mapiranje kancelarija za lokalni ekonomski...

Centar za ravnomerni regionalni razvoj

Mapiranje kancelarija za lokalni

ekonomski razvoj

Nalazi i trendovi promena 2012-2015

Decembar, 2015. godine


Centar za ravnomerni regionalni razvoj-CenTriR, Dalmatinska 11/11, Beograd–Stari grad, tel: +381 11 3240 143,

e-mail: [email protected], web: www.centrir.org

2

S A D R Ž A J

UVOD ..........................................................................................................................................33

1. METODOLOGIJA MAPIRANJA ........................................................................................4

2. REGIONALNA RASPROSTRANJENOST KANCELARIJA ZA LER ..........................9

3. ORGANIZACIONE FORME I BROJ ZAPOSLENIH U KLER ......................................6

4. DVA PARAMETRA USPEHA – INVESTICIJE I RAZVOJNI PROJEKTI ..................6

KLJUČNI NALAZI DRUGOG MAPIRANJA KANCELARIJA ZA LER .............................6

3

4

5

9

12

16




3

Uvod

Centar za ravnomerni regionalni razvoj CenTriR je 2012. godine sproveo prvo mapiranje

kancelarija za lokalni ekonomski razvoj (KLER) u Srbiji, čiji je ishod bilo formiranje prvog

jedinstvenog registra ovih kancelarija.1 Zahvaljujući Fondaciji za otvoreno društvo Srbija, koja je

finansirala projekat, ovaj registar je kreiran sa namerom da omogući identifikaciju, umrežavanje

i pokretanje saradnje i zajedničkih razvojnih projekata između lokalnih samouprava, s jedne

strane, odnosno da omogući praćenje rada i razvoja ovih kancelarija kao izuzetno bitnog

lokalnog mehanizma za upravljanje procesom ekonomskog razvoja, sa druge strane.

Rezultat prvog mapiranja je bila identifikacija 91 kancelarije za LER i objavljivanje Kataloga

kancelarija za LER u Srbiji2 sa osnovnim informacijama o ovim kancelarijama. Tri godine nakon

prvog mapiranja, CenTriR je u periodu april - jul 2015. godine sproveo novo istraživanje sa

ciljem ažuriranja postojećeg registra i prikupljanja podataka o novoformiranim kancelarijama za

LER. Ovom prilikom su ažurirani podaci za 77 već mapiranih KLER i sakupljeni podaci za 20

novih kancelarija. S obzirom da su u prethodnom periodu 3 lokalne samouprave ugasile

kancelarije za LER, trenutno se u jedinstvenom registru nalaze podaci za 108 opština/gradova,

koje imaju uspostavljenu neku organizacionu formu za obavljanje poslova u oblasti LER-a.

U ovom izveštaju biće predstavljeni nalazi istraživanja, sa posebnim fokusom na trendove

promena koje su se desile u funkcionisanju KLER u 77 jedinica lokalne samouprave, koje su

bile obuhvaćene i prvim (2012) i drugim (2015) mapiranjem.

1 http://www.centrir.org/serbia_map/

2 http://www.centrir.org/downloads/documents/decembar2012/1112/KatalogLERInkub.pdf




4

1. Metodologija mapiranja Istraživanje je sprovedeno u periodu april – jul 2015. godine na uzorku svih 145 jedinica

lokalne samouprave (JLS) u Srbiji.3 Sakupljanje podataka je teklo u dve faze. U prvoj fazi su

upitnici sa osnovnim podacima o radu KLER dostavljeni kontakt osobama ranije mapiranih

kancelarija za LER (91), sa molbom da provere profile njihovih kancelarija u registru koji se

nalazi na sajtu CenTriR-a i da, ukoliko postoje bilo kakve izmene, dostave nove podatke. Na

ovaj naš upit je odgovorilo 77 opština i gradova, dok njih 14 nije dostavilo ažurirane podatke ni

nakon direktnih kontakata koje su istraživači imali sa odgovornim licima.

