: .

:

ashokkothare@gmail.com

,

. .

G1102, Eternity, Eleventh floor

Eastern Express Highway. Thane, 400604

www. esahity. com

esahity@gmail. com

esahity Pratishthan2016

.

.

-

.

:

.

, , .

. ,

, , , , , ,

, .

, , , , , ,

, .

.

, . , , ,

, , , ,

.

.

. .

. . .

. ,

. .

.

.

. , --

.

.

.

VIP .

. . .

.

. ,

.

. .

.

, .

.

.

. ,

. -

.

. .

, ,

, , .

.

. ,

. ,

.

.

. ,

.

.

.

.

( ) .

.

.

.

, .

.

,

.

.

.

, ,

. .

.

.

.

.

.

, . ,

.

. ,

.

? .

. : .

. ,

.

, ,

.

,

.

.

.

) ,

.

) , , ,

, , .

) ,

.

) .

) ,

.

) ,

, , . , , , ,

, , .

) ,

. .

, .

---

.

, .

.

. , .

. .

. ,

.

. , , ,

, , , ,

. , ,

.

.

, ,

.

.

.

---

,

.

.

.

, , ,

.

.

.

.

, ,

.

ashokkothare@gmail.com

BLOGs

Ideas and tips on any subject, http://kotharay.blogspot.in/

for intelligent chatting

Freedom of Expression,

http://blogs.siliconindia.com/kothare/ for intelligent chatting

I reckon, http://kotharesviews.blogspot.in/ for

philosophical discussions

Freedom of Expression, http://Kothare-thinks.blogspot.in/ ,

http://blogs.siliconindia.com/kothare/ for intelligent

chatting

, http://kothare-marathi.blogspot.com/ "

", : .

,

.

ashokkothare@gmail.com

manausma=xai - paIhla Baaga {1119}mahana {fai ma>dWi,jaq samaa&aisxa AvasXaqxa basalqlq Aahqxa A[aa manaula Baqtxaaxa va baaqlxaaxa 1Ahaq z@Ivavak saamaXyae AsalqLyaa mahaqzya, caarhi vaNaaecyaa laqvaka>caq paIva"a Inayama va OpaInayama Aamhala samajaavaUna saa>gaavaqxa A[ai Ivana>Ixa vaqkli. 2Facaq vakarNa, Fa Inayamaa>cai paIrpaUNae maaIhxai pakvaPxa AapaLyaalaca Aahq mhNaUna hi Ivana>Ixa xyaa savaae>nai vaqkli. 3 Amayaaezixa saamaXyae Asalqlq manau hi Ivana>Ixa QqvaUkna xyaa {fai>caa sanmaana vakVna mhNaalq, Qqvaka paUjya {fainaaq, 4hq Iva`va Qvaka InaIzs^xa, A>&avaPvakarmaya, AvyavaPxa, AaINa samajaNyaasa AvaGad A[aa AvasXaqxa AsaUna xyaala samajaNyaacaa pZyaxna vakrNaq {fai>caq vakama Aahq. 5xyaana>xar xaqjasvai, svaya>BaU, savae vyaapavak va Amar A[aa manaunaq xyaacyaa mahana saamaXyaaenaq savae A>&aar naahisaa vaqkla. 6mana`ca%aUnaqca pakvaPxa samajaU [avaqkl Asaq sau%ma, AnaavaklInaya, Ana>xa va jyaa ma&yaq savae jaiva saamaavalqlq Aahqxa Asaq manau pauDq sarsaavalq, 7svaxa:cyaa vaqkvaW Ivacaara>nai savae vakahi Oxpanna vakV [avaqkl Asaq manau, xyaanai pZXama paaNai InamaaeNa vaqklq, xyaaxa xyaacaq baija paqrlq. 8xyaa Ibajaacaq saaqnyaacyaa A>dYaxa ropaa>xar Jaalq, xaq A>dq saUyaae saarKaq xaqjasvai Jaalq, xyaaxa manaunaq bZ mhNaUna janma Gaqxala. xaaq pauDq Exar jaivaa>caa vakarvak Jaala. 9paIva"a paaNyaala nar: Asaq mhNaxaaxa, xyaa paaNyaaxaUna naracai InaImaexai Jaali, mhNaUna xyaala naarayaNa mhNaxaaxa. nar hq IvafNaUcaq naa>va Jaalq. 10xyaa AnaavaklInaya, Ana>xa, saxya va Asaxya A[aa naraxaUna paurofaacai InaImaexai Jaali xyaala barqca bZaNa bZ Asaq samajaxaaxa. 11xyaa saaqnyaacyaa A>dYaxa xaaq baraca vakaW raIhla va xyaa A>dYacaq xyaanaq sva saamaXyaaenaq zaqna xauvakdq vaqklq. 12xyaa zaqna xauvakdYa>xaUna xyaanaq svagae va pa=Xvai Oxpanna vaqkli. xyaacyaa ma&ail ]%axaijaacaq AaT samaa>xar Iba>zU (Iz[aa) Ina]`caxa vaqklq, xaqXaq AXaa>ga paaNyaacaq sXaana xayaar Jaalq. 13xyaa naraxaUna (parmaaxmaa) vaqkvaW Ivacaara>cyaa mazxainaq xyaanaq Aaxmaa, mana va Ah>vakar Oxpanna vaqklq, xyaacaq IvaIva&a AaIva`vakar xayaar Jaalq. 14Aaxmaa jyaaxa saxva, rja va xamasaH Asaq xaina gauNa va paa>ca E>Izy^aq> jai saBaaqvaarcyaa sa>vaqznaa samajaU [avakxaaxa. 15Apar>paar Ojaae AsalqLyaa saha sau%ma vakNaa>cyaa mazxainaq xyaanaq Exar savae Inasagae Oxpanna vaqkla. 16 xaq saha sau%ma vakNa Iva`vaInamaaexyaacyaa rcanaqxa Asaxaaxa va xaqca Exar pZaNyaa>cyaa rcanaqxa Asaxaaxa mhNaUna xyaa zqhala [arir Asaq mhNaxaaxa. 17xaq savae saha xyaa>cyaa gauNaa>naq paIrpaUNae Asaq va xyaa>cyaa Ivacaar vakrNyaacyaa %amaxaqmauWq Iva`vaInamaaexyaacaq AIvanaa[ai Asaq svaVpa pZapxa vakrxaaxa. 18A[aa AIvanaa[ai A]sxaxvaaxaUna Ivanaa[ai va AIvanaa[ai Asaq saaxa paurofa Oxpanna haqxaaxa. 19xyaa [a]vaPxamaana saha vakNaa>xaUna IvaIva&a rcanaqcaq pazaXae banaxaaxa. xyaa>naa AnaqvakIva&a gauNa Asaxaaxa. xyaa>xaUna Iva`vaacai InaImaexai Jaali. 20 tipa: xaq saha vakNa, Aa&auInavak Iva#anaa pZmaaNaq pahaxaa, ElqvaPta^caq vkayae va mayaaeza sau$a Ina]`caxa vaqkLyaa gaqLyaa. 21Iva`vaInamaaexyaanaq xyaaca baraqbar Anaqvak z@vaxaq Oxpanna vaqkli xyaa>cai vakayaqe naqmaUna Izli va xyaa>caq Ijava>xa sau%ma A]sxaxva va Kaaw (pZsaaz) sau$a Ina]`caxa vaqklq. 22 xyaaxail A]gna, vaayaU va saUyae Fa>cyaaxaUna {vaHk, yajaU va saama hq xaina vaqz Oxpanna Jaalq. mhNajaq xyaa>caq Aavaahna va pZaXaenaa vak[aa vakravayaacyaa Facai rixa samajaavai. 23

vakaW va xyaacaq Baaga, caza^cyaa vakla, gZh va xyaa>caq IpakrNaq, nawa vaahNaq, pavaexa, sapaat va ObadKaabad jaImanai xayaar JaaLyaa. 24][asxa, vaacaa, Aana>z, EcCa, vZkaq&a vaga@rq savae pZva=]Rxa xyaa>naq Oxpanna vaqkLyaa. 25xasaq>ca, yaaqgya va Ayaaqgya IvZkyaa TrvaUna xyaa>caq paIrNaama sau$a Ina]`caxa vaqklq. A[aaIrxainaq hq jaga xayaar Jaalq. 26-27Iva`vaInamaaexyaanaq jasaq vakamaacaq vZkma AaKaUna Izlq xyaanausaarca savae jagaacaq vyavahar sauV Jaalq va caalU raIhlq. 28caa>gaulpaNaa, vaaEetpaNaa, "aasazayavakpaNaa, sajjnapaNaa, paUNyavaxa, paapamaya Asaq jaq vakahi gauNa, AvagauNa xyaa xyaa ma&yaq Iva`vaInamaaexyaanaq Gaaxalq xasaq xaq banalq. 29 Inasagaaecyaa vyavaharacaq savae vZkma AapaaqAapa AaKaUna Izlq gaqlq. 30 par>xau, jagaacyaa BaLyaasaaTi, manaufya maa"a Asaa banavala Iva>k, xyaaxail hq savae gauNa va AvagauNa xaaq bazlU [avakxa haqxaa. xyaaxa bZaNa, %aI"aya, va@[ya va [auz ^xyaacyaa [ariraxaUna vZkma[aa: xaaq>d, haxa, maa>di va paaya Fa>ma&aUna xyaa>naq Oxpanna vaqklq. 31AKaqrisa xyaanaq svaxaacyaa zqhacaq zaqna Baaga nar va naari (maazi) Asaq vaqklq. xyaaxail s"aixaUna Ivaraga Oxpanna vaqkla. 32 Ivaraganaq xaivZ xapasyaqcyaa mazxainaq hq jaga Oxpanna vaqklq. hq xaumhi savae bZamhNa samajaUna Gaqxail xaq caa>galq.33 xyaa na>xar mai AIxa AvaGad xapasyaa vakVna zha {fai Oxpanna vaqklq jaq Fa jagaacaa vakarBaar pahaNyaasaaTi mai naqmalq. 34xyaa>cai naa>vaq marivaki, A"ai, A>gairsa, paulsxya, paulh, vZkaxaU, pZvaqkxasa, va][afT, Ba=gaU AaINa naarz. 35 Fa zha {fainai na>xar saaxa manau, xaqjasvai va saamaXyaevaana z@vaxaq AaINa {fai Oxpanna vaqklq xyaa>caq saamaXyae Amayaaez haqxaq. 36 xyaa baraqbar ya%a, ra%asa, Ipa[aacca, ga>&avae, Apsara, Asaur, naagaz@vaxaq, saupaNae AaINa Asa>Kya Ipaxar (AaIzz@vaxaq) xyaana>xar Oxpanna Jaali. 37 xyaa>cyaa saamaXyaaexaUna na>xar Ivajaa>caa camacamaat, Dgaa>caa gadgadat, Aspaft va spaft IzsaNaari E>z&^anaufyaq, A[aIna, AzHBaUxa Aavaaja, &aumZvaqkxau, Anaqvak pZvakarcaq z@vai pZvaka[a A[aa IvaIva&a gaaqfti xayaar haqOo lagaLyaa. 38GaaqdYacaq xaaq>d Asalqlq Ivaknnar, IvaIva&a pZvakarcai maavakdq, maasaq, [aavakahari va maa>saahari pa%ai, pa[au, IvaIva&a jaaxaicai maaNasaq, xyaana>xar Oxpanna Jaali. 39 lhana maaqTq Ivakdq, Ivaktvak, da>sa, Asaq AnaqvakIva&a sau%ma pZaNai xayaar Jaalq. A[aaIrxainaq savae sajaiva sa=fti Oxpanna Jaali. 40 Ivaraganaq Oxpanna vaqklqLyaa {fai, manau, xapasvai Fa>cyaa mazxainaq xayaar JaalqLyaa sa=fticaa vakarBaar maaJyaa majaie nausaar sauro Jaala. 41 sa=ftixa xayaar haqNaaRyaa IvaIva&a pZaNyaa>cyaa InaImaexaicai xaRha Ina]`caxa mai vaqkli xai A[ai, 42pZXama [aavakahari va maa>saahari pZaNai xayaar Jaalq, xyaana>xar ra%asa, Ipa[aacca va maaNasaq gaBaaexaUna Oxpanna vaqkli. 43A>dYaxaUna pa%ai, sarpatNaarq pZaNai, maa>saq, vakasava, vaga@rq jaImanaivar va paaNyaaxa vaavarNaarq pZaNai Oxpanna vaqkli. 44 OfNa va zmat paIr]sXaxaixaUna xayaar haqNaarq baarivak Ivaktvak xayaar Jaalq. 45 savae IbajaaxaUna vaaDNaari vanaspaxai xayaar Jaali. 46 jyaa vanaspaxai paukla][avaaya pakWq zqxaaxa xyaa>naa vanaspaxai Asaq mhNaxaaxa. par>xau pauklasah pakWq zqxaaxa xyaa>naa va=%a Asaq mhNaxaaxa. Anaqvak paka>wa va mauW> Asalqlq gavaxa>, vaql bai va CatNyaa ma&aUna Oxpanna haqxaaxa. 48 A[aa savae Qvaka jaagai rhaNaaRyaa Jaada>var A>&aaracaa paIrNaama haqxa Asaxaaq. xyaa>cyaaxa jaiva>xapaNaa va Aana>z, zu:Ka, vakWa A[aa Baavanaa saupxapaNaq Asaxaaxa.49 janma marNa Facyaa paricavZkacyaa saurovaaxaila janma bZaNaacaa Asaxaaq va AKaqrisa Jaadq Asaxaaxa. 50 A[aaIrxainaq sa=fti Oxpanna vaqkLyaa na>xar xaaq Iva`vavakmaae svaxa:ma&yaq IvaVna jaaxaaq. Qvaka yaugaaxaUna zusarq yauga xyaamauWq xayaar haqxa Asaxaq. 51 jaqvha parmaq` var jaagaa haqxaaq xaqvha jaga jaaga=xa haqxaq va jaqvha xaaq InaIzs^xa haqxaaq xaqvha jaga Jaaqpaxaq. 52 jaqvha xaaq [aa>xa Jaaqpaqxa Asaxaaqq xaqvha savae sa=ftixail jaiva Aapali vakamaq Xaa>bavaxaaxa va mana sXab&a haqxaq. 53 jaqvha sa=fti parmaq` varaxa Ivalina haqxaq xaqvha xaaq parmaq` var jaaq savae sa=fticaa Aaxmaa Aahq xaaq samaa&aixa [aa>xapaNaq jaaxaaq. 54 jaqvha xaaq Aaxmaa A#anaropai A>&araxa ][arxaaq xaqvha xaaq E>zi^yaaxa rmaxaaq. svaxaacai vakayaqe Ivasarxaaq. paunha E>zi^yaq saaqdUna jaaxaaq. Asaq haqxa rhaxaq. 55

