :

ధట గం జ గృతల క ం డ , స ప మ ల క ం జసుడ ,

సు ల ఆనందమ ఉన డ " ను" దంట న .

న అంతః పజo - స వసల గ అంతర ఖ మ న క యను దు.

న బ ః పజo - జ గృ వసల గ బ ర ఖ మ న క యను దు.

న ఉభయత: పజ - స వస మ య జ గృ వస ం ంట కల క సృ ం న మ న క

యను దు.

న పజనఘ నం - సుష వసల గ ఘ భ ం న తన మ లక జ నమ , అంట ఒక ట

ప ఉన సంప ర జ నంను దు.

న పజo – “ ను” ఈశ ర డ లక వ డ ను.

న అపజo – “ ను” ఒక జడ వసువ ను ను.

ం గం జ గృత, స ప , సు అవసలల క ం పపంచమ ల " ను"

దంట న .

అదృశ ం – జ ం యలక అంద .

అవ వ రం - క ం యలక అంద .

ఆగహ ం - పంచక ం యల అందు గ పంచ షయ ల దు.

Page 27: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 21

అల ణం – అస ష న , ఉ ంచట లక ంచట ల ల .

అ ంత ం-మనసు ం ం ల సుక ల ల , మనం

ం ంచగల గ త మంట ఆ “ ను” దు.

అవ ప శ ం – ఒక మమ గ ంచ ల , వ ంచల . న ఒక మమ ఇ లంట

ఈ ఐ ంట ఒక ట ఉం , ఒ జ , గ ణం , య , సంబంధమ , ర .

మ " వ ర "? అన పశ మ వ గం సమ న సున .

ఏక పత య రం - ఏక న ఆత తత రం, ఏక - ఒక ట, ఆత - " ను", పత య -

అనుస ంచుట, రం - స వమ . ఈ ఏక న " ను" అన స వమ ను అనుస ంచుట వల

మ త ఈ నల వ న త య మ ను అనుభవంల చు గలమ .

పపం పశమం - ల సర పపంచమ ప ఉన , జ గృ , స ప పపంచమ ల క

సుఖ-దుఖ ల ల .

ంతం – ప ంత న , ఒక ఆల చన క ల , వలం ఉన .

వం – మంగళకర న , జ న తం కల , ఆనంద స ర పం, ఎప డూ యసు , ఎక డ

ఒక నుం ఇం ట ర చూడబడ అక వం.

అ తం - సజ య , జ య, గత ల ల అంట ండవ ల .

చత రం మన ం - మ ఢ జనులనుక ంట ర నల వ ఏ మ క ట ఈ మ డ పపంచమ ల

కన లక కన ర ఉన ద , సత మంట జ గృ , స ప , సు అవసలల

క ం మ డ పపంచమ ల మ య జ గృతల క ం డ , స ప మ ల క ం

జసుడ , సు ల ఆనందమ ఉన డ అందర క ఈ ల వ న ఆత మ త

క ట దు.

స ఆత - ఆత అంట " ".

స జ యః - ఆత అంట " " ఎవ దు “ ” అన సత మనం అనుభవంల

చు .

Page 28: Mandukya Upanishad

Page 22 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

వం: ల గవ ప మ ణం ( గం). అ స ప ల అంతర ఖ ( యజ నం త పరమత

ప ప గల జ నం) దు. జ గృ ల బ ర ఖ (ల కజ నం త పపంచం ప ప గల

జ నం) దు. ఈ ం ంట కల న దు. అ సుష ల తన ం సమక న ( శ ల న

బ ల ంట జ నం) దు. అ ప ణ కర ల గ ం జ నం దు. అ ప కర లక

చూ ం జ నం దు. అ క ంచదు. ఆ తన క వ వహరణ త య బ దు,

గ ంచశక ం , గ ర ల య బ దు, ఉహల అంద , వర త న . ఏక న

ం వ ల , పపంచమ నక అ న న , ఆత తన ం మ త ల సు గలం. అక డ

పం క తన ం లదు. అ ప ంత న , మంగళకర న , అ య న . ఇ ల గవ

ప మ ణం, ఇ ఆత , ల సు , న ర ల సు నుటక శ సుంట ర .

ఖ : వ ల గవ త య వస. ఇ పరమ త ల ఉన అవస, పరమ ష

ప ర షపయత ం వలం మ శనం ంచుక న మ త డ మ తం అనుభవంల చు గల

అవస. సర ష న అవస వ న యమ ల , తపసు ఆచ ం తన స స ర ప అ షణ ప న

ల ం సుక న డ , ఎ జన ల ప ణ ఫలం ఉండటం ఈశ నుగహం కలగటం వల వ డ

వ డ అవస. మ నవ వ ంచుటక క ల ల అవస, అందు ఈ అవస వ క గ ణ ల

వ సు ర .

ఆత ఇం య చరం , ఎందుకంట ఆత మ, ర ప, రంగ , గ ణ ల

ల , శబర త, స ర ర త, ర ల సు బడ , సన ల సు బడ , కంట క ంచ

అందు వ ంచుటక ల ల . మ నవ అసల ఆత ఉం అన అనుమ నం వసుం . అందు

అత ఏక న ండవ ల , జ నప శం క న , అఖండ స ర పం ప బడ త న .

న అంతః పజ: అంట స వసల కలలక రణ న, తంల ఉన సనల గ ంచగ న జ నశ

దు. న బ ః పజ: జ గృ వసల సూల జగత ల సు గల ఎర క- క దు. అందు

అల ణం గ ణం ప బ య న , అల ణం అంట ఎ ల ణ ల లక గ ర ల బట

ల సు గ న దు అ అరం. త య వస అంట జ గృ వస దు, స వస దు, అల అ ఈ

ం ంట మధ న అవస క దు. త య వస అంట సంప ర జ నం లక . త య వస

ఈశ ర కంట క న న . త య వసల ఉన లక పరబహ మ క జగత ఎట

సంబంధమ ఉండదు. ఈశ ర డ జగత పభ వ -ప లక డ . పరబహ ం ర క అంట

Page 29: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 23

మ య అన ఉ సంబందం ల . ఈశ ర డ ఉ క అంట మ య ఉ ఉన డ .

పరబహ మ ఈశ ర ఆ ర న డ , ఈశ ర డ జగ సృ రణ న డ .

వ ర ?" ను" డ , జసుడ , డ ను." ను" జ గృత పపంచమ , స ప పపంచమ , సు ల ంట న మ ను." ను" నల వ న త య , డ , జసుడ , డ , జ గృత పపంచమ , స ప పపంచమ , సు ల ంట న మ ఇవ ప ం ల మ త .

ల సుక డ

జస

ల సుక

జ గృత పపంచం

స ప పపంచం

సు ( ఢ ద)

అవస

జ గృత

స ప

సు త య

జసు

అజ నం ఉన భమ ఉన

త యమ ల

ఉన

లదు

ఉన

ఉన ఉన

ఉన

లదు లదు

అగహణం అ దగహణం

మ ండూ ప అజనం ప ల

మ ండూ ప

భమ ప ల

స ప ం

రణం ర ం

జం అంక రం

1. స ర పం ల సు వటం అజ నం.2. క ర ఏ ఉందను వటం భమ.3. అజ నం భమ సున .4. స శ ర పజ నం క అజ నం ల త ం .

ంత క

Page 30: Mandukya Upanishad

Page 24 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

త యమ అసల అవ దు, అ అ అవసలక ఆ ర న , ఏక న , ండవ

ల , మంగళకర న , ఎలప డూ ఉన , స యం ప శం కల , జ న , త ఆనంద స ర పం.

ష న ఈ పరబహ ం స త దం, అంట స యం ర ంచబ న , అంట పరబహ మ ను

ర ంచట ఇం క ట లదు, ఇ అ ర పణలక ఆ ర న , ర పణ అన ఆల చనకంట

క మ ందు ఉన .

త : త ల మనం ం కలల త ఉ హరణ. కలల మనం ఒక స ప ల కం

సృ ంచు ల హ సూ సుఖధుఖ లక ల నవ త వ ంటమ . ఈ ల అజ నంల ఉండటం వల

కలల జ ప సంగటన ఆ జం జర గ త న ట ంప సూ సుఖ-దు:ఖలక

గ సుంట ం . ఇ అజ న కనుక వ డ జం గ ంచలక ప సంగటన స ం సు ఉండటం త

మనసు అత క తల త ంట ం . వ వంల ఉన వ డ తన స శ ర ప జ నం ల వటం

త ఈ క ం పపంచం జమను అందుల గ వ వహ ంచటం త పపంచంల జ

మ ర లక చ సు, భయలక ల నవ త ఆనంద స ర ప న ను ఆనంధం సం శ సుంట డ .

పరమ త : ఈ ఉ హరణ చూడం మనం ఒక మ చూసు మ , చూసున ప డ

ఆక యక తల మజ మనం క లక వల ఒక వ హల కంల హ మ . ఇక డ

క కం సుఖ-దు:ఖల క య లక క యక ఉ ం నంత ప

సం సమ , ంగలను ఎదు న ప డ భయమ దు:ఖమ కల గ త ం . ఇ కలల ల అజ న

దు ఏందుకంట ఇ మన క వ హ క త నన జ నం మనక సంప రమ ఉండ ట త.

మనం ఈ వ హలక స ం ంచక ండ మన స ల క దరక ం ఉంట మ . ఈ క ం జ గృత

పపంచం పరమ త క ఉహ . జ న లక పరమ త ల ఉన ఈ పపంచం తన క

ఉహ మ త న స ృహ ఉండటం త పపంచంల జ మ ర లక చ ంచడ .

మ య అంట ఉ శ , సత గ ణ ప నం కల . పరబహ మ మ యల ప ఫ ం నప డ ఈశ ర డ

అంట మ . అ ధ అంట సత మ ను గ ంచల లక మ యల ను అన ఒక భవన క

ప వచు . అ ధ సత , రజ , త గ ణల ప నం కల . పరబహ మ అ ధ ల

ప ఫ ం నప డ వ డ అంట మ .

మ య పరబహ మ క సహజ ల ణమ కనుక మ య ఎప డ టలమ ఆ ధ

స ర ప జ నం ల ంచవచు .

Page 31: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 25

తృ య ఖండం

2యమ 2అధ రం ఓం 2మ తం !

మ మ శ అ ర ఉ ర మ ర ఇ !! (8)

డ ట చదువ ట: సహ అయం ఆత అధ రం ఓం రః అ మ తం !

మ మతః చ అ రః ఉ రః మ రః ఇ !!

ప ప రం: సః అయం - ఇ ; ఆత - ఆత ; అధ రం - ధట అ రం; ఓం రః - ఓం

ఒక ట; అ మ తం - ప అ రమ క సంబం ం న; : - దమ ల ; మతః - క ల ; మతః

- ల ; చ - మ య ; : - దమ ల ; అ ర - అ రమ "అ"; ఉ ర - అ రమ "ఉ"; మ ర

- అ రమ " "; ఇ - అ ;

వం: ఈ ఆత ను శబపరం లంట, అ ఓం రం. అ లల అ; ఉ; అ మ డ అ ల

“ఓం” ర ం ం .

ఖ : మ ందు మం లల ఆత ను పమ ణ ల అంట ల భ ం అవసల దృ

జ గృ వస, స వస, సుష వస, త య వస వ ం ర . ఈ మంతమ ల ఇప డ అ

పరమ త శబదృ ఓం రమ వ సు ర . ఎందుకంట ఓం ర మంతమ నం

ధక ఉప గపడ త ం . ఈ మంతమ ల ఓం రం మ డ శబ త వ ల భ సు ర అ

అ ర, ఉ ర, మ రమ ల గ ం . ఇక డ "అ-అ రమ " జ గృ వస, "ఉ-ఉ రమ " స వస,

" -మ రమ " సుష వస. ఇక డ శబం త య వస లక పరబహ మ .

Page 32: Mandukya Upanishad

Page 26 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

జ గ త న 2 ర: పధమ మ !

ఆ మ ఆ హ స మ శ భవ య ఏవం ద !! (9)

డ ట చదువ ట: జ గ త నః నరః అకర: పధమ మ !

ఆ : అ మ ఆ హ స ం మ -అ చ భవ య ఏవం ద !!

ప ప రం: జ గ త నః - ఎవ మండల జ గృ వస ; నరః - శ డ ; ఆ రః -

అ రమ "అ"; పధమ - ధట; మ త - గమ ; ఆ - పకత శ వల; ఆ మ - ధట

ఉండటం వల; వ - లక; ఆ - ందుట; హ - జం ; స - అ ; మ - పం క

కల ; ఆ - ధట ; చ - మ య ; భవ – అవ త ం ; య - ఎవ ; ఏవం - ఈ ధం ;

- ల సుక ంట ;

వం: ఓం ర మంతం ధట గ న అ రం జ గృ వస ప మ ణ న నర

ల బడ త ం . వ పకత ం త, ఆరంభత ం వల ఈ ండూ సమం ఉ . ఈ ధం ఉ సన

న అ ల ర . అట ఉ సక డ ధన కనక వసు హనదుల అగగణ డ .

ఖ : ఓం రమ సంప ర న , ఏక న ండవ ల న పరమ త య ప త న .

ఓం రం మ డ అవసల (దశల ) మ డ అ ల సూ సున . ఆత మ డ అవసలల మ డ

రకమ ల వ కమ త న , అందుల ధట న జ గృ వస అ రమ "అ-అ రమ ”

సూ ంపబడ త న . ఈ అవసల ప ర ష డ " నర", ఎవ అ రమ "అ-అ రమ "

ఆ రమ సు నమ , “ ను” అనబ ఈ వ డ స ర ప న పరమ త ల

గ న , నర క అసల స ర పం పరమ త న ల సుక న ధక డ క క ఫ తం

ఈ మంతంల బ త ర .

ఎల "అ" అ రం ఉచ ం నప డ శబం అం వ సు అల నర ఈ జ గృ వసల

క ం సూలజగతం వ ం ఉ డ . ఎల "అ-అ రమ " ఓం రమ ల ధట గ అల

ధక డ మనసు లయం య ప యల జ గృ వస ధట దశ. ఈ జ గృ వసల మ త

న అవసల(స వస, సుష వస) గ ం ల సు వచు . శృత ల ప రం "అ-అ ర "

Page 33: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 27

క , "అ-అ రమ " అ శబ లల ప ఉన , ఎందుకంట అ శబ ల "అ-అ రం "

దలవ . ఈ మ డ (3) అవసల జ గృ వస, స వస, సుష వస క

కల క సర పపంచమ . స తల వలం జ గృ వసల జ షయ ల మ ఖ త ఇ ట

మ త ప ల సుంట ర , స ప , సుష వసలను పటంచు ర అందు జ నం ప తం

స దూర న , రయ ల క స న వ . ఎవ ఈ ధట అ రం నం నర

క స స ర పం ల సుక ంట అతడ పరమ గ మ అ కల న వల

తృ బత క డ . వల అతడ ఉతమ పపంచమ ల ఉన షయ లక ఆక ంపబడడ .

స ప న జస: ఉ య మ !

ఉత దుభయ ఉత ర హ జ నసన o సమ నశ భవ బహ క ల

భవ య ఏవం ద !! (10)

డ ట చదువ ట: స ప న - జస: ఉ ర: య మ !

ఉత ర , ఉభయ , ఉత ర హ జ నసన o సమ న: చ భవ ; న-అస అబహ క ల

భవ , య ఏవం ద !!

ప ప రం: స ప నః - ఎవ మండల స వస ; జస: - జసుడ ; ఉ రః - అ రం

"ఉ"; య - ండవ ; మ త - గమ ; ఉభయ - మధ మ ఉండటం వల; వ - లక; ఉత ర

- అ గ ంచుట వల; హ - జం ; జ న సంత - తన పవహ; సమ నః - సమ న ; చ -

మ య ; భవ - అవ త ం ; న - దు; అస - ఇ ; అబహ - పరబహ మ ను

ల సు ను ర ; క ల - వంశమ ల ; భవ - ప డ ర ; యః - ఎవ ; ఏవం - ఈ ధం ; -

ల సుక ంట ;

వం: ఓం ర మంతం ండవ గ న "ఉ" రం స వసను ఆ రం సుక న జసుడ . ఈ

అవస షత ం త, జ గృ వస మ య సుష వస మధ ల ఉండటం వల ం ంట సంబంధం త

ండూ సమ నం ఉన . ఈ ధం ల సుక న డ శ యం జ ం ం ంచుక ంట డ .

Page 34: Mandukya Upanishad

Page 28 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

సుఖ-ధు:ఖ ల వంట ద ం లల సమత ల ం వ వహ డ . జ డ ఎవ ర అత

వంశంల జ ంచర .

ఖ : ఓం రంల ం వ అ రం "ఉ - ఉ రం", అవసలల స వస సూ సున . "ఉ - ఉ రం"

ండవ అ రం, ధట అ ర న "అ - అ రం" క ఉతమ న . సూ పపంచం అనుభ ంచగల

జసుడ శ క ష న డ . జసు అనుభవం ష న , ఎందుకంట తంల ఉన

సనలను ఆ రం సు తనక ను సూ జగత సృ ంచు అనుభ డ .

ఎల "ఉ - ఉ రం" "అ - అ రం" మ య " -మ లక " మధ నున అల స వస

జ గృ వస , సుష వస మధ ల ఉన .

ఎవ అ రమ "ఉ - ఉ రమ " ఆ రమ సు నమ , “ ను” అనబ ఈ వ డ

రణ గర న పరమ త ల గ న , జసు క అసల స ర పం పరమ త న

ల సుక న ధక డ ఫ తం సర ష న ఉప ష జ నం ందు డ . అందు త అతడ

అంద త సమ నం ర ంపబడ డ . శతృవ ల , త ల క అత సమ నం

చూ ర . శతృవ ల అత రం , అసూయ, ల చూపర . బహ జ నం ల ర అత

వంశమ ల ప టర .

సుష ప నః జ మ రసృ య మ !

ర హ ఇదం సర మ శ భవ య ఏవం ద !! (11)

డ ట చదువ ట: సుష ప నః జ మ ర: సృ య మ !

: ఆ : వ హ వ ఇదం సర ం అ : చ భవ య ఏవం ద !!

ప ప రం: సుష ప నః - ఎవ మండల సుష వస ; పజ: - పజ; మ రః - అ రం

" "; తృ య: - మ డవ; మ త - గమ ; : - లత శ క య ండటం వల; వ - లక; అ

- గహణ శ క య ండటం వల; - అ తనల లత గ ం ; చ - డ ; భవ -

అవ డ ; యః - ఎవ ; ఏవం - ఈ ధం ; - ల సుక ంట ;

Page 35: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 29

వం: ఓం ర మంతం మ డవ గ న "మ" రం సుష ఆ రం సుక న డ . ఈ అవస

లత స వం త, గ ం స వం త ండూ సమ నం ఉ . ఈ ధం

ల సుక న డ సమ లత , గ ం అవ డ .

ఖ : ఎల ఒక ప ఉన య ం ఒక లత త ల అల

శ , జసు ఇర వ ర క త పళయమ , సృ లత య బడ త న .

శ డ , జసుడ క ఢ దల ల క త ర మరల ల నుం

శ డ , జసుడ జ గృ వస, స వసల బయట వ కమ త ర . అందు

లత య గల ప బడ త న .

"ఓం" మంతమ జ ం టప డ "అ-అ ర", "ఉ-ఉ రమ ల " " -మ రమ ల " క త న ట

మరల " -మ రమ " ల నుం "అ-అ ర", "ఉ-ఉ రమ ల " బయట వసున ట అ సున .

అల స వస, జ గృ వసల ండూ క సుష వసల క త న మరల సుష వసల

నుం స వస, జ గృ వసల ండ క బయటక వ కమ త న . ఒక ద త

ఊ జసుడ , శ డ , డ ల పల ఇ ండ న తల

ఉ ంచవచు . డ ల అ వసువ ల తన ఉ ( త ం) ల త అంట డ ల

అ ఒక ట క సు .

ఎవ అ రమ " - మ రమ " ఆ రమ సు నమ , “ ను” అనబ ఈ వ

ఈశ ర డ అ గ అత అ ంట లత య గల శ అంట పపంచం క అసల స ర పం

ల సు గల గ డ , అంట త కం క య ంట డ . పపంచమ క అ త ం

అంచ య గల శ క య ంట డ . పపంచ సృ , , లయమ లక త రణమ

ల సుక ంట డ . అత ఈశ ర డ దృఢ శ యం ఉండగల శ క య ంట డ .

Page 36: Mandukya Upanishad

Page 30 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

చత ర ఖండం

అమ తశ త 2వ వ ర : పపం పశమః 2 త !

ఏవ ం ర ఆ వ సం శ త 22 నం య ఏవం ద !! (12)

డ ట చదువ ట: అమత: చత ర: అవ వ ర ః పపంచ - ఉపశమః వః అ త: !

ఏవం ఓం ర ఆత - ఏవ సం శ - ఆత న ఆ నం య: ఏవం !!

ప ప రం: అమతః - ల ల ; చత రః - నల గవ ; అవ హర ః - కర మండలం లక

ఆ క; పపం పశమ: - మ న క య అ త న లక పపంచప జ ల ; వః -

మంగళకర న; అ ః - ండవ ల ; ఏవం - ఈ ధం ; ఓం రః - ఓం అ రం; ఆత - ఆత ; ఏవ -

ఒక ట; సం శ - ప ం ; ఆత న - ఆత క ; ఆ నం - ఆత త; యః - ఎవ ; ఏవం -

ఈ ధం ; - ల సుక ంట ; యః - ఎవ ; ఏవం - ఈ ధం ; - ల సుక ంట ;

వం: ఓం ర మంతంల ల గవ గం, గమ ప ల . ర న , పం క త

అ త న . మంగళకర న . అద య న . ఈ ఓం ర ఆత . ఈ ధం ల సుక న డ

ఆత ను ఆత త ందు డ .

ఖ : ఏ గమ , పమ ణం ల , శ బమ ప బడ త న ,

లత య ల , ష న , ఉన త న , ల గవ ప బడ త న అ ఆత . అంట

త య వసల ఉన డ , వర అన పశ ? “ ను” అత అ స న సమ నం

ఇవ గల డ . త య వసక ర క న వ డ మరణమ ల వను క త డ . మరల

జ ంచనవసరం ల డ . శ జసు ల క , జసు ల క నప డ

అ ఆల చనల ఆ సమ అంట ర , ఈ సమ ల డ తన ఉ ల

ఆత ల క డ , అత పరబహ మ .