U drugoj fazi mapiranja upitnik je elektronskim putem poslat na adrese 53 načelnika

opštinskih/gradskih uprava, koje ranije nisu imale formirane kancelarije za LER ili se podaci o

njima nisu nalazili u već postojećem registru. Ukupno 20 opština/gradova iz ove kategorije je

dostavilo podatke o svojim kancelarijama, tako da su u postojećem registru kreirani profili

njihovih kancelarija. Lokalne samouprave koje nisu dostavile tražene podatke su više puta

kontaktirane, kako elektronskim tako i telefonskim putem, ali i pored toga nije bilo moguće

utvrditi da li one imaju ili nemaju formirana ova tela. Istraživači su dodatno proveravali

postojeće javne baze podataka drugih organizacija/institucija, poput NALED-a, SKGO-a i

Nacionalne agencije za regionalni razvoj, i zvanične prezentacije JLS kako bi utvrdili

verodostojnost sakupljenih podataka. Konačni rezultat mapiranja predstavlja 108 kancelarija za

LER, čiji se podaci nalaze u registru, od čega su podaci za 94 lokalne samouprave ažurirani

poslednji put 2015. godine, dok je za njih 14 to učinjeno poslednji put 2012. godine.4

Sprovedeno mapiranje se odnosilo na identifikaciju svih postojećih organizacionih formi na

lokalnom nivou, koje su deo lokalne samouprave i koje u svom delovanju obavljaju poslove iz

delokruga lokalnog ekonomskog razvoja. Mnoge od njih imaju veoma različita imena

(kancelarije, službe, odeljenja, koordinator, agencija, odsek itd.), kao i mesto u organizaciji

opštinske/gradske uprave, ali pošto sve one obavljaju identične poslove, kao i zarad

terminološke preciznosti, svi ovi različiti organizacioni oblici će u uvom izveštaju biti

podvedeni od naziv-kancelarija za LER.

3 Istraživanjem nisu bile obuhvaćene jedinice lokalne samouprave na AP Kosovo i Metohija

4 Bečej, Golubac, Lapovo, Lučani, Novi Sad, Osečina, Paraćin, Požega, Prijepolje, Raška, Šabac, Svilajnac, Topola i

Žitište.




5

2. Regionalna rasprostranjenost kancelarija za LER

Od 108 mapiranih kancelarija za LER najveći broj njih se nalazi na teritoriji AP Vojvodine –

41, zatim na teritoriji statističkog regiona Šumadija i Zapadna Srbija–37, dok se u statističkom

regionu Južna i Istočna Srbija nalazi 30 kancelarija za LER. Takođe, najintezivniji porast broja

ovih kancelarija u periodu od 2012-2015 godine se desio u Vojvodini, pošto su ovi lokalni

mehanizmi uspostavljeni u 10 novih opština.5

GRAFIKON 1: Prikaz kancelarija za LER prema godini osnivanja

Više od polovine svih kancelarija za LER je formirano u periodu 2007-2009 godina, čemu su

posebno doprinela dva faktora. Prvi su predstavljale izmene normativnog okvira, odnosno

činjenica da je usvajanjem tada novog Zakona o lokalnoj samoupravi (2007) lokalni ekonomski

razvoj postao deo izvornih nadležnosti jedinica lokalne samouprave. Bilo je ovo, zapravo,

zakasnelo normativno priznanje dobro poznate prakse prisutne u gotovo svim razvijenim

zemljama da razvojne potrebe, prioritete i potencijale jedne lokalne zajednice ne može bolje da

razume centralni nivo vlasti, niti on može efikasnije i efektivnije da upravlja razvojnim

procesima u odnosu na lokalnu samoupravu. Takođe, nije bilo realno očekivati nove investicije i

5 U Bečeju, Plandištu, Malom Iđošu i Titelu (tokom 2012 god.), u Bačkoj Palanci, Čoki, Srbobranu, Staroj

Pazovi i Bačkom Petrovcu (2013) i Sremskim Karlovcima (2014)




6

otvaranje novih radnih mesta u svetu globalizovane ekonomije, ukoliko se lokalne uprave

aktivno ne založe na planu stvaranja povoljnog poslovnog ambijenta, kako bi privukle svež

kapital i smanjile nezaposlenost u svojim sredinama. Drugi značajan faktor koji je doprineo

osnivanju kancelarija za LER u ovom periodu je bila značajna donatorska podrška USAID-a,

kroz čiji program Podsticanje ekonomskog razvoja opština (MEGA program) su osnovane 32

kancelarije u gotovo svim razvijenim gradovima i opštinama u Srbiji.