xaaq sau%ma ropaanaq Jaada>cyaa Ibayaa>xa ][arxaaq va paunha navaina vanaspaxaixa rhaxaaq. 56 A[aaIrxainaq, xaaq na`var AaltUna paaltUna jaaga=xai va Inaza^ Faxa jaaOona saxaxa savae Acal va cal jaivaa>naa Oxpanna vakrxaaq va maarxaaq. 57 xyaanaq paIva"a Inayama savaae>saaTi xayaar vaqklq jaqNaq vakrNaq savae sa=fticaq vyavahar saurWixa caalavaqxa Asaa O*q[a haqxaa. pZXama xaq Inayama xyaanaq mala mhNajaq Ba=gaula ][avakIvalq, xyaana>xar xaq Inayama mai marivakila AaINa Exar {fainaa ][avakvalq. 58 mai Ba=gau, Aaxaa hq paIva"a Inayama maanavaala va savae {fai>naa paUNaexayaa saa>gaNaar Aahq. {faimaunainai xaq maaJyaavakdUna sa>paUNae ][avaUkna &yaavaqxa. 59 manaucyaa Ivana>xainausaar Ba=gaU pZsanna haqOona xaq paIva"a Inayama {faimaunainaa ][avakvaNyaasa xayaar Jaala. 60 saha AIxa `ZqfT bauI$caq manau jaq svaya>BaU parmaq` varacyaa IvacaaraxaUna Oxpanna Jaalq haqxaq xaq jyaanai savae jaiva sa=fti Oxpanna vaqkli jyaa>cai naa>vaq, 61 svaraqvakifa, Aa@xxamai, xamasaa, r@vaxa, vak%aufa, AsaUna xaq AIxa xaqjasvai haqxaq, jaq Ivasvaxaacaq pau"a haqxaq. 62 xaq saaxa manau (manau va Ivavasvaxa &aVna) jyaanai xyaa>cyaa saamaXyaaenaq savae sajaiva InaIjaeva sa=fti Oxpanna vaqkli va jaq xyaa>naa AaKaUna IzlqLyaa vakalKa>daxa vakayaerxa rhaxail xaq, 63 ATra Inamaifa (paapaNai hlNyaacaa vakaW) xaisa vak[asXa, Qvak vakal, xaisa vakal, Asaa Qvak mauhUxae AaINa A[aa Anaqvak mauhUxaae>caa Izvasa va ra"a haqxaq. 64 saUyae Izvasaacaq zaqna Baaga vakrxaaq, ra"a va Izvasa Asaq xaq Aahqxa, ra"a InaImaexai 65jagaacaa Qvak maIhnaa AaIzz@Ivavaka>caa Qvak Izvasa Asaxaaq. paIhlq pa>&ara Izvasa va=kfNa pa%aacaq ra"a samajalq jaaxaaxa va zusarq pa>&ara Izvasa [auvaPl pa%aacaq mhNaUna Izvasa samajalq jaaxaaxa. 66 jagaacaq Qvak vafae zqvaa>caa Qvak Izvasa Asaxaaq. xyaaxail jyaa A&yaae vakaWaxa saUyae ORxarqvakdq sarvakxa Asaxaaq xaaq Izvasa samajala jaaxaaq va zusara A&aae vakaW (saha maIhnaq) jaqvha saUyae zI%aNaqvakdq sarvakxa Asaxaaq xaaq ra"a samajala jaaxaaq. 67bZacyaa ra"a va Izvasaacai va Anaqvak yaugaa>cai maaIhxai va xyaa>caq vZkma Aaxaa XaaqdvaPyaaxa paha,68va=kxa yauga zqvaa>cyaa caar hjaar vafaaecaq Asaxaq. xyaacyaa Aa&aicai sa>&yaa Anaqvak vafaaecai va na>xarcai Anaqvak vafaaecai Asaxaq. 69 xyaa na>xarcai yaugaq xyaa>cyaa sa>&yaavakaWaxa ImasaWUna gaqlqli Asaxaaxa. mhNajaq, hi yaugaq Qvakmaqvakaxa ImasaWUna yaqxa Asaxaaxa. 70 A[ai baara hjaar vafaqe maaNasaacyaa jagaacai Asaxaaxa xaq zqvaa>caq Qvak yauga samajalq jaaxaq. A[ai zqvaa>cai Qvak hjaar yaugaq bZacaa Qvak Izvasa Asaxaaq. Ixaxavakica vafaqe bZacai ra"a Asaxaq. 71-72 FavaVna Asaq IzsaUna yaqxaq vaki>, bZacaa paIva"a Izvasa zqvaa>cyaa hjaaraq vafaaena>xar sa>paxaaq. Asaq bZacaq Izvasa va ra"a Asaxaaxa. 73bZacai ra"a sa>paLyaavar xaaq jaagaa haqxaaq. jaagaa JaaLyaavar navaina Kari va Kaaqti sa=fti IvacaaraxaUna Oxpanna vakrxaaq va Aa&aicai sa=fti naft haqxaq. 74navaina sa=ftcaq Inayama vaqgaWq AsaU [avakxaaxa. vakarNa hq savae Inayama bZacyaa Ivacaaranausaar Asaxaaxa. navaina sa=fti Oxpanna haqxaa>naa &vanai pZXama Oxpanna haqxaaq. 75xyaana>xar vaara sauV haqxaaq jaaq savae pZvakarcaq ga>&a pasarvaxaaq. xyaa ga>&aaxaUna spa[aaecai OxpaRxai haqxaq. 76xyaa vaaRyaaxaUna xaqjasvai pZvaka[a Oxpanna haqxaaq va xaaq pZvaka[a savae A>&aar naahisaa vakrxaaq. xyaa pZvaka[aaxaUna vaNae (r>ga) xayaar haqxaaxa. 77pZvaka[aaxaUna paaNai va xyaaxaUna rocai (svaaz) Baava InamaaeNa haqxaaq. paaNyaaxaUna jamaina (maaxai) A[aaIrxainaq sa=fticai InaImaexai haqxa rhaxaq. 78jagaacyaa baara hjaar vafaaecyaa vakaWala QvakahRxar pat vaqklq vaki> manaUcaa Qvak vakal Trxaaq, xyaala manva>xar Asaq mhNaxaaxa. 79Asa>Kya manva>xaraxa InaImaexai va naa[a Asaq saxaxa haqxa Asaxaaxa xyaa>cai gaNaxai nasaxaq. hq Asaq haqxa rhaxaq. 80va=kxa yaugaaxa &amae caar paayaacaa Asaxaaq va xaaq pauNaeropa Asaxaaq. xyaa vakaWaxa maanavaanaq Asaxya va=kxya vaqklq xar xyaacaa xyaala vakahi pakayaza haqxa naahi. 81

na>xar yaqNaaRyaa xaina yaugaa>xa ("aqxaa, ~apaar va vakli) saxya vakmai haqxa jaaxaq va maanava zugaueNai haqxa jaaxaaq. Anyaayaacai vakmaaEe (Agama), KaaqtqpaNaa, paksavaNaUvak, A[aa gaaqfti vaaDxaaxa. xyaa pZxyaqvak yaugaaxa Asaxyaacaq pZmaaNa vZkma[a: vaaDxa jaaxaq va xyaa pZmaaNaq &amaaecaa Qvak Qvak paaya vakmai haqxa jaaxaaq. 82va=kxa yaugaaxa maanava raqga Ivarhixa Asaxaaq va xyaacaq Aayaufyamaana 400 vafaaecaq Asaxaq. na>xar yaqNaaRyaa yaugaa>xa ("aqxaa, ~apaar va vakli) xaq vakmai haqxa jaaxaq. 83pZxyaqvak yaugaacyaa pZva=RxaipZmaaNaq maxyae laqvaka>caq jaivana, xyaa>nai vakravayaacaq zana, xyaa>cai vakxaevyaq, IvaIva&a z@vaxaa>caq pZBaava hq savae Aval>baUna Asaxaq. 84va=kxa yaugaaxa maaNasaasaaTi Qvak vakxaevya saa>Igaxalq Aahq xar "aqxaa yaugaaxa xyaahUnahi vaqgaWq vakxaevya saa>Igaxalq Aahq. xyaahUna vaqgaWq ~apaar yaugaaxa va xyaahUnahi vaqgaWq vakli yaugaaxa Asaxaq. xyaacaa sa>ba>&a xyaa yaugaacyaa vakalmaanaavar Ivasa>baUna Aasaxaaq. 85va=kxa yaugaaxa va@ragya paaWNaq Asaq vakxaevya saa>Igaxalq Aahq, "aqxaayaugaaxa #ana saa&anaa hq saa>Igaxalq Aahq, ~apaar yaugaaxa xyaagaacaq mahxva Asaxaq va AKaqrisa vakli yaugaaxa zanaacaq vakxaevya saa>Igaxalq Aahq. 86saamaanya maxyae laqvaka>saaTi jari A[ai vakxaevyaq Izlqli Asali xari parmaq` varacyaa mauKaaxaUna, haxaa>xaUna, maa>dixaUna va paayaaxaUna baahqr AalqLyaa z=ftYa>saaTi vaqgaWi vakxaevyaq Izli Aahqxa. 87bZaNaa>saaTi, jaq mauKaaxaUna Aalq, vaqza>caa AByaasa va r%aNa vakrNaq, svaxa:cyaa pakayawasaaTi xyaaga vakrNaq, AaINa IBa%auvaki vakrNaq A[ai vakxaevyaq Izli Aahqxa. 88%aI"aya, jaq haxaa>xaUna Aalq, xyaa>nai savae samaajaacaq zuft pZva=Rxai>paasaUna sa>r%aNa vakrNaq va vaqza>caa AByaasa vakrNaq, vaasanaa>paasaUna mauvaPxa rhaNaq A[ai vakxaevyaq Izli Aahqxa. 89va@[ya jaq maa>dixaUna Aalq xyaa>cai vakxaevyaq A[ai, pa[aupaalna, vyavasaaya va &a>za vakrNaq va samaajaacaq AXaevakarNa saa>BaaWNaq, vaqzacaa xyaa pZmaaNaq AByaasa vakrNaq, saavavakari vakrNaq, [aqxai vakrNaq Exyaazi 90AKaqrisa paayaaxaUna Aalqlq [auz,^ xyaa>naa vakxaevya Asaq Izlq Aahq vaki> xyaanai var IzlqLyaa xaina laqvaka>naa xyaa>cyaa vakxaevyaaxa mazxa vakrNaq va xyaa~ara OpajaiIvavaka vakrNaq. 91manaufya xyaacyaa zqhaxa baq>baivaril Baagaaxa [au$ svaVpaaxa Asaxaaq mhNaUna xyaaxaila svaya>BaU (parmaq` var) xaqXaq Asaxaaq. va svaya>BaUcaq sXaana mauKaaxa Asaxaq. 92bZaNa bZacyaa mauKaaxaUna pZXama Aalq va xaq vaqzacaq r%avak Aahqxa mhNaUna maaqTYa hvaPvakanaq xaq Fa jagaacaq maalvak Trxaaxa. 93svaya>BaUnaq bZaNa mauKaaxaUna Oxpanna vaqklq va va@ragya paalna AaINa zqva va Ipaxar(AaIzz@vaxaq) Fa>caq paujana vakVna bZaNaa>nai Fa jagaacaq r%aNa vakravaq A[ai Apaq%aa Aahq. 94bZaNaa>cyaa mauKaaxaUna IvaIva&a Ipaxar (AaIzz@vaxaq), zqva va Exar [avaPxai pZsaaz svaivakarxaaxa xaaq savaaexa `ZqfT Asaxaaq. 95sa=ftixa svaxaahUna halcaal vakrNaarq Occa samajalq jaaxaaxa va xyaaxa bau$i Asalqlq xyaahUnahi jaasxa Occa Asaxaaxa va xyaa ma&yaqsau$a maanava `ZqfT Asaxaaq, xyaa>xa bZaNa Occa samajala jaaxaaq. 96bZaNaaxa jaq vaqz ][avakxaaxa, Aapali vakxaevyaq samajaUna rhaxaaxa, A&yaa]xmavak #ana pZapxa vakrxaaxa AaINa svaya>BaUsa samajaxaaxa xaq savae` ZqfT Asaxaaxa. 97bZaNaacaa janma mhNajaqca paIva"a Inayamaa>caa janma Asaq samajaavaq va xyaacaa janma xyaa paIva"a Inayamaa>caq paalna, sa>r%aNa A[aa vakamaa>saaTica Asaxaaq hq samajaavaq. Asaa bZaNa AKaqrisa bZaxa Ivalina haqxa Asaxaaq. 98,99jaq vakahi Fa jagaaxa Aahq xaq savae xyaa bZaNaacai maalmaRxaa samajaavai va savaae>nai xyaacyaa Aa&aina Asaavaq. 100bZaNa pakvaPxa svaxaacaq Anna Kaaxaaq, svaxa:caq vas"a vaaparxaaq, savae svaxaacai vakamaq svaxa: vakrxaaq, Exar maxyae laqvak xyaacyaa va=kpaqvar jagaxa Asaxaaxa Asaq samajaavaq. 101bZaNaa>naa xyaa>cai vakxaevyaq yaXaaqIcaxa Irxyaa paar paadNaq [avaPya vhavaq xyaasaaTi manaunaq savae laqvaka>saaTi hq paIva"a Inayama xayaar vaqklq Aahqxa. 102#anai KaRyaa bZaNaanaq hq Inayama vyava]sXaxapaNaq ][avaUkna xyaa>caq paalna vakrixa Exara>naa ][avakvaavaq Exar Apaa"a vya]vaPxanaq maa"a xaq vakV nayaq. 103jaaq bZaNa hq Inayama vyava]sXaxapaNaq ][avaUkna xyaa>caq paalna vakrxaaq xaaq vak&aihi paapa vakmaaexa (jaq Ivacaar, Aacaar va Aaharanaq GadU [avakxaaxa) Advakxa naahi. 104

xaaq bZaNa xyaacaq Aa&aicaq va na>xarcaq IpaDYa>caq vakaqt vakLyaaNa vakrxaaq. xyaala Fa sa=fticaa maalvak samajaavaa. 105Fa paIva"a Inayamaa>caa AByaasa vakrNaara xyaacyaa jaivanaaxa sauKai, sa>panna va samaa&aanai haqEel. 106Fa sa>Ihxaqxa hq paIva"a Inayama Izlqlq AsaUna xyaa ][avaaya Exar na@Ixavak Inayama jyaa>cyaa paalnaanaq jaivana sauKai haqEel xaq Izlq Aahqxa. 107na@Ixavakxaqcaq Inayama saamaanya Avaklqcaa Baaga Asaxaaxa va xaq vakaqTqhi IlhUna Tqvalq nasalq xari xyaa>caq #ana saxsazHbau$inaq l%aaxa yaqNaarq Asaxaaxa. mhNaUna svaaIBamaanai va saxpZva=Rxa I~jaanaq xaq samajaUna xyaa>caq paalna vakravayaacaq Asaxaaxa xasaq>ca xyaa>caq #ana Exar vakmai bau$i AsalqLyaa>naa ][avakvaavayaacaq Asaxaq. 108 jaaq bZaNa Fa naiIxa Inayamaa>caq paalna vakrNaar naahi xaaq vaqz ][avaUknahi vakaqrdaca rhaxaaq, par>xau jaaq Fa>caq paalna vakrxaaq xaaq ya[asvai haqxaaq. 109jyaa {fainai AaqWKalq vaki>, paIva"a Inayamaa>caq mauW Fa naiIxa Inayamaaxa Aahq xaq Fa naiIxa Inayamaa>caq paalna ORxamarixyaa vakrxaaxa va xaxva][alxaa pZapxa vakrxaaxa. 110 Iva`vaacai InaImaexai, paujaqcaq Inayama, IvawaXyaaecaq Inayama, gaurocaa Aazr vakrNyaacaq Inayama, AaINa gauro vakdUna AaLyaavar snaana vakrNyaacaq Inayama 111Ivavaahacaq Inayama, IvaIva&a Ivavaah Iva&ai>cai maaIhxai, zanaacaq Inayama va A>xyaIva&aicaq Inayama, 112IvawaXaie AvasXaqxa rhaNyaacaq Inayama, vakaqNaxaq Kaaw Kaavaq, vakaqNaxaq na Kaavaq, maaNasaacaq va Exar gaaqfti>caq [au$ivakrNa vaksaq vakravaq, 113xaxva][alxaqnaq paaWavayaacaq ]s"ayaa>sa>ba>I&axa Asalqlq Inayama, A>Ixama mauvaPxai va #ana ImaWIvaNyaacaq baabaxacai maaIhxai, rajaa>naq Aapalq vakama vaksaq vakravaq, 114saa%aizaracai xapaasaNai vak[ai vakravai, paIxa paxnai naaxyaacaq Inayama, vaarsaa hvaPvakacaq Inayama, wuxa (jaugaar) KaqWNyaacaq Inayama, navakaq AsalqLyaa laqvaka>caa "aasa (vakata) vakaDNyaacaq Inayama, 115va@[yaanaq Aapali vakamaq vak[ai vakravaixa, [auza^naq vak[ai vakravaixa, Ima`Z vaNaae>caq Inayama, savae jaaxai jamaaxainaq paaWavayaacaq Inayama, 116zq[aa>xar vakrNyaacaq Inayama, A>Ixama #anaacyaa AvasXaqcai maaIhxai, caagalq va vaaEet vaagaNyaacaq Inayama va xyaa>caq Inayamana, 117zq[aacaq jaaxai pZa>xa Exyaazi baabaxacaq Inayama, vyaapaara baabaxacaq va Exar vyavahara baabaxacaq Inayama manaunaq Izlq Aahqxa xaq Faxa namaUz vaqklq Aahqxa. 118maaJyaa Ivana>xainausaar manaunaq hq Inayama na naiIxamauLyaq xayaar vakVna Izli Aahqxa xaq savae Aaxaa xaumhi ][avakavaqxa. 119 paIhla Baaga sa>pala

Qva>kzr Baaga baara Aahqxa. 1) paIhLyaa Baagaaxa Iva`vaacai InaImaexai, I~jaacai vakxaevyaq saa>Igaxali Aahqxa.2) na>xarcyaa paa>ca Baagaa>xa z@na>Izna vakamaq, IvaI&a, Ivavaah AaIzcaq jaivana, vaukt>Uba jaivana, ga=hsXaa`Zmaacai vakxaevyaq va na>xarcyaa vaanapZsXaa`Zmaaxail jaivana3) saaxavaa va AaTvaa Baaga sa@Inavakacai vakxaevyaq va rajaacai vakxaevyaq saa>Igaxali Aahqxa.4) navavaa Baaga vakayaza vakanau baabaxacai maaIhxai zqxaaq.5) zhavaa Baaga jaaxai vyavasXaa va samaaja vyavasXaa AaINa rajya vyavasXaq baabaxacai maaIhxai Izli Aahq.6)Avakravaa va baaravaa Baaga samaajaacai va vya]vaPxacai na@Ixavak mauLyaq saa>Igaxali Aahqxa, xaxva#ana va A&yaaxma Fa>cai maaIhxai

Izli Aahq. xyaaxa saxya, paapa, pauNya, sa>nyaasa, xapasyaa, xaxva][alxaa, pa`caaRxaapa Fa>caa Ivacaar vaqkla Aahq.7) baaravyaa Baagaaxa paIva"a Inayama vakaWanausaar bazlNyaacai pa$xa Izli Aahq xyaacaa AXae manausma=xai OxvZka>xavaazi AsaUna

jadvaazi naahi hq spaft haqxaq. xyaaxa hq navaina Inayama vakaqNai vakravaqxa va vakaqNai vakV nayaqxa Faba*lcaq Aazq[a Izlq Aahqxa.

Ih>zU maanyaxaa OxvZka>xa haqxaaxa mhNajaq vakalacyaa Anausaranaq bazlxaaxa. xasaq Eeslama ma&yaq haqxa naahi. mhNaUna [a>Bar vafaaepaUvaiecaa Ih>zU &amae Aaja paaWla jaaxa naahi. Ih>zU par>para Qvakawa va=%aa pZmaaNaq Asaxaaxa va Eslamacyaa par>para Qvakawa pauxa|apZmaaNaq Asaxaaxa. mhNajaq va=%a jari Anaqvak vafaaecaa jaunaa Asala xari xyaacai pZxyaqvak dahWi navaina va xaajai Asaxaq. xasaq>ca pauxaWa jaunaa Asaql xar xyaacaa pZxyaqvak Baaga Ixaxavakaca jaunaa Asaxaaq. pauxaWa xautla xar xaaq paunha xayaar haqxa naahi xyaa Olt va=%a maaqdla xar xaaq paunha vaaDUna xayaar haqxa Asaxaaq. Ih>zU par>para saxaxa paunaroIjavaixa haqxa (OxvZka>xavaazi) Asaxaaxa, bazlxa Asaxaaxa xasaq Eslama AXavaa ]KZ`cana &amaaexa haqxa (jadvaazi) naahixa.Ih>zUma&yaq Anaqvak Ivacaar pZvaah AaDWxaaxa xasaq Eslama va Exar &amaaexa nasaxaq. xaqXaq Qvakca Ivacaar pZvaah Asaxaaq. xyaa>naa sa>sXaapavak Asaxaaq. xyaa>caa Qvakca zqva Asaxaaq. xyaaxa vakaqNai bazl saucavala xar xaaq A&amae samajala jaaxaaq va xyaaIvaro$ vakarvaaEe haqxaq. hq savae AsaLyaanaq xaq paursva=kxa &amae Trxaaxa xasaq Ih>zU ma&yaq naahi. ha mahxvaacaa pakrvak Aahq. mhNaUna Ih>zU ha pZcaIlxa AXaaenaq &amae Trxa naahi. xai Qvak Ivacaar pZNaali Aahq jai saz@va Awyaavaxa haqxa rhaxaq Aahq.