ఎవ "ఓం రం"ల నమ ఉంట అతడ తన స స ర పం ల సుక ంట డ . ఎల ల గ

వ న తర త మ మ య అసల ఉన డ డ క సున అల

Page 37: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 31

సర భమల , అజ నం ల వటం వల ఉన ఉన ట సంప ర జ నమ సహజం తన

స స ర ప న ఆత ఉం డ .

అవస జ గృ వస స వస సుష వస త య వస

గ ణం సత గ ణం రజ గ ణం త గ ణం ర ణం

ం ఉ ం ప ంత

ఆల చనల ల కదుల త ంట గం కదుల త ంట కదల అసల ఉండదు

శ రం సూలం సూ ం ఉండదు ఉండదు

అనుభవం హ పపంచం మ పపంచం సుఖం బ నందం

ప ర ష డ

(jeevudu)

నర

( డ )

జస జ పరమ త

వత బహ ష వ ర దుడ పరమ త

ఉ సృ లయ ఎలప డ

భమల హ మనసు బ ఉండదు

వ లప ఆ రమ సు ఐదు(5) అవసలల డ .

1. జ గృ వస - లక వల ఉన

2. స వస - దల ఉన

3. సుష వస - ఢ దల ఉన

4. త య వస - ఆల చనల ఆ న ( శ బం అంట మనసు ల ) , వ వమ ఇం

ఉన , వల ఆత ఉం ల పయత ంల ఉన .

5. త య తవస - ఆల చనల ఆ ( శ బం అంట మనసు ల ) , వల ఆత ఉన

. వ వమ క ట వల ఆత ఉన .

Page 38: Mandukya Upanishad

Page 32 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

జ గృ ప ర ష డ - జ గృ వసల వ శ డ అ అంట ర . పరమ త స ర ప డ

అంట ర . ంత క బ డ ంద, బ డ క జ డ న, వ సలమ మధ ల , ండ ళ క ప ,

హృదయ పద మ న ప ర ష క ఉ డ పరమ త . పరమ త ఏ సూల ర పమ

కళ యకత ంల ఐదు(5) జ ం య ల , ఐదు(5) క ం య ల , పంచ య వ ల

మ య అంతఃకరణచత షయ ల (అహం, మనసు , బ , తమ ) తం 24 ప క ల

క న సూల శ రం , హ పపంచమ ను అనుభ సు డ . జ గృ వసల సత గ ణమ

ప సుం , అ రమ "అ", ఆ వత బహ వ డ (అ టక ద డ ).

స ప ప ర ష డ - స వసల వ జసుడ అ అంట ర . పరమ త

రణ గర స ర ప డ అంట ర . రణ గర అంట ఇక డ పరమ త వలం మ బ దుల

మ త ఉ డ అరం. పరమ త స ప ప ర ష డ వ వహ సున ప డ

హృదయపద ద ల క , ంత ఆ రమ సు జ గ వసల మ ంచుక న

అనుభ ల ఆ రమ సు మ బ దుల , స ప పపంచమ ను అనుభ సు డ .

స వసల రజ గ ణమ ప సుం . అ రమ "ఉ", ఆ వత ష వ భగ నుడ

(సర ).

సుష ప ర ష డ - సుష వసల వ డ (అజ నంల మ న డ ) అ అంట ర .

పరమ త తనస స ర పంల ఉంట డ దట న అజ నమ క ఉంట ం , కనుక తన

స ర పం ల సు ల ఐ బ నందం అనుభవమ ఉంట ం . పరమ త జ

ప ర ష డ వ వహ సున ప డ జగ , స ప అవసలల అనుభ ల

ం అల హృదయపద త డ ల క అ ధ ఆ రమ సు

బ నందం అనుభ సుంట డ . సుష వసల త గ ణమ ప సుం . అ రమ " ",

అ వత ర దుడ (మంగళ స ర పం).

త యమ - జగ వసల సమస ఆల చనల ఆ హృదయం స త ప ంతమ ఉం ,

అ ట ఆ ర న ర ణ పరబహ మ ను మ త తలచుక ంట ఉం , అప డ ప ర ష డ

త యమ ల ఉ డంట ర .

త య తమ - వ వమ అన హమ బ దుల సు రణ , కరృత - కృత వమ ల

ఆల చనల ఆ న , ద తన మ న .

Page 39: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 33

అ అవసల పరమ త హృదయమ ల వ వహ సు డ , ఇక డ హృదయమంట శ రమ ల

అవయ వమ దు. అ ట మ ల న పరమ త నమ అ అరం.

1. సర అచర(కదలల ) వ ల అన ట , క ల , ండల , ళ , రప ల దలన ,

ఎప డ సుష వసల మ త ఉంట .

2. సర జంత జ లమ ల స వస మ య సుష వస ం ంటల మ త ఉంట .

3. వతల ఎప డ జ గృ వసల మ త ఉంట ర .

4. ఒక మనుష ల మ తం జ గృ వస, స వస మ య సుష వస మ ంటల ఉండగలర .

5. ధకదశల ఉన త య వసల ఉంట డ .

6. ం న త య వసల ఉంట డ .

Page 40: Mandukya Upanishad

Page 34 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

త య, త య వసల మ రమ ను సూ . వ న శవణ, మనన, సనల అ

ధనల ధ మవ త ం , త ం అనుభవం స స ర పజ నం,

ఆత దర నం, శ త ఆనంధం.

జగ , స వసల ం న అనుభ ల ఒక అవసల ం న అనుభవం ఇం అవసక వ ంచదు,

శ ల ప త ఉంట ం , కనుక ఈ అవసలల ం ప అనుభవం ధ (అనుభవం ఉంట ం

జం దు).

ఐదు(5) అవసలక క ఆత ఆ రమ , సుష వసల ( ఢ దల ) క ఒక ట అనుభవం

ఉన , ఆత ఇక డ క ఉన అ , ఆత ఇక డ క ఉన అ మనక

ల సుం , ఎల గ? ఎవ ఢ దల నుం ల న అనుభవం ఏ ట అ అ ? ర

మన సమ నమ " క ఏ యదు ల ఆనంధం దపటం ". ఈ అనుభవం

మనక ండ షయ ల అరం అవ త 1) ఏ య (అజ న ),

2) ఆనంధం అనుభవం ఉన . సుష వసల “ఆత హమ బ దులను క సనల ( రణ

శ రం) ఉండదు అవ కంల త ం ”. అంట మనక జ గృ , స వసల అనుభ ల క ం

హమ బ దులక ట శ ఆత మధ గల సంబంధం ఉండదు. ఆత మ తం ఉండటం వల,

స త గ ఆత ఆనంధస ర పం వటం సుష వసల ఆనంధం అనుభవం ఉంట న . ఆత

“స - -ఆనంద” స ర పం అంట త న శ త న వల(ఆల చనల ల ) ప శమ .

శ , జస, జ ప ర ష ల వలమ ఈ ప శమ క డల మ త న ప వచు .

జగృ , స ప , సుష వసల ం అనుభ ల వలం ఈ అవసలక ఆ ర న ఆత ఆ పణల

మ త . అందువల ఆత వ వమ నక ఆ రం, అనుభ లక మ త .

1. సూల శ రమ - క ం పంచ భ త క హమ .

2. సూ శ రమ - మనసు , బ , అహం రమ , తం.

3. రణ శ రమ - సనల (అ జన ల మం / డ అనుభ ల ), కర ఫ ల (అ జన ల

ల క న క న కర ల వ న కర ఫల ల ). పరమ త సూ

సూ న డ , పరమ త క ష న సూ న ఇం లదు.

Page 41: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 35

ఈ ంద, సూలమ నుం సూ సూ న పరమ త వరక వర స ప బ న .

1. ఇం య ల – పంచభ ల(ఆ శమ , , అ , ర , భ ) పం కరణమ తయ న .

2. షయ ల - గంధ, ర , ర ప, స ర , శబ అ సూ భ ల .

3. మనసు - ఆల చనలను ఉత య న , ఇం య లను ప ం .

4. బ - రయ త క శ .

5. మహత - బ పణ ఇ ( రణ శ రం).

6. అవ కం - జగత ల అనుభ ల ందట కర లక పణ ఇ (మ యక జమ ).

7. ప ర ష డ – పరమ త , నున 6 ట ఆ ర ఏ య క ం వల ఉన డ .

ఉ హరణక ఒక బల అ ప కరంల క ం పం బల ల ం ం

ప సుం . ఇప డ బల ను ప ం ఆ కం చూ :

1. క ం – పరమ త .

2. ం – రణ-శ రమ ( సనల /కర ఫ ల )

+సూ శ రమ (మనసు , బ , అహం రమ , తం).

3. బల - సూల హమ .

బల అ ప కరంల క ం పం ం నప ట ల ం లక న బల ల గదు. అల

సర ల సర అవసల ఆత ఉన మనం చ నప డ క ఆత ఉన పణ ఇ

రణ-శ రమ , ఆ పణను గ ం చ ం సూ -శ ల (అంట ల ం ) ండ క ఉండవ

అందు హమ శ ల త ం .

అల బ ప ర కం అంట జ గృ వసల , పరమ త తన మ నక జడ న సూల హమ నక

మధ గల సంభందం ఈ రణ, సూ -శ లను ల ంచగ , ం అంట ర . రణ-శ రం

ల ంచు వ - న/ ధ సనల య , సూ -శ రం ల ంచు ట - కల

ట , కల డ చుటక - మకర గం ష న , త వన ట -

క ం జగత దృశ మ అ వలం ధ అ ర ల సు . ఇవ అనుభవంల

చు వ పరమ త అంట ఏ ట స శవణం గ ం సన జ గృ వసల

ప మనసు పరమ త య .

Page 42: Mandukya Upanishad

Page 36 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

అహం రమ మ సుగ అంట “ ను” హమ వన, ఇం య ల , మనసు , బ “ ను” అన

వన. అహం రమ మ సుగ ల “ ను” పరమ త న త ం . మ సుగ ల ం లంట

ల ఉన సనల ఖర సు . మన మనసు ల ఉన

మ, ధ, ల భ, హ, మధ, మ త ర మ ల అ దుష సం ల అంట అ షడ ల

ల ంచు . ఈ దుష సం ల ఎవ ల ంచు గల గ , అహం

వ ంచు గలర . దుష సం ల అంట:

1. మం - క ( క లనట వంట క లను వటం).

2. ధం - క రక ధం.

3. ల భం - ఒక ళ ఆ క , క క ఫ తం ఉం అను వటం ల భం.

4. హం - వల “ ను” సుఖపడ ను అను వటం హం.

5. మధం - ఇ ఉం ఇం వ లదను వటం మధం.

6. మ త ర ం - అ అవత కంట ఎక వ ఉం అనుక ంట మ త ర ం.

ఓం రం ఉచ ం ధం

Page 43: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 37

ఈ న ఉన మ ల మ త వ లబ య ండ ట చూడవచు మన ఈ మ చూడ

దట ఆచర ం కలగటం సహజం. ఈ మ ల సృ రహస ం య న . పడ క ఉన వ

“ కర ర న పరమ త ” లబ ఉన అమ వ “ ధ బ త న మర త క క సున

పపంచం”. “అంట బమ త క న మర త క పపంచం కర ర న పరమ ఆ రమ అరం”.

ంద మ ల న ఉన షయ ఆ క దృ మ ండ ప ఆ రం సు

వ ంచబ య న .

Page 44: Mandukya Upanishad

Page 38 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

Page 45: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 39

Page 46: Mandukya Upanishad

Page 40 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

మ ండ క కల వరణ

1. ఆగమపకరణ - ద ం ల ఆ ర న అ యమ

1.1 నుం 1.9 వరక మండూ ప ష ధట 1, 2, 3, 4, 5, 6 మంతమ ల వరణ

వ ల మ డ (3) ర ల అవసల , అనుభ ల ( కం 1.1 – 1.5)

1.1 బ ష జ భ హ న: పజసు జసః !

ఘనపజ స జ ఏక ఏవ స ృత: !!

వం: జ గృ వసల వ శ డ అంట ర . శ డ పకశ వల ఇత పజ (జ నం)

బ ర ఖ య న . స వసల వ జసుడ అంట ర . జసుడ షత ం వల ఇత

పజ (జ నం) అంతర ఖ య న . సుష వసల వ డ అంట ర . డ

లత య గలశ మ య గహణశ క య ండటం వల ఇత పజ (జ నం) చ ంచ బ

అంట పజ ఒక మ దల సర పపంచ సృ - - లయల సంప రజ నం క య న డ .

సూ సూ న డ , అ న డ , సర . స యంప శం క న పరమ త ఈ

న న మ డ (3) అవసలక ఆ ర న పజ ప సు డ .

1.2 ద ణ మ ఖ మనస నసు జసః !

ఆక చ హృ జ వ వ తః !!

వం: శ డ క కను తన ఆసనమ సు హ పపంచమ ను అనుభ సు డ .

జసుడ మనసు తన ఆసనమ సు మ పపంచమ ను అనుభ సు డ .

డ పరమ త ఆశ ం ఉన డ . శ డ , జసుడ ఇదర క డ క

ఊ స ర ల, డ పరమ త క ఊ శ , ఈ ధం పరమ త మ డ (3)

అవసలక ఆ ర ఉ డ .

Page 47: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 41

1.3 సూలభ త ం జసః ప కభ !

ఆనంద భ క జ: గం ధత !!

వం: శ డ సూలజగత అనుభ సు డ , జసుడ సూ జగత అనుభ సు డ ,

డ అ ధ క న ఆనంధం అనుభ సు డ . సూలజగత , సూ జగత , అ ధ ఇ

వ క మ డ రకమ లన అనుభవ తమ ల .

1.4 సూలం తర య శ ం ప కంత జస !

ఆనందశ త జం తృ ం బ ధత !!

వం:సూలవసువ ల క న సూలజగత శ తృ పర సున . సూ వసువ ల

క న సూ జగత జసు తృ పర సున . ఏకట ట ల అ ధ (అహం రమ )

క న ఆనంధం డ తృ పర సున . సూలవసువ ల , సూ వసువ ల , అ ధ

క న ఆనంధం అన మ డ (3) రకమ లన అహం రం ం తృప ల .

1.5 ఘ మసు య జ ం యశ ప త: !

త దుభయం యసు స భ ంజ న ప !!

వం: ఈ మ డ (3) అవసలల అనుభ ల ందుత న శ డ , జసుడ , డ ,

అనుభ సున సూలవసువ ల , సూ వసువ ల , అ ధ క న ఆనందమ

ఎవ ల సుక ంట ర ఈ సూలవసువ ల , సూ వసువ ల త , ట

అనుభ సున ప డ ం అనుభ ల త ప తమవ ర .

ధ సృ కమమ ల ప లన ( కం 1.6 – 1.9)

1.6 పభవః సర ం స శ యః !

సర ంజనయ ణ ం ను ర షః పృధ !!

వం: ఒక షయం మ తం ఖ ఖం అందర ఒప వల న సత మంట ల

సృ ంచలమ , ఉ శనం య లమ . ఈ క ం సూలజగత , ట అనుభ ం

సర వ క జ నప న పరమ త తన ప శం క ం ం చూ సు డ .

పరమ త ఆశ ం వ న మ య(ఆవరణ+ పక) శ , జ న స ర ప న పరమ త

ప పపంచమ చూ సున .

Page 48: Mandukya Upanishad

Page 42 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

1.7 భ ం పసవం త మన ం సృ ంత ః !

స ప మ య సర సృ ర క !!

వం: ందర బ ర సర జగత పరమ త శ సృ ంచబడ త న ద . ందర

సర జగత కలల ంటద బ ర . ందర సర జగత క ధ అ బ ర .

1.8 ఇ మ తం ప : సృ సృ ట తః !

ల త సూ ం భ ం మన ం ల ంత ః !!

వం: ందర సృ , లమ నుం ప టంద బ ర . న ర , బ సూ త

క న ర మ తం పరమ త క ఇ సృ రణమ బ త ర .

1.9 రం సృ త ర ప !

వ ష స 2 యమ ప మస స ృ !!

వం: ందర బ ర సృ పర శ ర సుఖం సం సృ ంచబ నద , మ ందర

ఈశ ర డ సృష అ బ త ంట ర . సృ జ న ప శ స వం కల , మ

సర సంప ర న పరమ త ఏ క ఉంట ం ?

1.10 నుం 1.18 వరక మండూ ప ష 7వ మంతమ క వరణ

త యమ మ య మ డ (3) అవసలల క అనుభ ల ( కం 1.10 – 1.15)

1.10 వృ సర దు:ఖ న: పభ రవ యః !

అ తః సర ం వసు భ ః స ృతః !!

వం: మ ండూ ప షత ల ఎర క లక పరమ త ల గవ అవస ప బ య న .

ఈ పరమ త న ంచ , సర , అ తం , సర దుఖ:మ ల శనం

య గలశ , ఆనందస ర పం ప బ య న .

1.11 ర రణ బ శ జ !

జ: రణబదసు త న ధ తః !!

వం: శ డ మ య జసుడ క లమ ను ఆ రమ సు ర రణ

సంబంధ న ప త ల క య న ర . డ రణం త మ తం ప త ఉ డ .

ర రణ సంబంధమ ల ండ ల పరమ త .

Page 49: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 43

1.12 నం న ప ం వ సత ం నృతం !

జ: ంచన సం త ర ం సత ర దృక !!

వం:సుష వస( ఢ ద)ల ఉన తన గ ం , క గ ం యదు,

అల స సత కం ఉండదు. పరమ త నంల ఉన ల గవ అవస, అధ ంతమ ల

ల , అ అవసల జ నమ క య న .

1.13 త గహణం త ల మ భ : జ త ర : !

జ య తః జ: చత న ధ !!

వం:సుష వస( ఢ ద)ల ఉన డ మ య పరమ త నంల ఉన డ ఇదర

క అ తంల ఉంట ర . సుష వస( ఢ ద)ల ఉన ఈశ ర పరమ త

ఇ న చ రణం సృ సు డ . ఈశ ర డ (మ య క న పరమ త ) క

పరమ త బదు .

1.14 స ప య జ స స ప దయ !

న ం వ చ స ప ం త పశ : !!

వం: శ కలల వ , జసు ఢ ద కల గ త ం . ఎవ ను

సర స యంప శవంత న పరమ త అ ల సుక ంట అత కల ఉండదు, ఢ

ద క ఉండదు.

1.15 అన గృహత: స తత మజ నత: !

ప త : త యం పదమ !!

వం:ఎవ ఉహల ఉంట అతడ కల కంట డ అరం. ఎవ ఢ దల ఉంట

అత సత మ యదు. ఎప వ ఈ వ నకల(జ గృ వస) మ య

ఢ ద(సుష వస) అంత త ం అప డ వ డ పరమ త అ ల సుక ంట డ .

Page 50: Mandukya Upanishad

Page 44 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

వను క దృ ల సత మంట ఏ ట ( కం 1.16 – 1.18)

1.16 అ మ యయ సు య వః పబ ధ !

అజమ ద మస ప మ తం బ ధ త !!

వం:ఎప ఆ అంట ల అ ధ (మ య) క పణ వ న దల ఉన

వ డ స స ర ప జ నంల ల , అప డ వ డ అ అసల ప ట లద ను

ఢ ద, కలల , తం ల పరమ త అ ల సుక ంట డ .

1.17 పపం య త వ త సంశయః !

మ య మ త దం తమ తం పరమ రతః !!

వం:ఏ సృ ంచబ న అ శన త ం , తం అంట ర . ఏ త అ

ధ . ధ అంట అసల ల , ఏ ఒక జం ఉన వసువ ను మ క ట

చూ సుంట ం . ఈ ఏ ఉన వసువ వలం అ త న పరమ త మ త , పరమ త తప

క ట సత ం అసల ల లదు.

1.18 కల వ త క య న !

ఉప దయం జ తం న ధ !!

వం: ల - ధన, గ ర వ - ష డ అ క “ ను” ఈ హమ బ దులన

అజ నమ ను ల ంచు వట మ త . అజ నం ల న మర ణం మ య ల త ం .

జ నస ర ప న వ డ పరమ త ప డ , ద ం ల క మ య .

1.19 నుం 1.23 వరక మండూ ప ష 8, 9, 10, 11 మంతమ ల వరణ

"ఓం" అద రంల అ ల , అవసల ట వ ల ( కం 1.19 – 1.23)

1.19 శ త వ య మ మ న మ త టం !

మ సంప ప మ న వచ !!

వం:జ గృ వసల ప ర ష డ శ , అ రం "అ-అ రం" గ సు ర . ఈ అవస

ధట , పకత ం సూ సున .

1.20 జస త జ న ఉత దృశ సు ట !

Page 51: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 45

మ సంప ప దుభయత ం త ధం !!

వం:స వసల ప ర ష డ జసు , అ రం "ఉ-ఉ రం" గ సు ర . ఈ అవస

ండవ , షత ం లక ఆ క త సూ సున .

1.21 మ ర జస మ న మ న మ త ట !

మ సంప ప త లయ మ న వచ !!

వం:సుష వసల ప ర ష డ డ , అ రం " -మ రం" గ సు ర . ఈ అవస

మ ందున ండవసలను లత య గ న , ండవసలను గ ం తనల కల ప గల శ

క య న య సు ర .

1.22 ష మసు యసుల ం మ న ం త: !

సప జ : సర భ ం వంద వ మహమ : !!

వం:ఎవ ఈ మ డ అవసల క అ త ం ల సు ట క ప త ల

ల సుక ంట అత ఋ మ య ప జ య గ ం .

1.23 అ నయ శ మ ర జసం !

మ రశ ప నః జo మ ధ గ : !!

వం:"అ-ఆ రం" శ గ ర . "ఉ-ఉ ం" జసు గ ర . " -మ రం"

గ ర . “ శబం” పరమ త గ ర , ఇ ఆఖ , కంట ఉన త ష న

ఇం లదు.

1.24 నుం 1.29 వరక మండూ ప ష 12వ మంతమ క వరణ

"ఓం ర" న ఫ ల ( కం 1.24 – 1.29)

1.24 ఓం రం ద మ న సంశయ: !

ఓం రం ద జ న ం ద ంన !!

వం: ఓం రం కర ర ణ పరమ త ను సూ సున , అంట మన క స స ర పం

ఓం ర . అందు మన స ర పం అరం సు లంట, ఓం రంల ప దమ అరం

సు వటం ల అవసరం. ఓం రంల అ దమ ల అరం సుక న ఇంక అరం

సు వ న ఎమ న .

Page 52: Mandukya Upanishad

Page 46 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

1.25 య ం త పణ తః పణ బహ ర యం !

పణ త య కస న భయం ధ క !!

వం: వ డ మనసు తన స ర ప న ఓం రం ల ప ట షo, ఎందుకంట పరమ త

అంత ల జ నస ర పం. ఈ ధం మనసు పరబహ ం న అ భయల

ల .