Mapa 1: Kancelarije za LER u statističom regionu Južna i Istočna Srbija i godine osnivanja




7

Mapa 2: Kancelarije za LER u statističom regionu Vojvodine i godine osnivanja

Mapa 3: Kancelarije za LER u statističom regionu Šumadija i Zapadna Srbija i godine osnivanja




8

Primećuje se da postoji jasna korelacija između stepena razvijenosti jedinica lokalne

samouprave i njihovih kapaciteta za upravljanje lokalnim ekonomskim razvojem. Naime, retke

su opštine i gradovi koje prema Vladinoj uredbi6 spadaju u prvu i drugu grupu razvijenosti u

odnosu na republički prosek, a koje nemaju osnovane kancelarije za LER. Tako od 20 lokalnih

samouprava iz prve grupe, čija je razvijenost iznad republičkog proseka, samo njih dve (Bor i

Lajkovac) nemaju posebne organizacione jedinice koje obavljaju poslove u oblasti LER-a,

odnosno svega 5 od 34 JLS7, čiji je stepen razvijenosti između 80% i 100% republičkog proseka i

koje spadaju u drugu grupu prema razvijenosti, nema formiranu kancelariju za LER. Međutim,

potpuno je drugačija situacija sa izrazito nedovoljno razvijenim lokalnim samoupravama, koje

se nalaze u četvrtoj grupi prema stepunu razvijenosti8, jer čak 36% ovih JLS (16 od 44) nema

ustanovljenju posebnu organizacijonu jedinicu opštinske/gradske uprave za obavljanje poslova

u oblasti LER-a. Od ovog broja čak 13 JLS se nalaze u statističkom regionu Južne i Istočne Srbije.

Tabela 1: JLS prema stepenu razvijenosti u odnosu na republički prosek koje nemaju kancelariju za LER

Stepen razvijenosti JLS

Broj JLS

u grupi

JLS koje nemaju kancelariju za LER

I GRUPA - iznad republičkog

proseka 20 2 (Bor, Lajkovac)

II GRUPA - između 80% i 100%

republičkog proseka 34 5 (Aleksandrovac, Aranđelovac, Jagodina, Lapovo, Novi

Kneževac)

III GRUPA - između 60% i 80%

republičkog proseka 47 7 (Batočina, Vladimirci, Knić, Koceljeva, Nova Crnja,

Prokuplje, Sečanj)

IV GRUPA - ispod 60%

republičkog proseka 44 16 (Babušnica, Bela Palanka, Bojnik, Bosilegrad, Brus,

Varvarin, Gadžin Han, Dimitrovgrad, Žabari, Lebane, Ljig, M.

Zvornik, Petrovac na Mlavi, Svrljig, Trgovište, Crna Trava)

6 Uredba o utvrđivanju jedinstvene liste razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave za 2014. Godine (Službeni glasnik RS, br

104/2014) 7 Iz druge grupe JLS prema stepenu razvijenosti u odnosu na republički prosek sledeće JLS nemaju kancelarije za LER:

Aleksandrovac, Aranđelovac, Jagodina, Lapovo i Novi Kneževac 8 U ovoj grupi se nalazi 44 opštine/grada čiji je stepen razvijenosti ispod 60% republičkog proseka




9

3. Organizacione forme i broj zaposlenih u KLER

S obzirom da jedinice lokalne samouprave samostalno uređuju svoju organizacionu

strukturu, te utvrđuju nazive svojih organizacionih jedinica i pravnih lica čiji su osnivači, to je

značajno uticalo na prularitet naziva i organizacionih formi kojima su na nivou lokalne

samouprave povereni poslovi lokalnog ekonomskog razvoja. Na osnovu sakupljenih podataka

lako se može zaključiti da je praksa veoma šarolika i krajnje nestandardizovana. Kancelarije za

LER se najčešće javljaju kao odeljenja/službe u okviru organizacije opštinske/gradske uprave

(osnovna organizaciona jedinica uprave) ili kao odseci/kancelarije u okviru odeljenja/službi.