Opalb&a maaIhxaipZmaaNaq manausma=xai Esavai sana paUvae 1500 vafaqe Ilhili gaqli.

manausma=xai - zusara Baaga {1-249}hq paIva"a Inayama jaq vaqzacaq #ana Asalqlq laqvak maanaxaaxa va xyaacaq paalna vakVna Occa pazala paaqhaqcalqlq Aahqxa, jaq ~qfa va vaaFaxa pZqmaama&yaq rmaxa naahixa 1vakqvaW vaasanaapaUxaiesaaTi pZqrixa haqxa naahixa par>xau, vakqvaW #anaasaaTi vaqzacaa AByaasa vakrxaaxa va xyaaxa saa>IgaxalqLyaa pa$xainaq vakama vakrxaaxa, 2vaasanaapaUxaiecai EcCa AsaNyaacaq vakarNa xai vaasanaa paUxae haqEel A[ai vakLpanaa Asaxaq. xyaasaaTi, zanaq vakrxaaxa xyaasaaTi [apaXaa Gaqxaaxa, AaINa hq savae vakrxaaxa vakarNa A[ai Apaq%aa Asaxaq vaki>, hq savae vaqkLyaanaq vaasanaa paUxaie haqEel Asaq samajalq jaaxa Asaxaq. 3 yaqXaq IzlqLyaa vakaqNaxyaahi EcCa vaasanaapaUxaiesaaTica Asaxaaxa. manaufya jaq vakahi vakrxaaq xaq savae xyaacyaa EcCa paUNae vakrNyaasaaTica vaqkvaW Asaxaq hq l%aaxa Gaqxalq paaIhjaq. 4yaqXaq Izlqlq vakmaevaka>d jaq sacaaqtinaq va pZamaaINavakpaNaq paar paadxail xaq Amar haqxail va jaivanaaxa paUNaexayaa ya[asvai haqxail. 5savae vaqz hq paIva"a Inayamaa>caa Qvakmaqva s"aaqxa Aahq. xyaa][avaaya par>para, sa+uNai AacarNa, sa>xaa>caq Aazq[a va svaxa:caa AnauBava Fa>cyaa mazxainaq jaivanaacaq maagaez[aena haqxa Asaxaq. 6 manaunaq jaaq Inayama saa>Igaxala xaaq vaqzanausaarca Asaxaaq. vakarNa, xaaq manau savae#anai Aahq. 7Asaq Asalq xari jaaNavakaranai OGadYa daq|anai xaq xapaasaUna magaca xyaa>caq AacarNa vakravaq. 8jaaq vaqzaxail Aa#a samajaUna xyaa>caq paalna vakrxaaq xaaq ma=xyaulaqvakaxa Kyaaxanaama haqxaaq va ma=xyaU na>xar ORxama gaxaila jaaxaaq. 9`Z=xai mhNajaq vaqz (Qqvaklqlq) va sma=xai mhNajaq par>para Fa zaqGaa>ba*l vakaqNaihi sa>[aya vyavaPxa vakV nayaq va xyaa>xa IzlqLyaa Aazq[aa>caq paalna pZamaaINavakpaNaq vakravaq, vakarNa, paIva"a Inayama xyaa>xaUna Oxpanna Jaalq Aahqxa. 10pZxyaqvak I~ja jaaq Ivaxa>dvaazi Asaxaaq va jaaq `Z=xai va sma=xai Fa>ba*l saa[a>vak Asaxaaq xyaala A`Z$ va paaKa>di samajaUna [ahaNyaa laqvaka>nai vaqzacaa ~qfta mhNaUna zUr vakravaq. 11vaqz, paIva"a par>para, sa+uNai laqvaka>caq Ivacaar AaINa jyaaxa yajamaanaacaa Aana>z Aahq xaq A[aa caar gaaqftinai paIva"a Inayama banaxaaxa. 12jyaa laqvaka>nai sa>paRxai va pZIsa$i Fa>caa xyaaga vaqkla Aahq va vaqkvaW vaqzacaq #ana haca &yaasa Aahq A[aa laqvaka>nai xyaa>caa AByaasa vakravaa. 13xasaq>ca jaqvha `Z=xai va sma=xai Fa>xa Izlqlq Aazq[a Qvakmaqvaka Ivaro$ saa>gaxail xaqvha xyaa zaqGaa>naa samaana samajaUna vaagaavaq. 14A]gnahaq"a ya# savaae>naa ba>&anavakarvak naahi va xaq vakravayaacaq Asaql xar pZaxa:vakaWi jaqvha saUyae AjaUna Ogavalqla naahi A[aa samayai vakravaa. Asaq vaqzaxa Izlq Aahq. 15jyaacaq jaivana gaBaae&anaanaq sauro haqxaq va A>xyaftinaq sa>paxaq A[aanaqca vaqza>caa AByaasa vakravaa va Exar vakaqNaihi vaqza>caa AByaasa vakV nayaq. 16jai BaUmai zqvaa>nai InamaaeNa vaqkli Aahq jai sarsvaxai va zi^fa~xai Fa zaqna paIva"a nawa>cyaa Kaaqraxa Aahq Ijala {fai bZavaxae Asaq mhNaxaaxa xaqXaq xaq rhaxaaxa. 17par>parqnaq caar pZmauKa vaNae AaINa xyaa>cyaa Ima`ZNaaxaUna xayaar JaalqLyaa Anaqvak jaaxai Fa>cyaa Ana>xa vakaWapaasaUna calxa AsalqLyaa par>para>naa pZmaINaxa vaxaeNaUvak samajaavaq. 18vaukV, paTar, maxsya, pa>vakl AaINa saursaqna Fa>cai vasxai AsalqLyaa pZzq[aaxa jaqXaq bZ{faie rhaxaaxa xaaq pZzq[a bZavaxaae na>xar mahxvaacaa Asaa samajaxaaxa. 19Fa paIva"a pZzq[aaxa janmalqLyaa bZNaa>vakdUna Exara>nai #ana Gyaavaq. 20

Ihmaalya va Iva>&ya pavaexaa>>cyaa ma&ail va pZyaagacyaa paUvaqesa AaINa Ivanaasana (jaqXaq sarsvaxai nazi jaImanaixa laqpa paavaxaq) Fa>cyaa ma&ail pZzq[aala ma&yazq[a Asaq mhNaxaaxa. 21par>xau, var saa>IgaxalqLyaa pavaexaa>cyaa parisaraxail jaaq pZzq[a pa][cama va paUvae saagara>naa ImaWxaaq xyaala Aayaaevaxae Asaq mhNaxaaxa. 22jaqXaq vakaWvait carxaaxa xaaq pZzq[a ya# vakrNyaasaaTi ORxama samajaavaa. var Izlqla pZzq[a saaqdUna Exar pZzq[aaxa mlq[ca rhaxaaxa. 23 I~jaa>nai bZavaxae va bZfaie Fa>cyaa pZzq[aaxa vaasxavya vakravaq. [auza^nai vakaqTqhi rhavaq. 24 A[aaIrxainaq Iva`vaacai InaImaexai va paIva"a Inayamaa>cai maaIhxai mai xaula Izli Aahq, Aaxaa IvaIva&a vaNaae>cai vakxaevyaq vakaqNaxai xaq samajaUna Gaq. 25vaqzanaq IzlqLyaa paIva"a vakmaevaka>danai, I~jaanai Aapalq Iva&ai vakravaqxa jyaamauWq xyaa>caq [arir paIva"a haqEel va ma=xyau na>xar sa+xai ImaWql. 26I~jaacaq [auI$vakrNa vakrNyaasaaTi maaxaqcyaa gaBae&aarNaqcyaa vakaWaxa hvana vakVna gatvakmae vakravaq lagaxaq. xyaana>xar batUcaq mau>dNa va maa@>jaiba>&ana, maaxaa va Ipaxyaanaq vakravayaacaq Asaxaq. 27bZaxa Ivalina haqNyaasaaTi maaNasaala vaqzacaa AByaasa va vaacana vakrNaq, hvana vakVna Ipaxar, {fai, Fa>naa pZsa>nna vakrNaq, xaina paIva"a [aas"aa>caa AByaasa vakrNaq, pau"aala janma zqNaq, zana vakrNaq A[aa savae gaaqfti vakravyaa lagaxaaxa. 28ABaevakacai naaW vakapaNyaa Aa&ai gatvakmae Iva&ai maulgaa AsaLyaasa vakravai lagaxaq, xyaa samayai paIva"a ma>"aa>caq paTNa haqxa Asaxaanaa baalvakala sauvaNae, ma&a va laqNai Barvaavaq. 29navajaaxa baalvakacyaa Ipaxyaanaq janmaana>xar zhavyaa AXavaa baaravyaa Izva[ai naamavakrNa Iva&ai vakravaa. AXavaa Exar [auBa mahUxaaevar ha Iva>&ai vakravaa. 30bZaNaacyaa naa>vaaxail paIhla Baaga Qvakawa paIva"a gaaqfticaa OlMqKaanaq Asaavaa. %aI"ayaacyaa naa>vaaxa xaqja va saamaXae Asaavaq, va@[yaacyaa naa>vaaxa sa>paRxai va va@Bavaacaa OlMqKa Asaavaa, [auza^cyaa naa>vaaxa xaucCxaa vyavaPxa Jaali paaIhjaq. 31bZaNaacyaa naa>vaaxail zusara Baaga Aana>z vyavaPxa vakrNaara Asaavaa, %aI"ayaacyaa naa>vaaxail zusara Baaga r%avak AsaLyaacaa OlMqKa vakrNaara Asaavaa, va@[yaacyaa naa>vaaxa Oxvakfaaecaa OlMqKa Asaavaa va [auza^cyaa naa>vaaxa saqvaa Baava vyavaPxa Jaala paaIhjaq. 32s"aiyaa>caq naa>va sahja baaqlNyaa Exavaqk saaqpaq va zaqna AXavaa xaina A%aracaq Asaavaq. xyaaxail [aqvatcaq A%ar svar Asaavaa va xaaq zi&ae Asaavaa. xyaa naa>vaaxa pZsannaxaa va pZqmaBaava Asaavaa. 33janmaana>xar caa@Xyaa maIhnyaaxa InafvZkmaNa Iva&ai (GaraxaUna baahqr vakaDNaq) vakravaa, sahavyaa maIhnyaaxa AnnapZ[ana (jaqvaNa zqNaq) Iva&ai vakravaa, Exar Iva&ai xyaana>xar xyaa vauktu>baacyaa Irxairivaajaanausaar vakravaqxa. 34vaqzaxa IzlqLyaa maaIhxai pZmaaNaq savae I~jaanai Aa&yaa]xmavak pZgaIxasaaTi mau>dNa baalvakacyaa paIhLyaa AXavaa IxasaRyaa vafaie vakravaq. 35bZaNaanai AaTvyaa vafaie Opanayana Iva&ai vakravaa. %aI"ayaanaq zhavyaa vafaie va va@[yaanaq baaravyaa vafaie vakravaa. 36jyaa bZaNaala paa@raqIhxyaaxa Iva[aarz vhavayaacaq Aahq xyaa>cai xayaari xyaacyaa vayaacyaa paa>cavyaa vafaie sauro vhavai lagaql. %aI"ayaasa rajya vakravayaacaq Asaxaq (rajapau"a) xyaala sahavyaa vafaie va va@[yaala vyavasaayaaxa ya[asvai haqNyaasaaTi AaTvyaa vafaie saurovaaxa vakravai lagaxaq. Faba*lcaa InaNaeya maaxaa Ipaxyaa>naa Gyaavayaacaa Asaxaaq. 37bZaNaacyaa AI&avakaraxa jaaNyaasaaTi saaIva"ai Iva&ai vakravaa lagaxaaq. xyaasaaTi vaya mayaaeza saaqWa vafaqe Aahq, %aI"ayaa>sa QvakIvasaavaq vafae va va@[yaasa caaqIvasa vafaqe Aahq. 38 jar Fa xaina vaNaaexail IvawaXaie IzlqLyaa vayaaxa paursva=kxa Jaalq naahixa xar xyaa>naa vZaxya samajalq jaavaq (Aayae samajalq jaaxa naahi) va saaIva"ai Iva&ai vakrNyaacaa xyaa>naa AI&avakar rhaNaar naahi. 39A[aa vZaxya Esamaa[ai bZaNaa>nai vakaqNaxyaahi pZvakarq sa>ba>&a TqvaU nayaq. 40

pZxyaqvak vaNaaecyaa IvawaXyaaenaq A>gaaxail varil va Kaalil vas"a vakaqNaxaq Gaalavaq xaq paha, bZaNaanaq varil vas"a vaka|a vakaWvaitacyaa caamadYacaq Asaavaq, %aI"ayaanaq ITbavaqk AsalqLyaa hrNaacaq caamadicaq vas"a va va@[yaanaq bavakRyaacyaa caamadYacaq vas"a naqsaavaq. Kaalil vas"a maa"a laqvakr, vakapaUsa AXavaa xaagaacaq naqsaavaq. 41vakmarpa_a bZaNaanaq mau>ga gavaxaacyaa maOo va narma Asaa vaaKaacaa, %aI"ayaanaq maUvae gavaxaacaa vaaKa jaaq &anaufyaasaaTi vaaparxaaxa xaaq va va@[yaanaq xaagaacaa vaaKa vaaparavaa. 42jar mau>ga gavaxa Opalb&a nasaql xar vauk[a (zuvaaecyaa jaaxaixail gavaxa), Asma>xavak AXavaa baaLbaaga gavaxaacaa vaaKa vaaparxaa yaqEel. xyaa>caq xaina pazr va xaina gaa>Ti Asaavyaaxa, xyaaxa vaukt>baacyaa Iva][aft Irxainausaar bazl vakrNyaasa hrvakxa naahi. 43bZaNaacaq ya#aqpaIvaxa (jaanhvaq) vakapasaacyaa xa>xaU>paasaUna banavalqLyaa &aagyaacaq Asaavaq, %aI"ayaacaq xaagaacaq va va@[yaacaq laqvakricaq Asaavaq. 44paIva"a Inayamaa>cyaa Aazq[aanausaar bZaNaanaq jaaq paIva"a z>d &aarNa vakravayaacaa xaaq IbaLva, paWsa Facaa Asaavaa, %aI"ayaanaq vaqxa Iva>kvaa KaIzr va=%aacaa AaINa va@[yaanaq IpalU Iva>kvaa Aa@zu>baracaa vaaparavaa. 45bZaNaanaq &aarNa vakravayaacaa z>d xyaacyaa O>caicaa Asaavaa, %aI"ayaacaa xyaacyaa vakpaaWa payae>xa paaqhaqcaql QvaDa Asaavaa va va@[yaacaa xyaacyaa naavakapayae>xa paaqhaqcaql QvaDa O>ca Asaavaa. 46hq z>d IzsaNyaasa sarW sau>zr naitnaqtvaqk va vakaqNaxaahi zaqfa nasalqlq va na jaWlqlq Asaq Asaavaqxa. vakaqNaalahi IBaxai vaatNaar naahi Asaq vakatq va KadbadixapaNaa nasalqlq Asaavaqxa. 47zrraqjacai IBa%aa maa>gaNyaa Aa&ai snaaxavakanai saUyaezqvaacaq paujana vakVna paIva"a A]gnasa pZzI%aNaa vakVna Ojavyaa haxaanaq GaalUna IzlqLyaa Inayamaa>nausaar Baivak maagaNyaasa saurovaaxa vakravai. 48AI&ava=kxa snaaxavakanaq Baivak maa>gaxaanaa vakaya baaqlavaq xaq paha, bZaNaanaq pZXama Bavaxai baaqlavaq s"aisa (Baivak zqNaaRyaa s"aisa O*q[aUna), %aI"ayaanaq na>xar Bavaxai baaqlavaq va va@[yaanaq [aqvati baaqlavaq. OzahrNaaXae, 49

'Bavaxai IBa%aa> zqhi/' bZaNaanaq 'IBa%aa> Bavaxai zqhi/' %aI"ayaanaq'IBa%aa> zqhi Bavaxai/' va@[yaanaq