1.26 పణ హ పరంబహ పణవశ పరః స ృత: !

అప ర 2నన 2బ హ 2నపరః పణ 2 వ యః !!

వం: పరమ త క ప ంభ "ఓం", అంట తనల ప ఫ ం న పరమ త క

జ నప శం, ఈశ ర డ (మ య క న పరమ త ) అ క ల ర . ఈశ ర డ

క ష న డ సంప ర జ నం క న డ , ర రణ సంబంధం ల డ , మ ర ల

ల సత స ర పం.

1.27 సర స పణ హ మధ మన స వ చ !

ఏవం పణవం జ వ సు తదననర !!

వం:ఓం రం ఆ మధ ంతర తం, ఓం రం ల సుక న డ తన స స ర పం

ల సుక న . అట డ వ డ , వ డ క ఒక అన స ల సుక ంట డ .

1.28 పణవం శ రం త ర స హృ సం త !

సర న ం రం మ న చ !!

వం: అ వ సుల హృదయ లల ల ఉన ఈ ఓం ర . ఈ రహస ం ల సుక న

మ త డ గ ం ంచడ .

1.29 అమ 2 నన మ తశ త పశమః వః !

ఓం న స మ త జనః !!

వం: పరమ త అప తం, అనంతం, షo, అ తం అ ల సుక న ఋ .

Page 53: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 47

2. తధ పకరణ - మ య(ఉహ) శ అన ంతమ

ఆ ర న అ యమ ( క ంచుట) జ గృ వసల మ య స వసల క ం పపంచమ , వసువ ల , వ లం క

అబద ( కం 2.1 – 2.10)

2.1 కలల క ం వసువ ల జం ద న ర బ త ంట ర , ఎందుకంట కలల క ం

వసువ ల కలగ వ క శ మ త ప త ఉంట న గనుక.

2.2 స ప లం ల తక వ ఉండటం వల స ప ంల ఉన వ స ప ంల క ం

వసువ ల రణ ంచగల సమయం ల ంచదు. అత లక వ స ప పపంచమ

నుం బయటక వ డ .

2.3 స ప ంల క ం వసువ ల జం ద ల తర మ త ర సు య

బహ షలన ఋష ల బ త ర .

2.4 న న అ తర మ త ఎల మనం స ప ంల క ం వసువ ల జం ద

ర సు అల జ గృ వసల క ం వసువ ల క జం దు.

2.5 బహ ష ల , దలన ర బ త ర స వస, జ గృ వస ండ ఒక ట ఎందుకంట

ం ంటల వసువ ల మ య అనుభ ల ఒక ట ధం ఉంట గనుక.

2.6 ఏ ధటల మ య వ ల ల , మధ ల మ తం ఉంట న అ జం

క ం నట అ జం లనట, అ సత ం దు.

2.7 స ప ంల క ం న వసువ మన జ గృ వసల ఉప గపడదు. అల జ గృ వసల

మనం ఉప ం న వసువ స ప ంల సుక లమ , ఎందుకంట స మ య

జ గృ వస ం ంట క దల , వర ఉన గనుక అ అసత మ

ప గణంచబడ త న .

Page 54: Mandukya Upanishad

Page 48 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

2.8 వ డ స ప ంల స రంల ంట సల లక ళ ట, అక డ అప ర న వసువ ల

చూచుట, ఇట వంట దృ ల క ంచుటక , కలగ వ క ఆల చనల రణం.

2.9 స ప ంల ం అనుభ ల మ య మనసు బయటక క సున వసువ ల ండ క

స ప ంల జం అ సున , ండ క ధ , ండ అసత ం.

2.10 జ గృ వసల క , ం అనుభ ల మ య మనసు బయటక క సున వసువ ల

ండ క జ గృ వసల జం అ సున , ండ క ధ , ండ అసత ం.

జ గృ వస, స వసలల క ం వసువ ల య ర స వమ ( కం 2.11 – 2.19)

2.11 స ఇప డ స వసల , జ గృ వసల ం ంటల వసువ ల క జం

దంట మ , మ ఈ ం ంట ఊ సున డ - అనుభ ం డ ఎవడ ?

2.12 స యంప శం క న పరమ త తన క అ క శక ల అత ంత శ వంత న

ఉ శ (మ య) ఉప ం అ వసువ లను వ లను ఊ చటం జర గ త న .

ఈ షయం లల న సృ ధం సున .

2.13 పరమ త తన క మ యశ పణ వల తన ఈశ ర (మ య క న పరమ త )

ఉ ంచు ంట డ . పరమ త జ నస ర ప డ గనుక మ య జ ఆ రమ సు

తన క ఉ శ పరమ త ప శం వసువ ల , వ ల క న పపంచమ

క సున . అ వ సుల మనసు ల క చత ర ఖ బహ స మనసు

అ ర . స మనసు హ మ ఖం నప డ ఈ ఉ ల బహ ధమ ల

ం ర న వసువ ల క సు .

2.14 ఏ ఉ ల మ య క మనసు (చత ర ఖ బహ )ల ఉ , అ ఆ మ యల

ఎంత ల ఉంట , అంత లం ఆ ఉ ల పపంచమ క సుంట . వ ల

ప ట ట మరణంచుట క మ య క ఉహల గ .

Page 55: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 49

2.15 మ య క మనసు (చత ర ఖ బహ )ల య న ఉ లబయటక క సున

జగత . మనసు ఇం య ల అం ం న సమ రం ఆ రప చూడటం రణం త జగత

ధ బ ల క న సూల వసువ ల క సుం .

2.16 పరమ త తన మ యశ దట సర వ లను ఊ సు డ తర త అంతరత మ య

హ వసువ ల ఊ సు డ . ఎల గ ఒక మ క జ న తన

జ పకశ అవ త న అల ఇక డ పరమత పరమజ న స ర ప డ కనుక జగత

సంబం ం న సర జ నమ క పరమ త ల జ ప ల ఎలప డ ఉన . వదృ

చూ నప డ జగత ను, పరమ త దృ చూ నప డ సత మ య రమ ఉన

జ ప ల క సున .

2.17 ఎల కటల ప వ న డ మ ల ఊ ంచబడ త , అల పరమ త క

జ నం ర పంల ఉన జ ప ల వ త ధ ం క న జగత ఉ ంచబడ త న .

2.18 ఎప ల గ వసుం ఉహ వల పత న మ మ య త ం సత న డ అ

త ం . అ ధమ వ డ ను అద య న పరమ త గ ఈ

ద ంద మ ల క ం ఉ జగత మ య త ం .

2.19 స యంప శం క న అద య న పరమ త తన క ఉ శ న మ య త భమల

ప త డ . భమ క ప వం వల పరమ త ప శం యం తనల ఉన ఉహల

క ం అంత ల వజగత క ంచు ంట డ . ఈ ఉహలల గ ణశ

క . ఈ ణశ వ ల కర లక రణమవ త న .

స షక ల క ధర ల దనల ( కం 2.20 – 2.30)

2.20 ఎవ ణమ క మ ఖ త ల సుక ర సృ ణ

రణమనుక ంట ర . ఎవ పంచభ ల క మ ఖ త ల సుక ర సృ

పంచభ ల రణమనుక ంట ర . ఎవ గ ణ ల క మ ఖ త ల సుక

ర సృ గ ణ ల రణమనుక ంట ర .

Page 56: Mandukya Upanishad

Page 50 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

2.21 పరమ త క ల గ దమ ల ల సుక న ర ఈ ల గ దమ ల సృ

రణమనుక ంట ర . ఇం యజ నం క య న ర ఇం య ల సృ

రణమనుక ంట ర . పపంచజ నం క య న ర ఈ పపంచం సత మనుక ంట ర .

వతలను ప ం ర వతల సత మనుక ంట ర .

2.22 ఎవ ద ధ మం పట న ర లల ప బ న సృ కమం సత మంట ర .

ఎవ యజయ ల మక వ క య న ర యజయ ల సత మంట ర . ఎవ

అనుభవ గ ం ల సుక ర అనుభ ం డ సత మంట ర . ందర

వ డ అనుభ ం వసువ ల సత మంట ర .

2.23 స ప ంల ఉన వ ల స ప ల కంల నున సూ పపంచం సత మనుక ంట ర .

హ పపంచంల నున వ ల ఈ క ం పపంచ సత మనుక ంట ర .

రసగ ణ సన ధక ల వ ఒక ర పమ న ద నమ త ర .

కర ర ణ సన ధక ల వ ఒక ర పం ల డ నమ త ర .

2.24 జ ష ల సమయ సత ం అనుక ంట ర . క ల న ర క ల సత ం అను

క ంట ర . ం ర దనల స ల సు వచ నుక ంట ర .

పపంచఅనుభవం సత మ న న ర పపంచం సత మంట ర .

2.25 మనసత స తల మన పరమ త అంట ర . ందర బ పరమ త అంట ర .

హృదయ పరమ త అ ందర నమ త ర . పప ణ లను న ర అ

సత మనుక ంట ర .

2.26 ందర 24 తత మ ల కల ఈ పపంచం అంట ర . మ ందర 26 తత మ ల కల

ఈ పపంచం అంట ర . ంతమం 31 తత మ ల కల ఈ పపంచం అంట ర .

ఇతర న ర అ క న తత మ ల కల ఈ పపంచం అంట ర .

Page 57: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 51

2.27 ఎవ సుఖ ల ంటపడ త సుఖ సత మ సున . ఎవ తం జమ

సు ప ట క నుం మరణం వరక అ సత మ సున . కరణ తల

ప ల ంగమ ల సత మనుక ంట ర . అంత ల పపంచ జ న సత మనుక ంట ర

ందర .

2.28 ఎవ శృత ల ఉన సృ కమ ల ల సుక , ర సృ సత మనుక ంట ర .

పళయమ గ ం ల సుక న ర పళయం సత మనుక ంట ర . గ ం

న ర సత మనుక ంట ర . పపంచ సృ రణ ల త క త న వ డ

ఇట వంట ద దమ ల క న అ య లను సృ ఇ రణ ల పరమ త

ఆ సు డ .

2.29 ఒక వసువ చూ ం నప డ ఎవ ఆ వసువ సత ం అను , అ న ,

అతడ ఆ వసువ ఆక ంచు వటం వల అతడ ఆ వసువ గ ంచబడ డ .

2.30 పరమ త కంట ర క ం వసువ ల జ పరమ త కంట ర దు. ఎవ ఈ

షయం ఉంట ం అత ఉప ష జ నం సంప రం గ ం న డ .

సత ం క అసల స ర పం ( కం 2.31 – 2.38)

2.31 ంతజ నం క య న ఋష ల , న దల బ త ర , పపంచం అసల లద ,

మనక జ గృ వసల జం అ సున పపంచం క స వసల క ం

కలల ంట న స షం సు ర .

2.32 అసల ఎప డ క సృ జరగటం లదు, పళయం వటం లదు, ఎవ ర బంధంల

లర , ఎవ ర క మ రక ధనల య టం లదు, ఎవ లదు, ఎవ ర

ం ందటం లదు. ఇ అం మ సత ం. (పరమ త తనల ఉన మ య సృ ంచబ న

ఆల చనల త ం ందటం వల బమల ప తన స శ ర పం మర వటం

పరమ త ల రంతరం ఒక కలల ఈ సృ , , లయల క ం రంగ రంగ ల పపంచం

ద ంచ బడ త న . అంట పరమ త ల ఉన ఒక ఆల చ " ను" పరమ త కన ర అన

Page 58: Mandukya Upanishad

Page 52 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

అహంభవన కలగటం అజనమ ర కప క న వ వ డవ త డ , ఈ అజనమ

బమ ల న మర ణం వ డ తన స శ ర ప న పరమ త ఉం డ ).

2.33 అద య న పరమ త మనక క ంచక వట ఉహల ఆల చనల ర

పరమ త క య ండ ట రణం. ఉహలక అ త న సత న

పరమ త ష న డ .

2.34 పరమ త నంల నుం చూ నప డ పపంచం పరమ త క ఒక ట క సుం .

సత ం ల సుక న మహత ల సు పరమ త తప ండవ లద .

2.35 మ, ధ, హమ ల ట ఉప ష జ స అరం సుక న ఋ మ త

మనసు క అ త న అద య న పరమ త అనుభవం కల గ త ం .

2.36 ఎవ పరమ త అద యం అ ల సుక ంట మనసు ఎలప డ ఆ ఏక వసు న

పరమ త య న ప ట , పపంచ దృ చూ మ ను లక మ తం మ మ ల

ఏ య ల గ క ర .

2.37 ఎవ పరమ త ల సుక గడల మక వ ఉండదు. ం ం నప ట

ణకడ , మ రమ ఇ ఆ రం టం ల ం క డ . రంతర పరమ త

ధ ం వల ఈశ ర అత ంత నమ కం దయ య న తంల క ల ం న

తృ ందు డ .

2.38 పరమ త సర అ ల సు తనల ను, బయట, అంతట త , అంట పరమ త అ

గ ం , తనల నుం వ ఆనంధం అనుభ సు, ఎన ట మనసు పరమ త నుం దూరం

క ం ఉంచగ న డ పరమ త .

Page 59: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 53

3. అ తపకరణం – ఏకం( ండవ లదు) అన ంత వరణ

(అ తం రపర చుట) మ ందు మ ట ( కం 3.1 – 3.2)

3.1 ఎవ ఒక వత ర పం భ గ ఉంట అత దృ ప త ఉంట ం . ఎందుకంట

అతడ అనంత న పరమ త ఒక మ ర పం ప త న వత ప తం

సు డ గనక.

3.2 కనుక ఇప డ ప ట ల అనంత న సత న పరమ త స ర పం వ సు ను.

నుమ ప ట ల పరమ త ఎల ప టనట క సు .

ఘట శ (క ండల ఆ శమ ), మట శ(మఠంల ఆ శమ ), మ శ(బయట

ఆ శమ ) ఉ హరణ పరమ త వరణ ( కం 3.3 – 3.9)

3.3 ఎల అనంత న ఆ శమ ల గ డల మధ ఉన ప డ ప త ల క సున

అల త ఈ క ం శ రం ప త ఉ డ . శ ర దృ చూ నప డ పరమ త

అంట అ వ ల క క ట ఉ ంచవచు . ఈ ఉ హరణ ప ట క క

ప త లను వ ంచుటక ఒక పయత ం మ త .

3.4 ఎప వ క ఇం య ప త లను అప డ ఇక వ డ అనంత న

పరమ త ల క డ . ఎల ఒక ల గ డల మధ ఉన ఆ శమ ఈ ల గ

డల ను మ శమ ల క త ం అల .

3.5 ఒక వ డ మ ం నప డ ఇం వ డ మ ందటం లదు ఎందుక ? శ రం

ఉన వ లను ఆ శంల ఉన న న మట క ండల ఉ , ఒక మట క ండల ఆ శం

భప ఇం క ండల నున ఆ శం ఎల గ భపరచబడ అల .

3.6 పపంచమ ల ఉన అనంత న వ ల ధరకమ లన ల ణమ ల ఉన ప ట పరమ త

ఎట ప వమ ఉండదు ఎందుక ?

Page 60: Mandukya Upanishad

Page 54 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

3.7 ఎల క ండల ఉన ఆ శమ , మ శమ క మ లక మ శమ క

గమ , అల త క పరమ త క మ లక పరమ త ల గ దు.

3.8 ఎల న లల , గ ఆ మ నమ సుందనుక ంట , అల అజ నంల

ఉన ర , పరమ త పపంచం వల కల తం అవ త డ అనుక ంట ర .

3.9 ఆ శమ పరమ త దగర ల ణమ ల క య న ఎందుకంట ఆ శమ క క వ ,

ప ట కల లవ , కద కల లవ మ య అంతట ం వ న .

మ య నుం మ ల చూ ం మ రం ( కం 3.10 – 3.16)

3.10 పపంచమ మ య పపంచమ ల క ం ప వసువ క పరమ త క మ య శ

స ప ంల సృ ంచబ న వసువ ల గ సృ ంచబ న . మనక క ం వసువ ల ఏరకమ

క ఒక మ క చూచుట ధ మ దు. ఎందుకంట పపంచమ ల

క ం ఏ సత మ దు కనుక.

3.11 యఉప షత ల పంచ శమ ల వ ం న త క ఈ అనంత న పరమ త .

3.12 బృహ రణ కఉప ష బ త న , ఎల భ ల ఉన ఆ శమ మ య శ రంల

ఉన ఆ శమ ఒక ట , అల కర ర ణ పరమ త మ య మర ల క ం

పపంచమ ండ ఒక ట.

3.13 ల త పరమ త ండ ఒక ట అ బ త . ల న

రస సున .

3.14 శృత ల వ ం న సృ కమమ వలం అజ నంల ఉన మ ను తృ పరచటం స

ప బ య న . జం సత ం ల సు లంట ంతం అవ హన సు .

ద అరత అ ధనచత షయం. వలం ఉప షదత ల మ త పరమ త క

య ర తత ం వ ం బ య న . య డ , బహ ష డ , కర ణ సమ ద న గ ర వ

దగర ధనచత షయ సంపద క న ష మ త ఉప ష జ ందుట సంభవం.

Page 61: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 55

3.15 శృత ల సృ గ ం య న ధరకమ లన వరణల య

సు దు. ఎందుకంట అ వలం ఒక మ ను అరం వట ఇ న ఉ హరణల

మ త . ఈ సమస పపంచమ ల ఉన అ వసువ ల ఒ పరమ త స ర పం అ

వ ంచట అ తం-సత ం, తం-అసత ం అ ప బడ త న .

3.16 ఎవ జననమరణ ల చకమ ల ఇర క ఉన ప ట ం రక పయత ం

సు శృత ల ఒక కమ పద పరమ త ర క మ రం చూప త న .

అ తం ఎవ ర ఖం ంచల దన ( కం 3.17 – 3.22)

3.17 త బ క న ర ఆల చనల సత మ ంచుక ంట ంట ర . అ తం

తం ఎన డ ంచదు.

3.18 ఒక ంభమ ప ఫ ంచుటక ఒక ఆ రమ , ఆ ఆ ర పరమ త . ఆ ం

క ంచుటక వ న జ నమ , ప శమ ండ క పరమమ .

3.19 అ డ అంట ప ట ల డ అ అరం, అంట పరమ త ఎట వంట మ ర లక ల ను డ

, పరమ త క ప ంభ స ర ప ఈ క ం ఉ జగత . జగత వలం

ఉ గనుక, ఊహల చంచల స వం క న కనుక జగత ఎప డ మ ర ల

క సున . జగత మ ర ల క సున కనుక, జగత అ శ తం అంట మ ,

ఎందుకంట మ ర లక గ ర అ శ త , లక న న ం త ం .

3.20 అజ నుల ఆత క ప ట క ఉన దనుక ంట ర , అందు సృ ఒక కమ న పద అనుస ం

జర గ త న ద నమ ర . ఆత క వ ప ట కల లవ జగత అసల లదు. జగత

పరమ త క ఉహ మ త . ఎల మనం ం నప డ స ప మ ల ఒక

ణంల ఉహల కంమం సృ ంచబడ త న , అల మనం దల న ంట ఈ క ం

జ గృ పపంచం మన మనసు త సృ ంచబడ త న . దృ -సృ అ క అంట ర .

జ దృ ల మ తం అసల సృ జరగటం లదు. ఎందుకంట జ స షం య ర న

Page 62: Mandukya Upanishad

Page 56 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

పరమ త ద ంచగలడ గనుక, అజ త దం అ ర . వ పపంచమ

క సున ఉహల పరమ త దృ చూ నప డ మ తం ఊహల క .

3.21 శ త న వసువ మరణం ందలదు. అ శ త న వసువ మరణ ంచక ం ఉండలదు.

3.22 పరమ త అ డ , అవ య డ అంట వ ప ట కల ల డ . మ ఈ వ ప ట కల ల

పరమ త ఎల గ ఈ వ ప ట కల క న పపంచమ క సు డ ?

శృత లల వ ం న సృ కమం ( కం 3.23 – 3.28)

3.23 ల ఏక కంఠమ సు పపంచసృ సత ం ద . మ య త క ంచబ న

భమ వల పరమ అల క సు డ . సజ నమ కవంత లన ఋ కంగనుక

మన స పమ ణం.

3.24 ల ప రం ఈ ద ం ల క సున పపంచం పరమ త తప క ట దు. మ యశ

ప వమ వలన పరమ త క స ర ప పపంచమ క సున . ఎల గంట ఉహ లక

మనసు (మ య) అనబ అదంల ప ం ం న పరమ త పపంచమ .

3.25 ల పపం ధన సున , ఈ షయం సృ జరగ లద ర సున . ల

ఇల అంట "ఎవ రణం త పపంచం ప డ త ?" ఈ పశ పపంచం ఒక కమ

పద ల ప డ త న అన ఖ వ కం ఉన .

3.26 జ న మ రం ఆత రం రక పయ ం ధక దం “ - ” పద

సూ సున . అంట “ ను” ఈ హమ దు, మనసు దు, బ దు అంట , ఇ “ ను”

దు, అ “ ను” దు అంట , అ వ ల ల అ . అ అసల స ర పం అ

సూ సున . అంట “ ను” టన ట వ ల ల అసలన “ ను” - అ ఆత . ఈ

షయం క పపంచం అసల ప టలదన షయ సూ సున .

3.27 ఏ న ప టం అంట అ వలం మ య గ ం జర గ త న . జ మ యక అసల

ప ట క అ లదు. ఈ పపంచమ ల ఏ న ప టందనుక ంట అసల ల వసువ ఏ

Page 63: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 57

ఇక డ సృ ంపబడ ట లదు, పరమ త అనబ సత వసువ మ య అనబ అధం

క ట మ చూ ంచబడ త న ద గ ర ట .

3.28 సత ం ల వసువ మ య ప ట అవ శ లదు. ఇ క ం ట మ ల ంట అంట

జం పపంచమ ల క ం ల మ ఉం అవ శ లదు, క ం ట మనం లంట

మ ల ఉ ంచు వచు .

మ డ (3) అవసల మనసు క ం న మ - మనసు లక మ య లదు ( కం

3.29 – 3.38)

3.29 జ గృ వస మ య స వసల ండ క వ మ య వల పత మ త న .

3.30 స యం త ప శ స క ల మ య స ప ల కం క సున . అ ల

పరమ త జ గృ ప ర ష మ య జ గృ పపంచమ క సున .

3.31 ద ం ల క న పపంచమ మ య వ ల ండ క మనసు క ఉ తమ ల.

మనసు శనం ద ం ల క మ యం.