Takođe, postoji i praksa da se bez formiranja posebne organizacione jedinice, samom izmenom

sistematizacije radnih mesta u okviru postojeće organizacije opštinske/gradske uvede radno

mesto koordinatora/stručnog saradnika za poslove LER-a ili da se u okviru kabineta

predsednika opštine/gradonačelnika formira poseban tim za LER. U nekim JLS ove poslove

obavljaju pomoćnici predsednika opštine/gradonačelnika. Međutim, ovim nisu iscrpljeni svi

modaliteti u praksi, jer je jedan broj lokalnih samouprava odlučio da ove kancelarije izmesti

izvan opštinske/gradske uprave i osnovao ih je kao posebna pravna lica, najčešće u vidu

agencija za razvoj opštine/grada, dok je u jednoj vojvođanskoj opštini sa ovom namenom

osnovano udruženje građana.9

Tokom mapiranja sprovedenog 2015. godine, identifikovano je 13 različitih organizacionih

formi, kojima su na lokalnom nivou povereni poslovi lokalnog ekonomskog razvoja. Ove forme

su prikazane u Tabeli br.2 :

Organizaciona forma kancelarije za LER Broj JLS

1. Odsek u okviru odeljenja/službe opštinske/gradske

uprave 41

2. Odeljenje/služba u okviru opštinske/gradske uprave 27

3. Agencija 7

4. Kabinet predsednika opštine/gradonačelnika 6

5. Koordinator za LER 3

6. Javno preduzeće/ustanova 2

7. Odeljenje u okviru Sekr arijata 2

9 Asocijacija za razvoj opštine Bačka Topola




10

8 Gradska uprava 1

9. Grupa u okviru službe 1

10. Sekretarijat 1

11. Stalna kancelarija za razvoj opštine 1

12. Stalno radno telo 1

13. Udruženje građana 1

Kada se uporede sakupljeni podaci sa onima iz 2012. godine, od 91 kancelarije za LER koje su

tada prvi put mapirane 3 kancelarije su ugašene (Jagodina, Nova Crnja, Babušnica), dok je 26

promenilo organizacionu formu, a 48 je zadržalo isti status u okviru organizacije

opštinske/gradske uprave.

GRAFIKON 2: Kancelarije za LER koje su u periodu 2012-2015 promenile poziciju

u okviru organizacije uprave JLS

Nalazi pokazuju da u onim JLS gde su kancelarije za LER u prethodnom periodu dobile novo

mesto u organizaciji opštinske/gradske uprave, da je u većini slučajeva reč o pozitivnoj

promeni, odnosno dobijanju značajnijeg mesta u organizaciji uprave. Najčešće su kancelarije za

LER od odseka u okviru odeljenja/službe prerasle u posebna odeljenja/službe za lokalni

ekonomski razvoj ili su od jedne radne pozicije, poput koordinatora za LER ili pomoćnika

predsednika/gradonačelnika zaduženog za LER, izrasle u posebnu organizacionu jedinicu

uprave. To je dalo dodatan zamajac pozitivnim promenama na planu privrednog razvoja ovih




11

JLS, jer je veći broj službenika sada stalno angažovan na poslovima promocije i privlačenja

investicija, podrške zainteresovanim investitorima u dobijanju dozvola i pokretanju poslovanja,

podrške postojećem MMSP sektoru i poljoprivrednicima, strateškom planiranju razvoja

opštine/grada, kao i pripremi i realizaciji razvojnih projekata. Pored ovoga, pozitivnu promenu

predstavlja i to što je napredovanjem u hijerarhiji uprave značajno olakšana komunikacija i

saradnja kancelarija za LER sa drugim odeljenjima/službama u okviru uprave, čija podrška

može biti vrlo značajna za LER, poput npr. odeljenja za urbanizam ili finansije, kao i saradnja sa

kabinetom predsednika opštine/gradonačelnika, čija je podrška u krajnjoj instanci presudna u

najvećem broju pokrenutih razvojnih inicijativa i projekata.