Fa vyavasXaqmauWq vakaqNaxyaa vaNaaexail snaaxavak (IvawaXaie) IBa%aa maagaxa Aahq xaq samajaxaq.snaaxavaka>naq xyaacai paIhli IBa%aa xyaacyaa maaxaqvakdq maagaavayaacai Asaxaq. xai nasaql xar ([avaPyaxar maaqTYa) bahiNai>vakdq va xaihi nasaql xar vakavaki, maava[ai AXavaa Exar vakaqNaxyaahi s"ai (xyaacyaaca vaNaaecyaa) vakdUna, jai xyaala IBa%aa zqNyaasaaTi OxsaUvak Aahq, Ixacyaa vakdq maagavai. na>xar Exar vaNaaexail s"ai vakdq Baivak maagaavai.50 paurqsaq Anna A[aaIrxainaq gaaqWa vaqkLyaana>xar xaq xyaacyaa ][a%avakasa pZamaaINavakpaNaq saa>gaavaq va na>xar paUvaqevakdq xaaq>d vakVna va Aacamana GaqOona svaxa:la paIva"a vaqkLyaana>xar KaaNyaasa pZar>Ba vakravaa. 51paUvae Iz[aqvakdq xaaq>d vakVna basaLyaasa ziGae Aayaufya, zI%aNaqvakdq xaaq>d Asaql xar pZ]sa$i, sama=I$ jar pa][camaqvakdq Asaql va saa]xvavak Baava vaaDql jar ORxarqvakdq xaaq>d Asaql. 52 AapaLyaa z@vaxaa>naa pZXama pZsaaz mhNaUna Xaaqdq Gaasa paanaa Baaqvaxai zqOona na>xar I~jaanaq QvakIcaRxaanaq jaqvaNa jaqvaavaq. xyaana>xar xaaq>d &auvaUna, cauWa BaVna tavakavaa na>xar, daqvaPyaavaVna paaNai ][a>padUna svaxa:la paunha paIva"a vakravaq. 53jaq Anna xaaq saqvana vakrxaaq xyaaba*l xyaacyaa manaaxa Aazr Asala paaIhjaq. AapaLyaala naqhmaica caa>gali Baivak ImaWql Asaa Aa][avaaez xyaa>naq xyaa Annaavakdq maagaavaa. 54A[aaIrxainaq Annaaba*l Aazr baaWgaUna xaq saqvana vaqklq xar KaaNaaRyaasa xyaamauWq spaukxaie va xaqja pZapxa haqxaq par>xau, jar xasaq naahi vaqklq xar Fa zaqnahi naft haqxaaxa. 55Orlqlq Anna xyaa>nai vakaqNaalahi zqOo nayaq (ra"aicyaa jaqvaNaasaaTi Tqvaavaq). zaqna jaqvaNaacyaa ma&ail vakaWaxa vakahi KaaOo nayaq, jaroripaq%aa jaasxa KaaOo nayaq, AaINa svaxa:la jaqvaLyaana>xar paunaixa vakVna magaca Exar"a jaavaq. 56AIxa KaaNaq pZva=kxaisa va pZ]sa$isa xasaq>ca svagaaexa jaaNyaacyaa z=ftinaq Ayaaqgya Asaxaq. xyaamauWq A&yaa]xmavak Ivavakasaasa baa&aa yaqxaq. Exara>cyaa najarqxaUna Oxarxaaq A[aa Anaqvak vakarNaa>saaTi xaq vajae Aahq. 57

bZaaNaanaq xaiXae Gaqxaa>naa yaaqgya Irxyaa xaq xaq vaqklq paaIhjaq. pZjaapaxaicyaa saaTi jasaq Gyaavayaacaq xasaq zqvaa>saaTi GaqOo nayaq va Ipaxara>saaTi jasaq Gyaavayaacaq xasaq Exara>saaTi GaqOo nayaq. 58 Aa>gaTYacyaa mauWavaVna bZasaaTi xaiXae Gyaavaq, pZjaapaxaisaaTi vakl>gadicyaa mauWapaasaUna Gyaavaq. baaqta>cyaa taqvaka>paasaUna xaiXae zqvaa>saaTi Gyaavaq, AaINa xajaenai va AagaTa Fa>cyaa> jaaqdavaVna Ipaxara>saaTi Gyaavayaacaq Asaxaq. Faxa caUvak vakV nayaq. 59bZaNaa>naq pZXama xainaza Aacamana vakravaq, xyaana>xar zaqnaza mauKa pausaavaq xyaana>xar daqvaPyaala paaNai lavaavaq, vakarNa xaqXaq Aaxmyaacaq sXaana Aahq. (svaxa:la jaqvaLyaana>xar paunaixa vakrNyaacai pa$xa) 60jyaala paIva"a Inayamaa>caq #ana Aahq xaaq xaiXaaesaaTi paaNai pakar Onh AXavaa pakar Xa>d AXavaa GaaNaqrdq vaaparNaar naahi. xasaq>ca Aacamana vakrxaa>naa xaaq>d paUvae Iva>kvaa ORxar Iz[aqvakdq Tqvaql. 61bZaNaasa paunaixa haqNyaasaaTi xaiXaaecaq paaNai xyaacyaa paaqtaxa gaqlq paaIhjaq, %aI"ayaasaaTi xaq xaiXaaecaq paaNai Ga[aaxa gaqlq paaIhjaq, va@[yaasaaTi xaq xaaq>daxa raIhlq paaIhjaq va [auza^saaTi xaq xyaacyaa AaqTala lagalq xari paurxaq. 62 I~jaacyaa Ojavyaa haxaaKaalUna jar xyaacaq jaanhvaq Iva>kvaa vas"a jaaxa Asaql xar xyaala OpaIvaxaina Asaq sa>baaq&alq jaaxaq, jar davyaa haxaaKaalUna gaqlq Asaql va na>xar maagaUna xaq Ojavyaa Kaa>wavar Aalq Asaql xar xyaala pZaIvaknaIvaxaina Asaq mhNaxaaxa, AaINa jar xaq ga|axaUna Kaali Asaq Tqvalq Asaql xar InaIvaxaina Asaq mhNaavaq. 63jar bZaNaacaq vas"a, z>d, vakma>dlU va jaanhvaq Karaba Jaalq Asaql xar xaq xyaa>naq nazicyaa (samauza^cyaa) paaNyaaxa IvasaIjaexa vakravayaacaq va na>xar navaina svaivakaravayaacaq Asaxaq. 64 vaqk[aa>xa Iva&ai (vaqksa vakapaavayaacaa Iva&ai) bZaNaanaq xyaacyaa vayaacyaa saaqWavyaa vafaie, %aI"ayaanaq baaIvasaavyaa vafaie va va@[yaanaq xyaana>xar zaqna vafaaenai vakravayaacaa Asaxaaq. 65jaq savae Iva&ai paurofaa>saaTi Izlq Aahqxa xaq savae s"aiyaa>naasau$a lagaU haqxaaxa pakvaPxa pakrvak QvaDaca vaki> xyaa>caq Iva&ai vakrxaa>naa paIva"a Inayamaa>caq OccaarNa vakrNyaacai garja nasaxaq. 66s"aisaaTi Ivavaah Iva&ai paurofaacyaa Iz%aa Iva&ai pZmaaNaq mahxvaacaa samajala paaIhjaq. paIxacai saqvaa hi snaaxavakanaq gaurocai saqvaa vakrNyaasaarKaqca Asaxaq Asaq samajaUna Gyaavaq. Garacai vakamaq, va zrraqja paIva"a Agnaicai paujaa vakrNaq Exyaazi xyaaxa yaqxaaxa. 67I~jaala vaksaq paursva=kxa vakravaq xyaacai maaIhxai paaIhli, Aaxaa xyaanaq Aapali vakxaevyaq vak[ai paar paadavaixa xaq saa>gaxaaq. 68A[aaIrxainaq snaaxavakacaa Iz%aa Iva&ai sa>panna JaaLyaana>xar ][a%avakanaq xyaasa svaxaacai [au$xaa vak[ai raKaavai, yaaqgya vaxaeNaUvak va A]gnapaujaa vak[ai vakravayaacai, sa>&yaa Iva&ai vaksaa vakravayaacaa xaq saa>gaavayaacaq Asaxaq. 69vaqza>caa AByaasa vakrNyaasa saurovaaxa vakrNyaa Aa&ai IvawaXyaaenaq [auIcaBaeUxa vas"a naqsaavaq, paIva"a jalacaq Aacamana vakravaq va Aapali savae E>Izy^aq vakabaUxa Tqvaavaixa. 70 paaTacyaa pZar>Bai va [aqvati IvawaXaie ][a%avakacyaa paayaa>naa spa[ae vakrql, AByaasa vakrxaa>naa zaqnahi haxaacai bZa>gali (namasvakar mauza^) vakravai. 71][a%avakacaq zaqnahi paaya haxaa>naq pavakdavaqxa. davaa paaya davyaa haxaanaq va Ojavaa paaya Ojavyaa haxaanaq pavakdavaqxa. 72jaaq IvawaXaie navainaca ][avakNyaasa pZar>Ba vakrNaar Asaxaaq xyaala ][a%avak samajaUxazarpaNaq Aavaahna vakril, Ahaq, vaaca, xaaq vaacaNyaasa saurovaaxa vakril va ][a%avak jaqvha Xaa>baNyaasa saa>gaql xaqvha xyaanaq Xaa>baavaq. 73jar vaqzacyaa paaTacyaa saurovaaxaisa va AKaqrisa Aaqma,,nasalq xarihi xyaacaa Occaar xyaanaq vaqzacyaa pZxyaqvak paaTacyaa pZar>Bai va AKaqrisa vakravaa. 74 OccaarNyaasa yaaqgya haqNyaasaaTi IvawaXyaaesa vauk[a gavaxaacyaa paaxainaq [au$ vakravaq va xaina ziGae pZaNaayaama vakVna [au$ vhavaq. 75pZjaapaxai jaaq Iva`vaacaa Inamaaexaa Aahq xyaanaq vaqza>xaUna xaina &vanai A, O, ma va xaina [abz BaU:, BaUva:, sva: IpaWUna vakaDlq jasaq gaayaicaq zu&a vakaDxaaxa. 76xyaaca pZmaaNaq pZjaapaxainai, jaq Occa sXaanai ]sXar Aahqxa, vaqza>xaUna {vakH vakvana jaq saaIva"aisa AIxa pasa>z Aahq xaq vakaDlq jyaacai saurovaaxa xazH Fa &aaxaUnaq haqxaq. 77

vaqzacaa AByaasa vaqklqlq bZaNa zrraqja sa>&yaavakaWi 'xazH saIvaxaU:' Asaq baaqlxaaq xyaala savae vaqz baaqlLyaacaa pakayaza haqxaaq. 78 jaaq bZaNa zrraqja hq vacana gaa>vaa baahqr jaaOona Qvak hjaar vaqWa Qvak maIhnaaBar japaql xaaq maaqTYa zaqfaapaasaUna sau$a mauvaPxa haqEel jasaq IcaKalaxa Advaklqla saapa xyaaxaUna baahqr yaavaa. 79jaq bZaNa, %aI"aya va va@[ya hq vacana OccaarNaar naahixa va xyaa baraqbar saa>Igaxalqlq Iva&ai vakrNaar naahixa xaq sa+uNai samajalq jaaNaar naahixa. 80 Aaqmacyaa na>xar va xaina paaya AsalqLyaa saaIva"aicyaa Aa&ai yaqNaarq AIvanaa[ai mahavyaxai, vaqzacaq zrvaajaq samajalq jaaxaaxa va xyaaxaUnaca bZacaq #ana pZapxa haqxaq. 81jaaq vakaqNai ha (xazH saIvaxaU:) ma>"a na va>ktaWxaa xaina vafaqe japaql xaaq ma=xyaU na>xar Occa bZaxa pZvaq[a vakril, xaaq hvaq pZmaaNaq savae"a sa>caar vakrql AaINa AzHBaUxa svaVpa &aarNa vakril. 82Qvaka%ari Aaqma hq bZacaq Occa svaVpa Aahq, xaina vaqWa pZaNaayaama vakrNaq hq savaaqecca zjaaecai xaxva][alxaa samajali jaaxaq, saaIva"aicai sar vak[aalaca nasaxaq, gaupacaupa basaNyaapaq%aa saxya saa>gaNaq jaasxa caa>galq Asaxaq. 83Qvak gaaqft l%aaxa Tqvaavai vaki> vaqzaxa saa>Igaxalqlq savae Iva&ai, ya#axa Izlqli Aahuxai, hq savae Ivasarlq jaaxaaxa par>xau, va xyaaxail bZ hq Fa Iva`vaacaq pZjaapaxai samajaavaqxa, xaq vak&aihi Ivasarlq jaaxa naahixa. 84ya#axa Aahuxai zqNyaapaq%aa xaaq>daxaLyaa xaaq>daxa japa vakrNaq hq jaasxa caa>galq Asaxaq, xyaa][avaaya manaaxa vaqklqla japa pautpautlqLyaa japaapaq%aa Ivakxyaqvak patinaq `ZqfT Asaxaaq. 85ha ma>"a pautpautNyaanaq jaq pauNya pZapxa haqxaq xaq caar paavakya# va xyaabaraqbar vaqzanausaar vaqklqLyaa zanaapaq%aa [a>Barpat mahana Asaxaq. 86jaaq Esama savae pZaNaimaa"aa>naa pZqmaanaq vaagavaxaaq va jaaq varil ma>"a manaaxa smaVna japa vakrxaaq xaaq Kara bZaNa samajaavaa. xaaq AIxa Occa sXaanai jaaOona basaxaaq. 87[ahaNaa maaNaUsa Aapali Baaqga E>Izy^aq vakabaUxa Tqvaxaaq va xyaa>cyaa Aahari jaaOona IbaGadxa naahi. jasaq rXa caalvaNaara xyaacyaa rXaacaq Gaaqdq Aavarxaaq. 88mai Aaxaa xyaa Avakra E>Izy^aa>cai maaIhxai zqNaar Aahq jyaa>caa OlMqKa Aa&ai haqOona gaqlqLyaa {faimaunai>nai vaqkla Aahq. 89vakana, xvacaa, daqWq, IjaBa, naavak, gauz~ar, janana E>Izy^a, haxa, paaya, svarya>"a, hi zha Aahqxa. 90xyaaxail vakana vaga@rq paIhli paa>ca E>Izy^aq #anaq>Izy^aq samajali jaaxaaxa. Orlqli na>xarcai paa>ca vakayae E>Izy^aq samajali jaaxaaxa. 91Avakravaq E>Izy^a jaq mana mhNaUna AaqWKalq jaaxaq xaq Fa zaqnahi pZvakarcyaa E>Izy^aa>sa Inaya>I"axa vakrxaq. jasaq hq Avakravaq E>Izy^a maaNasaacyaa vakabaUxa rhaxaq xasaq hi Exar zha sau$a Inaya>"aNaaxa rhaxaaxa. 92 Fa zha E>Izy^aa>naa QvakI"axapaNaq Baaqga E>Izy^aq Asaq samajalq jaaxaq. xai jyaa maaNasaala Inaya>I"axa vakrxaa yaqxa naahixa xaaq xyaa>cyaaxa AdvaUkna jaaxaaq va Anaqvak cauvaka vakrixa rhaxaaq. 93xyaasaaTi manaaxa EcCa Oxpanna haqxaq xai vak&aihi Ivakxaihi vaqWa paUNae vaqkli xari sa>paxa naahi. Olt IjaxavaPyaa vaqWa EcCa paUNae haqEel xaqvaDi xai vaaDxa jaaxa Asaxaq. jasaq A]gnama&yaq xaUpa GaaxaLyaasa xaaq vakmai na haqxaa vaaDxa jaaxaaq. 94jaaq Fa EcCa paUNae vakrixa rhaxaaq va jaaq Fa EcCa saaqdUna sanyasxa jaivana jagaxaaq xyaa zaqGaaxa sanyaasai AKaqrisa jaasxa sauKai [aabaixa haqxaaq. 95A>Ixama #anaaxa rmalqla (AaINa mhNaUna Baaqga E>Izy^aa>vakdq zle%a vakrNaara) Aapali Baaqga E>Izy^aq IjaxavaPyaa sahjapaNaq Inaya>I"axa vakV [avakxaaq IxaxavaPyaa sahjapaNaq Baaqgai maaNaUsa xai Inaya>I"axa vakV [avakxa naahi. 96jaaq Baaqga E>Izy^aa>xa rmala Aahq xaaq vaqzacyaa AByaasaanaq, zanaanaq, xyaagaanaq, E>Izy^azmanaanaq, xaxva][alxaqnaq, Asaq vakaqNaxaqhi Izvya vaqklq xari bZpazi jaaOo [avakxa naahi. 97Baaqga E>Izy^aq vakabaUxa Aahqxa Asaq samajalq jaaxaq, jaqvha xyaa>cyaa ORxaqjanaanaq xyaa maaNasaala vakaqNaxaahi Aana>z Iva>kvaa zu:Ka haqxa naahi. 98