3.32 ఎప మనసు ను అ న ల సుక ంట ం అప డ మనసు ల ఆల చల

ఆ , అంట ఉ ం ప య ఆ త ం , అప డ ఆ మనసు ఇక అత . ఎప

మనసు క ఊ ం ప య ఆ త ం ఆల చనలను వసువ ల చూడటం క

ఆ త ం .

3.33 పరమ త రం సుక న ఋ ప ంగ వ ల ఏమంట రంట ఏజ నమ త ఉ ల

ఆ అ ఆత జ నమ , అతడ అత అవ త డ . ఆత జ నం క న వసువ

శ త న ఇక ప టనవసరం లదు. ప ట కల ఆత , ప ట కల జ నం, అంట కద కల

ఉహల. ప ట కల జ నం అంట ఇక డ జ నం ఉం కదలటంలదు. ఎల ండ క ండ

నక అల గ.

3.34 ఏమన ఎలప డ ఏకవసు న పరమ త ం సున , ఆమనసు ల ఆల చనల

అ , మనసు ర ల , త కమ క , సర త వన , పరమ త ల

Page 64: Mandukya Upanishad

Page 58 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

ఒక ట వట అరత ందుత ం . ఇట వంట మనసు సుష వసల ఉన మనసు కంట

న .

3.35 సుష ల మనసు ఆత ల లయం అవ త న అంట కం ఆల చనల ఆగ త న .

ఏక ంతన మ శనం జర గ త న అంట ఇక ఆల చనల శ తం

ఆ త . మ శనం వల మనసు స యంప శ న, సర జ నస ర ప న ఆత

ఉం త న .

3.36 ఆత ప ట క ల , ద ల , స ప మ ల , మర పం ల , స యంప శం

క న , సర -జ నం క న , సర - న . అందువల ఆత మనసు ం ం

ల సు వటం అ ధ ం.

3.37 ఆత ఇం య లక అ త న , పరమప ంత స ర పం, స యంప శం క న , సర ,

మ ర ల ల , ర య న స ర పం.

3.38 ఎక ఆల చనల ఆ , ఎక అం రమ - ర రమ ల అక డ ఆత జ నం

ప సుం , జనన-మరణ ల నుం మ కల గ త ం , త ఆత వటం

జర గ త ం .

ఏకవసు ంతన గం ( కం 3.39 – 3.43)

3.39 ఏక ంతన ఆత రణ య ట అ టకంట ఉతమ న తపసు ఇ వబ క -

సుం . ఇట వంట మరణ భయం ఉండదు.

3.40 అందు ఉత న మనసు నం సు నుట ఆ రపడ డ . మనసు

అదుప ల సు వటం వల అ భయ ల నుం మ కల గ త ం , అ అ ంత ల

, త జ నం ందుటక అరత కల గ త ం , మనసు ప ంతత

ందుత ం .

3.41 మనసు అదుప ల సు వటం మ ను అ ధ ం. అ స ల మనసు

అదుప ల చు వచు .

Page 65: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 59

3.42 ఫల శ కర ల ఆచ ంచటం వల , అసల కర ల య ను అ ం క ర న ండ

క బంధమ నక సుం . ఫల శ ట కర ల ఆచ ంచటం వల మనసు

ర లమవ త ం , ఇ మనసు అదుప ల ట నుటక ఉత న .

3.43 ఫల శ కర ల ఆచ ంచటం వల ఆ వసువ బంధం ఏర డ త ం . అందు ఫల శ

ట కర ల ఆచ ం . ట సర త వన మనసు ల ఎప డూ క ఉం .

అంట అంతట ఉన పరమ , క ం జగత క పరమ న ంద ల

ట అ త వన అల ట సు .

శ ల తం ధన ( కం 3.44 – 3.48)

3.44 మనసు కలక దూరం ట అంట జగత ధ అ శ తం అన షయం

దృఢపరచు . వల మనసు ప ంతం ందుత ం . మనసు ఏ గం పరమ త

అప జప టం వల మనసు జగత ల చూడక ం ఉండట అవ శం ఉంట ం .

3.45 జగత షదృ అలవర చు అంట జగత ల క ం ప టల ల తకటం

అల ట సు . వల మనసు బంధమ ల పడక ం ఉంట ం . మనసు

చంచలం కనుక ఎప జగత ల సంచ ంచుటక పయ మనసు నచ జ మరల

ప ంత సుక వ . అంట ఎప డ మనసు ల త న గమ సూ

ఉం , దట కషమ ఉన అల టన తర త సులభం ఉంట ం .

3.46 జ గృ వసల మనసు కదపక ండ ఉంట మనసు ఆత ల క త ం . ఎందుకంట ఢ

దల క మనసు కదలక ం ఉండటం వల మనసు క ం న ఉ ల

ఆ త .

3.47 ఆ నంద అత ంత ఉన త న . ం ందు అ ధనల . అ ం, మ టలక

అంద , ప ట క ల , సర న ఆత వలం ఉంట న , ఆ మనం

అనుభవంల చు , ఆత సూ సూ ం వటం వల కంట క ం దు.

3.48 ఎవ ర క ప టటం లదు, వటం లదు అ అం మ సత ం.

Page 66: Mandukya Upanishad

Page 60 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

4. అల ం పకరణ - కటఆర ట అన ఉ హరణం

మ య ట ట అన ంత వరణ ( త వనల

కం ంచుట) ధట నమ ల ( కం 4.1 – 4.2)

4.1 జగత , త ండ క పరమ అ ల సుక న మ త తలవం

నమస సు ను.

4.2 సర మ నవ క ణం రక ఋష ల త ఇవ బడ జ నస ర పమ లన సగం ల .

పరమ త ర క మ రం చూ ం లక , లక , పరమ త తత ం ఉన ఉన ట

ం ఉప షత లక , తలవం నమస సు ను.

అ త ల మ య సృ జర గ ట లదు అనుటక ప ( కం 4.3 – 4.10)

4.3 ందర ప ట క వలం ప ర ం ఉన వసువ నక మ త న సు ర . మ ందర

సు ర ప ర ంల వసువ మ త ప టగలదు. ఇల ంట ధనల ఎ

ప రంల వ .

4.4 అ త ల క తర మ ఏ టంట, ఏ ఎప డూ ఉన అ ప టలదు, అల

ఇంతవర న డ ప ట క ప టలదు.

4.5 ఇప డ ఎవ ర ఖం ంచల సత మ ను నం .

4.6 త సత న, వ ప ట కల ల , ఆత క ప ట క లదు.

4.7 ఆత ఎప డ అ త మ జ లదు. అల అ త న వసువ త మ జ లదు. ఎందుకంట

ఎలప డ ల తన క ప న న స వంల మ ర ఉండదుగనుక.

4.8 మనం త న వసువ క ప ట క ఉన ద ఒప క ంట మనం అ మ ర గ త ం

అ క ఒప . ఆత మ ర లక గ దన సత ం మన ల సు.

Page 67: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 61

4.9 ఎప న మనం ఏవసువ "స వం" అన పదం ఉప క సత న,

త న, మ ర ంద షయ ల గ బ త మ అరం.

4.10 స వ చూ నప డ ఏ త క ఎట మ ర ల ందటంలదు. వ డ వ వన

వల అంట ఈ అ త న శ ర ను ంచుట వల శ రంల క మ ర ల చూ తన

త న స వం నుం పక క మర పక పడ త డ .

ర రణ సంబంధం వ ం న సృ కమ ఖం ంచుట ( కం 4.11 – 4.23)

4.11 ఎల నమ గలం రణ ర మవ త న ద ? అల జర లంట దట రణం ప ట ఉం

క ? స ఇప డ మ టవర సక రణం ప టం అనుక ంట మ ప ట ల ఆత ఎల

ప టగలదు? ఏ న మ ర ం ందంట అ త న దు.

4.12 ర మ రణ ల క ర దనుక ంట, ర మ రణమ ల నుం ప టం గనుక రణమ

త న అన దన స దు. ఎందుకంట ర మ రణమ ల నుం ప డ త న ,

మ ర ల ందుత న గనుక.

4.13 ఒక ప ట క ల రణమ ల నుం ఒక ప ట క క న ర మ ప టగలదు అ

ర ంచుటక మనక ఒక ఉ హరణం సుక వటం క అ ధ న ప . ఒక ళ

ర మ నుం ఇం ర మ ప డ త న అనుక ంట ఇంక అంత లదు.

4.14 ర మ నక రణ మ ల రణం మ య రణ ర మ నక మ ల రణం

అనుక ంట ఇక ట అధ ంతమ ల క ంచవ .

4.15 ఎవ ర మ నక రణ మ ల రణం మ య రణ ర మ నక మ ల రణం

అనుక ంట ర మ త వ ప ట కల ఉ అ నమ ర . ఎల ఒక డ క

చ న తం ప డ డనుక ంట అల .

4.16 ఒక ళ ర రణమ ల ఉ యనుక ంట ఇప డ ఏ మ ందు ప టం కను వటం

మ ఖ ం, ర మ ? రణమ ? లక ండ ఒ ప డ త న ? ఒక ళ ఒ ప టందంట

మ తం ర రణ సంబంధం ధ ం దు.

Page 68: Mandukya Upanishad

Page 62 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

4.17 మనం ఫల ర ం ఈ రణం వల ప డ త న ద ప లనప డ ఎల ఈ రణం త ఆ

ర ం ప టంద ప గలం?

4.18 ఒక ళ రణం ర మ ల నుం ప టందనుక లక ర మ రణమ ల నుం

ప టందనుక , ఎవర మ ందు ప ట ర అన పశ వసుం ?

4.19 త న ఆ ల ఈ నున పశ సమ నం లక వటం న ర ర రణ

సంబంధం వ ంచబడ సృ ప యను ఖం సూ, అల వ ం ర అజ నుల

త ల మ ర ం ర . మ సత ట? కవంత లన మ త ల త న ఆ ల

అసల వ ప ట కల లవ అంట సృ అ అసల జరగటం లదు అ ఈ ం ల

వ సు ర .

4.20 కమ పద ల వ ం సృ అంట సృ -దృ అన సృ కమమ దర నమ ను చూ సూ

తనమ - క ఉ హరణ చూ ర సవమ సృ -దృ అన సృ కమమ

ఎక డ ర ంచబడ లదు. వలం ఒక ఉ హరణ ఆ రమ సు సృ కమమ ఒక

కమ పద ల జర గ త న ద ఖ తమ ప లమ .

4.21 రణం మ ందు ప డ త న లక ర మ మ ందు ప డ త న ర ంచ ల

అజ సూ సున మ య అసల సృ జరగటం లదు అన స బలపర సున .

స అసల వసు సృ రణం ఎందుక అరం సు లక త మ ?

4.22 ఎందుకంట అసల సృ జరగటం లదుగనుక. ఏ తననుం లక క నుం

ప ట ట లదు. అ ధమ ఏ ప ర ఉన నుం లక ప ర ం ల

నుం లక ఇప డ ఉ నుం లక ఇప డ ల నుం ప ట ట

లదు.

4.23 ఒక రణమ , ఒక ఆ ల ర మ నుం లక ఒక ర మ , ఒక ఆ ల రణమ

నుం ప ట ట లదు. అందు రణమ ల ప ట లదు.

Page 69: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 63

వసుపపంచం క ంచుటక రణం రణ ( కం 4.24 – 4.28)

4.24 జం చూ పరమ త క సంప ర జ నంల గ వసుజ నం క . ఒక ళ పరమ త

జ నంల వసుజ నం లక అసల మనక త వన అంట పపంచ వన ఉం దు.

పపంచమ ల క ం సూల వసువ ల ఉ ఎంత జమ క సున దంట ఇ ఒక ఆల చన

పద ల నుం ంపబడ త న దన షయ క మ సున . ఈ పపంచం

మన(ఆత ) క వసుజ నం(ఆల చన) నుం ంచబ న అదు త దృశ ం, ఈ దృశ ం ఎంత

సత ం ఉన దంట మనం ఈ దృ చూ ఇ జమను వటం వల ఈ పపంచమ ల

అనుభ ల (సుఖ-దుఖల ) క జమనుక ంట మ .

4.25 జం గమ , అంట ఆత (స స ర పజ నం + వసుజ నం) దృ ల చూ వసుజ నం వల

దృశ ం క సున . మనం స స ర పజ నం ల నప డ దృ ల వల జ నం

వసున దనుక ంట మ . జ టంట మన(ఆత )ల ఉన వసుజ మనం

పపంచమ చూసు మ , అంట సృ అసల జరగలదు. కనుక సృ ఒక రణమంట

ఉన అ ప వట ఆ ర లదు.

4.26 ఆత వసువ ల లక ఒక మర పం దృశ మ క ం పపంచమ అసల

స ంచుట లదు. వసువ ల అసల జం లదు మ య వసువ ల క ంచట

రణం మనం ప క న ఆల చనల అసల ఆత క ర దు.

4.27 ఆత వసువ లను అసల ఎప డ స ంచుట లదు అంట మ డ అవసలల ఎప డ

స ంచుట లదు. అసల వసు లక ం మనక అనుభ ల ఎల కల గ ?

4.28 కనుక ఆత క ప ట క లదు. అల ఆత ల ఉన వసుజ నం వసువ ల చూడబ

దృశ పపం ప ట క లదు. ఎవ ఈ ఆత ల ఉన వసుజ దృశ పపంచమ

చూసు ప ట క ఉంట న .

Page 70: Mandukya Upanishad

Page 64 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

జ గృ వస మ య స వస ల త ప లన ( కం 4.29 – 4.37)

4.29 బట మన క ఉ శ క ం న భమ త ఈ ప ట కల ఆత ప టనట అ సున .

ఇ గనక జ వ ప ట క లక వటం తన సహజ ల ణం క న ఆత అసల ఎప డ

ప ట అవ శ లదు.

4.30 ఒక ళ ప నరన క ఆ లదు అ అనుక ంట ఇక వ డ జన లనుం బయటప

అవ శ లదు. అల ఒక ళ ప నరన క ఆ ఉం అనుక మ అప డ ఇక ం

ం న శ తం ఉండదు, మ జన ం అవ శం ఉంట ం .

4.31 ఆ , అంతం ఉన మధ ల మ త క సున అ వరమనంల క లనట.

ధ అంట ర . అంట మ య జ లక డ చూ ం వసువ ల ఎల ంత లం

క సుం తర త మ య త ం అల . పపంచమ ల క ం వసువ ల జం

ఉన ట అ జం దు ఎందుకంట పపంచమ ల క ం ప వసువ ఆ , అంతం

ఉన కనుక.

4.32 జ గృ వసల ఉప గప వసువ మనక స వసల ఉప గపడ ట లదు. ఎందుకంట

జ గృ వస మ య స వస ం ంట క ఒక ఆ అంతం ఉ కనుక ఈ ండ

అవసల క అసత ం అ అరం.

4.33 స ప ంల చూ అ వసువ ల క అసత ం అ మనకంద న షయ

ఎందుకంట అ మన అనుభవం. మనక ఖ తం ల సు కలల క ం స ప పపంచం

మన శ ప తమ . అందుల ను ఈ న శ రంల అంత ద స ప పపంచం ఉండ ట

క ధ ం ద ద ల అర త న .

4.34 స ప ంల క ం ఒక దూరం ఉన సలమ జమ ప ట య న దు.

ఎందుకంట కలల ఆదూర సలమ నక ర నుటక ఎం సమయం పటదుగనుక మ య

మనం ద ల క న తర త స ప ంల క ం న ఆ సలమ ల మనమసల ఉండ

ఉండమ గనుక.

Page 71: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 65

4.35 ఒక వ కలల సుక న ఒక రయం తనక ల క వల వ ంచదు, అల ఒక వ కలల

సం ం న సంపద తనక ల క వల ప దు.

4.36 స ప ంల క ం స ప ప ర ష డ అబదం ఎందుకంట పడక న ఇం శ రం(జ గృ

ప ర ష డ ) ప ఉ డ గనుక. అ ధమ ఈ జ గృ ప ర ష డ క స ప

ప ర ష ల జం దు ఎందుకంట జ గృ ప ర ష డ ఆత క కలల గ గనుక.

4.37 వ డ జ గృ వసల ం అనుభ ల కలల ం అనుభ ల ఇంచు ంచు ఒక ల

ఉంట కనుక జ గృ వస క స వసల ంట న ర ంచడ న . కలకంట న

త జ నవసల ల నంత వరక ల జ గృ వసల ఉన ంత లం క జ గృ వస

అం జమ సుంట ం .

ర రణ సంబంధం వ ం “సృ -దృ ” క ంచుట ( కం 4.38 – 4.41)

4.38 క ం వసు పపంచమ ఇల ప టం అ ర ం ప లక త మ గనుక మ య

అ త న వసువ ల త న ఆత నుం ప టం అ ప లమ గనుక, ఈ పపంచం అసల

ఎప డ ప ట లదు అ ప బడ త న .

4.39 వ డ జ గృ వసల చూ న ఒక వసువ కలల క చూడటం జర గ త ం . అల వ డ

అసల ఇంతవరక ఎన డ జ గృ వసల చూడ వసువ క కలల చూడటం

జర గ త న .

4.40 ఇంతవరక ఎన డ ల , ఇం ల వసువ ప ట టక రణం జ లదు. అ ధమ

ప ర మ ఉన ల నుం ఇంతవరక ఎన డ ల వసువ ప టజ లదు. ఒక సత న

వసువ ఇం సత న వసువ ప ట కక రణం జ లదు. అ ధమ ఒక సత న

వసువ ఇం అసత న వసువ జన వ జ లదు.

4.41 జ గృ క ం వసువ లక మ య స ప ంల క ం వసువ లక ఖ తం

ల సు లక వటం వల ండ క సత మ ప టక ల లదు.

Page 72: Mandukya Upanishad

Page 66 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

సృ ఆ రమ వ ం నమ ల ( కం 4.42 – 4.44)

4.42 ఎవ వ ప ట కల జమ నమ త సంతృ పర చుటక లల

సృ కమ వ ం య న .

4.43 ఎవ వ ప ట కల జమ నమ త మ య త ం నమ త

సృ జర గ త న షయం జం అ ప టం వల క నషం లదు. కనుక ర

సంతృ పర చుటక సృ కమ వ ం య న ర .

4.44 ఎల ఒక ఇందజ లక డ డ కరల చూ అల పరమ త పపంచమ ల

క సు డ . ఇందజ లక మ తం ల సు అ డ చూ క మ తం అ క .

అ ధమ పరమ త దృ చూ అంతట ఉన ఏకవసు న పరమ . అ

పరమ త వదృ చూ నప డ పపంచంల క సు డ .

ఎల గ ఈ ద ం ల క న పపంచమ మనక ప క సున ( కం 4.45 –

4.54)

4.45 ఏ ప టనట కదుల త న ట మ గ ణ ల క ద ం ల అ కం క సున

అ జం ఏక న , అద య న , కద కల , సూ సూ న , ప ంత న ద

తన న అత .

4.46 ఈ ధమ తన (జ న) స ర ప న ఆత క ప ట క లదు. అ ధమ వ క

ప ట క లదు. ఎవ ఈ స దృఢ శ యం ల సుక ంట ఎట వంట డ

అనుభ ల కల గవ .

4.47 ఎల ర గ త న కట వల అ న , వంకర ధ ర లన దృ ల

క సున అల ఆత ల క న కద క వల ల సుక డ ( వ డ ),

ల సు బ (పపంచం), ల సు వటం అ ప ట పరమ త ల ఏర డ త న .

4.48 ఎల కద క ల కట ఎట దృ ల కనబడ , అల ఏకద క ల ఆత ల ఎట

మ ర ల క న దృ ల క క ంచవ .

Page 73: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 67

4.49 ర గ త న కట చుట క ం దృ ల , కట కద క వల వసున . కద క ల

కట చుట ఎట దృ ల బయటక క ంచుట లదు.

4.50 జం గమ ర గ త న కటల నుం దృ ల వటం లదు, కద క

సృ సున భమ వల క సున ఈ దృశ ం. అల ఆత ల గ న ఉ శ (మ య)

జ ప ల ర పంల ఉన ఆత ల జ న ం రం ఆల చనల కద నప డ

సృ ంపబ న భమ వల క సున ఈ పపంచం.

4.51 ఎప ఆత ల జ ప ల ర పంల ఉన జ న ం రం ఆల చనల కదుల త న

అ జ గృ వస , స వస క సున . ఎల సుష వసల అ ఆత ల జ ప ల

ర పంల ఉన జ న ం రం కదలక ం ఉంట న అప డ దృశ ం క ంచదు.

ఆత ల ఉన జ నం ఎక ళటం లదు ఎక డ నుం వటం లదు.

4.52 గమ దృ ల ఆత ల నుం వటం లదు. ఆత ల ఉన జ ఆత ల ఉన

ఉ శ ఉ ంచుక ంట ం. ఇక డ ఈ ఉ ంచు వట ఆత ఏ ర మ య టం

లదు. అల ఈ ఉహ ఎవ ర రణం దు, ఎందుకంట ఉ శ క అత గనుక.

4.53 ఒక పం క వసువ ఇం పం క వసువ రణం వచు . అ ధమ ఒక పం క

ఇం పం క ర ం రణం వచు . వ డ మ తం ర మ దు

రణమ దు. ఎందుకంట ఆత క ఉ శ ఫ తం వ డ , అందు వ డ ఆ .

4.54 బట హ పపంచంల క ం వసువ ల ఆత ల నుం ప ట ట లదు. అల త న

ఆత క హ పపంచంల నుం ప టలదు. ఈ ధం న ర ఈ ర రణ సమస

ప ష సు ర .

Page 74: Mandukya Upanishad

Page 68 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

ర మ వల బంధం. బంధం, రణం త క త ం ఇ ర రణ సంబంధం క న

పపంచంల పడ సున ( కం 4.55 – 4.60)

4.55 ఎంతవర ఈ ర రణమ ల సత మ తలచుక ంట ఈ క ం పపంచం జమ

క సుం . ఎవ ఈ ర రణమ ల జమ నమ టం డ ఈ పపంచం

క ం భమ త ం , పపంచం క ఆ నన సత ం ల సుక ంట ర .

4.56 ఎంతవర ఈ ర రణమ ల సత మ నమ త ంట వ ప నరన ఉంట ం .

ఎప వ ఈ ర రణమ ల జమ నమ టం ఆ త ం అప డ వ

ప నరన లక ం త ం .

4.57 శ ల ల ఆ రం ఆల చన, ఆల చనల సమ హ మనసు లక మ ఫలకం. పపంచం

క సున దంట రణం మన . అంట మనసు ఉన ంత లం పపంచం ఉంట ం .

ఆత దృ చూ నప డ మ తం సృ , లయల అసల ఎప డ జరగటం లదు.