Takođe, na poslovima lokalnog ekonomskog razvoja je 2015. godine bio angažovan veći broj

službenika u odnosu na 2012. god. Ukoliko se uporede podaci za 77 kancelarija za LER koje su

bile obuhvaćene i prvim i drugim mapiranjem, u apsolutnim iznosima taj broj je veći za 27

novoangažovanih na ovim poslovima. Naime, pre tri godine u ovim kancelarijama je radilo 399

službenika, dok ih je u 2015.god. radilo 426. To je uticalo i na porast prosečnog broja zaposlenih

u kancelarijima za LER širom Srbije, koji je 2012. god. iznosio 5,15 a prema poslednjim

podacima on iznosi 5,75 prosečno zaposlenih službenika. Međutim, u ovom slučaju statistika

samo zamagljuje stvarno stanje, jer u gotovo polovini slučajeva (u 36 od 77) u kancelarijama za

LER radi između jednog i troje službenika, dok prosek „vadi“ 8 kancelarija u kojima radi više

od 10 službenika. Najveći broj zaposlenih ima Agencija za lokalni ekonomski razvoj grada

Leskovca, čak 61, dok je drugoplasirani grad Zrenjanin koji ima 22 službenika za LER.

Tabela 3: Kancelarije za LER sa najvećim i najmanjim brojem zaposlenih

Najveći broj zaposlenih

Najmanji broj zaposlenih

KLER Broj zaposlenih KLER Broj zaposlenih

Leskovac 61 Kuršumlija 1

Zrenjanin 22 Ljubovija 1

Čačak 17 Surdulica 1

Takođe, fluktuacije u promenama zaposlenih nisu bile jednosmerne, tačnije u poslednje 3

godine broj zaposlenih u kancelarijama za LER je povećan u 26 JLS, dok je istovremeno smanjen

u 21 JLS, uključujući i 3 JLS koje su ugasile kancelarije za LER. Ipak, najviše je bilo onih JLS (30),

koje su striktno pridržavajući se zabrane zapošljavanja novih službenika u javnom sektoru,

zadržale isti broj zaposlenih u kancelarijama za LER.




12

GRAFIKON 3: Fluktuacija broja zaposlenih službenika u kancelarijama za LER u periodu 2012-2015

4. Dva parametra uspeha - investicije i razvojni projekti

Delokrug poslova koji obavljaju kancelarije za LER je izuzetno širok i kompleksan, i

podrazumeva kako one poslove kojima se niko drugi u opštinskoj/gradskoj upravi ne bavi,

poput održanja postojećih i privlačenja novih investicija, strateškog planiranja razvoja

opštine/grada i pripreme i sprovođenja razvojnih projekata, tako i one poslove gde je

neophodna tesna saradnja sa drugim organizacionim jedinicama uprave i lokalnim

institucijama koje u okviru svojih ovlašćenja imaju i neka od značaja za LER, poput poslova koji

se odnose na upravljanje opštinskom/gradskom imovinom, pojednostvljenje procedura za

izdavanje dozvola, smanjenje troškova poslovanja u lokalnoj zajednici, pripreme promotivnih

materijala i PR strategije promocije lokalne samouprave kao investicione lokacije, itd.10

Međutim, mapiranjem su sakupljani podaci samo o dve, možda najznačajnije, aktivnosti koje

sprovode kancelarije za LER - broju realizovanih investicija i broju sprovedenih razvojnih projekata.

Razlog ovome je dvostruke prirode. Prvo, mapiranje je prevashodno imalo za cilj ažuriranje

10

Belkić.V, Hrnjaz. M „Lokalni ekonomski razvoj-evropski putokaz ka modernoj samoupravi“,

Građanska mreža, Kovin, 2010, str.54




13

postojećeg registra kancelarija za LER u Srbiji11, kao veb platforme koja služi za informisanje,

umrežavanje i podsticanje saradnje između ovih kancelarija, pa je obim podataka koje sadrži

ovaj registar kreiran tako da bude pregledan i lak za korišćenje, a uz to dovoljno informativan

za uvid u postojeće stanje funkcionisanja ovih kancelarija. Drugo, mapiranje je periodična

aktivnost koju Centar za ravnomerni regionalni razvoj sprovodi na volonterskoj bazi, kako bi u

okviru svoje misije dao doprinos praćenju i daljem razvoju ovih izuzetno značajnih lokalnih

mehanizama za ekonomski razvoj opština/gradova u Srbiji, dok su za sprovođenje

kompleksnijeg istraživanja o radu kancelarija za LER neophodna dodatna sredstva.