par>xau, jaqvha Baaqga E>Izy^aa>cyaa Aahari manaufya Advakxaaq xaqvha xyaacaa Ivavaqvak naft haqxaaq va xaaq Barvaktxa jaaxaaq jasaq gaWvaPyaa Baa>dYaxaUna paaNai gaWxaq. 99jaaq Aapali savae Avakra E>Izy^aq vakabaUxa Tqvaxaaq xyaala h_yaaqga vakVna [arirala "aasa zqNyaacai sau$a garja nasaxaq. 100Ofa:vakali saaIva"ai ma>"a (xazH saIvaxaU:) saUyae Ogavaq payaee>xa OBaq rahUna Qvak IcaRxaanaq manaaxa japaNaq va sa>&yaavakaWi basaUna ra"aicyaa na%a"aa>naa Ogavaq payae>xa Qvak IcaRxaanaq manaaxa japaNaq FamauWq xyaacai Aa&yaa]xmavak pZgaIxa haqxa jaaxaq. 101Ofa:vakali saaIva"ai ma>"a var IzLyaapZmaaNaq japaLyaanaq xyaa Aa&aicyaa ra"ai vaqklqLyaa paapaapaasaUna mauvaPxa haqxaaq va sa>&yaavakaWi japaLyaanaq xyaa Izva[ai vaqklqLyaa paapaapaasaUna mauvaPxai ImaWxaq. 102 jaaq A[aaIrxainaq Qvak IcaRxaanaq Ofa:vakali va sa>&yaavakaWi japa vakrNaar naahi xaaq [auz ^samajala jaaEel va xyaala svaxa:la Aayae mhNavaUna GaqNyaacaa h rhaNaar nahi. 103jyaala saaIva"ai m>a"a japaNyaacai EcCa Aahq xyaanaq xaaq nazivar jaaOona, vanaaxa jaaOona, par>xau, svaxa:cai Baaqga E>zi^yaq Inaya>I"axa vakVna xaaq Qvak IcaRxaanaq japala paaIhjaq. 104hvana vakVna vaqzacaq paTNa vakrNaaRyaala, zrraqjacaq Exar na@Ima]Rxavak vaacana vakrNaaRyaala va paIva"a Inayamaa>caq vaacana vakrNaaRyaala baRyaaca gaaqfti maapak haqxaaxa. 105vaqz vaacanaasa vakaqNaxaahi Izvasa vajae nasaxaaq (sauyaqr, sauxavak Exyaazi). vakarNa, hq bZas"aasaarKaq Asaxaq. xyaavaqWi Asaq vaacana hvana vakrNyaasaarKaqca Asaxaq. xaq savaesvai sxauxya Asaxaq. 106jaaq vaqzacaq vaacana Baaqga E>zi^yaa>caq Inaya>"aNa vakVna Inaxyanaqmaanaq vakrxaaq xyaala gaaqd va Aa>bat zhi, laqNai va ma&a naqhmai sahjapaNaq ImaWql. 107paursva=kxa IvawaXaie jaaq svaxa:la Aayae mhNavaUna GaqNyaasa yaaqgya Jaala Aahq xyaanai jar paIva"a haqmaaxa samai&aa zqNaq, na>xar IBa%aa maagaNaq, AapaLyaa ][a%avakacai saqvaa vakrNaq hq savae Inaxyanaqmaanaq samavaxaena (gaurocyaa ga=haxaUna AapaLyaa Gari jaaNyaacaa Iva&ai) vaqWq payae>xa vaqklq xar xaaq ya[asvai haqEel. 108paIva"a Inayamaa>cyaa Aazq[aanausaar vakahi zha maaNasaq xaq Inayama ][avakNyaasa yaaqgya Trxaaxa, xaq laqvak Asaq. jaaq gaurocai saqvaa vakrNyaasa Oxsauvak Aahq, jaaq ][a%avakacaa pau"a Aahq, jaaq #ana zqOo va GaqOo [avakxaaq. jaaq paIva"a Inayamaa>caq paalna vakrNyaasa xayaar Aahq, jaaq paIva"a jaivana jagaxaaq Aahq, jaaq Ivavaah ba>&anaanaq jaaqdla gaqla Aahq, jaaq ma@"ainaq jaaqdla gaqla Aahq. jaaq ][a%avakacaa naaxaqvaaEevak Aahq. jaaq ][avakNyaacai pZamaaINavak EcCa baaWgaxaaq, jaaq zana vakrxaaq, jaaq pZamaaINavak Aahq. 109Ayaaqgya rixyaa pZ`na Ivacaarla gaqla xar #anai maaNasaanaq sau$a A[aa caa@vak[aivakdq zule%a vakravaq. 110na Ivacaarxaa maaIhxai zqNaq, O$tpaNaq IvacaarNaa vakrNaq va A[aa paIr]sXaxaixa ORxar zqNaq hq savae vZkaq&aasa vakarNaiBaUxa haqNyaacai [avaPyaxaa Asaxaq mhNaUna xaq taWavaq. 111jyaa pZzq[aaxa saxya va maqhnaxa Facai vakzr haqxa naahi A[aa ITvakaNai [ahaNyaa maaNasaanaq #ana zqOo nayaq. OltYa GadYavar paaNai BarNyaasaarKaq xaq maUKaepaNaacaq Trxaq. 112AIxavaaEet paIr]sXaxaixa sau$a vaqzacaq #ana ][a%avakanaq vakaqNaalahi zqOo nayaq. xyaapaq%aa marNa paxvakravaq. 113paIva"a #anaanaq bZaNaala saa>Igaxalq Iva>k, mai xauJai sa>paRxai Aahq. va=kpayaa mala Ayaaqgya (Apaa"a) laqvaka>naa ][avakvaU navakaqsa, pakvaPxa yaaqgya laqvaka>naaca ][avakva>. jar Asaq vaqklqsa xar mai savae [avaPxaimaana haqEena. 114jaaq bZaNa paIva"a jaivana vyaxaixa vakrxaaq, jaaq Baaqga E>zi^yaa>caq Inayamana vakrxaaq, pZamaaINavakpaNaq AByaasa vakrxaaq A[aalaca paIva"a#ana wavaq. 115jaaq vaqzpaaTvakacaq vaqz vaacana caaqVna Qqvakxaaq va xyaa ~ara vaqz ][avakxaaq xaaq narvakaxa ]Kaxapaxa padql. 116savae gaaqfti (cacaae, AByaasa Exyaazi) vakrNyaa Aa&ai IvawaXyaaenaq pZXama ][a%avakasa namZxaapaUvaevak AIBavaazna vakravayaacaq Asaxaq. 117paUNae sa>yamai Asaa bZaNa jaaq pakvaPxa saaIva"ai ma>"a jaaNaxaaq xaaq vaqzacaq savae #ana AsalqLyaa par>xau, vyaIBacaari jaivana jagaNaaRyaa bZaNaapaq%aa AXavaa ABa%ya Anna saqvana vakrNaaRyaa paq%aa xasaq>ca KaaqtYa gaaqfti>caa vyaapaar vakrNaaRyaa paq%aa Ivakxaixaripat jaasxa `ZqfT Trxaaq. 118

jyaa jaagai `ZqfTi basaxaaxa xaqXaq jaaOona basaU nayaq. xasaq>ca basalqlq laqvak `ZqfTi AaLyaavar OTUna xyaa>naa AIBavaazna vakrxail. 119gavaieft xaroNaanaq vadil maaNasaq AaLyaavar OTUna xyaa>naa namasvakar vakravaa va xyaamauWq xyaacaa gavae mayaaezqxa raIhl. 120jaaq xaroNa naqhmaica vadila>caa maana raKaUna vaagaxaaq xaaq caar gaaqftinaq pakayawaxa rhaxaaq, xyaa A[aa, ziGae Aayaufya, #ana, pZ]sa$i va saamaXyae. 121vadila>naa AIBavaazna vaqkLyaana>xar bZaNaanai svaxaacaa paIrcaya vakravaa, xyaaxa pZXama mai Amauvak Amauvak (naa>va, gaa>va Exyaazi gaaqfti saa>gaavyaaxa) Aahq Asaq saa>gaavaq. 122jyaa laqvaka>naa naa>va saa>Igaxalq xari samajaxa naahi xyaa>naa [ahaNai maaNasaq xaq nait samajaavaUna saagaxaa>xa. xasaq>ca s"aiyaa>cyaa baabaxasau$a vakravaq>. 123AIBavaazna vakrxaa>naa svaxa:caq naa>va saa>IgaxaLyaa na>xar BaU:va Asaq baaqlavaq. vakarNa, {fai saa>gaxaaxa Iva>k, BaU:va hq vakaqNaxyaahi Iva[aqfa naa>vaala payaaeya Aahq. 124bZaNaanaq sau$a AIBavaaznaala pZIxasaaz wavaa va xyaavakrxaa> Asaq baaqlavaq, 'AapaNa IzGaaeyaufai vhal'. 125jyaa bZaNaala yaXaaqIcaxapaNaq AIBavaaznaasa pZIxasaaz zqNyaacaq maahixa naahi xyaala jaaNavakar AIBavaazna vakrixa naahixa. xaica gaaqft Exar vaNaaecyaa laqvaka>sa lagaU haqxaq. 126bZaNaala AIBavaaznaa vaqkLyaana>xar 'vauk[al Aahaxa naa>? Asaq Ivacaaravaq. %aI"ayaasa Ivacaaravaq, AapaNa Anamaya Aahaxa naa>? va@[yaasa Ivacaaravaq, Aapalq %aqma Aahq naa>? [auza^sa Ivacaaravaq xauJaq Aaraqgya ITvak Aahq naa>? 127`Za@xa Iva&ai vakrNaaRyaa bZaNaaasa Ivacaarxaa>naa xaaq jari lhana Asala xari xyaacyaa paIva"a #anaacaa maana TqvaNyaasaaTi naa>va na Gaqxaa 'Baaq:' baaqlUna na>xar BavaxaH (Ahaq AazrNaiya) Asaq baaqlavaq. 128s"aisa AIBavaazna vakrxaa>naa jar xai vakaqNaacai paxnai Asaql xar 'Bavaxai' AXavaa Qrvhi 'BaIganai' Asaq baaqlavaq. 129vadil maanaacyaa laqvaka>sa jasaq vakavaka, maamaa, saasarq vaga@rq AIBavaazna vakrxaa>naa pZXama svaxaacaa paIrcaya, 'mai Amauvak Amauvak', Asaa vakVna maga OTUna namasvakar vakravaa. hq vakravaq jari xaq ga=hsXa vayaanaq lhana Asalq xari. 130Garaxail savae vadil s"aiyaa>naa maaqTYa maanaanaq AIBavaazna vakravaq jasaq ][a%avakacyaa paxnaisa vakravaq. 131maaqTYa Baavaacyaa paxnaicaq paaya zrraqja &aravaqxa par>xau, Exar vadil s"aiyaa>caq paaya pakvaPxa pargaa>vaaxaUna AaLyaavar &aravaqxa. 132Garaxail savae vadil&aaRyaa s"aiyaa>naa AapaLyaa AaEe pZmaaNaq maana wavaa. par>xau, Aapali AaEe naqhmaica AapaLyaala jaasxa AazrNaiya Asaavai lagaxaq. 133sah&yaayai jari zha vafaaenai maaqTq Asalq xari xyaa>naa pZqmaanaq Qvaqkri (Arq, xaurq) baaqlNyaasa hrvakxa nasaxaq. 134bZaNaapaq%aa %aI"aya vayaanaq baraca maaqTa Asala xari xyaa>caq naaxaq baapa maula saarKaq samajaavaq (bZaNa baapa va %aI"aya maulgaa). 135sa>paRxai, naaxaq, vaya, vakmaevaka>d AaINa paIva"a Inayamaa>caq #ana Fa savae gaaqfti caDxyaa vZkmaanaq AazrNaiya Aahqxa xyaaxa [aqvatcaa jaasxa AazrNaiya Asaq samajaavaq. 136vaNaaexail paIhLyaa xaina vaNaaexail Esamaa>xa var IzlqLyaa gaaqfti jyaacyaa vakdq jaasxa Asaxail xaaq xyaa>cyaaxaLyaa xyaa>cyaaxa `ZqfT samajaavaa. xasaq>ca pannaa[ai gaaTlqla [auzs^au$a `ZqfT samajaavaa. 137vaahnaaxa caDxaa>naa IzlqLyaa vZkmaanaq AgZvZkma wavaa, navvazi gaaTlqla, Aajaari, AaqJaq vaahNaara, s"ai, IvawaXaie, rajaa, navarzqva. 138jaqvha IvaIva&a pZvakarcai maaNasaq Qvak"a ImaWxaaxa xaqvha xyaaxa snaaxavak (vaqzacaa AByaasa vakrNaara) va rajaa Fa>naa Exara>nai maana wavayaacaa Asaxaaq. par>xau, jaqvha pakvaPxa rajaa va snaaxavak Baqtxaaxa xaqvha rajaanaq snaaxavakala maana wavayaacaa Asaxaaq. 139

bZaNa jaaq IvawaXyaaesa vaqzacai Iz%aa zqxaaq va xyaa][avaaya vakLpa va rhsya sau$a ][avakvaxaaq xyaa bZaNaala Aacaayae Asaq baaqlavaq. 140par>xau, jaaq bZaNa paaqtasaaTi vaqz va vaqza>gaq ][avakvaxaaq xyaasa Opaa&yaya mhNaxaaxa. 141jaaq bZaNa gaBaae&aana Iva&ai vakrxaaq AaINa xyaana>xarcaq Exar Iva&ai vaqzaxa saa>IgaxaLyaa pZmaaNaq yaXaaqIcaxapaNaq vakrxaaq xyaala xyaa maulacaa gauV Asaq sa>baaq&aavaq. 142 jaaq bZaNa Aagnaq&yaqya, pavakya#, AaINa `Za@xa Iva&ai jasaq, Agnaisxaaqma (zusaRyaa maaNasaa>saaTi) vakrxaaq xyaala xyaa maaNasaacaa pauraqIhxa samajaavaq. 143jaaq baapa batUla vaqz saa>gaql xaaq xyaacaa maayabaapa samajaavaa va xyaacaa vak&aihi Apamaana vakrxaa nayaq. 144Aacaayae Opaa&yaayaapaq%aa zsapat `ZqfT Asaxaaq, Ipaxaa Aacaayaaepaq%aa [a>Barpat `ZqfT Asaxaaq par>xau, maaxaa (janmaza"ai) Ipaxyaapaq%aa hjaarpat `ZqfT Asaxaq. 145 janmazaxyaa Ipaxyaapaq%aa vaqzacaq #ana ][avakvaNaara jaasxa paujya Asaxaaq. vakarNa, vaqzacaq #ana Fa janmaa baraqbar na>xarcyaa janmaaxasau$a Opayaaqgaacaq Asaxaq. 146jaqvha maaxaa va Ipaxyaa>cyaa parspar pZqmaaxaUna xyaacaa maaxaqcyaa gaBaaexaUna janma haqxaaq xaqvha xaaq vaqkvaW pa[au Asaxaaq. par>xau, vaqzacaq #ana zqNaara Kara Ipaxaa Asaxaaq vakarNa xyaamauWq xaaq manaufya haqxaaq. mhNaUna vaqzacaq #ana zqNaaRyaacaa maana xyaacyaa Ipaxyaa paq%aa jaasxa Asaxaaq. 147vaqzaxail paIva"a #ana va saaIva"ai ma>"a Fa>cyaamauWq Asaa maaNaUsa ma=xyaU va mhaxaarpaNaa Fa>paasaUna mauvaPxa haqxaaq. 148IvawaXyaanaq naqhmai l%aaxa Tqvaavaq Iva>k, jaaq Esama xyaala vaqzacaq jaq vakahi #ana zqxaaq xaaq xyaacaa gauV Aahq. 149jaaq vaqzacaq #ana zqxaaq xaaq jari vayaanaq lhana Asala xari xaaq #anaanaq vadil AsaLyaanaq xyaala vadil samajaavaq. 150lhana vayaacaa vakvai (Qvak {fai) A>Igarsaacaa maulgaa, vayaanaq lhana haqxaa par>xau, Exara>paq%aa #anaanaq maaqTa haqxaa mhNaUna xyaala xyaacyaa paq%aa vayaanaq maaqTYa AsalqLyaa Exara>naa, 'Ahaq maulanaaq', Asaq baaqlNyaacaa h pZapxa Jaala haqxaa. 151A[aaIrxainaq xyaa vayaanaq maaqTYa AsalqLyaa laqvaka>nai zqvaa>vakdq xyaa ba*l xavZkar vaqklq xaqvha zqvaa>nai saa>Igaxalq Iva>k, xaaq baraqbar Aahq. vakarNa, #anaanaq jaaq maaqTa xaaq Kara vadil Asaxaaq hq l%axa Gyaavaq. 152Favakrxaa, vaqzacaq #ana AsalqLyaa laqvaka>naa vadil samajaavaq va xaq #ana nasalqLyaa laqvaka>naa baalvak samajaavaq. 153{fai saa>gaxaaxa Iva>k, Karq vadilpaNa vayaanaq, vaqksa paa>Drq JaaLyaanaq, pa@[aanaq AXavaa va][ala AsaLyaanaq pZapxa haqxa naahi xar vaqkvaW vaqzacyaa va xyaaxail A>gaa>cyaa (OpaInafaz Exyaazi) #ananaqca pZapxa haqxa Asaxaq. 154jyaqfTxva bZaNaa>saaTi vaqzacyaa #anaanaq haqxaq xar %aI"ayaa>saaTi xyaacyaa [aa@Ryaanaq haqxaq, va@[yaacaq jyaqfTxva xyaa>cyaa sa>paRxainaq haqxa Asaxaq va [auza^caq xyaacyaa vayaanaq haqxaq. 155vaqkvaW vaqksa paa>Drq Jaalq mhNaUna vakaqNaihi vadil haqxa naahi xar xyaacyaa vaNaaenausaar xyaa gaaqfti Asaxail xarca xyaacaq jyaqfTxva ]sa$ haqxa Asaxaq. 156lavakdacai hRxaicai maUIxae AXacaa caamadYacaq vakaWvait hq vaqkvaW naa>vaapauxaqe Asaxaaxa xyaa>xa xaXyaa>[a nasaxaaq xasaq>ca vaqzacaq #ana nasalqla bZaNa xasaaca naavaapauxaae bZaNa Asaxaaq. 157jyaa bZaNaala vaqzaxail {caa maahixa naahixa xaaq bZaNa vyaXae Asaxaaq jasaq, napausavakala s"aipaasaUna baalvakala janma zqxaa yaqxa naahi va baaKad gaaya gaaBaNa haqxa naahi. 158janmaNaaRyaa pZxyaqvak jaivaasa xyaacaq vakxaevya maaIhxa Asaavaq mhNaUna xaq #ana xyaala wavaq lagaxaq xaq #ana ][a%avakanaq maaqTYa pZqmaanaq IvawaXyaaenaa wavayaacaq Asaxaq. 159KaraqKarca, maaqTYa saava&aIgarinaq Ivacaar vakrNaara va vaxaena TqvaNaaRyaasa vaqza>xaamauWq (OpaInafaz) pakayaza haqxaaq. 160 ][avakvaxaa>naa ][a%avakanaq IvawaXyaasa IBaxai vaatql, raga yaqEel, vaqznaa haqxail, vakaqTLyaahi pZvakarq "aasa haqEel Asaq vaqkLyaasa xyaala svagaaecai ~arq ba>z haqxaaxa. 161][a%avakanaq KaaqtYa sxauxai paasaUna zUr rhavayaacaq Asaxaq va tivaka vakrNaaRyaasa javaW Tqvaavaq vakarNa xyaamauWq xaaq saxaxa sau&aarxa rhaxaaq. 162