4.58 వపపంచం మ య ప డ త న . వపపంచం సత ం అ సున అ మ తం

సత ం దు. ఎందుకంట మ య అంట ఊహ, మనక ల సు ఊహ సత ం ద .

4.59 ఎల ఇందజ లక డ సృ ం వసువ ల సత ం అల మ య సృ ంచబ న ఈ

పపంచం క సత ం దు.

4.60 త అ ప ల అసల ప ట ల వ లక వ ంచదు. ఏ అ ల

ర ంచల ట త దృ ప ంచలమ . వ డ అసల ప ట ట లదు కనుక

వ డ త మ అ త మ అన ప తలతదు.

జ గృ వస మ య స వస దృష ల క వరణ ( కం 4.61 – 4.86)

4.61 ఎల మనసు కలల అసత న స ప పపంచం సృ ంచుచున అల మ య

పరబహ మ ను ఆ రం సు ఈ ద ం ల క న జ గృ పపం సృ ంచుచున .

4.62 అ త న ఆత ఈ జ గృ వస మ య స వసల ం టల క ఈ ద ం ల

క న క త న పపంచమ క సున .

Page 75: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 69

4.63 స ప ంల స క డ సృ ం న స ప పపంచంల దశ(10) క ల సంచ ం

ధరకమ లన సల ల , వ లను ద డ త అనుభ ల ందుత ంట డ .

4.64 స ప ంల స క డ సృ ం న స ప పపంచం ద ం వ ల అసల ల లవ .

ఇవ ఒక స క మనసు ల మ త క ంచబ న . ఇక డ స క మనసు

క స క ఊహ మ త .

4.65 అల జ గృ వసల క వ డ జ గృ పపంచమ ల దశ(10) క ల సంచ ం

ధరకమ లన సల ల , వ లను ద డ త అనుభ ల ందుత ంట డ .

4.66 అల జ గృ ప ర ష డ సంచ ం జ గృ పపంచమ జ గృ ప ర ష డ అసల ల

లవ . ఇవ ఒక జ గృ ప ర ష మనసు ల మ త క ంచబ న . ఇక డ జ గృ

ప ర ష మనసు క జ గృ ప ర ష ఊహ మ త .

4.67 వ డ , మనసు ండ క పరస ర వసుజ న దృ సంబంధ న తమ ల. మనసు ,

వ డ ఒక ట లక ం ఇం క ట స తంతమ ఉండగల అ ప ంచుక ంట? ఈ పశ

న ర ఇ సమ నమ ఏ టంట మనసు , వ డ ఒక ట లక ం ఇం క ట

స తంతమ ఉండ ట ధ మ దు అంట ర . ఎందుకంట ఇంతవరక మనసు , వ డ

ఒక ట లక ం ఇం క ట స తంతమ ఉన ట మ ల లవ .

4.68 ఎల స ప ంల వ డ , స ప మ న ంత వరక క , మ య స ప మ

మ యటం మ య అల జ గృ వసల క “ వ డ జననమ -

స రంభమ ”, “ వ మరణమ -స ప సమ పమ ” త ల మ .

4.69 ఒక ఇందజ లక డ ఎల ఇందజ ల పదర న నంత ప మ య వసువ ల సృ ం

చూ అల ఈ మ య పపంచమ క ంచుట, మ యమగ ట క జర గ త న .

4.70 ఎల త డ తన మంతశ శంఖస రమ సృ ం అల ఈ పపంచమ క

క సున మరల మ య త న .

4.71 అసల ఏ ప ట ట లదు మ య ఏ మరణంచుట లదు ఇ అత తమ న సత మ .

Page 76: Mandukya Upanishad

Page 70 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

4.72 ప ర-వసు సృ , ట మధ సంబంధమ వలం ఆత ల జ ప ల ఉన జ నమ . ఈ

జ నం ప ఉన జ ప ల మ యశ (ఉ శ ) త క ంచటం వల పపంచం

క ంచుచున . ఆత ల అసల వసువ ల లవ వలం వసువ లను ఊ ంచగల ఊ శ

ట సంబం ం న జ నం మ త జ ప ల ఉన .

4.73 అజ నం(మ య) ఉ ంచబ న పపంచం సత మ క ం న స అ లదు.

పపంచమ ల అనుభ ల ఆ రమ సుక సృ కమ ం ఏ బ ధ క స

ర ంచలక ం .

4.74 ఉ శ ఆ ప న అజ న దృ చూ నప డ మ త ఆత అజo అంట ప ట క ల ద

ప బడ త న . స ఆత వ ప ట క ల చర సమన సం దు. ఎందుకంట

ఆత ఎలప డ ఉన . అసల ఆత ల సమయం , ప శం , అవస లదు. స

గమ ఆత ఒక ట ఎలప డ ఉన ండవ అంట ఇం క ట అసల లదు. ప ట ల

ఆత ప టనట ందర బ ంచుటక అజ న రణం.

4.75 అ యమ , సత న వ ల , అసత న వసువ ల క ంచుట వలన ఈ క ం

వసువ ల సత మను ట అనుభ ం లన వ హమ ట డ వక ం

పట వటం వల బంధంల పడ త ర . ఎప వ డ పపంచం క అ త ం గమ ం

సత న అ తంల దృ అప డ ఇంక ఆ వ డ మరల ప టనవసరం లదు

ఎందుకంట ఆత ప ట క లదు గనుక.

4.76 రణం ల ర ం ఉండదు అన మన అంద అనుభవం. జ నం అన జ ప ల ఆత ల

ఉండ టక ఏ రణమ లదు. ఎందుకంట ఆత -స ర పం అంట సహజమ ఆత జ న

స ర పం. అంట జ నమ ఆత ల ఒక ర రణ సంబంధం వల వటదు. ఎందుకంట జ నం

అంట ఆత అ దం బ త న , ఐత యఉప ష “పజ నంబహ ” అంట న .

4.77 ఆత ల ఉన జ నమ జ ప లను ఆత తన న ఉ శ (మ య) తమ ల

ద ంచుట ఈ ద ంద మ ల కనబడ త న జ గ పపంచమ .

Page 77: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 71

4.78 ఎవ తనల (ఆత ల ) ఉన జ న ఇల పపంచమ కనబడ త న , పపంచ సృ ఎట

ర రణ సంబంధమ లద ల సుక ంట , ర సర కల నుం , భయల నుం ధల

నుం మ ందు ర .

4.79 ఆత ల ఉన జ ప లను తనల ఉన మ యశ ఒక కమ పద ల ఆల చనల ంచటం

వల ఆత వ భ ల అసత న దృ ల సంబంధం క ంచు సుఖ-దుఖ:ల

అనుభవం ందుత న . ఎప వ వంల ఉన ఆత తన స స ర ప జ నం

ందుట , ఈ దృశ పపంచం తన ఉహ మ త న ల సుక ంట ం , అప డ అ

సంబం ల ల ఆ నందం ందుత ం .

4.80 ఎప మనసు హ పపంచం అ సంబం ల ంచు హం డ త ం ,

అప డ మనసు పపంచమ ల క ం దృశ మ లక చ ంచటం ఆ త ం . అట వంట

శ ల న మనసు ఆత ల రం లబడ త ం . న ళ అట వంట మనసు

పరబహ ం అ ల సు ర . అట వంట మనసు ఏక న , అజ న మ య

అద య న .

4.81 ఇట వంట ఆత ప ట క ల , స వస (ఉహల ఉం ) ల , సుష వస (అజ న

ల అంట తనను ను ల సు ల ) ల , స తనక ను

ల సు గ న . ఇట వంట ఆత స యం ప శం రంతరం టసూర సమప జమ

త న .

4.82 పరబహ ం పరమ దయస ర పం వటం తనల క ం దృశ పపంచంల వసువ ల

ల సుల వ సంబంధం ట క ంట డ . త మ యక వశమవ త డ అంట

ఊహ అ అజ నం ఆత ను కప టం వల దృశ పపంచంల వ వ వహ సు డ . ఆత

ఒక ఈ మ యల ప న తర త బయటపడ ట మ తం ల కష ధ న ప .

4.83 అజ నంల ఉన వ డ ప మనసత ం క య ండ ట వలన, ఆత ఊహల క య టం

వల, స గ ంచలక ఆత గ ణ ల ఉన ట ఊ ంచు ఆ గ ణ ల ఆ రం

సు “ఇ -ఉన ”, “అ -లదు”, “ఇ -ఉన -లదు” మ య “అ -అసల -ల లదు” అ

Page 78: Mandukya Upanishad

Page 72 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

పపంచమ ల క ం వసువ ల మ ర లను బట, చలనం బట రయల సు డ .

జ ఇవ ఆత వ క వనల వటం వ గ ం.

4.84 ఈ న ప బ న ల గ (4) రకమ లన వరణల ఆత ను గ ం మహత ల

ప బ య న . వ క హమ అన అజ నమ త ఆత కప బ ఉన .

ఎవ అజ నమ ల ంచు ను అత న ల సుక ంట అతడ మ యను

అ క ం న సర మ ల సుక న డవ త డ .

4.85 ఎవ ఆత నమ ందు ఇం క ంట ం . ఆ మధ ంతమ ల ల డ ,

సర డ , సర , సర భ త న పరమ త ఇం క ంట ం గనక?

4.86 బహ జ నం ం న వ నయమ , ఇం య గహమ , మ గహమ సహజ

ల ణమ ల ఉండ ట వలన రంతరం ప ంత క య ంట ర .

జ గృ వస - ల క, స వస - అల క, సుష వస - క మ య త య వస -

సర జ ( కం 4.87 – 4.90)

4.87 సహజం ం జ గృ వసల ద ంద మ ల , వసువ ల క ర రణ సంబంధమ

వ డ అనుభ ల ందుట, అల స వసల ద ంద మ ల , వసువ ల క వ డ

వలం అనుభ ల మ తం ందుట ండ క ంత ల గ ం ర .

4.88 ంత ల అక డ ఆగక ం ర మ అవస క గ ం ర అ త యవస ఇక డ

ద ంద మ ల , వసువ ల , వ డ , అనుభ ల ఏ లవ . ఇ అప ర న, అదు త న

పరమ త . అందు మహత ల జ , వసుజ , మ డ (3) అవసల , ఆత

గ ం మ ను లక య ర .

4.89 ఈ జ ల సుక , ఆత క మ డ (3) అవసల ఒక తర త ఇం క ట

ణమ ల క న డ సంప ర జ . అత వ ప ట కల ఉండవ , సర డ ,

సర ఉం డ . ఎందుకంట ఆత వ ఉన ప డ క జ గృ , స ప , సుష

Page 79: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 73

అవసల మ డ (3) క ఆత క క ల, తన క స న న

త యవస వ డ ఏ ఒక ప డ వ ం .

4.90 ఎవ నస ల గ (4) షయ లల ల క య ం . అ (1). మ నవ డ

ట ం ఏ ట. (2). మ నవ త ల ట ల సు . (3). మ నవ డ

అవలం ంచు వ న అల ట ఏ ట. (4). ఎట వంట ఆశయమ లల ఆస చూపక డదు

ల సు . ఈ న న ల ంటల మ ఖ న , ల సు వ న , మ నవ త

ల ం ఏ ట అన పశ క సమ నమ . ఈ పశ క సమ నమ , వలం పరబహ మ

మ తం సత ం - నదం వలం ఊహ మ త అ ల సు .

ప ట క ల డ , ఎట వంట సంబం ల ల డ , సంప ర జ న స ర ప ల వ ల

( కం 4.91 – 4.100)

4.91 ల సు వల న షయ టంట అ వ ల క పరమ , ఆ శం ల ఆద ంతం

ల , త నద ల సు . అ వ ల ను, ఏ లంల ను, ఏ ప శమ ల ను

క లశమ త న ద ంద మ ల లవ .

4.92 అ వ ల క స త గ ధట నుం “స - -ఆనంద” స ర ప ల, అంట

పరబహ స ర ప ల, అంట జ న స ర ప ల. ఈ షయంల ఎట సం హమ లదు. ఎవ ఈ

షయ ల సు , మ ంక పపంచం ఎట వంట జ నం ందవల న అవసరం లద

దృఢ రయ వ , ప ంతం ఆల చనల తన స స ర పం డ ర

అరత క న .

4.93 ధట నుం స త గ వ ల క ప ంత న , ప ట క ల మ య సర స తంత

స ర ల . ఈ షయ ఏకం, అద యం అ వ ంచబడ త న . అందు అజ న ఆత

ఏక న , అద య న , ఖం చల , ండవ ల కనుక స చ న అ

ర ంచబ న .

Page 80: Mandukya Upanishad

Page 74 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

4.94 ఎవ ఎలప డ త బ “నువ - ర , ను- ర ” అన వనల ఉంట ర

పరమ త ల సు లర . మనసు ల బధ వన ప భ ంచటం వల ను ర

పరమ త ర చూసుంట ర . ఇట వంట అధమ ల ల వబడ త ర .

4.95 ఎవ ను ప ట కల ఆత న ల సుక అత పపంచమ ల అంద క

ఉతమ న డ స న జ నమ కల డ . రణ న మ నవ డ ఇట వంట జ నమ

క య ండడ .

4.96 ఆత స త గ జ నస ర పం, ఈ జ నం ప ట కల ఏ ర రణ సంబంధం ల ఇ

ఆత తత ం. “స ” స ర ప న జ బం ల లవ ఎందుకంట జ నమ ర రణ

సంబంధమ వ కమ వసువ దు కనుక.

4.97 ఆత క ప ట క ఉందనుక మ నవ ల అ క ల . ఆత క ప ట క ఉందనుక ంట, ఆత

ఆద ంతమ ల ల అన ప అరం లక ం త ం . అంట ఇక అజ నమ ర

ంచు వ ట అన షయం అ ధ త ం .

4.98 సర వ ల క ధట నుం ఎట బం ల ల ర , పరమ స చ న ర . ధట

నుం అందర జ న స ర ప ల. అందు వ డ తన స స ర పం ల సు గ శ కల డ

న ర బ త ర .

4.99 జనప శం మ త డ ర ట న క వసువ ల తనను చూడడ .

సర వ ల , “స ” స ర ప న జ నమ క ఎప డ ర రణ సంబధం క న వసువ ల

వ . బ దుల ఈ షయం ఏ భ ంచర .

4.100 వ అ కష న షయం ఏ టంట “ ను” ఒక అ ధ న, ప ట కల , ఏక న, ండవ

ల , జ నప శం క న , ద ం ల ల న అత అ ల సు నుట.

స స ర పం “స - -ఆనంద” స ర ప న ఆత అ ల సుక న తర త ఇక మ నవ డ

ల సు వ న ఏమ ంట ం . అట వంట “స - -ఆనంద” స ర ప న ఆత

హృదయప ర క వందనమ ల సమ ంచుట తప క ధ న ఏమ ంట ం .

Page 81: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 75

5. ంశమ

అ తమ అన శబమ నక అరమ ద ం ల ల - అ పరబహ ం.

జగ , శ ం, వ, వత , బహ ం, పరబహ ం మ య పరమ త అన అ ప ల క

ఒక ట న పరబహ మ సూ సున . సత టంట ండవ లదు అంట ఉన ఒక ట.

ఒక ట న పరబహ ం “ఆ , మధ మ , అంతమ ” ల త సత న , జ న ప శం క న , సహజ

ఆనంద స ర ప న . పరబహ వజగత ల కబడ త న . ఇల కనపరచుగల శ

పరబహ ం క అంతర న ఉ శ . పరబహ ం క క న ఈ ఉ శ మ య అ

క అంట ర . పరబహ ం, మ య ర దు డ య , ఈ షయ అ తం అన పదం

ర ంచబడ త న .

సత టంట పరబహ ం “స - -ఆనంధం” స ర ప డ స త గ ఉహ(మ య)శ

క య న డ . ఈ మ యశ ఊహ గనుక తనల (పరబహ ంల ) ఉన జ నం(జ ప ల జ నం)

ఆ రమ సు ఆ జ ప లక ఒక మర పం క ం దృశ మ చూ సుంట ం . ఈ ప య

రంతరం పరబహ ంల త ంట ం . ఈ దృ ల వ ల మ య జగత క సున .

పరబహ ం వలం ఈ మ య క ం న దృ ల చూసుంట ం . ఎప మ య క ం న

జగత ల నున వ డ " ను" ఈ హమ బ దుల అన తలంప ల వసు అజ నం లక

వ వం అంట ర . ఈ వ వంల ఉన త ను ర ఈ క ం జగత ర అన

వనల ఉంట డ . ఎప జ నం “ ను” ర - జగత ర అన వన ల ంచుక ంట

అప డ ఆ వ డ మ ప టనవసరం లదు. ఇక డ ఉన ఒక ట ప రమ అ పరబహ ం.

పరబహ ం అంట జ నస ర పం, జ నం అంట “గణ ం న జ ప ల , ఆల చనల ” పరబహ

స ర ప న ఏ జ పక న ఉ శ న మ య ప వం త క ందంట ఆ ఆల చన లక జ పకం

వ దృశ పపంచంల ఒక మర ల కనబడ త డ . మ య ప వం త శ లం

ఉన ఆల చన లక జ పకం మ య త కబడదు అంట మ య ఆ జ ప లక ఆల చనక

వశ ఉన ద అరం, అట వంట ఆల చన లక జ పకం ఇక ప టనవసరం లదు. ఒ క పపంచమ ల

ధర మ న ం నప డ పరమ త వ ల యసు అవ ర ప ర ష డ ప డ డ అట

ప ర ష డ మ య ల ం న డ డ , మ య అత అ నంల ఉంట ం , ఆ ప ర ష డ

సర డ , స శ ర డ కనుక వ డ క ం క జగత ల క సుఖదుఖ:ల అత

Page 82: Mandukya Upanishad

Page 76 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

కవ , ఎట వంట అనుభ లక గ డ . ఆ ప ర ష డ దృశ పపంచమ ల ఉన ప ట మ య తన

అ నంల ఉండటం వల మ య తను నట నటం జర గ త ం . ఎప పరబహ ంల

జ ప ల ఉన జ నం ఉ శ వల కద కక గ త న అ జగత క సున . ఇల

కద కల క జగత క సున పరబహ సగ ణపరబహ ం అంట ర . పరబహ ంల

ఉన జ నం ఉ శ అ గ ం కద కల లక ం వలం ఉంట ర ణపరబహ ం

అంట ర . ఎల సమ దమ ల ఒక మర ల ల న అల సమ దమ ల ప త ,

అల పరమ త ల ఒక మర ల ల న వ డ పరమ త ల ఐక త డ . ం

అంట ర .

అ త ంతం పరమగ ర వ ల ఆ శంక ర ల ప ంచబ న . ఈ క ం

పపంచం అబదం, అ మన క మ క తం, వలం భమ మ త నన షయం ల మం రం

సు లక త ర . అందుల ందర తప క అరం సుక ంట ర , గ ర వ ల క ం

పపంచం భమ అ న మ ట జ పపంచమ అసత ం అ మ తం ప లదు. గ ర వ ల

సత మ అన పదమ ను మ డ (3) షణమ ల వ సు ర అ

సత మ , అసత మ , మ య ధ (అబదమ ).

1. సత మ అంట ఆ మధ ంతర తం, అ లల , అ ప లల , అ అవసలల త ం ఎట

మ ర ల లక ం ఉం ప రం.

2. అసత ం అంట అసల ల .

3. ధ (అబదమ ) అంట ఆ , అంతం ఉన . ఆ నుం దల అంతం వరక క ం , అంట

మధ ల మ తం క ం . ఇట వంట క ం సత ం దు - ల .

ఆ ర ల ఈ ధమ సత మ అన పదమ క మ డ (3) షణమ ల వ సూ అసలన

సత వసువ ఏ ట అన ఇల వ సు ర . అసలన సత వసువ ఒక ట ఒక ట ఉన అ

పరబహ ం అ మ ర ల ంద , సర వ పకత ం గల , వలం ఉం . అంట కరృత , క త

వమ ల .

Page 83: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 77

క ం జగత రంతరం మ ర త వ ప ట కల ప హం క య న , వ ల మనసు ల

క రంతరం ఒక ఆల చన నుం ఇం ఆల చనక ప భ సూ ఆల చనల అ ం ల

ట క త ర . మ ఇప డ ఈ పపంచమ సత ం క ం నశ ర న మ ర లను వ ంచుట

ఎల ? పపంచమ క ంచట క వ అనుభవం క ఉన . కనుక అసత ం అ

ప టక ధ ం దు. పపంచమ సత మ దు ఎందుకంట, పపంచమ శ త న దు

పపంచమ త సత మ దు. ఎందుకంట ఈ మ య పపంచం సృ మ ందు లదు పళయం తర త

లదు, ఈ ం ంట మధ ల మ త క సున . ఆ ర ల ధ అ వ సు ర .

ఈ ధ క ఒక శ ల లల సత మ క సున కనుక, గ ర వ ల మ డ (3) రకమ లన

సత మ ల ప ం ర అ రమ కస , వ కస , భ కస .

1. రమ కస : “స - -ఆనంద” స ర పం న పరమ త త సత మ రమ కస

అంట ర . ఈ మ డ (3) క పరబహ ం క సహజల ణమ ల “స ” అంట

ఆ మధ ంతర తం, అ లల , అ ప లల , అ అవసలల త ం ఎట మ ర ల లక ం

ఉం ప రం. “ ” అంట జ నప శం క న , పరబహ ం అంట జ నం అ అరం. “ఆనంధం”

అంట ఆనంధం సహజల ణం క న పరబహ ం, అంట ఇ వ డ ం క ఆనంధం

మ తం దు.

2. వ కస : ర రణ సంబంధం సూల హమ సూలజగత ల జమ క సున

వసువ ల సంపర ం గ ం ం అనుభ ల , ధ అనుభవం అ క ప వచు .

3. భ కస : ర రణ సంబంధం స ప పపంచమ ల జమ క సున సూ హమ

సూ వసువ ల సంపర ం గ ం ం అనుభ ల , కల ప క ంట మ .

ఎప వ వంల ఉన వ డ జ నంల ల క ంట , అప డ వ కస మ య

భ కస ండ క అబదమ త ం . ఎల కటల నున డ చూ మ భమ

పడ త అల ఒక రమ కస మ త సత మ ల సుక ంట మ . అ తమ

పరబహ మ ను ఇల వ సున ఏక న , ఇం కట ల , ండ , అనంత న ,

Page 84: Mandukya Upanishad

Page 78 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

ఆ మధ ంతర తం, అ లల -అ ప లల -అ అవసలల ఉన , సర పక న , సర ,

సూ సూ న , స యం ప శం క న , ల త న , దజ న స ర ప న .

Page 85: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 79

పరమ త తత మ అరం సు లంట మనక జ నం, ఉహ, ఆల చన అన మ డ (3) షయ ల

గ ం ల సు .