GRAFIKON 4: Promene u broju investitora u opštinama/gradovima koje imaju KLER u periodu 2012-2015

Kada se uporede sakupljeni podaci o broju investitora u 74 JLS, koje su bile obuhvaćene i

prethodnim mapiranjem 2012. godine, zaključuje se da je broj investitora povećan u 32 JLS, a

smanjen u samo u 4 JLS.12 U ovim lokalnim samoupravama sada posluje 157 novih kompanija u

odnosu na pre tri godine, tako da prosečan porast broja novih investitora po opštini/gradu

iznosi 4,9. U istom periodu ukupno 8 investitora je ugasilo svoje poslovanje u Valjevu, Velikoj

Plani, Vranju i Kovačici. Ovo bi se, samo na prvi pogled, moglo posmatrati kao dobar

pokazatelj. Međutim, više od polovine prethodno mapiranih JLS (38) ima isti broj investitora

kao i 2012.god, a ono što je posebno zabrinjavajuće jeste da od tog broja čak 24 JLS uopšte nema

nijednog investitora, što je isto kao i pre tri godine. To ukazuje da se nastavlja produbljavanje

jaza između razvijenih i nerazvijenih lokalnih samouprava, a regionalne nejednakosti u stepenu

razvitka postaju sve drastičnije.

11

http://www.centrir.org/serbia_map/ 12 Vranje, Velika Plana, Valjevo, Kovačica




14

Najveći broj investitora imaju 4 JLS iz AP Vojvodina: Pećinci (23), Zrenjanin (22), Inđija (17),

Ada (15).

Tabela 4: JLS sa najvećim brojem investitora

JLS Broj

investitora Naziv investitora

Pećinci 23 BOSCH, Dr Oetker, PERI, SIKA, Atlantic Group, DOKA, Serbomonte, JUB

Boje, PFI Studios, Doncafe, ITM Group, Agena Tch, Trimo, Lagermax AED,

Chemical Agrosava,ISOMAT, Klemmann lifts, Termomont, Lož, MGM Ing.,

CTC Unit, Minipani, Pollino

Zrenjanin 22 Modital d.o.o. (Italija), UM-ING d.o.o. (Srbija), Mehler Protective System

d.o.o. (Nemačka), DAD Dräxlmaier Automotive d.o.o. (Nemačka), Pharmas

d.o.o. (Hrvatska), R&W (Nemačka), Fulgar East d.o.o. (Italija), Geze

d.o.o.(Nemačka), Alpin d.o.o. (Srbija), Alpin d.o.o. (Srbija), O&M Inženjering

d.o.o. (Srbija), Trenč d.o.o.(Srbija), Medical Waste Disposal (Srbija), Luxol

Farmacija (Srbija), Gomex d.o.o. (Srbija), Agrokor (Hrvatska), Bongrain Sas

(Francuska), Kolpa (Slovenija), LK Armature (Švedska), Don don (Slovenija),

Aviv Arlon (Izrael), Meca plast (Francuska)

Inđija 17 Henkel, Thyssenkroupp, Grundfos, Terraproduction, Metal Cinkara,

Energozelena, IGB Automotive, Embassy Group, Fashion Park Outlet centar,

Izoterm Plama, Gombit, Tehnoeksport, Martini gradnja, Farmina pet foods,

Invej, Tradeunique, Gas-teh

Ada 15 Kooi knit doo Ada, Gebi doo Čantavir, Panon holding doo Senta, T-1 Abraziv

doo Ada, Termometal doo Ada, Agromerkur doo Ada, Vendo doo Ada, Bor

Nandor, Buza coop doo Ada, Akotex a.d Ada, East-West Bridge doo Ada,

Adafert doo Ada, Adabau doo Ada, Metal centar doo Vojka, MK Commerce

doo Novi Sad

Ono što je primećeno još tokom prvog mapiranja kancelarija za LER u Srbiji, jeste da se veliki

broj njih, pre svega u malim i nedovoljno razvijenim opštinama bavi uglavnom samo

pripremom i sprovođenjem projekata. Iako bi obim i delokrug poslova koje obavljaju trebalo da

bude daleko širi, u nedostatku kapaciteta mnoge od njih su na sebe preuzele ulogu „opštinskog

projektnog centra“ i vrlo često ne samo za opštinsku/gradsku upravu, već i druge lokalne

institucije, preduzeća i ustanove pripremaju i sprovode različite projekte.