jyaacai tivak haqxaq AXavaa jyaacaa (IvanaavakarNa) Ixarsvakar vaqkla jaaxaaq xaaq sauKaanaq Jaaqpaxaaq, Aarama[airpaNaq OTxaaq, Ina&aaesxapaNaq vaavarxaaq par>xau tivaka vakrNaarq va Ina>za Ixarsvakar vakrNaarq naft haqxaaxa. 163jaaq I~ja ][a%avak mhNaUna vakamaala lavalqla, Aapalq vakama va xyaa baraqbar Aava[yavak Asalqlq Iva&ai jaq vaqzaxa Izlq Aahqxa, yaXaasaa>ga paar paadql. 164 Aayae vaqzacaa AByaasa va xyaa baraqbar Aava[yavak rhsya ][avaqkl, xyaasaaTi vaqzaxa Izlqlq vakTaqr Inayama paaWql. 165jaaq bZaNa vaqzaxa Izlqlq vakTaqr vZxa vakrxaaq xaaq vaqzacaq vaacana InayaImaxapaNaq vakrql, vakarNa vaqzacaq A&yayana vakrNaq hq savae` ZqfT vakama Aahq. 166KaraqKarca I~ja, jaaq vaqzaxa Izlqlq vakTaqr vZxa pZamaaINavakpaNaq paaWxaaq, vaqzacaq paTNa Inaxya naqmaanaq vakrxaaq. 167jaaq I~ja vaqzacaa AByaasa vakrixa naahi va OpaIjaIvavaqksaaTi Exar vakama vakrxaaq xaaq [auz ^Trxaaq va xyaacaq va>[ajasau$a [auz^ Trxaaxa. 168 tipa: gaixaqxail 'gauNavakmae IvaBaaga[a:', pZmaaNaqpaIva"a Inayamaanausaar I~jaacaq xaina janma haqxaaxa. paIhla janma maaxaqcyaa paaqti haqxaaq, zusara janma Opanayana Iva&ainaq haqxaaq va Ixasara janma jaqvha xaaq `Za@xa Iva&ai ][avakxaaq. 169Fa xaina janmaaxail Opanayanaacaa janma xyaala vaqz ][avakNyaacaa AI&avakar zqxaaq. xyaana>xar saaIva"ai ma>"a xyaacai maaxaa samajaavai va ][a%avak Ipaxaa. 170Opanayanaacyaa Iva&aimauWq xyaala vaqz ][avakNyaacai parvaanagai ImaWxaq va xyaamauWq ][avakvaNaara xyaacaa Ipaxaa Trxaaq. 171jyaacaa Opanayana Iva&ai Jaala naahi xyaa>naq vaqzacaq vaacana vakravayaacaq nasaxaq. xyaa>nai pakvaPxa A>xyaIva&ai vakravayaacaq Asaxaaxa vakarNa, xaaq Opanayana haqNyaa Aa&ai [aza^samaana Asaxaaq. 172Opanayana JaaLyaana>xar batUla savae sa>ba>I&axa Iva&ai va saaqpasvakar ][avakavaq lagaxaaxa. xyaaxaUnaca xaaq vaqz ][avakxa jaaEel. 173vaqz ][avakNyaasa saurovaaxa vakrNyaa Aa&ai [apaXa GaqNyaacaa Iva&ai haqxaaq xyaasaaTi batU Aapala paaqfaaKa, z>d, jaanhvaq, vakmarpa_a, Exyaazi jaq IvawaXyaaesaaTi saa>Igaxalq Aahqxa xaq xyaanai naqsaavaqxa. 174jaaq IvawaXaie ][a%avakacyaa Garaxa rhaxaaq xyaa>naq xyaacyaa BaaqgaE>zi^yaa>caq caa>galq sa>yamana vakVna rhavayaacaq Asaxaq. A[aanaq xyaacai Aa&yaa]xmavak pZgaIxa caa>gali haqEel. 175batUnaq savakaWi snaana vakVna svaxa:la [au$ vakravaq, xyaana>xar paaNyaanaq A&yae zqOona zqva, {fai, Ipaxar Facaq paujana vakravaq. xyaasaaTi xyaa>cyaa Ica"a AXavaa maUIxaecaa Opayaaqga vakravaa va paIva"a A]gnaxa hvana Gaalavaq. 176batU ][a%aNa vakrixa Asaxaa>naa xyaanaq ma&a, maa>sa, ARxar, har, KaawpazaXae sauga>&ai vakrNaarq, Aa>bat gaaqfti, Fa>caa xyaaga vakravaa. xasaq>ca gariba jaivaa>naa "aasa zqOo nayaq. 177svaxaacyaa A>gaanaa ARxar lavaU nayaq. daq|axa saurmaa vakajaW GaalU nayaq, paayaaxa jaaqdq GaalU nayaq, Ca"ai vaapaV nayaq, Baaqga E>zi^yaq ORxaqIjaxa vakrNaaRyaa savae gaaqfti>caa xyaaga vakravaa. xyaaxa naa>ca, gaaNaq va vaawq vaajavaNaq Asaq vakahihi vakV nayaq. 178 jaugaar KaqWNaq, Ivaxa>dvaaz vakrNaq, taqmaNaq maarNaq, Kaaqtq baaqlNaq, s"aisa spa[ae vakrNaq, Exara>naa "aasa haqEel Asaq baaqlNaq hq va A[aa IvaGaaxavak gaaqfti vakrNaq vajae Aahq. 179Qvaktq Jaaqpaavaq, s"aisa>ga vakV nayaq, jaaq hsxama@XaUna vakrql xar xyaacaq paIva"a ba>&ana naft haqEel mhNaUna Asaq vakahihi vakV nayaq. 180I~ja batU jar svanaavasXaa Jaali xar Aa>GaaqW vakrql, xyaana>xar saUyaaecai pZaXaenaa vakravai, xyaana>xar {gvaqzxail {caa xainaza japaavaq AaINa A[ai Ivana>Ixa vakravai Iva>k, 'gaqlqlq paa@rofya pauna: mala pZapxa vhavaq'. 181 batU Aa`ZmaasaaTi paaNai Barql, pauklq gaaqWa vakrql, [aqNa gaaqWa vakrql, maaxai va vauk[a gavaxa AaNaql AaINa Baivak maagaql. 182hq IvawaXaie A[aa ga=hsXaa>vakdUna zrraqja IBa%aa AaNaxail jaq vaqz jaaNaxaaxa va xyaa>caq paalna vakrxaaxa AaINa Aapalq vakxaevya pZamaaINavakpaNaq paar paadxaaxa. 183

[avaPya haqEel xar xyaanai AapaLyaa javaWcyaa naaxaqvaaEevaka>vakdUna Baivak maagaU nayaq. par>xau, jar vakaqNai Exar yaaqgya nasaql jyaacyaa vakdUna Baivak maagaavai xar maga maa"a naaxaqvaaEevaka>vakdUna Baivak maa>gaNyaasa hrvakxa nasaavai. 184Asaq vakaqNaihi Baivak maagaNyaasaaTi nasaxail xar Exar vakaqNaahi ga=hsXaacyaa Gari jaaOona Baivak maagaavai par>xau, paapa vakrNaaRyaa maaNasaacyaa Gari jaaOo nayaq. 185paIva"a Agnai AaNaLyaavar xaaq jaImanaivar TqvaU nayaq, xyaaxa zrraqja [aa>xa va ga>BairpaNaq savakaWi va sa>&yaavakaWi hvana vakravaq. 186 jaaq batU Aajaari nasaUnahi zrraqja Asaq saaxa Izvasa Baivak maagaNyaasaaTi jaaxa naahi xyaala pZaya][caRxa vakravaq lagaxaq. xyaa pZaya][caRxaasa AvaIvakInaena (Gaqxalqli [apaXa maaqdNyaa ba*lcaq) Asaq mhNaxaaxa. 187[apaXa GaqxalqLyaa batUnaq pakvaPxa IBavaqkcyaa Annaavar OpaIjaIvavaka vakravayaacai Asaxaq. zusaRyaacaq Anna KaaOo nayaq. A[aaIrxainaq Baivak maagaUna Anna KaaNaq Opavaasa vakrNyaa saarKaqca samajaavaq. 188batUla yaaqgya vaatlq xar zusaRyaanaq Izlqlq Aanna KaaNyaasa hrvakxa naahi jar xaaq A>xyaftisa Aama>"aNaanaq gaqla Asaql. xasaq>ca zqva, Ipaxar Fa>naa vaaIhlqlq Anna va@ragyaa (jaaqgai) saarKaq KaaNyaasa hrvakxa nasaxaq. 189hq pakvaPxa bZaNa batUsa lagaU Aahq. Exar batUsa (%aI"aya, va@[ya), Fanai maa"a Asaq vakV nayaq. 190][a%avakacyaa Aazq[aanaq va QRhvaisau$a IvawaXaie batU saxaxa vaqzacyaa AByaasaaxa rmaql. xyaa][avaaya AapaLyaa ][a%avakacai saqvaa vakrql. 191svaxa:caq sa>paUNae Inayamana vakVna (Baaqga E>zi^yaq, vaacaa, mana) xaaq zaqnahi haxa jaaqdUna ][a%avakapauDq xyaacyaa vakdq pahaxa OBaa rahil. 192savae [arir Cavaklqlq Asaavaq paNa Ojavaa haxa maa"a OGada Tqvaavaa. yaaqgya vaxaeNaUvak Asaavai, jaqvha xyaala ][a%avak 'basa', Asaa Aazq[a zqEel xaqvhaca xyaanaq AapaLyaa Aasanaavar ][a%avakavakdq xaaq>d TqvaUna basaavaq. 193][a%avakacyaa Garaxa rhaNaaRyaa IvawaXyaaenaq ][a%avakapaq%aa vakmai maaqlacaq vas"a, zaIganaq naqsaavaqxa. Kaaxaa>naa vakmai Kaavaq (Aa&aa[aipaNaa vakV nayaq), lvavakr OTavaq va O[aira Jaaqpaavaq. 194][a%avaka[ai baaqlxaa>naa xaaq basalqla, Aadvaa padlqla, Kaaxaa Kaaxaa, xasaq>ca zusarivakdq xaaq>d TqvaUna OBaa Asaxaa>naa nasaavaa. xyaacaq haxa jaaqdlqlq Asaavaqxa. 195][a%avak OBaq Asaxail xar IvawaXyaaenai OBaq rhavaq, xaaq caalxa Asaql xar xyaacyaa baraqbar caalxa rhavaq, xaaq basala xar xyaacyaa parvaanagainaq basaavaq, xaaq baaqlxa Asaxaa>naa Qqvakavaq Asaq vaagaavaq. 196][a%avak basalq Iva>kvaa Jaaqpalqlq Asaxail xar xyaa>cyaa vakdq OBaq rahUna vaavaUkna baaqlavaq, xaaq la>ba A>xaravar Asaql xar xyaacyaa vakdq jaavaq (xyaala baaqlvaU nayaq), ][a%avak Kaalcyaa paaxaWivar Asaql xar xyaavakdq jaavaq AXavaa vaavaUkna baaqlavaq. 197IvawaXaie pahudlqla Asaql va ][a%avak javaW Aalq xar xyaa>naq naitpaNaq pahudavaq vaqdqvaavakdq laqWUna baaqlU nayaq. 198IvawaXyaaenaq ][a%avakacai navaPvakl vakV nayaq. xyaala xyaacyaa paaTi vaavaukLyaa zaKavaU nayaq. ][a%avakacaq naa>va Gaqxaa>naa AazryauvaPxa sa>#a Aa&ai jaaqdUna baaqlavaq. (IvawaXyaaenaa AapaLyaa ][a%avakaba*l Aazr Asaavaa mhNajaq ][a%avak AI&avak caa>galq ][avakvaU [avaqkl.) 199jaqvha yaaqgya AXavaa AyaaqgyaIrxyaa ][a%avakacai InaBaexsanaa haqxa Asaxaq xaqvha IvawaXyaaenaq Aapalq vakana JaavaUkna Gyaavaqxa, Iva>kvaa xaqXaUna zUr InaGaUna jaavaq. (][a%avakacyaa samaXaenaaXae vakahi baaqlNyaacaa pZyaasasa$a vakV nayaq.) 200 ][a%avakacai tivaka vakrNaq, xyaa>cai caqfta vakrNaq Asaq vaqkLyaanaq xaaq IvawaXaie pauDil janmai gaaDva haqxaaq. jaaq IvawaXaie xyaa ][a%avakacyaa pa@[aavar jagaql xaaq Ivaktvak banaql, jar ][a%avakacaq naa>va IvanaavakarNa baznaama vakrql xaaq vauk"aa haqEel, jaaq ][a%avakacaa ~qfa vakril xaaq maaqTa Ivakda haqEel. 201zusaRyaanaq saa>Igaxalq mhNaUna ][a%avakacai saqvaa vakV nayaq (svaqcCqnaq vakravai). saqvaa ragaavaUna vakV nayaq. O>ca jaagai basalqla Asaql xar Kaali Oxarona ][a%aqvakanaa AIBavaazna vakravaq (xasaq>ca basaUna AIBavaazna vakV nayaq). 202][a%avakacyaa AasanaajavaW basaU nayaq. vaaRyaacyaa Iz[aqxa basaU nayaq. Asaq baaqlU nayaq jaq ][a%avakala QqqvaUk yaqNaar naahi. 203

ba@l, Gaaqda AXavaa O>tanaq KaqcaLyaa jaaNaaRyaa gaadixa IvawaXaie basaU [avaqkl. gavaxaacyaa vaukrNaaxa, zgadavar, lavakdacyaa ba@Tvakixa va naa>vaqxa basaNyaasa hrvakxa nasaxaq. 204 jar IvawXyaaecyaa ][a%avakacaq ][a%avak Baqtlq xar xyaa>naa ][a%avaka>naa jasaa maana zqxaaxa xasaa wavaa. par>xau, xyaa>cyaa parvaanagai (][a%avakacyaa) ][avaaya xyaacyaa Garaxail AazrNaiya ma>dWi>naa AIBavaazna vakV nayaq. 205jaq jaq xyaa IvawaXyaaesa yaaqgya maagaez[aena vakrxaaxa maga xaq ][a%aNaacaq Asaaq AXavaa vaxaeNaUvakicaq Asaavaq, paapamauvaPxa rhaNyaacaq ][avakvaxaaq xyaa savaae>caa IvawaXyaaenaq Aazr vakravaa. 206 batU xyaacyaa savae varifTa>[ai xasaaca vaagaql jasaa xaaq xyaacyaa ][a%avaka[ai va xyaa>cyaa naaxaqvaaEevaka>[ai, jaq xyaacyaaca vaNaaecaq Aahqxa, vaagaql. 207][a%avakacaa maulgaa vayaanaq maaqTa AXavaa lhana Asala xari jar xaaq vadila>cyaa Qqvajai ][avakvaxa Asaql va savae [aas"aq, A>ga ][avakvaxa Asaql xar xyaala ][a%avakca samajaUna xyaa pZmaaNaq sanmaanapaUvaevak vaagavaavaq. 208IvawaXyaaenaq jari ][a%avakacyaa maulala sanmaanapaUvaevak vaagavalq xari xyaacai saqvaa mhNaUna xyaacaq paaya caqpaNaq, xyaala Aa>GaaqW GaalNaq, xyaacaq Oftq KaaNaq Asaq vakhihi vakV nayaq. 209][a%avakacai paxnai jar xyaacyaaca vaNaaecai Asaql xar xaila ][a%avakapZmaaNaqca sanmaana wavaa. par>xau, jar xai Exar (hlvaPyaa) vaNaaecai Asaql xar pakvaPxa OTUna sanmaana zqNyaa][avaaya Exar vakahihi vakV nayaq. 210IvawaXyaaenaq ][a%avakacyaa paxnaisa Aa>GaaqW GaalNaq, Ixacaq paaya caqpaNaq, Ixala xaql lavaUna mazena vakrNaq AXavaa Ixacaq vaqksa Iva>carNaq A[ai vakamaq vakrNaq vajae Aahq. 211vaisa vafaqe vaya Jaalqla IvawaXaie jaaq yaaqgya va Ayaaqgya Facai jaaNa raKaxaaq xyaanai AapaLyaa ][a%avakacyaa paxnaicaq paaya pavakdUna Ixala AIBavaazna vakravayaacaq naahi. 212s"aicaa svaBaava Asaxaaq Iva>k, xai paurofaasa ORxaqIjaxa vakrixa Asaxaq. xyaasaaTi paurofaanaq baqsaava&a haqOona Ixacyaa Aahari jaaOo nayaq. 213s"aicai svaaBaaIvavak %amaxaa Asaxaq Iva>k, xai vaqkvaW maUKaaelaca naahi xar saava&a va bauI$maana maaNasaalasau$a vaasanaqcyaa Aahari GaalUna BZft vakV [avakxaq. 214svaxa:cyaa AaEe, bahiNa AXavaa Baavaacai paxnai, maulgai Fa>cyaasah Qvaka>xaaxa rahU nayaq. vakarNa vaasanaa maaqTYa maaqTYanaa BZft vakV [avakxaq. 215Asaq Asalq xari lhana vayaacaa batU jaImanaivar laqWxa rahUna AapaLyaa ][a%avakacyaa paxnaisa AIBavaazna vakV [avakxaaq, 'maaxaq mai xaula namasvakar vakrxaaq'. 216la>bacaa pZvaasa vakVna Aalqla IvawaXaie Gari (][a%avakacyaa) AaLyaavar pZXama ][a%avakacyaa paxnaicaq paayaa padql va AIBavaazna vakrql. vakarNa xaq xyaacaq vakxaevya Asaxaq. 217jasaq jamaina KaaqzUna xyaaxaUna paaNai vakaDxaaq xasaq IvawaXaie ][a%avakavakdUna #anaropai paaNai vakaDUna GaqOona xaq ImaWvaU [avakxaaq. 218IvawaXaie vaqksa vakapaUna tavaUk [avakxaaq xasaqca vaqksaacai bat TqvaU [avakxaaq Iva>kvaa, daqvaPyaavar vaqksaacai [aq>di TqvaU [avakxaaq. IvawaXaie saUyae Aavaka[aaxa xaWpat Asaxaa>naa JaaqpaNaar naahi. 219jar IvawaXaie saUyae Aavaka[aaxa Asaxaa>naa JaaqpaUna raIhla (jaaNaiva paUvaevak AXavaa A#anaanaq) xar pZaya][caRxa mhNaUna xyaa>naq zusaRyaa Izva[ai Opavaasa vakravaa va xyaaca baraqbar saaIva"ai ma>"a japaavaa. 220A[aaIrxainaq saUyae Ogavaxaa>naa va maavaWxaa>naa JaaqpaNaq ha pakarca maaqTa zaqfa Aahq va xyaasaaTi pZaya][caRxa vakrNaq Aava[yavak Aahq. 221 IzlqLyaa Inayamaanausaar xaaq pZXama Aacamana vakVna savakaW va sa>&yaavakaW A[aa zaqnahi sa>&aipZvaka[aacyaa samayai [au$manaanaq paIva"a ITvakaNai basaUna vaqzacaq vaacana smarNa vakrql. 222Qvakzi s"ai AXavaa Kaalcyaa vaNaaexail maaNaUsa svaxaacyaa manaacyaa Aana>zasaaTi [aas"aaByaasa vakrixa Asaql xar xyaaba*l Aa%aqpa GaqOo nayaq. 223vakahi jaNa Asaq samajaxaaxa Iva>k, Aa&yaa]xmavak saamaXyae va sa>paRxai `ZqfT Aahq, Exar vakahi samajaxaaxa Iva>k, sa>paRxai `ZqfT, Exar vakahi mhNaxaaxa Iva>k, vaasanaa paUxaie va sa>paRxai hq>ca A>Ixama, vakahi samajaxaaxa vaqkvaW Aa&yaaxmaca `ZqfT,