# వరణ పత కత

జ నం (స -స ర పం)

(పరమ త , వ డ )

జ మంట “పజ, ఎర క, , రయ త కశ ”.

“అనుభ త ల , ఉహల , ఆల చనల , కల ,

స ందనల ” ఐదు (5) క జ నం క

సమ రంల గ .

జ నంల గ న సమ రం

మ ర త ండచు జ నం మ తం రం

మ రదు.

సమ రం కం క ంచచు ,

మ ర ందచు , ప అదృశ వచు .

జ నం మ తం ఈ మ ర లక “ ” మ త .

“ఆ లదు”

“అంతం లదు”

ఉహ (అస స ర పం)

(మ య - ఈశ ర

ఉ )

ఉహంట ఒక జం ఉన వసువ ఆ రం

సు జం ల షయ ఉన ట

అను నుట.

ఇల ఇష నట అను వ ?

“ ను” సత వసువ మ య

సర స తంత డను కనుక ఇల అను వట

క ర వ ల అవసరం లదు.

“ఆ లదు”

“అంతం ఉన ”

(ఉ ంచటం

ఆ అ

అంతం)

ఆల చన (అస

స ర పం)

( వ వం - వ

ఉ )

ఆల చనంట జ నం క ఒ క

సమ రం మ త .

ఆల చనంట ఒ క రమ నమ నక

సంభ ం న అనుభవం క ప వచు .

ఆల చన “ మ-ర క” తమ ల

సృ ంచగల శ గల .

“ఆ ఉన ”

“అంతం ఉన ”

(ఆల ంచటం

దల

ఆ , ఆ

అంతం)

Page 86: Mandukya Upanishad

Page 80 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

Page 87: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 81

1. అజ నం ఎల దలం ?

మ య అసలప డ ధళ లదు, మ యశ (ఉహ) పరబహ మ క సహజల ణం, ఉహల

గ అజ నం. మ య పరమ త ల ఒక వృ , మ య ఆ నుం పరమ త ఆశ ం ఉన .

ఉహ ఆ లదు అంతం మ తం ఉం , జ నం క అజ నం ల గ త ం . సంశయం ఉహల

ఆ త .

2. ఉన పరమ త ఒక అన మ ట జ , ఎవర మ ందుత ర ?

“పరమ త దృ ” చూ నప డ మ తం మ క ప తలతదు. “మ యదృ ”

చూ నప ఈ పశ వసున . ఎక పరమ త క ప ంభమ భమ త క న

మ యశ చూ నప డ వ క సు , అక మ యశ జ నం ందటం

ఈప ంభమ క సున పరమ న ల సుక ంట న . ఈప య

ఉప షత ల మ ప బడ త న . ఎక మ యశ పరమ త భమ

ల ంచుక అక డ మరలప డ మ యశ ల పరమ త ప ం ంచడ .

Page 88: Mandukya Upanishad

Page 82 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

అసల ఇదం ఎల దలం ? (పరమ త )ల గ న మ య(ఉహ)శ

క స ంధన వల క న దట క, "నను ను ల సు " అన క.

మ మ ల మనుష ల అదం మ ందుక తన ను ల సు వచు ,

దట “ ను” మ త ఉ ను ం వ అసల లదు,

ఇప డ ఎల ? మ యశ “నను ” ఉహ అన అదంల చూసు వట దట సృ ,

ధ ఈశ ర-సృ అంట ర ఈ సృ ల గం ప టన పంచభ ల , లమ ,

సకల-చ చర వ ల . అంట మ యశ ఉహ ఆ రం సు పరమ త

అన సత వసువ పపంచం అన ర ఇ తం చూ సున . ఈశ ర-

సృ వల ఎల ంట నషం , సుఖ-దుఖ ల కలగటం లదు. పరమ త ప ంభ ఒక

ధ స ర పం మ-ర ల వ డ ఈశ ర-సృ ల క సున . వ డ

క పరమ త స ర ప గనుక వ క సృ య గల సమరత ఉన ,

వసృ ధ స ర ల సంభంధం ట వటం జర గ త న , కనుక

వ-సృ అసంప ర న సుఖ-దుఖ లక రణమ త న .

పరమ త అసల క ఉండ ? ఈశ ర-సృ ఫ ఆ ం న క వల

జరగటం లదు, ఏ య ఆచ ంచక ం వలం శంకల మ న ఎట కషం లక ం

సహజం జ త న ఈశ ర-సృ . వ-సృ ఫలశ క న క వల

జర గ త న . అంట వ డ క ర వట కర చ ం , క

ఇం క ంటబడ డ , రక ంట రలద దుఖం, కనుక వ డ ఎప డ

అసంతృ ఉంట డ . వ బంధంల ఇర ట , సుఖ-దుఖ ల

అనుబ ంచట ఈ అసంతృ రణం, కల దు. ఫల శ ల క బం ంచదు.

Page 89: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 83

మ య సృ ఎల సున ? (పరమ త )ల గ న "మ యశ "

ఆస క న , పరమశ వంత న, జ నస ర ప న "నను " రంతరం

ల సు ల పయ సుంట ం . అధ ంతంల క సంప రస ర పం

గ ంచల "మ యశ ", “నను ” ఉన వ న ట ల సు వటం గ ం

ఉ ం స ర పంను గ ంచుటక పయత మ వల మ యశ ల ఆల చనల

రంభమ త న . ఈ ఆల చనల “మ యశ " స ర వ ం

చూ సూ గ ంచుటక ఆల చనప య “నను ” ఈ ధ భ త న

పపంచమ వ కపర సున . మ యశ పరమ త పపంచమ వ కపర చుటక

ఆల చనల స సనల లక స రణ శ రం, ఈ ఆల చనల ంత గం

పపంచమ వ కమ త న అ స మనసు లక త ర క బహ ,

పపంచమ వ క న ఆల చనల వ ల .

సత స ర ప న " ను", "మ యశ " క ఉహల “ నన భవన”

ప ం ంచటంవల ఉహపపంచమ ల వ వ వహ సూ సూ దశ నుం భ

క న మ నవజన వరక పయ ణం న తర త, వ వ వ సున “ న న

భవన” పరమ త అ “మ యశ " ల సు వటం జర గ త ం . ఒక ఈ

“ నన భవన” పరమ త అ మ యశ ల సుక న తర త ఈ “ నన

భవన” మ య మ త న .

"మ యశ " క ఉ ంభ "సృ ". ఉ లమం " ". ఉహ ఆ

"లయం". ఉహల “ నన భవనల” వ ల . ఒక “ నన భవ రంభ ” వ

"ప ట క", నన భవ లమం " తం", “ నన భవన” ఆ "మరణం".

Page 90: Mandukya Upanishad

Page 84 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

మ ండూ ప ష - రమణమహ

1. వను క న మ త దృ ల జ గృ వస, స వస, సుష వస అంట

మ డ (3) అవసల ండవ బ ర , జ ?

భగ రమణమహ సమ నమ : ఎవర ర వను క మ డ (3) అవసల ండవ ?

ఇప డ ఎవ " ను కలగ ను", “ ను ఢ దల ఉ ను”, “ ను లక వ”ల ఉ ను

అ నప డ “ ను” ఈ మ డ (3) అవసలల క ఉ న ఒప వల ం .

" ను ను" అన షయం మనక స షం సున , “ ను” మ డ (3) అవసల ఉ న .

లక వల ఉంట జ గృ వస, జ గృ వసల జ న షయ ల , ం న అనుభ ల స వసల

జం దు, అల స వస క సుష వసల మ య త న . అ అవసల

“ ను” ల సుక ంట ను అంట అ అవసలల “ ను” మ త ఉ ను. “ ను” అప డూ

ఉ ను, ఇప డూ ఉ ను మ ఎప డూ క ఉ ను. జ గృ వస, స వస, సుష వస

వ , “ ను” మ తం ఎలప డ ఉ ను. ఈ మ డ (3) అవసల ఒక

మ ల ంట , ం ర ఎప డ రం ఉంట ం బ మ ల మ తం కం,

ం ం ప క తర త మ య గమ ంచవల న షయ మంట ర

క ం బ మ ల రక అత వ , అల “ ను” మ తం ఎప డ మ రక ం “స - -ఆనంద”

స ర పం త మ ఉ ను, మ య రణం ఈ మ డ (3) అవసల (జ గృ వస,

స వస, సుష వస) ల క ంచబ ప క తర త

మ య త . ఈ షయ తత తహ ల సుక న ర ఈ మ డ (3) అవసల వల

ఎట భమ గ ర . ఎల మ ర బ మ ల క ం ర బ మ ల ర మ తం

అత క ం అల క ం త అల మ ర ర ద సమ దం

క సుం , ం ం ప తర వ త ం న అ క క సుం , ండ షయ ల

ర క సు , సమ దం క ం నప డ ర త వటం లదు, అ క ం నప డ

ర వటం లదు అల ఆత ల గ న మ య త క ంచబ న జ గృ వస, స వస,

సుష వస వల ఆత ఎట మ ర లక గ వటం లదు, ఆత ఎప డ తన స ల త ం

అల ఉంట న .

Page 91: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 85

2. అంట వ లల క మ య క త న మ డ (3) అవసల (జ గృ , స ప , సుష )

వల వ ఎట ప వమ ఉండక డదు అను గలమ ?

భగ రమణమహ సమ నమ : అవ ను అ సత ం ఈ మ డ (3) అవసల (జ గృ , స ప ,

సుష ) క వ త ంట ఆత స ర ప న వ డ టవల ఎట మ ర లక

గ డ . ఆత ఎప డ తన స స ర ప న, “అవస క అవస ప క

త యమ ”ల ఉంట న .

3. అంట త య వసల ఉన వను క డ ఈ క ం పపం వల మ త

అ అను వచు ?

భగ రమణమహ సమ నమ : అవ ను అ సత ం ఈ షయ వ సూ

రణ ర ంతపంచద ల 10వ అ యమ ల ఇ న ఉ హరణ గమ

ల సుం . ఒక టకం సలమ నందు ం న పమ టకమ జర గ త న ప డ

ల గ త ంట ం ఎట వంట రతమ మ ల చూపక ం . టక సలం ఉన అ నట లను

ప ంప సుం , నట డ జ , బంట , క అన వ సం ఆ పమ నక ఉండదు. అంద

సమ నం పక ంప సుం . ఈ పమ టకమ దలవ ట మ ందు ఉన , టకం

జర గ త న ప డ ఉన , టకం అ న తర త ఉన . అల సర వ లను,

పపం పక ంప సున ఆత అ పం మనసు , బ , తం, అహం రమ నక ప

ఇసున . ఈ ప ఇసుండటం వల ఆత ఎట మ ర లక గ వటం లదు. ఢ దల

క గ ణర త న ఆత ప శం ఉన .

జం లంట ఆత అ ప ట క మ క తమ . ఆత ల అ వనల

అణ య ంట . త ం అన షయం పపంచం చూ నప తలత త న .

త ం మ య సూల/సూ పపం ల క మనసు క య కల ప గనక ఆత

దృ చూ నప డ మనసు ఉండదుగనక ఆత త ం క వ ంచదు.

Page 92: Mandukya Upanishad

Page 86 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

4. ఎందుక ఈ మ డ (3) అవసల (జ గృ , స ప , సుష ) త య వస

నప డ చమ త న . ఈ మ డ (3) అవసలక (జ గృ , స ప , సుష )

మ య త య వసక మధ గల సంబంధ ట?

భగ రమణమహ సమ నమ : జం మ ట లంట అసల ఒక అవస మ త ఉన అ

త య వస. న మ డ (3) జ గృ , స ప , సుష వసల క జం దు ఇ అల

కం వ త ంట . సత వసువ అంట ఎప డ అ అవసలల అ లలల

క ఉంట ం . ఇక డ " ను" మ త అ అవసలల ఉ ను క ం జగత ఒక

అవసల ఉన మ అవసల ఉండటం లదు అంట ఈ మ డ (3) అవసల క జం దు.

" ను" మ య జ గతపపంచం క జ గృ వస. " ను" మ య స ప పపంచం క

స వస. " ను" మ య అజ నం క సుష వస.

ఎల మ ర అల బ మ ల వ త ఈ మ డ (3) అవసల

జ గృ , స ప , సుష వసల క వ త . ర మ త సత ం బ మ ల

డల అంట సత ం దు. ర లం వ ల ఈ మ డ (3) అవసల

జ గృ , స ప , సుష వసలల ర గ త ండటం వల ఈ మ డ (3) అవసల

జ గృ , స ప , సుష వసల క జమనుక ంట ర . ఒక త య వస మ త సత ం,

అంట జం ఒక అవస మ త ఉన . అసల లంట జ గృ వస స వస లదు.

స వస సమయం మ త ఉంట న జ గృ వస ర లం ఉంట న .

జ గృ వస, స వస ండ క మ క త . జ గృ వస ర లం ఉండ ట త మనం అ

జంమనుక ంట మ .

జం ఉన త య వస మ త అల అసత న ఈ మ డ (3) అవసల

జ గృ , స ప , సుష వసలక త య వసక ఎట సంబంధమ లదు. ఈ మ డ (3) అవసల

జ గృ , స ప , సుష వసలను అవసల ప వటం వల త యమ క ఒక అవస

ప వల వసున . త యమ అవస దు - అ మన స స ర ప న “స - -

ఆనంద” న సహజ . ఎప వ డ ను “స - -ఆనంద” స ర ప డ ల సుక ంట

అప డ త యమ ఒక అవస ద అ తన సహజ అ త ం .

Page 93: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 87

5. ఈ మ డ (3) అవసల జ గృ , స ప , సుష వసల క అసలందుక

త య వసల క ంచబడ త న ?

భగ రమణమహ సమ నమ : ఎవర ఈ పశ సు ర ? ఎందుక ఈ మ డ (3)

అవసల జ గృ , స ప , సుష వసల వ ల త అన పశ ఆత అడ గ త ?

ల ఈ పశ అసల ఆత ఎప డ తలతదు, ఎందుకంట ఆత సత ం ల సుగనక. ఈ పశ

సున డ అజ నంల ఉన వ డ , అ క వ డ జ గృ వసల ఉన ప డ క న పశ .

వ డ దష , వ ల త న ఈ మ డ (3) అవసల చూసు డ , కనుక వ ఈ పశ

కల గ త న . సత మంట దష( వ డ ) మ య దృశ ం(పపంచం) ండ క మనసు

క క తం. కనుక ఎందుక ఈ మ డ (3) అవసల జ గృ , స ప , సుష వసల వ

ల త అన పశ సుక మ ందు మనం సు వ న పశ మనసు అంట ఏ ట అ

అసల ఉన ? ఈ పశ క సమ నమ అసల మనసు అ ల లదు. ఈ మ డ (3)

అవసల జ గృ వస, స వస, సుష వస వ ళ ట క అసత ం ఒక ఆత మ త

సత ం ఉన . ఆత ల కల ఈ మ డ (3) అవసల కం క ంచు మ ట మ తం

జ ఈ మ డ (3) అవసల లసత ం దు. వ ఈ మ డ (3) అవసల సత ం

క ంచుటక రణం వలం వ డ ఆత రణ య క వట . అంట పపంచ

పక న ట అసల క సున ఏ ట ఇ ల సత మ అ రణ య డ వ డ .

పట దల ఆత రణ న మహత ఈ మ డ (3) అవసల అసత మ త ం .

ఒక ఈ స ల సుక న వ డ ఇక భమ ల ను డ . ఈ ఆ నుభ అదు త న

అనుభవం ఎంద మ ను వ ల ఎ ధమ ల వ ం ఉ ర ఈ అనుభవం ం

అంతవరక గ డ అంట రహస . ఒక ఆ నుభ ం న మ ను వ డ మ తం

అనుక ంట డ ఇ ళ ఎంత గ బ మ . ఈ స గ ం లంట అసల స ర పమ

ఆత అన అనుభవం ం . ఆ నుభ కలగ సత ం ఎర కల దు అంట " ను" అత

అ అనుభ ప ర కం ల సు . అల ల సు లంట రంతర ఆత రణ తప

మ రమ లదు. రంతర ఆత రణ టంకం త ంట ఎల టకమ క ల కను

తలచు తలచు ఒక ట క ల క మ త అల రంతరం పట

వదలక ం ఆత రణ టంకం సున వ డ ఒక డ ఆత త డ ఇ

ఆ నుభవమ , వబ క , వ డ వ డ .

Page 94: Mandukya Upanishad

Page 88 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

వను క న జ దృ ల ఈ మ డ (3) అవసల క సమ నం అసత .

అజ నంల నున వ డ త కం ల వ ట త స గ ంచలక త డ . వ

దృ ల జ గృ వస ర లం ఉండ ట త అ సత మ సు డ . జ మ తం

సత న త యమ ల సుగనక తన స స ర ప న “స - -ఆనంద” ల

ఉం త డ .

సత న, శ త న ఆత స త గ అద ంతర త న సూ సూ న కనుక

సర పకం అ అవసలల సమ నం ఉన . జ నంల ల న ఆత స ర ప డ

మ య అ క ం న డ , కనుక అత దృ ల ఈ మ డ (3) అవసల ఉండవ , మనసు లదు

కనుక జ గ క ం హ పపంచమ లదు, స ప ంల క ం సూ పపంచమ లదు.

ఆత జ త మ జ గృ వస ఎందుకంట అతడ శ తం ఆత జ నంల ల క డ

కనుక, ఆత జ త మ స వస ఎందుకంట ఈ సూల పపంచం అత దృ ల

స ప త ల ం కనుక. ఆత జ త మ సుష వస ఎందుకంట అతడ ఎలప డ

ఉంట డ కనుక.

6. అంట ఇప డ మనం చూసున , అనుభ సున సూల పపంచం వలం

స ప త ల న భమ మ త అంట ?

భగ రమణమహ సమ నమ : స షణ య మహత గత ంతరం లదు

ఎందుకంట క ం జ గృ పపంచం స అసత న కనుక ఆస ఒప .

ఇప డ వ డ ఈ పపంచంల తగ ల క వట ప న రణం పపంచం సత ం ంచుట .

జ ఒక పరమ త మ త సత ం ఉన క ం పపంచం సత మ ం నంత

లం వ డ తన స స ర పం “స - -ఆనంద” స ర పమ ల సు వటం అ ధ ం. జ

ఒక పరమ త మ త సత ం ఉ డన షయ అరమ టట ప ట మన

ంత “ డ - మ ” ఉ హరణ ఏ టంట " కట ప ఉన ఒక డ ను చూ మ

ఊ ం భయ గ వటం" డ ను మ ఊ ం నంత ప డ మనక కనపడదు,

జం ల సత ం కనపడ త ం మ య డ ప అదృశ ం ఉంట ం .

Page 95: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 89

7. కం పపంచమ సత మ దు అను వటం సులభ క సున

పపంచం జం అసత మ ంచుట ల కషం ?

భగ రమణమహ సమ నమ : స ప ం షయం క ఇ సత స ప ంల

ఉన ంత ప స క డ క ం స ప ల కం సత ం డ లక వల వ న

మర ణం స ప ం అసత మ త ం .

8. అంట ఈ సత ం క ం జ గృ పపంచం మ య స ప పపంచం ండ ఒక ట ?

భగ రమణమహ సమ నమ : మన ఇం య ల దృ చూ నప డ మనం స ప ంల

ం అనుభ జ గత ల ం అనుభ ఏ లదు. ఉ హరణ మనం స ప ంల ఒక

చ న వ మ ట డ త మను ం , మన స ప ంల క అనుమ న ఉంట ం

అ ఈ మ చ య డ క న . ఈ స ప ం క మనసు క ం న కనుక మనసు

మనల ఇ జ ననట ఒ సుం . అంట స ప ంల ఉన స క క స ప ం ఈ

క ం స ప పపంచం అసత మను వట అనుమ ంచదు. ఎందుకంట స క డ మ య

స ప ల కం ండ క మనసు క క త గనుక భగవ తల నట తమ , త డ

ండ క మ క త .

ఈ న న వరణ జ గృ పపంచమ క క వ సుం . ఎందుకంట జ గృ పపంచమ జ గృ

పపం అనుభ సున వ డ ండ క మనసు క క త . కనుక మనసు

క ం న పపం మన అనుమ ంచదు ఎవ న ఇ అసత మ ఒప వట

అం క ంచదు. జ గృ పపంచమ మ య స ప పపంచమ ండ క మ క తమ ల కనుక

మనసు జ గృ ఉన ంత ప జ గృ పపంచం అసత మ అ అం క ంచట ఒప దు. అల

స ప ంల ఉన ంత ప స ప పపంచం అసత మ అ అం క ంచట ఒప దు.

ఎప వ డ తన స పయత ం మనసు ప శనం అంట ఒక ఆల చన క

య క ం ఉం ల ఉం అప డ వ డ జ నంల ల క ంట డ . ఈ ల కవల

మనక క అనుభవం ఎల గ ంట ందంట మనం స ప ంల నుం జ గత ల ల మన

ఎల స ప ం అసత మ త ం అల జ నంల ల క న మర ణం జ గృ వస క

అసత ం అ త ం .

Page 96: Mandukya Upanishad

Page 90 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

స వస , జ గృ వస ఉన ఏ టంట వ డ స వస నుం జ గృ వసల

అపయత ం ల క ంట డ మ య స వస స ల లం మ త అనుభవంల ఉంట ం .

కనుక స వసల వ డ ఉం సమయం ల ప మ త అందు ఈ అవసల వ డ

స ప ంల క ఒక అనుభ ఈ ర రణ సంబంధమ జర గ త న అ ర ం

వ వ ఉండదు. అందు స వస జం ద అందర ల సులభం ఒప క ంట ర .

జ గృ వసల నుం జ నంల ల లంట వ డ ల పట దల ర లం గట పయత ం

య . అల వ ఈ అవసల వ నంత సమయం ఉన . జ గృ వస సత ం అ

ంచట ప అనుభవం నుక ఒక ర రణ సంబంధమ చూ ంచగలడ అందు క ం

పపంచం సత మ దనక గ డ అంత ను ఇల య టం వల అ అల జ ంద

డ .

ఈ షయ గమ ంచం అసల జ గృ వస క స ప ంల ఏ ర రణ సంబంధం

లక ం ఒక మ ల అపయత ం జ త న అ అర త ం . పపంచంల ఏమ

క క ఈ కషం కల అ ర డ క ఎలప డ సుఖం కల ల సర పయత ం

సుం డ . అపయత ం వ న సమయంల ఏ ర రణ సంబంధం లక ం వ

వ న కషం వ ప త న , ఎందుక ? అంట సత టంట ఈ క ం పపంచం

మనమనుక న ట ఒక ర రణ సంబంధం జరగటం లదు. " ను" అనబ ఏకవసువ ఆత ,

ఆత క మ యశ రంతరం అపయత ం సున ఉ తమ ల ఈ క ం పపంచం,

వ ల . జ , జర గ త న , జరగబ అ క ఈ మ య క ఊహల గ కనుక

వ క ర మ ల మ య క ఊహ మ ర లదు.