Ukoliko uporedimo nalaze mapiranja sa onim iz 2012. godine, jasno se uočavaju dve tedencije.

Najpre, u poslednje 3 godine više od 17% mapiranih KLER nije realizovalo nijedan novi

projekat. Zatim, one kancelarije koje su bile aktivne na planu realizacije projekata su povećale u




15

prethodnom periodu broj projekata koje su finansirali strani donatori, u prvom redu Evropska

unija, što ukazuje da su kapaciteti KLER ojačali za pripremu i sprovođenje kompleksnih

projekata, kao što su oni koji se finansiraju iz IPA fondova. Tako je 2012. godine bilo 12

kancelarija za LER (od 74 mapiranih) koje nisu sprovele nijedan projekat finansiran iz

inostranih donatorskih fondova, dok je taj broj sada skoro prepolovljen.

Mapa 4: Opštine koje imaju KLER i nemaju nijednog investitora




16

Ključni nalazi drugog mapiranja kancelarija za LER

Nastavljen je trend otvaranja novih KLER u opštinama/gradovima u Srbiji, tako da je u

periodu 2012 – 2015. godine osnovano 14 kancelarija za LER, od toga 2/3 novih je

uspostavljeno u AP Vojvodini. U istom periodu najveći broj novih KLER su osnovale JLS

koje se nalaze u trećoj grupi prema razvijenosti, čiji je stepen razvijenosti između 60% i

80% republičkog proseka. Postoji jasna korealcija između stepena razvijenosti JLS i njihovih kapaciteta za

upravljanje lokalnim ekonomskim razvojem. Samo 2 od 20 najrazvijenih JLS u Srbiji

nema KLER, dok 36% izrazito nedovoljno razvijenih lokalnih samouprava iz četvrte

grupe (16 od 44) nema uspostavljenu bilo kakavu organizacionu jedinicu kojoj su

povereni poslovi iz domena LER-a. Najveći broj JLS koje nemaju KLER se nalaze u statističkom regionu Južna i Istočna

Srbija. Mapiranjem je identifikovano 13 različitih organizacionih formi lokalnih tela koja

obavljaju poslove lokalnog ekonomskog razvoja: odsek u okviru odeljenja/službe

opštinske/gradske uprave, odeljenje/služba u okviru opštinske/gradske uprave, agencija

za razvoj, kabinet predsednika opštine/gradonačelnika, koordinator za LER, javno

preduzeće/ustanova, odeljenje u okviru sekretarijata, sekretarijat, gradska uprava, grupa

u okviru službe, stalna kancelarija, stalno radno telo i udruženje građana. Najveći broj KLER ima status odseka u okviru odeljenja/službe opštinske/gradske

uprave ili status odeljenja/službe u okviru opštinske/gradske uprave. U prethodne tri godine skoro 1/3 KLER je promenila svoje mesto u organizaciji

opštinske/gradske uprave, a najveći broj ovih promena je imalo pozitivnu konotaciju,

odnosno većina KLER je dobila značajnije mesto u organizaciji opštinske/gradske

uprave. Povećan je broj lokalnih službenika kojih rade u KLER u poslednje 3 godine. Iako sada

prosečan broj zaposlenih u KLER iznosi 5,75 službenika, u gotovo polovini KLER radi

između jednog i troje zaposlenih, dok prosek „vadi“ 8 KLER koje imaju više od 10

zaposlenih. U odnosu na prethodno mapiranje 2012. god, 43% KLER je povećalo broj investitora koji

posluju u njihovim JLS, dok je u 4 JLS smanjen broj investitora. Najveći izazov

predstavljaju 24 JLS u kojima više godina funkcionišu KLER, ali one još uvek nemaju

nijednog investitora. To ukazuje da se nastavlja produbljavanje jaza između razvijenih i

nerazvijenih lokalnih samouprava, a regionalne nejednakosti u stepenu razvitka postaju

sve drastičnije.




17

Najveći broj KLER je u značajnoj meri ojačalo kapacitete sa pripremu i sprovođenje

projekata koji se finansiraju iz IPA fondova, što se ogleda u porastu broja projekata koji

su u prethodnom periodu realizovani zahvaljujući sredstvima Evropske unije.

mapiranje kancelarija za lokalni ekonomski...

Documents