vakahi samajaxaaxa vaqkvaW sa>paRxai `ZqfT, vaasxaIvavak pahaxaa Aa&yaaxma va sa>paRxai zaqnahi mahxvaacaq Aahqxa. ORxama jaivanaasaaTi hq savaeca (Ixanahi) yaaqgya pZmaaNaaxa Aava[yavak Asaxaaxa. 224jari pakar vaaEet rixyaa ][a%avak, AaEe, baapa, maaqTa BaaOo vaagalq xari bZaNaanaq xyaa>caa Ixarsvakar vakV nayaq. 225xyaanaq ][a%avakaxa bZ pahavaq, vadilaxa pZjaapaIxa, maaxaqxa BaUmaaxaa va vadil Baavaaxa svaxa:la pahavaq va xyaa>naa maapak vakrvaq. 226maulala janma zqNaq va na>xarcai vakaWjai GaqNaq Fa vakamaacai parxapaqkd maul> vak&aihi vakV [avakxa naahi. 227 FasaaTi ][a%avakacaq mana Ija>vaUkna va AaEe baapaacai saqvaa vakVna jaq xyaala pZapxa haqEel xaq maaqTq xapa vakVnahi ImaWNaar naahi. 228Fa IxaGaa>cai saqvaa vakrNaq maaqTYa xapasyaqpaq%aa jaasxa caa>galq Asaxaq. xaqvaDq vakrNaaRyaala Exar zusari vakaqNaxaihi xapasyaa vakrNyaacai Aava[yavakxaa nasaxaq. 229hq IxaGaq (][a%avak, AaEe, baapa) mhNajaq xaq xaina xaxvaq, xaina jaga>, xaina vaqz AaINa xaina Agnai Aahqxa Asaq samajaUna vaagaavaq. 230KaraqKarca janmazaxaa gaRhapaxya Agnai samaana Asaxaaq, maaxaa zI%aNaagnai va ][a%avak Ahvanya Agnai saarKaq Asaxaaxa. hq xaina Agnai AIxa AazrNaiya Asaxaaxa. 231jaaq ga=hsXaa`Zmaaxa gaqLyaana>xarsau$a Fa xaiGaa>naa IvasarNaar naahi va xyaa>cai vakzr vakril xaaq xaina jaga> Ija>vaqkl. xaqjasvai vakayaa pZapxa Jaalqla Asaa haqEel va jagaacai savae sauKa xyaala pZapxa haqxail. 232AaEecaa maana raKaUna pa=Xvaicaq jaga Ija>vaqkl, vadila>caa maana raKaUna ma&ya jaga (Aavaka[a) Ija>vaqkl va ][a%avakacaa maana raKaLyaamauWq xaaq bZ Ija>vaqkl. 233jaaq Fa IxaGaa>caa maana raKaxaaq xaaq savae vakahi vakxaevyaq paUNae vaqkLyaapZmaaNaq savae vakahi ImaWvaxaaq par>xau, jaaq xyaa>caa Avamaana vakrxaaq xaaq savae ya#yaaga vakVnahi vyaXae Trxaaq. 234jaaqvar hq IxaGaq jaiva>xa Aahqxa xaaqvar xyaa>cai saqvaa vakrNyaaxa va xyaa>cyaa Aa#a paaWNyaaxa, xyaa>naa sauKa zqNyaaxa &anyaxaa maanaavai. 235parlaqvakaxa ORxama gaIxa ImaWaq mhNaUna xyaanaq Fa IxaGaa>cai parvaanagai GaqOonaca savae vakahi (Ivacaar, baaqlNaq va vakxaevya) vakravaq. 236Fa IxaGaa>caa maana raKaUna jaq vakahi vakravaq. vakarNa, xaqca Karq vakxaevya samajaavaq, xyaapaq%aa zusarq vakahihi AI&avak mahxvaacaq nasaxaq. 237vaqza>var jyaacaa ADW Iva`vaasa Aahq xaaq hlvaPyaa maaNasaavakdUna sau$a #ana pZapxa vakV [avakxaaq xasaq>ca hlvaPyaa vaukWaxa sau$a ORxama l%aNaq Asalqli paxnai ImaWvaU [avakxaaq. 238(vaqzavar Iva`vaasa Asalqla) jahraxaUna Ama=xa vakaDU [avakxaaq, lhana maulavakdUna mahana [ahaNapaNa va [a"aUvakdUna mazxa ImaWvaU [avakxaaq. xasaq>ca A[au$ pazaXaaexaUna [au$ saaqnaq vakaDU [avakxaaq. 239ORxama paxnai, nyaayaacaq Inayama, [au$xaa, caa>gala salMa AaINa Anaqvak vakla Ivawa vakaqNaavakdUnahi ImaWvaxaa yaqxaaxa pakvaPxa [aaq&aNyaacai vakla Asali paaIhjaq. 240 AapazHvakaWi Kara IvawaXaie vaqzacaq #ana AbZaNaavakdUna sau$a pZapxa vakV [avakxaaq. xaaq xyaa ][a%avakacyaa maagaUna caalql jaaqvar xaaq xyaacyaa vakdUna ][avakxa Aahq. 241jyaala svagaaexa sXaana paaIhjaq xaaq vak&aihi AbZaNaacyaa baraqbar rhaNaar naahi va jyaa bZaNaala vaqzacaq va A>gaa>caq #ana naahi xyaacyaa baraqbar sau$a rhaNaar naahi. 242 tipa: vaqzacai A>gaq mhNajaq OpaInafazq, ArNyavaqk va bZaNavaqk Aahqxa.par>xau, jar IvawaXyaaesa sa>paUNae Aayaufya ][a%avakavakdq rhavayaacaq Asaql xar xyaa>naq xyaacai saqvaa marqpayae>xa vaqkli paaIhjaq. 243jaaq bZaNa ][a%avakacai Aajanma saqvaa vakrql xyaala ma=xyaUna>xar vakayama svagaaexa sXaana pZapxa haqxaq. 244

samaavaxaena Iva&ai (][a%aNa sa>paLyaana>xar svaga=hi jaaNyaacaa Iva&ai) haqNyaa Aa&ai IvawaXaie ][a%avakala vakaqNaxaihi Baqt zqNaar naahi. par>xau, ][a%avakacyaa parvaanagainaq xaaq xyaacyaa Qqpaxainausaar [aqvatcyaa snaanaana>xar xyaa ][a%avakala Baqt zqOo [avakxaaq. 245[aqxa, saaqnaq, gaaya, Gaaqda, C"ai, jaaqdq, Aasana, &aanya, xaajai Baajai Asaq vakahihi xaaq AapaLyaa ][a%avakasa Baqt mhNaUna zqOo [avakxaaq. 246jaaq IvawaXaie ][a%avakavakdq vakayama rhaxaaq xaaq xyaa ][a%avakacyaa ma=xyaUna>xar xyaacyaa maulacai (jar xaaq maulgaa xyaa layavakicaa Asaql xar) baayavakaqcai, naahixar xyaacyaa saIpa>dacai (vauktU>bai) saqvaa Ixaxavakica vakrixa rahil. 247Fa>pa@vaki vakaqNaihi nasaql xar xyaa>cyaa paIva"a Agnaicai saqvaa Izvasa ra"a Asaq marqpayae>xa vakravaq. 248jaaq bZaNa A[aa pZvakarq Aapalq saqvaa vZxa marqpayae>xa paaWxaaq xaaq marNaana>xar Occa vakaqticyaa jaagai jaaEel va pauna: janma GaqNaar naahi. 249

zusara Baaga samaapxa ---

Qva>kzr Baaga baara Aahqxa. 1) paIhLyaa Baagaaxa Iva`vaacai InaImaexai, I~jaacai vakxaevyaq saa>Igaxali Aahqxa.2) na>xarcyaa paa>ca Baagaa>xa z@na>Izna vakamaq, IvaI&a, Ivavaah AaIzcaq jaivana, vaukt>Uba jaivana, ga=hsXaa`Zmaacai vakxaevyaq va na>xarcyaa vaanapZsXaa`Zmaaxail jaivana3) saaxavaa va AaTvaa Baaga sa@Inavakacai vakxaevyaq va rajaacai vakxaevyaq saa>Igaxali Aahqxa.4) navavaa Baaga vakayaza vakanau baabaxacai maaIhxai zqxaaq.5) zhavaa Baaga jaaxai vyavasXaa va samaaja vyavasXaa AaINa rajya vyavasXaq baabaxacai maaIhxai Izli Aahq.6)Avakravaa va baaravaa Baaga samaajaacai va vya]vaPxacai na@Ixavak mauLyaq saa>Igaxali Aahqxa, xaxva#ana va A&yaaxma Fa>cai

maaIhxai Izli Aahq. xyaaxa saxya, paapa, pauNya, sa>nyaasa, xapasyaa, xaxva][alxaa, pa`caaRxaapa Fa>caa Ivacaar vaqkla Aahq.

7) baaravyaa Baagaaxa paIva"a Inayama vakaWanausaar bazlNyaacai pa$xa Izli Aahq xyaacaa AXae manausma=xai OxvZka>xavaazi AsaUna jadvaazi naahi hq spaft haqxaq. xyaaxa hq navaina Inayama vakaqNai vakravaqxa va vakaqNai vakV nayaqxa Faba*lcaq Aazq[a Izlq Aahqxa.

Ih>zU maanyaxaa OxvZka>xa haqxaaxa mhNajaq vakalacyaa Anausaranaq bazlxaaxa. xasaq Eeslama ma&yaq haqxa naahi. mhNaUna [a>Bar vafaaepaUvaiecaa Ih>zU &amae Aaja paaWla jaaxa naahi. Ih>zU par>para Qvakawa va=%aa pZmaaNaq Asaxaaxa va Eslamacyaa par>para Qvakawa pauxa|apZmaaNaq Asaxaaxa. mhNajaq va=%a jari Anaqvak vafaaecaa jaunaa Asala xari xyaacai pZxyaqvak dahWi navaina va xaajai Asaxaq. xasaq>ca pauxaWa jaunaa Asaql xar xyaacaa pZxyaqvak Baaga Ixaxavakaca jaunaa Asaxaaq. pauxaWa xautla xar xaaq paunha xayaar haqxa naahi xyaa Olt va=%a maaqdla xar xaaq paunha vaaDUna xayaar haqxa Asaxaaq. Ih>zU par>para saxaxa paunaroIjavaixa haqxa (OxvZka>xavaazi) Asaxaaxa, bazlxa Asaxaaxa xasaq Eslama AXavaa ]KZ`cana &amaaexa haqxa (jadvaazi) naahixa.Ih>zUma&yaq Anaqvak Ivacaar pZvaah AaDWxaaxa xasaq Eslama va Exar &amaaexa nasaxaq. xaqXaq Qvakca Ivacaar pZvaah Asaxaaq. xyaa>naa sa>sXaapavak Asaxaaq. xyaa>caa Qvakca zqva Asaxaaq. xyaaxa vakaqNai bazl saucavala xar xaaq A&amae samajala jaaxaaq va xyaaIvaro$ vakarvaaEe haqxaq. hq savae AsaLyaanaq xaq paursva=kxa &amae Trxaaxa xasaq Ih>zU ma&yaq naahi. ha mahxvaacaa pakrvak Aahq. mhNaUna Ih>zU ha pZcaIlxa AXaaenaq &amae Trxa naahi. xai Qvak Ivacaar pZNaali Aahq jai saz@va Awyaavaxa haqxa rhaxaq Aahq.

Opalb&a maaIhxaipZmaaNaq manausma=xai Esavai sana paUvae 1500 vafaqe Ilhili gaqli.

manausma=xai - Ixasara Baaga {1-286}][a%avakavakdq rahUna vaqz ][avakNyaacaq vZxa xaisa vafaqe paaWavayaacaq Asaxaq, par>xau jar xaaq hu[aar Asaql xar xaq pa>&ara vafaaecaq Iva>kvaa pakvaPxa saaxa vafaaecaq Asaavaq. naahixar vaqz ][avakNyaasaaTi jaqvaDa vakaW lagaql xaqvaDYa vakaWacaq Asaavaq. 1jyaa IvawaXyaaenaq xaina vaqz Iva>kvaa zaqna Iva>kvaa Qvakca vaqz rixasarpaNaq ][avaUkna paUNae vaqkla Aahq xaaq xyaana>xar ga=hsXaa`Zmaaxa pZvaq[a vakV [avakxaaq. 2jaaq vaarsaa hanaq vaqzacaa AByaasa vakrxaaq xyaacaa sanmaana vakrNyaasaaTi xyaala Qvaka sau>zr Aasanaavar basavaUna har GaalUna na>xar xyaala Qvak gaaya zana vakravai va ma&a AaINa xaupaacaa pZsaaz wavaa. 3][a%aNa paUNae Jaalqla I~ja AapaLyaa ][a%avakacyaa parvaanagainaq snaana vakril, xyaa na>xar samavaxaena Iva&ai (][a%aNa paUNae JaaLyaavar svaga=hi jaaNyaa Aa&ai vakravayaacaa Iva&ai) vakril. xyaa na>xar xaaq yaaqgya saul%aNaq [ariravar AsalqLyaa xyaacyaaca jaaxaixail s"ai[ai lgna vakril.4I~jaanaq lgnaasaaTi jai s"ai Inavadavayaacai xai xyaacyaa AaEevakdUna saIpa>d (vaukt>Ubai) nasaavai. xasaq>ca vadila>vakdUna sau$a pZxya%a naaxaqvaaEevak nasaavai. 5 Ivakxaihi mahana, `Zima>xa, Gaaqdq, [aq|a, &ana&aanya AXavaa Exar maalmaRxaa Asalqli Asali xari xyaa vaUktU>baaxa xyaanaq lgna vakV nayaq A[ai ITvakaNaq Aahqxa xai A[ai, 6paIva"a Inayamaa>caq paalna na vakrNaarq Gar, jyaa Garaxa pakvaPxa mauli janmaxaaxa, jyaa Garaxa vaqzacaa AByaasa haqxa naahi, jyaa Garaxail maaNasaa>cyaa A>gaavar jaad vaqksa Aahqxa, jyaa Garaxa IpaDijaaxa vyaa&ai Aahqxa, jyaa Garaxail paurofaaxa napausavakxaa AaDWxaq, jyaa Garaxa vaqd Aahq, paa>Drq vakaqd AXavaa maharaqga Jaalqla Esama Aahq. 7xyaanaq A[ai s"ai vakV nayaq Ijacaq vaqksa lal Aahqxa, Ijacyaa Garaxa KaUpa jaasxa maaNasaq Aahqxa, jai naqhmai Aajaari Asaxaq, Ijacyaa [ariravar Izsaxail Exavaqk vaqksa Aahqxa (paayaavar, haxaavar, caqhRyaavar), Ijacyaa daqvaPyaavar vakmai vaqksa Aahqxa, jai pakar badbadi, vaacaaW, vakjaaga Aahq, Ijacaq daqWq lal Aahqxa. 8Ijacaq naa>va na%a"aavaVna, JaadavaVna, nazivaVna, hlvaPyaa jaaxaixail naa>va, pa%ai, saapa, zasa, pavaexa, Fa>vaVna Tqqvalq Aahq, xasaq>ca IBaxai vaatavai Asaq naa>va Aahq A[ai s"ai lgnaasaaTi GaqOo nayaq. 9[ariraxa vakaqNaxaqhi vya>ga nasalqli, pZsanna vakrNaarq naa>va Asalqli, sauda@l baa>&aa Asalqli, da@lzar caalNaari (gajagaaImanai), daqvaPyaavar BarpaUr vaqksa Asalqli, lhana zaxa Asalqli, haxa narma Asalqli, 10[ahaNaa bZaNa lgnaasaaTi A[ai baayavakaq svaivakarNaar naahi Ijala BaaOo naahi, Ijacaa baapa maahixa naahi, zRxavak Gaqxalqli, jai vaukmaaIrvaka naahi. vakarNa A[aa lgnaamauWq xaaq paapai TV [avakxaaq. 11I~jaacyaa paIhLyaa lgnaasaaTi xyaacyaa jaaxaixail Asaavai. par>xau, jar AaNaKaina lgnaq vakrNyaacai EcCa Asaql xar pauDq IzLyaa vZkmaanaq xyaa xyaa vaNaaecyaa s"aiyaa>sa xyaanaq Inavadavaq. 12zusari baayavakaq bZaNa AXavaa %aI"aya Asaavai, Ixasari %aI"aya AXavaa va@[ya Asaavai, [auz^ s"ai lgnaa][avaaya Tqvaavai vakrNa xai pakvaPxa [auza^[aica lgna vakV [avakxaq. 13vakaqTLyaahi pZacaina saaIhxyaaxa [auz ^s"ai bZaNaacai Iva>kvaa %aI"ayaacai pZXama paxnai AsaLyaacaa OlMqKa AaDWxa naahi. jari Ivakxaihi AdcaNaixa xaq Asalq xari xaq [auz ^s"ai[ai lgna vakrixa naahixa. 14zubaeU$inaq jar vakaqNyaa bZaNaanaq [auz ^s"ai[ai lgna vaqklq xar lvavakrca xyaacaa Rhasa haqOona xyaacaq sa>paUNae vaukt>Uba [auz^ haqEel. 15A"ai va gaa@xama {fai>cyaa maxaq xyaa>caa maulgaa OxaXya jyaanaq [auz^ s"ai[ai lgna vaqkLyaanaq xaaq baIhfva=kxa Trla. [aa@navaka pZmaaNaq maulgaa Jaala xar xaaq [auz^ Trxaaq. Ba=gau va manau>cyaa maxaq pau"a pZa]pxanaq xaaq bZaNa [auz^ Trxaaq. 16jaaq bZaNa [auz ^s"ai baraqbar samaagama vakrxaaq va jar xyaapaasaUna maul Jaalq xar ma=xyaUna>xar xaaq narvakaxa jaaxaaq. xyaala svaxa:la bZaNa mhNavaUna Gaqxaa yaqNaar naahi. 17