9. ఈ క ం పపం చూసు మ , స సు మ మ య ధర ల

అనుభ సు మ . మనమ ం అనుభ ల మనక క ం ట వంట,

స ం నట వంట వసువ ల గ ం ందుత మ . ఇ స ప ంల ం

మ క తం ప లమ ఎందుకంట ఈ అనుభ ల ఒక వ మ వ మధ

మ త న కనుక. మ ఈ షయం స క ం పపంచం సత మనట ?

భగ రమణమహ సమ నమ : ఒక స ప ం క అ త ం మనక ల క వల వ న

తర త స షం ల సున . స ప ంల ఉన స క దృ ల మ తం ఆ కల సత

Page 97: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 91

ఎందుకంట చూడం ఒక స క హం ం స ప ంల అతను స ప ర హం

ర క డ అప డ ఆ స క హం ం . ఈ ప య అం స క దృ ల

జ ల క న అబదం. అల జ గృ ఉన వ పపంచం సత ం ఎందుకంట

పపంచంల షయ లను గ ం మనసు అందజ ఇం య ల క మనసు క

ఆ నమ ల ప సు కనుక. వసు సంపర ం వల క అనుభవం, క వన క

పపంచం సత మ క ంచుట రక మనసు క సున . స మ టవర సక పపంచం

సత మనుక ంట, ఏ న ఇ సత ం అ లంట అ లసత ఉం . అంట సత వసువ

మ డ (3) అవసలల అంట జ గృ , స ప , సుష ల క ఉం . మ పపంచం

సుష వసల అసల లదు “ ను” మ తం అ అవసలల ఉ ను అంట సుష ల క

ఉ ను అందు " ను" ల సత ం.

10.“ ను” ద నప డ పపంచం లద ఎవర ర , పపంచమ ఎప డూ ఉన ,

ద నప డ “ ను” పపం చూడటం లదు లక వల ఉన ళ

చూసూ ఉ ర ?

భగ రమణమహ సమ నమ : “ ను” ద నప డ క ఉ ను అ ప ట

వ యం రటం లదు ? “ ను” ద నప డ పపంచం ఉన ల అ

ల సు వట ల క న యం ఎందుక ర త వ ? ఒక ళ పపంచం అ

అవసలల ఉన మ ట సత వ ద త న ప డ పపంచంల జ షయల క

లక వల ఉన ళ ఎందుక యటం లదు?

“ ను” ఉన ల సత ం గనుక దల ం న అనుభవం క దల న తర త "

యలదు సుఖం దపటం " అన షయం స షమ బ త ను. అంట “ ను”

దల క ఉ ను అన షయం స షం. ఢ దల క పపంచ వన(మనసు ) లక

వటం వల పపంచం క ంచటం లదు. మనం లక వల ఉన ప డ క పపంచ ప డ

మనక ప టం లదు “ ను” సత ం ఉ న . మన స యం పపంచం సత మన వనల

ఉంట మ .

Page 98: Mandukya Upanishad

Page 92 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

11.అవ ను బ త ను పపంచమ సత మ “ ను” క పపంచమ ల

గ క ?

భగ రమణమహ సమ నమ : వ జమనుక ంట న పపంచం , ఈ పపంచం జమ

ర ంచుటక క త క ల టను చూ ఓ అజ - జం ల సు మ సున .

క తపనంత ఎ ధమ పపంచం సత మన వనల ఉం లన పయత ం మ త

అసల సత ట అన రణ స లదు. అసల సత ం అంట అర ట? ఏ తనక

ను ఏఆ రమ లక ం ఉన , ఆద ంతర త , ల లల మ ర ల లక ం ఉన

అ సత వసువ .

పపంచమ అసల తనక ను ఉండగల ? మనసు లనప డ పపంచం క సు ? ఈ

షయ అరం సు లంట ఢ ద ఉ హరణ ఉప గపడ త ం , ఢ దల

మనసు ఉండదు కనుక పపంచం క క ంచదు. అ లక వల మ తం మనసు ఉన

కనుక పపంచం క సున . సర పకం అంట ఏ ట? ఆధు క ల ట క ఆ రం ఒక

ర మ ఒక రణం వల జర గ త న ద . అట వంటప డ ఈ పపంచ సృ క ఒక ర రణ

సంబంధం ఎందుక ర ంచలక త వ .

ఎవ న " ను ను" అ రంట అరం " ను" వలం జ గృ వసల మ తం ఒక సూల

శ రం ఉ న అరం దు. " ను ను" అంట " ను" జ గృ వస ల సుక ంట ను,

స వస ల సుక ంట ను, సుష వస " ను" ల సుక ంట ను అంట " ను"

ల సత ం. ఈ మ డ (3) అవసలల క ఉ సమ నం ఉన . ఈ ను ను అ

ఉ తన ం లక జ నం, జ శనం లదు.

12.పపం ను ను అన జ నం లక వచు పపంచం జం క సున

కనుక పపంచం ఉన దను వచు ?

భగ రమణమహ సమ నమ : తన ం లక జ నం ఎప డ తన క ఉ ను

ల సు గలదు. అల జ తన క ఉ ల సు వట క సహయం అవసరం

లదు. " ను" క ల సు గల గ త ను అంట క ఉ క ల సున అరం.

అజ నంల ఉన ప డ మ తం క ఉ క ల సు అ ప టం ప రకం ఎందుకంట

Page 99: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 93

అ వలం ఆ ంచబడ సత ం(దృశ ం) మ త అంట జం ల . జం ఉన వసువ

"స " అంట ఆ ంచబడ సత ం(దృశ ం) దు, అ తనక ను సత వసువ . "స " అంట

సత ం(స ) ఉన అ అరం, “ ” అంట తన క ఉ ను ల సు గల జ నం ఉన

అ అరం. అందు ఆత జ న స ర పం అంట “స - ” స ర పం, ల లల ఉన ,

ల త న . పపంచం ల సత ం దు, తన క ఉ ను ల సు ల కనుక

పపంచం సత ం దు.

ఐ పపంచం క అసల స ర పం ఏ టంట? పపంచమంట రంతర న మ ర పరస ర

ర రణ సంబంధమ జ అంత ల ప య. ఆ త ం , జడ న త మ ర ల క ం

పపంచం ఎల సత మను గలం.

13.పపంచంల క ం మర ల స మ ?

భగ రమణమహ సమ నమ : మర ల అ నం కంట ర దు కనుక

మర ల గ ం ల సు వట పయ త దక ఆ మ ర పం క సత

స ర ప న అ ర క ంట మ . కనుక అ ల ల సత మ ఉన ఏ క

జ సం ంచు.

14.ఎందుక జ గృ వస అం జం క సున ?

భగ రమణమహ సమ నమ : మనం మ చూ మ ఒక ం ర న, మ

చూ నంత ప మ జం అ సున జం ఉన ం ర మ త . అల

జ గృ వసల క ఉన అ ట ఆ ర న పరమ త మ త , పరమ అల పపంచమ

క సు డ . పపం ల సుక జ నమ , పపం ప త ఉంట ం .

పపంచజ నమ మ య పపంచమ ను చూ టట వంట డ ఇదర సుష వసల ఉండర .

15.ఎందుక మనక పపంచమ ల అంత రత మ , లకడ కనపడ త న ?

భగ రమణమహ సమ నమ : పపంచమ అంత రత మ లకడ క ంచుటక

రణం మన క తప డ ల వల . ఎవ న “ ను” ండ ర అ న ల నం ను

Page 100: Mandukya Upanishad

Page 94 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

అ అ అబదం ఎందుకంట ం నం నప డ ఉన న ధట నం

నప డ న న ండ ఒక ట దు కనుక.

ఎవ న ఒక మ ఒ మంట ండ ర చూ రంట అ అబదం ఎందుకంట జ ండ ర

అతడ అ మంట చూడటం లదు ఎందుకంట మంట రంతరం మ త న కనుక. అల

జ గృ వస క రంతరం మ త న అ అల రం క ంచుటక మనల ఉన

దృ ల ప రణం. మనం ఉన ఉన ట చూడలక త మ . ఇ ఎల గ ంట ందంట ఒక

మ ల ల ల ఉన బ మ ల మనక ం ర జం మనమ ందు

జర గ త న ట క ంచట క మన క దృ ల ప రణం.

16.ఈ దృ ల పం ఎవ కల గ త న ?

భగ రమణమహ సమ నమ : ల సుక ల ల పం అంట వ ల క న ల పం.

17.ఈ ల సుక డ లక వ డ ఎల వసు డ ?

భగ రమణమహ సమ నమ : వ డ క దృ ల పం వల వసు డ . అసల

జ వ డ , వ డ క దృ ల పం ండ క ఒ వసున . ఎప వ డ తన

స స ర ప జ నం ందుత అప డ ఈ ండ క ఒ అదృశ త .

18.ఎక డ నుం ఈ వ డ మ య వ క దృ ల పం ండ క వసున ?

భగ రమణమహ సమ నమ : ఎవర ఈ పశ అడ గ త ర ?

19." ను".

భగ రమణమహ సమ నమ : " వ ” ల సు అ సం ల

ప ష ంచబడ . ఎల స ప మ ల అజ నం త ఒక ల సుక డ మ య యబ

స ప పపంచం సృ ంచబడ త న అల జ గృ వసల క అ ప య ప సున . ఈ

ండ అవసలల క ఎప ఈ " ను"ను ల సుక ంట ఇక వ ల సు వల న ఏ

ఉండదు, అ నవడవ వ . సుష వసల చూ డ , చూడబ , పపం

చూ ం ట వంట జ నమ ఈ మ డ (3) క లవ . అల ఎప " ను" అనబ క

Page 101: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 95

అసల స ర పం ల సుక ంట అప డ క చూ డ , చూడబ , పపం

చూ ం ట వంట జ నమ ఈ మ డ (3) క సహజం ఉండవ . జ గృ వసల జ అ

షయల క వలం జ గృ వసల ఉం ల సుక ంట న దృ ల మ త సత ం. ఇక డ

ల సుక డ క అసత గనుక అసల ఎప డ ఏ జరగటం లదు.

20.సత వసు న ఆత అనబ " ను" ఎవర ఈ అబదప " ను"( వ డ )ను, ఇం య

జ నమ ను, పపంచ జ నమ ను చూ సు ర , ఆత ప శమ లక , జనమ ?

భగ రమణమహ సమ నమ : స ర ప న ఆత ప శం క ప ంబ

స స ర ప న ఆత (అసలన " ను") ను ర , ప ంభమ ల గ న వ ల ,

పపంచమ ర ఉన ట భమ క సున . ఈ ప ంభమ ప ఫ ంచట వ న

రల ంట ఉప గమ ( ర/అ నమ ) ఎక డ నుం వసున .

21.ఈ రల ంట ఉప గమ ( ర/అ నమ ) ఎక డ నుం వసున ?

భగ రమణమహ సమ నమ : ఆ నుభవం ం న వను క డ దృ ల ఈ ప ంభమ

మ య ప ంభమ ప ఫ ంచట వ న ఉప గమ ( ర/అ నమ ) ండ క

ఉండవ . ఎక డ నుం వసున అన పశ సమ నమ ండ క ఒక ట

ప శమ నుం వసున . అక డ పపంచమ క సున అంట ఒక ప శమ మ య

ప శమ . ఈ ండ క ఒక ట స ర ప న ఆత నుం లసున . కనుక

సూలం క ం జగత మ య ల సు గల దృ ండ క

మనసు పడ త న (“ ను” అనబ వన) ఆత క ప ంభ ం ఆ రప ఉంట ం .

ఎల మ ర క ం బ మ ల ర క ప ంభ ం వల కటల మ త

స షమ చూడగల గ త , అల ఈ పపంచమ మ ఆత క ప ంభ ం ల

అజ నమ కటల మ త క సున . పపంచం ప అజ నం అంట సుష వస( ఢ

ద)ల , ప జ నం అంట త య వస( స నం, పరమ త నం, సమ )ల

క ంచదు. అట ప అజ నం దు ఇట ప జ నమ త లల మ త పపంచం

క సున అ జ గృ వస మ య స వసల .

Page 102: Mandukya Upanishad

Page 96 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

ఆత రణ

ఆత రణ య టక మ ందు ఈ ం పదమ లక అరం ల సు .

1. "అహం" అంట ఆత లక " ను"

2. "అహం రమ " అంట అహం ఒక ఆ రమ ఇ అ అహం రమ , త లక " నన

వన".

"అహం" క స ప ఈ క ం జ గృ పపంచం, ఈశ ర డ లక మ య

ప బడ త న . "అహం రమ " క స ప మనక క స ప ం. ఈశ ర డ స

సనల తమ , వ డ వ సనల తమ . అంట ఒక మ ఉ హరణ సుక ంట ం ర

తం ఆక ంచుక న తం ఈశ ర డ , ం రల క ం ల వ ల . ఈశ ర ,

వ గల ఒక మ ధట నుం వ వరక చూ ల క ఈశ ర డ . అంట

ఒక మ ధట నుం వ వరక క ం బహ రకమ లన అ తల క క చూ

ఈశ ర డ . అ మ ల ఒ క త చూ వ డ .

Page 103: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 97

ఆత రణ ఒక పశ ఆరం ం .

" వ ర " అన పశ ?

" ను" ఈ క ం హమ దు.

" ను" క ంచ "మనసు " క దు.

" ను" బ క దు.

మ వ ర ?

" ను" నందర పం హం హం.

ఇక డ నందర పం హం హం అంట అరం ఏ టంట?

1. క " ను" దు, క క శ తన ం మ త " ను".

2. శవణం " ను" దు, శవణం య ట వ న శ తన ం మ త " ను".

3. చూప " ను" దు, చూడట వ న శ తన ం మ త " ను" .

4. ఆల చన " ను" దు, ఆల చన య ట వ న శ తన ం మ త " ను".

5. ణమ " ను" దు, ణమ మ రట వ న శ తన ం మ త

" ను". " నన వన" ఎక డ ప డ త న ? సమ నం " నన వన" ఆత ల

సుష వసల మ య (ఉ శ ) క ఉహల గం ప డ త న . మ య క పణ

ఈ " నన వ " ప పక త ం స వసల మనసు ప ణ మం ందుత న . ఈ మన

తర త జ గృ వసల సూల శ రం క సున . ఈ మ డ (3) దశల క మ య

క త న వల ఉహల గం మ త - జం మ తం దు, మనం సృ అంట మ .

మ య క ఊహల గ న వ లందర క మ య ఆ న ఉన కనుక ఎప

మ య ఒక ఊ ంచటం మ సుం అప డ ఆ ఈ జ గృ పపంచల మరణం డ అ

ప బడ త న .

Page 104: Mandukya Upanishad

Page 98 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

జ గృ , స ప , సుష వసల పపంచ దృ , అ త క దృ

నుభ : ధక ధన ప పక దశల సమ ల ప ం నప డ క

అనుభవం ఏల వ ంట ందంట ఒక కలగంట న వ కల మధ ల నుం ధ

ల నప డ ఉన అనుభవం ఎల ఉంట ం అల ఉంట ం , కల సమ

అంట ర .

వను క అనుభవం ఏల వ ంట ందంట ఈ క ం పపంచం ఒక దృశ ంల, పటపగల

మండ త సూర ం ల మ చూ ఏఅనుభవం ఉంట ం అల ఉంట ం ,

సహజసమ అంట ర .

Page 105: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 99

అహం(“ ను”), అహం రం( నన వన) అంట ఏ ట?

Page 106: Mandukya Upanishad

Page 100 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

ను ద వరణ

Page 107: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 101

హృదయం లక పత త అంట ఏ ట?

Page 108: Mandukya Upanishad

Page 102 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

వన ఆ నభ

మన

సు

, భ

షయ

ఇం

యల

వన: రంతరం ఆల చనల సున అహం

" ను" వలం చూసున ను, ఆ వలం చూసున

" " ఆత .

Page 109: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 103

1. గ ర వ పశ సు డ - క ల ?

ష డ సమ నం - పగల సూర డ , ర పం.

2. గ ర వ పశ సు డ - సూర , ఎల చూడగల గ త వ ?

ష డ సమ నం – కంట .

ఇక డ సూర డ , పం పపంచ షయల దృశ ం, కను .

హదృ అంట ర , ఇ లగలంట గ ం కల , గ ం కల లంట

కర గం ఆచ ం .

3. గ ర వ పశ సు డ - కళ మ సుక నప డ క ల ?

ష డ సమ నం – భ .

ఇక డ కళ మ సుక నప డ ఉ ల క ం దృశ ం, భ .

మ దృ అంట ర , ఇ లగలంట స ర పజ నం కల ,

య డ , బహ ష న గ ర వ స సవణం భ గం

మనసు ఏకగమ య .

4. గ ర వ పశ సు డ - భ ల సు లంట క ల ?

ష డ సమ నం - " ".

ఇక డ భ దృశ ం, ను , “ ను” ఎప డ దృశ ం జ లను కనుక “ ”

త సత ం, “ ” ల గ లక ల గ .

ఆత దృ అంట ర , ఆత దృ ల ఉన మ క ఆ నందం ఎడ ర

లక ం అఖండమ ఉంట ం , ఇ ధక అం మల ం. ఆత దృ

కల లంట స యం స యం లంట ధక డ రంతర

బహ షల ఉం అంట రంతరం అహం రం ( న న వన) క ,

వలం ఉం .

ధ నంల హృదయం ద ంచుటక మనసు జ న వ అంట ఆజయ చకం ల . ధ నంల ధక దృ ఎప డ

ధ సున దష(అహం రం) ల నంల క ం దృశ ం దు.

Page 110: Mandukya Upanishad

Page 104 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

ణషట ం మ బ ద హం ర హం

న చ త న చ ఘ ణ

న చ మభ న జ న య :

నంద ర ప: 2హం 2హ 1 !!

వం:- ను మనసు దు, బ దు, అహం ను, దు

ను పంచ జ ం యలన వ ల , ల క, మ క , కళ , చర మ ను,

ను పంచ భ లన ఆ శమ , , అ , ర , భ క ను

మ వ ర ? - ను ఈ పంచ భ త క న పపం ఆ ర , మనసు , బ , తoల

అహం రం ప ఫ సూ, ఇం యలక శ సున స ర , ఆనంద ర , స యం

ప శం త రంతరం ప సున వస ర పం ఒ ఒక త స క ర

ం క లదు.

న చ ణసంజ న చ పంచ య :

న సప త న పంచ శః

న ణ న పస య

నంద ర ప: 2హం 2హ 2 !!

వం:- ను ణ శ ను, పంచ య వ లన ణ, ఆ న, వ న, ఉధన, సమ న య ల ను

ను రస, రక, మ ంస, ధ, ఆ , మజ, క అ సపధత వ ల ను, అన మయ, ణమయ,

మ న య, జ నమయ, ఆనందమయ సమ ల దు. పంచ క ం యలన ర , త ల , ల ,

జన ం య ల , స ం య ల ను.

మ వ ర ? - ను ఈ సర శ స ర ప న ణ ణ ం , సపధత వ లక పంచ సమ లక

ఆ ర , పంచ క ం యలక శ సున స ర , ఆనంద ర , స యం ప శం

Page 111: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 105

త రంతరం ప సున వస ర పం ఒ ఒక త స క ర ం క

లదు.

న ష న ల భ హ

మ వ వ మ త ర వః

న ధ న న న :

నంద ర ప: 2హం 2హ 3 !!

వం:- క మ, ధ, ల భ, హ, మధ, మ శ ర వమ ల లవ . క కరవ ం, బ ధ తల లవ .

ను ఎప డ మ ందనవసరం లదు.

మ వ ర ? - ను ఈ మ, ధ, ల భ, హ, మధ, మ శ ర వమ ల అనుభ సున మనసు

ఆ ర న స ర , ఆనంద ర , స యం ప శం త రంతరం ప సున

వస ర పం ఒ ఒక త స క ర ం క లదు.

న ప ణ ం న పం న ఖ ం న దు:ఖం

న మం న రం న న యజ :

అహం జనం వ జ ం న

నంద ర ప: 2హం 2హ 4 !!

వం:- క పప ణ మ ల , సుఖ-దు:ఖమ ల అ ందమ ల లవ . ను మంతం దు, రం

దు, దం దు, యజం దు. ను చూ దు, చూడ బ దు, చూచుట అ య

ను, క ప ట లదు.

మ వ ర ? - ను ఈ పపంచమ ల క ం అ ందమ లక , ప ట , జ , అజ

క ఆ ర న స ర , ఆనంద ర , స యం ప శం త రంతరం ప సున

వస ర పం ఒ ఒక త స క ర ం క లదు.

Page 112: Mandukya Upanishad

Page 106 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

న మృత న శం న జ ధః

వ వ మ న జన

న బంధు న తం గ ర వ ష :

నంద ర ప: 2హం 2హ 5 !!

వం:- క వ లదు, ప ట క లదు ఎందుకంట ఎట వంట శంకం ల ఎలప డ ఉన ఒ ఒక

సత ం కనుక. క త తం లర , బంధు త ల లర , ను గ ర వ ను, ష డను ను.

మ వ ర ? - ను ఈ వ ప ట క ల , బంధమ ల సతమతమ త క సున ద పపం

ఆ ర న స ర , ఆనంద ర , స యం ప శం త రంతరం ప సున

వస ర పం ఒ ఒక త స క ర ం క లదు.

అహం కల కరర

భ ప సర త స ం య ణ ం

స సమత ం న మ న బంధః

నంద ర ప: 2హం 2హ 6 !!

వం:- ను సర వ , ఒక ఆ రం ల , ఒక ల ణం ప ట ళ ల . ను

మ ందనవసరం లదు ఎందుకంట క ఎట వంట బంధమ ల లవ నుక. క ఎట వంట కల

లవ ఎందుకంట క ం క ంచ , లమ , ల అ తమ ఉన అ , కనుక ను

ఎళప డ సమత ల మ ఉన .

మ వ ర ? - ను వలం ఉన అ ట ఆ ర న స ర , ఆనంద ర ,

స యం ప శం త రంతరం ప సున వస ర పం ఒ ఒక త స క

ర ం క లదు.

Page 113: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 107

ప ల - ల ల

1. జ నం: క అసల స ర పం య జ నం. త కం అంట ఏ సత ఏ

అసత ల సు గల శ .

2. అజ నం: ఈ క ం పపంచం జమ ను వటం, త కం ల హం ను

అను వటం, హ నను పపంచం ప బ న ళ వ న ప మ పపంచంల

షయ ల సం త ంచటం త సమయం వృ అ క ల సు లక వటం. ఇవ

అజ నం.

3. స : ళత ష ఇ స , అంట మ డ అవసలల (జగృత, స ప , సు వస) మ డ

కల ల (భ త, భ ష , రమ న కల ల ) ఉం స .

4. అస : అంట మ డ అవసలల , మ డ కల ల ల అస

5. ధ : మనసు స దు అసత దు ఎందుకంట మనసు జగ వసల స వసల ఉన ,

సృ తర త, పళయ మ ందు మ త ఉన , స అస ధ అంట ర అంట

ధ ఉన దు ల దు ఒక ప డ ఉన మ క ప డ ల .

6. గ: అ య జ ఇ గహ, అంట అ కమ ళ త న ఆల చనలను గ ం

ఒ ఒక ఆల చన ం క ంచుట. వ బ క .

7. గవతమ : భ , జ న, గ ంటబట తపసు మ అంధూ ం అ ఈ

గవతం సూ సుం . దశమ స ంధం కృష మ ఖ ంధం.

8. అ : ఆఘం న ఇ అ (ఉన త న అ అ అరం).

9. బహ : బృహ ఇ బహ (అ టక ద అ అరం).

10. వ : ర ల న మనసు అ అరం

11. వసు వ డ : వసు (జ న సంపద), వ డ – ప ం డ . వ + వసు వ డ = కృష డ

అంట ర ల న మనసు + జ న సంపద = పరమ త

12. కంసుడ : అహం రమ అ అరం.

Page 114: Mandukya Upanishad

Page 108 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

13. ప తన: ప త అంట ప త నట , ప తన అంట అప త న అ అరం. ఈ పపంచమ ల

ప త న వలం జ నం మ త , అంట అప త న అజ నం. ప తన వధ అంట అజ

సంహ ంచటం అ అరం. కృష డ ప తన ఆర (6) ల వయసు ల వ చటం జ ం ,

అజ మ లం క ఆర (6) మ, ధ, ల భ, ధ, మధ, మ త ర ల .

14. లక బ ర ల మరణ ం వసుం ?

, బ ర , మరణ అరం ల సుక ంట ం తప క ం వసుం . ఇక డ అంట

ప శం (జ నం) అ అరం, బ ర అంట ల సు అ అరం. మరణం అంట

మ ర /వ టయటం అ అరం. ల అంట జ నం స ర పం ( వ ఆత అ )

ల సుక (బ ర ) మ నం వ ట (మరణ ) ం తధ ం అ అరం.

15.భ ఏ ల ఉన య లంట ఈ ంధ టల మనం ఎక డ ఉ

గ ంచవల న అవసరం ఉన . మన ల లనుం ఏరకం పరమ త తన ం

తగ ల త ల సు ?

మ కమ కమమ గ వ ఒక వ దు, భగవ త త తజ గ గం 22వ

కంల ప బ న ఈ ంద ఇ న కమమ :

ఉపదష - త గ ణ, రజ గ ణ ల ండ ఉ ల పరమ త ఉంట డ .

దుర ల సున , డ పనుల సున , వలం చూసుంట డ , ఆయ ఉపదష. వ డ

అ కర లక , ఆల చనలక వల .

అనుమం చ - త గ ణం త ంచు క ంట , రజ గ ణం పభలం ఉన , సత గ ణం

ఉన ల పరమ త అనుమ ం ఉంట డ . మం పనుల య టక

అనుమ ఇసు డ , డ పనుల సున ప డ ఆప త డ అ అనుమం చ.

భర - త గ ణం ప ట, రజ గ ణం త ంచు ంట , సత గ ణం

ంచు వట పయత ం సు ల పరమ త భ ం ఉంట డ . భర అంట

భ ం డ అంట మనం ఏ న ర ట ఆయ భ డ .

క - త గ ణం, రజ గ ణం ప ల , వలం సత గ ణం మ త ఉన

ధక ల పరమ త అనుభ ం ఉంట డ . సుఖ ల , ల అనుభ ం టట

డ , క ల భ ంచగల శ డ .

Page 115: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 109

మ శ రహ - సత గ ణం క ల ంచు వట పయత ం సూ ద సత ంల

ల చుటక పయత ం రంతరం పరమ త అనుసంధనం డ , త గ ణం

వ ంచు లంట రజ గ ణం పట , రజ గ ణం వ ంచు లంట సత గ ణం

పట , సత గ ణం వ ంచు లంట పరమ త పట మ రమ లదు.

భగవంత డ తప ల క లదు ఇత , కరణ భవంత ఆశ ం డ

ఇత . మనల ల క అంధ ల మనసు లల ల క ల సు

శ , అంట వ నుం స ఈశ ర ఎ గన డ .

పరమ త - సత గ ణం క ట ద సత ంల న గ ణ త డ ఇ

వను త డ . మ శ ర తర నం పరమ త అ టక ఉత న నమ .

16. “ ల గ పధ ం”

ఎవ జ ంచు జగ వ ల పల నుండ న

వ యందు ందు పర శ ర వ డ మ ల రణం బవ డ

ఆ మధ లయ వ డ సర మ న వ డ

త భవ శ ర శరణంబ ద

ఎవ నుం ఈ జగత ప డ త న ?

ఎవ ల పల ఈ జగత వ సున ?

వర ఎవ ల ఈ జగత అంత త న ?

సర వ లక పభ వ ఎవ ర ?

జగ సృ అసల రణం ఎవ ర ?

ఆ , మద మ , అంతమ ల డ ఎవ డ ?

అంత న డ ఎవ డ ?

ఈశ ర డ ఎక ఉ డ కం , న అ న ఎవ డ ఎవ డ అన అ పశ లక సమ నం

“పరమ త ” అంట ల వ న అత , ఆ ఆత ను శరణం ర త ను అ అరం.

17.“మంగళం”: ఎక డ ఒక నుం ఇం ట ర చూడబడ అక మంగళం

Page 116: Mandukya Upanishad

Page 110 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

18. “ఆత రణ”

1. -జడ భజన: జడ ప ర డ ట చూ .

2. అత మ నుభ : " ను" అన దృఢ య .

3. వన: ప ణం ఏప సున ప డ " ను" వల మ త హమ ప

అ సుక ంట న అ వలం ఉం , ఆ ప ల మం జ న డ జ న క సంబధం

లధ వలం ఉండగల . దృ దష ఉం క ం దృశ ం దు. ఇట వంట ధ సన

మ శనంక సుం .

4. జగ త అన వన: క ం ఈ జగత దృశ మ వలం న ద న ప ణం

ణ య .

19. “ లకంఠం - ర గరమదనం”

ల సమ దమ ల మందర పర తం , సు అ మ డ చుట, వ నవ ల పక

డ ను ల గ త న “ ర గరమదనం”. ఇల దట కమ నువ , కల వృ మ ,

ఉ యమ అ గ రమ దలన ల న వసువ ల వ , అ తల క ట

పంచుక ర , తర త లక ట షం వ ం మ తం వ డ ప చుక డ , అమ ర

ంత ల ఆ ం , ఆతర త వ ం అమృతమ . ఈ కధ న ల తత ?

ఇక డ

“ ర గరమదనం” – “ ధక డ ధ నం”

“ ల సమ దమ ” – “ ధక మనసు ”

“మందరపర తం” – “ ధక బ ”

“ సు అ మ ” – “అహం రమ ”

“ వతల ” – “మం గ ణ ల ”

“ నవ ల ” - “ డ గ ణ ల ”

“ మ నువ , కల వృ మ , ఉ యమ అ గ రమ దలన ల న వసువ ల ” – “ దుల ”

“ లక ట షం” – “పపంచమ ల క ం షయ సనల ”

“ ంత ల ఆ యటం” – “ దులను, షయ సనల పటంచు క ం ఉండట ”

“అమృతం ప ట ట” – “ఇల పటంచు క ం ధ నం ఆపక ం వ మ ర ల

, అ ఆత .

Page 117: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 111

20.“ ల చనం, వ మ వ కను ”

అంద ఉం మ డ కనూ ల ండ కను ల మనక న మ కను జ న తమ .

ఎప డ ండ కను ల షయ వంచల మనసు ట ఈ జగత ల ర గ త ఉ మ .

ఈ ండ కను ల మ మ క న జ న తమ కల (మన దుడ ) భస త

మనసు ఆత ప అన స ర పం ల సు గల గ త ం అ అరం.

21.“ లమ క తత మ ఏ ట?”

మన సు , క , యమ కర ల ఏ ణ హం యక డదు, అ ణ లయందు దయ

క ఉం , త నంత వరక నం సూ ఉం . ఈ మ డ ల ణ ల లం. ఈ మ డ ల ణ ల

క న ల కంల ఎవర జ ంచలర .

22. సం అంట అరం?

స , షంశ ఇ సం మ నవ డ నడవ కను ం ప న , అంట దల గ ం ,

య వల న , య క డ , ఇల గ డ ట , ఇల త అ క తం

సనం అంట ర . అవ క న షయ లను వ కం షంశణం అంట ర . మనల ఉన

కర ఫల ల , సనల ఎవ యవ ఇం మ షంల ఏ జర గ త ం మన యదు బట

అ అవ కం, అంట మన క కర ఫల ల , సనల ఏ ట మనక ఇం మ షంల ఏ

జర గ త ం మనక ల సుం . అవ క న షయ లను మనం మనంతట మనం ల సు లం ట

వ కం టట వంట సం. కనుక మనం అనుభ ం న కర ఫ లను సన చూ మనల

ఉన ట వంట సనల ఏ ట ల సుం . ఈ ప రం అ షయ ల య సం.

లను ఉలం భగవంత డ డ . లను అనుస న వడ మ , ఉలం డ

ప వ .

23. "అధ స ర కం న సం, వసు ర రం సం"

సంల అజ నం అంట స శ ర ప జ నం లక వ ట అంట సత మ గ ంచక ను ఈ క ం హం,

మనసు , బ అన వనల ఉండటం. మ నవ సం క అవసరం వలం అజ

ల ంచు వట పపంచ బమ ల ంచు వట దు.

Page 118: Mandukya Upanishad

Page 112 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

24. “ య మంతం”

ఓం భ ర వ సు వః |

తత త ర ణ ం |

భ వస మ |

నః ప దయ ||

ఓం భ , భ వః, సువః, త వస స త హ వ ణ ం భరహ మ , నః ప దయ

ప ప ల :

త - ఆ (పరమ త - స యం పకస నట వంట డ )

వస - వ నట

స త హ - సృ కర క

వ ణ ం - ష నట వంట

భరహ - ం , ప శమ

మ - మ సు మ

నః - మ క

- బ

ప దయ - ఉ జపరచు (పక ంప )

వమ :సర ల ప ంప పరమ త . ఆ (పరమ త - స యం ప స నట వంట డ )

వ నట సృ కర క ష నట వంట ం మ సు మ , మ క బ

ఉ జపరచు (ప ంప ). ఈ మంతమ ల సూర పరమ త ంచబ య న .

మంతం వరణ

బ వలం క న మ త ల సు గలదు. సూ సూ న, స యం ప శ న,

సర క న పరమ త ల సు లంట మనసు ఆ న ట, హృదయం మ త

ల సు గలం. ఇక డ హృదయం అంట ఆత అ అరం. పరమ త ల సు వట ఉప షదు

సూ ం న మ రం ఉపసన.

Page 119: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 113

ఉ సన - సదుర వ చలప వ మ టల , ఉపసన అరం. ఉప (ప స పం ) + ఆసన

(క నుట), అంట ప స పం క నుట, ఎవ స పం క నుట? పరమ త ప

స పం క నుట అ అరం, ఇ న ప య. ఏ గ న బ ఆపరమ త బ ల

ల ప ట పరమ త స పం క వటం. ఎఒక పపంచ నట ఆల చన మన మనసు ల

న పరమ త దూర నట. పపంచక షయం అంట ఏ లక ం అంట మనసు లక ం అంట

ఏఆల చనలక ం ఏభవమ లక ం భ త ల ఆల చనర త ల సంకల ర త ల

మనం ఉంట మనం పరమ త క ధగ . న ప య మ త మనం పరమ త

అనుభవంల చు గలం. మ ంత ల త పఘ న నం న ంచుత న ప డ ఒ ఒక

షయం మన క బ ం క ం నప డ , ంచ , ంచ అ ఆల చనల ఆ

సంకల ర త ల , కల సమ అంట ర . సమ+ అంట సమ నట వంట బ అంట

ఏమ తం అట ఇట నకక ం పరమ త ల లభ నట వంట బ . ఎప డ పరమ త

శ ల న రబ ఉం , ఆ సమ . సమ అంట ప మ బ దుల ఆ నట వంట .

మ బ దుల ఆ నట వంట ల హృదయ (ఆత ) మ బ దుల అడం ల వటం వల

ఆపరమ త క ప శం వ మ ల గ త ం , సత ం ల సుం , సర ల సర వసలల ఉన

(ఆత ) న ల సుం .

ల సృ , , లయ జర గ త ంద , ఈ శ సృ అంత పరమ త ల క ంచబ ం అ

ల సుం . ల ఎల క ంచబ ం ? మ య త క ంచబ ం , ఏ మ య త? స (అ ,

క న) సనల అ మ య త, ఇ పరమ త సంబం ం న . మ వ క ఒక

అనుబవం ఉం , సృ , , లయక సంబం ం న అ కల. మనం ం నప డ మన మనసు ల

ఒక స ప పపంచం సృ ంపబడ త న , స ప పపంచం ఎప డ సృ ంపబడ త న ? మనమ

మనం ప మర నప డ , , ను ఫల వ అ మర నప డ సృ , కల ఉ తవరక

, ద ల లయ జర గ త న . ఈ స ప పపంచం వట రణ ట? మనసు ల

ఉన వ (వ ) సనల అంట మన సనల . ఆత ఉన ల స సనల ఉ ,

మ య అ ర . ఈ మ య రణం క ం జ గృ పపంచం సృ ంపబ న . జ గృ

పపంచంల జ గృ ప ర ష డ సృ ంపబడ త డ , ర గ త డ . అల ర గ త అ క న

అనుభ ల ందుత డ , అంట ంపబడ త డ , వ ఎప ఒకప డ ల

లయ డ , ఎప డ లయ డ ? వ కలల స ప ప ర ష డ ఎప డ లయమయ డ ?

Page 120: Mandukya Upanishad

Page 114 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

జ గృ ల క న ప డ . మ ఇక డ జ గృ ప ర ష డ ఎప డ లయమవ డ ? జ గృ

ప ర ష డ జ నంల ల క న ప డ , జ నంల అంట స ల వటం. ఎప స ల

వ ఇప డ క అరమవ త ం , ఏమరమవ త ం ? ఈ సమస జ గృ పపంచం ల

(ఆత ల ) సృ ంపబ ం , ల (ఆత ల ) ంత లం ంపబ ం , ల లయ ంధ

అరమవ త ం .

ర-సగ సన – హ సూ డ

ఒక మ లక జగత ల క ం ఏ న ఒక మ ర పత క న ట , ప ట , ,

రప వచు , ఇ వ డ అ మనసు ల ం ఉ సన య ట.

ఓం - కర ర న పరమ త , భ – భ ల కం, భ వః – భ వ కం, సువః - సువ ం చూ

పరమ త , వ ం మ సు మ , మ సూల న బ ఉ జ పర సూ

బ దూ. ఈ మంతమ ఇల సంధ లల రసగ సన న త గ ణం న ం

రజ గ ణంల వ ర . ల లం ఇల ఆచరణ యటంవల మ కర గం నుం

భ గంల మ రమ ఏర డ త ం .

కర-సగ సన - వసూ డ

పరమ త ల ఉ డ , మనసు ల ం ఉ సన య ట. కర-

సగ సనల పరమ త ఒక ర పం ఉండదు, ఉ సుక “ ను” అ వన

మ తం ఉంట ం , అందు క ంచ ఆ శ పరమ త ంచ బడ త న .

ఆ శమ అంట బత కట అవ శమ అ అరం.

ఓం - కర ర న పరమ త , భ - ఘట శమ (క ండల ఆ శమ ), భ వః - మఠ శమ

(ఇంటల ఆ శమ ), సువః - మ శమ ను (బయట ఉన అనంత న ఆ శమ ) ం చూ

పరమ త , వ ం మ సు మ , మ సూల న బ ఉ జ పర సూ బ

దూ. ఈ మంతమ ఇల ఎలప డ కరసగ సన న రజ గ ణం న ం సత

గ ణంల వ ర . ల లం ఇల ఆచరణ యటంవల భ గం నుం జ న గం అరత

సం ర .

Page 121: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 115

కర- ర సన - పరమ త సూ డ

“ ను-పరమ త ” లక “ వ డ - వ డ ” ఒక అ గట ధృడ శ యం ఉ సన

య ట.

ఓం – కర- ర న పరమ త , భ – జగృ వస, భ వః – స వస, సువః - సు వస

ం చూ పరమ త , వ ం మ సు మ , మ సూల న బ ఉ జపర

సూ బ దూ. ఈ మంతమ ఇల ఎలప డ కర ర సన ల లం ఇల ఆచరణ

యటంవల సత గ ణం ల ంచు పరమ త ర మ రం ల సుం .

25. “పం ధ ”

అనంత న పరమ త నుం ఈ శ మ ణ ల వసు , ఈ షయ ఉప షదు

సు . ఈ పపంచంల ణ ల వ ధ “చం గ ఉప ” పం ధ

వ సున . ఐదు యజ ల ఈ పపంచంల వ ల జ సు ర . ఇక డ అ అంట యజం

అ అరం. మన యజ వ న ప క ల , హ మక ండం, హ మ అ , ఆహ త ల .

హ మక ండంల హ మ అ ర ం ఆహ త ల సమ యజఫ తం వసుం . ఇక డ 4 షయ ల

ఉ , హ మక ండం, హ మ అ , ఆహ త ల , యజఫ తం.

ధట-యజం:

1. ఆ శ హ మక ండం

2. సూర హ మ అ

3. సమ దజల లను ఆహ త ల

సమ

4. ఘ ల యజఫ తం వసుం .

ం -యజం:

1. భ హ మక ండం

2. భ ల ట త ల హ మ అ

3. ధట యజంల వ న

యజఫ తం ఘ ల వ

వరం ఆహ త ల సమ

4. అన ం యజఫ తం వసుం . మ -యజం:

1. ప ర ష హ మక ండం

2. ప ర ష కడ ప ల జట

హ మ అ

3. ం యజంల వ న

యజఫ తం అన ం

ఆహ త ల సమ

4. ప ర ష ర ం యజఫ తం

వసుం .

ల -యజం:

1. హ మక ండం

2. ప ర ష హ మ అ

3. మ యజంల వ న యజఫ తం

ప ర ష ర ం ఆహ త ల

సమ

4. గర ంల ంఢం యజఫ తం

వసుం .

ఐ -యజం:

1. ంఢం హ మక ండం

2. ంఢం క

ఆకల హ మ అ

3. త సుక ఆ రం

ఆహ త ల సమ

4. గర ంల జన ం

యజఫ తం వసుం .

Page 122: Mandukya Upanishad

Page 116 “మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ”

26. “ ర- ర న నం”

ను పరమ త అ ల సుక న ధక డ

తనను ను గ ర క చు వట ర-

ర న నం రంతరం య ,

ం లంట మనక ఒక మర పం

పరమ త రడ ర నుడ . ధక డ

తనను ను గ ర క చు వట ఉప

చుప త న , పరమ త ల ల

వ సున .

అ ంత మవ క మనంతర పం

వం ప ంత మమృతం బ ం

త మ ంత న కం

భ ం నంద మర ప మదు తం

1. అ ంత ం: ం ంచట ల ల

స ర పం. సర ంతల ఆ ను అన

వనను శనం ఆత తనక ను

“ ను”, “ ను” అంట ప సుం .

2. అవ కం: ఒక గ ణమ న ఆ శం

సూ మం గ ణర త న ఆత సూ

సూ ం. కనుక ఆత ను ద ం లంట

వలం జ న తం మ త ద ంచగలం,

మ ంస తం ద ంచలమ .

3. అనంతర పం: అ టక న ఆత ,

అ టక ద ఆత , అ టక

ధగర ఉన ఆత , అ టక ధురం

ఉన ఆత , అ కధ కల ఆత ల

జర గ త న ఆత క ల దు.

4. వం: సర వ మరణమ మ ర

క ం , ర న శ వ టట

తమ తమ కర ఫ ల అనుస ం

ఈ కర భ ల ప శ డ త న మంగళ

స ర ప వం.

5.

5. ప ంతం: కరృత , క త ల వ ట అల వలం

ఉండ ట.

6. అమృతం: మ ర ల ల సత స ర పం.

7. బ ం: కల యమ నందు సర వ రణ శ రమ ల

స రణ శ రం(మ య) సర వ సూ శ రమ ల

స సూ శ రం( త ర ఖ బహ ) ఆత ల అవ కంల

ఉంట ర , మ కల రంభంల మ య త న బహ

సృ ర ం ర సు డ . ఈ ధం బహ 100 బహ

సంవ ల సృ ర ం ర ం న తర త ఆత ల

సంప రమ లయ త డ , ఈ ధం ఇ వరక

ట మం బహ ల ఆత ల లయ వ ర . కనుక

ఆత అప డ ఉన , ఇప డ ఉన , ఎప డ వ న .

8. ఆ మధ అంత నం: సర ల స వసలల ఉన వ

శ ర య వ క న , అవస య , పంచ లక

అ త న .

9. ఏకం: ఏక వ అ యం బహ హ ం . కన

ర ంచుం క లదు.

10. భ ం: సర

11. నందం: ప శం కల , త మ ఆనందమ ఉన .

12. అర పం: అ ర ల ల ఉన , క మ తం ర పం

లదు, సూ సూ ం, సర పకం వల స న

ర పం లదు.

13. అదు తం: “సత మ -ఆత అసత మ -జగత ”, “ నువ -ఆత ,

క ల -జగత ”, “ రణం-ఆత , ర మ -జగత ”, “సూ

సూ మ -ఆత , సులమ -జగత ”, “బహ -సత ం జగ - ధ ,

-బ వ నపరః”, మ వ సకలం జ తం సర ం ప షతం

మ వ సకలం లయం య , త బ అద యం ఆ అహం.

Page 123: Mandukya Upanishad

“మ ండూక క లం మ మ ణ ం మ క ” - “సర త సర తహ: సర ం అహం ఎవ ప శ ” Page 117

శ ర ప సందర నం

-ఓం త స -