xyaacaq vakarNa, AaIzz@vaxaq (Ipaxar) va Exar zqva A[aa bZaNaanaq Izlqlq pZsaaz Kaaxa naahixa. Iva[aqfa vakVna jar xyaanaq xaaq pZsaaz [auz^ s"aicyaa mazxainaq xayaar vaqkla Asaql. Asaa bZaNa svagaaexa vak&aihi jaaNaar naahi. 18jaaq bZaNa [auz ^s"aicaq AaqT caatxaaq, jaaq Ixacaa `vaasaaq>` vaasa Gaqxaaq AaINa jyaala xyaamauWq pau"a pZa]pxa haqxaq xyaala %amaa naahi. 19 tipa: AaIzz@vaxa mhNajaq Qvakzma saurovaaxaila janmalqlq mhNaUna xyaa>naa Ipaxar Asaq sau$a mhNaxaaxa. vakarNa xaqca savaaexa Aa&ai maqlqlq Aahqxa. mhNaUna savae `Za$ Iva&ai xyaa>cyaa smarNaanaq vakravayaacaq Asaxaaxa. Aaxaa AapaNa jaq AaT pZvakarcaq lgna Iva&ai Aahqxa xyaa>cai maaIhxai vakVna GaqOo yaa. caarhi vaNaaecaq laqvak, jaq Fa jagaaxa paapa va pauNya vakmaqe jaiva>xa Asaxaanaa> va maqLyaana>xar sau$a vakrixa Asaxaaxa, xaq A[aaIrxainaq lgna vakrxaaxa. 20hq lgna Iva&ai (1) bZ, jaq bZaNaa>saaTi yaaqgya saa>Igaxalq Aahqxa, (2) zqvaa>caq, (3) {fai>saaTi (A[ae), (4) pZajaapaxya, (5) Asaur, (6) ga>&avae, (7) ra%asa, (8) pa@[aacai Asaq xaq Aahqxa. 21vakaqNaxyaa vaNaaesa vakaqNaxaa lgna Iva&ai yaaqgya va vakaqNaxaa Ayaaqgya xaq Qqvak, xyaaca pZmaaNaq A[aa lgnaa>cyaa xyaapaasaUna haqNaaRyaa Apaxyaa>var vakaya paIrNaama haqxaaq xaq sau$a saagaxaaq. 22vZkmaanaq pahaxaa bZaNaa>saaTi paIhlq saha lgna Iva&ai yaaqgya Asaxaaxa. [aqvatcaq caar %aI"ayaa>saaTi caa>galq Asaxaaxa va xaq>ca caar xyaaxaUna ra%asa vagaWxaa va@[ya va [auza^sa yaaqgya saa>Igaxalq Aahqxa. 23{fai>cyaa maxaq paIhlq caar bZaNaa>saaTi yaaqgya Asaxaaxa. %aI"ayaa>saaTi ra%asa va va@[ya va [auza^>saaTi Asaur saa>Igaxala Aahq. 24par>xau, Fa paIva"a Inayamaa>xa vaqgaWq Izlq Aahq, xyaa pZmaaNaq [aqvatcyaa paa>caa>pa@vaki xaina Iva&ai va@&a va Orlqlq zaqna Ava@&a samajaavaq Asaq Izlq Aahq. pa@[aacai va Asaur Iva&ainaq lgnaq vak&aica vakV nayaq Asaq xaq Inayama saucavaxaaxa. 25paIva"a InayamaapZmaaNaq %aI"ayaa>sa ga>&avae va ra%asa Iva&ai IvaBavaPxa AXavaa Qvak"apaNaq yaaqgya saa>Igaxalq Aahqxa. 26Ipaxyaacyaa Qqpaxainausaar Opavar vaknyaa zagazaIganyaanai maDvaUna sanmaanapaUvaevak rixyaa vaqza>xail {caa>cyaa Occaranaq [au$ vakVna A[aa paIr]sXaxaixa navarzqvaala sanmaanapaUvaevak rixyaa Aavaahna vakVna lgna haqxaq xaaq bZ Iva&ai samajaavaa. 27ya#yaaga vakrNaaRyaa pauraqhixaasa jaqvha xyaavaqWi Opavar vaknyaqcaa Ipaxaa Ixala saal>va=kxa vakVna xyaala sanmaanapaUvaevak rixyaa (vaknyaa)zana vakrxaaq xaaq zqva Iva&ai samajaavaa. 28navarzqvaa vakdUna paIva"a Inayamaa>nausaar gaaya, ba@l zaqna jaaqd GaqOona Opavar va&aucaa Ipaxaa Ixala zqxaaq (vaknyaa)zana xaaq {fai (A[ae) Iva&ai samajaavaq. 29 tipa: hq savae zana pauna: xyaa maulisa Ixacaq s"ai&ana mhNaUna wavayaacaq Asaxaq.sma=xaicyaa par>parqnausaar jaqvha Opavar va&aucaa Ipaxaa OBayaxaa>naa (navara navari) xyaa>cai va@vaaIhvak vakxaevyaq samajaavaUna saa>gaUna maga xyaa>naa Ivavaahixa Gaaqfaixa vakrxaaq xaaq pZajaapaxya Iva&ai samajaavaa. 30jaqvha Opavar maulisa va Ixacyaa vaukt>Ubaasa &anaza@lxa zqOona savaesa>maIxanaq lgna vaqklq jaaxaq xaqvha xyaa lgnaasa Asaur Iva&ai Asaq mhNaxaaxa. 31samaajaacyaa maanyaxaqcaa Ivacaar na vakrxaa> svaqcCqnaq jaqvha zaqna (s"ai va paurofa) Qvak"a haqxaaxa jaqXaq vaqkvaW sa>Baaqga ha Qvakca O*q[a Asaxaaq xaqvha xaq ga>&avae Iva&aicaq lgna samajalq jaaxaq. samaaja, vaukt>Uba Exyaazi jabaabazaRyaa>caa xyaaxa Ivacaar nasaxaaq. 32 tipa: ga>&avae Ivavaahasa naqhmaica samaajaacaa Ivaraq&a Asaxaaq.jabarzsxainaq maulicyaa naaxaqvaaEevaka>caa Ivaraq&a maaqdUna pZsa>gai xyaa>naa maaVna maulicyaa EcCq IvaV$ A[aaIrxainaq paWvaUna jaaq Ivavaah vaqkla jaaxaaq xyaasa ra%asa Ivavaah Asaq mhNaxaaxa. 33 tipa: Ivavaah ha [abz ra%asa lgnaasaaTi Aahq parxau, xaaq hlMi lgna Fa AXaie vaaparla jaaxaaq. maulila Kaaqti Aa`vaasanaq zqOona Ixacyaa naaxaqvaaEevaka>naa paksavaUna, Ixala xai Jaaqpaqxa Asaxaa>naa paWvaUna naqOona jaq lgna haqxaq xaaq savaaexa hina pZvakarcaa va mhNaUna paapavakarvak Asaa lgna pZvakar Aahq, xyaala pa@[aacai lgna Asaq mhNaxaaxa. 34 tipa: Asaq lgna pa@[aacai (paTaNa) laqvak vakrixa mhNaUna Asaq naa>va Asaavaq. bZlgna hq bZaNaaxa savaemaanya samajalq jaavaq. xyaaxa vaknyaazana vakrxaa>naa A&yae zqNaq caa>galq Asaxaq. Exar vaNaaexa baaqlNai vakVna saama>jasyaanaq ha Iva&ai vakrxaaxa xaq yaaqgya Aahq. 35Ahaq bZaNaanaaq, Aaxaa manaunaq Fa IvaIva&a lgna Iva&ai>caq vakaya mauLyamaapana vaqklq Aahq xaq Qqvaka. 36 tipa: hlMi mauli vakdUna h>uda GaqOona lgna vakrxaaxa xyaacaa OlMqKa manausma=xaixa naahi. manausma=xaipZmaaNaq maulavakdUna hu>da wavayaacaa Asaxaaq.

bZ lgnaaxaUna janmalqla maulgaa jaqvha vakahi sxauxya vakayae vakrxaaq xaqvha xaaq xyaacaq zha paUvaeja va xaaq svaxa: AaINa na>xarcaq zha va>[aja A[aa Qvakvaisa IpaDYa>caq vakLyaaNa vakrixa Asaxaaq. 37z@va lgnaaxaUna janmalqla maulgaa jaqvha vakahi sxauxya vakayae vakrxaaq xaqvha xaaq xyaacaq saaxa paUvaeja va xaaq svaxa: AaINa na>xarcaq saaxa va>[aja A[aa pa>&ara IpaDYa>caq vakLyaaNa vakrixa Asaxaaq. A[ae lgnaaxaUna janmalqla maulgaa jaqvha vakahi sxauxya vakayae vakrxaaq xaqvha xaaq xyaacaq xaina paUvaeja va xaaq svaxa: AaINa na>xarcaq xaina va>[aja A[aa saaxa IpaDYa>caq vakLyaaNa vakrixa Asaxaaq. pZajaapaxya lgnaacyaa maulamauWq zaqnahi baajaUcaq saha O$arxaaq. 38 tipa: jasaq saxvakmaaecaq xasaq>ca vaukvakmaaecaq sau$a samajaavaq. paIhLyaa caar lgna pZvakaraxaUna haqNaari Apaxyaq xaqjasvai, bau$imaana, gauNavaana, vaqzacaq A&yayana sahjapaNaq vakrNaari Asaxaaxa va mhNaUna ][afTsa>maxa haqxaaxa. 39Anaqvak ORxama gauNaa>nai yauvaPxa Asaq xaq savae pZvakarcaq Aana>z Baaqga GaqNaarq, #anai, saupZ]sa$, janamaanya Asaq haqxaaxa AaINa IzGaaeyaufai Asaxaaxa. 40na>xarcyaa caar sazaqfa lgna pZvakara>paasaUna haqNaari sa>xaxai zugaeuNai, zuft, vakpati, Kaaqtq baaqlNaari va vaqzacaa va paIva"a Inayamaa>caa Apamaana vakrNaari Asaxaq. 41sazaqfa lgnaa>paasauna sazaqfa sa>xaxai haqxaq va Inazaqefa lgnaa>paasauna Inazaqefa sa>xaxai haqxaq. 42samaana vaNaaexail paxnaisaaTi lgna Iva&ai Izla Aahq. parvaNaaexail s"ai baraqbar lgnaacaa Ivacaar vakVyaa. 43%aI"aya maulisa varcyaa vagaaexail maulabaraqbar lgna vakrxaanaa &anaufya haxai &aravaq. va@[ya maulinai A>vauk[a &aravaq va [auz^ maulinai navaRyaacaq vas"a pavakdavaq. 44pavae vakaW saaqdUna Qrvaicyaa vakaWaxa vaqkvhahi navara AapaLyaa paxnaisah samaagama vakVna xa=pxa haqOo [avakxaaq. paxnaisa sa>xauft vakrNyaasaaTi xyaanaq Ixacyaa EcCqnausaar sa>Baaqga sauKa Ixala zqxa jaavaq. 45mahinyaacaq saaqWa Izvasa va ra"ai s"aisa sa>BaaqgaasaaTi yaaqgya samajalq jaaxaaxa. Ixacaq {xaucaq Izvasa vagaWavaqxa. 46mahinyaacaq paIhlq caar Izvasa va Avakravaa AaINa xaqravaa sa>BaaqgaasaaTi vajae Aahqxa. Exar ra"ai yaaqgya samajaxaaxa. 47sama xaarKaqsa sa>Baaqga Gaqxala xar xyaapaasaUna pau"arxna haqNyaacaa sa>Bava Asaxaaq. Ivafama xaarKaqsa vaknyaarxna sa>Bavaxaq. mhNaUna pau"aacai Apaq%aa AsalqLyaanaq xyaa xaarKaqsa sa>Baaqga vakravaa. 48pau"a haqNyaasaaTi paurofaacaq [auvZkja>xau [a]vaPxamaana Asaavaq lagaxaaxa. jar s"aicaq rqxa jaasxa [a]vaPxamaana Asaxail xar vaknyarxna haqNyaacaa sa>Bava Asaxaaq. jar samasamaana Asaxail xar jauWq Iva>kvaa napausavak haqNyaacaa sa>Bava Asaxaaq. jar zaqnahi A[avaPxa Asaxail xar gaBae&aarNaa haqNyaacaa sa>Bava nasaxaaq. 49jaaq xyaa saha ra"ai va zusaRyaa AaT s"aipaasauna zUr rhaxaaq xaaq KaRyaa IvawaXyaaesaarKaa bZmhcaari Asaxaaq. 50jaaq baapa jaaNavakar Aahq xaaq AapaLyaa maulicaa ga@rpakayaza (l@>Igavak) vak&ai GaqNaar naahi, par>xau, jaaq maaqhaxa saapadUna AapaLyaa maulicaa ga@rpakayaza Gaqxaaq xaaq maulila IvavakLyaacaq paapa vakrxaaq. 51jaq paurofa naaxaqvaaEevak s"aicyaa maalmaRxaqcaa Apahar vakril xaq paapai TVna narvakaxa jaaxail. 52vakahi samajaxaaxa Iva>k, A[ae lgnaIva&aixa Gaqxalq jaaNaarq hacaq Aahq xaq sarasar cauvak Aahqxa vakarNa, Asaq samajaNaq mhNajaq maulgai IvavakNyaasaarKaq paapa Asaxaq. 53jaqvha naaxaqvaaEevak A[ae Iva&aixa Izlqlq vaaparxa naahixa va xyaa s"aisaaTi japaUna Tqvaxaaxa xaqvha xaq yaaqgya Asaxaq vakarNa xaq savae s"ai&ana samajaavayaacaq Asaxaq. 54s"aicaa naqhmai Ixacyaa vadil, BaaOo, paIxa, zir va maulgaa A[aa savae paurofaanai sanmaana vakravayaacaa Asaxaaq. xyaamauWq Asaq vaqkLyaanaq xyaa savae paurofaa>caq vakLyaaNa haqxa Asaxaq. 55jaqXaq s"aivagaaecaa sanmaana haqxaaq xaqXaq zqva pZsanna haqxaaxa. jaqXaq s"aivagaaecaa Avamaana haqxaaq xaqXaq vakaqTlqhi [auBa vakayae ya[asvai haqxa naahi. 56jyaa paIrvaaraxail sajjana s"aiyaa zu:Kai vakfti (ApamaanaamauWq) Asaxaaxa xyaa paIrvaaracaa naa[a haqxaaq. jaqXaq xyaa Aana>zaxa Asaxaaxa xaaq paIrvaar naqhmai sauKai rhaxaaq. 57 jyaa Garaxa s"ai naaxaqvaaEevak Avamaanaixa haqxa Asaxaq xaq Gar [aapaixa JaaLyaapZmaaNaq Ival%aNarixyaa naft haqxaq. 58 tipa: vakarNa,A[aa Garavar Ipaxara>caa vakaqpa haqxaaq.

jaq paurofa svaxaacaq Ihxa EcCixaaxa xyaa paurofaanai sauticyaa Izva[ai vaukt>Ubaaxail s"aisaaTi Baqt vasxaU mhNaUna vakpadq, zaIganaq va caIvaft KaawpazaXae wavaqxa. 59jyaa vau